T.C.YALOVA ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ

ANABİLİM DALI İNSAN KAYNAKLARI VE ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI (TEZSİZ)

ıı. DÖNEM

Doç. Dr. Selami Özcan

HAZIRLAYAN: 127210001

Tuğba Özen

ALTI SĠGMA

ALTI SĠGMA

1. ALTI SİGMA NEDİR?2. ALTI SİGMA TARİHÇESİ3. ALTI SİGMA HESAPLAMA YÖNTEMLERİ4. ALTI SİGMANIN KULLANIM ALANI5. ALTI SİGMA İYİLEŞTİRME MODELİ VE AŞAMALARI6. ALTI SİGMANIN İLKELERİ7. ALTI SİGMADA ROLLER VE SORUMLULUKLAR8. ALTI SİGMANIN YARARLARI NELERDİR?9. ALTI SİGMA UYGULAYAN BAZI ŞİRKETLERDEN ÖRNEKLER

ALTI SĠGMA: (s) Yunanca bir harf olan Sigma istatistikte

standart sapmayı sembol eder. Standart sapma değiĢkenliği ifade eder.

Bir süreçte beklenen sonuç ile gerçekleĢen sonucun karĢılaĢtırılmasıdır.

*Bir istatistik dağılımında, verilerin ortalamadan ne kadar değiĢkenlik

gösterdiğini belirtir.

1-ALTI SĠGMA NEDĠR?

Operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla

iĢletmelerde süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi,

analiz edilmesi, iyileĢtirilmesi ve kontrolü için kolay ve

etkili istatistik araçlarının kullanıldığı bir yönetim

stratejisidir.

Amaç: Deneyime dayalı yanılmalardan kurtulmak,

bilimsel yöntemlerle Ģirketin kalite seviyesini mevcut

problemleri çözerek arttırmaya çalıĢır.

2-ALTI SİGMA TARİHÇESİ

Altı Sigma kavramı Motorola tarafından 1985 yılında başlatılmıştır.

-Motorola servis sundukları pazarda paylarını kaybetmekteydi.

-İşletme giderleri çok yüksekti ve bu da karlılıklarını azaltmaktaydı.

-Pazarda kaybettikleri payları Japon rakipleri ele geçirmekteydi.

-Motorola’nın iş yapma şekli müşteri memnuniyetine dayanmıyordu.

-Cevap süreleri çok uzun sürmekte ve müşteri memnuniyeti için tasarlanmamıştı.

-Motorola’nın ürünleri olması gerektiği gibi kaliteli ve güvenilir değildi.

Bu nedenle Japon’ların operasyon metotları ve ürün kalite seviyeleri

hakkında araştırma yapmak için bir grup Motorola yöneticisi Japonya’ya

gönderildi. Japonların çalışma ortamının müşteriye daha iyi hizmet

verebilmek için operasyonların iyileştirilmesine ve her çalışanın buna dâhil

edilmesine odaklandığı fark ettiler. Japonlar çalışanları sadece fiziksel olarak

kullanmıyor, çalışanların bilgilerini de kullanıyorlardı.

1995'in sonlarında General Elektrik Ceo'su olan Jack Welch, altı sigmayı tüm

destek ve liderlik sistemleriyle firmada uygulamaya başladı. Firmada altı sigmayla ilgili

eğitimlere 1997 yılında 400 milyon dolar harcanmış, altı sigmanın uygulamaları

sonucunda 600 milyon dolar getiri elde edilmiştir.

Varyans: Standart sapma , Standart sapmanın karesinden ibaret bir kesinlik terimi.

Bağımlı değişken: Bir ya da birden çok değişkendeki değişimlerden etkilenen ve

böylece bu değişkenlerle arasında bağıntı kurulan değişken.

USL: Üst spesifikasyon limiti

ASL: Alt spesifikasyon limiti (Şart tipi)

Kontrol noktası

Standart sapmanın karesi

Hatasız Ürün Oranları

3sx : P{ASXÜS} = P{mx- 3sxXmx+3sx}= 0,9974

4sx : P{ASXÜS} = P{mx- 4sxXmx+4sx}

= 0,999366

5sx : P{ASXÜS} = P{mx- 5sxXmx+5sx}

=0,9999994

6sx : P{ASXÜS} = P{mx- 6sxXmx+6sx}

= 0,9999999999

Sigma seviyesi ile hata oranı arasındaki ilişki grafiği

Hata Oranı (Kusur)

Sigma Seviyesi

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

Hata oranı arttıkça sigma düzeyi azalmaktadır.

3-ALTI SĠGMA HESAPLAMA YÖNTEMLERĠ

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

ĠSTATĠKSEL GERĠ BĠLDĠRĠM

DPMO: %6.7

66,807 ppm

DPMO %0.00034

3.4 ppm

Cp ile Cpk Arasındaki ĠliĢki

Cp değeri süreç verilerinin ortalamasını dikkate almadan sürecin toplam değişkenliğine

odaklandığı için aslında sürecin potansiyel yeterliliği hakkında fikir verir.

Cpk değeri ise sürecin anlık yeterliliğidir. Cpk’nın Cp’den küçük olması durumunda

Cpk anlık yeterliliği, Cp ise sürecin ortalaması ÜSL ve ASL’nin tam ortasına çekildiğinde

sürecin ulaşacağı yeterlilik seviyesini belirtir.

Örnek Olay :Bir yoğurt firmasının üretim bandının bitmiş

ürünleri ile ilgili 100 adetlik ölçüm verilerinin histogramı

aşağıdaki gibidir. Firma yoğurt miktarının 900 g. olmasını

beklemektedir. Firmanın toleransı ± 5 g. olarak belirlenmiştir.

Alt ve üst tolerans limitleri kırmızı çizgilerle gösterilmektedir.

Bu bilgiler ışığında süreç yeterlilik değerleri hesaplanabilir.

µ (ortalama) : 897.51

σ (standart sapma) : 3.63

ÜSL : 905 ; ASL : 895

Yoğurt üreticisi firma verileri incelendiğinde Cp değeri 0.46 Cpk

değeri 0.23 olarak hesaplanmıştır. Cp değeri <1 olduğu için

sürecin yeterliliği son derece zayıftır. Değişkenlik belirlenen

toleransları karşılamak için oldukça yüksektir. Öncelikle bu

değişkenliği azaltacak noktalara odaklanılmalıdır. Süreçte

değişkenliğe ek olarak ortalama problemi de görülmektedir.

Veriler normal dağılmamakta; histogramda da görüldüğü üzere

negatif çarpıklık bulunmaktadır. Değişkenliğin azaltılması ile

beraber ortalamayı yükseltecek iyileştirme çalışmaları yapılmalı;

ortalama değer 900′e yaklaştırılmalıdır.

Değişkenliği azaltmadan ortalamayı 900′e getirecek çalışmalar

tamamlandığında 0.23 olan Cpk değeri 0.46 olacak ama süreç

yeterlilik anlamında zayıf olmaya devam edecektir.

3-ALTI SĠGMA HESAPLAMA YÖNTEMLERĠ

Altı Sigma Süreci

3a’dan 6a’ya milyonda hata değerlerinde meydana gelen değişimKaynak: Forrest W. Breyfogle; Implementing Six Sigma: Smarter Solution Using Statistical Methods, John Wiley and Sons, New York, 1999, s. 10.

3-ALTI SĠGMA HESAPLAMA YÖNTEMLERĠ

Sigma seviyesiyle ürün başına hata,

kalitesizlik maliyeti, çevrim zamanı ve

verimlilik gibi özellikler arasında sıkı bir

ilişki bulunmaktadır ve sigma düzeyinin

artması hata olasılığının düşmesi demektir.

Birim üzerinde gözlenen hata sayısı

DPO = -----------------------------------------------

Birimde hata oluşma fırsatı

Otomobil üretiminin süreci bisiklet üretime

göre daha karmaĢıktır ve hata oluĢma

olasılığı daha fazladır. Farklı karmaĢıklıktaki

farklı ürünlerin hata oranlarını karĢılaĢtırmak

için ortak bir birime ihtiyaç duyulmuĢtur ve

bu nedenle farklı karmaĢıklıktaki sistemleri

karĢılaĢtırırken Fırsatta hata oranı hesaplanır.

Bu formülle hesaplanan değer ile farklı karmaşıklıktaki sistemlerin başarıları karşılaştırılabilir.

Bisiklet üretiminde 2 hata gözlemlenmiş, hata oluşma fırsat sayısı 173’dür. Bu durumda

DP0=2/173=0,012’dir.

BĠR MĠLYONDA HATA SAYISI (DPMO)

Sigma düzeyi Bir milyonda hata sayısıHata oranı

(DPMO)

SatıĢ yüzdesi olarakkalite

maliyetleri

1 691,462 %69 % >40

2 308,538 %31 % 20-40

3 66,807 %6.7 % 15-30

4 6,210 %0.62 % 15-30

5 233 %0.023 % 5-10

6 3.4 %0.00034 % 0-5

7 0.019 %0.0000019 % 0-5

Tabloda, sigma düzeylerine göre her bir milyon üründe oluşan hatalı ürün sayısını

ve buna bağlı olarak kalite maliyetinin satış gelirlerine etkisi görülmektedir:[]Tablo

incelendiğinde, sigma değeri büyüyen bir süreçte hata oranı ve kalite maliyeti

düşüşünün yaşanacağı görülmektedir. Bu da, süreçlerin altı sigmaya yaklaşması

sonucunda süreç verimliliğinin ve kalitesinin ne denli arttığını göstermektedir.

BĠR MĠLYONDA HATA SAYISI (DPMO)

% 99 YETERLĠLĠK 4 SĠGMA % 99.99966 YETERLĠLĠK 6 SĠGMA

Saatte 20.000 adet kayıp posta gönderisi Saatte 7 adet kayıp posta gönderisi

Her gün yaklaĢık 15 dk kirli içme suyu Yedi ayda bir dk. kirli su

Haftada 5.000 hatalı cerrahi operasyon Haftada 1.7 hatalı cerrahi operasyon

Yılda 200.000 yanlıĢ reçete Yılda 68 yanlıĢ reçete

Her ay yaklaĢık 7 saatlik elektrik kesintisi Her 34 yılda, bir elektrik kesintisi

Büyük hava limanlarının çoğunda günde 2

geç teker koyma

Her 5 yılda, bir geç teker koyma

4 SĠGMA VE 6 SĠGMA DÜZEYĠNDE KĠ KALĠTESĠZLĠK ÖRNEKLERĠ

Kaynak: Mahmut Tekin Toplam Kalite Yöntemi (2012)

4-ALTI SĠGMANIN KULLANIM ALANI

• ġirketler Niye Ġhtiyaç Duyar?

• Şirketler Altı Sigma’yı genellikle maliyetlerini düşürmek, gelirlerini artırmak, hataları ve süreçlerindeki değişkenliği azaltmak ve üretim kapasitelerini artırmak için kullanırlar.

• Altı Sigma, şirketlerin performanslarını iyileştirmeye odaklanan bir yönetim sistemi, bir problem çözme metodu ve disiplinli bir karar verme yaklaşımıdır.

• Altı Sigma, bir süreçteki olası hata sayısı ile ilgili bir tanımlamadır. Altı Sigma uygulayıcıları “sıfır hata” hedefine ulaşmak amacıyla süreçlerindeki hataları sistematik bir şekilde ortadan kaldırmaya odaklanırlar.

5-ALTI SĠGMA ĠYĠLEġTĠRME MODELĠ VE AġAMALARI

Süreç geliştirmede kullanılan

Shewhart'ın PUKÖ döngüsünden

esinlenerek, altı sigma

da DMAIC adı verilen benzer bir

yaklaşımı izlemiştir.

TANIMLAMA

(Define)

ÖLÇME

(Measure)

ANALĠZ

(Analyze)

ĠYĠLEġTĠRME

(Improvement)

KONTROL

(Control)

PUKÖ

PLANLAMA

UYGULAMA

KONTROL

ÖLÇME

1-TÖAĠK (DMAIC)

TANIMLAMA

(Define)

ÖLÇME

(Measure)

ANALĠZ

(Analyze)

TASARLAMA (Design)

DOĞRULAMA (Verify)

2-TÖATD

5-ALTI SĠGMA ĠYĠLEġTĠRME MODELĠ VE AġAMALARI

6 Sigma Yönteminde kullanılan iki yaklaĢım

1-TÖAĠK (DMAIC)• Tanımlama (Define)• Ölçme (Measure)• Analiz (Analyse)• İyileştirme (Improve)• Kontrol (Control)

2-TÖATD (DMADV)• Tanımlama (Define)

• Ölçme (Measure)

• Analiz (Analyse)

• Tasarlama (Design)

• Doğrulama (Verify)

TÖAĠK ne zaman kullanılır?

• Var olan bir ürün müĢteri

spesifikasyonlarını sağlayamıyorsa,

• Var olan bir sürecin performansı

yeterli değilse kullanılır.

TÖATD ne zaman kullanılır?

• ĠĢletmede olmayan ve istenilen bir ürünün

geliĢtirilmesi,

• ĠĢletmenin ürettiği bir ürünün veya sürecin

herhangi bir yöntemle iyileĢtirilmesine

karĢın, henüz müĢterinin beklediği düzeye

veya 6 sigma düzeyine ulaĢılamaması gibi

durumlarda kullanılır.

• Hata yada hatalı sayısında milyonda 3,4’ten daha aza ulaĢmak için

kullanılır;

• Verilere dayalı çözüm önerileri geliĢtirilir. Verilere dayanmayan

görüĢlere yer yoktur, sadece soğuk ve sert gerçeklere yer verilir;

• YeĢil kuĢaklar (Green belts), Siyah kuĢaklar (Black belts) ve Usta

siyah kuĢaklar (Master black belts) tarafından uygulanırlar;

• Alt düzeylerdeki iĢletme / finansal göstergeleri sağlayabilmenin

yollarını araĢtırırlar;

• Bir Ģampiyonun ve süreç sahibinin desteğiyle (gözetiminde)

uygulanırlar.

Her iki yaklaĢımın TÖAĠK - TÖATD ortak yönleri:

Kalite ekonomisi çalıĢmalarında maliyetler:

1-Önleme Maliyetleri (Prevention Costs)

2-Ölçme-Değerlendirme Maliyetleri (Appraisal Costs)

3-BaĢarısızlık Maliyetleri (Failure Costs)

* Ġç BaĢarısızlık Maliyetleri (Internal Failure Costs)

* DıĢ BaĢarısızlık Maliyetleri (External Failure Costs)

BaĢarısızlık Maliyetleri ≈ Kalitesizlik Maliyetleri

ALTI SĠGMA MALĠYET

6 Sigma düzeyi ile verimsizlik “kalitesizlik maliyetler:

3 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %25’i kadar

4 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %15’i kadar

5 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %10’u kadar

6 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %5,0’i kadar

7 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %2,5’i kadar

TANIMLAMA

• Süreç ve müĢteri hakkında bilgi toplanır.

• Seçilen projenin daha yüksek bir kalite yaratma ve maliyetleri azaltma

olasılığının yüksek olması önemlidir.

ÖLÇME• Mevcut durumu tüm yönleriyle açıklayan bilgiler toplanır.

ANALĠZ• Problemin asıl nedenlerini tanımlanır ve bunların nedenleri doğrulanır.

KONTROL

ĠYĠLEġTĠRME

• Problemin temel nedenlerini ortadan kaldıracak nedenler denenir ve uygulamaya konulur.

• Uygulanan iyileĢtirme planını ve elde edilen sonuçları değerlendirilir.

• Ölçüm sisteminin doğruluğu teyit edilir.

• Yeni sürecin dokümantasyonu yapılır.

5-ALTI SĠGMA ĠYĠLEġTĠRME MODELĠ VE AġAMALARI

1-TÖAĠK (DMAIC)

1-TÖAĠK (DMAIC) KULLANILAN ARAÇLAR

-Veri toplama.

-Kontrol grafikleri.

-Frekans dağılımları.

-Süreç yeteneği.

-Örnekleme.

-Veri toplama.

-Kontrol grafikleri.

-Frekans dağılımları.

-Süreç yeteneği.

-Örnekleme.

-Yakınlık diyagramı.

-Beyin fırtınası.

-Kontrol grafikleri

-Sebep-sonuç diyagramı.

-Hipotez testleri.

-Güven aralıkları

-Anova

-Histogram

-Balık kılçığı diyagramı

-T testi

-Ki-kare testi

-F testi

-Yaratıcılık.

-Veri toplama.

-AkıĢ diyagramları.

-Deney tasarımı.

-Hipotez testleri.

-Kontrol grafikleri.

-AkıĢ diyagramı.

-Veri toplama.

-Kalite kontrol.

-Standardizasyon

TANIMLAMA ÖLÇÜM ANALĠZ ĠYĠLEġTĠRME KONTROL

TANIMLAMA• Projenin hedefini ve iç / dıĢ müĢteri göstergelerini belirlenir ve

tanımlanır.

• Ölçüm sisteminin uygunluğunun sağlanması, veri derleme planına

uygun olarak verilerin derlenmesi gerçekleĢtirilir.

• Sürecin var olan durumu belirlenir.

ANALĠZ

• Veriler değerlendirilerek, hataları veya hatalı ürünlerin kök sebepleri

belirlenir.

• Uygun yöntemlerle çözüm önerileri geliĢtirilir.

TASARLAMA

ÖLÇME

DOĞRULAMA

• MüĢteri beklentilerini karĢılamak üzere sürece yönelik deney

tasarımı gerçekleĢtirilir.

• Deney tasarımı performansı ve müĢteri beklentilerinin

karĢılanıp karĢılanmadığı doğrulanır.

2-TÖATD (DMADV)

5-ALTI SĠGMA ĠYĠLEġTĠRME MODELĠ VE AġAMALARI

-Proje uyum planı

-PaydaĢ analizi

-Ürün analizi

-MüĢterinin sesi

-Yakınlık diyagramı

-Veri toplama

-Kontrol grafikleri

-Frekans (olasılık) dağılımları

-Süreç yeteneği

-Örnekleme

-Yakınlık diyagramı

-Beyin fırtınası

-Kontrol grafikleri

-Sebep-Sonuç diyagramı

-Güven aralıkları

-Hipotez testleri

-Yaratıcılık

Veri toplama

-AkıĢ diyagramları

-Deney tasarımı

-Hipotez testleri

-Kontrol grafikleri

-AkıĢ diyagramı

-Veri toplama

-Ġstatistiksel süreç kontrolü

-StandartaĢtırma

TANIMLAMA ÖLÇME ANALĠZ GELĠġTĠRME KONTROL

2-TÖATD (DMADV) KULLANILAN ARAÇLAR

ALTI SĠGMA ÇALIġMALARINDA KULLANILAN ĠSTATĠSTĠK TEKNĠKLER

1-Beyin Fırtınası: Hiçbir engelleme olmaksızın olabildiğince hayal gücüne dayalı öneriler

oluşturmaktır. Daha çok düşünce oluşturmak için belli sayıda bireyden oluşan bir grubun herbir

üyesinin kapasitesinden yararlanmayı amaçlar. Beyin fırtınası iki evreden oluşur:

1-Çok sayıda düşünce, bu düşüncenin kalitesine bakılmaksızın araştırılır.

2-Daha sonra düşüncelerin kalitesi konusunda ayırım yapılır.

2-Sebep-Sonuç Diyagramı: Proseste ortaya çıkan bir hatanın muhtemel tüm sebeplerini

gösteren bir diyagramdır. Tespit edilen ana sebepler ve ana sebepleri etkileyen tali sebepler bir balık

kılçığı şeklinde gösterilir.

3-Histogram: Histogramda hemen hemen

birbirine özdeş şeylerin ölçümlerindeki

değişiklikler gösterilir. Frekans dağılımının bir

şekli olan histogramda herhangi bir sürecin

içinde yer alan değişimlerin miktarı ortaya

çıkartılır. Histogramlar üretim sürecinden alınan

gözlemlerin dağılımını ve sıklık değerini

belirleyerek spesifikasyonlarla mevcut durumun

karşılaştırılmasını sağlar. Amacı, verilerin ilginç

ve önemli özelliklerini öne çıkarmaktır.

Histogramda sınıf sayısı 5 ile 20 arasında

olmalıdır.

4-Kontrol Tablosu: Üretim

esnasında ortaya çıkan olayların hangi

sıklıkta olduğunu kolayca görebilmede

kullanılan, kullanımı ve anlaşılması kolay

bir formdur. Kontrol tabloları vasıtasıyla

proseste meydana gelen zaman içindeki

değişmeleri mukayeseli olarak görmek

mümkün olabilir. Böylece en çok

karşılaşılan hata çeşidi de tespit edilmiş

olur.

KONTROL TABLOSU

Ürün Adı:Tarih:

Ürün Kodu:Saat:

Parti No: Veri Toplayan:

Toplam Adet: Düşüneler:

Örnek Sayısı:

Hata TürüÇetele Hatalı Adet

Kesme Hatası///// / 6

Selefon Baskı Hatası///// //// 9

Baskı Hatası///// ///// ///// 15

Kağıt (Bozuk) Hatası///// /// 8

Kırma Hatası///// // 7

Harman Hatası///// 5

Toplam Hata50

5-Pareto ġeması (Analizi): 80’e 20

kuralı olarak da bilinen bu prensip;

sonuçların yaklaşık %80’inin, sebeplerin

%20’sine bağlı olarak ortaya çıktığını

savunur. Pareto analizi, en önemli birkaç

konu veya sorun üzerinde yoğunlaştığından

ve önceliklerin belirlenmesine yardımcı

olduğundan verimlilik analizi için yararlıdır.

Bir civata somunu ile ilgili delme hatasının olduğu ve delme hatalarının azaltılmasının amaçlandığı

düşünülsün.

Hata tipleri ile ilgili

bilgiler

Hata TipleriHata Sayısı

Kötü Numaralandırma7

Okunaksız 23

Yerini DeğiĢtirme 3

Eksik 11

Diğer Durumlar 6

Toplam50

Pareto diyagramı

için veri çizelgesi

Hata Tipleri

Hata

Sayısı

Kümülatif

Toplam

Yüzde

(%)

Kümülatif

Yüzde

Okunaksız 23 23 46 46

Eksik 11 34 22 68

Kötü 7 41 14 82

Numaralandırma 3 44 6 88

Yerini DeğiĢtirme

Diğer Durumlar

6 50 12 100

Toplam 50 50 100 Okunaksız Eksik Kötü Numara Diğer dur

6-Gruplandırma: Bir sorunu parçalara ayırıp, her parçayı

tek tek inceleme sürecidir. Bir olaya ilişkin derlenen

verilerin kişi, zaman, makine ve benzeri faktörlere göre

tabakalandırılmasıyla (gruplandırılması) ilgilenilen olayı

hangi faktörün nasıl etkilediği ya da etkilemediği daha

kolayca açığa çıkar.

7-Kalite Fonksiyonu Yayılımı (QFD): QFD yöntemi, ürünlerin ve hizmetlerin müşteri

ihtiyaçlarına göre tasarlanması gerektiği felsefesine dayanmaktadır. Müşteriyi tatmin etmek

ve müşterinin talep ettiklerini tasarım hedeflerine ve üretim sırasında kullanılacak başlıca

kalite güvence noktalarına dönüştürmek amacıyla tasarım kalitesini geliştirmeyi amaçlayan

bir yöntemdir.Türkiye’de ilk uygulamayı, 1994 yılında beyaz eşya üreten Arçelik Firması

bulaşık makinesi üretiminde gerçekleştirmiştir. QFD metodunu kullanan firmalar,

maliyetlerinde %50 oranında düşüş, ürün geliştirme zamanında %33 azalma ve verimlilikte

%200 artış sağlamışlardır.

8-Matris Diyagramı: Operasyonlar,

ölçme sistemleri, yöntemler, fonksiyonlar

gibi faktörler arasında ilişkiyi sağlar. İki

faktörün ilişkisi açısından önemli ve anlamlı

noktalarını ortaya çıkarır. Sıra ve sütunlara

olayların faktörleri yazılır. Sıra ve sütunun

kesişmesinde ilişki varsa, ilişkinin

derecesiyle birlikte işaretlenir. İlişki yoksa

boş bırakılır. Bir neden-sonuç matrisi, temel

süreç girdi değişkenleri ile temel süreç çıktı

değişkenleri arasında ilişki kurmaya ve

sonuçta hangi temel süreç girdi

değişkenlerine odaklanılması gerektiğini

anlatan bir matristir.

H I

a II ü

t

a III

IV A

1

iV

(2)

p

lVI

A

e VII ü

r

i

VIII A

IX ü <2>

X ü ü S)

Nedenleri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ü=Kuvvetli ilişki O= Orta ilişki A= Zayıf ilişki

9-Varyans Analizi (ANOVA): En çok karşılaşılan problemlerden biri, ikiden fazla grup

ortalaması arasındaki farkın önemli olumlu olup olmadığının tespitidir. Ancak grup sayısının

artmasıyla test sayısı artar. Bu da testlerin yapılmasında büyük zorluklar meydana getirmektedir. Çok

sayıda grup ortalamasının birden karşılaştırılmasına imkân veren bir metoddur. Serilerin toplam

varyansını, her biri ayrı bir değişim kaynağına bağlı unsurlara bölerek bunların arasında önemli bir

fark bulunup bulunmadığını araştırmak, dolayısıyla çeşitli kaynakların önemini tespit etmek amacıyla

kullanılır.

10-Kontrol Grafikleri: Bell Telefon Şirketinde, Walter Shewhart bütün

üretim süreçlerinin iki tür değişkenlik içerdiği sonucuna vardı. Birinci bileşen

“tesadüfi değişkenlik”, ikinci tür değişkenlik ise özel nedenlere dayanan bir

değişkenlikti. Özel nedenler etkin programlarla ekonomik olarak belirlenebilir ve

ortadan kaldırılabilirdi. Bir kontrol grafiği temel olarak üç çizgi içerir. Bu çizgiler; üst

kontrol limiti (ÜKS), orta çizgi (OÇ) ve alt kontrol limiti (AKS)’dir.

ġhewhart kontrol kartı formatı

Zaman peryotları

6-ALTI SĠGMANIN ĠLKELERĠ

1-MüĢteri Odaklılık: Altı sigmadaki performans ölçümü müĢteri ile baĢlamaktadır.

ĠyileĢtirmeler müĢteri ihtiyaçlarını karĢılayıp, müĢteri tatmini sağlamak için yapılır.

2-Verilere Dayalı Yönetim: Gerçekten ihtiyaç duyulan verilerin kullanılarak bu verilenden en

fazla yararı sağlayacak Ģekilde yararlanılmalıdır.

3-Proses Odağı: Altı sigmada her türlü iyileĢtirmede baĢarının odağı süreçlerden geçer. Altı

sigmanın sonuçlarını elde etmek için projelerin süreçlerinin altı sigma kalite kontrollerince

sağlanması gerekir.

4-Proaktif Yönetim: Proaktif olayların gelecek düĢünülerek yapılması anlamındadır. Yapılan

iĢlerin daha iyi olması için sorgulanması, hedeflerin sık sık gözden geçirilmesi ve sorunların

çözümüne odaklanılması proaktif yöntemin gereğidir. Altı sigma proaktif yönetim biçimini

sağlayacak araç, yöntem ve uygulamaları içerir.

5-Sınırsız ĠĢbirliği: ġirketlerdeki çalıĢanların, tedarikçilerin, müĢterilerin, yöneticilerin hedeflere

ulaĢılması için iĢbirliği içimde olmasıdır.

6-Yukarıdan AĢağıya Eğitim: Kalite iyileĢtirme çalıĢmalarında olduğu gibi Ģirketlerde en üst

düzey yöneticiden en alt düzey iĢçiye kadar Ģirketteki tüm paydaĢların eğitilmesidir.

7-ALTI SĠGMA’DA ROLLER VE SORUMLULUKLAR

1-Altı Sigma Yürütme Kurulu: Altı Sigma sürecinde amaçları ve

hedeflere yönelik yapılacakları tanımlar ve bu amaç ve hedeflere ulaşmak

için gerekli olan değişiklikleri yapmaya güçlü gerekçeler sunar.

2-ġampiyon: Şampiyonlar orta ve üst kademe yöneticilerden seçilirler.

Şampiyon proje geliştirme takımına projelerinde rehberlik eden kişidir.

Takım için zaman, destek, para kaynaklarını sağlamaktadırlar.

3-Uygulama Lideri: Anahtar personelin tanımlanması ve işe alınması,

eğitimlerin planlanması, gerçekleştirilmesi, sponsor veya şampiyonun

desteklenmesi görevlerini üstlenir.

4-Altı Sigma Koçu: Altı Sigma koçu yönetsel ve istatistiksel becerileri olan

çalışandır. Sigma’ya karşı direnç gösteren çalışanlar ile ilgilenir ayrıca

iyileştirme prosesinin yüklendiği tasarrufu hesaplamalı, ölçmeli ve geçerli

kılmalıdır.

7-ALTI SĠGMA’DA ROLLER VE SORUMLULUKLAR

5-Takım veya proses Lideri : Altı Sigma projelerini sonuçlandırmaktan sorumlu

olan kişilerdir. Takım lideri projenin neden yapıldığını bildiren, projeyi gerektiğinde

revize eden kişidir.

6-Takım Üyesi: Farklı departman ve bölümde çalışan kişilerin proje içinde

sorumluluk alması olarak tanımlanabilir.

7-Proses Sahibi: Proje sonucu alınan iyileştirme faaliyetlerini uygulayan kişidir.

İyileştirilmiş prosesi yönetmekten sorumludur.

8-Siyah KuĢak: İyileştirme takımına koçluk eden ve aktif olarak yöneten kişi olarak

tanımlanır. Bu görevleri gerçekleştirebilmek için yöneticilik ve süreç analiz eğitimi

alırlar.

9-Uzman Siyah KuĢak: Mühendislik altyapısına sahip, analitik ve istatistik araçları

kullanmada yetkin, altı sigma projelerinin danışmanı ve koçu olarak birden fazla

projede çalışabilen elemanlardır.

10-YeĢil KuĢak: Kara kuşakların projelerine asistanlık yapmak için görevlendirilen

veya daha küçük altı sigma projelerine liderlik yapan, kara kuşaklardan farklı olarak

programda yarı zamanlı çalışan kişidir.

7-ALTI SĠGMA’DA ROLLER VE SORUMLULUKLAR

UZMAN KARA

KUġAK

ġAMPĠYON /

SPONSOR

KARA KUġAK

YEġĠL KUġAKYEġĠL KUġAKYEġĠL KUġAK

8-ALTI SĠGMANIN YARARLARI NELERDĠR?

• Sürekli bir baĢarı yaratır.

• Herkes için bir performans hedefi

sağlar.

• MüĢteriye verilen değeri artırır.

• MüĢteri sürekliliğini sağlar.

• ĠyileĢtirme hızını artırır.

• Hata/Hatalı oranını azaltır.

• Öğrenme ve bilgi alıĢ verisini artırır.

• Stratejik değiĢimi kolaylaĢtırır.

• Maliyetleri azaltır.

• Verimliliği arttırır.

• Pazar payını arttırır.

• Ürün veya hizmet geliĢtirir.

• Kültür değiĢimini olumlu yönde

geliĢtirir.

• Ġsrafları önler.

9-ALTI SĠGMA UYGULAYAN BAZI ġĠRKETLERDEN ÖRNEKLER

FĠRMALAR KAZANÇ SÜRE

General Electric (GE) 1.5 Milyar $ 3 Yıl

Motorola 2.2 Milyar $ 2.6 Yıl

Allied Signal 1.2 Milyar $ 2 Yıl

ABB 900 Milyon $ 1 Yıl

Texas Instruments 600 Milyon $ 1.8 Yıl

Nokia 300 Milyon $ 2 Yıl

Siebe PLC 100 Milyon $ 9 Ay

Firmaların Altı Sigma ile Kazançları

Firma adı ALLİED SİGNAL 6-Sigma başlangıç yılı

Motorola 1986

Allied Signal (Honeywell

ile 1999’da birleşti)1994

GE 1995

Honeywell 1998

Ford 2000

9-ALTI SĠGMA UYGULAYAN BAZI ġĠRKETLERDEN ÖRNEKLER

firmamız yeni bir Ģey

denemeye karar verdi

80 ler de

geliĢtirilen

yeni altı sigma

Neden buna atlıyoruz?

Bunda bir tuhaflık var

.Zaten geçerliliğini

yitirmiş.

6 sigma ile ilgili yanlıĢ bir

Ģey yok. O hataları

azaltırbütün hataları dü

Hataları neden

sürdürdüğümüz

belli oluyor

Bakalım magazin

dergileri 6 sigma ile

ilgili neler söylüyor?

Pardon geç

kaldım.YenileĢtirme

çalıĢmalarındaydım ve

neler kaçırdım acaba ?

KAYNAKÇA• http://kutuphane.ksu.edu.tr/e-tez/sbe/T00875/mutlu_erhan_tez.pdf

• http://www.mmfdergi.gazi.edu.tr/2009_4/605-612.pdf

• http://sablon.sdu.edu.tr/fakulteler/iibf/dergi/files/2010_1_13.pdf

• http://tr.wikipedia.org/wiki/Alt%C4%B1_sigma

• https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&ved=0

CD0QFjAC&url=http%3A%2F%2Fwww.esinkap.net%2Fegitim_sunumlari%2FESO_tky-

temel-08.ppt&ei=KiJ8UvivK8WmtAars4HACQ&usg=AFQjCNEc-

b3DQKZfoxl1hIzDr5FCkIMQ-w

• http://www.necdetozcakar.com/wp-content/uploads/Alt%C4%B1-Sigma-Metodolojisi-ve-

Otomotiv-Yansanayisinde-Uygulamas%C4%B1.pdf

• http://seminer.linux.org.tr/wp-

content/uploads/Ozgur_Yazilimlarla_Is_Surecleri_Yonetimi.pdf

• http://tr.wikipedia.org/wiki/Matris_(matematik)

• http://kurumsal.istikbal.com.tr/yonetim-sistemleri/srekliiyilestirmei?ref=

Kaynakça:

http://www.borusanlimani.com/6Sigma.aspx

http://www.eneraconsulting.com/uzmanligimiz/alti-sigma/alti-sigma-nedir-ve-sirketler-niye-

ihtiyac-duyar.htm

http://www.eneraconsulting.com/uzmanligimiz/alti-sigma/nasil-uygulanir.htm

http://www.erdincakin.net/6-sigma.html

pro.enbis.org / üyeleri / belgeler / SDdenmark altı sig. Ppt

www.au.edu.pk/qec/minutes/admin- SixSigma . ppt

www.beyondlean.info / ssoverview. Ppt

http://www.slideshare.net/cakirengin/alt-sigma-ya-da-tasarmda-alt-sigma?from_search=2

http://www.slideshare.net/gopu44/what-is-6-sigma?from_search=2

http://web.sakarya.edu.tr/~yozkan/soru&odev/odevler/sixsigma.pdf

http://www.docstoc.com/docs/55679681/6-Sigma-Nedir

http://enm.blogcu.com/alti-sigma-ve-toplam-kalite-yonetimi-tezi-17/3163065

http://www.kurumsalkalite.com/surec-yeterlilik-indeksi-2-cpk-ppk/