منافی : هادی سید آوری گرد و تهیهمدیریت) ارشد کارشناسی دانشجوی

بازرگانی(

در نوآوري و خالقيتسازمانها

چكيدهكشوري چرا كه است مطرح سوال اين پيوسته

نظر از كه مشابه كشور كه حالي در كرده پيشرفتبهتري شرايط داراي وري بهره امكانات و اوليه منابع

. شرايط در مهمي عامل چه است مانده عقب بوده،كشور ) - بعضي موفقيت و پيشرفت باعث مشابه

) عملكـرد - و ماندگـي عقب باعث و فرد گروهشود؟ مــي ديگـر بعضي ناصحيح

بسياري وسيله به وسيعي تالشهاي اخير، سالهاي درو خالقيت به خود افراد ترغيب براي سازمانها از

. و مفهوم مقاله اين در است گرفته انجام نوآوريها مولفه اين ايجاد شرايط نوآوري و خالقيت جايگاه

و خالق سازمانهاي و افراد ويژگيهاي چنين هم و . فنون از جويي بهره با است شده تبيين نوآور

كارآمد طريقي به توانست خواهيم نوآوري و خالقيتجامعه و سازمان و برسيم خود اهداف به اثربخش و

. باشيم داشته پيشرو و يافته توسعه اي

و توسعه درآمد پيش و الزمه نوآوري و خالقيتو است جامعه و سازمـان يك تعالي و پيشرفت

اجتناب ضرورتي آن هاي تكنيك و فنون از آگاهيو پژوهشگران دانشجويان، مديران، براي ناپذير

. است رشته اين به مندان عالقه

مقدمهثباتي بي به را خود جاي كار، محيط در ثبات امروزه

قديمي و سنتي صنايع و است داده اطمينان عدم وداده آن يافته توسعه و جديد انواع به را خود جاي كه

قديمي. مهارتهاي از استفاده براي فرصتي استفرصتها و تهديدات با را آينده حقيقت در و گذارد نمي

نوآوري، و اختراع هر زيرا است، ساخته مواجهخود نوبه به تواند مي كه آورد مي پديد را تغييري

از بتوانند كه آورد وجود به كساني براي را فرصتي. كنند بهينه استفاده فرصت اين

اين بايد خدماتي و توليدي سازمانهاي و موسساتو كاالها مداوم، طور به و داده تشخيص را مهم امر

آن بهبود جهت در يا دهند، ارائه را جديد خدماتبر. ماهيتش به باتوجه نوآوري و خالقيت بكوشندهمراه به را ريسك خود با و دارد داللت ها ناشناخته

را بخشي رضايت نتايج است ممكن البته كه آورد ميبه آن، در شده گذاري سرمايه مقادير به باتوجه

. در گذاري سرمايه قصور اين، باوجود نياورد وجودآورد فراهم را خاصي شرايط است ممكن آن ايجاد

. محققان رو اين از شود منجر سازمان ناكامي به كهاين به توجه اهميت بر بسياري پردازان نظريه و

( . شومپتر نمونه طور به اند كرده تاكيد موضوعSHUMPTER )،پيشگامان اولين از يكي عنوان به

به و موسسات موفقيت براي را مسئله اين اهميتگرديده متذكر جامعه كل روي بر آن تاثير كلي طور

است.

نوآوري و خالقيت جايگاه و مفهومآن، دهنده تشكيل عناصر و خالقيت مورد در تحقيق

علوم دانشمندان توسط پيش قرن يك از بيشبراي اساسي انگيزه ولي شد، شروع اجتماعي

سال در بيشتر ايجاد 1950پژوهش گيلفورد توسطگيلفورد. ) تفكر( GUILFORDگرديد با را خالقيت

حل ) براي جديد رهيافتهاي به يافتن دست واگراپاسخ( ) به يافتن دست همگرا تفكر مقابل در مسائل

- ( . پور،( مدني شهرآراي دانست مي مترادف صحيحص 1375 ،39)

به(: 1992لوتانز ) را خالقيت سازماني، رفتار استادافراد رهيافتهاي و ها انديشه از تلفيقي آوردن وجود

. است كرده تعريف جديد، روش يك در گروهها يا وآمدن وجود به از شناختي فرآيند را خالقيت بارزمن( . همان داند مي بديع كشفي يا كاال مفهوم، ايده، يك

ص (39منبع،

براي آزادي و دموكراسي عدالت، همچون خالقيتعامل يك ولي است مختلف معاني داراي افراد

خالقيت كه است اين خالقيتها تمام در مشترككه جديدي عوامل به پرداختن از عبارتست هميشه

مجموع عنوان به و بوده موجود آنها در خالقيت عاملتازه كه آنچه ولي كنند مي عمل فرهنگي ميراث

جك ) است جديد الگويي در عوامل اين تركيب استنبتون، - دوگالس خالقيت( 1992هالوران تالشهاي

. يك بيشتر خالقيت است نوآوري براي اي وسيلهجنبه بيشتر نوآوري و است ذهني و فكري فعاليتخالقيت عمل نهايي محصول حقيقت در و دارد عملي

فرنوديان،. ) ص 1370است ،6)

ديگر همكاريهاي بسياري با كه است مهارتي نوآوري . زمينه در عمده دگرگونيهاي به نوآوري است همراه

مفاهيم ترين تازه ارائه يا تكنولوژيك پيشرفتهاي . نوآوري شود مي اطالق توليد، هاي شيوه يا مديريت

. نوآوري است جنجالي و چشمگير i واقعا اي پديدهخاص اي عده در فقط كه است نادر اي پديده i عموما

. گرفت سراغ را آن توان مي

مفهوم (: 1998هالت ) يك در را نوآوري اصطالحيا دانش از استفاده براي فرآيندي عنوان به وسيع

چيزهاي معرفي يا ايجاد منظور به مربوط اطالعاتواركينگ ) كاربرد، به مفيد و نيز( VARKINGتازه

: شده نظر تجديد چيز هر نوآوري كه دهد مي توضيحو باشد درآمده حقيقت به و طراحي كه است

و كند مستحكم رقبا مقابل در را سازمان موقعيت . به سازد ميسر را بلندمدت رقابتي برتري يك نيزهدف يك كه است جديدي چيز خلق نوآوري عبارتي

. رساند اجرا به و دنبال را معين

به را نوآوري توان مي كلي تعريف يك در بنابراين،يك يا و سازمان يك به نسبت جديد اي ايده هر عنوان

. كرد تعريف جهان در يا و ملت يك يا و صنعتحسيني،) ص 1378خداداد ،48 )

نوآوري و خالقيت تفاوت

مترادف طور به نوآوري با خالقيت واژه اگرچهدو كه معتقدند محققان غالب اما شود مي استفاده

مدنظر جدا طور به بايد خالقيت و نوآوري اصطالحجداگانه تعاريف و معاني داراي كه چرا گيرند، قرار

مهر، ) هستند آوردن(. 1969اي به اشاره خالقيتنوآوري كه حالي در دارد، وجود مرحله به جديد چيزي

. دارد استفاده مرحله به جديد چيزي برآوردن داللتسروو،( ) 1969ديويس،) و رزنفلد (1990همچنين

وسيله به نوآوري از را اختراع يا خالقيت ماهيت: كردند تفكيك زير معادله

نوآوري + + = مفهوم اختراع انتفاعايده بر اشاره مفهوم كلمه فوق، نوآوري معادله در

فرد، آن مرجعي چهارچوب به باتوجه كه است ايجديد شده انباشته دانش يك يا و سازمان دپارتمان،است. جديد اي ايده هر به اشاره اختراع كلمه استدست به بر انتفاع كلمه باشد، رسيده حقيقت به كه

. دارد داللت اختراع يك از استفاده حداكثر آوردن

دارد وجود تفاوتهايي نيز، تغيير و نوآوري مورد دربهبود(. 1978كتزوكان،) به تواند مي تغيير مثال براي

كه حالي در شود، اطالق فرد يك شغلي رضايتمي بر در را فرد يك از بيش تاثيري و نتيجه نوآورياست آن كننده ايجاد دپارتمان وراي آن، تاثير و گيرد

تغيير(. 1993الرسن،) مورد در ديگري تحقيق دركنن، ) هرچيزي( 1967تكنيك ايجاد تغيير كه كرد بيان

. نوآوري اما باشد داشته تفاوت گذشته با كه است. است جديد سازمان براي كه است هايي ايده ايجاد

يك كننده منعكس توانند مي نوآوريها تمام رو، اين ازنوآوري تغييرها، تمام كه حالي در باشند، تغيير

نوآوري. و خالقيت فرآيند از اي نتيجه تغيير نيستندميان. ارتباط دستيارانش و وبر راستا، اين در است

يك شماره شكل به را تغيير و نوآوري خالقيت، : و ماهيت مورد در بسياري نظرات كردند ترسيم

شده، ابراز ها واژه اين اساسي تفاوتهاي: كه معتقدند نيز نويسندگاني

يك- در ها ايده تركيب توانايي معناي به خالقيتايده بين پيوستگي ايجاد يا فرد به منحصر روش

رابينز،. ) (1991هاستتوانائيهاي- كارگيري به از است عبارت خالقيت

( . رضائيان، جديد مفهوم يا فكر يك ايجاد براي ذهني1373)

به- آن تبديل و خالق ايده اخذ فرايند نوآوري. است عمليات جديد روشهاي و خدمات محصول،

(1991رابينز،) ساختن- كاربردي و عملي از است عبارت نوآوري

عبارت به خالقيت، از ناشي نو هاي انديشه و افكاردر و آيد مي دست به اطالعات خالقيت در ديگر،

عرضه گوناگون صورتهاي به اطالعات آن نوآوري، ( . رابينز، شود هرچيزي( - 1991مـــــي ايجاد تغيير

نوآوري اما باشد، داشته تفاوت گذشته با كه است. است جديد سازمان براي كه است هايي ايده اتخاذ

اما تغييرند يك كننده منعكس نوآوريها تمام بنابراين، ( . داف، ال، ريچارد، نيستند نوآوري تغييرها، تمام

1992)

رفتار- يا فكـر يك اتخاذ عنوان به سازماني تغييراما شود، مــــــي مشخص سازمان وسيله به جديدبراي كه است رفتار يا ايده يك اتخاذ سازمان نوآوري

سازمان كلي محيط و بازار سازمان، وضعيت، نوع . معرفي را ايــده اين كه سازماني اولين است جديد

و شود مي گرفته نظر در نوآور عنوان به كند ميكرده اتخاذ را تغيير يك كند مي كپي كه سازماني

) خالقيت. ) تعاريف، اين براساس اخير منبع است . به وابسته نوجويي تحقق است نوآوري الزمه

. از را دو اين توان نمي عمل در اگرچه است خالقيتكه كرد تصور توان مي ولي ساخت متمايز هم . خالقيت نوآوريهاست پيدايي و رشد بستر خالقيت

كه حالي در است نو فكر و انديشه يك توليد و پيدايي . از است فكر و انديشه آن ساختن عملي نوآورياست پيش در طوالني راهي i غالبا نوآوري تا خالقيت

خدمتي يا محصولي صورت به نو اي انديشـه تا وو تالشها و گذرد مي طوالني زماني درآيد جديد . و ايده گاهي آيد مي عمل به بسيار كوششهاي

بعد سالهاي در و تراود مي فرد ذهن از نو اي انديشهنوآوري صورت به ديگري فرد وسيله به نو انديشه آن

. گردد مــــــي متجلي خدمت يا محصول درص 1372الـوانـــي،) ،223-224)

و دارد نو هاي انديشه ايجاد قدرت به اشاره خالقيتتازه و نو افكار آن ساختن كاربردي معناي به نوآوري

آقايي،. ) ص 1377است درنظر( 26، با خالصه طور بهكه گرفت نتيجه چنين توان مي فوق نظريات گرفتن

وجود مرحله به جديد چيزي آوردن به اشاره خالقيت» پيداكردن » بر داللت معناي به عبارتي به يا و داشته

مرحله به است ممكن كه هرچند است جديد چيزهاي . جديدي ايده هر عنوان به نوآوري نيايد در استفاده

يا خدمات محصول، يك توسعه برگيرنده در كه استيك به نسبت است ممكن كه گردد مـــــي فرآيند

. باشد جديد جهان يا و ملت يا صنعت، يك سازمان،ايــده با سازمان بهتر انطبـاق و تغيير به نوآوريها اين

. شود مي منجر جديد هاي

نوآوري و خالقيت فرآيندو درك قوه فعاليت به است ممكن خالقيت مراحل

پيوسته هم به ولي مجزا مراحل يا انسان، خرد. كند هدايت رهيافتهايي به را انسان كه شود تعريف

گونه به را مراحل اين نظران صاحب و نويسندگان . به خالقيت فرآيند اند كرده مطرح مختلف هاي

يا ايده با شدن روبرو مراحل برگيرنده در ترتيببا روبروشدن رابطه و روبروشدن شدت مشكل،. است كرده احاطه را خالق فرد كه است محيط

فرآيند( 1974اتريك،) مديريت، نظران صاحب از : وجود به مرحله سه به عمل تا انديشه از را خالقيتانديشه كارگيري به و انديشه پرورش انديشه، آوردن

. است كرده تقسيم

قابل( 1987آلبرشت،) و عملي خالقيت مراحلاست، شده تشكيل مرحله پنج از كه را اجراتري

: از عبارتند ترتيب به مراحل اين كند مي پيشنهاد. عرضه و پااليش آزمون، الهام، اطالعات، جذب

اطالعات خالق، شخص كه است معتقد آلبرشتبررسي براي و كند مي جذب را خود پيرامون

قرار بررسي مورد را مختلفي رهيافتهاي مسائل، . خام اطالعات از خالق فرد ذهن كه زماني دهد مي

كار به شروع محسوس غيرقابل طور به شد، انباشتهاطالعات، تركيب و تحليل و تجزيه از پس و كند مي

( . مدني شهرآراي، كند مي ارائه مسئله براي رهيافتيص 1375پور، ،41 )

نوآوري و خالقيت هاي تكنيكفنون بايستي يابد پرورش و ايجاد خالقيتي اينكه براي

. فنوني مختلف محققان گردد رعايت هايي تكنيك و: شود مي اشاره آنها مهمترين به كه اند كرده ذكر را

1( فكري - طوفان( BRAIN STORMINGيورش يااس،: الكس، دكتر بار نخستين را تكنيك اين مغزي

واستقبال استفاده مورد چنان و كرد مطرح اسبورناز جزئي كه گرفته قرار غرب در سازمانها و مردم

نامه واژه در فكري يورش است، شده آنها زندگي: است شده تعريف چنين وبستر المللي بين

گروهي آن طريق از كه گردهمايي تكنيك يك اجرايبا بخصوص مسئله يك براي حلي راه كوشند مي

اعضا وسيله به جا در كه هايي ايده تمام انباشتن ( . آقايي، بيابند گردد مي ص 1377ارائه يعني( 119،

. ايده هر به نيست جايز اي ايده هيچ از انتقـادي هيچ . شود مي گفته آمد خوش نامربوط هرچند اي

. كيفيت است بهتر باشد بيشتر ها ايده تعداد هرچهبه افـراد گيرد مي قرار توجه مورد i بعـدا ها ايدهآنها از و شوند مي تشويق ها ايده كردن تركيـب

ديگران هاي ايده به نسبت كه شود مي خواسته. كنند پيدا اشراف

2( طبيعت - از از : (BIONICSالگوبرداري يكيفني ابداعات در كه نوآوري و خالقيت هاي تكنيكو تقليد تكنيك داشته موفقي و گسترده كاربرد . زمينه در كه ابداعاتي است طبيعت از الگوبرداري

گرفته شكل اخير هاي دهه در كنترل و ارتباطات علمهوش. موضوع و رايانه هاي ريزي برنامه اند

فعاليتهاي از تقليد و الگوبرداري با همه مصنوعياي گونه به فعاليتها روند و اند شده انجام آدمي مغز

ابزارهاي و فنون كار اين ادامه با آينده در كه است ( . ص اخير، منبع شد خواهند ساخته جديدي و بديع

126-127)

اسمي - )3 گروه NOMINALتكنيكGROUPING) : كه است تكنيكي نام اسمي گروه

. فرآيند است يافته رواج صنعت در حدودي تا نيز: است مرحله پنج از متشكل گيري تصميم

موضوع و شوند مي جمع ميز يك در گروه اعضاءداده اعضا از هريك به كتبي صورت به گيري تصميم

نويسند؛ مي را مسئله حل چگونگي آنها و شود ميارائه گروه به را عقيده يك نوبه، به اعضا از هريك

گـذارده بحث به گروه در شده ثبت عقايد دهد؛ ميكامل و تر روشن ارزيابي براي مفاهيم تا شود مـي

شود؛ تردرجه را عقايد مخفيانه و i مستقال اعضاء از يك هر

بود ! خواهد تصميمي آن گروه تصميم كنندs؛ مي بنديآورده دست به را امتياز بيشترين مجموع در كه

دالكي،. ) ص 1969باشد ،143 )

نوآوري و خالقيت ايجاد شرايطرا متفاوتي هاي زمينه و شرايط مختلف نويسندگان

راههاي هرحال به دارند نظر در خالقيت بروز برايعبارتند باشد، خالقيت محرك تواند مي كه اي عمده

از:

1 : خالق - نوآوري فضاي ظهور مهم راههاي از يكي . بدين است خالقيت محرك فضاي آوردن وجود به

هاي ايده شنيدن آماده هميشه بايد مديريت كه معني . سازمان واقع در باشد سازمان در هركس از جديدتنها و باشد فكرها گونــه اين جستجوي در بايد

. سيستم كارگيري به نماند جديد انديشه ارائه منتظـراستعداد ) TALENT MANAGEMENTمديريتSYSTEM = TMS )شمار به سازمان در موثري ابزار

. توانند مي ابزار اين كارگيري بـه با مديران رود ميصحيحي طرز به را مستعد كاركنان مهارتهاي

. مستعد باافراد شما است ممكن دهند گسترشبكارند مشغول سازماني در كه كنيد برخورد زيادي

. به اين كنند توليد توجهي قابل نتايج توانند نمي وليروي مناسب استعداد مديريت سيستم فقدان خاطر

: . دارد عنصر چهار استعداد مديريت سيستم دهد ميمديريت - - و اداره استعدادها حفظ استعدادها جذب

. استعدادها - كردن كشف استعدادها

2 : خالقيت - براي وقت براي دادن موسساتاز هريك به را مخصوصي دفتر توانند مي منظور اين

. دهند اختصاص دارند را الزم شايستگي كه كاركناني3 : پيشنهادات - سيستم از برقراري يكي

دريافت سيستم برقراري خالقيت ترغيب روشهايارائه براي روشي ترتيب بدين است پيشنهادات

. شود مي فراهم پيشنهادات

4 : خالقيت - مخصوص واحد گروه ايجاد گاهياستخدام خالقيت و نوآوري براي كاركنان از خاصي

واحد را گروه اين سازمانها از بعضي در و شوند مي . وقتشان واحدها گونه اين نامند مي توسعه و تحقيق

يا خدمات ارائه براي جديد هاي ايده يافتن صرف راتحقيق گاهي و كنند مي فناوري محصول، ساختن . براي تحقيقات گونه اين دهند مي انجام محض

فوري كاربرد يافتن براي تالش بدون دانش پيشرفت . هاي انديشه اين بعدها البته گيرد مي صورت آن . ولي باشد داشته كاربردي جنبه تواند مي محضمورد و معمول بيشتر كاربردي تحقيقات امروزه

( . رضائيان، است ص 1373توجه ،51-29 )

نوآور و خالق افراد ويژگيهاي . زندگي كه كسي اند متفاوت خالقيت نظر از افراد

مي پرورش خود در را توانمندي احساس دارد، خالقو پذيرد مي را ناكاميها محبت و مهر با دهد،

مي بسيج دارد كه اهدافي تحقق راه در را نيروهايشكند.

كند، نمـــــي تباه بطالت به را عمر گرانبهاي ايامفراغت به گذراني وقت و بيكاري كه داند مي خوب

. شود مي خاطر تكدر اسباب اندازه از بيش پرداختن . اتومبيلهاي نيست ماديات دلبسته خالق انسان

مجلل هاي خانه و فاخر لباسهاي و قيمت گــران. نيستند اصل اما باشند، خوب است ممكن

محالت در زندگي و القاب در را سعادت خالق انسان. كند نمي جستجو هوا و آب خوش و مشهور

. گيرد مي فاصله انفعالي سرگرميهاي از خالق انسانو مند عالقه و كند مي حذر انفعالي هاي انگاره از . قدري به دارد مي بر گام هدفهايش جهت در بانشاطپيدا خودخواهي براي فرصتي كه است زندگي محو

. گراست هدف و مشتاق آنكه، كالم جان و كند نميآن به همه كه احساسي دارد، دائم جواني احساس. هستند محروم آن از اغلب متاسفانه دارند نياز

ايجاد زمان است، ريزي برنامه زمان است چنين اگرخالق زندگي اساس كه است سالمي ذهني تصوير

( . مالتز، نيست دير هرگز شروع و شروع زمان است،( 212-213ص

نوآور و خالق سازمانهاي ويژگيتحت كه زمان از اي برهه بر شركتها و سازمانها

دانش،عصر عصر جمله از مختلف عناوينو سرعت عصر اطالعاتي، جامعه عصر فراصنعتي،

. است شده مطرح نوآوري و خالقيت عصر باالخرهو شتابان تغييرات مديريت جهت در را خود . گونه به سازند مي آماده جهاني ژرف دگرگونيهاي

از اساسي اصلي عنوان به نوآوري و خالقيت كه ايجوان شركتهاي و سازمانها بقاي مهم عوامل

. استدالل، اين براساس است شده پذيرفته

بسيار تاكيد خالقيت آموزش بر پيشرفته كشورهايو نوآور خالق، افراد انتخاب در راستا اين ودر كرده

مسائل براي خالق و بديع رهيافتهاي كه نگر، آينده. اند داشته مبذول خاص توجه كنند ارائه پيچيده

. هستند دارا را اي ويژه خصوصيات خالق سازمانهايدر آنها پذيري انعطاف سازمانها اين ويژگي مهمترين

از ناشي i غالبا كه است بحرانهايي با رويارويي . معرفي داليل از يكي است اقتصادي رقابتهايموضــوع اين بر تاكيـد مديريت، اقتضايي نظريه

تنگناها. و مسائل با پذير انعطاف سازمانهاي داردبه نياز صورت در داشته، محققانه و منطقي برخوردرا آن عالمانه، و دقيق بررسي از پس تحول، و تغيير

. روابط نمـايانگر خالق، ساختار كنند مي اعمالانعـطاف ميــزان دهنده نشـــان و آن واحدهاي

. ساختار داراي كه سازمانهايي است آن پذيريو همكاري ايجاد براي باشند، انعطاف غيرقابل

. شوند مــــي آشفتگي دچار بحران، دوران در وحدت

بر مديريت نگرش عنوان تحت ديگري جديد نگرش( انتظارات MANAGEMENT BASEمبناي

EXPECTED = MBE )در سعي كه شده مطرح . برتر نگرش اين دارد انساني واالي انتظارات توسعه

بر تاكيد جاي به زيرا نگرشهاست، ساير از واالتر وانساني عنصر بر مديريت، عيني و عقاليي عناصر

مي تشويق مدير نگرش اين با چون كند، مي تكيهانتظارات براساس را رهبري و هدايت امر تا شود

. و اقدامات سازنده، طرحهاي كليه دهد انجام( . جئون گيرند مي سرچشمه انتظارات از عمليات

( 1981باتن،

گيري نتيجه . در كه آيد مــي دست به بـاانديشيدن جديد، هاي ايده

و شود مي درگير مسئله يك با عميق طور به ذهن آنتركيب يا و حذف با و پردازد مي آن تجسم به

كمك جديد فكر شدن روشن به موجود، واقعيتهاي . شود، مي حاصل ترتيب بــــدين كه بينشي كند مي

. كند مي تغذيه جديد فكرهاي يافتن در را تصور قوهنه است تخيل و تصور قوه جديد، فكـــر منشاء . به كه مختلفـي سرنخهاي بشـر منطقي قدرتهم به و گرفته قرار ارزيابي مورد آيد، مي دست

. آيد دست به فكر بهترين تا شود مي داده ربط

هم به بافت و دارند ارتباط يكديگر با بشري افكارقدرت دليل همين به دهند مي تشكيل را اي پيوستهكارساز بسيار جديد فكر يك ظهور و ايجاد در تداعي

. است موثر و

عوامل مهمترين از خالق محيط وجود كلي، طور به . براي نامطلوب محيط در است خالقيت رشد

بيشتر نو و جديد هاي انديشه از خالقيت پرورشبا تغيير و دگرگوني تمايالت و شود مي انتقاد

. كنند مي تقابل ممانعت و مقاومت

به خالقيت متبلوركردن مهم روشهاي از يكيكلي طور به و مستعد محرك، فضاي وجودآوردن

بايد ســـــازمان مسئوالن كه گونه بدين است، خالقو بديع هاي انديشه شنيدن آمادگي مستمر طــور به

راههاي ارائه و جديد نظرات و باشند داشته را نــوين . مـــديران از بسياري متاسفانه كنند تقويت را تازه

. بپذيرند خود سازمان در را جوي چنين توانند نميالزمه كه تغيير، مستمر فرآيند توانند نمي آنها

. كنند تحمل دائم صورت به هست، خالقيت

مولفه بر مقاله اين در اصلي تاكيد اينكه به باتوجه . تالش راستا اين در است بوده نوآوري و خالقيت

مسئله اهميت از اي خالصه بيان ضمن تا شدهسازمانها، بقاي و رشد توسعه، در نوآوري و خالقيت

. گيرد قرار بررسي مورد نظر مورد مباحث

ماخذ و منابعارا مهرناز –1 پور - شهر مدني رضا ،

: مديريت، دانش نوآورمجله و خالق سازمان مقالهتابستان 34و 33شماره ،1375.

3 : در - نوآوري مقاله حميد، سيد حسيني، خداداد » علمي: مجله فرايندها و انواع مفهوم، سازمانها

شماره مديريت، و اقتصاد پاييز 42پژوهشي ،1378.سازماني، - 4 رفتار مباني استيفن، رابينز،عمومي - 5 مديريت سيدمهدي، الواني،

7 » انتشارات - ، مديريت اصول علي، رضائيان،سمت،

ترجمه - 8 خالقيت، روانشناسي ماكسول، مالتز،داغی مهدي قراچه