ACTEP2014: ASCC challenges in EM

ศ. นพ. สนต หตถรตน

• สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (Association of South-East Asian Nations)

• ตงขนเมอ 8 ส.ค.2510 โดย “ปฏญญากรงเทพ” (Bangkok Declaration)

1. สาธารณรฐอนโดนเซย (อนโดนเซย)

2. {สหพนธรฐ}มาเลเซย (มาเลเซย)

3. สาธารณรฐสงคโปร (สงคโปร)

4. สาธารณรฐฟลปปนส (ฟลปปนส)

5. ราชอาณาจกรไทย (ไทย)

6. เนการาบรไนดารสซาลาม (บรไน) พ.ศ.2527

7. สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม (เวยดนาม) พ.ศ.2538

8. สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว(ลาว) พ.ศ.2540

9. สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร (พมา) พ.ศ.2540

10. ราชอาณาจกรกมพชา (เขมร) พ.ศ.2542

1. รฐทเตรยมเปนสมาชก (candidate member state) = รฐเอกราชปาปวนวกน

2. รฐสงเกตการณ (observer state) = สาธารณรฐประชาธปไตย ตมอรเลสเต

ปาปวนวกน

ตมอรเลสเต

• ใหจดตง “ประชาคมอาเซยน” (ASEAN Community) ใหส าเรจใน พ.ศ.2563

• ตอมาเลอนเปน พ.ศ.2558

1. “ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” (Asean Economic Community, AEC)

2. “ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน” (Asean Political-Security Community, APSC)

3. “ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน” (Asean Socio-Cultural Community, ASCC)

ครงท 13 ทสงคโปร เมอ 20 พ.ย.2550

ใหแผนงาน ASCC พ.ศ. 2552-2558 ดงน

A. การพฒนามนษย (Human development)

B. สวสดการและการคมครองสงคม (Social welfare & protection)

C. สทธและความเปนธรรมทางสงคม (Social justice & rights)

D. การด ารงความยงยนของสงแวดลอม (Ensuring environmental sustainability)

E. การลดชองวางการพฒนา (Narrowing the development gap)

B1. การบรรเทาความยากจน (Poverty alleviation)

B2. การสรางเครอขายความปลอดภยทางสงคม และการปองกนผลกระทบดานลบจากการรวมกนของอาเซยน และระบบโลกาภวตน (Social safety net & protection from the negative impacts of integration & Globalization)

B3. การสงเสรมความปลอดภยดานอาหาร (Enhancing food security & safety)

B4. การเขาถงการดแลสขภาพและวถชวตสขภาพ (Access to health care & healthy lifestyles)

B5. การเพมความสามารถในการควบคมโรคตดตอ (Improving capability to control communicable diseases)

B6. การท าใหอาเซยนปลอดยาเสพตด (Ensuring a drug-free ASEAN)

B7. การสรางรฐให “อด-ฮด-ส”ภยพบต จนประชาคมปลอดภยเพมขน (Building disaster-resilient nations & safer communities)

• ในทน คอ “ระบบการแพทยฉกเฉนไทย” ตาม “พ.ร.บ.การแพทยฉกเฉน พ.ศ.2551”

• “การแพทยฉกเฉน” = การปฏบตการฉกเฉน การศกษา การฝกอบรม การคนควา และการวจย เกยวกบ การประเมน การจดการ การบ าบดรกษาผปวยฉกเฉน และ การปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉน

• คอ บคคลซงไดรบการบาดเจบ หรอ มอาการปวยกะทนหน ซงเปนอนตรายตอชวตหรอการท างานของอวยวะส าคญ จ าเปนตองไดรบการประเมน การจดการ และการบ าบดรกษาอยางทนทวงท เพอปองกนการเสยชวตหรอการรนแรงขนของการบาดเจบนน

• พ.ศ.2453 พอคาจนกลมหนงสราง “อาคารปอเตกตง” เพอชวยผยากไร เปน “มลนธปอเตกตง” พ.ศ.2480, 2500ชวยเกบ/ฝงศพไรญาต 2510ชวย“กคน” (กภย)ในอบตเหต และน าสง ร.พ. ตอมามมลนธอนๆ เชน รวมกตญญ พ.ศ.2513

• พ.ศ.2491 ร.พ. กลาง ตง “แผนกอปทวเหต”

• พ.ศ.2510 ร.พ. จฬาฯ ตง

“หองฉกเฉน”

• พ.ศ.2515 “สมเดจยา”ทรงตงหนวย “แพทยอาสาทางอากาศ” ตอมาเปลยนชอเปน “งานหนวยแพทยทางวทย” ซงอาจถอวา เปนตนแบบแหงการแพทยฉกเฉนทางวทยในระดบพลเรอนของไทยได

• พ.ศ.2523 ม “ศนยสงกลบและรถพยาบาล กรมต ารวจ” เพอชวยเหลอผบาดเจบ โดยท าแผนรวมมอกบ ร.พ.ตางๆในกรงเทพฯ โดยใชโทรฯสายดวน 1691

• พ.ศ.2527 พล.อ.อาทตย ก าลงเอก พฒนากองก าลงรกษาพระนคร ตงโทรฯสายดวน 123 และหนวยรถพยาบาลฉกเฉน 40 คน ใหบรการชาวกรงเทพฯ ถง พ.ศ.2529

• พ.ศ.2532 กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ไดงบฯ150 ลานบาท สรางอาคารและระบบ EMS ซงเปดด าเนนการ พ.ศ.2536

• พ.ศ.2535 ร.พ. ศนยขอนแกน เรมจดตงศนยอบตเหต (Trauma & Critical Care Center) โดยไดรบความชวยเหลอจากญปน (JICA) ใน พ.ศ.2536 เปดหนวย กชพใหการชวยเหลอผบาดเจบ

ณ จดเกดเหตดวย

• พ.ศ.2536 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชทานทรพยสวนพระองค 38 ลานบาท ใหกองบญชาการต ารวจนครบาล จดต ารวจจราจรเคลอนทเรวในโครงการพระราชด าร “ต ารวจชวยผปวยฉกเฉน”

• พ.ศ.2537 กรงเทพมหานครโดยวชรพยาบาล ตง “SMART”(Surgico-Medical Ambulance & Rescue Team) ในเดอน ธนวาคม โดยใชโทรฯสายดวน 1554

• พ.ศ.2538 กรมการแพทย สธ. เปด “ศนยกชพนเรนทร”อยางเปนทางการในเดอน มนาคม ท รพ.ราชวถ และในปตอมา ท รพ.เลดสน และ รพ.นพรตนราชธาน โดยใชโทรฯสายดวน 1669

• พ.ศ.2540 ตง “ชมรมเวชศาสตรฉกเฉน”

• พ.ศ.2542 สวรส.ใหทนชมรมฯ ศกษา “การปฏรประบบสขภาพยามฉกเฉน” เสนอตอ สธ. พ.ศ.2543

• พ.ศ.2544 ตง “สมาคมเวชศาสตรฉกเฉน”

• พ.ศ.2545 สธ. ตง “ส านกงานระบบบรการการแพทยฉกเฉน” (ศนยนเรนทร สธ.) เพอพฒนาระบบและใหมศนยฯในทกจงหวด โดยไดงบ 10 บาท/หวประชากร

• พ.ศ.2546 แพทยสภาอนมต ใหมการฝกอบรมแพทยเฉพาะทางสาขาเวชศาสตรฉกเฉน โดยเปน “สาขาขาดแคลน ประเภทท 1”

• พ.ศ.2547 เปดการฝกอบรม “แพทยฉกเฉน” (หลกสตร 3 ป) รนแรก ในสถาบนฝกอบรม 9 แหง และ “พยาบาลฉกเฉน” (หลกสตร 4 เดอน) รนแรก ในสถาบนฝกอบรม 1 แหง

• พ.ศ. 2549 สมาคมเวชศาสตรฉกเฉนฯ เปนสมาชก IFEM ( International Federation for Emergency Medicine) และ ASEM ( Asian Society for Emergency Medicine )

2554 ACEM 2011

2551 พ.ร.บ. การแพทยฉกเฉน กพฉ. และ สพฉ. กรมการแพทย + สมาคมฯ เปดอบรม MERT

2554 ไดรางวลชนะเลศทมาเลเซย

2554 การชวยผประสบภยกบ AMDA

29

2555 ฝก MERT หลายจงหวด

31

• ดทสดในอาเซยน • พ.ศ.2503 เรมมบรการรถพยาบาลฉกเฉน • พ.ศ.2527 อนมตแพทยเฉพาะทางฉกเฉน • พ.ศ.2532 ฝกอบรมแพทยฉกเฉน ซงปจจบนสามารถตอยอดได

เชน เดก, หวใจ, การบาดเจบ, การถกพษ, นอก ร.พ., ภยพบต • ผปวยฉกเฉนจะคางอยในหองฉกเฉนไมเกน 6 ชม.ในทก ร.พ. • ผปวยไมฉกเฉนมาใชบรการหองฉกเฉน ลดลงจาก 50% เหลอ 10% • มโทรศพทฉกเฉน 995

• พ.ศ.2515 มรถพยาบาลฉกเฉน และโทรฯฉกเฉน 999

• พ.ศ.2541 เรมผลตแพทยฉกเฉน โดย รร. แหงหนง

• พ.ศ.2554 รร. 3 แหง รวมเปน “วทยาลยแพทยฉกเฉน”

• มเกาะจ านวนมาก ระบบฉกเฉนจงล าบาก

• มโทรฯฉกเฉน 16-911 และบรการรถพยาบาลฉกเฉน

• มวทยาลยการแพทยฉกเฉนตงแต พ.ศ.2531 แตเพงไดรบอนมตใหเปนแพทยเฉพาะทางสาขายอยของสาขาเวชศาสตรครอบครว ใน พ.ศ.2554 และมการผลตบคลากรดานการแพทยฉกเฉนอนๆดวย

• มเกาะจ านวนมาก ระบบฉกเฉนจงล าบาก

• ยงไมมระบบทเปนเอกภาพ ทงนอกและในโรงพยาบาล

• มโทรศพทฉกเฉน 118

• แตรถพยาบาลฉกเฉนยงบรการไดไมด

• ประเทศเลก รวย และมรฐสวสดการ

• มโทรฯฉกเฉน 991 ใหบรการรถพยาบาลฉกเฉน

• มโรงพยาบาลใหญใหบรการตลอด 24 ชวโมง

• มโทรฯฉกเฉน 115 และบรการรถพยาบาลฉกเฉนในเมองใหญๆ ตงแต พ.ศ.2544

• อนมตใหแพทยฉกเฉนเปนแพทยเฉพาะทางและเรมผลตใน พ.ศ.2553 โดยวทยาลยแพทยเว(Hue College of Medicine) ปจจบน กรมการแพทย สธ. ไทย ชวยฝก EP / EN ให

• มบรการรถพยาบาลฉกเฉนใน พ.ศ.2540

• มโทรฯฉกเฉน 119 ใน พ.ศ.2546

• มการชวยเหลอดานการแพทย บคลากรและรถฉกเฉนจากญป น ใน พ.ศ.2551

• ยงไมมระบบฉกเฉนทชดเจนในภาครฐ พมาเรมฝกแพทยฉกเฉนระยะสน โดยแพทยตางประเทศ ในพ.ศ. 2554

1. ดานผปวยฉกเฉน จะเพมขน ทงผปวยทรวยและยากจน

2. ดานบคลากร จะ “สมองไหล”ไปนอกนอย แต “สมองไหล”จากรฐสเอกชน จะเพมขน ท าให รพ. และบคลากรภาครฐล าบากขน แพทย-พยาบาลจากอาเซยนอนจะมาท างานในโรงพยาบาลเอกชนไทยมากขน เพราะ“ขอตกลงยอมรบรวมกน” (Mutual Recognition Arrangements) ส าหรบพยาบาล พ.ศ. 2549, แพทยและทนตแพทย พ.ศ. 2552

จงตองวางแผนรบมอในดานทรพยากรทงบคคลและวตถ

Prince Philip tells the nurse: "The Philippines must be half empty

- you're all here running the NHS“ ขาว BBC 20 ก.พ. 2556

3. ดานเวชภณฑและอปกรณ จะมากขนและซบซอนขน ท าใหคาใชจายสงขนๆอยางรวดเรว เพราะระบบบรโภคนยมและการแพทยพาณชย ควรวางแผนปองกนแตเนนๆ

4. ดานความสมพนธกบผปวยและญาต จะขดแยงกนมากขน และรนแรงขน เพราะ การลดลงของคณธรรมของทงผใหและผรบบรการ การเรยกรองสทธโดยไมคดถงสวนรวม ระบบสอสงคม(online) เปนตน ควรปรบปรง/ปองกน

5. ดานวชาการ ควรแลกเปลยนความร ความช านาญ ประสบการณ และบคลากร ระหวางกน เพอการศกษา การฝกอบรม การคนควา การวจย และอนๆ

6. ดานการเปนเครอขายกน ควรใกลชดสนทสนมกนมากขน สามารถวางแผนรวมกนและชวยเหลอกนในภาวะภยพบตใหมประสทธภาพและประสทธผลเพมขน เปนตน

มมมองของคนอนเกยวกบคนไทย

• Masayasu Hosumi ประธาน JETRO บอกสอไทยวา ไทยอาจไมเปนทนาสนใจในการลงทนของญปนแลว เพราะคนไทยม “จดออน 10 อยาง”

1. รจกหนาทของตนต ามาก โดยเฉพาะหนาทตอสงคม คอเปนประเภทมอใครยาวสาวไดเอา ท าใหชาตลาหลงไปเรอยๆ

2. การศกษายงไมทนสมย รแตภาษาไทย ไมมนใจในตวเอง ไมกลาแสดงออก จงตามหลงชาตอน

3. มองอนาคตไมเปน กวา 70% ท างานไปวนๆ ไรอนาคต

4. ไมคอยรบผดชอบตอหนาท ไมยดสญญา อยางเครงครด

5. กระจายความเจรญไมด คน 60-70% ทอยไกลขาดโอกาส

6. บงคบใชกฎหมายไมเขมแขงและไมตอเนอง เลอกปฏบต

7. อจฉาตารอน เปนศรธนญชย ลมบนฟก เอาแตตวรอด

8. NGO คานลกเดยว ท าใหไทยเสยโอกาสบอย ทดๆมนอย

9. ไมพรอมในเวทโลก เพราะขาดทกษะและทมเวรก

10. เลยงลกไมเปน เดกไมอดทน ชวยตนเองไมได ไมคดถงสงคม ไมเขมแขง ขโรคทางจตใจ ( ไทยโพสต ๑๖ สงหาคม ๒๕๕๗ )

46

ขอบคณทตงใจฟงครบ

ค ำถำม / ขอคดเหน