№ 11 (1053) 13.03.14 (Оѓози нашр: марти 1992)

Дар ин шумора:

дар тољикистон муттако мељўяд?

Матвиенко

с. 2

ќримро чї интизор аст?

садо аз зери замин

оќибати бехобї чист?

ѓалабаи Рањимов ва истеъфои Спаллетї

табартаќсим?

Зафар Нозим

Канзи шифо

Варзиш

с. 3

с.10

с. 19

с. 23

аз Амрико чї меорад?Аслов

с. 3

КоММуНистњо, Куљо МеНигАред?чолоВ бАшор АсАдро КуштАНї буд? с. 9

с. 8Нуќси шАњодАтНоМАњои НАВи роНАНдАгї с. 11

Пулканї дар фурўдгоњ

с.5,8

ѓубОри кОрвОнѓазаби раиси кумитаи Тв ва радио

нисбати Муњаммад ѓоиб бо чї анљомид?

с.4-5

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон2

њафтае, ки гузашт

акбари турсoнАкадемик

темурзулфиќоровНависанда

Мењмон БахтїРаиси Итињодияи нависандагон

НуриддинСаидов вазири маориф ва илми љт

ПировМањмадсаидМуовини вазири фарњанг

Ќаюмов НуриддинАкадемик

Масъуди МиршоњїРаиси анљумани «Рўдакї»

абдумудассирањмадзодаСармуњаррири сомонаиwww.PRESSA.tj

шарифњамдамовРаиси шўрои муассисон ва мушовара, Сармуњаррир

усмонНиёзовкотиби масъул

Муассис: Њайати кормандони њафтанома

Њафтанома дар Вазорати фарњанги љумњурии тољикис-тон тањти №0054/РЗ ба ќайд гирифта шуда, дар матбааи «Мега-print» ба чоп расидааст.

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки ба мавќеи идораи он мувофиќат намекунанд.

Дар шумора аксњо аз шабакаи Интернет истифода шудаанд.Матолиби хусусияти таб-лиѓотидошта танњо бо пар-дохт нашр мешаванд. Масъ-улияти маводњои хусусияти таблиѓотидоштаро идора ба дўш надорад.

Барои дар дигар нашрияњо чоп намудани матолиб ва иќти-босњо аз «тољикистон» иљо-зати хаттии идора ва нишон додани сарчашма њатмист.

Њуќуќи муаллифии њамаи ма-толиби шумора ба идораи њафтаномаи «тољикистон» тааллуќ дошта, тибќи ќонун-гузории љории љт ва байналми-лалї њифз карда мешаванд.

Робита:телефони идора: 238-54-51Почтаи электронї:tojikiston-1992@mail.rutojikiston@pressa.tjшуъбаи эълону реклама: 238-78-78, 601-35-95Почтаи электронї: tayron@oila.tjДафтари хабаргузорї дар вилояти Суѓд:Суроѓа: к. К.Хуљандї 114 х. 156-75-23,92- 730-06-50

шуъбаи фурўш:93-445-26-12, 221-41-11

њайати Мушовара:

Хабарњо аз www.pressa.tj

Шукурљон Зуњуров, раи-си Маљлиси Намояндагони палатаи поёнии парлумони Тољикистон рўзноманиго-ронро ба муносибати «Рў-зи матбуоти тољик» табрик гуфта, онњоро ба њимояи манфиатњои миллату дав-лат даъват кард.

Раис рўзи сешанбеи 11-уми март зимни вохўрї бо иддае аз рўзноманигорон дар бинои Маљлиси Намояндагони Маљ-лиси олї, аз рўзноманигорї ба унвони «пешаи мушкил» ном бурд, вале гуфт, ки «њар-

фи њаќиќат садсолањо соњиби худро шафоат хоњад кард». Шукурљон Зуњуров ба рўз-номанигорон гуфт, ки «бояд маводеро чоп кунед, ки дар он ѓараз набошад ва масоилу мушкилоти љомеа ба таври шаффоф инъикос гардад». Љаноби Зуњуров ба њамкории порлумон бо рўзноманигорон таъкид кард ва гуфт, ки «рўз-номанигорон бояд ба куллияи вакилони порлумон њамкорї кунанд ва дар тањияи матлабу маводњо аз онњо истифода ку-нанд, ки дар ин кор мусоидат хоњам кард.»

Шукурљон Зуњуров кори журналистиро мушкил хонд

Валентина Матвиенко, раиси Шўрои Федератсияи МФ ФР

Валентина Матвиенко-раиси Шўрои Федератсияи Маљлиси Федералии Феде-ратсияи Русия бо сафари расмї ба Душанбе омад.

аз палатаи болоии Пар-лумони иттилоъ доданд, ки Валентина Матвиенко зимни сафар ба тољикистон њамчун рамзи эњтиром ба тамадду-ни давлатдории тољикон дар пояи муљассамаи исмоили Сомонї гулчанбар гузошт. Раиси Шўрои Федератсияи Русия дар љараёни сафараш бо Президенти Љумњурии тољикистон Эмомалї Рањ-мон, раиси Маљлиси миллї Мањмадсаид Убайдуллоев, раиси Маљлиси намояндагон Шукурљон Зуњуров мулоќот намуда, масоили марбут ба тањкими равобити Душанбеву

Маскав ва соири масъалањои тавсеаи њамкорињои парлу-монї, иќтисодию тиљоратї, илмию фарњангии тољикис-тону Русияро баррасї кард. Њамзамон В. Матвиенко Маљмааи фарњангию фароѓа-тии «Наврўзгоњ» -ро дар Ду-шанбе тамошо кард.

Раиси палатаи болоии Пар-лумони Русия ба Донишгоњи славянии тољикистону Русия ташриф оварда, аз Маркази ха-зинаи «Русский мир» боздид намуда, дар назди њайати усто-дону донишљўёни донишгоњи мазкур сухан гуфт. Њамзамон дар назар аст, ки раиси Шўрои Федератсияи Русия аз пойгоњи низомии 201-уми Федератсияи Русия дар тољикистон боздид намуда, бо њайати афсарони пойгоњи мазкур мулоќот на-мояд.

Валентина Матвиенко муттако мељўяд?

Амир Ќароќулов, раиси Њизби аграрии Тољикис-тон, субњи 10 марти соли равон дар синни 72-солагї бар асари сактаи маѓзї дар беморхонаи Ќарияи болои шањри Душанбе вафот кард.

Марњум соли 1942 дар ноњи-яи олтинсойи вилояти Сур-хондарёи Ўзбекистон таваллуд шуда, омўзишгоњи зоовете-ринарии шањри Душанбе ва Донишгоњи аграрии тољики-стонро бо ихтисосњои байтор ва зоотехник бо дипломњои аъло хатм намудааст.

Ќароќулов доктори илмњои кишоварї, профессор, акаде-мики академияи илмњои ки-шоварзии тољикистон буда, бештар аз 120 асари илмї, аз љумла 8 монография, 6 тавсияи илмї-истењсолї эљод кардааст.

Ќароќулов вакили Маљлиси намояндагони Маљлиси олии Љт ва дорандаи ду ордени «Нишони фахрї», медалњои «100-солагии Ленин», «Хиз-мати шоиста», унвони фах-рии «арбоби илм ва техникаи тољикистон» ва медали љаш-нии «20-солагии истиќлоли-яти давлатии Љт буд.

Раиси њизб аз олам гузашт

Дар академияи илмњои Љт рўзњои 12-14 уми марти соли 2014 олимпиадаи љумњуриявии донишљўён бањри ба даст овар-дани Љоми академияи илмњои Љт баргузор хоњад шуд.

барои иштирок дар ин оз-мун, айни њол 150 - нафар хоњишманд аз донишгоњу до-нишкадањои олии љумњурї дархост пешнињод намуданд.

Мутобиќи гуфти Фарњод Рањимов, президенти акаде-мияи илмњои Љт ѓайр аз Љоми

академияи илмњо, ба ѓолибо-ни озмун дипломи аи Љт ва роњхат ба аспирантура ва ма-гистратураи аи Љт супорида мешавад. Ќайд кардан зарур аст, ки мувофиќи ин роњхат ѓолибон метавонанд, бе супо-ридани имтињонњо ба аспиран-тура ва магистратураи аи Љт шомил шаванд. озмуни маз-кур аз рўйи фанњои физика, математика, химия, таърих, биология, астрофизика ва ѓай-ра гузаронида мешаванд.

Озмуни Академия барои донишљўён

Дар шањри Екатеринбур-ги Русия ду нафар шањрван-ди Тољикистон ба гумони даст доштан дар тайёр кар-дан ва истифодаи пулњои ќалбакї боздошт шудаанд.

бино ба иттилои хадамоти матбуоти Сарраёсати ВКД Ру-сия дар вилояти Свердловск, Шерзод С.-и 25-сола ва Шероз С.-и 28-сола ба шањри иста-равшан дар њаљми беш аз 100 њазор рубли русї бо пулњои ќалбакии 5-њазор рублї маблаѓ интиќол додаанд.

баъди ин онњо аз як маѓозаи хўрокворї мањсулот харида, он

љо њама боз бо як пули 5-њазор рублї њисобу китоб кардаанд, аммо фурўшанда-хазинадори ин маѓоза ба аслї будани ин пул шубња бурда, посбонони маѓозаро даъват кардааст ва онњо дар навбати худ ба маќо-моти корњои дохилї мурољиат кардаанд. Кормандони мили-тсия ба љойи њодиса њозиршу-да онњоро ба шуъбаи милтсия оварда, аз онњо дар маљмўъ боз 21 адад пули 5 њазор рубли ќалбакиро мусодира кардаанд. Маълум кардаанд, ки онњо дар яке аз иншооти сохтмонї кор карда, дар хонаи иљора иќомат доштаанд.

Боздошти тољикон бо пулњои ќалбакї

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТоношкоро 3

Амалњои Русия нисба-ти Украина ва аз Украина људо кардани нимљазираи Ќримро ягон кишвари со-биќи Шуравї дастгирї на-кардааст. Баъзе аз ин ки-шварњо бо лањни шадид аз он интиќод мекунанд ва баъзеи дигарашон дар ин маврид аз изњор намудани мавќеи худ худдорї мена-моянд.

Озарбойљон

Дар парлумони ин кишвар муњокимаи њодисањои Украи-на рўзи 4 март баргузор гардид. Вакили мардумї Фараж Гули-ев рафтори Русияро нисбат ба Украина таљовуз номид. Ў пешнињод намуд, ки маљлиси байнипарлумонии гурўњњои дўсти Озарбойљону Русия ва Озарбойљону Украина баргу-зор карда шавад. Аммо роњба-ри парлумон Оќтой Асадов дар баромади худ гуфт, ки азбаски Русия ва Украина кишварњои дўсти Озарбойљон ба њисоб ме-раванд, онњо бояд мољароњоя-шонро байни њамдигар њаллу фасл намоянд. Ба гуфти роњ-бари љамъияти озарињои Укра-ина Њикмат Љаводов, озарињои муќими Украина тайёранд ки-шварашонро аз њуљуми беруна муњофизат намоянд. Амалњои Русияро нисбати Украина ў таљовуз номид.

Белоруссия

Собиќ президенти Украина Леонид Кучма 5 март аз тариќи телефон сари масъалаи нооро-мињо дар Украина бо прези-денти Белоруссия Александр Лукашенко суњбат намудааст. Ба гуфти ў Лукашенко ќатъ-ан љонибдори дахлнопазирии сарњадоти Украина будааст ва гуфтааст, ки мушкилотро танњо бо роњи мусолиматомез њал на-мудан мумкин аст. Њамчунин 5 март дар Маскав вохўрии роњ-барони Иттињоди гумрукї-Лу-кашенко, Назарбоев ва Путин баргузор гардид. Расман дар он масъалањои марбут ба Иттињо-ди гумрукї дида баромада шу-данд. Аммо масъалаи Украина низ дар канор намонд. Мавќеи Русияро дар мавриди Украина ягон нафар аз њамкорони Пу-тин ќабул накардаанд.

Гурљистон

Дар маљлиси ѓайринавбатии парлумони Гурљистон бо як овоз ба љонибдорї аз дахлно-пазирии сарњадоти Украина ва истиќлолияти миллии ин ки-швар овоз дода шуд. Дар њуљљат гуфта шудааст, ки дахолати Ру-сия ба корњои Украина на танњо барои Гурљистон, балки барои тамоми Аврупо хатарнок аст. Ба гуфти вакилон, Гурљистон њанўз соли 2008 зањри њуљуми Русияро ба њудуди ин кишвар чашида буд, ки он ваќт ду мин-таќаи кишвар аз Гурљистон љу-до карда шуд.

Дар давраи фаъолияти «Ев-ромайдон» президенти собиќи Гурљистон Михаил Саакаш-вилї чанд карат љонибдории худро аз тазоњуркунандагон изњор намуда буд. Баъд аз дигар шудани њукуматдорони Украи-на ў ба Киев рафт ва дар назди тазоњургарон баромад намуд.

Ќазоќистон

3 март намояндаи расмии ВКХ Ќазоќистон Љанбулот Усенов хабар дод, ки Ќазоќи-стон њамаи љонибњоро дар Ук-раина ба гуфтушунид даъват менамояд ва аз онњо хоњиш менамояд, ки дар ин моља-ро ќувва истифода набаранд. Њамчунин ВКХ-и ин кишвар даъват намудааст, ки барои боз њам муташанниљ нагардидани авзоъ аз амалњои ѓайриќонунї даст кашанд.

Латвия

Сейми Латвия 7 март изњо-рот ќабул намуда, таљовузи Русияро нисбати Украина ќатъиян мањкум намуд. На-мояндагон изњор намуданд, ки Латвия дахлнопазирии сарњадњои Украина ва тамо-мияти арзии онро дастгирї менамоянд. Онњо њукумати нав ва Радаи Украинаро эъти-роф менамоянд. Депутатњо гуфтанд, ки маќсади Русия аз таљовуз нисбати Украина ин маќсади ба даст овардани њудуди дигар давлат аст ва да-холати он ба корњои дохилии кишвари дигар ба шумор ме-равад.

Дар навбати худ, сафири Латвия дар Украина Агрита Да-удзе изњор намуд, ки њукумати

Ќрим ѓайриќонунї аст. ВКХ –и Латвия аз он изњо-

ри ташвиш менамояд, ки Ду-маи давлатї барои истифода бурдани ќуввањои Русия дар њудуди Украина иљозат дода-аст. Ин амалро дар Вилнюс њамчун даѓалона вайрон наму-дани њуќуќњои байналмилалї шуморида, нисбати он назари комилан манфидоштани худро изњор намуданд. Њамчунин са-фири ин кишвар дар Маскав бозхонда шуд ва нисбати масъ-улоне, ки дар мољарои Украи-на даст доштанд, лаѓви иљозати ворид гардидан ба ќаламрави ин кишварро љорї намуданд.

Молдавия

Парлумони Молдавия 6 март оид ба њодисањои Украи-на декларатсия ќабул намуда, ташаннуљи авзоъро дар ин мин-таќаи аврупої хатарнок номид ва аз ворид шудани ќуввањои Русия ба њудуди Украина изњо-ри таассуф намуд. Вакилони Молдавия њамчунин ба СММ, ОБСЕ, ИА ва ИДМ мурољиат намуда, аз ин созмонњо хоњиш намуданд, ки дар њалли мусо-лиматомези ќазияи Украина мусоидат намоянд.

Эстония

Сарвазири Эстония Андрус Анптс изњор намуд, ки њарчї зудтар пеши роњи таљовузи Русия гирифта шуда, ба њуку-мати нави он кўмак расони-да шавад. Њарчанд дар ин љо нуќтаи назарњои дигар њам садо медињанд, аммо ин андешањои дигар аз љониби њукуматдорони расмї ва мардум рад мегарданд.

Арманистон, Тољикистон,

Туркманистон ва Ўзбекистон

Дар ин кишварњо нисбати амалкарди Русия дар Украина изњори нуќтаи назари расмї кам ба назар мерасад. Њуку-матњои Туркманистон, Тољи-кистон ва Арманистон ин ња-водисро тањлил намекунанд. Аммо ВКХ Ўзбекистон аз њо-дисањои Украина изњори ха-вотирї на мудааст. Ин сохтор даъват намудааст, ки мушки-лот на бо ќувваи њарбї, балки танњо бо роњи гуфтушунид њал карда шавад. «Дар Ўзбекистон мутмаинанд, ки бояд аз исти-фодаи зўрї даст кашида шавад ва мушкилоти мављуда танњо бо роњи сиёсї њал гардида, дар њалли он њуќуќњои муайяншу-даи байналмилалї ва Оинно-маи СММ асос гардад», -гуфта мешавад дар изњороти ВКХ-и ин кишвар.

Табартаќсим? Назари кишварњои собиќи Иттињоди Шўравї нисбати мољаро дар ќрим

Ба Эмомалї Рањмон сафи-рони нави фавќулодда ва мух-тори Туркманистон - Ишан-кули Аманлиев, Куба-Карлос Энрике Валдес Де Ла Консеп-сион, Љумњурии Сербия-Сла-венко Терзич, Амороти Мут-тањидаи Араб- Суњайл Матар Саид-ал-Катбї, Љумњурии Корея- Ли Ук-Хен, Љумњурии Словакия-Павол Иван, Дав-лати Фаластин- Муњаммад Абдулло Таршањанї, Љумњу-рии Мисри Араб- Муњаммад Абдуссаттор ал-Бадрї, Љумњу-

рии Судон-Муњаммад Илёс Муњаммад ал-Њаљ, Љумњурии Кипр-Георгиос Касулидис ва Гурљистон-Константин Жген-ти эътимодномањои худро таќ-дим намуданд.

Президенти кишвар Эмо-малї Рањмон сафирони тоза-таъйинро бо оѓози фаъолияти дипломатиашон дар Тољики-стон табрику тањният гуфта, изњори итминон намуд, ки онњо ба рушду тавсияи муно-сибатњои гуногунљанба мусо-идати фаъол хоњанд кард.

Таъйини 11 сафири нав

Вазир журналистонро табрик гуфт

Рамазон Рањимов, вази-ри корњои дохилии Тољики-стон њамаи рўзноманигоро-ни тољикро ба рўзи идашон табрик карда, ба онњо сар-сабзию сарбаландї таманно намуд.

Вай дар табрикоташ гуфтааст: “Матбуоти тољик дар пешраф-ти њаёти сиёсї-иљтимої, илмї-фарњангї ва маданї-варзишї наќши назаррас дошта, имрўз њайати эљодии он дар инъико-си дастовардњои Истиќлоли-ят, тараннуми арзишњои олии давлату миллат, тањкими суботу оромї, тарбияи наврасону ља-вонон дар руњияи ватандўстї ва некуањволии сокинони кишвар мавќеї хоса дорад.”

-Имрўз матбуоти тољик яке аз пешрафтатарин матбуот на

танњо дар Осиёи Марказї, бал-ки собиќ Иттињоди Давлатњои Мустаќил ба њисоб рафта, бо озодандешї ва ошкорбаёнї дар рафъи камбудињои љомеа ва пе-шбурди њаёти сиёсї-иљтимої сањми арзанда мегузорад, - гуф-тааст вазир.

Вазири корњои хориљии Тољикистон Сирољиддин Аслов дар доираи як сафа-ри чањоррўза вориди шањри Ню-Йорки Иёлоти Муттањи-даи Амрико шуд.

Дар ин сафар Сирољидин Аслов бо Пан Ги Мун, дабири кулли Созмони Миллали Мут-

тањид мулоќот намуда, масои-ли амниятиро баррасї намуд. Тибќи иттилои дафтари матбу-оти Вазорати корњои хориљї, Аслов дар мулоќот бо Пан Ги Мун вазъи амнияти Осиёи Марказиро баъди хурўљи Не-руњои эътилофи байналмилалї аз Афѓонистон, рушди њам-корињои минтаќавї, наќши Тољикистон дар тањкими сулњу субот дар Афѓонистон баррасї кардааст. Љонибњо инчунин атрофи истифодаи оќилонаи захирањои обї ва сарчашмањои таљдидшавандаи энергетикї табодули назар намудаанд.

Ин сафари Аслов ба Амри-ко рўзи 10 март оѓоз гардида, то 14 март идома меёбад.

Аслов аз Амрико чї меорад?

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон сўњбати рўз4

Пурсишномаи њафтаномаи «Тољикистон» ва сомонаи «pressa.tj»

њадаф аз сафари Валентина Матвиенко ба тољикистон чист?

Эзоњ: Хонандагони азиз, назари худро оид ба пурсишномаи

пешнињодшуда тавассути сомонаи www.pressa.tj баён намоед.

a)б)в)

№ 11Дар сурати фирори русза-бонњо аз Украина он ба вазъияти

муњољирони осиёи Марказї чї таъсире мерасонад?

№ 10

Фар

моиш

ї бу

д 70

%

Мањбус ќасос

гирифт30%

Намедонам10%

Порахўрї кам

мешавад

82%

Не намекунад, зеро

аллакай њиллаи

камерањоро

ёфтанд

12%

Дастгирї кардани сиёсати Русия нисбат ба УкраинаБа роњ мондани њамкорї дарриштаи ќонунгузорїНамедонам

Муњаммад Ѓоиб, шоир, дорандаи Љоизаи ба номи устод Абўабдуллоњи Рўда-кї ба 60 ќадам мегузорад. Њафтаномаи «Тољикистон» бо шоир суњбате орост, ки пешкаши хонандагон ме-созем.

-имрўзњо Шумо ба арсаи 60 ќадам мегузоред. аслан 60 камолоти њар мард аст. ин мафњумро, агар љоиз бошаду нисбати шеър кор фармоем, оё шеъратон њам камол ёфт? агар ња, камолоти шеъратонро дар чї мебинед?

-Кори ман эљод кардан аст. Масъулият ва рисолати шоирї њам дар њамин ифода

меёбад. Шеър дар баробари истеъдод зањмат металабад. Љое, ки зањмат аст, албат-та камолот низ њаст. Аммо бањои воќеиро аз хонанда мебояд пурсид. Мехоњам, ки як шеърам аз шеъри дигарам хубтар барояд. Ба мавзуъњое рў меорам, ки аќалан як бай-ти наве дар он пайдо шавад. Њар чиз дар ќиёс маълум ме-гардад. Вале мардум, адабиёт, шеърро фиреб дода намеша-вад. Ашъор дар рўйи вараќ њаст, њама онро мебинанд, зањматњоро дарк мекунанд ва бањо медињанд. Яке аз усто-дони бузурги сухан ба шеъри ман бањои сазовор додааст.

-он устоди сухан кист ва чї

бањо додааст?-Аввалсарсуханро ба ки-

тоби ман устод Лоиќ на-вишта буд. Ваќте ки шеъри маро хонд, гуфт: « Ин љавон, ки факултаи физикаро хатм карда, ба дунёи шеър ѓутта-вар шудааст, ояндаи хуб до-рад. Дар шеъраш образу та-шбењ, маънињои баланд љой доранд, ман дар љодаи шоирї ба ў роњи сафед мехоњам». Дар як гуфтори телевизионї њам, ваќте ки дар бораи шоирони минтаќаи Хатлон сухан ме-рафт, устод ба эљодиёти банда бањои баланд дод. Суханони ин устоди шеър маро такон доданд, руњбаланд сохтанд ва ба роњи эљод њидоят карданд.

-он ваќт устод Лоиќ ба на-фаре дуо дод, ки њанўз љавон буд. имрўз он љавон ба сини мубораки 60 расид. он њидоят ба чї воќеияте шуморо рас-онид?

-Дуои шахсияте чун устод масъулиятро дучанд месозад. Ман кўшиш кардам, ки ба мавзуъњои муњим даст занам, домани эљодро фарох кунам. Њамин зањматњо буд, ки ќариб 50 китоб офаридам. Имрўз онро мехонанд, тариќи те-лефон ва ё њар љое, ки маро мебинанд, изњори сипос ме-кунанд.

-оё тариќи телефон изњори сипос кардан меъёри бањодињї ба шеър аст?

-Ин суханонро одамо-ни одї намегўянд, онњое ба забон меоранд, ки ѓаввоси дарёи сухан њастанд, шеърро бо тамоми вуљудашон дарк ва эњсос мекунанд. Ман ба гуф-тањои онњо бовар мекунам.

-Шеърњои пухтаи шумо ка-доманд?

-Њазорон шеър навишта-ам. Аслан онњо дар бораи Ватананд. Аз садто сї чилтои онњоро дўст медорам.

-Шеъре доред бо номи «биг-

зор гадо бошам, дар хоки ватан бошам». аскар њаким дар љое изњор кардааст, ки хоки ватан аз гадо безор аст. Магар ин сухани Шумо ташвиќи рў ба гадої овардан нест?

-Пеш аз ман њам ин су-ханњоро гуфта буданд. Ба мисли

Хори Ватан аз лолаю рай-њон

бењтар, Хоки Ватан аз тахти

сулаймон бењтар. Ин шеър соли 1993 замо-

ни љанги шањрвандї, барои баргаштани онњое, ки гуре-за гаштаву аз Ватан берун рафта буданд, навишта шу-дааст. Аслан, гуфтани шеър њам ваќту соат ва њолат дорад. Ин шеър маънои онро надо-рад, ки мо дар Ватан гадо бо-шем, балки мо бе ватан буда наметавонем. Дороии њамаи мо Ватан аст. Аскар Њаким хуб медонад, ки пеш ин гуна шеърњоро зиёд сурудаанд, ин идомаи мантиќии њамон гуф-тањост. Агар дар хоки Ватан гадо бошї, бо гадої њам чизе пайдо кардан мумкин аст. Яъ-не, хеш ва наздике дорї ва ба ту кўмак хоњанд кард. Як су-хан 363 пањлў дорад ва њар кас аз дидгоњи худ бањо медињад. Бедил фармуда:

На дар њар сухан бањс кар-дан

равост,Хато бар бузургон гирифтан

хатост.-Мафњуми Ватан дар ашъо-

ри Шумо маќоми хоса дорад. Лаззати «Ватан»-и Шумо аз лазззати «Ватан»-и дигар шо-ирон бо чї фарќ мекунад?

-Њар кас ба дил ва муњабба-ти худ сухан мегўяд. Шеър му-аррифгари эљодкор аст. Бисёр кишварњо ба кишвари мо мо-нанданд. Аммо он Ватан шу-да наметавонад, ватан љоест, ки инсон таваллуд шудааст.

Агар шахс дар биёбонњои ба дунё омада бошад, ба наза-раш он бўстон менамояд. Ман аз њамин манзарањоро дар шеъри худ истифода бур-даам. «Тољикистонро дигар бояд кунем», «Њамон роње, ки поёнаш намебинам, ватандо-рист» Ба фикрам ваќте инсон ин сурудњоро гўш мекунад, фикраш дар бораи Ватан ди-гар мешавад. Ин шеърњо дар дили хонанда мењру муњаббат мепарваранд. Шеъре дорам бо номи «Ифтихор», он тасви-рист. Манзараеро дидам, ки бароятон наќл мекунам. Рўзе аз кўча мегузаштам. Чашмам дар ќатори бачањое афтод, ки машѓули мошин-аробабозї буданд. Њама мошинчањои базеби аз маѓоза харида дар даст доштанд. Аммо дар дасти бачае бо либоси куњна аро-баи худсохтеро дидам. Он аз чўб ва чархњояш подшибник буд. Дар нўги чўб парчами Тољикистонро овезон карда буд. Аз дидани ин манзара њаловат бурдам, ифтихорам омад ва шеъри «Ифтихор»-ро офаридам..

…Гарчи дорад аробаи куњна,Гарчи ў куњнапироњан дорад.Лек дорад аробааш парчам,Нест нодор, ў Ватан дорад. - Шеъру шоириро аслан бо

ихтисоси филологї вобаста медонанд. Шояд ин ба иртибо-ти вазни арўз бошад, ки њамчун як риштаи илм меомўзанд ва тадќиќ мекунанд… Дар навиш-тани шеър бо вазни арўз аксари шоирон меланганд, шумо, ки физик њастед хиромидани ху-дро дар чї мебинед?

– Шоирї ќисмат аст, на ихтисос. Ман хатмкардаи факултаи физмат,- матема-тик њастам. Дар ин илм њама модулњо чун њалќа пайванди њамдигаранд. Ба ин хотир дар дарки вазни арўз њам мадад мерасонад. Умуман ваќте ки

ѓазаби раиси Кумитаи ТВ ва радио ба

ЃубоРи

Фиш

ор б

а му

њољи

рони

О

М а

з љон

иби

маќо

мот

и Ру

сия

беш

тар

меш

апва

д58

%Ба онњо таъсире

намерасонад, зеро

русзабонњои

Украина кори сиёњро

ќабул надоранд

16%

Намед

онам

25%

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТонсўњбати рўз 5

шеър мегўйї, дар бораи вазн фикр њам намекунї, он худ ба худ ба ќолаб медарояд.

-Донистани илми физика то кадом андоза ба шеъру шоирии шумо таъсир расонд?

- Бисёр бузургони мо ил-мњои дакиќ, кимиё ва ѓай-раро медонистанд. Шеърро воситаи тараннуми муњаббат, холї кардани дил аз ѓаму ѓус-са медонистанд. Муњаммад Иќбол њуќуќшинос ва Чингиз Айтматов зоотехник буданд. Ваќте ки њар чизро зиёд дида-ву мушоњида кардед, ба назар сода метобад. Мењмоне аз хо-риља ояд, њамон манзараеро, ки мо њаррўз мебинем, ў онро аз мо хубтар тасвир мекунад. Шеър њам њамин гуна . Илми даќиќ машќи зењн аст.

- боре аз Эйнштейн њангоми суњбат мепурсанд, ки агар фа-лак чунин гардиш мекард, ки ў аз нав љавон мешуд, кадом кас-бро интихоб мекард. ў мегўяд, ки касби устои таъмиргарро. агар чунин имкон ба шумо даст медод кадом, касбро интихоб мекардед?

-Ман дар кўдакиям мехо-стам, ки инженер шавам. Зе-ро барои ин замина доштам. Он ваќт аз чўб чарх месохтам. Макет кашида, комбайн ме-сохтам. Дар кўдакї њар гуна ихтирооти љолиб мекардам. Як шаб хоб дида, шеъреро дар бораи комбайн навиштам ва онро дар рўзномаи «Пионе-ри Тољикистон» чоп кардам. Њамин тавр руњбаланд шуда, паси њам шеър эљод кардам. Агар зарурати дубора касбе интихоб кардан пеш меомад, футоболбоз мешудам. Футо-болро зиёд дўст медорам ва бозињояшро бо шавќ тамошо мекунам.

–Шоирон баъзан худро шоњу табъашонро вазир меги-рад. баъзењо, ки савори аспи таккабуранд њатто рўдакию Љомиро эътироф намекунанд. агар шумо савори аспи такка-бур шавед, кадоме аз шоиронро эътироф мекардеду кадомашро не.

-Якум, ки ман ба ин хел асп савор намешавам. Њар як фард дар вуљудаш он чи ки дорад, њаст. Берун аз он чизе буда наметавонад, њатто са-манди мансабаш ба арши аъ-ло расад њам. Навдаи ангурро агар дар чойлоби тилої монї њам сараш њамоно хам аст.

саъдї фармуда:Бузургаш нахонанд ањли

хирад,Ки номи бузургон ба зиштї

барад.Эрод гирифтан ба бузургон

ин кї будани худро муарра-фї кардан аст. Њар шоиру олим дар марњилањои гуно-гуни таърихї наќши худро доранд. Барои мисол, устод Айнї. Он хизматњое, ки он кас дар даврањои пурталотум карданд, мо дар замони осо-иштагї карда наметавонем. Дар он замон њимоя карда-ни забону миллат кори осон набуд. Њама камбудї дорад, лекин мо аз баландии имрўз истода, пешиниёнро санг за-нем, оќибаташ чї хоњад буд? Шояд агар онњо њамон муњи-ти моро, робитањои моро бо њамќисматон, њамзабонон медоштанд, дигар хел эљод мекарданд. Он чи дар чорчў-баи даври худашон карданд, ќањрамонист.

–Шумо дар бораи устод ай-нї гап задед. забоншиносоне њастанд, ки як љумлаи дуруст навишта наметавонанд, эрод ба забони айнї мегиранд. Онњо ба ревизияи забон ва эљоди устод садриддин айнї даст мезананд. Нигоњи шумо ба ин масъала чї гуна аст?

-Њамон маводе, ки устод Айнї љамъоварї намудааст, забонро ба ќолаб дароварда-аст, худ ќањрамонист. Дигар забон даркор нест. Мо ќу-драти њамон миќдор мавод љамъ карданро надорем. Ё љангоманавис Сафар Рањ-монро бигирем. Он ќадар ќањрамонњоеро ёфтаанд, ки аз рўйи навиштаву далелњои он кас чандин асарњо навиштан мумкин аст. Асарњои устод Айнї дорои шевотарин забон ва олитарин илм аст.

–Пас, ин даъвогарон кињо-янд ва чї мехоњанд?

-Онњо кї будани худро ба ин восита муаррафї карданд.

Соиб мефармояд: Хурдаги-рї оќибат тухми адоват пар-варад.

Баъди корвони рафта, ба ѓубори аз он монда бањо додан нишонаи кўтоњандешист.

–Мўъмин Ќаноат вобаста ба синну солаш боре изњор карда буд, ки дигар шеър на-мегўяд, зеро шеър тори дил аст ва тори дили ў дигар ин борро намебардорад. Дили Шумо њанўз њам ба бардоштани ин бор ќодир аст?

–Њар дил захираи худро до-рад. Устод донишманд шояд худашонро дар назар доранд. Он кас хизмати бузург кар-данд, њоло давлати пирї ме-ронанд. Футболбозе, ки дар майдон медарояду дигар тўб зада наметавонад, бењтараш обрўйи пештараашро паст на-занад, майдонро тарк кунад.

Ин рўз ба сари мо њам мера-сад, њис мекунам, ки наздик њам шуда истодааст. Њатто дастгоњњое, ки бароварда ме-шаванд, бо мурури ваќт мањ-сулоташон ба талабот љавоб намедињад.

–Назаре њаст, ки шоир бояд озод бошад, дар он сурат асари муккамал эљод карда метаво-над. Шумо ки дар сари вази-фа њастед, ин гуфтаро ќабул доред?

-Ман дар як њикояам на-виштам, ки инсон озод нест. Озодии мутлаќ вуљуд надо-рад. Мо аз пушти падар дар батни модар меафтем. Аз ин боз рењлат мекунем ба лањад. Боќї куљо меравем, наме-донем. Яъне аз як мањбас ба мањбаси дигар меравем. Ку озодї?

Дар дафтарчаи мењна-тии ман на шоиру нависан-да, њамчун хабарнигор ќайд шудаам. Аз пушти шарбати ќалам, ки ба рўйи коѓаз мере-зад, мо зиндагї дорем. Аслан, њамин ќалам маро ба арсаи сиёсат ва роњбарї овард.

- Дар пањлўи устод Мирзо турсунзода њамеша як шоири базлагў боќї рањимзода ќарор доштанд. Шумо низ як фар-ди базлагў њастед, чаро дар пањлўи Мењмон бахтї ќарор надоред?

-Шахсиятњо њар гуна ња-станд ва ман то он дараљае шуњратёр нашудаам. Њар сухан мантиќ дорад. Њар кас барои худ муштарї дорад. Шарт нест ки дар бари як нависандаи ди-гар рафта ќарор гирам. Имрўз базлагўйиро на њама дарк ме-кунанд. Баъзењо онро сода пиндошта, касро масхарабоз меноманд. Одамоне њастанд, ки њатто кафи пояшонро хорї, намеханданд. Аз дунёи њазлу шўхї фарсахњо дуранд. Ин-сон дар чашмаш њам об дорад ва њам нур. Ў њам ѓам дораду њам шодї. Худованд њамаи инро якљоя кардааст. Бузург њамонест, ки дар куљо чї гуна истифода бурдани онро таво-над. Дар љое, ки Шуморо ме-фањманд, гирењи мушкилатон кушода мешавад, агар нафањ-манд, хомўшї авлотар аст.

-базлагўйї ба зиндагиатон кўмаке карда аст?

-Ваќте ки базлагўйї меку-нам, њатто бадхоњ њам хандаи ширин ва кинањоро аз дил берун карда, ба ман наздик мешавад. Агар хашм дошта бошад, оташи хашмаш фурў менишинад. Боре байни ману раиси Кумитаи телевизион ва радио Убайдулло Раљабов но-фањмие шуд. Гуфтам, ки баъзе

шароитњо нестанд ва корњоро танњо бо сухан карда наме-шавад, шароит лозим аст. Ў дар ќањр шуд ва гуфт: шароит бањона аст, ман њамеша аз да-сти Шумо гап мешунавам. Ба ў гуфтам, ки аз дасти ман не, аз дасти дигарон гап мешу-навед. Ман муовини Шумо, фармон додед, ки ба ман чар-хи резинї дињанд. Ба ман ду чарх доданд, гумон кардаанд, ман бо мотосикл мегардам. Аз ин суханам ў сахт хандиду фармуд, ки боз ду чархи дигар дињанд.

Лањзаи дигарро мехоњам мисол орам. Исомиддин Са-лоњиддинов, мушовири Пре-зиденти кишвар ба раиси Ку-митаи телевизион занг зада, аз норасоии барномае шикоят мекунад. Аз ин раис ба хашм омада, ба ман занг зад. Ман ба Салоњиддинов занг зада, нуќсашро пурсон шудам. Ў гуфт, ки худатон магар онро намедонед? Гуфтам, ки ман энсиклопедист нестам, оё хабарнигори мо ягон сухани хато гуфтааст? Гуфт: - не. Пас ѓалат чист? Гуфт љавоб ѓалат буд. Ман гуфтам, ки пас он касеро сарзаниш кунед, ки ѓалат посух додаст. Ў хандиду бо њамин њамдигарнофањмї аз миён рафт.

-Шумо солњои тўлонї дар соњаи телевизион кор кардед. Чї боис шуд, ки аз телевизион ба матбуот гузаштед?

- Дар њар куљое кор кардам, бо ќаламу коѓаз сару кор до-штам. Аввали кори ман бо

коѓазу ќалам сар шуд ва бо њамин ќаламу коѓаз анљом меёбад. Пеш аз телевизион ман садњо маќолаву очерк ва асарњои публистї навиштам. Бояд гуфт, ки ваќте ки дар ра-дио кор мекардам, рўзномаро бештар эътироф мекардам. То журналист дар рўзнома кор накунад, пухта намешавад, њунараш сайќал намеёбад, домани андешааш фарох на-мегардад, воќеањои атроф, афкори љомеаро тањлил кар-да, ба он бањои дуруст дода наметавонад. Корманди ТВ бо сухан кам сару кор дорад. Барои њамин, аксарияти онњо ваќте ки ба рўзнома меоянд, барояшон кор мушкил меша-вад.

-замоне матбуот нуфузу эътибор дошт, аммо наќш ва таъсирнокии он имрўз камтар шудааст. Чаро?

-На, матбуот дар њама дав-ру замон таъсир дорад. Вале таъсири доимї не, таъсири лањзавї дорад. Имрўз баъзе журналистон сабук ва гоњо аз рўйи ранљиш менависанд. Ин кори эљодкор нест. Эљодкор нафарест, ки одамонро ба роњи нек њидоят мекунад. Аз љониби дигар эљодкор шахси ботамкин ва пуртоќаттарин аст. Суханро ба њар шакл навиштан мумкин аст. Аммо шарт нест, ки ин-сонро масхара ва суханњои тезу тунд нисбаташ раво бубинї.

Мусоњибон:Шарифи њаМдаМпур,

Иззатбеки ИдИЗОда

сари Муњаммад ѓоиб бо чї анљомид?

кОРВОН

Ватани НаврўзБазми гул дар чамани Наврўз аст,Даври ѓул-ѓулфикани Наврўз аст,То ба гардун сухани Наврўз аст,Тољикистон ватани Наврўз аст.

Бўи Наврўз расад аз њама дар,Рўи Наврўз расад аз њама дар,Њама дар пирањани Наврўз аст,Тољикистон ватани Наврўз аст.

Ном Наврўзу насаб Наврўз аст,Исми њар бахтталаб Наврўз аст,Фасли армоншикани Наврўз аст,Тољикистон ватани Наврўз аст.

Сабзгун пуштаву сањрои Ватан,Сабзпўш аст њама љои Ватан,Сабз љон дар бадани Наврўз аст,Тољикистон ватани Наврўз аст.

Ба муродаш њама дилдода расад,Њамаро бахти худодода расад,Њама љо анљумани Наврўз аст,Тољикистон ватани Наврўз аст.

Муњаммад ѓоиб

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон6 нигоњи дигар

Масъули сањифа Барнои Нозирдухт. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: barno@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

МаълуМотноМаиМаълуМотноМаи

Аксёнов Сергей

Валеревич, Раиси њукумати

эътирофнашудаи Крим

Сергей Аксёнов 26 ноя-бри соли 1972 дар шањри Белтса (Љумњурии Мол-давия) таваллуд шудааст. Соли 1993 Донишкадаи њарбии шањри Симферо-полро хатм ва фаъолияти худро њамчун фурўшандаи маводи хўрока оѓоз наму-дааст.

Ў муовини директори коо-перативи «Эллада» шуда кор мекард. Аз соли 2008 аъзои љамъияти русњои Ќрим буд ва аз соли 2010 роњбарии ња-ракати љамъиятию сиёсии «Ягонагии русњо»-ро ба уњда дошт. Худи њамон сол вакили парлумони Љумњурии Авто-номии Ќрим интихоб мегар-дад. 27 феврали соли 2014 баъд аз он, ки бинои парлу-мони Кримро як гурўњи му-саллањи ношинос забт намуд, ўро Раиси Шўрои Вазирони Љумњурии автономии Крим интихоб карданд ва дар боми бинои парлумон ба љойи бай-раќи Украина, байраќи Русия барафрохта шуд.

Ќаблан, соли 2009 Сергей Аксёновро вакили дигари парлумони Ќрим Михаил Ба-харев бо он гунањгор намуда буд, ки Аксёнов бо гурўњњои криминалии «Сейлем» якљо аст ва дар ин гурўњ лаќаби «Гоблин»-ро дошт. Баъдан Бахарев дар суд ин нуќтаи назари худро њимоя карда тавонист.

Ба њайси Раиси Шўрои Ва-зирони Ќрим интихоб гарди-дани Аксёновро президенти Русия Владимир Путин ќо-нунї хондааст. Аксёнов ои-ладор буда, як писару як дух-тар дорад.

Воќеоти кишвари ба мо дўст-Украина, ки имрўз сархати ВАО-и сартосарї аст, њар сиёсатмадор, шањрванд ва бештар он кишварњое, ки «чунин ња-мрангї бо Украина» доранд, бетафовут намегузорад.

Яъне, њодисот ва воќеоти кишвари аъзои ИДМ-Украи-наро њушдор медињад, ки дар дохил «ин масоилро» тањлилу баррасї бикунем ва бештар масъалаи «њарбиро фаромуш насозем», рўшантар Ќуввањои мусаллањи худро бо замон му-тобиќ бисозем…

Бо кадом роњ сари ќудрат омадани Њукумати нави Ук-раинаро њамагон шоњидем ва аз дур «ќонунї будан ва ё ғайриќонунї суръат гирифта-ни онњоро» гуфтан аз рўйи ин-соф нест. Президенти собиќро њам, ки худаш ба љонибе фирор кард, «адолатхоњ» ё «диктатор» гуфтан камоли бехабарист! Кї медонад, ки «бо кї, бо чї ва њамроњи кї…фирор кард?!»… Инро танњо мардуми Украина гуфта метавонанд, ки дар замо-ни сари ќудрат будани Януко-вич зиндагї ба сар доштанд ва аз «дастовардњои Њукуматаш» розї буданд, ё на?!...

Њаминашро хабар дорем, ки пас аз тарки Янукович «таќ-симоти Украина» оғоз шуд ва кї медонад бо чї меанљомад…

Давлатњои абарќудрати дорои ќудратњои «осмонии» иќтисодиву њарбї… дошта, албатта ба таќдири ин давлати ноором бетараф нестанд ва њар кадоме «модел» ва пешнињо-ди худро барои ором кардани он манзур месозанд. Аввалтар аз њама Русияи њамшафаташ ва бародари славияннаљоташ «хоб аз чашм рабуда», зеро аз як сў агар њамсояаш бошаду нооромии он албатта барояш бетаъсир нест, аз сўи дигар гўё њаммилатонаш (русњоро)-ро фаромўш накардааст.

Дар ќисмати љануб ва шарќии Украина норозигињо нисбати Њукумати нави он ба ављи аъло мерасад ва дар майдонњои Донбассу Харков ва Симферопол норозињо аз љонибе ба ду майдон рехта-анд…Дар Љумњурии мухтори Ќрим ба он нигоњ накарда, ки дар њайати ин давлат-Украина шомиланд, Њукумати марка-зиро њељ ба инобат нагирифта, раъйпурсии умумихалќї гуза-рониданианд ва хостори ба Русияи нопайдоканор дохил шудан мехоњанд. Сабаб пеш мегузоранд, ки Њукумати нави Украина ғайриќонунї ба сари кор омад, забони русї мањдуд мешавад ва гўё Ќрим замоне дар њайати Русия будаасту Ни-

кита Хрушёв онро ба Украина додааст ва сабабњои дигар.

Ба андешаи мо бошад, са-баби асосии ба Русия дохил шудани Ќрими мухтор ба кишвари њамсоя ин иќомати зиёди русњо ва русзабонњост, ки намоишњои дар ин љумњурї рухдода ва ќуввањои њарбии ташкилшуда ба ин гувоњї ме-дињанд. Ва сабаби аз њама осо-сии хостори Ќрим ба њайати Русия ин муваффаќияти ки-швари Русия дар давраи сал-танати Путин аст, ки на танњо њаваси ќримињо, аз миллионњо бекорони собиќ љумњурињои шўравиро низ бедор карда-аст: ин пешрафти иќтисо-диёти он асту љойњои холии зиёди корї…. Чун њамсояњо, минљумла самти шарќии Укра-ина диданд, ки Русия аз љињати иќтисодї рушд кардааст ва дар ин кишвар њаёти бењтару бе-хатар дарёфт кардан мушкил нест, Худо мегўянд, ки сабабе шаваду ба ин кишвар пайван-данд ва ё шањрванди Русия шаванд. Вагарна, агар Русияи имрўза мисли РСФСР-и 30-40 сол ќабл мебуд, бовар доштем, ки кор дигар хел сурат меги-рифт: муњољирон на танњо кам-тар ба Русия мерафтанд, ки-шварчае њам намехост, ки «ба он пайвандад»…Вале одамї нафс дорад ва њамеша аз пайи «оромкардани нафси хеш аст» ва бештар боз онњое, ки барои онњо Ватану миллат арзише надорад!!...

Барои њамин зарур аст, ки њар кишваре барои шањрван-донаш њаёти бењтаре муњайё созад то ба љойи аз он гурех-тан, дигарон њам биёянд, чун Русияи имрўза. Агар Русия ба сурати имрўза тараќкї наме-кард, Аврупо ва Амрико пур аз муњољирони ин кишвар мегардид. Инро роњбарияти имрўзаи Русия хуб дарк наму-данд ва «боигарии ин кишвари нопайдоканорро ба манфиати мардумаш пекаш намуданд»…

Ин њам «сабаќ аст» барои он кишварњое, ки «њанўз дар хоби нозанд»…

Имрўз тамоми мардуми олам бештар ба масъалаи иќти-соду иљтимои хеш диќќат ме-дињанд. Ва зиндагї гўёст, ки ба Амрикову Англия, Фарон-саву Олмон ва ба инњо монанд давлатњои мутарракї муњољи-рон «барои шиками сер ме-раванд»…Гўё ба ин давлатњо равї аз њама чиз таъминї ва зиндагиат хушбахтона мегуза-рад. Ва имрўз бошад, муњољи-рон бештар роњ сўи Русияи нав доранд…

Чунин ашхоси «аз пайи зиндагии бењтар рањсипор» фаромўш кардаанд, «Зиндагї яксон намонад»…, метавонад, ки дар ин давлатњо њам њар гуна воќеот ба амал ояд ва давлат ва миллаташон пеши назари «ғарибњо ояд»…

Ватан болотар аз њама чизи дунёст ва кас танњо дар Ватани худ хушбахт буда метавонад…

Магар шиорњои иддае аз миллатгароёни аврупої, ру-сї…ва дигарњоро фаромўш кардаем, ки: «Русия-барои русњо», ё «Украина- барои украинњо» намегўянд?! Ин ма-гар њушдор барои он ашхоси ватанро фаромўшкарда ва «аз пайи шиками сертар рафтан нест?!»…

Воќеоти тозаи украинї ва ба ин монанди дигар кишварњо-ро ба њисобу китоб гирифта, фаромўш насозем, ки дар сарњадоти Тољикистони соњи-бистиќлол пеш аз њама тољи-кон зиндагї ба сар бубаранд то дилашон ба сарњади Ватан бисўзад! Агар миллати дигар бошаду боз шумораш бештар, хавфњо њар замон рух доданаш мумкин аст.

Барои мисол, дар Мурғоб дар баробари ќирғизњо тољи-кон њам бояд кам набошанд, дар Љиргатол, Турсунзода ва дар њар куљое, ки сарњад до-рем , тољиконро љойи зист до-

дан ба манфиати якпорчагии мењани соњибистиќлол хоњад буд!! Воќеоти сарњади Панља-кент ва Исфараро фаромуш накардаем. Забони давлатии мо-тољикї-форсї дар тамоми ќаламрав дар истифода бошад ва тамоми њуљљатгузорї ба ин забон. Мо медонем, ки узба-књову ќирғизњо аксар забони моро медонанд, пас њар њуљља-ти ба забони давлатї пуркарда-шударо медонанд.

Д а р с а р њ а д м и ё н и Афғонистону Тољикистон њамгон медонем, ки дар баро-бари «њифз»-и дарёи Панљ, боз аз њарду љониб тољикон умр ба сар мебаранд ва «хавфи таќ-сими замин» камтар ба назар мерасад ва ё то њол ба гўш на-расидаст.

Як сабаби «ба ин низо» илова шудани шиддати беш-тар дар Украина, ин хуб на-пазируфтани забони украинї аз сўи минтаќањои шарќї ва љанубии он мебошад, ки њал-ли он љонибњоро ба мушкилї кашидааст….

Украинаро бубинед, бо вуљуди бо русњо њамзабонї ва њамхунї доштан, чунин воќе-оти ногувор ба амал омад, яъне фикри мардумро ношунидан имкон надорад ва «агар халќ љунбад»…

Албатта, роњбарияти Русия њељ хоњони ављи чунин њо-дисањо дар Украина набуданд ва роњбарияти Украина њам њељ бовар надошт, ки пас аз фиро-ри Янукович ингуна нохушињо пеш меоянд….

Ба назар мерасад, ки иддае аз абарќудратњо њанўз њам «серї аз заминї бегона надоранд» ва бо њар бањона: «барќарории сулњ», «таъмини демократия», «терроризм», «исломгарої», «кимчифобия»-гуфта, ќувваи њарбии зўр ки доранд, ба ки-швари дигаре даст дароз меку-нанд. Вагарна, чї њољат аст «аз сар даровардану аз он љо на-баромадан?!»: дар ихтиёри худ доштани сарзамини дигаре!!...

Мушкиле, ки ба сари Укра-ина омадааст, њељ кас пешгўї кардан наметавонад, ки «ха-ритаи сиёсии Украина» тағйир меёбад ё хайр?!...Ин вобаста аст аз саъйю талоши роњба-рияти кунунии ин давлат ва њусни њамсоягии неки Русияи абарќудрат!

Мо бошем, аз њар чизи нек ё акси он сабаќ гирифта, истиќлолияти Ватани муќад-дасамонро њифз мекунем ва мехоњем, ки бо њама њамсоя-давлатњо дар баробарї, баро-дарї, эњтироми љонибњо умр ба сар бубарем…

Неъматуллои Нурулло, рўзноманигор

Сабаќи Украинањанўз њам «таќсими љањон ба охир нарасидааст?!!

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТон 7иќтисод

Масъули сањифа Усмон Ниёзов. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: rahimzoda@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

Аз маѓоза мањсулоти хўрокворї харидам, аммо муњлати истифодаи он гу-заштааст, чї кор кунам? Асбоби рўзгор харидаму вайрон шуд. Њуљљати кафо-лат дорад, лекин фурўшан-да ќабул намекунад, ба куљо мурољиат кунам?

Инњо чанд намуна аз суолњое њастанд, ки ба унвонии њафтано-ма мерасанд. Њамасола 15 март дар Тољикистон њамчун «Рўзи њимояи њуќуќи истеъмолку-нандагон» ќайд карда мешавад. Дар ин бора Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи њимоя њуќуќи истеъмолкунандагон» аз 19 декабри соли 2004 низ ќабул шудааст. Оё воќеан њам истеъ-молкунанда имконияти њимоя намудани њуќуќњои худро дорад?

Сари ин мавзўъ хабарнигори рўзнома бо Умия Камолова, сар-дори шуъбаи таъмини њуќуќии Хадамоти зиддиинњисории назди Њукумати Љумњурии Тољикистон њамсуњбат шуд, ки фишурдаи он пешкаш мегардад.

- ќонун дар бораи њимояи њуќуќи истеъмолкунандагон дањ сол пеш ќабул шуда буд, аммо на-зорати иљрои он дар дасти кист?

-Њадафњои асосии ин ќонун њимояи давлатї ва љамъиятии манфиати истеъмолкунанда-гон ва тарзи татбиќи њуќуќњои истеъмолкунандагон мебошад. Назорати давлатї оид ба риоя ва иљрои талаботи ќонунгузории

Тољикистон дар бораи њимо-яи њуќуќњои истеъмолкунанда-гон аз љониби Хадамоти зид-диинњисории назди Њукумати Љумњурии Тољикистон амалї мегардад.

Мавриди амалї гардони-дани Ќонуни мазкур, давра ба давра камбудиву норасоињои он дар танзими муносибатњо дар соњаи њимоя њуќуќи истеъмол-кунандагон ба мушоњида ме-расиданд. Тањлилњо дар давраи ислоњоти иќтисодї собит сох-танд, ки ќонуни амалкунанда муносибатњои миёни истеъ-молкунанда ва истењсолкунанда (фурўшанда)-ро ба таври кофї ба танзим оварда наметавонад. Ќонуни Љумњурии Тољикис-тон «Дар бораи њимояи њуќуќи истеъмолкунандагон», ки соли 1997 ќабул гашта буд, ба тала-боти нави иќтисоди бозоргонї љавобгў набуд. Дар ќонуни ном-бурда меъёрњои зиёде ба назар расиданд, ки ба талаботи Кодек-си нави граждании Љумњурии Тољикистон мувофиќат наме-кард.

-Кадом намуди хизматрасонї мушаххасан ба ин ќонун дохил шу-дааст ва то кадом андоза харидор метавонад ба таври реалї аз он исти-

фода барад?-Барои дар амал татбиќ

гардидани меъёрњои Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи њимояи њуќуќи истеъмол-кунандагон» ќоидањо, номгўйи намудњои алоњидаи мол, кор, хизматрасонї ва тарзи расони-дани маълумот ба истеъмолку-нанда, молњои техникї, ки њангоми дар он ошкор шудани камбудињои назаррас, талаби истеъмолкунанда барои иваз кардан бояд ќонеъ гардонида шавад. Њамчунин молњои исти-фодаашон дарозмуњлат, молњои ѓайрихўроквории хушсифат, молњое, ки дар маълумотно-маи он норавоии истифодаи онњо њангоми намудњои алоњи-даи беморї зикр шуда бошанд, ќоидањои пешнињоди хизма-трасонињо оид ба партовњои сахти маишї, хизматрасонии мењмонхонањо, хўроки умумї, коммуналї ва маишии ањолї тасдиќ шудаанд.

-дар њаёти њаррўза њамаи мо ба њайси истеъмолкунанда баромад мекунем, яъне мол ва мањсулоти хўроквории заруриро харидорї мекунем. дар наќлиёт сафар мекунем, аз хизматрасонии коммуналї ва тиббї истифода ме-барем. дар баробари ин, њолатњое љой доранд, ки њуќуќи мо поймол карда мешавад. Барои њимояи њуќуќњоямон, чї бояд кард?

-Мутобиќи моддаи 5 Ќону-ни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи њимояи њуќуки истеъмол-кунандагон» истеъмолкунанда дар ваќти барояш муносиб бо назардошти тартиботи кори фурўшанда (истењсолкунанда, иљрокунанда) ба интихоби озо-донаи молу кор ё хизматрасонии хушсифат њуќуќ дорад.

Яке аз тарзњои амалигар-донии њуќуќњои истеъмолку-нандагон дар боби 2 Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи њимояи њуќуки истеъмол-кунандагон» муќаррар шудааст. Фурўшанда, ташкилоти вакола-тдоркунанда ё ин ки соњибкори инфиродї дар сурати бастани шартномаи хариду фурўш бо истеъмолкунанда, ўњдадор ме-шавад, ки номгўйї хизматрасо-нињои худро оиди норасоии мол тавассути иттилоот пешнињод

намояд. Иттилооти мазкур дар бештари њолатњо дар њуљљатњои номгўйї мол мављуд аст. Маса-лан, шањодатномаи техникї, чиптаи кафолатї. Бо гирифтани маълумот дар бораи мол, истеъ-молкунанда њуќуќ пайдо мена-мояд, ки дар сурати норасоии мол талабот пешнињод намояд.

Яке аз тарзњои амалигардо-нии њуќуќњои истеъмолкунан-дагон дар моддаи 18 Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи њимояи њуќуки истеъмол-кунандагон» муќаррар карда шудаанд. Ба истеъмолкунан-дае, ки ба ў моли дорои сифа-ти номатлуб фурўхтаанд ва ўро фурўшанда пешакї аз он огоњ накардааст, дар асоси моддаи зикршуда њуќуќ дорад бо хости худ талаб намояд, ки он ба моли дигари њамин хел тамѓа ё ба мо-ли тамѓаи дигар бо њисобу китоб мол иваз карда шавад.

-инљо Шумо нуќсони мол гуфтед. Кадом намуди молро дар назар доред?

–Дар зери мафњуми нуќсони мол камбудї ё норасоие дар на-зар дошта мешавад, ки њангоми аз љониби харидор гирифтани он ошкор карда мешавад. Аз ин рў, истеъмолкунанда наметаво-над моли мазкурро истеъмол ё истифода барад ва худи сифати мол бошад, ба талабот љавобгў нест. Агар истеъмолкунанда моли мазкурро мувофиќи тала-боташ истифода набарад ва нуќ-сонии мол бо гуноњи худи ў дар рафти истеъмол ба вуљуд ояд, дар ин њолат истењсолкунанда љавобгар шуда наметавонад.

Мутобиќи моддаи 506 Кодек-си граждании Тољикистон дар сурате, ки агар дар шартномаи хариду фуруш аз љониби фурў-шанда додани кафолати сифати мол пешбинї гардида бошад, фўрушанда вазифадор аст ба харидор молеро дињад, ки ба та-лаботи дар шартнома муќаррар гардида (муњлати кафолат) му-вофиќат намояд. Дар баробари ин, агар дар шартномаи хариду фурўш тартиби дигаре пешбинї нагардида бошад, муњлати ка-фолат ба асбобу анљоми таркибї ба муњлати кафолат ба асбобу анљоми асосї баробар дониста шуда, њамзамон аз рўйи муњлати

кафолати асбобу анљоми асосї љараён мегирад.

Истифодаи молњоро ба молњои истифодаашон кўтоњ-муддат ва дарозмуддат људо ме-намоянд. Аслан молњои муњла-ти истифодаашон дарозмуддат арзишашон баландтар буда, муњлати кафолат низ дарозтар дода мешавад. Аз ин рў, дар су-рати пайдо шудани нуќсони дар мол истењсолкунанда барои таъ-мир кардан на ин ки аз истеъ-молкунанда арзиши онро талаб кунад, балки уњдадор аст, онро бемузд таъмир намояд.

-оё мисоле оварда метавонед, ки шахсе ба Шумо мурољиат кар-да бошаду њуќуќњояш барќарор кара шудаанд?

-Ин гуна мисолњо хеле зиёданд. Масалан, шањрванд Љумъаев Р. санаи 26 сентябри соли 2013 аз маѓозаи фурў-ши асбобњои рўзгор, чангка-шак харидорї намудааст. Ба ў чиптаи кафолати ба муњлати ду сол аз 26.09.2013 то 26.09 2015 супорида шудааст. Дар рафти истифодабарї нуќсони моли харидоришуда маълум шуда-аст. Љумъаев Р. бо чиптаи ка-фолати санаи 19 январи соли 2014 ба маъмурияти маѓоза му-рољиат менамояд. Маъмурият талаби ўро иљро намуда, нуќсо-ни молро бо роњи таъмир наму-дан бартараф менамояд. Чанг-кашак баъд аз таъмир санаи 21 январи соли 2014 ба харидор баргардонида мешавад. Акнун муњлати кафолати чангкашак аз санаи 21 январи соли 2014 њисоб карда мешавад. Дар су-рати талаботи истеъмолкунан-да, ки ба таъхир гузошта шуд, мутобиќи моддаи 355 Кодекси граждании Љумњурии Тољики-стон ноустуворона аз рўйи нар-хи мол дар рўзи ќонеъгардонии талабот њисоб карда мешавад. Љумъаев Р. чангкашакро бо нархи 420 сомонї харидорї намудааст, санаи 19 январи со-ли 2014 барои бартарафсозии нуќсони мол ва ё ивази мол ба маъмурияти маѓоза мурољиат кард. Маъмурияти маѓозаро мебоист талаботи ўро то са-наи 1 феврали соли 2014 иљро намоянд. Мувофиќи ќонун чи хеле дар боло ќайд кардем, талаботи истеъмолкунанда бояд дар муњлати 14 рўз ќонеъ карда шавад. Талаби шањрванд Љумъаев Р. аз љониби маъму-рияти маѓоза танњо санаи 7 феврали соли 2014 ќонеъ карда шудааст, яъне муњлати таъхири талабот 6 рўзро ташкил дод.

Њангоми сарфи назар шуда-ни талаботи ќонунгузорї дар соњаи њимоя њуќуќи истеъмол-кунандагон ва поймол гаштани њуќуќњои истеъмолкунандагон, истеъмолкунанда њуќуќ дорад ба маќомоти ваколатдори давлатї ва суд мурољиат намояд.

Њуќуќи истеъмолкунанда поймол мешавад, онро кї њимоя мекунад?

Имконоти соњибкори

тољик баъд аз 107 кишвар?

Тољикистон аз нигоњи сатњи соњибкорї ва имко-нот дар гузориши Legatum Prosperity Index, ки аз љони-би маркази тањлилии бри-тониёии Legatum Institute омода мешавад, миёни ки-шварњои Осиёи Марказї љойи охиринро ишѓол кард.

Дар ин гузориш Ќазоќи-стон зинаи 55-ум, Ќирѓизи-стон маќоми 84-ум, Ўзбекис-тон љойи 92-юм ва Тољикистон зинаи 108-умро касб кардааст. Дар бораи маќоми Туркмани-стон маълумот дода намешавад.

Миёни собиќ кишварњои Ит-тињоди Шўравї Эстония дар зи-наи - 28, Латвия - 37, Литва - 40, Русия - 47, Украина - 61, Бело-рус - 67 ва Молдова дар маќоми 71-ум ќарор доранд.

Ќобили зикр аст, ки барои муайян кардани сатњи соњиб-корї ва имконот дар кишварњо њашт нишондињандаи некўањ-волии љомеа - иќтисод, соњиб-корї, идоракунї, маориф, тандурустї, амният, озодињои шахсї ва сармояи иљтимої ба инобат гирифта мешаванд.

Гази Чин аз тариќи Тољикистон

меравадМиёни ширкати фаръии

Корпоратсияи миллии на-фту гази Чин (CNPS) ва ЉСК «Тољиктрансгаз» созишно-ма ба имзо расид.

Дар асоси он таъсиси корхо-наи муштарак пешбинї шуда-аст. Бино ба иттилои ширкати CNPS, корхонаи нав ба идо-ракунии шохаи чоруми лўлаи интиќоли гази Осиёи Мар-казї - Чин машѓул хоњад шуд.Зикр мегардад, ки бо маќсади бунёди хати D моњи сентябри соли гузашта њукумати Чин бо Ўзбекистон, Тољикистон ва Ќирѓизисион созишномањои байнињукуматї ба тасвиб рас-онид. Дар маълумоти CNPS таъкид мегардад, ки тањияи арзёбии фанниву иќтисодии лоињаи мазкур аллакай ба анљом расидааст.

Оѓози сохтмони ќисмати тољикистонии шохаи D соли 2014 дар назар аст. Корњои лоињакашии шохаи D пас аз имзои ќарордод миёни Тур-кманистону Чин дар моњи ноя-бри соли 2011 оид ба интиќоли њамасолаи 25 млрд. метри му-кааб гази Туркманистон барои эњтиёљоти иќтисоди Чин оѓоз гардид. То соли 2020 Чин ният дорад, ки аз Осиёи Марказї њамасола то 80 млрд. метри му-кааб газ харидорї кунад.

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон њуќуќ8

Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шўъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

Ронанда чаро худкушї кард?

Ронандаи љавони хат-сайри 52, ки тариќи иљо-ра дар Душанбе мусо-фиркашонї мекардааст, рўзи 8-уми март дар яке аз сохтмонњои нотамоми мањаллаи 46-ум худро ба дор овехтааст.

Дар Вазорати корњои до-хилии Тољикистон гуфтанд, ки соати 08:30-и субњи 8-уми март, Фурќат Салимови 26-сола, сокини кўчаи Дењотї худро ба дор овехтааст.

Пулод Ќараев, сардори љамъияти “Роњи дурахшон”, ки идораи хатсайри 52-ро ба уњда дорад, бо таъйиди ин хабар гуфт, ки бо марњум, шартномаи корї надошта, ў автомашинаро иљора гирифта кор мекард: “Ўро хуб наме-шинохтам.

Салому алейк мекардем, љавони хубу ором менамуд.”

Ќаблан Фурќат ба шуъбаи милитсия мурољиат карда, аз тањдиди наздикони њамсараш нисбати худ шикоят кардааст. Мувофиќи баъзе маълумотњо ин ронанда як њафта пеш ба њамсараш љанљол карда, за-вљааш ба бародараш арз кар-дааст ва бародари њамсараш омада, ўро латукўб мекунад.

Дар њамин њол пеш аз марг аз телефони Фаррух ба раќа-ми хоњараш паёмак омадааст, ки “фарзандонамро ба ту амо-нат месупорам...”.

3 «мушкетёри тољик”

пулиси Русия ба онњо арзи сипос кард

Маќомоти пулиси Бо-шќирдистони Русия ба донишљӯёни тољик, ки дар шањри Уфа як занро аз да-сти ѓоратгар наљот додаанд, ифтихорнома ва номаи си-пос додаанд.

Љавонони тољик дар Уфа 120 000 рубли дуздиро пеш аз пулис ёфтаанд.

Ин донишљӯёни тољик дар сардии беш аз 30 дараља Гулнора Солеҳоваро танҳо нагузошта, ғоратгарро, ки љузвдони занро бо 120 ҳазор рубл дуздида гурехтааст, бо-здошт намудаанд.

Дар суҳбат бо расонаҳои русӣ донишљӯёни тољик ин корашонро муқаррарӣ арзёбӣ карда, таъкид намудаанд, ки тибқи тарбияи дар Тољикис-тон гирифтаашон ягон касро набояд дар мушкилӣ танҳо гузошт.

Садорати Донишгоҳи дав-латии нафти Бошқирдистон барои ин муҳассилини тољи-каш мукофотпулӣ људо наму-дааст.

Ронандаи хатсайри раќа-ми 17, ки худро Зикируллоњ муаррифї кард, аз ивазша-вии шањодатномањои пеши-ни ронандагї ба шањодатно-мањои нави биометрї изњори ташвиш кард.

-Ман чанд сол муњољир шуда, дар Федератсияи Русия ба њайси ронанда кор мекардам, кораш хуб буд, маоши бад намегириф-там, оќибат дилгир шудаву ба Ватан баргаштам, мошин ха-рида, кор кардам,-афзуд ў, вале ивазшавии њуљљатњо ба сарам боз ташвиши иловагї овард. Мехо-стам боз баргашта ба Федерат-сияи Русия равам, вале чунин овозањо њаст, ки дар он љо њам то моњи май шањодатномањо иваз мешаванд. Ронанда аз баланд будани нархи шањодатномањои навин норозист.

-Ин на танњо ба ман, балки ба дигар ронандањо низ гаронї мекушад, боз мегўянд, ки ин њуљљатњои нав хатоњо њам до-ранд.

Шањодатномањои биометрии ронандагї дар Тољикистон бори аввал арзи вуљуд мекунанд. Ба андешаи коршиносон матни ин њуљљати нави байналмилалї ха-тоњо низ дорад.

Аз љумла, дар навишти «Љумњурии Тољикистон» бо њуруфи англисї «Jumkhurii Tojikiston», яъне «Љумњурии Тољикистон» навиштаанд. Поёнтар шакли мухтасари исми кишвар - «ЉТ» ба њар-фњои англисї «CHT», яъне «ЉТ»навишта шудааст. Мояи дигари интиќодњои худї ба њарфњои англисї навиштани иборањои тољикист. Дар њоле, ки агар «Љумњурии Тољикис-тон» барои мисол, ба англисї «Republic of Tajikistan» ва «ЉТ» - «RT» навишта мешуд, кори соњибонашро дар хориља шо-яд осонтар мекард. Як мояи ташвиш эњтимоли дар Русия - бозори асосии кори муњољирони тољик - эътироф нашудани ин њуљљат аст, чунки ба љуз номи њуљљат - «водительское удосто-верение», боќї маълумоти ло-зим дар њуљљатњои ронандагии нав ба забони русї тарљума на-шудааст.

Мањмадсаид Саидов, сардо-ри Раёсати Бозрасии давлатии атомобилї зимни муаррифии шањоданомаи ронандагии био-

метрї гуфт:-Амалї шудани санади нав бар асоси талаботи конвенсияи Вена 1968 “Дар бораи њаракат дар роњ”,

ки Тољикистон низ узви он аст, сурат мегирад. Ва њадафи он фа-роњам овардани заминаи ягонаи њуќуќї дар кишварњои шомили ин Конвенсия мебошад.

Бартарии шањодатномаи на-мунаи нави ронандагии биоме-трї дар он аст, ки он фарсуда намешавад. Њамчунин минбаъд он ба системаи ягонаи иттило-отии љумњуриявии БДА ворид гардида, сохтори марказикуно-нии додани њуљљатњо, муайян-созии шахсият дар ќаламрави љумњурї, тањияи њуљљатњои до-рои дараљањои баланд, муайян карда мешавад.

Шањодатномаи нав як баргаи пластикии 54 ба 86 миллиметр аст, ки аз поликарбонат омода гашта, маълумоти он бо ду за-бон- тољикї ва англисї, дарљ ёфтааст. Ба ѓайр аз сурат дар шањодатнома инчунин дигар маълумоти биометрии соњиби он, аз љумла, пайи ангушт ва им-зои электронии ў љой дода ме-шавад. Назаралї Рањматуллоев, сармушовири сардори раёсати БДА мегўяд, аз 5-уми март дар Тољикистон додани шањодат-номаи ронандагии биометрї оѓоз шуд ва гирифтани ин на-въи њуљљат ба афроде, ки бори аввал шањодатнома мегиранд, њатмї аст. Аммо ашхосе, ки то имрўз ин санадро доштанд, то анљоми муњлати эътибори он, яъне, то 10 сол метавонанд, шањодатномањои куњнаи худро ба кор баранд. Ў гуфт, ки айни замон танњо дар шањри Душанбе аз 5-уми март додани шањодат-номањои биометрї сар шуда-аст. Дар манотиќи дигар пас аз муљањњаз намудан бо техникаи муосир, ки барои ин санад за-рур аст, ин навъи шањодатнома роњандозї хоњад шуд. Умуман, Вазорати корњои дохилї дар назар дорад, ки дар њамон мин-

таќањои Русия, ки муњољирони тољик зиёданд, нуќтањои ивази шањодатнома ба роњ монда ша-вад. Њуљљати нави ронандагї 165 сомонї буда, шањодатномаи техникии воситаи наќлиёт 140 сомонист, ки дар маљмўъ 305 со-монї мешавад. Иброњим Рањмо-нов, сардори шуъбаи баќайдги-рии имтињонотии раёсати БДА гуфт, њамарўза барои гирифтан ва ё иваз намудани шањодат-номаи ронандагї то 250 нафар њуљљат месупоранд.

-Баъди супоридани њуљљат, довталаб нахуст бояд имтињо-ни назариявї ва баъдан амали-ро супоранд. Онњое, ки шањо-датномаи ронандагї доранду муњлати расмашон гузаштааст, њуљљатњояшонро бе имтињон иваз мекунанд, аммо шахсоне, ки шањодатномаашонро гум кардаанд, фаќат имтињони наза-риявї месупоранд. Дар маљмўъ, супоридани њуљљат то гирифта-ни шањодатнома 2 ва ё 3 рўзро дар бар мегирад,-шарњ дод ў.

Пўшида нест, ки аз оѓози со-ли равон ин бори дувум аст, ки дар кишвари мо њуљљатњои ро-нандагї иваз мешаванд. Моњи январ шањрвандоне, ки дар 10 соли охир акси худро дар шањо-датномаи ронандагии хеш иваз накардаанд, маљбур ба табдили ин санад шуданд ва акнун онњо бояд њуљљатњои нави худро ба шањодатномаи биометрї иваз кунанд. Бино бар омори расмї, њоло дар Тољикистон 500 њазор мошин сабт шуда, наздики 1 миллион нафар шањодатно-маи ронандагї доранд. Тибќи як низомномаи амалкунанда аз 2 марти соли гузашта, аз оѓози соли 2014 њар њуљљати ронан-дагие, ки акси соњибаш дар 10 соли охир иваз нашудааст, аз эътибор соќит дониста мешуд ва ба ин далел ва њам ба мањзи он

ки аксарият аз ин “навоварї”-и БДА бехабар монданд, дар арафа ва рўзњои аввали соли нав дар шуъбањои пулиси роњ навбатњои тўлоние барои гирифтани “права”-и нав мушоњида шуд.

Бисёре аз ронандагон ме-гўянд, ки танњо дар рўзи аввали соли 2014, баъди боздошти онњо аз тарафи нозири роњ фањми-данд, ки мебоист њуљљати худро њанўз то 31 декабр бо акси нав иваз мекардаанд. Мояи дигари шикоятњо нархи ин ислоњот буд. Маќомоти БДА мегуфтанд, ки арзиши табдили њуљљати ронан-дагї 36 сомонї муќаррар шуда-аст, вале шикоятњои зиёде њам мерасид, ки аз ронандагон барои “зудтар њал кардан”-и масъалаа-шон маблаѓи ба маротиб бештар талаб мекунанд.

Ва инак, баъди њамагї 2 моњи табдили њуљљатњои ронандагии њазорон нафар аз ислоњоти на-вбатї хабар медињад, ки он њам табдили дигарбораи њуљљатњои ронандагиро дар назар дорад ва ин бор ба сурати саросарї. Аз љумла, њуљљати ронандагии онњоеро њам, ки ду моњ пеш ба-рои табдили “права”-и худ ваќту пул сарф карда буданд.

Аммо баъзе аз расонањо гуф-таанд, ки даст бурдан ба љайби мардум бо бањонаи табдили ин ё он њуљљат мисли анъана шудааст. Ду маъракаи табдили њуљљатњои ронандагї танњо дар ду моњи гузаштаи соли 2014 он ќадар фоли нек наметобад.

Њаёт пеш меравад. Дар олам дигаргунињои нав рух медињанд. Мо бояд њамќадами мардуми дигар кишварњо бошем.Инро њар инсони солимфикр таман-но дорад, вале вазъи молиявии мардум аз мадди назар набояд дур бошад.

Иззатбек ИдИзода, «Тољикистон»

Шањодатномањои биометрї

магар бенуќсу ба талабот љавобгўянд?

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТонќонун ва љомеа 9

Масъули гўша Эњсон ќодиров. E-mail: minbari.hukukshinos@mail.ru

Ба саволњои Шумо њуќуќшиноси идораи њафтаномаи «Тољи-кистон» Эњсон ќодиров посух мегўяд. Шумо метавонед дилхоњ саволњои њуќуќии бамиёномадаи худро ба почтаи электронии мазкур minbari.hukukshinos@mail.ru ироа намуда, дар шумораи ояндаи њафтанома посухи онњоро мутолиа намоед.

Идњои ѓайрикорї кадомњоянд?

Савол: Дар љумњурии Тољикистон кадом рўзњои иди ѓайрикорї мављуд аст?

Самадова Л.

љавоб: Мутобиќи ќонунгузории амалкунандаи Љумњурии Тољикистон аниќтараш Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи рўзњои ид», рўзњои зерини ид рўзњои корї нестанд:

1 январ-Соли Нав8 март - Рўзи модар; 21-24 март - Иди Наврўз;1 май - Рўзи байналхалќии якдилии мењнаткашон;9 май - Рўзи Ѓалабаи халќњо дар Љанги Бузурги Ватанї;27 июн - Рўзи Вањдати миллї;9 сентябр - Рўзи истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољики-

стон;6 ноябр - Рўзи Конститутсияи (Сарќонуни) Љумњурии Тољи-

кистон;Иди «Рамазон» - Њар сол як рўз дар мавридаш;Иди «ќурбон» - Њар сол як рўз дар мавридаш;

Ба адвокат мурољиат кардан дар кадом маврид ќонунист?

Њангоме, ки ба адвокат мурољиат менамоям, оё мурољиати ман дар асоси ќонуни љумњурии Тољикистон «Дар бораи мурољиати шањрвандон» ба вуљуд меояд, ё ин ки ќонуни номбурда, ба фаъо-лияти адвокат дахле надорад.

Саидов А.

Ќонуни номбурда ба фаъолияти адвокат дар ќисме, ки шањрванд ба ў мурољиат менамояд, дахл надорад, зеро, ки ин мурољиати шањрвандон ба адвокат дар асоси моддаи 8, Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи адвокатура» ба вуљуд меоянд, ки тибќи он «Адвокат ва шахси воќеї ё њуќуќї аз рўйи шартно-мае, ки бо ў ва бо шахсе, ки ба манфиати ў амал мекунад», баста шудааст, ёрии њуќуќї мерасонад. Адвокат дар сурати набудани шартнома дар мавридњои зарурї ёрии њуќуќї мерасонад, ки ќонун пешбинї кардааст.

Адвокат дар њолатњои зерин њуќуќ надорад, ки супориши расонидани ёрии њуќуќиро ќабул кунад:

-агар ў чунин ёриро ба ашхосе мерасонда ё пештар расонда бошад, ки манфиатњои ин ашхос ва манфиати шахсе, ки дар ху-суси пеш бурдани кори парванда мурољиат кардааст, зид бошад;

-агар ў аз рўйи парванда ба сифати судя, прокурор, муфаттиш, ба сифати шахсе, ки тафтиши пешакї гузаронидааст, эксперт, мутахассис, тарљумон, шоњид ё ашхоси холис иштирок карда бо-шад, инчунин агар дар кори тафтиш ё баррасии парванда шахси мансабдоре иштирок дошта бошад, ки адвокат бо ў муносибати хешу таборї дошта бошад.

-Адвокат бояд њамеша манфиатњои ќонунии муштарии худро њимоя намояд ва њуќуќ надорад, ки мавќеи њуќуќии ба ман-фиатњои вай мухолифро ишѓол намояд, ѓайр аз њолатњои дар мурофиаи љиноятї ба худ туњматзанї. Адвокат њаќ надорад, ки аз њимоя даст кашад.

-Адвокат њуќуќ надорад, ки гуноњи њимояшавандаи худро исботшуда эътироф намояд, агар њимоятшаванда онро рад ку-над. Иќрор шудани њимояшаванда ба гуноњаш адвокатро аз њуќуќи мубоњиса намудани чунин фикр ва хоњиши сафед на-мудани ё бинобар исбот нашудани гуноњаш мањрум намекунад.

Аз ин рў адвокат бояд талаботи одоби љомеаи касбиро бемай-лон пайравї карда, пайваста дониш ва ихтисоси касбии худро такмил дињад ва сирри адвокатиро њифз намояд.

Њамчунин далели мурољиат ба адвокат, маълумот дар бораи мазмуни гуфтугўйи шифоњї ва хаттї бо муштарї бо шахсони ди-гар, ки ба манфиати ў мебошад, маълумот дар бораи хусусият ва натиљаи амали ба манфиати муштарї со-диршаванда, инчунин дигар ахборе, ки ба расонидани ёрии њуќуќї алоќаманданд ва маълумоте, ки бинобар иљрои уњдадориаш дар назди муштарї ва адвокат ош-кор гардидааст, мазмуни сирри адвокат мебошад.

ПУРСЕД, ПОСУХ МЕДИњЕМ!

Суди ноњияи Фирдавсии шањри Душанбе 7 март ба боздошт ва нигоњдории Фахриддин Зокиров, яке аз вакилони мудофеи Зайд Саидов, то ду моњи оянда дар њабс иљозат до-дааст. Судя Акрамов гуф-тааст, дар тўли ду моње, ки Зокиров дар боздошт ни-гоњ дошта мешавад, бояд парвандаи ў тањќиќ шавад.

Зокиров аз љониби кор-мандони Агентии назорати давлатии молиявї ва мубо-риза бо коррупсия боздошт шуда, нисбати ў тибќи мод-даи 247 (ќаллобї)-и Кодекси љиноии Тољикистон парванда боз шудааст.

Фахриддин Зокиров яке аз се вакили мудофеи Зайд Саи-дов, соњибкор, собиќи вазири саноат ва роњбари зиндонии Њизби Тољикистони нав аст ва боздошти ў дар мавриде сурат гирифт, ки ќаблан ў ва њамкоронаш аз расидани СМС-њои тањдидомез шикоят карда буданд.

Вобаста ба ин Вазорати корњои дохилии Тољикистон бо нашри баёнияе Шуњрат Ќудратов, яке аз дигар ва-килони мудофеи Зайд Саи-довро, дар риоя накардани ќоидаи њаракат дар роњ ва бархўрдани “Мерседес”-аш ба ду мошини дигар айбдор

кард. Масъулони ин нињод мегўянд, рўзи 27 феврали со-ли љорї Ќудратов дар пайи бархўрдани мошинаш ба љойи љуброни зарар муноси-бати даѓалона карда, “аз љойи њодиса ѓайб задааст”. Аммо Шуњрат Ќудратов дар суњбат бо хабарнигорон айбмонии Вазорати корњои дохилии Тољикистонро ѓаразомез хон-да, гуфт, воќеан њам рўзи 27 феврал бо иштироки ў сада-маи наќлиётї бо ду мошини дигар- “Опел” ва автомаши-наи “КИА” рух додааст ва дар бархўрд бо “Опел” худро гунањкор мењисобад.

Дар навбати худ Исњоќ Табаров ва Шуњрат Ќудра-тов, вакилони дифои Зайд

Саидов, бо пахши як изњо-рот боздошти њамкорашон, Фахриддин Зокировро иќдо-ми махсус роњандозї шудаи Агентии мубориза ба зидди коррупсия дар Тољикистон хонданд. Онњо дар изњороти худ гуфтаанд, “гўё Фахрид-дин Зокиров тариќи ќаллобї аз баргардонидани ќисме аз маблаѓњои аз бонк гирифтаи корхонаашон саркашї кар-да бошад. Зимнан, амалиёти тиљоратии чанд сол пеш анљомдодашудае дар назар аст, ки њатто санљиши маќо-моти марбута, аз љумла ,худи њамон Агентї ќаблан собит намудааст, ки асари љиноят дар он умуман мушоњида на-мешавад.”

њабси думоњаи Фахриддин Зокиров

њафтаи гузашта Давлат Чоловро бо гумони ширкат дар ошўбњои Сурия боздо-шт кардаанд .

Давлат Чолов замоне бо-здошт шуд, ки мехост гурўњи љавононро барои ширкат дар ошўбњои мусаллањонаи зидди давлати Башор Асад ба Сурия барад.

Њангоми бозпурсї Дав-лат Чолов иброз доштааст, ки тайи чанд моњи охир дар ошўбњои Миср ширкат карда, баъди бозгашташ ба Тољики-стон ќасд кардааст, ки чанд нафар љавононро бо худ ба-рои «љињод» ба Ховари Миёна барад.

Мувофиќи баъзе маълу-мотњо Давлат Чолов ќасди аз роњи Туркия ба Сурия рафтан доштааст.

Собиќ фармондењони Фронти халќї Давлат Чолов аз соли 2001 дар кофтукоби љиної ќарор дошт ва моњи октябри соли 2003 њангоми як амалиёти фаврї дар шањри Кўлоб дастгир шуда, ба њабс кашида шуд.

Давлат Чолов пас аз озо-дї дар шоњроњи Душанбе - Хоруѓ дар мањаллаи назди беморхонаи Кўлоб як марка-зи хизматрасонии сеошёна

мавсум ба «Доро» бунёд кард. Наздикони Давлат Чолов ме-гўянд, ки вай барои таъмиру тармими ин марказ ба Тур-кия мерафт ва аз онљо барои мемонхонаи «Доро» њаргуна ороишот меовард.

Љумъахон Назаров, сардо-ри шуъбаи Вазорати корхои дохилии Кўлоб рўзи 6 март боздошти Давлат Чолов, ба-родари Ќурбон Чолов, аз фар-мондењони бонуфузи Фронти халќиро тасдиќ намуд. Пол-ковник Назаров афзуд, ки Давлат Чолов ба гумони та-лош барои сафарбар карда-ни љавонони мањаллї барои ширкат дар љангњои Сурия боздошт шудааст ва феълан тањќиќи парвандаи ў идома дорад. Ба гуфтаи ин маќоми вазорати корњои дохилї, то кунун нисбат ба Давлат Чолов ба сурати расмї айб эълон на-шудааст.

Ба далели муњри сиррї доштани парвандаи мазкур маќомот дар додани маълу-мот ва љузъиёти бештар оид ба ќазияи мазкур худдорї ме-кунанд. Аммо ба гуфтаи баъзе аз манобаъњо ва наздикони Давлат Чолов, ў инчунин ба-рои ширкат дар љангњои Су-рия ва узвият дар њаракатњои мамнўъ низ айбдор мешавад.

Нафари дигаре, ки бо Дав-лат Чолов ошної доштааст, мегўяд, шунида будааст, ки ў ба Туркия ва аз он тариќ ба Сурия сафар доштааст, ва-ле даќиќ намедонад, ки дар воќеъ ў ба нияти љанг ба ин кишвар сафар карда ва сањме дар љалби љавонон барои љан-ги Сурия доштааст?

Ин шашумин шањрванди Тољикистон аст, ки дар як со-ли охир ба гуноњи ширкат дар љанги дохилии Сурия боздо-шт мешавад. То ин дам панљ донишљўйи тољик, ки дар до-нишгоњњои Сурия тањсил ме-карданд, низ ба далели ширкат дар нооромињои он кишвар бо-здошт ва мањкум шуда буданд.

Давлат Чолов чорумин ба-родари дар чанд соли охир боздоштшудаи фармондењи маъруфи Фронти халќї дар минтаќаи Кўлоб Ќурбон Чо-лов аст. Ду бародари дигараш Фирдавс ва Сулаймон Чоло-вњо мутаносибан ба муддати 6 ва 8 солї паси панљараи мањ-бас нишастаанд. Бародари дигари фармондењи маъруф Љавњаршоњ Чолов моњи сеюм аст, ки дар боздоштгоњи Кў-лоб ќарор дорад ва парвандаи љиноии ўро Суди шањри Кў-лоб бояд дар рўзњои наздик баррасї кунад.

Чолов Башор Асадро куштанї буд?

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон дидгоњ10

Мусоњиба бо сарояндае, ки бо рубоби кўњнаи худ њар рўз 50-100 сомонї кор мекунад, вале мегўяд, ки маќсадаш пулкоркунї нест.

Суњбати мо дар гузаргоњи зеризаминии СУМ, дар мар-кази пойтахт, њамагї 150 метр дуртар аз Хонаи Њукумат бар-гузор гардид…

-Ваќте, ки бори аввал са-доятонро дар ин љо шунидам, гумон кардам, ки шодравон Зафар Нозим зинда шудааст…

-Кош устод Зафар зинда мешуданд…Афсўс, ки ба зери замин рафтагон бозпас наме-гарданд…

-Вале овозашон мемонад ку. Масалан дар сароидани шу-мо…Худатон кистед, аз аќра-бои устод?

-Не, ман як муаллими одї. Аммо аз баччагї шефтаи ово-зи Зафар Нозим будам ва бори аввал ваќте ки рубоб ба даст гирифтам, оњанги устод сари забонам омад. Аз њамон лањ-за то имрўз фаќат зафарсарої мекунам. Дар мактаби миёна њамроњи бародарам Љалолид-дин оњангњои ўро мехондем. Номи ман Сирољиддини Муњтољ (Мињтољ), аслу наса-бам аз њамдиёрони Зафар, аз дењаи Ялдамичи Ѓарм ...

-Навохтану сароиданро дар ягон донишкада омўхтед?

-Не, ба ман бародари рањ-матиам Љалолиддин рубоб-навозиро омўхтааст. Худам хатмкардаи Донишкадаи омўзгории Душанбе њастам ва зиёда аз сї сол боз дар зо-дгоњам муаллим будам. Аммо њоло дар нафаќа. Каме беш-тар аз 300 сомонї нафаќа ме-гирам.

-Махфї набошад, дар ин гузаргоњ дар як рўз чанд пул кор мекунед?

-Махфї нест, баъзе рўзњо сад сомонї њам кор мекунам. Аммо аксаран 50 ва ё каме зиёдтар…

-дар пањлўи шумо чанд на-фар гадоёну талбандагонро мебинам. Магар барои як му-аллими собиќадор айб нест, ки њамроњ бо онњо аз роњгузарон пул металабад?

-(Мањзунона механдад) Шумо гумон мекунед, ки ман ин љо гадої карда истодаам? Њаргиз ин тавр нест. Ман ме-хоњам шунаванда дошта бо-шам. Бинед, барои ба як кон-серт даромадан одамон камаш панљоњ сомонї медињанд. Ман њаргиз аз касе чизе та-лаб накардаам ва касе, ки пул њам медињад, худаш медињад. Чунин тарзи сароидан дар дигар кишварњои пешрафта њам њаст. Касе бо гитара ме-сарояд, касе бо гармону ак-кордион. Ман бошам, оњан-

гњои сарояндаи дўстдоштаи мардумро бо тори куњнаи худ месароям. Магар ин айб аст? «Мењнат шараф аст, ќудрати дастони ман ин аст», мегуфт устод Зафар (Дар ин љо њам-суњбати мо андаке ранљидагї барин шуда, суруди Зафарро бар ѓазали Њофиз «К-охир таноби умрат рўзе шавад бу-рида…»-ро оѓоз мекунад. Дар чанд даќиќа одамони зиёде атрофи моро печонида ги-рифтанд ва њатто зани миён-соле аз дида ашк љорї намуду як дањсомониро ба пеши пойи Сирољиддин партофт)

-Акаи Сирољиддин, шумо ки соњиби чунин овози хуш њастед, ба тўйњо њам рафта хизмат мекунед?

-Ба њар куљое, ки баранд, меравам. Дар њар куљое дўст-дорони устод Зафар бошанд, ман њамонљоям. Ба тўйњо, ак-саран ба оши нањор мебаранд. Вале ман на нархнома дора-му на нарх. Њарчизе дињанд, мегирам. Гуфтам ку, барои ман муњимаш шунаванда до-штан аст. Ана бинед, дар чанд даќиќа аз ин љо чї ќадар мар-дум мегузаранд ва њамаи онњо садои маро мешунаванд. Ба њар кас маъќул шавад, як лањ-за истода гўш мекунад, агар не, ба роњи худ меравад…

-Зану фарзанд доред?-Бале, духтари калониам

дар Англия шавњар карда-аст. Писари калониам низ маро хабар гирифта меистад ва боз чандтои дигар дорам. Аз се зан…

-Агар фарз кардем, њоло Ва-зорати фарњанг шуморо ба ягон ансамбл ба кор даъват кунад меравед?

-Аз дўст як ишора аз мо ба сар давидан гуфтаанд. Аммо кї маро ба кор ќабул меку-над? Барои ман кифоя, ки њамин Ватанам бошаду шу-навандаам ва дар њар куљое хоњад маро шунавад. Ба ќавли устод Бозор Собир:

Ман аз ту сарват наме-хоњам, Ватан астї бас аст,

Бо хасу хорат баробар зин-дагї кардан бас аст…

-Баъзе аз мухлисони Зафар мегўянд, ки садои Љовидон-писари устод ба падараш кам монандї дорад. Шумо дар ин бора чї андеша доред?

-Пеш аз њама, хушбахтии Љовидон дар ин аст, ки ў пи-сари чунин як њофизи мумтоз аст. Дар бораи шахсият ва њу-нари ў ман њаќќи сухан гуф-тан надорам. Халќ худаш бањо медињад…

-Сирољиддин, шумо ягон бор бо худи Зафар Нозим вохўр-

даед?-Борњо вохўрдаам ва њатто

дар наздаш суруд њам хонда-ам. Боре як сурудро бо оњанги устод дар матни Бозор хон-дам. Бањои ў чунин буд: Дар овози ту њам љонаму дар суха-нони шоир њам…Мо он ваќт якљо сурат гирифта будем, ки њоло дар пештоќи хонам мондаам…

-То кай ин љо сурудхонї ме-кунед, боз ба зодгоњатон бар-мегардед?

-Инро ба љуз Худо касе намедонад. Як рўз нафаре мисли имрўза дар ваќти са-роиданам ашк рехт. Баъд аз хотимаи суруд сабаб пурси-дам, гуфт: «Ман аз он сабаб ашк рехтам, ки чунин овози хуш аз зери замин мебарояд. Чї мешавад, ки аз болои за-мин суруд хонед?» Шояд аз рўйи маслињати ў амал карда як муддат ба болои замин њам бароям…

Ваќте, ки бо Сирољидди-ни Мењтољ хайрухуш мекар-дам ў суруди Зафар «Дил ба куљо дорї»-ро месуруд ва дар атрофаш мардуми зиёде љамъ омада буданд. Ѓилофи тораш пур аз яксомонањо шуда буд…

А. АЊМАДЗОДА,«Тољикистон»

Садо аз зери заминЗафар Нозим месарояд

«Хорпуштак»:Ман њамонам,

ки будам! Нашриёти «Даќиќї»

дар арафаи рўзи матбуот мусаввараеро ба ифти-хори 85-солагии таъсиси маљаллаи њаљвии «Хор-пуштак» тањти унвони «Хорпуштак»:

Ман њамонам, ки будам! бо теъдоди 200 нусха аз чоп ба-ровард. Тибќи шарњи идораи маљалла мусаввараи мазкур мебоист соли 2011-ум ба иф-тихори ин љашнвора бо им-доди молиявии Раиси шањри Душанбе М. Убайдуллоев рўйи чопро медид, вале бо баъзе са-бабњои ба кормандони маљалла вобаста ин амр ба таъхир аф-тода, аз рўйи маќоли «Дер њам бошад аз набуданаш бењтар» ба табъ расонда шуд.

Мусаввара бо арзи сипос ва табрику шодбошињои шах-сиятњои маъруфи ваќт оѓоз шуда, расму суратњои њаљвии солњои гуногун ва ходимону фаъолони маљалларо аз ибти-дои таъсисёбї то рўзњои охир дар бар мегирад. Дар шодбо-шињо аз хизматњои пурарзи-ши маљалла, ки аз ибтидо бо номњои «Бигиз», «Мушфиќї», «Калтак» нашр мешуду баъдан номи «Хорпуштак»-ро гирифт, ёдовар шуда, маљалларо њам-чун мактаби бузурги њаљвни-горони тољик ва суханашро њар ќадар сўзанда, вале њамон ќадар созанда арзёбї карда-анд. Њамзамон афзудаанд, ки «Хорпуштак» минбаре буд дар матбуот ва пушту паноњ дар љо-меа, сухани каљро рост мекарду дасти афтидагонро мегирифт.

Ба аќидаи сармуњаррири њозираи маљалла Садриддин Ёров «Хорпуштак» дар оилаи ягонаи Иттињоди Шўравї ми-сли маљаллањои њаљвии «Кро-кодил», «Чаян», «Муштум» дар сангари пеши набардњо мавќеи бузург дошт. Ин дастовард ба иќдом ва кўшишњои сарвари нахустини он Самад Ѓанї ва устоди шодравон Басир Расо амалї гардид. Дар замони як-каидеологї, љанги сарду ду система ва муборизаи шадиди ормониву сиёсї Басир Расо гурўњи зарбазани эљодї таъ-сис дод.

Мутаассифона, ин мактаб ва умуман таърихи 85 солаи маљаллаи «Хорпуштак» ба ми-зони наќд кашида нашудааст. Танњо дар чанд гузориши анљу-манњо, маќолањо ва хотирањо аз маќом ва сањми таърихии маљалла ёдрас шудаанду халос.

Њол он ки «Хорпуштак» дар мушкилтарин даврањо, њатто дар даврони даргирињо, аз сањ-наи маънавиёт берун набаро-мад.

Ба њар њол ин мусаввараи таърихї як дастагули бехазо-ни таърих барои хонандагони маљалла мебошад,-афзудааст, Садриддин Ёров.

Шералї ЯЊёев

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТон 11сањифаи таърих

Пагоњї. Офтоб анча ба-ланд шуда, њамаљоро бо нўри зарринаш мунаввар карда буд. Насими фора-ме вазида ба тани одамон њаловат мебахшид.

Бобои Сайёд чун одати њар ваќта набераи панљсолааш Рустамљонро ба боѓи марказии ноњия, ки аз хонааш он ќадар дур набуд, ба сайру гашт бурд. Онњо аз роњравњои боѓи калон, ки аз дарахтони сарву сўзан-барг, чанору дигар растанињои буттагї пур буд, лаб-лабу љўйи аз мобайни боѓ мегузаштагї оњиста-оњиста ќадам зада, ба байни боѓ расиданд. Пира-мард тамошокунон ба назди њайкали Ленин, ки дар миё-наљойи боѓ гузошта шуда буд, набераашро оварда, дар яке аз харакњои пуштакдори майдо-ни њайкал гузошташуда омада нишаст. Вай њар рўз ба инљо омада дуру дароз менишаст, аз гузаштаю њозираи њаёташ ёдо-вар шуда бо «Ленин» гуфтугў мекард. Вай аз тамошои атроф чашм канда, ба наберааш гуфт, ки рафта дар гўшае бозї кунад ва худаш ба сару тани њайкал диќќат дода, нохост дид, ки як дасти Ленин, ки ба пеш раво-на шуда буд, аз оринљ поёнаш нест. Вай саросема шуда:

-Ба чашмам тофтагист,- гўён чашмонашро ду даста молид, вале нисфи даст набуд. Мўйсафед ба ин бовар накар-да бо дастони ларзон аз кисаи бараш айнакашро баровар-да, ба чашмонаш гузошта, ба њайкал нигарист. Даст набуд. Вай ба атроф нигариста, хост касеро ёфта инро боз аз ў пур-сад, вале дар атроф касе набуд. Рустамљони наберааш, каме дуртар ќумњоро љамъ карда бо-зї мекард. Собиќадори љангу мењнат ва њизби коммунист Сайёд Ѓанї саросема аз љой хест. Хост дод зада одамонро ба ёрї љеѓ занад, вале аз њаяљон овозаш набаромад. Саросема-вор ба чорсўй тохт ва чї кор карданашро надониста, каме дар љояш истода фикр карду ба ёдаш милитсия расид. Вай њарсосзанон ба ќисми навбат-дории милиса, ки роњи идора аз он љо мегузашт, бо шаст ворид шуд. Аз паси шишањои калони ќисми навбатдорї дид, ки ду корманди милиса бепар-воёна чой нўшида истодаанд. Бобои Сайёд ба назди онњо рафта гуфт -Њой, холабеѓамњо, шумо ин љо нишастаеду дар да-руни боѓ ду ќадам аз шумо дур дасти Ленинро дуздидаанд,- гўён мўйсафед фиѓон бардо-шт. Милисањо Ѓаниевро, ки борњо омада аз њаёти љангиаш дар байни онњо суњбат гузаро-нида буд, хуб мешинохтанд ва эњтиром мекарданд. Онњо аз авзои нољою хабари нохуши

овардани ў њарду курсињои ни-шастаашонро афтонда аз љой бархостанд.

Афсари милиса Сафар Ка-бутов, ки сардори шуъбаи кофтукови љиноятии милисаи ноњия буд, саросемавор:

-Бобои Сайёд, ором шавед, ана ба ин љо нишаста, дурустар гўед, ки чї гап шудааст, кадом Ленинро дасташро дуздида-анд, шумо чињо мегўед?

Бобои Сайёд ба курсии ба наздаш мондагї нишасту:

-Ња чї, бовар надоред? Хаёлатон ман љинї шудаам? Ана рафта худатон бинед, да-сти њайкали Ленини даруни боѓ нест.

-Дасташ нест?- шубњаомез пурсид Кабутов.

-Ња нест, ман худам дањ бор бе айнаку бо айнак инро санљида дидам ва ба инљо да-вида омадам. Кабутов ёрдам-чиашро имо кард, ки давида рафта бинад ва худаш ба пиёла чой рехта ба мўйсафед дароз карда гуфт:

-Бобољон чойро гиред, нў-шед, нафасатонро рост кунед, њозир рафта њама чизро њал мекунем,- гўён мўйсафедро ба гап гирифт. Ин дам ёр-дамчии навбатдор саросема, њамроњаш Рустами гирён, ба ќисми навбатдорї даромада омада, њаш-њашкунон гуфт;

– Бобо рост мегўед, як дасти Ленин нест. Ана ман боз ин кўдаки бесоњиби он љо до-ду вой кардаро њам гирифта омадам,- гуфта Рустамљонро ба назди Кабутов оњиста тела дод. Ин дам Рустами аз милиса тарсида бобояшро, ки ниша-ста чой менўшид, дида тозон ба наздаш рафт:

-Бобољон, куљо шудед, шу-моро кофта наёфтам, ана ин амакам маро маљбурї ба ин љо овард, -гўён худро ба оѓў-ши бобояш партофт. Кабутов дуруст будани хабари мўйса-федро дониста, зуд ба сардори милисаи ноњия Љалилов занг зада, воќеаро гуфт. Дере на-гузашта бо даъвати Кабутов ќариб њамаи њайати шахсии милиса љамъ шуд. Сардори милиса омада зуд гурўњи таф-тишоти-оперативиро ба љойи воќеа фиристод ва ба кор-мандони дигар супориш дод, ки њарчї зудтар гунањкорро кофта ёбанд. Њамчунин асли воќеаро ба котиби кумитаи њизби ноњия ва сардори раё-сати корњои дохилии вилоят Рубан А.П. хабар дод. Рубан ин воќеаи нохушро шунида, зуд ба наздаш сардори шуъбаи сиёсї Рањмонќул Шокиров ва сардори шуъбаи кофтукови љиноятї Сафаралї Ахмедовро даъват карда, ба љойи воќеа ра-вон кард. Шокирову Ахмедов аз дар набаромада телефонї махсус занг зад.

-Мансабдори калоне теле-фонї аз Рубан оиди буридани дасти Ленин пурсон шуд.

Рубан дар љавоб:-Ња, навакак хабар ёфта ба

онљо сардори шуъбаи сиёсї ва кофтукови љиноиро равон кардам,- гуфт Рубан ва хомўш монд. Ин дам гўё трубкаи те-лефон сахт тафсида бошад,

Рубан онро ба дасти дигараш гирифта:

-Хуб шудааст, њозир ман ња-маро ба по мебардорам, худам њам меравам,- гўён телефонро ба љояш гузошт:

-Ње сабил, дасти њайкал ба кї даркор шудааст ё ки ин амал ба маќсади нотинљии љо-меа равона бошад?,- гўён ба навбатдор супориш дод:

-Њамаи сардорони шуъ-бањоро зуд ба назди ман љамъ кунед. Лањзае нагузашта каби-нети васею барњавои сардори раёсати корњои дохилї пур аз одам шуд. Сардори раёсат воќеаро наќл карда, супориш дод:

-Њамаатон барои кушодани ин љиноят ба Колхозобод ра-вед. Ман њам меоям.

Њама аз љойњояшон хеста барои иљрои фармон ба берун баромаданд ва дере нагузашта пайи њам чанд мошини хиз-матї ба сўйи ноњияи Колхозо-бод равон шуд.

Ба Колхозобод омада њози-рин аз дида баромадани љойи воќеа сар карданд.

Сардорони шуъбањои таф-тишот Тиллоев, ОУР Ах-медов, ОБХСЕ-Надиршин, ОВО Шариф Исматов, ЭКО Холматов, ИДИ Зиннатов ва дигарон аз нав љойи воќеа-ро дида баромада, протокол тартиб доданд. Дар њаќиќат дасти њайкали Ленинро касе аз оринљ поён бо арра бурида будааст. Дар зери њайкал арра-майдањои металлин ёфт шуд ва љойи бурида низ намоён буд. Атрофи боѓро тамоман мили-сањои ноњия ва аз вилоят ома-да печонда гирифта, касеро ба боѓи истироњат даромадан намемонданд. Кофтуков сар шуд. Кариб нисфи мардуми шањраки Колхозобод пурси-

да шуд, вале касе чизе дарак надод. Бегоњии рўзи дигар баъди хўроки шом нозири минтаќавии милиса Сабзов як љавонро оварда гуфт:- Ана ин кас шахсеро дар беваќтї бо нардбонаш дидааст.

Дар ваќти пурсиш он мард гуфт:

Ман ду рўз пеш бегоњї як бадмастро, ки доим аз дўкони ошхона араќ мехараду њамсояи ман аст, дидам, ки як борхал-та дар гарданаш нардбонеро бардошта, ба даруни боѓ даро-мад. Гумон кардам, ки ягон да-рахти хушкро мебурад. Лекин дигар ба ў кордор нашудам. Боз њамин бадмаст њамин кор-ро накарда бошад мегўям,- ба гапаш хотима дод ў.

Аз пайи њамсояи шоњид кормандони фавриро фири-стоданд. Дере нагузашта Саб-зову Кабутов як мардеро, ки базўр дар пойњояш меистод, оварданд. То њушёр шудани ин мард сабр карданд. Баъд ба пурсишаш оѓоз намуданд. Сардори шуъбаи тафтишот га-про кашол надода, аз ин мард пурсид:

-Дасти њайкалро куљо кар-дед? Мард тарсону њайрон ба муфаттиш чашм духта, каме фикр карду гуфт:

-Ман онро ба њалољойи боѓ партофтам.

-Чаро ин корро кардед?Мард тарсону ларзон:-М-медонед айби худаш шуд.-Айби кї?Айби њайкал.-Чї хел айб?-М-ман њар бегоњ нўшида аз

назди њамин њайкал мегузара-му ба дасташ менигарам. Боѓ торику њайкал равшан. Вай бо дасташ як тарафро нишон медињад. Дар мастї ман гумон мекардам, ки вай роњи хонаи маро нишон дода истодааст. Бо роњи нишон додаи ў равам, рост маро ба њушёрхона меба-рад. Маро милисањо дошта, шаб « мењмондорї» карда, пагоњ љарима мебанданд. Ман њам аламам омаду хостам њай-калро љазо дињам. Ду рўз пеш зинаро гирифта, арраи оњанбу-риро тез кардаму ба назди њай-кал омадам. Зинаро монда ба боло баромадам ва дасти сўйи њушёрхона нишондињандаи њайкалро бурида, ба њалољо бурда партофтам. Инак, ду рўз боз ба хона рафта, бе ташвиш хоб мекунам. Гуфтањои мар-ди дастгиршударо, ки Гусев Алексей ном дошт, пурра на-вишта , ўро ба њабс гирифтанд.

Рўзе, ки суд ўро барои ав-бошиаш 5 сол аз озодї мањрум кард, дасти њайкалро часпо-нида буданду мардум боз ба зиёрати ў шарафёб шуданд.

Назрулло Тиллозода,полковники мустаъфии

милиса

Дасти Ленинро буридандњизби коммунист куљо менигарї?

њамаатон барои кушодани ин љиноят ба Колхозобод равед. Ман њам меоям...

www.pressa.tj

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон нуќтаи назар12

Тибќи даъвати Њукума-ти Љумњурии Тољикистон, Дафтари институтњои де-мократї ва њуќуќи башари САЊА (САЊА/ДИДЊБ) дар санаи 6 ноябри 2013 Мис-сияи Нозирони Интихобо-тро (МНИ) барои интихо-боти президентї сафарбар намуд.

МНИ САЊА/ДИДЊБ муто-биќати раванди интихоботро бо уњдадорињои САЊА ва ди-гар меъёрњои байналмилаллии рољеъ ба интихоботњои демо-кратї, инчунин бо ќонунгузо-рињои миллї мавриди арзёбї ќарор дод. Дар рўзи интихобот, МНИ САЊА/ДИДЊБ фаъоли-яти худро бо њайати нозиро-ни Ассамблеяи Парлумонии САЊА ва Парлумони Аврупої њамљоя ба роњ монд. Мувофиќи гузориши миёндаврї оид ба хулосањои аввалин, ки 7 ноя-бри 2013 интишор гардид, "ин-тихобот дар Тољикистон тинљу ором баргузор гардид, аммо талаботњои мањдудкунанда дар бораи баќайдгирии номзадон ба набудани интихоби васеъ ва гуногунфикрии пурмазмун оварда расонданд. Маъракаи интихобот ќолабї буда, им-конияти раъйдињандагонро ба-рои ќарори воќифона намудан мањдуд намуд. Бо иќдоми неки худ, Коммиссияи марказии ин-тихобот ва раъйпурсї (КМИР) љињати баланд бардоштани шаффофият ва самаранокї дар идоракунии интихобот чорањои зарурї андешид.

Дар рўзи интихобот норасо-ињо ба назар расиданд, аз љум-ла шумораи зиёди овоздињї ба љойи дигар нафар, овоздињии гурўњї, инчунин нишонањои ѓайриќонунї партофтани ва-раќањо ба ќуттињои дар ќада-ми нахустин, КМИР ба тамо-ми Коммиссияњои участкавии интихоботї (КУИ) супориши овехтани нусхаи протоколњои марбут ба натиљањоро барои шиносоии омма дод, ки он ќис-ман тавсияњои ќаблии САЊА/ДИДЊБ-ро мавриди тадбиќ ќарор додааст. Аз рўйи иттилои КМИР, бо тамомшавии ово-здињї 4,201,156 овоздињанда дар рўйхатњои интихобкун-надагон дохил карда шуданд, ки он бараъло ба миќдори 4.40 фоиз нисбат ба шумораи дар ваќти эълон намудани инти-хобот зиёд мебошад.

Барои интихобот шаш ном-зад ба ќайд гирифта шуданд, аз љумла Президенти кунунї. Ќонун худ пешбарии номза-дњои мустаќилро иљозат на-медињад, ки ин мухолифи уњдадорињои САЊА мебошад. Яке аз номзадњое, ки барои ба даст овардани теъдоди зарурии имзоњои тарафдорон муваффаќ нашуд, чунин изњор намуд, ки ў дар рафти љамъоварии имзоњо

ба монеањои маъмурї рў ба рў гашт. Маъракаи пешазин-тихоботї хеле ноайён буда, диќќати начандон зиёдеро ба худ ќалб намуд, сарфи назар аз он, маќомотњои дахлдор кў-шишњое зиёдеро бањри баланд бардоштани сатњи воќифно-кии омма ба харљ доданд. Президенти феълї ташрифњои баръало пахшгардидаи худро саросари кишвар анљом дод.

Аксарияти номзадон фи-крњои мухолифи Президенти кунуниро изњор нанамуданд. Дар умум, маъракаи интихо-ботї ќолабї гузашта, бањси сиёсиро ба вуљуд наовард, ки он барои муњити раќобат-ноки маърака, ки дар он ба овоздињандагон интихоби ва-сеъ фароњам оварда мешавад, муњим мебошад.

Тибќи талаботи ќонун, во-ситањои давлатии радио ва те-левизион ба номзадон барои пахшу пањни ахбороти марбут ба маърака ваќтњои баробар-ро људо намуданд. Гузори-ши нињоии Миссияи САЊА/ДИДЊБ оид ба назорати инти-хобот раъйдињандагон ба миён овард, ки он дар номутобиќи бо Моддаи 7.8-и Санади Ко-пенњагени САЊА 1990 ќарор дорад. Дар байни номзадони ба маќоми президентї ягон зане набуд, гарчанде ки миёни пешбаришудагон як зан буд. Намояндагии занон дар КМИР ва Коммиссияњои участкавии интихобот (КУИ) хеле ночиз буд. Њангоме ки занон зиёда аз сеяки КУИ-и дар рўзи интихо-бот назоратшударо намоянда-гї мекарданд, тањти роњбарии онњо камтар аз 20 фоизи он коммиссияњо ќарор доштанд. Масоили аќќалиятњои миллї ва муносибатњои њалќиятњои гуногун дар давраи маъракаи интихобот ба миён наомаданд. Иштироки халќиятњои гуно-гун дар њайати коммиссияњои интихоботи сатњи поёнї аслан ба шумораи халќиятњои ноњи-яњои дахлдор ба таври мутано-сиб ќарор доштанд. Вараќањои раъйдињї бо назардошти за-бонњои аќќалиятњои миллї ба чоп расиданд.

Рўзи интихобот бо тинљи-ву оромї паси сар шуда, њељ гуна рўйдоде ба ќайд гирифта нашуд. Нозирон љараёни ово-здињиро дар 14 фоиз участкањои интихоботии ташрифоварда-шуда бинобар сабаби љой дош-тани амалњои ѓайримуќаррарї манфї арзёбї менамоянд, ма-салан овоздињї ба љойи дигар шахс, овоздињї бе пешнињо-ди санади мушаххаскунандаи шахсият, овоздињии гурўњї, инчунин нишонањои ѓайриќо-нунї партофтани вараќањо ба ќуттињои овоздињї. Дар њашт фоизи њолатњои назоратшуда, ашхоси берун аз аъзоёни КУИ рафти кори коммиссияњоро

роњнамої ё дахолат мекарданд. Дар љараёни натиљабарорї

дастуру ќоидањои муфассал љињати расондани маводњои марбути интихобот ва кор кар-да баромадани протоколњои КУИ оид ба натиљањо дар КЊИ норасої доштанд ва он дар 16 фоизи њолатњои назоратї ба таври манфї бањогузорї мегар-дад. Чї тавре ки нозирон ќайд намуданд, дар аксари мавридњо протоколи КУИ куллан дар КЊИ пур карда шуданд.

КМИР натиљањои нињоиро дар таърихи 13 ноябр эълон до-шт, вале аз тафсилоти бештар оид ба натиљањои интихобот аз рўйи ноњия ё участкаи интихо-ботї иттилоот пешкаш накард. Дар гузориши мазкур як ќатор тавсияњое пешкаш мегарданд, ки ба ривољи кўшишу фаъоли-ятњои куллан мутобиќ оварда-ни интихобот ба уњдадорињои САЊА ва дигар меъёрњои бай-налмиллалї оид ба интихоботи демократї равона мебошанд.

САЊА/ДИДЊБ гузори-ши нињоии Миссияи САЊА/ДИДЊБ оид ба назорати ин-тихобот омодагии хешро барои дастгирии маќомот ва љомеаи шањрвандии Тољикистон бањри бењтар кардани љараёни инти-хобот ва тадбиќи тавсияњои дар гузориши мазкур ва ќаблї дарљгардида изњор менамояд.

Гордана Чомич аз љониби Роњбари Амалкунандаи САЊА ба њайси Њамоњангсози мах-сус барои роњнамої наму-дани миссияи кўтоњмуддати САЊА доир ба интихобот таъин гардида буд. Њайати АП САЊА аз љониби Маргарета Седерфелт ва ПА аз тарафи Элизабет Љеггл роњбарї ме-шуданд. Дар рўзи интихобот, 221 нозир аз 37 кишвари дунё сафарбар гардиданд, аз љум-ла 178 нозири дарозмуддат ва кўтоњмуддат аз тарафи САЊА/ДИДЊБ, инчунин 34 аъзоёни парлумон ва кормандони АП САЊА, 9 намояндаи ПА. Про-седураи кушодашавї дар 82 участкаи интихоботї мавриди назорат ќарор гирифт. Ово-здињї бошад аз 3,158 участ-каи интихоботї дар 822-тои он мавриди назорат ќарор ги-рифта, њисоби овозњо дар 81 участкаи интихоботї назорат карда шуд. Назорат аз болои љараёни натиљабарорї аз 68 участкањои њавзавии интихо-бот, дар 62-тои он гузаронда шуд. Мувофиќати интихобот бо уњдадорињои САЊА ва ди-гар меъёрњои байналмилалии марбут ба интихоботњои демо-кратї, инчунин бо ќонунгузо-рињои миллї мавриди бањогу-зорї ќарор гирифт. Гузориши нињоии мазкур давоми гузо-риши миёндаврї оид ба хуло-сањои аввалин аст, ки њангоми нишасти матбуотї дар шањри Душанбе рўзи 7 ноябр пеш-

каш карда шуда буд. МНИ САЊА/ДИДЊБ арзу сипоси худро ба маќомоти Тољикис-тон барои даъваташон барои назорат намудани интихо-бот, ба Коммиссияи марка-зии интихобот ва раъйпурсї (КМИР) барои њамкории он ва таъмини санадњои аккре-дитатсия, инчунин ба Вазо-рати корњои хориљї ва дигар сохторњо барои дастгирї ва њамкориашон изњор менамо-яд. Он инчунин сипосгузо-рии худро ба намояндагони њизбњои сиёсї, васоити ахбо-ри омма, љомеаи шањрвандї ва дигар мусоњибон барои изњори аќидаашон баён ме-намояд. Ѓайр аз он, МНИ САЊА/ДИДЊБ миннадории худро ба Дафтари САЊА дар Тољикистон ва ба намоянда-гињои дипломатии Давлатњои иштироккунандаи САЊА ва созмонњои байналмиллаї барои њамкорї ва дастгирї намуданашон баён менамояд.

Барои њамаи гузоришњои ќаблии СаЊа/ДиДЊБ дар бо-раи тољикистон, нигаред ба со-монаи:

http://www.osce.org/odihr/elections/tajikistan.

Натиљањои нињої

КМир натиљањои нињоии расмиро чунин эълон дошт:

• Шумораи раъйдињандагони ќайдшуда – 4,201,156 (дар хориљ - 159,6570)

• Шумораи овозњои дода-шуда – 3,787,703 (дар хориљ - 147,647); сатњи иштирок 90.1фоиз

• Шумораи овозњои беъэти-бор – 39,403 (1 фоиз)

Номзадон

Шумораи овозњо ФоизБобоев Олимљон 143,231

3.82%Бухоиев Толибек Ањмадович

168,313 4.49%Ѓаффоров Абдуњалим 55,516

1.48%Исмонов Сайдљаъфар Исмо-

нович 39,334 1.05%Талбаков Исмоил Иброњимо-

вич 184,653 4.93%Эмомалї Рањмон 3,157,253

84.23%САЊА/ДИДЊБ ба Дав-

латњои ширкаткунанда љиња-ти бењдошти заминаи инти-хоботиашон кўмак мекунанд. Фаъолиятњои демократику-нонии Дафтар аз инњо иборат мебошанд: волоияти ќонун, дастгирии ќонунгузорї, идо-ракунии демократї, муњољи-рат ва озодї ба њаракат, ин-чунин баробарии гендерї. САЊА/ДИДЊБ њамасола як ќатор барномањои кўмакии маќсаднокро тадбиќ намуда, барои рушди сохторњои демо-кратї саъю кўшиш менамояд.

Фишурдаи гузориши нињоии Миссияи САЊА/ДИДЊБ оид ба назорати интихоботи 6 ноябри соли 2013

ЊСТ њисобот медињад

Њизби сотсиалистии Тољикистон дар маъра-кањои сиёсии пеш аз ин-тихоботии солњои 2012-2 0 1 3 в а и н т и х о б о т и Президенти Љумњурии Тољикистон фаъолона ширкат варзида, барои љалб намудани аъзоёни фаъоли њизб ба маъракаи интихоботи Президенти Љумњурии Тољикистон ко-ри зиёдеро ба анљом рас-онд.

Њ и з б и с о т с и а л и с т и и Тољикистон бо намояндаи худ ба маќоми Президен-ти Љумњурии Тољикистон иштирок кард.

Дар таърихи 18.12.2012 Анљумани VIII ЊСТ баргу-зор гардид. Дар Анљуман Раиси КИМ ЊСТ номзад ба маќоми Президенти ЉТ пешбарї карда шуд. Баъди Анљуман фаврї гурўњи та-шаббускор ташкил шуд ва ин гурўњ аз 600 нафар барои љамъ овардани имзоњо ба кор шурўъ карданд.

Б а р о и г у з а р о н и д а н и Анљуман 6400 сомонї ба-рои ташвиќу тарѓиб 22000 сомонї, барои шахсони бо-варинок 14000 сомонї, ба-рои сафарњои хизматї 21000 сомонї маблаѓ сарф карда шуд.

Раиси њизб дар ваќти дар Маскаву Челябинск буда-наш бо диасперњои тољик ва муњољирони тољик вохўрда, дар хусуси рафти фаъолия-ти онњо ва муносибати хада-моти Моњољирати мењнатии ФР њамсўњбат шуд ва фикру андешањои онњоро оид ба ва-зъи гастайбайтерњои тољик мавриди омўзиш ќарор дод. Аъзоёни фаъоли њизб дар садою симо ва рўзномаю маљалањо баромад карда фи-кру андешањои худро доир ба масъалањои рўзмара баён карданд.

Њизб ба маъракаи пеш аз интихоботи Маљлиси намо-яндагон, Маљлиси миллии Маљлиси Олї ва Маљлисњои њукуматњои мањаллї, ки дар соли 2015 баргузор мегардад, аз њозир чорањои судманд андешида, аз моњи март сар карда, дар шањру ноњияњо ва вилоятњои љумњурї гузаро-нидани конференсияњо ва интихоби вакилон ба Анљу-мани IX Њизби сотсиали-стии Тољикистон тайёрї дида истодааст.

Барои боз бењтару хубтар тайёр кардани Барномаи пеш аз интихоботї ва ба таври бояду шояд истифода бурдани имкону заруриятњо барои дуруст истифода бур-дани он талош карда исто-дааст.

А.ЃАффоров, раиси КИМ ЊСТ

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТонљашнвора 13

њисори шодмон магар љойи шодмонист?

Бо иќдоми бузурги Сар-вари давлатамон Эмомалї Рањмон ва ќарори ЮНЕС-КО се њазорсолагии водии ќадимаи тољикон- њисор љашн гирифта мешавад. Магар медонем, чаро «њисо-ри Шодмон» мегўянд, ин чї маъно ва чї таърихе дорад?

Дар китоби љуѓрофии муал-лифаш номаълуми «Њудуд-ул-олам» чунин омадааст: «Шумон шањрест устувор ва ба барокўњ нињода ва гирди ў борае кашида ва ўро куњандизест бар сари кўњ нињода ва андар миёни куњандиз (ќалъа) чашмаи об аст бузург, аз вай заъфарон хезад бисёр».

Бояд гуфт, ки Шумон дар асрњои VIII - X номи шањр ва дар айни замон номи як вилояти калони Тахористон будааст. Ин вилоят дар љануб то Ќубодиёну Вахш, дар ѓарб то Ахарун, дар шимол таќрибан то аѓбаи Анзоб ва дар шарќ бошад то дарёи Ко-фарнињон, ки на чандон дуртар аз ќалъаи Шодмон воќеъ аст, тўл мекашид. Аз он љумла Душанбеи имрўза низ дар ќаламрави мулки мазкур љой дошт. Таърихниго-рон чунин овардаанд,ки Ќутай-ба аз Балх баромада, аз дарёи Омў гузашт ва ба Шумон омад. Ў дарёфт, ки малики Шумон ќалъаашро мустањкам намуда-аст. Ќутайба манљаниќњоро ба сўйи ў ва дарбориёнаш рост на-муд. Ў (малики Шумон) чун ин њол бидид, ки маѓлуб мегардад, бинобар он, њамаи тиллою гавња-ри худро љамъ оварда, дар чаш-маи амиќе, ки дар байни ќалъа буд, партофт. Сипас, ў дарвозаи ќалъаро кушода ба берун баро-мад ва бо онњо (арабњо) љангиду кушта гардид. Ќутайба ќалъаро ба зўрї кушод ва љанговаронро кушта, зану фарзандони онњоро асир кард. Вале боњилиён (яъне одамони ќабилаи боњилаи араб,

ки Ќутайба ибни Муслим узви он буд) чунин гўянд: Ќутайба малики Шумонро муњосира кард ва манљаниќњоро ба сўйи ќалъаи ў таърихерост кард. Дар байни онњо манљаниќе буд, ки Ќутайба онро фањљо (Каљпо) ме-номид. Санги якуми аз Фањљо парондашуда ба девори ќалъа бархўрд, санги дуюм бошад ба даруни шањр афтод. Сипас, сангњо ба даруни шањр афтидан гирифтанд. Санге ба љойи ни-шасти малик ва њамнишинонаш афтид, ба марде бархўрд ва мард бимурд. Сипас, ќалъа ба зўрї ку-шода шуд.

Аз порчаи овардашуда ду чизи он барои мо муњим аст: аввал ин ки Ќалъаи Шумон дар љойи хеле баланд воќеъ буда, дуюм ин ки дар дохили он чашмаи обе љой доштааст. Ин маълумоти Та-барї бо маълумоти дар аввал овардаамон аз «Њудуд-ул-олам» айнан як чизанд. Дар асоси ин ду далел ва бо ба назар гирифта-ни маълумоти љуѓрофиёни араб оид ба мавќеи тавољуди Шумон ба хулосае омадан мумкин, ки шањри Шумон мањз дар Ќалъаи Њисори имрўза ва ќисмати ља-нубу ѓарбии он, ки њоло дар он љо мамнуъгоњи таърихї бино карда шудааст, воќеъ гардида буд ва дар ѓарб то ба соњилњои дарёи Чангоб мерасид. Зеро бораи Ќалъаи Њисор имрўз њам хеле баланд буда, дар до-хили он чашмаи об мављуд аст. Ѓайр аз ин, дар муайян кардани љойи тавољуди шањри Шумони асримиёнагї, маълумоти Амин Ањмади Розї (асри XVI) низ ёрї мерасонад. Дар он аз љумла омадааст: «Ва нањри Чангоб, ки аз аъозими (бузургтарин) анњо-ри он дар диёр (Њисор) аст, бар як тарафи он шањр дар ѓарб то ба дарёи Чангоб (Хонаќо) раф-та мерасидааст. Акнун чанд сухан оид ба Ќалъаи Шодмон.

Ќалъаи мазкур шаш километр дуртар аз ќишлоќи Роњатии ноњияи Рўдакї ба сўйи шарќ дар наздикињои дењаи Ќипчоќ, дар соњили дарёчаи Симиганљ, љой дошта, ба мисли Ќалъаи Њисор дар љойи баланде воќеъ гардидааст. Ќалъа хеле калону боњашамат аст, аз ин рў архео-лог В.Р. Чейлытко гумон карда буд, ки пойтахти Шумон мањз дар њамин љост. Вале њанўз М.М. Дьяконов дуруст ќайд карда буд, ки Ќалъаи Шодмон ќалъаест дар охири (сарњади) мулки Шумон. Дар айни замон, ќалъаи мазкур нафаќат нуќтаи муњофизати сарњади мулки Шумон, балки љойи мирнишин буд (масоњати ќалъаи Шодмон 150х100х100м.). Яъне, ки амири Шумон агар муддате дар ќалъаи худаш (воќеъ дар љойи Ќалъаи Њисор) зинда-гї мекарда бошад, баъзан ваќт, масалан, тобистон дар Ќалъаи Шодмон низ мезистааст. Љуѓро-фишиноси эрониасли арабзабон Ибни Хурдодбењ навиштааст, ки масофаи байни Шумону Ваш-гирд (харобањои Вашгирд дар дењаи Сари Мазори наздикии шањраки Файзобод мављуданд) чор фарсахро ташкил медињад. Тавре ки маълум аст, чор фар-сах баробар ба 24 км. аст. Агар масофаро аз Ќалъаи Њисор то љойи харобањои кўњнашањри Ва-шгирд њисоб намоем, он на кам аз 60 километрро ташкил хоњад дод. Вале агар мо њисоби роњро аз Ќалъаи Шодмон ба воситаи дењаи Кофарнињон ё Ромит сар кунем, дар он сурат на зиёда аз 24 - 26 км. хоњад буд, ки он ба маълумоти сарчашма мувофиќ меояд. Вожаи «Шодмон» бо-шад, на ба маънои шодмонист. Њанўз шарќшиноси бузург В.В. Бартольд дар замони худ ќайд карда буд, ки «Шодмон» шо-яд аз «Шумон» баромада бо-шад. Ин гумони ў њаќиќат аст.

Баъди талаф ёфтани як ќисми мардум дар љангњо бо арабњо ва баъдтар аз тарафи муѓулњою дигарон ќатли ом кардани мар-думи мањаллї, водиро ба сабаби ќалъаи (њисор) азими он Њисор меномидагї шуданд. Лекин номи пештараи он Шумон низ аз байн нарафт. Вале бинобар он, ки маънои луѓавии он барои мардум акнун номаълум буд, ба љойи он калимаи «Шодмон» - ро, ки ба талаффузи Шумон наздик ва маънояш маълум буд, ба кор бурданд. Ин тарзи таѓй-ири ном дар илм этимологияи халќї номида мешавад. Њисори Шумон ба Њисори Шодмон ва Ќалъаи Шодмон табдил ёфтанд. Истилоњи Њисори Шодмон бо-ри нахуст дар «Зафарнома»-и Шарафиддин Алии Яздї сабт гардидааст. Шоњи Шумон дар ибтидои асри VIII хеле пурќув-ват буд ва ба вилояти њамсояи худ - Ахирун њуљум оварда, онро ба Шумон њамроњ сохт. Шоњи Шумон ба ин њам ќаноат накар-да, ба Чаѓониён, ки дар ѓарби Ахарун љойгир буд, тохтутозњо менамуд. Аз њамин сабаб, ваќте ки волии нави арабњо дар Хуро-сон Ибни Муслим (704 - 715) аз дарёи Омў гузашт, шоњи Чаѓо-ниён - Тиш зуд ба наздаш рафта, ўро бо лашкараш ба Чаѓониён овард, то аз хавфи њуљуми шоњи Шумон дар амон бошад. Ат - Табарї ин њодисањоро чунин ба ќалам додааст. Зикри он чи ки Ќутайба дар ин сол (705) дар Хуросон аз сар гузаронд. Сипас, Ќутайба арзи аскарї (воинский смотр) гузаронида, силоњу ќу-роъро (чорвои саворї) тафтиш кард. Баъд ба роњ баромада, аз Марв ба Толиќон омад. Дар он љо дењќонњои Балх ва баъзе бу-зургони он ба ў пайвастанд. Чун аз дарёи Омў бигузашт, Тиши Якчашма - шоњи Чаѓонистон бо туњфањою калиди тиллої ўро

пешвоз гирифт ва Ќутайбаро ба кишвари худ хонд. Дар ин ваќт малики Гуфтон (Шеро-бод) бо њадяњову амвол назди ў омада, Ќутайбаро ба кишва-ри худ даъват кард. Ќутайба бо Тиш ба Чаѓониён омад ва шоњ кишварашро ба ў таслим кард. Вале пештар малики Ахаруну Шумон расми њамсоягиро вай-рон карда, ба кишвари ў њуљум намуда, ањволашро табоњ сохта буд. Ќутайба ба Ахаруну Шу-мон, ки њарду аз Тахористонанд, омад. Гиштосбон - малики онњо ба Ќутайба фидя дод. Ќутайба фидяро ќабул карда, аз ў розї шуд ва бирафт. Чун љавшанњоро њисоб карданд, ададашон 350-то буд. Сипас, ў ба Ахаруну Шумон њуљум овард. Баъд баргашта ба киштињо нишаст ва аз дарёи Омў ба Омул бигзашт, лашкарро бошад ќафо гузошт. Лашкар аз роњи Балх ба сўйи Марв рањси-пор шуд. Хабар ба гўши Њаљљољ (волии Ироќ, ки Хуросон низ тањти тасарруфаш буд) расид. Ў дар мактубаш Ќутайбаро ба са-баби лашкари арабро дар ќафо гузоштанаш маломат карда, чу-нин навишта буд: «Агар њуљум оварї дар пешопеши лашкар, вале агар ќафо гардї, дар охири лашкар бош».

Шањру вилояти Шумон баъд аз истилои араб дар асрњои минбаъда (8-10) пас аз муддати кўтоње ќомати худро рост карда, ободу зебо гардиданд. Ободию бузургии шањри Шумон дар асри X ба њадде буд, ки љуѓро-фшиноси араб Ал - Муќаддасї дар мавриди он чунин навишта буд: «Шумон аз уммањот аст ва нињоят ободу зебост».

Яъне, ў Шумонро ба сабаби ободию бузургиаш модари (ум-мањот) шањрњои дигари минтаќа шумурдааст.

Тањияи Саидмурод ШАРИФОВ

Арзи сипосБа Раиси ноњияи Њисори шодмон Усмони Сабз

Мо, як гурўњ истиќомат-кунандагони шањри Њи-сор, барои аз ќарру ќурр ва ѓуввоѓувви мошинњои шаб то рўз пойгакунанда наљот доданатон, барои бо оби нўшокї таъмин намуда-ни истиќоматкунандагони мањаллањои Гидроизол ва сохтмончиён, аз байн бар-доштани «Ќимор-хона»-и њаромкорон, ки намоян-дагони ќариб њамаи мин-таќањои љумњурї ширкат доштаанду аз як худи Њи-сор 70 нафар будаанд, ба Шумо ташаккур гуфта, аз Худои мутаъол ба Шумо саломатию тандурустї ва дар корњои ободкорї ва њал намудани проблемањои шањрдорї муваффаќияту комёбињо орзу менамоем. Шеъри зеринро ба шумо мебахшем:

Гўем: «Шумо Усмони Сабз, эй сарвари ѓамхори мо,

Обод кардед ин Њисор, эй гармии гулзори мо.

Њар гањ ба минбар меравї, мардум ба љунбиш меравад,

Чун гул шукуфон мекунї, ин чењраву рухсори мо.

Бўйи сухан фањмову соф, аз тањти дил, аз ќаъри љон,

Роњат дињад њар њарфи ту, љону дили афгори мо.

Аз ќарру ќурри мошино моро рањонди оќибат,

Мо мекунем андар намоз шому сањар бар ту дуъо.

Фарзандњои мо наљот доди зи хамру аз ќимор,

В-арна буданди панљ сол дар

њуљраи шуру даѓо.Њар рўз бањри он ќимор зам

гашта як узви њалол,Дар лойи бадбўйи њаром,

олуда мекард хешро.Шодем аз ту бењудуд, мо,

мардуми Гидроизол,Ним соли беобиамон њал шуд

ба дањ соат расо.Мо мардумони сохтмон беоб

будем аз ќадим,Дорем акнун кулламон аз

кори ту хурсандињо.Бар бахту бар толеъи мо,

валлањ ту њасти рањнамо,Ту мунису ѓамхори мо, ту

давлати бедори мо.Ту нурпоши мо ба роњ, бар

шоми мо ту субњгоњ,

Моем бар ту ќофила, ту ќофила-солори мо.

Ту шањрагиву шањсутун, дар љашни таърихофарон,

Ту шодии дилњои мо, ту абри шаккарбори мо.

Дарёи бепоёни бахт сўйи Њисор кардаст рў,

Имрўзњо бар њар гузар оянд чун пиндори мо.

Дар њар мамолик гарчи мо имрўз пулљўйї кунем,

Бо ту бишуд лекин Њисор, чун бањри гавњардори мо.

Инљо бузургони диёр дањњо нафар хобидаанд,

Њар зойире шуд комёб, з-ин мулки нотакрори мо.

Буд он Њабибулло Назар

эљодгари «Махсум-Сафар»,Бинмуд «Карим-Девонаро»

чун сатри оташбори мо.«Юлдош-Командир»-аш бубин,

«Аллову Тарѓел»-аш бубин,Гаштанд бар ањли ќалам, чун

рањбари аброри мо.Повести он «Мирзо-Ризо»-ш

тарљима шуд бо си забон,Дунё бигардид ошно,

бо мулки заросори мо.Он Њикмати Рањмат бубин

таќризнавис, оташќалам,Доим кунад ў љо ба љо њаќро

ба њар њаќдори мо. «Мирзои Турсунзодаро» иншо

намуд андар дром,Карданд тањсинаш њама,

халќи баландафкори мо.

Сайфиддин АкРАМзОдА-и Тўдаї, ховаршинос,

доктори фанњои филологї, профессор.

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТон 15мавлуднома

13 март -мирзо мирзоев (1964), 50- солагии зодрўзи журналист.-Љалол муруватов (1944), 70- солагии зодрўзи олими

соњаи кишоварзї.-Ќодир тешаев (1964), 50- солагии зодрўзи генерал-май-

ор.-давлат Худоназаров (1944), 70- солагии зодрўзи ки-

норежиссёр ва кинооператор, Њунарпешаи халќии Тољикистон, Корманди шоистаи маданияти љумњурї, дорандаи Љоизаи дав-латии ба номи Рўдакї.

14 март -роза искандарова (1934), 80- солагии зодрўзи олимаи

соњаи педагогика.-ЊомидХон нуриддинов (1954), 60- солагии зодрўзи

муаррих.-нур сафаров (1929), 85- солагии зодрўзи арбоби љамъи-

ятї, Корманди шоистаи маданияти Тољикистон.

15 март -Љалол алиев (1939-2005), 75- солагии зодрўзи олими

соњаи химия.-муХтор аЊроров (1924-1993), 90- солагии зодрўзи му-

триб, Њунарпешаи шоистаи Тољикистон.-БимБулат ватаев (1939-2001), 75- солагии зодрўзи ки-

ноактёр, дорандаи Љоизаи давлатии ба номи Рўдакї. -олег вершковский (1939), 75- солагии зодрўзи актёри

театр, Њунарпешаи шоистаи Тољикистон.-маЊкам зуБайдуллоев (1949), 65- солагии зодрўзи

сароянда, Њунарпешаи шоистаи Тољикистон.-зикриё исроилов (1949), 65- солагии зодрўзи навор-

бардори кино.-муллоЊасан кўчаков (1954), 50- солагии зодрўзи

олими соњаи кишоварзї.

16 март -муЊаммад ЃоиБ (1954), 60- солагии зодрўзи Шоири

халќии Тољикистон, дорандаи Љоизаи далатии ба номи Рўдакї.

-раЊмат рустамов (1909-1985), 105- солагии зодрўзи пахтакор, Ќањрамони Мењнати Сотсиалистї.

-Эгам Њасан (1934-1998), 80- солагии зодрўзи нависанда.

-Эргаш шарифов (1934-1971), 80- солагии зодрўзи оли-ми соњаи иќтисод.

17 март -Пўлод БоБоЉонов (1939), 75- солагии зодрўзи олими

соњаи химия.

-раЉаБалии исматулло (1954), 60- солагии зодрўзи журналист.

-мусофиршо маликов (1934-1993), 80- солагии зо-дрўзи актёри театр, Њунарпешаи халќии Тољикистон.

-сафол мўсоев (1964), 50- солагии зодрўзи олими соњаи тиб (дорушиносї).

18 март -музаффар имомов (1964), 50- солагии зодрўзи жур-

налист.

-раЊмон мирзоБаЊодуров (1934-1985), 80 солагии зодрўзи олими соњаи биология.

-аБдураЊмон норматов (1949), 65- солагии зодрўи олими соњаи техника.

Таквими

Масъули гўша Ёрмуњаммади Сучонї. • E-mail: rahimzoda@pressa.tj

Маршал Муњаммадќаси-ми Фањим, муовини аввали Раиси Љумњурии Исломии Афѓонистон рўзи 9 март аз олам чашм пўшид. Маро-сими љанозаи ў тањти та-добири шадиди амниятї ва бо њузури дањњо тан аз шахсиятњои миллї ва бай-налмилалї дар Кобул бар-гузор шуд.

Пас аз намози љанозаи Мар-шал Фањим, ки бо имомати Аб-дураб Расули Сайёф дар Кобул баргузор шуд, Раиси Љумњурии Исломии Афѓонистон Њомиди Карзай Фањимро як шахсияти бузурги ватандўст номид. Дар маросими дафни муовини ав-вали Раиси Љумњурии Исло-мии Афѓонистон њазорон тан аз мардум, ба шумули шуморе аз аъзои кобина, шахсиятњои љињодї ва маќомњои баландпо-яи дипломатии хориљї ишти-рок доштанд. Љасади Муњам-мадќасими Фањим дар теппаи Бодомбоѓи шањри Кобул ба хок супурда шуд.

Адиб Фањим, яке аз писаро-ни Маршал Фањим аз њукума-ти Афѓонистон ва мардум ба хотири арљгузорї ба шахсия-ти падараш сипосгузорї кард. Вай гуфт, ки Маршал Фањим наљоти ватанашро вобаста ба баргузории як интихоботи шаффоф дар кишвар медо-нист.

Њукумати Афѓонистон се рўзи маросими хоксупории Маршал Фањимро мотами умумї дар саросари Афѓони-стон эълон кард. Комиссияи олии баргузории ин маросим аз њамаи расонањо хоста то да-воми се рўзи мотами миллї пахши оњангњо ва барномањои мухолиф бо руњияи мотам ва азодорї, худдорї кунанд.

Дар Тољикистон даргузашти Муњаммадќасими Фањимро талафоти сангине барои май-

дони сиёсати Афѓонистони кунунї ва бахусус барои тољи-кони ин кишвари њамсоя ва њамзабон мешуморанд.

Эмомалї Рањмон, Прези-денти Љумњурии Тољикистон , дар як барќияи тасаллият ба њамтои афѓонаш Њомиди Карзай дар робита ба даргу-зашти ноиби аввали ў Муњам-мадќасими Фањим изњори њамдардї кардааст.

Ќосимшоњ Искандаров, афѓонистоншиноси маъруф ва роњбари Маркази низоъши-носии Тољикистон дар суњбате даргузашти Маршал Муњам-мадќасими Фањимро талафоти сангине барои Афѓонистон ва махсусан барои тољикони он кишвар унвон кард.

Генерал Саидамир Зуњу-ров, вазири собиќи амнияти Тољикистон низ аз даргузашти Маршал Фањим изњори андуњи амиќ намуд.

Маршал Муњаммадќосим Фањим фарзанди Абдулматин буда, дар соли 1957 дар мин-таќаи Умарзи вилояти Панљ-шер дар шимоли Афѓонистон ба дунё омадааст. Фањим омў-зишњои ибтидоиро дар мањал-ли таваллуди худ гирифта, дар ин даврон тавонист худро ба унвони фарди боистеъдод ба хонавода ва атрофиён муар-рифї кунад.

Вай пас аз итмоми омў-зишњои ибтидої, аз вилояти Панљшери Афѓонистон вори-ди Кобул, маркази ин кишвар шуд ва омўзиши олии худро дар мадрасаи Дорул-улуми арабї идома дод.

Вай дар замони иќтидори давлати муљоњидини Афѓони-стон симати вазорати амнияти ин кишварро ба уњда дошт ва то итмоми давлати чањорсолаи муљоњидин дар ин симат ифои вазифа кард.

Вай пас аз њузури Толибон дар арсаи сиёсии Афѓонистон

дар соли 1996, ба фармондењии неруњои муќовимат дар шимо-ли Кобул мансуб шуд.

Фањим пас аз шањодати Ањ-мадшоњ Масъуд, фармондењи Шўрои назорат ва фармон-дењи кулли неруњои давлатї ва муќовимати Афѓонистон шуд ва пас аз муддате маљбур шуд, Афѓонистонро ба воситаи шароити бади сиёсии давраи Толибон тарк кунад.

13-уми ноябри соли 2001 бо њамкории љомеаи љањонї ва кишварњои ѓарбї дубора вориди Афѓонистон шуд. Дар иљлосияи Бони Олмон буд, ба унвони муовини аввали давла-ти муваќќат ва вазири дифои Афѓонистон таъйин шуд. Вай ба ин тартиб аввалин вазири дифои Афѓонистон пас аз оѓо-зи фасли љадиди таърихи ин кишвар баршумурда мешавад. Фањим ба поси хадамоти арза-нда ва наќши њамаљонибаи худ дар озодии Афѓонистон, барои аввалин бор дар ин кишвар ба-ландтарин рутбаи низомї, яъ-не , Маршалиро дарёфт кард. Фањим пас аз баргузории Луи љирга дар соли 2003 низ ба си-мати муовини аввали Њомид Карзай, раисиљумњури Афѓо-нистон интихоб шуд. Вай дар аввалин даври интихоботи раиси љумњурии Афѓонистон дар соли 2004, аз ќудрат ка-нор рафт ва пас аз он бо ља-мъе аз муљоњидини шимоли Афѓонистон ва чењрањои де-мократии ин кишвар дар со-ли 2007 муваффаќ ба ташкили “Љабњаи миллї” шуд. Љабњаи миллии Афѓонистон дар соли 2009 бо номзадии Фањим ба симати муовини аввали риё-сати љумњурї мунњал шуд. Вай аз он сол то кунун низ дар ња-мин симат боќї монд. Маршал Фањим оиладор ва соњиби 12 фарзанд мебошад. Бо забонњои дарї, пашту ва арабї низ ба-ланд буд.

Маршал Фањимвориси Ањмадшоњи Масъуд

Афѓонистонро мотамсаро кард

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон

• Бочкањои калони ѓунљоишаш аз 25 то 5 тонна барои нуќтањои таъминоти сўзишворї. Тел: 917-20-99-77, 900-39-30-49

• Дарвоза ва панља-рањои оњанин, дарњо, пештоќ бо нархи арзон, дастрас месозем. Тел: 988-79-89-75, 919-22-78-07

• Хюндай старекс соли барориш 2000, 14-то љой дорад. Тел:93-533-21-03

• Насби антенаи моњво-равї- Андрей. Тел: 918-76-74-08

• 4 намуди мањс: умумї, урологї, таскинбахш, барои тамоми синну сол. Тел: 985-43-47-49

• Шањодатномаи гумшу-даи РЯМ 0330043496, РМА 035099624, ки онро 14.04. 2010 Нозироти ан-дози н.Фирдавсии ш.Ду-шанбе ба Рањимова Дило-ром додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Ордери гумшудаи № 013565, ки онро 18.08. 2005 ва шиносномаи тех-никии бо суроѓаи кўчаи Фирдавсї, х.97, њуљ.22 ба Рањмоналиев Раљабалї Файзалиевич додааст, бе эътибор дониста шавад.

• Шиносномаи гумшу-даи шањрванди Афѓони-стон серияи ОА 1373275 ба номи Соњел Рањими Афзал бе эътибор дони-ста шавад.

• Дафтарчаи њавлии гумшуда бо суроѓаи н. Фирдавсї, кўчаи Фирдав-сї, х.105, њуљ.16 ба номи Сафарова Майрам Холбо-евна бе эътибор дониста шавад.

• Билети донишљўии гумшуда № 7-1309/2010, ки онро соли 2010 До-

нишгоњи технологии Тољикистон ба Бењрузљо-ни Нуралї додааст, бе эъ-тибор дониста шавад.

• Шиносномаи гумшуда серияи А 5316650, ки онро 4 марти соли 2009 ШКД-и н.Турсунзода ба Содиќов Ураз Ќурбонмуродович додааст, бе эътибор дони-ста шавад.

• Шиносномаи гумшу-даи шањрванди Љумњурии Афѓонистон серияи ОА 408141 ба номи Абдуваки-ли Мањмадаюб бе эътибор дониста шавад.

• Шиносномаи техникї ва шартномаи хариду фурўши хонаи истиќо-матї бо суроѓаи гузар-гоњи Титов –9, х.26 ба номи Сирољова Маврия бе эътибор дониста ша-вад.

• Сертификати њуќуќи истифодаи замин дараљаи А №0138491, аз 01.09.2006 ба номи Ќањњоров А. бе эътибор дониста шавад.

• Шартномаи хариду фурўши ошхона бо фењре-сти 9Д-820, ки дар идораи нотариалии н.Синои ш.Душанбе 16.05.2006 ба номи ЉДММ «Ал-Гантут» бо суроѓаи кўчаи Карамо-ва 70/1, ба расмият даро-варда шудааст, аз эътибор соќит дониста шавад.

• Шањодатномаи баќай-дгирии № 9198, аз 19.11.1979 КВББТ-и ш.Душанбе дар суроѓаи кўчаи Мирзобек 114 ба Шеров Амриддин дода-аст, аз эътибор соќит до-ниста шавад.

• Аттестати гумшуда, ки онро соли 1990 мактаби миёнаи №34 ба Табарова Зарина Назаровна дода-аст, бе эътибор дониста шавад.

• Патенти гумшуда тањти № 0045319, РЯМ 0330023458, аз 22.02.2010 ба номи Гурезов Ањта-мљон Саймуродович аз эътибор соќит дониста шавад.

• Шањодатномаи гумшу-даи РЯМ 0330092905, ки онро Нозироти андози н.Синои ш.Душанбе ба На-

заров Њусейнљон Сангих-мадович додааст, бе эъти-бор дониста шавад.

• Соњибкори инфиродї Ѓуломов Ризо, ки бо шањодатномаи №0256871, РЯМ 0330195736, РМА 015555028 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Бадалов Шањодатхон Љу-рахоновна, ки бо шањо-датномаи № 0072882, РЯМ 0430149519, РМА 045353228 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Абдуллоева Нодира Љура-евна, ки бо шањодатномаи № 0052759, РЯМ 0930022812 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• ЉДММ «Фарсин», воќеъ дар н.Сино, РЯМ 0410012983, РМА 040032525 барњам мехўрад. Њамаи арзу шикоятњо муддати 1 моњ ќабул карда мешаванд.

• Ташкилоти љамъиятии «Субњи Хуросон», воќеъ дар н. Сино, № 0023030, барњам мехўрад. Њамаи арзу шикоятњо муддати 1 моњ ќабул карда меша-ванд.

• Соњибкори инфиродї Ќосимов Ризо, ки бо шањодатнома, РЯМ 1230029131, РМА 125171485 соњибкорї дошт, аз сабаби гумшуда-ни шањодатнома фаъоли-яташро ќатъ менамояд.

• Филиали Љамъияти мањдуди «Диаманти К №1», воќеъ дар н.Фир-давсї, РЯМ 060000032, РМА 040035554 барњам мехўрад. Њамаи арзу ши-коятњо муддати 1 моњ ќа-бул карда мешаванд.

• Соњибкори инфиродї Собиров Саъбатулло Њи-коятуллоевич, ки бо шањодатномаи № 0201709, РЯМ 0230033366, РМА 095495730 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ

менамояд. • Соњибкори инфиродї

Аминов Уктам Алиевич, ки бо шањодатномаи № 0165734, РЯМ 0430077918, РМА 015142993 соњиб-корї дошт, фаъолията-шро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Гадоева Тиловат Рањма-товна, ки бо шањодатно-маи № 0151216, РЯМ 040068082, РМА 045238036 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Носирова Зайнура Ќањо-ровна, РЯМ 0430144101, РМА 046122677 соњиб-корї дошт, фаъолията-шро ќатъ менамояд.

• ЉДММ «Шарќ ММ», воќеъ дар н.Шоњмансур, раќами шањодатнома 0257299, РЯМ 0110016372, РМА 010090968 барњам мехўрад. Њамаи арзу ши-коятњо муддати 1 моњ ќа-бул карда мешаванд.

• ЉДММ «Мањдудї», воќеъ дар н. И.Сомонї, РМА 020040341 барњам

мехўрад. Њамаи арзу ши-коятњо муддати 1 моњ ќа-бул карда мешаванд.

• Соњибкори инфиродї Назарзода Хусрави Сай-фудинзода, ки бо шањо-датномаи № 00057626, РЯМ 0230014620, РМА 025189833 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Сиянгланг Янг, ки бо шањодатномаи № 0229158, РЯМ 0130066127, РМА 025423218 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Ѓафуров Нурмањмад Пир-мањмадович, ки бо шањо-датномаи № 0102453, РЯМ 0430163030, РМА 045126513 соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

• Соњибкори инфиродї Назаров Њусейнљон Сан-гихмадович, РЯМ 0330092905, соњибкорї дошт, фаъолияташро ќатъ менамояд.

16 таблиѓ

Шумо метавонед эълонњои

худро тавассути смс бо раќами 7777 ба мо фиристед.

телефон барои маълумот 238-78-78

Саломатї

Эътибор надорад

Барњам мехўрад

Гуногун

Хизматрасонї

ЭЪЛОНКитобхонаи давлатии патентию техникии Муассисаи дав-

латии «Маркази миллии патенту иттилоот»-и Вазорати рушди иќтисод ва савдои Љумњурии тољикистон барои ишѓоли вазифаи Сардори шўъбаи мукаммалот ва коркарди хазинањои китобхо-на озмун эълон менамояд. Шахсоне, ки мехоњанд дар озмун иштирок намоянд, бояд маълумоти олии соњаи китобдорї ва собиќаи 5 сол дар китобхона дошта бошанд. Озмун аз санаи 19 то 1 марти соли 2014 гузаронида мешавад. Нишонии мо: ш.Душанбе, к.айнї 14 а. (Рў ба рўи истгоњи «Экрани кабуд»)

телефОНњО баРОи таМОС: 918-90-75-86, 93-555-90-76

ПОчтаи ЭлеКтРОНї: gptb.tj@mail.ru

ЭЪЛОНагар хоњед, ки аз ихтирооту кашфиёти љањон, њуљљатњои патентї

огањї пайдо намоед, ва ё дар кору фаъолиятатон аз адабиёту маљал-лањои гуногунсоња, ќоидањои меъёрї ва дигар маводњои иттилоотї истифода намоед, пас марњамат, ин имкониятро Китобхонаи давлатии патентию техникии Муассисаи давлатии «Маркази миллии патенту иттилоот»-и Вазорати рушди иќтисод ва савдои Љумњурии тољикистон барои Шумо фароњам овардааст. Нишонии мо: ш.Душанбе, к.айнї 14 а. (Рў ба рўи истгоњи «Экрани кабуд»)

телефОНњО баРОи таМОС:

2222143, 2222151, 2222109, 2222133 ПОчтаи ЭлеКтРОНї: gptb.tj@mail.ru

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТон 17рангоранг

Нимаи аввали њафта барои муошират бо дўстон ва њамшарикон, муњокимаи наќшањои дурнамо, бастани шартномањо ваќти муносиб аст. Нимаи дуюми њафта пайдо шудани вазъияти ногувор, муноќиша бо мањбубатон низ љой дорад. Рўзњои чоршанбе ва панљшанбе барои анљоми корњои шахсї, мулоќот ва мукотиба дуруст аст.

Аввали њафта ба истиснои нимаи дуюми сешанбе, барои кор, тамос бо сардорон ва идорањои тафтишотї мавриди муносиб аст. Чоршанбе ва панљшанбе муошират бо дўстон, сафарњо ва вохўрињо ба шумо рўњи тоза мебахшад. Нимаи дуюми рўзи љумъа дар љойи кор ба мушкилот рў ба рў мешавед.

Аввали њафта барои эљод, муошират бо шахсони наздик, фарзандон, ба театру консертњо рафтан рўзњои хеле хубанд. Нимаи дуюми сешанбе эњтимол корњои таъљилї пайдо шаванд. Ба карераи худ, наќшањои дурнамо, вохўрї бо сардорон миёнаи њафтаро бахшед, ба маќсад мувофиќ аст.

Машѓул шудан бо амалиётњои психологї ва руњї, инчунин бо корњои љиддии рўзгор, ки ба мерос ва таъмир вобастаанд, рўзњои душанбе ва сешанбе хуб аст. Нимаи дуюми сешанбе талаф ва муноќиша бо мањбубатон низ эњтимол дорад. Чоршанбе ва панљшанбе барои донишан-дўзї, муошират бо сарпарастон, вохўрињои муњим ва сафарњо мувофиќ аст.

Аввали њафта робитањои шарикиро ба роњ монед, кўшиши шартномањо бастан кунед. Бегоњии рўзи сешанбе чандон ваќти хуб нест, мулоќотњоро ба миёнаи њафта таъйин кунед. Шуморо шиносоињои нав ва муоширатњои дилпи-санд интизоранд. Бегоњии рўзи панљшанбе аз њар гуна њангома дурї љуста, рўзи љумъа барои васеъ намудани назари итиллоотї ваќт људо кунед.

Масъалањои молиявиро њал намудан, муносибатњоро бо њамкорон ба роњ мондан ба шумо дар аввали њафта муяссар мегардад. Рўзи сешанбе ба таъхир афтодани вохўрињо ё дар роњ пайдо шудани мамониат эњтимол дорад. Чоршанбе ва панљшанбе ваќти хубест барои муошират бо њамшарикон ва мањбубон, инчунин барои чорабинињои ашрофї.

Аввали њафта барои муоширатњои ошиќонаву романтикї ваќту мувофиќ аст. Нимаи дуюми рўзи сешанбе харољоти барзиёд, муноќиша бо дўстон эњтимол дорад. Миёнаи њафта бо кор, эљодиёт, тањкими саломатї машѓул бояд шуд. Нимаи дуюми рўзи љумъа мумкин аст бо њамшарикон муноќиша ба амал ояд. Пагоњии рўзи шанбе ваќти ташаннуљ ёфтани њассосият ва пайдо шудани бањсу мунозира аст.

Нимаи аввали њафта барои корњои оилавї ва муошират бо калонсолони авлодатон ваќт људо кунед. Нимаи дуюми рўзи сешанбе чандон ваќти мусоид нест, эњтимол бањсу мунозирањо ба амал оянд. Чоршанбе ва панљшанбе барои мулоќоти ошиќона ва дар љашнњо иштирок намудан рўзњои хубанд. Бегоњи рўзи љумъа каме нотоб шуданатон эњтимол дорад.

Мулоќотњо, муоширатњо, наќшањои нави дурнамо шуморо рўзњои душанбе ва сешанбе интизоранд. Бегоњии рўзи сешанбе барои вохўрї бо сарпарастон чандон ваќти хуб нест. Рўзњои чоршанбе ва панљшанбе бењтараш бо њалли масъалањои оилавї машѓул шавед. Рўзи шанберо ба сафару муошират бахшед.

Бо масъалањои молиявї, пешгирии беморињо бењтараш аввали њафта машѓул шавед. Корњое, ки ба шумо нерў мебашанд, бобарор хоњанд буд. Бегоњии рўзи сешанбе барои маблаѓгузорї ва харид мувофиќ аст. Миёнаи њафта хеле серкору серташвиш мегардед, вале тамоми корњоятон барор мегиранд.

Рўзњои душанбе ва сешанберо ба донишандўзї, рушду такомил бахшед, аз иќдом пеш овардан хиљолат накашед. Бегоњии сешанбе мумкин аст дар байни шумову њамшари-кон њамдигарнофањмї пайдо шавад. Рўзњои чоршанбе ва панљшанбе барои корњои молиявї, маблаѓгузорї, тањкими саломатї ваќти хуб аст.

Рўзњои душанбе ва сешанбе имкони камќуввату хаста шуданатон вуљуд дорад. Рўзњои чоршанбеву панљшанбе њамаи корњоятон барор мегиранд. Бегоњии рўзи љумъа барои муомилотњои молиявї мувофиќ нест, зеро талафи маблаѓ эњтимол дорад. Нимаи аввали шанбе худро аз љињати руњиявї нороњат њис мекунед, вале бегоњї орому осуда мегардед.

• њАМАл (21 МАРт- 20 АПРел)

• САвР (21 АПРел - 20 МАй)

• љАвзо (23 МАй- 21 АПРел)

• САРАтоН (22 июН- 22 июл)

• СуНБулА (24 АвгуСт- 23 СеНтяБР)

• • АСАд (23 июл- 23 АвгуСт)

• МизоН (24 СеНтяБР- 23 оКтяБР)

• АќРАБ (24 оКтяБР - 22 НояБР

• ќАвС (23 НояБР- 21 деКАБР)

• љАддї (22 деКАБР- 20 яНвАР)

• дАвл (20 яНвАР- 21 февРАл)

• њут (21 февРАл - 20 МАРт)

Илми равоншиносї му-айян кардааст, ки одами-зод аз рўйи чањор хислату характер – меланхолик, сангвиник, флагматик ва холерик омўхта мешавад. Вале як олими амрикої зимни пажуњиши анљом-додааш дар ин бора ба ху-лосаи дигар омадааст.

интихоби ин мавзуъро ав-вал ў кори сањл пиндошта, гумон кардааст, ки бо ду-се шахс њамсуњбату њамсафар шудан, тамоми хислату ха-рактери одамизодро кашф мекунад. Аммо чун ба ќаъри омўзиши мавзуъ ѓутта зада-аст, ўро воњима зер карда, ба хулосае омадааст, ки ода-мизод механизми мураккабу омўхтанашаванда аст. Агар панљоњ сол боз бо ў шиш-ту хезу рафту омаду дўстию њамкорї ва њамсафарї дошта бошї њам, хислатњояшро му-каммал омўхта наметавонї, - хулоса кардааст зимни па-жуњишаш ва афзудааст. - Баъ-зан одамони боэътимод њам бо гуфтору кирдор ва рафто-рашон худашонро чунон во-намуд мекунанд, ки њайрон мемонї. њатто боварият на-меояд, ки ин амалро ў барои шахси ба љону дилаш баробар раво дида истода бошад.

олими америкої бо ин пажуњишаш гумон кардааст, ки мавзўи интихобкардааш наву дастнозада аст, вале бе-хабар аз он ки њанўз асрњои миёна муттафакирони мо ба ин маънї навиштаљоти зиёд доранд. такя ба ин гуфтањо итминони комил дорем, ки дар зиндагї касе нест аз ин-сони эътимоддоштааш љабру номардие надида бошад. Бан-да њам то ваќти пухта расидан аз баъзе амалњои номаќбули дўстону њамнишинњо гила мекардаму таассуф мехўрдам. Баъзан ба худ савол њам медо-дам, ки чаро инсон ба ивази

некињо бадиро раво мебинад? ваќте дар суњбатњои хоса ме-нишастаму њамсуњбатон аз ќадрношиносињои наздико-нашон гила мекарданд, аз дилам мегузашт, ки шукри Худо, ман танњо набудаам, њар зоѓеро як доѓе будааст.

Акнун бошад, дигар ги-ла намекунам. Аз дастам ояд некї мекунаму гуфтаи бузур-гон ба дарё мепартоям. њар касро худашу инсофаш, ња-волаашон ба худои муттаол, –мегўяму мемонам.

Хайрият дар њаёт боз бу-зургоне њам будаанд, ки бо панду андарзњои худ мардум-ро насињат кардаю маслињат додаанд, ки ѓазабро бо нармї ва бадиро бо некї маѓлуб со-зед, вагарна кї медонад боз чињо мешуд.

Бо вуљуди ин дар лањзањои њассос бо нармию некї љавоб гардонї њам, аммо амалњои нохуби анљомдодаи баъзе ашхосон дар дилу хотир боќї мемонад. њангоми дидор-бинї ин амалњо аз нав тоза мешаванд. њарчанд рўякї му-носибати мењрубонона дошта бошї њам, дар дилат сардї эњ-сос мешавад.

дар њаёти банда њам чунин мисолњо кам нестанд. ин љо мехоњам лањзаеро ёдовар шавам, ки њељ интизораш набудам. воќеа ин тавр рух дода буд. тарбияи љавоне-ро аз даври мактабхониаш ба уњда гирифта, ќалами су-хансанљиашро рост кардам. илњоми эљодкорї њар лањза ба ў хурўљ мекард, маводњои љолиб рўйи ќоѓаз меовард. Шавќу завќ ўро ба пешаи эљодї бурд. Бо роњнамої ва дастгирии моддию маънавии банда донишгоњро хатм кард. Ўро ба муассисаи эљодие, ки роњбараш будам, ба кор ги-рифтам. ќариб 20 соли расо дар ин корхона якљоя зањмат кашидем. одами худї гуфта, ўро зина ба зина боло бурдам.

Баъдтар ба муассисаи дигар, ба кори масъул, пешбарияш намудам. дар ин муасси-са њам бо дастгирии банда мавќеашро ёфт. як рўз шуни-дам, ки љашни мавлуд дораду 40 солагиашро бо њамкорону дўстонаш ќайд мекардааст. он ваќтњо љашни мавлудгуза-ронї анъана буд. ин хабарро шунида барояш туњфаи муно-сибе гирифтаму ба табрикаш рафтам. Чун навбати табри-кот омад, барандаи мањфил ба банда њам сухан дод. зим-ни сухан гуфтан соњибљашн-ро сидќан табрик гуфтаму бо назардошти роњнамо ва му-раббии кору зиндагиаш будан забонам хориду афзудам:

- Банда ба ин кас њаќќи устодї дорам, ўро аз давраи мактабхонї дар ин љода тар-бия ва рањнамої карда ома-даам.

њоло суханам ба анљом нарасида, «соњибљашн» бе-тоќатона аз љой хесту наан-дешида ба њозирин рў оварда гуфт:

- Агар ман туро њамчун устод эътироф кунам.

Росташ аз ин њозирљавобии шогирд хеле шарм доштам, ќариб буд сактаи дил шавам. Бо чењраи аз хиљолат сурх-шуда ба нишастагон нигоњ кардаму зењн мондам, ки ин гапи «шогирд» ба онњо њам нафоридааст. Аммо чї илољ, сухан аллакай гуфта шуда буд.

дигар маљоли сухан гуф-танам намонд, хайр њаволаат ба Худо гуфтаму дар љоям ни-шастам. њозирљавобии «шо-гирд» њар лањза аламамро то-за мекард. тоќатам тоќ шуду кореро бањона карда, маъра-каро тарк намудам. одами ношукрро Худованд њам наѓз намедидааст. Шогирди ба камол расида аз «дастовар-дњояш» њавобаланду маѓрур гашта, оќибат ба кўчаи сар-баста монд.

Шералї Яњёев

ОДАМОМЎЗЇчаро дўстон хиёнат мекунанд?

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон20 канзи шифо

Серкорї бехобї

меорад,чаро? Њар майнае, ки рўзона

фаъол аст, аз сабаби њаме-ша банд буданаш шабона барои он мушкилї эљод ме-кардааст. Ин тањќиќотро дар байни 28 нафар шах-сони синну соли аз 50 боло гузарониданд.

Дар 18 нафар, ки аз бехобї азият мекашанд, давоми як сол ба њисоби миёна аз асабо-ният ба чунин њолат гирифто-ранд. Олимон ба чунин хулоса омаданд, ки кори майнаи са-ри иштирокдорони тањќиќот бояд санљида шавад. Пас аз ин маълум гашт, ки аз саба-би њаракати зиёд фаъолияти нобаробар ба анљом расони-да мешавад. Ба онњо њаракат кардани ангуштони даст ба як самт ва муќобили он њаракат карданро омўзониданд. На-тиљаи ташхис муайян кард, ки њаракати ангуштон май-наи сарро ба эътидол овар-дааст. Олимон чунин тавсия медињанд, ки њангоми ќабули супориш набояд ба асаб фи-шор овард, балки роњи њалли онро бо мутахассисон якљоя њал кардан лозим аст. Дар ин њолат метавонед, ки шабона ором хобед.

Мутахассисон то имрўз кашфиётеро анљом надода-анд, ки њангоми фаъолияти босуръат ва норасогии хобро бартараф кунад.

Стетаскоп њам зиён дорад?

Њар нафаре, ки ба духтур мурољиат мекунад, аввал аз муоинаи тиббии аввалин бояд гузарад. Дар як мар-казњои саломатї маризони зиёд аз муоинаи духтурон мегузарад, ки дар байни онњо гирифторони бемо-рињои сироятии љиддї кам нестанд.

Стетаскоп дар давоми рўз ба бисёр беморони мурољиатку-нанда истифода мешавад. Аз ин хотир њазорњо бактерияњо дар он љойгир мешавад, ки њангоми аз як муоина ба му-оинаи дигар гузаштан, сироят мекунад.

Тањќиќњо муайян карданд, ки пас аз гузаронидани тоза-созї сироятёбї камтар ба ќайд гирифта шудааст. Дар Брита-ния барои пешгирии чунин беморињои сироятии љиддї дафтарњои ќайдкунанда аз на-зар гузаронида шуд. Ба падару модарон тавсия дода шуд, ки дафтари ќайди махсуси худро дошта бошанд ва њар боре, ки ба ќабули кадом духтур навбат меистанд, барои худ ќайд со-занд.

Ваќтњои охир дарди шид-датноки миён ва пешоби суп-сурх маро ба ташвиш овардааст. Њангоми ба дух-тур мурољиат кардан ва пас аз муоина санги гурда таш-хис гузоштанд. Њарчанд та-бобат гирифта бошам њам, њанўз дардњои хуруљкунан-да то њол азобам медињад. Чаро истеъмоли алафњои гуногунро иљозат наме-дињанд?

Рањмон НуРов, н. Рашт

Шикоятњое, ки шумо дар

боло зикр кардед, ба бисёр беморињо вобастагї дорад.Ваќтњои охири гирифторо-ни бемории санги гурда зиёд шуда, пайдошавии сангњо дар њавзакњо (лаханка) ва косачањои (чашка) гурда хос мебошад. Аз ин беморї беш-тар мардони синну солашон аз 20 то 40 сола азият мека-шанд. Ин беморї аз насл ба насл низ мегузарад ва дар минтаќањои кўњсор бештар ба мушоњида мерасад.

Омилњои моилсозандаи ин

беморї сирояти роњњои пе-шобгузар, осебњо ва диатез шуда метавонад.

Барои табобат истеъмоли гиёњњои гуногунро тавсия на-медињанд, зеро, ки сангњои гурда гуногун мешаванд. Яъ-не, хокаи ќум то якчанд сан-тиметр њаљм дошта, ба таври якка ва бисёрї буда метаво-

нанд. Бузургию ранги сангњо аз таркиби химиявиашон во-баста аст. Дар гурда сангњо муддати дуру дароз мављуд буда метавонанд ва нишо-нањои беморї дар давоми як-чанд сол пайдо мешавад. Дар аввал бемор аз дардњои хал-лазанандаи миён шикоят ме-кунад. Сипас, баландшавии

њарорати бадан, дилбењузурї, ќайкунї низ пайдо мешаванд.

Њангоме ,ки беморї хуруљ менамояд, дар пешоб хун пай-до мешавад.

Дар чунин њолатњо бемор бояд ба парњез риоя намояд, зеро парњез сабзиши санг ва пайдошавии сангњои навро пешгирї менамояд.

Бояд хотирнишон кард,ки парњез вобаста аз намудњои санг таъин карда мешавад. Агар барои як намуди санг истеъмоли мевањои буттагї манъ карда шавад, барои наму-дњои дигараш ѓизоњои гўштї, панирї, шир, сабзавот, себ ва нокро манъ мекунанд. Бино-бар ин гурда табобати худсаро-наро хуш надорад. Яъне,барои ташхиси даќиќ пеш аз њама ба духтур мурољиат кардан лозим.

Вобаста ба навъи санг ё реги дар гурда пайдошуда табобати осоишгоњї-курортї низ тав-сия дода мешавад.

Худтабобаткунї ба оќи-батњои нохуш оварда мера-сонад. Аз ин рў, ба духтур мурољиат намудани бемор кафолати њарчи зудтар шифо ёфтани ў мебошад.

Сангро кї ба гурда «мепартояд»?

Чанд муддат аст, ки дар тамоми баданам ба навбат пучак мебарояд. Духтурон ягона роњи аз он халосиро љарроњї мегўянд. Чаро мањз љарроњиро муолиљаи беха-фв меноманд?

Холмуњаммад АслоНов, 35 сола.

Беморињое њастанд, ки та-бобаташон бештар бо усули љарроњї сурат мегирад. Онњоро беморињои газакї ё илтињобї мегўянд. Пучак, пучаксорї ,думал, оташак, гидроденит ва ѓайра аз њамин ќабил бемо-рињоянд.

Пучак. Ин бемориро ќариб њама аз сар мегузаронад. Ил-тињоби шадиди фасоднокест, ки ба љабри зери пўст мегуза-рад. Сабаби пайдоиши он ри-оя накардани гигиенаи шах-сї мебошад. Яъне, ба љойњои харошидаи бадан ифлосї роњ меёбаду боиси пайдоиши илтињоб мегардад. Инчунин шахсоне, ки беморињои кўњ-на, аз ќабили диабети ќанд, камхунї, лоѓаршавии бадану мондашавии асаб доранд,ба пайдоиши пучак дар љойњои гуногуни бадан гирифтор ме-шаванд.

Пучак дар аввали пайдоиш кулулаи сахту дардмандест ва ќисми болои пўст сурх шуда, дар он доѓчаи зард ё сиёњтоб пайдо мешавад.

Баъзењо одате доранд, ки пучакро бо худмуолиљакунї нест кардан мехоњанд, ки ин хавфнок аст. Махсусан бо роњи фишор дода бароварда-ни чирку зардоб. Дар чунин маврид фасоди вай метавонад ба таркиби хун гузашта, бои-си оќибати фољиабор гардад. Дар чунин њолатњо бењтар аст,

ки ба духтур мурољиат намо-ед.

Муолиљаи онро ба таври карахткунии новакаинї оѓоз мекунанд. Барои тоза нигоњ доштани пўсти атрофи он аз спирти 70-фоиза ва ѓай-ра истифода мебаранд, яъне, пўстро безарар мегардонанд. Њамчунин пучак тавассути фи-зиотерапия, яъне,ба воситаи нурњои ултрабунафш низ та-бобат карда мешавад.

Ба шахсони бемор дар ав-вали пайдоиши илтињоб ги-

рифтани мўй маслињат дода мешавад, агар пучак дар љойи мўйдор баромада бошад.

Пайдо шудани якчанд пу-чакро дар љисм «пучаксорї» (фурункулез) меноманд, ки он дар њама љойи бадан метаво-над барояд. Дар чунин маврид барои муолиљаи беморї хўро-књои аз витамин ва сафедањо бой таъин намуда, тазриќи анатоксину гаммаглобулин, муолиљаи антибиотикї, гуза-ронида мешавад.

Пучакро напучида љарроњї мекунанд!

Масъули сањифа Иззатбек Идиев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: izzatbek@pressa.tj • Шўъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95Масъули сањифа Мањина Давлатова. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: mahina@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТон 21фарњанг

Расму оинњои мардумї аз насл ба насл гузашта рушду такомул ёфтаанд. Инсонњо дар њар як давру замон анъ-анот ва фарњанги ниёгони худро зинда медоранд ва ба он такя мекунанд.

Њамчунин барои пойдор ва зинда мондану инкишофи онњо љамъияти инсонї, пайванди на-слњо ањамияти баѓоят бузургеро доро мебошад, яъне омўзони-дани таљрибаи устод ба шогирд, падар ба писар, калонсолон ба љавонон дар асоси таљрибаи рўзгор ва гузаштаи ѓуновардаи худашон ин корњоро амалї ме-гардонанд. Дар системаи муно-сибатњои љамъиятї анъанањои миллї яке аз љойњои асосиро мегирад. Бояд тазаккур дод, ки ба инкишофи фарњанги миллї яке аз рукнњои асосї буда, барои инкишоф ва рушду такомули он таъсири худро мерасонад. Дар масири рўзгор ва дар давоми асрњои зиёд вай бо анъанањои миллї ва мадании љомеа во-рид гардида, наќши худро дар инкишофи фарњанг, зиндагї, расму оинњо мегузорад. Дини ислом низ хусусияту анъанањои мардумони шарќро ба худ ќабул намуд. Арабњо ба воситаи ислом ва забонашон осори фарњангиву мадании бойи мардумони фор-синажодро низ аз худ намуда-анд.

Ба њама равшан аст, ки халќњои ќадимаи эронї ва на-слњои имрўзаи онњо тољикону форсњо дорои анъанањои бойи миллї мебошанд.

Идњои Сада, Наврўз, Мењр-гон аз замонњои ќадим дар байни мардумони ин сарзамин бошукўњ, гузаронида мешавад. Яке аз идњои мардуми машриќ-замин ин иди Наврўз мебошад, ки дар масири таърихи зиёда аз панљ њазорсолаи худ њамчун иди бањору кишоварзї, бењдо-штии табиат ва хушбахтии мар-думон љашн гирифта мешавад. Оиди Сада, Мењргон ва дигар маросимњои ќадимаи тољикону форсњо сарчашмањои ќадимаи таърихиву адабї маълумотњои муфассал медињанд. Маълумо-тњои зиёдеро дар бораи Сада, Наврўз, Мењргон аз тарафи олими барљастаи эрониасл Абурайњон Берунї «Китоб-ут-тафњим» дучор меоем. Берунї маълумот медињад, ки «Обон рўзи Бањманмоњ ва он дањум рўз бувад андар шабаш, ки миёни рўзи дањум аст, оташњо зананд ва гирд ба гирди он шароб хўранд ва лавњу шодї кунанд».

Агар ба расму оинњои мил-лии ниёгонамон назар афканем, мебинем, ки бисёрии онњо аз анъанањои Сада оѓоз меёбанд. Аз навиштањои Берунї чунин бармеояд, ки аз замонњои ќадим ниёгони мо анъанањои марду-мии хешро идома дода меоянд

ва эњтиром менамоянд. Ма-салан тољикон деги дарвешон мекарданд ва дар рўйи хони На-врўзї гузоштани шир њангоми оро додани дастурхони «Њафт шин» истифода мебурданд.

Инчунин гузоштани шамъ дар љашнњои гуногуни мардуми низ аз љашни Сада об мехўрад. Оташ афрўхтан дар маъракањои љашни Сада ба анъанаи неке табдил ёфта буд ва одамон да-рахти сарсабзе барои гузоштани шамъ ва оростани маърака ме-оварданд. Таърих нигори барў-манди асри X тољик Муњаммади Наршахї хабар медињад, ки дар Бухоро бо номи «Шаби Сурї» оташи калон фурўзон карда ме-шуд ва он љашни Садаро хотир-нишон мекард, зеро дар асри X Эрону Осиёи Миёна ин љашнро бо шукуњу шањомати бузурге пе-швоз мегирифтанд ва гулханњои бузург фурўзон мекарданд. Ба назари Е.Э.Бертелс ороиши ар-чаи солинавї, ки танњо дар асри XVII дар байни мардуми Урупо пайдо гардид, нишонаи њамон дарахти љашни Сада буда, оиди он бисёр таърихнигорон маълу-мот додаанд. Ба ин маросим дар љашни Наврўз низ мушоњи-да мегардад, ки дарахтеро дар базмгоњ гузошта оро медоданд, шабона оташ афрўхта шодиву хурсандї мекарданд.

Шаб омад, барафрўхт оташ ба кўњ..

Њамон шоњу дар гирди шоњ он гурўњ…

Яке љашн кард он шаб ва бода хўрд,

Сада номи он љашни фархунда кард,

Аз рўйи маълумотњои М. На-ршахї, А. Фирдавсї, А. Берунї, Байњаќї ва дигарон дар гузашта Сада ба таърихи 10- Бањман баргузор мегардидааст, яъне 50 шабу 50 рўз то оѓози љашни Наврўз. Рољеъ ба панљоњ ќабл аз љашни Наврўз баргузор гар-дидани љашни Сада шуарои му-таќаддим, аз љумла Манучењрии Домѓонї чунин фармудааст:

Инак биёмадаст ба панљоњ рўз пеш

Љашни Сада талойяи Наврўз навбањор.

Бояд хотирнишон сохт, ки љашни Сада то имрўз дар бай-ни тољикони водии Зарафшо-ну Кўлоб, Дарвоз, Бадахшон ва дигар ноњияњо ба шаклњои гуногун гузаронида мешаванд. Шодиву хурсандї дар гирди оташ њангоми тўи арўсї ва тўи хатнаи писар, фурўзон намуда-ни шамъ ба хотири рафтагон, гирдогирди оташ давр гаштани бемор. Аловпаррак, оташафрўз аз љумлаи оинњои ниёгонамон мебошан, ки ба љашни Сада ва оини Зардуштї иртибот доранд.

Тибќи иттилои олимону шо-ирон њамин тавр маълум мегар-дад, ки Сада аз замонњои хеле ќадим вуљуд доштааст ва он бо таѓирёбии табиат ва корњои ки-шоварзї пайванди ногусастание дорад. Дар ањди ќадим љашни Сада барои кишоварзон оѓози кишту кор, таѓирёбии њола-тњои табиат ва ба муносибати наздик омадани љашни Наврўз дар бисёр ноњияњои Тољикистон бо номи «Иди сари сол» низ ёд мешуд. Аз ин рў мардум баъди љашн гирифтани Сада кўшиш менамоянд, ки тамоми шар-тњоро барои пурфайзу баракат гардидани кишти дењќонї ва таъмини њосилнокии зироатњо фароњам оваранд. Чунки баъди даромадани Сада рў овардани Офтоб ба бањор мушоњида ме-гардад. Берунї менависад, ки «шоњони давр чунин одат до-штанд, ки дар ин шаб оташро фурўзон мекарданд ва њайво-ноти вањширо ба оташ сар ме-доданд, парандагонро маљбур месохтанд, то аз байни оташ па-рида гузаранд ва худашон дар атрофи оташ хушњолї мекар-данд». Дар замони хилофати Аб-босињо низ миёнањои асри XVII расму оинњои замони Сосониён вуљуд дошт. Њатто бисёр анъа-нањои миллии форсизабонон шукуњу шањомати худро аз даст надода, мисли пештара дар ба-робари идњои Ќурбону Рамазон ба таври пуршукуњ љашн гириф-та мешуданд. Халифањои араб

баъди забти Эрону Осиёи Миё-на кўшиш намуданд, ки бисёр расму оин ва анъанањои миллии мардумони онро барњам дињанд. Азбаски ин анъанањо бо таъли-моти динии онњо номувофиќ буд, кушиш менамуданд, ки љашнњои Сада, Наврўзу Мењр-гонро бо идњои динии хеш ња-мранг созанд.

Дар замони давлатдории Сомониён љашнњои Сада, На-врўз ва Мењргон мисли замони Сосониён хеле бошукуњ љашн гирифта мешуд. Њангоми гуза-ронидани ин љашнњо амирони сомонї дар ќасрњои худ базмњо меоростанд ва бењтарин шои-рони ќасидагўйро даъват наму-да, дар бораи Сада, Наврўз ва Мењргон ќасидањо мешуниданд. Чуноне, ки ба њамагон равшан аст, замони њукмронии Сомо-ниён давраи нашъунамои расму оинњо ва анъанањои тоисломї ба шумор меравад ва он асосан дар байни пешќадамони фарњанги тољику форс дар ин аср ба чашм мерасад.

Унсурї навиштааст:Сада љашни мулуки номдор

аст.Аз Афредуну аз Љам ёдгор

аст,Замин имшаб, гўё кўњи Тур

аст.К-аз ў нури таљаллї ошкор

аст,Њамоно к-ин диёр андар бињишт

аст,Ки бас пурнуру руњони диёр

аст.Яке аз идњои ќадимтарини

мардуми мо иди Наврўз буда, аз ќаъри асрњо ба мо чун меро-си бебањои ниёгон омада рас-идааст. Наврўз дар сарзамини мо аз рўйи таќвими ќадимаи эрониён, аввал фарвардин (21-22 март) љашн гирифта ме-шавад. Иди Наврўз бо бедор-шавии табиат ва оѓози кишту кори бањорї пайвандњои зич дошта, дар худ бисёр расму оинњои миллї ва анъанањои ниёгони моро то даврони мо нигоњ доштааст. Сарчашмањои таърихї, билхусус мардумши-

носї дар бораи иди Наврўз маълумот дода, решањои ногу-састании онро бо зиндагонии халќњои форсизабон нишон медињанд.

Дар бораи зебогии он оли-мону шоирони давру замонњои гуногун аз љумла Рўдакї, Фир-давсї, Берунї, Хайём, Носи-ри Хисрав ва дигарон ашъори дилписанде аз худ ба мо ёдгор мондаанд. Шоир ва донишман-ди бузурги форсу тољик Умари Хайём дар «Наврўзнома»-и хеш рољеъ ба пайдоиши На-врўз, рўзњои баргузории љашни он дар ањди ќадим ва аз тарафи кадом шоњ барќарор шудан ва љашнгирии ин идро бо оинњояш тасвир кардааст.

Сабабњои љашнгирии На-врўз аз он иборат аст, ки шоњи Эрон Каюмарс ба сари ќудрат расид, хост ба рузњои солу моњ аввалин бор ном гузорад то одамон бидонанд, ки солшу-морї аз чї ваќт шурўъ меша-вад. То ислоњоти Умари Хайём дар соњаи солшуморї Наврўз дар Аљам 14-16 март, пеш аз моњи фарвардин љашн гирифта мешуд. Пас аз муќарар гарди-дани солшумории шамсї аз та-рафи ин донишманди бузург рўзи аввали соли нав ба рўзи аввали фарвардин, яъне ба баробарии шабу рўзи бањорї, ки ба 21-22 март рост мео-яд, љашнгириаш анъана шуд. Аз ќадимулайём мардумони Эрону Турон аз рўйи таќви-ми шамсї кор мебурданд, ки мувофиќи он њаракати замин дар атрофи мењвари офтоб 365 шабонарўзу 5 соату 48 даќиќаву 46 сонияро ташкил медод. Таќ-вими шамсї аз рўйи бурљњои осмон нисбати њолати офтоб таъин карда мешуд. Солшумо-рии ќамарии њиљрї бошад аз 16 июли соли 622, аз замони сафа-ри Муњаммад аз шањри Макка ба Мадина ба њисоб меравад.

Мардумони Эрону Осиёи Миёна пас аз истилои араб бо таќозои давр солшумории му-сулмониро ќабул намуда, дар баробари он таќвими ниёгони худро низ љашн мегирифтанд, ки он аз рўйи солшумории шамсї сурат мегирифт. Дар «Наврўзнома»-и Хайём расму одат ва суннатњои мардумони форсинажод, ки бо омадани Наврўзи оламафрўз марбут аст, баён ёфта, оиди истилоњ ва ма-фњуми дувоздањ моњи пањлавї маълумоти муфид додааст. Вай дар бораи фарвардин, ки моњи аввалини яздигурдист, чунин нигоштааст: «фарвардинмоњ ба забони пањлавї аст. Маънояш чунон бошад, ки он моњест оѓози рустание наботот дар вай бошад ва ин моњ бурљи њамал рост, ки сар то сари вай офтоб андар ин бурљ бошад».

(Давом дорад)А.РАсулов

Наврўз аз Сада маншаъ мегирад

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон22 таблиѓ

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014 ТољикисТон 23варзиш

Масъули сањифа Шўњрат Давлатшоев. Мо интизори мавод ва пешнињодоти шумоем! E-mail: shuhrat@pressa.tj • Шуъбаи реклама: saodat@pressa.tj • Тел: (44) 601-35-95

7-уми март дар Феде-ратсияи футболи Тољики-стон ќуръакашии даври финалии Љоми ФФТ бар-гузор шуд.

Дар ин мусобиќаи аз љиња-ти нуфуз сеюми кишвар дар марњилаи нињої њашт даста ширкат мекунанд. Ба гурўњи А дастањои «Хуљанд» (Хуљанд), «Панљшер» (Љалолиддини Румї), «Энергетик» (Душан-бе) ва «Истиќлол» (Душан-бе) шомил шуданд. Дастањои «Регар-ТадАЗ» (Турсунзода), «Канд» (Конибодом), «Хайр» (Вањдат) ва «Равшан» (Кўлоб) дар гурўњи Б бозї мекунанд.

Мусобиќа рўзи 10-уми март оѓоз шуд ва то рўзи 19-уми март идома меку-над. Вохўрии рўзи душан-бе бо бозии байни дастањои «Регар-ТадАЗ» ва «Равшан» оѓоз ёфт. Турсунзодагињо ба дарвозаи кўлобињо се го-ли бељавоб заданд. Дар ин вохўрї њайати дуюми дастаи «Равшан» баромад мекунад. Голњоро Шодмон Таѓойзода, 26 (1:0), Фируз Ќараев, 53 (2:0) ва Фирдавс Тусматов, 73 (3:0) заданд. Њайати асо-сии даста дар њамин лањзањои ба нашр омода шудани хабар дар варзишгоњи «Металлург» бо дастаи «Сафо» аз Лубнон

дар Љоми AFC вохўрї дошт. Дар ин рўз дастаи «Хайр» њам бо њисоби калон дастаи «Канд»-ро аз Конибодом шикаст дод. Аз дастаи ѓолиб муаллифи голњо Айдох На-полеон, 40 (0:1), Мирзобек Мирзоев, 47 (0:2), Алишер Улмасов, 69 (0:3) ва Муњсин Абдуѓаффоров, 90+2 (0:4) бу-данд. Вањдатиён ба дарвозаи дастаи шимоли Тољикистон 4 гол заданд. Дар бозии байни дастањои «Хуљанд» - «Истиќ-лол» дастаи пойтахт бо њисо-би 3:0 дастболо шуд. Голњоро Дилшод Восиев, 68 (0:1), 78 (0:2) ва Хуршед Махмудов, 85 (0:3) заданд. Дастаи «Энерге-тик» дарвозаи «Панљшер»-ро голборон кард. Ин бозї бо њисоби 7:1 ба фоидаи барќ-чиён анљом ёфт.

Аз њисоби дигар вохўрињо ва натиљаи нињої дар шумо-рањои оянда хабар хоњем дод.

Љадвали баргузории даври финалии Љоми ФФТ:

Гурўњи «А»: «Хуљанд», «Панљшер», «Энергетик», «Истиќлол».

Гурўњи «Б»: «Регар-Та-дАЗ», «Канд», «Хайр», «Рав-шан».

Даври 110 март 12.00 – «Регар-ТадАЗ» -

«Равшан» - 3:0

15.00 – «Канд» - «Хайр» 0:411 март 12.00 – «Хуљанд» - «Истиќ-

лол» - 0:315.00 – «Панљшер» -

«Энергетик» - 1:7Даври 212 март 12.00 – «Хайр» - «Регар-

ТадАЗ»15.00 – «Равшан» - «Канд»13 март 12.00 – «Энергетик» -

«Хуљанд»15.00 – «Истиќлол» -

«Панљшер»Даври 314 март 12.00 – «Регар-ТадАЗ» -

«Канд»15.00 – «Хайр» - «Равшан»15 март 12.00 – «Хуљанд» - «Панљ-

шер»15.00 – «Энергетик» -

«Истиќлол»Нимфинал17 март 12.00 – 1 «А» - 2 «Б»15.00 – 1 «Б» - 2 «А»19 март 12.00 – Вохўрї барои љойи

3-юм15.00 – ФиналЭзоњ: Њамаи бозињо дар

майдони сунъии Варзишгоњи марказии Душанбе баргузор мешаванд.

Ѓалабаи фаворитњои Љоми ФФТ

Легионери ўзбек Фарњод Юлдошев, ки айни замон агенти озод аст, чанд рўзи охир дар њайати дастаи «Да-лерон-Уротеппа» машќ ме-кунад.

Юлдошеви 33-сола, ки дар мавсими 2010 дарвозабони бењта-рини чемпионати Тољикистон дониста шуда буд, ду соли охир дар њайати клуби «Регар-ТадАЗ»-и шањри Турсунзода бозї мекард. Пеш аз он ин футболбоз шара-фи дарвозаи дастањои «Суѓдиён» (Љиззах, Ўзбекистон), «Андиљон» (Андиљон, Ўзбекистон), «Дина-мо» (Самарќанд, Ўзбекистон), «Металлург» (Бекобод, Ўзбе-кистон), «Вахш» (Ќурѓонтеппа, Тољикистон) ва «Истиќлол» (Ду-

шанбе, Тољикистон)-ро њимоя кардааст. Ду маротиба чемпиони Тољикистон ва барандаи Љоми Тољикистон аст. Сармураббии дастаи «Далерон-Уротеппа» Ањлиддин Турдиев ба дафтари матбуоти ФФТ хабар додааст, ки дастаи дар рўзњои наздик бо дарвозабони таљрибадор Фарњод Юлдошев њадди аќал то охири мавсим шартнома хоњад баст.Турдиев њамчунин иттилоъ до-дааст, ки њуљумкунанда аз Гвинея Алия Сила дар санљиши даста ќарор доштааст, аммо ба тала-боти «Далерон» љавоб надодааст ва њоло ќароргоњи дастаро тарк кардааст. Ин легионери африќої мавсими гузаштаро дар њайати дастаи «Энергетик»-и Душанбе газаронида буд.

Легионерњо дар «Далерон»

Дар Премйер лигаи фут-боли Русия вохўрињои даври 20-ум диданї ва хабарсоз буданд.

Мухлисони тољикистонї дар ќатори бозии азимдастањои ин кишвар баромади дастаи «Те-рек» аз Чеченистонро низ на-зора мекунанд, зеро ин клубро мутахассиси тољик, дастпарва-ри «Помир»-и машњур Рашид Рањимов машќ медињад. Дар вохўрї бо яке аз дастањои пеш-саф – «Спартак»-и Маскав че-ченњо як гол заданд ва ѓалабаи заруриро ба даст оварданд. Баъ-ди ин ѓалаба «Терек» вазъи худро дар љадвал бењтар кард.

Даври 20-ум њамчунин яке аз мураббиёни маъруфро аз Ру-сия берун кард. Баъди бо «Том» мусовї (0:0) кардани «Зенит» Спаллетї аз вазифаи худ дар

дастаи шањри Санкт-Петербург истеъфо дод. Айни њол иљро-кунандаи вазифаи сармураббї Сергей Семак аст, ки дар авали ин мавсим ба фаъолияти фут-болбозиаш хотима дода буд. Дар хабар аст, ки «Зенит» бо собиќ сармураббии клуб ва дастаи мунтахаби Русия Дик Адвокаат гуфтушунид дорад.

Хамчунин, овозањое њаст, ки Ќурбон Бердиев дар машќи дастаи «Анжи» аз Махачќалъа ширкат кардааст. Вай баъди анљоми машќњо фикрашро ба сармураббии «Анжи» Гаљї Гаљиев иброз намудааст. Доѓи-стонињо бояд дар вохўрии оянда бо дастаи «Рубин» аз Ќазон бозї кунанд. Бердиев тайи дањсолаи охир дастаи «Рубин»-ро машќ медод, ки дар соли гузашта аз љо-ниби президенти Тотористон аз вазифааш сабукдўш карда шуд.

Ѓалабаи Рањимов ва истеъфои Спаллетї

Дар љаласаи Шўрои рушди тарбияи љисмонї ва варзиши назди Њукума-ти Љумњурии Тољикистон, ки бо раисии сарвазири љумњурї Ќоњир Расулзо-да баргузор гардид, ќарор карда шуд, ки соли 2014

– Соли футболи оммавї эълон карда шавад.

Дар робита ба ин ба вазорат-

хонањо, корхона, ташкилот ва созмонњо, маќомоти њо-кимияти мањаллии вилоят ва шањру ноњияњои љумњурї супориш дода шуд, ки барои амалї намудани ин ќарор корњои мушаххас анљом дода, аз натиљааш ба Шўро хабар дињанд.

Ёдовар мешавем, ки соли 2014 бо ташаббуси Федре-тасияи футболи Тољикистон Соли футболи оммавї дар кишвар эълон шудааст, ин

ин иќдомро президенти FIFA Љозеф Блаттер ва президенти AFC Дато Алекс Сусей даст-гирї намуданд. Блаттер дар робита ба ин дар дањаи охири моњи март ба Душанбе мео-яд ва маъракаи Соли оммавї шудани футболро оѓоз мебах-шад.

Президенти AFC дар як номаи худ аз ташаббуси ФФТ дастгирї карда, њаводорон ва дастандаркорони ин барно-маро шодбош гуфтааст.

2014 - Соли футболи оммавїЊукумат:

«Арсенал» ва «Милан» дар вохўрии љавобии Ли-гаи чемпионњо ба нокомї дучор шуданд ва бо мусо-биќаи раќами 1-и Аврупо хайрухуш карданд.

Дар вохўрии 1\8 финали Ли-гаи чемпионњои Аврупо клуби «Арсенал»-и Лондон дар мењ-монї бояд ба дарвозаи дастаи немисии «Бавария» ду гол зиёдтар мезад, то имкони ба даври чорякфинал баромадан-ро ба даст меовард. Шогирдо-ни Арсен Венгер соли гузашта ин корро карда буданд, аммо ин мавсим натавонистанд. Вохўрї бо њисоби 1:1 анљом ёфт ва «Бавария» баромади худро дар чорякфинал идома хоњад дод.

Дар вохўрии дастањои «Атлетик»-и Мадрид ва «Ми-

лан» аз Италия бартарї ба љониби аввалї буд. Испанињо ба дарвозаи «Милан» чор гол заданд, мењмонон бо як гол љавоб гардонданд. Дар њамин лањзањое, ки шумора ба нашр омода мешуд, вохўрии байни дастањои «Барселона» (Ис-пания) бо «Манчестер Ситї» (Англия) ва ПСЖ (Фаронса) бо «Байер» (Германия) идома дошт, ки аз натиљааш хабар хоњем дод.

Рўзњои 18 ва 19-уми март дастањои «Челсї» (Англия) - «Галатасарой» (Туркия), «Ре-ал» (Испания) – «Шалке-04» (Германия), «Боруссия Дор-тмунд» (Германия) – «Зенит» (Русия), «Манчестер Юнай-тед» (Англия) – «Олимпиакос» (Юнон) барои ба чорякфинал баромадан вохўрињои охирин-ро баргузор мекунанд.

Нокомии «Арсенал» ва «Милан»

№ 11 (1053) 13 марти соли 2014ТољикисТон24 таблиѓ

Хандеду забон биомўзед!