Tüberküloz tanısı

Tüberküloz tanısı

Fizik muayene

Belirgin ve spesifik bir fizik muayene bulgusu yoktur

Tüberküloz radyolojisi(Primer tüberküloz)

Gohn kompleksi

%70

%90-95%50

Atelektazi %10 oranında görülür

Plevral efüzyon % 5-10 oranında görülür

%10-15

%5-35

Primer kompleks kalsifiye olur

• Erken infiltratlar– Nebules infiltrat– Assman infiltratı– Pnömonik infiltrat

• Kavern• Bronkojen yayım

Post-primer tüberküloz radyolojisi

Üst lob apikal

Üst lob posterior

Alt lob superior

Diabetes mellitus, kronik böbrek yetersizliği, HIV ve diğer immunsupresif durumlarda atipik yerleşim olabilir

%5

%20-45

Post-primer tüberküloz sekelleri

• Fibrozis• Kalsifikasyon• Bronşektazi

MİLİYER TÜBERKÜLOZ

Tüberküloz plörezi

Mikrobiyolojik inceleme

Direkt inceleme (Erlich-Ziehl-Neelsen) (104 basil/mm3)

Auramine boyama

Tüberküloz kültür

• (102 - 103 basil/mm3)

– Löwenstein-Jensen (21- 42 gün)– BACTEC (8 - 21 gün)– MGIT (8 - 21 gün)

BACTEC kültürü

• Radyometrik yöntem• Sıvı besiyeri (Middlebrook 7H9)• C14 ile işaretlenmiş palmitik asitten CO2 oluşur

MGIT (Mycobacteria Growth Indicator Tube)

• Flouresan yöntemdir• Sıvı besiyeri (Middlebrook 7H9)• Tüp dibinde ruthenium mevcut• Ortamdaki O2 azalınca üstten verilen UV ışını rutheniumu uyararak

flouresan ışımaya yol açar• Radyoaktivite içermez

Direkt inceleme

Kültür

Balgam %65 %90

Plevral sıvı %5 %25

BOS %20-30 %40-80

Direnç testi

• Her hastadan istenmelidir

PPD (Purified Protein Derivate)

• Basilin ısı ile öldürülüp filtre edilmesi ile elde edilir• Basille karşılaşmayı gösterir• Geç tip aşırı duyarlılık reaksiyonudur• 0,1 ml (5 TÜ) PPD-S, 26 gauge enjektör ile cilt içine uygulanır• 48-72 saatte değerlendirilir, endurasyon (sertlik) ölçülür

PPD değerlendirmesiBCG’ lilerde0-5 mm Negatif

6-14 mm BCG reaksiyonu

15 mm ve üzeri Pozitif

BCG’ sizlerde0-5 mm Negatif

6-9 mm Şüpheli (1 hafta sonra tekrar edilir)

10 mm ve üzeri Pozitif

Bağışıklığı baskılanmışlarda 5 mm ve üzeri pozitif kabul edilir

PPD’ nin negatif olduğu durumlarTest edilen kişiye ait faktörler

Basille hiç karşılaşmamış olmak

İnfeksiyonlar (kızamık, kabakulak, suçiçeği, HIV, tifo, tifüs, brusella, boğmaca, miliyer tbc, tbc plörezi)

Canlı virüs aşıları (kızamık, kabakulak, polio, suçiçeği)

Metabolik bozukluklar (kronik böbrek yetersilziği)

Protein eksikliği

RES hastalıkları (lösemi, lenfoma, sarkoidoz)

İlaçlar (kortikosteroid vs)

Yaş (yeni doğan ve yaşlılar)

Stres (cerrahi, yanık, mental hastalıklar)

Kullanılan PPD solüsyonuna ait faktörler

Uygunsuz depolama

Uygunsuz sulandırmalar

Yapışma

Uygulama yöntemine ait faktörler

Çok az antijen uygulanması

Cilt altına enjeksiyon

Enjektöre çektikten sonra geç uygulama

Okuyucu faktörü Deneyimsiz okuyucu

Biyokimyasal incelemeler

• ESR çoğunlukla yükselir

• Kronik hastalık anemisi

• Hafif lökositoz olabilir

• Plörezide ADA (adenozin deaminaz) yüksekliği

Akciğer tüberkülozu tanısı• Tüberküloz tanısı mikrobiyolojik inceleme ile konur• En az 3 balgam örneği alınır• Balgam çıkaramayan hastalarda balgam indüksiyonu yapılır, yada bronş

lavajı veya açlık mide sıvısı alınır

• En az 2 balgam örneğinde ARB (+) olgu

• 1 kez ARB (+) ve kültür (+) olgu

• 1 kez ARB (+) ve radyolojik bulguları tüberküloz ile uyumlu olgu

• Balgam yaymaları negatif ancak kültür (+) olgu

• 2 hafta ara ile alınan örneklerde ARB (-), radyolojik olarak tüberküloz ile uyumlu lezyonları olan ve en az 1 haftalık geniş spektrumlu antibiyotik tedavisine cevap vermeyen, ayırıcı tanısı yapılmış hastalar

Yayma (+) olgu

Yayma (-) olgu

Akciğer dışı tüberkülozu tanısı

Lenfadenit tbc Lenf nodu biyopsisinde EZN, kültür ve patoloji

Plevra tbc Plevra sıvısında EZN, kültür ve plevra biyopsisinde EZN, kültür ve patoloji

Pott absesi Abse materyalinde EZN, kültür ve patoloji

Renal tbc İdrarda EZN ve kültür

Kolon tbc Gaitada EZN ve kültür

Miliyer tbc Transbronşial biyopside EZN, kültür ve patoloji

Menenjit tbc BOS sıvısında EZN ve kültür

Mikrobiyolojik tanı olasılığı çok düşüktür, tanı genellikle patolojik ve klinik bulgularla konulur

ÖZET

• Tüberküloz tanısı mikrobiyolojik olarak konulur

• Radyoloji tanıyı destekler

• PPD sadece basille karşılaşmayı gösterir