Хүн ам нийгмийн үндсэн үзүүлэлт-2016¥үн ам... · 2017-05-16 · Хүн ам нийгмийн үндсэн үзүүлэлт-2016 1 ӨМНӨХ ҮГ Хүн

ҮНДСЭН

Хүн ам нийгмийн үндсэн үзүүлэлт-2016

1

ӨМНӨХ ҮГ

Хүн ам зүй нь хүн амын тоо, бүтэц, өсөлт, өөрчлөлт, түүний үр дүнг нийгэм

эдийн засгийн өөрчлөлтүүдтэй холбон авч үзэж, учир холбогдлыг тайлбарладаг

шинжлэх ухаан юм.

Энэхүү судалгааг хүн ам зүйн дүн шинжилгээ хийх, тэдгээрт чиглэгдсэн

Засгийн газрын бодлого, хөтөлбөр боловсруулах, тэдгээрийг хэрэгжүүлэх үйл

ажиллагаанд хяналт, шинжилгээ хийх үнэлэлт, дүгнэлт өгөхөд орон нутгийн

бодлого боловсруулагч нар өдөр тутмын ажлын хэрэгцээндээ ашиглахаас гадна

хэрэглэгчид хүн амын талаархи мэдээллийг олж авахад ашиглах юм.

Бодлого боловсруулагч, төлөвлөгч нарын өдөр тутмын үйл ажиллагаа нь

ажилгүйдэл, ядуурал, эдийн засгийн түвшин, боловсрол, эрүүл мэнд, үйлдвэрлэл,

үйлчилгээг сайжруулах, хүн бүрийг амьжиргааны түвшнээс дээгүүр амьдрах

нөхцлийг бүрдүүлэхэд чиглэгдэж байдаг. Энэ утгаараа хүн ам зүйн статистикийн

үндсэн үзүүлэлтүүд (хүн амын тоо, нас, хүйсийн бүтэц, төрөлт, нас баралт,

гэрлэлт, гэр бүл салалт, шилжилт хөдөлгөөн)-ийн талаархи судалгаа нь та бүхний

ажилд хувь, нэмрээ оруулна гэдэгт итгэж байна.

Статистикийн хэлтэс нь аймгийн нийгэм, эдийн засгийн үндсэн

үзүүлэлтүүдийн статистик мэдээллийг сар, улирал, жилээр гаргаж гүйцэтгэх

засаглалын байгууллагын эрэлт, хэрэгцээг хангаж байгаагийн зэрэгцээ

статистикийн мэдээллээ ашиглан сэдэвчилсэн судалгаануудыг хийж ирсний нэг нь

хүн амын нийгмийн үндсэн үзүүлэлтийн танилцуулга юм.

Хэрэглэгчдэд ойлгомжтой, хүртээмжтэй болгох зорилгоор хүн ам зүйн

статистикийн үндсэн үзүүлэлтүүдийн ойлголт, тодорхойлолтыг хийсэн болно.


2

ХҮН АМ ЗҮЙН СТАТИСТИКИЙН ҮНДСЭН

ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮДИЙН ОЙЛГОЛТ ТОДОРХОЙЛОЛТ

Суурин хүн ам. Тухайн засаг захиргааны нэгжид 183 хоног буюу 6 сараас дээш

хугацаагаар оршин суугаа хүн амыг харуулдаг.

Өрх Нэг орон байранд хамт амьдардаг, нэгдмэл төсөвтэй, хүнс, амьдралын

наад захын бусад хэрэгцээгээ хамтран хангадаг нэг буюу хэсэг бүлэг хүмүүсийг

өрх гэнэ. Өрхийн гишүүд нь хоорондоо ураг төрлийн болон гэр бүлийн

хамааралтай эсвэл хамааралгүй байж болно.

Хүн амын жилийн дундаж тоо. Тайлант оны эхний болон эцсийн хүн амын

дунджаар илэрхийлэгдэнэ.

Хүн амын тооны өсөлт, бууралт. Тодорхой хугацааны туршид хүн амын

тооны эерэг өөрчлөлтийг хүн амын тооны өсөлт, сөрөг өөрчлөлтийг хүн амын

тооны бууралт гэнэ.

Хүн амын жилийн дундаж өсөлтийн хувь, Өгөгдсөн хугацаан дахь хүн амын

тооны бодит өсөлт, бууралтыг хувиар илэрхийлнэ. Тайлант оны хүн амын

тооноос суурь болгон авсан хүн амын тоог хасч, дээрх 2 оны хоорондох хугацаа

болон суурь оны хүн амын тоогоор үржсэн үржвэрт харьцуулж, 100-аар

үржүүлнэ.

Хүн амын ердийн цэвэр өсөлт, бууралт. Тухайн жилийн хүн амын төрөлт,

нас баралтын тооны зөрүүгээр илэрхийлэгдэнэ.

Хүн амын ердийн цэвэр өсөлт /бууралт/-ийн коэффициент. Хүн амын

төрөлт, нас баралтын тооны зөрүүгээр тухайн жилийн хүн ам өссөн, буурсныг

харуулах коэффициент бөгөөд түүнийг суурин хүн амд эзлэх хувиар

илэрхийлнэ.

Хүн амын нас хүйсийн бүтэц. Насны бүлэг тус бүр дэх эрэгтэй, эмэгтэй хүн

амын тоог хувийн жингээр илэрхийлнэ. Хүн амын нас хүйсийн бүтэц нь төрөлт,

нас баралт, шилжих хөдөлгөөний өнгөрсөн үеийн чиг хандлагын өсөн

нэмэгдсэн үр дүн юм.


3

Хүн амын нас, хүйсийн суварга. Хүн амыг нас, хүйсээр хуваарилан харуулдаг

босоо байрлалтай диаграмм юм. Онолын хувьд босоо тэнхлэгт нийт хүн амд

тухайн насны хүн амын эзлэх хувийн жингээр харуулах ба бага насныхныг

суваргын доод хэсэгт, хэвтээ тэнхлэгийн зүүн талд эрэгтэйчүүд, баруун талд

эмэгтэйчүүд тус тус дүрслэн харуулдаг. Хүн амын нас, хүйсийн пирамид нь цаг

хугацааны тодорхой үеийн хүн амын нөхөн үржихүйн тасралтгүй процессийн

явцыг харуулна. Хэрэв хүн амын нөхөн үржихүйн процессийн тухайлбал төрөлт,

нас баралтын түвшинд ямар нэг нөлөө гараагүй тохиолдолд насны пирамид нь

тэнцүүхэн дүрслэгдэх ба урт хугацааны туршид төрөлтийн өндөр түвшин

хадгалагдаж, нас баралтын түвшин ч харьцангуй өндөр байсан тохиолдолд

пирамидын суур нь өргөн, орой руугаа нарийссан хэлбэртэй, харин төрөлт, нас

баралтын түвшин бага байсан тохиолдолд пирамидын суурь нь нарийхан, орой

руугаа өргөссөн хэлбэртэй байна.

Хотын хүн ам, өрх Нийслэл, аймгийн төв, тосгонд суугаа хүн ам, өрхийг

хамруулна. Хөдөөгийн хүн ам, өрх Сумын төв, (аймгийн төвийн сумыг

оруулахгүй), хөдөөд оршин суугаа бүх хүн ам, өрхийг хамруулна.

Хүйсийн харьцаа. Эрэгтэй хүн амын тоог эмэгтэй хүн амын тоонд харьцуулсан

харьцаа бөгөөд энэ нь 100 эмэгтэйд ногдох эрэгтэйчүүдийн тоог илэрхийлнэ.

Хүн ам зүйн ачаалал Хөдөлмөрийн насны 100 хүнд ногдох тэжээгдэгчийн тоо

(15-аас доош, 65 ба түүнээс дээш насны хүн амын тоо) буюу хөдөлмөрийн бус

насны хүн амын нийгэмд үзүүлж буй ачааллыг хүн амын насны бүлгийн бүтцээр

илэрхийлнэ.

Хүн амын нягтрал. Нэгж газар нутагт ногдох хүн амын тоог илэрхийлнэ.

Хүн амын суурьшил. Хүн амын нутагшилт, тархалтын хэв маягийг

илэрхийлнэ. Жнь: Хот, хөдөөд г.м

Төрөх үеийн хүйсийн харьцаа. Тухайн жилд амьд төрсөн 100 эмэгтэй хүүхэд

тутамд ногдох амьд төрсөн эрэгтэй хүүхдийн тоог хэлнэ.

Төрөлтийн ерөнхий коэффицент. Тухайн жилийн 1000 хүн ам тутамд

ногдох амьд төрсөн хүүхдийн тоог гэнэ.


4

Төрөлтийн тусгай коэффициент нь төрөх насны /15-49 насны/ 1000

эмэгтэйд ногдох төрөлт юм.

Нас баралтын ерөнхий коэффициент 1000 хүн ам тутамд ногдох нас

баралтын тоог гэнэ.


5

АГУУЛГА

А. ХҮН АМ ЗҮЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

Хүн амын тоо, түүний өсөлт

Хүн амын нас, хүйсний бүтэц

Хүн амын суурьшилт, нягтшил

Хүн амын ердийн хөдөлгөөн

Хүн амын шилжилт хөдөлгөөн

Б. ХҮН АМЫН НИЙГМИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

Өрхийн зарим үзүүлэлт

Хүн амын нийгмийн зарим үзүүлэлт

ХҮСНЭГТ, ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ

Хүснэгт1.1 Хүн амын үндсэн үзүүлэлтүүд, 2016 онд

Хүснэгт1.2 Хүн амын тоо, сумдаар, оны эцэст

Хүснэгт1.3 Сумдын хүн амын өсөлт, хувиар 1979-1989, 1989-2000, 2000-2010,

2000-2016 онд

Хүснэгт2.1 Дорноговь аймгийн хүн амын тоо, хүйсээр, оны эцэст

Хүснэгт2.2 Дорноговь аймгийн хүн амын тоо, нас, хүйсээр

Хүснэгт2.3 Хүн амын нас, хүйсийн бүтэц

Хүснэгт2.4 Хүн амын тоо, насны ангиллаар, хүйсээр

Хүснэгт2.5 Хүн амын тоо, хүйсээр, сумаар, 2010,2015,2016 он

Хүснэгт3.1 Хүн амын тоо, суурьшлаар

Хүснэгт3.2 Хүн амын тоо, сум, байршаар, 2000, 2016, 2016 он

Хүснэгт3.3 Хүн амын нягтрал, сумаар, 1989, 2000, 2010, 2016 он

Хүснэгт3.4 Сумдын хүн амын тооны бүлэглэлт, 2016 он

Хүснэгт4.1 Хүн амын төрөлт, нас баралт, хүйс байршлаар

Хүснэгт4.2 Төрүүлсэн хүүхэд, эхийн насаар, 2016 он

Хүснэгт4.3 Төрөлтийн тусгай коэффициент, насны бүлгээр, оны эцэст

Хүснэгт4.4 Хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдийн насны бүтэц, хувиар

Хүснэгт4.5 Хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдийн боловсролын бүтэц, хувиар

Хүснэгт4.6 Гэрлэлт, цуцлалт, үрчлэлт


6

Хүснэгт4.7 Төрөлт, нас баралт, гэрлэлт, цуцлалт, сумдаар, 2015, 2016 он

Хүснэгт4.8 1000 хүнд ногдох төрөлт, нас баралт, гэрлэлт, цуцлалт

Хүснэгт4.9 1000 хүн амд ногдох төрөлт, нас баралт, сумаар, оны эцэст

Хүснэгт4.10 Нас барсан хүний тоо, насны бүлгээр

Хүснэгт4.11 Насны бүлэг дэх нас баралтын коэффициент, хүйсээр

Хүснэгт4.12 Үрчлэлт, хүүхдийн насны бүлгээр

Хүснэгт4.13 Бүртгүүлсэн гэр бүлийн тоо

Хүснэгт4.14 Гэрлэлтээ цуцлуулсан гэр бүлийн тоо

Хүснэгт5.1 2016 оны шилжилт хөдөлгөөний урсгал

Хүснэгт5.2 Хүн амын шилжилт хөдөлгөөн

Хүснэгт5.3 Шилжин ирсэн хүн амын насны бүтэц, хувиар

Хүснэгт5.4 Шилжин явсан хүн амын насны бүтэц, хувиар

Хүснэгт5.5 Хүн амын шилжилт хөдөлгөөн, шилжилт хийгдсэн аймаг нийслэлээр

Хүснэгт6.1 Өрхийн тоо, сумаар, байршлаар

Хүснэгт6.2 Өрхийн нийгмийн зарим үзүүлэлт

Хүснэгт6.3 Хүн амын нийгмийн зарим үзүүлэлт, сумаар

Зураг1.1 Дорноговь аймгийн хүн амын тоо, өсөлтийн хувь

Зураг1.2 2010-2016 оны хүн амын жилийн дундаж өсөлт, сумаар

Зураг1.3 Хүн амын өсөлтийн хувь

Зураг2.1 Хүн амын нас хүйсийн бүтэц

Зураг2.2 Аймгийн хүн амын тооны бүтэц насны ангиллаар

Зураг3.1 Монгол улсын нутаг дэвсгэрийн хэмжээ, мян,км2

Зураг3.2 Хүн амын нягтрал, сумаар, 2016 он

Зураг3.3 Сумдын хүн амын аймгийн дүнд эзлэх хувь, 2000, 2016 он

Зураг4.1 Хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдийн гэр бүлийн байдал, хувиар

Зураг4.2 Хүн амын ердийн хөдөлгөөний дундаж үзүүлэлтүүд

Зураг4.3 Насны бүлэг дэх нас баралтын коэффициент, хүйсээр, 2016 он

Зураг5.1 Шилжилт хөдөлгөөнд оролцогчдын бүтэц

Зураг6.1 Өрх, хүн амын нийгмийн үзүүлэлт


7

А.ХҮН АМ ЗҮЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

ХҮСНЭГТ 1.1 ДОРНОГОВЬ АЙМГИЙН ХҮН АМЫН ҮНДСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТ, 2016 онд

I ҮНДСЭН МЭДЭЭЛЭЛ

БҮГД Эрэгтэй Эмэгтэй

Жилийн эхний хүн ам 63125 31502 31623

Жилийн эцсийн хүн ам 66606 33302 33304

Насны бүлгээр 0-14 нас 20423 10431 9992

15-64 44004 22046 21958

65+ 2179 825 1354

Төрөлт 1527 805 722

Нас баралт 391 241 150

Нийт шилжин ирсэн хүн ам 1607 845 762

Нийт шилжин явсан хүн ам 1547 771 776

Нийт өрхийн тоо 20299 - -

Газар нутаг 109400

II ҮЗҮҮЛЭЛТ БҮГД Эрэгтэй Эмэгтэй Жилийн дундаж хүн ам 64866 32402 32464

Нийт хүн амд эзлэх хувь

100.0 50.0 50.0

Хүйсийн харьцаа

100.0 - -

Төрөлтийн ерөнхий коэффициент 23.5 - -

Нас баралтын ерөнхий коэффициент 6.0 - -

Ердийн өсөлт (1000 хүнд ногдох) 17.5 - -

Механик өсөлт (1000 хүнд ногдох) 0.9 - -

Хүн ам зүйн ачаалал Нийт 51.4 - -

Хүүхдийн 46.4 - -

Өндөр настны 5.0 - -

Нэг өрхөд ногдох дундаж ам бүлийн тоо 3.2 - -

ХҮН АМЫН ТОО, ТҮҮНИЙ ӨСӨЛТ 2016 оны эцэст 66.6 мянган байнгын оршин суугчтай болж 2015 оны

жилийн эцсийн суурин хүн амын мэдээнээс 5.5 хувиар буюу 3481 хүнээр өссөн

байна. 2000 оны хүн амын тооллогоос хойш жилд дунджаар 1.74 хувь буюу 16.0

мянган хүнээр, 2010 оны хүн амын тооллогоос хойш жилд дунджаар 2.35 хувь

буюу 8.7 мянган хүнээр нэмэгджээ.

Хүн амын тооны өөрчлөлтийг төрөлт, нас баралт, шилжих хөдөлгөөнөөр

тодорхойлдог бөгөөд энэ нь тухайн үеийн улс төр, нийгэм, хүн ам зүйн хөгжлөөс

ихээхэн хамаардаг.


8

Аймгийн хүн амын тоо сүүлийн 13 жилийн хугацаанд 2005, 2007,2015 онуудад

0.2-0.7 хувиар буурч, бусад жилүүдэд 0.2-5.5 хувиар өсчээ. /Зураг 1.1/

ЗУРАГ1.1 ДОРНОГОВЬ АЙМГИЙН ХҮН АМЫН ТОО, ӨСӨЛТИЙН ХУВЬ, оны эцэст

ХҮСНЭГТ 1.2 ХҮН АМЫН ТОО, сумдаар, оны эцэст

2012 2013 2014 2015* 2016 2016-

2015 2016 2015

Бүгд 60935 62484 63492 63125 66606 3481 105.5 Айраг 3583 3590 3607 3612 3738 126 103.5 Алтанширээ 1282 1297 1286 1262 1294 32 102.5 Даланжаргалан 2625 2639 2641 2680 2742 62 102.3 Дэлгэрэх 1843 1847 1868 1851 1889 38 102.1 Иххэт 2143 2116 2078 2039 2077 38 101.9 Мандах 1566 1565 1563 1566 1568 2 100.1 Өргөн 1918 1921 1904 1889 1933 44 102.3 Сайхандулаан 1183 1233 1276 1292 1367 75 105.8 Улаанбадрах 1524 1482 1451 1431 1474 43 103.0 Хатанбулаг 3034 2972 2933 2752 2941 189 106.9 Хөвсгөл 1593 1584 1567 1518 1568 50 103.3 Эрдэнэ 2537 2364 2346 2340 2437 97 104.1 Сайншанд 21109 22011 22666 23191 24059 868 103.7 Замын-Үүд 14995 15863 16306 15702 17519 1817 111.6

*Тооллого явагдсан онууд

2016 онд хүн амынхаа тоогоор 24.1 мянган хүн амтай аймгийн төв

Сайншанд, 17.5 мянган хүн амтай Замын-Үүд сумд тэргүүлж, 3.7 мянган хүн амтай

Айраг, 2.9 мянган хүн амтай Хатанбулаг сумд удаалж байна.


9

2016 онд өмнөх оноос хүн амын тоо Айраг 3.5 хувь, Алтанширээ 2.5 хувь,

Даланжаргалан 2.3 хувь, Дэлгэрэх 2.1 хувь, Иххэт 1.9 хувь, Мандах 0.1 хувь, Өргөн

2.3 хувь, Сайхандулаан 5.8 хувь, Улаанбадрах 3.0 хувь, Хатанбулаг 6.9 хувь,

Хөвсгөл 3.3 хувь, Эрдэнэ 4.1 хувь, Сайншанд 3.7 хувь, Замын-Үүд 11.6 хувиар тус

тус өссөн байна.

ХҮСНЭГТ 1.3 СУМДЫН ХҮН АМЫН ТООНЫ ӨСӨЛТ,хувиар 1979-1989, 1989-2000,

2000-2010, 2010-2016

Өсөлт (хугацааны эцэс / эх ) Жилийн дундаж өсөлт

1979-1989

1989-2000

2000-2010

2010-2016

1979-1989

1989-2000

2000-2010

2010-2016

Бүгд 41.9 -11.4 18.2 11.4 3.23 -1.10 1.37 2.35 Айраг 16.8 5.9 3.8 3.9 1.42 0.52 1.12 -0.61 Алтанширээ 22.4 0.2 -15.8 -0.7 1.86 0.02 -2.58 1.39 Даланжаргалан 20.5 3.3 10.7 6.2 1.71 0.30 1.09 0.89 Дэлгэрэх 11.5 13.2 -5.1 5.1 0.99 1.13 -1.05 1.73 Иххэт 69.8 -35.0 -20.6 -3.1 4.93 -3.84 -2.13 -0.24 Мандах 75.5 -25.4 -20.8 4.0 5.25 -2.62 -1.89 1.64 Өргөн 6.5 60.3 -7.5 3.1 0.57 4.38 -0.54 2.15 Сайхандулаан 15.4 -6.3 -3.7 10.8 1.31 -0.59 -0.97 2.74 Улаанбадрах 14.1 16.3 -10.9 -4.4 1.21 1.38 -1.72 0.20 Хатанбулаг 17.3 26.3 -7.9 -5.0 1.46 2.15 -1.07 -0.43 Хөвсгөл 13.9 18.1 -9.0 0.2 1.19 1.53 -1.10 0.30 Эрдэнэ 31.0 30.4 -8.8 -5.6 2.49 2.44 -2.41 1.57 Сайншанд 55.5 -14.8 15.6 13.8 4.10 -1.45 1.22 2.59 Замын-Үүд 41.1 275.0 151.5 27.0 3.18 12.77 9.25 4.71

Сүмбэр 60.2 4.38

Дорноговь аймгийн хүн амын тоо 1979-1989 онд бүх сумдын хүн ам жигд өссөн,

1989-2000 оны хооронд Иххэт, Мандах, Сайхандулаан, Сайншанд сумдад буурч

бусад 9 суманд өссөн байна. 2000-2010 онд Айраг, Даланжаргалан, Сайншанд,

Замын-Үүд сумын хүн амын тоо өсч, бусад сумдад буурчээ.

2010-2016 онд Айраг, Иххэт, Хатанбулаг сумдад хүн амын тоо 0.24-0.61

хувиар буурч, бусад сумдад хүн амын тоо жилд дунджаар 0.20-4.71 хувиар өслөө.


10

Замын-Үүд сумын хүн амын тооны өсөлт 2000 оноос хойш жилд дунджаар

7.5 хувиар, 2010 оны тооллогоос хойно 4.71 хувиар өсч, 2016 онд өсөлтийн хувь

хамгийн өндөр сум хэвээр байна.

ЗУРАГ 1.2. 2010-2016 ОНЫ ХҮН АМЫН ЖИЛИЙН ДУНДАЖ ӨСӨЛТ, сумдаар

1969-1979 онд 3.25 хувиар өссөн нь хамгийн өндөр өсөлттэй үе байсан бол

1989-2000 онд хүн амын тоо жилд дунджаар -1.10 хувиар буурчээ. 2010-2016 онд

Дорноговь аймгийн хүн ам жилд дунджаар 2.35 хувиар өслөө.

ЗУРАГ1.3. ХҮН АМЫН ЖИЛИЙН ДУНДАЖ ӨСӨЛТИЙН ХУВЬ


11

ХҮН АМЫН НАС, ХҮЙСИЙН БҮТЭЦ

Суурин хүн амын 50.0 хувь нь эрэгтэйчүүд, 50.0 хувь нь эмэгтэйчүүд юм,

Хүн амын хүйсийн харьцаа (100 эмэгтэйд ногдох эрэгтэйчүүдийн тоо) 100.0 байгаа

нь улсын дунджаас 3.6 пунктээр дээгүүр байна.

ХҮСНЭГТ2.1 ХҮН АМЫН ТОО ХҮЙСЭЭР, оны эцэст

Онууд Хүн ам ( мян.хүн)

Хүйсийн харьцаа Бүгд Эрэгтэй Эмэгтэй

1935* 26.4 12.7 13.7 92.7 1944* 19.9 9.7 10.2 95.1 1956* 23.4 11.4 12.0 95.0 1963* 27.5 13.6 13.9 97.8 1969* 30.8 15.2 15.6 97.4 1979* 42.4 21.3 21.1 100.9 1989* 57.1 28.7 28.4 101.1 2000* 50.6 25.5 25.1 101.8 2001 49.7 24.3 25.4 95.6 2002 50.9 25.0 26.0 96.2 2003 51.6 25.2 26.3 95.8 2004 51.7 25.2 26.5 94.8 2005 51.6 25.2 26.4 95.2 2006 54.0 26.3 27.8 94.6 2007 53.6 26.2 27.4 95.4 2008 55.6 27.4 28.3 96.7 2009 57.7 28.4 29.3 97.1 2010* 57.9 28.7 29.2 101.8 2011 60.5 30.2 30.2 99.9 2012 60.9 30.4 30.5 99.9 2013 62.5 31.2 31.3 99.5 2014 63.5 31.7 31.8 99.9

2015* 63.1 31.5 31.6 99.7 2016 66.6 33.3 33.3 100.0

Хүн амын нас, хүйсийн бүтцийг харуулах гол үзүүлэлтийн нэг бол нас,

хүйсийн суварга билээ. 2010 онд манай аймгийн хүн амд 5-19 насныхны эзлэх хувь

2000 онтой харьцуулахад буурсан нь зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд

шилжсэн үеэс төрөлт буурснаар тайлбарлагдаж байсан бол 2016 онд

хадгалагдсан хэвээр 10-24 насны хүн амын нийт хүн амд эзлэх хувь бага байсаар

байна.


12

0-4 насны хүн амын эзлэх хувь 2010 оны мөн үетэй ойролцоо байгаа нь хүн

амын нас хүйсийн суваргаас харагдаж байна. Сүүлийн 5 жилд төрсөн хүүхдийн тоо

2010 оны сүүлийн 5 жилд төрсөн хүүхдийн тоотой харьцуулахад 21,4 хувиар өссөн

хэдий ч хүн амд эзлэх хувьд өөрчлөлт гараагүй байгааг 0-4 насны хүүхдийн өөр

аймаг, нийслэл рүү шилжилт нэмэгдсэнээр тайлбарлаж болох юм.

ЗУРАГ 2.1. ХҮН АМЫН НАС ХҮЙСИЙН БҮТЭЦ 2010 он

2016 он


13

ХҮСНЭГТ2.2. ДОРНОГОВЬ АЙМГИЙН ХҮН АМЫН ТОО, НАС, ХҮЙСЭЭР, 2010,

2014, 2015, 2016

Насны бүлэг

2010 2014 2015* 2016 2016/2010

Бүгд Үүнээс:Эм Бүгд Үүнээс:эм Бүгд Үүнээс: Эм Бүгд Үүнээс:

Эм Бүгд Үүнээс: Эмэгтэй

Бүгд 57930 28700 63492 31769 63125 31623 66606 33304 115.0 116.0 0-4 6688 3302 7616 3701 8145 3954 8120 3907 121.4 118.3 5-9 5116 2586 6170 3042 6630 3251 7123 3485 139.2 134.8

10-14 5315 2704 5057 2530 4960 2510 5180 2600 97.5 96.2 15-19 4698 2349 5116 2557 4935 2471 5155 2614 109.7 111.3 20-24 5780 2789 5826 2876 5305 2565 5302 2587 91.7 92.8 25-29 5974 2730 6512 3147 6235 3044 6514 3163 109.0 115.9 30-34 5343 2575 5617 2617 5593 2645 6095 2918 114.1 113.3 35-39 4563 2217 5065 2491 4868 2360 5234 2497 114.7 112.6 40-44 3969 1959 4231 2117 4124 2090 4637 2324 116.8 118.6 45-49 3513 1743 3523 1868 3534 1829 3718 1921 105.8 110.2 50-54 2644 1326 3180 1655 3022 1593 3273 1717 123.8 129.5 55-59 1527 767 2248 1203 2362 1303 2514 1367 164.6 178.2 60-64 893 463 1303 701 1327 710 1562 850 174.9 183.6 65-69 640 354 681 400 748 426 824 458 128.8 129.4 70-89 1234 810 1310 833 1296 840 1312 862 106.3 106.4 90+ 33 26 37 31 41 32 43 34 130.3 130.8

0-14 17119 8592 18843 9273 19735 9715 20423 9992 119.3 116.3

15-59 38011 18455 41318 20531 39978 19900 42442 21108 111.7 114.4

60+ 2800 1653 3331 1965 3412 2008 3741 2204 133.6 133.3

Дээрхи хүснэгтийн 2016 оныг 2010 онтой харьцуулсан үзүүлэлтээс харахад

5-9 насны хүн ам 39.2 хувиар өссөн байна. Эндээс 2008-2012 онуудад төрөлтийн

тоо харьцангуй нэмэгдсэн гэсэн дүгнэлтийг хийж болох юм. Хөдөлмөрийн насны

хүн ам тэр дундаа 20-59 насны хүн ам 1.1-3 дахин өсчээ.

2016 онд 30.7 хувийг хүүхэд, 63.7 хувийг хөдөлмөрийн насны, 5.6 хувийг

тэтгэвэрийн насны хүн ам эзэлж байгаа бөгөөд өмнөх оны мөн үеэс 0-14 насны

хүүхэд 1.1 пунктээр, тэтгэврийн насны буюу 60-аас дээш насны хүн ам 0.8

пунктээр тус тус өсч, хөдөлмөриын насны \15-59нас\ хүн ам 1.9 пунктээр буурчээ.


14

ХҮСНЭГТ 2.3. ХҮН АМЫН НАС ХҮЙСИЙН БҮТЭЦ

Онууд 1979* 1989* 2000* 2010* 2012 2013 2014 2015 2016 2016-2010

2016-2015

Хүн ам

Бүгд 42.4 57.1 50.6 57.9 60.9 62.5 63.5 63.1 66.6 8.7 3.5

Эрэгтэй 21.3 28.7 25.5 29.2 30.4 31.2 31.7 31.5 33.3 4.1 1.8

Эмэгтэй 21.1 28.4 25.1 28.7 30.5 31.3 31.8 31.6 33.3 4.6 1.7

Насны

бүлгээр

0-14 18.6 24.6 18.3 17.1 17.6 18.5 18.8 19.7 20.4 3.3 0.7

15-64 21.3 29.9 30.5 38.9 41.4 42.0 42.6 41.3 44.0 5.1 2.7

65 дээш 2.6 2.6 1.8 1.9 1.9 2.0 2.0 2.1 2.2 0.3 0.1

Эрэгтэй эзлэх хувь

50.3 50.3 50.4 50.4 50.0 49.9 50.0 49.9 50.0 -0.4 0.1

Эмэгтэй эзлэх хувь

49.7 49.7 49.6 49.6 50.0 50.1 50.0 50.1 50.0 0.4 -0.1

Насны

бүтэц

, хувь 0-14 43.8 43.0 36.2 29.5 28.9 29.6 29.7 31.2 30.6 1.1 -0.6

15-64 50.1 52.4 60.3 67.2 68.0 67.2 67.1 65.5 66.1 -1.1 0.6 65 дээш 6.1 4.6 3.5 3.3 3.1 3.2 3.2 3.3 3.3 0.0 0.0

Хүйсийн харьцаа

101.2 101.4 101.8 101.7 99.9 99.7 99.9 99.7 100.0 -1.7 0.3

Хүн ам зүйн ачаалал

99.5 90.9 66.0 48.8 47.1 48.8 49.0 52.8 51.4 2.5 -1.4

Хүн амын насны бүтцийн өөрчлөлтийг илүү харуулж чадах, эдийн засгийн

тодорхой ач холбогдолтой үзүүлэлт бол хүн ам зүйн ачаалал юм. Хөдөлмөрийн

насны 100 хүнд ногдох хүүхэд, хөгшдийн харьцааг хүн ам зүйн ачаалал гэнэ.

Хүн ам зүйн ачаалал буюу хөдөлмөрийн насны 100 хүнд ногдох хүүхэд,

өндөр настны тоо нь хүн амын нийгэм, эдийн засгийн чухал үзүүлэлтийн нэг юм.

Хүн ам зүйн ачаалал 1979 онд 99.5 хувь, 1989 онд 90.9 хувь, 2000 онд 66.0

хувь, 2010 онд 48.8 хувьд хүрч тооллогоос тооллогын хооронд буурчээ. 2016 онд

хүн ам зүйн ачаалал 51.4 хувь байна.


15

ХҮСНЭГТ2.4. ХҮН АМЫН ТОО, НАСНЫ АНГИЛЛААР, ХҮЙСЭЭР

0-14 нас 15-64 нас

Бүгд Эр Эм Бүгд Эр Эм 1979* 18585 9293 9292 21269 11018 10251 1989* 24581 12370 12211 29911 15350 14561 2000* 18320 9026 9294 30472 15800 14672 2006 15697 7775 7922 36294 17674 18620 2007 15564 7776 7788 36037 17598 18439 2008 16099 8052 8047 37551 18532 19019 2009 16678 8379 8299 39088 19291 19797

2010* 17119 8527 8592 38904 19986 18918 2011 17282 8722 8560 41197 20751 20446 2012 17636 8893 8743 41372 20827 20545 2013 18453 9327 9126 42071 21087 20984

2014 18843 9570 9273 42621 21389 21232

2015* 19735 10020 9715 41305 20695 20610 2016 20423 10431 9992 44004 22046 21958

65 дээш нас 18 түүнээс дээш нас

Бүгд Эр Эм Бүгд Эр Эм 1979* 2568 1026 1542 21147 10684 10463 1989* 2611 1026 1585 29413 14873 14540 2000* 1783 689 1094 28885 14739 14146 2006 2032 808 1224 34088 16411 17677 2007 1983 782 1201 34228 16548 17680 2008 1988 774 1214 36009 17540 18469 2009 1967 765 1202 37668 18351 19317

2010* 1907 717 1190 39550 19610 19940 2011 1971 730 1241 39910 19831 20079 2012 1927 728 1199 40116 19968 20148 2013 1960 744 1216 40885 20306 20579 2014 2028 764 1264 41605 20658 20947

2015* 2085 787 1298 40347 19966 20381 2016 2179 825 1354 42965 21271 21694


16

ЗУРАГ2.2. ХҮН АМЫН ТООНЫ БҮТЭЦ, НАСНЫ АНГИЛЛААР

Хүн амын хүйсийн харьцаа 1956, 1963, 1969 онуудад 95.0-98.0 буюу

эмэгтэйчүүд нь илүү байсан бол харин 1979, 1989, 2000, 2010 онд 101.2-101.8

хувь болж эрэгтэйчүүдийн тоо давамгайлж байв.

2016 онд хүйсийн харьцаа 100.0 хувь болж 2015 оноос 0.4 пунктээр

нэмэгдлээ. Айраг, Сайншанд сумдын хүн амын хүйсийн харьцаа аймгийн

дунджаас 0.1-6.8 пунктээр бага байна.

ХҮСНЭГТ2.5 ХҮН АМЫН ТОО, хүйсээр, сумаар, 2010, 2015, 2016 он

2010* 2015* 2016

Бүгд Эмэгтэй Хүйсийн харьцаа Бүгд Эмэгтэй Хүйсийн

харьцаа Бүгд Эмэгтэй Хүйсийн харьцаа

Бүгд 57930 28700 101.8 63125 31623 99.6 66606 33304 100.0 Айраг 3877 1858 108.7 3612 1810 99.6 3738 1870 99.9 Алтанширээ 1191 563 111.5 1262 599 110.7 1294 611 111.8 Даланжаргалан 2600 1199 116.8 2680 1320 103.0 2742 1352 102.8 Дэлгэрэх 1704 813 109.6 1851 900 105.7 1889 922 104.9 Иххэт 2107 1009 108.8 2039 1011 101.7 2077 1035 100.7 Мандах 1422 701 102.9 1566 757 106.9 1568 765 105.0 Өргөн 1701 821 107.2 1889 887 113.0 1933 930 107.8 Сайхандулаан 1162 532 118.4 1292 598 116.1 1367 628 117.7 Улаанбадрах 1456 695 109.5 1431 699 104.7 1474 718 105.3 Хатанбулаг 3018 1468 105.6 2752 1357 102.8 2941 1456 102.0 Хөвсгөл 1540 757 103.4 1518 743 104.3 1568 767 104.4 Эрдэнэ 2220 1108 100.4 2340 1079 116.9 2437 1164 109.4 Сайншанд 20643 10669 93.5 23191 11982 93.5 24059 12450 93.2 Замын Үүд 13289 6507 104.2 15702 7881 99.2 17519 8636 102.9


17

ХҮН АМЫН СУУРЬШИЛТ, НЯГТРАЛ

Нийт хүн амын 62.4 хувь нь хот (аймгийн төв), тосгонд, 14.1 хувь нь сумын

төвд, 23.4 хувь нь хөдөөд амьдарч байна.

2016 оны суурьшлийн байдлыг 2010 оны тооллоготой харьцуулахад хот

(аймгийн төв), тосгонд амьдарч буй хүн амын эзлэх хувь 1.8 пунктээр өсч, сумын

төв, хөдөө амьдарч байгаа хүн амын эзлэх хувь тус бүр 1.9 пунктээр буурчээ.

ХҮСНЭГТ3.1 ХҮН АМЫН ТОО, СУУРЬШЛААР

Он Хүн ам-Бүгд

Үүнээс: Аймгийн төв, тосгонд Сумын төвд Хөдөөд

Хүн ам Дүнд

эзлэх хувь Хүн ам

Дүнд эзлэх хувь

Хүн ам Дүнд

эзлэх хувь

1989* 57103 36526 64.0 10324 18.1 10253 18.0

2000* 50575 25210 49.8 10945 21.6 14420 28.5

2001 49714 24000 48.3 8978 18.1 16736 33.7

2002 50929 26656 52.3 9034 17.7 15239 29.9

2003 51567 27351 53.0 9379 18.2 14837 28.8

2004 51682 27710 53.6 8972 17.4 15000 29.0

2005 51582 28125 54.5 9109 17.7 14348 27.8

2006 54023 30874 57.1 9191 17.0 13958 25.8

2007 53584 30137 56.2 9390 17.5 14057 26.2

2008 55638 33042 59.4 8712 15.7 13884 25.0

2009 57733 34573 59.9 8655 15.0 14505 25.1

2010* 59772 36225 60.6 9062 15.2 14485 24.2

2011 60450 35648 59.0 10179 16.8 14623 24.2

2012 60935 36104 59.3 10172 16.7 14659 24.1

2013 62484 37874 60.6 10150 16.2 14460 23.1

2014 63492 38972 61.4 9560 15.1 14960 23.6

2015* 63125 38893 61.6 9261 14.7 14971 23.7

2016 66606 41578 62.4 9421 14.1 15607 23.4

* -Õ¿í àìûí òîîëëîãî ÿâàãäñàí îíууä


18

ХҮСНЭГТ3.2. ХҮН АМЫН ТОО, СУУРЬШИЛ, сумдаар, 2000, 2015, 2016 он

2000 2015* 2016 Сумын төвд Хөдөөд

Сумын төвд Хөдөөд

Сумын төвд Хөдөөд

Бүгд 36155 14420 48154 14971 50999 15607 Айраг 2337 1130 2367 1245 2453 1285 Алтанширээ 612 935 305 957 298 996 Даланжаргалан 693 1639 701 1979 711 2031 Дэлгэрэх 854 1039 356 1495 355 1534 Иххэт 1901 800 1018 1021 995 1082 Мандах 679 1226 345 1221 334 1234 Өргөн 1062 966 1074 815 1066 867 Сайхандулаан 409 872 341 951 370 997 Улаанбадрах 645 1086 347 1084 364 1110 Хатанбулаг 988 2374 544 2208 573 2368 Хөвсгөл 713 1007 421 1097 420 1148 Эрдэнэ 1486 1346 1442 898 1482 955 Сайншанд 18290 23191 24059

Замын Үүд 5486 15702 17519 * -Õ¿í àìûí òîîëëîãî ÿâàãäñàí îíууä

Монгол улс 1564.9 мян.км2 нутаг дэвсгэртэй бөгөөд төвийн бүс нь 473.6

мян.км2 буюу 30.3 хувийг эзлэдэг байна.

Дорноговь аймаг нь 109.4 мян.км2 нутаг дэвсгэртэй бөгөөд Монгол улсын

нийт газар нутгийн 6.7 хувийг, төвийн бүсийн газар нутгийн 23.1 хувийг эзэлдэг

байна.

ЗУРАГ. 3.1 МОНГОЛ УЛСЫН НУТАГ ДЭВСГЭРИЙН ХЭМЖЭЭ, мян.км2


19

109.4 мянган кв.км нутаг дэвсгэрт 66.6 мянган хүн ам оршин суудаг бөгөөд 1

кв.км нутаг дэвсгэрт 0.61 хүн ногдож байгаа нь 2010 оны тооллогын дүнгээс 0.08

пунктээр нэмэгдлээ. Замын-Үүд, Сайншанд, Даланжаргалан сумын хүн амын

нягтрал аймгийн дунджаас дээгүүр байна.

ХҮСНЭГТ3.3 ХҮН АМЫН НЯГТРАЛ, СУМААР. 1989, 2000, 2010, 2016 он

км2

Нэг кв.км.т ногдох хүний тоо

1989* 2000* 2010* 2016 Тоо Нягтшил Тоо Нягтшил Тоо Нягтшил Тоо Нягтшил

Бүгд 109 400 57 103 0.52 50 575 0.46 57 930 0.53 66606 0.61 Айраг 7 400 3 155 0.43 3 467 0.47 3 877 0.52 3738 0.51 Алтанширээ 7 200 1 544 0.21 1 547 0.21 1 191 0.17 1294 0.18 Даланжаргалан 4 100 2 251 0.55 2 332 0.57 2 600 0.63 2742 0.67 Дэлгэрэх 4 800 1 673 0.35 1 893 0.39 1 704 0.36 1889 0.39 Иххэт 4 200 3 886 0.93 2 701 0.64 2 107 0.50 2077 0.49 Мандах 12 700 1 717 0.14 1 905 0.15 1 422 0.11 1568 0.12 Өргөн 8 700 1 951 0.22 2 028 0.23 1 701 0.20 1933 0.22 Сайхандулаан 9 500 1 367 0.14 1 281 0.13 1 162 0.12 1367 0.14 Улаанбадрах 11 400 1 489 0.13 1 731 0.15 1 456 0.13 1474 0.13 Хатанбулаг 18 700 2 661 0.14 3 362 0.18 3 018 0.16 2941 0.16 Хөвсгөл 8 400 1 456 0.17 1 720 0.20 1 540 0.18 1568 0.19 Эрдэнэ 9 600 2 171 0.23 2 832 0.30 2 220 0.23 2437 0.25 Сайншанд 2 300 21 069 9.16 18 290 7.95 20 643 8.98 24059 10.46 Замын Үүд 400 1 458 3.65 5 486 13.72 13 289 33.22 17519 43.80

Сумдын хүн амыг нягтралаар бүлэглэвэл Мандах, Сайхандулаан,

Улаанбадрах, Хатанбулаг сумдын 1 км2-д ногдох хүний тоо 0.12-0.16, Алтанширээ,

Өргөн, Хөвсгөл, эрдэнэ сумдын 1 км2-д ногдох хүний тоо 0.19-0.25, Айраг,

Даланжаргалан, Дэлгэрэх, Иххэт сумдын 1 км2-д ногдох хүний тоо 0.39-0.67,

Сайншанд, Замын-Үүд сумдын 1 км2-д ногдох хүний тоо 10.46, 43.80 байна.


20

ЗУРАГ3.2 ХҮН АМЫН НЯГТРАЛ, сумаар, 2016 он

ЗУРАГ3.3. СУМДЫН ХҮН АМЫН АЙМГИЙН ДҮНД ЭЗЛЭХ ХУВЬ, 2010, 2016 он

Сумдын хүн амын нийт дүнд эзлэх хувийг 2010 онтой харьцуулахад Өргөн

сумын эзлэх хувь адил хэмжээнд, Сайншанд, Замын-Үүд, Сайхандулаан сумын

эзлэх хувь 0.1-3.4 пунктээр нэмэгджээ. Бусад 11 сумдын хүн амын нийт дүнд эзлэх

хувь буурсан үзүүлэлт гарчээ.


21

ХҮСНЭГТ3.4 СУМДЫН ХҮН АМЫН ТООНЫ БҮЛЭГЛЭЛТ, 2016 он

Хүн амын тооны бүлэглэлт Бүлэгт багтах сумын тоо Хүний тоо Дүнд эзлэх хувь

1000-2000 7 11093 16.7

2000-3000 4 10197 15.3

3000-4000 1 3738 5.6

10000-20000 1 17519 26.3

20000+ 1 24059 36.1

Бүгд 14 66606 100.0

Дорноговь аймгийн 14 сумын хүн амын тоог бүлэглэн үзвэл 1.0-2.0 мянган

хүн амтай сум 7, 2.0-3.0 мянган хүн амтай сум 4, 3.0-4.0 мянган хүн амтай сум 1,

10.0-20,0 мянган хүн амтай сум 1, 20.0 мянгаас дээш хүн амтай сум 1 байна.

ХҮН АМЫН ЕРДИЙН ХӨДӨЛГӨӨН

2016 онд Дорноговь аймагт 805 хүү, 722 охин нийт 1527 шинэ хүн

мэндэлж, 391 хүн нас барж, 1000 хүнд ногдох хүн амын ердийн цэвэр өсөлт 17.5

болжээ. Өмнөх онтой харьцуулбал төрсөн хүүхдийн тоо 8.4 хувиар буурч, нас

барсан хүний тоо 11.7 хувиар өсчээ.

ХҮСНЭГТ4.1 ХҮН АМЫН ТӨРӨЛТ, НАС БАРАЛТ, хүйс, байршлаар

2013 2014 2015 2016 2016/2013 2016/2015

Төрөлт, бодит тоогоор

Бүгд 1582 1673 1667 1527 96.5 91.6 эр 833 878 848 805 96.6 94.9 эм 749 795 819 722 96.4 88.2 хотод 1016 1081 1105 938 92.3 84.9 хөдөөд 566 592 562 589 104.1 104.8

Нас баралт, бодит тоогоор

Бүгд 374 387 350 391 104.5 111.7 эр 227 249 236 241 106.2 102.1 эм 147 138 114 150 102.0 131.6 хотод 222 225 208 235 105.9 113.0 хөдөөд 152 162 142 156 102.6 109.9

Хүн амын ердийн цэвэр өсөлт, 1000 хүнд ногдох

Бүгд 20 21 21 17 x x эр 20 20 19 17 x x эм 20 21 22 17 x x хотод 22 23 23 17 x x хөдөөд 17 17 17 17 x x

Төрсөн хүүхдийн хүйсийн харьцаа

111.2 110.4 103.5 111.5 x x

Нас барсан хүний хүйсийн харьцаа 154.4 180.4 207.0 160.7 x x


22

Төрсөн хүүхдийн хүйсийн харьцаа 111.5, нас барсан хүний хүйсийн харьцаа

160.7 байна. Монгол Улсын хүн ам зүйн олон жилийн судалгаанаас үзэхэд төрөх

үеийн хүйсийн харьцаа дунджаар 103-104 хооронд байдаг зүй тогтолтой.

Амьдралын эхний жилүүдэд эрэгтэй хүүхдийн нас баралт илүү байж,

цаашдаа хүйсийн харьцаа тэнцвэржиж байснаа нас ахих тутам буурдаг ажээ.

ХҮСНЭГТ4.2. ТӨРҮҮЛСЭН ХҮҮХЭД, эхийн насаар, 2016 он

Эхийн насны бүлэг Эмэгтэйчүүдийн

тоо

Төрсөн хүүхэд төрүүлсэн эхийн насны бүлгээр

Үүнээс:

Эрэгтэй Эмэгтэй

Бүгд 18024 1527 805 722 15 хүртэлх

15-19 2614 94 51 43 20-24 2587 384 194 190 25-29 3163 456 258 198 30-34 2918 347 178 169 35-39 2497 187 88 99 40-44 2324 55 33 22 45-49 1921 4 3 1

2016 онд 1000 хүн амд ногдох төрсөн хүүхэд 23.5 байгаа бол төрөх насны

1000 эмэгтэйд ногдох төрөлт 84.7 байна.

Насны ангиллаар авч үзвэл төрөх насны 20-24 насанд 148.4, 25-29 насанд

144.2 ногдож байгаа нь хамгийн өндөр юм.

2016 онд 20-29 насны эмэгтэйчүүдийн 55.2 хувь нь хүүхэд төрүүлсэн нь нийт

төрөлтийн дийлэнхи хувь болж байна.

ХҮСНЭГТ4.3 ТӨРӨЛТИЙН ТУСГАЙ КОЕФФИЦИЕНТ, насны бүлгээр, оны эцэст

Насны бүлэг 2012 2013 2014 2015 2016

15-19 39.8 35.6 36 44.9 36.0 20-24 166.8 157.5 166.2 178.6 148.4 25-29 154.0 149.9 159.5 159.3 144.2 30-34 112.0 122.6 125 133.8 118.9 35-39 72.1 76.1 85.1 89.4 74.9 40-44 19.1 22.7 25.5 19.6 23.7 45-49 2.2 0.5 3.7 3.3 2.1 ТТК 90.8 89.5 94.6 98.0 84.7 ТЕК 26.0 25.6 26.6 26.3 23.5

ТТК - төрөлтийн тусгай коэффициент ТЕК - төрөлтийн ерөнхий коэффициент


23

ХҮСНЭГТ4.4 ХҮҮХЭД ТӨРҮҮЛСЭН ЭХЧҮҮДИЙН НАСНЫ БҮТЭЦ, хувиар

Эхийн насаар 2000 2012 2013 2014 2015 2016

15 хүртэлх 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 15-19 13.2 6.6 6.0 5.5 6.7 6.2 20-24 34.8 33.7 30.0 28.6 27.5 25.1 25-29 29.3 28.1 29.5 30.0 29.1 29.9 30-34 14.1 18.0 19.8 19.5 21.2 22.7 35-39 7.3 10.8 11.7 12.7 12.7 12.2 40-44 1.2 2.4 2.9 3.2 2.5 3.6 45-49 0.1 0.3 0.1 0.4 0.4 0.3 Төрсөн хүүхэд бүгд 100.0 100.0 100.0 100.0 100 100

Хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдийн насны бүтцийг авч үзвэл 15-19 насанд 6.2 хувь,

20-24 нас 25.1 хувь, 25-29 нас 29.9 хувь, 30-34 нас 22.7 хувь, 35-39 нас 12.2 хувь

бусад насныхан 3.9 хувийг тус тус эзэлж байна.

Эхчүүдийн 37.1 хувь нь дээд боловсролтой, 2.5 хувь нь тусгай дунд

мэргэжилтэй, 56.3 хувь нь бүрэн болон бүрэн бус дунд, 2.5 хувь нь техник

мэргэжлийн дунд боловсролтой, 4.1 хувь нь бага болон боловсролгүй эмэгтэйчүүд

байна

ХҮСНЭГТ4.5 ХҮҮХЭД ТӨРҮҮЛСЭН ЭХЧҮҮДИЙН БОЛОВСРОЛЫН БҮТЭЦ, хувиар

2000 2012 2013 2014 2015 2016

Бүгд 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

Магистр, диплом болон бакалаврын дээд 6.0 32.8 33.6 38.0 37.5 37.1

Тусгай мэргэжлийн дунд 9.5 2.5 1.8 1.9 2.3 2.5

Бүрэн дунд, ТМД 34.9 40.9 42.6 39.4 42.5 36.3

Бүрэн бус дунд 39.8 18.2 14.5 16.4 14.2 20.0

Бага 9.0 4.7 6.2 3.6 3.1 3.6

Боловсролгүй 0.8 0.8 1.3 0.8 0.5 0.5


24

2016 онд хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдийн 86.1 хувь нь гэр бүлтэй, 13.9 хувь нь

гэр бүлгүй эмэгтэйчүүд юм. Хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдэд гэр бүлгүй эхийн эзлэх хувь

жил ирэх бүрт буурах хандлага ажиглагдаж байна.

ЗУРАГ4.1 ХҮҮХЭД ТӨРҮҮЛСЭН ЭХЧҮҮДИЙН ГЭР БҮЛИЙН БАЙДАЛ, хувиар

80.5

78.7

79.1

82.4

84.6

86.1

19.5

21.3

20.9

17.6

15.4

13.9

2 0 0 0

2 0 1 2

2 0 1 3

2 0 1 4

2 0 1 5

2 0 1 6

Гэр бүлтэй Гэр бүлгүй

2016 онд аймгийн хэмжээнд 330 гэр бүл гэрлэлтээ бүртгүүлсэн нь 2015 оноос

1.5 хувиар нэмэгдлээ. Тэдгээрийн 30 хос буюу 9.1 хувь нь тухайн ондоо гэрлээд

бүртгүүлсэн бол үлдсэн 300 хос буюу 90.9 хувь нь өмнө онд гэрлэсэн боловч 2016

онд гэр бүлээ баталгаажуулсан байна.

Тайлант онд аймгийн хэмжээнд 67 гэр бүл гэрлэлтээ цуцлуулсан дүн мэдээ

гарчээ. Цуцлуулсан гэр бүлийн тоо өмнөх оны мөн үеэс 8.1 хувиар нэмэгдсэн

байна.

2016 онд 14 хүүхэд үрчлэгдлээ. Үүнд 3 хүртэлх насны хүүхэд 5, 3-6 хүртэлх

насны хүүхэд 3, 10 ба түүнээс дээш насны 6 хүүхэд байна.

ХҮСНЭГТ4.6 ГЭРЛЭЛТ, ЦУЦЛАЛТ, ҮРЧЛЭЛТ

2012 2013 2014 2015 2016 2016/2012

2016/ 2015

Бүртгүүлсэн гэр бүлийн тоо 291 323 363 325 330 113.4 101.5

Цуцалсан гэр бүлийн тоо 62 42 88 62 67 108.1 108.1

Үрчлэгдсэн хүүхдийн тоо 17 17 22 15 14 82.4 93.3


25

ХҮСНЭГТ4.7 ТӨРӨЛТ, НАС БАРАЛТ, ГЭРЛЭЛТ, ЦУЦЛАЛТ, 2015, 2016 он

Төрсөн хүүхэд Нас барсан Гэрлэлт Цуцлалт 2015 2015 2015 2016 2015 2016 2015 2016

Бүгд 1667 1527 350 391 325 330 62 67 Айраг 98 96 16 20 8 19 3 0 Алтанширээ 27 32 13 11 8 11 0 0 Даланжаргалан 69 64 16 17 8 9 1 2 Дэлгэрэх 52 44 11 17 12 10 1 2 Иххэт 32 51 9 19 3 13 2 2 Мандах 42 37 7 7 10 6 0 1 Өргөн 46 38 12 12 2 9 1 1 Сайхандулаан 31 48 6 6 8 5 0 0 Улаанбадрах 38 24 8 14 6 6 0 0 Хатанбулаг 57 61 17 11 9 12 1 2 Хөвсгөл 30 37 11 10 5 9 0 1 Эрдэнэ 40 57 16 12 7 7 3 3 Сайншанд 639 549 146 164 155 131 32 35 Замын Үүд 466 389 62 71 84 83 18 18

Төрөлт, нас баралт, гэрлэлт, цуцлалт зэрэг хүн ам, эрүүл мэндийн статистик

үзүүлэлтийг бусад улс орон болон аймаг нийслэлтэй жишихдээ 1000 хүн амд

ногдох үзүүлэлтийг чухалчилдаг.

2016 онд 1000 хүнд ногдох төрөлт 23.5, 1000 хүнд ногдох нас баралт 6.0

байгаа нь 2015 оноос төрөлт 2.8 пунктээр буурч, нас баралт 0.5 пунктээр

нэмэгдсэн байна. Улсын дундажтай харьцуулахад 1000 хүнд ногдох төрөлт 2.4

пунктээр бага, нас баралт 0.2 пунктээр илүү байна.

18 ба түүнээс дээш насны 1000 хүнд ногдох гэрлэлт 7.7, цуцлалт 1.6 байгаа

нь өмнөх онтой харьцуулахад гэрлэлт 2.6 пунктээр, цуцлалт 0.6 пунктээр

нэмэгдлээ.

ХҮСНЭГТ 4.8 1000 ХҮНД НОГДОХ ТӨРӨЛТ, НАС БАРАЛТ, ГЭРЛЭЛТ, ЦУЦЛАЛТ

2012 2013 2014 2015 2016 1000 хүнд ногдох төрөлт 26.1 25.6 26.6 26.3 23.5 1000 хүнд ногдох нас баралт 6.1 6.1 6.1 5.5 6.0 18 ба түүнээс дээш насны 1000 хүнд ногдох гэрлэлт 7.3 7.9 8.7 5.1 7.7

18 ба түүнээс дээш насны 1000 хүнд ногдох цуулалт 1.55 1.03 2.12 1.0 1.6


26

ЗУРАГ 4.2. ХҮН АМЫН ЕРДИЙН ХӨДӨЛГӨӨНИЙ ДУНДАЖ ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД

ХҮСНЭГТ 4.9 1000 ХҮН АМД НОГДОХ ТӨРӨЛТ, НАС БАРАЛТ, сумаар, оны эцэст

1000 хүнд ногдох төрөлт 1000 хүнд ногдох нас баралт

2013 2014 2015 2016 2013 2014 2015* 2016 Бүгд 25.6 26.4 26.3 23.5 6.1 6.1 5.5 6.0

Айраг 25.4 25.5 27.2 26.1 9.5 9.4 4.4 5.4 Алтанширээ 25.6 27.5 21.2 25.0 7.8 9.3 10.2 8.6 Даланжаргалан 21.3 32.7 25.9 23.6 7.2 4.9 6.0 6.3 Дэлгэрэх 25.5 24.2 28.0 23.5 7.0 4.8 5.9 9.1 Иххэт 25.8 18.0 15.5 24.8 3.8 6.2 4.4 9.2 Мандах 21.7 24.9 26.8 23.6 3.8 9.0 4.5 4.5 Өргөн 21.9 21.6 24.3 19.9 4.7 4.7 6.3 6.3 Сайхандулаан 28.1 26.5 24.1 36.1 2.5 5.6 4.7 4.5 Улаанбадрах 20.6 24.3 26.4 16.5 5.3 8.9 5.6 9.6 Хатанбулаг 20.3 18.6 20.1 21.4 4.3 5.8 6.0 3.9 Хөвсгөл 22.0 25.3 19.4 24.0 8.2 5.7 7.1 6.5 Эрдэнэ 19.2 23.5 17.1 23.9 6.5 5.1 6.8 5.0 Сайншанд 27.6 27.2 27.9 23.2 7.2 6.6 6.4 6.9 Замын-Үүд 27.4 28.6 29.1 23.4 4.3 4.8 3.9 4.3


27

ХҮСНЭГТ 4.10 НАС БАРСАН ХҮНИЙ ТОО, насны бүлгээр

насны бүлэг

2013 2014 2015 2016 бүгд эмэгтэй бүгд эмэгтэй бүгд эмэгтэй бүгд эмэгтэй

Бүгд 374 147 387 138 350 114 391 150 0 4 2 4 2 7 3 4 1 1 8 2 5 2 2 0 7 3 2 2 0 2 1 1 1 1 1 3 1 1 3 1 1 0 0 0 4 4 2 1 0 0 0 1 1

0-4 19 7 15 6 11 4 13 6 5--14 5 0 8 2 2 0 2 2 15-24 11 2 17 4 8 2 10 1 25-34 31 8 39 9 31 4 29 4 35-44 53 15 52 10 45 7 42 10 45-54 55 12 83 28 58 19 83 32 55-69 81 25 86 26 93 24 92 34

70-дээш 119 78 87 53 102 54 120 61

ХҮСНЭГТ 4.11 НАСНЫ БҮЛЭГ ДЭХ НАС БАРАЛТЫН КОЭФФИЦИЕНТ, хүйсээр

насны бүлэг

2013 2014 2015 2016 эрэгтэй эмэгтэй эрэгтэй эмэгтэй эрэгтэй эмэгтэй эрэгтэй эмэгтэй

0-4 3.2 1.9 3.1 1.9 1.7 1.0 1.7 1.5 5--9 0.7 0 0.6 0 0.3 0.0 0.0 0.6 10--14 1.1 0 1.2 0 0.4 0.0 0.0 0.0 15-19 0.8 0.4 0.8 0.4 1.2 0.0 1.2 0.0 20-24 2.2 0.3 2.4 0.3 1.1 0.8 2.2 0.4 25-29 2.7 1.6 2.7 1.6 3.4 0.7 2.4 0.9 30-34 4.9 1.2 4.7 1.1 5.4 0.8 5.4 0.3 35-39 4.1 2.9 3.9 2.8 8.4 1.3 6.9 2.0 40-44 13.6 4 13.2 3.8 8.4 1.9 5.6 2.2 45-49 11.9 2.7 12.1 2.7 8.8 4.9 11.7 5.2 50-54 15.8 4.3 15.1 4.2 16.8 6.3 19.3 12.8 55-59 27.9 11.1 25.8 10 24.6 7.7 25.3 10.2 60-64 31.7 14.7 28.2 12.8 42.1 7.0 21.1 8.2 65-69 44.9 10.9 42.7 10 52.8 21.1 38.3 28.4 70 < 86 91.9 84.9 90.3 103.2 61.9 128.5 68.1


28

ЗУРАГ 4.3 НАСНЫ БҮЛЭГ ДЭХ НАС БАРАЛТЫН КОЭФФИЦИЕНТ, хүйсээр

ХҮСНЭГТ 4.12 ҮРЧЛЭЛТ, хүүхдийн насны бүлгээр

2012 2013 2014 2015* 2016

Бүгд 17 17 22 15 14

Үүнээс: насны бүлгээр

3 хүртэлх настай 5 11 11 5 5 3-6 настай 4 3 6 4 3 7-9 настай 3 1 1 3 0 10 ба дээш настай 5 2 4 3 6

ХҮСНЭГТ 4.13 БҮРТГҮҮЛСЭН ГЭР БҮЛИЙН ТОО

. 2012 2013 2014 2015* 2016 2016/2015

Бүртгүүлсэн гэр бүл-Бүгд 291 323 363 325 330 101.5 Тайлант онд гэрлээд бүртгүүлсэн 49 38 30 16 30 187.5

Тайлант оноос өмнө гэрлээд тайлант онд бүртгүүлсэн 242 285 333 309 300 97.1

Үүнээс: жилийн өмнө 85 48 86 70 48 68.6 2-3 жилийн өмнө 104 138 98 109 96 88.1

4 түүнээс дээш жилийн өмнө 53 99 149 130 156 120.0


29

ХҮН АМЫН ШИЛЖИЛТ ХӨДӨЛГӨӨН

Хүн амын шилжих хөдөлгөөн нь аймаг, сумын хүн амын тооны өсөлт,

өөрчлөлтийг илэрхийлдэг үндсэн үзүүлэлтийн нэг юм. 2016 онд Дорноговь аймагт

1607 хүн шилжин ирж, 1547 хүн шилжин явснаар, цэвэр шилжилт 60 байгаа нь

2015 оноос 467-оор нэмэгдэв.

ХҮСНЭГТ 5.1 2016 ОНЫ ШИЛЖИЛТ ХӨДӨЛГӨӨНИЙ УРСГАЛ

Ирсэн Явсан

Цэвэр шилжилт

Шилжин

ирсэн хүний

тоо

Дүнд

эзлэх

хувь

Шилжин

явсан хүний

тоо

Дүнд

эзлэх

хувь

Шилжигчид-бүгд 1607 100.0 1547 100.0 60

Шилжих хөдөлгөөний сөрөг урсгал Улаанбаатар 783 48.7 937 60.6 -154

Говь-Сүмбэр 94 5.8 107 6.9 -13

Дорнод 43 2.7 44 2.8 -1

Өмнөговь 44 2.7 91 5.9 -47

Сөрөг урсгалын дүн 964 60.0 1179 76.2 -215

Шилжих хөдөлгөөний эерэг урсгал Архангай 22 1.4 1 0.1 21

Баян-Өлгий 1 0.1 1 0.1 0

Баянхонгор 11 0.7 9 0.6 2

Булган 17 1.1 13 0.8 4

Говь-Алтай 12 0.7 0 0.0 12

Дундговь 44 2.7 28 1.8 16

Завхан 10 0.6 4 0.3 6

Өвөрхангай 22 1.4 18 1.2 4

Сүхбаатар 91 5.7 42 2.7 49

Сэлэнгэ 73 4.5 54 3.5 19

Төв 31 1.9 16 1.0 15

Увс 30 1.9 6 0.4 24

Ховд 18 1.1 4 0.3 14

Хөвсгөл 44 2.7 23 1.5 21

Хэнтий 123 7.7 91 5.9 32

Дархан-Уул 45 2.8 31 2.0 14

Орхон 49 3.0 27 1.7 22

Эерэг урсгалын дүн 643 40.0 368 23.8 275


30

Шилжилт хөдөлгөөний цэвэр коэффициент 2014, 2015 онд бусад аймаг,

нийслэл рүү чиглэсэн сөрөг чиглэлтэй -0.12, -0.64 хувь байсан бол 2016 онд 0.09

хувь гэсэн эерэг чиглэлтэй болсон байна.

ХҮСНЭГТ 5.2 ХҮН АМЫН ШИЛЖИЛТ ХӨДӨЛГӨӨН

2012 2013 2014 2015 2016

Шилжин ирсэн хүний тоо 877 1673 1516 1505 1607

Шилжин явсан хүний тоо 1002 1554 1590 1912 1547

Цэвэр шилжилт -125 119 -74 -407 60

Шилжилт хөдөлгөөний цэвэр

коэффициент . Хувиар -0.21 0.19 -0.12 -0.64 0.09

Шилжин ирсэн хүн амын 30.7 хувь нь 0-14 насны хүүхэд, 49.4 хувь нь 15-34

насны залуучууд, 17.2 хувь нь 35-54 насны, 2.7 хувь нь 55-аас дээш насны хүн ам

юм. Шилжин ирэгсдийн дүнд эмэгтэйчүүд 47.4 хувь, эрэгтэйчүүд 52.6 хувь байна.

ХҮСНЭГТ 5.3 ШИЛЖИН ИРСЭН ХҮН АМЫН НАСНЫ БҮТЭЦ, хувиар

Насны ангилал Дүнд эзлэх хувь Хүйсийн эзлэх хувь Эрэгтэй Эмэгтэй

Бүгд 100.0 52.6 47.4

0-4 17.4 53.0 47.0

5-9 9.5 51.0 49.0

10-14 3.8 45.9 54.1

15-19 4.5 42.5 57.5

20-24 15.1 50.4 49.6

25-29 18.7 54.5 45.5

30-34 11.1 51.1 48.9

35-39 6.5 56.2 43.8

40-44 4.3 59.4 40.6

45-49 3.4 56.4 43.6

50-54 3.0 58.3 41.7

55+ 2.7 55.8 44.2


31

ХҮСНЭГТ 5.4 ШИЛЖИН ЯВСАН ХҮН АМЫН НАСНЫ БҮТЭЦ, хувиар

Насны ангилал Бүгд Эрэгтэй Эмэгтэй

Бүгд 100.0 49.8 50.2 0-4 15.1 55.6 44.4 5-9 10.5 48.5 51.5

10-14 4.4 50.0 50.0 15-19 6.4 42.4 57.6 20-24 15.4 46.4 53.6 25-29 16.8 51.9 48.1 30-34 9.8 47.0 53.0 35-39 7.0 59.6 40.4 40-44 4.1 56.3 43.8 45-49 3.7 35.1 64.9 50-54 2.7 53.7 46.3 55+ 4.0 41.9 58.1

ЗУРАГ 5.1 ШИЛЖИЛТ ХӨДӨЛГӨӨНД ОРОЛЦОГЧДИЙН БҮТЭЦ

Сүүлийн 16 жилийн шилжилт хөдөлгөөнөөс харахад 2001 оноос 2004 оны

хооронд шилжих хөдөлгөөнд оролцогчдын дүнд шилжин ирсэн хүн амын эзлэх

хувь бага, сөрөг урсгалтай байсан бол 2005 оноос шилжин ирсэн хүн амын эзлэх

хувь нэмэгдэж илүү, эерэг урсгалтай болсон байна.


32

2012 оноос 2015 оны үед шилжилт хөдөлгөөнд бүртгэгдсэн иргэдийн

шилжин явсан иргэдийн эзлэх хувь бага зэрэг буурсан бол 2016 онд шилжилт

хөдөлгөөний бүртгэлд хамрагдсан хүн амын 51.0 хувь нь шилжин ирж, 49.0 хувь нь

шилжин явсан байна.

ХҮСНЭГТ 5.5 ХҮН АМЫН ШИЛЖИЛТ ХӨДӨЛГӨӨН, шилжилт хийгдсэн аймаг, нийслэлээр

шилжиж ирсэн хүний тоо шилжин явсан хүний тоо

2013 2014 2015 2016 2013 2014 2015 2016

Бүгд 1673 1516 1505 1607 1554 1590 1912 1547 Архангай 12 13 15 22 18 3 6 1

Баян-Өлгий 6 7 7 1 2 2 2 1

Баянхонгор 19 27 21 11 11 4 4 9

Булган 28 18 8 17 8 14 11 13

Говь-Алтай 29 7 7 12 4 3 1 0

Дорнод 52 65 56 43 26 15 41 44

Дундговь 96 65 38 44 43 30 27 28

Завхан 11 9 22 10 6 7 10 4

Өвөрхангай 52 28 30 22 14 7 23 18

Өмнөговь 59 78 70 44 78 47 69 91

Сүхбаатар 97 60 66 91 78 53 105 42

Сэлэнгэ 88 89 56 73 40 58 36 54

Төв 34 46 52 31 36 13 37 16

Увс 13 17 13 30 9 0 1 6

Ховд 26 28 3 18 3 0 0 4

Хөвсгөл 36 50 33 44 14 15 32 23

Хэнтий 109 108 103 123 68 100 85 91

Дархан-Уул 56 85 73 45 62 61 43 31

Улаанбаатар 726 599 721 783 885 1028 1201 937

Орхон 59 35 49 49 40 27 42 27

Говьсүмбэр 65 82 62 94 109 103 136 107

Шилжин ирсэн хүн амын 48.7 хувь нь Улаанбаатар хот, 7.6 хувь нь Хэнтий

аймаг, 5.8 хувь нь Сэлэнгэ аймгаас, шилжин явагсдын 60.6 хувь нь Улаанбаатар

хот, 6.9 хувь нь Говьсүмбэр аймаг, 5.9 хувь нь Хэнтий, Өмнөговь аймаг руу

шилжин явсан нь хамгийн өндөр хувь байна.


33

Б. ӨРХ, ХҮН АМЫН ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТ

2016 оны эцэст 20299 өрхтэй болсон бөгөөд энэ нь өмнөх оныхоос 1.4

хувиар буюу 281 өрхөөр нэмэгдэж, нэг өрхөд ногдох хүний тоо 3.3 болжээ.

Нийт өрхийн 59.8 хувь нь аймгийн төв, тосгонд, 40.2 хувь нь сумын төв,

хөдөөд амьдарч байгаа нь хотожсон аймаг болохыг харуулж байна. Өмнөх оны

мөн үеэс аймгийн төв, тосгонд амьдардаг өрхийн тоо 0.4 пунктээр нэмэгдлээ.

ХҮСНЭГТ 6.1 ӨРХИЙН ТОО, сумаар, байршлаар

Бүгд үүнээс

аймгийн төвд тосгонд сумын төвд хөдөөд 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016

Бүгд 20018 20299 6511 7195 5534 4947 3095 3090 4878 5067

Айраг 1183 1184 763 750 420 434 Алтанширээ 432 450 110 107 322 343 Даланжаргала

н 919 930

230 235 689 695 Дэлгэрэх 534 551 109 110 425 441 Иххэт 702 708 364 348 338 360 Мандах 494 492 127 120 367 372 Өргөн 651 676 357 361 294 315 Сайхандулаан 436 461 120 133 316 328 Улаанбадрах 493 502 124 126 369 376 Хатанбулаг 884 932 187 198 697 734 Хөвсгөл 480 486 139 136 341 350 Эрдэнэ 765 785 465 466 300 319 Сайншанд 7087 7195 7087 7195 Замын - Үүд 4958 4947 4958 4947

Өрх, хүн амын нийгмийн зарим үзүүлэлтийг 2016 онтой харьцуулахад

эмэгтэй тэргүүлэгчтэй өрхийн тоо 4.4 хувиар, тэтгэвэр тэтгэмж тогтоогдоогүй

ахмад настай хүний тоо 16.7 хувиар буурч, эрэгтэй тэргүүлэгчтэй өрхийн тоо 2.6

хувиар, ганц биеэрээ амьдарч байгаа өндөр настан өрхийн тоо 5.9 хувиар тус тус

өслөө.


34

ХҮСНЭГТ 6.2 ӨРХИЙН НИЙГМИЙН ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТ

2 ихэр хүүхдийн тоо

5 хүүхэдтэй

өрхийн тоо

6 хүүхэдтэй өрхийн тоо

6,түүнээс дээш гишүүнтэй өрхийн тоо

2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016

Бүгд 168 196 101 117 25 28 1687 1957 Айраг 13 12 4 3 3 1 74 107 Алтанширээ 5 4 7 4 3 1 34 34 Даланжаргалан 5 5 6 8 1 0 34 68 Дэлгэрэх 7 7 9 3 0 0 36 42 Иххэт 7 10 8 6 1 2 56 54 Мандах 3 4 3 2 1 43 43 Өргөн 9 9 3 2 1 1 45 Сайхандулаан 4 4 4 1 2 0 15 15 Улаанбадрах 2 3 1 0 0 25 34 Хатанбулаг 4 8 7 8 1 1 81 77 Хөвсгөл 6 4 7 2 1 27 12 Эрдэнэ 5 5 3 3 2 1 45 45 Сайншанд 60 77 24 42 8 11 686 614 Замын - Үүд 38 44 15 33 4 8 530 767

Тэтгэвэр тэтгэмж тогтоогдоогүй ахмад настай хүний тоо

Ганц биеэрээ амьдарч байгаа өндөр настан өрхийн тоо

Эмэгтэй тэргүүлэгчтэй өрх

Гэр бүлгүй өрх толгойлсон эрэгтэй

2015 2016 2015 2016 2015 2016 2015 2016

Бүгд 6 5 914 968 2265 2166 381 391

Айраг 1 66 72 208 219 36 43

Алтанширээ 32 33 33 49 18 18

Даланжаргалан 60 68 71 73 26 23

Дэлгэрэх 24 32 43 68 3 35

Иххэт 47 64 156 146 57 52

Мандах 27 29 55 47 15 6

Өргөн 29 33 94 97 38 35

Сайхандулаан 23 20 35 36 5 4

Улаанбадрах 25 31 49 48 4 6

Хатанбулаг 53 56 100 102 9 12

Хөвсгөл 1 1 27 29 46 51 4 6

Эрдэнэ 40 43 106 101 25 32

Сайншанд 4 3 391 406 1129 981 133 110

Замын - Үүд 1 70 52 140 148 8 9


35

Өнчин хүүхдийн тоо 2016 онд 755 болж 2015 оноос 3.8 хувиар нэмэгдсэн

байна. Нийт өнчин хүүхдийн 8.6 хувь буюу 60 нь бүтэн өнчин, 91.4 хувь буюу 695

нь хагас өнчин хүүхдүүд юм.

ХҮСНЭГТ 6.3 ХҮН АМЫН НИЙГМИЙН ЗАРИМ ҮЗҮҮЛЭЛТ, сумаар

Бүтэн өнчин хүүхэд Хагас өнчин хүүхэд

2012 2013 2014 2015 2016 2012 2013 2014 2015 2016 Бүгд 54 58 78 54 60 710 668 669 673 695

Айраг 3 2 3 2 2 69 66 87 88 83 Алтанширээ 0 16 21 9 18 13 Даланжаргалан 1 1 3 2 1 27 28 25 22 28 Дэлгэрэх 14 20 15 15 14 Иххэт 3 5 5 4 4 63 36 28 30 22 Мандах 1 1 1 1 1 14 11 14 17 22 Өргөн 1 1 1 1 3 15 13 12 17 13 Сайхандулаан 1 1 1 1 1 12 10 6 13 11 Улаанбадрах 2 2 2 2 0 23 16 15 18 17 Хатанбулаг 1 46 29 45 47 48 Хөвсгөл 2 1 19 29 39 27 25 Эрдэнэ 1 2 2 3 4 27 23 18 21 19 Сайншанд 23 25 27 26 24 228 234 246 220 238 Замын - Үүд 15 17 33 12 20 137 132 110 120 142

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн

тоо 0-14 насны хөгжлийн бэрхшээлтэй

хүүхдийн тоо

2012 2013 2014 2015 2016 2012 2013 2014 2015 2016 Бүгд 2030 2091 2309 2548 2470 194 192 193 203 214

Айраг 242 181 232 221 196 12 2 7 7 8 Алтанширээ 40 44 55 62 58 5 2 8 6 6 Даланжаргалан 86 78 85 115 96 8 6 12 9 13 Дэлгэрэх 54 61 67 76 71 2 4 Иххэт 92 287 166 169 155 9 12 11 9 10 Мандах 50 65 63 76 75 10 5 9 9 10 Өргөн 88 51 85 85 93 3 2 3 1 3 Сайхандулаан 68 87 74 56 56 18 11 13 6 8 Улаанбадрах 51 892 49 63 60 8 6 4 3 4 Хатанбулаг 77 42 103 119 120 9 17 18 16 15 Хөвсгөл 48 48 61 63 61 4 3 5 1 2 Эрдэнэ 55 61 80 97 72 5 15 6 9 9 Сайншанд 814 58 895 980 993 81 69 66 76 79 Замын - Үүд 265 136 294 366 364 22 42 31 49 43


36

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн тоо 2470 болж өмнөх оныхоос 3.1 хувиар

буурч, 2012 оноос 21.6 хувиар нэмэгдсэн байна. Нийт хөгжлийн бэрхшээлтэй

иргэдийн 8.6 хувийг 0-14 насны хүүхэд эзэлж байна.

НЭГДСЭН ДҮГНЭЛТ

Дорноговь аймаг нь 109.4 мянган км.кв нутаг дэвсгэртэй, 66.6 мянган хүн

амтай бөгөөд 1 кв.км нутаг дэвсгэрт 0.61 хүн ногдож, нэг өрхийн ам бүлийн дундаж

тоо 3.3 болжээ.

2016 оны эцэст 66.6 мянган байнгын оршин суугчтай болж 2015 оны

жилийн эцсийн суурин хүн амын мэдээнээс 5.5 хувиар буюу 3481 хүнээр нэмэгдэв.

Хүн амын тооны өөрчлөлтийг төрөлт, нас баралт, шилжих хөдөлгөөнөөр

тодорхойлдог бөгөөд энэ нь тухайн үеийн улс төр, нийгэм, хүн ам зүйн хөгжлөөс

ихээхэн хамаардаг.

Зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжэхээс өмнө буюу 1956-1979 оны

хооронд 1.9-3.3 хувиар тогтвортой өсч ирсэн нь тус аймгийн Айраг (1963он),

Хажуу-Улаан (1973он) сумдад хайлуур жоншны олборлох үйлдвэрүүд

байгуулагдан шилжих хөдөлгөөн болон хүн амын эрүүл мэндийн түвшин дээшилж,

төрөлт нэмэгдэхийн зэрэгцээ нас баралт буурсантай холбоотой юм. Харин 1989-

2000 онд хүн амын жилийн дундаж өсөлтийн хувь -1.1 болж буурахад 1000 хүн амд

ногдох төрөлт жилд дунджаар 24 болж өмнөх онуудаас 40.0 гаруй хувиар буурсан.

Мөн Дорноговь аймгийн бүрэлдэхүүнд байсан Сүмбэр сумыг салгаж Говьсүмбэр

аймаг болгон өөрчилсөн нь голлон нөлөөлсөн. 2010 оны тооллогоос хойно Айраг,

Иххэт, Хатанбулаг сумын хүн амын тоо жилд дунджаар 0.24-0.61 хувиар буурч

бусад 10 сумдынх 0.30-4.71 хувиар нэмэгдэв.

2016 онд Дорноговь аймагт 1607 хүн шилжин ирж, 1547 хүн шилжин явснаар,

цэвэр шилжилт 60 байгаа нь 2015 оноос 467-оор нэмэгдлээ. Сүүлийн жилүүдэд

хүн амын ердийн өсөлт тогтмол нэмэгдсэн нь хүн амын тоо өсөхөд голлон

нөлөөллөө.


37

2016 онд 1000 хүнд ногдох төрөлт 23.5, 1000 хүнд ногдох нас баралт 6.0

байгаа нь 2015 оноос төрөлт 2.8 пунктээр буурч, нас баралт 0.5 пунктээр

нэмэгдсэн байна.

2010 онд манай аймгийн хүн амд 5-19 насныхны эзлэх хувь 2000 онтой

харьцуулахад буурсан нь зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжсэн үеэс

төрөлт буурснаар тайлбарлагдаж байсан бол 2016 онд хадгалагдсан хэвээр 10-24

насны хүн амын нийт хүн амд эзлэх хувь бага байсаар байна.

0-4 насны хүн амын эзлэх хувь 2010 оны мөн үетэй ойролцоо байгаа нь хүн

амын нас хүйсийн суваргаас харагдаж байна. Сүүлийн 5 жилд төрсөн хүүхдийн тоо

2010 оны сүүлийн 5 жилд төрсөн хүүхдийн тоотой харьцуулахад 21,4 хувиар өссөн

хэдий ч хүн амд эзлэх хувьд өөрчлөлт гараагүй байгааг 0-4 насны хүүхдийн өөр

аймаг, нийслэл рүү шилжилт нэмэгдсэнээр тайлбарлаж болох юм.

Хөдөлмөрийн насны 100 хүнд ногдох хүүхэд, өндөр настны тоо буюу хүн

ам зүйн ачаалал 1979 онд 99.5 хувь, 1989 онд 90.9 хувь, 2000 онд 66.0 хувь, 2010

онд 48.9 хувьд хүрч тооллогоос тооллогын хооронд буурч 2016 онд 51.4 хувь

байна.

2016 онд хүн амын 66.1 хувь нь хөдөлмөрийн насны хүн ам юм. Хүн амын

насны бүтцийн тааламжтай үе гэж онцолсон энэ хугацаанд ажлын байрыг

нэмэгдүүлэхэд ажиллах хүчний нөөц бололцоо байгааг харуулж байна.

Нийт хүн амын 62.4 хувь нь хот (аймгийн төв), тосгонд, 14.2 хувь нь

сумын төвд, 23.4 хувь нь хөдөөд амьдарч байна. 2016 оны суурьшлийн байдлыг

2015 онтой харьцуулахад хот (аймгийн төв), тосгонд амьдарч буй хүн амын эзлэх

хувь 0.8 пунктээр нэмэгджээ.

Өрх хүн амын нийгмийн зарим үзүүлэлтийг харахад эмэгтэй тэргүүлэгчтэй

өрхийн тоо 4.4 хувиар, тэтгэвэр тэтгэмж тогтоогдоогүй ахмад настай хүний тоо

16.7 хувиар буурч, эрэгтэй тэргүүлэгчтэй өрхийн тоо 2.6 хувиар, ганц биеэрээ

амьдарч байгаа өндөр настан өрхийн тоо 5.9 хувиар тус тус буурсан үзүүлэлт

гарчээ.


38

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн тоо 2015 оноос 3.1 хувиар буурч, 2012

оноос 21.6 хувиар нэмэгдлээ. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн 8.7 хувийг 0-14

насны хүүхэд эзэлж байгаа нь анхаарал татаж байгаа юм. Тиймээс удамшлын

эмгэг, эх барихын болон төрөх үеийн хүндрэл зэрэг шалтгаанаар олон талаас нь

нарийвчлан судлах шаардлагатай.

СУДАЛГААНД АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ:

1. �Хүн амын үндсэн үзүүлэлтийг тооцох аргачлал� ҮСХ, 2009 он

2. Хүн амын ердийн хөдөлгөөний жилийн тайлан, 2010-2016 он

3. Нийслэл, аймгийн дотор шилжин суурьшсан хүн амын жилийн тайлан 2010-

2016 он

4. Суурин хүн амын жилийн тайлан, 2010-2016 он

5. Өрх, хүн амын нийгмийн зарим үзүүлэлтийн жилийн тайлан, 2010-2016 он

СУДАЛГААГ БОЛОВСРУУЛСАН:

Мэргэжилтэн ��/А.Амарзаяа/

2017.05.15

Documents

Хүн ам нийгмийн үндсэн үзүүлэлт-2016¥үн ам... · 2017-05-16 · Хүн ам нийгмийн үндсэн үзүүлэлт-2016 1 ӨМНӨХ ҮГ Хүн