Upload
rodrigobuzati
View
301
Download
3
Embed Size (px)
Citation preview
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
1/53
Lasu min paroli plu!
de Claude Piron
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
2/53
Anta-paroloOni ne vere posedas Esperanton, se oni ne kapablas ekspluati la multajneblecojn, kiujn jam entenas minimuma vorta kaj gramatika scio. Nurmalmultajn radikojn la lernanto ekkonas en iu unuopa apitro de erdamalaperis !, sed ilia latenta esprimpovo estas grandega. "elpi linmalkovri tiun riecon estas unu el la celoj de i tiu kolekto.
Por tion atingi, la lernanto sa#e agos, se, studinte apitron de erda, lituj legos la samnumeran tekston en i tiu kolekto. Li jam konos ion
necesan, vorte kaj gramatike, por kompreni #in. Ek$emple, se li lernis lamaterialon de erda #is, inklu$ive, apitro %, li trovos sub la numero %de i tiu kolekto tekston, en kiu nenio nelernita pre$enti#os. &', pli #uste,li renkontos en tiu teksto neniun novan gramatika(on kaj neniunnovanradikon, sed jes novajn vortojn, kaj la neceso diveni ilian senconsurba$e de la elementoj, kiujn li lernis, iom post iom enkondukos lin en lavort)aran sistemon de Esperanto.*ua celo de i tiu kolekto estas )irmigi la akiritajn sciojn. La tuta lingva
materialo de erda malaperis !, estas i tie reu$ata, kaj tiuj radikoj, kiujaperis tro malo)te en la romaneto, estas da're ripetataj en i tiuj tekstoj,tiel ke ili )irme )iksi#os en la memoro de la lernanto kun peno minimuma.&l la )irmiga e)iko kontribuos anka' la )akto, ke la koncernaj elementojtrovi#as i tie en tekstoj kun tute alia atmos)ero, pritraktantaj tute aliajntemojn.
+i tiu kolekto konsistas plejparte el monologoj. io ebligas al la lernantoek$erci sin sola- legante tekston la'tvoe, li u$os vere parolan lingvon, kajpovos identigi sin al la koncerna rolulo, kiel aktoro )aras. ia identigo estasunu el la konataj psikologiaj rimedoj )avori la asimiladon de lingvo.
*e numero / #is numero 01, inklu$ive, du malsamaj tekstoj pre$enti#aspor iu paralela apitro de erda. La lernanto tiel povos elekti la pecon,kiu unuarigarde pli plaas al li, se li ne volos legi amba'.
2e, dank3 al i tiuj ek$emploj de parola Esperanto, verkitaj kun malgrandavortprovi$o, la lernanto konscii#os, kiel multe kaj diverse minimumaj
lingvo4elementoj ebligas esprimi sin, la e)a celo de i tiu verko estosatingita.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
3/53
IzabelaIzabela rigardas al la granda spegulo. La knabino en la granda spegulo rigardas al Izabela. Izabela
scias, kiu estas la knabino en la spegulo. Tiu enspegula knabino estas juna, malgranda kaj ne bela.
Estas Izabela.
La mondo ne estas bela diras Izabela al la spegulo. Mi ne estas bela, mi ne estas granda, mi estas
juna, tro juna. Nenio okazas al mi. En la tuta mondo ne estas knabo, kiu venas al mi kaj diras al mi
saluton kaj sidas kun mi. En la tuta mondo ne estas juna viro, kiu venas al mi kaj rigardas al mi kaj
diras !ara Izabela, vi estas juna kaj bela, sed vi laboras tro multe. Ne laboru nun. "enu kun mi. Ne
demandu, kiu mi estas, kio mi estas. Mi estas nur juna viro, kiu rigardas al vi kaj diras "i estas tute
sola. "enu kun mi. !un mi la mondo estas bela kaj granda. #ed ne venas tiu knabo, kaj en la tuta
mondo nenio okazas. Nenio okazas al mi, nenio nova okazas, nenio speciala okazas. Nur laboro,
laboro, laboro... Estas tro.
Mi sidas tute sola. Mi rigardas al vi, spegulo. !aj en la spegulo estas nur Izabela, la plej malbela
knabino en la tuta mondo. "ere la nuna mondo ne estas bela.
Stranga stranguloTiu ulo estas stranga. $u vi vidas lin % Tiu granda viro, vere &orta, kiu staras proksime al la spegulo,
kun io en la mano. Li ne plu estas tre juna, sed li ne estas maljuna. $u vi vidas lin % $u vi vidas lin
nun %
Turnu vin iomete. 'en. Nun vi certe vidas lin, (u ne %
Nu, tiu stranga ulo parolas tute sola. )um vi rigardas lin, li *altas, sed se vi ne rigardas, li reparolas.
Li iras rapide al la pordo, staras proksime al tiu alia ulo, kiu sidas en la angulo kun bela knabino,staras proksime al +i, tute proksime al +i, &akte. Li rigardas +in, sed ne parolas al +i. Estas io en lia
mano, sed mi ne scias, kio. oste li revenas al la pordo, staras inter la pordo kaj la alta spegulo, kaj
nenio okazas.
Nun li malrapide proksimi-as al la spegulo, parolas al la spegulo, dum juna virino sidas tute proksime.
#ed li ne parolas al +i, li parolas al la spegulo #trange, (u ne % "ere stranga ulo
Nun, jen li malrapide revenas al alia angulo. Io estas tute ne/natura en lia rigardo.
$u vi scias, kiu estas tiu viro % Li estas &orta kaj alta, sed pala, tro pala, multe tro pala. Li estas ne/
nature pala. "era strangulo
$u mi demandu al li, kiu li estas % )iable Mi ne plu vidas lin. !nabo kaj knabino staras inter li kaj mi.$u vi vidas lin nun % Mi ne. Mi ne plu vidas lin. 0o jes, jen mi lin revidas. 1akte, li nun staras iom
malproksime. 2igardu 'en, nun li iras tre malrapide al la pordo. "ere, li agas plej strange. Mi
demandas min...
!io estas en lia mano % $u vi vidas % 0a, jen li reproksimi-as. Mi bone vidas nun. Nun mi vidas, kio
estas en lia mano. Estas taso. Estas nur taso. 2igardu, li agas vere strange Li parolas al la taso. Li
iras al tiu juna studentino, kiu sidas en la angulo, *altas, staras proksime al +i, sed ne parolas al +i. Li
parolas nur al la taso. Li agas vere strange, vere tre strange, vere tro strange. Nun mi ne plu vidas lin.
0o jes #e mi turnas min iomete, mi revidas lin. #tranga ulo. Mi vere demandas al mi, kiu li estas. Li
certe ne estas nova studento. Li estas tro maljuna.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
4/53
AmdeklaroIzabela, pardonu min, sed mia deklaro estas plej grava. ermesu, ke mi parolu al vi. ermesu, ke mi
rigardu al vi, al via bela, serioza viza-o.
Mi min demandas, (u vi povas kompreni min. Eble ne. Eble vi ne povas. 3kazas io stranga en mi. Io
tute nekomprenebla. "i estas tro bela. Tio estas la grava &akto, la sola vere grava &akto en la mondo.
Mi rigardis al via tro bela viza-o, kaj io nekomprenebla okazis en mi. Io nekomprenebla okazis al mi.
Mi ne plu komprenas min. Mi ne plu estas mi. Mi rigardis vin, mi simple rigardis vin, kaj mi ne plu
estas la juna malserioza knabo, kiu mi estis.
Mi estis knabo, kaj nun estas viro. Mi estis mal&orta, kaj mia &orto nun estas nekompreneble granda.
Mi estas kvaza4 tute nova. Mi estis sola en la mondo. Nun mi povas esti kun vi. #e vi volas,
kompreneble.
Mi volas proksimi-i al vi. Mi volas esti kun vi. Mi volas paroli al vi pri la belo de la tago, pri la bono de
la naturo, pri la grando de la mondo. Mi volas paroli al vi pri viaj belaj manoj, pri via bela viza-o.
Mi scias, ke vi estas mistera. "irinoj al mi aspektas mistere. Mi volas ke vi, mistera virino, rigardu
min, amu min. Mi volas sidi (e via tablo, mi volas paroli kun vi dum la tuta tago, dum multaj kaj
multaj tutaj tagoj. Mi scias, ke mi ne esprimas min bone. ardonu min, mi petas. Mi estas certa, ke vi
komprenas min. #ed eble ne. Eble vi ne povas kompreni. Mi volas, ke vi komprenu min, sed eble vi ne
povas. Mi petas vin, montru al mi, ke vi komprenas. Montru al mi, ke vi permesas, ke mi parolu plu.
)iru al mi, ke vi permesas, ke mi deklaru plu, kiel &orte mi amas vin. 5erte vi permesas, (u ne %
0o Izabela, permesu, ke mia mano proksimi-u al via mano, ke mia mano iomete *altu sur via mano.
$u ne % $u vi ne volas % $u vi malpermesas % $u mi estas nepardonebla % $u mi agis nepardoneble %
Mi agis nur nature.
Mi parolas serioze. $u mi estis malprava % $u vi ne pardonas min % Tamen, Izabela, mi nur amas. $u
vi ne volas, ke mi amu vin % $u vi ne povas min ami % $u vi ne volas min ami % $u vi ne volas min %
ermesu tamen, ke mi vin rigardu. Mi parolas plej serioze. "i ne komprenas, ke mi amas vin, (u % $u
eble vi ne scias, ke vi estas bela, tre bela, tre tre bela, &akte %
#e vi ne volas, ke mi amu vin tute, se vi pre&eras, ke mi ne amu vin, eble vi tamen permesas, ke mi
amu vin iomete. Nur iomete, Izabela, mi petas. #e vi ne permesas, ke mi amu vin multe, mi petas
vin, permesu, ke mi amu vin iomete.
6mo estas la plej alta vero en la mondo. !io estas pli bela % !io estas pli granda % !io estas pli &orta %
Nenio.
Mi povas plej serioze deklari al vi, ke nenio estas pli bela, nenio estas pli alta, nenio estas pli &orta. Mi
povas anka4 diri nenio estas pli natura. Tio estas la plej certa vero en la tuta mondo.
Mi amas vin, Izabela. Mi vin amas &orte. Mi amas vin pli kaj pli.
Mi petas vin, pardonu al mi, sed se vi povas, anka4 vi amu min. $u vi scias, kiel simpla estas amo %
!iel simpla kaj bona % Nenio estas pli simpla. Nenio estas pli bona.
Mi amas vin, Izabela. ardonu, se mi parolas iom strange. #ed mia amo estas tro &orta, tro grava. Ne
gravas, se vi ne komprenas. La sola, simpla &akto estas, ke mi amas vin. !aj ke tio estas bona.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
5/53
LingvistikoMi deziras, ke vi komprenu, ke lingvistiko estas scienco inter multaj aliaj sciencoj. Lingvistiko estas
mia &ako. 3ni do prave povas diri, ke mi estas &akulo pri lingvistiko. Lingvistiko estas mia speciala7o,se vi volas.
#ed la &akto, ke mi lernis multe pri lingvoj kaj pri lingvistiko, la &akto, ke mi estis studento pri tiu &ako,
ne permesas al vi diri, ke mi scias multe pri la aliaj sciencoj. Multaj sciencaj a&eroj estas por mi
misteraj, en &akoj, kiuj ne estas la mia.
Nu, ni ne parolu pri tio. Ni ne parolu pri tiuj aliaj sciencoj. Ni parolu nur pri mia &ako, nome lingvistiko.
Lingvistiko estas la scienco pri lingvo. ri lingvoj, se vi pre&eras. Lingvistiko, t.e. 89 tio estas:
lingvoscienco... jes, oni povas diri anka4 lingvoscienco..., estas la scienco pri tio, kiel ni esprimas
nin lingve. Mi demandas, kaj vi respondas. !iel % $u mane % Ne. Ni ne demandas kaj respondas mane.
or demandi kaj respondi, ne niaj manoj agas, ni tute ne agas, &akte, ni parolas.Eble oni povas diri, ke paroli jam estas agi. !e parolo estas ago. #ed tamen, se oni povas konsideri,
ke paroli estas agi, parolo tamen ne estas mana ago, parolo estas lingva ago.
!iam do ni demandas kaj respondas, ni parolas, t.e. ni agas lingve. !iam ni komunikas parole, ni
rilatas lingve inter ni. Nia interrilato estas lingva. Niaj komunikoj estas lingvaj. Lingvo ekzistas por
komuniki, por ke ni rilatu inter ni, por ke ni povu diri al aliulo, kio okazas, kio okazis, (u ni konsentas
kun li, (u ni ne konsentas, (u ni deziras, ke li agu por ni. Lingvo ekzistas por lerni kaj por instrui. #e
ideo venas al vi, eble vi deziras -in komuniki. Nu, por tio lingvo ekzistas. or tio multaj lingvoj
ekzistas. or tio ni lernas ilin. or rilati inter ni, ne nur mane, sed anka4 parole.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
6/53
u vere vi ne volas labori?5igardu, la sukerujo estas malplena. 2e iu de$irus sukeron, li ne povus 6avi #in. 7i iras promeni kun 8$abela, vi parolas kun 9i
dum la tuta tago pri arto kaj scienco, eble, sed eble anka' pri malpli belaj a)eroj : la diablo scias, pri kio vi parolas, kiam vi
promenas kun 9i : kaj dume la sukerujoj staras tute malplenaj sur la tabloj.
7i tute ne atentas vian laboron. ;ajnas, ke nur 8$abela gravas por vi. u$u venus kaj vidus, ke la sukerujoj estas malplenaj...
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
7/53
La ulo, kiu ne plu pensasPri kio mi pensas, li demandis. +u vi a'dis lin= ?iel strangaj tiuj uloj estas ! ?va$a' mi scius, pri kio mi pensas. +u mi vere
pensis ion= +u oni devas pensi dum la tuta tempo= io ne 9ajnas al mi prava.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
8/53
Oni venis el alia ondoLa unua a)ero estas in)ormi ilin. es, mi devos unue in)ormi la a'toritatojn.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
9/53
#ru kiel vi volasOni nomas tiun restoracion memserva restoracio, ar en #i oni servas sin mem. Ne estas ulo, kiu venas al via tablo kun via
tomato a' ka)o. 7i devas servi vin mem.
+u vi ne volas iri al memserva restoracio = 7i pre)eras, ke oni servu vin. Nu, bone. ?iel vi volas. +iaoka$e, mi ne iros kun vi. 7i
devos iri sola.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
10/53
$or%i pri &or%ado?ion kredi= +u liajn okulojn= +u liajn vortojn= Liaj vortoj alvokas kompaton. Li montras sin kompatinda. Li diras ion ajn, por ke
oni kompatu lin. 2ed la okuloj! Oni povas sin demandi, u ili ne estas pli kredindaj ol la vortoj, kiujn li eldiras. ?aj ili ne
esprimas la samon. iuj pale bluaj okuloj estas strange senesprimaj. +u ne strange, ke ili restas tiel senesprimaj, dum li parolas
tiel bele, por ke ni kompatu lin=
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
11/53
La 'orte%uloo6ano estas viro )ortega. iu altega, dikega )ortegulo 9atas laboregi. Li 6avas tre grandan )orton, )orton grandegan, oni povas
diri, kaj se li ne )aras ion per sia )ortego, li ne 9atas sin mem. Li do laboregas en la urbego. agon post tago li iras al sia
laborloko, kiun li tre 9atas, kaj tie serio$ege laboregas.
Li 9atus 9ati la vivon.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
12/53
(alkontentas la ekanikisto
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
13/53
)en vi ree trinkas*2u)ias! Nekredeble! am denove vi ektrinkas! Ne, amiketo, vi jam trinkis su)ie. ro estas tro. ?ial vi iam devas troigi= La
kuracisto diris- Ne permesu, ke li ricevu tiom da glasoj. Gnu jam estas multe por li. &' u vi volas, ke li )ari#u tute malsana= 2e
li plu soi)as, akvon li trinku. &kvo estas bonega por la sano.
?aj jen vi denove aetis brandon! ?ion vi diris= 7i soi)as, u= "o jes, vi soi)as. 7ia soi)o estas sen)ina. 7ia soi)o estas iama.
7ere mi ne komprenas vin. 7i ne plu estas knabeto. 7i e ne plu estas knabego. 7i estas viro, alta, )orta, granda viro.
2e almena' vi ricevus ple$uron el via trinkado! 2ed pripensu iomete. +u brando ple$urigas vin= E ne. Dakte, #i e ne sensoi)igas
vin. 7i tion diris al mi, u ne= La' vi mem, #i ne )orsvenigas vian soi)egon. La' viaj diroj, tiel estas- post kiam vi trinkis glason,
vi de$iras denove trinki, vi tuj resentas la de$iregon brandi.
7iaj malsa#aj diroj dolorigas al mi la koron. ?iam vi diras, ke ar vi estas tre grandkorpa, via brandotrinkego ne )aras malbonon,
kiel mi povus kredi vin=
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
14/53
venos epoko kun duonglaso posttagme$e, kaj poste epoko kun plenaj glasoj dumtage kaj e nokti#o, kaj tiel plu, kaj tiel plu.
?aj evidenti#is )in)ine, ke mi pravis, u ne=
?vankam mi konsentas, ke mi eble ne su)ie komprenis viajn $orgojn de senlaborulo, tamen, u oni povas diri, ke se mi agus
alimaniere rilate al vi, vi ne trinkus tiun diablan brandon= ?vankam eble estas iom da vero en tio, tamen tiu pensmaniero 9ajnas
al mi ne#usta. ?iom o)te mi pensis- en estas la )ina glaso. Post i tiu li ne plu trinkos brandon! 2ed tiom o)te la )aktoj montris
min malprava.
?aj nun, kion )ari= +u vi povus tion diri al mi= ?iel eligi vin el tiu diabla emo= ?iel resanigi vin, kaj samoka$e rebonigi nian
kompatindan, )u9itan kunek$iston=
2e vi scius, kiom mi malamas tiun brandon! ?ara, kara, se almena' vi komprenus min!
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
15/53
+evenis ao, 'eliu ni*
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
16/53
2ed tute male. &pena' mi povis kredi miajn okulojn- jen 9i sidis apud mi kaj ekparolis kun lar#a rideto. "o, tiu rideto! 2imilan
rideton mi neniam vidis. Neniam en mia vivo mi sentis min tiel kortu9ita. iu rideto estis mesa#isto pri balda'aj )elioj.
?ara Petro! 9i diris. ?iel mi #ojas vin revidi! 2e vi scius, kiel )elia mi estas! Oni diris al mi, ke vi )orlasis la urbon, kaj jen
mi retrovas vin. +u vi ankora' min malamas=
8magu tion! ;i opiniis, ke mi malamas 9in. Eble mi iomete 9in malamis, kiam 9i )orlasis min, sed tamen...
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
17/53
ilentu, enaj vooj*
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
18/53
7ere, tiuj du vooj estis #enaj. &mba' vooj #enis, kvankam, verdire, unu pli ol la alia.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
19/53
.ii%a diroEstis priplorinda traviva(o. 7i scias, ke mi decidis diri al miaj in)anoj, ke mi )oriros. ?iam mi decidis, mi tute ne imagis, ke estos
tiel mal)acile. Dakte, en la momento, kiam mi volis iri paroli al ili, mi konscii#is, ke mi ne povas. en venis la 6oro iri al iliaj
ambroj por in)ormi ilin, kaj mi sentis min tiel malbone, ke mi ekploretis.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
20/53
komprenas, ke vi ne kredis min tuj, ar vi tut)orte esperas, ke mi ne diris la veron. 2ed estas vere, &lano, mi )oriros. 7i restos i
tie kun patrino kaj ?lara. ?aj mi ne plu vivos kun vi.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
21/53
(istero en papervendejo?iam mi vidis 8von 6iera', li ne nur alportis tre bonajn okoladajn dola(ojn, sed krome li raportis al mi pri la strangaj oka$a(oj
en la papervendejo de +e)a 2trato.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
22/53
&lian in)ormon mi devos ricevi de li.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
23/53
/u raportoj pri vendado2injoroj, mi beda'rinde devas diri, ke la raporto pri la vendado de dola(oj tute ne estas )idinda. La )unkciulo, kiu )aris #in, estis
tro mem)ida. Li konsideris )akte nur unu specon de dola(oj : tiujn, kiuj en6avas okoladon : kaj li imagis, ke li povas esprimi
#ustajn opiniojn deirante nur de la in)ormoj, kiujn li 6avigis al si pri tiuj.
Estas vere, ke okolado estas unu el la e)aj a(oj, kiuj eniras en la )aradon de dola(oj. &' almena', oni povas diri, ke okolado
estas grava enmeta(o : en dola(ojn : se oni konsideras la demandon tutnacie. La a)ero montri#as malsama, se oni konsideras
nur unu urbon, kelkajn urbojn, la tutan nacion, kelkajn naciojn a' la tutan mondon. 8nter tiu, tiu i kaj tiu alia urbo, oni povas
rimarki serio$ajn malsimilecojn en la maniero kunmeti la dola(ojn.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
24/53
La vesper'u0ulo
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
25/53
esprimas la veron. Nia soldata vivo tute ne estis #ojiga. Estis por multaj el ni vere doloraj momentoj en tiu militservo. La da'ra
amikeco inter niaj samgrupuloj devenas ver9ajne de la )akto, ke ni kune travivis multajn aajn situaciojn, kiuj igis nin pli
proksimaj unuj al la aliaj.
Estas plej beda'rinde, ke *udi agis, kiel li )aris. Nia bela kuna vespero, pri kiu la tuta grupo nur anta'#ojis, estis )u9ita. Nu, mi
ne troigu. Ni tamen multe ridis, ni kune kantis )ine de la vespero, ni rakontis unu al la aliaj iaspecajn aventurojn a' traviva(ojn,
ni estis kontentaj reparoli pri tiu a' tiu aspekto de nia militservo.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
26/53
u alojon eori a ia%i 'elion?"o jes, mi memoras la militon. 2ed mi pre)eras ne paroli pri #i. Nur tiu, kiu mem travivis militon, scias, pri kio temas. ?aj kredu
min, ne temas pri ridiga(o.
?iam domoj estas rompataj, kampoj )u9ataj, kaj grupoj da soldatoj iradas en la stratoj, kun, en la okuloj, miksa(o el timo kaj
malamo, la tuta atmos)ero de la vivo )ari#as plej aa. ?rome, oni apena' trovas ion por man#i. Oni man#aas ion ajn.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
27/53
d&okaptaj inojes, kiam, anta' kelkaj jaroj, li diris al mi, ke mi estas la plej bela knabino, kiun li iam ajn vidis, mi preska' enami#is. Neniam
viro parolis pri mia beleco similvorte. Neniam viro, simple parolante, direktis tiajn kortu9ajn okulojn al mi.
2ed post iom da tempo mi konscii#is, ke li ne vere amas min, kaj ke mi neniam povos lin ami, e se nur pro lia mono. ?aj nun ni
eksciis, ke li volas ed$i#i al &neta!
+u vi komprenas, kial li volas ed$i#i al 9i= ;i 6avas plaan vi$a#on, iamaniere, sed 9i ne estas bela. Li estas tre ria. 7er9ajne 9in
interesas lia mono. Nu, se li volas esti malsa#a, tio estas lia problemo.
Lia )ratino ed$ini#is al riulo, kaj tio estas multe pli sendan#era. 2e la ed$o 6avas tiom da mono, kiom la ed$ino, almena' amba'
6avas dekomence certecon, ke la alia ne seras en geed$i#o eblecon rie vivi.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
28/53
Notoj :
. 2ingarda- atentema kaj pripensema, por ne ricevi malbona(on a' mal)elion, a' por ne meti sin en realan a'
imagitan dan#eron malema agi subite kaj senpense neriskema.
0. 2en4tim4a, sent4em4a.
/. En9teli#i- eniri 9tele, t.e. $organte resti nerimarkita, kva$a' por 9teli
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
29/53
#nstruista aoNe estas )acile ami kun dudek kvin geknaboj. Ne rigardu min tiel mire, mi diras la veron.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
30/53
Ne.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
31/53
La letersoi'a patrino+iam estas ege mal)acile komenci leteron. uj kiam mi 6avas plumon enmane, miaj ideoj malaperas kun nekredebla rapideco,
kaj mi trovas min kun plumo en la mano kaj kun kapo malplena.
?iam mi estis in)ano, kiom da )ojoj mi sentis min malbona )ilo, nur pro tio, ke mi neniam skribis leteron al miaj gepatroj, dum
mi estis )or!
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
32/53
neesprimitaj $orgoj, de la mil )aktoj maltrankviligaj en tiu malriula vivo, terure sendola. ;i ne priskribis tiujn priokupojn. 2ed
la plendan senton 9i esprimis, kaj la mal)elion, pri kiu 9i ne 6avis tempon konscii dumtage. ?aj tio )aris bonon al 9i, tute certe.
7idu, kiel elturni#ema mi estas. en mi sukcesis certigi al mi, ke mi agis sa#e kaj bon)ile ne skribante al mia patrino. 2e ja mi
skribus, 9i ne 6avus tiun : por si sanigan : oka$on plorletere plendi.
2tranga estas la 6oma koro, iam ema pravigi sin!
?aj tamen, kiu diros, ke ne trovi#as iom da pravo en tiu (us esprimita ideo= Nu, eble #i estas iom prava. 2ed pri unu alia a)ero mi
estas certa, nome, ke mia konscia de$iro neniam estis agi bon)ile, kiam mi lasis la tempon pasi kaj tagojn sekvi tagojn sen unu
vorto skribita de mi.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
33/53
(i atendas %ravan leteron?ioma 6oro estas= Preska' la dua kaj kvin minutoj. &', se vi pre)eras : ja u$eblas amba' dirmanieroj : kvin minutoj post la
dua. Nu, nu, kiel rapide la tempo pasas!
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
34/53
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
35/53
/oru trankvile*@onan matenon, kara amiko, iam absorbata en la lernado de la lingvo tutmonda !
7i demandas, kion ni )aros i4)oje, u ne = +u vi vere de$iras )ari ion = ?ial do = +u ne plaas al vi resti )arante nenion dum
kelka tempo =
Nu, se vi volas labori, laboru. 2e vi volas enkapigi al vi vortojn, enkapigu. 2e vi volas relegi jam legitajn rakontojn, relegu.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
36/53
La 'akulo-instruisto venis de alproksie?omence, rigardu atente la aparaton. 8on similan vi neniam vidis, u= G$u do la tutan tempon necesan por bone rigardi #in.
7i vidas, u ne, ke #i 6avas tenilon, nigran tenilon. 7idu, mi prenas la tenilon per la maldekstra mano. iel.
*o, bone, mi prenis #in.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
37/53
.roa s3ivolo kondukas orten&'skultu, mi tamen 9atus scii, kion vi celas )in)ine. ?io estas via celo = 7i staris trans la pordo, kaj vi a'skultis, u ne = 7i
suba'skultis[1], kiel oni diras.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
38/53
enami#u, 9ajnigi amon al li, kaj u$i tiun belegan situacion por transdonadi in)ormojn = ?iel serpento vi envenis nian
esplorcentron, kiel serpento de$iranta mortigi, sed atenta, ke oni ne vidu #in...
&nta'e mi diris, ke komence vi sen ia dubo amis min. Nun mi pli kaj pli dubas tiun opinion. Nun pli kaj pli la tuta a)ero
pre$enti#as klare al miaj okuloj. En mian koron vi eni#is kiel 9telisto en domon, por kapti...
?aj mi lasis vin agi !
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
39/53
4o bela naskiurbo*5igardu! +i tie mi naski#is. +u ne bela loko=
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
40/53
Adia lando aata*&dia', lando de mia naski#o !
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
41/53
digneco valoras por 6omo, kiom #i necesas, kiom ni be$onas #in=
&dia', naski#landa polico, scivolema, kontrolema, kom)ort4ama polico !
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
42/53
k al 'ora insulo*
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
43/53
es, la preparado de voja#o ne estas iurilate )acila, sed tamen #i estas interesa. +ar oni jam anta'voja#as en4image.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
44/53
kribas alliberulo?ara &mikino,
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
45/53
ekreta servo?ial diable mi entiri#is[1]en tiun a)eron =
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
46/53
imagas = Ne. 8li estas grandpovaj. 8li estas kva$a' 9tato en la 9tato. La malnova timo plu ku9as malsupre en mia koro. ?aj tamen
mi devus rakonti. 2e ne por via ple$uro, almena' por la sano de mia kapo kaj de mia korpo, laca plu porti ion i neniam
parolante pri #i. +u gardi sekretojn tutvive estas eble al ne4super6omo = +iam gardi multe da gravegaj sekretoj estas konstanta
streo, kaj tiu streo estas malpli kaj malpli elportebla. E kiam la sekretoj estas ridindaj.
?aj mult4aspekte, la vivo en la Centro estis ridiga. &' ridinda. iuj 6omoj prenis sin tiel serio$e ! La ideo partopreni en ka9a,
subtera, subsupra(a milito tutmonda naskis en ili senton pri graveco, kiu )oj)oje perdigis al ili la kapon.
?rome, ni tie vivis en konstanta strei#o. ?aj ridi montri#is bona rimedo por gardi nin kontra' la dan#eraj sekvoj de tiu iam
strea atmos)ero.
Doje... 2e vi scius... 7i ridegos, kiam vi ekscios. Doje, unu el tiuj spion4e)oj : li nomi#is &lb...
"o ! ?io oka$as al mi = ra la )enestro, iu ek(etis... mi svenas, mi svenas... ?apo turni#as. 5igardu- en la koron #i eni#is, #i
teni#as tute )irme... tiu a)ereto...
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
47/53
Aeriko, jen i venas*4 ?iam vi )orveturos=4 7enontan[1]semajnon.
4 &viadile, u ne=
4 es, aviadile. Neniu plu voja#as al Gsono[2]9ipe en nia epoko. Dlugi estas tiel pli rapide!
4 +u vi devas prepari ankora' multon=
4 Ne, io jam estas preparita.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
48/53
Literaturo aindas, sed taen666La terura a)ero, koncerne Eduardon, estas, ke nur literaturo interesas lin. +u vi tion konstatis = Nur pri literaturo li okupi#as
#is)unde.
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
49/53
La ojoj de petveturado+u estas vi, o6ana= ?io oka$is= ?ial vi ne revenis 6ejmen= ?ial vi tele)onas tiel mal)rue=...
?ion= ?iun vi renkontis=
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
50/53
La a'to surveturis lin! o6ana!
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
51/53
kio oka$is, dum li direktis la a'ton.
...
es. En kiun urbeton vi eniris=
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
52/53
La tri plendoj de s-ro 7ursano2injoro policano, mi 6avas plendon. ri plendojn, )akte. +u vi bonvolas noti=
8/12/2019 PIRON, Claude - Lasu Min Paroli Plu
53/53
lingvon en plaa atmos)ero. Dakte la lingvo estas tre mal)acila, kaj la atmos)ero... nu, plej bone
e ne paroli pri #i.