ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Η βελτίωση των μέσων μεταφοράς έχει ως συνέπεια τη σημαντική μείωση της περιόδου κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, πράγμα που συνεπάγεται τη γενικότερη μείωση της αξίας τους, επειδή τα έξοδα μεταφοράς αποτελούν μέρος της αξίας του εμπορεύματος. Στο Μεσαίωνα, τα έξοδα μεταφοράς ήταν υπέρογκα. Μέχρι και το 17ο αι. τα θαλάσσια και χερσαία ταξίδια παρέμεναν επικίνδυνα. Σε όλη τη διάρκεια της επικράτησης του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής, η αναρχία και η έλλειψη ασφάλειας στην ύπαιθρο έπαιξαν ανασταλτικό ρόλο στην ανάπτυξη υποτυπώδους δικτύου μεταφορών. Από το 15ο αι. ωστόσο, εμφανίζονται οι ταχυδρομικές άμαξες, που μεταφέρουν πρόσωπα, αποσκευές, ταχυδρομείο και μικρό αριθμό εμπορευμάτων.

Η εφεύρεση των σιδηροτροχιών και των ατμοκίνητων σιδηροδρόμωνήταν ένα πολύ μεγάλο βήμα για την τεχνολογία στις μεταφορές. Ο πρώτος τύπος ατμοκίνητου πλοίου δοκιμάστηκε στο Σηκουάνα το 1803. Αργότερα κατασκευάστηκαν οι ατμομηχανές οι οποίες τέθηκαν σε λειτουργία το 1825 και τις έβαλαν σε τρενα των 90 τόνων με ατμομηχανή βάρους 7 τόνων.

Τα σιδηροδρομικά δίκτυα απορρόφησαν τεράστιες ποσότητες σιδήρου ξύλου και κάρβουνου. Η βιομηχανική ανάπτυξη είχε ως συνέπεια τη ραγδαία αύξηση του αριθμού της εργατικής τάξης και τη δημιουργία νέων στρωμάτων, όπως οι σιδηροδρομικοί, που ήδη το 1850 φτάνουν στην Αγγλία τις 50.000.

Η κατασκευή των σιδηροδρομικών δικτύων της εποχής μας όπως και των υπερατλαντικών

πλοίων και των αεροπλάνων που χρησιμοποιούνται στις μεταφορές, προϋποθέτει σημαντικές δαπάνες. Η απόσβεση αυτών των δαπανών γίνεται σε σχετικά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τα έξοδα μεταφοράς περιέχονται στην τιμή των εμπορευμάτων, άσχετα από το στάδιο του συγκεκριμένου βιομηχανικού κύκλου. Αυτό το γεγονός υποχρεώνει το εμπορικό κεφάλαιο να αναζητεί τους καλύτερους και τους πιο συμφέροντες τρόπους μεταφοράς, διακινδυνεύοντας ακόμη και την αύξηση του χρόνου μεταφοράς των

εμπορευμάτων. Όσον αφορά τώρα την τεχνολογία των μεταφορών παρατηρούνται τα εξής: όπως η βιομηχανία ακολουθεί νομοτελειακά την εξέλιξη στις μεγάλες παραγωγικές μονάδες, έτσι και η οργάνωση των μεταφορών γίνεται όλο και σε μεγαλύτερη βάση και μπαίνουν στο μεταφορικό κύκλωμα όλο και μεγαλύτερες μεταφορικές μονάδες.

Στα προϊστορικά χρόνια αρχίζει ο άνθρωπος να χρησιμοποιεί διάφορα ζώα, σκύλους, άλογα, βόδια κι αργότερα καμήλες, ελέφαντες, τάρανδους κλπ. , γιατί τα πράγματα που θέλει να μεταφέρει δεν μπορεί πάντα να τα μετακινήσει ο ίδιος. Μετά την εφεύρεση του τροχού, δημιουργεί τα πρώτα οχήματα κι αρχίζει να ανοίγει και να κατασκευάζει δρόμους. Οι Ρωμαίοι είχαν κατασκευάσει ένα τεράστιο και πολύ σημαντικό οδικό δίκτυο, που τμήματά του διασώζονται μέχρι σήμερα. Αρχικά οι θαλάσσιες μεταφορές δε θα ήταν παρά η ξυλεία που ριχνόταν στους ποταμούς και μεταφερόταν στις εκβολές του. Αρχικά γίνονταν με πρωτόγονες σχεδίες. Σταθμός στην ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών έγινε ο χρόνος που ανακαλύφτηκαν τα πανιά και κατασκευάστηκαν τα πρώτα ιστιοφόρα. Η ανακάλυψη του ατμού άφησε κι εδώ τη σφραγίδα της. Κατασκευάστηκαν ατμοκίνητα μεγαθήρια. Τέλος τα σημερινά ντηζελοκίνητα πετρελαιοφόρα (τάνκερ) ξεπερνούν σε χωρητικότητα τους 500.000 τόνους. Άρχισαν ήδη να ναυπηγούνται ατομικά σκάφη. Ακόμα δημιουργούναι καινούρια λιμάνια και εμπορικές πόλεις.

Άρχισαν το 18ο αιώνα με την ανακάλυψη του αερόστατου και τη χρησιμοποίηση των πηδαλιουχούμενων κατά το 19ο αιώνα. Οι εναέριες μεταφορές όμως άρχισαν κυρίως τον 20ο αιώνα, με την εφεύρεση του αεροπλάνου. Το ότι ο άνθρωπος βρίσκει συνέχεια καινούργια, τελειότερα και πιο άνετα μεταφορικά μέσα, δε σημαίνει ότι τα παλιά μεταφορικά μέσα καταργούνται. Σε πολλές περιοχές σήμερα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται το μουλάρι ή η βοϊδάμαξα. Πάντως η ανάπτυξη των μεταφορών είναι προϋπόθεση για την παραγωγή, γιατί έτσι έρχονται οι πρώτες ύλες στη βιομηχανία και διοχετεύονται τα προϊόντα στην αγορά.

Μόλις πριν από 100 χρόνια, το

γρηγορότερο μεταφορικό μέσο στην

ξηρά ήταν το άλογο. Ύστερα  ήρθαν τα

αυτοκίνητα και  τα  τρένα, που σταδιακά

έγιναν πιο γρήγορα, ασφαλή και άνετα.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

Τα πρώτα αυτοκίνητα κατασκευάστηκαν πριν 100 και πλέον χρόνια. Στην

αρχή, κινούνταν πολύ αργά, σε δρόμους που προορίζονταν για άμαξες. Τα

πρώτα  χρόνια των αυτοκινήτων, τα αμάξια μοιράζονταν τους δρόμους με τις

ιππήλατες άμαξες. Οι  οδικές πινακίδες ήταν ελάχιστες και οι πεζοί διέσχιζαν 

το δρόμο όποτε ήθελαν. Οι οδηγοί δεν περνούσαν από εξετάσεις, ενώ στους

δρόμους των πόλεων συχνά επικρατούσε χάος.. Στις αρχές της δεκαετίας  του

1920, τα  μισά από όλα Τα  αυτοκίνητα στον κόσμο ήταν Μόντελ - Τ της

Φορντ. Τα πρώτα αυτοκινούμενα τροχοφόρα έκαναν

την εμφάνισή τους στα τέλη του 18ου αιώνα.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

 Τα αυτοκίνητα έχουν αλλάξει πολύ με το πέρασμα του χρόνου. Σήμερα,

κινούνται ομαλά και διαθέτουν άνετα καθίσματα, ενώσυστήματα κλιματισμού

ρυθμίζουν τη θερμοκρασία στο εσωτερικό τους. Η ραγδαία εξέλιξη του

αυτοκινήτου σημειώθηκε το 1920 και η τελειοποίησή του επέτρεψε στις φίρμες

της εποχής εκείνης να κατασκευάσουν αυτοκίνητα πολυτελείας, τα οποία

κυκλοφορούσαν κατά χιλιάδες στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις. Αξίζει

να σημειωθεί ότι το 1895 κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ μόλις 4 αυτοκίνητα, ενώ

το 1920 η παραγωγή τους εκεί έφτασε τα

2.000.000.

 

ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Ο άνθρωπος απο τα πολύ παλία χρόνια είχε ξεκινήσει τις μεταφορές μέσω του νερού. Τα πρώτα πλωτά μέσα ήταν κυρίως ξύλινες βάρκες που κινούνταν με

κουπιά ή πανιά. Αργότερα χρησιμοποιήθηκαν τα ιστιοφόρα.

ΜΕΤΡΟ

Ο ορισμός του μέτρου έγινε στη Γαλλία το 1791 από την Ακαδημία των Επιστημών (Académie des sciences), η οποία όρισε ως μονάδα μέτρησης μήκους το «γαλλικό μέτρο» ως ίσο με ένα προς δέκα εκατομμύρια φορές την απόσταση από τον Ισημερινό έως το Βόρειο Πόλο, του μεσημβρινού της Γης που διασχίζει το Παρίσι. Το όνομα της νέας μονάδας ήταν Μètre, από την ελληνική λέξη Μέτρον.

Το 1893, το πρωτότυπο μέτρο μετρήθηκε πάλι με ιντερφερόμετρο (μέτρηση του μήκους οπτικών κυμάτων που προέρχονται από διαφορετική πηγή) και βρέθηκε πως είναι 1.553.164,13 φορές το μήκος κύματος της κόκκινης γραμμής του φάσματος του καδμίου

στον αέρα, στα 760 mm ατμοσφαιρικής πίεσης και στους 15 βαθμούς Κελσίου.

Ο ορισμός του μέτρου άλλαξε το 1960. Στις 14 Οκτωβρίου, ορίσθηκε εκ νέου από την 11η Γενική Συνέλευση Μέτρων και Σταθμών (Conférence Générale des Poids et Mesures) ως ίσο με 1,650,763.73 φορές το μήκος κύματος της πορτοκαλοκόκκινης γραμμής του φάσματος του στοιχείου του 86Kr στο κενό.

Ο πιο πρόσφατος ορισμός του μέτρου διατυπώθηκε το 1983, από την 17η ΓΣΜΣ, ως το μήκος που διανύει το φως στο κενό σε χρόνο 1/299.792.458 του δευτερολέπτου ακριβώς, και αυτός ο ορισμός ισχύει μέχρι σήμερα.

ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ

Το λεωφορείο είναι ένα όχημα για την μαζική μεταφορά ατόμων. Η λέξη είναι μια εφεύρεση του Κοραή που την μετέφρασε από την λατινική "Omnibus". Η ορολογία χρησιμοποιείται και για το Διαστημικό Λεωφορείο της NASA.

Τα λεωφορεία λειτουργούν συνήθως με κινητήρες ντίζελ ή γκαζιού, ενώ αρκετά διαδεδομένα είναι και τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία (Τρόλεϊ / Trolley). Στην Ελλάδα λειτουργεί το δίκτυο υπεραστικών λεωφορείων ("πούλμαν") των ΚΤΕΛ, ενώ στα αλλα Ευρωπαϊκά κράτη η υπεραστική συγκοινωνία είναι συνήθως ο σιδηρόδρομος.

Το πρώτο λεωφορείο κατασκευάστηκε από τον Carl Benz το 1895. Σημαντικοί κατασκευαστές λεωφορείων είναι η Σουηδική Volvo, η Γερμανική Mercedes - Benz , η Πολωνική Solaris και η Irisbus. Για πολλά χρονια, με τα αμαξοποιεία του Σαρακάκη και της Βιαμάξ υπήρχε και μία μεγάλη βιομηχανία κατασκευής λεωφορείων στην

Ελλάδα. Σήμερα κατασκευάζονται λεωφορεία από την ΕΛΒΟ.

ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΕΣ

Η Ιστορία της μοτοσυκλέτας

Οταν πριν από περίπου 120 χρόνια γεννήθηκε το πρώτο δίκυκλο, είχε τέσσερις ρόδες. Σήμερα είναι σύμβολο ελευθερίας και δύναμης.

Το 1885, στον επαρχιακό δρόμο μεταξύ Κάνστατ και Ουντερτουκάιμ, ένα παράξενο μηχανικό ποδήλατο γέμισε καπνό τη γερμανική ύπαιθρο. Το ξύλινο κατασκεύασμα με τις τέσσερις ρόδες -δύο βοηθητικές, σαν των ποδηλάτων-

κίνησε την περιέργεια των χωρικών με τον εκκωφαντικό του θόρυβο. Η πρώτη βενζινοκίνητη μοτοσικλέτα είχε γεννηθεί. Αναβάτης της ο Πολ Ντάιμλερ, γιος

του εφευρέτη της Γκότλιμπ Ντάιμλερ. Αν και το ταξίδι ήταν μόλις 9,5 χιλιόμετρα, για την εποχή του αποτελούσε τεχνολογικό άλμα.

Φυσικά ο Ντάιμλερ δεν ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να κατασκευάσει μια μηχανή με δύο τροχούς. Το 1869 οι Γάλλοι κατασκευαστές ποδηλάτων Πιερ

και Ερνέστ Μισό καθώς και ο μηχανικός Λουί Γκιγιόμ Περό είχαν προσαρμόσει μια ατμομηχανή πάνω σ' ένα ξύλινο ποδήλατο. Το ίδιο έκαναν το 1884 οι

Άγγλοι αδερφοί Κόπλαντ, οι οποίοι συναρμολόγησαν ένα ατμοκίνητο ποδήλατο και το οποίο βάφτισαν Πένι Φάρδινγκ, δηλαδή μικρής αξίας.

Σήμερα οι βιομηχανίες μοτοσικλετών κάνουν εκατομμύρια πωλήσεις κάθε χρόνο. Σ' όλο τον κόσμο κυκλοφορούν περισσότερες από εκατό εκατομμύρια μοτοσικλέτες, από τις οποίες τα τριάντα εκατομμύρια βρίσκονται στην Κίνα.

Κουρδιστό μηχανάκιΜέχρι να φτάσουμε στην κυριαρχία της βενζινοκίνητης μοτοσικλέτας προηγήθηκε μια σειρά εκκεντρικών πειραματισμών. Το Cynophere

(Κυνοφόρος) ήταν ένα τρίκυκλο με οπίσθιες ρόδες σαν κλουβιά. Στο εσωτερικό τους έκλειναν ένα ή περισσότερα σκυλιά, τα οποία όταν έτρεχαν μετέδιδαν την

κίνηση στο "μισοζώντανο" όχημα.

ΤΡΟΛΕΥ

Τρόλεϊ ή τρόλλεϋ ονομάζεται ο ειδικός ρευματολήπτης μετακινούμενου ηλεκτροκινητήρα που σύρεται σε ηλεκτροφόρο γυμνό σύρμα. Κατ΄ επέκταση τα ηλεκτροκίνητα μέσα που λειτουργούν

εξ ανάγκης με τέτοιας μορφής ρευματολήπτες ονομάσθηκαν ομοίως "τρόλλεϋ μπας" κοινώς τρόλεϋ.

Το τρόλεϊ, είναι ένα ηλεκτρικό λεωφορείο. Η τροφοδοσία με ηλεκτρικό ρεύμα δεν γίνεται με κάποια μπαταρία αλλά από δύο «κεραίες» που είναι τοποθετημένες στην οροφή του και συνδέονται με ένα ηλεκτρικό δίκτυο το οποίο είναι τοποθετημένο κατά μήκος των προεπιλεγμένων διαδρομών. Τα τρόλεϊ είναι ιδιαίτερα φιλικά με το περιβάλλον καθώς χρησιμοποιούν μόνο ηλεκτρικό ρεύμα με αποτέλεσμα να μην ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Από την άλλη ως μέσο σταθερής τροχιάς και μάλιστα όχι αυτόνομης, είναι σχετικά αργό. Η κίνηση του τρόλεϊ είναι ευάλωτη τόσο σε εμπόδια που μπορεί να βρεθούν στον δρόμο του, τα οποία ακινητοποιούν όλα τα τρόλεϊ της ίδιας γραμμής που επέρχονται όσο και από τις αδυναμίες του ίδιου του ηλεκτρικού δικτύου από το οποίο τροφοδοτείται.

ΤΑΞΙ

Ταξί είναι ένα όχημα δημόσιας μεταφοράς, συνήθως επιβατηγό αυτοκίνητο, το οποίο μεταφέρει επιβάτες στον ακριβή προορισμό που επιθυμούν, σε αντίθεση με τα μαζικά μέσα μεταφοράς, τα οποία κινούνται σε προκαθορισμένες διαδρομές.

Τα ταξί έχουν συνήθως καθορισμένο χρώμα, για να είναι εύκολο να ξεχωρίζουν. Κάθε χώρα και σε αρκετές περιπτώσεις κάθε περιοχή έχει διαφορετικό χρώμα για τα ταξί. Για παράδειγμα, στη Νέα Υόρκη, τα ταξί είναι

κίτρινα (φωτογραφία) όπως και την Αθήνα. Στο Χονγκ Κονγκ τα ταξί είναι κόκκινα, πράσινα ή μπλε ανάλογα με την περιοχή που εξυπηρετούν, ενώ στο Λονδίνο μαύρα.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ.

Η ιστορία των μεταφορών είναι συνυφασμένη με την ύπαρξη της ανθρώπινης ζωής. Ο πρωτόγονος άνθρωπος μετακινούνταν βαδίζοντας σε αναζήτηση τροφής ή από περιέργεια να γνωρίσει το περιβάλλον του, ή ακόμα και για την προστασία του από τους διάφορους φυσικούς κινδύνους (όπως σε αναζήτηση κάποιου καταφυγίου - σπηλιάς). Γρήγορα όμως κατάλαβε ότι οι φυσικές του αντοχές για να διανύει μεγάλες αποστάσεις ήταν περιορισμένες και πολύ περισσότερο περιορισμένη η ικανότητά του να μεταφέρει βάρη σε σημαντικές αποστάσεις.

Οι αδυναμίες αυτές οδήγησαν τον άνθρωπο σε αναζήτηση διαφόρων μέσων μεταφοράς τόσο για τον ίδιο όσο και για τα αγαθά του, ξεκινώντας αρχικά τη χρησιμοποίηση ζώων στη ξηρά και από το πρωτόγονο μονόξυλο στις λίμνες και τους ποταμούς βγήκε στη θάλασσα. Έτσι παράλληλα με τις καταπληκτικές του εφευρέσεις έφθασε από τον τροχό, το κουπί, το πανί και τον ατμό στους σύγχρονους αεροστρόβιλους των εξελιγμένων σύγχρονων μέσων μεταφορών.

Τις μεταφορές διενεργούν οι μεταφορείς που μπορεί να είναι κρατικοί, ή ημικρατικοί φορείς ή ιδιώτες (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) οι οποίοι διαθέτουν και τα μέσα μεταφορών, (χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια). Υποδομή υποστήριξης Κατ΄ επέκταση ανάλογα του χώρου που διενεργούνται αυτές διακρίνονται σε χερσαίες, θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές. Ενώ ανάλογα της έκτασης που επιχειρούνται αυτές διακρίνονται σε εσωτερικές (εθνικές) και διεθνείς μεταφορές.

Συνεπως απαραίτητη προϋπόθεση ανάπτυξης των μεταφορών είναι η ύπαρξη αντίστοιχων υποδομών, χερσαίου, θαλάσσιου και αεροπορικού δικτύου, (όπως οι αυτοκινητόδρομοι, τα λιμάνια και αεροδρόμια), η ύπαρξη ικανού αριθμού μέσων μεταφοράς (οχήματα μεταφορών, σιδηρόδρομοι, πλοία, αεροπλάνα,ελικόπτερα κ.λπ), καθώς και αντίστοιχη τεχνική και διοικητική αυτών.

Ο παλαιότερος διεθνής όρος transportation έχει σήμερα αντικατασταθεί με τον βραχύτερο transport, τον οποίο χρησιμοποιούν και οι κοινωνιολόγοι με την ευρύτερη σημασία της μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών γενικά στο χώρο με επικεντρωμένο το ενδιαφέρον στα μέσα "πολλαπλής φοράς" καθώς και στα προσωπικά μέσα μετακίνησης, θεωρούμενα ως βασικοί δημιουργοί του συστήματος διακίνησης αγαθών μέσα στις κοινότητες, τις κοινωνίες και μεταξύ αυτών.Παρά ταύτα ενώ όλες οι κοινωνικές επιστήμες έχουν δείξει κάποιο ενδιαφέρον γι΄ αυτές, μόνο η Οικονομική Επιστήμη έχει παρουσιάσει αξιόλογο έργο σε εργασίες έρευνας και μελέτης σε σημείο που η έννοια μεταφορές να έχει επεκταθεί σήμερα σ΄ ένα ευρύ ανεπτυγμένο τεχνικό πεδίο (τομέα) έρευνας στο σημείο που να χαρακτηρίζονται δικαιολογημένα από το εύρος αυτών «Βιομηχανία μεταφορών».