Dünyada ve türkiyede i̇lkler

DÜNYADA

İLK’LER

YAZI

insanlık tarihinin en önemli buluşu olan yazının, ilk olarak M.Ö. 3500 yıllarında Sümerler tarafından kullanıldığı bilinmektedir.

Pusulayı M.S 100 yılında Çinliler icat etti. Manyetik bir ortamda serbest bırakılan bir objenin kuzeye yöneleceği prensibinden hareketle pusulanın keşfi gerçekleşti

İlk Türk matbaacısı İbrahim Müteferrika’dır. Lale devri olarak bilinen dönemde 1726 yılında ilk Türk Matbaası kurulmuştur.

Matbaa (1439)

Johann Gutenberg

1592

• Galileo, cisimleri 30 kez büyüten bir teleskop yaptı.

• Büyük olasılıkla teleskop, bir bilimsel faaliyet ürünü olarak icat edilmiş değildir. Hollanda'da gözlük üretiminde ortaya çıkan bir yan üründür. Efsane, 1600 yıllarında bir çocuğun, Lippershey'in dükkanında, bir mercekten, vitrinde duran bir diğer merceğe baktığı ve bunun da dışardaki cisimleri daha yakın gösterdiğini farkettiği şeklindedir.

1622

• Blaise Pascal, babasının vergi hesaplarında kullanması için bir toplama makinesi icat etti.

1643

• Evangelista Torricelli, hava basıncını ölçmek için şimdi civalı barometre denilen cihazı icat etti.

1783

• Marquis de Jouffroy d'Abbans ilk buharlı gemiyi yüzdürdü.

1783

• Montgolfier Kardeşler bir sıcak hava balonunu başarıyla uçurdu.

1804

• Richard Trevithick raylar üzerinde giden ilk buharlı lokomotifi yaptı.

İlk fotoğraf makinası 1826

İlk Fotoğraf (1826)

İlk dikiş makinesi Fransız BarthelemyThimonnier tarafından 1830 yılında icat edilmiştir.

1848

• İlk yürüyen merdiven, New York'ta turist çekmek için kuruldu.

Futbolun kim tarafından bulunduğunu anlamak için modern tarihine bir göz atalım. Modern futbol oyununun 1860 yıllarda İngiltere’den doğduğu biliniyor. Bu oyun ilk zamanlar aristokratlar tarafından oynanan özel bir oyundu. Oyunun basitliği, mücadeleci yapısı ve eğlenceli yanları nedeniyle kısa sürede halk tarafından benimsendi ve oldukça popüler oldu.

1863

• İlk metro (yeraltı demiryolu) hattı Londra'da işletmeye açıldı.

1868

• Bir gazetenin yazı işleri müdürü olan Christopher Sholes ilk kullanışlı daktiloyu yaptı.

İlk telefon

1876

Thomas Watson ve Graham Bell 1875 senesinde sesin tel üstünden bir başka yere gittiğini fark etti. Fakat ses pek de anlaşılmaz bir haldeydi. 14 Şubat’ta Bell ve Gray telefonun patentini alabilmek için farklı bir şekilde başvuru yaptılar. Graham Bell’e 7 Mart’ta telefonun patenti verildi. Telefonun patentini alan Graham Bellatölyede araştırmalarını devam ettirirken telefonu kullanabilmek için taktığı bataryadan üzerine asit döküldü. Watson’u kendisine yardım etmesi için yanına telefonla çağırdı:“Sayın Watson, derhal buraya geliniz. Sizi bekliyorum.”Graham Bell Watson’u yardıma çağırırken bilinçsiz olarak 134 sene önce 10 Mart’ta ilk telefon konuşmasını gerçekleştirdi. Yardımcısı Watson, “telefon”dan ilk kez Graham Bell’in sesini işitti.

1892 yılında New York ve Chicago arası ilk uzun mesafeli arama işte böyle yapılmıştı.

1878

• Joseph Swan elektrik ampulünü icat etti.

Chicago'da 1885 yılında inşa edilen Home InsuranceBuilding, 11 katlı olmasına rağmen kayıtlara dünyanın ilk gökdeleni olarak geçmiş.

Dünyanın en uzun binası Burj Dubai

818 metrelik yüksekliğe sahip olan gökdelenin 165 katı bulunuyor.

Yaklaşık 4,1 milyar dolara mal olan dünyanın en uzun binası Burj Dubai için 330 bin metreküp beton döküldü, 39 bin ton çelik kullanıldı ve toplam 22 milyon saat çalışıldı.

Daimler'in 1885'te ürettiği bu motorsiklet modeli 'riding car' adıyla piyasaya sunulmuş.

İlk Motosiklet

1885

İLK OTOMOBİL

Fansız mühendisleri Rene” Pan-hard (1844-1897) ve Emile Levassor(1844-1897) mekanik araçlar üretmek amacıyla bir ortaklık kurmuşlardı. Daimler, beratını onlara sattı ve İlk otomobil 1891′de onların fabrikalarından çıktı. Bu, iki kişilik ve motoru önde olan bir araçtı. Arka tekerlekleri zincirle dönmekte, sürtmeli vitesler ve diferansiyelle işlemekteydi ve el freniyle durmaktaydı.

1895

• Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını buldu.

İlk radyo 1898

1903• Uçmak insanoğlunun eski tarihlerden beri hep hayali

olmuştur.

• Amerikalı Wright Kardeşler ilk motorlu uçağın uçuşunu gerçekleştirdi. Wright kardeşler icat ettikleri uçakla yaptıkları ilk denemede yerden 10 feetyüksekte toplam 120 metre yol almışlar ve 12 saniye havada kalmayı başarmışlardır.

1903

• Henry Ford, yeni araba fabrikasıyla seri üretim tekniğini getirdi.

1903

• Willem Einthoven, kalbin işleyişini kaydeden elektrokardiyografi cihazını icat etti.

İlk çamaşır makinası 1907

İlk televizyon 1926John Logie Baird ilk televizyon görüntüsünü başarıyla iletti.

İlk Buzdolabı 1913 yılında Chicago'da yapıldı.Domelre marka bu buzdolabı,elektrikle çalışıyordu.Ahşap gövdesinin üzerinde kompresör tipi bir soğutucu vardı. Soğutucu aygıtı,dolabın tavanına konmuştu ve neredeyse yarısı kadardı.

1939

• İgor Sikorsky adlı bir Rus mühendis tarafından ilk helikopter yapıldı.

İlk kez 7 Ocak 1946 tarihinde 'ENIAC' adıyla kullanımına başlanan elektronik bilgi işlem cihazları (yani bilgisayarlar), 65. yılında hayal edilemeyecek boyut ve işlevlerle yaşamımızı kolaylaştırıyor.

ABD ordusu için geliştirilen ilk ENIAC 30 ton ağırlığında, 167 metrekare hacminde iken, zamanla küçüldü, ucuzladı, günlük hayatın vazgeçilmezleri arasına girdi. Son teknoloji harikası tablet bilgisayarlar, bilgisayar ve internet dünyasını tamamen dokunmatik ekranla işleyen bir platforma taşıdı.

İnternet

İnternet aslında 1960'larda ortaya çıktı ama esas çıkışını 1991'de dünyanın her yerinden bilgiye ulaşılmasını sağlayan WWW (world wide web) ile yaptı.Ve işte bu tarihten sonra internet modern dünyanın vazgeçilmezleri arasına girdi; şimdi dünya nüfusunun üçte biri interneti alışveriş, eğlence ve iletişim için interneti kullanıyor.

Douglas Engelbart'ın1964 yılında geliştirdiği bu cihaz, bugün kullandığımız mouse'ların atası. Ahşap gövdesi ve hantal mekanizması görenleri gülümsetiyor.

İlk uzay yürüyüşü 1965

İlk dijital fotoğraf makinesi

(1975): Kodak

İlk cep telefonu

Motorola DynaTAC 8000X

1983

Dünya’ da ilk piyasaya sürülen cep telefonu bakınca, ne kadar geliştiğimizin farkına varabiliyoruz. Resimdeki telefon Motorola DynaTAC 8000X . Ölçüleri 13 x 1.75 x 3.5″. Bu tuğla büyükülüğündeki telefona 1983 yılında sahip olmak isteseydiniz 3.995 $’ ı gözden çıkarmanız gerekecekti, şimdi ise bu telefona çok komik bir rakama ulaşmak mümkün.Türkiyede ise ilk cep telefonu görüşmesi 23 şubat 1994 tarihinde dönemin başbakanı tansu çiller’incumhurbaşkanı süleyman demirel’i araması ile gerçekleşmiştir.

TÜRKİYE’DE

İLK’LER

• İlk Osmanlı madeni parası Osman Bey adına gümüşten bastırılmıştır.

• Sikkenin üzerine “Hullide Mülkehu” “AzzeNasrehu” gibi kısa dualar yazılırdı.

• Anlamı “Mülkü devamlı olsun, Yardımı aziz olsun”

Fethin sembolü olan Ayasofya’da ilk Cuma namazı fetihten üç gün sonra 1Haziran 1453 günü Akşemseddin tarafından kıldırılmış olup cemaat arasında Fatih ve O’nun askerleri hazır bulunmuşlardır.

Hezarfen Ahmet Çelebi (1609 İstanbul - 1640 Cezayir)

Hezarfen Ahmet Çelebi, kendi geliştirdiği takma kanatlarla uçmayı başaran ilk insanlardan biri olan, 17. yüzyılda Osmanlıda yaşamış Türk bilginidir. 1623-1640 yılları arasında saltanat süren Sultan IV. Murat zamanında, uçma tasarısını gerçekleştirdiği ve geniş bilgisinden ötürü halk arasında Hezarfen olarak anıldığı bilinmektedir.Hezarfen'in, Leonardo da Vinci'nin kuşlar üzerinde yaptığı çalışmalarından ilhamlandığı sanılmaktadır. Tarihi uçuşuna İstanbul'daki Galata Kulesi'nden başlamış ve İstanbul Boğazı'nı uçarak geçmeyi başarmıştır. Böylece kıtadan kıtaya uçarak bir ilke daha imza atmıştır.

NE AMERİKALI NE DE RUS OLSA OLSA TÜRKTÜR!

Lagari Hasan Çelebi

Dünyada ilk insanlı roket sizce kim tarafından fırlatıldı? Türkler! Dünyada ilk insanlı roket, sanıldığı gibi 1960’lı yıllarda Amerikalılar veya Ruslar tarafından değil, 1633 yılında Türkler

tarafından fırlatıldı!Evliya Çelebi, seyahatnamesinde Hasan Çelebi adlı Türk'ün, barutla çalışan iki katlı roket

yaptığını; ateşlenen roketin, denize düşmeden önce 2,5 km yol aldığını aktarıyor. LagariHasan Çelebinin roketindeki ana motorun çevresinde 6 küçük motor daha bulunduğunu ve bu

küçük motorların roketi havaya yükselten ilk kademeyi oluşturdukları konusunda Evliya Çelebi oldukça bilgi vermektedir.

Bu sistem, "modern füze" prensibi ile tıpatıp aynı!

Türk tarihinde ilk nüfus cüzdanı, 1863-64 yıllarındayapılan sayımdan sonra verildi. "Osmanlı

Tezkiresi" denilen bu nüfus hüviyetcüzdanlarının çizgili, düz bir kâğıt belge niteliğinde

birer pusula oldukları, tarihçi LütfiEfendi tarafından yazılmıştır. Cumhuriyet'ten

sonra 1927 yılında yapılan ilk nüfus sayımındansonra, her yurttaşa "nüfus cüzdanı"

verildi.

• İlk vapur , İkinci Mahmud zamanında ve 1827 yılında satın alınmış olup halk arasında Buğu Gemisi adıyla anılmıştır.

DÜNYANIN İLK ARABA VAPURU “SUHULET”Denizcilik tarihine 'dünyanın ilk araba vapuru' olarak geçen Suhulet, 1872 yılında Boğazın

iki yakasını bir araya getirmek, İstanbulluların ağır yüklerini taşımak için yaratıldı. Adı Namık Kemal tarafından konulan ve 'kolaylık' anlamına gelen Suhulet, Şirket-i Hayriye Müdürü Hüseyin Haki Efendi, Umum Müfettişi İskender Bey ve Hasköy Tersanesinin baş mimarı

Mehmet Bey tarafından tasarlandı: Londra'daki bir tersanede de hayat buldu.

Saatte 7 mil hız yapan Suhulet, emekliye ayrıldığı 1958 yılına kadar Sirkeci-Harem hattında yazlıkçıların eşyasından Merkez Bankası'nın altın sandıklarına kadar her türlü yükü taşıdı.

İlk gazete İkinci Mahmud döneminde ve 1 Kasım 1831 Salı günü yayınlanan Takvim-i Vekayi’dir.

• Türkiye’de ilk telgraf Sultan Meciddöneminde kurulmuş , 9 Eylül 1855 Pazar günü faaliyete geçmiştir.

• İlk Türk dünya haritaları

• Piri Reis1513

• Kaşgarlı Mahmut-1072Mavi-nehirlerYeşil- denizlerKırmızı-dağlarSarı – Ülkeler, şehirler

İlk Metro İstanbul'da, 1874 yılında kuruldu. 1867 yılında İstanbul'a gezmeye gelen Henri Gavan adlı bir Fransız mühendis, Karaköy'le Beyoğlu'- nu birleştiren ilk metro hattını yani "Tünel"i yaptı.

1960 İhtilali'nden sonra, Cumhurbaşkanı olan Cemal Gürsel, Türkiye'de otomobil üretilmesini istedi. 1960 yılında Eskişehir Devlet Demiryolları CER Atölyeleri'nde ilk Türk otomobili "Devrim" üretildi. 30 Ekim 1961 tarihinde Cemal Gürsel'e gösterilmek üzere Ankara'ya getirilen "Devrim", 1961 model

Consuller'a benziyordu. TBMM önündeki törende, 100 metre giden, sonra duran otomobilin yapımından vazgeçildi.

İlk Türk otomobili de Anadolmarkasıyla 1966 yılında satılıp kullanılmaya başlandı. Bundan önce ‘Devrim’ adlı bir otomobil, Eskişehir’de yapılsa da denenip üretiminden vazgeçildi

Havayolu ulaşımı: 1933’te başladı.

İlk Türk Uçağı: 1934 yılında Kayseri'de monte edilmiştir.

İlk renkli filmi 1953’te Halıcı Kız adıyla Muhsin Ertuğrul çekti.

İLK TV YAYINI

Ülkemizde ilk televizyon yayınlarını, İstanbulTeknik Üniversitesi başlattı. Yayınlarla ilgiliçalışmalara 1950 yılında geçildi. Projenin uygulama alanına girmesi, verici cihazlarının gelmesi 1952'de tamamlandı. Yayınlar, cihazların yetersiz oluşu ya da tahsisat yokluğu nedenleriyle daha çok stüdyo çalışmalarıydı. Ancak, bir keresinde kamera, Taşkışla'daki Teknik Üniversite binasınındamına çıkarıldı ve Mithatpaşa Stadyumu'ndaoynanan bir futbol maçı, oradangörülebildiği kadarıyla seyircilere iletildi. TRT Televizyonu, 1964'te resmen kuruldu.31 Ocak 1968 akşamı ilk resmi televizyon yayını, Ankara'da yapıldı. Yayınlar, 31 Ocak 1971'de 4 güne, 21 Haziran 1972'de de 5 güne çıkarıldı.