MAKROEKONOMIA IIcoin.wne.uw.edu.pl/sledziewska/wyklady/makro2/Makro2_7.pdf · • Cykle...

Preview:

Citation preview

K A T A R Z Y N A Ś L E D Z I E W S K A

MAKROEKONOMIA II

WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE

• Co to jest cykl koniunkturalny?• Mierzenie cyklu koniunkturalnego

• Fakty dot. cyklu koniunkturalnego

• Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii

WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE

• Co to jest cykl koniunkturalny?• Mierzenie cyklu koniunkturalnego

• Fakty dot. cyklu koniunkturalnego

• Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii

CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY?

• Cykle koniunkturalne - wahania trendu realnego PKB.

• Punkty zwrotne w odchyleniach realnego PKB od trendu.• dodatnie odchylenia od trendu– „boom”, faza wzrostu

• trwałe ujemne odchylenia od trendu – faza recesji

CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY?

Burns and Mitchell (Measuring Business Cycles, 1946)

• Cykle koniunkturalne - wahania łącznej aktywności gospodarczej, a nie konkretnej zmiennej

• Recesje i boomy

• Zmienne ekonomiczne comovement

• mają regularne i przewidywalne wzorce zachowań w ciągu cyklu koniunkturalnego

• Cykl koniunkturalny powtarzją się, ale nie są okresowe

• Cykl koniunkturalny jest trwały

amplituda

Re

aln

e P

KB

CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY?

dno

PROCENTOWE ODCHYLENIE OD TRENDU REALNEGO PKB

• 2 fazy1. Ożywienia

2. Recesji

• Szczególnie ciężka recesja - depresja

• Wahania PKB wokół trendu są dość niepewne

• Brak regularności w amplitudzie zmian realnego PKB wokół trendu.

• Brak regularność częstotliwości wahań realnego PKB wokół trendu

• Cykl koniunkturalny• N ie zdarza się w regularnych odstępach czasu

• Nie jest przewidywalny

CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY?

IDEALNY CYKL KONIUNKTURALNY

górny punkt zwrotnyszczyt

dolny punkt zwrotnydno

ożywienie

amplituda spadku

amplituda wzrostu

długość fazy wzrostudługość fazy spadku

długość cyklu

boom

spowolnienie

recesja

WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE

• Co to jest cykl koniunkturalny?• Mierzenie cyklu koniunkturalnego

• Fakty dot. cyklu koniunkturalnego

• Cykle koniunkturalne w klasycznej teorii

CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY

• Wszystkie cykle koniunkturalne mają wspólne cechy

• Cykliczne zachowania zmiennych ekonomicznych: kierunek i czas

• Jaka jest reakcja zmiennej ekonomicznej w stosunku do aktywności ekonomicznej gospodarki?• Wyprzedzająca: przed

• Równoczesna: w tym samym czasie

• Opóźniona: po

ZMIENNE WYPRZEDZAJĄCE I OPÓŹNIONE

czas czas

Pro

ce

nto

we

od

ch

yle

nie

od

tre

nd

u

Pro

ce

nto

we

od

ch

yle

nie

od

tre

nd

ux zmienna wyprzedzająca y zmienna opóźniona

• Jeżeli odchylenia od trendu zmiennej makroekonomicznej - dodatnio (ujemnie) skorelowane z odchyleniami od trendu realnego PKB• zmienna jest procykliczne (antycykliczne).

• Jeśli zmienna makroekonomiczna nie jest ani procykliczne antycykliczny• acykliczny.

CO TO JEST CYKL KONIUNKTURALNY?

Pozytywna korelacja Negatywna korelacja

Procentowe odchylenie od trendu

Pozytywna korelacja x i y

Negatywna korelacja x i y

Brak korelacjimiędzy x i y

CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY

• Procykliczne zmienne:• Równoczesne

• produkcja przemysłowa, konsumpcja, firma stała inwestycja, zatrudnienie

• Wyprzedzające• inwestycje mieszkaniowe, inwestycje asortyment, średnia

wydajność pracy, wzrost ceny, ceny akcji

• Opóźnione• inflacja, stopy procentowe nominalne

• Nie wiadomo• zakupy rządowe, wynagrodzenie realne

CYKLE KONIUNKTURALNE, FAKTY

• Cykliczne zachowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych• Antycykliczne: bezrobocie

• Acykliczne: realne stopy procentowe

• Płynność: produkcja produktów trwałych

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

import

PKB

WYKRES PUNKTOWY, IMPORT I PKB

PKB

konsumpcja

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

PKB

inwestycje

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

podaż pieniądza

PKB

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

poziom cen

PKB

PKB

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

zatrudnienie

PROCENTOWE ODCHYLENIA OD TRENDU

PKB

produktywność

WYJAŚNIENIE CYKLI KONIUNKTURALNYCH

• Powinniśmy przejmować się cyklem koniunkturalnym?

• Robert Lucas (University of Chicago): NIE

WYJAŚNIENIE CYKLI KONIUNKTURALNYCH

• 2 główne elementy teorii cyklu koniunkturalnego• Opis szoków

• Model jak gospodarka reaguje na szoki

• 2 główne teorie• klasyczna

• keynsowska

• ASAD

WYKŁAD VII: CYKLE KONIUNKTURALNE

• Co to jest cykl koniunkturalny?• Mierzenie cyklu koniunkturalnego

• Fakty dot. cyklu koniunkturalnego

• Cykle koniunkturalne a teoria klasyczna• Teoria realnych cykli koniunkturalnych

TEORIA REALNYCH CYKLI KONIUNKTURALNYCH

Kluczowe pytania dotyczące cykli koniunkturalnych

1. Jakie są podstawowe przyczyny ekonomiczne?

2. Jak powinien reagować rząd?

• 2 elementy• Opis rodzaju szoku, który uważamy, że jest najważniejszy

• Model, który opisuje, jak główne zmienne makroekonomiczne reagują na szoki gospodarcze

TEORIA RBC

• Teoria realnych cykli koniunkturalnych • Real business cycle (RBC) theory

• Kydland and Prescott

• Realne szoki są pierwotnym źródłem cykli koniunkturalnych• Funkcja produkcji

• Siła robocza

• Rzeczywista wielkość zamówień publicznych

• Decyzje konsumentów

• Szoki nominalne • podaż pieniądza lub popytu

TEORIA RBC

• Produktywność• Rozwój nowych produktów lub technologii produkcji

• Wprowadzenie nowych technik zarządzania

• Zmiany w jakości kapitału, pracy

• Zmiany w dostępności surowców lub energii

• Wyjątkowo dobra lub zła pogoda

• Zmiany w przepisach rządowych mających wpływ na produkcję

TEORIA RBC

… zgodna z faktami

Teoria poprawnie przewiduje

• procykliczne zmiany w zatrudnieniu i płacach realnych

• procykliczne zmiany w średniej wydajności pracy• Jeśli szok pozytywny nie wynika ze zmian w produktywności -

średnia wydajność pracy będzie antycykliczna z powodu malejącej krańcowej wydajności pracy

• kontr-cykliczna zmiana poziomu cen• Inflacja w czasie szoku związanego z cenami ropy naftowej

(1973-1974, 1979-1980)

TEORIA RBC

• Zastosowanie: kalibracja cykli koniunkturalnych• Kalibracja modeli ekonomicznych

• porównawczy zbiór danych (benchmark data set) • parametry, które umożliwiają replikacje porównawczego

zbioru danych• W momencie, kiedy model został skalibrowany może

być używany do analizy szoków • uzyskując reakcje modelu na zmiany wielkości zmiennych

można oszacować reakcje gospodarki na szoki.• Model teoretyczny nijako uzupełniany o wartości

parametrów• parametry są ustalane na podstawie oszacowań uzyskanych z

literatury. • funkcje wyjaśniające zachowania ludzi; np. funkcja produkcji

• � � �������

TEORIA RBC

• Szoki produktywności są jedynym źródłem recesji?

• Krytycy teorii RBC • Poza szokami ropy z 1973, 1979 i 1990 roku, nie ma żadnych

szoków produktywności, które można łatwo zidentyfikować,

• Odpowiedź• nie musi być duży szok,

• kumulacja wielu małych wstrząsów

MAŁE SZOKI I „DUŻE” CYKLE

TEORIA RBC

• Krytycy – nie tylko szoki produktywności• Wojny

• Zbrojenia

• Modele DSGE • dynamic, stochastic, general equilibrium models

SZOKI POLITYKI FISKALNEJ W MODELU KLASYCZNYM

Efekt tymczasowego wzrostu wydatków budżetowych

• ↑ podatków → ↓ dobrobytu ludzi → efekt dochodowy podaży siły roboczej

• ↑ podaży siły roboczej → ↓ realnych płac ↑ bezrobocia

• ↑ bezrobocia → FE w prawo

• ↑ G → IS w prawo (SN↓)

EFEKT TYMCZASOWEGO WZROSTU WYDATKÓW RZĄDOWYCH, RYNEK SIŁY ROBOCZEJ

Re

aln

a p

łac

a, w

Siła robocza N

NS

NS’

ND

EFEKT TYMCZASOWEGO WZROSTU WYDATKÓW RZĄDOWYCH ,RÓWNOWAGA OGÓLNA

FE

LM

IS

FE’

IS’

LM’

2. Poziom cen

wzrasta

1. Tymczasowy wzrost G

SZOKI POLITYKI FISKALNEJ W MODELU KLASYCZNYM

• Dodanie szoków polityki fiskalnej • zwiększa zdolność modelu w dopasowaniu do rzeczywistej

reakcji gospodarki• RBC – pokazują jedynie korelacje pomiędzy produkcją w średnią

produktywnością pracy, za wysoka

• Czy polityka fiskalna powinna być stosowana by złagodzić cykle?• Klasycy – nie, ceny i płace dostosowują się szybko, powrót do

równowagi• Polityka fiskalna – podniesienie podatków; gorzej dla

pracowników• Wydatki rządowe – podstawa powinna być analiza kosztów i

zysków• Nie do końca wiadomo jak polityka fiskalna wpływa na

pożądany poziom produkcji i zatrudnienia

BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM

• Nie ma bezrobocia• Ci co nie pracują

• dobrowolnie• nie zaliczamy ich do zasobów siły roboczej

• W rzeczywistości bezrobocie nigdy nie jest równe 0• ↑ w czasie recesji – największy problem polityków

• Klasycy• Pracownicy (podaż) i miejsca pracy (popyt) - różne

wymagania• problem z dopasowaniem

• Potrzeba czasu, aby dopasować podaż do popytu • zawsze bezrobocie

BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM

• Bezrobocie wzrasta w recesji• szoki produktywności – większe rozbieżności

• Szok, że zwiększa niedopasowanie • Nawet bezrobocie strukturalne

• kiedy zmieniają się umiejętności potrzebne na rynku pracy

• Davis i Haltiwanger• zmiany miejsc pracy w obrębie poszczególnych branż

• wskaźnik kreacji i likwidacji nowych miejsc pracy

LIKWIDACJA I KREACJA NOWYCH MIEJSC PRACY

Źródło: Data from U.S. Census Bureau, Business Dynamic Statistics, www2.census.gov/ces/bds/firm/bds_ f_all_release.xls.

BEZROBOCIE W MODELU KLASYCZNYM

• Teoria dopasowania nie wyjaśnia bezrobocia• Wielu pracowników zwolnionych czasowo

• nie ma problemu rozbieżności• czas potrzebny do zmiany

• Więc można używać polityki fiskalnej rządu w celu zmniejszenia bezrobocia?• Raczej nie polepszy nic w kwestii problemu

niedopasowania• Lepsze rozwiązanie

• wyeliminowanie barier dla dostosowań na rynku pracy poprzez • ograniczenie uciążliwych przepisów dotyczących przedsiębiorstw • pozbycie się płacy minimalnej• pośrednictwa pracy

ZATRUDNIENIA W STOSUNKU DO DNA W CYKLU KONIUNKTURALNYM

Recommended