Maikling kwento at nobela

“Ang Kasaysayan ng

Maikling Kwento”

Amarant at Forget-Me-Not (ika-19 na dantaon)

Edgar Allan Poe, Nathaniel Hawthone, Bret Harte at Henry James

Mito, Alamat, Pabula, Kwentong bayan, Kasabihan, Salawikain at anekdota

Unang taon ng ika-20 siglo

Dagli – maikling sanaysayin at ito ang simula ng naiibang kasaysayan ng maikling kwentong tagalog

Mithi- pahayagang namahala sa patimpalak ng pagsulat ng dagli.

Elias- 1910, kwentong unang nagkamit ng gantimpala, isinulat ni Rosario Almario

Mithi, Demokrasya, Taliba, at Liwayway (iba pang pahayagan)

Bunga ng kasalanan ni Cirio H. Panganiban- nagkamit ng unang gatimpala, sa buwananag patimpalak ng Taliba.

Jesus ArceoRosalia AguinaldoBrigido batungbakalFausto Galauran Amado HernandezGenoveva Edroza MatuteInigo Ed. RegaladoAntonio RosalesDeogracias del Rosario

1934- Hanggang dito lumaganap at naging popular sa mambabasa ang maikling kwento.

Ilaw at Panitik- tinatawag na Panahon kung saan nahasa ang mga manunulat sa sining ng maikling kwento.

“Mga Gintong Dahon ng Panitik” (1929-1934)- Sapagkat binigyang hugis ay ang kaanyuan bukod sa pagbabago ng kalamnan.

-2 Pangkat ng Kwentistang Pilipino-Manunulat na yumakap sa istilo at

pormang dayuhan.Hayagang tumangkilik sa tradisyunal

na pagsulat.

Paghina ng kwentong tagalog(noong 1940) – naganap ang isang radikal na kilos nang sunugin ng mga sakdalista ang mga kathang sinulat ng mga aristokrata sa Plaza Mariones, Tondo Manila.

Ayon kay Teodoro Agoncillo, ang maikling kwento noong 1935-1940 ay:

1.Gumamit ng unang panauhan2.Tungkol sa buhay sa lunsod3.Matimpi sa paglalarawan at pagpapahayag ng damdamin4.Dahop sa malinis na pananagalogAt may ibat-ibang uri.

Panahon ng Hapones – nabalam ang pag-unlad ng maikling kwento dahil ipinasara ang mga limbagan at ipinagbabawal ang paggamit ng wikang Ingles. Nobelista—naging kwentista

Kontemporaryong Maikling Kwento (taguri noon)

“Kopunang nagtaguyod ng Literartura”

Narciso Reyes- Unang gantimpala “Lupang Tinubuan”

Liwayway Arceo- Ikalawang gantimpala, “ Uhaw ang Tigang na Lupa”

N.V.M. Gonzales- pangatlong gantimpla, “ Lunsod, Nayon, at Dagat-dagatan”

“Uri ng maikling kwento matapos ang digmaan”

Kwentong Komersyal-(mababaw at minadali ang sulat)

Kwentong Pampanitikan-( tunay na maayos ang balangkas ng mga pangyayari, may tiyak na tunguhin ang mga nagaganap na pangyayari, malinaw na inilahad ang papel ng bawat tauhan at natatapos ang kwentong nag-iiwan ng isang kakintalan.

Lalong sumigla ang pagsulat ng maikling kwento noong 1950 mula nang maitatag ang taunanag patimpalak ng Palanca Memorial Awards.

1950-1951• Ang kwento ni Mabuti•Mabangis na Kamay…… Maamong kamay

Dekada ‘70

“Sa kamatayan ni Tiyo Samuel” at “Mabangis na Lungsod”

“Ang Guwardiya” at “ Lagablab sa utak ni Damian Rosa”

Panahon ng Batas Militar

Marami ang nakulong sa pag-aaral, sila ay rebeldeng manunulat.

Naging paksa at tema ang “ Bagong Lipunan”

Binigyang pansin ng mga kwentista ang ginawang pagbibigay ng pamahalaan ng lupa sa magsasaka at pagsasaalang-alang sa ilangkaraingan ng taong-bayan.

“Mga ugat ng Maikling Kwento”

MitolohiyaPabulaParabulaKwentong BayanAnekdota

“Uri ng Maikling Kwento”

A. Ayon sa Kahinggilan 1. Kwento ng madulang pangyayari 2. Kwento ng Maromamnsang

Pakikipagsapalaran 3.kwento ng kababalaghan 4. Kwento ng Katatakutan 5. Kwento ng katatawanan

B. Ayon sa Kabalangkasan 1.Maikling kwento ng Kabanghayan 2.Maikling kwento ng Katauhan 3.Maikling kwento ng Kapaligiran o Katutubong Kulay 4.Maikling kwento ng Sikolohiko o Pangkaisipan

“Mahahalagang Sangkap ng Maikling Kwento”

A.TauhanB.TagpuanC.Banghay

“Limang Bahagi ng Banghay”

1.Panimula2.Saglit na Kasiglahan3.Mga Suliraning Inihanap ng Lunas4.Kasukdulan5.Wakas o Katapusan

D. TemaE. DamdaminF. HimigG. Paningin 1. Paningin sa Unang Panauhan 2.Paningin sa Pangatlong Tauhan 3. Paningin sa Laguman 4. Panlahat na paningin

“Mga Salik ng Maikling Kwento”

1. Kapaunahan – ang mga panagunahing tauhan ay ang siyang pinakaugat ng maselang pangyayaring inilahad.

2. Kaganyakan- Tinatawag ding isang saglit na kasiglahan sapagkat ito ang nagpasidhi sa damdamin at pagnanasa ng manbabasa upang ipagpatuloy ang pagtunghay.

3. Kabanghayan- Ang pagkakasunod-sunod ng mga naaayong pangyayari na mabilis ang kaganapan at pagkaklahad ay ayon sa istilo ng manunulat.

4.Tunggalian- Ito ay tinatawag na gusot o buhol.

5. Kasukdulan- Isang bahagi ngunit salik ding matatawag. Ito ang pinakamasidhing bahagi dahil dito nakasalaylay ang kaalaman ng mambabasa sa sasapitin ng mga tauhan sa bandang huli.

6. Kakanyahan- Ito ang istilo ng awtor.

7.Kahimigan- Ang damdaming ginagamit upang mapukaw at makintal sa isipan ng mambabasa.

.

“SALAMAT SA PAKIKINIG!!!”

Iniulat ni: Charlotte Albez Malinao