การสอนสุขศึกษา

การสอนสขศกษาอยางมเทคนค

รศ.ดร.เอมอชฌา วฒนบรานนท

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

เทคนคการสอนสขศกษาเทคนคการสอนสขศกษา

เทคนคในการสอนสขศกษาทสำาคญจะเนนตวผเรยนเปนสำาคญ ดงน

ผเรยนคนพบดวยตนเอง

ผเรยนเปนศนยกลาง

ผเรยนมสวนรวมมากทสด

วธการสอนสขศกษาวธการสอนสขศกษาเพอการมพฤตกรรมสขภาพทเพอการมพฤตกรรมสขภาพท

ดด

การสอนแบบสบสวนการเลาประสบการณ

การบรรยายการพดคยหรอสนทนา

การเขยนโครงการการแสดงบทบาทสมมต

การสาธต

การใชเกม

การใชกระบวนการตดสนใจการซกถามหรอการใหตงคำาถาม

การใชวธการแกปญหา

การใชทกษะชวต

การอภปราย

การฝกปฏบต

การสอนทใชพนฐานการวจย

การโตวาท

การสอนแบบการเรยนรดวยตนเอง

การใชแบบประเมนหรอแบบสอบถาม

การใชเทคนค “ทำาไม” (Why Technique)

การใชอปกรณหรอสอตางๆ

ตวอยางการสอนสขศกษา

ดวยวธตางๆ

การใชเทคนคการตดสนการใชเทคนคการตดสนใจและแกปญหาใจและแกปญหา

สามารถใชเทคนค 3Cs ดงนClarify กำาหนดปญหาหรอสงทจะตอง

ตดสนใจใหชดเจนConsider พจารณาทางเลอกหลายๆทาง

และคาดเดาผลทจะเกดขนChoose เลอกทางเลอกทดทสดทงนผสอนสขศกษาจะใหสถานการณแลวใหผเรยนคดตดสนใจ

สถานการณสถานการณ : : ..........................................................................................

ปญหา : ทางเลอกทเปนไปได ผลท

คาดวาจะเกดขน1..................................

1..................................2.................................

2.................................3.................................

3..................................การตดสนใจของฉน....................................................

..........................................

การใชเทคนค “ทำาไม” การใชเทคนค “ทำาไม” (Why Technique)(Why Technique)

“Why of Why” Method2. กำาหนดสถานการณ/ขอเทจ

จรง/เหตการณ3. ใชคำาถาม “ทำาไม”4. ยอมรบ “คำาตอบ”5. เรมถามตอ “ทำาไมจงเปนเชน

นน” เรอยๆ ไป..........จนไมมคำาตอบ หรอ หวนกลบมาทจดเดมใหม

Full Knowledge

Zero Knowledge

การใชเทคนค “การฝกการใชเทคนค “การฝกทกษะการตอรอง”ทกษะการตอรอง”

วธตอรอง2. ใหขอเสนอทจะเกดผลดทงสอง

ฝาย3. บอกปญหาและขอทวตกกงวล4. ถามความรสกของคตอรอง5. บอกขอเสนอทเกดผลดกบคตอ

รอง6. บอกขอเสนอทจะเกดผลเสยตอ

ผใหญทเคารพรก7. รบสรปหาทางเลอกตดสนใจ

หมายเหต :2. การตอรองเปนทกษะทจำาเปนทตอง

ฝกปฏบต3. หากการตอรองมทาวาจะไมสำาเรจ

ใหพยายามรบหาทางออกจากเหตการณทเสยงนน หรอรองขอความชวยเหลอโดยเรวทสด

4. การมสต เปนเรองทสำาคญ ขณะเผชญปญหาตางๆ

5. ขอทสำาคญทสด คอ พยายามหลกเลยงพฤตกรรมเสยง ไมควรประมาท หรออยากลอง

ตวอยางการใชคำาพดเรอง “การตวอยางการใชคำาพดเรอง “การตอรอง” ตอรอง”

((กรณเสยงตอการมเพศสมพนธกรณเสยงตอการมเพศสมพนธ))

• คณเปนคนด และฉนแครคณ ขอรองเถอะอยาเพงทำาเลย

• เราทำาอะไรเกนเลยไปมากแลวนะ• ฉนไมคดวาคณจะทำานะ• อยาทำาใหฉนตองรสกผดเลย• ฉนขอทำาใจกอนไดไหม

• ฉนรสกไมคอยสบาย ปวดทองมาก

• คณไมไดรกฉนจรง ไมใหเกยรตฉนเลย

การใชเทคนค “การฝกทกษะการใชเทคนค “การฝกทกษะปฏเสธ”ปฏเสธ”

วธการปฏเสธ2. แสดงความรสกทแนชดของตวเอง

ถงการไมยอมรบในสงทถกนำาเสนอ

3. แสดงเหตผลของการปฏเสธและความรสกอยางชดเจนทจะไมปฏบตตาม

4. ปฏเสธอยางจรงจงทงคำาพด นำาเสยงและทาทาง

5. ใชสายตาโดยจองมองไปทตาของอกฝายหนง

5. ขอฟงความคดเหนของฝายชกชวน

6. แสดงความขอบคณเมอผชวนยอมรบ (ชวยรกษานำาใจของผชวน)

7. ใชการตอรอง การยดเวลา หรอหากจกรรมอนมาทดแทน

8. ตงสตใหมน ไมควรหวนไหวกบคำาพด ควรยนยนโดยปฏเสธซำาและหาทางเลยงจากเหตการณไปโดยเรวทสด

ตวอยางคำาพดเพอ “การตวอยางคำาพดเพอ “การปฏเสธ”ปฏเสธ”

• ไมเอา เราไมอยากลอง ไปเตะบอลกนดกวา

• ฉนเสยใจ ฉนไมตองการ• อยานะ ฉนจะตะโกนใหลนเลย• ฉนไมตองการ ฉนยงไมพรอม

การใชเทคนค “การฝกการใชเทคนค “การฝกทกษะทางอารมณ”ทกษะทางอารมณ”

วธการ2. ปลอยใจใหวาง เพอยอมรบกบอารมณหรอ

ความรสกตางๆ3. ยอมรบความรสกหรออารมณทเกดขนดวย

ความเขาใจ4. พยายามผอนคลายกลามเนอ5. แยกแยะความรสกทไมดหรอทางลบออก

แลวคดในเชงบวกหรอในทางสรางสรรค (หยด คดในทางไมด)

1. สดลมหายในลกๆยาวๆ2. นบ 1 – 10 หรอนบไป

เรอยๆอยางชาๆ3. พยายามหาทางออกหรอ

ทางแกไข

การใชเทคนค การใชเทคนค “สญญา”“สญญา”

1. ขาพเจา (ชอ-นามสกล)............................ขอสญญากบตวเองเกยวกบวถทางสขภาพทตองการปรบปรง ดงตอไปน

2. “ความฝน” ของขาพเจาคอ ..............................................

3. เพอใหบรรล “ความฝน” ขาพเจาจะปฏบต ดงตอไปน

1...................................................

2...................................................

3.....................................................

4. ขาพเจาทราบดวาขาพเจามความพรอมสวนตวทจะทำาให

“ความฝน”นสำาเรจลงไดเพราะ ......................................................

5. ขาพเจารสกวามบคคลรอบขางและสงคมซงชวยให”ความฝน”นสำาเรจลงได บคคลเหลานไดแก ....................................................

6. อปสรรคทขดขวางการบรรลความฝนของขาพเจา ไดแก...............

7. ผลจากการปฏบต มดงน.................................................................

8. ความสำาเรจของขาพเจาจะสามารถวดไดโดย.................................

9. ขอสญญานจะมผลบงคบตงแต....................ถง..............................

ลงนาม.................................

.....................

(...........................................)ลง

นาม......................................................

(...........................................)พยาน

ดดแปลงจาก Smith & Clayion

การใชแบบประเมนหรอการใชแบบประเมนหรอแบบสอบถามแบบสอบถาม

แบบประเมนพฤตกรรมสขภาพ กรณาใสเครองหมาย X ลงในชอง

ทายขอความแตละขอตามความเปนจรงเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ

ของนกเรยน

รายการ ประจำา(0

คะแนน)

บอยครง(1

คะแนน)

บางครง(3

คะแนน)

ไมเคย(4

คะแนน)ทาน :

1. กนอาหารมากไป2. กนยาตามแพทยสง3. ดมกาแฟ

4. ดมเครองดมทมแอลกอฮอล5. ไดรบอบตเหตหรอบาดเจบ6. สบบหร

7. ชอบยวคนอน

รายการ ประจำา(0

คะแนน)

บอยครง(1

คะแนน)

บางครง(3

คะแนน)

ไมเคย(4

คะแนน)8. โกหกคนอน

9. กนอาหารททำาจากนำาตาล10. หนเรยน

11. ฝาฝนกฎระเบยบ

12. ตองการพรรคพวกหรอเขากลมเพอน13. ทำาสงตางๆเพอหวงผลตอบแทน14. โตแยงผใหญ

15. มปญหากบพอแม

การแปลผลเมอรวมคะแนนทงหมดแลว

• ผไดคะแนน 30-60 คะแนน แสดงวา พฤตกรรมสขภาพด รบผดชอบตอพฤตกรรมสขภาพทด

• ผไดคะแนน 15-29 คะแนน แสดงวา พฤตกรรมสขภาพพอใช (ระดบปานกลาง)

• ผไดคะแนน 0-14 คะแนน แสดงวา พฤตกรรมสขภาพไมด แย ขาดความรบผดชอบเกยวกบพฤตกรรมสชาต โสมประยรและเอมอชฌา วฒนบรานนท. การสอน

สขศกษา.กรงเทพฯ : สขภาพใจ,2542.