1

به نام خدا

تهیه مدل کسب و کار برای سیستم

: استاد

مهندس بهرامی زاده

تهیه کننده : مهشید قناعتگر کسبی

8811سال فهرست

2

صفحه عنوان

4........................................................................................................................................................مقدمه

5.................................................................................................................................مدل کسب و کار چیست؟

6..........................................................................................................عوامل تأثیرگذار در تغییر مدل کسب و کار

7..................................................................................................................................تعريف مدل کسب و کار

7......................تعاريف مدلهای کسب و کار......................................................................................................

1..............................................................................................................................اهداف يك مدل کسب و کار

1.............................................................چشم انداز تاريخی...........................................................................

Business Model..........................................................................................................1شش جزء اصلی يك

Business Model..............................................................................................................9تعريف اجزاء يك

88............................................................................................................................انواع مدل های کسب و کار

Business Model............................................................................................................................82 انواع

85.......................................................................................................در يك سازمان Business Modelجايگاه

Web.......................................................................................................86های تحت Business Modelانواع

82.......................................................................................................................چگونگی تهیه مدل کسب و کار

28........................مدل جديد کسب وکار............................................................................................................

22..........................................................................................................................ساختار يك مدل کسب و کار

28..................................................................................................................چارچوب مفهومی مدل کسب و کار

3

Strategy...................................................................................................28و Business Modelهای تفاوت

Business Model......................................................................................................25 بررسی جوانب مختلف

25.................................................................................................و ساير مزايای آن Business Modelف انعطا

26...............................................................................................(Online) و کار در فضای برخطهای کسب مدل

web.......................................................................................................................26مشخصات خاص فضای

72................................................................................ها و سازمانهای تجاریدستاوردهای فناوری وب برای بنگاه

12............................................................................................دستاوردهای فناوری وب برای کاربران و مشتريان

08...............................................................................................های کسب و کار مبتنی بر تجارت الکترونیكمدل

88.................................................................................و کار نقش فناوری اطالعات در بهینه سازی مدل های کسب

84..................................................................................................سازمانی مدل های کسب و کار و استراتژيهای

84........................................................................................................ساده Business Modelای از يك نمونه

68...........................................................................................................................يك مدل کسب و کار موفق

78...............................................................................................................علل ناکارآمدی مدل های کسب و کار

18..............................................................................................................................................نتیجه گیری

40......................................................................................................................................................منابع

4

مقدمه :

Business Modelشود، مدل كسب و كار و يا همان چيزي كه در دنياي تجارت امروز اهميت كمتري به آن داده مي

است.

Business Model ارتي بازي كند. كش را در هر تجتواند نقش الگو و خط مي

شود، مدل كسب درآمد و چگونگي دستيابي خوب كه معموال از يك پاراگراف هم بيشتر نمي Business Modelيك

كند. به آن را مشخص مي

خود نداشته باشيم، خيلي سريع از مسير Business Modelبديهي است كه اگر در روز نخست تصوير درستي از

م. واقعي و اصلي خود دور شوي

نحوه و تجارت در آن اهميت بردن باال و Business Modelتا در راستاي ارتقاء جايگاه گيري شده استتصميم

.بكوشيم ايران عزيزمان كشور در خصوصا آن گسترش

5

ها كه در واقع است. اين مدل ها يكي از عوامل اصلي در ميزان موفقيت عملكرد آنهاهايِ كسب و كارِ شركتمدل

ها، چگونه و دهند: كدام فعاليتها پاسخ ميمورد شركت ي براي كسب درآمد هستند، به سه پرسش كليدي درچارچوب

چه وقت بايد انجام شوند؟

به مشتريان شده و در نهايت سود ها و ارائه مزاياي مطلوبها منجر به عملكرد مناسب شركتپاسخ صحيح به اين پرسش

.آوردرا براي شركت به ارمغان مي

سه پرسش مطرح شده محتمل شماري برايهاي بيهاي هر يك، پاسخهايِ كسب و كار و ويژگيبا توجه به تنوع مدل

اما يافتن عناصر اصلي تأثيرگذار بر يك مدل كسب و ها در يك مجموعه غيرممكن است،است. بنابراين بيان تمام مدل

.نمايدسب وكار مناسب را تسهيل ميفرايند طراحي يك مدل ك كار و تحت كنترل داشتن آنها،

مدل کسب و کار چیست؟

بسيار مهم در هر كسب و يكي از مفاهيم پايه اي و

كارهاي مبتني بروب و نرم كاري، به ويژه در كسب و

Business Model افزاري مدل كسب و كار يا

مفهوم بيان مي كند كه است. به زبان ساده، اين

كسب چگونه مي خواهيد از و كارتان پول در بياوريد.

6

اما هميشه اينگونه نيست وبه ويژه در كسب وكارهاي اينترنتي و نرم افزاري ” اين كه واضح است؟ “شايد برخي بگويند

راههاي بسياري براي در آوردن پول وجود دارد.

دود بيست مدل كسب و كار ساده و ( در حOpen Sourceبراي نمونه در صنعت نرم افزار هاي آزاد و باز متن )

مركب وجود دارد. مدل كسب و كار شركت كانونيكال )سازنده توزيع لينوكس اوبونتو( تا مدت ها مشخص نبود و هنوز

هم كامال مشخص نيست. اين مساله آنچنان اهميت دارد كه سال گذشته انتشارات دانشكده بازرگاني هاروارد

(Harvard Business School )-مدل “كتابي به نام -رگترين و معروف ترين دانشكده كسب و كار دنيابز

( منتشر نمود.Open Business Models” )هاي كسب و كار باز

"م: يوجود دارد، مي آور ويكي پديادانشنامه آزاد بيان ها و تعاريف بسياري براي اين مفهوم وجود دارد. اما يكي را كه در

مدل كسب و كار ابزاري مفهومي است كه شامل مجموعه بزرگي از عناصر و روابط بين آنهاست كه منطق تجاري يك

شركت را بيان مي كند. توصيف است از ارزشي كه يك شركت به يك يا چندين بخش از مشتريان ارايه مي كند و

از شركاي آن شركت است براي خلق، بازاريابي و تحويل سرمايه اين ارزش و ارتباط توصيف معماري شركت و شبكه اي

"بصورتيكه جريان درآمدي سود زا و ثابت به وجود آورد.

شود( ابزاري است كه سازمان و يك مدل كسب و كار ) كه البته گاهي اوقات از آن به نقشه يا طرح كسب و كار ياد مي

.آورد ي تواند درآمد و سود به دستبنگاه تجاري به وسيله آن م

7

خود خدمات ارائه دهد و شامل مدل كسب و كار در واقع خالصه اي از روشي است كه شركت قصد دارد به مشتريان

دارد چه كاري انجام دهد( و پياده سازي )اينكه سازمان چگونه برنامه ريزي در دو مرحله استراتژي )اينكه سازمان قصد

.انجام خواهد داد( است راطرح و برنامه خود

:چگونه در واقع مدل كسب و كار تشريح مي كند كه يك بنگاه تجاري

مشتري خود را انتخاب كند.

كند معرفي را ارائه قابل هاي تفاوت و محصوالت.

براي مشتري منافع ايجاد كند.

مشتري را پيدا و حفظ كند.

(ي توزيعوارد بازار شود )راهبردهاي تبليغي و راهبردها

اهداف آينده را معرفي نمايد.

منابع سازمان را هماهنگ سازد.

سود به دست آورد.

اگر از تعريف گذر كنيم، مدل كسب و كار دو كار اصلي انجام مي دهد: ارزش مي آفريند و سهم بدست آمده از آن ارزش

را جمع آوري مي كند.

عوامل تأثیرگذار در تغییر مدل کسب و کار:

جامعه–بازار -لوژي تكنو

Strategic Management & Systems Customer Focusپاسخ سازمان به اين عوامل تأثيرگذار:

(attracting and keeping) Continuous Improvement – Operational Efficiency

(ISO,TQM, JIT, KM, Creativity Impr).

Restructuring business processes Manufacturer to order, Mass-Customization Electronic

business and e-C Business Alliances (virtual Corporation

8

تعريف مدل کسب و کار

هاي متفاوت كسب و كار، معاني متفاوتي از آن زمينه تعريف مدل كسب و كار، غالباً با دشواري همراه است زيرا در

شود. در ها احساس ميهاي نوين كسب و كار الكترونيك بيش از ساير حوزهتعريف مدل در شود. اين نقيصهبرداشت مي

.هاي آكادميك و قابل اتكاء اندكي انجام شده استباره تحقيقات و فعاليت اين

را حفظ نموده و بقاي خود را تضمين نمايد، يك متد انجام كسب و كار است به نحوي كه توسط آن شركت بتواند خود

.عبارت ديگر توليد درآمد كند به

Business Model بياورد و به اين منظور تواند پول به دستمي چگونه شركت يك كه كند مي مشخص

)مايكل راپا( د.كند، اين شركت در زنجيره ارزش در كجا قرار دارمشخص مي

ارائه شده آمده است. برخي از ترين تعاريفهاي كسب و كار شده است. در زير برخي از مهمتعاريف متعددي از مدل

هاي كسب و كند. برخي ديگر بر اجزاي اصلي مدلدنبال مي تعاريف، بيان كننده اهدافي هستند كه يك مدل كسب و كار

.اندارتباطات دروني اين اجزاء، متمركز شده كار و شايد به نوعي بر

های کسب و کارمدل تعاريف

(۲۰۰۲ماگرتا )

.كندمي است كه نحوه فعاليت شركت را بيانتوصيفي

(۲۰۰۲آير و فوالک )( ۲۰۰۲پتروويك )

.سيستم تجاري براي ايجاد ارزش است توصيفي از منطق يك

(۲۰۰۲اپلگت )

دهي آن كسب و كار روابط بين عوامل ساختاري و همچنين نحوه پاسخ توصيفي از يك مجوعه كسب و كار كه ساختار،

.كندبيان مي به دنياي واقعي را

(۲۹۹۱تيمرز )

9

هاي آنها، توصيفي از شامل توصيفي از بازيگران مختلف كسب و كار و نقش هاي اطالعاتي،طراحي كاال، خدمات و جريان

.براي بازيگران مختلف كسب و كار و همچنين توصيفي از منابع درآمدي است مزاياي بالقوه

(۲۰۰۲اوستروالدر و پيگنيور )

دهد. طرحي است از شركت و شبكه شركت به يك يا چند بخش از مشتريان ارائه مي ارزشي كه يك توصيفي است از

جرياناتي كه منجر به كسب هاي ارتباطي به منظور ايجادآن براي ايجاد، بازاريابي و تحويل ارزش و سرمايه همكاران

.شونددرآمدهاي مثبت )سود( و باثبات مي

(۲۰۰۲ويل و ويتال )

پيمانان و عرضه كنندگان يك شركت است كه مصرف كنندگان، مشتريان، هم ها و ارتباطات مابينز نقشتوصيفي ا

.كندتوليدي، اطالعاتي و مالي و همچنين منافع اصلي شركاء را مشخص مي جريانات اصلي

(۲۰۰۲هاوكينز )

كند. به ن شركت در بازار فراهم ميشركت تجاري و كاالها و خدماتي كه آ توصيفي است از ارتباطات تجاري مابين يك

.اي و درآمدي استكسب و كار، روشي براي ساختاردهي جريانات هزينه طور خاص مدل

(۲۰۰۰تپسكات )

براي خلق ارزشي جديد است كه با دگرگون كردن قوانين رقابت و بسيج يك مدل كسب و كار شامل ابداع پيشنهادهايي

.از عملكرد است دنبال سطوح جديدي افراد و منابع به

اهداف يك مدل کسب و کار

(meansتوصيف ابزارها) ●

( كه در طرح و نقشه بنگاه است برسد.revenue( است كه يك بنگاه بكار مي گيردتا به سودي)methodsروشهايي) ●

چشم انداز تاريخی

كه از واژه مدل هاي كسب و كار واژه مدل كسب و كار تقريباً از سه دهه پيش وارد ادبيات مديريت شد. اولين كساني

هستند. آنها اين واژه را در مورد مفهوم مدلسازي ۲۹99و ۲۹91در سال هاي Dottoreو Konczalاستفاده كردند

فرآيندها و داده ها به كار بردند. در مديريت اطالعات مدل هاي كسب و كار براي طراحي كليه فرآيند ها, وظايف, داده ها

10

اطاتي جهت ساختن يك سيستم فناوري اطالعات كه پشتيبان برنامه هاي كاري روزانه است, استفاده مي و لينك ها ارتب

شود. برنامه كسب و كار در واقع نقشه كليات سيستم اطالعاتي خواهد بود.

بك واژه مرتبط نزديك به مدل كسب و كار, معماري سيستم اطالعاتي بود اين معماري تشريح كننده نقشه و طرح كلي

سيستم اطالعاتي با همه اجزا و ارتباط ما بين اين اجزاست.

عبارتند از: Business Modelشش جزء اصلی يك

Value Proposition جايگاه ارزشي -۲

Market Segment بخش بازار ۲

Value Chain Structure ساختار زنجيره ارزش -3

Revenue Generation And Margine توليد سود و حاشيه -4

Position In Value Network جايگاه در شبكه ارزش -1

Competitive Strategy استراتژي رقابت -6

Business Modelتعريف اجزاء يك

Value Proposition جايگاه ارزشي -۲

شود. يده ميتواند پاسخگوي اين مشكل باشد، جايگاه ارزشي نامبعد از توصيف مشكل مشتري، محصول يا خدماتي كه مي

گيرد.ارزش اين محصول و يا خدمات از ديدگاه مشتري، در تعيين اين جايگاه ارزشي مالک قرار مي

Market Segment بخش بازار ۲

هاي مختلف بازار نيازهاي متفاوتي دارند. اند. بايد توجه داشت كه بخشگروه مشتريان كه مورد هدف قرار گرفته

11

شود.بعد تغيير در بخش بازار شكوفا مي Business Modelگاهي نوآوري در يك

Value Chain Structure ساختار زنجيره ارزش -3

هاي شركت در زنجيره ارزش و نحوه به دست آوردن بخشي از ارزش توليد شده در زنجيره توسط شركت، جايگاه فعاليت

دهد.ساختار زنجيره ارزش را تشكيل مي

Revenue Generation And Margine توليد سود و حاشيه -4

شود؟ )از طريق فروش، اجاره، عضويت، پشتيباني و ...( چگونه سود حاصل مي

آيد؟اي چگونه است و حاشيه سود مورد نظر چگونه به دست ميساختار هزينه

Position In Value Network جايگاه در شبكه ارزش -1

تواند براي مشتريان ايجاد كند. اين تعاريف جايگاه شبكه همكاري ميهاي مكمل و اثراتي كه شناسايي رقبا، شركت

كند.شركت در شبكه ارزش را توصيف مي

Competitive Strategy استراتژي رقابت -6

ماندگار براي خود بسازد. اين مزيت ممكن است در نوع مديريت نمودن "مزيت رقابتي"كند يك چگونه شركت سعي مي

و يا همان بازار پنهان و دنج و غيرقابل دسترس توسط رقبا. در هر صورت Niche Strategyيا در ها باشد وهزينه

وجود اين مزيت رقابتي الزامي است.

هاي زير طراحي شود.تواند با يكي از روشمي Business Modelيك

گردد. اي نوآورانه طراحيبراي اولين بار با فكر و ايده Business Modelنوآوري: يك -۲

12

قديمي مجدد احياء گردد. Business Modelاحياء: يك -۲

جديدي Business Modelموجود با كمي تغيير در يكي از شش اصل فوق به Business Modelتغيير: يك -3

تبديل گردد.

.به صورت كامل براي شغل ديگر و يا كشوري ديگر مورد استفاده قرار گيرد Business Modelاتخاذ: يك -4

اي غير از تجارت كه به روش تغيير ايجاد شده است. اين مثال عمدا از حوزه Business Modelمثالي ساده از يك

بيشتر مشخص شود. Business Modelالكترونيك انتخاب شده است، تا مفهوم و اهميت

رو بساط خود را پهن نموده و يادهوجود دارد، اين واكسي در پ "واكسي"كنيم كه مدلي از كسب و كار به نام فرض مي

نمايد.زند و از اين راه كسب درآمد ميكفش عابران را واكس مي

Businessتوانيم آن را به يك فقط يك پاراگراف است، اما مي Business Modelبينيد اين گونه كه ميهمان

Model ن وقت زيادي براي صبر كردن ندارند، بهتر و كارآمدتر تبديل نماييم. با توجه به اين كه معموال عابرا

Business Model گردد.زير پيشنهاد مي

كنيم.زنيم و از اين راه كسب درآمد ميدر ساعات كاري به ادارات مراجعه نموده و كفش كارمندان را واكس مي

در بخش بازار يا اول و فقط Business Modelدوم با كمي تغيير در Business Modelبينيد گونه كه ميهمان

مدل بهتري براي كسب درآمد به وجود آورده است. چرا كه ديگر كارمندان وقتي را براي Market Segmentهمان

كنند.اين كار صرف نمي

13

انواع مدل های کسب و کار

نده كننده و يا توزيع كن عموماً مدل كسب و كار شركت هاي خدماتي پيچيده تر از شركت هايي هستند كه توليد

مغازه داري است كه شامل برپايي يك فروشگاه در محلي خدمات هستند. قديمي ترين و ابتدايي ترين مدل كسب و كار،

.و نمايش محصوالت و خدمات مي باشد با پتانسيل مناسب براي جذب مشتري

ت هاي اصلي سازمان به صورت الگوي عمومي است كه به فعالي مدل كسب و كار توضيحي بر چگونگي اقدامات يك

.معرف مشتريان شركت و محصوالت و خدماتي است كه به آنها ارائه مي شود تقسيم مي شود. مدل كسب و كار

اختيار مي همچنين اطالعاتي درباره چگونگي سازمان دهي يك شركت و نحوه درآمدزايي و تحصيل سود در يك مدل

.گذارد

استراتژي ها تركيب مي شوند. همچنين يك مدل هم شركت بام و اصلي تصميمات هدايت براي كار مدل هاي كسب و

.بازار و فرآيند كسب و كار است توصيف كننده محصوالت، خدمات، مشتري،

فناوري هستند. شركت هاي پيشگام در اينترنت نيز مدل هاي به طور متداول بيشتر مدل هاي كسب و كار وابسته به

.ناوري هاي موجود و آينده قرار دادندكامالً بر پايه ف جديد كسب و كار خود را

.و كار ها مي توانند تعداد زيادي مشتري را با كمترين هزينه ها به دست آورند با استفاده از فناوري كسب

.اند گذشت سال ها، مدل هاي كسب و كار به طرز قابل توجهي پيشرفته تر و حرفه اي تر شده با

:ال گذشته عبارتند ارس 1۰انواع مدل هاي كسب و كار موفق در

۲۹1۰ مك دونالد

۲۹1۰ تويوتا

۲۹6۰ وال مارت و هايپرماركت

۲۹9۰ فدرال اكسپرس و تويز

Blockbuster

Intel

Dell Computer

Home Depot

۲۹۱۰

Southwest Airlines

eBay

Amazon.com

Starbucks

۲۹۹۰

Google ،Yahoo ۲۰۰۰

14

.عيف در دنياي دات كام ها با مشكل مواجه شدندمدل هاي كسب و كار ض

داشته باشد اما زمان از اين مدل هاي كسب و كار مي تواند مزيت رقابتي پايداري را براي شركت به همراه ابداع هر يك

به كسب و كار خود باشند. با توجه به سير رشد زماني در حال تغيير است و شركت ها نيز بايد مدام در فكر تغيير مدل

اطالعات را در بهينه شدن مدل هاي كسب و كار درک كرد همچنين گرايش سازمان ها خوبي مي توان تاثيرات فناوري

.برداري از مدل هاي مبتني بر وب و اينترنت بيشتر بوده است به بهره

نيازهاي ت ها ويا شكست يك شركت در درجه اول به ميزان هماهنگي مدل كسب و كار با اولوي سرانجام اينكه موفقيت

.مشتريان بستگي دارد

Business Model انواع

سودآوري يا كسب درآمد توسل به انواع مدلهاي كسب و كار را براي و كار ها به تناسب نوع كسب وكار يا پيشهكسب

دآوري در اين خصوص مهمتر جلوه مي نمايد ميزان توفيق مدل مورد استفاده در تحقق سو تجربه مي نمايند ولي آنچه

رسيده است كه به انجام به مختلفي تحقيقات ، كار و كسب مدلهاي موفق مدلهاي معرفي و تشخيص زمينه در . است

. آمريكا اشاره مي كنيم MIT مديريت دانشگاه مدرسه عنوان نمونه به مورد تحقيق

هاي Business Modelا تمام آمريكا انجام شد، ابتد MITتحقيق انجام شده كه در مدرسه مديريت دانشگاه ايندر

بندي نمودند. دنيا را براساس دو معيار در چند گروه دسته

اين دو معيار عبارت بودند از:

Business Modelنوع دارايي دخيل در -۲

شود.نوع حقي كه فروخته مي -۲

ز:عبارت بودند ا MITاز ديد محققين دانشگاه Business Modelانواع دارايي مطرح در يك

Financial مالي -۲

Physical فيزيكي -۲

15

Intangible ذهني -3

Human انساني -4

عبارت بودند از: MITاز ديد محققين دانشگاه Business Modelانواع حقوق مطرح در يك

Creatorحق مالكيت يك شئي كه در آن تغيير زيادي انجام شده است. -۲

Distributerيير زيادي در آن ايجاد نشده است. حق مالكيت يك شئي كه تغ -۲

LandLordحق استفاده از يك شئي مربوط به ديگري براي يك مدت محدود. -3

Broker رساندن خريدار و فروشنده به يكديگر. -4

تواند تمامي حاالت ممكن را نمايش دهد.بندي صورت گرفته جدول زير ميبا توجه به اين دسته

What Type Of Asset Is Involved?

Human

Intangible

Physical

Financial

Human

Creator

Inventor

Manufacture

Enterpreneur

Creator

Human

Distributer

IP Trader

Whole Saler

/ Retailer

Financial

Trader

Distributer

16

Contractor Intellectual

Landlord

Physical

Landlord

Financial

Landlord

LandLord

What Rights Are

Being Sold?

Human

Resource

Broker

IP

Broker

Physical

Broker

Financial

Broker

Broker

چند وجهي چيست؟ Business Modelپرسش:

هاي جدول فوق قرار اي باشد كه در بيش از يكي از خانهبه گونه Business Modelاگر نوع طراحي و فعاليت در يك

شود. چند وجهي ناميده مي Business Modelبگيرد، يك

رود؟چند وجهي يك مزيت به شمار مي Business Modelپرسش: آيا

چندوجهي امكان رشد و توسعه و Business Modelباشد. چرا كه يك سئوال با قاطعيت تمام بلي مي پاسخ اين

اي كه در روز اول فقط در هاي سادهBusiness Modelتواند از خود نشان دهد و چه بسا پذيري بيشتري ميانعطاف

ول امكان حضور در ساير جداول را نيز پيدا نگري معقگرفتند و بعدها به دليل طراحي مناسب و آيندهيك جدول قرار مي

كردند.

۲۰۰۰دهد. اين جدول بر اساس اطالعات ها را نشان ميBusiness Modelجدول زير وابستگي اقتصاد آمريكا به

شركت برتر آمريكا استخراج شده است.

What Type Of Asset Is Involved?

Human

Intangible

Physical

Financial

17

What Rights Are

Being Sold?

در عمل وجود ندارند.

Inventor

0%

Manufacture

46%

Enterpreneur

0%

Creator

در عمل وجود ندارند.

IP Trader

0%

Whole Saler

/ Retailer

18%

Financial

Trader

0%

Distributer

Contractor

13%

Intellectual

Landlord

5%

Physical

Landlord

6%

Financial

Landlord

10%

LandLord

Human

Resource

0%

IP

Broker

0%

Physical

Broker

0%

Financial

Broker

2%

Broker

هايي استوار است كه روي نوار زرد رنگ قرار دارند.Business Modelاقتصاد آمريكا بر پايه

گردد. حتما پاسخ را خواهيد يافت.الب و كنكاش در اين مقوله پرسش زير مطرح ميبه عنوان باز شدن مط

18

Businessرا تشخيص دهيد؟ آيا اين شركت از يك Googleشركت Business Modelتوانيد پرسش: آيا مي

Model برد؟ چند وجهي بهره مي

در يك سازمان Business Modelجايگاه

باشد.در يك سازمان به صورت زير مي Business Modelگاه جاي Rosonblomاز ديد آقاي

Economic Output

Business Model

Technical Input

كند. مركزيت قرار گرفتن هاي يك سازمان ارتباط برقرار ميها و خروجيبين ورودي Business Modelبه بيان ساده

Business Model .هاي يك سازمان را توان وروديخواهيم بدانيم چگونه ميبنابراين اگر مي نشان از اهميت آن دارد

آفريني هاي يك سازمان را در جهت كنترل و نقشتوان خروجيهاي مناسب تبديل نمود و يا چگونه ميبه خروجي

درک كرد. را به درستي را به درستي طراحي نمود و آن Business Modelهاي سازمان به كار گرفت، بايد ورودي

Webهای تحت Business Modelانواع

تواند در مشاغل سنتي و قديمي موجود ظهور پيدا كه مي Business Modelپس از بررسي ارزش، جايگاه و اهميت

اي پردازيم. بديهي است كه مطالب اين بخش زيرمجموعههاي تحت وب ميBusiness Modelكند، به طرح و بررسي

د.از مطالب گذشته باش

19

Business Modelها كه از معروفيت بنديشوند. يكي از اين دستهبندي ميهاي گوناگون دستههاي تحت وب به شيوه

باشد. بندي آقاي مايكل راپا ميو محبوبيت بيشتري هم برخوردار است، دسته

قسيم نمود.هاي زير تتوان به دستههاي اينترنتي را ميBusiness Modelاز ديد آقاي مايكل راپا

ebay, paypal, amazonمثل: (Brokerage) گريواسطه

yahoo, google, overtureمثل: ((Advertising تبليغات

Cool Saving, Double Clickمثل: Infomediary)) داده محوري

Amazone, Barners & Nobleمثل: ((Merchant تجاري

Dell, BMWFilms: مثل (Manufacturer) توليدي

Amazone, Pay.per.clickمثل: (Affiliate) همكاري

Orkut, Red Hatمثل: (Community) ايجامعه

Listen, Classmasterمثل: Subscription)) عضويت

Slash dotمثل: (Utility) كاربردي

پردازيم.هاي فوق ميدر ادامه به شرح و بسط هر كدام از مدل

WEBهای تحت Business Modelشرح انواع

Brokerage Model

شوند تا خريداران و فروشندگان به يكديگر ها هستند كه باعث ميگران بازارساز هستند و اين داللدر اين مدل واسطه

توان به موارد زير اشاره نمود.ها ميتر شود. از جمله اين روشمعرفي شده و امكان مبادله و معامله ساده

20

Marketplace Exchange

Buy/Sell Fulfillment

Demand Collection System

Auction Broker

Transaction Broker

Distributor

Search Agent

Virtual Marketplace

Advertising Model

يا همان وب سايت Broadcasterباشد. در اين حالت مي Media Broadcastingتوسعه يافته مدل قديمي

و ... را به همراه E-mail, IM, Blogكند كه عموما رايگان هم هستند. و يا سرويسي مانند فراهم مي محتوياتي را

خود Broadcasterشود. نمايد. در اين حالت تبليغات منبع اصلي درآمد محسوب ميهاي تبليغاتي ارائه ميپيام

توسط ديگران و در جايي ديگر توليد شده باشد. اين ي محتوا باشد كه تواند يك توليد كننده محتوا و يا توزيع كنندهمي

توان به كننده زياد و يا خيلي خاص باشد. از انواع آن ميكند كه حجم ترافيك ورودي مراجعهمدل وقتي خوب كار مي

موارد زير اشاره نمود.

Portal

Classifieds

User Registration

Query-based Paid Placement

Contextual Advertising / Behavioral Marketing

21

Content-Targeted Advertising

Intromercials

Ultramercials

Infomediary Model

ها به شكل دقيق و آناليز شده ها بسيار ارزشمند است. به ويژه اگر اين دادهها در مورد مشتريان و عادات مصرف آنداده

شود. از انواع آوري، تحليل و سپس فروخته ميها جمعو روش مصرف آن باشد. در اين مدل به روشي اطالعات مشتريان

توان به موارد زير اشاره نمود.آن مي

Advertising Networks

Audience Measurement Services

Incentive Marketing

Metamediary

Merchant Model

م به فروش خدمات و محصوالت خود كنند. ممكن است توانند اقدافروشان و عمده فروشان خدمات و محصوالت ميخرده

توان موارد زير ها باشد. از انواع اين مدل ميها و يا برگزاري مزايده و يا ارسال كاتالوگفروش بر اساس ليست كردن قيمت

را خاطر نشان كرد.

Virtual Merchant

Catalog Merchant

Click and Mortar

Bit Vendor

22

Manufacture Model

هاي توزيع خود را تر به خريداران برسد و كانالشود كه به كمك وب سريعبه يك توليدكننده اين امكان داده مي

سازي،اصالح خدمات به مشتري و ... باشد. از انواع اين مدل تواند مبتني بر كارآيي، بهينهتر سازد. اين مدل ميفشرده

موارد زير قابل طرح است.

Purchase

Lease

License

Brand Integrated Content

Affiliate Model

باشد، در اين روش هدف جذب و ها جذب ترافيك باالي مشتريان ميهاي عمومي كه هدف در آنPortalدر مقابل

فراهم نمودن فرصت خريد در جاهايي است كه كاربران مشغول وبگردي و يا مرور وب هستند. در اين روش هر سايتي كه

تواند براي او تبليغ كرده و در فروش او سهيم باشد. از تواند فرصت خريد براي ديگري را فراهم آورد، ميند ميكفكر مي

توان موارد زير را يادآوري نمود.انواع اين مدل مي

Banner Exchange

Pay-per-click

Revenue Sharing

Community Model

گذاري زيادي از شرافتمندي كاربران استوار است. كاربران سرمايهبر پايه Community Modelدليل منطقي وجود

باشد. گاهي دهند. در اين حالت درآمد ناشي از فروش محصوالت يا خدمات اشتراكي مينظر احساسات و زمان انجام مي

23

توان به موارد ل ميشود. از انواع اين مدهاي پيشرفته فروخته شده و يا تبليغات مبتني بر متن نيز انجام مينيز سرويس

زير اشاره نمود.

Open Source

Open Content

Public Broadcasting

Social Networking Services

Subscription Model

كاربران به شكل متناوب )روزانه، هفتگي، ماهيانه و يا ساليانه( براي عضويت در يك سايت و استفاده از امكانات آن شارژ

توان خدمات معمولي را رايگان ارائه كرد و فقط بابت خدمات ويژه و خاص كاربران را در اين مدل ميشوند. البته مي

توان نام برد.شارژ نمود. از انواع اين مدل موارد زير را مي

Content Services

Person-to-Person Networking Services

Trust Services

Internet Services Providers

Utility Model

شود كه بر اساس ميزان استفاده هر كاربر از آن سرويس، پولي دريافت در اين مدل يك سرويس براي كاربران فراهم مي

شود. انواع آن عبارتند از:مي

Metered Usage

Metered Subscriptions

چگونگی تهیه مدل کسب و کار

24

اقتصادي معرفي شده است و ار تبديل كننده نوآوري به ارزشهمانطور كه در تصوير مشاهده مي كنيد مدل كسب وك

:شاخه ها و موضوعات شش گانه زير توجه كرد براي تبديل شدن يك ايده و طرح نو به مدل كسب و كار بايد به

استراتژي رشد -۲

استراتژي رقابتي -۲

درآمدزايي مدل -3

ساختار زنجيره ارزش -4

هاي بازار بخش -1

اهداف و مقاصد ارزشي -6

مدل جديد کسب و کار

مدل هاي كالسيك و سنتي كسب و كار كه ساختار مشابهي را به همه شركت ها ازجنرال موتورز گرفته تا مايكروسافت

ش هاي رهبري ديكته مي كردند مغايرت هاي بسياري با شرايط امروزي داشتند كه از بين رفتند. مديران برتر بايد از رو

هدفمند و مدبرانه اي براي موفقيت در آينده استفاده مي كردند بنابراين يك مدل جديد كسب و كار زماني به وجود مي

25

آيد كه بيشتر ماموريت هاي كليدي سازمان را مورد توجه قرار دهد و با استفاده از جريان دانش و اطالعات توليد و مورد

باشد نه اينكه به صورت خاص از سوي افرادي حكم شود. تاييد افراد زيادي قرار گرفته

ساختار يك مدل کسب و کار

مدل كسب و كار مجموعه اي از مدلهاست كه آنچه در حال انجام است و هر آنچه كه در يك سازمان بايد به انجام رسد

با يك مدل كسب و كار مي دهد. يك مدل كسب و كار به عبارت ساده يك طرح يا يك نقشه معماري است . را نشان مي

توان فهميد كه يك سازمان چگونه كار مي كند و براي چه هدفي تالش مي كند. هر مدل كسب و كار از دو بخش اصلي

تشكيل شده است :

مدل كسب و كار رفتاري و مدل كسب و كار ساختاري.

: مدل رفتاري كسب و كار

و كار توجه دارد كه توصيفگر رفتارآن كسب و كار است . نظير مدل رفتاري كسب و كار به همه جوانبي از يك كسب

است.و استراتژيهاي كسب و كار –سياستها -حاالت –روشها –فرايندهاي كسب و كار قوانين

: كسب و كار مدل ساختاري

ست. نظير مدل ساختاري كسب و كار به همه جوانبي از يك كسب و كار توجه دارد كه توصيفگر ساختار آن كسب و كار ا

–رقبا –مديران –كاركنان قبلي و موجود –ماشين آالت –پول –: عناصر كسب و كار )قابليت ها و مهارت ها

و... ( و –قراردادي –سازماني –روابط بين اين عناصر )روابط كاري –و به طور كلي همه منابع سازمان ( –مشتريان

كه "رياستي"ديگر دارد )نظير نقش ر يك از روابط با عناصر كسب و كار نقشهايي كه هر يك از عناصر كسب و كاردر ه

كه يك سازمان در رابطه با رقبا دارد(. هر مدل كسب و كار "رقابتي"يك مدير در رابطه با كارمندان دارد و يا نقش

تاكتيكي و عملياتي ارائه شود. -رديساختاري نيز مي تواند حداقل در سه سطح راهب

26

چارچوب مفهومی مدل کسب و کار

مدل رفتاری

کسب و کار

فرایندهای

کسب و کار

قوانین

روشها

حاالت

اسیاسته

ااستراتژیه

یسطح تاکتیک سطح عملیاتی بردیسطح راه

ساختاریمدل

کسب و کار

عناصر

کسب و کار

روابط بین

عناصر

نقش هر عنصردر

رابطه

یسطح تاکتیک سطح عملیاتی سطح راهبردی

27

Strategyو Business Modelهای تفاوت

ما مستقل Business Modelهاي اساسي وجود دارد. در سطح تفاوت Strategyو Business Modelاصوال بين

كنيم. در واقع نقش استراتژي بعد از طراحي اين مدل ميهاي آتي و كاري به طراحي يك مدل تجاري اقدام از سياست

هاي اين دو را باشد. تفاوتها و اهداف مدل تجاري ما در گرو استراتژي ميگردد. چرا كه نحوه تحقق آرمانتر ميپررنگ

توان در سه بخش اصلي خالصه نمود كه عبارتند از:مي

يك : خلق ارزش در مقابل به دست آوردن ارزش

Creative Valued Vs Capturing Value

Business Model ي اخذ ارزش توليد شده توسط بر روي ايجاد ارزش تمركز دارد. در عين حالي كه تا حدي نحوه

ي استراتژي است.ش وظيفهآوري ارزي جمعشود. اما مشخص نمودن نحوهلحاظ مي Business Modelشركت نيز در

ها را جهت فرستاده شود و آن SMSو يا E-mailكند براي گروه خاصي از مشتريان مثال استراتژي است كه حكم مي

عضويت به سايت دعوت كرد و از طريق اينترنت حق عضويت دريافت نمود.

دو: ارزش تجارت در مقابل ارزش سهامدار

Business Value Vs Share Holder Value

Business Model ي تقسيم شود و به نحوهري است كه توسط آن نوآوري به ارزش براي تجارت تبديل ميفقط معما

3كند تا ي استراتژي است. مثال استراتژي است كه حكم ميو رسيدن اين ارزش به سهامداران كاري ندارد. اين وظيفه

ها را بپردازند.اين مدت اقساط بانكسال آينده از سود حاصل از راه اندازي كسب و كار سهامداران برداشت نكنند ولي در

سه: سطح دانش پيش فرش

Assumed Knowledge Levels

28

سطح دانش عمومي پيش فرض چندان باال نيست ولي به هنگام طراحي Business Modelدر هنگام طراحي

بايد بتوانيم پاسخ استراتژي بايد سطح دانش به دقت در نظر گرفته شود. به عنوان مثال در هنگام طراحي استراتژي

نيازي Business Modelرا بدانيم، اما در زمان طراحي "ارسال كرد؟ SMSنفر ۲۰۰۰توان همزمان براي چگونه مي"

به آن نبود.

سازد. همواره مطرح بوده است كه تركيب يك را بيشتر مشخص مي Business Modelموارد فوق ارزش و جايگاه

اي خوب در بر خواهد داشت، در صورتي كه تركيب يك نوآوري عالي با ي عالي نتيجهنوآوري معمولي با يك مدل تجار

اي جز شكست كار به دنبال ندارد.يك مدل تجاري معمولي نتيجه

نتيجه خوب

Business Model عالي

+

نوآوري معمولي

نتيجه بد

Business Model معمولي

+

نوآوري عالي

هاي سنتي بهره را آغاز كنيم و يا كماكان از شيوه Business Modelايم. استفاده از اي قرار گرفتهاه تازهدر مقابل ر

بگيريم.

تر پاسخ دهيم. بايد به اين سئوال ويليام شكسپير دقيق

To Be Business Model Or Not To Be Business Model

2B2B or Not 2B2B

29

Business Model بررسی جوانب مختلف

مزيت از ديدگاه مشتري

هاي آوري لباسيابد. نياز به جمعكند. ترافيك كاهش ميجويي ميپردازد. در وقت خود صرفهي كمتري ميمشتري هزينه

تواند حتي يك پيراهن را ارسال نمايد. تعهدات و شويي ندارد و ميآن به خشك كثيف و چروک براي ارسال هفتگي

ي خدمات در اختيار دارد. هاي بهتري در برابر ارائهتضمين

مزيت از ديدگاه ما

هاي موجود شوييخيلي سريع قابل توسعه است. براي ارسال اين خدمات به مناطق مختلف شهري، كافي است با خشك

كنيم. گذاري كالن نميپردازيم. سرمايهاندازي و تاسيس را نميهاي راهطق نيز باب مذاكره را باز نماييم. هزينهدر ساير منا

و ساير مزايای آن Business Modelانعطاف

احي توانيم پيشنهاد طرهاي اطوكشيده نياز به كاور دارند. ما براي تبليغات موثر و مناسب ميدانيد لباسگونه كه ميهمان

دهند. آرم و نام و نشاني ما ها تبليغات خودشان را بر روي كاورها انجام ميو توليد اين كاورها را به اسپانسرها بدهيم. آن

ها را رايگان برايشان توزيع دهند. در عوض ما هم آنشود. كاورها را هم به صورت رايگان در اختيار ما قرار ميهم درج مي

هنگام.ي موثر و بههم توزيع نماييم. آنمي

چند Business Modelتواند يك مي Business Modelانجام شده است، اين MITطبق تحقيقي كه در دانشگاه

وجهي باشد.

سازي شود.تواند با جزئيات بيشتري مورد بررسي قرار گيرد و بهينهفوق مي Business Modelقطعا

30

(Online) و کار در فضای برخطهای کسب مدل

هايي است كه با به كارگيري فناوريهاي نوين اطالعاتي و ارتباطي و تجارت و روشهاي كسب وكار، يكي از مهمترين حوزه

مد متحوّل گشته و روشها و به سرعت و به شدت تحت تأثير قرار گرفت. بسياري از روشهاي سنتي كسب درآ اينترنت

ارزشهاي جديد فراواني نيز پا به عرصه وجود نهادند.

هاي جديد براي كسب و كار و همينطور با گسترش اينترنت، نيازهاي جديد، منابع جديد، محصوالت جديد، نگرشها و راه

طرح گرديد كه با نگرش كاهش ارزشهاي جديد براي بنگاه و مشتري به وجود آمدند و مباحثي نظير اقتصاد ديجيتالي م

هاي ديگر وارد عرصه شدند.قيمت محصول/سرويس براي مصرف كننده تا نزديك صفر و كسب درآمد از راه

شوند: دسته اول ارزشهايي هستند كه قبالً هم مطرح ارزشهايي جديد حاصل از اين فناوري، به دو دسته تقسييم مي

توان از راحتي دستيابي به منابع مختلف و يا قدرت (. مثالً ميTraped Valueبودند ولي بستر ارائه مناسب نداشتند)

نام برد. دسته دوم ارزشهايي هستند كه در گذشته Trapped Valueقيمت گذاري مشتري در فضاي جديد به عنوان

باشند كه ( ميNew to the world Valueاصالً مطرح نبودند و تنها با ايجاد فناوريهاي جديد امكان بروز پيدا كردند)

توان امكان ارائه سفارشي محصوالت براي هر مشتري و يا تشكيل جوامع مجازي را نام برد. نكته مهمي از آن جمله مي

شود تواناييهاي منحصر به فرد فضاي وب است كه امكان ايجاد روشهاي جديد كسب و كار، كه در اينجا مطرح مي

كند. افع متعدد براي شركتها و تمايز با كسب و كار سنتي و فيزيكي را مهيا ميارزشهاي جديد براي مشتري و منابع و من

سمساري در ايران( كه امكان مشاركت افراد Semsariدر دنيا و eBayهاي اينترنتي )مانند به عنوان مثال حراجي

ند و يا دريافت آسان كاالهاي سازمختلف از نقاط جغرافيايي مختلف را در يك حراج و خريد كاال از راه دور را ممكن مي

( مانند موسيقي و كتاب در هر لحظه و در هر مكان و در كل، پيشنهادات جديد شركتها digital downloadديجتال )

ممكن onlineبه مشتريان نظير حق انتخاب و كنترل گسترده بر محصوالت بدون استفاده از مشخصات خاص فضاي

نبود.

webمشخصات خاص فضای

آورده شده است. بعضي از اين خصوصيات وبهاي اصلي و كليدي فضاي ين بخش تعدادي از خصوصيات و مشخصهدر ا

تواند خود يك تهيه كننده وب مربوط است كه در آن هر كاربر اينرنت در هر زمان و هر مكان مي "باز"به ماهيت

(providerاطالعات و محصوالت جديد باشد و بعضي ديگر از خصوصييات به ماهيت ابررسانه )اي اينرنت مربوط مي-

شود:

31

كاربر هر • همه اطالعات بودن دسترس در – باز ساختار • ها شبكه شبكه –كامپيوترها غيرمتمركز شده توزيع شبكه •

امكان • اطالعات بودن ديجيتالي •هر مكان و در هر زمان در دسترسي قابليت • باشد كننده توليد يك تواندمي خود

• باال ارجاع قابليت • زمان طول در ارتباطات دوام و پايداري • محتويات اصالح سهولت • اطالعات به سريع دسترسي

جهت • شوندنمي منجر كاربر هويت شدن مشخص به لزوماً رفتاري هاي پاسخ • مشتري عملكرد پيگيري و ثبت امكان

منلبع بودن ناشناخته • فروشنده و خريدار ميان مكاني محدوديت رفع • اطالعات كليه به دسترسي سمت به گيري

تغيير •( Word-of-mouth) شفاهي ارتباط نقش افزايش • فيزيكي دنياي به نسبت بيشتر پذيري مقياس • اطالعات

همزمان ارتباط • چند به چند ارتباطي مدل • دارد كاربر فعاليت به نياز • خطي غير دسترسي و ارائه • وب پيوسته

(Synchronous) (و غير همزمانAsynchronous )• دخيل آن در كاربر با تعامل • است نياز مورد ماشين با تعامل

.ابليت توسعه به منابع خارجي بيرون از وب ق • اطالعات ذخيره براي محدوديت عدم • است

طبيعي است كه در بين اين مشخصات، برخي مهمتر و كارآمدتر از بقيه به نظر آيند. از زاويه ديگر بعضي از اين

توان براي سازمانها جزء موقعيتها و برخي را جزء تهديدها دانست. ولي اين امر ذاتي نبوده و بسته به مشخصات را مي

از نظر يك شركت تازه وارد به "كم هزينه بودن ورود به عرصه رقابت"باشد. به عنوان مثال و وضعيت بنگاه ميموقعيت

شود.يك حوزه خاص مزيت و از نظر يك شركت قديمي و فعال در آن حوزه تهديد محسوب مي

ها و سازمانهای تجاریدستاوردهای فناوری وب برای بنگاه

ها و سازمانهاي تجاري:وب براي بنگاه فناوريبرخي از دستاوردهاي

گريواسطه و تجارت جديد هايفرم ايجاد •

• Brand ها به صورتOnline شوندبا ارزشتر مي

سازد مي ممكن را بازاريابي نوين هاي استراتژي •

برانگيز چالش و رقابتي كار و كسب هايمدل •

مشتري به كمتر قيمت با اطالعات بيشتري ميزان ارسال امكان •

جديد بازارهاي به دستيابي قابليت •

گردد( ميcustomizationاز مشتريان، موجب افزايش سطح سفارشي سازي ) بيشتري اطالعات به دسترسي •

32

.(شوندمي انجام سرعت به الكترونيكي پيشنهادهاي) ارتباطي كانالهاي هايبازدهي افزايش •

.اطالعاتي كاالهاي توزيع و توليد هايهزينه كاهش •

ديجيتال كاالهاي توزيع هزينه در جويي صرفه •

هاي پيشرو ) نفر اول برنده همه چيز است(براي بنگاه فراوان منافع •

(شخصي حريم) قانوني هاي محدوديت العادهفوق اهميت •

نسبت به روشهاي سنتي Brand سريعتر بسيار توسعه امكان •

دستاوردهای فناوری وب برای کاربران و مشتريان

ي و مشتريان به همراه آورده است. تعدادي از آنها تكنولوژي جديد همچنين دستاوردهاي جديدي نيز براي كاربران عاد

شود و تعدادي نيز باعث افزايش پيچيدگي مسائل و مطلوب نظر كاربران بوده و موجب تسهيل در فعاليتهاي آنها مي

اند. از مهمترين دستاوردهاي كاربران و مشتريان قدرتي است كه اين فناوري براي جستجوي سردرگمي كابران گرديده

دهد. در اينجا به تعدادي از دستاوردهاي عات مورد نظر و اخذ تصميمات متناسب با آن در اختيار مشتريان قرار مياطال

هاي تجاري اشاره شده است:فناوري وب براي كاربران و مشتريان بنگاه

اطالعات انباشتگي •

مشتري اطالعات بودن ارزش با •

ماندن ناشناس امكان كردن فراهم •

يشتر مشتريب قدرت •

مشتري براي بيشتر راحتي •

(trial) رايگان و آزمايشي خدمات دريافت در تسهيل •

جذابيّت و تازگي •

33

ناياب محصوالت به بيشتر دسترسي امكان •

(مجاني اي، محدوده تا) ارزانتر هايقيمت •

اطالعات باالي حجم دليل به نظر مورد اطالعات يافتن در دشواري •

م كنندهسرگر ماهيت •

.ياشد داشته را كافي اشتياق اينترنت از استفاده در بايد مشتري •

قسمت قبل ويژگيهاي منحصر به فرد فضاي وب و منافع و دستاوردهاي اين فضا را براي كاربران/ مشتريان و همچنين در

ها و شركتهاي تجاري راي بنگاهتوان در اين فضا بهايي ميسازمانهاي تجاري بيان كرديم. حال بايد ببينيم كه از چه راه

online درآمد كسب نمود و در نهايت با تركيب منافع مشتري و منافع بنگاه و روش كسب درآمد بتوانيم انواع مدلهاي

: onlineكسب و كار را بررسي و تحليل نماييم. تعدادي از روشهاي كسب درآمد در فضاي

كند.ه ازاي انجام هر تراكنش كارمزد دريافت مي(: شركت بTransaction feesكارمزد تراكنش ) -

هاي كاربردي و تعامالت ديگران از طريق (: دريافت وجه براي ميزباني برنامهHosting feesكارمزدهاي ميزباني)-

(ASPبسترهاي كسب و كار الكترونيكي بنگاه )مدل هاي

صوالت و سرويس هاي سايت هاي ديگر را در (: سايت تجاري اطالعاتي از محReferral Feesكارمزدهاي مراجعه) -

كند، مراجعه شونده به سايت معرفي كننده كارمزد اختيار مشتري مي گذارد و زماني كه مشتري به آن سايت مراجعه مي

پردازد.مي

(:پرداخت هاي منظم براي دسترسي به اطالعات و سرويس هاي فراهم شدهSubscription feesحق اشتراک)-

باشد. (: دريافت كارمزد به ازاي فرآيندهايي كه شركت در آن داراي سهم ميLicense feesامتياز) كارمزد حق -

هاي اين سيستم هاست. اين ليسانس به بسياري شركت آمازون از نمونه” One-Click Ordering“سيستم سفارشات

از شركت ها واگذار شده است.

داخت كارمزد به ازاي هر بار دسترسي به اطالعات.(:پرPay-per-viewكارمزد به ازاي هر دسترسي) -

(:دريافت كارمزد درصورت انجام كامل عمليات.Pay-per-performanceكارمزدهاي عملياتي)-

34

(:دريافت كارمزدهاي داد و ستدي بسيار اندک ولي به تعداد زياد.Micropaymentكارمزدهاي پرداخت خرد)-

دهد كه در راستاي تبليغات براي به سازمان تجارت الكترونيكي شركت مي(: اين امكان را Advertisingتبليغات)-

( را نام برد.MyNiaz.comتوان سايت ماي نياز )شركت هاي ديگر فعاليت نمايد. از اين جمله مي

( سايت هاي الكترونيكي ديگر در Sponsorship(: دريافت كارمزد به ازاي تقبل حمايت )Sponsorshipsحمايت)-

خود.سازمان

(: در اختيار گذاشتن بخشي از اطالعات به صورت رايگان و شارژ مشتري براي اطالعات Ransom Modelمدل رانسام)-

يك بخش را به صورت رايگان در اختيار مي گذارد و در صورت تمايل "استفان كينگ "و يا دسترسي بيشتر. مثال:

مزد دريافت مي نمايد.مشتري به خواندن همه كتاب يا بخش هاي بعدي از او كار

در را خدمات و كاالها عرضه –ترين مدل (:متداول sale of goods / servicesفروش كاالها و يا ارائه خدمات ) -

آنها وجه دريافت ازاي به اينترنت

(: جمع آوري اطالعات مشتري و فروش آن به ديگران. اين فعاليت Sale of customer dataفروش اطالعات مشتري)-

باشد ولي در آمريكاي شمالي كامالً متداول است.در اروپا ممنوع مي

شود و در (: اينترنت براي جلب مشتريان استفاده مي Offline customer responseبه مشتري ) Offlineپاسخ -

شود.انجام مي Offlineهاي سودآور، خارج از اينترنت و به صورت ادامه فعاليت

(: بازدهي عمليات تجاري به دليل Efficiency & effectiveness gainsتر در معامالت ) كارايي واثربخشي بيش-

رودخطاهاي كمتر، اطالعات بيشتر و دقيقتر و ... باال مي

(: به ازاي سرويس هاي Linux model)Value-added servicesهاي ارزش افزوده )مدل لينوكس()) سرويس -

گردد.شود، كارمزد دريافت ميي رايگان در اينترنت پيشنهاد ميجديد كه براي كاالها و سرويس ها

- Virtual real-estate :اين اجاره يا فروش و ممتاز موقعيت كسب و وب مجازي فضاي در شركت مداوم حضور

سايرين به موقعيت

های کسب و کار مبتنی بر تجارت الکترونیكمدل

35

مقدمه

كه تمام ابعاد زندگي وي را تحت ع رايانه چنان تحولي در زندگي بشر ايجاد كندكرد كه اختراشايد كمتر كسي تصور مي

گيري آن از جنگ جهاني ي شكلاي كه ايدهتكنولوژيكي، اينترنت پديده ي اين انقالبتاثير خود قرار دهد. اولين ثمره

كردند و در ايفا مي رها نقش ميزبان رانبودند و تمامي كامپيوت host هاي اوليه )آپارنت( دارايبود. شبكه دوم شكل گرفت

هاي پيشرفته امروزي ، موضوع اينترنت و ايجاد شبكه حال مي توانستند به حافظه يكديگر دسترسي يابند . با رشد عين

در مديريت سازماني ، IT .تدريج تمام مسائل را تحت تاثير خود قرار دادبه مطرح شد و IT تكنولوژي اطالعات يا

موضوعات جمله از…و اطالعات در ساخت ، آموزش از راه دور ، تجارت الكترونيكي ، پيشرفتهاي سخت افزاري تكنولوژي

تجارت الكترونيك نيز از جمله ابداعات نوين بشري شد ذكر كه همانطور. باشندمي جديد آوريفن اين يزمينه در مطرح

است. تجارت الكترونيك در تجارت و معامالت بازي كرده اي در تمامي انواعكننده است كه در دهه اخير، نقش تعيين

تجارت الكترونيك، از باشد. به بيان ديگرو از طريق اينترنت مي Online به معناي فروش كاال و خدمات بصورت واقع

.كنداستفاده مي هاي اينترنت براي ارتقا و بهبود فرآيندهاي تجاريقابليت

تاريخچه

تبادل اسناد تجاري از يك كامپيوتر ، كه قالبي استاندارد براي (EDI) عه تبادل داده الكترونيكتجارت الكترونيك با توس

هاي حمل و نقل و برخي از صنايع خرده ، زماني كه شركت 1960 در نيمه دهه EDI .به كامپيوتر ديگر بود ، ممكن شد

، توسط ۲۹9۰در اواسط دهه EDI .ده شدداشتند ، بنيان نها Paperless بدون كاغذ فروشي سعي در ايجاد دفاتر

هاي بيشتري شركت ۱۰و 9۰هاي تاييد استانداردهاي نمايندگان صنايع به رسميت شناخته شد و در طول دهه كميته

ها اجازه تبادل اطالعات ، الكترونيك به شركت به عنوان نسل اول تجارت EDI .كردند EDI شروع به تطبيق با سيستم

كند بود. در اواخر EDI داد. با اين حال گسترشاز طريق كامپيوترها را مي انتقال الكترونيك وجوهدريافت سفارش و

و EDI اتصال به شبكه را پذيرفته بودند. هزينه باالي EDI ها در اروپا و اياالت متحدهدرصد شركت ۲از كمتر ۱۰دهه

.را محدود مي كرد EDI برخي مشكالت فني ، گسترش

تعاريف

عمليات يا كنترل پروژه كه دوران تجارت الكترونيك تعاريف زيادي وجود دارد. بر خالف مباحثي چون تحقيق در براي

ي آن هنوز در حال تغيير هستند و بنابراين تعاريف مباحث زاييده اند اينترنت ورشد و تغيير و تحول خود را طي كرده

الكترونيك شود. در بين تعاريف موجود از تجارتخوش دگرگوني ميتحولي در هر دوره از زمان دست آنها نيز در اين سير

اطالعات از طريق شبكه هاي كامپيوتري از كاملترين آنها عبارت است از: خريد فروش و تبادل هرگونه كاال خدمات و يا

-e: باحثي چوناي كه مكنيد بسيار جامع و فراگير است به گونهمي جمله اينترنت. اين تعريف همانگونه كه مالحظه

36

learning ,e-medicine ،e-government دهد. و تنها اينترنت را به عنوان ابزارمي قرار پوشش تحت نيز را …و

.داندي كامپيوتري ممكن ميكند بلكه اين عمل را از طريق هر گونه شبكهمعرفي نمي

انواع مدلهاي اين شكل جديد تجارت شامل

G2G

G2C

B2B

C2C

B2C

…و

: اي استاينترنتي داراي امكانات ويژه . يك فروشگاه

.هاي واقعي فردي به نام فروشنده در آن وجود نداردبر خالف فروشگاه

.ساعات كار آن شبانه روزي و در تمام ايام هفته است

.ها و ساليق متفاوتي هستندهاي آن از تمام نقاط دنيا و با فرهنگمشتري

ي كاراتر و موثرتر به معرفي و عرضه توانند به صورتهاي فني محيط )اينترنت( توليدكنندگان ميبه علت ارتقاء قابليت

.محصوالت خود بپردازند

.آيدشمار مي به ( direct marketing ) ي كارا در بازاريابي مستقيمپست الكترونيكي يك شيوه

امكان ايجاد ( discussion groups )دل نظرهاي بحث و تباو گروه ( News Groups) هاي خبرياز طريق گروه

.دارد كنندگان و جوداي تعاملي بين توليدكنندگان و مصرفرابطه

ميان مشتريان و چه در ميان صاحبان گيري از هريك از اين امكانات نيازمند ايجاد ساختارهاي فرهنگي الزم چه دربهره

سيستم پرداخت است. براي پرداختي به دور از اشكال بر شبكه الكترونيك باشد. يكي از بخشهاي مهم تجارتبازار مي

37

هاي هوشمند، كارت بايست عالوه بر دارا بودن امكانات تكنولوژيكي مناسب از قبيلسيستم پرداخت مي جهاني وب, يك

باشد. استفاده از لحاظ امنيتي نيز قابل اطمينان بايد …هاي الكترونيكي وهاي الكترونيكي، پولهاي اعتباري، چككارت

هاي اعتباري ، استفاده از امضاي الكترونيكي ، استفاده ازي كارتمبادله شده هاي مبهم سازي اطالعاتاز شيوه

هاي الكترونيكي كيف ، استفاده از ( Encryption ) هاي رمزگذاري، استفاده از تكنيك SET و SSL هايپروتكل

باشد. طراحي وب سايت مربوط با توجه به ساليق و مي مطرح در اين زمينه امنيتي هايروش جمله از …داراي نگهبان و

موفقيت يك تجارت الكترونيك است. بديهي است كه ابتكار فروشنده در بكار بردن نيازهاي مشتريان از عوامل مهم در

اطالعات الزم در عكس و راهكارهاي مناسب براي متقاعد كردن بازديد كننده در خريد از طريق وب، بطور مثال وجود

مورد محصول ضروري است.

يك فروشگاه مبتني بر وب مورد بررسي قرار گيرد، ترين مسائلي كه بايد در راه اندازيترين و زيربنايييكي از مهم

.است هاي راه اندازي فروشگاهاستراتژي

استراتژي ها

هاي در تجاري در اينترنت و استراتژي هايع فعاليتهاي قبل از شروها به دو دسته استراتژيبه طور كلي اين استراتژي

:هاي تجاري تقسيم مي شوندحين فعاليت

هاي تجاريهاي قبل از شروع فعاليتاستراتژي

مدنظر قرار گيرد. اين بخش در بايداين بخش شامل كليه راهكارها و تصميماتي است كه پيش از شروع فعاليت فروش

كاري و يا دهد. بنابراين در صورت اهمالرا تشكيل مي است كه پي و اساس مجموعهحكم پايه و ستون يك ساختمان

امر در آينده لطمات زيادي را به سيستم طراحي شده وارد خواهد آورد. اين قسمت عدم صرف زمان و دقت كافي در اين

.باشندي سايت ميي محصول و توسعهي توسعهبخش عمده شامل دو

هاي تجاريفعاليتهاي در حين استراتژي

هاي موجود در اين استراتژي .دهندهاي در حين فروش تشكيل ميآخرين مرحله و شايد مهمترين فاز كار را فعاليت

: شوندبندي ميتقسيم هاي كوتاه مدت و بلند مدتبخش به دو بخش استراتژي

38

اهداف كوتاه مدت

دارند. اين ها نگه ميفعاليت به طورموقتي شما را در كورانهاي فروش آنهايي هستند كه اهداف كوتاه مدت استراتژي

ها شايد بتواند براي مدت كوتاهي حضور شما را در جريان رقابت استراتژي نكته بايد همواره مد نظر قراربگيرد كه اينگونه

.تواند تضمين كننده حضور دائمتان در اين عرصه باشنداما به هيچ وجه نمي استمرار بخشد

بلند مدتاهداف

شود. اين مبادالت مي هاي فروش آنهايي هستند كه باعث حضور مستمر شما در جرياناهداف بلند مدت استراتژي

.خواهد بود ها هر سال با ايجاد نتايج جديد در اين راه همراهاستراتژي

و کار نقش فناوری اطالعات در بهینه سازی مدل های کسب

كنار يكديگر در ذهن شكل مي گيرد ر گرفتن واژه هاي فناوري اطالعات و كسب و كار دراولين عبارتي كه با كنار هم قرا

واقع روش ها و ابزارهايي را براي تسهيل و تسريع كسب و كار كسب و كار الكترونيك است. كسب و كار الكترونيك در

.سازد ري زيادي مواجه مياين روش ها، مدل هاي كسب و كار را با چالش هاي ساختا ارائه مي كند و به واسطه

اطالعاتي و ارائه سرويس هاي بهتر و بنگاه هاي تجاري براي هماهنگ سازي خود با ابزارهاي فناوري هاي ارتباطي و

براي شناخت اين ابزارها و ظرفيتهاي قابل بهره برداري آنها در جهت سريعتر به مشتريان خود بايد مطالعات گسترده اي

طراحي تريان انجام دهند و سپس ساختار كسب و كار خود و مدل آن را بر اساس اين ابزارهامش سرويس دهي بهتر به

.هاي مناسبي بيابد مجدد كنند. براي اين كار بايد در فاز مطالعاتي سازمان براي پرسش هاي زير پاسخ

نقش فناوري اطالعات در برنامه استراتژيك سازمان چيست؟

و توليد فراهم مي آورد؟ ظرفيتهايي را براي برنامه هاي بازاريابي و تبليغاتفناوري اطالعات چه امكانات و

فناوري اطالعات چه كمكي در بهينه سازي يا ايجاد زنجيره تامين سازمان مي كند؟

آيا فناوري اطالعات مي تواند كمكي براي بهينه سازي فرآيند توزيع محصوالت بكند؟

اداري مشتريان به سازمان چگونه است؟نقش فناوري اطالعات در افزايش وف

آيا فناوري اطالعات مي تواند زنجيره ارزش را بهينه سازي كند؟

39

آيا فناوري اطالعات مي تواند روش هاي توليد و سرعت آن را دچار دگرگوني كند؟

...

سازمانی مدل های کسب و کار و استراتژيهای

نيز بايد تغيير يابند. مدل هاي ينه شدن فناوري ها مدل هاي كسب و كارهمانطور اشاره شد با تغيير شرايط بازار و به

استراتژي هاي سازماني هستند و براي هدفمند شدن فرآيند كسب و كسب و كار به عنوان الگوهاي اجرايي خود متاثر از

ابزارهاي با امكانات و كار و انجام برنامه ريزي هاي اصولي بايد استراتژي هاي سازماني مطابق كار و مدل هاي كسب و

.سازمان و مشتريان باشد ارتباطي و اطالعاتي باشد تا مدل هاي كسب و كار بتوانند جوابگوي نيازهاي

تواند راهنماي سازمان در جهت بهره برداري از فناوري رسيدن به تعاريف روشني براي استراتژي هاي كسب و كار مي

.ار باشدكسب و ك هاي الكترونيكي و تغيير مدل هاي

چشم انداز و اهداف سازمان در گرايش به بهره برداري از فناوري اطالعات چيست؟

براي مشتري خلق ارزش نمود؟ زنجيره ارزش: چگونه مي توان در وب و اينترنت زنجيره ارزش را پايه ريزي كرد و

بازار بايد پيش گرفت؟ درتقسيم بندي بازار و ارزش پيشنهادي: چه سياست هايي براي تقسيم بندي و تمركز

سازمان: ساختار سازمان چه تغييراتي خواهد كرد؟

آنها چيست؟ رقبا و شركا از چه استراتژي هايي بهره مي برند و روشهاي رقابتي و همكاري با

توسعه براي هزينه هاي اجرايي و درآمد و هزينه: مدل درآمدزايي و فعاليت اقتصادي سازمان چه تغييراتي خواهد كرد و

اي چه برنامه ريزي اي بايد انجام داد؟

محصوالت و خدمات از نظر كميت و كيفيت دچار چه تغييراتي خواهند شد؟

ساده Business Modelای از يك نمونه

تا م ياي از مطالب آموزشي و كاربردي بوده، تصميم بر اين گرفتي مجموعهاندازي اين وبالگ، تهيهجا كه هدف از راهاز آن

م.يمطرح نماي Business Modelي هايي كاربردي از مقولهمثال

40

شدن اين مشاغل، م كرد. چرا كه به دليل شناختهيهايي خارج از دنياي تجارت الكترونيك شروع خواهدر شروع با مثال

گيرد. امكان درک و تصور آن بهتر صورت مي

هاي زير طراحي شود:ند بر اساس يكي از روشتوامي Business Modelطور كه اشاره شده بود، يك همان

اي نوآورانه طراحي گردد.براي اولين بار با فكر و ايده Business Modelنوآوري: يك -۲

قديمي مجدد احياء گردد. Business Modelاحياء: يك -۲

Business موجود با كمي تغيير در يكي از شش اصل مربوط به طراحي، به Business Modelتغيير: يك -3

Model .جديدي تبديل گردد

به صورت كامل براي شغل ديگر و يا كشوري ديگر مورد استفاده قرار گيرد. Business Modelاتخاذ: يك -4

Businessشويي طراحي نماييم. در طراحي اين براي شغل خشك Business Modelخواهيم يك با مقدمه باال، مي

Model ش جزء اصلي يك ش و صرفا از مقدمه باالBusiness Model كنيم.استفاده مي

شويي را درب منازل مشتريان ارائه دهيم و از اين طريق كسب درآمد نموده و به حجم انبوهي از خدمات خشك"

"مشتريان دست يابيم.

اي يدهمربوط به اين شغل فقط و فقط يك پاراگراف است. يعني چيز پيچ Business Modelهاي قبلي طبق گفته

نبوده و نيست.

ها اين كار را توان نوعي اتخاذ دانست، چرا كه مثال همين حاال مشاغلي مثل پيتزافروشيرا مي Business Modelاين

ايم. توان اين گونه تلقي كرد كه ما اين متد را از آن شغل براي شغل جديد خود اتخاذ نمودهدهند و ميانجام مي

41

شويي تلقي نمود. چرا كه ما با قبلي شغل خشك Business Modelبناي تغيير در اجزاء توان آن را بر مو هم مي

ايم. از بخش بازار گرفته تا استراتژي رقابت.عمال در اجزاء آن تغيير ايجاد كرده Business Modelطراحي اين

ي اجراء:شيوه

شويي نخواهيم داشت. چرا كه س يك خشكاصال نيازي به تشكيل و تاسي Business Modelما در اجرا نمودن اين

ي طلبد و سرمايهاندازي يك مكان كوچك براي اين امر عالوه بر نياز به تخصص و تجربه، مجوزهاي قانوني خود را ميراه

نمايد.زيادي را هم درگير مي

ييم.فوق را اجرا نما Business Modelشويي اندازي مكاني براي خشكخواهيم بدون راهيعني ما مي

شرح داستان:

ها هاي موجود مذاكره نموده و بهترين خدمات را با كمترين هزينه، به شرط حجم زياد كار از آنشوييما با خشك"

گيريم. اگر موافقت نكردند، به دليل وجود رقابت سنتي كه ها سفت و سخت مينماييم. كار با هم بسيار بر آنمطالبه مي

رويم. ديگري ميها وجود دارد، سراغ بين آن

ي ما لباس دهيم. يعني عمال مشتريان آيندهگيريم در اختيار مشتريان خود قرار ميها ميتمام امتيازهايي را كه از آن

كردند، دريافت خواهند كرد. قوانين چه قبال پرداخت ميي خود را درب منزل خود با قيمتي كمتر از آنحاضر و آماده

را تعويض كنيم كه مثال اگر به فالن لباس مشتري آسيب برسد، بايد كامال آنا وضع ميهشوييمحكمي هم براي خشك

تر هم بكنيم.توانيم بعد از داشتن حجم انبوهي از مشتريان، اين قوانين را سختنموده و خسارت آن را بپردازد. حتي مي

ها.ي حمل و نقل لباسو اما مسئله

ها را براي ترين ماشين براي حمل عمودي لباسگذاري نداريم. مناسبين و سرمايهبراي اين كار هم نيازي به خريد ماش

كنيم. در ها هم قوانين مخصوصي وضع مينماييم. براي آندار دعوت به كار مياين موضوع، با راننده مجرب و امانت

د مناسب و ...آوري نموده و بعد از انجام خدمات توزيع نمايند. برخورها را جمعساعات مقرر لباس

همه و همه به صورت كارمزد. كار بيشتر، مزد بيشتر.

42

ايم، كار كمي دشوار خواهد بود، شود كه در ابتداي كار كه هنوز حجم قابل توجهي از مشتريان را جذب نكردهيادآوري مي

هاي خود و در نظر گرفتن توانيد عالوه بر پوشش دادن تمام هزينهاما بعد از آن شما با اتكا بر اين حجم از مشتري مي

تر در اختيار مشتريان خود قرار دهيد. حتي براي يك پيراهن.تر، سريعسود قابل توجه، خدمات را ارزان

يك مدل کسب و کار موفق

شركت وال مارت

ترين ي كسب و كار در تاريخ شركت هاست. در حقيقت امروزه وال مارت بزرگوال مارت يكي از موفق ترين مدل ها

شركت دنيا محسوب مي شود. چند دهه پيش نظريه فروش با تخفيف در آمريكا مورد استفاده قرار گرفت. فروشگاه هاي

به علت قيمت بسيار مذكور از تعداد كمي فروشنده استفاده مي كردند. حاصل كار اين فروشگاه ها سود بسياري بود كه

پايين به دست مي آمد.

وال مارت به اهميت متفاوت بودن با ساير رقبا پي برده بود بنابراين تالش كرد خدمات خود را به گروه متفاوتي از

ترين تخفيف دهنده تمركز خود را بر مناطق پر جمعيتي مشتريان در بخش هاي متفاوتي از بازار ارائه دهد. بزرگ

يو يورک معطوف ساخت. وال مارت تصميم گرفت فروشگاههاي خود را در شهرهاي كوچكي كه به همچون شهر ن

فراموشي سپرده شده بودند قرار دهد.

علل ناکارآمدی مدل های کسب و کار

عموماً مدل هاي كسب و كار به علت ضعف اهداف و مقصود هاي ارزشي شكست مي خورند.اين موضوع ممكن است ▪

افتد كه شركت ها درک درستي جايگاه ارزش در زنجيره ارزش نداشته باشند. زماني اتفاق بي

ناتواني در برقراري تعادل بين آنچه بايد با استفاده از توانايي هاي داخلي انجام شود و انچه بايد برونسپاري شود دليل ▪

ن ها دليلي عمده شكست مدل اصلي ردشدن يك مدل كسب و كار است. امروزه ادغام هاي عمودي در بسياري از سازما

هاي كسب و كار است.

سوءمديريت وتدبير در شبكه ارزشي است. مديريت شبكه ارزش مي تواند به يك عامل مهم در موفقيت تبديل شود. ▪

43

نتیجه گیری

و كار خود و عمدتاً درگير رفع مشكالت كسب ها، در بسياري مواقع، مديريت بنگاهدر مسير رشد و توسعه بنگاه

ريزي مسير باشد، در حالي كه در كنار اقدامات اجرايي، توجه به برنامهبنگاه مي هاي اجراييگيري در مورد فعاليتتصميم

بسيار حياتي و ضروري الگوي كسب و كار ريزيموفقيت بنگاه و بكارگيري نهايت تجربه و هوشمندي در طرح رشد و

.است

ترين آنها طراحي و از مهمترين و محوري آيد كه يكياثر عوامل مختلفي بدست ميموفقيت در يك كسب و كار در

ها و شركت است. اين مدل كه بيانگر الگوي تجاري كردن نوآوري اجراي يك مدل بهينه كسب و كار در ابتداي كار

.بود است، در واقع مشخص كننده محدوده سودآوري حاصل از نوآوري خواهد هاي تجاري نوآورانهايده

كار است كه مطابق مدل كسب و كار، فرآيند ارتباط دادن فضاي نوآوري و تكنولوژي با فضاي اقتصادي و كسب و لذا

:توان كاركرد اين مدل را نشان دادشكل زير، مي

44

يا ارائه زنجيره ارزش توليد محصول مدل كسب و كار بيانگر اين است كه شركت چگونه جايگاه خود را در طبق تعريف،

پارادايم اصلي اين است پايداري را براي خود ايجاد كند. در هر حال، كند، به نحوي كه مدل درآمديخدمت تعيين مي

«مدلي درآمدزايي مي كند؟ شركت با چه»كه

منطقي و هاي تجاري، داشتن يك طرح ايده برداري ازها و افزايش امكان كپيامروزه با توجه به شدت يافتن رقابت بنگاه

هاي ها و تغيير جهتها دچار لغزشدرآمده است كه در نبود آن، بنگاه مستحكم براي كسب و كار، به صورت يك بايد

بپردازد و امور نگر به مديريت كسب و كار خودكند تا با رويكردي بروناين مدل به بنگاه كمك مي .مختلف خواهند شد

.ال وانگذاردشركت را به سردرگمي، تشويش و شانس و اقب

كند. مهمترين تضمين مي شكوفائي و حيات بلندمدت بنگاه را اگر يك طرح تجاري به خوبي طراحي و اجرا شود،

ها و همگرايي تر شدن ديدگاهچرا كه باعث شفاف پيوندد،اثربخشي يك طرح تجاري در مرحله نوشتن طرح به وقوع مي

.امر مستقل از اين است كه لزوماً آن طرح عيناً اجرا شود و اين شودسازماني ميهاي درونبيشتر مجموعه

كاركنان بنگاه به جاي تمركز مديران و شودريزي جهت خلق طرح كسب و كار سبب ميدر واقع، مرحله تفكر و برنامه

مأموريت و راهبردها همچنين بهينه آينده بنگاه خود باشند. هاي فعلي، به دنبال تصويرصرف بر موقعيت و محدوديت

.شودتر ميشركت مشخص

بنگاه به صورت مستمر مرور الزم به ذكر است كه به طور معمول، يك مدل كسب و كار در طي مسير رشد و تكامل

ها و پيوندد، مقايسه شده و برنامهشود يا به وقوع مياجرا مي هاي آن با آنچه در عملشود تا مجموعه اهداف و برنامهمي

تغييرات مدل لزوم بازنگري و شود،هايي كه اهداف مالي بنگاه برآورده نميگيرد. باالخص در زمان نجاماقدامات اصالحي ا

.شودكسب و كار شركت بيشتر مي

خودارزيابي باشد و بتوان آن را به طور مداوم اي باشد تا بتواند به نوعي داراي فرآيندلذا مدل كسب و كار بايد به گونه

هاي مداوم، در اثر يادگيري از تجربيات، تغييرات بازار، تغييرات بازنگري ها ود. اين ارزيابيمورد تصحيح قرار دا

شوند و برخي از مي هاي جديد به كار گرفتهها و برنامهو ساير تحوالت و تغييرات ممكن، بعضي فعاليت هاتكنولوژي

.شوندهاي قبلي كنار گذاشته ميرئوس فعاليت

45

عمناب

http://www.digitalenterprise.org/models/models.html

46

http://en.wikipedia.org/wiki/Business_model

http://iran-bmd.blogfa.com

80 ماهنامه عصر فناوری اطالعات، شماره

آزاد ٔ پديا، دانشنامهويکی

Iran Business Model Design

BUSINESS MODELS,By A V Vedpuriswar,Published in ‘Gurukul’,(Vol.5,No.3, December

2003)the quarterly journal ofState Bank Academy, Gurgaon

http://www.shoghian.com/B6.htm

http://www.businessdictionary.com/definition/business-model.html

Rappa, Michael (2003), “Business Models on the web ,”http://digitalenterprise.org/models/models.html

ی موجود در اينترنتنوشته ها و وبالگ ها ازاستفاده