№ 13 (1055) 27.03.14 (Оѓози нашр: марти 1992)

Дар ин шумора:

футболи тољикро љањонї мекунад

Йозеф Блаттер

с. 2

с. 8

с. 2

с. 10

сарам чарх мезанад, чї кор кунам?

Канзи шифо

Тољистон ё ТољиКистон?

Бањси рўз

с. 5

с. 14

с. 9барои 100 долларКуштори Умеда

с. 11

наврўзро чї гуна пешвоз гирифтанд?

љўгињо

онро кї боло мебарад?

Нархи хона

с. 7

аз хонаи вазир дарёфт шуд

48 кг тилло

с. 7

рУсия Барои мУњољироНи тољиК сЕ сол додБоБољоН ѓафУров: маст шав, њиКмат ризо!Кї гардаНи шањБолро шиКаст?

ивази шиНосНомабоиси њабси муњољир мегардад с.3

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон2

њафтае, ки гузашт

акбари турсoнАкадемик

темурзулфиќоровНависанда

Мењмон БахтїРаиси Итињодияи нависандагон

НуриддинСаидов вазири маориф ва илми љт

ПировМањмадсаидМуовини вазири фарњанг

Ќаюмов НуриддинАкадемик

Масъуди МиршоњїРаиси анљумани «Рўдакї»

абдумудассирањмадзодаСармуњаррири сомонаиwww.PRESSA.tj

шарифњамдамовРаиси шўрои муассисон ва мушовара, Сармуњаррир

усмонНиёзовкотиби масъул

Муассис: Њайати кормандони њафтанома

Њафтанома дар Вазорати фарњанги љумњурии тољикис-тон тањти №0054/РЗ ба ќайд гирифта шуда, дар матбааи «Мега-print» ба чоп расидааст.

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки ба мавќеи идораи он мувофиќат намекунанд.

Дар шумора аксњо аз шабакаи Интернет истифода шудаанд.Матолиби хусусияти таб-лиѓотидошта танњо бо пар-дохт нашр мешаванд. Масъ-улияти маводњои хусусияти таблиѓотидоштаро идора ба дўш надорад.

Барои дар дигар нашрияњо чоп намудани матолиб ва иќти-босњо аз «тољикистон» иљо-зати хаттии идора ва нишон додани сарчашма њатмист.

Њуќуќи муаллифии њамаи ма-толиби шумора ба идораи њафтаномаи «тољикистон» тааллуќ дошта, тибќи ќонун-гузории љории љт ва байналми-лалї њифз карда мешаванд.

Робита:телефони идора: 238-54-51Почтаи электронї:tojikiston-1992@mail.rutojikiston@pressa.tjшуъбаи эълону реклама: 238-78-78, 601-35-95Почтаи электронї: tayron@oila.tjДафтари хабаргузорї дар вилояти Суѓд:Суроѓа: к. К.Хуљандї 114 х. 156-75-23,92- 730-06-50

шуъбаи фурўш:93-445-26-12, 221-41-11

њайати Мушовара:

Хабарњо аз www.pressa.tj

Президенти Љумњурии Тољикистон Эмомалї Рањ-мон барои анљоми сафари расмї ва иштирок дар чора-бинињои бахшида ба панљу-мин љашни љањонии Наврўз ба Љумњурии Исломии Афѓо-нистон сафар кард.

Дар фурўдгоњи байналми-лалии пойтахт Эмомалї Рањ-монро раиси Маљлиси мил-

лии Маљлиси олии Љумњурии тољикистон Мањмадсаид Убайдуллоев, раиси Маљлиси намояндагони Маљлиси олии Љумњурии тољикистон Шу-курљон Зуњуров, Сарвазири Љумњурии тољикистон Ќоњир Расулзода, Роњбари Дастгоњи иљроияи Президенти Љумњу-рии тољикистон бахтиёр Ху-доёрзода ва дигар шахсони расмї гусел намуданд.

Президенти Тољикистон дар Наврўзи Кобул

Йозеф Блаттер, президенти ФИФА

Эмомалї Рањмон Прези-денти Федератсияи љањо-нии футбол (ФИФА) Йозеф Блаттерро, ки ба Тољикис-тон ташриф овардааст, ба њузур пазируфт.

Дар мулоќот масоили во-баста ба рушди футбол ва таъ-мини оммавияти варзиш дар тољикистон баррасї шуд.

Йозеф блаттер “Соли фут-боли оммавї” дар тољикистон эълон гардидани соли 2014-ро иќдоми шоистаи дастгирї но-мида, изњор дошт, ки “ишти-рок дар маросими оѓози тат-биќи ин ташаббус аз њадафњои

сафар”-и ў ба тољикистон аст.Йозеф блаттер, њамчунин

дар расми ифтитоњи майдони сунъии варзишгоњи марказї, ки бо мадади ФиФа бунёд шу-дааст, ширкат варзид.

Сарвари давлат Эмомалї Рањмон ба Йозеф блаттер ба-рои дастгирињои пайвастаи ФиФа аз рушди футбол дар тољикистон арзи хушї кард.блаттер дар мусобиќаи Љоми тољикистон, ки байни да-стањои «истиќлол» ва «Рав-шан» доир гардид, ширкат на-муд. Дар ин бозї «истиќлол» бо њисоби 5:0 ѓолиб омада, бори сеюм соњиби љом гардид.

Йозеф Блаттер футболи тољикро љањонї мекунадДар Вазорати рушди

иќтисод ва савдо мароси-ми имзои Шартнома оид ба пешнињоди кўмаки мо-лиявї (грант) ба барномаи соњаи тандурустї доир гардид.

бино ба иттилои хадамоти матбуоти Вазорати мазкур, Шартномаи мазкурро аз љо-ниби Љумњурии тољикистон Вазири рушди иќтисод ва савдо Шариф Рањимзода ва аз љониби Љумњурии Федеро-лии олмон роњбари намоян-дагии бонки олмонии рушд дар тољикистон, хонум Крис-

тин Лаабс имзо намуданд.ти-бќи ин шартнома Њукумати Љумњурии Федеролии олмон барои татбиќи давраи 4-уми лоињаи «Њифзи саломатии модару кўдак ва ёрии таъљи-лии тиббї» 14,0 млн. евро љу-до намуд.

Дар доираи барномаи маз-кур ќаблан 27,5 млн. евро љу-до гардида буд, ки он љињати такмили соњаи тандурустї ва таљдиди таваллудхонањо ба-рои расондани ёрии таъљилї дар беморхонањои марказии вилоят ва ноњияњои вилояти Хатлон равона шудааст.

Олмон модару кўдаки тољикро њимоя мекунад

Муњољирони мењнатии тољик дар Русия акнун ме-тавонанд ба муњлати се сол осудањолона фаъолият ку-нанд.

21 март Думаи Давлатии Фе-дератсияи Русия санад оид ба ворид намудани таѓйирот дар созишномаи байнињукуматии Русияву тољикистон, бобати ба муњлати 3 сол кор кардани шањрвандони тољикистон дар њудуди Федератсияи Русияро ба тасвиб расонд.

Дар асл шањрвандони дигар кишварњо дар Федератсияи Русия аз рўзи ворид шудана-шон ба муњлати 1 сол фаъолият карда метавонанд, ба ѓайр аз муњољирони мењнатии тољи-кистон. Дар назар аст, ки чу-

нин низом барои шањрвандо-ни Русия, ки ба тољикистон меоянд љорї карда мешавад. ин санад аз 21 марти солї ра-вон дар асоси ќонунњои љорї амалї шуд. Ёдовар мешавем, ки ин падида њанўз њангоми сафари Президенти Русия Владимир Путин моњи октя-бри соли 2012 мавриди гуф-тугў ќарор гирифта, зимни сафари Президенти тољики-стон Эмомалї Рањмон моњи августи соли 2013 ба Москва ќобили ќабул гардида буд.

Њамчунин бо иќдоми сар-варони ду кишвар-Русия ва тољикистон аз 17 январи со-ли 2014 муњлати ба ќайдгирии муњољирони тољик дар Феде-ратсияи Русия то ба 15 рўз да-роз шуда буд.

Русия ба муњољирони тољик се сол дод

Њафтаи гузашта ќур-би доллари ИМА дар нуќтањои мубодилаи асъ-ори љумњурї каме баланд шуда, ба њисоби миёна ба 4,9730-4,9910 сомониро ташкил намуд.

Дар ин давра ќурбњои миё-наи амалиёт бо рубли русї ва евро низ каме баланд ва 0,1350-0,1360 сомонї ба як рубли русї

ва 6,7858-6,8085 сомонї ба як евро баробар шуд.

тавре ки аз бонки мил-лии тољикистон хабар до-данд, шурўъ аз 20 март ќурби миёнаи доллари иМа дар нуќтањои мубодилаи асъори шањрњои Душанбе 4,9780-4 , 9 9 9 0 с о м о н ї , Х у љ а н д 4,9750-4,9850 сомонї ва Ќурѓонтеппа 4,9800-5,0000 сомониро ташкил дод.

Ќурби доллар боз боло рафт

тавре хонандагони њафта-нома аз ноњияи Ѓончии вило-яти Суѓд ба мо хабар доданд, кормандони соњаи оби ин ноњия дар давоми чор моњи охир музди мењнати худро ња-магї ба маблаѓи 150 сомонигї гирифтаанду халос.

онњо мегўянд, ки аксари ин

кормандон аз бурдани шикоят назди роњбарони воломаќоми соња барои он худдорї мена-моянд, ки роњбарони мањаллї тањдиди аз кор рондани шико-яткунандагонро кардаанд.Дар ин бора маводро дар шумораи ояндаи «тољикистон» мутолиа намоед.

Дар Ѓончї пули кормандони обро намедињанд

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТоношкоро 3

72 000 шањрванди Тољи-кистон расман иљозати ба Русия рафтанро надоранд. Аммо ба гуфтаи Абдул-ло Ќодирї, сардори Мар-кази матбуоти Хадамоти муњољирати назди Њукума-ти Љумњурии Тољикистон имрўз ин шумора аллакай аз 90 њазор њам гузашта-аст...

Аввал бубин љойи худ, баъд бимон

пойи худТавре маълум аст, имрўз шу-

мораи нафарони ба Хадамоти муњољират мурољиаткунанда рўз аз рўз меафзояд. Вале масъ-улини ин сохторро чизи дигар ба ташвиш овардааст. Бархе аз шањрвандони мо пеш аз сафар ба шањрњои Русия барои ги-рифтани маълумот дар бораи манъ будан ё набудани худ ба шуъбањои ин хадамот мурољиат намекунанд. Ваќте ки нафањ-мида ба он кишвар мераванд, бозпас гардонида мешаванд.

Њафтаи љорї чанд нафар тољик баробари ба фуруд-гоњи Маскав расидан, аз тара-фи кормандони милитсия ба Тољикистон баргардонида шу-данд. Акнун онњо дигар њаќќи ба Русия рафтанро надоранд. Тибќи маълумоти Хадамоти муњољират, соли гузашта ба бахши маслињатдињї 15 480 нафар мурољиат намуданд. Бештари шањрвандон доир ба масъалањои маљбуран берун кардан (депортатсия), иљо-заи кор ва патент дар Русия, љойњои кори холї дар хориља, ба расмиятдарории њуљљатњо, оид ба навоварї дар ќонунгу-зории муњољирати Русия, оид ба пардохти музди мењнат, бе-дарак гаштани хешовандони наздикашон ва овардани онњо ба Ватан мурољиат кардаанд.

Муњаммадюсуф Шодиев, сухангўйи Фурудгоњи байнал-миллии Душанбе мегўяд, ки дар соли 2013 77 000 шањрван-дон ба фурудгоњи Душанбе барои гирифтани маълумот мурољиат кардаанд. Ба гуфтаи ў, дар ин сол ба 9 500 нафар шањрвандон љавоби манъи рафтан ба Русия дода шудааст.

Онњое, ки номашон дар рўйхати хориљшудањо буданд ва ќаблан огоњ гардида, ба Ру-сия нарафтаанд. Дар натиља 6 миллион доллари онњо сарфа

карда шудааст.

Камолов 4 сол зиндонї мешавад?

Як муњољири тољик аз Русия ба Тољикистон хориљ карда шуд. Ў омада, номи худро иваз ва бо шиносномаи нав боз ба Русия меравад. Баъди аз на-заргузаронї ўро дар фурудгоњ кормадони милитсия боздошт мекунанд.

Њоло додситони вилояти Самараи Русия парвандаи ин шањрванди Тољикистонро, ки ба убури ѓайриќонунии марзи Русия бо асноди ќалбакї айб-дор мешавад, ба додгоњ фири-стодааст. Шањрванди 36-солаи Тољикистон Мањмадалї Камо-лов, ки ќаблан аз ќаламрави Русия хориљ шуда, њаќќи бо-згашт ба ин кишварро надошт, номашро дар шиноснома ба Алиљон Шоматов иваз карда, амалан бо асноди ќалбакї во-риди Русия шудааст.

Муовини додситони вилоя-ти Самара Сергей Шестернин рўзи 18 март айбномаи рас-мии Камолов – Шоматовро бар асоси банди дувуми мод-даи 322-юми Кодекси љиноии Русия (убури ѓайриќонунии марзи давлатии Русия аз та-рафи шањрванди хориљие, ки вурудаш ба Русия ќаблан манъ шудааст) имзо кардаву парван-даашро барои баррасї ба дод-гоњ супурдааст.

Хадамоти муњољирати ви-лояти Оренбурги Русия соли 2013 Мањмадалї Камоловро аз њаќќи ворид шудан ба ќала-мрави ин кишварро мањрум карда буданд. Рўзи 3 августи соли 2013, ваќте ки Камолов мехост аз гузаргоњи Маштако-вои вилояти Оренбург вориди Русия шавад, ба ў хабар дода-анд, ки номаш дар рўйихати сиёњи шахсони мумнўъворид-шаванда њаст ва дигар њаќќи ба Русия омаданро надорад. Ў ба Тољикистон баргашта, дар зарфи њамагї 2 њафта но-машро аз Мањмадалї Камолов ба Алиљон Шоматов иваз ме-кунад ва алакай рўзи 18 августи соли 2013 тавассути хаттсайри њавоии Душанбе – Самара ба Русия омада, аз ин љо ба шањри Ќазон, пойтахти Љумњурии То-тористон меравад.

Аммо баъди чанде Камо-лов – Шоматовро маъмуро-ни Хадамоти муњољират бо гумони вайрон кардани тар-тиби будубош дар Русия даст-гир мекунанд. Парвандаи ин шањрванди беиќболи Тољики-стон барои баррасї ба додгоњи ноњияи Красноглински шањри Самара ирсол шудааст. Дар банди дувуми моддаи 322-юми Кодекси љиноии Русия барои афроде, ки бо њуљљатњои сохта вориди ин кишвар мешаванд, то 4 сол зиндон пешбинї шу-дааст.

Сирољиддин Аслов ба доди муњољирон расида метавонад?

Њафтаи гузашта дар рас-онањои интернетии Русия ха-бари доѓе интишор шуд ва дар он гуфта мешавад, ки танњо дар ду моњи аввали соли љорї маќомоти Маскав 151 муњољи-

ри хориљиро пеш кардаанд. Беш аз 200 муњољири дигар дар боздоштгоњњои пойтахти Русия мунтазири њукми ихрољ њастанд. Аксарияти онњоро шањрвандони Тољикистону Ўзбекистон ва Арманистону Ветнам ташкил медињанд.

Санаи 18-19 марти соли љорї бошад, дар шабакањои иљтимої ва як ќатор сомона-њо хабари дигаре пайдо шуд. Он љо оид ба вазъи муњољи-рини мењнатии тољикистонї, ки дар боздоштгоњи махсуси Дмитровскийи Маскав то бо-згашт ба Ватан нигоњ дошта мешаванд, маълумот дода ме-шавад. Дар суњбат бо Иззат Амон, раиси Иттињоди љаво-нони Тољикистон дар Русия шањрвандони Тољикистон аз шароити нигоњдорї ва беања-миятии масъулини боздошт-гоњи махсуси Дмитровскии Маскав ва намояндагони са-форатхонаи Тољикистон дар Русия шикоят мекунанд. Дар наворе, ки аз ин боздоштгоњ гирифта шудааст, маълум ме-шавад, ки занон низ кам не-станд. Њатто, занони њомила дар назди дастгоњи наворбар-дорї аз беањамиятии масъу-лини сафорат ва намояндагии Хадамоти муњољирати Тољики-стон аз муносибат ва шарои-ти тоќатфарсои нигоњдорї дар ин боздоштгоњ муфассал баёни андеша намудаанд.

Баъди нашри ин видео дар расонањои интернетї фишор болои муњољирони дар боздо-штгоњбуда афзудааст. Масъ-улини Хадамоти муњољирати Федератсияи Русия њуљрањои муњољиронро кофтуков карда, ду муњољирро, ки аз шароити боздоштгоњ нигаронї наму-даанд, ба њуљрањои алоњида гузаронида шудаанд.

Иззат Амон дар сањифаи Фейсбуки худ иброз медорад, ки Исмонов Исроил аз боздо-штгоњи Дмитровский ба ў занг зада, хабар медињад, ки раёса-ти боздоштгоњ то њол 12 маро-тиба ўро ба наздашон даъват карда, хохиш кардаанд, ки аз даъвое, ки дар назди дастгоњи банаворгирї карда буд, даст кашад. Яъне, расман баромад карда, навори гирифташударо рад кунаду гўяд, ки њељ гуна фишороварї дар боздоштгоњ вуљуд надорад. «Маълум меша-вад, ки мо тактикаи хуберо пеш гирифтаем. Мутаассифона, аз сафорату консул њељ вокунише оиди навори пахшшуда сурат нагирифтааст»- мегўяд. Амон.

Дар њамин маврид чандин созмонњои њифзи њуќуќ ва журналистї ба Сирољиддин Аслов, вазири корњои хориљии Тољикистон мурољиатнома ир-сол намуда, аз ў дархост карда-анд, оид ба вазъи муњољирони мењнатии тољикистонї дар бо-здоштгоњи махсуси Дмитров-скийи Маскав, чорањои зарурї андешида шавад.

Нусхаи ин мурољиат ба унво-нии вазири мењнат, муњољират ва шуѓли ањолии Тољикистон, Ваколатдори њуќуќи инсон ва воситањои ахбори омма низ ир-сол шудааст.

Аслан, он њуќуќвайронку-нињое, ки гўё сабаби ихрољи тољикон аз Русия мешаванд, он ќадар бузург нестанд, аммо њукумати Русия фарз кардем дар ваќташ насупоридани ља-римаро дар мавриди ќоидавай-ронкунии ронандаи тољик њам-чун љинояти бузург маънидод карда, бо њамин бањона онњоро «депорт» мекунад.

У.РАњимзодА«Тољикистон»

Ивази шиносномабоиси њабси муњољирон мегардад

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон сўњбати рўз4

Пурсишномаи њафтаномаи «Тољикистон» ва сомонаи «pressa.tj»

Оё дар тољикистон адвокатхо воќеан њам њимоятгари њуќуки конститутсионии шањрвандон

ба њисоб мераванд?

ЭзОњ: Хонандагони азиз, назари худро оид ба пурсишномаи

пешнињодшуда тавассути сомонаи www.pressa.tj баён намоед.

a)б)в)

№ 13Оё ба Русия њамроњ кардани Крим аз рўйи

адолат буд?№ 12

Фар

моиш

ї бу

д 70

%

Мањбус ќасос

гирифт30%

Намедонам10%

Порахўрї кам

мешавад

82%

Не намекунад, зеро

аллакай њиллаи

камерањоро

ёфтанд

12%

Бале, онњо ваколатдори њимояи њукуќи инсонандНе, сухани онњоро судяњо ва айбдоркунан-дањои давлатї ба эътибор намегирандНамедонам

Бале

, дар

он

љо

акса

рият

ро р

усза

бонњ

о т

ашки

л ме

кард

анд

69%Намедонам

10%

Ин таљ

овуз

нисба

т

ба ки

швари

дига

р аст

21%

О в о з а и б а н а м о ш и раќамї гузаштани Шир-кати Сањњомии Пўшидаи «ТВ –Сервис» дар пойтахт ва шањру ноњияњои атрофи он зиёд ба гўш мерасад. Бо дархости хонандагон њафтаномаи «Тољикистон» бо директори ин ширкат Фазлиддин Наљмуддинов суњбате орост, ки пешка-ши хонандагон мегардад.

–аввалан мехостем ба хо-нандагони њафтанома дар бораи ширкати «тВ -сервис» ва доираи фаъолияти он каме маълумот дињед.

– Ширкати «ТВ –Сервис» аз соли 2002 зери назорати Кумитаи телевизион ва ради-ои назди њукумати Љумњурии Тољикистон фаъолият дорад. То соли 2012 хизматрасонии мо ба таври анологї буд. До-ираи фарогирии аудитория низ мањдуд буд. Пахши бар-номањоямон танњо дар шањри Душанбе сурат мегирифт. Шуруъ аз соли 2013 мо таљњи-зотњои нави раќами муосир ворид намудем ва имрўз њам сифати корамон бењтар шу-даасту њам сатњи пахши бар-номањоямон васеъ. Ќаблан танњо 24 барнома пахш ме-кардем, њоло бошад дар се баста 96 барнома пахш карда мешавад. Айни замон соки-нони шањри Душанбе, ноњи-яи Рўдакї, шањри Вањдат, ќисми ноњияи Файзобод, шањри Турсунзода, Шањри-нав, Њисор ва ќисмати Ёвон аз хизматрасонии мо истифо-да мебаранд. Зимнан мехоњам ба таваљљуњи хонандагони «Тољикистон расонам», ки тасмим дорем њудуди пах-шамонро аз ин њам васеътар кунем.

–Хизматрасонии шумо ба мизољон чї гуна сурат меги-рад, ба таври мављї ё кабелї?

–Бо тарзим мављї- кабелї аст. Умуман пахши барно-мањо бештар бо роњи мављї, расонида мешавад. Таљњизо-те, ки мо бо он пайваст меша-вем, аз антена (ќабулкунак) ва корт иборат аст. Дар љое, ки мизољон ба таври корпа-ретивї (гурўњї) ба мо пайваст мешаванд, мо метавонем ба онњо то нуќтаи якум ба та-риќи мављї ва дар дохилї бино ба таври кабелї хизмат расонем. Умуман пайваст-шавии корпаративї барои мизољон ќулай аст. Мо ме-тавонем дар як хона то ба 6 њуљра хизмат кунем ва дар як бино то ба 1000 хона пайваст шавем.

–антенањои дигар мављгир низ вуљуд доранд. бартарии ин намуди хизматрасонї дар

чист?–Бартарї аз дигар намуди

хизматрасонњо ин дар он аст, ки новобаста аз вазъияти бо-ду њаво пахши барномањои мо ќатъ намегардад. Имрўз он антенањои пароболие, ки дар мо рушд кардааст, дар борон, барф, жола хизматрасониа-шон ќатъ мегардад, аммо хиз-матрасонии мо идома меёбад. Бартарии дигар он аст, ки ња-мон 96 барномае, ки мо људо кардаем, њама барномањои тамошобоб њастанд, аз спут-никњои гуногун гулчин карда шудаанд ва ба талаботи њар як мизољ мувофиќанд. Ми-сол, дар байни ин барномањо барномањое њастанд, ки дар онњо фаќат филмњои замо-ни Шўравї нишон медињанд, ки ин барои мардуми зиёї ва калонсоли мо хело хуб аст, ки онњоро ба гузашта мебарад, ё барои варзишгарон бар-номањои варзишї пешнњод шудааст, ки самти фаъолия-ташон танњо ба варзиш бах-шида шудааст, барои занњо каналњои мўд, пухтупаз, фил-мњои њиндии бо забони русї бо сифати аъло тарљумашуда, барои хурдтаракон филмњои аниматсионї-тасвирї. Ва аз љињати нарх бошад ба мардум дастрас.

–Оё истеъмолкунандагон метавонанд, дар як хона ба якборагї аз чанд бастаи шумо истифода кунанд?

–Бале. Мо аллакай ин гу-на мизољон дорем, ки падар барои њуљраи худаш хати љу-догона гирифтаасту модар барои худаш ва дар њуљраи кўдак каналњои ба синну со-ли ў мувофиќ гирифтаанд. Мо њатто мизољоне дорем, ки то ба шаш њуљра дар як хона пайваст шудаанд.

–Пардохти њаќќи хизмат ба хизматрасонии шумо чї гуна сурат мегирад?

–Пардохти њаќќи хизмат ба баста вобаста аст. Шуруъ аз ин моњ бахшида ба љашни Наврўз тахфифи калон пеш-нињод кардем.

–имрўз интернет бо суръа-ти кайњонї ба њар як хонавода ворид мешавад. Мизољони шу-мо метавонанд тавассути ша-бакањои шумо ба интернет пайваст шаванд?

–Бо воситаи интернет пайваст шудан дигар намуди пахш аст, ки он IP- TV ном дорад. Мо њуќуќи пахши ин намуди сервисро дорем.

Дар наќша њаст, ки то охи-ри њамин сол таљњизот ворид карда, ин гунна хизматрасо-ниро ба роњ монем.

Суњбаторо: Одили НОЗИР

«ТВ сервис» аз њудуди пойтахт

берун меравад

тасњењ: Сарлавњаи маќолаи «Чаро доруњо таъсир намекунанд, онњо пастсифатанд ё ќалбакї», ки дар шумораи №12 (1054), 20 марти соли 2014 дар њафтаномаи «Тољикис-тон» чоп шуд, интихоби идораи рўзнома мебошад. Сарлавња ба Бањодур Холназаров, раиси Хадамоти назорати давлатии фармасевтии Тољикистон тааллуќ надорад.

Хољагии љангал ва Боѓи маданї - истироњатии «Ѓалаба»-и шањри Душан-бе дар ињотаи 6 мањаллаи ањолинишини пойтахт, мањаллањои Анзоб, Сурхоб, Телмани ноњияи Исмоили Сомонї ва Хоруѓ, Помир, Ќаротегини ноњияи Шоњ-мансур, дар масоњати 859 гектар доман пањн карда-аст.

Аммо ин масоњат ќаблан дар маълумоти оморї ба маќомоти дахлдор 640 гектар нишон дода мешуд. Аз гуфтаи директори Муассисаи давла-тии «Раёсати хољагии љангал ва Боѓи маданї - истироњатии «Ѓалаба»-и шањри Душанбе Ориф Сафаров фарќияти ин раќам аз он љињат будааст, ки сокинони пуштупаноњдо-штаи мањаллањо як ќисмати заминњои њудуди хољагиро худсарона ишѓол намуда, дар талу теппањо ѓайриќонунї манзилњои шахсии истиќо-матї бунёд кардаанд. Роњ-барияти онваќтаи муассиса њатто барои ба хонаи шахсии истиќоматї табдил додани як гўшаи бинои маъмурї низ мусоидат кардааст.

Хушбахтона, ин худсарињо ва ќонуншиканињо аз назари шањрдорї ва маќомоти њифзи њуќуќ пинњон намонданд. За-мин ва амволи хољагї аз дасти ѓосибон баргардонда гириф-

та шуданд ва торољгарон ба курсии айбдорї нишаста, љазоњои сазовор гирифтанд.

Баъди он Кумитаи исти-фодаи замини шањр њаќро ба њаќдор расонда, заминњои дар тавозуни хољагии љангал ва Боѓи маданї - истироњатии «Ѓалаба» бударо сертификати њуќуќи истифодаи замин кар-да, масоњати хољагии љангал-ро 823,5 гектар ва масоњати Боѓи маданї - истироњатии «Ѓалаба»-ро 35,5 гектар му-айян намуд.

Мансаб ба роњбари кордон бошад

баландАна, дар њамин вазъия-

ти ногувор хатмкардаи Ин-ститути техникї ва хољагии љангали шањри Москва Ориф Сафаров тибќи озмуни эъ-лондоштаи Маќомоти иљро-ияи мањаллии њокимияти дав-латї дар шањри Душанбе 25 декабри соли 2011 ба мансаби директори Муассисаи давла-тии «Раёсати хољагии љангал ва Боѓи маданї - истироњатии «Ѓалаба» таъйин гардид. Роњ-

барони ќаблии Муассиса аз худ ягон нишонаи неке боќї нагузошта буданд. Ба роњба-ри нав Ориф Сафаров ло-зим омад, ки аз рўзњои аввал лаљоми корро ба даст гирад, мутахассисони болаёќатро ба кор љалб намояд, тарзу усули корро комилан дигар-гун созад. Ќаблан, то ў талу теппањои хољагї чарогоњи молу гови ањолии мањал-лањои гирду атроф шуда буд. Дарахтони хољагї бошад, манбаи сўзишвории њар як хонадон мањсуб меёфт. Заминњои њудуди хољагї худ-сарона ишѓол мешуд. Роњ-бари нав ба ин њама хотима гузошт. Айни замон дар Му-ассиса 93 нафар кормандони гуногункасбу гуногунихтисос кор мекунанд, ки аксарашон љавонони лаёќтманду мута-хассисони соњаи љангал мебо-шанд. Пештар ин вазифањо-ро шахсони ба ихтисосашон номувофиќ ба уњда доштанд ва муассиса аз ин рў ягон да-стоварде дар корњои сањрої, ободонї ва техникї надошт.

(Давомаш дар сањ.9)

Ободкорї дар «Ѓалаба»ё вазъият аз назарњо пинњон намонд

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТонмавзўи рўз 5

Номи ман аз забони мил-лати ман ва миллати ман аз каёни ман, каёни ман аз ва-тани ман, ватани ман аз бу-му арзи хоки зоймони падару модари ман, сарзамине, ки оѓози чашмасору рўди диёру, ноњияву шањру мулки бобоии ман аст, аввалу анљом ме-гирад ва солњост, ки ман бо исми «тољик» забону халќи-яти хеш, таърихи пуршўру шарри мардуми хеш ва хеш-таншиносиро дар њамсоягии дигар миллатњо, дар неку бади якдигар, аз замони куњан то ба имрўз санљидаву ранљида, омўхта, ба ин андеша омадам, ки сари мавзўи номи худам, ки маънии вожаи «тољик» аст, барои њамагон рушание аз гу-заштаи сайри таърихии ин ном ба њамватанони рушан-фикру пирони хирад як на-зари софдилонаву одилонаеро пешкаш намоям.

Аз таворих ва асотири куњан калимаи «тољик» дар маъхазњои ниёгон ба мисли «Мунтахаб-ул-луѓот», «До-ират-ул-маорифи форсї», «Бурњони ќотеъ», «Сирољ-ул-луѓот», «Низом-ул-латбоъ», «Фарњанги Амид», «Фарњанги Муин», «Луѓатномаи Дењху-до»,, «Шарафномаи Муни-рї», «Ѓиёс-ул-луѓот» ёдовар шуда, ба њар шакл навишта шудааст.

Дар љамъе аз китобњои номбурда исми «тољик» аз за-бони аќвоми дигар дар шакл-хои «Тозї», «Тойї», «Тозик», «Тот», «Тожик», «Тожим» ва ѓайра омадааст. Бузургони илми ховаршиносї, шоирону носирони порсигӯ - Саъди-ву Њофизи Шерозї, Љомиву Навоии Њиротї ва дигарон ба холу хатти нигори « турку- тољик» шеърњо офаридаанд, устодон Садриддин Айнї, Эраљи Афшор, Забењулло Са-фо, Саид Нафисї, Абулќо-сим Лоњутї, Мањмуди Тарзї, Бобољон Ѓафуров ва дониш-мандони дигар рӯйи маънии калимаи «тољик» маќолаву китобњо нашр намудаанд. Вале ба њар сурат тањлилу маънидоди устод Садриддин Айнї љаъмбасти куллие буд, ки роњи ин ќавмро рӯшан ва баќои онро таъмин кард.

Устод Айнї дар рисолаи «Маънои калимаи тољик» Душанбе соли 1942. калимаи «тољик»-ро ба се ќисм «тољ»- решаи калима, «и»-нисбати решаи «тољ» ва њамсадои «к» људо кардааст. Вале дар осо-ри бостонии форсии ќадиму миёна урду, балуљї, пушту, курдї, лурї ва хитої калимаи

«тољик» ба шакли «Тия-ожи», «Тоњї», «Тувчї», «Тучї», «Тољї», «Тажї», «Тачї» бе њамсадои «к» зикр шудааст. Пас ин њамсадо чї наќш до-штааст?

Бархе аз пажуњишгарон он-ро ишора ба хурдї ва навозиш донистаанд, аммо бино бар ќоидањои порсии тољикї ин тобишњоро пасвандњои «ак» ва «як» ба мисли тољ –тољак, мушт-муштак, даст-дастак исму сифати хурдї месоза-нд, на «ик» «љик», вагарна шакли «тољик» бояд «тољак» мешуд. Аз ин рӯ мо бояд бо талаффузи забони модарии худ калимаи «тољї»-ро ба мисли номњои гурљї, арманї, балуљї, њиндї, олмонї, тур-кї, узбакї бояд бишиносем, бихонем, бигўем ва бинави-сем.

Дар забону гўйишњои тур-кї дар њаќиќат калимањои Урус-Урусча, Узбек –Уз-бекча, Тожик -Тожикча ва ё ба монанди Карчилик, Иронлик, Тоторлик, Тожик пасвандаки «лик» исму си-фат месозад ва њамзамон дар забони мо ин калимањо њам-чунин Иронї, Тоторї, Бе-лорусї ва ѓайра талаффуз ва навишта мешаванд. Баъзе аз мардумшиносони Ѓарб аќи-даи хурд нишон додани кали-маи «тољик»-ро чунин овар-даанд, ки гӯё «То»-зер, «љик» хурд-кучак ва ба пиндошти онон, туркон мардуми зер-дасти худро «тољик» мегуфта-анд, ки ин чандон асоси илмї надорад ва ба ин монанд ми-солњоро устод С.Айнї дар як асараш «суханони њавоякї» номидааст.

Аз таърихи ниёгони мо бармеояд, ки пайдоиши но-ми «Тољї» ё «Тучї» ба њазор-солаи ќабл аз милод ба мар-думи Тахористон бо решаи «тољї» дар забони сакої арзи вуљуд доштааст. Ва Тахориё-ну Тоњириёну Сафориён бо давлату салтанати хеш дар таърихи фарњанги мардуми оринажод мавќеи марказї доранд. Таърихи Кушон ва кушониён дар ин сарзамини пањновар дар њама китобњои таърихї ёд мешавад. Ва дар њама он давру замон бо забо-ни пањлавї, ё порсї, ё дарї, ё сакої «Тољї»-ро «Тољик» талаффуз намекарданд. Ваќте сухан сари мансубияти ќавмї мерафт, таърихнависони бо-стон мардуми Кушонро-Ку-шонї, Хуросонро Хуросонї, Эронї, Туронї, Бухорої, Самарќандї, Кобулї, Адамї ва ё Аљамї номгӯ мекарданд.

Дар асотири бостон њам, ки Њаким Фирдавсии Тусї са-рояндаи безаволи он аст ва замоне, ки сухан аз забону тахту тољ ва фарњанги мил-лати Эрониён меравад, ӯ чун Шери Жандапил бо тамоми њастии ойину рой, масла-ку дини аљдодиашро «Дини Бињї» ном мебарад.

Зи шири шутур хўрдану сусмор,

Арабро ба љое расидаст кор.Ки тахти Каёнро кунад оризу.Тфу бар ту эй Чархи

Гардун тфу.Ва замоне, ки Адамий-

он-Аъробиён, ба сарзами-ни Аљамиён Порсоён њуљум карданд ва парчамашон, ки дини Мубини Ислом буд, аз ин рӯ пирӯзї ба даст овар-данд ва ѓояњои дини пешини Аљамиёнро куфр пиндошта, мардумро бо каломи китоби муќаддаси Ќуръон, ба забону алифбои арабиасос, бо ќи-роати сурањо даъват намуда, омӯзиши забони аъробиро пањн мекарданд. Њарчанд дар давоми садсолањо чандин салтанату мулкњо ободу ха-роб гаштанд, мардуми Аљам забонашро зинда нигоњ дошт. Ва пас аз даврони хилофати Арабњо дар Осиёи Миёна, ки туркон ба хоки Турон роњ ёфтаанд, ба бисёре мардуми чодарнишини Ќипчоќу Олой забони туркиро оварданд ва Узбакњову Туркманњову Ќа-зоќњо низ ба ин забон гарави-дан ва тољиёнро бо гўйишњои ќавмии хеш, ки муѓулї ва туркї омехта доштаанд, «То-жик» «Таажк» ва ё «Тозик» ном мебурданд. Пас мо бояд дар инљо њамин як вожаро ёдовар шавем, ки мо номи миллатамонро аз забони онњо ба худ гирифтаем, на аз забо-ни модарии хеш. Њол он ки устод Айнї дар асараш решаи «тољик»-ро аз тољварон, тољ-дорон, тољбарсарон, ки дар асл аз кулоњи тољмонанд аст медонад, пас чаро «тољ»-и мо бо «ик»-и туркї биёме-зад, ки манѓитиён моро чу-нин номгузорї кардаанд, на худи мо. Ва мо њам аз ќадим онњоро Трк, Узбак, Тркман, Ќазоќ, Ќирѓиз ё Ќрѓиз ном мебарем, вале онњо худро Турок,Туркмен, Узбек, Ка-зах ё Ќазаќ, Ќрќыз меноманд.

Ва њоло чаро мо номи худ ва номи хоку љойи зисту Майњани Аљамиамонро ёд наёварем. Чаро, ки Тахору Балх,Бадахшону Зарафшон, Раштону Хуталон, Суѓду Бох-тар, Хуросону Варазруду Ва-зобу Вахшобу Панљоб то ба њозир ёдгори мо бошанду ба љойи номи «Тољиёну- Тољи-стон», «Тољикону-Тољи-кист-он», ба љойи Кухшон рўзи њафтаро номгӯйи мар-кази Аљдодиамон интихоб намоем.

Дар охири асри 20-ум њам бадбахтиву ва њам хушбах-тињое бар сари миллати мо сарозер шуд, ки баъди сулњу оштї бисёре кўшишњои ил-миву фарњангї дар бахши забони давлатї ва ивази номњои мањаллу љойи зист, ноњияву шањрњо, аз сари нав ба забони модарии тољикї баргардонда шудаанд, чан-дин маќолаву китобњои нав дар мавзўи таърихи пайдо-иши тољикони љањон нашр шуданд, вале решаи аслии ин маънї «Хишти аввал чун нињад меъмор каљ…», њамо-но бетаѓйир мондааст ва мо-ро аз асли ин калима, ки дар хама давру замонњо «Тољиву Тољиён» буда, бо як изофаи «ик»-и забони бегона моро аз асл ба фасл мебарад.

Ман дар ин гуфтору на-виштори фишурда, ба ња-ма пањлуњои илмиву сайри таърихии ин этноним дахл накардам, вале далелњои ил-мии зиёд дорам ва њоло на танњо аз хонандагони дониш-манд мехоњам, назар дињанд ва њам аз раисиљумњури Тољи-кистон муњтарам Эмомалї Рањмон дархост мекунам, чун масъулияту ваколати ин халќу миллатро бар дӯш доранд ва рањбари созмони њамбастагии тољикони љањон “Пайванд” њастанд, боре са-ри ин мавзуъ њамоиши илмие бо иштироки донишмандон баргузор кунанд ва бо таѓй-ир номи миллат бори дигар худро дар таърихи он абадї гардонанд.

Муњаммадназар Мирзода,Консули ифтихории

Љумњурии Тољикистон, устоди донишгоњи Смолный,

Санкт-Петербург, русия

Тољистон ё ТољиКистон?

пешнињоде, ки дастгирї мехоњад

НАЗАРИ ДИГАР ДОРЕД? НАВИСЕД, ЧОП МЕКУНЕМ!

tojikiston@pressa.tj, tojikiston-1992@mail.ru Телефон барои тамос: 238-54-51, 238-54-37

Наврўз љашни мардумист

Наврўз љашни бостонї ва хеле азизи мардуми форсизабон, ориёиён аз љумла, тољикон, аст. Таќрибан зиёда аз 5000- сол ќабл Наврўзро марбут ба кори дењќонон, аксари-яти ривояти ќадимї оѓоз ва пайдоиши Наврўзро ба замони шоњ Љамшед ман-суб медонанд.

Љашни Наврўз баробарии шабу рўз, рамзи эњёи табиат, ишќу муњаббат, покию назо-кат, дўстию рафоќат, оѓози мавсими кишту кори бањорї ва зироати дењќонї буда, ни-сбат ба дигар љашнњо эъти-бори бештаре дорад. Аз ин лињоз, Наврўз дар миёни мардум мањбубияти бештаре пайдо карда, то кунун ќариб бо тамоми анъанањояш боќї мондааст. Дар тўли асрњо њељ нерўе натавонист садди роњи ин љашни мардумї ва ќадима бошаду онро аз байн барад, бо ин маќсад ќавмияту мил-латњои гуногуне талош мева-рзиданд то номи Наврўз, ин љашни њуљаста аз сањифаи таърих нобуд шавад. Аммо хушбахтона, ба ин њадафи муѓризонаи хеш муваффаќ нашуданд, зеро Наврўз љаш-нвораи азиме аст мисли кўњ ва рўшание дорад мисли офтоб.

Инчунин дар Тољикистон мо дар арафаи иди Наврўз чорабинињои бошукуњи на-врўзиро анљом медињем, ки сар то по њама анъанањои бо-стониест.

Аз љумлаи гулгардонї, зиёфат бо суманаку далда ва таъомњои миллї, ташки-ли базми шеъру суруд, на-моиши мањсулот дењќонону тарроњони гулдаст. Инчунин дар Наврўз ба варзиш низ таваљљуњ карда мешавад. Аз ќабили бузкашї, гўштинги-рї, асптозї, бандкашї ва боз чанд намуди дигари варзиш, ки мардуми тољик то њол идомадињандаи ин усулњои ќадимї мебошанд.

Боиси ифтихор ва сарфа-розии мардуми тољик аст, ки Наврўз дорандаи маќоми бай-налмиллалї гашт ва љашни бу-зург будани онро љањониён низ эътироф намуданд. Бањри ноил ва сазовор шудани ин љашни фархунда ба маќоми байнал-милалї аксар давлатњои ориёї ва форсизабонон, ба хусус роњбарияту њукумати Љумњу-рии Тољикистон, саъю тало-ши зиёд намуданд. Акнун иди Наврўзро дар Осиёву Аврупо, Африќою Амрико ва хуллас, кулли дунё, новобаста аз ќав-мияту миллат ва дину мазњаб љашн мегиранд, ки ин ифтихо-ри мо тољикон аст, зеро ворис ва асосгузори ин љашнвораи бузург мардуми ориёист, ки то њол онро бо њама анъанањояш љашн мегиранд.

Назар КариМов

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон6 нигоњи дигар

Масъули сањифа Барнои Нозирдухт. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: barno@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

МаълуМотноМаиМаълуМотноМаи

Оулавюр Рагнар

ГримссонО у л а в ю р Р а г н а р

Гримссон панљумин пре-зиденти Исландия аз соли 1996 инљониб мебошад. Рагнар 14 майи соли 1943 дар Исафиордур дар оилаи сартарош ба дунё омада-аст.

Ў соли 1962 гимназияро дар Рейкявик, хатм намуда, ба Донишгоњи Манчестери Бри-тания, факултаи иќтисод ва сиёсат дохил мешавад ва соли 1965 унвони бакалавро меги-рад. Рагнар соли 1970 аввалин исландї ба шумор мерафт, ки унвони доктори илмњои фал-сафа дар соњаи сиёсатшиносї гирифт. Соли 1973 ў профес-сори сиёсатшинос дар До-нишгоњи Исландия буд. Му-ваффаќияти сиёсии Оулавюра соли 1966 пас аз дохил шудан ба созмони љавонони Ислан-дия оѓоз ёфт.

Соли 1976 ў аъзои њизби «Иттињоди халќњо» буд ва ал-лакай дар соли 1983 онро роњ-барї мекард. Мањбубиятро ў аслан бо барномањои сиёсиаш дар радиову телевизион касб кард. Ў маќолањои бањснок менавишт ва дар он замон яке аз сиёсатмадорони машњур ба шумор мерафт.

Оулавюр Рагнар Гримссон дар солњои 1988 то 1991 Вази-ри иќтисоди ин кишвар буд. 26 июни соли 1996 Оулавюр Рагнар Гримссон панљумин президенти Исландия бо 40,9 интихоб шуд.

Соли 2000 аз сабаби набу-дани дигар номзадњо дар љойи худ боќї монд. Баъдан дар со-ли 2004 ў дар интихоботи на-вбатии президентї иштирок кард ва бо 67 дарсади раъй пирўз шуд. Соли 2008 њам бо набудани дигар номзадњо Раг-нар президент шуд ва дар соли 2012 барои давраи панљум ин-тихоб гардид.

Ў ду маротиба оиладор будааст. Аз оилаи якумаш Гвюдрун Катрин Торбергсдот-тир соњиби дугоник – Дала ва Тана мебошад.

Гвюдрун Катрин яке аз занњои шуњратманди Ислан-дия ба шумор мерафт ва гуфта мешавад, ки президент шуда-ни Рагнар њам аз бо ќўшишњои хамсараш будааст. Аммо соли 1998 њамсари президент аз бе-мории сафедхунї ба халокат мерасад. Пас аз 5 сол Оула-вюр Гримссон боридуюм бо Доррит Мусайеффи исроилї оиладор мешавад.

Тањияи Барно СоњиБова

Русия шарќи Украинаро њам забт

мекунад?рўзномаи «Foreign Policy»,

амрикоМавзўи муњими рўзнома

чунин аст: «Ба Русия ќисмати шарќии Украина лозим нест, вале шояд онро низ ишѓол на-мудан зарур аст».

Рўзнома менависад, ки ќаблан дар Думаи давлатии ФР њангоми суханронии худ пре-зиденти ин кишвар Владимир Путин ба мардуми дар ташвиш афтодаи Украина мурољиат на-муд: «Ба онњое, ки шуморо бо Русия дар њарос мегузоранд ва мегўянд, ки аз паси Ќрим дигар минтакањо њам ба итоати Русия медароянд, бовар накунед. Мо таксимоти Украинаро наме-хоњем, барои мо он лозим нест». Бисёрињо ба он назаранд, ки агар Путин воќеан Украинаро таќсим кардани мешуд, чунин суханњоро намегуфт ва худро дар њолати ногувор намегузошт. Ам-мо дар суханрониаш ў њамчунин илова намуд, ки «пас аз инќилоб болшевикњо ба Украина баъзе ќисматњои «љануби Русия»-ро супориданд».

Рўзнома менависад, ки агар андеша намоем, Путин бояд ав-вал аз паси он ќисмати Украи-на бошад, ки аллакай аз они худ кард ва баъдан дар бораи дигар минтаќа андеша намояд. Вале ин пирўзии ў метавонад Путин-ро боз њавасмандтар гардонад. Дар ин маврид Дабири кули НАТО Андерс Фог Расмуссен ба рўзномаи Foreign Policy изњори нигарони кардааст, ки «њадафи дигари Путин метавонад ќисма-ти шарќии Украина бошад», он ќисмате, ки замоне болшевикњо супоридаанд. Ёдоварї аз он, ки Путин манфиатњои миллии Ру-сияро он тавре, ки худ мефањ-мад дифоъ мекунад, як њушдо-рии бисёр муфид дар баробари таърихи ахлоќист, ки Ќримро ба Мюнхен монанд мекунад. Ба њар сурат, набояд Путинро бо Гитлер баробар кард, аммо ўро бояд боздошт. Аммо чї гуна? ИМА ва ИА зидди атрофиёни Путин тањрим љорї намуданд. Президент Барак Обама эъло-ни дубораи тањрим зидди ёрдам-чиёни наздик ва иќтисодчињои Путинро кард. Мутаасифона, Вашингтон наметавонад ба Ру-сия, барои нигоњ доштани пе-ши роњи Путин, осеби ќобили таваљчуњ расонад. Зеро Путин хуб медонад, ки НАТО барои вайрон намудани истиќлолия-ти Украина низомиёнро исти-фода нахоњад бурд, ягона хатар, ки ў бояд ба назар бигирад, ин фишорњои иќтисодї аст. Дар ин љо њам кўшишњои Обама бе-натиља аст. Амрико тавонист, ки бо тањримњои иќтисодї бо-

лои Эрон, ки аз љониби Шўрои амнияти СММ дастгирї шуд ва Тењронро маљбур кард дар мавриди барномаи њастаиаш ба музокира нишинад, ба ин ки-швар зарба занад. Аммо Русия метавонад њамаи ин ташаббусро лаѓв намояд. Зеро Русия на он ќадар аз воридоти молњои Ам-рико вобастагї дорад.

Рўзнома менависад, ки дар ин маврид накши асосї ба Ав-рупо равона карда шудааст, зе-ро Аврупо хамасола 100 млрд доллар барои гази Русия сарф мекунад. (Барои харидории на-фти ин кишвар зиёдтар харљ ме-кунад, вале Русия метавонад бе ягон мамоният нафташро ба ди-гар кишварњо фурўшад.) Ягона њароси Путин њамин бозорро аз даст додан аст, зеро он метаво-над иќтисоди кишварро вайрон кунад. Роњбарони ИА борњо ин масъала «бойкоти газ»-ро бар-расї намуданд, аммо то њол ин танњо баррасињо асту халос. Са-баби чунин ранг гирифтани кор он аст, ки намунаи чунин бай-кот хатарнок ба назар мерасад. Ин дар њолест, ки Олмон аз Ру-сия танњо 36 дарсад газ мехарад ва аллакай каме захира карда-аст, Италия, Полша, Булѓория ва дигар кишварњо бештар аз Русия дар масъалаи манобеъи энергетикї вобастаанд.

Рўзнома менависад, ки хаба-ри хуш он аст, ки 4-5 сол ќабл њамлу наќли газ аз дигар ки-шварњо афзоиш меёбад. Буњрон дар муносибати Русия ѓарбињо-ро водор намуд, ки ба мушки-лоти вобастагии энергетикї андеша намоянд. Хабари бад дар он аст, ки Путин дар бораи вазъияти 4-5 сол баъд андеша надорад: агар ў андеша медошт ба Ќрим њуљум намекард.

Рўзнома менависад, ки чунин метавон хулоса кард, ки ягона

роњи љилавгирї аз низомиёни Русия барои ишѓоли Донецк ин худи Владимир Путин аст. Шояд Путин ба хулосае расад, ки ў ме-тавонад вазъияти Украинаро ба эътидол дарорад ва бо истифода аз ќудрати иќтисодиаш, бо раво-на намудани љараёни таблиѓоти ВАО-и Русия ба ѓарби кишвар ба Ѓарб суќути ногузир расонад. Барои Путин, тавре изњор до-шт, лозим нест, ки Украинаро таксим намояд, барои ў муњим аст, ки ин кишварро аз мадори Ѓарб барорад. Андешаи он ки ояндаи Украина аз муњосибот ва њавою њаваси Путин вобаста аст, хеле ташвишовар ба назар мера-сад. Хуљаини бозињои олимпии Сочї то хол бо њамон ќудрати ба даст афтодааш њавобаландї мекунад. Мо танњо метавонем умед бандем, ки поёнии абрњои сиёњ офтоб медурахшад.

Сояи «аждањои оташин» болои

УкраинаМаљаллаи «Der Spiegel», ол-

монМавзўи муњими маљалла:

«Сояи Чин болои Украина: Пекин Маскавро дастгирї ме-намояд».

Маљалла менависад, ки ба то-загї нашрияи марказии Њиз-би комунистии Чин рўзномаи «Жэньминь жибао» дар сар-маќолааш навиштааст, ки ба на-зар мерасад авзои Украина «ба руњи љанги сард ињота шудааст» ва «шарикии стратегии Русияву Чин як такягоњи эътидоли љањон ба шумор меравад». «Русия бо роњбарии Владимир Путин Ѓар-бро ба натиљае расонид, ки дар љанги сард ѓолиб нест». Боз як рўзномаи дигари чинї бо номи «Global Times», ки њамчунин аз љониби њизби мазкур ињота

мешавад, дар мавриди сиёсати кишварњои ѓарбї дар Украина њамчун «шикасти Ѓарб» менави-сад. «Наќшаи он барои сохтани низоми љонибдрони Ѓарб бе натиља анљом ёфт ва бесарусо-мониро ба вуљуд овард ва акнун ѓарб онро ба тартиб дароварда наметавонад. Дар ин њолат, ме-нависад рўзнома, мо наметаво-нем Русияро ноумед созем, зеро вай бо мушкилї рў ба рўст. Чин бояд шарики боэътимоди Русия бошад».

Маљалла менависад, ки су-ханони дустона дар мавриди Русия дар рўзномањои Чин аз он шањодат медињад, ки «дар муќобилияти Русия бо Ѓарб яке аз кишварњои серањолитарини дунё дар канори ин кишвари густурдатарин ќарор дорад». Дар воќеъ, Маскав ва Пекин болои таъсиси иттињод кор ме-кунанд, ки тавонад тавозуни ќувваро дар љањон таѓйир дињад. Ќаблан, Маскав ба амрикоињо такя карда, ба Чин аз фурўши бархе аз системаи силоњњои худ даст кашид, аммо дар ояндаи наздик шояд ин тасмим таѓй-ир ёбад. Масалан, Чин кайњост мехоњад завраќњои зериобии њастаии Русияро, ки метавонад авеаносетси амрикоиро нобуд созад, ба даст биёрад. Њамчу-нин таваљљуњи Чин дар маври-ди њамкории низомї дар му-носибати Пекин ва Киев њам вуљуд дорад. Украина сеюмин таъминкунандаи аслиња ба шу-мор меравад: танњо дар соли 2012 арзиши шартномахо 690 млн долларро ташкил дод. Ва наздикии Украина бо НАТО, тавре ки дар Чин хавотиранд, метавонад ба чунин њамкорї хотима бахшад. Аз ин хотир, Чин мехоњад, ки Украина дар минтакаи нуфузи Русия боќї бимонад.

Шаш омили дардовар барои Путин

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТон 7иќтисод

Масъули сањифа Усмон Ниёзов. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: rahimzoda@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

Ду пешнињоди Нуралиев ќабул шуд

Вакилони парлумони Тољикистон ду созишно-маи грантиро ба тасвиб расонданд, ки дар дои-раи он созмонњои молия-вии байналмилалї барои соњаи обу энергетикаи ки-швар дањњо миллион дол-лари амрикої људо меку-нанд.

Тибќи иттилои дафтари матбуоти палатаи поёнии пар-лумони Тољикистон вакилон аз љумла созишномаи гран-тиро ба тасвиб расонданд, ки тибќи он Бонки осиёии рушд барои барќарорсозии нерў-гоњи барќи обии Сарбанд бо иќтидори 240 МВт маблаѓ љу-до мекунад.

Љамолиддин Нуралиев, муовини аввали вазири мо-лияи Тољикистон зимни му-аррифии ин созишнома дар парлумон маблаѓи умумии созишномаро 136 миллион доллар арзёбї кард, ки санаи татбиќи пурраи он моњи июли соли 2020 арзёбї мешавад.

Муовини аввали вазири молия инчунин созишномаи дигари грантиро муаррифї кард, ки дар доираи он Бон-ки аврупоии таљдид ва рушд барои бењтар намудани низо-ми обтаъминкунии шањрњои марказии Тољикистон 11 миллион доллар људо меку-над.

Аз хонаи вазир 48

кило тилло ёфтанд

Аз манзили зисти Эду-ард Ставитский, собиќ ва-зири энергетикаи Украина пулу тилло, љавоњирот ва соатњои гаронбањои зиё-деро пайдо карданд.

Вазорати корњои дохилии Украина бо нашри баёни-яе гуфт, ки аз хонаи вазири собиќ, ки аз Украина гурех-тааст, 42 килограмм тилло ва чањор миллиону њаштсад њазор доллари наќд ва со-атњои гаронбањо пайдо карда гирифтанд. Эдуард Ставит-ский масъули музокирот дар бораи воридоти нафту газ аз Русия буд.

Додситонњои Украина рўзи љумъа Евњен Бакулин, собиќ раиси ширкати «Нафтогаз»-ро бо гуноњи дуздии 4 милли-ард доллар дастгир карданд. Муфаттишони украинї тайи чанд рўзи гузашта хонањои дањњо нафар аз мансабдорони собиќ дар њукумати Украина-ро тафтиш кардаанд.

Нархи хонањо ба кї гаронї мекунад? Новобаста аз он, ки солњои

охир дар маркази вилояти Суѓд корњои сохтмонии биноњои баландошёна аз нав эњё шуда, дар муддати кўтоњ чандин имо-ратњои нави замонавии чандќа-бата ќомат афрохта бошанд њам, вале масъалаи таъминоти ањолї бо манзили зист то њол мушки-лоти №1 боќї мемонад. Зеро ба гуфти сокинон нархи ин хонањо гарон аст. Алалхусус, ба он на-фароне, ки иљоранишинанд ё донишљў њастанд.

Баъзан ваќт, нархи хона дар тўли сол ба ќавле фоиз ба фоиз зиёд мешавад. Ин дар њолест, ки аксари мардум даромад ё маоши рўзмарра доранд.

Алњол дар маркази вилоят нархи иљораи як ё ду хонагї вобаста ба шароити дохила аз 400 то 1000 сомонї баробар аст. Хусусан, муайяншавии нархи баланшавии хонањо ва њамчу-нин иљорапулии он ба худ як фасле њам доштааст. Зеро ба гуфти Хусрав ном донишљў аз ноњияи Шањристон ин амал ваќти саршавии соли хониш, ки ниёз ба он зиёдтар аст, баръа-ло дида мешавад. Ба гуфти ў, кофту коби хона, махсусан нар-хи иљорапулї, алалхусус дар фа-сли хониш, барои онњо як дарди сари калон аст, зеро баъзан ваќт бо шунидани нархи хона дилњо ба тапиш медароянд. Ва худ ба худ мегўяд, гароншавии нархи хонањо ба фоидаи кист?

Вале тавре Рустамљон Кари-мов, ки худ њамчун муњандис дар яке аз коргоњњои шањр кору фаъолият дорад ва алъон тўли 6 сол боз иљоранишин аст, иброз дошт,ки ин раванд аксаран ба шахсони оиладор таъсири ман-фи дорад. Зеро агар нафари иљоранишин ду ё се чор фарза-нд дошта бошад он ба касодии оила оварда мерасонад. Зеро бо маоши 600-700 сомони, харида-ни хона як тараф истад, пўшо-нидани нархи иљорапули бисёр њам гарон аст.

Агентињо барои хона ёфтан чї наќш

мебозанд? Дар ин раванд, њар касе, ки

хоњ нохоњ хона харидан мехоњад ё иљора гирифтан, дар ќатори кофтукоби хонаи ба худ муво-фиќ , боз бањри тезтар дастра-сии он ба агентињои кор бо ха-риду фурўши хона низ мурољиат мекунад. Вале на њама ваќт ин

амал натиљаи дил-хоњ медињад.

Тавре Шараф-нисо Зоидова, сокини шањри Хуљанд иброз до-

шт: “ман бо шавњарам ва бо ду келинам дар як хонаи ду њуљраги тўли якчанд сол истиќомат до-рем. Хостем барои писару ке-лини калони як хонаи иљораро дарёфт намоем ва ахирон дарёфт њам намудем. Хонаи дуњуљрагї аз микроноњияи 18 бо шароити миёнаи зист. Дар ин самт ба мо як корманди агентии кор бо ам-воли ѓайриманќул кўмак намуд. Нархи иљорапулии он дар як моњ 800 сомони гапзанон шуд. Писарам бањри супоридани ма-блаѓи иљорапулї маљбур шуд, ки дар ду љой кор кунад. Вале моњи шашум ваќте худи соњибмулк аз сафари хизматї баргашт ва ба-рои азназаргузаронии ањволи хонаи ба иљорадодааш омад, маълум гашт, ки вай ин хонаро барои иљора ба нархи 600 со-монї ба он љавон супоридааст. Ва хонаи дувуме, ки вай алњол пас аз сафари хизматї дар он иќомат мекунад, низ ба иљора дода будааст, ки он низ чунин шароит доштаасту вале нархи он 550 сомонї арзиш доштааст”.

Ба гуфти Шарафнисо пас аз дарёфтани чунин њолат, вай гу-мон дорад, ки яке аз сабабњои баландшавии нархи на танњо иљорапулї, балки хонањо низ мањз чунин агентињо њастанд.

Айни њол дар шањри Хуљанд якчанд чунин агентињо амал до-ранд, ки ба мизољон мувофиќ ба табъу хосташон на танњо хо-нањоро аз биноњои баландошё-на, балки њавлињои истиќоматї дарёфт менамоянд.

Зимни сўњбат яке аз корман-дони чунин агентї, ки нахост номаш дар рўзнома дарљ шавад, иброз дошт, ки “дар шароити бозоргонї ин њам кор асту њам роњи дарёфти маблаѓ, зеро на њар кас бо он машѓул мешавад. Ак-саран худи шањрвандон хоњиш доранд, ки хонаи худро бо нархи дилхоњ ва тез фурўшанд. Баъ-зан бањри дарёфти хонаи дил-хоњ барои мизољ чанд рўз сарф

мешавад. Ва илова намуд, ки бештари иљорадињандањо аз додани хонаи худ барои иљора ба донишљўйписарон худдорї мекунанд. Зеро онњо хонаро тоза нигоњ намедоранд. Барои њамин дар аксари эълонњои хо-нафурўшї навишта шудааст, ки хона барои донишљўйдухтарон ё шахсони оиладор супорида мешавад. Аз ин лињоз чунин омилњо њам аксарият ваќт са-баби болоравии нархњо мегар-данд”.

Бозори хонафўрушонро кї

гарм мекунад?Инчунин дар раванди хо-

нањои иљоравї, нархи худи хонањо низ баланд меравад. Мувофиќ ба маълумоти пеш-нињодкардаи идораи КВД «Таъинї нархгузори дар соњаи сохтмон», пеш аз њама ба на-рхи бозоргирии хонањо чунин омилњо ба монанди -талабот ва пешкашкунї, сифати хона ва љойгиршавии он таъсир дорад.

Дар охири соли 2013 дар шањри Хуљанд нархномаи бо-зории 1метри квадратии хона аз $300 то $1000 ташкил дод. Њамчунин, нархгузорї аз ма-кону мавзеи бунёди манзил низ вобастигї дорад.

Айни њол дар якчанд ми-кроноњияњои шањр сохтмони биноњои баландошёна рафта истодааст. Онњо аксаран аз 5 то 11 ошёнаанд ва аз тарафи соњиб-корони инфиродї сохта шудаи-стодаанд. Тавре аз сўњбат бо яке аз намояндагони чунин ширкат аён гашт, ошёнаи поёнии ин би-ноњо њамчун маѓоза истифода шуда боќимонда њамчун ман-зили истиќомати ба њисоб мера-ванд. Бинои маскур аз хонањои дуњуљрагї ва сењуљрагї иборат буда, њар як метри квадратии он ба $700 баробар аст.

Ин љо бояд гуфт, ки шумо бо

ин нарх танњо хонаеро харидан имкон доред, ки он бе таъмири дохили њаст. Ба њисоби миена, агар як манзили 2 њуљрагии нав 80 метри квадратї бошад, пас арзиши он $56 њазор мешавад. Ва дар сурати бо хости худ таъ-мир намудан он боз гаронтар мешавад.

Ин љо суоле ба миён меояд, ки оё аз тарафи чунин шир-катњои сохтмонї ба харидорон дар ваќти хариди хона ягон им-тиёзе дода мешавад? То он да-ме, ки маълумот гирифтем, дар ваќти харидорї намудан шумо метавонед сараввал нисфи ма-блаѓро бояд њатман пешпардохт кунед ва баъдан боќимондаро дар мўњлати шаш моњ пардозед. Дар ин сурат њам на њар як шахс чунин имкони пардохро дорад. Њол он , ки маблаѓи хона му-вофиќ ба љойгиршавии ошёна пастару баландтар аст. Дар ошё-нањои поёнї то 5 баландтар, аз он боло пасттар. Вале новобаста ба ин мувофиќ ба гуфти намо-яндагони ширкатњои сохтмони аксари биноњо њол он, ки сохта нашудаанд алъон соњиб доранд, зеро бо тариќи пешпардохт сох-та шудаистодаанд.

Аммо чунин нарх барои акса-рият дастнорас аст ва онњо танњо дар дил орзуи соњиби манзил шуданро мекунанду халос. Ё ин, ки ба муњољират мераванду ба маблаѓи ба даст оварда ягон хо-наи биноњои кўњнатар мехаранд.

Њол он, ки дар раванд, на-рхи хонањои солњои 80-ум ва аввалњои 90-ум сохта шуда низ боло рафтанд. Мисол, хонаи 1 њуљраги мувофиќ аз љойгирша-виаш аз 20 то 30 њазор доллар баробар аст, ки он њам на ба ак-сарият дастрас аст.

Дар таљрибаи љањонї ки-шварњое њастанд, ки ба хотири дастгирии мардум ва таъмини ањолии худ, алалхусус ононе, ки ќудрати хонахарї надоранд, хонањои нисбатан арзонро сохта мефурўшанд. Мисол, дар Фе-дератсияи Руссия махсус бар-номањо њастанд, ки мувофиќ ба он ба шахсони хонахар ѓайр аз манзили арзон сохтан додан, кредитњои аз 5 то 10 сола дода мешавад.

Дар мамлакати мо бо дастги-рии њукумат чунин тадбирњоро љорї кардан мумкин аст, - ме-гўяд соњибкори дар боло зикр-шуда. Ба гуфти ў соњибкорон бояд имкон дошта бошанд, ки бо дастгирии маќомотњои мањалли хонањои истиќомати бунёд кунанд. Ин њам ба манфи-ати шањрванд, њам давлат ва њам соњибкор мешавад. Аммо алњол дар мо аксар соњибкорн танњо бо маќсади фоида ба даст овардан фаъолият мекунанду халос.

Абдуањад ДАДобоев, “Тољикистон”

Миёнаравњо чаро нархи хонаро дар Хуљанд боло мебаранд?

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон њуќуќ8

Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шўъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

Чанд сол пеш зани шир-фурўше аз дењаи Ќулписта ба хонаамон мењмон шуд. Њамроњаш бачаи тахминан 22-23-солааш буд ва бештар чашмони он бача, ки калон-калон буданду дар косахо-наи худ њангоми гапзаниаш бозї мекарданд, таваљљуњи моро ба худ љалб кард.

-Љавон њам аз зиёд нигоњ кар-дани ман чизеро пай бурд, ки каме хиљолатомез гуфт:

-Ако, чашмони ман ин тавр набуданд, маро дар армия њам-хизматњоям зада, ба ин њол рас-онданд.

-Пас ба љое мурољиат накардед?-пурсидам аз ў.

-Ба кї мурољиат мекардам, кї ба доди мо мерасад?-гуфт афсурдањолона он љавон.

Аз байн 6 сол гузашт, вале чашмони иллатии он љавони хушќаду зебо њељ аз лавњи хо-тирам дур намеравад. Кадом бепадар ўро ба ин њол расонида бошад,-худ ба худ суол мекардам ман.

Аз њодисаи ба сари сарбози ќисми њарбии марзбонии 2620 омада, ањли хонадони мо огоњ шуда, њамон љавони чашмо-наш маљрўњ шударо ба ёд овар-данд. Мувофиќи хабарњои ба мо расида Шањболро сарбози ќисми њарбии номбаршуда Ус-мон Ѓайратов дар њузури чанд тан аз њамхизматњояш латкўб карда, гарданашро шикаста-аст. Бино ба иттилои муовини прокурори њарбии Гарнизони шањри Душанбе нисбати Усмон Ѓайратов, ки ба њайси фелдшер дар бунгоњи тиббї кор мекард, барои вайрон кардани ќоидањои низомии ќисми њарбї бо мод-даи 373 ќисми 2 парванда боз шудааст.

Падари Шањбол Мирзоев гуфтааст, ки писараш Шањбол Мирзоев шаби 8-март аз љо-ниби њамхизматонаш мавриди латукўб ќарор гирифтааст.

Шањбол маълумоти олии њуќуќшиносиро дорост. Барои љойи кори муносиб ёфтан ба ў билети њарбї намерасид. Хост дар сафи Артиш хизмат кунаду баъд ба ихтисоси худ кори табъи дил ёбад. Ў моњи њафтум буд, ки дар ќисми њарбии неруњои ма-рзбонии Тољикистон дар ноњи-яи Рўдакї хизмат мекард. Айни замон дар беморхонаи Ќарияи

боло бистарист. Ба гуфтаи Нўъмон Мирзоев, падари Шањбол, сарбозо-ни як сол пеш ба хизматомада ё тав-

ре ки мегўянд «дед»-њо писараш Шањболро маъюб кардаанд, зе-ро гарданаш шикаста, як пояш аз њаракат мондааст. Шањбол Мирзоев гуфтааст шоми 8-март дандонам дард кард ва нуќтаи тиббии ќисми њарбї рафтам. Њангоми бозгашт дар њавлї ма-ро Усмон Ѓайратов бардошта, ба замин зад, дигар дасту пойњо-ям аз њаракат монд. Вай ба бо-лоям баромад. Њарчанд гуфтам дасту поям бе њаракат аст, касе маро гўш накард. Маро ба дарун дароварда чанд нафари дигар ба пойњоям оби љўш рехтанд, лез-ва заданд, сўзан заданд, ки њис мекунам ё не.

Њолати Шањбол бад буд. Агар онњо ќасди бад намедоштанд, чаро ўро баъди як шабонарўз ба беморхона оварданд?

Рўзи 24 март барои бори дигар аз њоли мариз Шањбол Мирзоев ошної пайдо кардан ба бинои 5 ошёнаи сеюми беморхонаи Ќарияи боло омадам. Соат 1540 буд. Барои вориди њуљрањо шудан боз 20 даќиќа мунтазир шудан лозим. Нафарони зиёде барои дидани беморњои худ ома-да буданд. Онњо дар њар хусус суњбат мекарданд. Сухан аз сар-бози маъюб бештар буд.

-Охир ў чї гуноњ дошт, њатто мўрчаро озор намедод,-гуфт ба-родари Шањбол њангоми суњбат бо як хешованди љавонаш, ки ў њам дар пушти дар барои даро-мадан интизорї мекашид.

Он љавон, ки худашро Хай-рулло муаррифї кард, хомўш истода, бародари Шањболро таъкид мекард, ки сабр кунад, њамааш наѓз мешавад.

Хайрулло гуфт, ки соли сеюм аст, ки дар яке аз донишгоњњои олии љумњурї тањсил мекунад.

Шањбол Мирзоев хеши на-здикашон аст.

-Баъзе овозањо шуд, ки гўё њамхизматаш бо ў гўштин ги-рифта бошад,-гуфт Хайрулло.

Ин навъи гўштини навбаромад бошад, магар ки кафњоятро ба лезва мебуранд, ба пойњоят оби љўшомадагї мерезанд. Ваќте ки аз бунгоњи тиббї Шањбол баро-мад, фелдшери ќисми њарбї Ус-мон Ѓайратов як бинем гуфта, ўро бардошта, ба замин мезанад, чанд нафари дигар њамроњ шуда, ўро лагадкўб мекунанд. Баро-бари аз њуш рафтанаш ба хонаи алоњидае дароварда мепартоянд. Рўзи дигар ўро ќасам медињанд, ки агар сирро фош накунї, мо туро ба беморхона мебарем. Њангоми ба беморхона овардан дар мошини командир магни-тофонро баланд мекунанд, то оњу нолиши Шањболро касе нашунавад,-афзуд Хайрулло. Зане, ки дар он љо нишаста буд ва ба суханони мо гўш мекард, гуфт:

-Ин гуна љавонони вањшита-биатро њељ гоњ бахшидан мумкин нест, бигузор мањбасаш кунан-ду барои дигарон дарси ибрат шавад. Аќрабаки соат 1600-ро нишон доду мо ба њуљраи 6-ум, ки дар он љо Шањбол мехобид, ворид шудем. Шањбол ба ќавли духтурон дар тањи «капл» хоб буд. Модараш бо чењраи ѓамгин ба курсие менишаст. Зани ди-гаре, ки худашро аз хешони на-здики Шањбол гуфт, дар пањлўи кати хоби бемор нишаста, чашм аз чењраи ў намеканд.

-Шањбол хоб аст,- гуфт мо-дари озурдааш, њамаи гапњоро мо гуфтаем.

Мо њам нахостем ўро бедор кунем.

-Ягон ѓизо мехўрад?-пурси-дам аз модараш.

-Фаќат каме обу љурѓот,- кўтоњакак љавоб дод ў.

-Аз командирњо ва њамхиз-матњояш ягон кас ба аёдаташ омад?-боз суол кардам ман.

-Фаќат як нафар омада буду халос,-гуфт модар.

-Ягон кас илтиљо накард,

ки аз гуноњи њамхизматњояш гузарад?-кунљковона суол кар-дам боз.

-Не, касе њанўз чизе нагуфтааст,-гуфт модар ва дар чашмонаш ашк њалќа зад.

Дигар нахостам бо саволњои зиёди худ хотири бе ин њам озур-даи модарро ошуфта созам ва дуои сињат ёфтанашро карда, аз њуљра баромадам.

Падари бемор Нуъмон Мир-зоев њанўз рўзњои аввал гуфта буд, ки фармондењи ќисми њар-бї ягон бор ба аёдати сарбози худ наомадааст, то бо ў масъалаи маблаѓро дар миён гузорад.

Аммо Зафар Мирзоев, фар-мондењи ќисми њарбї исрор мекунад, ки њамарўза бо падари сарбози маъюб вомехўрад, ам-мо мегўяд, «дар бораи пардох-ти маблаѓи табобат чизе гуфта наметавонам ва намедонам кї маблаѓро мепардозад?».

Айни замон дар вазъияте ќарор дорам, ки ба њамаи на-въњои кўмакњо ниёзмандам. Вай гуфт, ки ба номи Президенти Љумњурии Тољикистон Эмо-малї Рањмон ариза навишта, аз бадрафторї нисбати фарзандам маълумот пешнињод намуда, хоњони мусоидат барои ба ља-зо кашидани шахсони гунањгор њастам,-мегўяд Нуъмон Мир-зоев.

Њоло масъалаи асосї ба по хезонидани фарзандам аст, ки бар асари латукўб аз гардан поё-наш аслан њаракат намекунад ва панљањои дастонаш намељун-банд. Нусхањои ташхиси тиббии Шањболро ба Олмону Ирон ва Русия ирсол доштаанд ва мун-тазири посухи онњо мебошанд. Пас аз нашри хабари латукўби фарзандаш аз ќисми њарбї на-мояндањо омада, гуфтаанд, ки дар масъалаи таъмини доруву даво кўмак хоњанд кард. Вай афзуд, ки писарашро ташхиси томографї карда, сабти таш-

хисро ба Олмон фиристодаанд ва маълум шудааст, ки барои табобати ў 64 њазору 400 евро лозим аст.

-Ман рўзгорамро аз њисоби кор дар муњољират таъмин ме-кунам. Ин ќадар маблаѓро аз куљо меёбам?-гуфтааст ў. Ку-митаи давлатии амнияти мил-лии Тољикистон бо пахши як иттилоия ќасдан латукўб шуда-ни сарбоз Шањбол Мирзоевро аз љониби фелдшер Усмоналї Ѓайратов рад карда, таъкид намудааст, ки Мирзоев зимни гўштингирї осеб бардоштааст. Дар хабари ин нињод омадааст, “пеш аз њодисаи осебгирии Мирзоев Шањбол дар ваќти гўштингирї Ѓайратов ягон ма-ротиба мавриди лату кўб ќарор надошт. Њолати бо теѓ (лезва) буридани пойњои Мирзоев Ш. Н. њам ба њаќиќат наздикї на-дорад, танњо баъди гирифтани осеб аз љониби табибон барои муайян кардани њискунии пойњои ў бо сўзан пай монда шудааст.”Кумитаи давлатии амнияти миллї меафзояд, ки сарбози осебдида айни њол дар беморхонаи љумњуриявии Ќари-яи боло, бо тамоми лавозимоти тиббї таъмин буда, табобаташ тањти назорати табибони Сар-раёсати Ќўшунњои сарњадии КДАМ ќарор дорад: “Муо-лиљаву табобат тавре ќонун пешбинї кардааст, аз љониби Сарраёсати Ќўшунњои сарњадии КДАМ Тољикистон ва Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии кишвар ба таври ройгон таъ-мин карда мешаванд.»Бо вуљуд ин нињод таъкид мекунад, ки “феълан нисбат ба Ѓайратов Ус-моналї парвандаи љиної оѓоз гардида, тафтиш идома дорад ва њамаи шахсони сабабгор, ки беањамиятии онњо боиси осеб-гирии сарбози ќаторї Мирзоев гардидааст, ба љавобгарии ин-тизомї, то дур кардан аз ман-саби ишѓолкардаашон кашида мешаванд.”Дар ин љо гуфтанињо бисёр аст. Мо фаќат таманнои онро дорем, ки дар рафти таф-тишот кормандони сохторњои ќудратї мўйро аз хамир људо карда, сабабњои асосии маъюб шудани Шањбол Мирзоевро рўйи об мебароранд ва гунањго-рон ба љазои сазовор гирифтор мешаванд.Чаро бенизомї дар баъзе ќисмњои њарбї аз љониби «дед»-њо ё хизматчиёни пешта-ромада мисли замони Шўравї љараён дорад? Магар пеши роњи онро гирифтан имкон надорад?

Иззатбеки ИдИзод, «Тољикистон»

Гардани Шањболро кї шикаст

«дед»-њо њанўз њам дар артиш њукмронї мекунанд?

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТонќонун ва љомеа 9

Масъули гўша Эњсон ќодиров. E-mail: minbari.hukukshinos@mail.ru

Ба саволњои Шумо њуќуќшиноси идораи њафтаномаи «Тољи-кистон» Эњсон ќодиров посух мегўяд. Шумо метавонед дилхоњ саволњои њуќуќии бамиёномадаи худро ба почтаи электронии мазкур minbari.hukukshinos@mail.ru ироа намуда, дар шумораи ояндаи њафтанома посухи онњоро мутолиа намоед.

Хатнасур ба ќонуни танзим медарояд?

наберањоямро туйи хатнасур карданиям. оиди ќонуни танзим

дар ин бобат маълумот медодед?

М. Ќурбонов, истиќоматкунандаи

ш. Душанбе

Мутобиќи моддаи 9-и Ќонуни Љумњурии Тољикистон «дар бораи танзими анъана ва љашну маросимњо», хатнасур ба таври ихтиёрї дар як рўз бо иштироки то 60 нафар танњо дар доираи як чорабинї (додани зиёфат ё ош) бо харљи кам гузаронида мешавад.

Хатнасур метавонад якљоя бо туйи домодию арусї бо риояи талаботи ќонун гузаронида шавад.

Хатна бо розигии падару модар дар муассисањои тиббї ва ё аз љониби устоњои касбї, бо тартиби муќаррарнамудаи Вазо-рати тандурустии Љумњурии Тољикистон анљом дода мешавад.

Дар хатнасур маъракањои маслињатошї, бузкашї, гўштин-гирї, ордбезон ва инъом кардан, ба истиснои таќдими туњ-фањо ба тифл, манъ аст.

Падару модарон ва шахсони парастор метавонанд аз ма-блаѓњои сарфашуда то расидан ба синни балоѓат дар бонкњо ба номи фарзандон бо шартњои имтиёзнок ва бо кафолатњои давлатї суратњисоб кушоянд.

Шахсони воќеї ва њуќуќї, ки имконияти молиявї доранд, метавонанд бо иштироки комиссияњои мањаллї оид ба танзи-ми анъана ва љашну маросимњо хатнасури кўдакони оилањои камбизоат ва бепарасторро гузаронанд.

Маъракањои гањворабандон, чиллагурезон, мўйсаргирони тифл танњо дар доираи оила баргузор карда мешаванд.

Судяњоро кї таъйин мекунад?

Савол: Чї гуна талабот нисбати таъйини судяњои ноњия мављуданд ва аз љониби кї таъйин мегарданд?

О.Валиев, истиќоматкунандаи

ш. Душанбе

Ба вазифаи судяҳои шаҳр ва ноҳия, Суди ҳарбӣ, Суди иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят ва шаҳри Душанбе шахсе таъйин мешавад, ки синни ӯ аз 25 кам ва аз 65 зиёд набошад, ҳадди ақал 3 сол собиқаи кории касбї дошта бошад.

Судяҳои Суди ҳарбӣ, судяҳои Суди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия, судяҳои Суди иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят ва шаҳри Душанберо бо пешниҳоди Шӯрои адлия Президент таъйин ва озод мекунад.

ПУРСЕД, ПОСУХ МЕДИњЕМ!

(Аввалаш дар сањ.4)

Ободонї ба тариќи њашар

Дар њудуди хољагии љангал ва Боѓи маданї - истироњатии «Ѓалаба» маъракаи нињол-шинонї њар сол бо њашари умумї мегузарад. Роњбарияти муассиса бо дастгирии Маќо-моти иљроияи мањаллии њо-кимияти давлатї дар шањри Душанбе ва ноњияи Исоми-ли Сомонї корњои бузурге-ро анљом медињад. Солњои 2012 - 2013 ва се моњи соли 2014 дар њудуди муассиса 18 њазор дарахтони сўзанбаргу мевадињанда ва сояафкану ороишї шинонда шудааст. Њолати сабзондани дарахтон бошад 70 фоизро ташкил ме-дињад.

Мавсими имсолаи нињол-шинонї њам дар муассиса хуб гузашта истодааст. Му-ассиса то ин дам аз хољагињои нињолпарварии ноњияњои Ва-рзоб, Њисор ва Вањдат беш аз 5 њазор дарахтони ороишию

сояафкан ва мевадињанда харидорї намуда, ба ќувваи кормандони худ ва кўмаку дастгирии Маќомоти иљро-ияи мањаллии њокимияти давлатии ноњияи Исмоили Сомонї, ЊХДТ дар ин ноњия, Раёсати љавонон, варзиш ва сайёњии шањри Душанбе, Ва-зорати мудофиаи Љумњурии Тољикистон ва дигар маќомо-тњо дар талу теппањо ва гулга-штњо шинонидааст.

Роњбарияти Муассиса тас-мим гирифтааст, ки майдонњои байни дарахтони имсол ши-нондаро шудгор намуда, дар он кишти зироатњои гармидўст, аз љумла, љав, заѓир ва нахўд гузаронаду аз ин њисоб фоида ба даст орад. Ин њамзамон ба он мусоидат мекунад, ки њам нигоњубини дарахтон таъмин гардад ва њам замин самаранок истифода бурда шавад.

Наврўз дар «Ѓалаба»

Истиќболи љашни Наврў-зи оламафрўз дар пойтахт

солњои охир бо супориши шањрдорї аз њамин Боѓи ма-данї - истироњатии «Ѓалаба» оѓоз мешавад. Дар рўзњои љашнгирии ин Иди ниёгон талу теппањои хољагии љан-гал ва боѓи мазкур аз њарваќта дида серодам шуда, ба баз-мгоњи њаќиќї табдил меёбад ва базми Љамшедиро ба хотир меорад.

Наврўзи имсола њам бо ќадами мубораки худ ба та-лу теппањои њудуди муасси-са таровату зебої овардааст. Роњраву љойњои истироњатї бо ќувваи кормандони муас-сиса он чунон тозаю озода ва сабзу хуррам карда шудаанд, ки дили бинандаро тасхир месозад.

Рўзњои љашни Наврўз боѓ дари худро ба рўйи садњо со-кинони пойтахт боз намуда, ба сайргоњи оммавї табдил меёбад.

Нуќтањои хизматрасонї бошанд талабу ниёзи онњоро ќонеъ мегардонад.

ШЕРАЛЇ ЯЊЁЕВ

Ободкорї дар «Ѓалаба»

ё вазъият аз назарњо пинњон намонд

Љалолиддин Садридди-нов, корманди вазорати корњои дохилӣ рӯзи 24-уми март гуфт, ки тафти-ши парвандаи ќатли Умеда Рањимова собит кард, ки ин љиноят ба хотири ѓоратгарӣ сурат гирифтааст.

Љавононе, ки Умедаро куш-танд, бо ҳадафи ғоратгарӣ хонаи онҳо даромада буданд. Аммо баъди куштани Умеда аз хона

ҳамагӣ 100 доллар пайдо меку-нанд.

Самандар Амиршоеви 35-со-ла ва Саъдӣ Абдуғаффорови 34-сола, ду сокини ноҳияи Рӯдакӣ ҳастанд, ки дар љараё-ни амалиёти љустљӯйӣ аз сӯйи мақомоти интизомӣ ба гумони қатли Умеда Раҳимова, хонан-даи синфи 11 боздошт шуданд. Вазорати корҳои дохилии Тољи-кистон рӯзи 13 март аз боздошти ин ду љавон хабар дода буд.

Умеда Раҳимова, хонандаи мактаби рақами 66-и ноҳияи Синои шаҳри Душанберо рӯзи 8-уми март, ки дар Тољикис-тон Рӯзи модарон таљлил ме-шуд, бо 17 зарби корд ба таври ваҳшиёна ба қатл расанданд. Аммо ҳамакнун маълум гар-дид, ки Умедаро ду љавон ва он ҳам ба таври ваҳшиёна, 17 зарби корд зада ва дар ивази љони духтар 100 долларро ба яғмо бурдаанд.

Дмитрий Фирташ, милли-ардери украинї, ки аксари сањмияњои се корхонаи бу-зурги Тољикистон - “ТољикА-зот”, «Гулистон» ва Абреши-ми Хуљанд низ дар ихтиёри ўст, бо пардохти 125 мил-лион евро гаравпулї аз бо-здошт дар Австрия (Утриш) озод шудааст.

Ў дар аввали моњи март ба љурми фасоди молї дастгир шуда буд. Дмитрий Фирташ, ки тамоми дороии ў 3 миллиард доллари амрикої арзёбї меша-вад, солњои 2000-ум дар бахши саноати кимиёии Тољикистон

низ сармоягузорї кардааст. Со-ли 2002 бастаи идоравии сањми-яњои корхонаи “ТољикАзот”-и Тољикистонро харидорї кар-дааст ва расман ин корхона ба холдинги OSTCHEM Group, ки чандин корхонањои кимиёвиро дар Украинаю Эстония низ дар ихтиёр дорад, ворид мешавад. “Тољиказот” феълан корхонаи муштараки Тољикистону Кипр арзёбї мешавад, чун аз номи OSTCHEM Group ин корхона аз минтаќаи офшори Кипр идо-ра мешудааст. Дар пайи боздо-шти Фирташ хабари ифтитоњи парванда алайњи корхонањои “Тољиказот” ва “Гулистон”, ки

аксари сањмияњояшон ба ў та-аллуќ доранд, расонаї шуд. Ин хабарро дар суњбат бо Озодагон Исњоќ Табаров, яке аз вакилони дифои Зайд Саидов, тасдиќ кар-да гуфта буд, 5 дарсади сањмияњо дар “Тољиказот” ва “Гулистон” ба писари зерњимояаш, Хай-рулло Саидов тааллуќ доранд. Маќомоти тољик иддао доранд, ки Фирташ сањмияњоро дар кор-хонањои Тољикистон ѓайриќо-нунї аз худ кардааст. Табаров афзуд, ин парвандањо ќабл аз боздошти Фирташ боз шуда бу-данд ва давоми мантиќї баъди зиндонї кардани Зайд Саидов мебошанд.

Хўљаини «Тољиказот» бо 125 миллион гаравпулї дод ?

Умедаро барои 100 доллар куштанд?

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон сањифаи таърих10

Имсол ба зодрўзи шоир ва њофизи халќии Тољи-кистон Њикмат Ризо 120 сол пур мешавад. Вале дар сарчашмањо рўзи та-валлуди гўрѓўлихони ма-шњур сањењ нест. Иддае 30 ноябр, дигаре тобистони соли њазору њаштсаду на-ваду чор мегўянд. Дар мав-риди миќдори достонњои ќањрамонию афсонавии «Гўрѓўлї», ки аз тарафи Њикмат Ризо суруда шуда-анд, фикрњо мухталифанд.

Дар љое 35 достон, баъзењо 33 достон гуфтаанд. Дар бо-раи њаљми достонњои сурудаи њофиз назарњо мухталифанд: аз 100 000 то 120 000 раќам за-даанд. Соли ба Њикмат Ри-зо додани унвони Њофизи халќии Тољикистон дар баъ-зе манбаъњо 1963, дар дигаре 1964 нишон дода шудааст. Дар хусуси Шоири халќии Тољикистон унвон гирифтан њам андешањо гуногунанд.

Чун имсол 120- солагии њофиз ва шоири халќи Тољи-кистон Њикмат Ризо љашн гирифта мешавад, хостем ба баъзе пањлуњои номаълуми њаёти гўрѓўлихони мумтоз, ки дар боло гуфтем, равшанї ан-дозем. Бо ин маќсад бо Авази Њикмат Ризо фарзанди Њо-физи халќии Тољикистон, ки дар љамъоварии осори падар ва таъсиси осорхонаи ба номи Њикмат Ризо зиёд талош на-мудааст, суњбат доштем.

- Аввалан, падари бузур-гуворам на тобистону тира-моњ, балки аниќ 20 марти соли 1894 дар дењаи Ёнахши имрўза ноњияи Файзобод та-валлуд ёфтааст. Барои исбот нусхаи шањодатнома дар бо-раи таваллудро дар даст до-рем. Баъдан, чанде пеш аз бойгонии бародари нињоят ќадрдони падарам Ањмад Ња-санов аз ноњияи Масчоњ до-стони 34 –уми сурудаи падар-ро пайдо намудам, ки барои мо басо гаронбањо ва ифтихор аст. Ба муносибати 120-сола-гии Њикмат Ризо дар хонаи њофиз, дар суроѓаи мањал-лаи Буни Њисораки ноњияи

Синои пойтахт осорхона таъсис додем. Дар осорхона њамаи достонњои «Гўрѓўлї», ки Њикмат Ризо сурудаанд, дар шакли диску лента ва ди-гар достонњои эљоднамудаи ў, асбобњои мусиќї, либосе, ки бо он дар дањаи адабиёт ва санъати Тољикистон дар Мо-скав баромад намудаанд, ки-тобу маќолањое, ки дар бораи њаёт ва эљодиёти њофиз ва шо-ири халќї навишта шудаанд, њамчунин дастхатњои худи ўро гирдоварї намудем. Тибќи маълумотномаи Бойгонии марказии давлатии Љумњурии Тољикистон, ки дар даст до-рем, унвони Њофизи халќии Тољикистон ба Њикмат Ризо барои тарѓибу ташвиќи суру-ди мусиќии халќї ва иљрои достонњои «Гўрѓўлї» аз 11 маи соли 1964 тањти раќами 259 дода шудааст. Њамчуни бо ќарори Маљлиси вакилони халќи шањри Душанбе кўчаи «Железняк»-и ноњияи Сино ба номи Њикмат Ризо гузошта шуд.

Дар бораи Њикмат Ризо ва достонњои кањрамонию афсонавии «Гўрѓўлї» Азиз-бек Зиёев, шогирди Њикмат Ризо, гўрѓўлихон чунин ан-деша дорад.

- Устод Њикмат Ризо шах-си донову закї ва мењрубон буданд. Табъи баланди њам шоирї ва њам њофизї дош-танд. Ёд дорам, дар мањфи-ли шеъру адаб, алалхусус дар назди устод Мирзо Турсун-зода, Боќї Рањимзода, Сай-далї Вализода, устод Њикмат Ризо эњтироми зиёд доштанд. Доим аз њолу ањволашон ха-бардор мешуданд. Ногуфта намонад, Њикмат Ризо дар таърих ягона шахсест, ки њам унвони Шоири халќии Тољи-кистон ва њам Њофизи халќии Тољикистонро доро мебо-шанд. Соли 1977 бо ќарори Иттифоќи нависандагони

Тољикистон ба устод Њикмат Ризо мошини сабукрав туњ-фа карда шуд. Ќариб 30 сол дар пањлўи устод будам. Аз ў натанњо санъати њофизї, балки одаму одамгариро ёд гирифтам. Устодро дар њама љо- Хатлону Бадахшон, Суѓ-ду Њисору Ќаротегин хуш ќабул мекарданд. Дар мисо-ли ќањрамонњои достонњои «Гўрѓўлї» шунавандагон тарбия меёфтанд, њисси ва-тандўстї, худогоњию худши-носиашон баланд мегардид. Аз устод 33 достон месароям. Дўстдорони зиёди достонњои «Гўрѓўлї»-ро медонам. Аммо аз як чиз сахт дилгир шудам. Гўё «Гўрѓўлї» моли мардуми мо набошад. Њоло он ки но-ми њамаи мавзеъњое, ки дар достонњо сухан меравад, чун Балљувон, Шањристон, Баѓ-лон тољикианд, ќањрамонњо, ба мисли Аваз, Нуралї, Ше-ралї, Гулширмоњ, Гулинор, Гулмунаввар амсоли ин њама тољиканд.

Соли 1997 дар њамоиши гўрѓўлихонони љањон дар шањри Париж, ки 39 давлати љањон иштирок доштанд, яке аз љойњои намоёнро ишѓол намудам. Санъатшиносони машњури дунё ба «Гўрѓулї» бањои баланд доданд. Боз дар чандин мањфилу азназаргуза-ронии гурѓўлисароёни сатњи љањонї иштирок намудам. Мазмуну мундариља ва сабки «Гўрѓулї»-и тољикї аз дигар гурѓўлисароњо тамоман фарќ дорад. Боре њам нашунида-ам касе даъво карда бошад, ки моли миллати ман аст, аз тољик нест. Дар мо бошад, баръакс, моли худамонро ќабул надорем, ба дигарњо нисбат медињем. Чизи дига-ре, ки маро сахт ба ташвиш овардааст, аз байн рафтани ин санъат аст . Имрўз гўрѓу-лихонњо ќариб ангуштшумо-ранд. Пештар озмун-азназар-

гузаронињои гўрѓулихонон доир мегардид. Истеъдодњои нав рўйи сањна меомаданд. Аз ин рў, мактаби гўрѓўли-хононро бояд эњё кард. Љо-нибек Асрориён муаллифи китоби «Гўрѓўлї» ба бањои додаи журналисти франсуз «Њомери асри ХХ» ба Њикмат Ризо хушбин нест. Њомери нобинои юнонї- афзуд ў бо ду достони парокандааш: «Иллиода» ва «Одиссей» ба Њикмат Ризо, ки 120 њазор мисра достон сурудааст ва дар хазинаи Пажуњишгоњи забон ва адабиёти ба номи Рўдакї мањфуз аст, наметавон ба Њо-мер ќиёс кард.

Њикмат Ризо аз мумтоз-тарин донандаи эпоси мар-думї ва суннатњои халќї мањсуб меёбад. Шогирдо-ни зиёд тарбия намуд. Вале ў намедонист, ки дар садаи 21, эпоси «Гўрѓўлї» дар ва-танаш камарзиш мегардад ва моли мардуми бегона ќалам-дод мешавад. Њикмат Ризо агар зинда мебуд, 120 њазор мисраъро, ки дар маѓзу дил љо додаву ба умеди ба оянда-гон мерос мегузорад, муфт ба бегонагон намесупорид,- мегўяд Љонибек Асрориён. Тавре дар боло ишора рафт, Њикмат Ризо њам шоир ва њам њофиз буданд. Дар асарњои ў руњи замон эњсос мешавад. Масалан, Њикмат Ризо дар бораи сохтмони роњи мо-шингарди Душанбе-Хорўѓ, ки бевосита иштирокчии ин сохтмони азим буданд, ба ту-файли он минтаќањои куњи-стон бо њам пайваст гардида, шањру дењањо бунёд меёфт, достон бо номи «Роњсозї ва ободонї» эљод намуд. Шоир ба назди роњсозон рафта, до-стонро месуруд, бо ин руњия коргаронро баланд мебардо-шт. Дар ваќти кишту кори бањорї, љамъоварии њосил њофиз Њикмат Ризо њамеша

дар пањлўи дењќонон ќарор дошт. Дар солњои Љанги Бу-зурги Ватанї шоир достони »Љанги Ватанї»-ро навишт, ки ба корнамоињои љангова-рони дењааш бахшида шуда-аст.

Њикмат Ризо њар љое, ки мерафт, гули сари сабади суњбату мањфил ба шумор ме-рафт. Лањни хониши ширини тољиконаи достонњои ќањра-монию афсонавии «Гўрѓўлї» ўро дар байни мардум мањбу-бу машњур гардонда буд.

Соли 1960 дар шањри Москва ба Конгресси 25-уми шарќшиносони љањон омод-агї мерафт. Аз Президенти Конгресс ба номи Њикмат Ризо даъватнома омад, то аз »Гўрѓўлї» порчањо сарояд. Дар ин њамоиши байналхалќї аз 97 кишвари олам намоян-да иштирок дошт. Гўрѓўли-хони тољик бояд дар њаљми дањ даќиќа бандњои алоњидаи достонњоро мехонд. Шарти асосї риояи ќатъии њамин меъёр ба њисоб мерафт. Ба сањна Њикмат Ризо мебарояд. Ў бо љелаки тољикї ва дутор аз «Гўрѓўлї» порчањо месаро-ид. Ањли толорро садои дил-навози гўрѓўлихон ба худ љазм мекунад. Ваќти људошуда ба њофиз анљом меёбад. Аммо аксарият илтимос менамо-янд, ки ў боз хонад.

Президенти Конгресс Бо-бољон Ѓафуров, ки дар ќатори аввал менишастанд, бо имо ба Њикмат Ризо ишоракунон луќма партофт: «Маст шав, акаи Њикмат!». Ин ба Њикмат Ризо рўњ ва илњом бахшид. Расо якуним соат ў порчањоро аз «Гўрѓўлї» бо дутор хонд.

Истеъдоди худододи Њикмат Ризо сабки махсуси хониши ў њамаро дар њайрат гузошт. Донишманди маъру-фи Эрон Саид Нафасї, ки дар ин форум иштирок мекард, аз номи њамаи олимон изњо-ри миннатдорї баён намуд. Журналисти франсуз аз ќо-биляти фавќулоддаи гўрѓўли-хони тољик дар њайрат мон-да, вайро «Њомери асри ХХ» номид.

Фолклоршиносон аз Њик-мат Ризо беш аз 100 000 мисра, ки 34 достони «Гўрѓўлї»-ро ташкил медињад, навишта ги-рифтаанд, ки пурќиматтарин нусхаи ин њамосаи бузург ба шумор меравад. Инчунин аз ў дар њудуди 25 љузъи чопї афсонаю ривоят ва хотирот ба ёдгор мондааст. Итминон до-рем, бахшида ба 120- солагии Њикмат Ризо фолклоршино-сону санъатдўстон ва дигарон дар бораи эљодиёти Њикмат Ризо андешањои њудро баён хоњанд кард.

Шоњљони АбдурАсул

Маст шав, ака!Њикмат Ризо дар Конгресси љањонї меъёрро риоя накард…

Бобољон Ѓафуров:

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТон 11мавлуднома

27 март - ЕлизавЕта Крилова (1899-1978), 115- солагии зо-

дрўзи олимаи соњаи тиб.

-роза муллољонова (1944), 70- солагии зодрўзи са-рояндаи опера, Њунарпешаи шоистаи Тољикистон.

-Шамсиддини Шоњин (1859-1894), 155- солагии

зодрўзи шоир. - Рўзи байналмилалии театр.

28 март -суннатуллои абдулло (1954), 60- солагии зодрўзи

нависанда. -рустам бобољонов (1954), 60- солагии зодрўзи оли-

ми соњаи иќтисод.

-75- солагии таъсиси (1939) унвонњои Артисти Халќии РСС Тољикистон (аз соли 1990 Њунарпешаи халќии Тољикистон); Артисти Хизматнишондодаи РСС Тољикистон (аз соли1990 Њунарпешаи шоистаи Тољикистон); Арбоби хизматнишондо-даи санъати РСС Тољикистон (аз соли 1990 Ходими шоистаи њунари Тољикистон, аз соли 1997 Арбоби њунари Тољикистон); Ходими хизматнишондодаи илми РСС Тољикистон (аз соли 1990 Ходими шоистаи илми Тољикистон, аз соли 1997 Арбоби илм ва техникаи Тољикистон).

29 март -абдулњай Ќаландар (1944), 70- солагии зодрўзи шо-

ир.

-тўтихон Фозилова (1934), 80- солагии зодрўзи олимаи соњаи кишоварзї.

30 март - Эдуард дмитриЕв (1934), 80- солагии зодрўзи олими

соњаи геология. -мусаллам ПоШоЕва (1914-1989), 100- солагии зо-

дрўзи актрисаи театр, арбоби фарњангї.

-хайриниссо ЮсуФї (мавлонова) (1964), 50 - солагии зодрўзи арбоби давлатї.

31 март -аблуњамид маљидов (1949), 65- солагии зодрўзи

журналист.

-султон наврўзов (1939), 75- солагии зодрўзи до-ктори илми фалсафа, профессор, Арбоби илм ва техникаи Тољикистон.

1 апрел -Фаина абдурањмонова (1939), 75- солагии зодрўзи

олимаи соњаи педагогика. -нЕъмат бозоров (1954), 60 - солагии зодрўзи доктори

илми тиб, профессор. -ибодулло маШрабов (1954), 60- солагии зодрўзи

актёри театр, Њунарпешаи халќии Тољикистон, дорандаи Љоизаи давлатии ба номи Рўдакї.

-мубораК (исроилова тољиниссо) (1929), 85 - солагии зодрўзи шоира.

Таквими

Масъули гўша Ёрмуњаммади Сучонї. • E-mail: rahimzoda@pressa.tj

Наврўзи љўгињомилисањои Панљакент рўзи идро ба

онњо «табрик» гуфтанд Чун дар бораи анъаноти

наврўзї њамарўза мегуян-ду менависанд ва дар сар то сари кишвар имрўз онро ќариб, ки якхела љашн ме-гиранд, дар ин бора чизе намегўем. Аммо Наврўзи панљакентињо имсол ви-жагињои худро дошт, ки дар ин бора чанд сухан мегўем.

Ќабл аз њама, дар ин ноњия намоиши њунарњои халќї дар љашни Наврўз ба њукми анъа-на даромадааст. Аз минтаќаи Дарвозаи Бухорои шањр то назди њайкали устод Лоиќ њар як љамоати дењот ва кор-хонаи саноатии шањр мањсу-лоти кормандони худ ва со-кинонро ба намоиш гузошта буданд, ки хеле диданбоб буд. Махсусан њунари дастони за-нони чирадасти ин диёр ба њусни Наврўз њусни нав зам менамуд. Мардум даста-даста аз њавои наврўзї нафас ме-кашиданду бо њавои суруди њофизони мањаллї мераќси-данд. Њунарнамоии ансамбли оилавии Аслиддин Масто-нов- «Ганљина» варзишгоњи шањрро ба њунаристони су-руду тарона табдил дода буд, ки хурду бузург аз он њаловат мебурданд. Ошпазњои бењта-рини ноњия њунари пухтупази худро бевосита дар майдони назди бинои њукумат пешка-ши мизољон мекарданд. Ху-лоса, шањр сар то по ид буд. Аммо…

…Кўдаки таќрибан чор-панљсолае муштчањояшро ба чашмони гиряолудаш моли-да њиќќос мезад. Ба сараш хам шуда сабаб пурсидам. Бо забони кўдаконааш гуфт,

ки пулашро кадом як хо-ла гирифтааст ва бо даст ба самте ишора намуд. Дар он љо љўгизане аз писарбачаи мактабхон пул талаб мекард. Аммо писарча пули дар кафи даст доштаашро мањкамтар фишурда, аз назди љўгизан дуртар рафт. Мушоњида наму-дам, ки дар байни издињоми сайркунандагон њамкасбони ин љўгї хеле зиёданд. Аз дух-тарчањои панљ-шашсола сар карда, то кампирљўгињо дар рўзи ид ба «шикор» баромада буданд. Яке аз китфи марде кашида «хайр кунед» мегуф-ту дигаре хоњиш менамуд, ки фол бинад. Ин касби љўгињост ва мардум ба ин одати онњо худ одат кардаанд. Аммо чизи дигаре маро ба њайрат гузо-шт. Чаро дар ин рўз, ки ода-мон ба хотири истироњат ва тамошои Наврўз ба кўчањои шањр рехтаанд ва мехоњанд андаке ѓубори дар давоми сол љамъшудаи дили худро тоза кунанд,боз њам аз дасти ин талбандагон бо табъи хи-ра ба хонаи худ баргарданд? Магар њомиёни онњо-мили-сањо вазифаи худро танњо дар он мебинанд, ки дар ин рўз ягон мољаро байни мардум нашавад? Албатта талбанда-гон дар њама љо њастанд, вале бубинед, ки дар пойтахти ки-шварамон, дар рўзи ид ба ин чї гуна муносибат мекунанд. Милисањо кўшиш менамо-янд, ки то ќадри имкон дар боѓњои истироњатї ва дигар идгоњњо шумораи талбан-дагон камтар бошанд ва ба истироњату сайру гашти мар-дум халал нарасонанд.

… Х о с т а м я г о н њ о м и и њуќуќро ёфта дар ин бора

гўям. Канори роњ як милисае, ки погонњои сержантї дошт ва ба рафтуои одамонро на-зорат мекард, наздик шудам ва дар ин бора гуфтам. Ме-донед чї љавоб дод? «Хайр вай љўгї дия, магар њамин-ро намефањмед?» Љўгї буда-ни вайро ку ман мефањмам, аммо ту вазифаи худатро то охир медонї? Медонї, ки ба ѓайр аз кафили бехатарии сокинон будан боз муаззаф њастї, ки ба истироњати онњо касе халал нарасонад ва бању-даю бењуда аз остинашон ка-шида «идпулї дењ,ака,хола, таѓо,бача…» нагўяд. Он гоњ табъи кўдаке, ки падараш ба вай чанд сомонї барои ид до-даст, хира намешаваду ў бо чашмони гиряолуд ба хона барнамегардад…

Додани як-ду сомонї ва ё чанд дирам дар рўзи ид ба љўгї ва талбандањо киссаи ягон касро хароб ва ё ба буља-аш халали зиёд ворид наме-кунад ва бисёрињо тайёранд, ки худашон дар ин рўз ба касе мукофоте дињанд. Аммо тавре мегўянд «Њар сухан љоеву њар нукта маќоме дорад». Аммо ваќте, ки мардум бо табъи хуш сайру саёњат доранд ва кўдакон шодию бозї меку-нанд, «љўгихолањо» набояд дар ин њолат табъи эшонро бо эзмагї (хирагї)-и худ тира созанд… Ид ид аст ва дар он бояд шодию сурур њукмрон бошад.

А.АЊМАДЗОДА,Панљакент -Душанбе

(Дар акс-њунармандони панљакентї дар Наврўз

эљоди худро ба намоиш гузоштаанд)

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон таблиѓ12

• Њавлї бўстонсаро • Таъљилан! 3-њуљрагї, ошёнаи 1,

86 кв.м. кўчаи Н. Махсум, бе таъмир, сохтмони нав. Тел:93-812-65-75

• Таъљилан! 2 њуљрагї, ошёнаи 3, сохтмони нав, 105 кв., кўчаи Бухо-ро 4. Тел: 93-812-65-75

• Таъљилан! 2 њуљрагї, 105 кв.м., ошёнаи 7, сохтмони нав, 110 кв.м. кўчаи Бухоро 4. Тел: 93-812-65-75

• Хюндай старекс соли барориш 2000, 14-то љой дорад. Тел:93-533-21-03

• Таъљилан! Бинои тањхона, ки масоњаташ 208 метр аст, кўч. Н.Махсумов 6. Тел: 93-812-65-75

• Насби антенаи моњворавї- Ан-дрей. Тел: 918-76-74-08

• Месозем панљара, панљарањои оњанин, дарвоза, дарвозањои оња-нин, пештоќ, ќатораи панљарањо. Тел: 918-44-02-33, 935-44-02-33, 907-44-02-33

• Ба боркаш ниёз дорем. Тел: 918-24-24-09

• Маркази тибби халќии “Ки-миёи саодат”: њамаи намуди пара-зитњо, кирмњо ва гиљањо “шлакњо”, дисбактериоз, сангњои рўда, (лям-бля, остритса, аскарида ва ѓ.) су-роѓа: н.Рўдакї, љамоати Зайнабо-бод, дењаи Сароб (Коммунизми пештара), тел: 901-500-760, 919-01-71-73, 917-33-33-55, 918-12-52-12

• Дипломи гумшудаи № 618306, ки онро 30.05.1990 сол Омўзиш-гоњи касбии техникї № 3 ш.Ду-шанбе ба Мањмудов Воњид Салихо-нович додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Санади гумшудаи серияи АА 0030007, ба номи Исмоилов Насим бе эътибор дониста шавад.

• Дафтари мењнатии гумшуда се-рияи № 0034419, ки онро 22.02.2005

сол ба Муминов Алишер Мама-дулоевич додааст, бе эътибор до-ниста шавад.

• Патенти гумшуда РМА 125549574, ки онро н. Фирдавсї ба Исломов Насим Асрорович дода-аст, бе эътибор дониста шавад.

• Патенти гумшуда № 0230309, РЯМ 0330169758, ки онро н. Фир-давсї ба Њусейнова Бањригул дода-аст, бе эътибор дониста шавад.

• Дипломи гумшуда № СТ-1377172, ки онро соли 1994 Техни-куми Сохтмонии Душанбе ба Тал-баков Саидљафар Сафарович дода-аст, бе эътибор дониста шавад.

• Шањодатномаи гумшуда РМА 045243585, РЯМ 0430001987 ба номи Гургулиев Акмал Асламович бе эътибор дониста шавад.

• Шањодатномаи гумшуда № 0049776, РМА 095299605, РЯМ 0930013755 ба номи Рањимов Фи-рузљон Нуралиевич бе эътибор до-ниста шавад.

• Шањодатномаи гумшудаи со-хибкори инфиродї №0032530, РЯМ 0930010730, РМА 095391213, ки онро 11-уми феврали соли 2010 аз тарафи Нозироти Андози н.Њи-сор ба Саидалиев Саидљалол Саи-дањмадович, додааст, бинобар са-баби гумшуданаш аз эътибор соќит дониста шавад.

• Соњибкори инфиродї Абду-рањмонова Рањима Нуридинов-на № шањодатнома 0201836, РЯМ 0130056282, ИНН 125304557 фаъолияташро ќатъ менамояд.

• ЉДММ «Карделен», воќеъ дар н. Сино, раќами шањодатномаи 0125311, РЯМ 0410012543, РМА 040032141 барњам мехўрад. Њамаи арзу шикоятњо муддати 1 моњ ќа-бул карда мешаванд.

• ЉДММ «БЭНЭФСЭ», воќеъ дар н. Шоњмансур, раќами шањо-датнома 0165216, РЯМ 0110012467, РМА 010086325 барњам мехўрад. Њамаи арзу ши-коятњо муддати 1 моњ ќабул карда мешаванд.

• Соњибкори инфиродї Зияева

Гуланор Бобишоевна, РЯМ 0430022166, РМА 045229235 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• ЉДММ «Мансур-78», воќеъ дар н. И.Сомонї, РМА 020040341 барњам мехўрад. Њамаи арзу ши-коятњо муддати 1 моњ ќабул карда мешаванд.

• Соњибкори инфиродї Шари-пова Сарвиноз Умедхуљаевна, ки бо шањодатномаи № 0221562, РЯМ 4030048028, РМА 015542501 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Мирзо-ев Абдуљалил Камолидинович, ки бо шањодатномаи № 0031204, РЯМ 0230009368, РМА 025277946 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• ЉДММ «Аминљон-Ронанда», воќеъ дар н. И.Сомонї, № 0022256, РЯМ 0210003090, РМА 020022749 барњам мехўрад. Њамаи арзу шикоятњо муддати 1 моњ ќа-бул карда мешаванд.

• Соњибкори инфиродї Рањи-мов Фирузљон Нуралиевич, ки бо шањодатномаи № 0049776, РЯМ 0930013755, РМА 095299605 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• ЉДММ «Чархи Заррин», воќеъ дар н.Сино, № 0264658, РЯМ 0410024762, РМА 040044980 барњам мехўрад. Њамаи арзу ши-коятњо муддати 1 моњ ќабул карда мешаванд.

Шумо метавонед эълонњои

худро тавассути смс бо раќами 7777 ба мо фиристед.

телефон барои маълумот 238-78-78

Саломатї

Эътибор надорад

Барњам мехўрад

Гуногун

Мефурўшам

Хизматрасонї

ЭЪЛОНКитобхонаи давлатии патентию техникии Муассисаи дав-

латии «Маркази миллии патенту иттилоот»-и вазорати рушди иќтисод ва савдои Љумњурии тољикистон барои ишѓоли вазифаи сардори шўъбаи мукаммалот ва коркарди хазинањои китобхо-на озмун эълон менамояд. Шахсоне, ки мехоњанд дар озмун иштирок намоянд, бояд маълумоти олии соњаи китобдорї ва собиќаи 5 сол дар китобхона дошта бошанд. озмун аз санаи 19 то 1 марти соли 2014 гузаронида мешавад. нишонии мо: ш.Душанбе, к.айнї 14 а. (рў ба рўи истгоњи «Экрани кабуд»)

телефонЊо барои таМос: 918-90-75-86, 93-555-90-76

Почтаи ЭлеКтронї: gptb.tj@mail.ru

ЭЪЛОНагар хоњед, ки аз ихтирооту кашфиёти љањон, њуљљатњои патентї

огањї пайдо намоед, ва ё дар кору фаъолиятатон аз адабиёту маљал-лањои гуногунсоња, ќоидањои меъёрї ва дигар маводњои иттилоотї истифода намоед, пас марњамат, ин имкониятро Китобхонаи давлатии патентию техникии Муассисаи давлатии «Маркази миллии патенту иттилоот»-и вазорати рушди иќтисод ва савдои Љумњурии тољикистон барои Шумо фароњам овардааст. нишонии мо: ш.Душанбе, к.айнї 14 а. (рў ба рўи истгоњи «Экрани кабуд»)

телефонЊо барои таМос:

2222143, 2222151, 2222109, 2222133 Почтаи ЭлеКтронї: gptb.tj@mail.ru

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТонфароѓат 13

Ин њафта барои њамалњо хеле хотирмон пешбинї шудааст, зеро нафарони тањти ин бурљ бударо тую хурсандї дар пеш аст. Вохўрии шахси дўстдор ва омода шудан ба њаёти минбаъда аз кўшиши онњо вобастагии зиёд дорад. Ба тамошои љойњои таърихї ва талу теппањо рафтанатонро дар њавои бањорї тавсия медињанд.

Ба сафар баромадани саврњоро ситорањо тавсия наме-дињанд. Инчунин барои оѓози корњои њуќуќї, додани аризаи даъвогї дар ин њафта наонќадар фурсати хуб аст, зеро натиљаи дилхоњро ба даст оварадан номумкин аст. Маслињат медињем, ки муборизаро барои анљом додани корњои шахсї идома дињед.

Љавзоњо шахси ягонаи худ њамеша дар мадди аввал гузоранд. Дар ин њафта масъалањои сарбаста аз љавзоњо дур мешавад. Нафарони зери ин бурљ буда метавонанд муносибатњои навро оѓоз кунанд. Барои суњбати љиддї кардан бо нафари нав бояд, ки бо диќат бошед, зеро ў метавонад, ки аз як њарфи нољойи шумо ранљад.

Кўшиш кунед, ки нофањмињои оиларо аз байн бардоред. Барои як ќатор наќшањои кашидаатон ваќти хеле ќуллай рост омадааст. Барои дўстдорони варзиш њафтаи пешра-вию мувафаќиятњост. Тавсия дода мешавад, барои тамошои кўњу ёла ваќт људо намоед, зеро ин њолат ба саломати ва љињати равониатон манфиатовар мебошад.

Ба саломатиатон бепарво набошед, зеро то њол таъсири фасли сармо нарафтааст ва ба шумо метавонад зуд таъсир кунад. Худро назди њамагон чењракушода нишон дињед, зеро таббасуми шумо душманкуш аст ва мубори-заи онњоро нисбати шумо кам мегардонад.

Нафарони оромтабиату заминї зери ин бурљ зиндагї мекунанд. Дар баробари бурду бохт ва нокомињо онњо њаме-ша муборизанд. Аввал саломатї, баъд нисбати хостгорњои худ бепарвої накунанд. Ин њафта дар коргоњ љиддї муносибат кардан барои пешравии минбаъдаи шумо ќадамњои устувор мегузорад. Њамеша хомўшии шумо боиси дур кардани шумо аз атрофиён мегардад.

Мумкин аст, ки хоњишу мароми доштаатон дар ин њафта амалї гардад. Бе дастгирии пайвандон оѓози фаъолиятатон норушан мемонад. Бењтараш ин њафта наќшањои асосиа-тонро ба таъхир гузоред. Бештари ваќтатонро дар њалќаи кўдакон гузаронидан нерўи зиёдро аз худ мекунед, ки барои анљоми наќшањои дар пеш истода хеле муфид аст.

Ба саломатии худ беањамияти накунед, зеро њавои салќин шуморо метавонад нотоб кунад. Кўшиш кунед, ки хабарка-шњоро аз худ дур кунед ва хаёлатонро ба мавзуъњое, ки муњимаст, равона кунед. Аз мобайни хешу аќрабо нафрае ба шумо кўмаку дастгирї мекунад. Инчунин ба таъмирњое, ки имрўз барои хонаатон зарур аст, ба анљом расонед.

Фурсати муносиб барои вохўрї бо дилдодаатон фаро расидааст. Ин вохўри ба шумо чизњои навро дар њаёти шахсиатон њадя мекунад. Дар баробари хушињо канда шудани риштаи дўстї бо яке аз дўстонатонро ситорањо пешгўйї кардаанд. Кўшиш кунед, ки дар ин њафта на ба касе пул дињеду на аз касе пул гиред, зеро ин амали шумо метавонад ба муносибатњои минбаъдаии пули шумо таъсири манфї расонад.

Љаддињо дар ин њафта њама кўшиши худро ба кор ва корхона равона мекунанд. Шояд њамин рафтори онњо дўстдоронашонро аз онњо дур месозанд. Муносибатњои ошиќона дар ќисме аз онњо пешбинї шудааст. Аз фурсати муносиб истифода бурда, бахти худро мањкам доред.

Њамин вохўрињо метавонад дар корњои минбаъдаи шумо заминаи хубу мустањакамро барои наќшањои пешинатон роњандозї намояд. Ба маслињати пайвандону дўстонатон гўш кунед, вале кўшиш кунед, ки дар ин марњила хулосаи худатонро ба кор баред.

Њафтаи нобарорињо ва љангу љанљолњоро дар баъзе аз њутњо ситорањо пешгўйї мекунанд, вале аз ин дилшика-ста нашавед, зеро ин муддати кўтоњу зуд гузар аст. Ба њаёти шахсї ва вохўрињои ошиќона дилсардона муноси-бат накунед. Зеро њар як њаракати шумо фикрњои зиёдро ба дилдодаатон меорад, шояд ин амали шумо сабаби сардињои минбаъда гардад.

• ЊАМАл (21 МАрТ- 20 Апрел)

• САВр (21 Апрел - 20 МАй)

• ЉАВЗо (21 МАй- 21 ИюН)

• САрАТоН (22 ИюН- 22 Июл)

• СуНБулА (24 АВгуСТ- 23 СеНТяБр)

• • АСАД (23 Июл- 23 АВгуСТ)

• МИЗоН (24 СеНТяБр- 23 оКТяБр)

• АќрАБ (24 оКТяБр - 22 НояБр

• ќАВС (23 НояБр- 21 ДеКАБр)

• ЉАДДї (22 ДеКАБр- 20 яНВАр)

• ДАВл (20 яНВАр- 21 ФеВрАл)

• ЊуТ (21 ФеВрАл - 20 МАрТ)

Зодрўз муборак! падари бузург ва љигарбанди азиз!

Шуморо ба љашни мубораки мавлуд, ки ба фасли зебои сол, бањори ноза-нин рост омадаст, самимона табрик гуфта, хоњони онем, ки мисли гулњои бањорї сарсабзу шукуфон бошед. Ин-чунин бароятон тани сињат, хотири љамъ ва бурдборињои зиёдро дар зин-дагиатон хоњонем.

Шуморо обрўй бошад њамеша, Баланд аз ќуллањои кўњсорон.Дар олам бахту давлат ёратон бод, Чунин аст орзуи пайвандон.

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон14 канзи шифо

Чаро дандони кўдакон

мепусад? Модарони љавон пас аз

тавсияи духтурон синама-кониро муддати муайян-шуда ба роњ мондаанд, ва-ле олимони амрикої дар пайи як тадќиќот муайян кардаанд, пўсиши дандон дар кўдаконе, ки дуру да-роз синаро истифода ме-баранд, аз кўдакони аз 6 моња то як сола дида бе-штаранд.

Њар ќадар модар кўдакро кам маконад, њамон ќадар пў-сиши дандон кам мешавад. Пўсиши дандон дар кўдако-ни синамаки аз 6 моња то як сола 40 дарсад ва кўдакони аз дусола боло, ки сина мема-канд, 48 фоизро ташкил ме-кунад. Дар ин бора олимони дигар аз донишгоњи Калифор-ния тадќиќотеро дар доираи муњлати синамаконї ва њола-ти дањону дандонњо дар байни 458 кўдакони Бразилия гуза-рониданд.

Мавзўи тањќиќгарон хўроки кўдакони аз 6 моња то 2 сола-ро дар бар мегирафт, ки дар он 29 номгўйї ѓизоњо оварда шудааст.

Дар ин љо барои муайян кардани пўсиши дандони кўдакони ширмак 2 духтури дандонпизишк иштирок до-штааст.

Онњо баъди тањќиќот исбот кардаанд, ки пўсиши дан-донњои кўдакони то яксола назар ба кўдакони то 2 солаи синамак бештар ба мушоњида мерасад.

Нўшокии зиёд одамро хароб

мекунад?Тањќиќгарони пешина

яке аз воситањои хароб-шавї, нўшокии зиёдро тавсия дода буданд. Ном-зади илми парњезї Бэт Китчин дар ин бора чу-нин гуфтааст:-Далелњои кам нисбат ба ин тањќиќот вуљуд дорад. Инчунин дар як рўз нўшидани 8 стакон об, мањсули ин тањиќот аст.

Охирин тањќиќот дар ин раванд, кори илмии Китчин њисоб мешавад ва он дасто-варди бузурге ба харобшавї аз таъсири оби нўшокї вобастагї надорад.

Агар аз куљое шунидед, ки нўшидани оби хунук барои харобшавї манфиатовар аст, бовар накунед, зеро дар ин маврид ягон далели мукаммал вуљуд надорад,- гуфтааст Бэт Китчин.

Бо фаро расидани фасли бањор сарам тез- тез чарх мезанаду бењолу бемадор мешавам. Чаро чунин њо-лат мањз дар фасли бањор бештар пайдо мешавад?

Нигина Шарифова, сокини ш.вањдат

Чархзании сар дар њама фасли сол ба мушоњида ме-расад. Ба хусус дар фасли бањарон он зуд-зуд ба вуљуд омада, он аз таѓйирёбии ња-во, офтоби сўзон, кам шуда-ни витамин ва паст шудани фишори шараёнї вобастагї дорад. Яке аз сабабњои асо-сии он бемории камхунї ва љоѓар низ шуда метавонад. Чанд омили дигаре низ вуљуд дорад, ки сабаби чарх задани сар мегардад:

1. Якбора таѓйир ёфтани гардиши хун. Дар ин лањза хун аз майнаи сар ба пой фа-ромада, сарчархї мушоњида мешавад. Духтурон якбора аз бистар хестанро тавсия наме-дињанд, зеро дигаргуншавии гардиши хун ба вуљуд омада, на танњо сарчархї, њатто аф-тидани шахс мумикин аст.

2. Њангоми њомиладорї, ки норасогии витамину эле-ментњо дар организм падид меояд, ин њолат ба назар ме-расад. Барои пешгирии ин њо-

лат бояд, ки пас аз таваллуд таомњои серѓизо ва витамин-дорро истифода кард.

3. Калон шудани андозаи ѓадуди сипаршакл ба кори дил ва узвњои нафаскашї таъсир мерасонад. Дар натиља аз норасоии оксиген дар хун сарчархї ба вуљуд меояд.

4. Њангоми аз њад зиёд чуќур нафас кашидан, миќ-дори гази углекислотагї дар

хун кам шуда, норасогии кор дар клеткањои майнаи сар ме-гардад.

5. Баъзењо аз он шикоят мекунанд, ки њангоми аз ба-ландї ба поён нигоњ кардан, сарашон чарх мезанад. Њамин холатро дар майнаи сар, ки дастгоњи вестибулярї мављуд асту њиссиёти мушакњоро идора мекунад, таъмин ме-намояд.

6. Сарчархзанї аз боба-рорї, хурсандии зиёд низ ба инсон рух медињад. Ваќте одам аз њад зиёд хушњолї ме-кунад, дар ин њолат низ миќ-дори гази углекислотагї дар хун кам мешавад.

Барои бартараф кардани ин њолат бояд яке сабабњои дар боло зикр шуда муайян карда шуда ва баъд аз он ба табобат фаро гирифта шавад.

Сарам чарх мезанадчї кор кунам?

Нафастанг мешавам, чї кор

кунам?Ваќте ки њамроњи мо-

дарам ба роњ мебароем, тез- тез нафасаш танг ме-шавад. Ин њолатро дар ду фасли сол бањор- тирамоњ низ бештар мушоњида ме-кунам. Чаро? Оќибати нафастангї ба чї оварда мерасонад?

озода Халилова, сокини ш. Душанбе

Н а ф а с т а н г ї б е м о р и и алоњида нест. Он дар натиљаи ягон беморї ба вуљуд меояд. Барои нафастангї роњга-штани зиёд ва баромадани кўталї муњим нест, балки он дар њолати оромї низ хуруљ мекунад. Баъзе беморињое њастанд, ки оризањояшон на-фастангї мебошад.

Дар баробари ин, њолатњои руњї-асабонї (бадќањрї,

мушаввашхотирї, њаяљон) ва дар њолатњои физеологї низ нафасгтангї мушоњида мешавад.

Инчунин фарбењї, бемо-рии камхунї нафастангиро ба вуљуд меорад. Беморињои роњњои нафас, аз љумла диќќи нафас, бемории музмини бронхит, сил боиси нафас-тангї мегарданд.

Лозим ба ёдоварист, ки њавои шањр низ барои инсон вазнин аст, зеро мошинњо ва корхонањои истењсолї зиёд буда, ба њавои шањр бетаъсир буда наметавонад.

Аз ин лињоз бўйи сўзишво-рињои аз мошинњо хориљша-ванда ба беморон таъсири манфї мерасонад.

Барои бартараф кардани нафастангї бояд ба лаби дарё ва тамошои боѓу биёбонњо равед, зеро дар чунин љойњо њавои тоза ва таровати гулу гиёњњо ба саломатии инсон фоида мебахшад.

Фарбењї ва камхунїинсонро ба нафастангї

оварда мерасонад

Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шўъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95Масъули сањифа Мањина Давлатова. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: mahina@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014 ТољикисТон 15варзиш

Масъули сањифа Шўњрат Давлатшоев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: shuhrat@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

Дар Варзишгоњи марка-зии Душанбе Суперљоми Тољикистон оид ба футбол баргузор шуд.

Пеш аз оѓози ин бозї расми ба истифода додани Варзиш-гоњи марказї, ки тармим ва бо сабзаи сунъї пўшонида шуда-аст, баргузор шуд. Президенти Федертсияи байналхалќии ас-сотсиатсияњои футбол (FIFA) Љозеф Блаттер, ки бо сафари расмї ба Тољикистон омада буд, баъди анљоми мулоќот бо президенти кишвар Эмомалї Рањмон ба майдон омад. Вай бо президенти Федератсияи футболи Тољикистон Руста-ми Эмомалї лентаи рамзии ба истифода додани майдон-ро бурид. Ин майдон баъди азнавсозї ва тармим маќоми 2-ситорадорро гирифт, ки дар он гузаронидани вохўрињои муътабари байналхалќї иљозат

аст. Блаттер лентаро бурида, бо ба майдон задани тўб исти-фодаи варзишгоњро кушода эълон кард.

Сипас, дастањои «Равшан»-и Кўлоб – ѓолиби чемпионати Тољикистон дар мавсими гуза-шта ва «Истиќлол»-и Душанбе - барандаи Љоми Тољикистон барои ба даст овардани Супе-рљоми кишвар ба майдон ома-данд. Дар варзишгоњ њудуди 18 њазор тамошобин бозиро наз-зора мекарданд.

Аллакай дар даќиќаи 6-ум њисоби бозї кушода шуд. Ле-гионер Дэвид Мауто, ки соли гузашта дар њайати «Равшан» бозї мекард ва имсол бо «Истиќлол» шартнома баст, аз масофаи дур тўбро вориди дарвозаи кўлобињо кард.

Дар даќиќаи 25-ум баъди зарбаи канорї Ромиш Љалилов низ аз масофаи дур голи дую-ми дастаашро ба њадаф расонд.

Њуљумњои њарду љониб назар-рас буданд, аммо ќисми якум бо њамин њисоб ба охир расид.

Капитани дастаи «Истиќ-лол» Дилшод Восиев дар ќисми дуюм голи сеюмро ба дарвозаи «Равшан» зад. Сипас, Љањонгир Эргашев, ки навакак ба майдон омада буд, њисобро афзун кард ва то охирњои бо-зї боз як голи дигар ба дар-возаи Рустам Ризоев зад. Дар даќиќањои охир сармураббии «Равшан» Ѓайраталї Мирањ-мадов дарвозабонро иваз кард. Ба майдон Неъмат Тошев омад. Мањз вай зарбаи задаи Нуриддин Давроновро баргар-донд ва дарвозаро аз голи 6-ум наљот дод. Шогирдони Мубин Эргашев маротибаи чорум аст, ки соњиби Суперљоми Тољики-стон мешаванд. Љоизаро пре-зиденти FIFA Љозеф Блаттер ба капитани дастаи «Истиќ-лол» Дилшод Восиев супорид.

Блаттер ва Суперљоми Тољикистон

Духтарони футболбози тољик дар чемпионати мин-таќавии Осиё миёни 14-со-лањо дар Коломбо (Шри Ланка) ширкат карданд.

Духтарони дастаи мунтаха-би Тољикистон дар ду вохўрии аввал бо њисоби калон шикаст хўрданд. Бозии якум бо да-стаи Эрон баргузор шуд, ки бо њисоби 0:6 анљом ёфт. Дар вохўрии дуюм њам духтаро-ни футболбози мо бар дастаи Њиндустон бозиро бохтанд, ки натиљаи ин мубориза 1:8 буд. Сипас, дар бозии сеюм дастаи мунтахаби Тољикис-тон дастаи Бутанро бо њисоби 3:0 шикаст дод. Голњоро Дил-ноза Лалиева, Марљона Фай-зуллоева ва Шукрона Мирова заданд.

Бозии чоруми шогирдо-ни Сулаймон Бобокалонов бо соњибони майдон дастаи Шри Ланка буд, ки бо њисоби

камтарини 1:0 ба охир расид. Голи ягонаро Муниса Мир-зоева дар даќиќаи 40-ум зад. Барои ишѓоли љойи 3-юм ба духтарони футболбози тољик лозим буд, ки дастаи пешсаф – Непалро, ки дар ягон вохўрї шикаст нахўрда буд, маѓлуб ку-нанд. Мутаассифона, ин бозї бо маѓлубияти дастаи Тољи-кистон анљом ёфт. Непалињо ду голи бељавоб ба дарвозаи Тољикистон заданд ва бо 15 хол дар љавдали мусобиќа љойи якумро соњиб шуданд. Дастаи мунтахаби Тољикистон бо 6 хол дар зинаи чорум ќарор ги-рифт.

Дастањо баъди анљоми вохўрињо чунин натиљањоро ба даст оварданд:

Непал – 15 холЊиндустон – 12 холЭрон – 7 холТољикистон – 6 холШри Ланка – 4 холБутан – 0 хол

Духтарони футболбоз дар Шри Ланка

Дар Нйон ќуръакашии даври чорякфинали Лигаи чемпионњои Аврупо баргузор шуд.

Баъди анљоми даври якњашт-финал, ки дастањои пешсафи Аврупо ба монанди «Манчес-тер Ситї», «Арсенал», «Милан», «Байер», «Шалке-04», њамчунин дастањои «Галатасарой», «Олим-пиакос» ва «Зенит» аз идомаи мубориза барои соњиб шудан ба бонуфузтарин љоизаи футболи Аврупо мањрум шуданд, азим-кулбњои ѓолиб – «Барселона»,

«Реал», «Бавария», «Боруссия», «Чел-сї», «Манчестер Юнайтед», «Атле-тико» ва ПСЖ ба чорякфинал роњ-

хат гирифтанд. Ќуръакашии 1\4 финал дастањоро чунин рў ба рў кард:

«Барселона» - «Атлетико»«Реал» - «Боруссия Дор-

тмунд»ПСЖ - «Челсї»«Манчестер Юнайтед» - «Ба-

вария»Вохўрињои якум 1 ва 2 апрел,

бозињои љавобї 8 ва 9 апрел ме-

гузаранд.Њамчунин, ќуръакашии чо-

рякфинали Љоми Аврупо шуда гузашт, ки натиљааш чунин аст:

АЗ - «Бенфика»«Лион» - «Ювентус»«Базел» - «Валенсия»«Порту» - «Севиля»Вохўрињои якум 3-юми апрел

ва вохўрињои љавобї 10-уми апрел баргузор мешаванд.

«МЮ» бо «Бавария» бозї мекунад

Д а с т а и « Р а в ш а н » -и шањри Кўлоб, ки дар вохўрии Суперљоми Тољики-стон бар дастаи «Истиќлол» бо њисоби калони 0:5 бози-ро бохт, дар асл мушкилии молї ва кадрї доштааст.

Дар ин бозї футболбозони калидии «Равшан» Далер Тух-тасунов, Даврон Тухтасунов, Нуъмон Њакимов ва Абдусамад Њољибоев ширкат надоштанд.

Дар нишасти баъд аз бозии мураббї ва менељери «Равшан» андешањои худро дар бораи ин бозї баён карда, ба вазъи даста рўшанї андохтанд. Мураббии даста Маъруф Рустамов анде-шањои худро оид ба ин бозї чу-нин иброз кард:

- Мо аз доварони бозї, ба-хусус, аз сардовар Хуршед Да-добоев шикоят дорем. Њарчанд ки дар ќисми аввали бозї бад доварї накард, вале ба хатоњои зиёд роњ дод, пеналтї њам на-дод. Умуман, сатњи доварони футболи мо нињоят паст аст. Аз ин пеш мо соли гузашта ду бор бо “Истиќлол” бозї кардем ва доварон аз хориљи кишвар буданд, бинобар мо аз љони-би онњо њељ гуна тарафгириро њис накардем. Албатта дар њай-ати даста ширкат накардани якчанд бозигари асосии мо таъсири манфї расонд. Ва дар ин бозї “Истиќлол” бартарии комил дошт. Шароити дастаи мо њоло хеле вазнин аст ва ро-сти гап, мо аз ин бозї даст ка-шиданї будем, вале ба њурмати мењмони олиќадр, президенти FIFA, ба майдон баромадем. Ба мухлисони дастаамон та-шаккур мегўям, ки моро дар чї њолате ки набошем, хуб

дастгирї мекунанд, вале њама чиз аз маблаѓ вобастагї дорад. Барои як сафари мо ба хориљи кишвар барои ширкат дар як бозии Љоми AFC таќрибан 150 њазор сомонї зарур аст.

Дилшод Шарифов, менељери «Равшан»:

- Вазъияти молии дастаи “Равшан” хеле мушкил аст. Ба иллати набуди маблаѓ мо аз якчанд бозигари асосиамон мањрум шудем. Онњо футбол-бозони касбианд. Оила доранд ва бояд рўзгори худро пеш ба-ранд. Мо онњоро хуб мефањмем ва ташаккур мегўем, ки то ин бозї бо мо буданд. Вале дар ин бозии муњим ширкат на-кардани онњо, албатта, боиси нигаронии ањли даста гардид. Мо аз сарпарасти кулли даста Муњаммадзоир Соњибов, ки тўли ду сол ба “Равшан” ња-маљониба кўмаки беѓаразона кард, изњори сипос мекунем. Њоло њам ба мо то ќадри имкон ёрї медињад, вале барои нигоњ доштани дастаи касбї маблаѓи зиёд зарур аст ва њама ваќт як нафар наметавонад, ки бош-гоњи футболро ба ўњда гирад. Мо ба бисёр тољирон, ки ќу-драти молї доранд, мурољиат кардем, вале афсўс ки онњо ба мактубњои мо посух надоданд. Фардо, 26-уми март мо бори дигар бо сарпарастони худ гуфтугў мекунем, агар масъа-лаи молї њалли худро ёбад, мо њам дар Љоми АФК ва њам дар чемпионати Тољикистон бозї мекунем. Ман њам аз сатњи па-сти доварї дар футболи мо хеле дар ташвишам ва гуфтаниям, ки бо чунин доварон сатњи футболи тољикро баланд бар-дошта намешавад.

Вазъи бади «Равшан»

№ 13 (1055) 27 марти соли 2014ТољикисТон16 рангоранг