TRAFİK KAZALARINDA SİGORTA ve TAZMİNATweb.e-baro.web.tr/uploads/41/Av. Emre EREN.pdf · 5)...

"TRAFİK KAZALARINDA SİGORTA ve TAZMİNAT"

Av. Emre EREN

MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU

İŞLETEN GERÇEK İŞLETEN FARAZİ İŞLETEN

GERÇEK İŞLETEN KİMLERDİR? 1) ARAÇ “MALİKİ” OLAN KİŞİ 2) MÜLKİYETİ SAKLI TUTARAK SATIN ALAN “ALICI” 3) UZUN SÜRELİ ARAÇ KİRALAYAN “KİRACI” 4) UZUN SÜRELİ ARİYET ALAN (ÖDÜNÇ ALAN) KİŞİ 5) MOTORLU ARACI “REHİN” ALAN KİŞİ 6) MOTORLU ARACIN İŞLETİLMESİNE “KATILAN” GİRİŞİMCİLER (TEŞEBBÜS SAHİPLERİ)

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLER TEŞEBBÜS SAHİPLERİ KİMLERDİR? KTK- Madde 85 - (Değişik 1. fıkra: 4199 - 17.10.1996) Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. (Değişik 4. fıkra: 4199 - 17.10.1996) İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.

T.C. YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2012/5055 K. 2012/7352 T. 8.5.2012 • BİLET SATICISI ( Firmanın İşletenle Birlikte Doğan Zarardan Müştereken ve Müteselsilen Sorumlu Tutulması Gerektiği - Yolcu Taşıma Sözleşmesine Dayalı Maddi ve Manevi Tazminat Davası ) ÖZET : Dava, yolcu taşıma sözleşmesine dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Davalı şirket, yolcuya bilet satmak suretiyle taşıyıcı olarak sorumlu olduğu gibi, Karayolları Trafik Kanunu'na göre de bilet satıcısı firmanın işletenle birlikte doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması gerekmektedir. Bu itibarla mahkemece davaya konu olay sebebiyle davalı bilet satıcısı şirketin de davacıya karşı sorumlu olacağı düşünülmelidir.

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLER • Yasa ‘’3’’ durumda motorlu aracın işletilmesine katılan

girişimcileri işleten ile birlikte sorumlu tutmaktadır:

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLER ŞUNLARDIR:

• 1) Bir kişi yada kuruluşun unvanının kullanılmasında “unvanı kullanılan kurum-şirket-kişi” işleten sayılır VEYA Motorlu aracın bir “işletmenin adı altında” işletilmesinde “adını kullandıran” kurum-şirket-kişi işleten sayılır !..

• 2) Motorlu aracın teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesinde “bileti kesen kurum-şirket-kişi” “işletmeye katılma boyutunda ise “ işleten sayılır !..

ZORUNLU UNSUR: GİRİŞİMCİNİN İŞLETME

ÇALIŞMASINA AZ VEYA ÇOK ETKİN OLARAK

KATILMASI VEYA DENETİMDE BULUNMASIDIR…

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLERİ ÖRNEKLERLE TARTIŞALIM

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLERİ ÖRNEKLERLE TARTIŞALIM

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLERİ ÖRNEKLERLE TARTIŞALIM

İŞLETEN SAYILAN GİRİŞİMCİLER

• GİRİŞİMCİNİN İŞLETEN SAYILABİLMESİ İÇİN İLGİLİ ARAÇ ÜZERİNDE BİR EGEMENLİĞİ,

ETKİNLİĞİ, DENETİMİ, YAPTIRIM

GÜCÜ OLMASI GEREKİR !

• BİLET SATIŞINDAN SADECE BELİRLİ ORANDA KOMİSYON ALMASI BİR GİRİŞİMCİYİ İŞLETEN YAPMAZ !..

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLER KİMLERDİR?

• 1) ARAÇLARIN BAKIMI, ONARIMI, KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ ALANLARDA PROFESYONEL BİR ŞEKİLDE MESLEKİ ÇALIŞMADA BULUNANLAR ***

• 2) YARIŞ DÜZENLEYİCİLERİ

• 3) HIRSIZLAR VE GASPÇILAR

• 4) ***GÜVENCE HESABI (Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği)

Kanun koyucu varsayımsal (farazi) işleten kavramını oluşturarak, ‘’ araç üzerinde gerçek işleten olanın eylemli yetki ve egemenliğinin kesildiği bazı özel durumlarda gerçek işleteni sorumlu tutmanın imkansız olduğu veya sadece gerçek işleteni sorumlu tutmanın hakkaniyete uygun düşmeyeceği bazı özel durumlar için bu kavramı oluşturmuştur…’’

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER KİMLERDİR ?

• 1) Motorlu araçlarla ilgili PROFESYONEL bir şekilde mesleki çalışmada bulunan girişimciler kendisine bırakılan bir motorlu aracın neden olduğu zararlardan işleten gibi sorumlu olur.

• 2) Girişimci, kendisine teslim edilen araçları kapsayacak biçimde sigorta yaptırmak ve araçları deftere yazarak belgelendirmek zorundadır.

• 3) Bu nitelikteki girişimcinin işleten gibi sorumlu olduğu durumlarda gerçek işletenin ve onun için ZMSS yapan sigorta şirketinin zarardan dolayı sorumluluğu ortadan kalkar…

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER

• ARAÇ BAKIMI, ONARIMI, KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİ DENİLEREK HERHANGİ BİR SAYISAL SINIRLAMA GETİRİLMEMİŞTİR. ASIL OLAN ARAÇLA İLGİLİ BİR ALANDA PROFESYONEL MESLEKİ ÇALIŞMADA BULUNULMASIDIR.

• GERÇEK İŞLETENİN SORUMLULUK DIŞINDA KALMASINDA GİRİŞİMCİNİN ÇALIŞMA ALANININ NİCELİK VE NİTELİĞİ GÖZETİLEREK AYRIM YAPILMAKTADIR.

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER

• MOTORLU ARACIN KİŞİLERİN MALLARI, SAĞLIK VE YAŞAMLARI AÇISINDAN GÜVENCE OLUŞTURACAK KAPSAMDA DÜZENLENMEMİŞ İŞLETMELERE (GİRİŞİMCİLERE) BIRAKILMASI DURUMUNDA GERÇEK İŞLETENİN İŞLETEN SIFATI VE SORUMLULUĞU ORTADAN KALKMAZ !

• (Y 4. H.D. 1990/10623E-1991/110932K): ‘’…Motorlu araç maliklerinin araçlarını üçüncü kişilerin durumlarını ağırlaştırmayacak müteşebbislere bırakmaları zorunludur…’’

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER

• Önemli olan giriş çıkışı herhangi bir şekilde kayda alınmış ve bir düzen içinde çalışan işletme olması

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER

• GİRİŞİMCİNİN İŞLETEN YERİNE SORUMLU OLABİLMESİ İÇİN DİĞER KOŞULLAR:

• 1) ARAÇ ÜZERİNDEKİ EGEMENLİĞİN EYLEMLİ OLARAK GİRİŞİMCİYE GEÇMESİ

• 2) KISA SÜRELİ BASİT BİR ONARIM.GÖZETİM OLMAMASI

• Örneğin : Y. 4 H.D. 1988/7742E., 1989/1055K. ‘’…Akü değişimi sırasında araç sahibinin yanında deneme yapmak isteyen çırağın karıştığı trafik kazası…’’ gibi

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN ARAÇ BAKIMI,ONARIMI,KORUNMASI VE SATIŞI GİBİ

ALANLARDA ÇALIŞAN GİRİŞİMCİLER Alıcı adayının deneme sürüşü esnasında oluşan trafik kazasında

gerçek işletenin sorumluluğu nedir ?..

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN YARIŞ DÜZENLEYİCİLERİ

• 1) Yarış düzenleyicisi ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI işleten gibi sorumlu olur.

• 2) Yarış düzenleyicisi yarışçılara ve araç içindeki yolculara karşı varsa kusuru genel hükümlere göre sorumludur.

• 3) Yarış düzenleyicisinin işleten gibi sorumlu olabilmesi için kamusal izni olması gerekir.

• 4) Yarış yolunun karayolu olması şart değildir.*** • 5) Yarış düzenleyicisinin varsayımsal işleten olarak

sorumlu olduğu durumlarda bile gerçek işletenin sorumluluğu ortadan kalkmaz !***

• 6) Yarış sponsoru olan firmada bazı doktrine göre müşterek ve müteselsilen sorumludur…

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN YARIŞ DÜZENLEYİCİLERİ

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN MOTORLU ARACI ÇALAN VE GASP EDENLER

• 1) Motorlu aracı ÇALAN veya GASP EDENLER her durumda gerçek işletenle birlikte müşterek ve müteselsilen sorumludurlar…

• 2) Gerçek işleten aracın çalınması veya gasp edilmesinde hiçbir kusurunun bulunmadığını kanıtlayabilirse sorumluluktan kurtulur.***

• 3) Gerçek işletenin rızası dışında çalma amacı olmadan aracının alınması gerçek işleteni sorumluluktan kurtarmaz !..

• 4) Aracın gerçek işletenin elinden hırsızlık ve gasp dışında suç sayılan başka şekillerde (güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık gibi nedenlerle) çıkması gerçek işletenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz !!!

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN MOTORLU ARACI ÇALAN VE GASP EDENLER

• HIRSIZLIK VE GASP DURUMUNDA İŞLETENDEN BEKLENEN ÖZEN ÇOK YÜKSEK DÜZEYDEDİR !

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN MOTORLU ARACI ÇALAN VE GASP EDENLER

• TARTIŞALIM: ÇALINAN VEYA GASP EDİLEN ARACIN GERÇEK İŞLETENİ SORUMLU OLMADIĞINDA ARACIN TRAFİK SİGORTASI DA SORUMLU OLMAYACAKTIR BU DURUMDA ZARARA UĞRAYAN MAĞDUR VEYA MAĞDURLAR ZARARLARININ GİDERİLMESİNİ KİMDEN İSTEYECEKLERDİR ?..

GÜVENCE HESABI (Türkiye Sigorta Reasürans ve

Emeklilik Şirketleri Birliği)

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN

GÜVENCE HESABI (Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği)

• GÜVENCE HESABININ AMACI: ZORUNLU MALİ SORUMLULUK (TRAFİK SİGORTASINA) TABİ ARAÇLARIN NEDEN OLDUKLARI ZARARLARIN İŞLETEN VEYA SİGORTACI TARAFINDAN KARŞILANMAMASI DURUMUNDA ZARAR GÖRENLERİ KORUMAK AMACIYLA OLUŞTURULMUŞ BİR FONDUR…

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN GÜVENCE HESABI

(Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği)

GÜVENCE HESABINA BAŞVURULACAK DURUMLAR ŞUNLARDIR:

• 1) ZARARI VEREN MOTORLU ARACIN “TESPİT EDİLEMEMESİ” DURUMUNDA

• 2) ZMSS (TRAFİK SİGORTASI) “YAPTIRILMAMIŞ” MOTORLU ARACIN VERDİĞİ ZARARLARDA

• 3) MOTORLU ARACIN ZMSS (TRAFİK SİGORTASINI) YAPAN SİGORTA ŞİRKETİ “İFLAS ETTİĞİNDE”

• 4) ÇALINAN VEYA GASP EDİLEN ARAÇLARIN GERÇEK İŞLETENİNİN “SORUMLU OLMADIĞI” HALLERDE (devam)

GÜVENCE HESABINA BAŞVURULACAK DURUMLAR (devamla)

• 5) ÖNEMLİ : Zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasındaki fark kadar ödenecek bedensel tazminat tutarları kadar !...

• 6) Yeşil Kart Sigortası uygulamaları için faaliyet gösteren Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca yapılacak ödemeler.

• Yeşil Kart Sertifikası, Türk Hükümeti'nin de imzaladığı 1959 tarihli Strasbourg Anlaşması çerçevesinde, yeşil kart sistemi dahilindeki ülkelere, Mali Mesuliyet Poliçesinin uluslararası uzantısı şeklinde, kaza mahalli ülke mevzuatı ve limitleri dahilinde teminat veren, uluslararası, yeşil renkli ve tek formatla düzenlenen bir belgedir.

FARAZİ (VARSAYIMSAL) İŞLETENLERDEN GÜVENCE HESABI

(Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği)

• SORU : Plakasını alamadığım bir araç, park halindeki aracıma çarparak kaçmıştır. Güvence Hesabı, aracımda meydana gelen hasarı öder mi?

CEVAP • Güvence Hesabı, motorlu araçlarda meydana

gelen maddi hasarlardan sorumlu değildir. Güvence Hesabı’ndan ancak bedeni zararlar (malüliyet ve ölüm halinde doğan zararlar) talep edilebilmektedir.

SORU • Çalıntı bir aracın kusurlu olarak sebep olduğu

bir kazada yaralanma ve ölüm durumlarında Güvence Hesabı’na başvurulabilir mi ?

CEVAP • KTK’nun 108.maddesi uyarınca; çalınmış veya

gaspedilmiş araçların neden olduğu bedeni zararlar, KTK’nun 107 maddesi uyarınca işletenin sorumlu olmadığı durumlarda Güvence Hesabı’ndan talep edilebilmektedir.

Güvence Hesabı'ndan karşılanmayacak zararlar nelerdir?

• 1) Manevi zararlar. • 2) Bedensel zararlar dışında kalan her türlü maddi zararlar. • 3) Kazaya neden olan aracın işletenin veya sürücüsünün bedensel

zararları. • 4) Motorlu aracı çalan veya gasbedenlerle, bunlara yardımcı olanların ve

bu durumu bilerek araca binen sürücü veya yolcunun zararları. • 5) Motorlu araçların yarış için bulunması gereken sigortayı

yaptırmaksızın yarışa katılması durumunda kişilere verdiği bedeni zararlar.

• 6) İşletenin eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği zararlar. *

• 7) İşleten ve sürücü tarafından ileri sürülebilecek tazminat talepleri. • 8) Motorlu bisikletin sebep olduğu kazalardan doğan zararlar. • 9) Motorla araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan kimselere motorlu

aracın bırakılması sırasında kişilere gelen zararlar.

SORU • Güvence Hesabın’dan talep edilebilecek

tazminat tutarı ne kadardır?

CEVAP • Güvence Hesabı’nın sorumluluğu, kaza

tarihinde Hazine Müsteşarlığı’nın belirlediği teminat limitleri ile sınırlıdır. Bu teminat limiti her durumda ödenmemektedir. Öncelikle hak sahiplerinin talep edebileceği tazminat miktarı, tarafların kusurları da dikkate alınarak tespit edilmektedir. Tespit edilen bu tazminat, teminat limitleri kapsamında kalmak kaydıyla ödenmektedir.

SORU • Güvence Hesabı’nın ödediği tazminat

nedeniyle rü’cu hakkı var mıdır ?...

CEVAP • Güvence Hesabı, ödediği tazminatın tahsili amacıyla

KTK’nun 108. ve Güvence Hesabı Yönetmeliği’nin 16.maddesi uyarınca zarar veren aracın işletenine, sürücüsüne, sigortacısına veya sigortacının iflas masasına rü’cu hakkı vardır.

• Trafik sigortasından farklı olarak

rü’cu için İşleten veya sürücünün

alkollü olması gerekmez. Kusurlu

işleten ve sürücü ölmüş ise

mirasçılarına da rü’cu hakkı

vardır…

SORU • Güvence Hesabı’na ne kadar sürede

başvurmak gerekmektedir ?

CEVAP • Hak sahiplerinin, zararı ve tazminat

yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve herhalükarda 10 yıl içinde bizzat yazılı olarak veya taahütlü mektupla Güvence Hesabı’na başvurmaları gerekmektedir.

SORU • Sürücüsü bulunduğum araçla, kendi

kusurumla kaza yaptım. Trafik poliçem bulunmamaktadır. Zararımı Güvence Hesabı’ndan talep edebilir miyim ?

CEVAP • KTK ve Güvence Hesabı Yönetmeliği’nin 14/b

maddesi uyarınca kazaya neden olan aracın işleten ve sürücüsü tarafından

ileri sürülecek zararlar Güvence

Hesabından karşılanmaz.

İŞLETENİN EYLEMLERİNDEN SORUMLU OLDUĞU KİŞİLER KİMLERDİR ?

İŞLETENİN SORUMLU OLDUĞU KİŞİLER:

• 1) SÜRÜCÜ (ŞOFÖR)

• 2) ARACIN KULLANILMASINA KATILAN YARDIMCI KİŞİ

Bu kişiler işleten ve sigortacı açısından 3. kişi konumunda olmadıklarından, işleten bu kişilerin ağır kusuruna dayanarak sorumluluktan kurtulamaz !...

İŞLETENİN SORUMLU OLMASININ ŞARTLARI

• 1) MOTORLU ARAÇ İŞLETME DURUMUNDA OLMALIDIR

• 2) ÜÇÜNCÜ KİŞİ KONUMUNDAKİLER ZARARA UĞRAMALIDIR

• 3) ZARARLA MOTORLU ARACIN İŞLETİLMESİ ARASINDA UYGUN İLLİYET BAĞI OLMALIDIR

• 4) ZARARLA MOTORLU ARAÇ İŞLETİLMESİ ARASINDA HUKUKA AYKIRILIK BAĞI BULUNMALIDIR

İŞLETENİN SORUMLULUKTAN TAMAMEN KURTULMASININ ŞARTLARI

• 1) İŞLETENİN KENDİSİNİN veya EYLEMLERİNDEN SORUMLU OLDUĞU KİŞİLERİN HİÇBİR KUSURU OLMAYACAK,

• 2) ARAÇTAKİ HİÇBİR BOZUKLUK KAZAYA NEDEN OLMAYACAK,

• 3) KAZA MÜCBİR BİR SEBEPTEN OLACAK,

• 4) ZARAR GÖREN veya ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİ AĞIR VE TAM KUSURLU OLACAK (Hırsızlık ve gasp durumu da dahil)

İŞLETENİN SORUMLULUĞUNU AZALTAN DURUM HATIR TAŞIMASI

YARGITAY İÇTİHATLARI İLE “HATIR TAŞIMASININ” GEÇERLİLİK ŞARTLARI TARTIŞMASIZ BİR ŞEKİLDE AÇIKÇA BELİRLENMİŞTİR.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun yerleşik içtihatlarına göre hatır taşıması özetle şudur: “Araç işleteni kişinin, taşımak üzere aracına aldığı yolcudan maddi bir karşı edim alabilecekken, yolcunun hatırı için, yükümlülüğü veya görevi olmadığı halde, sırf iyilik yapma düşüncesi ile maddi bir karşı edimi almayıp, yolcuyu bedelsiz taşımasına hatır için taşıma denir...”

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun içtihadına göre hatır için taşımanın şartları madde madde şunlardır:

• 1) İşletenin veya şoförün; aracına aldığı yolcudan istese

maddi veya manevi bir karşı edim (para/manevi haz gibi...) alabilmesinin mümkün olması gerekir.

• 2) İşletenin aracına aldığı yolcuya karşı hukuken, ahlaken, manen veya örf ve adetler gereğince kendisini taşıması için bir yükümlülüğünün veya görevinin bulunmaması gerekir.

• 3) İşletenin tamamen iyilik yapma düşüncesi ile yolcuyu ivazsız olarak (bir ivaz elde etmesi de mümkün iken) taşıması gerekmektedir.

Yukarıda sayılan bu şartlar olmadan yapılan

taşımaya “hatır taşıması” denilemez !..

Örneğin Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2011/4-824E., 2012/134K. sayılı 14.03.2012

tarihli kararına göre özetle: • “...Davadaki somut olaya gelince, davalılardan Serkan’ın kullandığı

araçta bulunan eşi Selda’nın öldüğü, Selda ile Serkan’ın resmi nikahlı karı-koca oldukları....Hatır için taşımanın söz konusu olabilmesi için işletenin taşımak üzere araca aldığı yolcudan maddi bir karşı edim alabilecekken yolcunun hatırı için veya iyilik yapma düşüncesi ile karşı edimi almayıp, yolcuyu bedelsiz taşıması gerekmektedir. Ancak ölen ile davalı işleten zaten karı—koca olduklarından, eşlerin birbirinden herhangi bir karşı edim almak gibi bir durumları söz konusu olmayacağı gibi tersine eşlerin bir birlerine yardım ve muavenet hem hukuken hem de hayatın olağan akışı gereğince görevleridir... Hal böyle olunca, eşler arasındaki zararlandırıcı olayda Borçlar Kanunu’nun 43. maddesinin uygulanmasına olanak bulunmadığından, hükmedilen tazminat miktarından hatır taşıması nedeniyle de yapılacak bir indirim de bulunmamaktadır. Buna göre de yerel mahkemece hükmedilen tazminat miktarından indirim yapılarak karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir...” denilmektedir.

HATIR TAŞIMASI • Bir kişinin eşi, çocukları, anne-babası veya yakın akrabaları

(kardeşleri vbg...) ile seyahat etmesinde veya aracına almasında maddi ve manevi yararı bulunduğu (yani karşı bir edimi bulunduğu) gibi Türk Medeni Kanununun ilgili maddeleri gereğince de görev, sorumluluk ve yükümlülükleri de vardır.

• Hiç kimse eşini, çocuklarını, anne—babasını veya çok yakın akrabalarını maddi bir edim alabilecekken almayarak, sırf iyilik yapmak amacı ile hatır için aracıma aldım diyemez !... Bu durum hayatın olağan akışına aykırıdır.

• Bir işletenin aracına çocuklarını, eşini veya yakın hısım

akrabasını alması hem hukuken (Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri) hem de hayatın olağan akışı gereğince görevidir. Ayrıca işletenin aile bireylerini taşımasında şahsi bir manevi yararı yani kazanılmış bir edimi de vardır.

YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİNİN 2011/7422E., 2012/6339K. sayılı, 17.05.2012 tarihli kararına göre:

• “...Dava, trafik kazasından kaynaklı maddi tazminat istemine ilişkindir. Meydana gelen kazada araç sürücüsünün annesi hayatını kaybetmiş, kardeşi yaralanmıştır. Kazada hayatını kaybeden anne ve yaralanan kardeşin taşınması aile bireyleri olması nedeniyle taşınanların değil, öncelikle taşıyanın menfaatinedir. Bu gibi durumlarda hatır taşımasından bahsedilemez. Bu tür taşımanın hatır taşıması olduğunun kabulü ile indirim yapılmak sureti ile tazminata hükmedilmesi hukuka aykırıdır...”

İŞLETEN ANNE VE BABANIN KUSURU CİSMANİ ZARARA UĞRAYAN KÜÇÜĞÜ

ETKİLEMEZ • YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİNİN 1981/1247E,

1981/3013K., 11.03.1981 tarihli yerleşik içtihadında da belirttiği gibi özetle: “...Zarar görenin kusuru, ancak bu kişinin temyiz kudretini haiz olduğu hallerde kabul edilebilir....Aile başkanının gözetim ve denetim ödevlerini gereği gibi yerine getirmemesi ya da eksik yerine getirmiş olması temyiz yeteneğinden yoksun olan mağdura kendi kusuru olarak izafe olunamaz ve bu nedenle küçüğün tazminatından indirim yapılamaz....”

TARTIŞALIM !

• ALEYNA BADEL KARSON DAVASI (ARABANIN ÖNÜNE ÇIKAN ÇOCUK)

• ANIL CAN DAVASI (SAPANLA GÖZÜ ÇIKAN ÇOCUK)

SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU NEDİR ?..

• Sigorta Tahkim Komisyonu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30 uncu maddesiyle, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında

sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde kurulmuştur.

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Kimler Başvuru

da Bulunabilir ?

CEVAP ‘’sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişiler’’

Bu kapsamda, sigorta sözleşmesinden doğan bir uyuşmazlığa istinaden üye sigorta kuruluşuna başvurmuş, ancak talebi karşılanmamış olan sigortalı, sigorta ettiren yada sigorta sözleşmesi ile menfaatleri zarara uğrayan gerçek ve tüzel kişilerin Komisyona başvuru yapmaları mümkündür. Ancak başvurunuzun Komisyon tarafından ele alınabilmesi için uyuşmazlığın mahkemeye, Tüketici Sorunları Hakem Heyetine veya Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde tahkime intikal etmiş olmaması gerekmektedir.

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Hangi Konularda

Başvuruda Bulunulabilir?

CEVAP • Komisyona üye bir sigorta kuruluşu ile

aranızdaki sigorta sözleşmesinden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık için başvuruda bulunmanız mümkündür. Ancak Komisyona başvuruda bulunmadan önce mutlaka talebinize ilişkin olarak ilgili sigorta kuruluşuna yazılı olarak başvurmuş olmanız gerekmektedir.

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Hangi Tarihten

Sonra Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklar Bakımından Başvuru Yapabilirim?

CEVAP • Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvuruda

bulunulabilmesi için uyuşmazlığa konu rizikonun, hakkında başvuruda bulunulan sigorta kuruluşunun tahkim sistemine üye olduğu tarihten sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle hakkında başvuruda bulunacağınız kuruluşun üyelik tarihini, kontrol etmeniz önem taşımaktadır. Üyelik tarihinden önce meydana gelen rizikolara ilişkin başvurular Komisyon tarafından dikkate alınmayacaktır.

•

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Başvuru

Maliyeti Nedir?

CEVAP • Komisyona başvuruda bulunmak için öncelikle; uyuşmazlık

tutarı 5.000 TL'ye kadar olan başvurular için 35 TL,uyuşmazlık tutarı 5.001 ila 15.000 TL arasındaki başvurular için 100 TL, uyuşmazlık tutarı 15.001 TL ve üzerindeki başvurular için ise 250 TL başvuru ücretinin Ziraat Bankası şubelerinden kurum tahsilat programı aracılığıyla SigortaTahkim Komisyonu hesabına yatırılması gerekmektedir. Başvuru ücretleri internet üzerinden de KomisyonunZiraat Bankası Bağlarbaşı Şubesi 50256701-5015 numaralı hesabına yatırılabilir (Şube Kodu: 824).

• Bunun yanında, hakemler kararlarında Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda yer alan ilgili hükümler çerçevesinde yargılama masraflarına da hükmedeceklerdir.

•

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Başvurumu Ne

Zaman ve Nasıl Yapabilirim?

CEVAP • Komisyona başvurmadan önce, mutlaka ilgili

sigorta kuruluşuna talebinizle ilgili olarak yazılı bir başvuru yapmış olmanız gereklidir. Buna karşı, sigorta kuruluşu, kendisine yaptığınız başvuruyla ilgili olarak size nihai yanıtını içeren bir yazı göndermiş, ancak talebiniz karşılanmamışsa veya 15 iş günü geçmesine rağmen nihai yanıtını size ulaştırmamışsa, talebinizle ilgili olarak Komisyona başvuruda bulunabilirsiniz.

•

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Başvuruyu ilgili

vatandaş adına Başka Birisi de Yapabilir mi?

CEVAP • RESMİ BİR VEKALETİ OLAN BAROYA KAYITLI BİR

AVUKAT VATANDAŞ ADINA BAŞVURABİLİR ?

• HASAR MERKEZLERİ TAHKİM KOMİSYONUNA BAŞVURUDA BULUNAMAZ !

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Başvurum Ne

Kadar Zamanda Sonuçlanır?

CEVAP • Başvurunuz Komisyona ulaştıktan sonra söz konu

su talebinizin, Komisyon Raportörleri tarafından en geç 15 gün içerisinde ön incelemesi tamamlanarak, başvurunuzun sigorta hakemlerine havale edilip edilmeyeceğinin kararı verilir. Eğer başvurunuzun sigorta hakemleri tarafından sonuçlandırılmasına karar verilirse, dosyanız Komisyon tarafından hakem listesinden seçilen bağımsız hakemlere iletilir. Hakemlerin incelemeyi en geç 4 ay içerisinde tamamlamaları gerekmektedir. Hakem kararı Komisyon tarafından uyuşmazlık taraflarına bildirilecektir.

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na

Başvurumun Sonucunda Ne Olur ?

CEVAP • Komisyona yaptığınız başvurunun bağımsız sigorta hakemleri

tarafından incelenmesinin ardından verilecek karar,Komisyon tarafından verilecek karar taraflara bildirilecektir.

• Komisyona yapılan başvurularda, tutarı 5.000 TL'ye kadar olan uyuşmazlıklara ilişkin verilen kararlar kesindir. 5.000 TL Ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkındaki sigorta hakemi kararlarına karşı kararın bildiriminden itibaren 10 gün içinde Komisyon nezdinde bir defaya mahsus olarak itiraz edilebilir. 40.000 TL’nin üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar taraflarca Yargıtay nezdinde temyiz edilebilir.

SORU • Sigorta Tahkim Komisyonu'na Başvurum

Sonucunda Verilen Kararlara Karşı Dava Açabilir miyim?

CEVAP • Sigortacılık yapan kuruluş ile sigorta ettirenler

arasındaki tutarı 5.000 TL'ye kadar olan uyuşmazlıklarda, sigorta hakemleri tarafından verilen kararlar kesindir. Ancak, 5.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkındaki sigorta hakemi kararlarına karşı kararın bildiriminden itibaren 10 gün içinde Komisyon nezdinde bir defaya mahsus olarak itiraz edilebilir. 40.000 TL’nin üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar taraflarca temyiz edilebilir. Bu miktarın altında kalan uyuşmazlıklara itiraz hakem heyetince verilen kararlar kesindir.

SORU • Hakem Kararına Karşı İtiraz Ne Şekilde

Yapılmalıdır?

CEVAP • 5.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkındaki

sigorta hakemi kararlarına yapılacak itirazlar kararın ilgiliye bildiriminden itibaren 10 gün içinde yapılmalıdır. İtiraz Komisyon tarafından belirlenen itiraz başvuru formuyla ve başvuru ücretiyle aynı tutarda olan itiraz başvuru ücreti yatırılarak yapılır. İtirazın süresi içinde yapıldığının tespitinde PTT kayıtları esas alınacak olup, itiraz süresinin geçmesinden sonra PTT’ye verilen itiraz başvuruları Komisyon tarafından reddedilecektir.

SORU • Hakem Kararına Karşı İtiraz Nasıl ve Ne Kadar

Sürede Sonuçlandırılır?

CEVAP • 5.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar hakkındaki

sigorta hakemi kararlarına yapılacak itirazlar kararın ilgiliye bildiriminden itibaren 10 gün içinde yapılmalıdır. İtiraz Komisyon tarafından belirlenen itiraz başvuru formuyla ve başvuru ücretiyle aynı tutarda olan itiraz başvuru ücreti yatırılarak yapılır. İtirazın süresi içinde yapıldığının tespitinde PTT kayıtları esas alınacak olup, itiraz süresinin geçmesinden sonra PTT’ye verilen itiraz başvuruları Komisyon tarafından reddedilecektir.

SORU • Hakem Kararına Karşı İtiraz Nasıl ve Ne Kadar

Sürede Sonuçlandırılır?

CEVAP • Hakem kararlarına karşı itirazlar itirazları

incelemek üzere oluşturulan itiraz hakem heyetlerince incelenerek en geç iki ay içinde karara bağlanır. İtiraz hakem heyeti tarafından verilen karar üç iş günü içinde Komisyonca taraflara bildirilir.

TEŞEKKÜRLER