พ.อ. มารวย สงทานนทร

ทปรกษาศนยอ านวยการแพทยพระมงกฎเกลา

14 กนยายน 2556

From: HBR October 2013

การดแลรกษาพยาบาลในปจจบนมคาใชจายสงขน คณภาพยงไมสม าเสมอ ถงแมวา

แพทยจะดแลอยางเตมความสามารถ ท าใหนกการเมองพยายามลดคาใชจายดวยการ

จ ากดงบประมาณ มการบงคบใชเกณฑมาตรฐานตาง ๆ แตกยงไมเปนผล

กลยทธใหมคอ การเพมคณคาใหกบผปวย นนคอ การประสบความส าเรจในการรกษา

สงดวยคาใชจายทนอยทสด โดยตองมการปรบเปลยน จากเนนทแพทยเปนเนนท

ผปวย จากปรมาณและผลก าไร เปนการรกษาทไดผล จากการรกษาพยาบาลแบบแยก

สวน เปนสถานททเหมาะสมกบการดแลรกษาใหไดผลด

กลยทธประกอบดวย 6 องคประกอบทเกยวเนองกนคอ การเนนทผปวยแทนการเนนท

แพทย การวดคาใชจายและผลการรกษาในผปวยแตละราย คาใชจายแบบเหมารวม

ในแตละรอบการรกษา การดแลรกษาแบบบรณาการของสถานพยาบาลแมอยตางทกน

การขยายพ นทใหครอบคลม และ การใชเทคโนโลยสารสนเทศ

การปรบเปลยนนมตวอยางท Cleveland Clinic และ Schon Klinik ในเยอรมนน ทท า

แลวประสบผลส าเรจ ผลลพธการรกษาออกมาด กระบวนการมประสทธภาพ และม

สวนแบงตลาดเพมขน

ในป ค.ศ. 2006 Michael E. Porter และ Elizabeth Tiesberg

ประพนธหนงสอเรอง Redefining Healthcare โดยเนนประเดน

เรองของคณคา

การปรบเปลยนกลยทธตองมาจากภายในองคกร

เปาประสงคของการรกษาพยาบาลตองชดเจน วาเปนการใหคณคา

กบผปวย คณคานนคอ ผลการรกษาทสมพนธกบคาใชจาย

คณคาเกดจากผลการรกษาทดโดยไมมคาใชจายเพม หรอลด

คาใชจายโดยไมลดคณภาพในการรกษา

เปาประสงคตองก าหนดโดยผบรหารสงสด ซงคณภาพในการ

รกษาพยาบาลเปนสงททกคนปรารถนาอยแลว

แรงกดดนจากการจ ากดคารกษาพยาบาลของระบบประกนสขภาพ

อาจท าใหเกดความเสยง แตถาผใหบรการมผลการรกษาทด จะท า

ใหเกดขอไดเปรยบในการตอรองกบระบบประกนสขภาพ

กลยทธในการปรบเปลยนประกอบดวย 6 องคประกอบ ทม

ความสมพนธกนและตองพฒนาไปพรอม ๆ กน

ระบบสขภาพในปจจบนเปนแบบแยกสวนทพงพากน เชน การ

รกษาโดยแพทยเฉพาะทาง คณภาพดจากกระบวนการไมใช

ผลลพธ การเกบคารกษาจากการเรยกเกบไมไดคดจากคาใชจาย

การท างานแตละหนวยทซ าซอนกน กลมผปวยกระจดกระจายกน

ไปรกษาตามทตาง ๆ ระบบสารสนเทศทสนองผเชยวชาญการ

รกษา ท าใหยากตอการเปลยนแปลงระบบ เปนเหตผลวาท าไม

ตองพฒนา 6 องคประกอบไปพรอม ๆ กน

หลกการขอแรกคอ จดองคกรตามประเภทของผปวยและตามความ

ตองการของผปวย ประกอบดวยหนวยงานทางคลนกและหนวย

สนบสนนรวมกน แทนทการจดเปนสวน ๆ ทแยกจากกน เรยกวา

หนวยการรกษาแบบบรณาการ (IPU = Integrated Practice Unit)

สงผลใหการดแลรกษาเรวขน ดขน ถกลง รบผปวยไดเพมขน นนคอ

IPU ท างานเปนองครวมซงไดผลกวา Excellence Center

เชน การดแลผปวยโรคเบาหวาน ทมสหสาขาจะประกอบดวย แพทย

อายรกรรม แพทยโรตไต จกษแพทย แพทยจตเวช เภสชกร นก

โภชนาการ ฯลฯ ทท างานเปนทม มงหวงผลการรกษาทด มการเยยม

ผปวยและใชขอมลรวมกน มการสอสารและประชมสม าเสมอ

การวดผลลพธและคาใชจาย ท าใหเกดการปรบปรงของทก

กระบวนการทเกยวของ ดยงขนถามการเทยบเคยงกบคแขงหรอ

มการเปรยบเทยบในอตสาหกรรมเดยวกน

การรกษาพยาบาลไมคอยมการตดตามและแจงผลลพธการดแล

รกษาและคาใชจายตอสาธารณะ โดยมากจะเปนการวดผลของ

กระบวนการซงท าไดงายกวา เชนผปวยเบาหวาน มกจะวดคา

น าตาลในเลอด LDL, Cholesterol, Hemoglobin A1c แทนทจะวด

การสญเสยการมองเหน การตองลางไต หวใจลมเหลว การเกด

เสนโลหตในสมองแตก หรอตองตดเทา ซงจ าเปนส าหรบผปวย

มากกวา

ระดบความตองการของผปวยใน

การเขารบการรกษาพยาบาล

แบงไดเปน 3 ระดบ

ตววดผลทใชวดผลการรกษา

อาจจะตางหรอเหมอนกบตว

วดผลทผใหการรกษาตดตามกได

แตนคอสงทผปวยตองการ

การพฒนาตามตวชวดเหลาน จะ

ชวยลดคาใชจายโดยรวมได

ผประพนธแนะน าใหใช TDABC (Time-Driven

Activity-Based Costing) เพอลดคาใชจาย

ระบบเหมาจายตอวงรอบการรกษา รวมคาใชจายทกอยางแลว

ตองมความเปนธรรมทกฝาย ขนกบสภาพการด าเนนของโรค

ดวยวา เฉยบพลนหรอเร อรง และมการปรบคาตามความรนแรง

การรกษาพยาบาลทมคณภาพด ไมมผลแทรกซอน จะธ ารงอยได

ถาคณภาพไมด คาใชจายในการดแลรกษาทใช กจะเพมขน

ระบบนจะดกวาระบบใหเงนมากอนเดยวใหดแลทงกลมทงป

หรอการเรยกเกบคารกษาแตละครงตามรายการ ทควบคมไมได

เมอใชไปสกระยะ การชดเชยคาใชจายทเปนธรรมจะเกดขน เมอ

มการเกบขอมลคาใชจาย และมการปรบปรงใหสะทอนความจรง

ส าหรบองคกรรกษาพยาบาลทมหลายสาขา การบรณาการการ

ดแลรกษาไมใหเกดความซ าซอน ท าได 4 วธคอ

1. ระบขอบเขตการใหบรการแตละแหง (ปฐมภม ทตยภม ตตย

ภม หรอ ศนยแหงความเปนเลศ)

2. รวบรวมปรมาณผปวยประเภทเดยวกนในสถานทเดยวทม

ผเชยวชาญ (ใหการดแลรกษาโดยผเชยวชาญ)

3. คดเลอกสถานทใหเหมาะสมกบระดบของการรกษา

4. บรณาการการจดการเรองการรกษาผปวยแตละรายให

เชอมโยงถงกนกบทกสาขาแตละแหงทเกยวของ

การขยายอาณาเขตใหกวางขวางยงขน เพอใหคณภาพในการดแล

ผปวยกลมเปาหมายไดดขน ไมใชเปนการเพมปรมาณผปวย และ

ไมใชการซอหรอควบรวมสถานพยาบาลเพมขน

ม 2 แนวทางทนยมใชกนคอ

1. จดตงศนยกลางการแพทยและคลนกทางไกล (Hub & Satellite

Facilities) โดยมการสงตวผปวยทซบซอนรกษาตอทศนย

2. การเขารวมกจการกบหนวยในพนท (Local Affiliates) สาขายอย

ไดใชตราสญลกษณ และมบคลากรทเปนผเชยวชาญจากหนวยแม

มาดแลใหการรกษาตามวงรอบทตกลงกน

เปนการรองรบ 5 องคประกอบทไดกลาวมาแลว ระบบ

เทคโนโลยสารสนเทศ มบทบาทคอ

เนนทผปวย (ขอมลทกอยาง และการใชบรการของผปวย)

ระบบขอมลใชภาษาทเปนมาตรฐาน (ส าหรบทกคนเขาใจได

ตรงกน)

บนทกการรกษา (มชดเดยว) สามารถเขาถงไดโดยผทเกยวของ

มรปแบบทผใชสามารถใชประโยชนไดงาย (เรองใหการรกษา)

ออกแบบใหดงขอมลทตองการไดอยางสะดวก (เรองผลลพธการ

รกษา คาใชจาย ความเสยง กระบวนการดแล)

การน าประเดนเรองคณคามาใช เปนความมงมนระยะยาว ไมใช

เปนแคโครงการระยะสน

เรมตงแตการมเปาประสงคของคณคา การเปลยนแปลง

วฒนธรรมองคกรทมงเนนผปวย และการพฒนาไมหยดยง

การเดนทางน ตองอาศยผน าทเขมแขงและมงมน ในการน า 6

องคประกอบมาปฏบต

การจดตง IPUs และการวดผลลพธเรองการดแลรกษาและ

คาใชจาย ถอวาเปนการชน าองคกร

ขอใหถอประโยชนสวนตวเปนทสอง

ประโยชนของเพอนมนษยเปนกจทหนง

ลาภ ทรพย และเกยรต จะตกแกทานเอง

ถาทานทรงธรรมแหงอาชพไวใหบรสทธ”