1

PROGRAM PROFILAKTYKI

DLA

SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 31

W WARSZAWIE UL. KOBIAŁKA 49

Podstawa prawna:

Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991 r. ( tekst jednolity DZ.U. z 2004r., nr 256,

poz.2572 z późn. zmianami).

Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i

form prowadzenia w szkołach i placówkach system oświaty, działalności wychowawczej,

edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z

2015r. poz. 1249).

2

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNEJ

DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 31 W

WARSZAWIE

Profilaktykę szkolną pojmujemy jako zespół działań ze strony szkoły zmierzający

do przeciwdziałania powstawaniu niepożądanych społecznie postaw młodzieży. Za

podstawę tworzenia programu profilaktyki powinniśmy przyjąć założenie, że

najskuteczniejszą formą profilaktyki jest rozwój osobowości człowieka, ze szczególnym

uwzględnieniem umiejętności interpersonalnych.

Podstawą wszelkich działań profilaktycznych jest, przeprowadzana na początku

każdego roku szkolnego, diagnoza środowiska szkolnego w zakresie występujących w nim

czynników chroniących oraz czynników ryzyka.

Profilaktykę dzielimy na: uniwersalną, selektywną i wskazującą. Na profilaktykę

uniwersalną składają się działania mające na celu przekazanie uczniom wiedzy i

umiejętności potrzebnych do zrozumienia i docenienia wartości otaczającego nas świata.

Mają one za zadanie uświadomienie, jaką rolę każdy odgrywa w otaczającym nas

świecie i w jego kształtowaniu. Mają również rozwijać świadomość ekologiczną i

społeczną, a także uczulić na niebezpieczeństwa współczesnego świata. Ich celem jest

także promocja zdrowego stylu życia, rozwijanie potrzebnych umiejętności obcowania z

ludźmi oraz wskazywanie konsekwencji różnorakich zachowań człowieka. Profilaktyka

selektywna skierowana jest do uczniów, u których występują już problemy rodzinne,

wychowawcze lub szkolne, w przypadku których niezbędne jest podjęcie bezpośredniej

interwencji psychologiczno - pedagogicznej (sporządzenie diagnozy i dostosowanie form

pomocy do potrzeb uczniów). Profilaktyka wskazująca skierowana jest do dzieci i

młodzieży z rozpoznanymi wczesnymi objawami używania środków i substancji, u

których występują zachowania ryzykowne lub są one głęboko utrwalone pomimo

odczuwania negatywnych konsekwencji swoich zachowań, zarówno w aspekcie

zdrowotnym, jak i społecznym.

Program profilaktyki szkolnej opiera się w głównej mierze na profilaktyce

uniwersalnej, jeśli jednak jest to niezbędne, powinien zawierać elementy profilaktyki

selektywnej i wskazującej.

Realizacja programu zakłada udział psychologa i pedagoga szkolnego, a także nauczycieli,

wychowawców, pielęgniarki szkolnej, innych pracowników szkoły, jak również

zaproszonych gości spoza placówki (np.: z PP-P przy ulicy Marywilskiej, ze Straży

Miejskiej, z Policji, ze Straży Pożarnej ), przy ścisłej współpracy z rodzicami.

Działania programowe będą zróżnicowane ze względu na wiek dzieci.

Wyodrębniłyśmy dwie grupy:

- dzieci z oddziałów przedszkolnych i uczniowie klas 1-3: zajęcia stymulujące

przynależność dziecka do rodziny i znalezienie swojego miejsca w klasie, utrwalające

znajomość norm zachowań i postępowania według nich, wzbudzenie świadomości

zagrożeń czekających na dzieci w ich przedziale wiekowym.

- uczniowie klas 4-6: zajęcia stymulujące umiejętność porozumiewania się z rówieśnikami

dorosłymi i stymulujące nawiązywanie więzi międzyludzkich, uświadamiające mocne i

słabe strony dziecka, wzbudzenie świadomości zagrożeń czyhających na dzieci w ich

przedziale wiekowym.

Szkolny program profilaktyki będzie obejmował takie dziedziny jak:

3

I. Profilaktyka uzależnień od środków psychoaktywnych (narkotyki, alkohol,

papierosy, leki, dopalacze) i innych.

II. Profilaktyka zdrowotna dotycząca:

a) kształtowanie zdrowego trybu życia w sferze fizycznej,

b) kształtowanie zdrowego trybu życia w sferze psychicznej.

III. Bezpieczeństwo dzieci w szkole i poza szkołą.

IV. Rozwijanie wrażliwości na potrzeby innych.

V. Promocja życia rodzinnego.

VI. Działania informacyjne dla uczniów nauczycieli i rodziców.

VII. Przeciwdziałanie agresji i przemocy.

VIII. Rozwijanie osobistej odpowiedzialności i nauka przeciwstawiania się

presji rówieśniczej.

IX. Wychowanie uczniów do właściwego odbioru I wykorzystywania mediów,

zwłaszcza internetu.

4

GŁÓWNE I SZCZEGÓŁOWE CELE PROGRAMU

CEL GŁÓWNY GŁÓWNE ZADANIA FORMY PRACY I ŚRODKI

REALIZACJI

OSOBY

ODPOWIE-

DZIALNE

Profilaktyka

uzależnień od

środków

psychoaktyw-

nych

1. Nawiązanie współpracy

i bliższych relacji z

dziećmi.

2. Integracja w grupach i

podnoszenie

umiejętności

komunikacji

interpersonalne.

3. Zapoznanie z

problematyka

uzależnień.

4. Rozpoznawanie

wczesnych

objawów

wskazujących na

stosowanie

substancji

psychoaktywnych.

Zajęcia indywidualne z

psychologiem i pedagogiem.

Warsztaty i pogadanki dla

uczniów, rodziców i

nauczycieli na temat środków

psychoaktywnych, ich

działania, skutków ich

stosowania, rozpoznawania

objawów oraz dalszego

postępowania w przypadku

użycia środka

psychoaktywnego.

Wycieczki tematyczne.

Apele tematyczne.

Godziny wychowawcze,

zebrania z rodzicami.

Specjaliści z

PP– P oraz

placówki

specjalistyczne

(PCPR, OIK,

PARPA,

OPTA)nauczy

ciele i

wychowawcy,

psycholog,

pedagog,

Policja oraz

Straż Miejska.

5

Profilaktyka

zdrowotna:

a) profilaktyka

zdrowia

fizycznego

1. Podejmowanie

tematyki dotyczącej

zdrowego trybu

życia przez

wychowawców

klas.

2. Podejmowanie

działań z zakresu

zdrowego żywienia.

3. Podejmowanie

działań z zakresu

oświaty zdrowotnej

przez pielęgniarkę

szkolną, w

szczególności

uświadomienie

uczniom zakazu

samodzielnego

stosowania leków.

4. Rozwijanie

świadomości własnego

ciała i dbałość o nie.

5. Zmniejszenie

obciążenia fizycznego

dzieci.

6. Promowanie form

aktywnego spędzania

wolnego czasu oraz

zajęć ruchowych.

7. Pedagogizacja rodziców

w zakresie promocji

aktywnego stylu życia –

ruch na świeżym

powietrzu w czasie

pozaszkolnym.

Pogadanki na godzinach

wychowawczych.

Organizowanie zawodów

sportowych i innych form

aktywności fizycznej np.:

gimnastyka śródlekcyjna.

Pogadanki z zakresu zdrowego

żywienia, organizowanie

“Dni zdrowego

żywienia” oraz akcji

“Śniadanie daje moc”,

dostęp do bezpłatnego

mleka owoców i warzyw

na terenie szkoły.

Promowanie zdrowego trybu

życia, sprawności fizycznej ze

szczególnym uwzględnieniem

wad postawy, problematyki

dorastania dziewcząt i

chłopców.

Nie przeciążanie pracami

domowymi, ani ciężkimi

plecakami (możliwość

pozostawienia książek i

pomocy w szkole), nie

przedłużanie lekcji na czas

przerwy.

Wietrzenie sal i utrzymywanie

pomieszczeń szkolnych w

czystości.

Czujność kadry pedagogicznej

i pozostałych pracowników

szkoły na wszelkie oznaki

złego samopoczucia dziecka.

Zebrania i pogadanki dla

rodziców zachęcające do

aktywnego spędzania wolnego

czasu.

Apele dotyczące danej

tematyki. Zielone szkoły.

Wyjścia na basen, wycieczki,

pikniki.

Nauczyciele wf– u, wychowawcy klas, psycholog, pedagog, pielęgniarka szkolna, rodzice.

6

b) profilaktyka

zdrowia

psychicznego

1. Nauka

umiejętności wyrażania

uczuć – zarówno

przyjemnych jak i

nieprzyjemnych– w

formie akceptowanej

społecznie.

2. Podnoszenie poczucia

własnej wartości, nauka

asertywności i

aktywnego słuchania.

3. Integracja w grupie.

4. Poruszenie problematyki

stresu – jego wpływu na

różne sfery naszego

życia i różne formy

przeciwdziałania mu.

Rozwijanie umiejętności

akceptacji człowieka

5. „takiego, jakim jest”

(akceptacja inności,

ułomności, słabości i

innych).

6. Podnoszenie

wrażliwości nauczycieli

na potrzeby uczniów.

7. Wczesne rozpoznawanie

uczniów z grup ryzyka

oraz uzdolnionych.

8. Praca z uczniem

zdolnym.

9. Koncentracja na

indywidualnym tempie

rozwoju dziecka, jego

możliwościach i

uzdolnieniach.

Zajęcia

indywidualne i

grupowe

(socjoterapia,

artterapia).

Pogadanki dla nauczycieli

i rodziców.

Warsztaty relaksacyjne.

Kierowanie rodziców wraz

z dziećmi do

specjalistycznych placówek

pomocy psychologiczno –

pedagogicznej.

Wycieczki tematyczne:

teatry, muzea.

Kółka przedmiotowe.

Praca z uczniem

zdolnym.

Koncentracja na

indywidualnym tempie

rozwoju dziecka, jego

możliwościach i

uzdolnieniach.

Realizacja zajęć w ramach

Szkolnego Programu

Wspierania Uczniów

Uzdolnionych “Wars i

Sawa”.

Psycholog,

pedagog,

wychowawcy,

rodzice ,

osoby

zaproszone oraz

instytucje

zewnętrzne.

7

Bezpieczeńst

wo dzieci w

szkole i poza

nią

1. Zapewnienie

dzieciom

bezpieczeństwa na

terenie szkoły oraz

kontrolowanego

przejścia przez ulicę.

2. Podnoszenie

świadomości na

temat

bezpieczeństwa poza

szkołą.

3. Kontrolowanie

bezpiecznej drogi do

domu.

4. Zwracanie uwagi

przez nauczycieli na

potrzeby i możliwości

dzieci.

5. Zapoznanie

uczniów z

zagrożeniami

płynącymi ze

strony ludzi,

zwierząt i

przyrody.

6. Zapoznanie

uczniów ze

znaczeniem i

charakterystyka

nast. zawodów :

policjant, strażak,

lekarz, weterynarz

oraz z formami

korzystania z ich

pomocy.

Aktywne pełnienie dyżurów w

czasie przerw.

Stopniowanie wymagań na

lekcjach wychowania

fizycznego.

Reagowanie nauczycieli i

pozostałej kadry na

zachowania agresywne,

wulgarne i przejawy

wandalizmu.

Reagowanie na sygnały

uczniów o zagrożeniach w

czasie drogi do szkoły.

Przypominanie o głównych

zasadach bezpieczeństwa

przed każdym opuszczeniem

terenu szkoły.

Pogadanki i inscenizacje na

temat bezpiecznego powrotu

ze szkoły, bezpiecznych

wakacji i ferii.

Nauczyciele,

wychowawcy,

osoby

zaproszone z

zewnątrz

(Policja, Straż

Miejska),

op iekun do

przeprowad

zania i

p i lnowania

dz iec i ,

psycholog,

pedagog.

8

Rozwijanie

wrażliwości

dzieci na

potrzeby

innych

1. Udzielanie

emocjonalnego wsparcia

uczniom w trudnych dla

nich sytuacjach.

2. Pomoc uczniom

mającym trudności w

nauce.

3. Rozwijanie postaw

prospołecznych, w

szczególności tolerancji

wobec osób innego

wyznania, innej

narodowości o osób

niepełnosprawnych.

Zajęcia indywidualne i

grupowe (socjoterapia).

Apele i występy

tematyczne. Zbiórki i

akcje charytatywne

(ubrania, zabawki,

„symboliczna złotówka”,

udział w Wielkiej

Orkiestrze Świątecznej

Pomocy).

Prowadzenie Wolontariatu

na terenie szkoły.

Nauczyciele,

wychowawcy,

psycholog i

pedagog

Poradnie

psychologiczno

– pedagogiczne

i

specjalistyczne.

Promocja życia

rodzinnego

1. Wzbudzenie

wzajemnego

szacunku w

rodzinie.

2. Uczenie ról

społecznych.

3. Uświadomienie istotnej

roli rodziny w

społeczeństwie i jej

wpływu na

kształtowanie się

osobowości dziecka.

4. Rozwijanie w

uczniach umiejętności

i potrzeby

identyfikacji z

tradycjami

rodzinnymi i

narodowymi.

Zajęcia indywidualne i

grupowe o tematyce

rodzinnej: święta, wakacje,

pomoc w domu, prawa i

obowiązki domowników.

Pikniki rodzinne, apele

okazjonalne dla rodziców.

Nauczyciele,

wychowawcy,

pozostali

pracownicy

szkoły,

pedagog,

psycholog,

rodzice.

9

Działania

informacyjne

dla uczniów,

nauczycieli i

rodziców.

1. Prowadzenie

działalności

informacyjnej na

terenie szkoły.

2. Prowadzenie

działalności

edukacyjnej w

zakresie

profilaktyki i form

pomocy

psychospołecznej.

Wykorzystanie w pracy

wybranych elementów lub

całych istniejących

programów dla nauczycieli i

rodziców dostępnych w

danym momencie na rynku.

Np.:

- „Spójrz inaczej”,

- „Spójrz inaczej na

agresję”,

- Szkolenia,,warsztaty

i pogadanki na

temat problemów

wewnątrz

szkolnych.

- Wykorzystanie

autorskich

programów

Profilaktyki

Globalnej dla dzieci

i młodzieży.

- Udostępnianie

aktualnych

informacji o ofercie

pomocy

specjalistycznej

Wychowawcy,

pedagog szkolny,

psycholog

szkolny

10

Przeciwdziałanie

agresji.

1. Promowanie

właściwych wzorców

współdziałania w

grupie.

2. Rozwijanie

umiejętności

rozwiązywania

konfliktów za

pomocą rozmowy, a

nie agresji.

Interwencja w sytuacjach

kryzysowych.

Promowanie zachowań

świadczących o wzajemnym

poszanowaniu praw i

obowiązków.

Indywidualne i grupowe

spotkania z psychologiem i

pedagogiem.

Warsztaty umiejętności

społecznych.

Wychowawcy,

grono

pedagogiczne,

pedagog szkolny,

psycholog

szkolny, osoby z

zewnątrz.

11

Rozwijanie

osobistej

odpowiedzialnoś

ci i nauka

przeciwstawiani

a się presji

rówieśniczej.

1. Budowanie

poważnego i

odpowiedzialnego

stosunku do

nauki.

2. Rozwijanie

umiejętności

korzystania w

sytuacjach

trudnych ze

wsparcia

osób

dorosłych.

3. Rozwijanie

umiejętności

obrony własnego

zdania i

wyznawanych

przez siebie

wartości.

Popieranie różnych

przejawów aktywności

własnej uczniów.

Rozwijanie chęci i

zamiłowania do zdobywania

wiedzy: zachęcanie do brania

udziału w różnego rodzaju

konkursach, angażowanie w

prace społeczne na rzecz

klasy lub szkoły, nagradzanie

najbardziej aktywnych dzieci.

Zajęcia socjoterapeutyczne

wzmacniające

indywidualność i asertywność

uczniów.

Wychowawcy,

pedagog

szkolny,

psycholog

szkolny

12

Wychowanie

uczniów do

właściwego

odbioru i

wykorzystywani

a mediów,

zwłaszcza

Internetu.

1 . Uczenie

bezpiecznego

posługiwania się

komputerem i

jego

oprogramowanie

m.

2 . Uświadomienie

dzieciom

zagrożeń z

korzystania z

komputera i

Internetu (gry

komputerowe,

portale

społecznościowe)

3 . Rozwijanie

umiejętności

bezpiecznego

komunikowania

się za

pośrednictwem

komputera i

technologii

informacyjno-

komunikacyjnych

. 4.Uczenie

wyszukiwania i

wykorzystywania

informacji

pozyskanych za

pośrednictwem

mediów i

Internetu.

Promowanie bezpiecznego

korzystania z Internetu,

ukazywanie korzyści z tego

płynących. Prowadzenie zajęć

edukacyjnych z zakresu

bezpiecznego, zgodnego z

zasadami prawnymi i

etycznymi, korzystania z

komputera i Internetu.

Nauczyciele

informatyki,

wychowawcy i

nauczyciele,

psycholog i

pedagog, osoby

z zewnątrz

przeprowadza-

jące szkolenia

metodyczne.

13

Rozwijanie

refleksyjnej

postawy wobec

człowieka,

natury,

powinności

moralnych oraz

wobec różnych

sytuacji

życiowych.

1. Wspieranie

uczniów w

poszukiwani

u wartości.

2. Ukazywanie

uczniom

konieczności

doskonalenia

siebie;

3. Ukazywania sensu

praw i

obowiązków,

zasad i reguł,

nakazów i

zakazów

obowiązujących w

różnych

sytuacjach

społecznych;

4. Uczenie szacunku

do siebie i innych.

5. Rozwijanie

postawy

ekologicznej.

Zajęcia indywidualne i

grupowe wspierające wiarę we

własne możliwości oraz uczące

szacunku do ludzi i przyrody.

Ukazywanie funkcjonujących

w społeczeństwie zasad, norm,

praw i obowiązków. Uczenie

dbałości o otaczającą nas

przyrodę, wspieranie i

docenianie postawy

ekologicznej.

Wychowawcy,

psycholog i

pedagog,

nauczyciele.

14

MONITOROWANIE I EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU

PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 31

OBIEKT EWALUACJI:

1. Czy Program Profilaktyki jest spójny z Programem Wychowawczym szkoły?

2. Czy nauczyciele, rodzice i dzieci zostali zaznajomieni z Programem?

3. Czy cele zawarte w Programie są realizowane przez grono pedagogiczne i innych

pracowników szkoły?

4. Czy program uwzględnia potrzeby rozwojowe i edukacyjne wszystkich uczniów oraz

potrzeby personelu pedagogicznego szkoły?

KRYTERIA EWALUACJI:

1. Komplementarność Programów Profilaktyki oraz Programów Wychowawczych.

2. Zapoznanie się z Programem Profilaktyki Grona pedagogicznego, Rady Rodziców i

Samorządu Uczniowskiego.

3. Stopień i sposoby realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki.

4. Zbieżność założeń Programu z oczekiwaniami nauczycieli, rodziców i uczniów.

METODY I NARZĘDZIA EWALUACJI:

1. Wywiady i ankiety z uczniami,

2. Ankiety wśród rodziców,

3. Planowane rozmowy pomiędzy kadrą nauczycielska, a także pomiędzy nauczycielami

i rodzicami,

4. Roczne Plany Pracy Zespołów Samokształceniowych,

5. Obserwacje uczniów na zajęciach,

6. Analiza zajęć sosjoterapeutycznych oraz informacji o uczniach (superwizje w Zespole

Profilaktycznym).

15

MONITOROWANIE:

1. Gromadzenie wszelkich danych dotyczących wywiadów i ankiet przez osoby

odpowiedzialne.

2. Hospitowanie zajęć.

3. Sprawozdania z przeprowadzanych zajęć.

EWALUACJA:

1. Interpretacja zebranych informacji,

2. Analiza metod realizacji Programu,

3. Wymiana zebranych informacji pomiędzy pracownikami szkoły.

4. Wypracowanie nowych bardziej pożądanych metod pracy,

5. Wzmacnianie osiągniętych wyników.