Leksikologija - Univerzitet u Beograduold.fil.bg.ac.rs/katedre/opstaling/materijali/UOL/UOL2... ·...

Leksikologija� Leksikologija – nauka o rečima u celini

� Paradigmatiski odnosi

� Sintagmatski odnosi� Sintagmatski odnosi

� Derivacione veze

� Leksikologija u užem smislu

� Leksikologija u širem smislu (frazeologija, terminologija, etimologija, onomastika, tvorba reči, leksikografija)

Lekseme� Lekseme – apstraktna jedinica

� Reč – konkretna realizacij lekseme u tekstu

Alolekse - varijante lekseme

leksikičko-gramatički: padeži

leksičko-semantički

Lekseme� Tri tipa podele reči:

� Morfološka

� Funkcionalna

� Semantička: autosemantične i sinsemantične reči� Semantička: autosemantične i sinsemantične reči

Leksikon i leksičke jedinice� Leksikon:

� Skup leksičkoh jedinica jednog jezika

� Rečnik, leksikografsko delo

Leksičke jedinice: jednočlane, dvočlne i višečlane (frazeologizmi, terminološke sintagme, ustaljene fraze)

Leksikon: mentalni i opšti

Klasifikacija rečnika� Leksikografija:

� praktična

� Teorijska

Podela rečnika:

prema sferi interesovanja

prema broju jezika

prema obuhvaćenosti leksičke mase

Prema predstavljenosti leksike u rečnicima

Struktura rečnika

� Makrostruktura

� Mikrostruktura: Lema, gramema, kvalifikator, definicija, primer

� Leksikografska definicija:

� Opisna

� Sinonimska

� Ostenzivna

� Definicija po negaciji

Analiza značenja� Teorija prototipa

� Komponencijalna analiza

Polisemija

� Polisemija:

� Višeznačnost

� Mehanizmi kojima se višeznačnost ostvaruje Mehanizmi kojima se višeznačnost ostvaruje (metafora, metonimija, sinegdoha, platisemija

Lekseme: monosemične i polisemične

Paradigmatski leksički odnosi� Sadržinski:

� Sinonimija

� Antonimija

� Hiponimija� Hiponimija

Formalni:

rimotvornost

tautofonija

tautotonija

Formalno-sadržinski:homonimija i paronimija

Sintagmatski leksički odnosi� Kolokacije:

Pr. Voziti bicikl, piti kafu..

KolokatiKolokati

Kolokabilnost

Kolokacioni opseg: otvorene, ograničene, vezane

Sintagmatski leksički odnosi� Idiomi: ustaljeni okamenjeni spojevi

Literatura� Rajna Dragićević (2007). Leksikologija srpskog jezika.

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.