System problem solving process

(กระบวนการคิดเชิงแก�ปั�ญหา)SYSTEM PROBLEM-SOLVING PROCESS

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

คิวามหมายของการคิด

- ฮิ�ลการ์�ด (Hilgard ) กลาววา การ์คิ�ดเป็�นพฤติ�กร์ร์มที่��เก�ดขึ้��นในสมองอ�นเน �องมาจากการ์ใช้#ส�ญล�กษณ์�แที่นส��งขึ้อง เหติ)การ์ณ์�หร์ อ สถานการ์ณ์� ติาง ๆ - บร์-โน (Bruno ) กลาววา การ์คิ�ดเป็�นกร์ะบวนการ์ที่างสมองที่��ใช้#ส�ญล�กษณ์�จ�นติภาพ คิวามคิ�ดเห1น และคิวามคิ�ด ร์วบยอด แที่นป็ร์ะสบการ์ณ์�ในอด�ติ คิวามเป็�นไป็ได#ในอนาคิติ และคิวามเป็�นจร์�งที่��ป็ร์ากฏ การ์คิ�ดจ�งที่5าให#คินเร์า ม�กร์ะบวนการ์ ที่างสมองในร์ะด�บส-ง กร์ะบวนการ์เหลาน��ได#แก ติร์ร์กศาสติร์� คิณ์�ติศาสติร์� ภาษา จ�นตินาการ์ คิวามใสใจ เช้าวน�ป็7ญญา คิวามคิ�ดสร์#างสร์ร์คิ� และอ �นๆ - มากาเร์ติ ด�บบล�ว แมที่ล�น (Matlin ) กลาววา การ์คิ�ดเป็�นก�จกร์ร์มที่างสมอง เป็�นกร์ะบวนการ์ที่างป็7ญญา ซึ่��งป็ร์ะกอบด#วย การ์ส�มผั�ส การ์ร์�บร์- # การ์ร์วบร์วม การ์จ5า การ์ร์ �อฟื้;� นขึ้#อม-ลเกาหร์ อป็ร์ะสบการ์ณ์� โดยที่��บ)คิคิลน5าขึ้#อม-ลขึ้าวสาร์ติาง ๆ เก1บไว#เป็�นร์ะบบ การ์คิ�ดเป็�นการ์จ�ด ร์-ป็แบบขึ้องขึ้#อม-ลขึ้าวสาร์ใหมก�บขึ้#อม-ลเกา ผัลจากการ์จ�ดสามาร์ถแสดงออกมาภายนอกให#ผั-#อ �นร์�บร์- #ได#

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

สร์)ป็ได#วาการ์คิ�ดเป็�นกร์ะบวนการ์ที่��เก�ดขึ้��นในสมองที่��ใช้#ส�ญล�กษณ์�หร์ อภาพแที่นส��งขึ้อง เหติ)การ์ณ์�หร์ อสถานการ์ณ์�ติางๆ โดยม� การ์จ�ดร์ะบบคิวามร์- # ขึ้#อม-ล ขึ้าวสาร์ซึ่��งเป็�นป็ร์ะสบการ์ณ์�เด�มก�บป็ร์ะสบการ์ณ์�ใหมหร์ อส��งเร์#าใหม ที่��ไป็ได#ที่��งในร์-ป็แบบธร์ร์มดา และสล�บซึ่�บซึ่#อน ผัลจากการ์จ�ดร์ะบบสามาร์ถแสดงออกได#หลายล�กษณ์ะ เช้น การ์ให#เหติ)ผัลการ์แก#ป็7ญหาติาง ๆ เป็�นติ#น

กระบวนการของการคิด

การ์คิ�ดเป็�นกร์ะบวนการ์ขึ้องจ�ติใจหร์ อกร์ะบวนการ์ที่างสมอง ซึ่��งม�คิวามส5าคิ�ญติอการ์เร์�ยนร์- # การ์คิ�ดไมม�ขึ้อบเขึ้ติจ5าก�ด กร์ะบวนการ์คิ�ด ขึ้องมน)ษย�เป็�นกร์ะบวนการ์ที่��ม�ขึ้� �นติอนที่��เร์��มจากส��งเร์#ามากร์ะติ)#นที่5าให#จ�ติใสใจ ก�บส��งเร์#า และสมองน5าขึ้#อม-ล หร์ อคิวามร์- #ที่��ม�อย-มา ป็ร์ะมวล เพ �อให#ได#ผัลขึ้องการ์คิ�ดออกมา เหติ)ขึ้องการ์คิ�ด >> ติ#นเหติ)ขึ้องการ์คิ�ดคิ อส��งเร์#าที่��เป็�นป็7ญหา หร์ อส��งเร์#าที่��เป็�นคิวามติ#องการ์ หร์ อส��งเร์#าที่��ช้วนสงส�ย ผัลขึ้องการ์คิ�ด >> คิ5าติอบขึ้องป็7ญหาที่��พบ ซึ่��งร์วมไป็ถ�งว�ธ�การ์ในการ์แก#ป็7ญหา ขึ้��นติอนในการ์ป็ฏ�บ�ติ�งาน เพ �อให#ได#คิ5าติอบน��นๆ นอกจากน��นย�งม�แนวคิ�ด คิวามร์- # ที่างเล อก และส��งป็ร์ะด�ษฐ์� ซึ่��งเป็�นส��งใหมๆ เก�ดขึ้��นด#วย

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

กระบวนการคิดเชิงแก�ปั�ญหา

คิวามหมายขึ้องการ์คิ�ดแก#ป็7ญหา            การ์คิ�ดแก#ป็7ญหา หมายถ�ง คิวามสามาร์ถที่างสมองในการ์ขึ้จ�ดสภาวะคิวามไมสมด)ลที่��เก�ดขึ้��น โดยพยายามป็ร์�บติ�วเองและส��งแวดล#อมให#ผัสมกลมกล นกล�บเขึ้#าส-สภาวะสมด)ลหร์ อสภาวะที่��เร์าคิาดหว�ง คิวามส5าคิ�ญขึ้องการ์คิ�ดแก#ป็7ญหา            การ์คิ�ดแก#ป็7ญหา ถ อวาเป็�นพ �นฐ์านที่��ส5าคิ�ญที่��ส)ดขึ้องการ์คิ�ดที่��งหมด การ์คิ�ดแก#ป็7ญหาเป็�นส��งส5าคิ�ญติอว�ถ�การ์ด5าเน�นช้�ว�ติในส�งคิมขึ้องมน)ษย� ซึ่��งจะติ#องใช้#การ์คิ�ดเพ �อแก#ป็7ญหาที่��เก�ดขึ้��นติลอดเวลา ที่�กษะการ์คิ�ดแก#ป็7ญหาเป็�นที่�กษะที่��เก��ยวขึ้#องและม�ป็ร์ะโยช้น�ติอการ์ด5าร์งช้�ว�ติที่��ว) นวายส�บสนได#เป็�นอยางด� ผั-#ที่��ม�ที่�กษะการ์คิ�ดแก#ป็7ญหาจะสามาร์ถเผัช้�ญก�บภาวะส�งคิมที่��เคิร์งเคิร์�ยดได#อยางเขึ้#มแขึ้1ง ที่�กษะการ์แก#ป็7ญหาจ�งม�ใช้เป็�นเพ�ยงการ์ร์- #จ�กคิ�ดและร์- #จ�กการ์ใช้#สมองหร์ อเป็�นที่�กษะที่��ม)งพ�ฒนาสติ�ป็7ญญาแติเพ�ยงอยางเด�ยวเที่าน��น แติย�งเป็�นที่�กษะที่��สามาร์ถพ�ฒนาที่�ศนคิติ� ว�ธ�คิ�ด คิาน�ยมคิวามร์- # คิวามเขึ้#าใจในสภาพการ์ณ์�ขึ้องส�งคิมได#ด�อ�กด#วย

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

การคิดโดยตรงที่��ใชิ�ในการแก�ปั�ญหา ( Directed Thinking) แบงออกได# 2 ป็ร์ะเภที่คิ อ 1. การคิดเชิงวจารณ์! (Critical Thinking) เป็�นการ์คิ�ดเก��ยวก�บขึ้#อเที่1จจร์�งหร์ อสถานการ์ณ์�ติางๆ วาถ-กหร์ อผั�ดโดยใช้#เหติ)ผัลป็ร์ะกอบซึ่��งการ์ให#เหติ)ผัลน��นม� 2 แบบคิ อ การ์คิ�ดแบบอน)มาน(Deductive Thinking) เป็�นการ์คิ�ดหาเหติ)ผัลในการ์หาคิ5าติอบจากหล�กเกณ์ฑ์�ที่��ม�อย- และการ์คิ�ดแบบอ)ป็มาน(InductiveThinking) เป็�นการ์คิ�ดหาเหติ)ผัลในการ์สร์)ป็หล�กเกณ์ฑ์�จากขึ้#อม-ลที่��ส�งเกติได# 2. การคิดสร�างสรรคิ! (Creative Thinking) หมายถ�งกร์ะบวนการ์คิ�ดการ์กร์ะที่5าผัลงานใหมๆ ที่��มน)ษย�คิ�ดและป็ร์ะด�ษฐ์�ขึ้��น โดยที่��วไป็คิวามคิ�ดสร์#างสร์ร์คิ�จะเก�ดขึ้��นได#สองล�กษณ์ะ คิ อ เก�ดจากคิวามคิ�ดร์�เร์��มป็ร์ะด�ษฐ์�อะไร์ใหม ๆ ที่��ไมเคิยม�ใคิร์คิ�ดมากอน และเก�ดจากการ์คิ�ดด�ดแป็ลงส��งเด�มที่��ม�อย-แล#วให#เป็�นป็ร์ะโยช้น�แกมน)ษย�

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

องคิ!ปัระกอบหลั$กส%าหร$บการคิดแก�ปั�ญหา 1 .แยกแยะและก5าหนดป็7ญหา (Identify and Define the Problem )2.ส5าร์วจขึ้#อม-ลและสร์#างกร์ะบวนการ์คิ�ด (Explore Information and Create Ideas)3.เล อกว�ธ�ที่��สามาร์ถแก#ป็7ญหาได#ด�ที่��ส)ด (Select the Best Idea)4.น5าว�ธ�การ์ที่��เล อกมาที่ดสอบ (Build and Test the Idea)5.ป็ร์ะเม�นผัลที่��ได#จากการ์ที่ดสอบ (Evaluate and Results)

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

กระบวนการคิดเชิงแก�ปั�ญหาในร&ปัแบบต'างๆ

กร์ะบวนการ์คิ�ดแก#ป็7ญหาขึ้องก�ลฟื้อร์�ด ม�ด�งน��           1.  ขึ้��นเติร์�ยมการ์ คิ อขึ้��นขึ้องการ์คิ#นพบป็7ญหาที่��แที่#จร์�ง           2 .  ว�เคิร์าะห�ป็7ญหา คิ อการ์พ�จาร์ณ์าสาเหติ)ส5าคิ�ญๆ ขึ้องป็7ญหา           3 .  ขึ้��นเสนอแนวที่างแก#ป็7ญหา คิ อการ์หาว�ธ�การ์แก#ป็7ญหา เป็�นที่างเล อกที่��ติร์งก�บสาเหติ) แล#วน5ามาใช้#ในการ์แก#ป็7ญหา           4 .  ขึ้��นติร์วจสอบผัล เป็�นการ์ติ�ดติามป็ร์ะเม�นผัลจากขึ้#อ 3 เพ �อให#พบผัลล�พธ�ที่��พอใจ อาจติ#องแก#ไขึ้ที่�ศที่างการ์แก#ป็7ญหาใหม           5 .  ขึ้��นการ์น5าไป็ป็ร์ะย)กติ�ใช้# เม �อพบป็7ญหาใกล#เคิ�ยงอาจน5าไป็ศ�กษาเพ �อแก#ไขึ้ เพ �อหาที่�ศที่างการ์แก#ป็7ญหาใหม

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

กร์ะบวนการ์คิ�ดแก#ป็7ญหาขึ้องจอห�น ด�วอ�� ม�ด�งน��: ขึ้��นที่�� 1 ก5าหนดป็7ญหา ขึ้��นที่�� 2 ขึ้��นว�เคิร์าะห�ป็7ญหา ขึ้��นที่�� 3 ติ��งสมม)ติ�ฐ์าน ขึ้��นที่�� 4 เก1บร์วบร์วมขึ้#อม-ล ขึ้��นที่�� 5 ว�เคิร์าะห�ขึ้#อม-ล ขึ้��นที่�� 6 สร์)ป็ผัล

กระบวนการคิดเชิงแก�ปั�ญหาในร&ปัแบบต'างๆ

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

กระบวนการคิดเชิงแก�ปั�ญหาในร&ปัแบบต'างๆ

กร์ะบวนการ์คิ�ดแก#ป็7ญหาขึ้องสเติน�ช้ (Stanish) ม� 6 ขึ้��นติอน คิ อ 1.ขึ้��นติร์ะหน�กร์- #ป็7ญหา (Sensing Problem and Challenges) 2.ขึ้��นคิ#นหาสาเหติ)ขึ้องป็7ญหา หร์ อขึ้��นร์วบร์วมขึ้#อม-ล (Data Finding) 3.ขึ้��นก5าหนดป็7ญหา (Problem Finding) 4.ขึ้��นหาแนวที่างในการ์แก#ป็7ญหา (Idea Finding) 5.ขึ้��นคิ#นหาขึ้#อสร์)ป็และเล อกว�ธ�การ์แก#ป็7ญหา (Solution Finding) 6.ขึ้��นยอมร์�บขึ้#อสร์)ป็และด5าเน�นการ์แก#ป็7ญหา (Acceptance Finding)

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

กระบวนการคิดเชิงแก�ปั�ญหาในร&ปัแบบต'างๆ

กร์ะบวนการ์คิ�ดแก#ป็7ญหาติามหล�กที่างพร์ะพ)ที่ธศาสนา เป็�นล5าด�บขึ้��นติอนขึ้องการ์คิ�ดและการ์ด5าเน�นการ์แก#ป็7ญหาโดยย�ดหล�กการ์คิ�ดแบบ อร์�ยส�จ “ 4 เพ �อให#สามาร์ถแก#ป็7ญหาได#อยางม�ป็ร์ะส�ที่ธ�ภาพ ว�ธ�คิ�ดแบบอร์�ยส�จ 4 เร์�ยกติามที่างธร์ร์มะได#วา ว�ธ�แหงคิวามด�บที่)กขึ้� โดยเร์��มจากติ�วป็7ญหา หร์ อ ที่)กขึ้� แล#วที่5าคิวามเขึ้#าใจป็7ญหาให#ช้�ดเจน จ�งส บคิ#นหาสาเหติ)เติร์�ยมแก#ไขึ้ และวางแผันก5าจ�ดสาเหติ)แหงป็7ญหาน��น ม�ว�ธ�การ์ป็ฏ�บ�ติ� 4 ขึ้��นติอน ได#แก

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

1.ที่)กขึ้� คิ อ การ์ก5าหนดให#ร์- #จ�กสภาพป็7ญหา หมายถ�ง คิวามไมสบายกาย คิวามไมสบายใจ อ�นเน �องมาจากสภาวะที่��ที่นได#ยาก คิ อ เป็�นสภาวะที่��บ�บคิ��นจ�ติใจ อาจเก�ดจากคิวามขึ้�ดแย#ง การ์ขึ้าดคิวามเที่��ยงแที่#การ์พล�ดพร์ากจากส��งที่��ร์ �ก คิวามไมสมป็ร์าร์ถนา เม �อเก�ดที่)กขึ้�เร์าติ#องไมป็ร์ะมาที่ และติ#องพร์#อมที่��จะเผัช้�ญก�บคิวามเป็�นจร์�ง2.สม)ที่�ย คิ อ การ์ก5าหนดเหติ)แหงที่)กขึ้�เพ �อก5าจ�ดที่)กขึ้�เหลาน��น หมายถ�ง เหติ)ที่��

ที่5าให#เก�ดที่)กขึ้� เป็�นส��งเร์��มติ#นที่��ที่5าให#เก�ดที่)กขึ้� ที่)กขึ้�ที่��เก�ดขึ้��นน��นม�สาเหติ)ที่��แติกติางก�นออกไป็ แติสาเหติ)ที่��แที่#จร์�งที่��กอให#เก�ดที่)กขึ้� ก1คิ อ ติ�ณ์หา หร์ อคิวามอยาก โดยม�อย-

3 ป็ร์ะการ์คิ อ 21. กามติ�ณ์หา หมายถ�ง คิวามอยากได#ส��งที่��ป็ร์าร์ถนาที่)กอยาง

22. ภวติ�ณ์หา หมายถ�ง คิวามอยากเป็�น 23. ว�ภวติ�ณ์หา หมายถ�ง คิวามไมอยากเป็�น

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

3.น�โร์ธ คิ อ การ์ด�บที่)กขึ้�อยางม�จ)ดหมาย ติ#องม�การ์ก5าหนดวาจ)ดหมายที่��ติ#องการ์คิ ออะไร์ โดยน�โร์ธน��นคิ อคิวามด�บที่)กขึ้� หร์ อภาวะที่��ที่5าให#ติ�ณ์หาด�บส��นไป็แล#ว ที่)กขึ้�สวนใหญที่��เก�ดขึ้��นม�สาเหติ)มาจากติ�ณ์หา หร์ อคิวามอยาก ถ#าคินเร์าลดติ�ณ์หาหร์ อคิวามอยากได#มากเที่าไร์ ที่)กขึ้�ก1ยอมน#อยลงไป็ด#วย แติถ#าเร์าด�บได#โดยส��นเช้�งช้�ว�ติเร์าก1จะม�แติคิวามสงบ 4 .มร์ร์คิ คิ อ การ์ก5าหนดว�ธ�การ์ ร์ายละเอ�ยดและป็ฏ�บ�ติ�ตินเพ �อก5าจ�ดป็7ญหาที่��กอให#เก�ดที่)กขึ้� ซึ่��งก1คิ อการ์เด�นที่างสายกลาง มร์ร์คิม�องคิ�ป็ร์ะกอบ 8 ป็ร์ะการ์ คิ อ

41 ส�มมาที่�ฏฐ์� หมายถ�ง คิวามเห1นช้อบ 42 ส�มมาส�งก�ป็ป็ะ หมายถ�ง คิวามด5าร์�ช้อบ 4.3 ส�มมาวาจา หมายถ�ง การ์เจร์จาช้อบ 44. ส�มมาก�มม�นติะ หมายถ�ง การ์กร์ะที่5าช้อบ 45 ส�มมาอาช้�วะ หมายถ�ง การ์เล��ยงช้�พช้อบ 46 ส�มมาวายามะ หมายถ�ง พยายามช้อบ 47 ส�มมาสติ� หมายถ�ง การ์ร์ะล�กช้อบ 48. ส�มมาสมาธ� หมายถ�ง การ์ติ��งจ�ติม��นช้อบ

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

Teacher

Asst.Prof.Dr.Charuni Samat237 117 System Thinking Process For Computer Educator

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

Members

1. Mr.Sunan Arrisapho 563050180-42. Ms.Rawinnipa Manee 563050177-33. Ms.Patchanida Yooyen 563050430-74. Ms.Monthira Khumhiran 563050432-35. Ms.Chadchanat Pushpawanish 563050423-46. Mr.Manawat Khamrin 563050433-17. Mr.Watcharawit Nanjantee 563050438-1

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

Members

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR

The End

237 115 SYSTEM THINKING PROCESS FOR COMPUTER EDUCATOR