View
4
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Wzrost
• Jest to powiększanie się z wiekiem wartości
cechy
• Niektóre cechy (F, %LK) mogą z upływem
wieku zmniejszyć swoją wartość. W takim
przypadku mówimy o zmianie z wiekiem
wartości cechy drzewa.
Kształtowanie się cech drzewa
• Na wykładach – tylko wzrost i przyrost
wysokości i pierśnicy
• Inne cechy drzewa (wysokość, grubość na
róŜnych wysokościach, pole przekroju,
miąŜszość, przyrost miąŜszości, kształt) –
na ćwiczeniach (analiza pniowa)
Wzrost
• Jest to powiększanie się z wiekiem wartości cechy
• Niektóre cechy (F, %LK) mogą z upływem wieku zmniejszyć swoją wartość. W takim przypadku mówimy o zmianie z wiekiem wartości cechy drzewa.
• Graficzny obraz to krzywa o kształciewydłuŜonej, pochyłej litery S
Przyrost
• Pochodna funkcji wzrostu cechy (∆c/∆t)
• Graficznym obrazem jest krzywa przyrostu
cechy drzewa
• Wiek, w którym przyrost przyjmuje
największą wartość, to wiek kulminacji
przyrostu cechy
Przyrost
• Przyrost bieŜący (PB)
– róŜnica wartości cechy na końcu i początku danego okresu: PB roczny i PB okresowy
– szczególnym PBO jest przyrost z całego okresu Ŝycia drzewa równy wartości cechy drzewa w końcu okresu
• Przyrost przeciętny (PP)
– PBO podzielony przez długość okresu
– szczególnym PP jest przyrost z całego okresu Ŝycia drzewa równy wartości cechy drzewa podzielonej przez wiek
• ZaleŜność PB i PP
Fazy wzrostu wysokości
• Juwenilna (młodociana)
– wolny wzrost cechy drzewa, systematycznie rosnący z roku na rok
• Pędzenia (pełni sił, szybkiego wzrostu)
– duŜe przyrosty, kulminacja bieŜącego przyrostu cechy
• Senilna (starzenia, starcza)
– Ponowny wolny wzrost cechy, malejące przyrosty
w ie k
wyso
kość d
rzew
a
F az a
m ło d o cian a
F az a
p ęd z en ia
F az a
star cz a
w ie k
prz
yro
st
wyso
kości
drz
ew
a
p rzyro s t p rzec ię tny p rzyro s t b ieŜący
F az a
m ł o d o c ia n a
F az a
p ęd z en ia
F a z a
sta r cz a
Wzrost wydłuŜeniowy
• Zawiązanie pąka szczytowego
• Spoczynek zimowy
• Wzrost wydłuŜeniowy w sezonie
wegetacyjnym
• Zawiązanie pąka szczytowego
• ...
Typy wzrostu
• Monopodialny: pęd wyrasta z pączka
wierzchołkowego. Pień moŜliwy do
prześledzenia od podstawy do wierzchołka.
Większość drzew iglastych i częśćliściastych (Db, Bk, Ol, Js)
• Sympodialny: pęd z pąka bocznego.
Niektóre liściaste (Brz, Os)
Wzrost wysokości
• Typ wzrostu
• Data początku wzrostu, data zakończenia
wzrostu i długość okresu wzrostu
– ZaleŜą od wielu czynników (połoŜenie
geograficzne, wieku drzewa, klimatu w danym
roku i roku poprzednim)
• Krzywa o kształcie wydłuŜonej
(rozciągniętej) litery S
• Niekiedy występuje przerwa we wzroście
Sosna
• Wzrost monopodialny
• Początek średnio pod koniec kwietnia
(20.IV do 5.V), równoczesny start
wszystkich drzew
• Koniec pod koniec czerwca (26.VI do
2.VII)
• Długość okresu wzrostu około 2 miesięcy
(50 do 70 dni)
Świerk
• Wzrost monopodialny
• Początek w pierwszej dekadzie maja,
później gdy złe warunki atmosferyczne, nie
wszystkie jednocześnie
• Koniec w lipcu, wcześniejsze wcześniej
• Długość okresu wzrostu średnio około 60
dni (50-70)
• DuŜa zmienność między drzewami
Jodła
• Wzrost monopodialny
• Początek wzrostu w pierwszych dniach
maja, równoczesny start wszystkich drzew
• Koniec wzrostu w połowie lipca,
wcześniejsze wcześniej
• Długość okresu wzrostu około 70 dni
Modrzew
• Wzrost monopodialny
• Koniec kwietnia: wzrost igieł
• Początek wzrostu wysokości: koniec maja -
początek czerwca, duŜa zmienność
• Koniec w połowie września, duŜa
zmienność
• Długość wzrostu - ponad 3 miesiące, duŜa
zmienność
Buk
• Wzrost monopodialny
• Początek pod koniec kwietnia; większośćjednocześnie, ale niektóre nawet 3 tygodnie
później
• Koniec: druga połowa czerwca, bardzo
zmienna, 10-20% drzew ma 3 tygodniowąprzerwę we wzroście, a potem 2-4 tyg.
• Długość wzrostu: 40-60 dni, duŜa zmienność
Dąb
• Wzrost monopodialny
• Początek w końcu kwietnia, prawie
jednocześnie
• 10% - jeden cykl, 80% - dwa cykle, 10% - 3
cykle wzrostu
• Pierwszy cykl – 2-3 tygodnie – koniec w
połowie maja
Dąb
• 4-6-tygodniowa przerwa we wzroście
• Trzecia dekada czerwca – początek drugiego
cyklu
• Koniec – połowa lipca, średnio 3 tygodnie
• Pierwsza dekada sierpnia – początek 3 cyklu
• W sumie – razem ze spoczynkiem – do 3
miesięcy
Olsza
• Wzrost monopodialny
• Początek na początku maja, niektóre juŜ w
połowie kwietnia
• Koniec na początku sierpnia
• Długość wzrostu: około 3 miesięcy
Brzoza
• Wzrost sympodialny
• Rozwój liści i kwiatów Ŝeńskich w połowie kwietnia
• Początek wzrostu: druga dekada maja
• Koniec wzrostu: połowa sierpnia
• Okres wzrostu: około 100 dni
• Kwiaty męskie od VI do IX, pylenie w IV po przezimowaniu
Charakterystyka
• Wzrost wysokości drzew moŜna
scharakteryzować m.in.
– długością poszczególnych faz wzrostu
• Juwenilnej
• Pędzenia
• Senilnej
• Momentem wystąpienia kulminacji
– PP
– PB
Sosna
• Faza juwenilna u większości drzew kończy
się między 6 i 15 rokiem Ŝycia
• Kulminacja PP (koniec fazy pędzenia)
najczęściej w wieku 16-30 lat
• Kulminacja PB: 11-20 lat
Świerk
• Faza juwenilna długa i zmienna: 11-30 lat
• Kulminacja PP (koniec fazy pędzenia)
najczęściej w wieku 31-55 lat
• Kulminacja PB: 15-60 lat (26-30)
• DuŜa zmienność: juwenilna do 55 roku
Ŝycia, kulminacja PP nawet około 100 lat
Jodła
• Faza juwenilna: 11-40 lat (21-25 lat)
• Kulminacja PP bardzo zmienna: 16-105 lat
(25-60 lat)
• Kulminacja PB równieŜ bardzo zmienna,
ale większość 21-45 lat
Modrzew
• Ograniczony materiał badawczy
• Faza juwenilna: 6-10 lat
• Kulminacja PP: 11-15 lat
• Kulminacja PB: 6-10 (max. 30 lat)
Dąb
• Faza juwenilna: 6-20 (11-15) lat
• Kulminacja PP: 31-35 (6-70) lat
• Kulminacja PB bardzo wcześnie: 11-35 lat
Buk
• Najbardziej zmienny z wymienionych
• Faza juwenilna: 11-30 (70) lat
• Kulminacja PP: 11-100 (25-30) lat
• Kulminacja PB: 6-100 (21-35) lat
Brzoza
• Faza juwenilna: do 10 lat (omszona: do 40)
• Kulminacja PP: 6-30 lat
• Kulminacja PB: 16-25 lat (omszona 6-45)
Olsza
• Faza juwenilna: 6-15 lat
• Kulminacja PP bardzo zmienna: 6-20 lat
• Kulminacja PB: 11-15 lat
Literatura
• Dmyterko E., Bruchwald A. 2010. Model
rozwoju pędu wierzchołkowego i jego
ugałęzienia u dojrzałej brzozy omszonej
(Betula pubescens Ehrh.). Leśne Prace
Badawcze 71 (1): 21–28.
Literatura
• Bruchwald A., Dmyterko E., Dudzińska M.,
Wirowski M. 2001. Analiza faz wzrostu
wysokości olszy czarnej (Alnus glutinosa
/L./ GAERTN.). Sylwan 2: 5-11.
• Bruchwald A. 1999. Fazy wzrostu i wiek
kulminacji bieŜącego i przeciętnego
przyrostu wysokości dębu szypułkowego.
Sylwan 5: 5-11.
Analiza pnia
• Kolejne slajdy to fotografie starych tablic
przedstawiających kształtowanie się z
wiekiem róŜnych cech strzały
• Przedstawiono równieŜ ilustracje
pochodzące z podręcznika prof. Mikołaja
Borowskiego „Przyrost drzew i
drzewostanów”
Źródła
• Informacje na temat autorów i praw autorskich do
zdjęć znajdują się na stronach źródłowych:
– http://www.forestryimages.org/
– http://web.utk.edu/~grissino/gallery.htm
– http://www.dendro.uni.torun.pl/
– http://www.ltrr.arizona.edu/
• Ponadto wykorzystano:
– rysunki z podręcznika „Przyrost drzew i drzewostanów”
prof. Mikołaja Borowskiego (PWRiL Warszawa)
– materiały własne SZDiNoPL
Recommended