Tuntapootorn 2 59 วารสารทันตภูธร

เพอเสรมสรางแรงบนดาลใจและความสขในการท างาน ปท26 ฉบบท2: กรกฎาคม 2559

วารสารทนตภธร 1 ฉบบท 2: เดอนกรกฎาคม 2559

ทกทายบรรณาธการ

ทพญ.นธมา เสรมสธอนวฒน

สวสดคะ ผอานวารสารทนตภธรทกทาน ฉบบนเรองเดนคอ คายทนตภธร วารสารทนตภธร

ท าหนาทบนทกความทรงจ าดๆ ตงแตหนา 5-22 ภาพสดจากภาพปกและในเฟสบคนะคะ

กอนทจะอานบนทกจากคายทนตภธร กขอเปดเลมทกทายทกทานดวยความหวงใยวา

ทกทานท างานในคลนกทนตกรรม ดแลรกษาสขภาพชองปากประชาชนกนทกวนๆ บางวนท างานหลายชวโมงตดตอกน มอาการ

ปวดหลง เมอยตว กนบางไหมคะ ... เหนอยไหมคนด...

เชอวาทกทานคงมตอบทไมตางกน คอ ปวดบาง เมอยบาง หรอ ปวดมาก เมอยมาก เชนเดยวกบค าตอบของ

ผปฏบตงานในคลนกทนตกรรมจากหลายๆ ประเทศทวโลก ซงมงานวจยหลายฉบบรายงานวา ทนตแพทยและทนตบคลากรมกจะม

อาการปวดเมอยกลามเนอ ซงเปนผลมาจาก ทาทางการนงทไมสมดลยเปนเวลานานๆ ท าใหเกดแรงกระท า ตอกลามเนอซ าๆ

จนเกดความออนลาของกลามเนอ และพบวาต าแหนงอวยวะในรางกายทเกดความเจบปวดมากทสด ไดแก บรเวณแผนหลง คอ

และไหล ซงทนตบคลากรไทยกไมไดรบการยกเวนจากอาการเหลานแตประการใดนะคะ

เนองจากลกษณะทาทางการปฎบตงานในคลนกทนตกรรมมกมรปแบบการท างานทซ าๆ ทานงเดมๆ ไมวาจะ

นงหลงตรงเปะ ทานงถกตองตามหลกวชาการทอาจารยสอนมา หรอนงทาถกใจตามความถนดตามความเคยชนของแตละทาน

ไมวาจะนงแบบใด ถานงทาเดยวทาเดมตอเนองนานๆ โดยไมหยดไมพกไมเปลยนทาเลย ยอมสงผลใหกลามเนอบางมดจะถก

ใชงานหนกจนชอกช ามากกวากลามเนอสวนอนคะ เปนททราบกนดวาการท าหตถการในงานทนตกรรมเปนงานทออกแรงพอสมควร

เชน การถอนฟนยากๆ บางซกวาจะถอนไดส าเรจตองเกรงขอมอจนเมอยไปหลายวน หรอความสนสะเทอนทเกดจากดามกรอฟน

และเครองขดหนน าลาย ซงเมอมอาการสะสมเปนระยะเวลานานกอาจเปนปญหาไดในบางทานคะ นอกจากอาการทางกายดงกลาว

มาแลว ยงมอาการทางใจทซมลกอยางเรอรงอกนดๆหนอยๆ พบวาการท างานของทนตบคลากรยอมมความเครยดบาง เชน

เครยดจากความคาดหวงของคนไข ญาตคนไขเพอนรวมงาน ผบงคบบญชา และเครยดจากตวชวด ซงปจจยตางๆ มากบางนอยบาง

เหลาน สงผลใหทนตบคลากรเกดอาการปวดๆ เมอยๆ กนบอยๆ คะ และถาละเลยเพกเฉยตออาการปวดเลกเมอยนอยเหลานน

นานวนกจะสะสมกลายเปน ปวดมาก เมอยมาก เปนปญหาสขภาพทงกายและใจไดในทสดนะคะ

ส าหรบการปองกนอาการปวดเมอยกลามเนอของทนตบคลากรนน ท าไดงาย ๆ แตสวนใหญไมคอยไดท ากน คอ

เหนอยนกกพกบางคะ เชน ระหวางทผ ชวยฯท าความสะอาดเกาอทนตกรรม ชวงสน ๆ กอนทคนไขรายใหมจะเขามา กเปลยน

อรยาบทยนขนสกหนอย เดนไปเขาหองน า หรอบดซายบดขวาสกเลกนอย และถาคนไขรายเดยวกนแตการท างานมหลายขนตอน

กหยดระหวางขนตอนบาง ไมควรนงทาเดมตอเนองนานจนเกนไป หาชวงพก ยนบาง เดนบาง ใหเลอดไหลเวยนไปยงกลามเนอทก

มดอยางทวถง กจะชวยลดอาการเมอยลาทงกายและใจไดคะ ทส าคญทสดส าหรบทนตบคลากรทกทาน การออกก าลงกายเปน

ประจ าจะชวยใหมกลามเนอทแขงแรง สามารถทนตอการท างานหนกในคลนกทนตกรรม ซ าๆ เชา สาย บาย ค า ไดดยงขน และปวด

เมอยนอยลงคะ รกษาสขภาพกนทกทานนะคะ จะไดปฏบตหนาทดแลสขภาพชองปากประชาชนอยางมประสทธภาพไดนานๆ

วารสารทนตภธร ฉบบท 2: กรกฎาคม 2559 เปนกจกรรมหนงของ ชมรมทนตสาธารณสขภธร

● ประธานชมรมทนตสาธารณสขภธร: ทพ.กตตคณ บวบาน

ทอย โรงพยาบาลแมระมาด 251 ม.4 ต.แมระมาด อ.แมระมาด จ.ตาก 63140 เบอรโทร: 055-581229

● วารสารทนตภธร: บรรณาธการ: ทพญ.นธมา เสรมสธอนวฒน

ทอย 42/198 ซ.ตวานนท 38 ถ.ตวานนท ต.ทาทราย อ.เมอง จ.นนทบร 11000 tuntapootorn@hotmail.com

● ทปรกษากองบรรณาธการ: ทพญ.แพร จตตนนทน, รศ.ทพญ.ดร. สดาดวง กฤษฎาพงษ

● กองบรรณาธการวารสารทนตภธร:

ทพ.กตตคณ บวบาน, ทพญ.รจต จนทรประสทธ, ทพญ.จรญญา เชลลอง, ทพ.ธนฏฐนนท อศววฒฑก

● เครดต ภาพปก: ทพญ.รจต จนทรประสทธ

● ผด าเนนการจดพมพ จดสง: บรษท ทนตภธรและเพอน จ ากด www.tuntapootorn.com

ทอย 119/887 ต.บางกระสอ อ.เมอง จ.นนทบร 11000

● สนบสนนการจดพมพ และ จดสง วารสารทนตภธร: สงซอสนคา ทางเวบไซต www.tuntapootorn.com

www.tuntapootorn.com ทนตภธร online https://www.facebook.com/Tuntapootorn

ทางอเมล tuntapootorn@hotmail.com

บทความทงหมดรบผดชอบโดยผเขยนบทความนนๆ มไดเกยวของกบชมรมทนตสาธารณสขภธร หรอ วารสารทนตภธร

ขอเชญชวนทนตบคลากรทกทาน

เขยนบทความ มาแบงกนอานปนกนชม

ในวารสารทนตภธร ไดโดยตรงสงดวน

มาทอเมล nithimar@hotmail.com

สารบญ ทนตภธร

ทกทาย บรรณาธการ โดย ทพญ. นธมา เสรมสธอนวฒน 1

ธรรมะ สวสด: 7 ค าสอนจากหลวงปแหวน สจณโณ อรยสงฆแหงเมองเชยงใหม 4

งานคายทนตภธร … โครงการพฒนาศกยภาพทนตแพทยรนใหม ปงบประมาณ 2559. โดย ทพญ.รจต จนทรประสทธ โรงพยาบาลเวยงแกน อ.เวยงแกน จ.เชยงราย ทพญ.พรพมล วทยวรศกด โรงพยาบาลปาบอน อ.ปาบอน จ.พทลง ทพญ.รกษณณน การเวกปญญาวงศ คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล ทพญ.ประภสสร จงควนต ส านกงานสาธารณสขจงหวดสราษฎรธาน จ.สราษฎรธาน

แนวทางการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทางของสถานบรการสขภาพ ในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข โดย ทพ. ยทธนา ค านล รพ. พระสมทรเจดยสวาทยานนท จ.สมทรปราการ ประธานชมรมทนตแพทยโรงพยายาบาลชมชน กระทรวงสาธารณสข

“คลนกทนตกรรมเบดเสรจครบวงจรท มหานครทาตม” โดย ทพญ. อารยา วรรณโพธกลาง รพ.ทาตม จ.สรนทร 32

ปากแหวงเพดานโหว…ปญหาทไมไดมเพยงแตในชองปากเทานน โดย นพ.ศรณย วรศกดวฒพงษ สถานรกษาแกไขภาวะปากแหวงเพดานโหวและความผดปกตของศรษะและใบหนา มหาวทยาลยนเรศวร

เคลดไมลบ กบการใชขอมล 43 แฟมส าหรบทนตกรรม โดย ทพ.ธนฏฐนนท อศววฒฑก โรงพยาบาลพระพรหม จงหวดนครศรธรรมราช

ทนตา นารก (แนะน าทนตาภบาลทวไทย) ฉบบนพบกบ “มน” ณฏฐชญา ศลากล รพ.ละหานทราย จ.บรรมย ประสานงานโดย ทพญ.แพร จตตนนทน โรงพยาบาลบางใหญ อ.บางใหญ จ.นนทบร

หนงสตางค...ทมความตองการเปนพเศษ: ตอน... give out and get in... โดย จารย 60

บทคดยอ “โครงการพฒนาสมรรถนะนกศกษาทนตแพทยและทมทนตบคลากรเพอดแลสขภาพชองปาก” โดย รศ.ทพญ.ดร.พชราวรรณ ศรศลปนนทน คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

“การพฒนาทนตบคลากรสการท างานสหสาขาวชาชพ” ประชมวชาการทนตสาธารณสขแหงประเทศไทย ครงท 8 ประจ าป 2558 โรงแรมพลแมน จงหวดขอนแกน

The 8th Asian Conference of Oral Health Promotion for School Children: Taipei Convention Center โดย ทพญ.จนดา พรหมทา โรงพยาบาลจอมพระ อ.จอมพระ จ.สรนทร

เรองเลาเมอเชาน ณ หองฟนภธร โดย ทพญ.จรญญา เชลลอง รพ.จตรพกตรพมาน จ.รอยเอด 74

เทยววดจดใจ โดย น าทพย 75

เพาะรก ปลกศรทธา โดย Paramitta Plukponyarm 76

ประธานขอคย โดย ทพ.กตตคณ บวบาน รพ.แมระมาด จ.ตาก ประธานชมรมทนตสาธารณสขภธร 78

สงซอสนคา บรษท ทนตภธรและเพอน จ ากด www.tuntapootorn.com เพอสนบสนนคาพมพวารสารทนตภธร

ธรรมะ สวสด

7 ค ำสอนจำกหลวงปแหวน สจณโณ

อรยสงฆแหงเมองเชยงใหม

1. คน ท ม ส จ จ ะ มก ท า อ ะ ไ ร แ ล ว ป ร ะ ส บ

ความส าเรจเพราะสจจะเปนบารม อยางหนง สงผลให

ก าลงใจเขมแขงมากขน

2. บคคลททนในสงทคนอนทนไดยาก ท าในสงท

คนอนท าไดยาก บคคลนน จะเขาถงความส าเรจของชวต

ความอดทน ความขมขน จะเกดขนในเบองตนของการท า

ความด แตจะไดรบความชนชมในบนปลาย

3. คนเราเกดมานนทากด สรรเสรญกด อยาไปรบ

หมกไวในใจ ปลอยผานไปเสย

4. บรรดาสต วท ง หลายน น เ ม อ ไมมทก ข

มาถงตว มกไมเหนคณพระศาสนามวเมาประมาท

ปลอยกายปลอยใจ ใหประพฤตทจรตผดศลธรรมอยเปน

ประจ านสย เหนผดเปนถก เหนกงจกรเปนดอกบว

ตอเมอไดรบทกขเขา ทพงอนไมมนนแหละ จงไดคดถง

พระ คดถงศาสนา แตกเปนเวลาทสายไปแลว

5. บารมตองสรางเอา เหมอนอยากใหมะมวงของ

ตน มผลดก กตองหมน บ ารงรกษาเอา ไมใชแกไปชนชม

ตนมะมวงของคนอน ตองไปปลก ไปบ ารงตนมะมวงของ

ตนเอง การสรางบารมกเชนกน ตองสราง ตองท าเอาเอง

บารมตองสรางเอา เหมอนอยากใหมะมวงของตน

มผลดก กตองหมน บ ารงรกษาเอา

6. การทรางกายแขงแรงไมเจบไขไดพยาธนน

ก ถอวามของดแลวการม รางกายแขงแรง มอวยวะ

ครบถวน ไมบกพรองวกลวการ อนนกเปนของดแลวของด

มอยในตน ไมรจะไปเอาของดทไหนอก สมบตของดจาก

เจาพอ เจาเแมใหมา กเปนของดอยแลว มอยแลวทกคน

จะไปเอาของดทไหนอก ของดกตองท าใหมนเกดมนมขน

ในจตใจของตน ความดอนใด ทยงไมม ก ตองเพยร

พยายาม ท าใหเกดใหมขนนแหละของด ของดอยแลว ใน

ตวของเราทกๆ คน มองใหมนเหน หาใหมนเหน ภายใน

ตนของตนนแหละ จงใชได ถาไปมองหาแสวงหาของด

ภายนอกแลว ใชไมได

7. เรองราวเตมโลก เตมบานเมอง เรากวางเสย

ละเสย ละอย ทกาด ทใจตนนแหละ อยาไปละทอน

การหอบอดต และอนาคต มาหมกสมไวในใจ กเปนทกข

ตดออกใหหมด

ทมา www.secret-thai.com/article/11380/lp-wann/

สงเลกๆทเรยกวา “คายทนตแพทยนองใหม” 2559

บนทก โดย ทพญ.พรพมล วทยวรศกด

เรยบเรยง โดย ทพญ.รจต จนทรประสทธ

ภาพ โดย ทพ.เทอดศกด อตศร และ ทพญ.รจต จนทรประสทธ

เกรนน าถง คายทนตแพทยนองใหม คายนถกจดขน

เปนครงแรกทจงหวดสงขลาเมอหลายปกอน โดยม

วต ถป ร ะสงค ใ ห พ ๆ น อ ง ๆทนตแพท ย ไ ด มา

แลกเปลยนแนวคดในการท างาน พฒนากรอบ

ความคดในทกแงมมการใชชวตทไมไดจ ากดอย

ภายใตค าวาการท าฟนในหองสเหลยม ซงในปนเปน

การจดคายครงท 5 สวนตวฉนไดมโอกาสไดเขารวม

เปนทมงานของคายเปนคร ง ท 3 แลว หากแต

ประสบการณ 2 ครงทผานมา กลบไมท าใหความ

ตนเตนของฉนลดลง เพราะเสนหของคายทนต

แพทยนองใหม คอ การมาสมผสกบกระบวนกร

ใหมๆ เพอนใหม โลกใบใหมของใครหลายคน ดงเรองทฉนอยากเลาตอไปน

16 พฤษภา เธอมากบฝน

อากาศยามเชาทวงร รสอรท จงหวดนครนายก วนนนเปนวนทฝนตก ฉนและทมงานวนวายกบการเตรยมหอง

ประชมและอปกรณภายในหอง กอนจะไดยนเสยงเจยวจาวของคนกลมใหมเขามาในหองประชม

“นองๆมาถงแลวคะ” เสยงเรยกความพรอมของทกคนจากหนงในทมงาน

Keyword ประจนหนา พรหมลขต ความอศจรรยในการพบกน

ไมรตงแตเมอไหรทฉนเรมใหความส าคญกบการสงเกตจดเรมตนของการเรมความสมพนธกบใครสกคนนง หากแต

ครงนความตนเตนในการพบหนาเพอนใหมไมไดท าใหฉนรสกลนระทกมากเทากบครงกอนๆ นนกเปนเพราะเทคโนโลยท

พฒนากาวไกล ฉน ทมงาน และเพอนใหม ไดพบกนผานตวอกษร รปภาพ อาจมากกวานนในบางคนทไมเคยแมแตพบหนา

กน กลบใชค าวารจกแลวผานค าบอกเลา ผานโลกออนไลน สามารถเลาเรองราวของเขาได หรอฉนอาจจะตดสนไปแลววา

เขาเปนคนแบบไหนในสายตาฉน ความอศจรรยในการพบกนจงถกลมเลอนหายไป

กจกรรมในวนนจงเรมตนโดยการลอเลยนเทคโนโลยดงกลาวดวยการใหนองๆ ทง 26 คนจดท ากระดานเฟสบคของ

ตวเองขนบนผนงหองประชม เพอเรมท าความรจกกน

นองทกคนกตางถนด จบปากกาขดเขยน สเตตสทอยในใจ กถกถายทอดออกมา

Keyword ก าแพง พนทสวนตว พนทปลอดภย

กจกรรมฝกการรบฟงผานค าถามงายๆทลกซง “เธอเปนคนอยางไร”

“เธอเปนคนอยางไร” ค าถามทดคลายสงเสยงผานคนอน

แตหากจรงแลวเปนค าถามทเราควรจะสงเสยงถามตวเอง “เราเปนคนยงไง”

ท าใหตองกลบมายอนมองตวเองวาเรารจกตนเองดพอหรอยงทจะบอกเลาใหคนอนฟง

ถอดบทเรยนกจกรรม: เรยนร รจกเพอนโดยฝกการฟง สวนเพอนจะมหนาทพดถงสงทเปนตวเองใหไดรจกตวเอง

มากขน กจกรรมนสรางการเรยนรดวยการเปด safe zone ทลายก าแพงใหอกฝายไดร และอกฝายไดฝกการฟง

ตอดวยสนทรยสนทนา เลาเรองความสขแลกเปลยนใหกนและกน ท าใหไดเปดโลกทศน/มมมองความสขของ

ตนเอง เปนอรรถรสทดในการฟงดวยการสอสารแบบอวจนภาษา เชน รอยยม การจบมอ สายตาทมความสข

การสอสารโดยใชกายสมผส ใชภาษากายสอสาร

โดยการวาดลงฝามอเพอนสงตอกนไปเรอยๆ ไดขอคด

เ รองความแตกตางของการส อสาร สารสามารถ

เปลยนแปลงได ผดพลาด ตความไดแตกตาง ไมวาจะจาก

ผหนงไปยงอกผหนง หรอเรามองวาอกคนเปนอยางไร แค

ควรจะทวนกลบการสอสาร เปดใจพดคย ใหสอสาร

ตรงกน

ถอดบทเรยนกจกรรม: คนกลางควรท าอยางไร

ควรรอเวลาและโอกาสทเหมาะสม การมอง

สถานการณเชงบวก ปลอยใหทงสองฝายไดพดคยกนเอง

และควรมสต อยาหงดหงดกบคนทใกลตว พยายาม

ถนอมน าใจใหมาก ความสมพนธนนเกดขนงายแตกลบ

รกษาไดยาก

กจกรรมการวาดภาพตนเอง และสมใหเพอนๆ

ชวยแตงเตมรป “บางคนรสกดทถกแตงแตม แตบางคน

อาจไมชอบเพราะมนสมบรณอยแลว” หากเราเปนสวน

หนงทตองแตงแตมใหใครสกคน เรามกมความระมดระวง

และตงใจมอบสงดๆใหกบเพอน แตบางครงผรบอาจไมจะ

ตองการสงทเราวาดให

เวลาไดด าเนนไปเรอยๆ จนถงกจกรรมภาคค าท

เรยกไดวา เปนชวงเวลาไฮไลทของวนน พทอม ประธาน

ชมรมทนตสาธารณสขภธร (ทพ.กตตคณ บวบาน) พรอม

ทมวทยากรพเศษประจ าค าคนน พเปด (ทพ.สมฤทธ

จโรจนวณชชากร) พมารค ฐต ตยางคานนท นกการตลาดมอโปร และพวศน ปกปอง ผก ากบภาพยนตรชอดง

สงเลกๆทเรยกวารก ไดมาเปดชวงเวลา Give&Share กบ

พวกเรา

คณวศนไดน าเสนอภาพยนตรเรอง “PK ผ ชาย

ปาฏหารย” เปนภาพยนตรอนเดยทมความยาวราว 2

ชวโมง ในชวงเรมแรกนน ฉนมความรสกเฉยๆ เพราะ

ตดสนไปแลวสวนนงวาเปนภาพยนตรอนเดย ไมนาจะ

โดนใจ แตกลบเปนชวงเวลา 2 ชวโมงทฉนตกอยในภวงค

ความคด และความรสกมากมายหลงไหลอยภายในหว

ส าหรบฉนภาพยนตรเรองนกระทบหวใจจนถงขนเสย

น าตาเลยทเดยว ภาพยนตรเรองนหากทานใดมโอกาส ฉนก

อยากจะสงตอ ชกชวนใหทกคนไดด

“PK ผชายปาฏหารย” ถายทอดเรองราวชวนอม

ยมของ มนษยตางดาวทเดนทางมาท าวจยทโลก แตโชค

รายทเขาโดนขโมยรโมทเรยกยานกลบดาว ท าใหเขากลบ

บานไมได แถมใครๆกเทยวบอกเขาวา มแตพระเจาเทานน

ทน ารโมทมาคนใหเขาได งานนมนษยตางดาวจงตองออก

ตามหาพระเจาใหเจอในประเทศอนเดย ท าใหเขาตอง

เผชญหนากบผน าค าสอนมากมายทน าพระเจามาเสนอ

ใหถงท อกทงเขายงเกดไปมความรกกบสาวชาวโลกเขา

เสยอก เรองราวจงวนวาย เสยดส เจบจด เรยกทงเสยง

หวเราะและน าตา

หลงจากดภาพยนตรจบ พเปดและพวศนชกชวนพวกเราถกเถยงถงความรสกทเราไดรบจาก PK

ทกสงทกอยางเปนสงสมมตทมนษยก าหนดขน เปลอกภายนอกทมนษยสรางขน ก าหนดสรางความแตกตาง

ของมนษยดวยกนเอง ดงนนอยาตดสนคนจากเปลอกนอก ใหมองทจตใจภายใน

การแกปญหา การหาทางออกคอการวางความทกข ความเหนดเหนอย ทกสงทกอยางไมมทตองเปนตองไป ให

วางทงความรสกไว ลดอตตาและอยกบปจจบน

การเรยนร เกดจากพฒนาการตอไปเรอยๆ มมมมองตางกนตามวยทโตขน

สะทอนคณคาของความรก ความรกทแทจรงไมตองการครอบครอง การท าเพอคนทเรารก ท าไดโดยการให

ใหมองโลกแตกตางจากจดเดม อยาตดกบการเปนทนตแพทยทมกเปนคนประเมน จะท าใหเกดการเขาใจและ

ยอมรบมากขน

นเปนเพยงบางสวน ของมมมองและความคดของคนในวงคนนน ฉนเหนดวยกบค าพดของพเปดททงทายไวกอน

นอนดวยประโยคทวา “วนพรงนอาจมคนในวงสนทนา ทตนขนมาดวยความรสกทไมเหมอนเดม”

17 พฤษภา ทไมเหมอนเดม

“เชคอนครบ นองๆ” เสยงพรอง (ทพ.ธนฏฐนนท อศววฒฑก) ปลกความงวเงยของทกคน ใหตงสตอยกบปจจบน

“งวง วาง อม ชลล ด สบาย ...” เปนเสยงเชคอนความรสกของนองๆทง 26 คนในชวงเชาวนน

กจกรรมในวนน พมารค วทยากรหนมผบรหารบรษท ดฟวชน ไดน าเสนอมมมองและถายทอดความรในเรอง

conformative-deformative-transformative learning ซงนบเปนมมมองใหมส าหรบฉน

การเรยนรสการเปลยนแปลง เชน การมาคายเปนการเปดโอกาสตวเองใหมาอยดวยกน (be with) แบบรอย

เปอรเซนต โดยมการเชอมสมพนธกน

ค าถาม “ถามเวลาใชชวตเหลออยแคหนงเดอนอยากจะท าอะไร”

เลอกใชเวลาอยกบครอบครว

ท าในสงทเราเคยกลวไมกลาท า

ขอโทษคนทเราเคยถอตวไมยอมขอโทษ

ปรบความเขาใจกบคนทไมเขาใจกน

ขอบคณคนทเราอยากจะขอบคณ ปลอยวาง

พเปดเสรมถงบทสรปของค าถามจากงานวจย

พบวามค าตอบสามขอดวยกน ไดแก 1.ขอตอเวลาเพมยด

อายการตาย 2.ท าอยางไรใหเปนอมตะ เปนทนาจดจ า

และ 3.ตายไปอยางอโหสกรรม สขคต

สอดคลองกบวทยาศาสตรเกยวกบสมอง สมอง

แบงเปน 3 สวน ไดแก

สวนในเปนสญชาตญาณทท าใหชวตรอด

ปลอดภย

สวนกลาง สมองสนข สมองแห งก า ร

จงรกภกดและดด อยากใหมการจดจ า

สวนหนา สมองคน เรองของการใหอภยและ

อโหสกรรม

ในสมองสามสวนนพฒนาเปนสามเรองของ

พฤตกรรม การกลว การชนชม รแลวจดจ าอโหสกรรมให

อภย ตามสมองสวนใน กลาง หนา ตามล าดบ

กจกรรมการมองเหน (seeing) ทแตกตาง จาก

สเหลยมทเคยมองเปนสามเหลยมทตางจากเดม การออก

จากกรอบเดมได การเชอมตอโลกของทาง digital และ

physical อยทการมองตาง (visionary) จากบคคลส าคญ

ของโลก และความกาวหนาของเทคโนโลยตงแตอดต

จนถงอนาคต ตองผานความพยายามอยางมากและ

อดทนตอการไมยอมรบเพอสงทดขน

การรบรวาตวเองวาชอบอะไร (passion) สงแรก

ทตองกาวขามไปใหไดคอความงมงาย (myth) ใหลองอย

เหนอเหตผล ลดความหยงยโสทเชอวาตวเองถกอยแลว

กลาลองของใหม ซงความกลานนมกตองมาควบคกบ

ความไววางใจ ความไววางใจทจะท าสงใดสงหนงเปน

การเปลยนแปลงในระดบจตวญญาณ (Spiritual

Transformation) ซงเกยวของกบ ความพรอม พรอมท

จะไววางใจในมนษย ไววางใจในธรรมชาต เปนธรรมชาต

ของความไมรมากกวาความร เมอยอมรบและตระหนกได

วาในธรรมชาตจรงมสงทไมรเกอบจะทงหมด และทก

อยางพรอมจะปรบเปลยน แปรเปลยน จะท าใหคนม

อตตาลดลง ไมยดตดในทฤษฎใดทฤษฎหนงตายตว เกด

การเรยนรมากขน มสตรบรรบฟงกนและกนมากขน เหน

ใจกนมากขน ใหอภยกนมากขน

บรรยากาศยามบาย พรองน ากจกรรมผอนพก

คลายความตงเครยด ฉนนงจบมอคนขางๆ นวดนวมอ

ฝามอ ขอมอ นวดบา ไหล ใชภาษากายในการท าความ

รจกกบเพอนทนงขางกน และบบมอทแสดงออกถงความ

ออนไหวของจตใจ รบรถงความรสกของคนอน ฉนรสกถง

ความเขนอาย มอเกรงทจบตองเพอน แตซกพกลองเรม

ลดความเปนตวตนลงและสมผสถงความรสกของเพอน

ขางๆมากขน จากนนคอยๆน ามอมาประสานกนบดไปใน

ทาตางๆ พรองสอนใหเรารจกเปดใจกบการกระท าของคน

ขางๆและพงตระหนกวาหากคนหนงขยบในวงมกม

ผลกระทบในวงกวางเสมอ (Butterfly effect)

กจกรรมคบเดกสรางบานโดยแบงสองทมนงเปน

วงกลมแจกเทปกาวใสและไมเพอใหทงสองทมตอไมใหสง

ทสดและสามารถตงได ไดขอคดวาพยายาม หาไอเดยท

งายทสด เปนแบบของเรา โดยใชพนฐานของ KM โดยให

ก า ร ฟ งความ ร ท เ ป น transit knowledge ย อยจาก

ประสบการณความเชยวชาญ ของคนทมความสามารถ

หรอมเทคนคดๆ ใหเกดขมคลงความรซงมพนฐานทาง

วชาการ (community practice based on knowledge)

ความรทงหมดเกดจากการปฏบต ลองพยายาม ลองใชท า

ด ทกคนคอก าลงส าคญของทม

เกมสสรางพลงดวยการยนบนกระดาษแผนเดยว

ทงทม ปดตาเดนหาของโดยเกาะไหลเปนทมสอสารดวย

การสมผสแตไมสามารถมองเหนได ฝกทกษะการฟงแต

ไมสามารถมองเหน เกมสวงเปยว เลนต ชกเยอ เกมสจก

ซอว ฝกการเชอใจและพลงความสามคคของทม

กจกรรมสามเหลยมดานเทา โดยมกตกาวาให

เคลอนตวเองโดยไมสงเสยงและจบคกบเพอนอกสองคน

ใหเปนสามเหลยมในพนททจ ากด เมอคทคดไวเคลอนเรา

ตองเคลอนตวเองใหเปนสามเหลยม ประโยชนทไดคอทก

คนลวนแตมปฏสมพนธกน พงพาอาศยซงกนและกน อย

แบบโดดๆ คนเดยวไมได การเคลอนไหวของเราทคดวาไม

มผลตอคนอนนนเปนเหมอนคลนใตน า แททจรงแลวมผล

ตอความรสกคนอน และบางครงเราคดวานาจะมผลตอ

คนอนแตโดยในความเปนจรงแลวอาจไมมผลตอคนๆนน

เลย แลกเปลยนความรสกและแสดงความคดเหนระหวาง

กนในวงในกจกรรมดงกลาว ยกตวอยางเชน รสกกลววา

ท าใหคนอนเดอดรอนหรอเกรงใจ กลววาจะเปลยนแปลง

ไมมนใจกลวไมไดรบการถกเลอก รสกนอยใจวาไมมใคร

เลอก แปลกใจเมอไดรบเลอก คดวาไมสงผลกระทบตอ

ใครแตจรงๆแลวเพอนอกคนตองเคลอนตาม เปนตน

หลงจากนนกลบมารวมกลมแลกเปลยนกนวา สงทส าคญ

คอเราท าสงทดทสดของเรา ตองระวงทกค าพดและการ

กระท าเพราะวามคนมองเราอยและมผลกระทบตอ

ความรสกของคนอน อาจสงผลสะทอนกบเราหลงจากพด

และท าลงไป การเงยบลงกเพมโอกาสในการมอง ควร

มองดคนรอบขางดวยไมใชเราส าเรจแคคนเดยว เรยนรท

จะใหท าใหเรยนรทจะไดทางเลอกตดสนใจโดยการ

สงเกตการณเพอรบรการเปลยนแปลงหรอความเปนไป

ของคนอน สามารถด าเนนการไดโดยไมตองการใหคนอน

รบร เปนการปรบสมดลทตองใชเวลา เปนการสมดล

ระหวางชวตสวนตว ครอบครว และการงาน เปดมมมอง

มากขนจากการสงเกต ลดก าแพงทปดกนตวเองลดฐาน

กาย ใหพยายามเรยนร

18 พฤษภา นาฬกาชวต

พเฮาส (ทพ.ดร. ธงชย วชรโรจนไพศาล) กาว

เขาหองประชมมาทกทายเรา

กจกรรม timeline ในการเลาประวตชวตตวเอง

โดยเลอกจดเปลยนจดหกเหของชวตหรอสงทท าใหเรา

เปนตวเราในปจจบน โดยเลาแบงสเกลจากอดต ปจจบน

และอนาคตของตวเอง หรอจะเลาฝงดานลางเปนตวเรา

และฝงดานบนเปนผ ทเกยวของกบเรา โดยนงลอมวงกลม

ยอย แบงเปน 6 กลม วาดรปหรอเขยนหนงสอได แลวเลา

ชวตตวเองจากไทมไลนในวงยอย แลกเปลยนกนในวง

นทานเลมมงกบยทธศาสตร ทใหขอคดวา ม

ทางออกในชวตเสมอ การฝกความเปนคนชางสงสยเกด

ปญหาและพยายามหาเหตผลในการแกปญหาจะท าให

เราเรยนรอะไรไดอกเยอะ การคดคนเดยวจะคดไดไมด

เทากบการมเพอน การพยายามหาเหตผลและลองท าเพอ

พสจนดวาจะยดถอความคดดงเดมหรอความคดใหมท

มองตาง การมแกนของมมมองและการรจกตนเองจะท า

ใหการท าและแสดงออกพงเปาไปไดชดเจน เปรยบเทยบ

กบผวน าและจะตดรปแบบกบลกษณะผวน าซ ง ไมม

ประโยชนใดเลยถาเราไมรวาใตผวน ายงมวฒนธรรมของ

ฝง คา นยม ความคาดหวงทางสงคม กฎเกณฑ

แถลงการณ สถานทตง โครงสรางภายใน Mental model

และใหนองๆลองตอบ ค าถามส าหรบชวตในอนาคต

“มโครงสรางอะไรบางทจ ากดเราอย เรามชวตอยไปเพอ

อะไร อะไรเปนเปาหมายของชวต เราอยากจะสรางสรรค

สงใด หากลยาณมตร (Life Coach) ทบทวนตวเองตง

ค าถาม “ท าไม” ไปเรอยๆอยางนอย 5 ครง และใหนองๆ

เกบไวเพอทบทวนตวเองตอไป

ชวงเยนเปนพธการบายศรสขวญ รบทนตแพทย

นองใหม ดวยพๆทนตแพทยทสงสมประสบการณน าทม

โดยทานประธานชมรมทนตสาธารณสขภธร ไดแก พทอม

พเชอร พแอน และ พโจ อวยพรนอง บรรยากาศอบอวลไป

ดวยความซาบซงปะปนไปกบความสขทอมเอมผานทาง

สายตาสงผานจากรนพส รนนอง และมการพดคย

แลกเปลยนความรสกดๆรวมกน พๆแลกเปลยนวา ขอให

มความสขในทท างานไมวาจะอยในรปแบบไหน ท างาน

รกษา ท างานชมชน เอกชน ขอใหมประโยชนตอ

ประเทศชาต ขอใหเราดมคณคาในทกๆททเราอย ทก

ปญหามทางออกเสมอ ตอดวยการแสดงอยางสรางสรรค

ของนองๆทงสองกลมทสรางสสนใหกบคายครงนไดเปน

อยางด โดยม commentator อยางพปอป พแอน พเอ

19 พฤษภา เวลา และ โอกาส

“เวลา” กบ “โอกาส”

เปนสองอยางทไมเคยรอเรา

ถามนมาแลวไมรบควาเอาไว

จะเปนการยากทจะไดพบมนอกหน

เรมเชาวนสดทายของการจดคาย วนนเปนวนสดทายของการจดคาย

แตไมใชวนสดทายของความสมพนธ ความรสกดๆทเกดขนจากการอยดวยกนในคายครงน

ดใจทไดรจกกน

ไดแรงบนดาลใจในการท างาน

ไดสรางความสมพนธดๆรวมกน ระหวางเพอนๆ และพๆ

ไดความทรงจ าดๆในชวต และจะจดจ าไปตลอด

ไดเปนไดอารในชวตของตวเอง

ไดเปดมมมองใหมๆ ทแตกตาง

ไดเปดโลกทศนของตวเอง ไดเรยนรรวมกนกบเพอนๆ

เรานงลอมกนเปนวงกลมและจบคกบเพอนทเราไมไดสนทจากนนใหมองตากนสงผานความรสกครงแรกทเรารจก

กนจนมาถงวนาทน และใหแสดงความรสกบอกกบคนทอยตรงหนาดวยการสงผานทางการจบมอสงความรสกระหวางกน

จากนนแจกกระดาษรปหวใจใหทกคนเขยนความประทบใจและสงดๆทเกดขนในคายครงน จากนนสงผานความรสกดๆ

เหลานไปใหเพอนๆ พๆสตาฟ ผานกระดาษรปหวใจเปน “เฟรนดชพ” ทเกดขนในคายครงน

“ขอบคณ ขอโทษ และ ใหอภย” จากใจพสตาฟคนหนง

สงเลกๆทเรยกวา “คาย” นองหมว ทพญ.รกษณณน การเวกปญญาวงศ

อาจารยประจ าภาควชาทนตกรรมชมชน คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

“เปนเรองแปลกมาก ทเราอยากเลาความลบของเราใหคนแปลกหนาฟงในคายน ทงๆทเราไมเคยคดวาชวตน เราจะพดถงเรองนอก เราเปดใหคนแปลกหนาเดนเขามาในพนทสวนตวภายในใจของเรา ลกๆแลว เรารสกวา ทกคนทนพรอมทจะ แลกเปลยน เขาใจ และ ไมตดสน”

เปนครงแรกทตดสนใจมาคาย โดยทไมรเลยวา

คายนนเกยวกบอะไร เพราะอาจารยแนะน าใหมา เรากรสกวากแคมารวมกจกรรมใหมนจบๆไป ตอนทสมครกไมคดวาจะไดมาคายน เพราะมนกหมดเขตรบสมครไปแลว แตจะดวยอะไรกแลวแต ฉนกไดมาคายนจนได และฉนกรสกขอบคณสงๆนนมากทท าใหฉนไดมาเปนสวนหนงของคายน ตงแตวนแรกทมาถงทนดหมายคอ BTS จตจกร ฉนไมเจอใครอยตรงนนเลย ในใจกคดวา นโดนหลอกรเปลา คายนมนมจรงใชไหม แลวเคาจะพาฉนไปท าอะไรบาง ค าถามมากมายเกดขนในหวของฉน อยากรเหลอเกนวา สงทอาจารยอยากใหเรามาเจอมนคออะไร ทนใดนนกมพผหญงกบพผชายสองคนเดนเขามาหา ทกทาย ชวนฉนพดคยอยางเปนกนเอง และนนแหละคอ จดเรมตนของสงดดทก าลงจะตามมาอกมากมาย

กจกรรมหนงทฉนชอบมาก คอ กจกรรมทใหนงหนหลงชนกน แลวถามวา “นองหมวเปนคนยงไง?” เปนครงแรกทมคนถามค าถามนกบฉน ตลอดชวตทผานมา คนเรามกถกตดสนวาเราเปนคนอยางนน เปนคนอยางน โดยทไมรจกเราด พดตอๆกนไป โดยทไมเคยมใครมาถามกบเราเลยวา เราเปนคนอยางนนจรงหรอ

เปลา ค าถามวา “นองหมวเปนคนยงไง?” เปนค าถามทตอบไดยากทสดส าหรบฉน ถาไปถามคนอนทรจกฉน วาฉนเปนคนยงไง คณอาจจะไดค าตอบอกแบบหนง แตถาถามฉนเองโดยตรงคณอาจจะไดค าตอบอกแบบหนงกได เพราะภาพลกษณภายนอกของฉน มนอาจจะไมไดเหมอนกบนสยทจรงของฉน คนทสนทกบฉนในระดบทแตกตางกน กจะมองฉนแตกตางกนกได กจกรรมทถามวาเปนคนยงไงกอนทจะไดรจกกน มนสอนใหเราไมตดสนคนอนจากสงทเราเหน หรอประสบการณเดมของเรา เปดใจเรยนรกนจากสงทปรากฏในปจจบน ไมใชอดต จากภายในไมใช ภายนอก ไมตดสนใจคนอนจากเสอผา หนา ผม การแตงตว หรอ เรองทอนเลามาวาเคาเปนยงไง

โดยพนฐานแลวฉนเปนคนทพดเยอะ แมจะเร ยกว า ผ เจาะปากมาเ กด บางท กท า ใ หคน อนร าคาญ แตสงทฉนรสกมาตลอด คอ ไมวาฉนจะพดเยอะแคไหน แตไมคอยมใคร “ฟง” ฉนจรงๆ เหมอนจดหมายทไปไมถงปลายทาง เหมอนตะโกนในหองกระจกเกบเสยง แมฉนจะพยายามถายทอดแคไหน แตฉนไมรสกวา สารนนไปถงผฟงเลย คนสวนมากมกแค “ไดยน” แตไม “ฟง”

กจกรรมหลายๆกจกรรมในคายเปนกจกรรมทสงเสรมการฟงซงกนและกน มนเปดโอกาสใหฉนไดพดความในใจออกมา ท าใหสารของฉนไดรบการฟงโดยไมโตตอบ ฟงจนจบโดยไมพดแทรก เปนไมกครงในชวตทฉนรสกวา สารของฉน มน “ถงผรบ” นอกจากนฉนกยงมโอกาสไดรบสารของผอนเชนกน มนท าใหฉนอยากจะเลาเรองราวของตวเอง ทลกลงไปเรอยๆ ฉนอยากใหคนทฉนพดดวย ไดเดนเขามาใหพนทสวนตวในใจฉน มองโลกผานแวนตาของฉน และฉนกรสกยนดอยางยง ถาคนทสนทนาดวย จะยอมใหฉนเขาไปรจกชวตของเขา มองโลกผานแวนตาของเขาดวย

ในคายนกไดมโอกาสแลกเปลยนพดคยกบพๆหลายคน แมกระทงเพอนทมาดวยกน กไดสนทกนมากขน ขอบคณทกคนทรบฟงนะคะ อยากบอกทกคนวา สงทคณท า มนไดเตมพลงใหกบหวใจดวงนอยดวงนแลว

แมคายจะจบลงไปแลว แตความสมพนธของเรามนจะไมจบลง อยากอยคายใหนานกวาน อยากมโอกาสพดคยกบพๆอกหลายคนทยงไมคอยไดคยดวยเยอะ

เทาไหร อยากรจกทกคนใหมากกวาน สงเลกๆทเรยกวา “คาย” เปนอะไรทพเศษมาก ฉนเชอวาคนทตดสนใจมาคายแบบนตองไมธรรมดา ทง วทยากร พสตาฟ และพทมาคายทกคน ทกคนสดยอดมาก

แมคายนจะมชอวา สงเลกๆ แตสงทไดกลบไปจากคายนมนไมเลกเลย สองวนกอน ฉนไดอานบทความเกยวกบงานวจยของ Robert Waldinger ชอ "Harvard Study of Adult Development " ซงรจกกนในนามของ งานวจยทยาวนานทสดในโลก โดยใชเวลานานถง 75 ป สงทเขาคนพบคอ “Good relationships keep us happier and healthier.” สงทท าใหคนเรามชวตทด ไมใช ชอเสยง หรอ เงนทอง แตมนคอ ความสมพนธทดกบคนรอบขางตางหาก

พออานมาถงตรงน กอยากจะขอบคณมตรภาพดดทไดรบจากคายน เราไมใชแคเพยงมาพบกนเพอรจกกนเพยงเทานน แตมตรภาพทเราตางมอบใหกน มนยงมสวนท าใหชวตของเราทกคนดขนไมทางใดกทางหนงอกดวย

บนทก โดย ทพญ.ประภสสร จงควนต สสจ.สราษฎรธาน

................การพฒนาสตปญญาของเราหาใชเพอความกาวหนาสวนตวไม

หากแตเราใชพลงความคดของเรา เพอประโยชนแกผอน ..............................

-Gordon Mcdonald-

ประโยคดงกลาวดงกองขนภายในใจระหวางการเดนทางกลบจากงานอบรมพฒนาศกยภาพ

ทนตแพทยรนใหม 2559 งานชอเกทจดขนโดยชมรมทนตภธร งานทรวบรวมเหลาทนตแพทยหวใจ

เพชรทอยากจะสรางสงคมทนตแพทยใหนาอยมากขน ใหสงคมรอบขางเหนเราในอกแงมมท

นอกเหนอจาก “งานท าฟน” มากขน และเปดมมมองของตวทนตแพทยเองใหออกจาก comfort zone

มาเหนโลกใบทกวางขนกวาเดม

หองประชมนอนได

กาวแรกทเขาสหองอบรม สงแรกทเหนคอผาปเตยงสขาวโพลนทงหองและหมอนทเรยงราย

อยางเปนระเบยบ (คดในใจนเขาผดหองปาว) แตใหตายเหอะนเปนงานอบรมทสรางบรรยากาศไดนา

นอนมากทสด แตคนงบหลบในงานนอยทสดเทาทเคยเหนมา(ฝดยอดด) แตยงไมจบแคเรองหองนอน

เอย หองประชมนะคะ เคามกจกรรมหลายๆอยางทตความคดของมนษยหนยนตฝงชพอยางเราเรา

ไดแตกกระจยเลยคะ และทส าคญวทยากรแตละทานกแซบๆทงนนนนน – --คดแลวกอม

คดตางคอขเมา

วทยากรคนแรกเลย พ วศน ปกปอง ผก ากบหนง “สงเลกๆทเรยกวารก” ชายรางใหญ เครา

ยาว ดวงตาม passion เคามาสะกดหวใจ ทพ.วยแรกรนตงแตคนแรกของงานอบรม อยาคดไปไกล

เคาเอาหนงดมาใหดคะทานผอาน “ P.K. ทภาษาฮนดแปลวา ไอขเมา” เปนหนงอนเดยทเสยดสการ

กระท าบางอยางของศาสนาไดเจบจดผานทางมนษยตางดาวทคดตางแลวตงค าถามตอสงคมจนถก

เรยกวา ไอขเมา -- P.K. สะทอนแนวคดของสงคมทท าอะไรในทศทางเดมๆ แบบเดยวกนโดยไรเหตผล

หลายๆครงเราท างานบางอยางจนลมตงค าถามขนมาวา เหตผลในสงทเราก าลงท าคออะไร มน

เหมาะสมกบสถานการณปจจบนหรอไม และจดประสงคทแทจรงของมนคออะไร (อยาเพง งง ค าถาม

รวๆ) ยอนกลบมาถามตวเองวาทกวนน เราก าลงท าอะไรตามวฒนธรรมเดมๆ อยางไรเหตผลอยหรอ

เปลา รวมถงความกลาในการแสดงจดยนของความคดทแตกตางแมจะถกประณามหรอตอวา มน

ตองใชความกลาหาญและจรงใจแคไหนกนนะ

Problems & Possibilities ..บทเรยนจากพมารค (ไอดอลสดหลอ)

ปญหาและความเปนไปได-- สองค านเหมอนมเสนดายบางๆกนอย เปนการมองมอง

สถานการณหนงๆ ดวยมมมองทตางกน และแปลกทคนประสบความส าเรจหลายๆคนมกจะสามารถ

กาวขามเสนดายบางๆนน มองใหปญหากลายเปนความเปนไปได

แคไดยนประโยคน พวกเราหลายคนกแทบจะหยดหายใจ เพราะความหลอของพมารค เอย

เพราะมนเปนวชานอกหองเรยนทเราไมคอยไดสมผสกนมากเทาไหรนก

พมารคสอนใหเรารจก สงทขดขวางการขามผานเสนดายบางๆนน

1. Myth (ความงมงาย) เปนความเชอบางอยางของเราทท าใหเราไมกลาออกจากเหตผลหรอเขต

Comfort zone ทเราโตมา--หลายๆครง ทเราเหนคนอนประสบความส าเรจแลว เราพดกบ

ตวเองวา เคาส าเรจ เพราะเคาเกง เพราะเคามทนอะไรบางอยาง ทเราไมม ซงไมใชความจรง

เสมอไป สงทเคามคอการมองปญหาใหเปนความเปนไปได

2. Arrogance (ความยโส) เปนการทเราตดสนขอมลทเขามาดวยประสบการณหรอความรใน

อดตของเรา เมอเจออปสรรคเราจะจนตนาการไปเองวามนตองมปญหาแบบนแนเพราะเคยเจอ

มาหรอมคนเลาใหฟงมา ความคดแบบนท าใหเรา พลาดทจะพจารณาสงทอยขางหนาอยาง

ครบถวน

3. Reason (เหตผล) ทกวนนเราใชชวตแบบไหน....ใชชวตโดยใชเหตผล หรอ ใหเหตผลมาใชเรา

หลายครงทเราอยากท าอะไรนอกกรอบเดมๆ แตกจะมความคดอยาเลย..ดวยเหตผลตางๆ

กลายเปนวาเราใชชวตโดยใหเหตผลน าหนาตลอดเวลา--ทกๆขออางของการไมเรมท าอะไรกเกด

จากเหตผลทเราสรางมาทงสน ดงนน ลองฝกใหตวเองอยเหนอเหตผลกนบาง (แตบางคนอาจ

ท าอยแลววว ปกต 55)

4. Culture (วฒนธรรม) วฒนธรรมบางอยางในการตดสนใจ หรอใชชวต มนอาจถกก าหนดมา

โดยคนทเกดกอนหนาเรา ท าใหเรากาวผานกรอบทางความคดบางอยางไมได (นามธรรมฝดๆ)

ดงนน อยาใหสงทคนเกดกอนตงไวมาจ ากดชวตของเรา

โดยสวนตวคดวาทกคนมพนฐานในการพจารณาวาสงไหนเปนวฒนธรรมทดงามและสรางความ

ถกตอง หรอ เปนวฒนธรรมเกาทจ ากดการกาวไปขางหนา ดงนนจงจ าเปนตองแยกใหออกดวย

..สดทายพเคาทงค าคมหลอๆ ทไมตางจากหนาตาไววา …“Use your eyes to see the possibilities

not the problems” (คา ใจละลายคา)

แหลงรวมอฐกอนแรก

สดทายทแหงนรวมแตคนเจงๆ เขามาไวดวยกนท าใหเหนวาการท างาน ไมใชเพอใหตนเองนน

สงสงหรอพฒนาขนเพยงอยางเดยว แตเปนการท างานทแสดงคณคาของความเปนมนษยดวย คอ

เราก าลงพฒนาตนเอง เพอผอน เพอคนไข และเพอสงคม ขอบคณส าหรบแนวคดดๆ ท พๆตงใจ

จดสรรให และเพอนๆนองๆ ทแลกเปลยนประสบการณ และก าลงใจ ทส าคญคอมตรภาพ หลงจากน

ไปเราจะเปนก าลงใจใหกน ชวยกนสรางสงคมทนตแพทยใหดขนคะ

แนวทางการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทาง

ของสถานบรการสขภาพ ในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ทพ. ยทธนา ค านล

รพ. พระสมทรเจดยสวาทยานนท จ.สมทรปราการ

ประธานชมรมทนตแพทยโรงพยายาบาลชมชน กระทรวงสาธารณสข

จากนโยบายและแนวทางการวางระบบการศกษา

ตอของทนตแพทย ในสวนภมภาคของกระทรวงสาธารณสข

ทก าลงสงผลกระทบตอพวกเราในพนทอยขณะนนน ท าให

หลายทานอาจจะสงสย ถงทมาทไป ของความพยายามใน

การตกรอบครงน จากสวนกลาง ผมจงอยากจะน ามาเลาส

กนฟง เพอใหทราบถงเหตผลความจ าเปนและปญหาท

เกดขน จนเปนทมาของนโยบายนครบ

ทผานๆ มา โดยทวไป เมอพวกเราทท างานอยใน

โรงพยาบาลระดบตางๆในสวนภมภาค มความตองการจะ

ศกษาตอ เรากจะคนหาขอมล สถาบนทเปดสอนในสาขาท

เราสนใจ แลวจงท าการขออนญาต มาสอบคดเลอก เมอ

สอบไดจงท าเรองลาศกษา และกลบมาท างานทๆ เรา

ท างานอยเดม ซงขนตอนเหลานจะตองผานความเหนชอบ

ของคณะกรรมการโรงพยาบาล ผอ.รพ. และ สงมายง

คณะกรรมการศกษาตอทสสจ. หรอ ทรพศ./รพท. แลวแต

วาสงกดอยทใด ซงในกระบวนการพจารณา กจะค านงถง

ความจ าเปนของพนท และความขาดแคลนบคลากรในการ

ปฏบตงาน ในระหวางทลาศกษาหรอไม รวมทงพจารณาท

ศกยภาพของทนตแพทยทานนนๆ เอง โดยการพจารณา

สาขาเฉพาะทางทขอลาไปสอบและลาศกษาตอนน อาจยง

ไมมการใหน าหนก เพอน ามาค านงถงมากนกเนองจาก ชวง

การสมครสอบจะยงไมสามารถทราบไดแนนอนวาจะม ทนต

แพทยคนไหนจะสอบไดหรอไมในสาขาทสมคร

เมอเปนเชนนจงมปรากฎการณ ทวาพบทนตแพทย

เฉพาะทางในสาขาทขาดแคลนบางสาขา เชน ทนตแพทย

จดฟน ท างานอยในโรงพยาบาลหางไกล ท าใหเกดการสง

ตอทกลบทศทาง กบแนวทางของระบบ Service Plan คอ

สงตอจากโรงพยาบาลจงหวดไปโรงพยาบาลชมชน ซง

โดยทวไปควรจะตองสงตอจากโรงพยาบาลชมชนไปยง

โรงพยาบาลจงหวดหรอโรงพยาบาลศนยตามแนวทางทวาง

ไว ทงๆทในโรงพยาบาลจงหวดบางแหง ไมมทนตแพทย

เฉพาะทางในระดบวฒบตรเลยแมสกสาขาเดยว และพบวา

ในระยะหลงนเรมมปรากฎการณเหลานมากขน เมอเกด

ปญหาเชนน ทางคณะกรรมการพฒนาระบบบรการสขภาพ

สาขาสขภาพชองปาก จงไดจดตงคณะท างานขนมา เพอมา

ศกษาถงปญหา วางแนวทางแกไข และจดท าเปนแนวทาง

แนวทางการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทางของสถาน

บรการสขภาพ ในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข

(ณ วนท ๓๑ เดอนมนาคม ๒๕๕๙) ทพวกเราไดรบทราบ

กน ซงผมเองกไดเปนคณะท างานในชดนดวย จงจะขอน ามา

เลาดงรายละเดยดดงนครบ

ตารางท ๑ แสดงจ านวนทนตแพทยเฉพาะทางแยกระดบสถานพยาบาลในส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขป ๒๕๕๗

โรงพยาบาลตามประเภท Service

จ านวน (แหง)

จ านวนทนตแพทยเฉพาะทาง (คน) ผเชยวชาญ (Residency

Training) สายวชาการ (Academic

Training) A ๓๓ ๑๖๑ ๗๒ S ๔๘ ๑๒๑ ๔๙

M1 ๓๕ ๔๙ ๓๒ M2 ๘๗ ๗๐ ๕๒ F1 ๗๗ ๕๓ ๒๒ F2 ๕๑๗ ๑๓๕ ๑๒๔ F3 ๙๙ ๙ ๗ รวม ๘๙๖ ๕๙๘ ๓๕๘

แนวทางการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทาง ของสถานบรการในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ไดก าหนด

นยาม “ทนตแพทยเฉพาะทาง” หมายถง ทนตแพทยทศกษาตอจนจบหลกสตรการฝกอบรม

ในสาขาหลกสตรทางวชาชพทนตแพทยททนตแพทยสภารบรองอยางนอย ๑ สาขา จาก ๑๐ สาขา ตอไปน

๑. สาขาทนตกรรมทวไป (General Dentistry)

๒. สาขาวทยาเอนโดดอนต (Endodontics)

๓. สาขาทนตกรรมประดษฐ (Prosthodontics)

๔. สาขาทนตกรรมส าหรบเดก (Pediatric Dentistry)

๕. สาขาปรทนตวทยา (Periodontology)

๖. สาขาศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล (Oral and Maxillofacial Surgery)

๗. สาขาทนตกรรมหตถการ (Operative Dentistry)

๘. สาขาทนตกรรมจดฟน (Orthodontics)

๙. สาขาวทยาการวนจฉยโรคชองปาก (Oral Diagnostic Sciences)

๑๐. สาขาทนตสาธารณสข (Dental Public Health)

โดยแบงกลมทนตแพทยเฉพาะทางเปน ๒ กลม ดงน

กลมท ๑ กลมผเชยวชาญ หรอ กลมการศกษาตอสายวชาชพ (Residency Training) คอ ทนตแพทย

ทศกษาอบรมใน ๑๐ สาขา ในหลกสตรการฝกอบรมทนตแพทยประจ าบานเพอวฒบตรหรอไดรบอนมตบตรทแสดงความรความ

ช านาญในการประกอบวชาชพทนตกรรม

กลมท ๒ การศกษาตอสายวชาการ (Academic Training) ไดแก ทนตแพทยทศกษาอบรมใน ๑๐

สาขา ในหลกสตรระดบปรญญาโท หรอ ปรญญาเอก หรอ คณวฒอนซงมก าหนดเวลาศกษาอบรมตงแต ๒ ปขนไป

หลกเกณฑการจดสรรโควตาทนตแพทยเฉพาะทางใหสถานบรการ ๑.การค านวณจ านวนทนตแพทยเฉพาะทาง เพอวางแผนการจดการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทางของสถาน

บรการในสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ใหค านวณเปนสดสวนจากกรอบอตราก าลงตามแนวทางของแตละระดบสถานบรการซงการวางแผนการจดการศกษาฝกอบรมแบงเปน ๒ กลม คอ กลมผ เชยวชาญ หรอ กลมการศกษาตอสายวชาชพ (Residency Training) และ กลมการศกษาตอสายวชาการ (Academic Training) ดงรายละเอยดในตารางท ๑ กรณการค านวณมเศษสงกวา ๐.๕ ใหคงเศษไวเพอรวมในภาพจงหวด

ตารางท ๒ วธการค านวณจ านวนทนตแพทยเฉพาะทาง ตามระดบศกยภาพของโรงพยาบาล (ระดบA-F3)

ระดบรพ.

คาเฉลยจ านวน

ทพ. ตาม FTE (คน)*

ทนตแพทยทงหมด ทนตแพทยเฉพาะทาง

ทนตแพทยทวไป ทนตแพทยเฉพาะทาง กลมผเชยวชาญ (Residency Training)

กลมการศกษาตอสายวชาการ (Academic

Training) รอยละของ

ทงหมด

จ านวน(คน)

รอยละของ

ทงหมด

จ านวน (คน)

รอยละ จ านวน (คน)

A ๒๖ ๑๐% ๓ ๙๐% ๒๓ ๗๐% ๑๖ ๓๐% ๗ S ๑๙ ๒๐% ๔ ๘๐% ๑๕ ๖๐% ๙ ๔๐% ๖

M1 ๑๓ ๒๕% ๓ ๗๕% ๑๐ ๕๐% ๕ ๕๐% ๕ M2 ๑๑ ๒๕% ๓ ๗๕% ๘ ๔๐% ๓ ๖๐% ๕ F1 ๙ ๔๐% ๔ ๖๐% ๕ ๔๐% ๒ ๖๐% ๓ F2 ๖ ๕๐% ๓ ๕๐% ๓ ๓๐% ๑ ๗๐% ๒ F3 ๓ ๕๐% ๒ ๕๐% ๑ ๐ ๐ ๑๐๐% ๑

หมายเหต

*จ านวนทนตแพทยตาม FTE ในตาราง เปนการหาคาเฉลยจาก FTE ของสถานบรการแตละระดบเทานน สวนกรอบอตราก าลง

ของทนตแพทยของแตละสถานบรการ ใหค านวณจากกรอบอตราก าลง FTE ของสถานบรการนนๆ

๒. ทนตแพทยเฉพาะทางกลมผเชยวชาญ หรอ กลมการศกษาตอสายวชาชพ (Residency Training) ใหมเฉพาะ

โรงพยาบาลระดบ A - F1 โดยจดท ากรอบสาขาทนตแพทยเฉพาะทาง ๙ สาขา (รายละเอยดในตารางท ๒) ซงมการจดท าแผนความ

ตองทนตแพทยเฉพาะทางกลมผเชยวชาญระยะ ๕ ป (ป ๒๕๖๐-๒๕๖๔) เพอพฒนา ในการจดระบบโควตาการศกษาฝกอบรม

กบราชวทยาลยทนตแพทย

ตารางท ๓ กรอบสาขาทนตแพทยเฉพาะทางกลมผเชยวชาญ หรอกลมการศกษาตอสายวชาชพ (Residency training) ราย

สาขา ตามระดบศกยภาพของโรงพยาบาล (ระดบ A–F3)

ล าดบ สาขา ระดบสถานบรการ F๓ F๒ F1 M2 M1 S A

๑ ทนตกรรมทวไป (General Dentistry) / / / / / /

๒ วทยาเอนโดดอนต (Endodontics) / / / // //

๓ ทนตกรรมประดษฐ (Prosthodontics) / / / // //

๔ ทนตกรรมส าหรบเดก (Pediatric Dentistry) / / // //

๕ ปรทนตวทยา (Periodontology) / / // //

๖ ศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล (Oral and Maxillofacial Surgery)

/ / // //

๗ ทนตกรรมหตถการ (Operative Dentistry) / / / /

๘ ทนตกรรมจดฟน (Orthodontics) / / //

๙ วทยาการวนจฉยโรคชองปาก (Oral Diagnostic Sciences) / /

๑๐ ทนตสาธารณสข * * * * * * *

หมายเหต - ใหสถานบรการแตละแหงเลอกสาขาของทนตแพทยเฉพาะทางในกลมผเชยวชาญ (Residency Training) โดยองตามกรอบสาขาน ทงนเมอรวมจ านวนแลวตองไมเกนตวเลขทค านวณไดจากวธในตารางท ๑ - “//” หมายความวา สถานบรการสามารถเลอกใหมทนตแพทยเฉพาะทางกลมผเชยวชาญในสาขานนไดมากกวา ๑ คน ในกรณทมทนตแพทยเฉพาะทางกลมผเชยวชาญครบทกสาขาแลว

- * การศกษาฝกอบรมในสาขาทนตสาธารณสข (Dental Public Health) ทกระดบหลกสตร สนบสนนใหทนตแพทยในโรงพยาบาลทกระดบ (ระดบ A-F3) สามารถขอลาศกษาฝกอบรมได

๓. ทนตแพทยเฉพาะทางกลมการศกษาตอสายวชาการ (Academic Training) ใหมในโรงพยาบาลระดบ A - F3 โดย

จดท ากรอบทนตแพทยเฉพาะทาง 9 สาขา (รายละเอยดในตารางท ๓) โดยระยะตนใหแตละจงหวดด าเนนการจดท าแผนพฒนา

การศกษาฝกอบรมใหตอบสนองความตองการพฒนาระบบบรการ ทงนสวนกลางไมไดก าหนดหลกเกณฑจดสรรโควตา ใหเปน

หนาทของจงหวดในการบรหารจดการเพอไมใหมการลาศกษาฝกอบรมในสาขาทซ าซอนกน

ตารางท ๔ กรอบแนวทางทนตแพทยเฉพาะทางกลมการศกษาตอสายวชาการ (Academic Training) รายสาขา ตามระดบ

ศกยภาพของโรงพยาบาล (ระดบ A–F3)

ล าดบ

สาขา ระดบสถานบรการ

F3 F2 F1 M2 M1 S A ๑ ทนตกรรมทวไป (General Dentistry) / / / / / / /

๒ วทยาเอนโดดอนต (Endodontics) / / / / / / /

๓ ทนตกรรมประดษฐ (Prosthodontics) / / / / / / /

๔ ทนตกรรมส าหรบเดก (Pediatric Dentistry) / / / / / / /

๕ ปรทนตวทยา (Periodontology) / / / / / / /

๖ ศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล (Oral and Maxillofacial Surgery) / / / / / / /

๗ ทนตกรรมหตถการ (Operative Dentistry) / / / /

๘ ทนตกรรมจดฟน (Orthodontics) / / /

๙ ว ท ย าก า ร วน จ ฉ ย โ ร ค ชอ งป าก (Oral Diagnostic Sciences) / /

๑๐ ทนตสาธารณสข * * * * * * *

หมายเหต

- ใหสถานบรการแตละแหงเลอกสาขาของทนตแพทยเฉพาะทางในกลมศกษาตอสายวชาการ (Academic Training) โดยองตามกรอบน ทงนเมอรวมจ านวนแลวตองไมเกนกรอบทค านวณไดในตารางท ๑

- * การศกษาฝกอบรมในสาขาทนตสาธารณสข (Dental Public Health) ทกระดบหลกสตร สนบสนนใหทนตแพทยในโรงพยาบาลทกระดบ (ระดบ A-F3) สามารถขอลาศกษาฝกอบรมได

๔. การศกษาฝกอบรมในหลกสตรทางวชาชพทนตแพทย ทมก าหนดระยะเวลาการอบรมไมเกน ๑ ป เชน หลกสตร

๔ เดอน หลกสตรประกาศนยบตรบณฑต หลกสตรประกาศนยบตรบณฑตชนสงนน สามารถขอลาศกษาฝกอบรมได

๕. การศกษาฝกอบรมของทนตแพทยในส านกงานสาธารณสขจงหวดและวทยาลยการสาธารณสขสรนธร ใหเปนไป

ตามความตองการของหนวยงาน เชน ทนตสาธารณสข (Dental Public Health) ทนตกรรมทวไป (General Dentistry) เปน

ตน

๖. การศกษาฝกอบรมในสาขาอน ทนอกเหนอจากสาขาทางวชาชพทนตแพทย เชนสาธารณสขศาสตร ระบาดวทยา

บรหารการสาธารณสข ฯลฯ สามารถขอลาศกษาฝกอบรมเพมเตมไดเชนกน

ทงนการศกษาฝกอบรมในขอ ๔ - ขอ๖ ไมนบเปนหลกสตรการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทาง และถอเปนการ

เพมพนทกษะในการปฏบตงาน จงสนบสนนใหทนตแพทยในสถานบรการทกระดบเขาศกษาฝกอบรมได ทงนใหอยในดลยพนจ

การพจารณาอนมตของคณะกรรมการก าลงคนของจงหวด

แนวทางการวางแผนพฒนาการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทาง

๑. ในระยะ ๕ ปแรก (ปการศกษา ๒๕๖๐-๒๕๖๔) ใหจดท าแผนพฒนาการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทาง ในกลม

ผเชยวชาญ หรอกลมการศกษาตอสายวชาชพ (Residency Training) ตามล าดบความส าคญ ดงน

โรงพยาบาลเปาหมายการพฒนาเปน สถานทฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทาง หรอ ศนยเชยวชาญ

ระดบสง สาขาสขภาพชองปาก

โรงพยาบาลระดบ A S M1 M2

โรงพยาบาลอนๆตามแนวทางการศกษาฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทางฯ

๒. แตงตงคณะกรรมการจดสรรโควตาการฝกอบรมทนตแพทยประจ าบาน และจดท าประกาศส านกงานปลดกระทรวง

สาธารณสข เรองการรบสมครทนตแพทยเขาศกษาฝกอบรมทนตแพทยประจ าบาน

๓. พฒนาศกยภาพโรงพยาบาล ทมความพรอม ใหเปน สถาบนฝกอบรมทนตแพทยเฉพาะทางกลมผเชยวชาญ หรอกลมการศกษาตอสายวชาชพ อยางนอยเขต

สขภาพละ ๑ แหง ศนยเชยวชาญระดบสง สาขาสขภาพชองปาก

ดานรกษามะเรงชองปาก อยางนอยภาคละ ๑ แหง

ดานรกษาเดกปากแหวง เพดานโหว อยางนอยเขตสขภาพละ ๑ แหง

ดานรกษาเดกทมความยงยากซบซอน อยางนอยภาคละ ๑ แหง

ดานรกษาผสงอายทมความยงยากซบซอน อยางเขตสขภาพละ ๑ แหง

จากแนวทางทคณะท างานไดจดท าขน ผมเองจะขออนญาตแสดงองคประกอบของคณะท างานชดน ใหทราบครบ ประธาน คอทานผตรวจราชการ และคณะท างานประกอบดวย ทนตแพทยทงจากสวนกลาง ส านกบรหารการสาธารณสข ส านกทนตสาธารณสข กรมอนามย สสจ.จากหลายจงหวด รพศ./รพท.ผานทางชมรมทนตแพทยโรงพยาบาลศนย/รพ.ทวไป และรพช.ผานทางชมรมทนตแพทยโรงพยาบาลชมชน และชมรมทนตสาธารณสขภธร นอกจากนยงมนกวชาการสาธารณสข และนกวชาการดานการศกษาจากสถาบนบรมราชชนก และวสส.รวมท างาน โดยมสถาบนพระบรมราชชนก เปนทมเลขาด าเนนงาน มการอภปรายกนอยางกวางขวางมาก เนองจากตองมการค านงถงผลไดผลเสย ความกาวหนา การพฒนาศกยภาพของตวทนตแพทยเอง รวมทงการพฒนาขด

ความสามารถและศกยภาพของหนวยบรการในพนทตางๆ ดวย เหตผลบางประการทมการเสนอกน เชน มการมองวามความจ าเปนตองใหทนตแพทยทกระดบมความเขาใจในระบบสขภาพ และงานทนตสาธารณสข จงมการสนบสนนใหมการเรยนหรอสอบอนมตบตรในสาขาทนตสาธารณสข ไดในทกคนทกระดบ ไมมการก าหนดแนวทางการเรยนตอระดบประกาศนยบตร หลกสตร ๑ ป เนองจากมองวาเปนการพฒนาศกยภาพของแตละบคคลใหเรยนตอไดทกคนตามการพจารณาของผบงคบบญชาในพนท การใหมวฒบตรสาขา endo และ prosth ไดถงระดบ F1 เนองจากมองวาเปนสาขาทจ าเปนตอการรกษาฟนคนไขไว และเมอรกษาไวกยอมตองมการบรณะทเหมาะสม จงม ๒ สาขานคกน การไมควรมสาขาทนตกรรมเดกในระดบ F1 ลงไป เพราะมการพจารณาถงวาวฒบตร

สาขาทนตกรรมส าหรบเดกนน ควรจะตองมศกยภาพดานเครองมอและอปกรณสงขนในเรองการดมยา จงใหมไดในระดบ M2 ขนไป เปนตน

โดยสวนตวแลวผม ในฐานะประธานชมรมทนต-

แพทยโรงพยาบาลชมชน ผมเองท างานเองท างานอยใน

โรงพยาบาลชมชน ขนาดเลก และขนาดกลาง รวมกนมาก

วา ๒๐ ป ในจงหวดสงหบร และจงหวดสมทรปราการ และ

ไดมโอกาสท างานในสสจ. ราวๆ ๓ ป มความเหนในเรองน

ในหลายประเดนครบ

๑.หลกคดในการพฒนาเรองก าลงคน เราจะมองแต

เพยงแผน service plan ในเชงการสงตอเพยงอยางเดยว

ไมได จ าเปนทจะตองด ถง การพฒนาศกยภาพของทนต

แพทย ในโรงพยาบาลระดบตางๆดวย นองๆ กยอมมความ

ตองการพฒนาตนเอง จะเสยขวญและก าลงใจอยางมาก ใน

รางแนวทางทออกมากอนหนานในชวงตลาคม ๒๕๕๘ นน

ไดไปก าหนดวา ในระดบ F2 ไมสามารถมวฒบตรเลย ซงผม

เหนวาการฝกทกษะทสงขน อาจไมจ าเปนตองท าหตถการท

ตองการเครองมอทสงขน ซบซอนขนหรอมากขนเสมอไป

แตการไดฝกทกษะเพมเตม ๓ ป ท าใหมความสามารถ ม

ความมนใจ ในหลายๆสาขาๆ เชน เดก endo ศลย และ

perio รวมทง เพอนรวมงานเองกมความมนใจในการม

สาขาตางๆ ใหปรกษาหรอสงตอได

๒. ขณะทนองๆ ทจบมา ทบ. มประสบการณ

ทกษะการบรการทจ ากดพอสมควร มขอมล วา

ในหลกสตร ทบ. จากคณะตางๆมหาวทยาลย

ขอปรบแกหลกสตร โดยขอลด requirement ลงนอยมาก

นนแสดงวา นองๆ ยอมขาดความมนใจ ดานทกษะการ

ใหบรการเปนอยางมาก เพราะไดท านอย ฝกนอย แยงเคส

กนกม ตองการทจะมาศกษาตอเพอเพมพนทกษะ

มขอมลวจยอกวา นองทจบมาใชทนป ๒๕๕๗ ม

ความตองการศกษาตอ ถงกวารอยละ๗๐ และบอกดวยวา

อยากเรยนสาขาอะไร นแสดงใหเหนวา แมเราไปก าหนด

กรอบ นองๆตามรพช.ไว แลวสดทายเคากตองหาทางไป

เรยน ถาไมสามารถไปเรยนไดตามแหลงทนตามหลกเกณฑ

น สดทายกอาจลาออก หรอแมกระทงไดเรยนตามแผนท

วางไวน ในความเปนจรงกจะสามารถ ยายเขามารพ.ท./รพ

ศ.ไดหรอไม ทงๆทมคนนงอยแลว ๑๐-๒๖คน ในรพ.ศ/

รพ.ท จะรบเพมไดหรอไม FTE เกนมย

เรามบทเรยนจาก แพทยแลวหรอไม ระบบท

ก าหนดกนขนน สดทาย จะเหลอแตแพทยอาวโสและเปน

ผอ. นงดนองๆ แพทยหมนเวยน ไปเรอยๆ ไมสามารถม

แพทยอยางเพยงพอสกท ไมมแพทยทอยกบพนทไดใกลชด

พนท ส าหรบแพทยการเรยนเฉพาะทางจ าเปนตองแวดลอม

ดวย แพทยเฉพาะทางสาขาอนๆ ดวย และเครองมอ

อปกรณทจ าเปนกอยในรพ.ขนาดใหญ

แตการบรการทนตกรรม ไมจ าเปนตองมการ

พฒนาเปนไปตามแบบแผนของแพทย เนองจาก เรา

ตองการใหประชาชน มโอกาสไดเขาถงบรการไดอยางทวถง

งานทนตกรรม สามารถใหบรการจบไดในจดเดยว และ

สาขาเฉพาะทางบางสาขาทจ าเปนใหมการเขาถงไดมากขน

นน ไมจ าเปนจะตองมการเพมเครองมอมากมายนก

สามารถเกดบรการไดในระดบ รพช F1-2 ฉะนน ควรม

พจารณาทบทวน ใหมทพ.เฉพาะทางไดเพมขนในสาขาท

จ าเปน ในระดบตางๆ โดยเฉพาะ F2,F1

โดยสวนตวจงขอเสนอวา

การก าหนดสาขา ในระดบวฒบตร นน ใหเปดกรอบใหมสาขาไดมากขน แตเวลาจดสรรโควตาจากจงหวด และเขต

ตามล าดบนนใหจด priority ตามหลกเกณฑเดมได จะท าใหนองๆ ใน พนทเกดการยอมรบ หลกเกณฑทประกาศออกไป ไมบบ

รดเกนไป โดยเสนอวาใหมวฒบตร

๑. F1 เพมวฒบตรสาขา ทนตกรรมเดก และ maxillo-facial หรอตามความจ าเปนของพนท

๒. F2 มวฒบตรได ใน ๓ สาขา ทนตกรรมทวไป (Super GP), prosthetic, endo

๓. ความตองการทกระทรวงรวบรวมจากโรงพยาบาลตางๆ ในภมภาค และเสนอเขาไปยงทนตแพทยสภา และราช

วทยาลยทนตแพทย ในปการศกษาน ๒๕๕๙ -๒๕๖๐ จะเหนไดเลยวามความตองการจ านวนมาก ทงนยงไมรวมถงความ

ตองการจากทนตแพทยภาคเอกชน จงไมมทางเปนไปไดเลยท คณะฯ หรอสถาบน และมหาวทยาลยตางๆ จะรองรบความ

ตองการไดทน ผมจงเสนอวาใหผลกดนและเพมศกยภาพใหโรงพยาบาลศนย/ทวไป ทมความพรอมสามารถ เปนสถาบนหลก

หรอสมทบ ในการรวมผลตทนตแพทยเฉพาะทาง ทงหลกสตร ๑ ป และหลกสตร ๓ ป ในสาขาทมความพรอม ควบคไปดวย ซง

ไดมความพยายามท าตามแนวทางทมการเสนอไว นน

ผมเองขอเชญชวนใหพนองทนตแพทยในโรงพยาบาลทมความพรอมหรอเปนไปได มารวมกนพฒนาเปดเปนสถาบน

อบรมวฒบตร เพอการผลตทนตแพทยเฉพาะทางใหเพยงพอตอความตองการในสวนภมภาคตอไปครบ

ทงหมดนเปนความเหนสวนตว แมจะยงไมสามารถเปนไดในระยะอนสนน แตหวงวาในอนาคตจะสามารถเสนอแนวทาง

เพอรวมกนพฒนา วงการทนตแพทยในสวนภมภาค และของประเทศใหเจรญกาวหนาตอไปครบ

คลนกทนตกรรมเบดเสรจครบวงจรท

มหานครทาตม

โดย ทพญ. อารยา วรรณโพธกลาง

โรงพยาบาลทาตม อ.ทาตม จ.สรนทร

มหานครทาตม หรอ อ าเภอทาตมของเรา อยตดกบสวรรณภม (อ าเภอในจงหวดรอยเอด) หางจากอ าเภอเมอง จงหวดสรนท ร 53 ก โลเมตร มประชากรราวแสนคน สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม

โรงพยาบาลทาตมเปนโรงพยาบาลชมชนขนาด ไมเลกไมใหญคอ 90 เตยง ตงอยบนถนนสายหลกทเดนทางไปยงจงหวดรอยเอด ท าเลทตงสามารถเขาถงงาย นอกจากบรการทางการแพทยทวไปและแพทยเฉพาะทางไดแก อายรกรรม สตนรเวชกรรม กมารเวชกรรม

นอกจากนโรงพยาบาลทาตมยงขยายการเขาถงบรการพเศษอน ๆ เพอใหประชาชนไดรบบรการทสะดวกใกลบานเชน การผาตดตาตอกระจก การตรวจภายในดวยเครอง

คอลโปสโคป (Colposcope) คลนกเวชกรรมไทย ศนยไตเทยม รวมทงมแพทยเฉพาะทางบางสาขามาใหบรการเปนประจ านอกเวลาราชการไดแก แพทยศลยกรรมกระดกและขอ แพทยฝงเขม จกษแพทย จตแพทย แพทยเวชกรรมฟนฟ เปนตน ส าหรบคลนกทนตกรรม ตงอยทตกทนตกรรม โรงพยาบาลทาตม ซงเปนอาคารชนเดยวมองเหนชดเจนเมอขบรถผานหนาโรงพยาบาล

ตกทนตกรรมไดรบการสนบสนนงบประมาณจากเขตบรการสขภาพและสมทบเพมดวยเงนบ ารง โรงพยาบาลทาตม วางแปลนโครงสรางตกทนตกรรมมพนทใชสอย 285 ตารางเมตร การจดโครงสรางภายในประกอบดวยบรเวณใหบรการรกษาทางทนตกรรมทเปนสดสวน 6 หอง บรเวณใหบรการสรางเสรมสขภาพรายบคคล (เชน การสอนสขศกษา การปรบพฤตกรรม) บรเวณสนบสนนบรการหรอหองซพพลายเปนสวนทลางท าความสะอาด ฆาเชอเครองมอ วางพนทใหเดนเครองมอเปนทศทางเดยวโดยแยกสวนสกปรกกบสะอาดออกจากกน บรเวณทพกรอของผรบบรการ รวมทงหองเอกซเรย หองน า และหองส านกงานภายในอาคาร

ตกทนตกรรมเปดใหบรการเมอ 28 ธนวาคม 2556 ใหบรการทงในและนอกเวลาราชการทกวน ไมเวนวนหยดนกขตฤกษ ด าเนนงานบรการทนตกรรมแบบ จ ด เ ด ย ว เ บ ด เ ส ร จ ( one stop service) หม าย ถ งผรบบรการทนตกรรมรบบรการไดตงแตท าบตร ซกประวต ท าฟน ช าระเงน และรบยาไดทจดบรการเดยว คอตก

ทนตกรรม นอกจากนนยงด าเนนงานสนบสนนบรการหรอซพพลายคอ ลางท าความสะอาด ฆาเชอเครองมอทนตกรรม จดเกบและน ามาใชใหมเองอกดวย

ทนตบคลากรประกอบดวยทนตแพทย 9 คน ทนตา ภบาล 3 คนและผ ช ว ยทนตแพทย 11 คน มทนตแพทยเฉพาะทาง 4 สาขาคอทนตกรรมหตถการ ปรทนตวทยา ทนตกรรมส าหรบเดก และวทยาเอนโด-ดอนท การใหบรการทนตกรรมแบบจดเดยวเบดเสรจ (one stop service) เจาหนาทในฝายทนตสาธารณสขเปนผ ใหบรการทกขนตอน รวมทงการท าความสะอาด ฆาเชอเครองมอ

ถงแมวาจ านวนทนตแพทยจะมมากกวายนต ทนตกรรม หากในแตละวนจะมทนตแพทยออกปฏบต ง าน ทศน ยแพท ย เฉพาะทางฯกระโพและโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลดวย สวนทนตาภบาลนอกจากใหบรการทนตกรรมปองกนทงในคลนกเดกด คลนกฝากครรภ ออกหนวยรวมกบทนตแพทยใน ศพด. แลวยงเปนเจาหนาทรบช าระเงนและจายยาดวย

ขนตอนการรบบรการทนตกรรมทตกทนตกรรมม 3 ขนตอนใหญ ๆ คอ กอนพบทนตแพทย พบทนตแพทย และหลงพบทนตแพทย ผรบบรการไดรบบรการตงแตตนจนเสรจทจดบรการเดยว แตผ ปวยทมโรคทางระบบเชน ความดนโลหตสง โรคหวใจ ตองสงปรกษาแพทยกอนท าฟนทตกผ ปวยนอก ดงนนเพอแกปญหาผ ปวยรอรบบรการนานเกนไป ใหแกผ ปวยเหลาน รวมทงผ ปวยฉกเฉนทมอาการปวด บวมรนแรงควรไดรบการรกษากอน จงไดจดระบบ Fast tract ขนโดยใชแบบฟอรมการซกประวตทมสตางจากกลมอน เพอทจะไดสงเกตเหนไดงาย สามารถสงปรกษาหรอพจารณาการรกษาทเหมาะสมไดกอนกลมอน นอกจากนนในชวงเชาจดใหมบรการทนตกรรมเฉพาะทางเพมขนเปน 2 ยนต เพอใหควนดรกษาทนตกรรมเฉพาะทางไมยาวเกนไป สวนผ ทถอนฟนกรามซท 3 จะไดรบการถายภาพเอกซเรยกอนพบทนตแพทย โดยผ ทท าบตรจะบนทกไวทแบบฟอรมการซกประวตและผชวยทนตแพทยจะเปนผถายภาพเอกซเรย (รปท 1)

จากการเกบรวบรวมขอมลระยะเวลาในการรบบรการขนตอนตาง ๆ พบวา 1. ขนตอนกอนพบทนตแพทย ผรบบรการใชเวลาเฉลย 33 นาท โดยเปนเวลาทเจาหนาทใชเวลาใน

การท าบตร ซกประวต 10 นาท 2. ขนตอนพบทนตแพทย ผรบบรการใชเวลาท าฟนเฉลย 24 นาท โดยใชเวลารอรบบรการตามล าดบ

ควเฉลย 35 นาท 3. ขนตอนหลงพบทนตแพทย ผรบบรการใชเวลาช าระเงนและรบยาเฉลย 4 นาท

รวมระยะเวลาในการรบบรการเฉลย 96 นาท หรอ 1 ชวโมง 36 นาท

รปท 1 ขนตอนการรบบรการทนตกรรมทตกทนตกรรม

ในการพฒนาบรการทนตกรรมจดเดยวเบดเสรจ (one stop service) ฝายทนตสาธารณสข โรงพยาบาลทาตมไดน า Balanced Scorecard มาใชในระบบคณภาพของหนวยงานสะทอนการด าเนนงานในมมมอง 4 ดานหลก (รปท 2) คอ

รปท 2 มมมอง 4 ดานหลกในระบบคณภาพของฝายทนตสาธารณสข โรงพยาบาลทาตม

มมมองดานลกคา (Customer perspective) ฝายทนตสาธารณสข โรงพยาบาลทาตมใหบรการ

ทนตกรรมทตอบสนองความตองการของผรบบรการ มเปาหมายคณภาพทส าคญในการพฒนาบรการทนตกรรม คอ ผ ปวยไดรบการรกษาทาง ทนตกรรมตรงตามอาการส าคญ (chief complaint) ไดรบบรการทรวดเรว ถกตองตามมาตรฐานวชาชพ ปลอดภย ไมมภาวะแทรกซอนและพงพอใจ

มมมองดานกระบวนการ (Internal process perspective)

ฝายทนตสาธารณสข โรงพยาบาลทาตมพฒนาระบบงานส าคญทเกยวของกบงานบรการทนตกรรมใหมความปลอดภยตอผใหและผรบบรการ โดยยดถอแนวทางปฏบตเพอความปลอดภย

ทางทนตกรรมของทนตแพทยสภา (Thai Dental Safety Goals & Guidelines 2010) เปนมาตรฐาน

มมมองดานการเรยนรและพฒนา (Learning & Growth perspective) ทนตบคลากรมความมงมนพฒนาสรางสรรคสงใหมเพอเปาหมายคณภาพทส าคญในการพฒนาบรการทนตกรรม

มมมองดานการเงน (Financial perspective) ฝายทนตสาธารณสข โรงพยาบาลทาตมพฒนาการบรหารจดการใหมประสทธภาพ ภายใตทรพยากรทมอยอยาง

จ ากด จากการน า Balanced Scorecard มาวเคราะห

มมมอง 4 ดานหลกในการพฒนาระบบคณภาพของหนวยงานน าไปสกลยทธและการน ากลยทธไปสการปฏบต โดยเรมจากทนตบคลากรทงใหมและเกาตองเพมศกยภาพใหรองรบระบบงานสนบสนนบรการทตองด าเนนการเองโดยยดถอมาตรฐานเพอสนองความตองการของผ รบบรการ อกทงพฒนาศกยภาพของทนตแพทยใหมความเชยวชาญเฉพาะดานเพอใหมทนตแพทยเฉพาะทางทเหมาะสมกบขนาดของโรงพยาบาล

การพฒนาศกยภาพของผชวยทนตแพทย ทเปนลกจางชวคราวใชการฝกอบรมในขณะปฏบตงาน (On The Job Training :OJT) โดยทนตแพทยเปนผใหค าแนะน าเชงปฏบต ฝกปฏบตจรงในพนทการท างานในชวงเวลาการท างานปกตในลกษณะตวตอตว หรอฝกปฏบตเปนกลมเลก ๆ เพอพฒนาทกษะพนฐานเชน การผสมวสดทนตกรรม การผสมผงพมพปาก การเทแบบพมพดวยปน นอกจากนน ทนตแพทยยงมการทวนสอบทกษะ (2 Tick) แกผ ชวยทนตแพทย เชน ทกษะการชวยงานทนตกรรมเฉพาะทาง การเอกซเรยเปนประจ าทกป ส าหรบงานท าบตร ตรวจสอบสทธ ซกประวตไดพฒนาแบบฟอรมการซกประวตแบบฟอรมเดยวทบนทกขอมลครบถวนทงอาย น าหนก สวนสง สทธการรกษา ความดนโลหต ชพจร อาการส าคญ ประวตความเจบปวยและประวตการใชยา ทงนผ ทท าบตรตองมความรการเรยกชอฟนแตละซเพอใชสอสารกบทนตแพทยดวย

การพฒนาศกยภาพของทนตาภบาล เกยวกบการรบช าระเงน จายยาซงไดเรยนรกบเจาหนาทการเงนและเภสชกรตงแตกอนยายไปใหบรการทตกทนตกรรม ทนตแพทยยงท า 2 Tick การอดฟน ถอนฟน ขดหนปนใหแกทนตาภบาล

ทนตบคลากรทกคน จะไดรบการฝกอบรมการชวยฟนคนชพเบองตนจากงานอบตเหตและฉกเฉนเปนประจ าทกป และมการซอมแผนขอความชวยเหลอและเคลอนยายผ ปวยทเกดภาวะฉกเฉนรวมกนดวย นอกจากนนยงไดศกษาตนทนตอหนวยของงานทนตกรรมในป 2557 และน าขอมลตนทนทนตกรรมประดษฐมาก าหนดราคาทเปนธรรมตอผ รบบรการ รวมทงมการท า CQI เรองตาง ๆ เชน การประหยดแผงฟนทใชในงานฟนเทยมถอดได การ wrap film ระบบ fast tract ทางทนตกรรม

การเตรยมความพรอมของทนตบคลากรเปนสงทส าคญทสดส าหรบการเปลยนแปลงระบบการท างานฝายทนตสาธารณสข พฒนาขนตอนการรบบรการทนตกรรมมาตงแตยงไมยายจากตกผ ปวยนอก โดยเรมจากการลดขนตอนการรบบรการ สการใหบรการทนตกรรมแบบจดเดยวเบดเสรจ (one stop service) ทนตบคลากรรบรในนโยบายส าคญของหนวยงานไมวาจะเปนนโยบายการขยายพนทบรการของงานผปวยนอก และนโยบายพฒนาคณภาพโรงพยาบาลทม งเ นนผ ปวยเปนศนยกลาง พฒนาบรการคณภาพมาตรฐานและตอบสนองความตองการของผรบบรการ ชวยกนก าหนดเปาหมายคณภาพทส าคญในระบบบรการทนตกรรม น าความตองการของหนวยงานอนมาวเคราะหกอนทจะด าเนนการแทน มแนวทางปองกนหรอหลกเลยงความเสยงทอาจเกดขน หากหลกเลยงไมไดจะน ามาทบทวนเหตการณส าคญเพอหาจดออนของระบบ

ใหการรกษาตามมาตรฐานของทนตแพทยสภา จดท าคมอในการปฏบตงาน มการทบทวนทกษะ(2 Tick) โดยผช านาญกวา รวมทงมตวชวดการด าเนนงานเพอเปนตวบงช เปาหมายและใชวดผลการด าเนนงาน เมอ ทนตบคลากรรวมกนคดรวมกนท าจ งท าใหมความภาคภมใจในหนวยงานสามารถพฒนาระบบใหดยง ๆ ขนไป

การเปดใหบรการทตกทนตกรรมมการลงทนเพมทงครภณฑทนตกรรม วสดอปกรณทางทนตกรรมและทนตบคลากร แตสามารถใหบรการทนตกรรมพนฐานและทนตกรรมเฉพาะทางไดเพมขน เมอเปรยบเทยบปรมาณงานบรการในคลนกทนตกรรม ในเวลาราชการป พ.ศ. 2556 – 2558 พบวาผ รบบรการมแนวโนมเพมขนจากเฉลยวนละ 45 ราย เปนเฉลยวนละ 60 ราย ปพ.ศ. 2557 มผมารบบรการเฉลยตอวนมากทสด 64 ราย ในแตละวนมารบบรการทนตกรรมพนฐานมากทสดโดยมารบบรการถอนฟนและอดฟนมากกวาขดหนน าลาย สวนแนวโนมงานทนตกรรมปองกนทง 3 ปมผ รบบรการเฉลยแตละวนใกลเคยงกนคอ 5-6 ราย ส าหรบสดสวนงานทนตกรรมเฉพาะทางตอปรมาณงานทนตกรรมทงหมดมแนวโนมเพมขนทกป (รปท 3) การมทนตแพทยเฉพาะทางหลายดานท าใหผ รบบรการไดรบบรการเฉพาะทางเพมขนและครบวงจร ไมตองเดนทางไกลเพอมารบการรกษากบทนตแพทยเฉพาะทางทโรงพยาบาลศนย ทนตแพทยทวไปสามารถเพมทกษะในการท างานทยงยากซบซอนไดมากขนเนองจากมทนตแพทยเฉพาะทางใหค าปรกษา อกทงคลนกทนตกรรมใหบรการประชาชนทกสทธทงในเวลาและนอกเวลาราชการ นบเปนการเพมการเขาถงบรการทนตกรรมของประชาชนอ าเภอทาตมและอ าเภอใกลเคยงซงอยไกลจากอ าเภอเมอง

รปท 3 ประเภทและปรมาณงานบรการตอวนในคลนกทนตกรรม โรงพยาบาลทาตม ในเวลาราชการ พ.ศ. 2556-2558

ตกทนตกรรมเปนอาคารชนเดยวสามารถมองเหนไดจากถนนใหญ โครงสรางภายในแบงเปนบรเวณตาง ๆ ชดเจนตงแตเคานเตอรท าบตร ทนงรอของผ รบบรการ เคานเตอรประชาสมพนธ หองใหบรการทแบงเปนสดสวน สะอาด สวยงาม ทางเดนกวางขวาง พรอมดวยเครองมอททนสมยทงยนตทนตกรรม หองเอกซเรยระบบดจตอล เวชระเบยนเปนระบบ paperless ท าใหภาพลกษณของคลนกทนตกรรมคลายสถานบรการเอกชน

การพฒนาคลนกทนตกรรมในโรงพยาบาลของรฐใหดขน พฒนาอปกรณทางการแพทยใหทนสมย เพมคณภาพการบรการ ลดเวลาการรอคอยและความแออดลง ท าใ ห เ พมทางเลอกใ หประชาชนหรอขาราชการกจะท าใหโรงพยาบาลมรายไดเพมขน

อย า ง ไ รก ต ามการพฒนาระบบบ รการ ทนตกรรมเพยงอยางเดยวกไมสามารถบรรลเปาหมายข อ ง ก า ร ล ด โ ร ค ใ น ช อ ง ป า ก ไ ด ด ง น น ฝ า ย ทนตสาธารณสขตองด าเนนงานสงเส รมปองกน ทางทนตสขภาพอยางเขมแขงดวย

ปากแหวงเพดานโหว…ปญหาทไมไดมเพยงแตในชองปากเทานน นพ.ศรณย วรศกดวฒพงษ

ศลยศาสตรตกแตง โรงพยาบาลมหาวทยาลยนเรศวร รกษาการผอ านวยการ สถานรกษาแกไขภาวะปากแหวงเพดานโหวและความผดปกตของศรษะและใบหนา

มหาวทยาลยนเรศวร

ภาวะปากแหวงเพดานโหว เปนความผดปกตตงแตก าเ นดทพบไดบอยทสด แมในปจจบนจะพบนอยลง แต ยงมผ ปวยอกมากทยงไมไดรบการรกษาทครอบคลมทกดาน หากไมไดรบการรกษาทครบถวนสมบรณแลวกจะสงผลท าใหผ ปวยไมสามารถด ารงชวตไดอยางปกตได ทงยงสงผลกระทบมากมายทง รางกายและจตใจ รวมถงการเขาสงคม เชน การเสยโอกาสไดรบหนาทการงานทด หรอการมครอบครวทสมบรณ

หลายครงทพบผ ปวยสงอายทยงไมไดรบการเยบซอมเพดานโหวเลย และผ ปวยเกอบจะทงหมดมปญหาฟนผหรอปญหาสขภาพในชองปาก มกขาดการดแลสขภาพฟนและม รปหนาทผดปกตไปเมอเจรญเตบโต ดงนนทนตแพทยจงเปนคนส าคญอยางมากในการเขามามบทบาทในการดแลรกษาภาวะน

การดแลรกษาภาวะปากแหวงเพดานโหวทสถานรกษาแกไขภาวะปากแหวงเพดานโหวและความผดปกตของศรษะและใบหนา มหาวทยาลยนเรศวร ในปจจบนเรมท ากนตงแต อยในครรภ เพราะการตรวจอลตราซาวดโดยสตแพทยไดพฒนามากขน ท าใหสามารถวนจฉยไดตงแตทารกอยในครรภ และ

ตรวจสขภาพมารดาและทารกในครรภอยางละเอยดตอไป หากพรอมทจะสามารถตงครรภตอไปได กจะใหค าแนะน าการดแลรกษาเพอเปนการเตรยมพรอม และปรบสภาพจตใจใหพรอมยอมรบทารกทก าลงจะคลอดมา พบวาสามารถท าให ลดความกงวลพอแมและญาต ๆ ได

เมอทารกคลอดออกมากจะไดรบการดแลจากกมารแพทย ซงโดยสวนใหญแลวมกไมมปญหาโรคอนๆ รวมดวย จงสามารถใหการดแลรกษาแบบเดกทารกปกตไดคอ สงเสรมใหกนนมจากเตานมแมได แตอาจจะมความล าบากเลกนอย ซงจะไดรบค าแนะน าการใหนมแมดวยเทคนคพเศษจากพยาบาลผเชยวชาญของคลนกนมแม นอยรายทจะตองใชขวดนมพเศษซงมราคาแพง หรอตองใสสายใหอาหาร ในระยะแรกคลอดน

บทบาทของทนตแพทยสามารถเขามารวมรกษา ไดเลยหากทารกพรอมส าหรบการใสเครองมอทางทนตกรรม ในอดตทนตแพทยจดฟนจะท าเพดานเทยมเพอชวยในการดดนมใหดขน แตปจจจบนไดมการพฒนาเปน Nasoalveolar molding หรอ NAM ซงนอกจากการชวยใหชองวางของปากแหวงและเพดานโหวลดขนาดลงแลว ยงชวยจดสนเหงอกและจมกใหกลบมาเปนปกตมากขนดวย ทารกแรกคลอดทกรายจะตองไดรบการตรวจหและคดกรองการไดยน หากมความผดปกตกจะผาตดเจาะระบายน าในหพรอมกบการผาตดเยบซอมรมฝปากเมออาย 3 เดอนขนไป ซงพรอมส าหรบการผาตดดวยการดมยาสลบ

การใสเครองมอเพอจดสนเหงอกและจมก

กอนใสเครองมอ หลงใสเครองมอ 3 เดอน

หลงจากนน กอนทเดกจะเรมพดคอกอน 1 ขวบนนจะตองเขารบการผาตดเสรมสรางเพดาน เพอท าใหโครงสรางตางของกลามเนอตางๆ ของเพดานกลบมาสภาวะปกตกอนทเดกจะเรมพด กจะไดรบการฝกพดเปนระยะๆ ตอไป หลงจากชวงนกจะเปนชวงททนตแพทยเขามามบทบาทส าคญอกครงหนงในการดแลสขภาพชองปากและฟนซงตองเรมตงแตฟนน านมซแรกทขน ไมใหเกดปญหาฟนผ ดแลใหฟนน านมหลดตามเวลาสมควรและฟนแทขนอยางเหมาะสม หลงจากนนกจะถงเวลาของการจดฟนและการท าผาตดปลกถายกระดกสนเหงอก การดแลสขภาพชองปากและฟนในระยะนจะมเวลายาวนานถงประมาณ 10 ป

ดงนนทนตแพทยจงมความส าคญมากๆ จนถงชวงอายวยรนทกระดกใบหนาเจรญเตบโตเตมทแลวจะท าการประเมนอกครงวาจ าเปนตองผาตดขากรรไกร (Orthognathic surgery) รวมดวยหรอไม และปดทายการรกษาดวยการผาตดตกแตงรมฝปากและจมก นอกเหนอไปจากการรกษาทางกายทกลาวมาขางตนแลวตองใหความส าคญทางดานจตใจดวย ซงกตองประเมนเปนระยะๆ จากจตแพทยหรอนกจตวทยา เพอใหการดแลรกษาประสบความส าเรจอยางมประสทธภาพ คอ การมคณภาพชวตททสดของผปวย

จะเหนไดวาการดแลรกษาภาวะปากแหวงเพดานโหวน มรายละเอยดซบซอนและตองใชบคลากรทางการแพทยหลากหลายสาขา ดงนนจงมความจ าเปนอยางยงทจะตองใหการดแลรกษาโดยบคลากรทางการแพทยหลากหลายสาขาวชาชพทท างานรวมกนทมทเรยกวา “ทมสหวทยาการ (Interdisciplinary)” มการรวมประชมกนเพอวเคราะหปญหาและด าเนนการรกษาผปวยแตละรายเปนขนตอนโดยอาศยแนวทางการรกษาเดยวกน

ในโอกาสนทางสถานรกษาแกไขภาวะปากแหวงเพดานโหวและความผดปกตของศรษะและใบหนา มหาวทยาลยนเรศวร จงใครอยากจะขอเชญชวนทานทนตแพทยทไดพบเจอผ ปวยเหลานไดใหความชวยเหลอในการรกษาสขภาพ ชองปาก และสงตวตอเพอท าการรกษาตอตามขนตอนตางๆ ตามชวงอายใหครบถวนสมบรณ

โดยทานสามารถสงตวไปยงสถานพยาบาลใกลเคยงทสามารถรกษาโรคนไดอยางครบวงจร หรอโรงพยาบาลทรกษาภาวะปากแหวงเพดานโหวนได ซงภาวะนสามารถใชสทธการรกษาตามบตรประกนสขภาพถวนหนาแหงชาตไดทกขนตอนการรกษาตามโครงการ “ยมสวย เสยงใส” ของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) หากทานมขอสงสยในการรกษาสามารถสอบถามไดท สถานรกษาแกไขภาวะปากแหวงเพดานโหวและความผดปกตของศรษะและใบหนา มหาวทยาลยนเรศวร อ.เมอง จ.พษณโลก หรอศนยอนๆ ทกระจายอยทวประเทศ

การดแลรกษาทส าคญของภาวะปากแหวงเพดานโหวน ควรมการดแลรกษาทเปนทมสหวทยาการ โดยเนนทงทางดานสงเสรมปองกน แกไขรกษาและฟนฟสมรรถภาพรวมไปถงดานจตใจเพอท าใหผปวยกลบมามสภาวะทปกตไดมากทสด สามารถอยรวมอยในสงคมอยางมคณภาพชวตสงสด

ประสานงานบทความโดย อ.ทพญ.ดร.จฑารตน ฉมเรอง คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

เคลดไมลบ กบการใชขอมล 43 แฟม ส าหรบทนตกรรม

ทพ.ธนฏฐนนท อศววฒฑก รพ.พระพรหม จ.นครศรธรรมราช Rdentdata

แหลงขอมลจากฐานขอมลในระดบ รพ.สต. และโรงพยาบาลมขอมลทละเอยดมากกวา HDC ทหลายคนมองขามทจะใช

ขอมลเหลาน ประเดนคอไมทราบวามนจะน ามาใชอยางไร หรอไมทราบวามขอมลอะไรอยทไหน ทนตบคลากรเรากสกแตคย

และสงท าใหเกดปญหา การคยเปนภาระงานและไมสามารถน าสงตางๆทบนทกไปมาใชงานได วนนผมจงน าตวอยางการใชขอมล

ใน ระบบ JHCIS และ Hosxp มาเปนแนวทางในการทดลองใชประโยชนทานไมจ าเปนตองเขยนรายงานเปนแตทานตองทราบวา

สงทตองการอยท ไหน ขนตอนของการพฒนางานจะวางแผนไดด ถาเรามขอมลทด Information system เปนหนงใน

องคประกอบทส าคญในการสรางระบบสขภาพ Six building block วนนเราลองมาเลนขอมลทเรามกนดกวาเพอจะไดเปน

ไอเดยในการน าไปใช key word งายในวนนคอบนทกอะไรไป ไดอยางนน ค านคอถาตองการขอมลทถกตองกตองเรมจากการม

มาตรฐานในการบนทกทด ในหนวยงานตองมการตกลงและนยามกนชดเจน

รปท 1 กระบวนการท าโครงการ

ขอมลทดมความส าคญมาในการด าเนนโครงการแกปญหาใหตรงกบปญหาทเรามจรงๆ ไมไดท าเพยงแคตวชวดผมวามน

เปนความทาทายและขอมลกเปนเสมอนแผนท GPS ในการก าหนดทศทางการท างานของเราใหเราไดมแรงบนดาลใจในการ

ขบเคลอนงาน และงานทท าไดแกปญหาของประชาชนจรง วนนผมกน าเสนอวธการน าขอมลมาใชจากโปรแกรมตางๆ ทเราใช

กน ตวอยางงายๆ ใครทใช Hosxp เราสามารถทจะหากลมเปาหมายของเราไดจาก Menu >งานเชงรก > บญช 1 และคนหา

เปาหมาย ก าหนดกลมอายหรอหมบานทเราสนใจ เลอกวาจะเอาคน Type ไหนแลวกกดคนหา ไดรายชอมาเปนสามารถทจะ

Export ออกมาเปน excel แลวน าไปออกแบบในการเกบขอมลทส าคญขอมลทไดมทอย และ CID สามารถทจะน ากลบมา

Input Process Output Outcome Impact

บนทกในระบบไดอกครบ เชนถาเราจะหาเดกอาย 3 ป ณ เวลานกก าหนดกลมอาย 3 ป – 3 ป รายชอเดกกจะแสดงมาใน

ดานลางครบ

รปท 2 ตวอยางการคนหากลมเปาหมายใน Hosxp

ใน JHCIS กหาไดเชนกนเขาไปในเมนรายงานและคนหากลมเปาหมาย กจะไดรายชอประชากรตามกลมวยในพนท

รบผดชอบสามารถออกเปน Excel น าไปท าตอไดเชนกนครบ ใน Hosxp และใน JHCIS ยงสามารถทจะหากลมโรคทเราสนใจ

เชนตองการหาโรคทเปนกนเยอะ 10 อนดบ หรอหาจากรหส ICD10 กสามารถท าไดเชนกนครบ เพอทราบขนาดของโรค แตจะ

ถกตองหรอไมตองขนกบตนทนทลงขอมลมาถกหรอไมครบ หรอคนสงสยวาตวรายงาน HDC ลงรหสอะไร ยกตวอยางมาใหดกน

ครบวาเขาจบรหสอะไรกนตวอยางรหสทลงกนครบ เมอเราลงไปแลวบางครงเรากไมแนใจวาถกหรอไมครบ หรอลงไปแลวมน

ออก 43 แฟมหรอไม รหสทเราลงไปคอ ICD10TM ออกในแฟมทชอวา Procedure OPD คกบชอคนท าหตถการ ผมหมายถง

รหสนะครบลองดตวอยางขอมลในแฟมนกนครบ

รปท 3 ตวอยางขอมลในแฟม PROCEDURE_OPD

ใครเคยดแฟมมาตรฐานกจะเหนรหสเหลานนะครบ ใครทไมเคยเหนวาสงขอมลกหนาตาเปนอยางนแหละครบ สงทคณ

คยหนาโปรแกรมวาอดฟน ถอนฟน มนกจะแปลเปนรหส ICD10TM และ ผใหบรการกจะไมขนชอครบกจะมรหสดงทเหนบรการ

กบใครกไปเชอมกบ PID เอาครบกบแฟม Person ดแลวดยงยากนะครบ แตชวตกมทางออกเสมอ เพอใหงายตอการน าขอมลไป

ใชและการท ารายงาน ทมพฒนาน าโดยคณหมอนตโชต กไดท าโปรแกรม Dental Report helper มาชวยในการออกและ

ตรวจสอบรายงานครบ ม Version portable ทสามารถใชตรวจไดในโนตบคทกเครอง กอนอนตองมกอนขอมล 43 แฟมของ

หนวยงานทานกอนเปนรปแบบ Zip file ดงทเหนในรป น าเขาไป > กดประมวลผล > แลวดรายงานไดเลยครบ Version ใชใน

ปจจบนคอ 052016 ครบ สามารถดาวโหลดมาใชไดขอบคณทมพฒนาคณสวทย ทชวยแกไขโคดและน ามาใชไดครบ

รปท 4 ตรวจสอบ Version ใหมกอนใช

รปท 5 ก าหนดรหสสถานบรการกอนน าขอมลเขามาตรวจสอบ

หลงจากทดผลงานแลวรสกผดปกตนอยไปมากไปเรากสามารถคลกทตวเลขดานหลงกจะเหนขอมลราย Record น าไป

ตรวจสอบกบหนาจอและแกไขไดตวอยางของหญงมครรภทไดรบการตรวจฟน เรากเขาไปคลกทตวเลขรายชอก จะขนมาให

ตรวจสอบ

รปท 6 รปการตรวจสอบรายชอทขอมลนบรายงานและสามารถสงออกเปน Excel ได

ตรวจแลวพบความไมถกตองกลบไปแกในโปรแกรม HIS ไมวาจะเปน Hosxp หรอ JHCIS หรอ HosOS แลวกสงออก

มาใหมครบ ตรวจสอบจนมนใจวาถกแลว กน าขอมลทแกแลวสงเขา HDC เทานขอมลของทานกจะงดงามตามความจรง รหสท

ใชลงอางองสามารถคนหาไดในเวบไซดนะครบผมน ามาใหดเปนตวอยางครบ ย านะครบเรารวาลงรหสอะไรแลวรายงานจะขนก

ควรท าจรงๆ แลวคอยลงนะครบ ไมใชไมท างานแลวมานงลงขอมล ไมไดประโยชนกบ ใครเลยนะครบทงกบตวทานเอง และ

ประชาชนกไมไดรบบรการ แคไดดดผานตวชวด แลว

ขอมลท เรานง เทยนไปกจะกลบมาท ารายเราใน

รปแบบของเปาหมายทเพมขน ลงตามทเปนจรงท าได

เทาไหรกลงเทานน ครบแลวหาเหตผลมาอธบายใหได

วาท าไมไดผานตวชวดเพราะอะไรขาดคน เงน หรอ

ขาดของ สรางวฒนธรรมทดในการบนทกขอมลท า

จรง คยจรง ถกตอง ถกท ถกเวลา เพอพฒนางาน

ทนตสาธารณสขใหกาวไกล แลวเราจะมความสขใน

การท างานกบขอมลครบ ตอนนรายงานขอมลใน

HDC กม 2 สวนนะครบ สวนทเปนการเขาถงบรการ

จ าท ารายงานตามหนวยบรการครบใครท ามากตวเลขขนมากครบ รปท 7 แสดงรายงานใน HDC ตามหนวยบรการ

และอกสวนคอรายงานตาม Service plan ซงเปนรายงานแบบความครอบคลม และผลการตรวจฟน อนนส าคญมากเพราะตอง

จดประชากร Person type area ใหถกกอนนะครบคน ทนบเปนตวหารคอประชากร Type 1 และ 3 ครบถาไมมการเคลยร

ขอมลตรวนกจะดรายงานแบบ ขดใจ ของใจ สงสย

รปท 8 รายงานแบบคตวามครอบคลม

รายงาน HDC กลมงานทนตกรรมจะเหนวามมารองรบ

เยอะมากอยากใหเขาไปตรวจดครบวาตรงถกตองหรอไมเพราะคนท

เขยนสครปกไมทราบครบวาขอมลตรงหรอไม คนทใชขอมลจะเปน

คนดและทราบวาขอมลตนเองผดพลาดประการใด เมอพบเจอก

สามารถสะทอนกลบมาไดทมงานพรอมแกไขครบดวยระบบ Cloud

ท าใหสามารถแกจากดานบนแลวเปลยนทงประเทศ HDC ชวตกบ

ขอมลดด ขนนะครบ คณสามารถเขาถงขอมลไดทกท จะพฒนาไดด

ทมทนตบคลากรตองรวมใจกน

ผมไปหลายทประทบใจ ทมทนตะทตงใจเรยนรและพฒนา

ไปพรอมกนครบ www.facebook.com/Rdentdata ยนดรบใช

ดานขอมลครบ รปท 9 ตวอยางรหสทใชนบรายงาน

ทนตา นารก (แนะน าทนตาภบาลทวไทย) ประสานงานโดย ทพญ.แพร จตตนนทน โรงพยาบาลบางใหญ อ.บางใหญ จ.นนทบร

ฉบบนขอแนะน าทนตา “มน” ณฏฐชญา ศลากล หรอ สมบรณ (ชอนามสกลเดม) เจาของผลงานดเดน ยอดเยยม

และเปนตวแทนทนตาภบาลทเขามาท างานผลกดนเพอความกาวหนาของวชาชพดวยความมงมน เยอกเยน ใครไดคยกบ

มน ไดฟงเสยงจะถงพลงและความสขมของมน การผลกดนความกาวหนาทนตาภบาลทตอสกนมายาวนาน มนท าหนาท

ผประสาน พยาน ผรบร (และไมยอทอ)

อยากรจกทมาทไปเพมจงขอสมภาษณ เมอถามวาท าไมถงมาเรยนทนตาภบาล

มนยมนอยๆและเลามาวา

“ป 2538 มนจบ ม.6 อยากมอาชพทมนคงอาชพ

อะไรกไดทจบแลวมงานท า ณ.ตอนนนสอบเขาวทยาลย

ครบรรมยได เอกคณตศาสตร แตไมมสตางคเรยน แมก

เลยไมอนญาต และกสอบได “ทนตาภบาล” ตดสนใจ

เลอกทนตาภบาล (สอบ นกเรยน.ทน) “จบมามงานท าเลย

นะลก ” มนย งจ า ไ ด ว า ตอง ไปท าความเ ข า ใ จ ว า

ทนตาภบาลคออะไร และเรยนรเมอเซนตสญญาสมครไป

เขาวา

“ทนตาภบาล คอบคลากรสาธารณสขประเภท

หนงซงมต าแหนงในสายการปฏบตงานวา เจาพนกงาน

ทนตสาธารณสข ทมหลกสตรการศกษาเพยง 2 ป

เทานน”

แมดใจวาลกหาทนเรยนได ลกกดใจไดเรยนตอ

มนเขาส ลกสรนธร วสส.ชลบรดวยวยละออน (18ป) กบ

การใชชวตการเปนนกศกษาในภาควชาทนตาภบาล สมย

เรยนเปนชวงเวลาทมความสขความทกขปนๆกนไปกบ

เพอนๆ มกลยาณมตรมากมาย เวลาเดนเรว แวบเดยว

2 ป จบแลว

จนทร ท 2 ม.ย.40 วนแรกททนตาภบาลมนหนา

ใส กลบบานมาส ออมกอดครอบครว มนไดบรรจ

ขาราชการต าแหนง เ จาพนกงานทนตสาธารณสข

ปฏบตงาน เงนเดอน 5,180 บาท และเรมท างาน ณ รพช.

ละหานทราย จงหวดบรรมยบานเกดของมนเอง มนยง

จ าความรสกตนเตนและประหมากบการใหบรการทนตก

รรมแกผมารบบรการในชวงแรกๆ แตโชคดทมทนตแพทย

และพทนตาภบาล ใหค าปรกษาและเปนก าลงใจคอย

ชวยเหลอในเรองการท างาน ท าใหท างานสบายใจ

ในตอนทจบนน รพ.ละหานทราย.ม ทนตแพทย 1

ทนตาภบาล 2 คน มประชากร 70,000 คน ทรพ.มยนตท า

ฟนทงหมด 2 ยนต มผรบบรการวนละ 70 คน ท างานดวย

ความรวดเรว ทนตแพทยทละหานทรายตงแตมนจบมาม

ทนตแพทย 1 คน ทรพ.ละหานทราย เปนทางผานมาแลว

กผานกนไปของทนตแพทย มากทสดมทงสน 4 คน นอย

ทสด กม 2 คน ปจจบนนมทนตแพทยทงหมด 4 คน ม

ยนตท าฟนทงหมด 3 ยนต มผ รบบรการวนละ 60 คน

เพราะมระบบจดการผ ทมารบบรการทนตกรรมตาม

ปรมาณคณภาพ

คนไขทประทบใจ

18 ป ในชวตการท างาน การใหบรการทนตกรรม

ผมารบบรการ ในเขตอ าเภอละหานทรายและใกลเคยง ม

คนไขทเราใหบรการแลวรสกประทบใจมากๆ เปนจ านวน

มาก แต ทประทบมากทสด คอ Case คณยายอาย

ประมาณ 68 ป มารบบรการทนตกรรม กลมงานทนตก

รรม รพ.ละหานทราย ดวยอาการปวดฟนกรามลางซายท

ปรทนตอกเสบ ฟนโยกคลอน ในชองปากมหนปนและ

คราบหมาก หลงจากซกประวต และตรวจวนจฉย และ

แนะน าการรบบรการทนตกรรม โดยใหขดหนปนและขด

คราบหมาก และนดมาถอนฟนซ # 37 Periodontitis ,3th

degree mobility 1 wk เ ร าป ระทบ ใ จ ท ท าน ร บ ฟ ง

ค าแนะน า และปฏบตตามทกขนตอนทงๆททานอายมาก

แลวและการเดนทางมาท รพ.ละหานทรายดวยความ

ล าบาก โดยทานไดเดนเทามาดวยไมค ายน ทานมารบ

บรการหลายครงโดยทมาทกครงทานจะมองหาเราแบบ

ดอมๆมองๆ และจนคณยายรวบรวมความกลา และเดน

มาถามนองผ ชวยทนงซกประวตทหนาหองทนตกรรม

“อะนายหมอสอๆละออๆโนโหลย..(หมอขาวๆๆสวยๆๆอย

ไหม) ”และเรากเดนมา ยายบอกวา “คนนแหละใชเลย.”

(แอบยม) 3 เดอนผานไป หลงจากคณยายมารบบรการ

ทนตกรรม พบวาทานมสขภาพชองปากทดขนมากๆ และ

มพฤตกรรมการดแลชองปากทดมาก

เยนวนหนง ซงเปนวนพระ มนไดซอดอกไม ธป

เทยนไปไหวพระทศาลพระภมในโรงพยาบาลละหาน

ทราย เมอไหวพระเสรจกกลบบานพก 30 นาทตอมา

มโทรศพทสายใน รพ.ละหานทราย แจงวา...คณหมอคะ..

ลมกระเปาตงค ไวทไหนไหม ไมนคะ มนตอบดวยความ

มนใจ พรอมทงมองหากระเปาสะพายสมวงของตนเอง

แทบเปนลมเพราะในกระเปานนม กระเปาเงน มเงนสด

มของมคาจ านวนมาก... น าตาไหลออกมาจะท าไงด .....

ฮอ..

ทนใดนนนกถงโทรศพททโทรมาจากสถานต ารวจ

วา..มคนเกบกระเปาไดมชอเรานะ..รบขบรถยนตไปท

โรงพกทามกลางสายฝนทตกแบบไมลมหลมตา... ทนทท

มาถง สถานต ารวจ สงแรกทพบคอคณยายและหลานชาย

คณยาย ทมนท าฟนให คนเดมเมอ 3 เดอนทแลว ..

ต ารวจทรบแจงความ บอกวายายไมสบายมาหาหมอท

รพ.ละหารทราย และเดนไปไหวศาลพระภม รพ.ละหาน

ทรายและพบกระเปาสะพายวางไว ขาง ชางทศาล

ยายกบหลานชายรบน ามาแจงความทสถานต ารวจอ าเภอ

ละหานทราย และต ารวจเปดกระเปาเหนเอกสารและรป

บตรขาราชการของเรา...ทนใดนน คณยายบอกวา..อาว

รป คณหมอฟนขาวๆสวยๆทถอนฟนใหยายนะ..

พอมนไปถง ต ารวจกใหดกระเปาวาใชไหม กใช

และทรพยสนและเอกสารอยครบหมด มนดใจมากๆและ

จ าคณยายได ยายกเชนเดยวกน และไดสงคนกระเปาและ

มนกไดมอบสนน าใจและเงนใหทาน ตอบแทนความดงาม

ของทานและทส าคญยายบอกวา ดใจทไดตอบแทนหมอ

มนท ท าฟนใหยาย ...นคงเปนบญทเราใหบรการดวยใจ

การท าความด รกในงานทท า ผลบญครงนสงผลใหมคน

ดๆ เกบกระเปาคนโดยไมมสงของใดๆสญหาย..อยาก

บอกวา.. ผลบญนมจรงคะ

ทนตแพทยทานไหนประทบใจมนบาง

ในทท างาน มนอง ทพ.ญ.วรญญา ศรเมฆา

ทนตแพทยจฬาชนบท คนเกง คนสวยทเปนทงหวหนา

และนองสาว ทเปนคคดในการท างาน ชวยสอนเรองการ

ท างานทงในดานการบการทางคลนกและการท างาน

ทนตกรรมชมชน ขอคดหนงทไดมา จากคณหมอบอกวา...

“พมนคะ ถาเรารกในงานทท า เราจะท างานอยาง

มความสขแมงานนนจะหนกแคไหน ทกปญหามทางแกไข

ใหเราท างานในหนาททรบผดชอบใหดและ มน าใจ

ชวยงานเพอนรวมงาน เพราะทกๆคนมความสามารถ

เฉพาะตวใหใชจดดของแตละคนมาปรบใชในการท างาน

และทกคร ง ท ท า งาน ดวยกนย อม เ กด ปญหาการ

กระทบกระทงกนในงาน แตใ ห เราใจเยนๆมามอง

ขอบกพรองของแตละคนและปรบทศนคตในการท างานท

ไปดวยกน ถาทท างานแหงใดคนไมลงรอยกน บรรยากาศ

การท างานกแยไปดวย ท างานไมมความสขแน”.. แมใน

กรณทเราใหบรการทยาก คณหมอกคอยบอก สอน และ

ใหค าแนะน าสรางความมนใจใหเราสามารถใหบรการ

ทนตกรรมไดตามมาตรฐานวชาชพเพอความปลอดภย

ของผมารบบรการ และในดานสวนตวกคอยเปนก าลงใจ

ใหค าปรกษาไดทกๆเรอง อยดวยกน รวมทกขรวมสข

ดวยกนมา 11 ป อยากบอกวาพรกนองหมอญา จรงๆนะ

จากการท างานทมากท าใหเกดความช านาญงาน

เกดความมนใจท างานสกระยะ. กเรมมองหาคนขางกาย

เพอเปนก าลงใจในและแลวกม ผชายคนทตาบอดมาตก

หลมรกสาวทนตาภบาลสวยใสผวขาวอวบนดๆ (สวยจรง

นะ) และครอบครวเขามาเตมเตมชวตของขาพเจา พรอม

ทง พยานรก 2 หนม 2 มม (16 ป/13ป)

มนเรยนตอ สาธารณสขศาสตร เพอปรบต าแหนง

นกวชาการสาธารณสข แตหวใจยงเปนสมวง พรอมทจะ

สรางสรรค ผลงานทงดานวชาการนวตกรรม ผลงานอนๆ

ทน าประยกตใชในการท างานทนตกรรม การรวมน าเสนอ

ผลงานทนตกรรมในหลายเวท ท าใหไดรบต าแหนง

ท น ต า ภ บ า ล ด เ ด น ร ะ ด บ อ า เ ภ อ จ ง ห ว ด ภ า ค

ตะวนออกเฉยงเหนอ รางวลศษยเกาดเดน วสส.ชลบร

อนๆ รางวลทงหมดทงมวลลวนมาจากความรกในวชาชพ

ทนตาภบาล รกอาชพนมากๆและความภมใจทไดเปน

ขาราชการรองบาทพระองค

ผลงานทมนภาคภมใจ

มนภมใจทไดออกปฏบตงานตองประสานกบ

หนวยงานทเกยวของหลายหนวยงานทงการประสานเปน

หนงสอราชการ การประสานแบบไมเปนทางการพดคย

เปนการสวนตว ทงในเวลาและนอกเวลาราชการ ม

ความซอสตย จรงใจในการท างาน บางครงตองจาย

ทรพยสวนตวเพอใหการด าเนนงานเปนไปดวยความ

สะดวก

เมอถามถงรางวลทไดรบแลว เยอะแยะมากมาย

ตองขอใหเฉพาะผลงานชวงสามปสดทาย(มนสะสม

รางวล ราวกบนกกฬาสะสมโล เยอะแยะไปหมด) ดงใน

ตาราง เรยกวานอกจากท างานดและเกบขอมลดดวย

ปงบประมาณ ผลงานทไดรบการยอมรบ หรอผลงานทไดรบรางวล

2557 2558

ไดรบชนะเลศและการรบคดเลอกน าเสนอผลงานบอรด “การพฒนาศกยภาพเครอขายบรการสขภาพ

(CUP) ดเดนดานการสงเสรมทนตสขภาพชองปากแมและเดก ภายใตโครงการสายใยรกแหงครอบครว

อ าเภอละหานทราย จงหวดบรรมย”ในการประชมวชาการน าเสนอผลงานเดนงานคณภาพแหงชาตจดโดย

สถาบนพฒนาคณภาพโรงพยาบาล HA National Forum ครงท 13 ระหวาง วนท 13-16 มนาคม 2555 ณ

เมองทองธาน กรงเทพมหานคร

ไดรบการคดเลอกน าเสนอผลงานและรวมถอดบทเรยน “การพฒนาศกยภาพเครอขายบรการสขภาพ

(CUP) ดเดนดานการสงเสรมทนตสขภาพชองปากแมและเดก ภายใตโครงการสายใยรกแหงครอบครว

อ าเภอละหานทราย จงหวดบรรมย” วนท 27-29 ม.ค 2555 ของส านกทนตสาธารณสข กรมอนามย

กระทรวงสาธารณสข

ไดรบการคดเลอกน าเสนอผลงานและรวมถอดบทเรยน “การพฒนาศกยภาพเครอขายไดรบการคดเลอก

น าเสนอผลงาน “การด าเนนงานสงเสรมสขภาพชองปากในผ สงอาย อ าเภอละหานทราย จงหวดบรรมย”

วนท 28-30 มนาคม 2556 ของส านกทนตสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

ไดรบการคดเลอกน าเสนอผลงานและเปนวทยากรแลกเปลยนเรยนร “การด าเนนงานสงเสรมสขภาพชอง

ปากในผ สงอาย อ าเภอละหานทราย จงหวดบรรมย” วนท 20 พฤษภาคม 2556 ของส านกงานทนต

สาธารณสขบรรมย

ไดรบรางวลศษยเกาดเดน สาขาผปฏบตงาน ครงท 7 ประจ าป 2555 วทยาลยการสาธารณสขสรนชลบร

จ.ชลบร

ไดรบรางวลทนตาภบาลดเดนจงหวดบรรมย ประจ าป 2555 บรการสขภาพ(CUP) ดเดนดานการสงเสรม

ทนตสขภาพชองปากแมและเดก ภายใตโครงการสายใยรกแหงครอบครว อ าเภอละหานทราย จงหวด

บรรมย” วนท 18-20 มนาคม 2556 ของ สถาบนพระบรมราชชนก “การพฒนาการท างานทนตสาธารณสข

แบบบรณาการกบทมสหวชาชพ”

ไดรบรางวลทนตาภบาลดเดน คปทส ระดบภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ประจ าป 2557

น าเสนอผลงานวชาการ ในเวทการประชมวชาการและแลกเปลยนเรยนร ทนตสาธารณสขแหงชาต ครงท

3 ประจ าป 2558 ส านกทนตสาธารณสข

มงมนหมนเรยนร

ในสวนการศกษานน..ไมมการสนสด มนก าลงจะ

ได ปรญญาโท อกใบในไมชา นบเปนอกกาวหนงของการ

ท างาน และความกาวหนาของวชาชพทนตาภบาล เพอ

ประชาชนมสขภาพชองปากทด มนคดวา ถาเราท างาน

อยางมความสขเราจะยงอยเปนทนตาภบาลตลอดชวต

การรบราชการ ดงนนเมอเราท างานหนกผลตอบแทนทด

นาจะตามมา ความกาวหนาของวชาชพตองเกดขน เพอ

ความคงอยของทนตาภบาล บางครงมนเคยทอแตไมถอย

และใหก าลงใจตวเองเสมอวา..เรานะมงานท า ทมคณคา

เกดประโยชนแกมวลประชาชน ไดสรางกศลเปนมงคลแก

ชวต เทยบกบบางคนทยงไมมงานท า ไมมผลตอบแทนไม

มเงนเดอนนะ..กเปนแรงฮด

เลาถง sad moment และวธการเอาชนะ การฮดขนมาตงหลกใหม

จากภาระทงงานในต าแหนงหนาท และไหนจะ

งานนอกต าแหนงหนาท ซงมากมายกายกอง มชวงจต

ตกชวงหนง ทมนคดวา ท าไมเราตองรบผดชอบงาน

มากมายขนาดนนะ..ทอมากๆ นงท างาน ถง ต ๓ ทกวน

จนสงผลกระทบกบครอบครว ลกชายถามวา..แมครบถา

ตองท างานมากขนาดน ผมไมเปนเหมอนแมนะ...เหนแลว

เพลยอะนะ.. เรมจะเกดปญหาครอบครว เพราะไมมเวลา

ดแลกนและกน เวลาส าหรบครอบครวหายไปเยอะเลย

เพราะอยากท าใหดทกสงสรรค

โชคดมนย งด ม กลยาณมตร เ ปน รน พ ผ ม

ประสบการณท างานใหขอคดกบมนวา “เราโชคดมากเลย

นะทมงานท า มเงนเดอน มคนนบหนาถอตา ไมตอง

ท างานตากแดดตรากตร า สามารถเล ย ง ช วตและ

ครอบครว ไดอยางสบาย” มนยอนกลบมาคด “เออใชนะ..

ถาไมเรยน ไมมงานท า อาจจะเปนกรรมกรหาเชากนค า

หรอไมมงานท าเลย เราคงตายแนๆ” เมอคดได มนจง

จดการระบบการท างานใหม ใหขาทง ๒ ขางเทากนให

เวลากบงาน กบครอบครว (ปรบ work life balance) และ

หาเวลาใหความสขกบครอบครว ในขณะทท างานไดอยาง

มความสข และสญญากบตวเองวาจะท างานทดแทน

คณแผนดนจนวนาทสดทาย...

วธคดในการท างาน

กาวไปใหถงจดหมายไมมสงใดในโลก.ทส าเรจได

โดยไมเรมจากการท าทละนอย...ทละนอยหรอเรมจาก

การท าทละอยาง...ทละอยาง...หากเราเรมจะนบใหถง

รอย...เราตองเรมนบทหนง...นบจากหนงไป สอง สาม ส

จนไปถงรอย...ความส าเรจกเชนกน...

สภาษตจนบอกไววา "ความส าเรจตองเรมทกาว

แรกตองคอย ๆ ท า คอย ๆ สะสมเรมจากทละกาว ทละ

กาว แลวจะถงเสนชยเองเพยงแตชาหรอเรวเทานน..."

เวลาเราจะขามภเขาสงไปอกฟากเราไมสามารถ

กาวขามเขาทเดยวได...โดยการกาวเพยงกาวเดยว...

เราไมสามารถยอภเขาใหเลกลงเราไมสามารถเสกอะไรได

ดงใจ...เพอทจะกาวขาม...เพราะเราไมใชผ วเศษ...แต

กลบจะตองกาวขามกอนหน ดนกรวดทละกอน ๆเมอกาว

ผานทละกอนจนหมด...กเทากบวาไดกาวขามภเขาทสง

ตระหงานได... ความส าเรจจงเปนการสะสมทละนอย

สะสมความส าเรจปลกยอยเลก ๆ ...คอย ๆ เปน คอย ๆ

ไป คอย ๆ สะสมจนยงใหญ...

อปสรรคทเกดขนระหวางทางจงเปรยบเสมอน

กอนหน..และเปนการสะดดกอนเลก ๆ ระหวางทาง

เทานน...หากมนน าไปเปรยบเทยบกบเปาหมายทเปน

ภเขาอปสรรคนนกจะดเลก จบจอยไปทนท...มนคนละ

ขนาด มนคนละเรองกน...และอยาลมวา...กอนหน

ระหวางทางมเอาไวใหขามไมใชใหสะดด!....

คตประจ าใจ : “ ม ง มน ต งใจใฝคณธรรม

ท างานอยางมความสข ”

พนองทานไหนทอยากคยเพมเตมกบมน

ตดตอไดท Email: somboon1976best@gmail.com

nattachaya2519@gmail.com

หนงสตางค...ทมความตองการเปนพเศษ ตอน... give out and get in...

จารย

การทบทวนการสรางโลกภายในของสตางคเปนอะไรทผ เขยนไมรจะเรมมนจากตรงไหน ผ เขยนอยกบสตางคมาตงแตสตางคอาย 6 เดอน จนวนนเดกคนนนเตบโตผานฤดกาลมา 12 ปแลว และวนนสตางคเปนทรกของเพอน ของคร ของใครกตามทไดมโอกาสไดพดคยหรอรจกสตางค ระหวางทนงนกทบทวนอยนน สงครามยอย ๆ กปรากฎขนในบาน พอฐตอปากตอค ากบยาย และยายก “ของขน” ทกคนในบานลวนโดนกนถวนหนา สตางคกไมเวน ตอนแรกทผ เขยนเขาไปดสตางคปดห แลวตอมากเอาหนาซกทนอน แลวกไดยนเสยงพขนเสยงกบนอง ขณะทผ เขยนเขาไปในหองนน สตางครองไหตวสน พร าอยแตวายายโกรธท าไม ๆ

ผ เขยนตองดงมากอดเราเรม “กจกรรมเดม” หลงจากทสตางค เ รมโต แมกบปากลงความเหนวา “สตางคโตแลวไมควรนงตกปา” การกอดกนกเรมหางออกไป เรากอดกนจนสตางคหยดรองไห ภาวะการ “เสยใจของสตางค” กเปนอะไรทหยดอารมณโกรธของยายไดแบบปดสวทตทนท ยายเดนออกไปสงบสตอารมณนอกบาน

สองปมาน สงทผ เขยนกงวลมากทสดคอ ภาวะอารมณทก าลงเปลยนแปลงทเจาตวไมรจกของสตางค หลายคร ง ท พ นองทะเลาะกน สตางคมนจะ “พด” บางอยางทบงบอกถงการใช “อารมณพด” มากกวาทจะพดแบบตงใจพด

เปนสงทผ เขยนพยายามอยางมากตงแตแรกทจะไมใหสตางคเขาใกลภาวะท “ควบคมตวเองไมได” ดวยการม “อารมณขนถงขดสด” จนมสารเคมในสมองบางตวหลงออกมามากเกน หรอไปกระตนภาวะสมองบางสวนให “ท าไปโดยไมรสกตว” การใหสตางครจกทกอารมณแบบ “รจกแตไมใหเปน” เปนสงทผ เขยนระวงเสมอตงแตวนแรกทยอมรบ “ภาวะออทสตก” ของสตางค มนเปนสงทเขาเปนและจะอยกบมนไปตลอดชวต โดยทไมมตวยาใดในโลกรกษาใหหายจากการเปน “ออทสตก” ได นอกจากท าใหเขารจกใชชวตอยบนโลกเหมอนคนปกตใหไดเทานนเอง และไมใชจากการรกษาดวยยาชนดไหน หรอจากแพทยผ เชยวชาญ แตมากจาก “มนษย” อยางเราๆ นเอง ทตองชวยกนประคบประคอง เสรม และสราง รวมถงใหความเขาใจ และใหอภย ในสงทตาง ๆ ทคนพเศษเหลานมแตกตางไปจากเรา

ดงนนเมอเรารวามคนของเรา ลกหลานเรา มภาวะ ออทสตก สงแรกทควรท า คอสรางตวเราและใจเราใหพรอมจะเขาใจ และเปดใจยอมรบความยากล าบากทจะตองท าความเขาใจกบสงท “ไมเปนไปตามปกต” ของเดกเหลานกอน การสรางตวเราใหมความพรอมทางอารมณ เปนสงทครอบครวเดกพเศษทกคนประสบปญหากนทกบาน ไมใช เฉพาะแตบานขาพเจา เพราะค าวา “ครอบครว” นนไมไดประกอบดวย พอ แม ลก แตเปนองคประกอบทซบซอนกวานน มทงป ยา ตายาย พ นอง ปา นา อา และเครอญาต รวมกนเปนหนวยหนงของบานหลงหนง ทกคนมความคด มนสย มพฤตกรรม และมโลกความชอบไมชอบของตนเองดวย ทกคนตองหนหนามาปรบความคดใหม ความเหนตรงกน ในเรองการสรางเดกหนงคนทแตกตางไปจากเดกธรรมดาทวไป ใหเปนเดกธรรมดา ๆ ทมความพเศษ

ฟงดแลวอาจจะแปลก แตภาวะออทสตกนน จะแสดงออกทางพฤตกรรม มากกวารปรางหนาตา หรอลกษณะของคนหนงคน ดงนนคนสวนมากจงแยกเดกเหลานไมออก จนกวาจะไดใกลชด ไดพดคย ไดมปฎสมพนธกบพวกเขาเหลานน จงจะเหนถงความแตกตางออกไปจากเดกธรรมดา

ขาพเจาชอบความคดนทจะมองหลานตนเอง วาเปน “เดกธรรมดา ทมความพเศษ” หากคนในครอบครว มความคดเหนแตกตาง มการตอบสนอง และสอนเขาไปคนละทาง การเรยนรของเดกเหลานจะเกดขนไมไดเลย เพราะพวกเขาเหลานตองการการฝกซ า ๆ ท าซ า ๆ ย าเรอย ๆ พวกเขาซบซบการเรยนรจากความเขาใจ ไมผดคะ เราเรยกวา “ซมซบการเรยนร” เพราะมนเปนการคอย ๆ ซมเขาไป คอย ๆ สรางเรองนน ๆ ใหพวกเขาไดรจกมน...ดงนนครอบครวเปนแหลงเ รมตนของการ “ดดซม” เรองราวตาง ๆ ของเดกเหลาน....

เมอยงเลกและชวยเหลอตวเองไมได ในภาวะทเดก 1 ขวบสามารถเขาใจค าพด หรอค าสงสน ๆ ของผเลยงดได เดกพเศษเหลาน จะไมรบรและไมเขาใจ เหมอนเราก าลงสอสารดานเดยว หรอบางครงเขากจะมองหนาเราแบบสนใจ วาสงทเราท าคออะไร การทเขาไมสามารถรบรหรอเขาใจค าพดเรา ท าใหการสอนใหเขารจกสงตาง ๆ อนเปนไปตามพฒนาการนน แทบเปนไปไมไดเลย การ กน การนอน การขบถาย การเลน ลวนแตเปนไปตามอารมณของเขา ผ เลยงดจะรสกเหมอนการ “รบมอไมได หรอรบมอไมไหว” อยเสมอ กบพฤตกรรมเหลาน และสงทตามมาอารมณโกรธ หงดหงด หรออยางรายแรงทสดคอการท าโทษ หรอการบงคบใหเปนไปอยางท “รบมอและจดการได” ถาเราไดมองเหน หรอมโอกาสคลกคลกบเดก

กลมนมาก ๆ เราจะเหนไดวา เดกกลมนทมภาวะอารมณทควบคมตวเองไมได หรอใชอารมณรวมดวยนน มกจะมสภาพแวดลอมหรอผคนใกลตว ทดแลเขา หรอใกลชดกบเขานน ใชภาวะอารมณตวเองจดการรบมอกบ “ปญหา” ทเกดขน เพอใหอยในจดท “รบมอไหว” มาตงแตแรก

ส าหรบสตางค ทผ เขยนอยดวยตงแตยงเลกนน ผ เขยนใชการเชอมโยงเรองราวใหเปนพฤตกรรมทเราตองการ เมอเขายงเลอกเองไมได เราตองเปนผ เลอกใหเขา วาสงใดเหมาะกบเขา สตางคจะถกจบใหนอนเปนเวลาพรอมดวยการ “เอเอ” ดวยเสยงเพลงและเสยงปา ไมวาจะอยในภาวะพรอมจะนอนหรอไมพรอมจะนอน แตเมอถงเวลานอน เราตองอดทนอยกบเขาใหเขาไดเรยนรวา กจกรรมนคอการ “นอน” ในกรณทมงอแง อาละวาด เรากตองอดทน และอดกลน และใสความรกลงไปใหมากกวาเดมเสมอ ทกครงทเขาท าด ท าได ไมวาจะเปนเรองเลกหรอเรองใหญ จะไดกอดและจบเปนรางวล

ทกครงทจะสอนเรองไหนสกเรอง เรากจะตองอยกบเขาจนจบกระบวนการ ทกครงทเขาอยในภาวะสบสน ไมเขาใจ และไมรจะท าอยางไรกบสงทอยตรงหนา หรอสงทเกดกบเขา ผ เขยนใชวธ “มานงตกปาและกอดกน” และเรากคอย ๆ สอสารในสงนนๆ มนอาจจะไมการสอนเพอใหรจก แตเปนการท าใหเขารบร สงทเกดขน และเมอมนเกดขนอกครง หรอในครงตอ ๆ ไป เขากจะ “รบได” และจะคอย ๆ เรยนรไปเรอย ๆ สตางคไมเคยไดรบการปลอยทงไวกบ “อารมณของตนเอง” จนใชอารมณตนเองสรางพฤตกรรมเลย เรองนเปนเรองละเอยดออน เพราะ

เดกพเศษเหลานแมในเรองปกตธรรมดา ของพฒนาการพนฐานในเดก พวกเขากยงไมรเรอง แลวเรองอารมณเขากไมรเชนกนวาสงทเกดกบพวกเขานนคออะไร เขามแตอยากไดกบไมอยากได เอากบไมเอา

ใหเขากอนทเขาจะสรางพฤตกรรมทางอารมณ และหยดเขากอนทเขาจะใชอารมณสรางพฤตกรรม คอสงทครอบครวทมเดกพเศษควรเรมตน “สราง” เดกพเศษเหลานใหเปนเดกธรรมดา ๆ คนหนงทมความพเศษ พวกเขาแคตองการความรกทมากเปนพเศษ ความใสใจทมากเปนพเศษ ความเขาใจทมากเปนพเศษ ความอดทนทมากเปนพเศษ และการใหอภยในความไมไดอยางทเราตองการ ทมากขนเรอย ๆ เขากจะเรยนรสงตาง ๆ ไดเกอบเทากบเดกธรรมดา ๆ คนหนงแลว

สงทแตกตางไปจากเดกธรรมดา ๆ คอสงทเขาแสดงออกมาหลงจากทเขาไดเรยนรแลวตางหาก จะไมมการปรงแตงใดๆ เลย รบอยางไร...เขาก..ใหตอบกลบมาอยางนน แลวเราไมคดวาเขาเปนคนพเศษทพรอมจะไดรบความรกมากมายหรอกหรอ…

A hug a day keeps the doctor away

“โครงการพฒนาสมรรถนะนกศกษาทนตแพทยและทมทนตบคลากรเพอดแลสขภาพชองปาก”

รองศาสตราจารย ทพญ.ดร.พชราวรรณ ศรศลปนนทน ศนยความเปนเลศดานทนตสาธารณสข คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ โครงการพฒนาสมรรถนะนกศกษาทนตแพทยและทมทนตบคลากรเพอดแลสขภาพ

ชองปากผ พการและผ สงอายในภาวะพงพา เปนโครงการทมงพฒนานสต นกศกษา

อาจารย บคลากรในสถาบนการศกษาและภาคทเกยวของทงสหวชาชพและทนตแพทย

ผปฏบตงานในพนท ใหเกดความตระหนก ความเขาใจและทศนคตทดในการดแลผพการ

เขาใจบรบทของผ พการรวมทงผ สงอายในภาวะพงพา เพอพฒนาศกยภาพในการดแล

สขภาพชองปากและสรางเสรมสขภาวะผ พการ โดยการด าเนนกจกรรมและพฒนา

กระบวนการเรยนรในหลากหลายรปแบบ รวมไปถงการสรางองคความรใหมทเกยวของกบ

การพฒนาสขภาพชองปากของผ พการ สรางการมสวนรวมระหวางทนตบคลากร นสต

นกศกษาทนตแพทย และผมสวนเกยวของโดยเฉพาะตวผพการและผสงอายในภาวะพงพา

เพอพฒนา ทกษะความสามารถของทนตบคลากรและนกศกษาทนตแพทยในการดแล

สขภาวะของผพการ รวมทงการปลกฝงการมจตสาธารณะ และการชวยเหลอสงคมใหเกดขนแกนกศกษาทนตแพทย ซงจะเปนจดเรมตนทท า

ใหทกภาคสวนไดมสวนรวมในการสรางสงคมททกคนสามารถอย รวมกนไดอยางเทาเทยมและเสมอภาค โครงการน ด าเนนการ

โดยสถาบนการศกษาทนตแพทยศาสตร โดยมคณะทนตแพทยศาสตร 3 สถาบน เปนผ รวมรบผดชอบ ไดแก คณะทนตแพทยศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยนเรศวร และมหาวทยาลยขอนแกน โดยกจกรรมสวนใหญครอบคลมการมสวนรวมของนสต นกศกษา

อาจารย นกวชาชพ จากสถาบนทผลตทนตแพทยทกสถาบน โดยมวตถประสงคดงน วตถประสงคหลก

เพอจดท าขอเสนอแนะเชงนโยบายส าหรบการพฒนาทนตบคลากรเพอดแลรกษาสขภาพ ชองปากผพการและผสงอายภาวะพงพา วตถประสงครอง

1. เพอเพมขดความสามารถนกศกษาทนตแพทย คณาจารย ทนตาภบาล ผชวยทนตแพทย ใหพรอมดแลสขภาพชองปากผพการ/

ผสงอายภาวะพงพาอยางมเจตคตทด

2. พฒนากระบวนทศน การมสวนรวมและสรางทศนคตทดในนกศกษาทนตแพทย ทนตบคลากรสายวชาการ ทมสหสาขาวชาชพ

เพอเกดการตระหนกถงความส าคญของการดแลสขภาพชองปากผพการ/ผสงอายภาวะพงพา

3. พฒนาระบบการใหบรการสขภาพชองปากตนแบบและระบบสงตอผพการแบบบรณาการระหวางชมชน โรงพยาบาลชมชนและ

คณะทนตแพทยศาสตร

4. ผลตสอสรางสรรคเพอพฒนาสขภาพชองปากผพการและกระบวนการเรยนรบรบทผพการผานการผลตสอ

Download เอกสารฉบบเตมไดทเวบไซต สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) → Research Reports →

คนหา “โครงการพฒนาสมรรถนะนกศกษาทนตแพทยและทมทนตบคลากรเพอดแลสขภาพชองปาก”

ประชมวชาการทนตสาธารณสขแหงประเทศไทย ครงท 8 ประจ าป 2558

เรอง “การพฒนาทนตบคลากรสการท างานสหสาขาวชาชพ”

(Development of Oral Health Manpower towards Multidisciplinary Teamwork) ระหวางวนท 1-2 ธนวาคม 2558 ณ โรงแรมพลแมน อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน

ขออนญาตน าบรรยากาศ และเนอหาสาระในการ

ประชมดงกลาวมาเลาใหฟงนะคะ ดจากก าหนดการประชม

แลว มแตเรองนาสนใจทงนนเลยคะ เรมตนจาก พธเปด

การประชมซงไดรบเกยรตจาก ทาน นพ.มงคล ณ สงขลา

อดตรฐมนตรและปลดกระทรวงสาธารณสข สงททานฝากไว

คอ Oral Health is a gate way to good health

ตอจากนน เปนหวขอ สขภาวะคนไทยกบงาน

สหสาขาวชาชพ วทยากร โดย นพ.สวทย วบลผลประเสรฐ

รองประธานมลนธเพอการพฒนานโยบายสขภาพระหวาง

ประเทศ และมลนธเพอการประเมนเทคโนโลยและนโยบาย

ดานสขภาพ อาจารยมาปลกวธคดเราดวยความหมายทนา

ค นห าขอ งค า ว า Inter professional Education and

Service หลกการท างานรวมกนดวยใจของสหสาขาวชาชพ

ทยดคนไขเปนศนยกลาง และการลดตวตนของตนเองลง

อาจารยยงชวนพวกเราใหสรางความเขาใจแลวเรมลงมอท า

เพอ สรางแรงบนดาลใจใหคนอนอกดวย

จากนนเปนการอภปราย : ทนตกรรมครอบครว

( family dentistry ) กาวใหมส าหรบทนตบคลากร ด าเนน

รายการโดย ดร.ทพ.ธงชย วชรโรจนไพศาล งานน เราได

พบต ว จ ร ง เ ส ย ง จร ง ของ คณหมอแคน แห งคณะ

แพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด หรอ ผศ.พญ. สายพณ

หตถรตน สงทอาจารยเลาถงบทบาทหนาทและหลกการ

ท างาน ในฐานะ Family Medicine นนทงฟงสนกและม

คณคามากๆ พรอมๆกบตวอยางของ Family Dentist จาก

ทพญ. ปารชาต ลนทา คณหมอจากโรงพยาบาลแมฟาหลวง

จงหวดเชยงราย

เทคนคส าคญทไดมาคอ เราควร ฝกทง zoom in

and zoom out เสมอ เพอใหเหนทงตวคนไข ครอบครว

และสงคมของคนไข อาจารยฝากประเดนส าคญวา ความ

เปนหมอครอบครว ตอง มองเหนคนกอนเหนโรค เหนเงา

ครอบครวของเขาเสมอ เราเปนหมอประจ าตว และประจ า

ครอบครวของเคา และเปาหมายคอ ชวยใหคนไขมสขภาวะ

ทด

ชวงบายวนแรก เราไดรบฟงการอภปราย เรอง

งานทนตกรรมปองกนในมมมองและแนวทางทหลากหลาย

Creation of new value Innovation of Dental

Treatment โ ดย Dr. Takashi Kumagai: Chairman of

Hiroshi oral health clinic ซง Dr Kumagai ไดน าตวอยาง

การพฒนารปแบบการบรการในคลนกทนตกรรม ซงตงอยท

เมอง Sakata ประเทศญปนมาเลาใหฟงวา แตเดมในคลนก

ทนตกรรมของทานมแตเดกฟนผ และผสงอายทมาท าฟน

เทยมทงปากกนมาก การด าเนนของโรคของคนญปนคอ 10

ขวบกมฟนผและมาอดฟนซ าแลวซ าอก จากนนกจะมฟนท

คอยๆหลดไปเรอยๆ และ 90% ของคนอาย 70 ปขนไปก

จะใสฟนเทยมทงปาก ( Drill Fill Kill Pulp Bill )

ทานจงคดวาท าอยางไรใหคนมฟนแทใชไดไปตลอด

ชวตเพราะการททนตแพทยยงรกษา โรคกมแตมากขนๆ

การรกษาไมมทสนสด ทานเหนวาการดแลและคงสภาพของ

สขภาพในชองปาก โดยท าใหประชาชนเหนวาเปนหนาท

ของเขาเองตางหากทเปนทางออกของการมสขภาพชอง

ปากทดของประชาชน จงน ามาสการพฒนารปแบบบรการท

เนนหนกเรอง maintenances ทงการออกแบบคลนก การ

ก าหนดบทบาทหนาทของ dental hygienist ผปวยจะ

ไดรบการนดหมายมารกษาและคงสภาพอยางตอเนอง

สวนส าคญอกเรอง คอ การบนทกขอมลของคนไข

อ ย า ง ต อ เ น อ ง แล ะก า ร น า ข อม ล ม า ใ ชป ร ะ โ ยชน

Dr Kumagai มตวอยางผปวยททานตดตามรกษาและ

maintenance มาตลอด 20 ป จากการน าเสนอขอมลจะ

เหนวา ผปวยมารบการรกษาในชวงแรกๆ และหลงจากนน

สวนใหญทมาคลนกทนตกรรม จะเปนการ maintenance

ทงสน ฟงหวขอนแลวเราเกดความรสกอยากลองวางระบบ

การรกษาและmaintenance แบบอาจารยดบางเพราะเปน

เรองทนาจะท าไดไมยาก แตตองการความตอเนอง

ในชวงทายของวนเปนพธมอบรางวล Lion Oral

Health Award 2015 ซงมทมจากเครอขายโรงเรยน จาก

อ าเภอตาพระยา จงหวดสระแกว และเครอขายโรงเรยน

จากอ าเภอหวยพล จงหวดนครปฐม มาเลาสกนฟงถงพลง

การท างานของเครอขาย ทนอกจากจะชนชมยนดแลวยง

สรางแรงบนดาลใจใหกบผฟงอยางมากมาย

วนทสองของการประชม เราไดฟงการเสวนา เรอง

Multi – professional ส าคญอยางไร ในการดแลสขภาพ

ชองปากคนพการ ด าเนนรายการโดย รศ.ดร.ทพญ.

พชราวรรณ ศรศลปนนท แหงศนยความเปนเลศดาน

ท น ต ส า ธ า ร ณ ส ข ค ณ ะ ท น ต แ พ ท ย ศ า ส ต ร

มหาวทยาลยเชยงใหม ในหวขอน เราไดรบฟงกรณศกษาท

1 เรอง...การศกษารปแบบการเยยมบานผพการของทมสห

วชาชพ โดยใชแฟมสขภาพครอบครวเปนเครองมอสอสาร

ระหวางทม จาก โรงพยาบาลแมแตง จ . เ ชยงใหม

กรณศกษาท 2 เรอง การศกษาประสทธภาพของการแปรง

ฟนดวยการใชอปกรณเสรม (adaptive device) ในผปวย

บาด เจ บ ไขสนหล งท ม กล าม เน อม ออ อนแรง จาก

ผศ. นนทยา อดมพานชย ในฐานะนกกจกรรมบ าบด แหง

โรงพยาบาลศรนครนทร จ.ขอนแกน และกรณศกษาท 3

เรอง เรองเลาจากวดจนทร โดย ทพ.พลพฤกษ โสภารตน

จากโรงพยาบาลกลยานวฒนา จ.เชยงใหม เรองราวเหลาน

อาจารยฝากแงคดกบเราไววา การดแลคนพการนน ทนต-

แพทยเปนเพยงสวนหนงของการดแลเทานน ยงตองมสาขา

อนๆ เชน แพทย พยาบาล นกกายภาพบ าบด ชวยกนดแล

จงจะประสบความส าเรจ โดยมจดมงหมายรวมกนคอ ใหคน

พการ มชวตอยอยางมความสข และมสวนรวมกบสงคมได

ชวงทายของการประชมเรา ยงไดเตมอมกบการ

อ ภ ป ร า ย ใ น ห ว ข อ Multidisciplinary Practice in

Dentistry การบรณาการงานทนตสาธารณสขสสหสาขา

วชาชพ ท าใหผฟงนกภาพการน าหลกการมาสท างานจรงใน

พนท เชน เรอง นกจดการทนตสขภาพระดบอ าเภอ จาก

ทพญ. จนดา พรหมทา โรงพยาบาลจอมพระ จ.สรนทร

เรองประสบการณการบรณาการงานทนสาธารณสขส

สหวชาชพ ในแตละชวงวย จาก ทพญ. ณฐกฤตา ผลออ

โรงพยาบาลน าพอง จ.ขอนแกน

เรองสดทายทท าใหเราไดเรยนรการท างานดวยใจ

อยางแทจรง คอ พลงใจเหนอกาย จากคณภราดร ดงยาง

หวาย ส านกงานสาธารณสขอ าเภอบานแฮด จ.ขอนแกน

ผซงชวนใหเรา เขาใจตวเองกอน ทจะไปท าความเขาใจผอน

และยงฝากกญแจ 11 ดอก ในการท างานดวยใจทนาจดจ า

มากๆคอ ตงทใจ ฟงไป ชนชมไป ใหก าลงใจไป สมผสพลง

วเศษ หาสงดๆ ยนยนคณคา หมนสรป นอมใจ(โยนโสนมส

การ) ใหพร ใหการบาน......

เตมอมคะ สองวนกบการประชม “การพฒนา

ทนตบคลากรสการท างานสหสาขาวชาชพ” จดประกาย

สรางแรงบนดาลใจ เกดพลง และพบแนวทางในการท างาน

จรงๆ

The 8th Asian Conference of Oral Health Promotion for School Children

Taipei Convention Center

โดย ทพญ.จนดา พรหมทา โรงพยาบาลจอมพระ จงหวดสรนทร

หลงจากไดรบการชกชวนใหไปรวมเสนอผลงานวชาการทประเทศไตหวนในวนท 18-21 กนยายน 58 เปนการ

เดนทางไปประชมและน าเสนอผลงานทตางประเทศ (โดยไดทนคาเครองบนคาโรงแรมทพกคาลงทะเบยน จากโครงการเดกไทยไมกนหวาน) ชวตทนตแพทยบานนอกๆทไมคอยชอบเดนทาง ไมชอบการประกวดแขงขนเลย แตเรองมน บงเอญ บงเอญ ครงนไปไดรางวลโปสเตอรน าเสนอยอดเยยม (รางวลท3) ขอเขยนเลาเรองทเปนเรองวชาการจากประเทศตางๆ ทเกบตกจากหองประชม และอาจเลาเรองบงเอญ บงเอญทไดรางวล เมอมเสยงเรยกรองจากผอานคะ

วนแรก

เปนการน าเสนอของ Dr. Mark Wolff จาก New York University ประเดนทเดนๆ ตางจากบานเราคอ มการด าเนนการทาฟลออไรดวานชโดยครประจ าชน มการใชน ายาบานปากฟลออไรด มโปรแกรมสขศกษาส าหรบเดกและผปกครอง ทนาสนใจมการประเมนผลทละเอยดโดยนบ tooth demineralization เพอจะนบวาสามารถ Prevent decay ไดก cavity และยงเปรยบเทยบจ านวนฟนทไดรบการรกษา และฟนทไมผดวย ดงน

Dr. Mark Wolff น าเสนอโปรแกรมสงเสรมป อ ง ก น ท น ต ส ข ภ า พ ช อ โ ค ร ง ก า ร SMILE GRADANA พนทด าเนนการโรงเรยนประถมศกษา ในเขต GRADANA เปนเขตพนทยากจน กอนเรมโครงการเดกๆ ทนจะไมไดรบบรการทนตกรรมอะไรเลย

โครงการเรมในชวงป 2010-2013 เรมจากการปรบมาตรฐานการตรวจชองปากเดก 1,078 คน การประเมนจะแยกเดกเปน 3 กลม คอ 6 ป, 7-8 ป และ 14-15 ป เกณฑรายละเอยดตรวจฟนเนนตรวจฟนร ะยะ เ รม ผ ( tooth demineralization) ตร วจละเอยดเรมตงแตระดบ White line / Spot ตรวจรายดาน DMFS

ใชการตรวจแบบ ICCTM จงเหนผลการเปลยนแปลงชดเจนเพราะเกณฑการตรวจทรายละเอยดชดเจน ในโปรแกรมเขาเนนจดกจกรรมใหคร และผปกครองเรอง Healthy Diet and Good Hygiene

ใหครเปนผทาฟลออไรดวานชฟนแทในเดกประถม (ใหครทาเพราะมทนตบคลากรไมเพยงพอ) และมการก ากบตดตามอยางเขมขนตรงตามdirection จะตองทาฟลออไรดวานชปละ 3-4 ครง/ป ตามระดบของความเสยงรายบคคล (ผสนบสนน วสดคอ Colgate Duraphat) ตามงานวจยบอกวาการทาตองครบ 3 ครงจงจะม effective

ด าเนนการเรองการท า Sealant ในประถมศกษา ด าเนนการเรอง Fluoride Rinse ด าเนนกจกรรม Bright smile Bright future ใหกบเดกในโรงเรยนสรางทศนะคตใหกบเดกนกเรยน

ผลการด าเนนโครงการมประเดนทนาสนใจหลายอยางเชน การประเมนผล มการเขาถงบรการทแตกตางกน (จากผลการเปรยบเทยบฟน Untreated decay กอนและ

หลงโครงการ) พนทวจยเปนพนทยากจนเดกทนไมเคยไดรบบรการทนตกรรมในชวงกอนเขารวมโครงการดงนนการด าเนนโครงการนนจงท าใหเดกๆไดรบบรการเพมขน

ประเมนการลดการเกด tooth demineralization กอนและหลงโครงการ (การวดละเอยดเปนรายดานท าใหเหนผลการเปลยนแปลงชดเจน

การสรปภาพรวมของโครงการวาโครงการน สามารถปองกนฟนผไดจ านวนเทาไร (Prevent decay ไดก cavity) โดยการนบ จ านวนทรกษาไดและไมผ

เปนอยางไรบางคะเรองแรกทเลาใหฟง วธการด าเนนการดนาสนใจ มการวางแผนและการวดผลทชดเจนในวนแรกของการประชม และเปนทนาสนใจวาประเทศอเมรกาเองมพนทท ประชาชนเขาไมถงบรการทนตกรรมไมนอย และการใหครทาฟลออไรดกเปนมาตรการทในประเทศเจรญแลวเขากยงท ากนอย

วนท 2 เรองทรสกประทบใจมากทสด คอ เ ร อ ง Effective Health Education by Application of a Visual Oral Health

Literacy Instrumentของ Prof. Yoko Kawaguchi จ าก Department of Oral Health Promotion, Tokyo Medical and Dental University จากประเทศญปน

ค าวา “Health Literacy” ทพวกเราไมคอยคนเคย เดยว อานค านยาม ของค าแลวจะเขาใจมากขน เรองนเปนเรองใหมๆ ของพวกเราคะ รบรองวาถาอานเรองนจบ จะมไอเดยในการท างานตอกบเดกๆนกเรยนของเราแนๆเลยคะ

Prof. Yoko Kawaguchi เกรนน าวาปญหาของการท าใหเกดความรวมมอระหวางประเทศคอความแตกตางทาง ภาษา เชอชาตวฒนธรรมระบบสาธารณสข แตการแลกเปลยนอภปรายกจกรรม “สรางเสรมทนตสขภาพ” จะท าใหเกด School oral health programทดเกดขน และสงททกประเทศพดถงคอ “การแปรงฟนในโรงเรยน” ประเทศญปนกเชนเดยวกนใหความส าคญกบเรองนเพราะการ Promotion คอการ enabling ดงนน health education จงส าคญ ซงปกตการด าเนนการมกท าโดย Dentist , Dental hygienists , หรอ คร แตปญหาทพบคอ Gap ระหวางบคลากรและเดกๆ คอปญหาการสอสาร (Children’s perception ≠ Dentist’s viewpoint )

Health Literacy คอ Cognitive social skill, ดงนน Health Literacy จงไมไชเฉพาะการมความร หรอความเขาใจ แตหมายถง skill ตางๆทบคคลควรจะมเพอการมสขภาพทด (Literacy= ความสามารถในการอาน, เขยน, พด, เรยบเรยงแกปญหาได)

(ผเรยบเรยงขออนญาตอธบายเพมเตม *** Health Literacy มคนแปลเปนภาษาไทยวา “ความแตกฉานดานสขภาพ” หรอ “การรเทาทนดานสขภาพ” หรอ “ความฉลาดทางสขภาวะ” ใหความหมาย วา Health Literacy หมายถงการทบคคลมความสามารถในการเขาถงขาวสารความรดานสขภาพจากแหลงความรทหลากหลาย มความเขาใจในเนอหาตางๆสามารถประเมนความนาเชอถอและความเหมาะสมของเนอหากบตนเองใชความคดอยางเปนเหตเปนผลในการใหความส าคญกบขาวสารความรนนๆตลอดจนน าไปสการตดสนใจน ามาลองปฏบตและประเมน)

Prof. Yoko Kawaguchi ไดพฒนาเครองมอเพอท าใหเดกๆสามารถเขาใจ Oral health และออกแบบการประเมน Oral health literacy ระดบบคคลวามความรความเขาใจในขนพนฐานและการแสวงหาความรดวยตนเองได ในแตละคนมความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร เพราะเปนสงทส าคญท Dental professional จะตองทราบกอนทจะออกแบบการท างานโปรแกรมทนตสขศกษาไดตรงกบกลมเปาหมายตางๆได ดงนนโครงการนจงมการประเมนเพอเขาใจวากลมเปาหมายแตละคนมความเขาใจ basic oral health information แตกตางกนอยางไรกอนเรมโครงการ

การประเมน Oral health literacy instrument โดยการวาดภาพ ใหเดกๆไดวาดภาพ เหงอกและฟนของตนเอง โดยใชกระจกเลกๆ โดยผประเมนจะมเกณฑการใหคะแนนวา เดกๆมความเขาใจเรอง เหงอกและฟนหรอไม มระดบคะแนน 0-3 แยกเปนคะแนน ฟน (บน =3 , ลาง 3) และ คะแนนเหงอก(บน =3 , ลาง 3) ดรปราง และการเรยงตว ของฟน,เหงอก

Prof. Yoko Kawaguchi บอกวา การวาดรปเปนเครองมอสากลทสามารถน าไปใชได การประเมน จะประเมน กอนและหลง การให ทนตสขศกษา (Health education) นอกจากวาดภาพ กจะมการท าแบบสอบถาม กอนและหลง วเคราะหแยกเดกหญง เดกชาย พบวา คะแนนการวาดรปชองปากตนเอง หลงการอบรมสามารถวาดภาพไดรายละเอยดดขนคะแนนเพมขน คะแนนรปเหงอกดมากขนมากกวาคะแนนรปฟน และคะแนนของเดกผหญงจะมรายละเอยดของรปมคะแนนไดมากกวารปของเดกผชาย

กรอบแนวคดในการท างานเรองนคอ

ผลการศกษาพบวาหลงจากทเดกผานกระบวนการเรยนรการเปลยนแปลงในชองปากตนเอง โดยการวาดรปในชองปาก โดยเดกๆจะฝกแปรงฟนมากขน และสขภาพชองปากจะดขน //

มขอแนะน า การใหคะแนนตองไมเกยวกบทกษะการวาด และการใหเปนการบานเดก ไมไดผลดนกพบวาบางครงผปกครองวาดรปให หรอเพอนวาดรปให // เดกวยประถมศกษาจะไมคอยเขาใจ เรองการสะสมแผนคราบจลนทรยทฟน ดงนนทนตบคลากร หรอครควรเตรยมเครองมอการสอนหรอสอการสอนใหด

ยงมเรองราวของประเทศตางๆทยงไมไดเลาอกหลายเรอง และยงไมไดเลาเรองบงเอญ บงเอญ รบรางวลทไตหวนเลยคะ สงสยตองเกบไปเลาเมอมเสยงเรยกรองมามากๆคะ ฉบบนฝาก link ภาพโปสเตอรไปดกนกอนนะคะ กอนจบตองขอขอบคณ ทพญ.ปยะดา ประเสรฐสม จากส านกทนตสาธารณสข ผจ ดการโครงการรณรงคเดกไทยไมกนหวาน ผใหงบประมาณสนบสนนการเดนทางไปประชมในครงน และผดแลชวยแปลชวยอธบายสงทไมเขาใจใหเขาใจมากยงขน พๆ นองๆชาวทนตสาธารณสข สามารถดสไลดและบรรยากาศในการประชม ใน link ทใหไวในนนะคะ

Photographs: http://www.acohpsc8.tw/Conference%20Album.html • Speech Materials: http://www.acohpsc8.tw/program.html • Poster Abstracts: http://www.acohpsc8.tw/abstract1.html

เรองเลาเมอเชาน ณ หองฟนภธร

ทพญ.จรญญา เชลลอง

โรงพยาบาลจตรพกตรพมาน จงหวดรอยเอด

เชาวนนหมอฟนทานหนงไดขนมาท างานถงหองฟนเวลา 07.40 น. (ซงยงไมถงเวลาเปดใหบรการของหองฟน)

หมอฟนเดนเขามาในหองกเหนคนไขนงรออยแลว 2 คน เปนคณยายอาย 80 ป และคนไขเดก

หมอฟนกไดแตคดอยในใจอยวาคนไขชางขยนจรงๆมาแตเชาเชยวนะ

สกพกหมอฟนกอดแปลกใจในการมาแตเชาของคนไขไมไดจงถามคนไขไปวาคนไขเปนอะไรมาท าไมมาแตเชาเลย ทม

หมอๆก าลงเตรยมท าความสะอาดหองฟน เตรยมจดเครองมอกนอย (ตอนนในใจคดวาจะใหคนไขลงไปนงรอขางนอกหองกอน)

แตเมอคนไขไดเลาใหหมอฟงเทานนแหละ หมอถงกบองเลย !!!

บานของคนไขไมมรถโดยสารประจ าทางผาน ถาจะมาโรงพยาบาลจะตองเหมารถกระบะมาเทยวละ 200 บาท พอดวา

เมอเชานมเพอนบานเขามาตลาดในอ าเภอตงแต 05.00 น.จงขอตดรถเพอนบานมาดวย เพราะตองการประหยดเงนในการเหมา

รถกระบะ มาถงตอนนหมอถงไดรวาจรงๆแลวคนไขมาถงโรงพยาบาลตงแต "หกโมงเชา" เลยดวยซ า!!! นงรอจนกวาจะใกลๆ

08.00 น. จงเขามายนบตรทหองฟน

ทนคนไขกเลาใหหมอฟงตอวา เวลาจะกลบบานกตองรอนงรถโดยสารประจ าทางเขาไปในต วจงหวดกอน แลวรอรถ

โดยสารประจ าทางจากตวจงหวดเขาไปลงอกอ าเภอหนง แลวจงเดนกลบเขาบานตอได เพอทจะประหยดเงนไดอก 100 บาท

จากปกตบานทหางจากโรงพยาบาลเพยง 20 กโลเมตร แตกลบตองมานงรถโดยสารประจ าทางเปนระยะทาง 60 กโลเมตร

จากเหตการณเมอเชาทเลามาทงหมดน หวงเพยงเพออยากใหคณหมอๆทงหลายเหนใจในความยากล าบากของคนไข

ดวย บางครงเราไมรหรอกวาคนไขเดนทางมาหาเราอยางไร คนไขจะมาเชาหรอคนไขจะมาสาย กขอใหคณหมอๆใจเยนๆ คอยๆ

คย คอยๆสอสารกบคนไข เพราะเคาตองการมาพงเราจรงๆ และทส าคญอยาใหคนไขรอนานโดยมสาเหตมาจากการขนมา

ท างานสายของหมอๆเลยคะ <3 <3 <3

อยากใหคณหมอๆทกทานใหบรการคนไขดจญาตมตรและดวยหวใจแหงความเปนมนษยนะคะ <3 <3 <3

เทยววดจดใจ น าทพย

วดปาสรวฒนวสทธ ในพระองคฯ จ.นครสวรรค

วดนอยบนยอดเขา ทจงหวดนครสวรรค ขาพเจาและ

คณะเดนทางไปทนเมอ ป 2557 ถาจ าไมผด เราตองจอดรถไว

หลงจากขบขนเขามาสกระยะหนง และลงเดนเทาขนไปกน

ผ ใหญ 3 คน กบเดกอก 2 คน เดนบางพกบางไตไปตามระดบเขา

แตละจดกจะพบเจอ หองพระ ศาลา และสถานทไหวพระไปตลอด

เสนทางขนไปสยอดเขา แตละทงดงามและวจตรตระการตา และท

ล าคากวานนคอ วดนเปนวดในพระองค เปนวดในสมเดจพระเจา

พนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร

ชาวบานทวไปนยมเรยกวา วดพระพนาง

เมอเดนขนสยอดเขา เราจะเหนเจดยพทธคยาเดนเปน

สงา กบลานกวางโลงสบายตา ท าใหการไตขนเขามาแตละชน ได

ไหวทประดษฐานไว ไดอานประวต ไดอานขอคดพทธสภาษต จน

มาถงจดสดทายนน คมคากบการเดนทาง ขาพเจามความรสกวา

การเดนทางสทสงแตมความงดงามรออยขางหนาใหไดชนชมนน

เปนการเดนทางทคมคาและหายเหนอยเปนปลดทง..

และการไดมาไหวพระทวดนขาพเจาไดบทเรยนแหง

ธรรมะวาดวยเรองความอดทน ถาแยกค าออกมาแลว เคยมคนให

ความหมายไววา "อด" คอไมไดในสงทชอบ "ทน" คอตองรบใหได

ในสงทไมชอบ รวมแลวความอดทน คอการระงบยบยงใจไดในสง

ทชอบและไมชอบ เพอใหไดมาซงความส าเรจ แตส าหรบขาพเจา

มองวาความอดทน คอเครองมอฝกตน ใหรจกท าในสงทถกตอง

ไมใชแคท าในสงทชอบหรอไมชอบใหส าเรจ

เพราะบางครงในชวตคนเรานน ความชอบของเรากไม

อาจบอกไดวาถกตอง ความไมชอบของเรากไมอาจบอกไดวาผด

เชนกน ถาตองใชความอดทนกบเหตผลของการไดมาซงสงทชอบ

หรอเพอใหผานไปไดกบสงทไมชอบนน เราจะเหนวาปรมาณความ

อดทนของแตละคนตางกนไปตามประสบการณ และมมมองของ

การใชชวต แตการอดทนเพอฝกตนใหรจกท าในสงทถกตองนน

ตางกน แมไมไดในสงทชอบกคอการยอมรบดวยความเขาใจ แม

จะตองท าในสงทไมชอบ (กใครชอบเหนอยบาง)

กตองท าดวยความดวยความสขได สงทไดจากความ

อดทนเชนนคอ "ความอดกลน" ท าใหเรามความพยายามมากขน

และความพยายามทเพมขนนเองทท าใหเราไดเหนสงทเราก าลง

ท าอยนนตามความเปนจรง วาสงทถกใจเราหรอไมถกใจเรานน

เปนสงทถกตองสมควรทจะเพยรท าตอไปหรอไม...

บทสรปของความอดทนของขาพเจาคอ ความอดทนดวยความเขาใจ จะไมมขดจ ากดแหงความพยายาม

และความเพยร และไมบบคนใจเราใหมความทกข....

"ภาพจ าลองแหงสวรรค" วดปาสรวฒนวสทธ จ.นครสวรรค

เพาะรก ปลกศรทธา Paramitta Plukponyarm

มค าสอนของคนโบราณทสอนใหเรารจกใชชวตใหเปน

อยางคนฉลาดทจะใชชวต โบราณสอนลกหลานไววา คนฉลาดตอง

รจกโงบางเวลาคนเกงตองรจกถอมตน เมอน ามามองใหลกซงเราจะ

เหนวา เพราะหากฉลาดทกเวลา เรากจะไปกระทบอโกคนอนเขา

หากแสดงความเกงทกเวลา เรากจะไปกระทบความรสกคนอนเขา

กลไกการปองกนตวของมนษยกจะท างานคอการปกปอง

ตวเอง พนทของตวเอง และกระบวนการปฎเสธกจะเรมขนเพราะ

ปกต แตกอนเราจะคดจากมมมองของตนเองออกไป แตเมอเราเรม

เรยนรทจะใชวธมองคนอนโดยมมมองของเขา ไมใชของตวเอง

เกอบจะคลาย ๆ เอาใจเขามาใสใจเรา เพยงแตเปนดานพฤตกรรม

เรากจะมองอะไรไดกวางขน มองเหนในแงมมตาง ๆ ทปรากฎ

เพราะมองเขาอยางทเหนจรง ๆ ไมใชจากมมมองของเราอยางทเรา

คดวาเหน

ใชเวลาฝกฝนไปเรอย ๆ ทจะท าความเขาใจ เพราะเมอความเขาใจเกด เรากจะอภยในความพรองของเขาเอง โดยทเขา

ไมรองขอ

ความเขาใจในสงใดกตาม ตองรจกสงนนเสยกอน รจก จงจะเขาใจการจะรจกสงใดนน ตองใสใจ และสนใจถาขางในเตม

แลวกจะไมมการแสวงหาอกตอไป จะยงมเหลอมากพอทจะแบงปนออกไป

เราทกคนพงดแลจตวญญาณของตนเองกอน พฒนาจตตนเองกอน เตมเตมทตนเองกอน เราไมสามารถเปนจตวญญาณ

แทนใครได ไมสามารถรสกแทนใครได ไมสามารถคดแทนใครได

เราท าไดแคตวเองและเรากจะรวา เมอเราสข เขากสขอารมณเดยวกบเรา เมอเราทกข เขากทกขอารมณเดยวกบเรา

เมอเราคดได ปรงแตงได เขากท าไดเหมอนเราเชนกน

การร ารองหาคนเขาใจโดยไมยอมพยายามเขาใจเขากอนนน เหมอนดงสวนหนงในจตใจเราออกไปใหผอนเสมอ ๆ

โดยไมมการเตมเตมใหตวเองจะเกดชองวางในอก ท าใหตองมองหาใครสกคนมาเตมเตมมาคอยใหเรา ดแลเรา เพอทเราจะไดเตม

เปนการยกสทธในการมความสขของเราไปใหคนอน และใหเขาเปลยนแปลงเรา โดยเราไมคดจะเปลยนตวเอง

ซงในความเปนจรงนนทกคนเปลยนแปลงได ถาอยากจะเปลยนถามองเหนความงามทซอนอยในความเปลยนแปลง ถาม

ความสข ทกขท าใหคนเปลยน ความความสขกเชนกน ใชสงทงสองนใหเปน จะมคนใหมเกดขนจากคนเกาเสมอ

ทกคนท าผดพลาดได ดงนนจงไมมอะไรถกใจเรา และไมมอะไรไดอยางใจเราทกอยาง เราตองรจกพนทแหงความเขาใจ

และพนทแหงการใหโอกาสดวย เราอยากใหเขาเปลยนแปลงจากสงทเขาเคยเปนแตเราตองไมก าหนดวาเขาจะเปลยนแปลงจาก

ทเปน ไปเปนแบบไหนอยางไรเพราะนนคอการคาดหวง...และจะตามมาดวยความหวง...และตดตามมาดวยความผดหวงเสมอ

เราเพยงแตใหความเชอมน ใหโอกาส..ใหก าลงใจ และเฝาดความเปลยนแปลงนน...ถาเปนไปในทางทด สอดคลองกบสง

ทเราตองการ.มนคมกวาทเราคาดวาจะได ความเปลยนแปลงแบบน ทงเราและเขากจะไดในสงทด ภมใจทงคนใหและคนรบ..

เพยงแคเราอยาอยากไดทงหมด ความเปลยนแปลงทงหมดในคราวเดยวไมมทางเกดขนได มแตคอย ๆ เปลยนไป..

จนเราสงเกตได ทเปลยนทนทเหมอนเปลยนชองทวนนมนหนง มนละคร...มนไมออกมาจากขางในใจจรง ๆ จะไมมทางประทบใจ

ใครและไมรสกภมใจทเหนความเปลยนแปลง เพราะมนประทบเพยงสายตา...แตไมหยงรากลงไปในสายใจ

แตขอใหใจอยากเปลยน และลงมอท าใหเเกคความเปลยนแปลง..ไปในทางทดขน..ไมใชดในแบบของเรา ไปใชตดสนเขา

ไมได...แตดของเขาจากทเขาเคยเปนอยตางหากทสรางความสขใจใหกบผพบเหนไดจรง

เราไมสามารถเปลยนใครไดอนนเปนความจรงทสดเราเพยงแตใหโอกาส ก าลงใจ ใหค าแนะน า คอยดแล

ประคบประคองสนบสนน และชวยเหลอหนทางขางหนา...ใครเปลยนคนนนตองท าเอง

แตถาท าแลวมองไมเหนอะไรทางเดนนน กไมใชเสนทางทใชและถกตองในการใหโอกาสอกตอไป คนเรานนถาท าผดใน

เรองเดมครงแรกตองใหอภย...และใหโอกาสแกไข

แตถายงท าผดในเรองเดมอกเปนครงทสองหมายถงวา...คน ๆ นน...ไมไดเหนวาสงทท านนผด และไมคดจะแกไขการให

โอกาสตอไปไมมประโยชน เพราะตราบใดทเขายงไมเหนวาสงทผดนนเปนเรองทผดตองคดแกไขกจะท ามนตอไปเรอย ๆ และจะ

เสยเวลากบการใหอภย

เราจงตองมอเบกขาไวก ากบ...จากการเมตตาใหอภยท าผดซ า ๆ ซาก ๆ ในเรองเดม ๆ เกนอภย ตองปลอยไปตามกรรม

คอเปนเรองทกระท าผดเรองนนซ า ๆ ซาก ๆ กระทบกบเรา หรอ สงทเกยวของกบเราดวยแตถาไมกระทบ..หรอเกยวของกบเรา

...หรอท าใหเราไดหรอเสยประโยชนอะไร กคงตองท าใจยอมรบในนสยอนนไปดวยการเมตตาอยางไมมทสนสด

ถาเราวางใจใหสงกวาการคาดหวงวาจะได จากเงอนไข และการกระทบการใหอภยจะไมมขดจ ากดและจ านวนครง

สวนการมจ านวนครงของการใหอภยขนมาเพราะมผลประโยชน มการไดเสย มการรบและให มเงอนไข มการกระทบ

มนจงมจ านวนขนมาเพอเปนการปองกนความเสยหายทจะมากมายไปกวานน

ประธานขอคย

ทพ.กตตคณ บวบาน

ประธานชมรมทนตสาธารณสขภธร

สวสดครบ ทนตบคลากรทกทานครบ ในโอกาสน

วารสารทนตภธรขอแสดงความยนดกบกรรมการทนต-

แพทยสภาชดใหม ทไดรบเลอกตงเขามาท างานกนเปน

เวลา 4 ป พวกเราหวงวาทนตแพทยสภาชดนจะสามารถ

เดนเครองพฒนาใหวชาชพทนตแพทยเปนวชาชพของ

บคคลทชาวบานเชอมน ไววางใจไดอยางตอเนองนะครบ

นโยบายด ๆ ททานไดเสนอไวตอนหาเสยงกคงจะตอง

หาทางด าเนนการ รวมถงสานตอนโยบายด ๆ ททนต

แพทยสภามอยแลว อยางนอยในชวงนกระแสของการจด

ฟนแฟชน การท ารเทนเนอรแฟชนกยงลกลามอยทวไป

หมด เรานาจะเหนการจดการทเหมาะสม เดดขาด โดย

ความรวมมอและประสานงานกนอยางแขงขนในฐานะ

ทนตแพทยสภาทชดเจนมากขน

หนไปมองนองๆหมอฟนทก าลงหาทเรยนตอกน

มาระยะหนง บางคนกมทเรยนทตองการแลว บางคน

ก าลงสอบ บางคนก าลงฝกปรอวชาเผอไวปตอไป ผมกขอ

เปนคนหนงทขอเปนก าลงใจใหทกคนนะครบ อยางไรก

ตามในยคนทศทางการเรยนตอ หรอเรยกเทหๆ วาการจด

ระเบยบการมทนตแพทยเฉพาะทางของกระทรวง

สาธารณสข กก าลงมผลตอการวางแผนศกษาตอของ

ทนตแพทยทกคน มนองหลายคนระบายใหฟงถงความ

ยากล าบากในการศกษาตอในปจจบน โดยเฉพาะการท

ไมสามารถกลบมาท างานในทท างานเดมไดหากไมเปนไป

ตามขอก าหนดทไดก าหนดในระดบประเทศ

ทงนเปนเพราะเปาหมายของการก าหนดทศทาง

ในการพฒนาทนตแพทยเฉพาะทางทมการปรบใหเปนไป

ในทศทางเดยวกบแผนการจดบรการสขภาพชองปาก

นนเอง เรยกงายๆวาการพฒนาใหมหมอฟนเฉพาะทางยค

ใหมนนค านงถงความจ าเปนทจะตองม ตองใชของพนท

กอนทจะดความตองการของผ (อยาก)เรยน ซงทศทาง

แบบนเปนสงทคนนอกวงการของพวกเรา โดยเฉพาะกลม

ผ บรหารตางๆเหนดวยเปนอยางมากครบ ดงนนทนต

แพทยทก าลงวางแผนจะเปนหมอฟนทเชยวชาญในระดบ

มากกวาทจบในระดบปรญญาตรทกคน จ าเปนทจะตอง

เขาใจและเรยนรนโยบายนพรอมๆกบการปรบทศนคตใน

การเรยนตอใหเปนไปในทศทางเดยวกน (เชอวาแคนทนต

แพทยไทยท าไดชวร!!)

อกเรองทนาตดตามยงนก คออกไมนาน เราจะม

ทนตาภบาลเลอดใหม(วาไปนน) แหะๆ จรงหมายถงนองๆ

เจาพนกงานทนตสาธารณสข (4ป) ทจบมาเปนรนแรก

อยางเปนทางการเมอเดอนพฤษภาคมทผานมาน เชอวา

พๆ ทงพทนตแพทยและพทนตาภบาลทงหลายกก าลงลน

วานองทจบมาท างานในหลกสตรนจะเปนอยางไร สวนตว

แลวเชอวานองๆเหลานจะกลบมาเปนก าลงส าคญของ

พนท ในการพฒนาคณภาพบรการสขภาพชองปากได

อยางแนนอน เพยงแตอยากกระตกชายเสอทานหวหนา

ฝายทนตกรรมบางคน ทก าลงจะชวนนองๆเคาไปชวย

ถอนฟน อดฟนแบบเดมๆ วาความสามารถทเพมขนมา

ของนองๆเจาพนกงานฯเหลานมงเนนไปทงานสงเสรม

สขภาพชองปากนะจะพๆ นองๆ

สดทายของฉบบน อยากจะขอใชพนทตรงน

ขอบคณเครอขายเดกไทยไมกนหวาน และส านกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ทใหการ

สนบสนนทนในการจดท าวารสารทนตภธรมาโดยตลอด

ยงไปกวานน ผมเชอวาจะไดรบการสนบสนนเชนนตอไป

ในเลมหนาและเลมตอๆไป เพราะเราเชอวาวารสารทนต

ภธรสามารถสงผลใหเกดการพฒนาองคความรดานการ

สงเสรมสขภาพชองปากไดอยางตอเนอง เปนรปธรรม

นอกจากนยงเปนวารสารทสามารถรวมสรางความสขและ

แรงบนดาลใจใหกบทนตบคลากรทกระดบอกดวย

เจอกนใหมฉบบหนานะครบ ....สวสดครบ

เพอเสรมสรางแรงบนดาลใจและความสขในการท างาน

อานเพจ วารสารทนตภธร สงขอความเปลยนทอยทเพจนไดนะคะ

เครอขาย ฟ.ฟน สรางสข

www.facebook.com/groups/thaitanta

จ าหนายสนคาในเวบไซต www.tuntapootorn.com ผลก าไรทไดจากการขายหลงหกคาใชจายเปนสวนหนงของคาพมพคาสง วารสารทนตภธร

สงซอสนคาผาน ทนตภธร ONLINE ไดท www.tuntapootorn.com ตดตอสอบถาม กรณาสง Email มาท tuntapootorn@hotmail.com

ชองทางใหม www.facebook.com/Tuntapootorn สอบถามผานเฟสบค

แปรงเดก 0-3

แปรงเดก 6-12 ป แปรงผใหญ

แปรงผใหญ Biosafety โฉมใหม แปรงสฟนนมพเสษ

ราคาสนคารวม Vat7% แลว สงปกตไมมคาสง กรณาพจารณา ราคา ส สนคาทงหมดไดท www.tuntapootorn.com

แปรงเดก 3-6 ป

แปรงเดก 6-12 ป

จ าหนายสนคาเงนสด งดใหเครดตคะ ตดตอสอบถามทาง

อเมล tuntapootorn@hotmail.com

ฝาครอบแปรงสฟนอนละ10บาท นทานส าหรบเดก4-6ป (ขนาด9x9นว)

ยาสฟนเซนทแอนดรว 40 กรม

ยาสฟนซสเทมมา 40 กรม

คอลเกต 40 กรม

คอลเกต 20 กรม

ยาสฟนโคโดโม 40 กรม

จ าหนายสนคาเงนสด งดใหเครดตคะ ตดตอสอบถามทางอเมล

tuntapootorn@hotmail.com

แปรงสฟนโคโดโม

เสอกาวนเปยมสข Dental safety goal แปรงสฟนพรอมดามจบและสายรดขอมอส าหรบคนพการ

สนคา Gift Shop ส าหรบแจกเดกๆ

แปรงซอกฟน

ไหมขดฟน ยาว11m

ราคาสนคารวม Vat7% แลว สงปกตไมมคาสง กรณาพจารณา ราคา ส สนคาทงหมดไดท www.tuntapootorn.com

ยาสฟนฟลโอคารล 40 กรม

สอบถามขอมลเพมเตม www.facebook.com/Tuntapootorn

ถงผาดบ(10x12x2นว) สกรน 1 ส 100ถงขนไป 45บ/ถง ถงผาดบ(10x13นว) สกรน 1 ส 100ถงขนไป 35บ/ถง

พจารณาราคา และ สนคาทงหมดไดท www.tuntapootorn.com

หนวยงานกรณา ดาวนโหลด เอกสารขอใบเสนอราคา จากเวบไซต แลวอเมลกลบมาท

tuntapootorn@hotmail.com

ถงนวท าความสะอาดชองปากเดกทารก ราคา ชดละ 5 ชน/50 บาท ชดละ 3 ชน/30 บาท

ผาเจาะกลาง ผนละ 75 บาท ผาหอเซต ผนละ 85 บาท

เยบ 2 ชน ตดเยบจาก ผาฝาย100%140

เสน ส าหรบใช ในโรงพยาบาล ซบน าไดด ทนความรอนได >180 C มหนงสอรบรองมาตรฐานเสนดายจากสถาบนสงทอ

สนบสนนการจดพมพ วารสารทนตภธร ดวยการสงซอสนคาส าหรบใชในงานทนตสาธารณสข เพอการ

สรางเสรมสขภาพชองปากของประชาชนทกกลมวย ใน www.tuntapootorn.com

Tuntapootorn 2 59 วารสารทันตภูธร

Documents

วารสารทันตภูธร ฉบับที่ 2 ปี 2552

วารสารทันตภูธร ฉบับที่ 3 ปี 2550

20 ปีของ “สันติเสวนา” ในตะวันออกกลาง · 59, 59/1, 59/2 ซ.ปุณณวิถี 30 ถ.สุขุมวิท 101

(59) 2 giugno 1986

วารสารทันตภูธร เล่ม4 ปี2553

6(59 & 2 62& $/ '( /$ &$55(5$ '( % 2/2* $

วารสารทันตภูธร 1-2550

กิจกรรม 59 2

BLUMA 59 numéro 2

DPR 59, 2 aprile 2009

รายจ่าย 2-59

วารสารทันตภูธร ฉบับที่ 3 ปี 2551

วารสารทันตภูธร เล่ม4 ปี 2555

วารสารทันตภูธร ฉบับที่ 2 ปี 2551

· Created Date: 2/1/2018 10:59:59 PM

วารสารทันตภูธร เล่ม3 ปี2551

№2 (59) 2021

· Sana Malka Qadeer Ahmad Sa ma Bi Firoj Khan Sa ma Abdullah Total Lectures 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 59 Ya M Sa M U N S er'Ahmad

วารสารทันตภูธร เล่ม1 ปี2552

วารสารทันตภูธร เล่ม1 ปี2551