Asertywnośd

Spis treści

1. Co nie jest asertywnością?

2. Czym jest asertywnośd?

3. Dlaczego warto byd asertywnym w pracy?

4. Dlaczego warto byd asertywnym na co dzieo?

5. Jakie style komunikacji możemy wyróżnid?

6. Źródło

Co nie jest asertywnością?

Asertywnością nie jest:

• Zachowanie uległe

• Zachowanie agresywne

• Zachowanie manipulacyjne

Zachowanie uległe

Cechy charakterystyczne Konsekwencje Typowe zwroty

• empatia• szacunek do innych• łagodnośd• rezygnacja z siebie

• ryzyko, że ludzie będą nawiązywali z nami relacje tylko ze względu na to, że zgadzamy sie na ich prośby• poczucie bycia wykorzystywanym• poczucie braku szacunku ze strony osób trzecich

•„A może…?”•„Czy dałoby sie…”,•„Czy mógłbyś…”,•„Nie chce przeszkadzad,ale…”,•„Przepraszam, ale…”.

Zachowanie agresywne

Cechy charakterystyczne Konsekwencje Typowe zwroty

• skutecznośd• pewnośd siebie• brak szacunku dla innych

• wzbudzanie strachuu innych ludzi• bycie postrzeganym jako egoista• bycie postrzeganym jako osoba nieobliczalna

•„Jak nie…, to…”• „Uważaj, bo…”• „Musisz…”• „Ty zawsze…”•„Ty nigdy…”

Zachowanie manipulacyjne

Cechy charakterystyczne Konsekwencje Typowe zwroty

• nieszczerośd• brak szacunku dla potrzeb innych• wykorzystywanie innych do osiągnięcia własnych celów

• traktowanie innych przedmiotowo• nadużywanie zaufania innych ludzi• wpływanie na zachowanie innych osób

• brak charakterystycznychzwrotów; wszystkie, którymi posługuje się osoba wykorzystywane są do osiągnięcia własnych celów w nieuczciwy sposób

Czym jest asertywnośd?

Asertywnośd jest rodzajem postawy człowieka, który w relacjach z innymi kieruje się zasada wzajemnego szacunku i partnerstwa. Osoby asertywne lubią siebie oraz innych i traktują ich z godnością. Owocem tego jest wzrost zadowolenia z siebie i lepsza jakośd życia.

Poprzez asertywnośd można wywierad wpływ na zachowanie innych, bez uciekania się do agresji, manipulacji czy ulegania czyjejś presji.

Asertywnośd jest dojrzałym zachowaniem, które na pewno sie opłaca.

Dlaczego warto byd asertywnym w pracy?

• Zmniejszenie ryzyka konfliktów zarówno miedzy Tobą a przełożonym, jak i Tobą a Twoimi pracownikami.

• W rozmowach ze współpracownikami będziesz bardziej konkretny.

• Negocjacje i rozmowy handlowe zajmą Ci mniej czasu.

• Szybciej osiągniesz satysfakcjonujące porozumienie.

• Będziesz bardziej pewny siebie.

• Asertywna postawa pozwoli Ci uniknąd stresu.

• Zapobiegniesz manipulacjom w kontaktach z klientami i pracownikami.

Dlaczego warto byd asertywnym na co dzieo?

• Potrafisz bronid ustanowionych przez siebie granic, ale z respektem traktujesz granice innych.

• Dobrze czujesz się ze sobą i w kontaktach z innymi.

• Potrafisz wyrażad zarówno pozytywne, jak i negatywne emocje.

• Samodzielnie sterujesz własnym życiem. Dbasz, aby nie krzywdzid przy tym innych.

• Podejmujesz się realizacji własnych celów bez naruszania cudzych granic.

Jakie style komunikacji możemy wyróżnid?

• Komunikaty typu TY

• Komunikaty typu JA

• Asertywne wyrażanie pochwał i krytyki

• Asertywne wyrażanie pozytywnych uczud

• Wyrażanie złości

• Asertywna odmowa

• Asertywne wyrażanie próśb i oczekiwao

• Asertywne wydawanie poleceo

Komunikaty typu TY(Nieasertywny sposób komunikacji)

Opis Przykłady

Wypowiedzi, które zaczynają się od „ty”. Ich użycie powoduje obarczenie odpowiedzialnością drugiej osoby za uczucia, które towarzyszą nadawcy. Wywołane one zostały na skutek zachowania rozmówcy.

• „Zachowujesz sie nieodpowiednio”• „Koszmarnie wyglądasz”• „Zawsze masz swoje zdanie”• „To nieprawda, kłamiesz”

Komunikaty typu JA

Opis Przykłady

Są to wypowiedzi, które zaczynają się od „ja” i mówią o naszych odczuciach. Używamy ich, gdy chcemy powiedzied, jak na nas działa zachowanie czy też słowa naszego rozmówcy oraz jak na nie reagujemy.

• „Nie czuję się słuchana (moja reakcja), kiedy bawisz sie komórką w trakcie naszej rozmowy (zachowanie drugiej osoby)”.• „Kiedy mówisz głośniej niż przed chwila (zachowanie drugiej osoby), boję się (moja reakcja)”.• „Gdy patrzysz w monitor (zachowanie drugiej osoby), to czuje sie ignorowana (moja reakcja)”.

Asertywne wyrażanie pochwał i krytyki

Wiele osób ma problem z wyrażaniem słów pochwały lub krytyki. Wynika to często z obawy przed odrzuceniem.

W jaki sposób można zmniejszyd to ryzyko?

• Słowa pochwały i krytyki formułuj w komunikatach typu JA.

• Odwołuj się do faktów.

• Postaraj się uwiarygodnid swój przekaz.

• Pamiętaj o mowie ciała: gestach, mimice itp.

Asertywne wyrażanie pozytywnych uczud

Zdarza się, że trudno nam mówid o pozytywnych uczuciach, ponieważ:

• Nie chcemy, aby inni spoczęli na laurach.

• Ujawnianie naszych uczud traktujemy jako dużą odpowiedzialnośd.

• Boimy się, że zostaniemy źle odebrani.

Pamiętaj!Im częściej mówisz o swoich autentycznych pozytywnych uczuciach tym częściej je przeżywasz.

Wyrażanie złości

Procedura wyrażania gniewu wg trenerki asertywności P. Butler:

• Udzielamy drugiej osobie informacji o tym, co nam sie nie podoba w jej zachowaniu i jak chcielibyśmy, żeby się zachowała.

• Dajemy wyraz swojej irytacji, zmieniając ton głosu na bardziej stanowczy.

• Przedstawiamy swoje zaplecze psychologiczne, czyli zapowiadamy, co zrobimy, jeśli rozmówca nie zmieni swojego zachowania.

• Korzystamy z zaplecza.

Asertywna odmowa

Zdarza się, że mamy problemy z odmawianiem, gdyż boimy narazid się na gniew innych ludzi. Oto kilka procedur asertywnej odmowy:

• „Nie”, opis, czego nie zrobimy, uzasadnienie.

• Technika „zdartej płyty” – kilkakrotne powtarzanie tego samego argumentu.

• Ujawnienie naszych emocji, jeśli namawianie trwa.

Zamiast słów: „muszę”, „nie mogę”, „powinienem/powinnam”, używaj: „decyduję się”, „postanawiam”, „planuję”, „zamierzam”, „mam takie zasady”

Asertywne wyrażanie próśb i oczekiwao

W jaki sposób asertywnie wyrażad prośby i oczekiwania?

• Odpowiedz sobie na pytanie - „Co sie stanie, jeśli nie uzyskam zamierzonego rezultatu?”.

• Uzasadnij przedstawioną prośbę.

• Prośbę zakoocz pytaniem do drugiej osoby o jej decyzję.

• Dopytuj.

Asertywne wydawanie poleceo

4 elementy asertywnego polecenia:

• Wskazanie nadawcy polecenia.

• Zwrócenie się do konkretnego adresata.

• Konkretne wskazanie czego dotyczy polecenie.

• Określenie terminu wykonania polecenia.

Źródło:

1. M. Król-Fijewska, Asertywnośd menedżera, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa2000.

2. M. Król-Fijewska, Stanowczo, łagodnie, bez leku. Wydawnictwo WAB, Warszawa 2005.3. Herbert Fensterheim, Jean Baer, Nie mów „TAK”, gdy chcesz powiedzied „NIE”. Jak nauczyd się

asertywności, Książka i Wiedza, Warszawa 2006.

Opracowane na podstawie „Akademii Rozwoju” cz. 3 – „Asertywnośd” - Dodatku na płycie CD do Dziennika Gazety Prawnej.

Miniatury obrazków pobrane z:www.istockphoto.com

Więcej informacji na:www.akademiarozwoju.gazetaprawna.pl

Opracowała Agnieszka Maciejczuk

Dziękujemy