Mongolian Real Estate Overview

ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ТОЙМ

АГУУЛГА

1. Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн бүтэц

2. Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн ач холбогдол

3. Хэрэгжиж буй төслүүд

4. Санхүүгийн мэдээлэл

5. Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн чиг хандлага

6. Сонголт хийхэд анхаарах зүйлс

Үл хөдлөх хөрөнгө Төсөл хэрэгжүүлэгч

Хөрөнгө оруулагчид

Барилга угсралтын компани

Газар эзэмшигч, Засгийн газарАрхитекторууд

Маркетингийн зөвлөхүүд

Хяналтын компани

Барилгын материал үйлдвэрлэгч

Галт тэрэг

Үл хөдлөх хөрөнгийн худалдааны

байгууллагуудТүрээслэгчид

Худалдан авагчид, түрээслэгчид

Хөрөнгө оруулагчид

1. ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН БҮТЭЦ

Арилжааны банк

2. ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН АЧ ХОЛБОГДОЛ

Барилгын салбар дангаараа ДНБ-ний 10 орчим хувийг бүрдүүлдэг

Зөвхөн УБ хотод 240 мянган өрхөд орчин үеийн стандарт орон сууц шаардлагатай.

2007 оны байдлаар Монгол улсад нийт 1 сая хүн ажил эрхэлдэг бөгөөд тэдгээрийн 7% буюу 74,5 мян хүн барилгын салбарт ажиллаж байна.

Монголын улсын импортын нийт ачаа эргэлтийн 1/3 нь барилгын салбарт ноогддог.

Арилжааны банкны нийт зээлийн багцын 30 гаруй хувийг барилга, үл хөдлөх хөрөнгө, орон сууцны салбарын зээл эзэлдэг.

Мэдээллийн эх сурвалж:Үндэсний Статистикийн газар - Статистикийн эмхэтгэл 2007Монгол банк – Зээлийн тайлан 2008 оны 3-р улирал

3.1. АШИГЛАЛТАНД ОРСОН ОРОН СУУЦ

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 оны 10 сарын

1

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

748775

1478

3536

3165

4579

37253735

(айлаар)

Мэдээллийн эх сурвалж: Үндэсний Архивийн Газар

28%

62%

3% 6%

Шинэ орон сууцны үнийн бүтэц

1000$ дээш үнэтэй 46700$-999$ 105700$-оос бага 5Үнэ тодорхойгүй, захиалгаа зогсоосон 10

3.2. ХЭРЭГЖИЖ БУЙ ТӨСЛҮҮД

Одоогоор УБ хотод 160 гаруй барилгын төсөл хэрэгжиж байна.

Одоогоор стандарт орон сууцны 1 м.кв-ийн дундаж үнэлгээ 700-800 ам.доллар байна

Мэдээллийн эх сурвалж: Өөрсдийн судалгаа

20%

28%

52%

46 төсөл

Ашиглалтанд орсон 9 2009 оны 1-р улирал 132009 оны 2-р улирлаас хойш 24

4.1. ОРОН СУУЦНЫ ЗЭЭЛИЙН ХЭМЖЭЭ, ҮЛДЭГДЭЛ

2003 2004 2005 2006 2007 2008-I 2008-II 2008-III

8,199.62 19,018.15

30,839.72

74,318.39

164,625.90

205,857.09 221,161.41

235,429.60

сая.төг

Мэдээллийн эх сурвалж: Монголын Ипотекийн Корпораци

4.2. ЗЭЭЛИЙН ХҮҮ

2003 2004 2005 2006 2007 2008-I 2008-II 2008-III0.00%

5.00%

10.00%

15.00%

20.00%

25.00%

12.00%

14.48%

14.73%

17.83%

15.96%

18.12%

20.15%

22.10%

(жилээр)

Мэдээллийн эх сурвалж: Монголын Ипотекийн Корпораци

5.0. ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛД НӨЛӨӨЛЖ БУЙ ҮЙЛ ЯВДЛУУД

2008 онд Засгийн газраас 80-аас дээш хувийн гүйцэтгэлтэй төслүүдэд зээл олгосон.

2009 онд шинэ нисэх онгоцны буудал, гүүрэн зам гэх мэт томоохон бүтээн байгуулалтын ажлууд эхэлнэ.

Ипотекийн 2-догч зах зээлийг хөгжүүлэхээр Засгийн газар, Монгол банк, Монголын Ипотекийн корпораци, Арилжааны банкууд санаа тавин ажиллаж байна. Энэ нь дунд хугацаанд орон сууцны эрэлтийг өсгөх магадлалтай.

Монгол улсын Засгийн газраас 100’000 айлын орон сууцны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр дэвшүүлж байна.

Ойрын үед УИХ-аас Хямралаас гарах хөтөлбөр батлагдана. Ингэснээр барилгын салбарын үйл ажиллагааны эх үүсвэр шийдэгдэнэ.

5.1. БАЙРНЫ ХУДАЛДАН АВАЛТ

Эх үүсвэр: Эд хөрөнгийн эрхийн Улсын бүртгэлийн газрын мэдээлэл

5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар0

500

1000

1500

2000

2500 23082248

2035

2297

1984

1745

10131125

Хуучин байр

5.2 ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХЯМРАЛ БА ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛ

Õÿìðàëóóä Õýçýý ¯ðãýëæèëñýí õóãàöàà

¯ë õºäëºõ õºðºíãèéí çàõ çýýëä ¿ç¿¿ëñýí íºëººëºë

Èõ õÿìðàë 1929-1939 10 æèë Ìàø îëîí õ¿ì¿¿ñ îðîí ñóóöàà àëäñàí áà õÿìðàëûí ºìíºõ õºðºíãèéí ¿íý 60% óíàñàí

Ãàçðûí òîñíû õÿìðàë ба 1979 оны эрчим хүчний хямрал

1973-1980 8 жилҮнийн хэлбэлзэл нэмэгдсэн боловч худалдан авалт ба барилгын хэмжээ огцом буураагүй

Хадгаламж ба зýýëèéí õÿìðàë 1980-1986 6 жил

АНУ-ын ЗГ-с зээлийн баталгааг хангах арга хэмжээ авсан учраас нөлөөлөл бага байв

Äýëõèéí ñàíõ¿¿ãèéí õÿìðàë

2008-?? ?? жил

2007 оны сүүлээс хойш 2008 оны төгсгөл хүртэл Байрны Үнийн Индекс (Housing-Price Index) 40% орчим буураад байна. Цаашдаа ч уналт үргэлжлэх магадлалтай. Шинэ барилгын ажил болон байрны худалдаа эрс буураад байна.

5.3 ИНФЛЯЦИАС ЗАСВАРЛАСАН АНУ-ЫН ОРОН СУУЦНЫ ҮНЭ, ХҮН АМ, БАРИЛГЫН ЗАСВАР, БОНДЫН ӨГӨӨЖ

5.4. ЗҮҮН ЕВРОП: ЧЕХ УЛСЫН ЖИШЭЭН ДЭЭР

5.5. ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ЦААШДЫН ХАНДЛАГА

АНУ-ын 1930-аад оны их хямралын үед:

• Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ 50-60% унасан• Шинэ орон сууцны барилгын ажил 4-5 жил зогсонги байдалд

орсон• Төрийн санхүүжилтээр барилгын салбарын сэргэлт эхэлсэн

Монголын өнөөгийн байдал:• Сүүлийн улиралд үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ 30% орчим буураад

байна• Худалдан авалт 80% орчим буурсан

ЦААШИД ЯАХ ВЭ?

5.5. ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ЦААШДЫН ХАНДЛАГА

МОНГОЛЫН ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛ:

• Цаашид үнэ 20% орчим буурах магадлалтай, гэвч ....... Үнэ 2009 оны II-III улиралд тогтворжино Шинэ барилгын үнэ өөрийн өртөгтөө ойртон буурсан

• Барилгын салбарт орох гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт 2009 онд нэмэгдэх магадлалтай. Солонгос, Итали, Хонконгийн хөрөнгө оруулагчид идэвхитэй ажиллаж байна.

• Гадаадын хөрөнгө оруулагчид, ялангуяа Солонгос, Хонконгийн хөрөнгө оруулагчид барилгын салбарын борлуулалтын үнэ, зардал буурсан үед хямд үл хөдлөх хөрөнгө, газрыг худалдаж авах хандлага ажиглагдаж байна.

ӨСӨЛТ ХЭДИЙД ГАРАХ ВЭ?

• Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ 2010 оны сүүл, 2011 оны эхнээс эхлэн өсөж эхэлнэ• 2015 он гэхэд 2008 оны IV улиралтай харьцуулахад зах зээлийн үнэ 1.5-2,5 дахин өснө:

ШАЛТГААН НЬ: Уул уурхайн төслүүдийн үр ашиг 2011 оноос гарч эхлэн, анхны хөрөнгө

оруулалтууд хийгдэнэ АНУ-ын эдийн засаг 2011-2012 онд сэргэнэ гэж үзэж байна.

6. СОНГОЛТ ХИЙХЭД АНХААРАХ ЗҮЙЛС

Байршил Орчин Чанар ИРЭЭДҮЙН ҮНЭЛГЭЭ

СУДАЛ ЗЭЭЛ НҮҮЖ ОР

ҮХХ-ийн худалдааны зарчим

БАЙРШИЛ

Тавигдах шаардлага Хотын төвөөс алсмагдал байдал

1.5 км Хотын ирээдүйн төлөвлөлт

Дипломатуудын хорооллоос 100 м Одоогийн болон ирээдүйн дэд бүтцийн хөгжил

ОРЧИН

Тавигдах шаардлага:Эрүүл

Хөрсний бохирдол Тоосжилт Дуу чимээ

Аюулгүй Агаарын бохирдол Газар хөдлөлт Хөрсний ус Харуул хамгаалалт Гэрэлтүүлэг Гэмт хэргийн гаралт

Дэд бүтэц Нийтийн тээврийн зогсоол Нийгмийн үйлчилгээ Түргэн тусламж авах боломж Үзэгдэх орчинг халхлах ирээдүйн төлөвлөлт

Агаарын бохирдол...

ЧАНАР

Анхаарах зүйлс:Хийц Даац Газар хөдлөлт, Хөрсний ус зэргээс хамгаалсан

байдал Сантехник Цахилгаан ЛифтҮл хөдлөх элементийн зохистой төлөвлөлт Өрөөний зохион байгуулалт Цонх тагт хаалга Ариун цэврийн өрөөний байрлал Нар үзэх байдал Ашигтай талбай

1 жил 6 сарын өмнө баригдсан нэгэн төсөл...

LUX HOUSE-1: 2 жилийн өмнө ашиглалтанд орсон

ИРЭЭДҮЙН ҮНЭЛГЭЭ

Ирээдүйн үнэлгээнд нөлөөлөх хүчин зүйлс Байршил, түүний ирээдүйн төлөвлөлт Дэд бүтэц, түүний ирээдүйн төлөвлөлт Чанар Айлын тоо, нэр хүнд

LUX HOUSE-1,2 ОРОН СУУЦНЫ ЖИЛИЙНҮНЭЛГЭЭНИЙ ДУНДАЖ ӨСӨЛТ 51% БАЙСАН.

LUX HOUSE-3 орон сууцтай ойролцоо төслүүдийн гол хүчин зүйлүүдийн харьцуулалт

100 гаруй

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА

ХУУЧИН БАЙРНЫ ҮНЭ

Хуучин байрны 1 м.кв-ийн үнэ (2008 он)

Мэдээллийн эх сурвалж: Өөрсдийн судалгаа

ШИНЭ БАЙРНЫ ҮНЭ

Шинэ орон сууцны 1 м.кв-ийн үнэ.

Мэдээллийн эх сурвалж: Өөрсдийн судалгаа

2008 оны 2-р сар

2008 оны 7-р сар

2008 оны 8 сар

2008 оны 10 сар

2008 оны 12-р сар

2009 оны 1-р сар

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

1093.7

1536.1

1210.7 1248

1284.7

1126.7

Үнэтэй орон сууц

2008 оны 2-р сар

2008 оны 7-р сар

2008 оны 8 сар

2008 оны 10 сар

2008 оны 12-р сар

2009 оны 1-р сар

650

700

750

800

850

900

865.2852.5

879.4874.8

859.6

752.3

Стандарт орон сууц