تکنیک های خالقیتتکنیک های خالقیت

ارائه درس سمینارارائه درس سمینار

تهیه کننده: کیهان اسدی سی سختتهیه کننده: کیهان اسدی سی سخت8989پاییز پاییز

gkeyhan [at] gmail.comgkeyhan [at] gmail.com

تکنیک های خالقیت و تکنیک های خالقیت و کارافرینیکارافرینی

تکنیک های خالقیت و کارافرینیتکنیک های خالقیت و کارافرینی

تعریف خالقیتتعریف خالقیت و نوآوری و نوآوری

خالقیت فرایند تولید ایده استخالقیت فرایند تولید ایده است خالقیت بازی با تخیل و امکانات است که در خالقیت بازی با تخیل و امکانات است که در

حین تعامل با عقاید ،افراد و محیط منجر به حین تعامل با عقاید ،افراد و محیط منجر به ارتباطات و نتایج جدید و معنا دار می شود.ارتباطات و نتایج جدید و معنا دار می شود.

معتقد است: خالقیت، عمیقتر نگاه کردن و خارج معتقد است: خالقیت، عمیقتر نگاه کردن و خارج گیزلین گیزلینشدن از پشت درهای بسته است. خالقیت میل به شدن از پشت درهای بسته است. خالقیت میل به

دانستن است. دانستن است. خالقيت يعني توانايي پرورش يا به وجود آوردن يك انگاره

يا انديشه جديد )در بحث مديريت نظير به وجود آوردنيك محصول جديد است(

خالقيت بكارگيري توانايي هاي ذهني براي ايجاد يك فكريا مفهوم جديد است

خالقیت یعنی مهارت ابداع چیز جدید و ارزشمند کردن ان خالقیت یعنی مهارت ابداع چیز جدید و ارزشمند کردن ان

خالقیت مهارت است و قابل اموزشخالقیت مهارت است و قابل اموزش

البرت گیورگی:خالقیت عبارت است از نگاهی البرت گیورگی:خالقیت عبارت است از نگاهیمتفاوت به پدیده هایی که سایر مردم نیز انها را متفاوت به پدیده هایی که سایر مردم نیز انها را

می نگرند.می نگرند. خالقیت یا افرینندگی فرایند ذهنی کشف ایده ها خالقیت یا افرینندگی فرایند ذهنی کشف ایده ها

و مفاهیم یا امیزش ایده ها و مفاهیم موجود و مفاهیم یا امیزش ایده ها و مفاهیم موجود توسط فرایند بینش خود اگاه یا توسط فرایند بینش خود اگاه یا است کهاست که

ناخوداگاه تحریک می شود.ناخوداگاه تحریک می شود. ورت هایمر : توانائی نگاه جدیدومتفاوت به ورت هایمر : توانائی نگاه جدیدومتفاوت به

یک موضوعیک موضوع

وسایر نظریه وسایر نظریه بنابراين، از مجموع اين نظرها بنابراين، از مجموع اين نظرها ::مي توان نتيجه گرفت کهمي توان نتيجه گرفت کهها ها

خالقيت به معناي خلق کردن چيزي تازه و خالقيت به معناي خلق کردن چيزي تازه و       منحصر به فرد است که به گونه اي مناسب و منحصر به فرد است که به گونه اي مناسب و

مفيد، موجب حل يک مسأله، سؤال يا نياز مفيد، موجب حل يک مسأله، سؤال يا نياز ..علمي، صنعتي و يا اجتماعي شودعلمي، صنعتي و يا اجتماعي شود

Economic views of creativityEconomic views of creativity رویکردهای علم اقتصاد به خالقیت متمرکز رویکردهای علم اقتصاد به خالقیت متمرکز

جنبه خالقیت: جنبه خالقیت:33است بر روی است بر روی تاثیر خالقیت بر روی رشد اقتصادیتاثیر خالقیت بر روی رشد اقتصادیروشهای مدل کردن بازار برای خالقیتروشهای مدل کردن بازار برای خالقیت)ماگزیمم کردن خالقیت اقتصادی)نواوری(ماگزیمم کردن خالقیت اقتصادی)نواوری

در قرن بیستم شومپیتر تخریب خالق را مطرح در قرن بیستم شومپیتر تخریب خالق را مطرحکرد.تا نشان دهد که روش های قدیمی بوسیله کرد.تا نشان دهد که روش های قدیمی بوسیله

روشهای جدید تخریب و جایگزین می شوند.روشهای جدید تخریب و جایگزین می شوند.

تفاوت خالقیت و نواوریتفاوت خالقیت و نواوری

خالقیت اشاره دارد به اوردن چیزی به مرحله خالقیت اشاره دارد به اوردن چیزی به مرحلهوجودوجود

نواوری داللت دارد اوردن چیزی به مرحله نواوری داللت دارد اوردن چیزی به مرحلهاستفادهاستفاده

Creativity=ideasCreativity=ideas

Innovation=invention+exploitationInnovation=invention+exploitation

اختراع:خالقیت را به کار گرفته ایم اما ماحصلاختراع:خالقیت را به کار گرفته ایم اما ماحصل

ان سودی برایمان نداشته یا تجاری نشده است ان سودی برایمان نداشته یا تجاری نشده است

=نوآوری=نوآوری

مفهوم)ایده( + اختراع + مفهوم)ایده( + اختراع + انتفاعانتفاع

تصورات قدیمی وغلط راجع به خالقیتتصورات قدیمی وغلط راجع به خالقیت

– خالقیت به ندرت اتفاق می افتد. – خالقیت به ندرت اتفاق می افتد.11

– خالقیت تنها در افرادی با ضریب هوشی باالوجود – خالقیت تنها در افرادی با ضریب هوشی باالوجود 22دارد.دارد.

– خالقیت قابل بررسی نمی باشد. – خالقیت قابل بررسی نمی باشد.33

– منشا خالقیت در سمت راست مغز وجود دارد . – منشا خالقیت در سمت راست مغز وجود دارد .44

– خالقیت مرموز است .– خالقیت مرموز است .55

– خالقیت قابل یادگیری نمی باشد – خالقیت قابل یادگیری نمی باشد 66

چالش های راهبردی سازمان ها در قرن چالش های راهبردی سازمان ها در قرن 2121

11 می کند می کندسرعت تغییرسرعت تغییر-تمام فعالیتهای اقتصادی به -تمام فعالیتهای اقتصادی به 22-- رو به افزایش استرو به افزایش استرقابت رقابت33 وسعت وسعت -فعالیتهای اقتصادی به طور روز افزون -فعالیتهای اقتصادی به طور روز افزون

می یابد می یابدجهانیجهانی44با سرعت نفس گیری با سرعت نفس گیری -فن اوریهای جدید-فن اوریهای جدید

ظهور می یابند ظهور می یابند 55 - -تغییر می کند تغییر می کندترکیب نیروی کارترکیب نیروی کار 66 روز به روز به کارگران ماهرکارگران ماهراز اب گرفته تا از اب گرفته تا -کمبود منابع -کمبود منابع

روز بیشتر می شودروز بیشتر می شود

77 اقتصاد)امریکا(از یک اقتصاد صنعتی به یک اقتصاد -اقتصاد)امریکا(از یک اقتصاد صنعتی به یک اقتصاد- تغییر شکل می دهد تغییر شکل می دهدمبتنی بر دانش و اطالعاتمبتنی بر دانش و اطالعات

88بی ثباتبی ثبات در جهان فوقالعاده در جهان فوقالعاده -شرایط اقتصادی-شرایط اقتصادی می شودمی شود

99 اجزای تشکیل دهنده مانند سهامداران و طرفداران -اجزای تشکیل دهنده مانند سهامداران و طرفداران- به عمل به عمل تقاضای بیشتریتقاضای بیشتریمحیط زیست هر روز محیط زیست هر روز

می اورندمی اورند1010 محیط فعالیتهای اقتصادی نه تنها به سرعت تغییر -محیط فعالیتهای اقتصادی نه تنها به سرعت تغییر-

می شود. می شود.پیچیده ترپیچیده ترمی کند بلکه به مراتب می کند بلکه به مراتب

چگونه یک موسسه در صورت رویارویی با این چگونه یک موسسه در صورت رویارویی با این همه چالش می تواند ماندگاری خود را حفظ همه چالش می تواند ماندگاری خود را حفظ

کند:کند:

است استنواورینواوریپاسخ در پاسخ در

و خالقیت هم سکوی پرتاب به سوی نواوری و خالقیت هم سکوی پرتاب به سوی نواوری است قبل از اینکه نواوری داشته باشیم باید است قبل از اینکه نواوری داشته باشیم باید

خالقیت داشته باشیمخالقیت داشته باشیم

«خالقيت و نوآوري «خالقيت و نوآوريPP»چهار»چهار

productproduct- محصول - محصول 11

possibilitiespossibilities - امكانات - امكانات 22

processesprocesses - فرآيند)تکنیکها( - فرآيند)تکنیکها( 33

- خالقيت فردي و گروهي- خالقيت فردي و گروهي44 personal and group creativitypersonal and group creativity

با يكديگر با يكديگرPPچگونگي رابطه چهارچگونگي رابطه چهار

نوآورينوآوري == فرهنگ فرهنگ سازمانيسازماني

++ خالقيتخالقيت

محصولمحصول

نوع نوع چهار چهارنوآوري : نوآوري : محصول، محصول، فرآRيند، فرآRيند،

بازاريابي، بازاريابي، مديريتمديريت

امكاناتامكانات

فرآيند فرآيند ) ها) تكنيك (ها ها) تكنيك ها

خالقيت خالقيت و و فردي فرديگروهيگروهي

:برای اینکه نواوری روی دهد:برای اینکه نواوری روی دهدامکانات الزم باید وجود داشته باشد.فرهنگ سازمان از امکانات الزم باید وجود داشته باشد.فرهنگ سازمان از

خالقیت و نواوری حمایت کندخالقیت و نواوری حمایت کند افراد باید تکنیکهای افزایش خالقیت برای حل مساله را افراد باید تکنیکهای افزایش خالقیت برای حل مساله را

بدانند که یادگیری انها مستلزم صرف وقت و تالش استبدانند که یادگیری انها مستلزم صرف وقت و تالش است:خالقیت فردی و گروهی:خالقیت فردی و گروهی شخص باید میزان شهود و درک مستقیم شخص باید میزان شهود و درک مستقیم سطح فردیسطح فردیدر در

خود را باال ببرد و خود را از قید و بندهایی که خالقیت را خود را باال ببرد و خود را از قید و بندهایی که خالقیت را مدیریت مدیریت هم هم سطح گروهیسطح گروهیمحدود کرده برهاند و در محدود کرده برهاند و در

به منظور افزایش خالقیت حائز به منظور افزایش خالقیت حائز عوامل پویایی گروهعوامل پویایی گروهاهمیت استاهمیت است

ned hermannned hermann

کارآفرینی نوآوری خالقیتکارآفرینی نوآوری خالقیت

توانایی باال در ایده سازیتوانایی باال در ایده سازی::ایده پردازایده پردازتوانایی باال در تبدیل ایده به ایده های توانایی باال در تبدیل ایده به ایده های ::مخترعمخترع

عملیعملیتوانایی باال در تبدیل ایده های عملی توانایی باال در تبدیل ایده های عملی ::نوآورنوآور

خود به کاالها و خدماتخود به کاالها و خدماتده ها یا ده ها یا ییتوانایی باال در تبدیل اتوانایی باال در تبدیل ا::کارآفرینکارآفرین

ششکاالها و خدمات جدید خود یا دیگران به ارزکاالها و خدمات جدید خود یا دیگران به ارز

کارآفرین می تواند هم از طریق فروش ایده های خود یا کارآفرین می تواند هم از طریق فروش ایده های خود یادیگران و هم از طریق تبدیل ایده ها به کاالها یا خدمات، دیگران و هم از طریق تبدیل ایده ها به کاالها یا خدمات، ارزش ایجاد کند. در واقع، کارآفرین با تشخیص فرصتهای ارزش ایجاد کند. در واقع، کارآفرین با تشخیص فرصتهای

بازار و پذیرش ریسک مربوطه بر حسب شرایط، از طرق بازار و پذیرش ریسک مربوطه بر حسب شرایط، از طرق مختلف زیر می تواند ثروت)درآمد( ایجاد کند:مختلف زیر می تواند ثروت)درآمد( ایجاد کند:

.کسب درآمد از طریق فروش ایده های خود.·        کسب درآمد از طریق فروش ایده های خود        ·.کسب درآمد از طریق اجرای ایده های خود.·        کسب درآمد از طریق اجرای ایده های خود        · کسب درآمد از طریق خرید ایده های دیگران و ·        کسب درآمد از طریق خرید ایده های دیگران و        ·

اجرای آنها.اجرای آنها. کسب درآمد از طریق خرید اختراعات و اکتشافات ·        کسب درآمد از طریق خرید اختراعات و اکتشافات        ·

دیگران و اجرای آنها.دیگران و اجرای آنها. کسب درآمد از طریق خرید محصوالت و خدمات ·        کسب درآمد از طریق خرید محصوالت و خدمات        ·

جدید دیگران و فروش آنها.جدید دیگران و فروش آنها.

به عبارت دیگر، یک مخترع با ایده ها و مفاهیم به عبارت دیگر، یک مخترع با ایده ها و مفاهیمکار می کند و می کوشد آنها را به نمونه کار می کند و می کوشد آنها را به نمونه

واقعی تبدیل کند.واقعی تبدیل کند. نوآور با روشها و برنامه ها و سیستمها کار نوآور با روشها و برنامه ها و سیستمها کار

می کند و می کوشد نمونه را به محصول یا می کند و می کوشد نمونه را به محصول یا خدمتی تجاری تبدیل کند. خدمتی تجاری تبدیل کند.

کارآفرین نیز با فرصتها، ریسکها و ارزشها کار کارآفرین نیز با فرصتها، ریسکها و ارزشها کارمی کند و می کوشد بازار بالقوه ای برای ایده می کند و می کوشد بازار بالقوه ای برای ایده

ها یا محصوالت شناسایی، کشف یا خلق کند.ها یا محصوالت شناسایی، کشف یا خلق کند.

روش های مختلف حل مسالهروش های مختلف حل مساله

روش علمیروش علمی

)روش تفکر خالق )گراهام واالس(روش تفکر خالق )گراهام واالس)روش پولیا )ریاضی(روش پولیا )ریاضیتفکر تحلیلی مهندسیتفکر تحلیلی مهندسیروش حل خالقانه مسالهروش حل خالقانه مساله::

Creative problem solvingCreative problem solving

گراهام واالس - کتاب هنر تفکر گراهام واالس - کتاب هنر تفکر11دوره آمادگی-دوره آمادگی-22دوره خواب-دوره خواب-33دوره بصیرت-دوره بصیرت-44دوره ازمایش و ارزش گذاری-دوره ازمایش و ارزش گذاری-

روش جورج پولیا –روش ریاضیروش جورج پولیا –روش ریاضیبرای حل مسائل ریاضی به کار می رودبرای حل مسائل ریاضی به کار می رود ؟؟مساله چیستمساله چیستابتدا سوال می کنیم ابتدا سوال می کنیم می پردازیم می پردازیمطرح ریزی راه حلطرح ریزی راه حلسپس به سپس به می کنیم می کنیم امتحان امتحانراه های ممکن راراه های ممکن را نتایج می پردازیم نتایج می پردازیم کنترلکنترلبه به

درك و فهم مسأله )1

طراحي براي حل )2مسأله

اجراي نقشه و راهبردهاي )3انتخاب شده

بازنگري و كنترل )4

تفکر تحلیلی مهندسیتفکر تحلیلی مهندسی11توصیف سیستم و شناسایی عناصر کلیدی-توصیف سیستم و شناسایی عناصر کلیدی-22مدل سازی مساله-مدل سازی مساله-33تحلیل و ازمایش روی مدل-تحلیل و ازمایش روی مدل-44ارزیابی نتایج نهایی-ارزیابی نتایج نهایی-

فرایند حل خالق مسالهفرایند حل خالق مساله

تحلیل محیطیتحلیل محیطی-1-1تشخیص مسالهتشخیص مساله-2-2شناخت مسالهشناخت مساله-3-3فرضیه سازیفرضیه سازی-4-4

ارائه راهکارهای مختلفارائه راهکارهای مختلف-5-5ارزیابی و انتخابارزیابی و انتخاب-6-6

اجرااجرا-7-7کنترلکنترل-8-8

تحليل محيطي

تشخيصمسأله

شناختمسأله

فرضيه سازي

راه ارايهكارهاي مختلف

ارزيابي

كنترلاجرا

تکنیک های خالقیتتکنیک های خالقیت

تکنیک های تحلیل محیطیتکنیک های تحلیل محیطی

مقایسه نسبت به دیگران:الگوبرداری, بهترین مقایسه نسبت به دیگران:الگوبرداری, بهترین رویه ها, مسابقه ها علیه رقبای موهوم-رویه ها, مسابقه ها علیه رقبای موهوم-

)خلق یک ابر رقیب خیالی و مقایسه کردن )خلق یک ابر رقیب خیالی و مقایسه کردن خود با وضع ایده ال خلق شده(خود با وضع ایده ال خلق شده(

کاربرد:موقعیت های راهبردی شدیدا رقابتی کاربرد:موقعیت های راهبردی شدیدا رقابتی برای یافتن مسائل مربوط به کیفیت و هزینهبرای یافتن مسائل مربوط به کیفیت و هزینه

به کارگیری پیشگویان و مشاورانبه کارگیری پیشگویان و مشاوران

حتما الزم نیست خودتان مسائل را حتما الزم نیست خودتان مسائل راکشف کنید .اشخاص دیگری را به کار کشف کنید .اشخاص دیگری را به کار بگیریدآینده نگران و پیشگویان ودیگر بگیریدآینده نگران و پیشگویان ودیگر

مشاوران وجود دارند که می توانند مشاوران وجود دارند که می توانند راهنمای شما باشند. اغلب چشم انداز راهنمای شما باشند. اغلب چشم انداز

و افق تازه ای را برای شما باز می و افق تازه ای را برای شما باز می کنند.کنند.

جست و جوی فرصتجست و جوی فرصت

جست و جوی فعاالنه برای فرصتها می تواند جست و جوی فعاالنه برای فرصتها می تواندبه کشف موقعیتهای جدید و کاربرد جدید دانش به کشف موقعیتهای جدید و کاربرد جدید دانش

امروزی منجر شود.امروزی منجر شود. مجبور نیستید خودتان را به منابع سنتی محدود مجبور نیستید خودتان را به منابع سنتی محدود

کنید.به دنبال چیزهای جدید باشیدروندها در کنید.به دنبال چیزهای جدید باشیدروندها در رابطه با کار شما چه معانی و مضامینی دارد.رابطه با کار شما چه معانی و مضامینی دارد.

تکنیک های تشخیص مسئلهتکنیک های تشخیص مسئله

بسیاری از افراد هنگامی که در رسیدن بسیاری از افراد هنگامی که در رسیدنبه هدفی ناکام مانده اند متوجه می به هدفی ناکام مانده اند متوجه می

شوند که مسئله ای وجود دارد. افراد شوند که مسئله ای وجود دارد. افراد غالباr عملکرد کنونی را با اهداف قبلی غالباr عملکرد کنونی را با اهداف قبلی

تجارب گذشته یا عملکرد سال قبل تجارب گذشته یا عملکرد سال قبل مقایسه می کنند تا از وجود مسئله ای مقایسه می کنند تا از وجود مسئله ای

آگاه شوندآگاه شوند

وضعیت آرمانیوضعیت آرمانی

يك وضعيت آرمانى را خلق و وضعيت يك وضعيت آرمانى را خلق و وضعيت موجود را با آن مقايسه كنيد.چه اختالف موجود را با آن مقايسه كنيد.چه اختالف

هايى وجود دارد؟ چرا اين اختالف ها هايى وجود دارد؟ چرا اين اختالف ها وجود دارد؟این اختالفها چه مسائل يا وجود دارد؟این اختالفها چه مسائل يا

فرصت هايى را را همراه مى آورد؟فرصت هايى را را همراه مى آورد؟

کاربرد:کسب اطمینان از اینکه مسائل کاربرد:کسب اطمینان از اینکه مسائل نادیده گرفته نشده اندنادیده گرفته نشده اند

پاسخ به ندای دیگرانپاسخ به ندای دیگران

گاهى افراد مسائل يا فرصت ها يى را گاهى افراد مسائل يا فرصت ها يى رانزد شما بيان مى كنند كه شايسته نزد شما بيان مى كنند كه شايسته

است مورد توجه دقيق قرار گيرند، حتي است مورد توجه دقيق قرار گيرند، حتي اگر اين مسائل و فرصت ها دور از اگر اين مسائل و فرصت ها دور از

ذهن و باورنكردنى باشند.ذهن و باورنكردنى باشند.

گرداوری و فهرست بندی گرداوری و فهرست بندی شکایاتشکایات

يك روش موثر براى آشكارسازى يك روش موثر براى آشكارسازىمسائل اين است كه از كاركنان، مسائل اين است كه از كاركنان،

مشتريان يا ديگر عناصر بخواهيم كه مشتريان يا ديگر عناصر بخواهيم كه طى جريان توفان فكرى فهرستى از طى جريان توفان فكرى فهرستى از

شكايات را به صورت انفرادي يا شكايات را به صورت انفرادي يا گروهى تهيه كنند.گروهى تهيه كنند.

تکنیکهای شناسایی مسائلتکنیکهای شناسایی مسائل

شناسایی مساله یعنی اینکه اطمینان حاصل شناسایی مساله یعنی اینکه اطمینان حاصلکنید اقدامات شما به سمت حل مساله واقعی کنید اقدامات شما به سمت حل مساله واقعی و نه صرفا پرداختن به نشانه های مساله سوق و نه صرفا پرداختن به نشانه های مساله سوق

خواهد داشتخواهد داشت

در میان گذاشتن با دیگراندر میان گذاشتن با دیگران-1-1

در ميان گذاشتن يك مسئله با كسى در ميان گذاشتن يك مسئله با كسىديگر استفاده از اين نظريه است كه دو ديگر استفاده از اين نظريه است كه دو

فكر بهتر از يك فكر است.فكر بهتر از يك فكر است.

نمودار استخوان ماهینمودار استخوان ماهی-2-2

یا نمودار ایشیکاوا توسط پروفسور ایشیکاوا از دانشگاه یا نمودار ایشیکاوا توسط پروفسور ایشیکاوا از دانشگاهتوکیو طراحی شد.توکیو طراحی شد.

مساله در داخل دایره در سمت راست نوشته می شودمساله در داخل دایره در سمت راست نوشته می شودتیغه های ماهی برای نوشتن علل مساله به کار می رودتیغه های ماهی برای نوشتن علل مساله به کار می رود عللی که دارای حداقل پیچیدگی هستند در نزدیکی سر عللی که دارای حداقل پیچیدگی هستند در نزدیکی سر

ماهی و علل پیچیده در نزدیکی دم ماهی نوشته می ماهی و علل پیچیده در نزدیکی دم ماهی نوشته می شوندشوند

هر یک از این تیغه ها علل مساله هستند که می توان از هر یک از این تیغه ها علل مساله هستند که می توان ازطریق توقان مغزی به ان پرداختطریق توقان مغزی به ان پرداخت

Fishbone DiagramFishbone Diagram

Fishbone Diagram

نمودار چرا ؟چرا؟نمودار چرا ؟چرا؟

از این تکنیک برای شناسایی علت یا علل یک از این تکنیک برای شناسایی علت یا علل یکمساله استفاده می شودمساله استفاده می شود

به حل کنندگان مساله کمک می کند به جای به حل کنندگان مساله کمک می کند به جایتمرکز روی یک علت واحد و محدود علل تمرکز روی یک علت واحد و محدود علل

احتمالی بیشتری را کشف کننداحتمالی بیشتری را کشف کنندکاربرد :درک بهتر علل یک مساله پیچیدهکاربرد :درک بهتر علل یک مساله پیچیده

تعریف دوباره مساله یا تعریف دوباره مساله یا فرصتفرصت

مسئله را تا آنجايى كه مى توانيد به مسئله را تا آنجايى كه مى توانيد به روش هاى متعدد تعريف كنيد.شايد با روش هاى متعدد تعريف كنيد.شايد با

اين كار مسئله را از زاويه اى ديگر اين كار مسئله را از زاويه اى ديگر ..ببينيدببينيد

راهکارهای خلق برای فردی های راهکارهای تکنیک خلق برای فردی های تکنیکمختلفمختلف

تعیین موعد مقررتعیین موعد مقرر

از آنجايي كه بسياري از افراد خالق اگر از آنجايي كه بسياري از افراد خالق اگرتحت فشار باشند بهتر كارمي كنند تعيين تحت فشار باشند بهتر كارمي كنند تعيين

ضرب االجل براي خلق راه كارهاي مختلف ضرب االجل براي خلق راه كارهاي مختلف و برانگيختن كار خالق، بي نهايت مؤثر و برانگيختن كار خالق، بي نهايت مؤثر

است. تعيين مهلت، فشار را افزايش مي است. تعيين مهلت، فشار را افزايش مي دهد و فعاليت مغز نيمكره راست را بيشتر دهد و فعاليت مغز نيمكره راست را بيشتر

تحريك مي كنند.تحريك مي كنند.

منابع ایده را مشخص کنیدمنابع ایده را مشخص کنید

براي اينكه به ايده ها دست پيدا كنم، مجله براي اينكه به ايده ها دست پيدا كنم، مجله را كه انبوهي از را كه انبوهي از SuccessSuccessها به ويژه مجلهها به ويژه مجله

ايده ها را در داخل مربع هاي كوچك نشان ايده ها را در داخل مربع هاي كوچك نشان مي دهند، ورق مي زنم.خودتان را با منابع مي دهند، ورق مي زنم.خودتان را با منابع آشنا محدود نسازيد. مكان هاي جديدي را آشنا محدود نسازيد. مكان هاي جديدي را جست و جو كنيد كه بتوانند به شما ايده جست و جو كنيد كه بتوانند به شما ايده

..بدهندبدهند

دفترچه یادداشت ایده هادفترچه یادداشت ایده ها

انسان همواره داراي ايده و فكر است. ايده انسان همواره داراي ايده و فكر است. ايدهها و افكار به هنگام دوش گرفتن به هنگام ها و افكار به هنگام دوش گرفتن به هنگام خواب، به هنگام رانندگي ... به سراغ شما خواب، به هنگام رانندگي ... به سراغ شما

مي آيند. هميشه يك دفترچه يادداشت كوچك مي آيند. هميشه يك دفترچه يادداشت كوچك با كارت در دسترس داشته باشيد. هنگامي كه با كارت در دسترس داشته باشيد. هنگامي كه

فكر يا انديشه اي به ذهن شما مي رسد اگر فكر يا انديشه اي به ذهن شما مي رسد اگر آن را يادداشت نكنيد از خاطرتان مي رود و آن را يادداشت نكنيد از خاطرتان مي رود و

ممكن است براي هميشه آن را فراموش ممكن است براي هميشه آن را فراموش كنيد. پس آنها را يادداشت كنيد!همين حاال!كنيد. پس آنها را يادداشت كنيد!همين حاال!

کاربرد:ثبت ایده ها برای مراجعه بعدیکاربرد:ثبت ایده ها برای مراجعه بعدی

موسیقیموسیقی

گوش دادن به موسيقي آرام و ماليم گوش دادن به موسيقي آرام و ماليمروش خوبي براي رها كردن ضمير نيمه روش خوبي براي رها كردن ضمير نيمه

آگاهتان است. موسيقي در سمت راست آگاهتان است. موسيقي در سمت راست مغز شنيده مي شود يعني سمتي كه مغز شنيده مي شود يعني سمتي كه

بيشتر ادراكي و شهودي است تا استداللي بيشتر ادراكي و شهودي است تا استداللي و عقلي . موسيقي همچنين معموالr باعث و عقلي . موسيقي همچنين معموالr باعث مي شود سمت تحليلي مغز به خواب برود مي شود سمت تحليلي مغز به خواب برود و به اين ترتيب، سمت ادراكي مغز فعال و به اين ترتيب، سمت ادراكي مغز فعال

تر شود.تر شود.

تکنیک ناپلئونتکنیک ناپلئون

وانمود كنيد كه شما شخص مشهوري وانمود كنيد كه شما شخص مشهوريهستيد و سعي كنيد مسئله را از ديد آن هستيد و سعي كنيد مسئله را از ديد آن شخص حل كنيد. شخصيت مفروض شما شخص حل كنيد. شخصيت مفروض شما

ممكن است چشم اندازهاي جديدي را ممكن است چشم اندازهاي جديدي را نسبت به آن مسئله به شما بدهد. براي نسبت به آن مسئله به شما بدهد. براي

مثال، با خود بگوييد اگر اسحاق نيوتن با مثال، با خود بگوييد اگر اسحاق نيوتن با اين مسئله روبرو مي شد، چه مي كرد.اين مسئله روبرو مي شد، چه مي كرد.

کاربرد:بدست اوردن شناختهای کامال جدید کاربرد:بدست اوردن شناختهای کامال جدیدهنگامی که تکنیکهای دیگر ناموفق بوده هنگامی که تکنیکهای دیگر ناموفق بوده

اند.اند.

غلتیدن در علفزار ایده هاغلتیدن در علفزار ایده ها اين تكنيك مستلزم اين است كه تا آنجايي كه مي توانيد اين تكنيك مستلزم اين است كه تا آنجايي كه مي توانيد

درباره مسئله در دست اقدام مطالبي رابه شكلي كه به درباره مسئله در دست اقدام مطالبي رابه شكلي كه به راحتي قابل خواندن باشد، مثل خالصه مقاله ها و كتاب هاي راحتي قابل خواندن باشد، مثل خالصه مقاله ها و كتاب هاي

مربوط ، تجارب ديگران، ايده هايي كه ديگران به شما داده اند مربوط ، تجارب ديگران، ايده هايي كه ديگران به شما داده اند و اقدامات رقبا جمع آوري كنيد.و اقدامات رقبا جمع آوري كنيد.

11 با یادداشت کردن مطالب درباره مساله خود اطالعات جمع -با یادداشت کردن مطالب درباره مساله خود اطالعات جمع-کنیدکنید

22 طی یک نشست و به صورت یکجا کلیه یادداشتهای خود را -طی یک نشست و به صورت یکجا کلیه یادداشتهای خود را-مطالعه کنیدمطالعه کنید

33 اجازه دهید دوره نهفتگی پرورش طبیعی رخ دهد ببینید چه -اجازه دهید دوره نهفتگی پرورش طبیعی رخ دهد ببینید چه-ایده هایی پرورش می یابد.ایده هایی پرورش می یابد.

این تکنیک برای حل مسائل مدیریتی و فنی ،مقاله ها ،یا این تکنیک برای حل مسائل مدیریتی و فنی ،مقاله ها ،یاگزارش ها و فصل های کتاب و خلق مدل مفید است.گزارش ها و فصل های کتاب و خلق مدل مفید است.

کاربرد:هنگامی که به انبوه ایده ها و مفاهیم برای خلق بینش کاربرد:هنگامی که به انبوه ایده ها و مفاهیم برای خلق بینشهای جدید نیاز باشدهای جدید نیاز باشد

نقشه کشی ذهنینقشه کشی ذهنی

یک فرایند فردی توفان فکری استیک فرایند فردی توفان فکری است کمیت ان چیزی است که به دنبالش هستیم مانند کمیت ان چیزی است که به دنبالش هستیم مانند

توفان فکری باید تا حد ممکن ایده خلق کنیمتوفان فکری باید تا حد ممکن ایده خلق کنیم تکنیکی است برای خلق ایده های جدید و توسعه تکنیکی است برای خلق ایده های جدید و توسعه

قابلیت ادراک و شهود شخص قابلیت ادراک و شهود شخص برای شناسایی کلیه موضوعات اصلی و فرعی برای شناسایی کلیه موضوعات اصلی و فرعی

مرتبط با یک مساله به کار می رودمرتبط با یک مساله به کار می رود راه حلها را به عنوان شاخه های اصلی و نفی و راه حلها را به عنوان شاخه های اصلی و نفی و

اثبات انها را به عنوان زیر شاخه در نظر می اثبات انها را به عنوان زیر شاخه در نظر می گیریمگیریم

مدیران متعدد از مفهوم نقشه ذهنی استفاده مدیران متعدد از مفهوم نقشه ذهنی استفادهمی کنندمی کنند

:مثال:مثال میکل استانلی مهندس مسئول بخش فنی میکل استانلی مهندس مسئول بخش فنی

شرکت بوئینگشرکت بوئینگ کلمن بنیانگذار شرکت اینفرنشیال کلمن بنیانگذار شرکت اینفرنشیال

((inferential focusinferential focusفوکس)فوکس)

مساله را در وسط کاغذ بنویسیدمساله را در وسط کاغذ بنویسید هریک از ابعاد را مورد بررسی قرار دهید و هر هریک از ابعاد را مورد بررسی قرار دهید و هر

یک از ابعادی که به ذهنتان می رسد را به سمت یک از ابعادی که به ذهنتان می رسد را به سمت بیرون کاغذ بکشیدبیرون کاغذ بکشید

به هر تعداد الزم به این خطوط شاخه اضافه به هر تعداد الزم به این خطوط شاخه اضافهکنیدکنید

نقشه ذهنی کشیده شده را مرور کنید ببینید چه نقشه ذهنی کشیده شده را مرور کنید ببینید چهروابط درونی وجود دارد و چه راه حلهایی را روابط درونی وجود دارد و چه راه حلهایی را

مطرح می سازدمطرح می سازد

MindMeister Mind Manager

XMind FreeMind

MindMapper

تکنیکهای گروهی خالقیتتکنیکهای گروهی خالقیت

توفان فكري مؤثرترين واحتماالr متداولترين توفان فكري مؤثرترين واحتماالr متداولترين 6060فرآيند گروهي است. اين تكنيك بيش از فرآيند گروهي است. اين تكنيك بيش از

سال پيش به منظور افزايش كميت و سال پيش به منظور افزايش كميت و كيفيت ايده هاي تبليغاتي طراحي شد. به كيفيت ايده هاي تبليغاتي طراحي شد. به اين دليل نام آن را يورش يا توفان فكري اين دليل نام آن را يورش يا توفان فكري گذارده اند كه مغز و فكر شركت كنندگان گذارده اند كه مغز و فكر شركت كنندگان

..توفاني را در مسئله ايجاد مي كردتوفاني را در مسئله ايجاد مي كرد

1212 تا تا 66گروه: فرآيند توفان فكري با يك گروه گروه: فرآيند توفان فكري با يك گروه نفره، يك سرپرست و يك منشي سرو كار نفره، يك سرپرست و يك منشي سرو كار

..دارددارد

هيچگونه قضاوتي درباره هيچ پيشنهادي صورت هيچگونه قضاوتي درباره هيچ پيشنهادي صورت -1-1..نمي گيردنمي گيرد

كليه ايده ها حتي ايده هاي پوچ و غيرعملي كليه ايده ها حتي ايده هاي پوچ و غيرعملي -2-2..مورد استقبال قرار مي گيرندمورد استقبال قرار مي گيرند

كميت ايده ها هدف اصلي است، زيرا به كيفيت كميت ايده ها هدف اصلي است، زيرا به كيفيت -3-3..مي انجامدمي انجامد

..ايده ها را مي توان تركيب، اصالح و انتخاب كردايده ها را مي توان تركيب، اصالح و انتخاب كرد -4-4کار برد:خلق راه کارهای متعددکار برد:خلق راه کارهای متعدد

نگارش فکرینگارش فکری5-3-65-3-6

نام اين روش از اين واقعيت برگرفته شده نام اين روش از اين واقعيت برگرفته شدهاست كه شش نفر سه ايده جديد را ظرف است كه شش نفر سه ايده جديد را ظرف

مدت پنج دقيقه در سه ستون خلق مي كنند مدت پنج دقيقه در سه ستون خلق مي كنند بعد از پنج دقيقه كاغذ به شخص بعدي داده بعد از پنج دقيقه كاغذ به شخص بعدي داده مي شود اين شخص تغييرات خود را در اين مي شود اين شخص تغييرات خود را در اين ايده ها ايجاد مي كند واين فرآيند شش بار ايده ها ايجاد مي كند واين فرآيند شش بار

3030تكرار مي شود به طور نظري ظرف تكرار مي شود به طور نظري ظرف ايده خلق كند ايده خلق كند108108دقيقه گروه مي تواند دقيقه گروه مي تواند

سپس این ایده ها مورد بحث و ارزیابی قرار سپس این ایده ها مورد بحث و ارزیابی قرارمی گیردمی گیرد

تکنیک دلفیتکنیک دلفی

در اين فرآيند پرسشنامه اي براساس در اين فرآيند پرسشنامه اي براساسبرداشت هايي از يك موقعيت براي برداشت هايي از يك موقعيت براي

كارشناسان مربوط ارسال مي شود.پاسخ كارشناسان مربوط ارسال مي شود.پاسخ يكايك آنها جمع آوري و خالصه مي شود و يكايك آنها جمع آوري و خالصه مي شود و خالصه پاسخ ها همراه با رهنمودهايي به خالصه پاسخ ها همراه با رهنمودهايي به

هريك از آنها ارجاع داده مي شود اين فرآيند هريك از آنها ارجاع داده مي شود اين فرآيند چند بار تكرار مي شودتا يك اتفاق نظر كلي چند بار تكرار مي شودتا يك اتفاق نظر كلي

حاصل شود.حاصل شود. کاربرد:مسائل پیچیده ای که باید با نظر کاربرد:مسائل پیچیده ای که باید با نظر

کارشناسان حل و فصل شوندکارشناسان حل و فصل شوند

6666 یا بحث یا بحث 6666فیلیپس فیلیپس خالق دان فیلیپس دانشگاه میشیگانخالق دان فیلیپس دانشگاه میشیگان

يك گروه بزرگتر را به شش گروه يك گروه بزرگتر را به شش گروه 6666روش فيلپسروش فيلپس كوچك به اضافه يك سرپرست و يك منشي تقسيم كوچك به اضافه يك سرپرست و يك منشي تقسيم

مي كند تا توفان فكري اجرا شود. گروه هاي بزرگ مي كند تا توفان فكري اجرا شود. گروه هاي بزرگ به گروه هاي كوچك تقسيم مي شوند.زيرا در گروه به گروه هاي كوچك تقسيم مي شوند.زيرا در گروه

هاي كوچك، افراد راحت تر اظهار نظر مي كنند هاي كوچك، افراد راحت تر اظهار نظر مي كنند ولي در گروه هاي بزرگتر،افراد ممكن است ولي در گروه هاي بزرگتر،افراد ممكن است

احساس سرخوردگي كنند و دچار فشار روحي احساس سرخوردگي كنند و دچار فشار روحي شوند.شوند.

هر گروه روی مساله ای خاص تمر کز می کند و هر گروه روی مساله ای خاص تمر کز می کند واین مساله باید مختصر ،کامال مشخص و به خوبی این مساله باید مختصر ،کامال مشخص و به خوبی

بیان شده باشد.شرکت کنندگان سعی می کنند بیان شده باشد.شرکت کنندگان سعی می کنند دقیقه به جواب برسند دقیقه به جواب برسند66ظرف مدت ظرف مدت

شش كاله تفكرشش كاله تفكر ،كاله سفيد : مانند يك كامپيوتر فقط ارائه اطالعات، بي طرفي، كاله سفيد : مانند يك كامپيوتر فقط ارائه اطالعات، بي طرفي

انظباط، منفعل، ارقام و اطالعات ملموس و واقعي » آمارهاي انظباط، منفعل، ارقام و اطالعات ملموس و واقعي » آمارهاي خريد، فروش، ضايعات، نقل قول«خريد، فروش، ضايعات، نقل قول«

كاله قرمز : بيان احساسات و شور هيجان و نيز خشم، ديدگاه كاله قرمز : بيان احساسات و شور هيجان و نيز خشم، ديدگاهاحساسي و عاطفي » من از اين آدم خوشم نمي آيد و نمي خواهم با احساسي و عاطفي » من از اين آدم خوشم نمي آيد و نمي خواهم با

او كار كنم، فقط همين را مي توانم بگويم «او كار كنم، فقط همين را مي توانم بگويم « ،كاله سياه : شامل جنبه هاي منفي و علل نا ممكن بودن كار، كاله سياه : شامل جنبه هاي منفي و علل نا ممكن بودن كار

صادقانه و منطقي اما لزوماr نبايد درست باشد. وجود مشكالت را صادقانه و منطقي اما لزوماr نبايد درست باشد. وجود مشكالت را متذكر مي شود نه راه حل متذكر مي شود نه راه حل

» اگر ژاپني ها هم وارد صنعت هوايي شوند آن وقت چه ؟ « » اگر ژاپني ها هم وارد صنعت هوايي شوند آن وقت چه ؟ « ، كاله سبز : خالقيت و ارائه نظرات نو ، انگيزش و حركت » فكر كن ، كاله سبز : خالقيت و ارائه نظرات نو ، انگيزش و حركت » فكر كن

ان جسمي چگونه از كامپيوتر شخصي استفاده ان جسمي چگونه از كامپيوتر شخصي استفاده للنابينايان و معلونابينايان و معلوكنند ؟«كنند ؟«

كاله زرد : خوش بيني ، جنيه هاي اميد وارانه و تفكر مثبت ، جنبه كاله زرد : خوش بيني ، جنيه هاي اميد وارانه و تفكر مثبت ، جنبههاي مثبت رويداد ها و پيش بيني دستاوردها » رد شدن در آنها هاي مثبت رويداد ها و پيش بيني دستاوردها » رد شدن در آنها

rامتحان بهترين اتفاقي بود كه مي توانست براي او بيفتد، او مسلما rامتحان بهترين اتفاقي بود كه مي توانست براي او بيفتد، او مسلمادر حرفه معلمي احساس رضايت نمي كرد«در حرفه معلمي احساس رضايت نمي كرد«

كاله آبي : احاطه ، تنظيم ، سازمان دهي روند تفكر و نيز ساير كاله كاله آبي : احاطه ، تنظيم ، سازمان دهي روند تفكر و نيز ساير كالهها.ها.

White hat – Facts & InformationWhite hat – Facts & InformationEnergy efficiency legislation is expected to impact Energy efficiency legislation is expected to impact

our ability to run our business in the next five our ability to run our business in the next five yearsyears

Red hat – Feelings & EmotionsRed hat – Feelings & EmotionsThat role in the company doesn't appeal to meThat role in the company doesn't appeal to me Black hat – Being CautiousBlack hat – Being CautiousWe will be facing strong competition in that marketWe will be facing strong competition in that market We might not be able to make it cheaply enough for our We might not be able to make it cheaply enough for our

customers to buycustomers to buy it it There is a risk that new legislation will make There is a risk that new legislation will make

this market unattractivethis market unattractive

Yellow hat – Being Positive and Yellow hat – Being Positive and OptimisticOptimistic

That would be useful in market XThat would be useful in market X Green hat – New IdeasGreen hat – New Ideas

What if we provided it for free?What if we provided it for free? Blue hat – The Big PictureBlue hat – The Big PictureOK time to move on to some yellow hat thinkingOK time to move on to some yellow hat thinking

I think we need to revisit our objectivesI think we need to revisit our objectives

منطقی تفکرسفید کاله

خالقیت

خوشبینی افراطی

زرد کاله مثبت منفی تفکر تفکرسیاه کاله

بدبینیافراطی

کارایی

آبی کاله

تفکرسبز

کاله سرخ

امید خیال کاله رویاسرخ

یاس وهم کابوس

کاله تفکر: کاله تفکر:66مزایای مزایای

-بر روی همه جنبه ها فکر می شود-بر روی همه جنبه ها فکر می شود11

-اگاهی از این تکنیک باعث می شود فرد از -اگاهی از این تکنیک باعث می شود فرد از 22شیوه تفکر خود اگاه شده انرا تغییر دهدشیوه تفکر خود اگاه شده انرا تغییر دهد

-می توان از سبک فکری دیگران اگاه شد و از -می توان از سبک فکری دیگران اگاه شد و از 33انان خواست انرا عوض کنند.انان خواست انرا عوض کنند.

)تکنیک شکوفه نیلوفر آبی)روش ماتسومورا یاسوا(تکنیک شکوفه نیلوفر آبی)روش ماتسومورا یاسوا11 یک موضوع اصلی ،ایده، مساله،موضوع و...در مرکز -یک موضوع اصلی ،ایده، مساله،موضوع و...در مرکز-

شکوفه نیلوفر ابی نوشته می شود.شکوفه نیلوفر ابی نوشته می شود.22 سپس از شرکت کنندگان خواسته می شود به ایده ها یا -سپس از شرکت کنندگان خواسته می شود به ایده ها یا-

کاربردها یا راه حل های مرتبط فکر کنند.کاربردها یا راه حل های مرتبط فکر کنند.

MYMY- مسئله یا موضوع را در مربع مرکز نمودار - مسئله یا موضوع را در مربع مرکز نمودار 11اصلی بنویسید.اصلی بنویسید.

- از شرکت کنندگان بخواهید به ایده ها و راه حل های - از شرکت کنندگان بخواهید به ایده ها و راه حل های 22مرتبط فکر کنند، سپس ایده های خلق شده را داخل مرتبط فکر کنند، سپس ایده های خلق شده را داخل

اصلی و همچنین اصلی و همچنین MYMYدایره های اطراف مسئله نمودار دایره های اطراف مسئله نمودار جانبی ثبت کنید. جانبی ثبت کنید.MYMYدر مرکز نمودارهای در مرکز نمودارهای

� از شرکت کنندگان و اعضاء بخواهید در مورد 33 � از شرکت کنندگان و اعضاء بخواهید در مورد - مجددا - مجددا جانبی نیز مانند مرحله قبل فکر کرده و جانبی نیز مانند مرحله قبل فکر کرده و MYMYنمودارهای نمودارهای

ایده های مطرح شده را در دایره های اطراف ثبت ایده های مطرح شده را در دایره های اطراف ثبت کنند.کنند.

این فرایند تا زمانی ادامه می یابد که به راه حل های این فرایند تا زمانی ادامه می یابد که به راه حل های کافی برسید.کافی برسید.

تکرار بیشتر باعث تضمین بیشتر می شود. تکرار بیشتر باعث تضمین بیشتر می شود.

برای مثال– فرض کنید موضوع »ایجاد بستر سازمانی برای مثال– فرض کنید موضوع »ایجاد بستر سازمانیمناسب برای خالقیت« است. بنابراین، این موضوع داخل مناسب برای خالقیت« است. بنابراین، این موضوع داخل مربع وسط نمودار اصلی ثبت می شود. هم چنین فرض مربع وسط نمودار اصلی ثبت می شود. هم چنین فرض

کنید ایده های مطرح شده نیز عبارت باشند از: کنید ایده های مطرح شده نیز عبارت باشند از: (، استفاده از تکنیکهای (، استفاده از تکنیکهای AAایجاد کمیته های خالق)ایجاد کمیته های خالق)

(، پرهیز از (، پرهیز از CC(، برگزاری جلسات تفکر خالق)(، برگزاری جلسات تفکر خالق)BBخالقیت)خالقیت)(، ایجاد (، ایجاد EE(، ایجاد روحیه مثبت گرایی)(، ایجاد روحیه مثبت گرایی)DDتظاهر به کار)تظاهر به کار)

(، (، HH(، کار مفرح)(، کار مفرح)GG(، رقابت ایده)(، رقابت ایده)FFمحیط تحریک کننده)محیط تحریک کننده)در این صورت مقوله هایی که در دایره های اطراف در این صورت مقوله هایی که در دایره های اطراف

های جانبی ثبت می های جانبی ثبت می MYMYموضوع اصلی و مربع وسط موضوع اصلی و مربع وسط است.  است.  HH تا تا AAشوند از شوند از

حال از شرکت کنندگان خواسته می شود در مورد حال از شرکت کنندگان خواسته می شود در مورد( بیندیشند، ایده های ( بیندیشند، ایده های AAایجاد کمیته های خالق)ایجاد کمیته های خالق)

قرار قرار AAمطرح شده در دایره های اطراف مربع مطرح شده در دایره های اطراف مربع ادامه مي يابد. ادامه مي يابد.HHمي گيرند و اين روند تا ايده مي گيرند و اين روند تا ايده

در نهایت ایده های بدست آمده مورد بحث و در نهایت ایده های بدست آمده مورد بحث و ارزیابی قرار می گیرند.ارزیابی قرار می گیرند.

مي توان به خلق كاربردها، مي توان به خلق كاربردها، MYMYاز اهم كاربردهاي از اهم كاربردهاي فن آوری، فرهنگ سازمانی جدید، سناریوهای فن آوری، فرهنگ سازمانی جدید، سناریوهای

راهبردی و... نام برد راهبردی و... نام برد

تکنیک های خالق برای انتخاب از بین راه کارها،اجرا و تکنیک های خالق برای انتخاب از بین راه کارها،اجرا وکنترلکنترل

TRIZTRIZچيست؟ چيست؟

TRIZTRIZ" : مخفف يک جمله روسی است : " مخفف يک جمله روسی است Teoriya Teoriya Resheniya Izobretatelskih ZadachResheniya Izobretatelskih Zadach""

" تلفظ می شود و معادل انگليسی آن بشرح زير " تلفظ می شود و معادل انگليسی آن بشرح زير TREEZTREEZکه "که "" يا " يا Theory of Inventive Problem SolvingTheory of Inventive Problem Solvingاست: "است: "

TIPSTIPS "در زبان فارسی " نظريه ی حل ابتکاری مسئله" در زبان فارسی " نظريه ی حل ابتکاری مسئله

ترجمه شده است. سازمانهای بسياری آنرا به نام ترجمه شده است. سازمانهای بسياری آنرا به نام "نوآوری يا خالقيت نظام يافته " و يا "الگوريتم "نوآوری يا خالقيت نظام يافته " و يا "الگوريتم

اختراع" می شناسند. اختراع" می شناسند.

مبدع این روش:گنریش التشولر افسر نیروی دریایی مبدع این روش:گنریش التشولر افسر نیروی دریاییاستالین در دریای خزراستالین در دریای خزر

۴۰۰۰۰۴۰۰۰۰ سند اختراع سند اختراع ۲۰۰۰۰۰۲۰۰۰۰۰لتشولر پس از بررسی لتشولر پس از بررسی اا مورد را به عنوان موارد ابتکاری انتخاب کرد. آلتشولر مورد را به عنوان موارد ابتکاری انتخاب کرد. آلتشولر

اين موارد را به پنج سطح تقسيم کرد. اين موارد را به پنج سطح تقسيم کرد.

٪٪۳۲۳۲ - راه حلهای معمولی و بديهی : - راه حلهای معمولی و بديهی : ۱۱٪ ٪ ۴۵۴۵ - نوآوری های کوچک در يک موضوع : - نوآوری های کوچک در يک موضوع : ۲۲٪٪۱۸۱۸ - نوآوری های بزرگ در يک تکنولوژی : - نوآوری های بزرگ در يک تکنولوژی : ۳۳ ٪ ٪۴۴ - نوآوری خارج از محدوده تکنولوژی : - نوآوری خارج از محدوده تکنولوژی : ۴۴ ٪٪۱۱ - اکتشاف : - اکتشاف : ۵۵

triztriz

:یکبار مصرفی:یکبار مصرفی

جسم گران قیمت را با مشابهی ارزان قیمت جسم گران قیمت را با مشابهی ارزان قیمت جایگزین کنید و از برخی مشخصه ها مثل دوام و جایگزین کنید و از برخی مشخصه ها مثل دوام و

عمر طوالنی صرفنظر کنیدعمر طوالنی صرفنظر کنید

مثال:مثال:

-دستکش های یکبار مصرف-دستکش های یکبار مصرف

-انواع ظروف یک بار مصرف)لیوان قاشق بشقاب(-انواع ظروف یک بار مصرف)لیوان قاشق بشقاب(

--

:تغییر ویژگی:تغییر ویژگی

حالت فیزیکی سیستم را تغییر دهیدحالت فیزیکی سیستم را تغییر دهید

مثال:مثال:

-اسپری انسولین به جای قرص ان و قرص به -اسپری انسولین به جای قرص ان و قرص به جای تزریقهای دردناکجای تزریقهای دردناک

-مایع دستشویی به جای صابون-مایع دستشویی به جای صابون

:تقسیم:تقسیم

جسم را به اجزای جدا و مستقل از هم تقسیم جسم را به اجزای جدا و مستقل از هم تقسیم کنید.کنید.

مثال:مثال:

استفاده از پرده کرکره به جای پردهاستفاده از پرده کرکره به جای پرده

رادیاتور شوفاژ با تعداد پره های دلخواهرادیاتور شوفاژ با تعداد پره های دلخواه

جامعيتجامعيت

به منظور رفع نياز به چند جسم , يک جسم به منظور رفع نياز به چند جسم , يک جسم می تواند عملکرد های چند گانه ای ارائه دهد . می تواند عملکرد های چند گانه ای ارائه دهد .

چار فرانسه که با تغير اندازه آن ميتوان برای چار فرانسه که با تغير اندازه آن ميتوان برای ااباز و بسته کردن پيچ های مختلف از آن باز و بسته کردن پيچ های مختلف از آن

استفاده کرد استفاده کرد

SSCAMPERCAMPER

SUBSTITUTION SUBSTITUTION

د ؟د ؟كركر......چه چيزي را مي توان جايگزين چه چيزي را مي توان جايگزين

::مثال هامثال ها سنگسنگ نفت به جاي زغالنفت به جاي زغالانرژي خورشيدي به جاي نفتانرژي خورشيدي به جاي نفتشكر مصنوعي به جاي شكر طبيعيشكر مصنوعي به جاي شكر طبيعي قطعه توليد داخل به جاي قطعه خارجي قطعه توليد داخل به جاي قطعه خارجي

در خودروهادر خودروها

SSCCAMPERAMPER

COMBINE COMBINE

......را با چه چيزي مي توان تركيب كرد؟را با چه چيزي مي توان تركيب كرد؟

مثال ها: مثال ها: دستمال كاغذي معطر) تركيب دستمال دستمال كاغذي معطر) تركيب دستمال

كاغذي و عطر(كاغذي و عطر( سيستمهاي صوتي / تصويري كنوني ) تركيب سيستمهاي صوتي / تصويري كنوني ) تركيب

VCD VCD ،،MP3 MP3تلويزيون، راديو، ضبط صوت،تلويزيون، راديو، ضبط صوت،DVDDVD..… و …و ))

ارتباط سيستم پيشنهادها با سيستم مكانيزه ارتباط سيستم پيشنهادها با سيستم مكانيزهپرسنليپرسنلي

ارتباط سيستم پيشنهادها با سيستم مكاتبات ارتباط سيستم پيشنهادها با سيستم مكاتباتمكانيزهمكانيزه

SCSCAAMPERMPER

ADAPT ADAPT

... نمود؟ نمود؟متناسبمتناسب را كمي را كمي آیا نمی توان ... آیا نمی توان

زيبايي، راحتي و … بيشتر(زيبايي، راحتي و … بيشتر(كاربرد، كاربرد، )جهت )جهت

مثال ها:مثال ها: ايده نوشيدن نوشابه با ني و خميده كردن آن ايده نوشيدن نوشابه با ني و خميده كردن آن

LLبه صورت به صورت كوچك كردن دوربين هاي فيلمبرداريكوچك كردن دوربين هاي فيلمبرداري افزودن نمايشگر ميزان بار در وانت توسط افزودن نمايشگر ميزان بار در وانت توسط

شركت تويوتاشركت تويوتا از پيشنهاددهندگاناز پيشنهاددهندگانپيشنهادگيري تلفني پيشنهادگيري تلفني

SCASCAMMPREPRE

MAGNIFY MAGNIFY

را بزرگ نمود؟ را بزرگ نمود؟آیا نمی توان...آیا نمی توان...

مثال ها:مثال ها: طرح تبليغاتي نوشابه بزرگ در طرح تبليغاتي نوشابه بزرگ در

سردر كارخانهسردر كارخانهكاريكاتوركاريكاتورمدارس شبانه روزيمدارس شبانه روزي

SCAMSCAMPPERER

PUT TO OTHER PUT TO OTHER USESUSES

چه استفاده دیگری چه استفاده دیگری نماييم؟نماييم؟از ..از ..

مثال ها:مثال ها: اختراع موتورگازي از ماشين چمن اختراع موتورگازي از ماشين چمن

زني توسط هوندازني توسط هوندا

استفاده از فرم پيشنهادها هنگام استفاده از فرم پيشنهادها هنگام انجام نظرسنجيهاي سازمانيانجام نظرسنجيهاي سازماني

SCAMPSCAMPEERR

ELIMINATION ELIMINATION

آیا نمی توان...را حذف كرد؟ آیا نمی توان...را حذف كرد؟

مثال ها:مثال ها: حذف سيم از ميكروفنحذف سيم از ميكروفنحذف سيم از تلفنحذف سيم از تلفن حذف مقررات دست و پاگير حذف مقررات دست و پاگير

سازمانيسازمانيحذف كاغذ از سيستم پيشنهادهاحذف كاغذ از سيستم پيشنهادها

SCAMPESCAMPERR

REVERSE REVERSE ... را برعكس كنيم چه را برعكس كنيم چه اگر ...اگر

مي شود؟مي شود؟

مثال ها: مثال ها: جنس فروخته شده پس گرفته جنس فروخته شده پس گرفته

مي شودمي شود ما فقط جارو برقي مي ما فقط جارو برقي مي

سازيمسازيمبه بيمار به بيمارمراجعه پزشكمراجعه پزشك

...نگفته ها بسيار است

پایانپایان

:تكنيك حل خالق مسئله، هيگينز، ترجمه احمد تكنيك حل خالق مسئله، هيگينز، ترجمه احمد 101101كارآفريني: كارآفريني پور دارياني، انتشارات امير كبير پور دارياني، انتشارات امير كبير

.ق 101101. کارآفرینی: . کارآفرینی: 13831383جیمز ام- هیگینز.جیمز ام- هیگینز ق تکنیک حل¦ خال¦ تکنیک حل¦ خال¦مسئله.مترجم: محمود احمد پور داریانی. تهران. انتشارات مسئله.مترجم: محمود احمد پور داریانی. تهران. انتشارات

امیرکبیر.امیرکبیر. .راه نبوغ. مترجم: مهدی قراچه داغی. . راه نبوغ. مترجم: مهدی قراچه داغی. 13801380تونی بوزان. تونی بوزان .

..تهران .انتشارات پیکانتهران .انتشارات پیکان تکنیک های خالقیت. مركز آموزش تکنیک های خالقیت. مركز آموزش 13801380صمدآقایی، جلیل صمدآقایی، جلیل

مديريت دولتيمديريت دولتي