View
28
Download
6
Category
Preview:
DESCRIPTION
Optimizing Supply Chain with APS technologyAdvanced Planning and Scheduling
Citation preview
1
เพ่ิมประสิทธิภาพการบริหารธุรกิจดวยเทคโนโลยีสารสนเทศ
ปจจุบันการแขงขันในการประกอบธุรกิจมีความรุนแรงมาก ในขณะท่ีทรัพยากรการผลิตตางๆมีจํากัด โดยเฉพาะดาน
แรงงาน ดังน้ันภาคการผลิตจะตองหาแนวทางตางๆเพ่ือการปรับตัวใหสามารถดํารงอยูไดอยางมั่นคง จึงตองมีการจัดการและ
วางแผนการใชทรัพยากรท่ีมีอยูใหเกิดประสิทธิภาพและคุมคามากที่สุด (Optimization) โดยปจจัยหลักของแนวทางตางๆจะตองมี
การเก็บรวบรวมและเช่ือมโยงขอมูลที่มีประสิทธิภาพเพ่ือการตัดสินใจ ดังน้ันแนวทางหน่ึงที่ผูประกอบการหลายรายเลือกที่จะ
นํามาปฏิบัติ คือการนําเทคโนโลยีสารสนเทศมาใชในการวางแผนทางธุรกิจ อันไดแก การใชระบบการวางแผนทรัพยากรทาง
ธุรกิจขององคกร(Enterprise Resource Planning ; ERP ) ซึ่งเปนระบบสารสนเทศท่ีสามารถบูรณาการงานหลัก ขององคกรทั้งหมดเขา
ดวยกัน ต้ังแต การขาย การจัดซื้อจัดจาง การผลิต การบัญชี และ งานบุคคล ซึ่งสามารถใชเปนเครื่องมือในการบริหารจัดการ
ธุรกิจขององคกร ไดอยางมีประสิทธิภาพ
หลายทานมีความสงสัยวาลักษณะการปฏิบัติงานขององคกรตน “ ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศจะสามารถชวยงาน
องคกรไดอยางไร ? ” “ ระบบจะมีความเหมาะสมกับองคกรหรือไม ? ” “ การนําระบบเหลาน้ีมาใชจะทําใหองคกรดีขึ้น
อยางไร ? ” ในเบื้องตนผูเขียนอยากใหทานลองวิเคราะหดูวาองคกรของทานประสบกับปญหาเหลาน้ีหรือไม
• ฝายขายไมทราบสถานะและความสามารถการผลิต
• ไมทราบตนทุนสินคาและบริการที่แทจริง
• ประสิทธิภาพการผลิตตํ่า ทําใหมีความคลาดเคล่ือนของปริมาณท่ีผลิตไดจริงกับปริมาณท่ีวางแผนการผลิตไว
• การทํางานลวงเวลา (O.T.) มาก
• การเปล่ียนแปลงคําสั่งขาย ทําใหกระทบแผนการผลิตและไมสามารถปรับแผนใหเหมาะสมได
• เคร่ืองจักรชํารุดเสียหายทําใหกระทบแผนการผลิต
• ผูจําหนายวัตถุดิบ (Supplier) สงของไมทันตองมีการปรับแผนการผลิต
• การสงมอบงาน / สินคา ลาชา
• ใชเวลาในการประชุมเพ่ือการวางแผนและมอบหมายงานมาก
• ขอมูลท่ีใชในการตัดสินใจเพ่ือการวางแผนระดับตางๆไมถูกตองและมีความแตกตางกันของแตละหนวยงาน
ปญหาเหลาน้ีเกิดขึ้นจากหลายปจจัย แตปจจัยหลักคือขอมูลตางๆขององคกรขาดการเช่ือมโยงอยางเปนระบบและรวดเร็วทันตอสถานการณ จึงไมสามารถตัดสินใจดําเนินการในกรณีที่มีเหตุไมปกติเกิดขึ้นไดทันเวลา หรือเลือกแนวทางที่เหมาะสม
ในอดีตภาคการผลิตมีทรัพยากรและกําลังการผลิตที่เพียงพอ การแขงขันในตลาดไมรุนแรงมากนัก ปญหาขางบนเหลาน้ีจึงอาจจะสงผลไมชัดเจน แตปจจุบันปจจัยการผลิตตางๆมีจํากัด ในขณะที่สภาพการแขงขันในตลาดสูงขึ้น ดังน้ันหลายองคกรจะตองหาเครื่องมือในการสนับสนุนการบริหารธุรกิจ ไดแก ซอฟตแวรทางดาน MRP , ERP หรือ SCM ซึ่งปจจุบันซอฟตแวรในตลาดมีอยูหลากหลาย ทั้งที่พัฒนาตามความตองการของผูใชโดย Software House ตางๆ หรือ ที่เปนโมดูลมาตรฐานสากลซึ่งมีทั้งขนาดเล็ก กลาง ใหญ ดังน้ันผูประกอบการที่สนใจจึงตองศึกษาโดยละเอียด เพ่ือใหการลงทุนเกิดประสิทธิภาพและคุมคามากที่สุด
2
เน้ือหาของบทความน้ีจะแนะนําเทคโนโลยี หลักการทํางานของซอฟตแวรเหลาน้ี เพ่ือเปนแนวทางเบื้องตนในการพิจารณาซอฟตแวรในทองตลาด และเปนประโยชนสําหรับผูกําลังหาแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารธุรกิจดวยระบบ IT และเน่ืองจากปจจุบันเทคโนโลยีระบบการจัดตารางการผลิตและการวางแผนข้ันสูง (Advanced Planning and Scheduling :APS) ไดมีบทบาทเขามาเสริมความสามารถระบบการวางแผนและการจัดตารางการผลิตในระบบ ERP ใหมีประสิทธิภาพและสัมพันธกับการบริหารธุรกิจขององคกร ดังน้ันบทความน้ีผูเขียนจะเนนเน้ือหาในสวนน้ีเปนสําคัญ สําหรับเน้ือหาของระบบ MRP , ERP จะขอกลาวในเบื้องตนโดยทานสามารถหาอานเพิ่มเติมจากบทความท่ัวไปท่ีมีผูเขียนหลายทานนําเสนอไว
ระบบการวางแผนความตองการวัสดุ (Material Requirements Planning :MRP) และการวางแผนทรัพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning: ERP)
ERP ยอมาจาก Enterprise Resource Planning หมายถึง การวางแผนทรัพยากรทาง ธุรกิจขององคกรโดยรวม เพ่ือใหเกิดการใชประโยชนอยางสูงสุดของทรัพยากรทางธุรกิจขององคกร เปนระบบสารสนเทศท่ีแพรหลายมากในอุตสาหกรรม ทั้งภาคการผลิตและภาคบริการ ERP มีรากด้ังเดิมมาจาก MRP (Material Requirements Planning) หรือการวางแผนความตองการวัสดุ
รูปที่ 1 แสดงวิวัฒนาการของ ERP (www.apics.org )
MRP มีการพัฒนามาต้ังแตประมาณป 1960 ในสหรัฐอเมริกา เปนกระบวนการวางแผนอยางเปนระบบเพ่ือแปลงความตองการผลิตภัณฑหรือวัสดุขั้นสุดทายของกระบวนการผลิตที่กําหนดในตารางการผลิตหลักไปสูความตองการ ช้ินสวนประกอบ ช้ินสวนประกอบยอย ช้ินสวน และ วัตถุดิบ ทั้งชนิดและจํานวนใหเพียงพอและทันเวลากับความตองการในแตละชวงเวลาของการวางแผน ตามโครงสรางผลิตภัณฑ (Bill ofMaterials) และสถานะคงคลัง (Inventory Status)
MRP ไดพัฒนามาเปน MRP II (Manufacturing Resource Planning) ศตวรรษที่ 1980-1990 โดยมีการเพ่ิมความสามารถของโปรแกรมเขาไป เชน ระบบขาย ระบบบญชี ระบบการเงิน และระบบตนทุน แตเน่ืองจาก MRP II ยังไม สนับสนุนการทํางานทั้งหมดในองคกร จึงไดมีการพัฒนาระบบ ERP ในชวงตนทศวรรษ 1990 เพ่ือใหครอบคลุมกับการทํางานหลักทุกอยางของในองคกร
ระโดยมีจัดเก็มนุษย (Huมีการใชกสูงสุด ลดการดึงขอ
ระSchedul
กาสภาพวัตถจัดซื้อจัดจ(Distribut
ระโป
ที่สุด (optการจัดหา (forecastin(available
ะบบ ERP เปนกก็บขอมูลไวเพียuman Resourceระบวนการที่เปดการทํางานซ้ําซมูลที่มีอยูมาแส
ะบบการจัดกาling ารจัดการโซอปุถุดิบเปนสินคาหจางบริษัทจากภtors)
ะบบการจัดตปรแกรมคอมพิimization) เพ่ือ (sourcing), กาng), การจัดการ
e-to-promise : A
การเช่ือมโยง กยงแหลงเดียว กe) และงานบัญชีปนมาตรฐานรวซอน และขอมูสดงไดอยางรวด
ารโซอุปทาน
ปทานหมายถึงกหรือผลิตภัณฑขายนอกและหน
รูปที
ารางการผลิตวเตอรที่ใชตรรทําการจําลองสรวางแผนการลรอุปสงค (demaATP) หรือควา
ระบวนการทางกระบวนการทาชีการเงิน (Accoวมกันและสนับมลท่ีไมตรงกันขดเร็วทันตอสถา
( Supply Ch
การผสมผสานกิขั้นสุดทาย และนาที่อื่นๆ ที่มีคว
ที่ 2 แสดงการเช่ือ
ตและการวางแรกะ (logic) และสถานการณ (simลงทุน (capital pand planning), แมสามารถที่จะส
3
งธุรกิจ ผานโปรางธุรกิจตางๆ ไดounting/Financสนุนการทํางานของแตละหนวยนการณ
hain Manage
กิจกรรมตางๆทีเ่ะการสงมอบ ใหวามสัมพันธเก่ีย
อมโยงกันของ SCM
แผนขั้นสูง (Aะวิธีลําดับการคํmulation) ของกplanning), การวและอื่นๆ สนับสัญญาได (capa
รแกรมประยุกตดแก การผลิต
ce) เช่ือมโยงเพ่ือนกระบวนการทยงาน มีเคร่ืองมื
ement: SCM
เก่ียวของกับกาหกับลูกคารวมเวของกับผูจัดห
CM ตามรูปแบบ S
Advanced Plaานวณ (algorithการจัดตารางกาวางแผนทรัพยาบสนุนขอมูลเพ่ือable-to-promise
ตของแตละสวน(Production) กอการใชขอมูลรทางธุรกิจของอมือในการสรางร
M ) และ Adva
รจัดการวัตถุดิบเขาดวยกัน กิจกหาวัตถุดิบ (Supp
SCOR Model
anning and hm) ทางคณิตศารผลิตที่คํานึงถึากร (resource pอการใหคํามั่นหe หรือ CTP) กา
นงานเขาเปนระการขาย (Sale) งรวมกันจากฐานองคกรใหเกิดปรรายงานแกระดับ
anced Planni
บและการใหบริกรรมเหลาน้ียังรpliers) และผูจํา
Scheduling ศาสตรขั้นสูงเพ่ือถึงขอจํากัด ตางๆplanning), การพหรือสัญญากับลูารสนับสนุนกา
ะดับองคกรงานทรัพยากรนขอมูลเดียวกันระสิทธิภาพับบริหาร โดย
ing and
รกิารการเเปร รวมถึงการาหนายสินคา
:APS) อหาคําตอบที่ดีๆ(constrain), พยากรณ ลูกคาได ารตัดสินใจ
4
(decision support) APS จะทําการวิเคราะหและทําการประเมินสถานการณแผนตางๆ(scenarios) เพ่ือใหผูบริหารตัดสินใจเลือกแผนที่เหมาะสมตามตองการ
ระบบการจัดตารางการผลิตและการวางแผนขั้นสูง (APS) ทําหนาที่เติมเต็มความสามารถทางดานการวางแผนของ ERP โดยระบบ ERP จะเปนตัวสนับสนุนขอมูลพ้ืนฐานเพื่อใชในการวางแผนรวมถึงการจัดตารางการผลิต ระบบการจัดตารางการผลิตและการวางแผนขั้นสูงน้ีจะดึงขอมูลจากระบบ ERP มาคํานวณเพ่ือวางแผนและเม่ือทําการวางแผนเรียบรอยแลวก็จะสงผลลัพธการวางแผนกลับไปยังระบบ ERP เพ่ือใชในการปฏิบัติงานตอไป ซอฟตแวร ERP บางตัวจะมรีะบบ APS รวมอยูในชุดของ ERP ก็จะทําใหการวางแผนมีประสิทธิภาพมากขึ้น สําหรับ ERP ที่ไมไดรวมระบบ APS ไวในชุดของ ERP ก็จะเปนซอฟตแวรแยกออกมาแตก็สามารถติดต้ังเพ่ือเช่ือมโยงขอมูลกับ ERP ได
การประยุกตระบบ APS ในกระบวนการบริหารธุรกิจ ระบบ APS ที่เปนมาตรฐานจะแบงออกเปนกลุมตางๆตามระดับของการวางแผน และยังสนับสนุนกระบวนการจัดการ
โซอุปทาน (Supply Chain Management) ทั้งน้ีก็ขึ้นอยูกับผูพัฒนาซอฟตแวรดวย สวนประกอบหลักๆของระบบ APS ประกอบดวย 5 สวนคือ การวางแผนอุปสงค (Demand Planning), การวางแผนการ
ผลิต (Production Planning), การจัดตารางการผลิต (Production Scheduling), การวางแผนการกระจายสินคา (Distribution Planning) และการวางแผนการขนสง(Transport Planning) ซึ่งการวางแผนดังกลาวจะสนับสนุนการวางแผนทางธุรกิจในระดับตางๆ ดังรูปที่ 3
รูปที่ 3 แสดงโครงสรางทั่วไปของระบบตางๆ ใน APS (Jonsson, P., Kjellsdotter, L., and Rudberg, M. (2007). ”Applying advanced planning systems for supply chain planning
Three Case Studies", ) การวางแผนกลยุทธ (Strategic Planning ) การวางแผนกลยุทธเปนการวางแผนระยะยาว (Long-term) การวางแผนเชิงกลยุทธประกอบดวย ขั้นตอนการศึกษา
ขอมูลเบื้องตนเก่ียวกับสถานภาพขององคกร การนําขอมูลที่รวบรวมไดมาวิเคราะหหรือสังเคราะหเพ่ือนําไปใชในการจัดวางทิศทางขององคกร จากน้ันจึงกําหนดกลยุทธวาควรจะทําอยางไร เพ่ือใหไดตามทิศทางที่กําหนดไว แผนกลยุทธเปนแผนที่มีระยะเวลาในการดําเนินงานต้ังแต 5 ปขึ้นไป ในรูปที่ 3 การวางแผนกลยุทธที่เปน Strategic Network Design (SND) โดยจะ
5
สนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธที่สัมพันธกับการจัดการโซอุปทานในระยะยาว ซึ่งมีตัวแปรและขอจํากัดตางๆ เชน ปริมาณความตองการของลูกคา กําลังการผลิต เปนตน
การวางแผนยุทธวิธี (Tactical Planning) การวางแผนยุทธวิธี เปนระดับของแผนที่รองลงมาจากแผนกลยุทธ แผนยุทธวิธี มุงบรรลุในการสนองเปาหมายของกล
ยุทธ เปนแผนที่กําหนดรายละเอียดของแผนใหสอดคลองกับแผนกลยุทธและเปาหมายที่กําหนดไวโดยผูบริหารระดับกลางเปนผูรับผิดชอบ เปนแผนระยะกลาง (Mid-term plan) คือแผนที่มีระยะเวลาในการดําเนินงานต้ังแตหน่ึงปขึ้นไปแตไมเกินหาป ในรูปที่ 3 การวางแผนยุทธวิธี Multi-site Master Planning (MMP) เปนการวางแผนการใหลของวัตถุดิบที่สัมพันธกันในโซอุปทานเพ่ือใหเกิดความสมดุลระหวางอุปสงคและอุปทาน
การวางแผนปฏิบัติการ (Operational planning) แผนปฏิบัติการเปนแผนที่มีความเฉพาะเจาะจงโดยมีการระบุถึงรายละเอียดในการปฏิบัติงาน ตลอดจนแนวทางในการ
ปฏิบัติงานเพ่ือใหบรรลุตามเปาหมายขององคการ แผนปฏิบัติการจะถูกกําหนดขึ้นมาใหสอดคลองกับแผนยุทธวิธี โดยมีผูบริหารระดับปฏิบัติการเปนผูกําหนดแผนและรับผิดชอบในการนําแผนไปปฏิบัติ แผนปฏิบัติการเปนแผนระยะสั้น (Short-term plan) เปนแผนที่มีระยะเวลาในการ ดําเนินงานไมเกิน 1 ป ดังน้ันการวางแผนที่เก่ียวของในระดับน้ี ไดแก การวางแผนการผลิต (Production Planning), การจัดตารางการผลิต (Production Scheduling), การวางแผนการกระจายสินคา (Distribution Planning) และการวางแผนการขนสง(Transport Planning) เปนตน
การประยุกตใชระบบ APS ที่สัมพันธกับการวางแผนในระดับตางๆ เชนการใช APS สําหรับ Sale and Operations Planning เพ่ือใหการวางแผนการขายมีความสัมพันธกับการผลิตรวมทั้งการพิจารณาปจจัยอื่นๆในภาพรวมขององคกร โดยการจําลองสถานการณตางๆ(scenarios) จากน้ันผูบริหารจะทําการวิเคราะหแนวทางเหลาน้ันเพ่ือเลือกแนวทางที่เหมาะสมท่ีสุดมาปรับกลยุทธทางธุรกิจ สําหรับการประยุกตใชระบบ APS ในการวางแผนระดับปฏิบัติการไดแก การวางแผนการผลิต (Production Planning), การจัดตารางการผลิต (Production Scheduling) เพ่ือใหไดจุดที่เหมาะสมท่ีสุด มีพัสดุคงคลังนอยสุดแตยังคงตอบสนองความตองการได หรือการเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิตโดยการจัดตารางการผลิตใหเหมาะสม การใชทรัพยากรอยางมีประสิทธิภาพ ลดการสูญเสียตางๆ เชน การ set up , การรอคอย , การผลิตสินคาขาด-เกิน เปนตน นอกจากน้ีระบบ APS ยังสามารถจัดการการวางแผนการกระจายสินคา (Distribution Planning) และการวางแผนการขนสง(Transport Planning ) เพ่ือใหไดจุดที่คุมคาที่สุดที่ยังคงตอบสนองความตองการ
บทสรุป
การวางแผนทางธุรกิจปจจุบัน จะตองมีขอมูลที่สนับสนุนการตัดสินใจท่ีถูกตองและรวดเร็ว ตลอดไปจนการนําขอมูลเหลาน้ันไปวิเคราะหเพ่ือดําเนินการวางแผนในระดับตางๆไดอยางเหมาะสม ระบบสารสนเทศในปจจุบันไดพัฒนาใหมีความกาวหนาอยางตอเน่ือง เชน ระบบ Advanced Planning and Scheduling : APS ที่พัฒนามาเพิ่มเติมขีดความสามารถของระบบ ERP
ทางดานการวางแผนและยังสนับบนุนการจัดการระบบโซอุปทาน ดังน้ันการนําเทคโนโลยีหรือหลักการเหลาน้ีมาประยุกตใชก็จะทําใหการตัดสินใจท่ีถูกตองและแมนยํา เปนประโยชนตอการบริหารธุรกิจ
6
ผูประกอบการท่ีกําลังมองหาระบบสารสนเทศสนับสนุนการบริหารธุรกิจไมวาจะเปนระบบ ERP ระบบ APS หรืออื่นๆ
ก็ตองพิจารณาเลือกระบบที่มีความเหมาะสมกับธุรกิจของตนเองโดย ตองวิเคราะหกระบวนการตางๆขององคกรโดยละเอียด
กอนการตัดสินใจ หากยังขาดความเขาใจในระบบและตองการคําแนะนําจากที่ปรึกษา ทางสถาบันไทย-เยอรมัน มีความยินดีใหบริการแกทาน ทั้งการใหคําปรึกษา การฝกอบรม ตลอดจนการคัดเลือกระบบที่เหมาะสมกับองคกรและการใหคําปรึกษาในการวางระบบเพื่อใหการใชงานระบบมีประสิทธิภาพสูงสุด
สําหรับผูประกอบการขนาดเล็กที่มีกระบวนการผลิตที่ไมซับซอนมากนัก อาจจะสามารถประยุกตซอฟตแวร Office ทั่วไป เพ่ือสนับสนุนการวางแผนและจัดตารางการผลิตเบื้องตน ใหสามารถตรวจสอบความตองการลูกคา การวางแผนการผลิตและการตรวจสอบกําลังการผลิตในเบื้องตนได โดยสามารถขอคําปรึกษาไดที่ สถาบันไทย-เยอรมัน
บุญลือ บุญคง
มนันญา ภาคศักดิ์ศรี
Manufacturing Information System Thai – German Institute
Boonlue.b@tgi.mail.go.th Boonlueb@gmail.com www.facebook.com/scm.tgi
Recommended