ΤΥΝΗΣΙΑ

Μάρτιος 2012

ΟΜΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Ομάδα Έρευνας Μέσης Ανατολής Χρονικά Μέσης Ανατολής

Θεσσαλονίκη, 2012.

Όλα τα δικαιώματα μετάφρασης, αναπαραγωγής και προσαρμογής κατοχυρωμένα για όλες τις χώρες του κόσμου.

Ομάδα Σύνταξης Φοιτήτριες και φοιτητές του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (ΒΣΑΣ) και του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΔΕΣ) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών.

Αντωνιάδη Κατερίνα, Βέλιου Γεωργία-Χριστίνα, Βηθλεέμ Κορίνα, Γεωργίου Χαράλαμπος, Γκόγκα Βικτώρια, Δημοπούλου Αναστασία, Εριστάβη Κετεβάν, Καποδίστρια Χριστιάνα-Βερόνικα, Κουκουγιαννίδου Γεωργιάννα, Κούλας Εμμανουήλ, Κυνηγοπούλου Ηλιάνα, Μουσικίδου Άρτεμις, Μπάτζιου Μαρία, Μποζίνη Ουρανία, Ντιντένκο Αναστασία, Ξενάκης Σπύρος, Οικονομίδης Ευάγγελος, Παγωνίδης Σταύρος, Παουλεάνου Κυριακή, Παρασκάκη Αικατερίνη, Πετροπούλου Γεωργία, Ρόκο Εμμανουέλα, Σακέλλης Σεραφείμ, Σαμαρτζίδου Ευπραξία-Ραφαέλα, Σαπατόρης Χρήστος, Σιδηρόγλου Φαίη, Σταθεροπούλου, Ευαγγελία, Στεργιοπούλου Βασιλική, Τσιάνη Αναστασία, Τσιάρα-Στερνάρα Ολυμπία, Φαλαγγάρης Γιώργος.

Φιλολογική Επιμέλεια Γεράνη Στυλιανή, Γκούντρα Πελαγία, Μποζίνη Ουρανία, Ραπτόπουλος Νικόλαος.

Τεχνική/Γραμματειακή Υποστήριξη Κατσιούλας Δημήτρης

Ακαδημαϊκή Διεύθυνση Δρ. Ραπτόπουλος Νικόλαος, Λέκτορας Copyright © Ομάδα Έρευνας Μέσης Ανατολής, 2012. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Εγνατία 156, Τ.Κ. 540 06, Θεσσαλονίκη E-mail : merg.uom@gmail.com www.diethneis-sxeseis.gr/site/mesi-anatoli

ΤΥΝΗΣΙΑ Μάρτιος 2012

Τ Υ Ν Η Σ Ι Α

Μάρτιος 2012

της Γεωργιάννας Κουκουγιαννίδου

Α) ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 8 ΜΑΡΤΙΟΥ Η Hayet Trebelsi εκλέγεται γενική γραμματέας του FGPS της Τυνησίας Η πρώην αναπληρώτρια γ.γ. της Γενικής Ομοσπονδίας Επαγγελμάτων και Υπηρεσιών (FGPS), Hayet Trebelsi, εξελέγη πρόεδρος της Ομοσπονδίας και γίνεται έτσι η πρώτη γυναίκα που καταλαμβάνει τέτοια θέση σε συνδικαλιστικό κίνημα. Πηγή: «UNI Global Union», 16/03/20120. 10 ΜΑΡΤΙΟΥ Οι γυναίκες της Χιζμπουλ-Ταχρίρ ζητούν Ισλαμική διακυβέρνηση Το γυναικείο τμήμα της Χιζμπουλ-Ταχρίρ ζητά την επιστροφή του Χαλιφάτου στην Τυνησία. Ισχυρίζεται ότι το εν λόγω σύστημα ήταν το μοναδικό που υπεράσπιζε τα δικαιώματα των γυναικών και δηλώνει την απέχθειά του προς τα κοσμικά φιλελεύθερα δημοκρατικά συστήματα. Η εκπρόσωπος του βρετανικού παραρτήματος της Χιζμπουλ-Ταχρίρ, Narsin Nawaaz, δήλωσε ότι «Θέλουμε ένα νέο σύστημα. Την [επαναφορά] του συστήματος του Χαλιφάτου, που ιστορικά έχει δοκιμαστεί κι έχει πετύχει να διασφαλίσει τα δικαιώματα των γυναικών». Πηγή: «AFP», «Daily Nation», 10/03/2012.? 14 ΜΑΡΤΙΟΥ Σύλληψη του Kais Ben Ali. O ανιψιός του πρώην δικτάτορα Zine el-Abidine Ben Ali, Kais Ben Ali, για τον οποίο είχε εκδοθεί

ένταλμα σύλληψης πριν από 14 μήνες, συνελήφθη στην παραλιακή πόλη Sousse. Ο Kais κατηγορείται για το θάνατο αμάχων που προκάλεσε στην πόλη Quardanine στις 15 Ιανουαρίου του 2011, κατά την προσπάθειά του διαφυγής στο εξωτερικό. Πηγή: «TAP», 14/03/2012. «All Africa», 15/03/2012. 16 MAΡTIOY Σαλαφιστές απαιτούν «εξισλαμισμό» του τυνησιακού συντάγματος Χιλιάδες Σαλαφιστές διαδήλωσαν έξω από το κοινοβούλιο της Τυνησίας, απαιτώντας την εισαγωγή διατάξεων της Σαρία (ισλαμικός νόμος) στο νέο σύνταγμα της βορειοαφρικανικής χώρας. Πηγή: «AFP», 16/03/2012. «ABNA», 17/03/2012. 19 ΜΑΡΤΙΟΥ Δέσμευση Υπ. Πολιτισμού για την υπεράσπιση καλλιτεχνικής ελευθερίας Ο Υπουργός Πολιτισμού , Mahdi Mabrouk, δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί τις ελευθερίες των καλλιτεχνών. Η καλλιτεχνική ελευθερία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αντιπαράθεσης μεταξύ του κοσμικού κράτους και των οπαδών της Σαρίας στην Τυνησία. Η άνοδος των Ισλαμιστών έχει εγείρει φόβους μεταξύ των οπαδών του κοσμικού καθεστώτος της Τυνησίας, ότι η χώρα τους, η οποία θεωρείται μια από τις πιο κοσμικές του Αραβικού Κόσμου, μπορεί να υποκύψει στις αυξημένες πιέσεις των θρησκευτικών

Μάρτιος 2012 ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

συντηρητικών και να απαγορεύσει ορισμένες ταινίες, θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις ή ακόμα και εκθέσεις φωτογραφίας. Πηγή: «Reuters», 19/03/2012. 24 ΜΑΡΤΙΟΥ Η τυνησιακή αντιπολίτευση συσπειρώνεται εναντίον του Ennahda. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης της συνταγματικής συνέλευσης της Τυνησίας οργανώνονται σε ευρύτερο συνασπισμό, φιλοδοξώντας να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το συνασπισμό ισλαμικών κομμάτων, επικεφαλής των οποίων είναι το κυβερνών «Ennahda». Πηγή: «Τhe Gulf Today», 24/03/2012. 26 ΜΑΡΤΙΟΥ Το νέο σύνταγμα δε θα συμπεριλαμβάνει τον Ισλαμικό νόμο Το Ισλαμικό κόμμα ‘Ennahda’ ανακοίνωσε ότι ο ισλαμικός νόμος (Σαρία) δε θα συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των πηγών του δικαίου στο νέο σύνταγμα. Η απόφαση του Ennahda σηματοδοτεί μια αποφασιστική ρήξη με τους υπερ-συντηρητικούς (ισλαμιστές), οι οποίοι είχαν απαιτήσει την εγκαθίδρυση ενός ισλαμικού καθεστώτος στην Τυνησία. Πηγή: «New York Times», 27/03/2012. 27 ΜΑΡΤΙΟΥ Διορισμός νέων Διοικητών προκαλεί αντιδράσεις Το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι ο

Πρωθυπουργός, Hamadi Jebali, διόρισε 5 νέους διοικητές. Οι Habib Sithem, Abdelmonem Sahbani, Mahmoud Jabalah, Abdelkader Trabelsi και Hamadi Mayara θα αναλάβουν τη διοίκηση των επαρχιών Monastir, Zagthouan, Nebeul, Kef και Medenine αντιστοίχως. Η αντιπολίτευση κατηγόρησε το κυβερνών κόμμα ότι οι νέοι διοικητές πρόσκεινται στο ισλαμικό κόμμα Ennahda. Ο Zoubair Chhoudi, εκπρόσωπος της κυβέρνησης, αρνήθηκε τη φήμη ότι ο Abdelmonem Sahbani είναι γαμπρός του Semir Dilou, μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου της Ennahda και δήλωσε ότι οι αλλαγές ήταν αναγκαίες και έγιναν με βάση την εμπειρία και τις ικανότητες των διοικητών. Απέφυγε όμως την ερώτηση αν αυτοί οι 5 αποτελούν μέλη της Ennahda, δηλώνοντας ότι τα κομματικά στελέχη δεν ελήφθησαν υπόψη κατά τη διαδικασία επιλογής. Πηγή: «Tunisia Live», 27/03/2012. 28 ΜΑΡΤΙΟΥ Συνέδριο περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης Εγκαινιάστηκαν οι εργασίες διήμερου συνεδρίου περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (Open Government) και ελεύθερης πρόσβασης στις πληροφορίες. Το συνέδριο πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Κυβέρνησης της Τυνησίας, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με στόχο την ευαισθητοποιήση της τυνησιακής κοινής γνώμης στα θέματα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της ελεύθερης πρόσβασης στις πληροφορίες. Συζητήθηκαν ζητήματα εφαρμογής του νέου νόμου, ο οποίος ψηφίστηκε το Μάιο του 2011. Πηγή: Δελτίο Τύπου «Παγκόσμιας Τράπεζας» 2012/363, 29/3/2012.

Β) ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ Επίσκεψη Gϋl στην Τυνησία Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Α. Gϋl, πραγματοποίησε τριήμερη επίσημη επίσκεψη στην Τυνησία. Συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Τυνησίας, Moncef Marzouki, τον Πρωθυπουργό της χώρας και τον πρόεδρο της Συντακτικής Συνέλευσης (Κοινοβούλιο). Συζητήθηκαν θέματα διμερών σχέσεων και κοινού πολιτικού και

οικονομικού ενδιαφέροντος. Πηγή: «Zaman», «ΤΑΡ», 9/03/2012. 12 ΜΑΡΤΙΟΥ Όχι στη διάσπαση της Λιβύης. Ο Υπ. Εξωτερικών της Τυνησίας, Rafik Abdessalem, τάχθηκε εναντίον της διάσπασης της Λιβύης. Συγκεκριμένα δήλωσε ότι «Τυνησία και

ΤΥΝΗΣΙΑ Μάρτιος 2012

Αίγυπτος συμμερίζονται την ανάγκη διατήρησης της εθνικής ενότητας, ασφάλειας και σταθερότητας της Λιβύης» και ότι «ένα από τα διδάγματα της τυνησιακής επανάστασης και της επακόλουθης αιγυπτιακής είναι ότι οι πολιτικές των αραβικών χωρών είναι στενά συνυφασμένες κι ότι θα επηρεαστεί η μία από την άλλη». Πηγή: «AFP», «The Gulf Today», 12/03/2012. 10 ΜΑΡΤΙΟΥ Πρόταση δημιουργίας Ινστιτούτου Άμυνας και Ακαδημίας Στη Σύνοδο Υπουργών Εξωτερικών του Αραβικού Συνδέσμου που συνήλθε στο Κάιρο, η Τυνησία πρότεινε τη δημιουργία ενός Ινστιτούτο Άμυνας και Ασφάλειας αραβικών κρατών, καθώς και μία Αραβική Στρατιωτική Ακαδημία. Πηγή: «ΤΑΡ», 11/03/2012. 14 ΜΑΡΤΙΟΥ Στην Τυνησία η 29ης Σύνοδος των Αράβων Υπ. Εσωτερικών Στο πλαίσιο της 29ης Συνόδου των Αράβων Υπ. Εσωτερικών που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Xammamet της Τυνησίας, ο Πρόεδρος της χώρας, Moncef Marzouki, δήλωσε ότι «ελπίζει ότι τα όργανα ασφάλειας θα συμβάλλουν στη διατήρηση της αξιοπρέπειας των πολιτών και των εθνών». Ο Υπουργός Εσωτερικών, Ali Laayredh, ανέφερε πως «θα στηρίξει τον αγώνα των Παλαιστινίων για τη δημιουργία ενός Παλαιστινιακού κράτους, με πρωτεύουσα τα Ιεροσόλυμα» και ότι μέλημα της χώρας του είναι «να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει δώσει στα υπόλοιπα αραβικά κράτη και να εκπληρώσει τις προσδοκίες των λαών της περιοχής για ασφάλεια, σταθερότητα, ανάπτυξη και πρόοδο». Πηγή: «ΤΑΡ», 15/03/2012. 19 ΜΑΡΤΙΟΥ Επικείμενη επίσκεψη Salehi στην Τυνησία O Πρέσβης της Τυνησίας στην Τεχεράνη, Mohamad Al-Hasayeri, δήλωσε σχετικά με την επικείμενη επίσκεψη του Υπ. Εξωτερικών του

Ιράν, Ali Akbar Salehi, ότι η Τυνησία σκοπεύει να ενισχύσει τις σχέσεις της με το Ιράν. Στο πλαίσιο αυτό διάφορα πρωτόκολλα θα υπογραφούν κατά την επίσκεψη του Salehi στην Τυνησία. Πηγή: «ISNA», 20/03/2012. 22 ΜΑΡΤΙΟΥ Η Μάλτα προσφέρει βοήθεια στην Τυνησία. Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Τυνησία, ο Υπ. Εξωτερικών της Μάλτας, Tonio Borg, δήλωσε ότι «η Μάλτα είναι πρόθυμη να βοηθήσει την Τυνησία, με όποιον τρόπο μπορεί, μεταξύ άλλων, παρέχοντας υποτροφίες σε σπουδαστές, καθώς και τη διασφάλιση της τυνησιακής φωνής, η οποία ακούστηκε στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Φορέα». Από την μεριά του, ο Τυνήσιος Πρόεδρος, Moncef Marzouki, εγκωμίασε την πορεία της Μάλτας στο χρηματοοικονομικό τομέα και κυρίως την πρότασή της να πραγματοποιηθούν Σύνοδοι Κορυφής μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Αραβικών κρατών. Πηγή: «Τimes of Malta», 22/03/2012. 24 ΜΑΡΤΙΟΥ Η Τυνησία στηρίζει τα πυρηνικά προγράμματα του Ιράν Στην τελετή κατάθεσης διαπιστευτηρίων του νέου πρέσβη του Ιράν, Peyman Jebeli, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τυνησίας, Rafik Abdessalem, δήλωσε ότι το Ιράν έχει το δικαίωμα να αναπτύξει προγράμματα πυρηνικής ενέργειας. Πηγή: «IRNA», 24/03/2012. 27 ΜΑΡΤΙΟΥ Επίσκεψη υπουργού Εξωτερικών στο Λονδίνο Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τυνησίας, Rafik Abdessalem, βρίσκεται στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου, το Λονδίνο. Στο πλαίσιο της επίσκεψης εργασίας θα συναντηθεί με τον ομόλογό του και άλλους αξιωματούχους με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς ενέργειας, παιδείας και τουρισμού. Πηγή: «Tunisia Live», 28/3/2012.

Μάρτιος 2012 ΧΡΟΝΙΚΑ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Γ) ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 14 ΜΑΡΤΙΟΥ Σχέδια για έκδοση ομολόγων Ανώτερος αξιωματούχος του Υπ. Οικονομικών της Τυνησίας δήλωσε ότι « η χώρα σχεδιάζει να εκδώσει 500 εκατ. δολάρια ΗΠΑ σε κρατικά ομόλογα στο Κατάρ τον Απρίλιο, ενώ θα εκδώσουν οι Η.Π.Α. εγγυημένα ομολόγα τον Αύγουστο ή το Σεπτέμβριο για να καλύψει η χώρα το χρέος της ύψους 400-500 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ». Ο Chaker Soltani, αξιωματούχος του Υπ. Οικονομικών των Η.Π.Α., σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε, τόνισε ότι «οι εγγυήσεις των Η.Π.Α. θα επιτρέψουν στην Τυνησία να δανείζεται από διεθνείς αγορές σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά» κι ότι «δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για την εγγύηση αυτή». Πηγή: «Reuters», 14/03/2012. 15 ΜΑΡΤΙΟΥ Επικείμενη ίδρυση ισλαμικών τραπεζών στην Τυνησία Αξιωματούχος του Υπ. Οικονομικών της Τυνησίας δήλωσε ότι «η κυβέρνηση έχει συστήσει ομάδα εργασίας, η οποία θα μελετήσει τρόπους για την ανάπτυξη της Ισλαμικής χρηματοδότησης της χώρας». Σύμφωνα με την ίδια πηγή, «η ομάδα, η οποία αποτελείται από εκπροσώπους της Κεντρικής Τράπεζας, του Χρηματιστηρίου, Ιδιωτικών Ιδρυμάτων με έδρα το Μπαχρέιν, συμπεριλαμβανομένου του τραπεζικού ομίλου Al-Baraka, θα εξετάσει το νομικό πλαίσιο της Χώρας». Πηγή: «Reuters», «Business World», 15/03/2012. 22 ΜΑΡΤΙΟΥ Αγορά 50,000 τόνων σιτηρών Ο κρατικός οργανισμός σιτηρών της Τυνησίας αγόρασε 2 φορτία σιτάρι των 25,000 τόνων το

καθένα, σε διεθνή διαγωνισμό. Το κόστος κάθε τόνου ανέρχεται τα 287,69 δολάρια ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του κόστους μεταφοράς. Το εμπόρευμα θα παραδοθεί μεταξύ 15 Απριλίου και 15 Μαΐου. Πηγή: «Reuters», 22/03/2012. Ο πληθωρισμός ανήλθε στο 5,4 % Ο πληθωρισμός ανήλθε στα 5,4 % τους πρώτους 2 μήνες του 2012 σε σχέση με την ίδια περίοδο ένα έτος πριν. Σημαντικό ρόλο στην αύξηση του πληθωρισμού διαδραμάτισε η άνοδος των τιμών στα βασικά είδη διατροφής. Πηγή: «Reuters», 22/03/2012. 27 ΜΑΡΤΙΟΥ Αισιοδοξία για την ανάκαμψη του Τουρισμού Ο Υπ. Τουρισμού, Elyess Fakfak, δήλωσε ότι «η ανάκαμψη του τουρισμού στην Τυνησία μετά την Επανάσταση του 2011 είναι σίγουρη». Εξέφρασε ακόμη την πεποίθηση του ότι το τρέχον έτος θα σημειωθεί αύξηση της τάξεως του 20% στους ξένους τουρίστες. Πηγή: «Reuters», 27/03/2012. 29 ΜΑΡΤΙΟΥ Οικονομική βοήθεια από τις Η.Π.Α. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα χορηγήσουν οικονομική βοήθεια της τάξεως των 100 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ στην Τυνησία. Η Υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α., Hillary R. Clinton, η οποία συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Πρόεδρο της Τυνησίας, Hamadi Jebeli, δήλωσε ότι το έκτακτο αυτό πακέτο βοήθειας θα επιτρέψει στη χώρα να μειώσει τις οφειλές της προς την Παγκόσμια Τράπεζα και την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης. Πηγή: «Νew York Τimes», «ΑFP», 30/03/2012. «Washington Τimes», «Wall Street Journal», 29/03/2012.

* * * * *

Ομάδα Έρευνας Μέσης Ανατολής

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Εγνατία 156, Τ.Κ. 540 06, Θεσσαλονίκη

E-mail : merg.uom@gmail.com www.diethneis-sxeseis.gr/site/mesi-anatoli