ΔΕΛΤΙΟ, Τεύχος 437, Μάρτιος 2011

E NHMEPΩΣHOΔΗΓΟΣ Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίων

ΠΔ / Ενεργειακοί Επιθεωρητές κτιρίων, λεβήτων καιεγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: Eφαρμογή του ΚΕΝΑΚ

Nομοθεσία - επαγγελματικός οδηγός

6

36

46

50

Χ ΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

04

N EA TΩN EΠIXEIPHΣEΩN

Δ PAΣTHPIOTHTEΣ

Tιμή τεύχους: 1 λεπτόTα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν

κατ’ ανάγκη και την άποψη του “Δελτίου”

KΩΔIKOΣ ENTYΠOY 1127IΔIOKTHΣIA:

ΠANEΛΛHNIOΣ ΣYΛΛOΓOΣ ΔIΠΛΩMATOYXΩNMHXANOΛOΓΩN - HΛEKTPOΛOΓΩN

APIΣTONIKOY 18 & ΓOPΓIOY METΣ 116 36 AΘHNAτηλ.: 2109212741-2-4, fax: 2109217928

e-mail: [email protected], http://www.psdmh.gr

ΔIOIKHTIKO ΣYMBOYΛ[email protected] ΠPOEΔPOΣ

A’ ANTIΠPOEΔPOΣB’ ANTIΠPOEΔPOΣ

ΓENIKOΣ ΓPAMMATEAΣANAΠΛHPΩTHΣ ΓENIKOΣ ΓPAMMATEAΣ

TAMIAΣMEΛOΣMEΛOΣMEΛOΣMEΛOΣMEΛOΣ

YΠEYΘYNOΣ KATA NOMO:

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH:

ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ ΘOΔΩPOΣΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣΜIXAΛIAΣ ΓIΩPΓOΣEYΣTAΘIOY TAΣOΣ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΔΟΥ ΡΑΝΙΑΚΟΤΣΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣBAΓΓEΛHΣ KOPTEΣAΣKΩΣTAΣ ΣIΔHPOΠOYΛOΣΓIΩTA ΣTAΘAXAPHΣ TΣOΓKAΣHΛIAΣ XOMΣIOΓΛOY

ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ ΘOΔΩPOΣ

ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΣΠΑΠΑΝΤΩΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣΚΡΕΣΠΗΣ ΚΩΣΤΑΣΣΧΙΝΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣΚΟΥΛΟΥΜΟΥΝΔΡΑΣ ΣΠΥΡΟΣΠΕΠΟΝΗΣ ΧΑΡΗΣΞΑΝΘΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥΧΑΜΠΗΛΟΜΑΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣΒΟΓΚΛΗ ΣΤΕΛΛΑ

εκδότης:σύμβουλος έκδοσης:

δημόσιες σχέσεις:

υπεύθυνος διαφήμισης:

παραγωγοί διαφήμισης:

art director:

φωτογραφίες:

Χρυσάνθη KοσμάΤάκης Κοσμάς[email protected]

Mαλάμω Bαρελά

Kώστας Σιδέρης

Iωάννα MπουρδανιώτηΠαναγιώτης Κυπριώτης

Έφη Μαρκοπούλου[email protected]

wikimedia.org, internet

Tεύχος 437, ΜΑΡΤΙΟΣ 2011Kυκλοφορεί 15 Απριλίου 2011

ΠEPIEXOMENA

Παρακαλούνται οι αναγνώστες - μέλη του ΠΣΔM-H για οποιαδήποτε αλλαγή στη διεύθυνση αποστολής του ΔEΛTIOY

να ενημερώνουν έγκαιρα τον Σύλλογοστο τηλέφωνο: 2109212741, fax: 2109579009 ή e-mail: [email protected]

και τον εκδότη στο τηλέφωνο: 2106006917, fax: 2106006981 ή e-mail: [email protected].

Mε τον τρόπο αυτό το ΔEΛTIO του Πανελληνίου Συλλόγου ΔιπλωματούχωνMηχανολόγων Hλεκτρολόγων θα φθάνει πάντοτε στα χέρια τους.

Eνημέρωση - τεχνικές πληροφορίες από επιχειρήσεις

Ευκαιρίες Χρηματοδότησης από Εθνικά & ΕυρωπαϊκάΠρογράμματα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΟΥ ΠΣΔΜΗ

52

56

για τη διαφήμισή σας στο ΔEΛTIOαπευθυνθείτε στην

Χ. ΚΟΣΜΑ - Κ. ΖΑΜΠΑΡΑ - Κ. ΣΙΔΕΡΗΣ Ο.Ε.εκδόσεις - διαφημίσεις

Μαραθώνος 20, 15343 Aγία Παρασκευήτηλ.: 210 6008530, 210 6006917

fax: 210 6006981email: [email protected]

[email protected]

www.provoli3.gr

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΟΥ ΠΣΔΜΗ

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διπλωματούχων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων, προκείμενουνα στελεχώσει τις υπηρεσίες του, ενδιαφέρεται για την πρόσληψη ενός ατόμου με ταπαρακάτω επιθυμητά προσόντα:• Απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Δίπλωμα ή πτυχίο ΑΕΙ θα συνεκτιμηθεί ωςπρόσθετο προσόν.

• Αρίστη γνώση MS Office ή αντίστοιχου

• Γνώση συντήρησης και δημιουργίας ιστοσελίδων

• Αγγλικά

• Στοιχειώδη λογιστικά

Οι ενδιαφερόμενοι/ες καλούνται μέχρι 2/5/2011 να υποβάλλουν βιογραφικό σημείωμαμε συνημμένο αρχείο στο email: [email protected].

ΔΔ PAΣTHPIOTHTEΣ

4 ΔEΛTIO ΠΣΔM-H ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Οδηγός Ενεργειακής Επιθεώρησης

Κτιρίων

Οδηγός Ενεργειακής Επιθεώρησης

Κτιρίων

6

Ο οδηγός αυτός εκδόθηκε από τοΤεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος τονΙανουάριο 2011. Απευθύνεταιστους ενεργειακούς επιθεωρητέςκαι παρουσιάζει με συνοπτικότρόπο τις απαραίτητες πληροφο-ρίες για τη διενέργεια της ενεργει-ακής επιθεώρησης σε ένα κτίριοκαι την έκδοση του Πιστοποιητι-κού Ενεργειακής Απόδοσής του(Π.Ε.Α.). Επιπλέον στο Κεφάλαιο 3 δίνονταιπερισσότερες κατευθύνσεις σχετι-κά με τις ενέργειες που απαιτού-νται στο πλαίσιο των επιθεωρήσε-ων για συμμετοχή στο Πρόγραμμα«Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον».

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ

ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ1. Νόμος 3661/2008 «Μέτρα για τημείωση της ενεργειακής κατανάλωσηςτων κτιρίων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚΑ΄ 89). Ενσωματώνει στο εθνικό μαςδίκαιο την Οδηγία 2002/91/ΕΚ τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμ-βουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002,για την ενεργειακή απόδοση των κτι-

ρίων (ΕΕ L1/4-1-2003).Πεδίο εφαρμογής αποτελούν τα κτίριατου τριτογενούς τομέα καθώς και τακτίρια κατοικίας. Βασικότερες ρυθμίσεις:• Θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων ενερ-γειακής απόδοσης για όλα τα νέα κτίριακαι τα υφιστάμενα άνω των 1000 m2

που ανακαινίζονται ριζικά και υποχρέω-ση εκπόνησης μελέτης ενεργειακήςαπόδοσης.• Έκδοση Πιστοποιητικού ΕνεργειακήςΑπόδοσης (Π.Ε.Α.) κτιρίου για όλα τανέα και τα ριζικά ανακαινιζόμενα καθώςκαι σε περίπτωση αγοραπωλησίας,μίσθωσης ή μεταβίβασης υφισταμένων.• Τακτική επιθεώρηση Λεβήτων, Εγκα-ταστάσεων Θέρμανσης, Ψύξης και Κλι-ματισμού.

2. Νόμος 3851/2010 «Επιτάχυνση τηςανάπτυξης των Ανανεώσιμων ΠηγώνΕνέργειας για την αντιμετώπιση της κλι-ματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σεθέματα αρμοδιότητας του ΥπουργείουΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματι-κής Αλλαγής» (ΦΕΚ Α΄ 85).Με το άρθρο 10 τροποποιούνται ρυθ-μίσεις του Ν 3661/2008. Βασικότερητροποποίηση αποτελεί η κατάργησητου ορίου των 1000 m2 για την τήρη-

* Η δράση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Ε.Π

Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα

(ΕΠΑΝ ΙΙ) και των ΠΕΠ Μακεδονίας – Θράκης,

Κρήτης και Νήσων Αιγαίου, Θεσσαλίας – Στερε-

άς – Ηπείρου, Αττικής με τη συγχρηματοδότηση

της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΔEΛTIO ΠΣΔM-H ΜΑΡΤΙΟΣ 2011

E Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η

ση των ελάχιστων απαιτήσεων ενεργει-ακής απόδοσης υφισταμένων κτιρίωνπου ανακαινίζονται ριζικά. Επίσης, προ-στίθεται η υποχρέωση κάλυψης του60% των αναγκών για ζεστό νερό χρή-σης (ΖΝΧ) από ηλιοθερμικά συστήματα,καθώς και η πρόβλεψη για κτίρια σχεδόν«μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης».

3. Προεδρικό Διάταγμα 100/2010«Ενεργειακοί Επιθεωρητές κτιρίων,λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμαν-σης και εγκαταστάσεων κλιματισμού»(ΦΕΚ Α΄ 177). Προβλέπονται θέματα πουσχετίζονται με τα απαιτούμενα προσό-ντα των Ενεργειακών Επιθεωρητών, τηδιαδικασία εγγραφής στα σχετικάμητρώα, τις αμοιβές τους και τις κυρώ-σεις σε περίπτωση παραβάσεων.

4. Προεδρικό Διάταγμα 72/2010«Συγκρότηση, διοικητική-οργανωτικήδομή και στελέχωση της Ειδικής Υπηρε-σίας Επιθεωρητών Ενέργειας(Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.)» (ΦΕΚ Α΄ 132). Συγκροτείταιη δημόσια υπηρεσία ελέγχου του έργουτων Ενεργειακών Επιθεωρητών.

5. Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ.Δ6/Β/οικ.5825/2010 «Έγκριση Κανονι-σμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων(Κ.ΕΝ.Α.Κ.)» (ΦΕΚ Β΄ 407). Βασικότερεςρυθμίσεις:• Ορίζεται μεθοδολογία υπολογισμούτης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.• Καθορίζονται ελάχιστες απαιτήσεις γιατην ενεργειακή απόδοση και κατηγορίεςγια την ενεργειακή κατάταξη των κτι-ρίων.• Καθορίζονται οι ελάχιστες προδιαγρα-φές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, ταθερμικά χαρακτηριστικά των δομικώνστοιχείων του κτιριακού κελύφους και οιπροδιαγραφές των Η/Μ εγκαταστάσε-ων των υπό μελέτη νέων κτιρίων καθώςκαι των ριζικά ανακαινιζόμενων.• Ορίζεται το περιεχόμενο της μελέτηςενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.• Καθορίζεται η μορφή του Πιστοποιητι-κού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου,καθώς και τα στοιχεία που αυτό θα περι-λαμβάνει.• Καθορίζεται η διαδικασία των ενεργει-ακών επιθεωρήσεων των κτιρίων,καθώς και η διαδικασία των επιθεωρή-σεων λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρ-μανσης και κλιματισμού.

6.Υπουργική Απόφαση Αριθ.οικ.17178/2010 «Έγκριση και εφαρμογή

των Τεχνικών Οδηγιών TEE για την Ενερ-γειακή Απόδοση Κτιρίων» (ΦΕΚ Β΄ 1387).Για την πλήρη εφαρμογή του Κ.ΕΝ.Α.Κ.εγκρίνονται και ορίζονται υποχρεωτικέςοι παρακάτω Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ(Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.):•Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 «ΑναλυτικέςΕθνικές Προδιαγραφές παραμέτρων γιατον υπολογισμό της ενεργειακής απόδο-σης κτιρίων και την έκδοση πιστοποιητι-κού ενεργειακής απόδοσης». Η οδηγίααυτή καθοδηγεί τον επιθεωρητή για τηνεπιλογή των κατάλληλων παραμέτρωνκαι δεδομένων που θα χρησιμοποιήσειγια τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου•Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2/2010 «Θερμοφυσι-κές ιδιότητες δομικών υλικών και έλεγ-χος της θερμομονωτικής επάρκειας τωνκτιρίων». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τονεπιθεωρητή για τον υπολογισμό τωνθερμοφυσικών ιδιοτήτων των δομικώνυλικών και στοιχείων του εξωτερικούκτιριακού κελύφους (τοίχοι, οροφές,κουφώματα, κ.τ.λ.•Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-3/2010 «Κλιματικάδεδομένα Ελληνικών Περιοχών». Η οδη-γία αυτή περιλαμβάνει τα κλιματικάδεδομένα (συνθήκες σχεδιασμού) γιατην διαστασιολόγηση των ηλεκτρομη-χανολογικών συστημάτων ενός κτιρίου,καθώς και τα κλιματικά δεδομένα (θερ-μοκρασία, υγρασία, ηλιακή ακτινοβολία,κ.τ.λ.) για τους υπολογισμούς της ενερ-γειακής απόδοσης του κτιρίου.•Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010 «Οδηγίες καιέντυπα ενεργειακών επιθεωρήσεων κτι-ρίων, λεβήτων & εγκαταστάσεων θέρ-μανσης, και εγκαταστάσεων κλιματι-σμού». Η οδηγία αυτή καθοδηγεί τονεπιθεωρητή για την συλλογή των απα-ραίτητων δεδομένων και παραμέτρωνκατά την ενεργειακή επιθεώρηση τουκτιρίου καθώς και των εγκαταστάσεωνθέρμανσης, ψύξης και κλιματισμού.Δίνονται αναλυτικά τα έντυπα επιθεω-ρήσεων και επεξηγήσεις για τηνσυμπλήρωσή τους.Προκειμένου να καταστεί ευχερέστερηη εφαρμογή των παραπάνω ρυθμίσεων,το Υ.Π.Ε.Κ.Α. προχώρησε στην έκδοσηδύο σχετικών ερμηνευτικών εγκυκλίων(1603/4-10-2010 και 2279/22-12-2010), που είναι αναρτημένες στηνκεντρική ιστοσελίδα του.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥΓια την ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίουακολουθείται συγκεκριμένη διαδικασία,

σύμφωνα με το άρθρο 15 τουΚ.ΕΝ.Α.Κ., που περιλαμβάνει τα ακόλου-θα στάδια:Ανάθεση Ενεργειακής Επιθεώρησης: Ηανάθεση γίνεται από τον ιδιοκτήτη/δια-χειριστή του κτιρίου κατόπιν πρόσκλη-σης στον Ενεργειακό Επιθεωρητή. Κατάτην ανάθεση, γίνεται η αρχική ενημέρω-ση από τον επιθεωρητή για τη διαδικα-σία της ενεργειακής επιθεώρησης καιδιατυπώνονται οι συμβατικές υποχρεώ-σεις του επιθεωρητή και του ιδιοκτήτητου ακινήτου. Ο επιθεωρητής ενημερώ-νει τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή για τιςπληροφορίες που θα χρειαστεί για τηδιενέργεια της επιθεώρησης (π.χ. αρχι-τεκτονικά σχέδια του κτιρίου ως κατα-σκευασθέντος, μελέτη θερμομόνωσης(αν υπάρχει), σχέδια Η/Μ εγκαταστάσε-ων, πιστοποιητικά και δελτία αποστολήςυλικών, κ.α.). Επιπλέον, εξασφαλίζει τηδυνατότηταπρόσβασης στους εσωτερι-κούς κοινόχρηστους και ιδιόκτητουςχώρους για την επιθεώρησή τους.Ηλεκτρονική Απόδοση Αριθμού Πρωτο-κόλλου: Ο επιθεωρητής επισκέπτεταιτην ιστοσελίδα της Ειδικής ΥπηρεσίαςΕπιθεωρητών Ενέργειας του Υπουργεί-ου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλα-γής www.buildingcert.gr, καταχωρεί ταγενικά στοιχεία του ακινήτου που πρό-κειται να επιθεωρήσει και λαμβάνει ηλε-κτρονικά έναν αριθμό πρωτοκόλλουαπό το πληροφοριακό σύστημα τηςΕ.Υ.ΕΠ.ΕΝ. Ο συγκεκριμένος αριθμόςπρωτοκόλλου συνοδεύει όλη τη διαδι-κασία μέχρι το πέρας της, καθώς και τασχετικά έγγραφα που υποβάλλονταιηλεκτρονικά στην Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. και παρα-λαμβάνει ο ιδιοκτήτης.

Προετοιμασία Ενεργειακής Επιθεώρη-σης- Συλλογή Στοιχείων Κτιρίου: Κατάτο στάδιο αυτό συλλέγονται και διατίθε-νται στον επιθεωρητή τα απαραίτηταστοιχεία για το κέλυφος και τις εγκατα-στάσεις του κτιρίου (π.χ. μελέτες καιαρχιτεκτονικά σχέδια, σχέδια Η/Μ εγκα-ταστάσεων, λογαριασμοί ρεύματος,κ.α.). Επίσης, η προετοιμασία της ενερ-γειακής επιθεώρησης, μπορεί να περι-λαμβάνει και την ενημέρωση του επιθε-ωρητή για τυχόν ιδιαίτερες ανάγκες τωνχρηστών του κτιρίου, τα σχέδια συντή-ρησης ή ανακαίνισης, τα προβλήματαεσωτερικού περιβάλλοντος κλπ.Επιθεώρηση Κτιρίου: Κατά την επιθεώ-ρηση κτιρίου, συλλέγονται αναλυτικά ταστοιχεία για το υπό επιθεώρηση κτίριοκατά τη διάρκεια της επιτόπιας επίσκε-

7ΔEΛTIO ΠΣΔM-H ΜΑΡΤΙΟΣ 2011

ψης του ενεργειακού επιθεωρητή με τηβοήθεια των σχετικών εντύπων ενερ-γειακής επιθεώρησης, τα οποία παρου-σιάζονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010. Ιδιαίτερα σε κτίρια μεγάληςεπιφάνειας και σύνθετων Η/Μ εγκατα-στάσεων, ο επιθεωρητής μπορεί ναπροβεί στη διεξαγωγή μετρήσεων ορι-σμένων μεγεθών με τη χρήση κατάλλη-λου εξοπλισμού.Υπολογισμοί & Ανάλυση Αποτελεσμά-των: Για τον υπολογισμό της ενεργεια-κής απόδοσης και της ενεργειακήςκατάταξης του εξεταζόμενου κτιρίουκατά τη διαδικασία της ενεργειακήςεπιθεώρησης, βασικό εργαλείο είναι τολογισμικό ΤΕΕ-Κ.ΕΝ.Α.Κ., το οποίοενσωματώνει τη μεθοδολογία που ανα-πτύσσεται στονΚ.ΕΝ.Α.Κ. και τις σχετικές ΤΟΤΕΕ καιδιατίθεται από το Τεχνικό ΕπιμελητήριοΕλλάδος (ΤΕΕ), μαζί με όλες τις σχετικέςπληροφορίες εγκατάστασης, μέσω τηςηλεκτρονικής διεύθυνσης http://por-tal.tee.gr/portal/page/portal/SCIENTIF-IC_WORK/GR_ENERGEIAS/kenak/tee_kenak.Με την εισαγωγή των δεδομένων στολογισμικό και την εκτέλεση των υπολο-γισμών, προσδιορίζεται η ειδική ενερ-γειακή κατανάλωση πρωτογενούςενέργειας (kWh/m2/έτος) του εξεταζό-μενου κτιρίου, συγκρίνεται με την αντί-στοιχη κατανάλωση πρωτογενούςενέργειας του κτιρίου αναφοράς καικατατάσσεται τοεξεταζόμενο κτίριο σε μια ενεργειακήκατηγορία. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας

υπόψη την ανάλυση των αποτελεσμά-των των υπολογισμών, ο επιθεωρητήςδιατυπώνει προτάσεις εναλλακτικώνσεναρίων βελτίωσης της ενεργειακήςσυμπεριφοράς του κτιρίου.Για τα νέα ή ριζικά ανακαινιζόμενα κτί-ρια, ο επιθεωρητής ελέγχει, επίσης, τηνπιστή εφαρμογή της μελέτης ενεργεια-κής απόδοσης κατά την κατασκευή τουκτιρίου, διασταυρώνοντας π.χ. τιςποσότητες των υλικών που χρησιμο-ποιήθηκαν (από τα δελτία αποστολής)και τις ιδιότητές τους (από τα πιστοποι-ητικά που τα συνοδεύουν), σε σχέση μεαυτά που προέβλεπε η μελέτη.Έκδοση Πιστοποιητικού ΕνεργειακήςΑπόδοσης Κτιρίου (Π.Ε.Α.): Με την ολο-κλήρωση των υπολογισμών, ο επιθεω-ρητής υποβάλλει ηλεκτρονικά στηνΕ.Υ.Ε.Π.ΕΝ. το αρχείο δεδομένων (xml),το οποίο καταχωρείται, επίσης ηλε-κτρονικά, στο Αρχείο Επιθεώρησης Κτι-ρίων και εκδίδεται το Π.Ε.Α., το οποίοκαι παραδίδεται στον ιδιοκτήτη/διαχει-ριστή του κτιρίου.Στις παραγράφους που ακολουθούνγίνεται αναλυτική περιγραφή των στα-δίων Ενεργειακής Επιθεώρησης ενόςΚτιρίου.

Ανάθεση ΕπιθεώρησηςΗ ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίου διε-ξάγεται αποκλειστικά από Επιθεωρητήεγγεγραμμένο στο Μητρώο των Ενερ-γειακών Επιθεωρητών Κτιρίων, τοοποίο τηρείται ηλεκτρονικά στηνΕ.Υ.Επ.Εν. Το Μητρώο Ενεργειακών Επι-θεωρητών καταρτίζεται υπό τη μορφή

ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων και σ’αυτό εγγράφονται με αύξοντα ΑριθμόΜητρώου όσοι αποκτούν Άδεια Ενερ-γειακού Επιθεωρητή σύμφωνα με τιςδιατάξεις του ΠΔ 100/2010 με όλα τααπαιτούμενα στοιχεία τους. Ο αριθμόςΜητρώου του Ενεργειακού Επιθεωρη-τή αναγράφεται υποχρεωτικά στηνΆδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή πουκατέχει και θα πρέπει να αναφέρεται σεόλα τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Από-δοσης Κτιρίων (Π.Ε.Α.) που εκδίδει.Ο επιθεωρητής δεν μπορεί να διενερ-γήσει επιθεώρηση σε κτίριο ή τμήμααυτού, εφόσον:• συμμετείχε με οποιοδήποτε τρόπο, οίδιος ή νομικό πρόσωπο του οποίουείναι μέλος, στη μελέτη ή κατασκευή ήεπίβλεψη ή διαχείριση ή λειτουργία ήσυντήρηση του προς επιθεώρηση ακι-νήτου,• έχει ο ίδιος ή συγγενής του έως β’βαθμού ή νομικό πρόσωπο του οποίουο ίδιος είναι μέλος, δικαίωμα κυριότη-τας, νομής ή κατοχής,• είναι μέλος της Γνωμοδοτικής Επιτρο-πής Ενεργειακών Επιθεωρητών(Γ.ΕΠ.Ε.Ε.) και για το χρονικό διάστηματης θητείας του.Ο επιθεωρητής, πριν την αρχική συνά-ντηση με τους υπεύθυνους του υπόεπιθεώρηση κτιρίου, πρέπει να προε-τοιμαστεί με βάση τα Έντυπα Ενεργεια-κής Επιθεώρησης Κτιρίου, τα οποίαπαρουσιάζονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010, για τα δεδομένα που πρέπει νασυλλέξει και τους τρόπους συλλογήςτους.Στην αρχική συνάντηση του επιθεωρη-τή με τον υπεύθυνο του κτιρίου κατα-γράφεται η διαθεσιμότητα ή η έλλειψητων πιο πάνω πληροφοριών. Στη δεύ-τερη περίπτωση, ο επιθεωρητής οφεί-λει να υποδείξει στον υπεύθυνο του κτι-ρίου τους τρόπους εξασφάλισης τωνδεδομένων αυτών, π.χ. ακριβής αποτύ-πωση των κτιριακών εγκαταστάσεων ήδιενέργεια των απαιτούμενων ελέγχωνηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσε-ων (ανάλυση καυσαερίων και σύνταξηφύλλου συντήρησης των εστιών καύ-σης (λέβητας-καυστήρας), κ.α.).Κατά την ανάθεση, μεταξύ επιθεωρητήκαι ιδιοκτήτη/διαχειριστή συμφωνού-νται τα εξής:• Ο σκοπός και η διαδικασία διενέργει-ας της ενεργειακής επιθεώρησης τουκτιρίου.• Οι υποχρεώσεις του Ενεργειακού Επι-θεωρητή κατά την επιθεώρηση, όπως



10 ΔEΛTIO ΠΣΔM-H ΜΑΡΤΙΟΣ 2011

η καταγραφή των απαραίτητων στοι-χείων για τη διεξαγωγή και ολοκλήρω-ση της επιθεώρησης, η έκδοση τουΠιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσηςκαι η διατύπωση υποδείξεων για τηβελτίωση της ενεργειακής απόδοσηςτου κτιρίου.• Οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη/διαχει-ριστή για την παροχή στοιχείων καιδεδομένων του κτιρίου που απαιτού-νται για τη διεξαγωγή της ενεργειακήςεπιθεώρησης, όπως γενικές πληροφο-ρίες για τη χρήση, λειτουργία και κατα-σκευή του κτιρίου, το ιδιοκτησιακόκαθεστώς, αρχιτεκτονικά και ηλεκτρο-μηχανολογικά σχέδια του κτιρίου, αρχι-τεκτονικές και ηλεκτρομηχανολογικέςμελέτες, μελέτη θερμομόνωσης, φύλλασυντήρησης Η/Μ εγκαταστάσεων.• Η διαδικασία και η διάρκεια εκπόνη-σης της ενεργειακής επιθεώρησης τουκτιρίου.• Η αμοιβή του Ενεργειακού Επιθεωρη-τή.• Η εξασφάλιση προστασίας (περιλαμ-βανομένου του απορρήτου) των δεδο-μένων του κτιρίου.Δεν αποτελεί υποχρέωση του Ενεργεια-κού Επιθεωρητή η ακριβής αποτύπωσητου προς επιθεώρηση κτιρίου. Σε περί-πτωση που η αρχιτεκτονική μελέτη δενυφίσταται π.χ. λόγω απώλειάς της ήστα αρχιτεκτονικά σχέδια δεν αποτυ-πώνεται η πραγματική μορφή του κτιρί-ου, ο υπεύθυνος του κτιρίου (ιδιοκτή-της/διαχειριστής) θα πρέπει να αναθέ-σει την αποτύπωση των τεχνικών χαρα-κτηριστικών του κτιρίου (π.χ. αρχιτε-κτονικά και Η/Μ σχέδια) σε αρμόδιομηχανικό, όπως ορίζεται στην ισχύου-σα νομοθεσία. Η αμοιβή για την αποτύ-πωση του κτιρίου επιβαρύνει τον ιδιο-κτήτη/διαχειριστή και δεν περιλαμβάνε-ται στην αμοιβή του επιθεωρητή γιατην ενεργειακή επιθεώρηση και πιστο-ποίηση του κτιρίου. Ο επιθεωρητής,εφόσον το επιθυμεί και κατόπιν συμφω-νίας με τον ιδιοκτήτη/διαχειριστή τουκτιρίου, δύναται να κάνει ο ίδιος αποτύ-πωση των κτιριακών εγκαταστάσεωνπου απαιτείται για την ενεργειακή επι-θεώρηση, με την καθορισμένη από τηνομοθεσία σχετική αμοιβή.Κατά τη διεξαγωγή της ενεργειακήςεπιθεώρησης ενός κτιρίου, παρέχεταιστον επιθεωρητή η δυνατότητα πρό-σβασης σε όλους τους εσωτερικούς καιεξωτερικούς κοινόχρηστους και ιδιό-κτητους χώρους του κτιρίου που είναιπρος επιθεώρηση.

Αριθμός Πρωτοκόλλου ΕπιθεώρησηςΜετά την ανάθεση επιθεώρησης, γίνε-ται ηλεκτρονική απόδοση (έκδοση) τουΑριθμού Πρωτοκόλλου (Α.Π.) της ενερ-γειακής επιθεώρησης από την ΕιδικήΥπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας(Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.). Η έκδοση του αριθμόπρωτοκόλλου γίνεται κατόπιν ηλεκτρο-νικής καταχώρησης των γενικών στοι-χείων του κτιρίου στο Αρχείο Επιθεω-ρήσεως Κτιρίων (www.buildingcert.gr).Ο αριθμός πρωτοκόλλου της ενεργεια-κής επιθεώρησης θα χρησιμοποιηθείπεραιτέρω και κατά την καταχώρησητων δεδομένων του κτιρίου για τηνέκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργεια-κής Απόδοσης, καθώς και κατά τηνυποβολή της τελικής έκθεσης επιθεώ-ρησης.

Προετοιμασία Ενεργειακής Επι-θεώρησης – Συλλογή στοιχείωνκτιρίου Η προετοιμασία ενεργειακής επιθεώρη-σης του κτιρίου γίνεται κυρίως στα κτί-ρια μεγάλης επιφάνειας, για τα οποία οεπιθεωρητής πρέπει να συλλέξει πλη-θώρα δεδομένων και τεχνικών προδια-γραφών των κτιριακών συστημάτωνκαι εγκαταστάσεων, καθώς επίσης νααποκτήσει και μια γενικότερη εικόνα γιατη λειτουργία και την κατάσταση τουυπό επιθεώρηση κτιρίου. Παράλληλα,ενημερώνεται αναλυτικότερα ο ιδιο-κτήτης/διαχειριστής ή τεχνικός υπεύ-θυνος από τον επιθεωρητή, για τοσκοπό, τη διαδικασία επιθεώρησης τουκτιρίου και τη μεθοδολογία υπολογι-σμού της ενεργειακής απόδοσης κτιρί-ου που θα εφαρμοστεί κατά την ενερ-γειακή επιθεώρηση.Μετά την ανάθεση ενεργειακής επιθε-ώρησης, γίνονται οι απαραίτητες συνα-ντήσεις μεταξύ του επιθεωρητή καιτου ιδιοκτήτη/διαχειριστή ή του αρμό-διου τεχνικού υπεύθυνου που συνήθωςυπάρχει στα κτίρια του τριτογενήτομέα. Οι συναντήσεις αυτές αποσκο-πούν στη συγκέντρωση και διάθεσηστον επιθεωρητή όλων των απαραίτη-των στοιχείων και πληροφοριών για τοπρος επιθεώρηση κτίριο, σύμφωνα μεαυτά που έχουν ήδη συμφωνηθεί κατάτην ανάθεση της επιθεώρησης, όπως:• Μελέτες, σχέδια και δεδομένα για τιςεγκαταστάσεις του κτιρίου (π.χ. αρχιτε-κτονική μελέτη, μελέτη θερμομόνω-σης, μελέτη διαστασιολόγησης Η/Μ

συστημάτων, αρχιτεκτονικά σχέδια,σχέδια Η/Μ εγκαταστάσεων, κ.τ.λ.).• Τυχόν διαθέσιμες μετρήσεις (π.χ.καταναλώσεις ενέργειας ανά χρήση),μέσω συστημάτων ελέγχου ή απόλογαριασμούς ρεύματος, κ.α.• Δεδομένα για τις διαδικασίες συντή-ρησης και ελέγχου των κτιριακών καιηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσε-ων, καθώς και τη συχνότητα διενέργει-άς τους (σχετικά φύλλα ελέγχου).• Η διατύπωση των αναγκών ή και επι-θυμιών του ιδιοκτήτη/διαχειριστή σχε-τικών με τη λειτουργία του κτιρίου μεστόχο τη βελτίωση της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου και των συνθη-κών άνεσης. Συγκεκριμένα, ο ιδιοκτή-της/διαχειριστής μπορεί να έχει ήδηεντοπίσει τις ανάγκες και τα προβλήμα-τα λειτουργίας που σχετίζονται με τηνενεργειακή απόδοση του κτιρίου, σταοποία ο επιθεωρητής μπορεί να υποδεί-ξει κατάλληλους τρόπους αντιμετώπι-σής τους. Ως παράδειγμα αναφέρονταιπροβλήματα εσωτερικού περιβάλλο-ντος (υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίεςεσωτερικών χώρων, εμφάνιση υγρα-σίας, οσμές κ.τ.λ.) που μπορεί να προ-έρχονται από την κακή λειτουργία τωνΗ/Μ εγκαταστάσεων του κτιρίου.• Σχέδια ανακαίνισης ή επέκτασης τωνκτιριακών εγκαταστάσεων περιλαμβα-νομένης και της εγκατάστασης συστη-μάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,συμπαραγωγής και άλλων τεχνολογιώνυψηλής απόδοσης.

Επιθεώρηση κτιρίουΗ βασική διαδικασία της ΕνεργειακήςΕπιθεώρησης είναι η επί τόπου επίσκε-ψη του επιθεωρητή και η επιθεώρησητων κτιριακών εγκαταστάσεων για τηνκαταγραφή και διασταύρωση των στοι-χείων που έχουν διατεθεί από τον ιδιο-κτήτη/διαχειριστή.Κατά την ενεργειακή επιθεώρησησυμπληρώνονται τα τυποποιημέναέντυπα Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτι-ρίου που καθορίζονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-4/2010 και περιλαμβάνουν όλατα δεδομένα που απαιτούνται για τουςυπολογισμούς της ενεργειακής απόδο-σης του κτιρίου, καθώς και άλλα στοι-χεία των κτιριακών και ηλεκτρομηχανο-λογικών εγκαταστάσεων που καταγρά-φονται για στατιστικούς λόγους καιπεραιτέρω αξιοποίηση από τηνΕ.Υ.ΕΠ.ΕΝ. Η Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010,εκτός από τα τυποποιημένα έντυπαενεργειακής επιθεώρησης του κτιρίου,



περιλαμβάνει και τις σχετικές οδηγίες γιατη συγκέντρωση και επαλήθευση τωναπαιτούμενων δεδομένων.Μέρος των στοιχείων που καταγράφο-νται στα έντυπα ενεργειακής επιθεώρη-σης λαμβάνονται από το υλικό και τιςπληροφορίες που συλλέχθηκαν κατά τοστάδιο προετοιμασίας της επιθεώρησηςδηλ.:• Τα αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανο-λογικά σχέδια του κτιρίου.• Τις σχετικές μελέτες: αρχιτεκτονικές,θέρμανσης, κλιματισμού, θερμομόνω-σης, ενεργειακής απόδοσης, κ.τ.λ.• Τα δελτία αποστολής και τα πιστοποι-ητικά με τις τεχνικές προδιαγραφές τωνδομικών υλικών και Η/Μ συστημάτων(εφόσον είναι διαθέσιμα). Σημειώνεταιότι για τα νέα και ριζικά ανακαινιζόμενακτίρια, τα πιστοποιητικά είναι απαραίτη-το να συνοδεύουν το φάκελο του κτιρί-ου.• Το αρχείο συντήρησης των κτιριακώνεγκαταστάσεων (εφόσον υπάρχει).• Τις καταναλώσεις ενέργειας από λογα-ριασμούς ή από το τυχόν διαθέσιμοσύστημα ελέγχου και διαχείρισης λει-τουργίας του κτιρίου (BEMS).• Άλλες σχετικές πληροφορίες και παρα-τηρήσεις που παρέχει ο ιδιοκτήτης/δια-χειριστής ή ο τεχνικόςυπεύθυνος.Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 δίνονταικατευθυντήριες οδηγίες και επεξηγήσειςγια τη διαδικασία επιλογής των κατάλλη-λων δεδομένων και παραμέτρων ανάλο-γα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά τουυπό εξέταση κτιρίου, τα οποία θα πρέπεινα καταγραφούν και να χρησιμοποιη-θούν για τον υπολογισμό της ενεργεια-κής απόδοσης του κτιρίου. Επίσης, ησυγκεκριμένη Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. περιέχει παρα-δοχές και εναλλακτικές τιμές, που χρησι-μοποιούνται στην περίπτωση που δενείναι διαθέσιμα κάποια δεδομένα ήπαράμετροι.Τα δεδομένα από το έντυπο ενεργειακήςεπιθεώρησης εισάγονται στο λογισμικό,το οποίο χρησιμοποιείται για την ενερ-γειακή επιθεώρηση του κτιρίου. Με τηνηλεκτρονική καταχώρηση των δεδομέ-νων γίνονται και οι απαραίτητοι υπολογι-σμοί για την ενεργειακή κατάταξη τουκτιρίου και την έκδοση του Πιστοποιητι-κού Ενεργειακής Απόδοσης του κτιρίου.Σε περίπτωση κτιρίων μεγάλης επιφάνει-ας με πολύπλοκες Η/Μ εγκαταστάσεις,πέρα από την απλή καταγραφή τωνστοιχείων του, δύναται να χρησιμοποιη-θεί κατάλληλος εξοπλισμός για τημέτρηση και επαλήθευση των διαφόρωνπαραμέτρων που συμβάλουν στην ακρι-

Επεξεργασία Δεδομένων Κτιρίου - Συμπλήρωση Εντύπου Ενεργειακής Επιθεώρησης

Ο επιθεωρητής επεξεργάζεται τα διαθέσιμα δεδομένα και πληροφορίες γύρω από τοκτίριο και συμπληρώνει το τυποποιημένο έντυπο. Τα κύρια βήματα για την συμπλή-ρωση του εντύπου Ενεργειακής Επιθεώρησης είναι:1. Ο διαχωρισμός του κτιρίου σε θερμικές ζώνες.2. Ο προσδιορισμός των εσωτερικών συνθηκών του κτιρίου ή/και των θερμικώνζωνών του όπως, θερμοκρασία, υγρασία, αερισμός, κ.α.3. Ο προσδιορισμός των εσωτερικών κερδών (άτομα, μηχανήματα/συσκευές), ανά-λογα την χρήση του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης.4. Η καταγραφή ή αποτύπωση της γεωμετρίας του κτιρίου (επαλήθευση σχεδίων).5. Η καταγραφή της ποιότητας κατασκευής και των θερμοφυσικών ιδιοτήτων &τεχνικών χαρακτηριστικών των δομικών στοιχείων του κτιρίου, διαφανών και αδια-φανών.6. Ο προσδιορισμός της αεροστεγανότητας των ανοιγμάτων, ανάλογα με τον τύποανοιγμάτων που διαθέτει το κτίριο.7. Η καταγραφή των συστημάτων και δομικών στοιχείων σκιασμού (ηλιοπροστασία),καθώς και της μορφολογίας και τεχνητών εμποδίων του περιβάλλοντα χώρου.8. Η καταγραφή του συστήματος θέρμανσης του κτιρίου.9. Η καταγραφή του συστήματος ψύξης.10. Η καταγραφή του συστήματος μηχανικού αερισμού.11. Η καταγραφή του συστήματος ύγρανσης12. Η καταγραφή του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης13. Η καταγραφή του συστήματος φωτισμού14. Η καταγραφή διατάξεων αυτομάτου ελέγχου και διαχείρισης ενέργειας του κτι-ρίου (BEMS).15. Η καταγραφή Ο επιθεωρητής επεξεργάζεται τα διαθέσιμα δεδομένα και πληροφορίες γύρω από τοκτίριο και συμπληρώνει το τυποποιημένο έντυπο. Τα κύρια βήματα για την συμπλή-ρωση του εντύπου Ενεργειακής Επιθεώρησης είναι:1. Ο διαχωρισμός του κτιρίου σε θερμικές ζώνες.2. Ο προσδιορισμός των εσωτερικών συνθηκών του κτιρίου ή/και των θερμικώνζωνών του όπως, θερμοκρασία, υγρασία, αερισμός, κ.α.3. Ο προσδιορισμός των εσωτερικών κερδών (άτομα, μηχανήματα/συσκευές), ανά-λογα την χρήση του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης.4. Η καταγραφή ή αποτύπωση της γεωμετρίας του κτιρίου (επαλήθευση σχεδίων).5. Η καταγραφή της ποιότητας κατασκευής και των θερμοφυσικών ιδιοτήτων &τεχνικών χαρακτηριστικών των δομικών στοιχείων του κτιρίου, διαφανών και αδια-φανών.6. Ο προσδιορισμός της αεροστεγανότητας των ανοιγμάτων, ανάλογα με τον τύποανοιγμάτων που διαθέτει το κτίριο.7. Η καταγραφή των συστημάτων και δομικών στοιχείων σκιασμού (ηλιοπροστασία),καθώς και της μορφολογίας και τεχνητών εμποδίων του περιβάλλοντα χώρου.8. Η καταγραφή του συστήματος θέρμανσης του κτιρίου.9. Η καταγραφή του συστήματος ψύξης.10. Η καταγραφή του συστήματος μηχανικού αερισμού.11. Η καταγραφή του συστήματος ύγρανσης12. Η καταγραφή του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού χρήσης13. Η καταγραφή του συστήματος φωτισμού14. Η καταγραφή διατάξεων αυτομάτου ελέγχου και διαχείρισης ενέργειας του κτι-ρίου (BEMS).15. Η καταγραφή συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. ηλιοθερμικάσυστήματα, φωτοβολταϊκά), τα οποία μπορεί και να είναι συμπληρωματικά συστή-ματα για την θέρμανση, ψύξη και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης του κτιρίου.16. Η καταγραφή συστημάτων συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ),τα οποία μπορεί και να είναι συμπληρωματικά ή/και συστήματα για την θέρμανση,ψύξη και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης του κτιρίου.17. Η καταγραφή των προγραμματισμένων και μη επεμβάσεων που πρέπει να γίνουνστο κτίριο για την ενεργειακή του αναβάθμιση.


βή αποτύπωση των κτιριακών εγκατα-στάσεων και των συνθηκών λειτουρ-γίας. Ο μετρητικός εξοπλισμός μπορείνα χρησιμοποιείται για τις μετρήσειςτων γεωμετρικών χαρακτηριστικών τουκτιρίου (ύψος, διαστάσεις ανοιγμάτων,προβόλων, κ.τ.λ.), τον ποιοτικό έλεγχοτης κατασκευής των δομικών υλικώντου (θερμομόνωση, θερμοκρασία επι-φανειών κ.α.), της κατανάλωσης ενέρ-γειας των Η/Μ συστημάτων (για τηθέρμανση, ψύξη & κλιματισμό χώρων,την παροχής ζεστού νερού χρήσης, τονφωτισμό, κ.τ.λ.), την ένταση και τηντάση ηλεκτρικού ρεύματος, την απορ-ροφούμενη ηλεκτρική ή θερμική ισχύ,το συντελεστή ισχύος και την ποιότηταηλεκτρικού ρεύματος (αρμονικές κ.α.),τα επίπεδα φωτισμού και την απορρο-φούμενη ισχύ από τα συστήματα φωτι-σμού και τις εσωτερικές συνθήκες τωνχώρων (θερμοκρασία, υγρασία, κυκλο-φορία αέρα κ.α.).

1. Διαχωρισμός του κτιρίου σε θερμικές ζώνεςΓια την καταγραφή των δεδομένων καιτεχνικών χαρακτηριστικών ενός κτιρίουστο έντυπο ενεργειακής επιθεώρησης,ο επιθεωρητής θα πρέπει να χωρίσει τοκτίριο σε θερμικές ζώνες. Όλα τα δεδο-μένα συλλέγονται ανά θερμική ζώνη,όπως απαιτείται και στη μεθοδολογίαυπολογισμών για τη μελέτη ενεργειακήςαπόδοσης. Οι θερμικές ζώνες είναιχώροι με παρόμοια χρήση και ίδιες συν-θήκες λειτουργίας. Ο καθορισμός ανε-ξάρτητων διαφορετικών θερμικών

ζωνών, σύμφωνα με τον Κ.ΕΝ.Α.Κ.(Φ.Ε.Κ. 407/9.4.2010), το πρότυποΕΛΟΤ ΕΝ ISO 13790:2009 και τηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παράγραφος2.2), εφαρμόζεται στις περιπτώσειςκατά τις οποίες:• Η επιθυμητή θερμοκρασία των εσωτε-ρικών χώρων διαφέρει περισσότεροαπό 4 K (4οC) σε σχέση με τα άλλα τμή-ματα του κτιρίου κατά τη χειμερινήή/και τη θερινή περίοδο.• Υπάρχουν χώροι με διαφορετική χρήσηκαι προφίλ λειτουργίας. Για παράδειγμα,σε ένα νοσοκομείο υπάρχουν αίθουσεςνοσηλείας, γραφείων, χειρουργείων, ειδι-κών ιατρικών μηχανημάτων, εργαστήριακ.ά. Οι χώροι διαφορετικών χρήσεωνσυνήθως έχουν διαφορετικές εσωτερι-κές συνθήκες σχεδιασμού (θερμοκρασία,σχετική υγρασία, νωπό αέρα κ.ά.).• Υπάρχουν χώροι στο κτίριο, που εξυ-πηρετούνται από διαφορετικά συστήμα-τα θέρμανσης ή/και ψύξης ή/και κλιμα-τισμού.• Υπάρχουν χώροι στο κτίριο πουπαρουσιάζουν πολύ μεγάλες (σε σχέσημε το υπόλοιπο κτίριο) ανταλλαγέςενέργειας (π.χ. εσωτερικά ή/και ηλιακάκέρδη, θερμικές απώλειες). Για παρά-δειγμα, οι χώροι με νότιο προσανατολι-σμό σε ένα κτίριο έχουν σημαντικά ηλια-κά κέρδη σε σχέση με τους υπόλοιπουςχώρους.•Υπάρχουν χώροι που καλύπτονται απόενιαίο σύστημα μηχανικού αερισμού(παροχής νωπού αέρα ή κλιματισμού),των οποίων η επιφάνεια είναι μικρότερηαπό το 80% της συνολικής επιφάνειας

του κτιρίου.Χώροι που καταλαμβάνουν όγκο μικρό-τερο του 10% του συνολικού όγκου τουκτιρίου ή/και έχουν χαμηλή ενεργειακήκατανάλωση συγκριτικά με την συνολι-κή κατανάλωση του κτιρίου δεν μπο-ρούν να χαρακτηριστούν ως αυτόνομεςθερμικές ζώνες.Ο διαχωρισμός του κτιρίου σε θερμικέςζώνες εναπόκειται στην ευχέρεια τουεπιθεωρητή. Πάντως, κατά τον καθορι-σμό τους δέον να λαμβάνονται υπόψητα κριτήρια που αναφέρονται στοάρθρο 3 του Κ.ΕΝ.Α.Κ. και στην παρά-γραφο 2.2 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.Η ακρίβεια των υπολογισμών για τηνενεργειακή απόδοση του κτιρίου δενεπηρεάζεται σημαντικά από το διαχωρι-σμό του κτιρίου σε περισσότερες θερμι-κές ζώνες από αυτές που προκύπτουναπό την εφαρμογή των παραπάνω κρι-τηρίων. Ως εκ τούτου, καλό είναι ο δια-χωρισμός του κτιρίου σε ζώνες να είναικατά το δυνατόν μικρότερος. Αν το κτί-ριο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες διαφορέςμεταξύ των τμημάτων του, η βέλτιστηπροσέγγιση είναι να αντιμετωπιστεί ωςμία ενιαία θερμική ζώνη. Για το διαχωρι-σμό του κτιρίου σε ζώνες συνιστάται:• Ο καθορισμός του μικρότερου δυνα-τού αριθμού θερμικών ζωνών στο κτί-ριο για ευκολία και συντομία στην εκπό-νηση της μελέτης.• Καθορισμός των θερμικών ζωνών απότον επιθεωρητή, αφού πρώτα αποκτή-σει μια ολοκληρωμένη εικόνα των κτι-ριακών εγκαταστάσεων.• Επιφάνεια θερμικής ζώνης μικρότερηαπό 10% της συνολικής επιφάνειαςάλλων ζωνών με παρόμοιες συνθήκεςνα κατανέμεται σε αυτές τις ζώνες.Ο διαχωρισμός σε θερμικές ζώνεςαφορά κυρίως στα κτίρια του τριτογε-νούς τομέα, νοσοκομεία, ξενοδοχείακ.ά. που αποτελούνται από χώρους μεδιαφορετικές συνθήκες και ωράριο λει-τουργίας. Για τα κτίρια κατοικιών και γιαμικρά κτίρια του τριτογενή τομέα, όπωςτα κτίρια γραφείων, ο διαχωρισμός σεθερμικές ζώνες δεν επιφέρει σημαντικέςαλλαγές στους υπολογισμούς και για τολόγο αυτό δεν συνιστάται ο περαιτέρωδιαχωρισμός κατά τους υπολογισμούς.

2. Συνθήκες λειτουργίαςΟι πραγματικές συνθήκες λειτουργίαςενός κτιρίου μπορεί να διαφέρουν κατάπερίπτωση, ανάλογα τη χρήση ή/καιτους χρήστες του κτιρίου. Για το λόγοαυτό στη σχετική Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-


1/2010 (παράγραφοι 2.3 και 2.4) καθο-ρίζονται σε εθνικό επίπεδο συγκεκριμέ-νες τιμές για τις συνθήκες λειτουργίαςανά χρήση κτιρίου ή θερμικής ζώνης καισύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.Με την παραδοχή και χρήση καθορισμέ-νων τιμών για τις συνθήκες λειτουργίαςανά χρήση κτιρίου ή θερμικής ζώνης,προσδιορίζεται κατά τους υπολογι-σμούς η εκτιμώμενη κατανάλωση ενέρ-γειας, η οποία και τελικά θα χαρακτηρί-ζει την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου.Οι συνθήκες λειτουργίας του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης που επηρεάζουντην ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρί-ου είναι οι εξής:• η χρονική περίοδος και ωράριο λει-τουργίας κτιρίου,• η επιθυμητή θερμοκρασία του χώρουγια την θερινή και χειμερινή περίοδο,• η επιθυμητή υγρασία του χώρου γιατην θερινή και χειμερινή περίοδο,• ο απαιτούμενος νωπός αέρας τουχώρου,• η στάθμη γενικού φωτισμού τουχώρου,• η τυπική κατανάλωση ζεστού νερούχρήσης ανά τύπο κτιρίου.Η εισαγωγή των συνθηκών λειτουργίαςστο λογισμικό για τους υπολογισμούςτης ενεργειακής απόδοσης του κτιρίουγίνεται αυτόματα, με την επιλογή τηςχρήσης του κτιρίου. Επομένως, ο επιθε-ωρητής δεν υποχρεούται να συμπληρώ-σει τα δεδομένα για τις εσωτερικές συν-θήκες του κτιρίου ή της θερμικής ζώνηςστο έντυπο επιθεώρησης, παρά μόνο τηχρήση: π.χ. ξενοδοχείο, νοσοκομείο,κατοικία, κ.α. Όταν η χρήση του υπό εξέ-ταση κτιρίου δεν περιλαμβάνεται στιςβασικές κατηγορίες ή χρήσεις κτιρίωνσύμφωνα με τον κτιριοδομικό κανονι-σμό, τότε επιλέγεται ως χρήση κτιρίουαυτή με το πλησιέστερο προφίλ λειτουρ-γίας όπως: εσωτερικές συνθήκες λει-τουργίας, ωράριο λειτουργίας, κ.α.Ένα σημαντικό, όμως, στοιχείο που εισά-γεται στο λογισμικό από τον επιθεωρη-τή, είναι το εάν πληρούνται οι συνθήκεςάνεσης (θερμική, οπτική και ακουστική)στους χώρους του υπό εξέταση κτιρίου.

3. Εσωτερικά θερμικά κέρδηΓια τον υπολογισμό της ενεργειακής από-δοση ενός κτιρίου, λαμβάνονται υπόψηκαι τα εσωτερικά κέρδη που συνεισφέ-ρουν στα θερμικά φορτία και επιβαρύ-νουν τα ψυκτικά φορτία. Ως εσωτερικάκέρδη ενός κτιρίου ή μιας θερμικήςζώνης θεωρούνται:

• η εκλυόμενη θερμότητα από τα ηλε-κτρικά συστήματα φωτισμού (αισθητήθερμότητα),• η έκλυση θερμότητας από τουςανθρώπους (αισθητή και λανθάνουσαθερμότητα), η οποία καθορίζεται ανάλο-γα τη δραστηριότητά τους, δηλαδή ανά-λογα τη χρήση των χώρων,• ο ηλεκτρικός εξοπλισμός και οι συσκευ-ές του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης.Δεν λαμβάνονται υπόψη τα εσωτερικάθερμικά κέρδη από τα ηλεκτρομηχανο-λογικά συστήματα θέρμανσης, ψύξης,κλιματισμού και άλλες εγκαταστάσεις, ταοποία συνήθως βρίσκονται σε ανεξάρτη-τους μη θερμαινόμενους χώρους τουκτιρίου.Ανάλογα με το είδος των εσωτερικώνκερδών και τη χρήση του κτιρίου,καθορίζεται και ο αντίστοιχος συντελε-στής ετεροχρονισμού, βάσει του οποί-ου εκτιμάται η πραγματική έκλυσηθερμότητας στον εκάστοτε χώρο.Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, παρά-γραφος 2.6, δίνονται αναλυτικά σεπίνακες οι τιμές για εσωτερικά κέρδηαπό τους χρήστες και τις συσκευές,καθώς επίσης και ο συντελεστήςπαρουσίας χρηστών και ο συντελεστήςετεροχρονισμού για τις συσκευές.Η εισαγωγή των δεδομένων για τα εσω-τερικά κέρδη που χρησιμοποιούνταιστους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου γίνεται αυτόματα,με την επιλογή της χρήσης του κτιρίου.Επομένως, ο επιθεωρητής δεν χρειάζε-ται να συμπληρώσει τα αντίστοιχα δεδο-μένα για την εκλυόμενη θερμότητα απόσυσκευές και χρήστες στο έντυπο επιθε-

ώρησης κατά τη διαδικασία της επιθεώ-ρησης, παρά μόνο τη χρήση του κτιρίουή της θερμικής ζώνης: π.χ. ξενοδοχείο,νοσοκομείο, κατοικία, κ.τ.λ.

4. Γεωμετρία του κτιρίου ή θερμικών ζωνώνΤα γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου είναιαπό τις πιο βασικές παραμέτρους πουεισάγονται για τους υπολογισμούς τηςενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Οεπιθεωρητής καταγράφει τα απαιτούμε-να γεωμετρικά δεδομένα του κτιρίου μεβάση τα αρχιτεκτονικά σχέδια του κτιρί-ου. Σε περίπτωση απόκλισης των γεω-μετρικών δεδομένων του κτιρίου από τασχέδια ή έλλειψης αρχιτεκτονικών σχε-δίων, ο επιθεωρητής έχει δύο εναλλακτι-κές λύσεις:1. Να κάνει αποτύπωση των αποκλίσε-ων των γεωμετρικών δεδομένων τουκτιρίου πάνω στα υφιστάμενα αρχιτε-κτονικά σχέδια, με την προϋπόθεση ότιτο κτίριο είναι μικρής επιφάνειας και ηαποτύπωση των αποκλίσεων μπορεί νασυμβάλει αποτελεσματικά στην εκτίμη-ση των γεωμετρικών δεδομένων πουαπαιτούνται. Σε καμία περίπτωση, ο επι-θεωρητής δεν είναι υποχρεωμένος νακάνει την αποτύπωση αυτή.2. Να ζητήσει από τον ιδιοκτήτη/διαχει-ριστή ή τον τεχνικό υπεύθυνο του κτιρί-ου την ακριβή αποτύπωση των κτιρια-κών εγκαταστάσεων σε νέα αρχιτεκτονι-κά σχέδια πριν τη διεξαγωγή της επιθε-ώρησης του κτιρίου. Η αποτύπωση καισύνταξη των νέων σχεδίων θα πρέπει ναγίνει από αρμόδιο μηχανικό σύμφωνα με



τα όσα ορίζει η νομοθεσία. Σε περίπτω-ση που υπάρχουν αντίγραφα σχεδίωνστην αρμόδια πολεοδομία, ο ιδιοκτή-της/διαχειριστής μπορεί να ζητήσειαντίγραφο και να το προσκομίσει για τηνεπιθεώρηση.Κατά την καταγραφή των γεωμετρικώνπαραμέτρων του κτιρίου στο έντυποενεργειακής επιθεώρησης θα πρέπει ναεφαρμόζονται τα εξής:• Έλεγχος των αρχιτεκτονικών σχεδίωνκαι καταγραφή στα έντυπα επιθεώρη-σης όλων των απαραίτητων γεωμετρι-κών δεδομένων του κτιρίου.• Επιβεβαίωση των γεωμετρικών δεδο-μένων κατά τη διάρκεια της επιθεώρη-σης. Σε περίπτωση επέκτασης ή τροπο-ποίησης των χώρων (π.χ. ημιυπαίθριοιχώροι) σε σχέση με τα κατασκευαστικάσχέδια, ο επιθεωρητής λαμβάνει υπόψητα πραγματικά δεδομένα του κτιρίουπου παρατηρεί και όχι των σχεδίων.• Εκτίμηση των γεωμετρικών μεγεθώντων δομικών στοιχείων ανά θερμικήζώνη του κτιρίου, όπως τις έχεις καθο-ρίσει ο επιθεωρητής προς διευκόλυνσητων υπολογισμών.Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, στιςπαραγράφους 3.1, 3.1.1, 3.1.2 και 3.1.3,δίνονται αναλυτικές οδηγίες για τονπροσδιορισμό των γεωμετρικών στοι-χείων σε επίπεδο κτιρίου ή θερμικήςζώνης αντίστοιχα. Επίσης, στηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010 δίνονται ανα-λυτικές οδηγίες για την καταγραφή τωνγεωμετρικών δεδομένων σε επίπεδο κτι-ρίου ή θερμικής ζώνης στο σχετικόέντυπο ενεργειακής επιθεώρησης κτιρί-ου (Παράρτημα Α1). Ο επιθεωρητήςλαμβάνοντας υπόψη τις Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010 και Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010, καταγράφει τα απαραίτητα γιατο σκοπό της ενεργειακής επιθεώρησηςγεωμετρικά δεδομένα, τα οποία είναι :• η συνολική μικτή επιφάνεια δαπέδουτου κτιρίου ή των θερμικών ζωνών.• το ύψος του ορόφου ή/και ο μικτόςόγκος του υπό μελέτη κτιρίου ή θερμι-κής ζώνης.• η εξωτερική επιφάνεια (συνολική ή επι-μέρους) των κατακόρυφων δομικώνστοιχείων ανά προσανατολισμό, καθώςκαι των οριζόντιων δομικών στοιχείωντου κτιρίου ή της θερμικής ζώνης, ταοποία έρχονται σε επαφή με τον εξωτε-ρικό αέρα ή με το έδαφος.• το πάχος των εξωτερικών κατακόρυ-φων δομικών στοιχείων, δηλαδή τηςτοιχοποιίας, των δοκών, των υποστυ-λωμάτων ανά προσανατολισμό, καθώς

και των οριζόντιων εξωτερικών δομικώνστοιχείων, δηλαδή του δαπέδου, τηςπλάκας οροφής, κ.α.• οι εξωτερικές διαστάσεις όλων τωνδιαφανών δομικών στοιχείων του κελύ-φους του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης(κουφωμάτων), το ποσοστό πλαισίουεπί της επιφάνειας κάθε ανοίγματος,καθώς και η περίμετρος και το εμβαδόνκάθε κουφώματος, ανά προσανατολι-σμό,• οι διαχωριστικές μικτές επιφάνειες τωνθερμαινόμενων χώρων του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης προς μη θερμαινό-μενους χώρους ή/και ηλιακούς χώρουςή/και άλλα παθητικά ηλιακά συστήματα.• Σε περίπτωση νέων ή ριζικά ανακαινι-ζόμενων κτιρίων, το μήκος και το είδοςτων θερμογεφυρών που υπάρχουν σεκάθε εξωτερική επιφάνεια του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης, ανά προσανατολι-σμό.

5. Θερμοφυσικές ιδιότητεςδομικών στοιχείων κτιρίουΓια όλα τα δομικά στοιχεία των εξωτερι-κών επιφανειών σε επαφή με το εξωτε-ρικό περιβάλλον (εξωτερικός αέρας ήέδαφος) του κτιρίου ή της θερμικήςζώνης, των διαχωριστικών επιφανειώνμε μη θερμαινόμενους ή/και ηλιακούςχώρους, καθώς και των εξωτερικών επι-φανειών των μη θερμαινόμενων ή/καιηλιακών χώρων καταγράφονται τατεχνικά χαρακτηριστικά και οι θερμοφυ-σικές ιδιότητές τους.Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, στηνπαράγραφο 3.2 (3.2.1 έως και 3.2.7),δίνονται αναλυτικές οδηγίες για τονπροσδιορισμό των θερμοφυσικών ιδιο-τήτων και τεχνικών χαρακτηριστικών γιαόλα τα αδιαφανή και διαφανή δομικάστοιχεία του κτιρίου. Επίσης, στηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010 δίνονται ανα-λυτικές οδηγίες για την καταγραφή τωνστοιχείων αυτών, σε επίπεδο κτιρίου ήθερμικής ζώνης, στο σχετικό έντυποενεργειακής επιθεώρησης κτιρίου(Παράρτημα Α1).Τα μεγέθη που προσδιορίζουν την ποιό-τητα κατασκευής, τις θερμοφυσικές καιοπτικές ιδιότητες των δομικών στοιχεί-ων του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης(αδιαφανή και διαφανή) σύμφωνα με τιςπαραπάνω Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. είναι:• Ο συντελεστής θερμοπερατότητας Uτων εξωτερικών δομικών αδιαφανώνστοιχείων του κτιριακού κελύφους σεεπαφή με τον εξωτερικό αέρα. Προσδιο-ρίζεται ανάλογα με τη χρονολογία κατα-

σκευής του κτιρίου και το βαθμό θερμο-μονωτικής προστασίας που παρέχει τοδομικό στοιχείο, σύμφωνα με τιςΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2/2010 και 20701-1/2010 (παράγραφος 3.2.2.1.).• Ο συντελεστής θερμοπερατότητας Uτων εξωτερικών δομικών αδιαφανώνστοιχείων του κτιριακού κελύφους σεεπαφή με το έδαφος. Ανάλογα με τηχρονολογία κατασκευής του κτιρίου καιτο βαθμό θερμομονωτικής προστασίαςπου παρέχει το δομικό στοιχείο προσ-διορίζεται ο ονομαστικός συντελεστήςθερμοπερατότητας και στη συνέχεια, μεβάση τη χαρακτηριστική διάσταση τουδομικού στοιχείου που είναι σε επαφή μετο έδαφος, υπολογίζεται ο ισοδύναμοςσυντελεστής θερμοπερατότητας, οοποίος χρησιμοποιείται ως δεδομένοεισαγωγής στο λογισμικό. Αναλυτικήπεριγραφή της μεθοδολογίας υπολογι-σμού γίνεται στις Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2/2010 και 20701-1/2010 (παράγραφος3.2.2.2.).• Ο συντελεστής θερμοπερατότητας Uτων εξωτερικών δομικών αδιαφανώνστοιχείων του κτιριακού κελύφους σεεπαφή με μη θερμαινόμενους ή/καιηλιακούς χώρους. Προσδιορίζεται ανά-λογα με τη χρονολογία κατασκευής τουκτιρίου και το βαθμό θερμομονωτικήςπροστασίας που παρέχει το δομικό στοι-χείο, όπως ορίζεται στις Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-2/2010 και 20701-1/2010 (παρά-γραφος 3.2.2.3).• Ο συντελεστής θερμοπερατότητας Uτων διαφανών επιφανειών (κουφωμά-των) του κτιριακού κελύφους. Προσδιο-ρίζεται σε σχέση με τον τύπο του υαλο-πίνακα και του πλαισίου, καθώς και σεσυνάρτηση με το ποσοστό του πλαισί-ου, όπως ορίζεται στις Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-2/2010 και 20701- 1/2010(παράγραφος 3.2.3).• Ο συντελεστής γραμμικής θερμοπε-ρατότητας Ψ όλων των θερμογεφυρώνπου εμφανίζονται στο κτιριακό κέλυφος.Ανάλογα τον τύπο των θερμογεφυρώνκαι τη χρονολογία κατασκευής του κτιρί-ου προσδιορίζεται και ο συντελεστήςγραμμικής θερμοπερατότητας για τααδιαφανή και διαφανή δομικά στοιχείατου κτιρίου. Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2/2010 γίνεται αναφορά σε όλους τουτύπους θερμογεφυρών, καθώς και στοντρόπο προσδιορισμού της γραμμικήςτους θερμοπερατότητας. Αντίστοιχα,στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 δίνονταιαναλυτικές οδηγίες για το πώς θα λαμ-βάνονται υπόψη οι θερμογέφυρες



στους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης των κτιρίων, ανάλογα με τηχρονολογία και τη θερμομονωτική προ-στασία που παρέχει η κατασκευή.• Ο συντελεστής ηλιακού θερμικού κέρ-δους g (SHGC) των κουφωμάτων.Αφορά στους υαλοπίνακες των κουφω-μάτων και προσδιορίζεται ανάλογα τοντύπο τους και το ποσοστό πλαισίου τουκουφώματος σύμφωνα με τηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παράγραφος3.2.7). Για τα νέα και ριζικά ανακαινιζό-μενα κτίρια, όταν υπάρχουν διαθέσιμεςτεχνικές προδιαγραφές για τους υαλοπί-νακες, ελέγχονται και επιβεβαιώνονταιαπό τον επιθεωρητή.• Η θερμοχωρητικότητα των δομικώνστοιχείων του κτιρίου. Για τον προσδιο-ρισμό της θερμοχωρητικότητας του κτι-ρίου ή της θερμικής ζώνης, λαμβάνο-νται υπόψη όλα τα δομικά στοιχεία πουβρίσκονται προς το εξωτερικό (τοιχο-ποιίες, οροφές, δάπεδα) και το εσωτερι-κό (εσωτερικοί τοίχοι, δάπεδα) του κτι-ρίου ή της θερμικής ζώνης. ΣτηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παράγραφος

3.2.4) δίνονται εναλλακτικά τυπικέςτιμές της ανηγμένης θερμοχωρητικότη-τας κτιρίων ανάλογα με τον τύπο τηςκατασκευής, προκειμένου να χρησιμο-ποιηθούν στους υπολογισμούς.• Ο συντελεστής απορροφητικότηταςστην ηλιακή ακτινοβολία των αδιαφα-νών δομικών στοιχείων. Ο συντελεστήςαυτός εξαρτάται κυρίως από την υφή(τραχιά ή λεία) και το χρώμα της εξωτε-ρικής τελικής επιφάνειας. ΣτηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παράγραφος3.2.5) δίνονται τυπικές τιμές της απορ-ροφητικότητας στην ηλιακή ακτινοβο-λία για διάφορους τρόπους διαμόρφω-σης των εξωτερικών επιφανειών τωνκτιρίων.• Ο συντελεστής εκπομπής στη θερμικήακτινοβολία των εξωτερικών επιφανει-ών. Ο συντελεστής αυτός διαφοροποι-είται ανάλογα με το δομικό υλικό και τηντελική διαμόρφωση της επιφάνειας.Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παρά-γραφος 3.2.6) δίνονται τυπικές τιμέςτου συντελεστή θερμικής ακτινοβολίαςγια διάφορους τρόπους διαμόρφωσης

των εξωτερικών επιφανειών.Πρέπει να επισημανθεί ότι στην πράξηοι περισσότερες από τις παραπάνωθερμοφυσικές ιδιότητες των δομικώνστοιχείων του κτιρίου δεν μπορούν ναμετρηθούν με ακρίβεια (απαιτούνταιμακροχρόνιες μετρήσεις σε πειραματικόεπίπεδο), αλλά ούτε να εκτιμηθούνεύκολα λόγω έλλειψης δεδομένων. Γιατο λόγο αυτό στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, δίνονται όλα τα απαραίτηταεφόδια στον επιθεωρητή για τον προσ-διορισμό των απαραίτητων παραμέ-τρων και για κάθε τύπο δομικού στοιχεί-ου με προσεγγιστικό τρόπο, ιδιαίτεραστην περίπτωση των υφιστάμενων κτι-ρίων. Οι επιθεωρητές υποχρεούνται ναεφαρμόζουν τις οδηγίες αυτές, ώστε ναμηδενίζεται το ενδεχόμενο αποκλίσεωντων εξαγόμενων αποτελεσμάτων λόγωτου υποκειμενικού παράγοντα (διαφο-ρετικής εκτίμησης) και να διασφαλίζεταιη ομοιομορφία και η συνεκτικότητα τωνδεδομένων εισόδου. Με αυτό τοντρόπο, διασφαλίζεται επίσης και ο ίδιοςο επιθεωρητής σε κάθε περίπτωση επα-νελέγχου.Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΤεχνικήΟδηγία τα κτίρια χωρίζονται σε 3 γενι-κές κατηγορίες ανάλογα με τη χρονολο-γία κατασκευής και σε υποκατηγορίεςανάλογα με την ποιότητα θερμομονωτι-κής προστασίας. Για κάθε περίπτωση, οσυντελεστής θερμοπερατότητας είτευπολογίζεται σύμφωνα με τηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-2/2010, αν υπάρχουντα διαθέσιμα στοιχεία, είτε εκτιμάταιαπό τους σχετικούς πίνακες τηςΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παράγραφος3.2.2).Στα υφιστάμενα κτίρια, ο προσδιορι-σμός των θερμοφυσικών ιδιοτήτωνκάθε αδιαφανούς κατακόρυφου και ορι-ζόντιου δομικού στοιχείου αφορά στηνεκτίμηση του συντελεστή θερμοπερα-τότητας του δομικού στοιχείου και τουγραμμικού συντελεστή θερμογεφυρών.Ο συντελεστής θερμοπερατότηταςμπορεί να προσδιοριστεί με τη βοήθειασχετικών πινάκων που περιλαμβάνονταιστην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (παρά-γραφος 3.2) σε συνάρτηση του βαθμούθερμομονωτικής προστασίας που παρέ-χει το δομικό στοιχείο και την κατασκευ-αστική του διαμόρφωση στις περιπτώ-σεις γειτνίασής του με τον εξωτερικόαέρα, με μη θερμαινόμενο χώρο και μετο έδαφος. Ειδικά για τα κτίρια πουμελετήθηκαν σύμφωνα με τον Κανονι-σμό Θερμομόνωσης Κτιρίων (Κ.Θ.Κ.)



και δεν αμφισβητείται η εφαρμογή τηςμελέτης θερμομόνωσης στην κατα-σκευή, ο επιθεωρητής μπορεί να λάβειτους συντελεστές θερμοπερατότηταςτων δομικών στοιχείων ίσους με αυτούςπου προβλέπει η μελέτη. Εάν η μελέτηδεν υφίσταται, π.χ. λόγω απώλειας ήκαταστροφής, τότε ο επιθεωρητήςμπορεί να λάβει ως συντελεστή θερμο-περατότητας του δομικού στοιχείου τομέγιστο επιτρεπόμενο που προβλέπεταιαπό τον Κ.Θ.Κ. για τον τύπο του δομι-κού στοιχείου και την κλιματική ζώνητου κτιρίου. Οι γραμμικές θερμογέφυ-ρες υπεισέρχονται στον υπολογισμότων θερμικών απωλειών μόνο στηνπερίπτωση δομικών στοιχείων πουπαρέχουν κάποια θερμομονωτική προ-στασία, έστω και ανεπαρκή. Ποσοτικά,η συνεισφορά τους στη διαμόρφωσητων θερμικών απωλειών γίνεται με τηνπροσαύξηση του συντελεστή θερμοπε-ρατότητας του δομικού στοιχείου κατά0,10W/m2K.Για τα νέα ή ριζικά ανακαινιζόμενα κτί-ρια, ο προσδιορισμός των απαιτούμε-νων για τους υπολογισμούς θερμοφυσι-κών παραμέτρων και ιδιοτήτων γίνεταιβάσει των τεχνικών χαρακτηριστικώνκαι των προδιαγραφών που αναγράφο-νται στα σχετικά πιστοποιητικά που πρέ-πει να προσκομίζονται στον κατασκευα-στή / ιδιοκτήτη από τους προμηθευτέςυλικών κατά την κατασκευή του κτιρίου.Τα πιστοποιητικά είναι υποχρεωτικά καιθα πρέπει να φυλάσσονται από τον ιδιο-κτήτη. Βάσει αυτών των στοιχείων, οεπιθεωρητής ελέγχει την ποιότητακατασκευής του κτιρίου. Παράλληλα, οεπιθεωρητής θα πρέπει να έχει στη διά-θεσή του και τα δελτία αποστολής τωνδομικών υλικών που σχετίζονται άμεσαμε την ενεργειακή συμπεριφορά του κτι-ρίου στο έργο, ώστε εκτός από την ποι-ότητα, να μπορεί να διασταυρώσει καιτην ποσότητα των υλικών που χρησιμο-ποιήθηκαν σε σχέση με αυτή που προ-βλεπόταν από τη μελέτη. Στην περίπτω-ση που από τη διασταύρωση των στοι-χείων δεν προκύψει σημαντική απόκλι-ση, ο επιθεωρητής μπορεί να εισαγάγειστο λογισμικό τα θερμοφυσικά χαρα-κτηριστικά των δομικών στοιχείων τουκτιρίου, τα οποία εκτιμήθηκαν κατά τημελέτη ενεργειακής απόδοσης του κτι-ρίου (συντελεστής θερμοπερατότητας,γραμμικές θερμογέφυρες).Στην περίπτωση που η εφαρμογή τηςμελέτης ενεργειακής απόδοσης δεν τίθε-ται εμφανώς υπό αμφισβήτηση, αλλά

δεν είναι εφικτή η εύρεσή της π.χ. λόγωαπώλειας ή καταστροφής, ο επιθεωρη-τής μπορεί να θεωρήσει το συντελεστήθερμοπερατότητας των δομικών στοι-χείων ίσο με το μέγιστο επιτρεπόμενοπου προβλέπεται από τον Κ.ΕΝ.Α.Κ. γιατην κλιματική ζώνη που εντάσσεται τοπρος επιθεώρηση κτίριο. Η εκτίμησητου μήκους και του γραμμικού συντελε-στή θερμοπερατότητας των θερμογε-φυρών γίνεται στην περίπτωση αυτήαναλυτικά από τον επιθεωρητή.Σε οποιαδήποτε περίπτωση ο ιδιοκτή-της θελήσει να κάνει αναλυτική μελέτηκαι προσδιορισμό των πραγματικώνθερμοφυσικών ιδιοτήτων και της ποιό-τητας κατασκευής των δομικών στοιχεί-ων του κτιρίου,μπορεί να προβεί σε δια-δικασίες μέτρησης από αρμόδιο μηχανι-κό. Για παράδειγμα, για τον προσδιορι-σμό της ποιότητας κατασκευής μια τοι-χοποιίας (δρομική, μπατική, κ.τ.λ.) μπο-ρεί να χρησιμοποιηθούν καταστρεπτι-κές μέθοδοι, όπως είναι η λήψη δοκιμί-ου (καρότο), ή, σε κάποιες περιπτώσεις,μπορεί να γίνει και προσδιορισμός μόνοαπό το πάχος της τοιχοποιίας. Ακόμαόμως και σε αυτές τις περιπτώσεις οιδειγματοληπτικές μετρήσεις δεν μπο-ρούν να δώσουν την ακριβή εικόνα γιαόλο το κτιριακό κέλυφος. Η ίδια τοιχο-ποιία, σε πολλές περιπτώσεις, παρου-σιάζει διαφοροποιήσεις και ασυνέχειαστον τρόπο δόμησης και στην ποιότητακατασκευής.Εφόσον, όμως, ο ιδιοκτήτης προσκομί-σει στον επιθεωρητή έγγραφα αποδει-κτικά στοιχεία, από αρμόδιο μηχανικό,που αναμφισβήτητα αποδεικνύουν ότιτα θερμοφυσικά χαρακτηριστικά τωνυλικών που χρησιμοποιήθηκαν έχουνκαλύτερες τιμές των καθορισμένων καιπροτεινόμενων στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 (πίνακας 3.5), ο επιθεωρητήςοφείλει να διεξαγάγει τον έλεγχο καιτους υπολογισμούς βάσει αυτών τωνστοιχείων.

6. Αεροστεγανότητα κτιρίουΗ αεροστεγανότητα ενός κτιρίου εξαρ-τάται από το είδος των κουφωμάτων(ανοιγόμενα, συρόμενα επάλληλα,συρόμενα χωνευτά), την ποιότητα τωνχαραμάδων των ανοιγμάτων (ύπαρξηψυκτρών), τη συναρμογή των κουφω-μάτων με την τοιχοποιία, το είδος τουπλαισίου (μεταλλικό, συνθετικό, ξύλινο),την επιφάνεια και τον προσανατολισμότων κουφωμάτων, καθώς επίσης καιαπό τις θυρίδες αερισμού (π.χ. εστιών

καύσης) που πιθανόν υπάρχουν στο κτί-ριο. Ο αθέλητος αερισμός που προκύ-πτει λόγω διείσδυσης του αέρα με τουςπαραπάνω τρόπους εξαρτάται από πολ-λές συνιστώσες και για το λόγο αυτό δενμπορεί εύκολα να εκτιμηθεί. Στην πράξη,για τον υπολογισμό της διείσδυσης αέραχρησιμοποιούνται διάφορες εμπειρικέςσχέσεις παραμετροποιημένες.Η μέτρηση της αεροστεγανότητας τωνανοιγμάτων ενός κτιρίου κατά την ενερ-γειακή επιθεώρηση δεν είναι εύκολαεφικτή. Ακόμα όμως και στις περιπτώ-σεις πιστοποιημένων ως προς τηναεροστεγανότητα τους κουφωμάτων, ηδιείσδυση του αέρα δεν μπορεί ναπροσδιοριστεί, αφού εξαρτάται και απότην τελική θέση των κουφωμάτων στοκτιριακό κέλυφος, τη δυνατότητα δια-μπερούς αερισμού, κ.α.Στην παράγραφο 3.4.2 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010 δίνεται αναλυτικά ο τρό-πος προσδιορισμού του αερισμού λόγωχαραμάδων από τα κουφώματα ενόςκτιρίου, ανάλογα με τον τύπο του κου-φώματος, την ανεμόπτωση και το υλικότου πλαισίου, καθώς επίσης και λόγωτης διείσδυσης του αέρα από τις θυρί-δες αερισμού. Σε περίπτωση που δενυπάρχει μελέτη ενεργειακής απόδοσηςμε αναλυτικούς υπολογισμούς του αερι-σμού λόγω χαραμάδων, ο επιθεωρητήςγια τους υπολογισμούς λαμβάνει τιςτιμές των πινάκων που δίνονται στηνπαράγραφο 3.4.2 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.

7. Συστήματα σκιασμούΟ βέλτιστος σχεδιασμός ενός κτιρίουπρέπει να εξασφαλίζει τον ηλιασμό κατάτη χειμερινή περίοδο και την ηλιοπρο-στασία (σκιασμό) κατά τη θερινή περίο-δο. Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται ηζήτηση για θερμική και ψυκτική ενέρ-γεια αντίστοιχα.Η σκίαση των επιφανειών του κτιρίουλαμβάνεται υπόψη στους υπολογισμούςτης ενεργειακής απόδοσης μέσω τωνεποχικών συντελεστών σκίασης (χειμε-ρινή, θερινή περίοδος). Τρεις είναι οιβασικοί συντελεστές σκίασης μιας επι-φάνειας:• Ο συντελεστής σκίασης λόγω περι-βάλλοντα χώρου, ο οποίος εξαρτάταιαπό τη γωνία θέασης του γειτονικούεμποδίου.• Ο συντελεστής σκίασης λόγω οριζό-ντιων εξωτερικών σκιάστρων, ο οποίοςεξαρτάται από τη γωνία θέασης τουοριζόντιου σταθερού σκιάστρου (πρό-



βολος, τέντα, κ.τ.λ.).• Ο συντελεστής σκίασης λόγω τωνπλευρικών εξωτερικών σκιάστρων, οοποίος εξαρτάται από τη γωνία θέασηςτης πλευρικής προεξοχής.Ως εξωτερικά σκίαστρα λαμβάνονταιμόνο οι σταθερές διατάξεις που διαθέ-τει ένα κτίριο ανά προσανατολισμό επι-φάνειας, οι εξωτερικές περσίδες και οιτέντες. Ειδικά στην τελευταία περίπτω-ση, ο συντελεστής σκίασης αφορά μόνοστην περίοδο ψύξης. Τα εσωτερικάσκίαστρα ή τα προστατευτικά φύλλατων ανοιγμάτων δεν λαμβάνονταιυπόψη στον προσδιορισμό των συντε-λεστών σκιασμού. Οι εποχικοί συντελεστές σκίασης προσ-διορίζονται σύμφωνα με την Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010, παράγραφος 3.3 ανάλογαμε τον προσανατολισμό της επιφάνειαςκαι τη γεωμετρία της διάταξης που προ-σφέρει σκιασμό. Για τα νέα και ριζικά ανα-καινιζόμενα κτίρια, ο επιθεωρητής μπορείνα χρησιμοποιήσει τις τιμές που περιλαμ-βάνονται στη μελέτη ενεργειακής απόδο-σης του κτιρίου.Ο υπολογισμός των παραπάνω συντελε-στών γίνεται ανά δομικό στοιχείο και προ-σανατολισμό. Για λόγους απλοποίησης,στην περίπτωση δομικών στοιχείων μεσυντελεστή θερμοπερατότητας μικρότε-ρο από 0,6W/m2K, ο συντελεστής σκία-σης μπορεί να θεωρηθεί ίσος με 0,9.

8. Σύστημα θέρμανσης χώρωνΩς σύστημα θέρμανσης χώρων νοείταικάθε σύστημα που παράγει και διανέμειθερμική ενέργεια μέσα στο κτίριο. Σε περί-πτωση που ένα κτίριο δε διαθέτει σύστη-μα θέρμανσης, για τους υπολογισμούςτης ενεργειακής απόδοσης θεωρείται ότιθερμαίνεται σύμφωνα με τα όσα ορίζο-νται στον Κ.ΕΝ.Α.Κ.και στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010, παράγραφος 4.1.Κατά την επιθεώρηση του κτιρίου κατα-γράφονται στο έντυπο τα δεδομένα τουσυστήματος θέρμανσης του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης. Σε περίπτωση πουυπάρχει μελέτη θέρμανσης, ο επιθεωρη-τής επιβεβαιώνει και καταγράφει τατεχνικά χαρακτηριστικά του συστήματοςθέρμανσης και εκτιμάει τα απαραίτηταδεδομένα για τους υπολογισμούς σύμ-φωνα με την Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.Το σύστημα θέρμανσης του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης χωρίζεται σε τρειςτομείς, οι οποίοι αναλύονται παρακάτω,καταγράφοντας παράλληλα για τονκαθένα ορισμένες παραμέτρους:• Μονάδες παραγωγής θερμότητας:

κεντρικά συστήματα παραγωγής θερμό-τητας όπως λέβητες ή αντλίες θερμότη-τας, τοπικές μονάδες παραγωγής θερ-μότητας όπως αερίου, ηλεκτρικά σώμα-τα, τοπικές αντλίες θερμότητας, κ.τ.λ.• Δίκτυο διανομής θερμότητας: οισωληνώσεις μεταφοράς θερμού μέσου(νερό, κ.ά.), αεραγωγοί διανομής κλιμα-τιζόμενου αέρα, κ.τ.λ.• Μονάδες εκπομπής θερμότητας: θερ-μαντικά σώματα, στοιχείο μονάδας ανε-μιστήρα, ενδοδαπέδιο σύστημα, επιτοί-χιο σύστημα κ.τ.λ.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από τη μονάδαπαραγωγής θερμότητας χρησιμοποιού-νται τα δεδομένα για το συντελεστήθερμικής απόδοσης της μονάδας (π.χ.για λέβητας (ng), αντλία θερμότητας(COP), εστίες καύσης, κ.α.), το είδοςκαυσίμου, τα βοηθητικά ηλεκτρικάσυστήματα, τις ώρες λειτουργίας τωνβοηθητικών συστημάτων, το ποσοστότου θερμικού φορτίου για το κτίριο ή τηθερμική ζώνη που καλύπτει κάθε μονά-δα παραγωγής θέρμανσης, ενώ συνυ-πολογίζεται και η ενδεχόμενη χρήσηηλιακών συλλεκτών για θέρμανση τωνχώρων. Στην παράγραφο 4.1. τηςΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 δίνεται αναλυ-τική περιγραφή για τον προσδιορισμότης θερμικής απόδοσης μιας μονάδαςπαραγωγής θερμότητας. Ιδιαίτερα γιαμονάδες λέβητα-καυστήρα, για τονπροσδιορισμό της θερμικής απόδοσηςπρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οιμετρήσεις από την ανάλυση καυσαε-ρίων που επιβάλλεται για όλες τις στα-θερές εστίες καύσης κλειστού τύπου.Επίσης, στην παράγραφο 4.5 τηςΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 δίνεται αναλυ-τική περιγραφή για τον προσδιορισμότων δεδομένων για τα βοηθητικάσυστήματα θέρμανσης.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από το δίκτυοδιανομής θερμότητας χρησιμοποιού-νται τα δεδομένα για τους συντελεστέςθερμικής απόδοσης του δικτύου διανο-μής, οι οποίοι εκτιμώνται λαμβάνονταςυπόψη τις απώλειες από σωληνώσειςκαι αεραγωγούς, τη θερμοκρασία τουρευστού μέσου διανομής, το μήκος τουδικτύου θέρμανσης. Ο ενεργειακός επι-θεωρητής λαμβάνει υπόψη τα πιο πάνωδεδομένα από τη μελέτη ενεργειακήςαπόδοσης, εφόσον υπάρχει, αφού ελέγ-ξει την ορθότητά τους, αλλιώς χρησιμο-ποιεί τις παραμετροποιημένες ανά περί-πτωση τιμές που δίνονται στην

Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 στην παρά-γραφο 4.3.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από τις τερματι-κές μονάδες θέρμανσης χρησιμοποιού-νται τα δεδομένα για το συντελεστήθερμικής απόδοσης των τερματικώνμονάδων θέρμανσης, ανάλογα τοντύπο, το σύστημα ελέγχου (θερμοστά-της κ.α.), τη θέση στο χώρο και τη θερ-μοκρασία λειτουργίας. Ο ενεργειακόςεπιθεωρητής λαμβάνει υπόψη τα πιοπάνω δεδομένα από τη μελέτη ενεργει-ακής απόδοσης, εφόσον υπάρχει, αφούελέγξει την ορθότητά τους, αλλιώς χρη-σιμοποιεί τις παραμετροποιημένες τιμέςανά περίπτωση που δίνονται στηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 στην παρά-γραφο 4.4.2.

9. Συστήματα ψύξης χώρωνΩς σύστημα ψύξης χώρων νοείται κάθεσύστημα που παράγει και διανέμειψυκτική ενέργεια μέσα στο κτίριο. Σεπερίπτωση που ένα κτίριο δεν διαθέτεισύστημα ψύξης, για τους υπολογισμούςτης ενεργειακής απόδοσης θεωρείταιότι ψύχεται σύμφωνα με τα όσα ορίζο-νται στον Κ.ΕΝ.Α.Κ. και στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701- 1/2010, παράγραφο 4.2.Κατά την επιθεώρηση του κτιρίου κατα-γράφονται στο έντυπο τα δεδομένα τουσυστήματος ψύξης του κτιρίου ή τηςθερμικής ζώνης. Σε περίπτωση πουυπάρχει μελέτη ψύξης χώρων, ο επιθε-ωρητής επιβεβαιώνει και καταγράφει τατεχνικά χαρακτηριστικά του συστήμα-τος ψύξης χώρων και εκτιμάει τα απα-ραίτητα δεδομένα για τους υπολογι-σμούς από τη σχετική Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010. Το σύστημα ψύξης του κτιρίουή της θερμικής ζώνης χωρίζεται σετρεις τομείς, οι οποίοι αναλύονταιπαρακάτω, καταγράφοντας παράλληλαγια τον καθένα ορισμένες παραμέ-τρους:• Μονάδες παραγωγής ψύξης: κεντρικάσυστήματα παραγωγής ψύξης, όπωςψύκτες ή αντλίες θερμότητας, τοπικέςμονάδες παραγωγής ψύξης (τοπικέςαντλίες θερμότητας).• Δίκτυο διανομής ψύξης: οι σωληνώ-σεις μεταφοράς ψυχρού μέσου (νερό,κ.ά.), αεραγωγοί διανομής κλιματιζόμε-νου αέρα, κ.τ.λ.• Μονάδες εκπομπής ψύξης: στοιχείομονάδας ανεμιστήρα, ενδοδαπέδιοσύστημα, επιτοίχιο σύστημα κ.τ.λ.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από τη μονάδα


παραγωγής ψύξης, χρησιμοποιούνταιτα δεδομένα για το δείκτη ενεργειακήςαπόδοσης EER της μονάδας, το είδοςκαυσίμου, τα βοηθητικά ηλεκτρικάσυστήματα, τις ώρες λειτουργίας τωνβοηθητικών συστημάτων ψύξης, τοποσοστό του ψυκτικού φορτίου για τοκτίριο ή τη θερμική ζώνη που καλύπτεικάθε μονάδα παραγωγής ψύξης. ΣτηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 στην παρά-γραφο 4.2. δίνεται αναλυτική περιγρα-φή για τον προσδιορισμό της ψυκτικήςαπόδοσης μιας μονάδας παραγωγήςψύξης. Επίσης, στην παράγραφο 4.5της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, δίνεταιαναλυτική περιγραφή για τον προσδιο-ρισμό των δεδομένων για τα βοηθητικάσυστήματα ψύξης.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από το δίκτυοδιανομής ψύξης χρησιμοποιούνται ταδεδομένα για τους συντελεστές ψυκτι-κής απόδοσης του δικτύου διανομής, οιοποίοι εκτιμώνται λαμβάνοντας υπόψητις ψυκτικές απώλειες από σωληνώσειςκαι αεραγωγούς, τη θερμοκρασία τουρευστού μέσου διανομής, το μήκος τουδικτύου διανομής ψύξης. Ο ενεργειακόςεπιθεωρητής λαμβάνει υπόψη τα πιοπάνω δεδομένα από τη μελέτη ενεργει-ακής απόδοσης, εφόσον υπάρχει, αφούελέγξει την ορθότητά τους, αλλιώς χρη-σιμοποιεί τις παραμετροποιημένες τιμέςανά περίπτωση που δίνονται στηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 στην παρά-γραφο 4.3.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από τις τερματι-κές μονάδες ψύξης χρησιμοποιούνται ταδεδομένα για το συντελεστή ψυκτικήςαπόδοσης των τερματικών μονάδωνψύξης, ανάλογα τον τύπο, το σύστημαελέγχου (θερμοστάτης κ.α.), τη θέσηστο χώρο και τη θερμοκρασία λειτουρ-γίας. Ο ενεργειακός επιθεωρητής λαμ-βάνει υπόψη τα πιο πάνω δεδομένα απότη μελέτη ενεργειακής απόδοσης, εφό-σον υπάρχει, αφού ελέγξει την ορθότη-τά τους, αλλιώς χρησιμοποιεί τις παρα-μετροποιημένες τιμές ανά περίπτωση,οι οποίες δίνονται στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010 στην παράγραφο 4.4.3.

10. Συστήματα μηχανικού αερισμούΤα συστήματα μηχανικού αερισμού εξυ-πηρετούν τις ανάγκες παροχής νωπούαέρα, ιδίως κτιρίων του τριτογενούςτομέα. Τα κτίρια κατοικίας καλύπτουντις ανάγκες για νωπό αέρα μέσω φυσι-

κού αερισμού.Ο αερισμός ενός κτιρίου μπορεί να γίνειμέσω ενός αυτόνομου τοπικού ή κεντρι-κού συστήματος αερισμού (προσαγωγήνωπού αέρα χωρίς άλλη επεξεργασίαεκτός από φιλτράρισμα του αέρα) ή/καισυστήματος εξαερισμού (απαγωγή καιαπόρριψη εσωτερικού αέρα) ή/καιμέσω δικτύου αερισμού με κεντρική κλι-ματιστική μονάδα (Κ.Κ.Μ.) διαχείρισηςαέρα (θέρμανσης, ψύξης, ύγρανσης,αφύγρανσης και φιλτράρισμα αέρα),δηλαδή πλήρης κλιματισμός και προσα-γωγή του απαιτούμενου νωπού αέραγια το κτίριο ή την θερμική ζώνη.Για κάθε κτίριο τριτογενούς τομέα ήκάθε θερμική ζώνη αυτού, ο επιθεωρη-τής καταγράφει στο σχετικό έντυπο επι-θεώρησης τα απαιτούμενα δεδομένα,όπως τον τύπο μηχανικού αερισμού,την παροχή νωπού αέρα, τη θερμοκρα-σία προσαγωγής για κάθε εποχή (ανπρόκειται για ΚΚΜ), το χρόνο λειτουρ-γίας του συστήματος (ίδιος με τονχρόνο λειτουργίας του κτιρίου), τηνισχύ των ανεμιστήρων, την απόδοσηανάκτησης αν υπάρχει, την απόδοσηανακυκλοφορίας αν υπάρχει, κ.τ.λ. Γιατον προσδιορισμό των πιο πάνω δεδο-μένων, τα οποία χρησιμοποιούνται γιατους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, υπάρχει αναλυ-τική περιγραφή στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010 στην παράγραφο 4.6.

11. Σύστημα ύγρανσης χώρωνΤο σύστημα ύγρανσης του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης καλύπτει τις ανά-γκες για ύγρανση του εσωτερικού αέρα,σε συνδυασμό με το σύστημα μηχανι-κού αερισμού. Οι ανάγκες για ύγρανσητου αέρα των χώρων ενός κτιρίου προ-κύπτουν σε σχέση με την υγρασία τουαέρα της περιοχής που βρίσκεται το κτί-ριο και τις επιθυμητές εσωτερικές συν-θήκες υγρασίας, οι οποίες ορίζονταιστην παράγραφο 2.4.2 (πίνακας 2.2)της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.Κατά την επιθεώρηση καταγράφεται τοσύστημα παραγωγής υγρασίας, τοοποίο μπορεί να είναι μια κεντρική μονά-δα ατμοπαραγωγής ή, συνηθέστερα,ένα τοπικό σύστημα ψεκασμού μεπαραγωγή ατμού με ηλεκτρική αντίστα-ση. Στην παράγραφο 4.7 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010 αναλύονται όλες οιπαράμετροι του συστήματος ύγρανσηςπου χρησιμοποιούνται για τους υπολο-γισμούς της ενεργειακής απόδοσης τουκτιρίου.

Το σύστημα παραγωγής υγρασίας απο-τελείται από δύο τομείς:• Μονάδα παραγωγής υγρασίας(ατμού): Χρειάζεται ο προσδιορισμόςτου συντελεστή θερμικής απόδοσηςτης μονάδας παραγωγής, το είδος καυ-σίμου και η απαιτούμενη παροχή υγρα-σίας στους χώρους.• Δίκτυο διανομής ατμού: Χρειάζεται οπροσδιορισμός του συντελεστή θερμι-κής απόδοσης του δικτύου διανομής, οοποίος προσδιορίζεται σε σχέση με τηθερμοκρασία του δικτύου και την ποιό-τητα της θερμομόνωσης.

12. Σύστημα παραγωγής ζεστούνερού χρήσης - ΖΝΧΚατά την επιθεώρηση του κτιρίου κατα-γράφονται τα δεδομένα του ηλιοθερμι-κού συστήματος παραγωγής ζεστούνερού χρήσης του κτιρίου ή της θερμι-κής ζώνης (εφόσον υφίσταται), σύμφω-να με τα όσα αναφέρονται στην σχετικήμελέτη και ακολουθεί επιβεβαίωση τωνδεδομένων από τον επιθεωρητή. Αν δενυπάρχει μελέτη για τα ηλιοθερμικάσυστήματα ενός κτιρίου, τότε ο επιθεω-ρητής καταγράφει όσα από τα τεχνικάχαρακτηριστικά του ηλιοθερμικούσυστήματος είναι διαθέσιμα και εκτιμά-ει τα απαραίτητα δεδομένα για τουςυπολογισμούς, σύμφωνα με τα όσααναφέρονται στη σχετική παράγραφο5.3.1 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.Κατόπιν, καταγράφονται τα δεδομένατου συμβατικού συστήματος παραγω-γής ζεστού νερού χρήσης του κτιρίου ήτης θερμικής ζώνης. Σε περίπτωση πουυπάρχει μελέτη για το σύστημα ΖΝΧ, οεπιθεωρητής επιβεβαιώνει και καταγρά-φει τα τεχνικά χαρακτηριστικά τουσυστήματος και εκτιμάει τα απαραίτηταδεδομένα για τους υπολογισμούς απότην παράγραφο 4.8 στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010. Το σύστημαΖΝΧ του κτιρίου ή της θερμικής ζώνηςχωρίζεται σε τρεις τομείς, οι οποίοι ανα-λύονται στη συνέχεια, καταγράφονταςγια καθένα ορισμένες παραμέτρους:• Μονάδα παραγωγής ζεστού νερούχρήσης: κεντρικά συστήματα παραγω-γής ΖΝΧ όπως λέβητες ή αντλίες θερ-μότητας, τοπικές μονάδες παραγωγήςΖΝΧ όπως μονάδες αερίου, ηλεκτρικοίθερμαντήρες, ταχυθερμαντήρες, κ.ά.• Δίκτυο διανομής θερμότητας: οισωληνώσεις μεταφοράς θερμού μέσου(νερό, κ.ά.), κ.τ.λ.• Τερματική μονάδας απόδοσης θερμό-τητας για ΖΝΧ: θερμαντήρες με εναλ-



λάκτη ή με ηλεκτρική αντίσταση ή άλλοσύστημα αποθήκευσης.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, από το σύστημαπαραγωγής ΖΝΧ χρησιμοποιούνται ταδεδομένα για το συντελεστή θερμικήςαπόδοσης της μονάδας παραγωγήςΖΝΧ, το είδος καυσίμου (ηλεκτρικό,πετρέλαιο, κ.ά.), το ποσοστό του θερμι-κού φορτίου για ΖΝΧ που καλύπτει τοσύστημα, τη θερμική απόδοση τουδικτύου διανομής ΖΝΧ, τη θερμική από-δοση των τερματικών μονάδων απόδο-σης θερμότητας (αποθήκευσης) γιαΖΝΧ.Ο υπολογισμός του φορτίου για ΖΝΧ σεένα κτίριο γίνεται με βάση την κατανά-λωση ΖΝΧ ανά χρήση κτιρίου, η οποίαορίζεται στην παράγραφο 2.7 τηςΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, καθώς επίσηςκαι τις θερμοκρασίες του νερού στοδίκτυο της περιοχής.

13. Σύστημα ΦωτισμούΚατά τους υπολογισμούς της ενεργεια-κής απόδοσης ενός κτιρίου (που δενχρησιμοποιείται ως κατοικία) λαμβάνο-νται υπόψη τα συστήματα φωτισμού,τόσο για την κατανάλωση ηλεκτρικήςενέργειας του κτιρίου ή της θερμικήςζώνης (εκτός των κατοικιών), όσο καιγια τη συνεισφορά τους στα εσωτερικάθερμικά φορτία του κτιρίου. Ο επιθεω-ρητής καταγράφει όλα τα συστήματαγενικού φωτισμού στο χώρο και ιδίωςτα χαρακτηριστικά που ακολουθούν, ταοποία χρησιμοποιούνται για τους υπο-λογισμούς ενεργειακής απόδοσης:• Εγκατεστημένη ισχύς των φωτιστικώνλαμπτήρων. Από τα τεχνικά χαρακτηρι-στικά των λαμπτήρων αποτυπώνεταιαναλυτικά η ηλεκτρική ισχύς τους και ηφωτιστική τους απόδοση (φωτεινή δρα-στικότητα) σε lumen/W.• Ποσοστό του κτιρίου ή της θερμικήςζώνης που λαμβάνεται ως ζώνη φυσι-κού φωτισμού. Στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, παράγραφος 5.1.3.2, περιγρά-φεται ο προσδιορισμός των ζωνώνφυσικού φωτισμού.• Διατάξεις αυτόματου ελέγχου τουσυστήματος φωτισμού, περιλαμβανο-μένων και των διατάξεων ελέγχου φυσι-κού φωτισμού χώρων: λουξόμετρα(στάθμη φωτισμού), χρονοδιακόπτεςκ.ά.• Σύστημα απομάκρυνσης της εκλυόμε-νης θερμότητας από τα φωτιστικά, σεπερίπτωση που υπάρχει στο κτίριο.• Ύπαρξη συστήματος φωτισμού ασφα-

λείας στο κτίριο ή την θερμική ζώνη.• Η ύπαρξη συστήματος εφεδρείας γιατην κάλυψη των αναγκών φωτισμούτων χώρων.Για τους υπολογισμούς της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου, λαμβάνεταιυπόψη και η περίοδος αξιοποίησης τουφυσικού φωτισμού και η περίοδος χρή-σης του τεχνητού φωτισμού. Αυτές οιπαράμετροι είναι καθορισμένες ανάχρήση κτιρίου και λαμβάνονται από τονπίνακα 5.2 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.Στο λογισμικό οι τιμές εισάγονται αυτό-ματα και σε σχέση με το ποσοστό τωνχώρων που λαμβάνεται σαν ζώνη φυσι-κού φωτισμού.Επισημαίνεται ξανά ότι τα παραπάνωδεν εφαρμόζονται σε κτίρια κατοικίας.

14. Διατάξεις αυτομάτου ελέγχουΗ χρήση διατάξεων αυτομάτου ελέγχουκαι διαχείρισης ενέργειας (BEMS) μειώ-νει την τελική κατανάλωση ενέργειαςτου κτιρίου, της οποίας ο ακριβήςπροσδιορισμός είναι αρκετά πολύπλο-κος, γιατί υπεισέρχονται πολλές παρά-μετροι. Σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρό-τυπα και τη μέχρι σήμερα πρακτική,ανάλογα με τις διατάξεις αυτομάτουελέγχου που διαθέτει ένα κτίριο, κατα-τάσσεται σε μια από τις κατηγορίες Α, Β,Γ ή Δ, όπως περιγράφονται στον πίνακα5.5, στην παράγραφο 5.2 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010. Για να καταταχθεί ένακτίριο σε μια από τις κατηγορίες αυτές,θα πρέπει να διαθέτει όλες τις διατάξειςαυτοματισμών (τοπικές ή κεντρικές)που αντιστοιχούν στην κατηγορία αυτή,αλλιώς κατατάσσεται στην αμέσωςχαμηλότερη.Η κατηγορία του κτιρίου σε σχέση με τιςδιατάξεις αυτομάτου ελέγχου που δια-θέτει προσδιορίζεται από τον επιθεω-ρητή με την εξακρίβωση ύπαρξης καισωστής λειτουργίας των διατάξεωναυτών.

15. Συστήματα συμπαραγωγήςηλεκτρισμού & θερμότητας - ΣΗΘΠροκειμένου να προσδιοριστεί η συνει-σφορά ενός συστήματος συμπαραγω-γής ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ)σε ένα κτίριο, κατά τους υπολογισμούςχρησιμοποιούνται διάφορα δεδομένα,τα οποία προσδιορίζονται από τις τεχνι-κές προδιαγραφές του κατασκευαστήεάν υπάρχουν. Τα απαιτούμεναδεδομένα είναι:• η κατανάλωση καυσίμου του συστή-

ματος,• ο ονομαστικός ηλεκτρικός βαθμόςαπόδοσης του συστήματος,• ο ονομαστικός θερμικός βαθμός από-δοσης του συστήματος,• το ποσοστό και το είδος θερμικούφορτίου (θέρμανση χώρων, ΖΝΧ) πουκαλύπτει το ΣΗΘ.Για την περίπτωση προτεινόμενηςλύσης ενεργειακής αναβάθμισης τουκτιρίου, μπορούν να χρησιμοποιηθούνοι τιμές της θερμικής και ηλεκτρικήςαπόδοσης συστήματος ΣΗΘ που δίνο-νται στον πίνακα 5.14 της παραγράφου5.4 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.

16. Συστήματα ανανεώσιμωνπηγών ενέργειας – Α.Π.Ε.Η χρήση συστημάτων ανανεώσιμωνπηγών ενέργειας (Α.Π.Ε.), μειώνει τηνκατανάλωση συμβατικής ενέργειας στοκτίριο. Κατά την ενεργειακή επιθεώρη-ση καταγράφονται όλα τα δεδομένατων συστημάτων Α.Π.Ε. που υπάρχουνστο κτίριο και χρησιμοποιούνται στουςυπολογισμούς. Στην παράγραφο 5.3της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010, αναλύο-νται όλες οι παράμετροι που καταγρά-φονται για τα συστήματα Α.Π.Ε.Συγκεκριμένα για τους ηλιακούς συλλέ-κτες, τα απαιτούμενα δεδομένα είναι:• Ο τύπος ηλιακών συλλεκτών: επίπεδοιμε μονό ή διπλό τζάμι, κενού, κ.ά.• Ο ετήσιος συντελεστής αξιοποίησηςηλιακής ακτινοβολίας του ηλιακού συλ-λέκτη. Η τιμή αυτή προκύπτει από τημελέτη διαστασιολόγησης του συλλέκτημε μια δοκιμασμένη μέθοδο, όπως οιμέθοδοι που αναφέρονται στο πρότυποΕΛΟΤ ΕΝ 15316.4-3:2008 ή η μέθοδοςκαμπυλών f των S. Klein, W.A. Beckmanκαι J.A Duffie.• Η συνολική επιφάνεια των ηλιακώνσυλλεκτών.• Ο προσανατολισμός των ηλιακώνσυλλεκτών, συνήθως νότιος.• Η κλίση των ηλιακών συλλεκτών.• Το ποσοστό και το είδος (θέρμανσηχώρων, ΖΝΧ) θερμικού φορτίου πουκαλύπτουν οι ηλιακοί συλλέκτες.Για τον υπολογισμό της ενεργειακήςαπόδοσης και ενεργειακής κατάταξηςενός κτιρίου λαμβάνονται υπόψη μόνοτα φωτοβολταϊκά (Φ/Β) συστήματαπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πουχρησιμοποιούνται για την κάλυψη τωνηλεκτρικών φορτίων του κτιρίου και όχιαυτά που χρησιμοποιούνται για τηνπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καιδιάθεσής της στο ηλεκτρικό δίκτυο. Τα



απαιτούμενα δεδομένα των Φ/Β γιατους υπολογισμούς είναι:• Ο τύπος του Φ/Β συστήματος: μονο-κρυσταλλικό, άμορφο, κ.ά.• Η χρονολογία εγκατάστασης και λει-τουργίας του Φ/Β.• Η απόδοση του Φ/Β συστήματος.Ενδεικτικές τιμές απόδοσης στην ελληνι-κή αγορά δίνονται στον πίνακα 5.12 τηςΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010.• Η επιφάνεια των Φ/Β.• Ο προσανατολισμός των Φ/Β, συνή-θως νότιος.• Η κλίση των Φ/Β, συνήθως για τηνΕλλάδα για ετήσια χρήση 26-30ο.• Ο συντελεστής σκίασης ο οποίοςπροσδιορίζεται από την γωνία θέασηςκαι τον πίνακα 3.18 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010, παράγραφος 3.3.2.Για την περίπτωση προτεινόμενηςλύσης ενεργειακής αναβάθμισης τουκτιρίου από τον επιθεωρητή με τηνχρήση ενός συστήματος Α.Π.Ε., μπο-ρούν να χρησιμοποιηθούν οι τιμές τωνπαραμέτρων που αναφέρονται στηνπαράγραφο 5.3 της Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010. Ιδιαίτερα για τους ηλιακούςσυλλέκτες, κατά την επιθεώρηση μπο-ρούν να χρησιμοποιηθούν με μεγάληακρίβεια οι συντελεστές ηλιακής αξιο-ποίησης που δίνονται στους πίνακες 5.8(για κατοικίες) και 5.9 (κτίρια τριτογενή).

17. Συντήρηση & Αναγκαίες ΕπεμβάσειςΕκτός από την καταγραφή των δεδομέ-νων στο έντυπο ενεργειακής επιθεώρη-σης, ο επιθεωρητής θα πρέπει να ενη-μερωθεί για τις προγραμματισμένεςσυντηρήσεις και να εντοπίσει τις ανα-γκαίες επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθ-

μισης που έχουν προγραμματιστεί ναγίνουν στο κτίριο. Ο επιθεωρητής ενη-μερώνεται από τον υπεύθυνο του κτιρί-ου για τα προβλήματα που αντιμετωπί-ζει το κτίριο σχετικά με τη λειτουργίατου, καθώς και για τα παράπονα τωνχρηστών, σε περίπτωση που υπάρχουν.Συνοπτικά, ο επιθεωρητής, για την ολο-κληρωμένη αξιολόγηση του κτιρίου,λαμβάνει επίσης υπόψη τα εξής:• Τις προγραμματισμένες και αναγκαίεςσυντηρήσεις που πρέπει να εφαρμο-στούν στα δομικά στοιχεία ή/και στιςεγκαταστάσεις του κτιρίου.• Τις επεμβάσεις βελτίωσης (λόγω λει-τουργικών προβλημάτων ή γήρανσης)που πρέπει να πραγματοποιηθούν ή πουέχουν προγραμματιστεί για άμεση υλο-ποίηση από τους υπεύθυνους του κτιρί-ου.Ο επιθεωρητής εντοπίζει και επιβεβαιώ-νει τις ανάγκες του κτιρίου για αναβάθ-μιση και συντήρηση κατά την διάρκειατης επιθεώρησης. Επίσης, από τη συνο-λική εικόνα του κτιρίου, εκτιμάει τις προ-τεραιότητες που πρέπει να δοθούν γιατην εφαρμογή διαφόρων επεμβάσεωνενεργειακής αναβάθμισης του κτιρίουκαι συντήρησης των εγκαταστάσεώντου. Οι συντηρήσεις που θα πρέπει ναεφαρμόζονται σε ένα κτίριο για τη βέλτι-στη λειτουργία του είναι:• Τακτική επισκευή τυχόν ζημιών στοκτιριακό κέλυφος: αποκατάσταση σοβά,στεγανοποίηση ανοιγμάτων, στεγανο-ποίηση αρμών, διόρθωση θερμογεφυ-ρών, κ.ά.• Ετήσιος έλεγχος και συντήρηση τωνσυστημάτων θέρμανσης, ψύξης, κλιμα-τισμού του κτιρίου όπως: λέβητες,ψυκτικά μηχανήματα, τερματικές μονά-

δες, δίκτυα διανομής, κ.ά.• Τακτικός έλεγχος των συστημάτωνφωτισμού: καθαρισμός λαμπτήρων καιφωτιστικών σωμάτων, αντικατάστασηλαμπτήρων σε υπολειτουργία, κ.ά.• Έλεγχος διατήρησης των κατάλληλωνεσωτερικών συνθηκών στο κτίριο: θερ-μοκρασία, υγρασία, αερισμός, κ.ά.

18. Απαιτούμενες Επεμβάσεις - ΠροτάσειςΟ επιθεωρητής μετά την ολοκλήρωσητης ενεργειακής επιθεώρησης του κτιρί-ου και έχοντας πλέον μια ολοκληρωμένηεικόνα για την πραγματική κατάστασητου κτιρίου, θα πρέπει να προσδιορίσειτις πιθανές επεμβάσεις για τη μείωσητης απαιτούμενης κατανάλωσης ενέρ-γειας και κατά συνέπεια τη μείωση τωνεκλυόμενων ρύπων CO2. Με τη χρήσητου λογισμικού, θα εκτιμήσει την υφι-στάμενη ενεργειακή κατάσταση του κτι-ρίου και θα κάνει την απαραίτητη αξιο-λόγηση με την εφαρμογή διαφόρωνσεναρίων (επεμβάσεων) ενεργειακήςαναβάθμισης του κτιρίου, σύμφωνα μετη διαθέσιμη πάντα τεχνολογία.Από τα αποτελέσματα θα επιλεγούν οιεπεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισηςπου μπορούν να εφαρμοστούν, είναιενεργειακά και οικονομικά αποδοτικές,καθώς κι εκείνες που παρουσιάζουνμεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας, αλλάέχουν υψηλό κόστος εφαρμογής καιμπορούν να υλοποιηθούν με τη χρήσηδιαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων,ώστε να γίνουν οικονομικά ελκυστικές.Στο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδο-σης – Π.Ε.Α. του κτιρίου θα πρέπει νααναφέρονται οι τελικές προτάσεις γιατην εφαρμογή επεμβάσεων εξοικονόμη-


σης ενέργειας, όπως αξιολογήθηκαναπό τον επιθεωρητή. Ενδεικτικές επεμ-βάσεις αναβάθμισης και βελτίωσης τηςενεργειακής απόδοσης του κτιρίου πουμπορούν να εφαρμοστούν στο κτιριακόκέλυφος δίνονται στο Παράρτημα.

Υπολογισμοί και ανάλυση αποτελεσμάτωνΤο τέταρτο στάδιο της ενεργειακής επι-θεώρησης είναι η διαδικασία υπολογι-σμών για την ενεργειακή κατάταξη καιπιστοποίηση του κτιρίου, καθώς και οπροσδιορισμός των βέλτιστων επεμβά-σεων ενεργειακής αναβάθμισης του κτι-ρίου. Σύμφωνα με το άρθρο 5 τουΚ.ΕΝ.Α.Κ., για τους υπολογισμούς τηςενεργειακής απόδοσης και ενεργειακήςκατάταξης των κτιρίων θα πρέπει ναεφαρμόζεται η μέθοδος ημι-σταθερήςκατάστασης μηνιαίου βήματος, η οποίαπεριγράφεται στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO13790, καθώς και στα υπόλοιπα υποστη-ρικτικά πρότυπα, που αναφέρονται στοπαράρτημα 1 του ίδιου Κανονισμού.Σύμφωνα πάντα με τον Κ.ΕΝ.Α.Κ., γιατους υπολογισμούς κατά την ενεργειακήεπιθεώρηση, θα πρέπει να χρησιμοποι-ούνται λογισμικά, τα οποία θα έχουναξιολογηθεί από την Ειδική Υπηρεσία Επι-θεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.) τουΥΠΕΚΑ, με κριτήριο την εφαρμογή τηςπαραπάνω μεθοδολογίας.Το λογισμικό, μετά την ολοκλήρωση τηςεισαγωγής των δεδομένων της επιθεώ-ρησης, παρέχει τη δυνατότητα διαδι-κτυακής σύνδεσης μέσω εξαγώγιμουαρχείου μορφής xml. Με τον τρόποαυτό, ο επιθεωρητής με τη χρήση τουαριθμού μητρώου του και του αριθμούπρωτοκόλλου επιθεώρησης, στέλνει απ’ευθείας τα αρχεία με τα δεδομένα και τααποτελέσματα των υπολογισμών στοπληροφοριακό σύστημα που τηρείταιαπό την Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. Τα δεδομένα και τααποτελέσματα καταχωρούνται αυτόμα-τα στη βάση δεδομένων. Βάσει τωντελικών αποτελεσμάτων εκδίδεται τοπιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσηςΠ.Ε.Α. του κτιρίου, το οποίο αποστέλλε-ται στον επιθεωρητή μέσω πάντα τηςανοικτής διαδικτυακής σύνδεσης.

Υπολογισμοί της ενεργειακήςαπόδοσης κτιρίουΟι υπολογισμοί της ενεργειακής απόδο-σης κτιρίου γίνονται με λογισμικό, τοοποίο έχει δημιουργηθεί βάσει των απαι-τήσεων και προδιαγραφών του νόμου3661/2008, του Κ.ΕΝ.Α.Κ. και της αντί-

στοιχης Τεχνικής Οδηγίας του ΤΕΕ «Ανα-λυτικές Εθνικές Προδιαγραφές παραμέ-τρων για τον υπολογισμό της ενεργεια-κής απόδοσης κτιρίων και την έκδοσηπιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης»(Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701- 1/2010). Η τεχνικήοδηγία αυτή κατευθύνει διεξοδικά τονεπιθεωρητή για τις παραμέτρους πουθα χρησιμοποιήσει κατά τους υπολογι-σμούς, ανάλογα με τα δεδομένα και ταχαρακτηριστικά των κτιριακών εγκατα-στάσεων που κατέγραψε. Για την υπο-λογιστική διαδικασία επισημαίνονται ταεξής:• Η ακρίβεια των υπολογισμών επηρεά-ζεται από την ακρίβεια των δεδομένωνπου εισάγονται. Απαιτείται, λοιπόν, ναεισάγονται τα δεδομένα όπως έχουναποτυπωθεί κατά τη διαδικασία επιθεώ-ρησης στο σχετικό έντυπο και σύμφωναπάντα με τις Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-1/2010και 20701- 4/2010. Επίσης, χρειάζεταιπροσοχή κατά τη χρήση μεθόδων/τεχνι-κών, όπως ο καθορισμός θερμικώνζωνών για τους υπολογισμούς.• Χρησιμοποιούνται βιβλιοθήκες πουεμπεριέχονται στο λογισμικό και έχουνκαθοριστεί από τις σχετικές τεχνικέςοδηγίες (π.χ. για τα κλιματικά δεδομέ-να).• Εξετάζεται η δυνατότητα εφαρμογήςσυγκεκριμένων επεμβάσεων ενεργειακήςαναβάθμισης για την επίτευξη εξοικονό-μησης ενέργειας στο κτίριο, με βάσηοικονομικά και ενεργειακά κριτήρια.Οι υπολογισμοί που πραγματοποιούνταικατά την ενεργειακή επιθεώρηση τουκτιρίου και καταλήγουν στην έκδοσητου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδο-σης, αφορούν:• στα μηνιαία φορτία και στην ενεργεια-κή κατανάλωση (για θέρμανση, ψύξη,ζεστό νερό χρήσης, φωτισμό και βοηθη-τικά Η/Μ συστήματα) βάσει της υφιστά-μενης κατάστασης του κτιρίου.• στην ενεργειακή ταξινόμηση του κτιρί-ου (κατάταξή του σε ενεργειακή κλάση)• στη διαμόρφωση και αξιολόγησησεναρίων επεμβάσεων εξοικονόμησηςενέργειας στα κτίρια με υπολογισμό τηςεξοικονόμησης θερμικής και ηλεκτρικήςενέργειας και της αντίστοιχης μείωσηςεκλυόμενων ρύπων, καθώς και υπολογι-σμό του κόστους της κάθε επέμβασηςκαι του χρόνου αποπληρωμής του.Το λογισμικό θα παρέχει τη δυνατότηταενεργειακής και οικονομικής αξιολόγη-σης διαφόρων σεναρίων όπως:• επεμβάσεις βελτίωσης στο κτιριακόκέλυφος, δηλαδή θερμομόνωση εξωτε-

ρικών τοίχων, οροφής, δαπέδου, αντι-κατάσταση ή αεροστεγάνωση κουφω-μάτων, κ.ά.• αναβάθμιση ή αντικατάσταση ηλε-κτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων μενέες υψηλής απόδοσης, όπως: σύστημαθέρμανσης, ψύξης, ζεστού νερού χρή-σης, κλιματιστικές μονάδες διαχείρισηςαέρα, μονάδες εξαερισμού, μονάδεςφωτισμού, διατάξεις αυτοματισμών, κ.ά.• εφαρμογή παθητικών συστημάτων καιεναλλακτικών συστημάτων παραγωγήςενέργειας όπως ηλιακοί χώροι, ηλιακοίσυλλέκτες, φωτοβολταϊκά και συμπαρα-γωγή θερμικής & ηλεκτρικής ενέργειας.Ο κύριος στόχος των υπολογισμών είναι οπροσδιορισμός της συνολικής ετήσιαςκατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας(kWh/(m2.έτος)) για θέρμανση, ψύξη, κλι-ματισμό, ζεστό νερό χρήσης και φωτισμό(ο φωτισμός μελετάται μόνο στα κτίριατου τριτογενή τομέα). Με βάση τα αποτε-λέσματα των υπολογισμών, γίνεται ηενεργειακή ένταξη του κτιρίου στην αντί-στοιχη κατηγορία συγκρινόμενο πάντα μετο κτίριο αναφοράς.Κατά τη διάρκεια εισαγωγής δεδομένωνγια το υπό εξέταση κτίριο στο λογισμικό,εισάγονται αυτόματα και τα δεδομένα τουκτηρίου αναφοράς, τα οποία έχουν καθο-ριστεί στον Κ.ΕΝ.Α.Κ. και στην Τ.Ο.Τ.Ε.Ε.20701-1/2010, για κάθε περίπτωση κτηρί-ου ή κτιριακών εγκαταστάσεων. Ο επιθε-ωρητής δεν χρειάζεται να δαπανήσει επι-πλέον χρόνο για τον καθορισμό του κτηρί-ου αναφοράς στο λογισμικό.

Αποτελέσματα ΥπολογισμώνΤα αποτελέσματα των υπολογισμώνμεταξύ άλλων θα περιλαμβάνουν:• την ειδική τελική ετήσια κατανάλωσηενέργειας ανά χρήση και είδος καυσί-μου. Ως ειδική κατανάλωση ενέργειαςνοείται η ετήσια καταναλισκόμενη ενέρ-γεια ανά μονάδα θερμαινόμενης επιφά-νειας του κτιρίου [kWh/(m2.έτος)].• την ειδική κατανάλωση πρωτογενούςενέργειας ανά τελική χρήση (θέρμανση,ψύξη, φωτισμό, κ.ά.) και το είδος καυσί-μου ανά χρήση [kWh/(m2.έτος)].• τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακαανά τελική χρήση (θέρμανση, ψύξη,φωτισμό κ.τ.λ.) και είδος καυσίμου[kgCO2/(m2.έτος)].• την ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου.Τήρηση Ελάχιστων Απαιτήσεων ΚτιρίουΠέρα από την ενεργειακή κατηγοριοποί-ηση των κτιρίων και όσον αφορά στανέα και ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια,κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης και

ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των υπολογι-σμών, ο επιθεωρητής θα πρέπει να ελέγ-ξει ότι το κτίριο πληροί τις ελάχιστεςπροδιαγραφές, οι οποίες ορίζονται στοάρθρο 8 του Κ.ΕΝ.Α.Κ.. Οι ελάχιστεςπροδιαγραφές αφορούν:• στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του κτι-ρίου, ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο οιενεργειακές απαιτήσεις του κτιρίου.Κατά το σχεδιασμό θα πρέπει να λαμβά-νονται υπόψη η χωροθέτηση του κτιρίουστο οικόπεδο, η ενσωμάτωση τουλάχι-στον ενός παθητικού ηλιακού συστήμα-τος, η ηλιοπροστασία του κτιρίου, ηαξιοποίηση του φυσικού φωτισμού κ.τ.λ.• στη θερμική θωράκιση του κτιριακούκελύφους του κτιρίου μέσω θερμομό-νωσης των αδιαφανών στοιχείων τουκαι εφαρμογής κατάλληλων κουφωμά-των, ώστε τόσο οι επιμέρους τιμές γιακάθε δομικό στοιχείο, όσο και η τιμή τουμέσου συντελεστή θερμοπερατότητας(Um) να μην υπερβαίνουν τα όρια πουορίζονται στο άρθρο 8 του Κ.ΕΝ.Α.Κ.• στη χρήση ηλεκτρομηχανολογικώνεγκαταστάσεων με τις προδιαγραφέςπου ορίζονται στην παράγραφο 3 τουάρθρου 8 του Κ.ΕΝ.Α.Κ.

Έκδοση πιστοποιητικού Ενεργει-ακής Απόδοσης Κτιρίου - Π.Ε.Α.Η έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργεια-κής Απόδοσης είναι το τελευταίο στά-διο της ενεργειακής επιθεώρησης. Σύμ-φωνα με τον Κ.ΕΝ.Α.Κ. η έκδοση Πιστο-ποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρί-ου είναι υποχρεωτική για όλα τα νέα ήριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια, καθώςεπίσης και για τα υφιστάμενα κτίρια σεπερίπτωση αγοραπωλησίας, μίσθωσης.Η τελική μορφή του Π.Ε.Α. δίνεται στηνΤ.Ο.Τ.Ε.Ε. 20701-4/2010, στην οποίαπαρουσιάζονται και οι οδηγίες σύντα-ξης για τον επιθεωρητή.Το Π.Ε.Α. εκδίδεται μετά την εισαγωγήτου αρχείου δεδομένων και αποτελε-σμάτων από τον επιθεωρητή και τηνοριστική του υποβολή στην Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.,επιστρέφει δε ηλεκτρονικά (υπό μορφήαρχείου PDF) στον επιθεωρητή, ο οποί-ος υποχρεούται να δώσει υπογεγραμ-μένο και σφραγισμένο αντίγραφο στονιδιοκτήτη του κτιρίου. Το Π.Ε.Α. ισχύειγια δέκα χρόνια, εκτός από την περί-πτωση ριζικής ανακαίνισης του κτιρίουπριν παρέλθει η δεκαετία, οπότε ηισχύς του λήγει με το πέρας των εργα-σιών ανακαίνισης και πρέπει να εκδοθείνέο.Ειδικά για τις περιπτώσεις νέων ή ριζικά

ανακαινιζόμενων κτιρίων, κατά τη δια-δικασία της ενεργειακής επιθεώρησηςγια έκδοση Π.Ε.Α. θα πρέπει να ελέγχε-ται εάν το κτίριο κατασκευάστηκε σύμ-φωνα με τα προβλεπόμενα στη ΜελέτηΕνεργειακής Απόδοσης. Σε περίπτωσηδιαπίστωσης μη τήρησης της μελέτης,ο εκάστοτε ιδιοκτήτης/διαχειριστής τουκτιρίου υποχρεούται να συμμορφωθείεντός προθεσμίας ενός (1) έτους απότην έκδοση του Π.Ε.Α., εφαρμόζονταςμέτρα βελτίωσης της ενεργειακής από-δοσης του κτιρίου, σύμφωνα με τιςσυστάσεις του Ενεργειακού Επιθεωρη-τή, που αναφέρονται στο Π.Ε.Α.Σε περίπτωση όπου το Π.Ε.Α. εκδίδεταιμετά την υλοποίηση επεμβάσεων στοπλαίσιο προγραμμάτων για τον οικιακότομέα χρηματοδοτούμενων από εθνι-κούς ή/και κοινοτικούς πόρους, όπωςτο πρόγραμμα εξοικονομώ κατ’ οίκον, οΕνεργειακός Επιθεωρητής καταγράφειαναλυτικά και διακριτά τις υλοποιημέ-νες επεμβάσεις που ικανοποιούν τιςαπαιτήσεις του παρόντος Κανονισμούκαι του προγράμματος, τις αντίστοιχεςτιμολογούμενες δαπάνες, καθώς καιτην εξοικονομούμενη από τις επεμβά-

σεις ενέργεια.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ:Κοινή Υπουργική Απόφαση με αριθμ.πρωτ. ΦΒ1/Ε2.1/244/6 για την προκή-ρυξη του Προγράμματος «Εξοικονόμη-ση κατ΄ οίκον» (exoikonomisi.ypeka.gr)

Οι ενεργειακοί επιθεωρητές συμμετέ-χουν στην υλοποίηση του Προγράμ-ματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον» μετη διενέργεια δύο ενεργειακών επιθε-ωρήσεων στην κατοικία του ενδιαφε-ρόμενου.Η συμβολή τους στην ορθή υλοποίη-ση του Προγράμματος είναι πολύσημαντική καθώς απαιτείται:

1. Ενεργειακή Επιθεώρηση πριν τηνυποβολή αίτησης για υπαγωγή στοΠρόγραμμα και σύνταξηπρότασης για την ενεργειακή αναβάθ-μιση της κατοικίας.2. Ενεργειακή Επιθεώρηση μετά τηνυλοποίηση των παρεμβάσεων, για τηδιαπίστωση επίτευξης των ενεργεια-κών στόχων που έχουν τεθεί με την



πρώτη Επιθεώρηση και καταγραφήτων υλοποιημένων παρεμβάσεων πουικανοποιούν τις απαιτήσεις του Προ-γράμματος και του Κ.ΕΝ.Α.Κ.

Πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση1η Ενεργειακή Επιθεώρηση: πριν τηναίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμαγια την έκδοση 1ου ΠιστοποιητικούΕνεργειακής ΑπόδοσηςΟ ενεργειακός επιθεωρητής διενερ-γεί, μετά από πρόσκληση του ενδια-φερόμενου, ενεργειακή επιθεώρησηστην κατοικία και εκδίδει το αντίστοι-χο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδο-σης (Π.Ε.Α.), το οποίο περιλαμβάνειπροτάσεις για την ενεργειακή αναβάθ-μιση της κατοικίας.Βάσει των προτάσεων του Π.Ε.Α. οενδιαφερόμενος και ο ενεργειακόςεπιθεωρητής επιλέγουν από κοινούτην πρόταση που θα συμπεριληφθείστην αίτηση και καταγράφουν αναλυ-τικά τις σχετικές παρεμβάσεις στο«Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων»(Παράρτημα VΙΙ του Οδηγού του Προ-γράμματος). Η πρόταση παρέμβασηςθα πρέπει υποχρεωτικά να ικανοποιεί

τις απαιτήσεις του κεφαλαίου 3 τουοδηγού του Προγράμματος δηλ.:α. να οδηγεί, βάσει της υπολογιζόμε-νης εξοικονομούμενης ενέργειας,στην αναβάθμιση της κατοικίας κατάμία τουλάχιστον ενεργειακή κατηγο-ρία και

β. τα δομικά στοιχεία και οι επιμέρουςηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστά-σεις, όπου γίνονται οι παρεμβάσεις,να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγρα-φές που αναφέρονται στις παραγρά-φους 2 και 3 του άρθρου 8 τουΚ.ΕΝ.Α.Κ. σε συμφωνία και με τα ορι-ζόμενα στις σχετικές Τεχνικές ΟδηγίεςΤΕΕ (Τ.Ο.ΤΕΕ). Εξαιρείται η απαίτησηγια το μέγιστο επιτρεπόμενο μέσοσυντελεστή θερμοπερατότητας (Um).Επιπλέον τα δομικά υλικά και τα ηλε-κτρομηχανολογικά συστήματα, για ταοποία υφίσταται σχετική υποχρέωσηαπό την κείμενη νομοθεσία, θα πρέπεινα φέρουν σήμανση CE.Επίσης στο «Έντυπο ΠρότασηςΠαρεμβάσεων», ο επιθεωρητής θαπρέπει να αναφέρει τις προδιαγραφέςκαι τα τεχνικά και ενεργειακά χαρα-κτηριστικά των δομικών υλικών καιτων ηλεκτρομηχανολογικών συστημά-των που απαιτούνται για τον υπολογι-σμό του ενεργειακού αποτελέσματοςκαι τον έλεγχο της ικανοποίησης τωναπαιτήσεων του Προγράμματος. Οεπιθεωρητής καταγράφει την ενεργει-ακή κατηγορία που αναμένεται νακαταταχθεί η εξεταζόμενη κατοικίαμετά την υλοποίηση των παρεμβάσε-ων, καθώς και το ποσό εξοικονομού-μενης πρωτογενούς ενέργειας.Επιπλέον στο ανωτέρω έντυπο, οενεργειακός επιθεωρητής καταγράφειστοιχεία σχετικά με την ικανοποίησητων κριτηρίων επιλεξιμότητας τουΠρογράμματος.Ειδικά για την περίπτωση πρότασηςαντικατάστασης καυστήρα / λέβηταπετρελαίου με νέο ίδιας τεχνολογίαςθα πρέπει με βάση τα κατασκευαστικάστοιχεία να τεκμηριώνεται επαρκώς ηανάγκη για την αλλαγή (π.χ. λέβηταςπου έχει υποστεί ανεπανόρθωτεςφθορές) έναντι συντήρησης ή χημικούκαθαρισμού του υφιστάμενου. Ειδικήτεκμηρίωση απαιτείται και για τηνπρόταση εσωτερικής θερμομόνωσης.Η ορθή εφαρμογή των ανωτέρω απότον επιθεωρητή είναι σημαντική γιατην επιλεξιμότητα της αίτησης λαμβα-νομένου υπόψη και του γεγονότος ότι

η έκδοση του Π.Ε.Α. συνιστά εκκίνησηεργασιών με αποκλειστική ευθύνη τουενδιαφερόμενου.

Δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση2η Ενεργειακή Επιθεώρηση: μετά τηνυλοποίηση των παρεμβάσεων για τηνέκδοση του 2ου Πιστοποιητικού Ενερ-γειακής ΑπόδοσηςΜετά την υλοποίηση των παρεμβάσε-ων ο ωφελούμενος του Προγράμμα-τος, καλεί επιθεωρητή για τη διενέρ-γεια νέας (2ης) ενεργειακής επιθεώ-ρησης. Ο επιθεωρητής διενεργεί επι-θεώρηση στην κατοικία και εκδίδει τοαντίστοιχο Π.Ε.Α.Με τα στοιχεία του 2ου Π.Ε.Α. επιβε-βαιώνεται η επίτευξη των ενεργεια-κών στόχων του έργου βάσει της σχε-τικής απόφασης υπαγωγής δηλαδή ηαναβάθμιση της κατοικίας κατά μίαενεργειακή κατηγορία και η επίτευξητης προϋπολογιζόμενης, βάσει του1ου Π.Ε.Α., εξοικονόμησης ενέργειαςσε ποσοστό άνω του 80%.Στο πλαίσιο της επιθεώρησης αυτής οενεργειακός επιθεωρητής καταγράφειστο «Έντυπο Καταγραφής Παρεμβά-σεων - Ολοκλήρωσης» (Παράρτημα Χτου Οδηγού του Προγράμματος) τιςπαρεμβάσεις που πραγματοποιήθη-καν και είναι σύμφωνες με τις προδια-γραφές του Προγράμματος, τοκόστος αυτών και τις ποσότητες τωνυλικών ή συστημάτων όπως αναγρά-φονται στα παραστατικά των δαπα-νών, που του προσκομίζει ο ωφελού-μενος (καταγραφή φυσικού και οικο-νομικού αντικειμένου).Τα αντίστοιχα πιστοποιητικά των υλι-κών και συστημάτων, που χρησιμο-ποιήθηκαν για τις παρεμβάσεις, ελέγ-χονται από τον επιθεωρητή, έτσιώστε να πιστοποιηθεί η συμβατότητάτους με τις προδιαγραφές τουΚ.ΕΝ.Α.Κ. και του Προγράμματος.Σημειώνεται ότι οι ανωτέρω υποχρε-ώσεις του επιθεωρητή απορρέουναπό τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ.2.10 του Κ.ΕΝ.Α.Κ.(ΦΕΚ Β’407/09.04.2010)

Κάλυψη κόστους υλοποίησης επιθεωρήσεωνΣτο Προεδρικό Διάταγμα 100/2010για τους Ενεργειακούς Επιθεωρητέςπροβλέπονται ελάχιστες νόμιμες αμοι-βές των Ενεργειακών ΕπιθεωρητώνΚτηρίων. Σύμφωνα με αυτό, η ελάχι-


στη αμοιβή για την περίπτωση κτη-ρίων με χρήση κατοικίας έχει ως εξής:

α) για κτίρια πολλών ιδιοκτησιών(πολυκατοικία), όταν η επιθεώρησηαφορά στο σύνολο του κτηρίου ηαμοιβή καθορίζεται σε 1 E/τ.μ. επιφα-νείας του κτηρίου και δεν μπορεί ναείναι μικρότερη από 200E

β) για κτίρια πολλών ιδιοκτησιών(πολυκατοικία), όταν η επιθεώρησηαφορά σε τμήμα κτηρίου (μεμονωμέ-νο διαμέρισμα) η αμοιβή καθορίζεταισε 2 E/τ.μ. επιφανείας του κτηρίου καιδεν μπορεί να είναι μικρότερη από 150E

γ) για μονοκατοικία η αμοιβή καθορί-ζεται σε 1,5 E/ τ.μ. επιφανείας τουκτηρίου και δεν μπορεί να είναι μικρό-τερη από 200 EΓια τον προσδιορισμό της τελικής ελά-χιστης αμοιβής, πρέπει να συμπεριλη-φθεί ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας(Φ.Π.Α.) που αναλογεί.Οι ανωτέρω αμοιβές καλύπτονται απότο Πρόγραμμα σε ποσοστό 100% υπότην προϋπόθεση υπαγωγής της αίτη-σης και επίτευξης των ενεργειακώνστόχων που τίθενται σε αυτή.

Δειγματοληπτικοί έλεγχοι Η ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ ως Δικαιούχος του Προ-γράμματος μεριμνά για τη διενέργειαδειγματοληπτικών ελέγχων για τηνορθή εκτέλεση του φυσικού και οικο-νομικού αντικειμένου του Προγράμμα-τος.Στο πλαίσιο αυτό ο Δικαιούχος ανα-πτύσσει μεθοδολογία για την πραγμα-τοποίηση των αναγκαίων δειγματολη-πτικών ελέγχων και με βάση αυτήν,συνεργάζεται με την Ειδική ΥπηρεσίαΕπιθεωρητών Ενέργειας (Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ.),η οποία στο πλαίσιο των αρμοδιοτή-των της πραγματοποιεί ελέγχους γιατην πιστοποίηση της ορθής εκτέλεσηςτων ενεργειακών επιθεωρήσεων πουαφορούν στα έργα των Ωφελουμένωντου Προγράμματος. Η πραγματοποίη-ση των ελέγχων θα γίνει στη βάσησχετικής συμφωνίας συνεργασίαςμεταξύ των δύο μερών.Η Ε.Υ.ΕΠ.ΕΝ. στο διάστημα μέχρι τηνέκδοση της απόφασης υπαγωγήςπραγματοποιεί συστημικούς ελέγχουςστη διαδικασία έκδοσης των ΠΕΑ καιπροβαίνει στη διενέργεια δειγματολη-πτικών ελέγχων, όπου απαιτείται.

Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α Τ ΑΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΟΔΗΓΙΩΝΣτο κείμενο που ακολουθεί περιγρά-φονται ενδεικτικές επεμβάσεις πουμπορούν να εφαρμοστούν στο κτιρια-κό κέλυφος και στις Η/Μ εγκαταστά-σεις για τη βελτίωση της ενεργειακήςαπόδοσης του κτιρίου.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΥΚΤΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝΓια τη βελτίωση της ενεργειακής από-δοσης του κτιρίου, η οποία θα αποτυ-πωθεί με τη μείωση των θερμικών καιψυκτικών φορτίων κατά τον υπολογι-σμό της ενεργειακής απόδοσης τουκτιρίου που επιθεωρείται, προτείνο-νται οι παρακάτω επεμβάσεις στο κτι-ριακό κέλυφος:

1. Θερμομόνωση των δομικών στοι-χείων του κελύφους που έρχονται σεεπαφή με τον εξωτερικό αέρα ή με μηθερμαινόμενους χώρους, όπου υπάρ-χει δυνατότητα εφαρμογής. Η τοπο-θέτηση εξωτερικής θερμομόνωσηςγίνεται πλέον με εύκολο και ασφαλήτρόπο είτε με τη βοήθεια ειδικώνβυσμάτων και κολλών, είτε με τη βοή-θεια μεταλλικών οδηγών. Στην πρώτηπερίπτωση η τελική επιφάνεια επιχρίε-ται, ενώ στη δεύτερη η τελική επιφά-νεια διαμορφώνεται συνήθως απόκάποιο πέτασμα, συμβάλλονταςπαράλληλα και στη ριζική ανακαίνισητης όψης. Παράλληλα, υπάρχει ηδυνατότητα διαμόρφωσης δικέλυφηςόψης με έτοιμα θερμομονωτικά πετά-σματα, τεχνική που είναι αρκετά δια-δεδομένη στο εξωτερικό. Κατά κανό-να, η εξωτερική θερμομόνωση απαι-τεί υλικά που δεν προσβάλλονται απότην υγρασία και έχει το πλεονέκτηματου περιορισμού των θερμογεφυρώνπου δημιουργούνται κυρίως στιςσυναρμογές των δομικών στοιχείων,διασφαλίζοντας ταυτόχρονα και τηνελαχιστοποίηση της εμφάνισης υγρα-σίας από συμπύκνωση των υδρα-τμών. Η θερμική προστασία τωνκατακόρυφων δομικών στοιχείωνμπορεί να γίνει και προς την εσωτερι-κή επιφάνειά τους, οδηγώντας όμωςσε μείωση της εσωτερικής ωφέλιμηςεπιφάνειας του κτιρίου.Η θερμομόνωση των επιστεγάσεωνείναι σημαντικά αποδοτική για τον

περιορισμό των θερμικών απωλειών,ιδιαίτερα για κτίρια χαμηλού ύψους.Στις περιπτώσεις υφιστάμενων κτι-ρίων με επίπεδες επιστεγάσεις (δώμα-τα) χωρίς θερμομονωτική προστασία,η διαμόρφωση ενός αντεστραμμένουδώματος αποτελεί μια εύκολα υλοποι-ήσιμη και οικονομικά συμφέρουσαλύση. Περιλαμβάνει τη διαμόρφωσητων κλίσεων (αν δεν υπάρχουν), τηστεγανοποίηση της επιφάνειας, τηντοποθέτηση θερμομονωτικών πλακώναπρόσβλητων από υγρασία και τέλοςτη διαμόρφωση της τελικής επιφάνει-ας από πλάκες επίστρωσης ή χαλίκια.Η διαμόρφωση συμβατικού δώματοςείναι επίσης εφικτή, αλλά απαιτείπερισσότερες στρώσεις, πρόβλεψηφράγματος υδρατμών, κτλ. Στηνπερίπτωση στεγών με οριζόντιαοροφή, η θερμομόνωση τοποθετείταιευκολότερα στο οριζόντιο δομικόστοιχείο και μπορεί να χρησιμοποιηθείκάθε είδος θερμομονωτικού υλικού.Διαφορετικά, η τοποθέτηση του θερ-μομονωτικού υλικού σε μια υφιστάμε-νη στέγη θα πρέπει να γίνει στο κεκλι-μένο τμήμα της.

2. Βελτίωση της ενεργειακής συμπερι-φοράς των διαφανών στοιχείων τουκελύφους. Τα ανοίγματα αποτελούντα πιο ευαίσθητα δομικά στοιχεία τουκελύφους από ενεργειακής άποψης,καθώς ο συντελεστής θερμοπερατό-τητάς τους είναι κατά κανόνα υψηλό-τερος σε σχέση με τα συμπαγή στοι-χεία. Στην περίπτωση παλιών κουφω-μάτων, δύο είναι μόνο οι επεμβάσειςπου μπορούν να γίνουν, οδηγώνταςόμως σε σημαντική βελτίωση τηςενεργειακής απόδοσης του κτιρίου:– Αντικατάστασή τους με νέα ενεργει-ακά αποδοτικά. Η χρήση δίδυμωνυαλοπινάκων είναι επιβεβλημένη, ενώανάλογα με την κλιματική ζώνη πουβρίσκεται το κτίριο επιλέγεται υλικόπλαισίου με καλές θερμικές ιδιότητες(π.χ. αλουμίνιο με θερμοδιακοπή,ξύλινο κούφωμα).– Τοποθέτηση δεύτερου κουφώμα-τος. Ο Κ.ΕΝ.Α.Κ. δίνει τη δυνατότηταυπολογισμού του συντελεστή θερμο-περατότητας διπλού κουφώματος, οοποίος είναι αρκετά χαμηλότερος σεσχέση με το μονό κούφωμα. Εάν λοι-πόν η κατασκευαστική διαμόρφωσητης θέσης του ανοίγματος το επιτρέ-πει κι εφόσον υπάρχει σύμφωνηγνώμη των ιδιοκτητών, η τοποθέτηση



δεύτερου κουφώματος μπορεί νασυμβάλει στην ενεργειακή αναβάθμι-ση του κτιρίου.Παράλληλα, ο επιθεωρητής μπορεί ναπροτείνει μέτρα για τον περιορισμότου αθέλητου αερισμού από τη διείσ-δυση αέρα στις χαραμάδες των ανοιγ-μάτων, όπου υπάρχει η δυνατότηταεφαρμογής.

3. Σκίαση του κτιριακού κελύφους.Εάν προκύπτει από τους υπολογι-σμούς ότι τα συστήματα ηλιοπροστα-σίας που διαθέτει ήδη το κτίριο δενεπαρκούν (π.χ. από την κατανάλωσηηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη), ο επι-θεωρητής μπορεί να προτείνει μέτραελέγχου του ηλιασμού με εξωτερικέςδιατάξεις, όπως π.χ. τέντες ή εξωτε-ρικές περσίδες. Εναλλακτικά, για τονπεριορισμό των ηλιακών κερδών κατάτη θερινή περίοδο δύναται να τοποθε-τηθούν αυτοκόλλητες μεμβράνες(φιλμ) επάνω στους υαλοπίνακες, οιοποίες οδηγούν σε μείωση του συντε-λεστή ηλιακών θερμικών κερδών g.Παράλληλα, τα θερμικά ηλιακά κέρδητων αδιαφανών δομικών στοιχείωνμπορούν να μειωθούν με τη χρήσηβαφών υψηλής ανακλαστικότητας ήτη χρήση υλικών χαμηλής εκπομπής.Στην περίπτωση που το κρίνει σκόπι-μο, ο επιθεωρητής λαμβάνει υπόψητην εφαρμογή των υλικών αυτώνστους υπολογισμούς του εισάγονταςτο συντελεστή εκπομπής του υλικούστο λογισμικό, εφόσον υπάρχει σχετι-κό πιστοποιητικό από διαπιστευμένοεργαστήριο.Εκτός από τις παραπάνω επεμβάσειςπου οδηγούν στη μείωση της κατανά-λωσης πρωτογενούς ενέργειας για

θέρμανση και ψύξη, ο επιθεωρητήςμπορεί να διατυπώσει κι άλλες συστά-σεις, οι οποίες οδηγούν σε βελτίωσητης ενεργειακής απόδοσης του κτιρίουστην πράξη, χωρίς αυτή να αποτυπώ-νεται στους υπολογισμούς, ενώ παράλ-ληλα βελτιώνουν σημαντικά τις συνθή-κες άνεσης στο κτίριο (θερμική, οπτική,ακουστική άνεση, ποιότητα εσωτερι-κού αέρα). Τέτοιες επεμβάσεις είναι:

1. Τοποθέτηση εξωτερικών προστα-τευτικών φύλλων στα κουφώματα, ηοποία περιορίζει τις απώλειες τωνδιαφανών στοιχείων κατά τη διάρκειατης νύχτας της χειμερινής περιόδου,εφόσον είναι κλειστά και ιδιαίτερα σεπεριπτώσεις υψηλής ανεμόπτωσης.Παράλληλα, η μερική ή ολική χρήσητους κατά τη θερινή περίοδο περιορί-ζει και τα ηλιακά κέρδη και κατά συνέ-πεια τα ψυκτικά φορτία ενός χώρου.

2. Φύτευση του περιβάλλοντα χώρουμε φυλλοβόλα δένδρα για τον περιο-ρισμό του ηλιασμού του κτιρίου καιτη βελτίωση του μικροκλίματος. Τααναρριχητικά φυτά συμβάλλουν στησκίαση του κελύφους και στον εξατμι-στικό δροσισμό μέσω του φυλλώμα-τός τους.3. Φύτευση επιστέγασης για τη βελ-τίωση του μικροκλίματος της περιο-χής. Το φυτεμένο δώμα δεν παρέχειθερμική προστασία, επομένως η θερ-μομόνωσή του είναι επιβεβλημένη.Πρέπει να διασφαλίζεται η στατικήεπάρκεια του υφιστάμενου δομικούστοιχείου, καθώς και η ορθή διαμόρ-φωση της διατομής, με πρόβλεψηστεγανοποίησης, αποστραγγιστικήςστρώσης και αντιριζικής προστασίας.

Τα φυτά που χρησιμοποιούνται ενδεί-κνυται να προέρχονται από ποικιλίεςμε χαμηλή απαίτηση σε νερό (παχύ-φυλλα, κακτοειδή).4. Ο νυχτερινός αερισμός περιορίζειτα ψυκτικά φορτία τη θερινή περίοδο.Επίσης, ο διαμπερής αερισμός και ηύπαρξη ανοιγμάτων οροφής (φεγγί-τες, φωταγωγοί, ηλιακές καμινάδεςκ.α.) συμβάλλουν στον αερισμό καιστην απομάκρυνση της πλεονάζου-σας θερμότητας (ανοδική όδευση)που εγκλωβίζεται μέσα στουςχώρους, ωστόσο η διαμόρφωση συν-θηκών διενέργειάς τους σε υφιστάμε-να κτίρια χωρίς σχετική πρόβλεψηείναι εξαιρετικά δύσκολη.5. Εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφήςγια τη μείωση των ψυκτικών φορτίωνκαι τη βελτίωση της θερμικής άνεσηςκατά τη θερινή περίοδο.6. Ενσωμάτωση παθητικών ηλιακώνσυστημάτων (θερμοκήπια, τοίχοιμάζας, τοίχοι Τrombe) στο κτιριακόκέλυφος για την αξιοποίηση της ηλια-κής ακτινοβολίας κατά τη χειμερινήπερίοδο, ειδικά σε όψεις με νότιο προ-σανατολισμό. Για τη σωστή λειτουρ-γία των συστημάτων τα δομικά στοι-χεία που θα λειτουργήσουν ως μέληενός παθητικού ηλιακού συστήματος,καλό είναι να μην είναι θερμικά προ-στατευμένα.7. Εφαρμογή στεγανοποίησης καισυστήματος αποστράγγισης για τονπεριορισμό της υγρασίας σε υπόγει-ους χώρους που εφάπτονται με τοέδαφος. Τα δομικά στοιχεία που είναισε επαφή με το έδαφος λειτουργούνως πηγή θερμότητας (χειμώνα) καιδροσισμού (καλοκαίρι) μέσα στοχώρο που περιβάλλουν.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Α.Π.Ε.1. Εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών γιατην παραγωγή ΖΝΧ, αν υπάρχει διαθέσι-μος χώρος με δυνατότητα ηλιασμού στοδώμα ή στη στέγη ή στον περιβάλλονταχώρο του κτηρίου.2. Εφαρμογή ηλιακής ψύξης/θέρμανσηςαν υπάρχει διαθέσιμος χώρος, με τηχρήση αντλιών θερμότητας απορρόφη-σης/προσρόφησης.3. Εφαρμογή γεωθερμικής αντλίας ψύξηςή/και θέρμανσης με την αξιοποίηση τηςγεωθερμίας του εδάφους (κατακόρυφοι ήοριζόντιοι εναλλάκτες) ή πιθανού υπόγει-ου υδάτινου ρεύματος. Ο δείκτης ενεργει-ακής απόδοσης EER και ο συντελεστής επί-δοσης COP αντίστοιχα στα συστήματαγεωθερμίας υπερβαίνει το 4,5.4. Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστη-μάτων για την κάλυψη τμήματος των ηλε-κτρικών φορτίων του κτηρίου. Συνιστάταικυρίως σε κτίρια που είναι απομακρυσμέ-να και μη διασυνδεδεμένα με το ηλεκτρικόδίκτυο, τα οποία έχουν διαθέσιμο ελεύθε-ρο χώρο με δυνατότητα ηλιασμού, όπωςο περιβάλλοντας χώρος ή το δώμα. Ηενέργεια που παράγεται από Φ/Β συστή-ματα προς πώληση δεν λαμβάνεταιυπόψη στην τελική ενεργειακή απόδοσητου κτηρίου.5. Εγκατάσταση ενεργειακών τζακιών γιατην κάλυψη των θερμικών φορτίων για τηθέρμανση χώρων τον χειμώνα, κυρίως σεκτίρια κατοικιών αγροτικών περιοχών,όπου η βιομάζα είναι διαθέσιμη.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΦΩΤΙΣΜΟΥ1. Αξιοποίηση του φυσικού φωτισμούιδιαίτερα στους χώρους εργασίας πουτα απαιτούμενα επίπεδα φωτισμού είναιπολύ υψηλά. Ο τεχνητός φωτισμόςστους μεγάλους χώρους (αίθουσες)πρέπει να γίνεται κατά ζώνες, ανάλογαμε τη γεωμετρία και τα επίπεδα φυσικούφωτισμού κάθε χώρου. Οι εσωτερικέςπερσίδες ή κουρτίνες θα πρέπει να είναιανοιχτού χρώματος για την αποφυγήπεριορισμού του φυσικού φωτισμού.2. Η χρήση διατάξεων αυτομάτου ελέγ-χου (π.χ. λουξόμετρα) για τον έλεγχοτων επιπέδων φωτισμού και της λει-τουργίας του τεχνητού φωτισμού ενόςχώρου συμβάλλει στην εξοικονόμησηενέργειας.3. Αντικατάσταση των παλιών λαμπτή-ρων πυράκτωσης με λαμπτήρες υψηλής

φωτιστικής ικανότητας (απόδοσης) καιχαμηλής ισχύος, όπως λαμπτήρες φθο-ρισμού. Οι λαμπτήρες αυτοί ενδείκνυ-νται ιδιαίτερα σε χώρους με συνεχήφωτισμό, όπως εξωτερικοί χώροι, γρα-φεία κ.α. Τα ηλεκτρονικά στραγγαλιστι-κά πηνία (χαμηλή απορρόφηση ηλεκτρι-κής ενέργειας) είναι ενεργειακά αποδοτι-κότερα από τα μαγνητικά (υψηλή απορ-ρόφηση ηλεκτρικής ενέργειας λόγωαντίστασης).4. Εγκατάσταση φωτιστικών με ανακλα-στικές επιφάνειες που ενισχύουν τηφωτιστική ικανότητα (απόδοση) τωνλαμπτήρων.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ-ΨΥΞΗΣ-ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ1. Αντικατάσταση του παλιού λέβητα μενέο υψηλότερης ενεργειακής απόδοσης(πετρελαίου ή φυσικού αερίου με πιστο-

ποίηση), μονοβάθμιο ή πολυβάθμιο γιατην αποδοτική λειτουργία σε μερικάή/και ολικά φορτία. Τα μερικά φορτίαμπορούν να αντιμετωπιστούν και με τηχρήση περισσότερων του ενός λέβηταμε διαφορετικές θερμικές αποδόσεις ήκαι με τη χρήση δεξαμενών θερμικήςαδράνειας. Σε περίπτωση ανακαίνισηςτου κτιρίου (θερμομόνωση, αεροστε-γάνωση κ.α.), θα απαιτηθεί επαναδια-στασιολόγηση του συστήματος θέρ-μανσης.2. Συστηματική συντήρηση και έλεγχοςτων μονάδων κεντρικής θέρμανσηςόπως καθαρισμός καυστήρα, λέβητα,καμινάδας, δεξαμενής καυσίμου, ρύθ-μιση καύσης, ανάλυση καυσαερίων,έλεγχος και ρύθμιση λειτουργίαςσυστήματος, κ.α., προκειμένου νααυξηθεί η θερμική απόδοση του λέβη-τα-καυστήρα.3. Αντικατάσταση των παλιών ή προ-



βληματικών συστημάτων ψύξης (δρο-σισμού χώρων), όπως ψύκτες ήαντλίες θερμότητας, με νέα υψηλότε-ρης ενεργειακής απόδοσης συστήμα-τα, μονοβάθμια ή πολυβάθμια για τηναποδοτική λειτουργία σε μερικά ή/καιολικά φορτία. Τα μερικά φορτία μπο-ρούν να αντιμετωπιστούν και με τηχρήση περισσότερων του ενόςψύκτη/αντλία θερμότητας, με διαφο-ρετικές ψυκτικές αποδόσεις, ή με τηχρήση δεξαμενών ψυκτικής αδράνει-ας. Σε περίπτωση ανακαίνισης του κτι-ρίου (θερμομόνωση, αεροστεγάνωση,σκίαση κ.α.) θα απαιτηθεί επαναδια-στασιολόγηση των συστημάτωνψύξης.Για τα τοπικά κλιματιστικά (αντλίεςθερμότητας διαιρούμενου ή μητύπου), προτείνεται η χρήση συστημά-των με δείκτη ενεργειακής απόδοσηςEER>3. Τα συστήματα με ενσωματω-

μένο ρυθμιστή στροφών (inverter) πουπεριορίζουν την κατανάλωση σε περι-πτώσεις απαίτησης μερικών φορτίων,προτείνονται μόνο σε περιπτώσειςσυνεχούς λειτουργίας των συστημά-των για ψύξη κι όχι για συστήματα πουλειτουργούν περιστασιακά, όπως στιςκατοικίες σε περιπτώσεις καύσωνα.4. Εναλλακτικά με τους συμβατικούςψύκτες ή αντλίες θερμότητας, δύναταινα γίνει χρήση συστημάτων αξιοποίη-σης της γεωθερμίας (όπου υπάρχειδιαθέσιμη επιφάνεια εδάφους ή δυνα-τότητα εφαρμογής κατακόρυφου ήοριζόντιου εναλλάκτη) ή/και των υπό-γειων υδάτινων ρευμάτων νερού καιυφάλμυρου νερού ή/και θαλασσινούνερού. Η αξιοποίηση υδάτινων ρευμά-των μπορεί να συνδυαστεί με συστή-ματα ύδρευσης και άρδευσης ή/καισυστήματα αφαλάτωσης.5. Συστηματική συντήρηση και έλεγ-χος του συστήματος παραγωγήςψύξης (τοπικές και κεντρικές αντλίεςθερμότητας, ψύκτες), όπως, έλεγχοςτης πίεσης και θερμοκρασίας ψυκτικούμέσου, καθαρισμός τωνμονάδων και ιδιαίτερα των πύργωνψύξης, απολύμανση συστημάτων,ρύθμιση και έλεγχος της λειτουργίαςτους, κ.α. προκειμένου να αυξηθεί ηψυκτική απόδοσή τους.6. Συστηματική συντήρηση και ανα-βάθμιση του δικτύου διανομής (θέρ-μανσης ή/και ψύξης) και των τερματι-κών μονάδων, όπως: αντικατάστασηθερμομόνωσης σωλήνων, περιορι-σμός των διαρροών δικτύου διανομής,εξαέρωση δικτύου, έλεγχος και ρύθμι-ση λειτουργίας αντλιών ή κυκλοφορη-τών, έλεγχος διαρροών και θερμικήςαπόδοσης σωμάτων καλοριφέρ, έλεγ-χος διαρροών και απόδοσης άλλωντερματικών μονάδωνθέρμανσης/ψύξης (μονάδες ανεμιστή-ρα στοιχείου, ενδοδαπέδιο σύστημα,κ.α.) και ρύθμιση λειτουργίας κεντρι-κών κλιματιστικών μονάδων (μονάδεςδιαχείρισης νωπού αέρα), κ.α., για τονπεριορισμό τωνθερμικών/ψυκτικών απωλειών κατά τηδιανομή και απόδοση (εκπομπή) τουθερμικού/ψυκτικού φορτίου στουςχώρους. Η θερμομόνωση των υφιστά-μενων σωληνώσεων δικτύου διανομήςκαι ιδιαίτερα κατά τη διέλευσή τουςαπό μηθερμαινόμενους/ψυχόμενουςχώρους, είναι ιδιαίτερα αποδοτική.7. Τα θερμαντικά σώματα και οι λοιπέςτερματικές μονάδες θέρμανσης/ψύξης

(ενδοδαπέδια, επιτοίχια, κ.α.) δεν πρέ-πει να καλύπτονται από τυχόν εμπό-δια, γιατί περιορίζεται ηθερμική/ψυκτική απόδοσή (εκπομπή)τους.8. Τοποθέτηση ή αναβάθμιση των δια-τάξεων αυτομάτου ελέγχου στασυστήματα θέρμανσης/ψύξης, όπωςδιατάξεις θερμοκρασιακής ή υδραυλι-κής αντιστάθμισης, χρονοδιακόπτες,θερμοστάτες χώρων, ρυθμιστές στρο-φών (inverter) κ.α. Η θέση των θερμο-στατών πρέπει να επιλέγεται προσεκτι-κά και να είναι μακριά από σώματακαλοριφέρ ή άλλες τερματικές μονά-δες ή στόμια προσαγωγής κλιματιζό-μενου αέρα. Επιλογή κατάλληλης θερ-μοκρασίας θέρμανση/ψύξης χώρων.9. Ανάκτηση θερμότητας μέσω εναλ-λακτών στα συστήματα ψύξης/θέρ-μανσης. Εναλλάκτες ανάκτησης θερ-μότητας δύναται να τοποθετηθούνστους συμπυκνωτές τωνψυκτών/αντλιών, στις κεντρικές κλιμα-τιστικές μονάδες διαχείρισης νωπούαέρα, στα συστήματα μηχανικού αερι-σμού, κ.α.10. Σε περίπτωση διαστασιολόγησηςνέων συστημάτων για τη θέρμανσηή/και ψύξη ή/και αερισμό ενός κτιρίου,θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οιαπαιτήσεις των επιμέρους χώρων(θερμικές ζώνες), όπως διαφοροποι-ούνται ανάλογα τον προσανατολισμό,τα εσωτερικά κέρδη και το προφίλ λει-τουργίας (π.χ. χρήση χώρων και ωρά-ριο λειτουργίας).11. Τα απαιτούμενα φορτία για ζεστόνερό χρήσης (ΖΝΧ) είναι προτιμότερονα καλύπτονται από μονάδα λέβητα-καυστήρα (π.χ. πετρελαίου, φυσικούαερίου, κ.α.), αφού οι ηλεκτρικοί θερ-μαντήρες καταναλώνουν την τριπλά-σια πρωτογενή ενέργεια για την κάλυ-ψη του ίδιου θερμικού φορτίου σεσχέση με την καύση πετρελαίου, φυσι-κού αερίου, υγραερίου, κ.α. Επίσης σεπερίπτωση χρήση συμβατικών μονά-δων λέβητα-καυστήρα για την παρα-γωγής Ζ.Ν.Χ. και κατά την θερινήπερίοδο, προτείνεται οι μονάδες αυτέςνα είναι ξεχωριστές από τις μονάδεςθέρμανσης χώρων, ώστε να μην χρη-σιμοποιείται μια μονάδας μεγάλης θερ-μικής ισχύος για την κάλυψη μικρούθερμικού φορτίου.12. Χρήση συστημάτων συμπαραγω-γής ηλεκτρισμού θερμότητας / ψύξης,ιδιαίτερα στα κτίρια του τριτογενούςτομέα με μεγάλα θερμικά φορτία.
















Με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ)που εγκρίθηκε με την Δ6/Β/οικ.5825/30-03-2010 Κοινή Από-φαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέρ-γειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ Β΄ 407), ολοκληρώνεταιτο πλαίσιο των αναγκαίων κανονιστικών ρυθμίσεων για τηνπλήρη εφαρμογή του N. 3661/2008 (ΦΕΚ Α΄ 89), όπως τρο-ποποιήθηκε με το άρθρο 10 του Ν. 3851/2010 (ΦΕΚ Α΄ 85),για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Με τον ΚΕΝΑΚενσωματώνεται πλέον η έννοια του ολοκληρωμένου ενερ-γειακού σχεδιασμού στη μελέτη των κτιρίων, που θα συμ-βάλλει ιδιαίτερα στη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδο-σης, στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην προστασία τουπεριβάλλοντος.

Με τη θέσπιση του ΚΕΝΑΚ τίθενται δύο βασικές υποχρεώσεις:Α) η υποχρέωση υποβολής Μελέτης Ενεργειακής Από-δοσης Κτιρίων για έκδοση οικοδομικής άδειας,Β) η υποχρέωση διενέργειας Ενεργειακών Επιθεωρή-σεων Κτιρίων, Λεβήτων και Εγκαταστάσεων Θέρμαν-σης και Εγκαταστάσεων Κλιματισμού.Για την υποστήριξη της εφαρμογής του ΚΕΝΑΚ εγκρίθηκανμε την οικ. 17178/2010 Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ (ΦΕΚ Β΄1387) οι παρακάτω Τεχνικές Οδηγίες του ΤΕΕ:α) ΤΟΤΕΕ 20701−1/2010 «Αναλυτικές εθνικές προδιαγρα-φές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής από-δοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργεια-κής απόδοσης»,β) ΤΟΤΕΕ 20701−2/2010 «Θερμοφυσικές ιδιότητες δομικώνυλικών και έλεγχος της θερμομονωτικής επάρκειας των κτι-ρίων»,γ) ΤΟΤΕΕ 20701−3/2010 «Κλιματικά δεδομένα ελληνικώνπεριοχών»,

δ) ΤΟΤΕΕ 20701−4/2010 «Οδηγίες και έντυπα ενεργειακώνεπιθεωρήσεων κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρ-μανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού».Με δεδομένο ότι ο ΚΕΝΑΚ ισχύει ως προς την υποχρέωσηυποβολής της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης από την 1ηΟκτωβρίου 2010 και προκειμένου να ελαχιστοποιηθούντυχόν προβλήματα στη διαδικασία έκδοσης οικοδομικώναδειών, διευκρινίζονται ορισμένα σημεία, ως παρακάτω:

Α. Διευκρινήσεις για τη Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης1. Για την έκδοση οικοδομικής άδειας κάθε κτιρίου, νεοανα-γειρόμενου ή που ανακαινίζεται ριζικά, με συνολική επιφά-νεια άνω των πενήντα (50) τ.μ., για την οποία ο φάκελοςυποβλήθηκε από την 1η Οκτωβρίου 2010, απαιτείται ηεκπόνηση Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης, η οποία περι-λαμβάνεται στο φάκελο που υποβάλλεται στην αρμόδιαΠολεοδομική Υπηρεσία, εκτός των εξαιρέσεων του Ν.3661/2008 (άρθρο 11).

2. Η υποβολή της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης επιβάλ-λεται επίσης για την έκδοση οικοδομικής άδειας και στηνπερίπτωση κτιρίων κατοικίας που προορίζονται για χρήσηπου δεν υπερβαίνει τους τέσσερις (4) μήνες (παραθεριστι-κές κατοικίες), για τα οποία ο φάκελος θα υποβληθεί μετάτη δημοσίευση σε Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης τουνόμου «Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων,Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατά-ξεις».

3. Η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης, αποτελεί πρόσθετημελέτη, επιπλέον των ήδη απαιτούμενων μελετών που στοι-χειοθετούν το φάκελο που υποβάλλεται στην αρμόδια Πολε-


οδομική Υπηρεσία για την έκδοση οικοδομικής άδειας καιαντικαθιστά τη Μελέτη Θερμομόνωσης, δεδομένου ότι οιυπολογισμοί για τον έλεγχο της θερμομονωτικής επάρκειαςτου κτιριακού κελύφους περιλαμβάνονται στη Μελέτη Ενερ-γειακής Απόδοσης.

4. Στην περίπτωση αναθεώρησης υφιστάμενης οικοδομικήςάδειας για παράταση ισχύος και εφόσον δεν έχει γίνει καμίαοικοδομική εργασία απαιτείται η υποβολή Μελέτης Ενεργει-ακής Απόδοσης.

5. Στην περίπτωση προσθήκης, καθ΄ ύψος ή κατ΄ επέκταση(άνω των 50 τ.μ). και εφόσον η προσθήκη περιλαμβάνειχώρο ή χώρους που είναι λειτουργικά εξαρτώμενοι από τουφιστάμενο κτίριο απαιτείται η εκπόνηση και υποβολήΜελέτης Ενεργειακής Απόδοσης για το σύνολο του κτιρίου(υφιστάμενο και προσθήκη). Στην περίπτωση που η προ-σθήκη είναι λειτουργικά ανεξάρτητη από το υφιστάμενο κτί-ριο η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης απαιτείται μόνο γιατην προσθήκη.

6. Στην περίπτωση εκτέλεσης εργασιών ανακαίνισης ενόςκτιρίου, οι οποίες δεν εμπίπτουν στην έγκριση των εργα-σιών δόμησης μικρής κλίμακας και για τις οποίες απαιτείταιέκδοση νέας οικοδομικής άδειας εξετάζεται υποχρεωτικάκαι αιτιολογείται επαρκώς εάν εμπίπτει ή μη στην περίπτω-ση της ριζικής ανακαίνισης.

7. Στην περίπτωση κτιρίου μεικτής χρήσης, ο υπολογισμόςτης συνολικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας και οέλεγχος της τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων που τίθε-νται για αυτήν, γίνεται ξεχωριστά για κάθε τμήμα του κτιρί-ου που στεγάζει διαφορετική χρήση.

8. Ριζική ανακαίνιση, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.3661/2008 νοείται η ανακαίνιση της οποίας το συνολικόκόστος (που αναφέρεται στα δομικά στοιχεία ή και στις ηλε-κτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του) υπερβαίνει το 25%της συνολικής αξίας του κτιρίου (μη περιλαμβανομένης τηςαξίας του οικοπέδου) ή όταν η ανακαίνιση αφορά σε ποσο-στό άνω του 25% του εξωτερικού περιβλήματος του κτιρί-ου. Η αξία του κτιρίου καθορίζεται από το συμβατικό προ-ϋπολογισμό του έργου βάσει του ΠΔ 696/74, όπως τροπο-ποιήθηκε με το ΠΔ 515/89. Η αξία των εργασιών της ριζι-κής ανακαίνισης καθορίζεται από το συμβατικό ή αναλυτικόπροϋπολογισμό των φορολογικών. Εξωτερικό περίβλημανοείται η συνολική εξωτερική επιφάνεια του κτιριακού κελύ-φους (τοιχοποιίες, φέρον οργανισμός, δώματα, στέγες,δάπεδα, πυλωτές, κ.α.) συμπεριλαμβανομένων και των κου-φωμάτων (πόρτες, παράθυρα, γυάλινες προσόψεις).

9. Σε κάθε περίπτωση ριζικής ανακαίνισης, του σημείου 6, ηενεργειακή απόδοση του κτιρίου αναβαθμίζεται στο βαθμόπου αυτό είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό,με σκοπό να πληρούνται οι ελάχιστες απαιτήσεις τουΚΕΝΑΚ, είτε για το ανακαινιζόμενο κτίριο ως σύνολο είτεμόνο για τις ανακαινιζόμενες εγκαταστάσεις ή τα δομικάστοιχείου, εφόσον αποτελούν μέρος ανακαίνισης που πρέ-πει να ολοκληρωθεί εντός περιορισμένου χρονικού διαστή-ματος με στόχο τη βελτίωση της συνολικής ενεργειακής

απόδοσης του κτιρίου (άρθρο 5 του Ν. 3661/2008), όπωςυποδεικνύεται στον ΚΕΝΑΚ. Στην περίπτωση αυτή τεκμη-ριώνονται επαρκώς, με Τεχνική Έκθεση, οι επιλεγμένες ή μηεπεμβάσεις ως προς τις τεχνικές, λειτουργικές και οικονομι-κές δυσκολίες, τη σχέση κόστους/οφέλους που προκύπτειαπό το βαθμό αναβάθμισης του κτιρίου και την εξοικονόμη-ση ενέργειας που επιτυγχάνεται.

10. Σε κάθε περίπτωση αλλαγής χρήσης κτιρίου στο σύνο-λό του και επειδή επηρεάζεται σημαντικά η ενεργειακήσυμπεριφορά του, ανεξάρτητα από το αν η οικοδομική τουάδεια εκδόθηκε προ ή μετά την έναρξη ισχύος του ΚΕΝΑΚαπαιτείται η υποβολή και θεώρηση Μελέτης ΕνεργειακήςΑπόδοσης του κτιρίου.

11. Η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης του Κτιρίου δεν είναιαπαραίτητη για τον έλεγχο πληρότητας του φακέλου,ωστόσο οι ελάχιστες απαιτήσεις που θέτει πρέπει ναληφθούν από την αρχή υπόψη κατά τον αρχιτεκτονικό σχε-διασμό του κτιρίου. Ο σχετικός φάκελος θα εξετασθείουσιαστικά μόνο μετά την υποβολή της Μελέτης Ενεργεια-κής Απόδοσης του Κτιρίου, η οποία θεωρείται στο σύνολότης από τους αρμόδιους υπαλλήλους των ΠολεοδομικώνΥπηρεσιών προκειμένου να εκδοθεί η οικοδομική άδεια. . Ηθεώρηση της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης σχετίζεταικυρίως με τον έλεγχο αρχιτεκτονικών και ηλεκτρομηχανολο-γικών στοιχείων και συνυπογράφεται από τους αρμόδιουςυπαλλήλους ελέγχου αρχιτεκτονικών και ηλεκτρομηχανολο-γικών εγκαταστάσεων.

12. Για τις περιπτώσεις των κτιρίων κύριας χρήσης πουεξαιρούνται από την απαίτηση εκπόνησης Μελέτης Ενεργει-ακής Απόδοσης, σύμφωνα με τις περιπτώσεις β) και ε) τουάρθρου 11 του Ν. 3661/2008, εξακολουθεί να υφίσταται ηυποχρέωση ελέγχου της θερμομονωτικής επάρκειας τουκτιρίου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ και τωνΤΟΤΕΕ και της εφαρμογής της.

13. Η Μελέτη της Τεχνικής, Περιβαλλοντικής και Οικονομι-κής Σκοπιμότητας, η οποία απαιτείται να συνοδεύει τηΜελέτη Ενεργειακής Απόδοσης στην περίπτωση έκδοσηςοικοδομικής άδειας για νέα κτίρια, σύμφωνα με το άρθρο 4του Ν. 3661/2008, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 10του ν. 3851/2010, συντάσσεται από τους υπογράφοντες τηΜελέτη Ενεργειακής Απόδοσης και δεν απαιτείται πρόσθετηαμοιβή για την εκπόνησή της.

14. Η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης συνυπογράφεται απόδύο ή περισσότερους μηχανικούς διαφορετικών ειδικοτή-των.

15. Με Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ τροποποιείται το άρθρο25 του Κτιριοδομικού Κανονισμού (ΦΕΚ 380/Δ/1997) ωςπρος τις απαιτήσεις εκπόνησης μελετών υδραυλικών καιηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (ύδρευση, θέρμαν-ση, ηλεκτρικά, ψύξη/κλιματισμό) και επεκτείνεται για όλα τακτίρια με συνολική επιφάνεια άνω των πενήντα (50) τ.μ.

16. Για τους υπολογισμούς που απαιτούνται για την εκπόνη-ση της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων χρησι-



μοποιούνται υπολογιστικά εργαλεία (λογισμικά), που αξιο-λογούνται και εγκρίνονται από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεω-ρητών Ενέργειας (ΕΥΕΠΕΝ). Στη Μελέτη Ενεργειακής Από-δοσης αναγράφεται υποχρεωτικά η έκδοση και η έγκρισητου λογισμικού που χρησιμοποιείται.

Β. Διευκρινήσεις για τα δεδομένα υπολογισμούκαι τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδο-σης (άρθρα 5, 6, 8 και 9 του ΚΕΝΑΚ)1. Στον πίνακα Β.1 «Συντελεστής μετατροπής της τελικήςκατανάλωσης ενέργειας του κτιρίου σε πρωτογενή ενέρ-γεια» του άρθρου 5, για τις περιπτώσεις του υγραερίου καιτης τηλεθέρμανσης από μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ ισχύ-ουν οι παρακάτω τιμές:

2. Σχετικά με τις κλιματικές ζώνες του άρθρου 6, διευκρινί-ζεται ότι για την κλιματική ζώνη Δ, όλες οι περιοχές ανεξαρ-τήτως υψομέτρου περιλαμβάνονται στη ζώνη Δ. Επίσης,στο τμήμα του νομού Αρκαδίας που εντάσσεται στην κλιμα-τική ζώνη Γ και στο τμήμα του νομού Σερρών (ΒΑ τμήμα)που εντάσσεται στην κλιματική ζώνη Δ, περιλαμβάνονταιόλες οι περιοχές που έχουν υψόμετρο άνω των 500μέτρων.»

3. Για το άρθρο 8, διευκρινίζονται τα παρακάτω:i. Παράγραφος 2.1, Πίνακας Γ.1.: επισημαίνεται ότι η τιμήτου μέγιστου επιτρεπόμενου συντελεστή θερμοπερατότη-τας για οροφές σε επαφή με μη θερμαινόμενο χώρο είναι ηίδια με την τιμή του μέγιστου επιτρεπόμενου συντελεστήθερμοπερατότητας δαπέδου σε επαφή με μη θερμαινόμενοχώρο.ii. Παράγραφος 3.1, α): οι απαιτήσεις για νωπό αέρα στακτίρια του τριτογενή τομέα θα καλύπτονται μέσω μηχανι-κού αερισμού (προσαγωγή νωπού αέρα, ή κεντρική κλιματι-στική μονάδα διαχείρισης αέρα ΚΚΜ). Κάθε σύστημα μηχα-νικού αερισμού που εγκαθίσταται στο κτίριο με παροχήνωπού αέρα ≥ 60%, επιτυγχάνει ανάκτηση θερμότητας σεποσοστό τουλάχιστον 50%.iii. Παράγραφος 3.1, ζ): τα συστήματα γενικού φωτισμούστα κτίρια του τριτογενή τομέα έχουν ελάχιστη (και όχιμέγιστη) ενεργειακή απόδοση 55 lm/W.4. Για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή των απαιτήσεων τηςπαραγράφου 1 του άρθρου 8 «Σχεδιασμός Κτιρίου», απαι-τείται συστηματική προσέγγιση των αρχών του βιοκλιματι-κού σχεδιασμού του κτιρίου με επαρκή τεχνική τεκμηρίωση,στη βάση της διαθέσιμης βιβλιογραφίας και έως την έκδο-ση σχετικής ΤΟΤΕΕ. Στην περίπτωση που αποδεδειγμέναυπάρχουν αρκετοί περιορισμοί (πολεοδομικού, τεχνικού,αισθητικού, οικονομικού χαρακτήρα, κλπ) που ενδεχομένωςαποκλείουν την εφικτότητα της βέλτιστης ενεργειακάλύσης, υποβάλλεται υποχρεωτικά Τεχνική Έκθεση, η οποίαθα τεκμηριώνει επαρκώς τους λόγους μη εφαρμογής κάθεμίας από τις περιπτώσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 8.5. Για το άρθρο 9, διευκρινίζονται τα παρακάτω:

i. Παράγραφος 2.1, α): Στην περίπτωση όπου η υπολογιζό-μενη τιμή του μέσου συντελεστή θερμοπερατότητας Umγια το κτίριο αναφοράς, λόγω γεωμετρίας του εξεταζόμε-νου κτιρίου, δεν πληροί τους περιορισμούς του μέγιστουεπιτρεπόμενου μέσου συντελεστή θερμοπερατότητας Um,(πίνακας Γ.2) τότε οι επιμέρους συντελεστές θερμοπερατό-τητας (πίνακας Γ.1) των δομικών αδιαφανών στοιχείων τουπου έρχονται σε επαφή με τον εξωτερικό αέρα (τοιχοποιίες,οροφές, πυλωτές), μειώνονται ποσοστιαία και ομοιόμορφα,μέχρι ο μέσος συντελεστής θερμοπερατότητας να πληροίτους περιορισμούς του πίνακα Γ.2. Σε περίπτωση κτιρίουμεικτής χρήσης το κτίριο αναφοράς ορίζεται ξεχωριστά ανάχρήση και ο μέσος συντελεστής θερμοπερατότητας πρέπεινα πληροί τους περιορισμούς του μέγιστου επιτρεπόμενουμέσου συντελεστή Um.ii. Παράγραφος 2.1, δ): για το κτίριο αναφοράς η τιμή τουσυντελεστή διαπερατότητας των υαλοπινάκων στην ηλιακήακτινοβολία g ισούται με 0,76. Η τιμή αυτή αντιστοιχεί γιακάθετη πρόσπτωση της ηλιακής ακτινοβολίας.iii. Παράγραφος 3.1, δ): επισημαίνεται ότι στην περίπτωσηπου το εξεταζόμενο κτίριο δε διαθέτει σύστημα θέρμανσης,η απόδοση του λέβητα-καυστήρα, για το κτίριο αναφοράςείναι 94,5%, καθώς επίσης και στην περίπτωση που το εξε-ταζόμενο κτίριο διαθέτει οποιοδήποτε άλλο σύστημα θέρ-


μανσης εκτός από κεντρικό λέβητα, τηλεθέρμανση καιαντλίες θερμότητας.iv. Παράγραφος 3.1, ε): η περίπτωση αυτή εφαρμόζεταιμόνο όταν το εξεταζόμενο κτίριο κατοικίας θερμαίνεται μετη χρήση αντλιών θερμότητας.v. Παράγραφος 3.1, στ): σε περίπτωση που το εξεταζόμενοκτίριο τριτογενή τομέα θερμαίνεται με τη χρήση αντλιώνθερμότητας, θεωρείται ότι και το κτίριο αναφοράς διαθέτειτοπικά ή/και κεντρικά συστήματα θέρμανσης με συντελε-στή συμπεριφοράς COP = 3,2 για αερόψυκτα συστήματακαι COP = 4,3 για υδρόψυκτα. Για όλες τις άλλες περιπτώ-σεις που το εξεταζόμενο κτίριο θερμαίνεται με την χρήσηαντλιών θερμότητας άλλου τύπου (π.χ. γεωθερμική ή μεθαλασσινό νερό), θεωρείται ότι το κτήριο αναφοράς διαθέ-τει αντλία θερμότητας με συντελεστή συμπεριφοράς COP =3,5.vi. Παράγραφος 3.1: σε περίπτωση που το εξεταζόμενο κτί-ριο κατοικίας ή τριτογενή τομέα, σε επίπεδο κτιρίου ή τμή-ματος κτιρίου διαθέτει διαφορετικά του ενός συστήματαθέρμανσης, π.χ. λέβητα και αντλία θερμότητας, τότε το κτί-ριο αναφοράς, σε επίπεδο κτιρίου ή τμήματος αυτού, δια-θέτει τα ίδια συστήματα με το εξεταζόμενο κτίριο, με τατεχνικά χαρακτηριστικά που ορίζονται στις περιπτώσεις τηςπαραγράφου.vii. Παράγραφος 3.2, α): η περίπτωση εφαρμόζεται όταν τοεξεταζόμενο κτίριο δε διαθέτει σύστημα ψύξης/κλιματι-σμού, ή διαθέτει για μικρότερο τμήμα του κτιρίου και θεω-ρείται ότι κλιματίζεται όπως ακριβώς και το κτίριο αναφο-ράς.viii. Παράγραφος 3.2, β): η ενεργειακή κατανάλωση τουσυστήματος ψύξης για το κτίριο αναφοράς λαμβάνεται ίσημε το 50% της κατανάλωσης που υπολογίζεται με βάση τηνκαθαρή συνολική επιφάνεια της κατοικίας.ix. Παράγραφος 3.2, γ): Το κτίριο αναφοράς για τον τριτο-γενή τομέα διαθέτει τοπικά ή/και κεντρικά συστήματαψύξης που καλύπτουν όλους του εσωτερικούς χώρους.Τα πρότυπα χαρακτηριστικά του συστήματος ψύξης για τοκτίριο αναφοράς είναι τα εξής: οι μονάδες παραγωγήςψύξης τοπικές ή κεντρικές (ψύκτες, αντλίες θερμότητας,τοπικά κλιματιστικά) με βαθμό ενεργειακής απόδοσης EER =2,8 όταν το υπό μελέτη/επιθεώρηση κτίριο διαθέτει τοπικέςή κεντρικές αερόψυκτες μονάδες και EER = 3,8 όταν το υπόμελέτη/επιθεώρηση κτίριο διαθέτει υδρόψυκτες μονάδες ήάλλες μονάδες (π.χ. γεωθερμικές αντλίες θερμότητας, κ.α.).Επίσης, για αερόψυκτες μονάδες παραγωγής ψύξης, τοπι-κές ή κεντρικές (ψύκτες, αντλίες θερμότητας, τοπικά κλιμα-τιστικά) ο βαθμός ενεργειακής απόδοσης είναι EER = 2,8,όταν το υπό μελέτη/επιθεώρηση κτίριο δεν διαθέτει σύστη-μα ψύξης, ή διαθέτει για μικρότερο τμήμα του κτιρίου.

x. Παράγραφος 3.2: σε περίπτωση που το εξεταζόμενο κτί-ριο κατοικίας ή τριτογενή τομέα, σε επίπεδο κτιρίου ή τμή-ματος κτιρίου διαθέτει διαφορετικά του ενός συστήματαψύξης, π.χ. αερόψυκτη αντλία θερμότητας και υδρόψυκτηαντλία θερμότητας, τότε το κτίριο αναφοράς, σε επίπεδοκτιρίου ή τμήματος κτιρίου διαθέτει τα ίδια συστήματα μετο εξεταζόμενο κτίριο, με τα τεχνικά χαρακτηριστικά πουορίζονται στις προηγούμενες περιπτώσεις της παραγρά-φου.

xi. Παράγραφος 3.4, β): όταν το υπό μελέτη/επιθεώρησηκτίριο δεν διαθέτει μηχανικό αερισμό ή/και ΚΚΜ τότε θεω-ρείται ότι διαθέτει σύστημα μηχανικού αερισμού παροχήςνωπού αέρα ίδιο με το κτίριο, αλλά χωρίς εναλλάκτη θερμό-τητας.

xii. Παράγραφος 3.5, α): εάν το φυσικό αέριο δεν είναι δια-θέσιμο, η παραγωγή ΖΝΧ, μπορεί να γίνεται με ηλεκτρικόθερμοσίφωνα, ή ταχυθερμοσίφωνα με συνολικό μήκοςσωλήνων έως 6 μ. Επίσης, σε περίπτωση που το εξεταζόμε-νο κτήριο δε διαθέτει σύστημα παραγωγής ΖΝΧ, θεωρείταιότι διαθέτει όμοιο με αυτό του κτιρίου αναφοράς. Στηνπερίπτωση κτιρίων με περιορισμένη κατανάλωση ΖΝΧ θεω-ρείται ότι το κτίριο διαθέτει τοπικά συστήματα ροής, ηλε-κτρικό θερμοσίφωνα, ή ταχυθερμοσίφωνα.

xiii. Παράγραφος 3.6, α): η ελάχιστη (και όχι η μέγιστη)ενεργειακή απόδοση των φωτιστικών είναι 55 lm/W.

xiv.Παράγραφος 3.7, β): στην περίπτωση αυτή, η επιφάνειατου κτιρίου αναφοράς τριτογενή τομέα αναφέρεται σε θερ-μαινόμενη επιφάνεια, όπου πρέπει να είναι πάνω από 3.500μ2 .

Γ. Διευκρινήσεις για τις Ενεργειακές Επιθεω-ρήσεις και το Πιστοποιητικό ΕνεργειακήςΑπόδοσης (ΠΕΑ)1. Η έκδοση ΠΕΑ απαιτείται μετά την ολοκλήρωση της κατα-σκευής νέου κτιρίου ή τη ριζική ανακαίνιση υφισταμένουκτιρίου, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 3661/2008, καισυγκεκριμένα μετά την κατασκευή του κελύφους (τοποθέ-τηση κουφωμάτων, υαλοπινάκων, χρωματισμοί), την τοπο-θέτηση όλων των υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικώνεγκαταστάσεων και τη ρευματοδότησή του. Στην περίπτω-ση πώλησης ακινήτου βάσει σχεδίων, το ΠΕΑ εκδίδεται καιπροσκομίζεται μετά την πλήρη αποπεράτωση του κτιρίουμαζί με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά προκειμένου ναεξοφληθεί το ακίνητο.2. Σε περίπτωση κτιρίων μεικτής χρήσης, το ΠΕΑ εκδίδεταιξεχωριστά για κάθε βασική κατηγορία χρήσης του κάθετμήματος του κτιρίου, όπως αυτές ορίζονται στον Κτιριο-δομικό Κανονισμό (κατοικίας, προσωρινής διαμονής, εμπο-ρίου, εκπαίδευσης κ.α.).3. Στην περίπτωση της παραγράφου 2.9 του άρθρου 15του ΚΕΝΑΚ διευκρινίζεται ότι η τήρηση των ελαχίστωναπαιτήσεων ελέγχεται πάντοτε σε σχέση με την ενεργειακήκατηγορία που υποδεικνύεται από τη Μελέτη ΕνεργειακήςΑπόδοσης, που έχει εκπονηθεί και θεωρηθεί από την Πολε-οδομική Υπηρεσία. Συνεπώς, η συμμόρφωση και τα μέτραβελτίωσης που οφείλει ο ιδιοκτήτης να εφαρμόσει, εντόςπροθεσμίας ενός έτους, πρέπει να καθιστούν το κτίριοενεργειακά αποδοτικό σύμφωνα με τα οριζόμενα στη Μελέ-τη Ενεργειακής Απόδοσης αυτού.

Η Υπουργός ΠεριβάλλοντοςΕνέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Τ. Μπιρμπίλη

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ – ΜΕΛΕΤΕΣΥ.Α. υπ’αριθμ. 115871/341 (Φ.Ε.Κ. 387Β/14-03-2011)Τιμές ανάθεσης υλοτομικών εργασιών καιλοιπών εργασιών συγκομιδήςΥ.Α. υπ’αριθμ. 115074/472/11 (Φ.Ε.Κ. 381Β/11-03-2011)Ορισμός συντελεστή Μ, ο οποίος χρησιμο-ποιείται για την εφαρμογή ορισμένων δια-τάξεων του Π.Δ. 437/81Κ.Υ.Α. υπ’αριθμ. 5955 (Φ.Ε.Κ. 272Β/21-02-2011)Αποφαινόμενα και γνωμοδοτούντα όργανατης Γενικής Γραμματείας Χωροταξίας καιΑστικού Περιβάλλοντος του ΥπουργείουΠεριβάλλοντος, Ενέργειας και ΚλιματικήςΑλλαγής, για την ανάθεση και εκτέλεσηδημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετώνκαι παροχής συναφών υπηρεσιών, βάσειτων διατάξεων του Ν. 3316/2005.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΑποφ. Ρ.Α.Ε. υπ’αριθμ. 240/2011 (Φ.Ε.Κ. 425Β/17-03-2011)Αναπροσαρμογή ετήσιων ανταποδοτικών

τελών για το 2011Υ.Α. υπ’αριθμ. Δ5-ΗΛ/Β/Φ.1.17/74/1629(Φ.Ε.Κ. 129Β/09-02-2011)Τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα Δια-χείρισης του Συστήματος και ΣυναλλαγώνΗλεκτρικής Ενέργειας (Φ.Ε.Κ. 665Β/17.05.2005)

ΟΧΗΜΑΤΑ – ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑΥ.Α. υπ’αριθμ. οικ. 8250/826 (Φ.Ε.Κ. 453Β/22-03-2011)Καθορισμός κατηγοριών νομικών προσώ-πων στα οποία μπορεί να δίδεται το δικαίω-μα ταξινόμησης και κυκλοφορίας Λεωφορεί-ων Ιδιωτικής Χρήσης (Λ.Ι.Χ.) αυτοκινήτων.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ - ΒΙΟΤΕΧΝΙΑΚ.Υ.Α. υπ’αριθμ. Φ/Α.7/7/8767/1204(Φ.Ε.Κ. 443Β/18-03-2011)Τροποποίηση της αρ. πρωτ. 14721/809/6-8-2003 (Φ.Ε.Κ. 1236Β/1-9-03) κοινήςυπουργικής απόφασης «Καθορισμός τουφορέα, της θέσης, της έκτασης και τωνορίων του Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟΠΑ)Θεσπρωτίας, στα διοικητικά όρια του

Δήμου Παραμυθιάς και Ψάκας, του ΝομούΘεσπρωτίας, έγκρισης τουφορέα ΒΕΠΕ καιτης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσε-ων της ΒΙΟΠΑ» (ανανέωση –τροποποίησητων εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων).

ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑΠ.Δ. υπ’αριθμ. 17/2011 (Φ.Ε.Κ. 37Α/02-03-2011)Τροποποίηση και συμπλήρωση του Π.Δ.49/2005 «Ενσωμάτωση της Οδηγίας2002/99/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλί-ου και του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου2002 «Δημιουργία κοινοτικού συστήματοςπαρακολούθησης της κυκλοφορίας τωνπλοίων και ενημέρωσης» (Α 66), σε συμ-μόρφωση με την Οδηγία 2009/17/ΕΚ τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμ-βουλίου της 23ης Απριλίου2009».Π.Δ. υπ’αριθμ. 16/2011 (Φ.Ε.Κ. 36Α/02-03-2011)Έλεγχος των πλοίων από το κράτος λιμένα,σύμφωνα με την Οδηγία 2009/16/ΕΚ τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμ-βουλίου της 23ης Απριλίου 2009.

ENHME PΩΣH

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

Eπιμέλεια: K. Kρέσπης


ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΑποφ. Γ.Γ. Αποκ. Διοικ. Αιγ. υπ’αριθμ.2001/91 (Φ.Ε.Κ. 384Β/11-03-2011)Απαγορευτικά, περιοριστικά και λοιπά ρυθ-μιστικά μέτρα για την προστασία του υδα-τικού δυναμικού των Περιφερειακών Ενο-τήτων Σάμου και Ικαρίας.Αποφ. Γ.Γ. Αποκ. Διοικ. Αιγ. υπ’αριθμ.1999/90 (Φ.Ε.Κ. 384Β/11-03-2011)Απαγορευτικά, περιοριστικά και λοιπά ρυθ-μιστικά μέτρα για την προστασία του υδα-τικού δυναμικού της Περιφερειακής Ενότη-τας Χίου.Αποφ. Γ.Γ. Αποκ. Διοικ. Αιγ. υπ’αριθμ.1898/86 (Φ.Ε.Κ. 384Β/11-03-2011)Απαγορευτικά, περιοριστικά και λοιπά ρυθ-μιστικά μέτρα για την προστασία του υδα-τικού δυναμικού των Περιφερειακών Ενο-τήτων Λέσβου και Λήμνου.Κ.Υ.Α. αριθμ. οικ. 145116 (Φ.Ε.Κ. 354Β/08-03-2011)Καθορισμός μέτρων, όρων και διαδικασιώνγια την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμέ-νων υγρών αποβλήτων και άλλες διατάξεις.

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣΥ.Α. υπ’αριθμ. 11926/261 (Φ.Ε.Κ. 453Β/22-03-2011)Ειδική διαδικασία στήν οποία υπάγεται ηεγκατάσταση Τυποποιημένων ΚατασκευώνΚεραιών.Αποφ. Ε.Ε.Τ.Τ. υπ’αριθμ. 591/007 (Φ.Ε.Κ. 441Β/18-03-2011)Λήψη απόφασης της Εθνικής ΕπιτροπήςΤηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ)αναφορικά με το υποβληθέν αίτημα παρά-τασης της περιόδου διάθεσης του οικονομι-κού προγράμματος με την ονομασία – Στα-θερά + Κινητά 300 της εταιρείας Ο.Τ.Ε. Α.Ε.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑΥ.Α. υπ’αριθμ. οικ. 1246/95 (Φ.Ε.Κ. 415Β/16-03-2011)Έγκριση του Οδηγού του Προγράμματος«Εξωστρέφεια – Ανταγωνιστικότητα τωνΕπιχειρήσεων» του Επιχειρησιακού Προ-γράμματος Ανταγωνιστικότητα και Επιχει-ρηματικότητα (Ε.Π.Α.Ε.) του Ε.Σ.Π.Α. 2007-2013 και Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέ-ροντος για υποβολή προτάσεων έργωνπρος ένταξη στο Πρόγραμμα «Εξωστρέ-φεια – Ανταγωνιστικότητα των Επιχειρήσε-ων» του Επιχειρησιακού ΠρογράμματοςΑνταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα(Ε.Π.Α.Ε.) του Ε.Σ.Π.Α. 2007-2013.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΥ.Α. υπ’αριθμ. 19780 (Φ.Ε.Κ. 472Β/24-03-2011)Προϋποθέσεις και διαδικασία χορήγησηςάδειας λειτουργίας σε Εργαστήρια Ελευθέ-

ρων Σπουδών.Υ.Α. υπ’αριθμ. Φ.821/397Κ/21920/Ζ1(Φ.Ε.Κ. 410Β/16-03-2011)Καθορισμός προσόντων, όρων, κριτηρίων,οργάνων, τρόπου επιλογής, διαδικασίαςαποσπασης προσωπικού στα ΕυρωπαϊκάΣχολεία και στα σχολεία Διεθνών Οργανι-σμών και διάρκεια αυτής.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑΥ.Α. υπ’αριθμ. ΠΟΛ.1036 (Φ.Ε.Κ. 450Β/22-03-2011)Παράταση προθεσμίας υποβολής των αιτή-σεων επιστροφής Φ.Π.Α. που υποβάλλονταισύμφωνα με την Οδηγία 2008/9/ΕΚ καιαντίστοιχα την απόφαση Υπουργού Οικονο-μικών ΠΟΛ.1003/15-1-2010 (Β99), επιχει-ρήσεων μη εγκατεστημένων στο κράτοςμέλος επιστροφής.Υ.Α. υπ’αριθμ. ΠΟΛ. 1040 (Φ.Ε.Κ. 434Β/17-03-2011)Αναπροσαρμογή τιμών του συστήματοςΑντικειμενικού Προσδιορισμού της φορολο-γητέας αξίας των ακινήτων που βρίσκονταισε περιοχές εντός σχεδίου της ΔημοτικήςΚοινότητας Ψυχικού, του Δήμου Φιλοθέης –Ψυχικού, Περιφερειακής Ενότητας ΒορείουΤομέα Αθηνών, της Περιφέρειας Αττικής.Υ.Α. υπ’αριθμ. 1039 (Φ.Ε.Κ. 400Β/14-03-2011)Τύπος και περιεχόμενο δήλωσης ΦόρουΑκίνητης Περιουσίας νομικών προσώπωνέτους 2011Υ.Α. υπ’αριθμ. Πολ. 1033 (Φ.Ε.Κ. 339Β/02-03-2011)Υποβολή της Προσωρινής Δήλωσης ΦόρουΜισθωτών Υπηρεσιών και απόδοσης τουφόρου με την χρήση ηλεκτρονικής μεθό-δου επικοινωνίας ήστην Δ.Ο.Υ., κατά περί-πτωση καικατά την χρήση 2011.Υ.Α. υπ’αριθμ. οικ. πολ. 1008/11 (Φ.Ε.Κ. 136Β/09-02-2011)Καθορισμός ορίων ακαθάριστων εσόδωνεπιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελμα-τιών που τηρούν βιβλία Β’ κατηγορίας τουΚ.Β.Σ., πάνω από τα οποία υφισταται υπο-χρέωση υπογραφής των δηλώσεων απόλογιστή φοροτεχνικό με βάση τις διατάξειςτου άρθρου 38 του ν.2873/2000.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑΚ.Υ.Α. υπ’αριθμ. οικ. 5206/11 (Φ.Ε.Κ. 434Β/17-03-2011)Καθορισμός της διαδικασίας και των προϋ-ποθέσεων υπαγωγής στίς ρυθμίσεις του Ν.3386/2005 υπηκόων τρίτων χωρών, οιοποίοι μετακινούνται από επιχείρηση εγκα-τεστημένη σε τρίτη χώρα, με σκοπό τηνπαροχή υπηρεσίας, στο πλαίσιο σύμβασηςπρομήθειας μεταξύ επιχείρησης εγκατε-στημένης σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής

Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού ΟικονομικούΧώρου και αντίστοιχης που ασκεί τις δρα-στηριότητές της στήν Ελλάδα.

ΔΗΜΟΣΙΟΥ.Α. υπ’αριθμ. οικ. 2/22717/0094 (Φ.Ε.Κ. 474Β/24-03-2011)Υποβολή οικονομικών στοιχείων φορέωνΓενικής Κυβέρνησης, στο Υπουργείο Οικο-νομικών και τροποποίηση της αριθ.2014380/377/0026/27-02-1988 (Φ.Ε.Κ. 284Β) απόφασης του ΥπουργούΟικονομικών.Υ.Α. υπ’αριθμ. Φ.37/10594/1183 (Φ.Ε.Κ. 473Β/24-03-2011)Θέση σε ισχύ του Εσωτερικού ΚανονισμούΛειτουργίας της ΕΡΓΑΟΣΕ Α.Ε.

Ο.Τ.Α.Υ.Α. υπ’αριθμ. οικ. 5694 (Φ.Ε.Κ. 382Β/11-03-2011)Τροποποίηση της υπ’αριθμ. 18183/2-4-2007 Υπουργικής Απόφασης με τίτλο«Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολήςτων επιχειρησιακών προγραμμάτων τωνΟργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης(Ο.Τ.Α.) α’ βαθμού».

ΠΟΛΙΤΗΣΑποφ. Περ. Συμβ. Αττικής (Φ.Ε.Κ. 446Β/22-03-2011)Ενιαία εξυπηρέτηση πολιτών από όλες τιςυπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιώντης Περιφέρειας Αττικής.Υ.Α. υπ’αριθμ. 1.3120/οικ. 3.630 (Φ.Ε.Κ. 372Β/09-03-2011)Σύστημα Διαχείρισης, Παρακολούθησης,Αξιολόγησης και Ελέγχου για την «Υποστή-ριξη εφαρμογής του Ν.3869/2010 (Φ.Ε.Κ.130Α/3.8.2010) συνδρομή στην επιδίωξηγια εξωδικαστικό συμβιβασμό» του Επιχει-ρησιακού Προγράμματος «ΔιοικητικήΜεταρρύθμιση 2007-2013» (σύμφωνα μετην παράγραφο 4 του άρθρου 5 τουΚανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1081/2006)Υ.Α. υπ’αριθμ. Υ4δ/Γ.Π.οικ. (Φ.Ε.Κ. 349Β/04-03-2011)Τροποποίηση της αριθμ. Υ4δ/Γ.Π.οικ.53080/23-05-05 (Φ.Ε.Κ. 740/Β/05) Απόφα-σης Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλλη-λεγγύης με θέμα : «Εναλλασσόμενη καθη-μερινή εφημερία των Νοσοκομείων λεκα-νοπεδίου Αττικής και άλλες ρυθμίσεις».Νόμος υπ’αριθμ. 3932 (Φ.Ε.Κ. 49Α/10-03-2011)Σύσταση Αρχής Καταπολέμησης τηςΝομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματι-κές Δραστηριότητες και της Χρηματοδό-τησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου τωνΔηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης.


Ενεργά Προγράμματα

Διαρθρωτική προσαρμογή εργαζομέ-νων μικρών και πολύ μικρών επιχει-ρήσεων, που απασχολούν 20 - 49άτομα, εντός της οικονομικής κρίσηςΚαταληκτική ημερομηνία: 18-4-2011Το πρόγραμμα αφορά αποκλειστικάκαι μόνο στις επιχειρήσεις 20-49 ατό-μων, που δεν έχουν ενταχθεί στοΣχέδιο Διαρθρωτικής Προσαρμογήςτου Κλαδικού τους Φορέα και υπο-βάλλουν το ανωτέρω Σχέδιο αυτοτε-λώς (Πρόσκληση Γ).Περισσότερες Πληροφορίες:http://www.ep-katartisi.gr

Προγράμματα ενδοεπιχειρησιακήςκατάρτισης ΛΑΕΚΚαταληκτική ημερομηνία: 30-4-2011Πρόκειται για προγράμματα που χρη-ματοδοτούνται από τον ειδικό λογα-ριασμό για την κατάρτιση των εργα-ζομένων που διαχειρίζεται ο ΟΑΕΔ

και ο οποίος τροφοδοτείται για τοσκοπό αυτό από την εισφορά 0,45%των επιχειρήσεων. Στο πρόγραμμαΛΑΕΚ 0,45% μπορούν να λάβουνμέρος ιδιωτικές επιχειρήσεις καιφορείς του δημόσιου τομέα (οι οποί-ες πρέπει απαραίτητα να έχουν κατα-βάλει στο ΙΚΑ την εργοδοτική εισφο-ρά 0,45% για τους εργαζόμενους σεαυτήν για το έτος 2011), όπωςαυτός ορίζεται στο άρθρο 51 παρ. 1του Ν.1892/1990 (ΦΕΚ Α΄ 101),όπως ισχύει. Το προσωπικό το οποίοέχουν δικαίωμα να καταρτίσουν πρέ-πει να είναι ασφαλισμένο στο ΙΚΑ καινα υπάγεται έστω και σε ένα ΚλάδοΑσφάλισης του ΟΑΕΔ.Περισσότερες Πληροφορίες:http://laek.oaed.gr

Εξοικονόμηση Κατ’ ΟίκονΚαταληκτική ημερομηνία: 16-5-2011Συνίσταται στην παροχή κινήτρωνγια παρεμβάσεις εξοικονόμησηςενέργειας στον οικιακό κτηριακό

Επιμέλεια: Βαγγέλης Χαμπηλομάτηςemail: [email protected]

Χ ΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Ευκαιρίες Χρηματοδότησης από Εθνικά & Ευρωπαϊκά Προγράμματα


τομέα, με στόχο την μείωση τωνενεργειακών αναγκών. Το πρόγραμμααφορά σε παλαιά κτίρια, νομίμως υφι-στάμενα, τα οποία έχουν κατασκευα-στεί χωρίς την εφαρμογή του Κανονι-σμού Θερμομόνωσης (ΠΔ 1.6/4-7-1979), βρίσκονται σε περιοχές με τιμήζώνης μικρότερη ή ίση των 1750ευρώ/τ.μ., χρησιμοποιούνται ωςκύρια ή πρώτη δευτερεύουσα κατοι-κία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πλη-ρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κρι-τήρια.Περισσότερες Πληροφορίες:http://exoikonomisi.ypeka.gr

Διαρθρωτική προσαρμογή εργαζομέ-νων μικρών και πολύ μικρών επιχειρή-σεων, που απασχολούν 1 - 49 άτομα,εντός της οικονομικής κρίσης Καταληκτική ημερομηνία: 16-5-2011Οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρή-σεις, μέλη των Κλαδικών ΣυλλογικώνΦορέων, καλούνται να υποβάλλουνφάκελο υπαγωγής στο πρόγραμμα, σεσυνεργασία με τον Κλαδικό τουςΦορέα και στο πλαίσιο του ΚλαδικούΣχεδίου Διαρθρωτικής Προσαρμογήςπου έχει ετοιμάσει ο Κλαδικός Φορέας(Πρόσκληση Β).Περισσότερες Πληροφορίες:http://www.ep-katartisi.gr

Εξωστρέφεια - Ανταγωνιστικότητατων ΕπιχειρήσεωνΚαταληκτική ημερομηνία: 24-5-2011Στοχεύει στη δημιουργία των ανα-γκαίων προϋποθέσεων για την ενίσχυ-ση της εξωστρεφούς επιχειρηματικό-τητας, σαν βασικής επιλογής για τηναναβάθμιση της παραγωγικής βάσηςτης χώρας προς αγαθά και υπηρεσίεςυψηλής προστιθέμενης αξίας, και έχειως σκοπό την ενίσχυση και υποστήρι-ξη των ΜμΕ, και υπό προϋποθέσειςκαι των μεγάλων επιχειρήσεων, γιατην έναρξη/συνέχιση της εξωστρε-φούς ανταγωνιστικότητας και επιχει-ρηματικής τους δράσης μέσω επιχει-ρηματικών μεμονωμένων ή συνεργα-τικών σχεδίων.Περισσότερες Πληροφορίες:http://epan2.antagonistikotita.gr/greek

Συνεργασία 2011Καταληκτική ημερομηνία: 30-6-2011Μέσω του συγκεκριμένου Προγράμ-

ματος θα χρηματοδο-τηθεί η υλοποίησηέργων Έρευνας &Τεχνολογίας σεσυγκεκριμένουςτομείς και δραστη-ριότητες που (α)ενδιαφέρουν τονπαραγωγικό ιστό τηςχώρας και θα συμ-βάλλουν άμεσα ήέμμεσα στην παρα-γωγή νέων ή βελτιω-μένων προϊόντων καιυπηρεσιών και στηδιείσδυση σε νέεςαγορές, (β) υποστηρίζουν τις ανάγκεςτης κοινωνίας και των πολιτικών σεδιάφορους τομείς όπως ενεργειακήπολιτική, περιβαλλοντική πολιτική, (γ)παράγουν νέα γνώση που μπορεί νααξιοποιηθεί.Περισσότερες Πληροφορίες:http://epan2.antagonistikotita.gr/greek

Εγγύηση από την ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. Χαμη-λότοκων Δανείων για την κάλυψηδαπανών αγοράς πρώτων υλών,εμπορευμάτων και υπηρεσιώνΚαταληκτική ημερομηνία: 31-8-2011Στόχος του Προγράμματος είναι ηανάπτυξη και επέκταση της γενικήςεπιχειρηματικής δραστηριότητας υφι-σταμένων, νέων και υπό σύσταση ΜΕκαι ΠΜΕ μέσω της υποστήριξης τηςπρόσβασης στο χρηματοπιστωτικόσύστημα για την άμεση κάλυψη τρε-χουσών αναγκών για δαπάνες αγοράςπρώτων υλών, εμπορευμάτων καιυπηρεσιών και συνεπώς απελευθέρω-σης πόρων για την επίτευξη στο απώ-τερο μέλλον του τεχνολογικού τουςεκσυγχρονισμού. Στο πλαίσιο αυτό τοΤΕΜΠΜΕ εγγυάται μεγάλο μέρος τωνδανείων που συνάπτουν οι ΜΕ καιΠΜΕ με τους χρηματοπιστωτικούςφορείς, διασφαλίζοντας παράλληλαχαμηλό σχετικά επιτόκιο, παροχή ελά-χιστων ή μηδενικών εξασφαλίσεωνγια τις ΜΕ και ΠΜΕ και ομαλό τρόποαποπληρωμής των δανείων.Περισσότερες Πληροφορίες:http://www.tempme.gr/

Πρόγραμμα απόκτησης εργασιακήςεμπειρίας για νεοεισερχόμενους στηναγορά εργασίαςΚαταληκτική ημερομηνία: Μέχρι εξαντλήσεως Π/Υ

Απευθύνεται μόνο σε επιχειρήσεις τουιδιωτικού τομέα, παρέχει στους ωφε-λούμενους νέους μισθό και ασφάλιση,η χρονική του διάρκεια είναι συγκεκρι-μένη (6-12 μήνες), δικαίωμα συμμετο-χής έχουν μόνο οι νέοι ηλικίας 16-24ετών και παρέχει ισχυρά κίνητρα στιςεπιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα ναμετατρέψουν την σύμβαση απόκτη-σης εργασιακής εμπειρίας σε σύμβα-ση εργασίας.Περισσότερες Πληροφορίες:http://www.oaed.gr

Προδημοσιευμένα Προγράμματα

Εναλλακτικός ΤουρισμόςΑφορά στην υλοποίηση επενδύσεωνστον τομέα του τουρισμού από επι-χειρήσεις που δραστηριοποιούνταιή προτίθενται να δραστηριοποιη-θούν στην ανάπτυξη εναλλακτικώνμορφών τουρισμού (Αθλητικός του-ρισμός αναψυχής, Πολιτιστικός του-ρισμός, Θαλάσσιος τουρισμός, Του-ρισμός υπαίθρου, Γαστρονομικόςτουρισμός, Τουρισμός υγείας καιευεξίας) και λειτουργούν εντός τηςΕλληνικής Επικράτειας.Περισσότερες Πληροφορίες:http://epan2.antagonistikotita.gr/greek

Νέα Καινοτομική ΕπιχειρηματικότηταΤο συγκεκριμένο Πρόγραμμα παρέ-χει κίνητρα σε κάθε πολίτη άνω των18 ετών που επιθυμεί να ιδρύσειεπιχείρησή μετατρέποντας την ιδέατου σε επιχειρηματική καινοτομίακαι ενισχύει υφιστάμενες μικρές ήπολύ μικρές, καθώς και νεοσύστα-τες επιχειρήσεις να αναπτύξουν και-νοτόμα προϊόντα, υπηρεσίες κ.α.Περισσότερες Πληροφορίες:http://epan2.antagonistikotita.gr/greek


ACE-Hellas

Ενεργειακές μελέτες κτιρίων Ecoline 2011 Τo Ecoline 2011, την ολοκληρωμένηεφαρμογή για μελέτες ενεργειακήςαπόδοσης και κατάταξης κτιρίων, ανα-κοινώνει η ACE-Hellas. Η εφαρμογήκαλύπτει πλήρως όλες τις ανάγκες τωνμελετητών καθώς και των ενεργειακώνεπιθεωρητών, για την εκπόνηση ενερ-γειακών μελετών και την έκδοση πιστο-ποιητικού ενεργειακής κατάταξης αντί-στοιχα.Το Ecoline 2011,το οποίο έχει αναπτυ-χθεί εξ’ ολοκλήρου από την ACE-Hellas,περιλαμβάνει πλήθος έξυπνων εντο-λών όπως την αυτόματη δημιουργίααναλυτικού τεύχους ενεργειακών υπο-λογισμών για την απευθείας κατάθεσήτου στην πολεοδομία, την εξαγωγήαρχείου xml για την εισαγωγή στο πρό-γραμμα του Τεχνικού ΕπιμελητηρίουΕλλάδος και την αναγνώριση του κελύ-φους ενός κτιρίου από 3d dwg αρχείοαπό το Autocad.Άλλα χαρακτηριστικά που καθιστούν τοEcoline 2011 μοναδικό εργαλείο γιατους μηχανικούς είναι η αυτόματη από-δοση των δομικών στοιχείων στις επι-φάνειες (όψεις, τομές) του κελύφους, οαναλυτικός υπολογισμός συντελεστώνσκίασης, ο έξυπνος τρόπος χωρισμούκαι διαχείρισης των θερμικών ζωνώντου κτιρίου, η παραγωγή εποπτικών

σκαριφήματων των επιφανειών, αλλάκαι η εύκολη και γρήγορη εισαγωγήστοιχείων των Η/Μ συστημάτων. Η εφαρμογή Ecoline 2011 έχει απλή,λειτουργική και φιλική προς το χρήστηδομή, σε μορφή δέντρου (βήμα προςβήμα εντολές) που επιτρέπει στονμελετητή να το χρησιμοποιήσει άμεσαπαρά την πολυπλοκότητα του υπολογι-στικού πυρήνα του ΤΕΕ που είναι ενσω-ματωμένος στο πρόγραμμα. Συνοδεύε-ται από πλήρες ελληνικό εγχειρίδιο χρή-σης με παραδείγματα που διευκολύ-νουν περαιτέρω τη χρήση του. Η ACE-Hellas παράλληλα διοργανώνει καθημε-ρινά σεμινάρια για την εκμάθηση τουπρογράμματος στα γραφεία της, σεεπιλεγμένους αντιπροσώπους σε όλητην Ελλάδα αλλά και στα γραφεία κάθεενδιαφερόμενου μέσω web εφαρμο-γής.Η εφαρμογή Ecoline 2011 έχει εγκριθείως υπολογιστικό εργαλείο για τη διε-νέργεια των υπολογισμών ενεργειακής

απόδοσης και κατάταξης κτιρίων απότην ειδική υπηρεσία επιθεωρητώνενέργειας του Υ.Π.Ε.Κ.Α. με αριθμόέγκρισης 153/10.2.2011.Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιανουαρί-ου 2011, σύμφωνα με διευκρινιστικήεγκύκλιο του αρμόδιου υπουργείου,είναι υποχρεωτική η έκδοση πιστοποιη-τικού ενεργειακής απόδοσης για τιςαγοραπωλησίες καθώς και για τιςμισθώσεις ενιαίων κτιρίων άνω των 50τ.μ.* Για το Ecoline 2011 είναι διαθέσιμο δωρε-άν CD Demo το οποίο μπορεί να αποσταλείμετά από επικοινωνία με την ACE-Hellasστην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Για το ανα-λυτικό πρόγραμμα παρουσιάσεων καθώςκαι περισσότερες πληροφορίες σχετικά μετην ACE-Hellas και τα προϊόντα της, επισκε-φθείτε την ηλεκτρονική διεύθυνσηwww.ace-hellas.gr.

DANFOSS SOLAR INVERTERS A/S

Τριφασικός αντιστροφέ-ας TripleLynx 8kW για οικιακές εφαρμογέςΤο φιλικό στο χρήστη πληκτρολόγιο με την οθόνηγραφικών καθώς και οι αυξημένες δυνατότητεςεπικοινωνίας και παρακολούθησης που μέχρι τώραήταν διαθέσιμες μόνο στα μεγάλα φωτοβολταϊκάσυστήματα, τώρα είναι πλέον διαθέσιμα και σταοικιακά φωτοβολταϊκά. Η Danfoss Solar Inverters, κορυφαίος κατασκευα-στής ηλιακών αντιστροφέων για εμπορικές καιοικιακές εφαρμογές ανακοίνωσε σήμερα τη διάθε-ση στην αγορά της νέας της σειράς αντιστροφέων



οικιακής χρήσης. «Οι κάτοχοι οικιακών φωτοβολ-ταϊκών συστημάτων μπορούν πλέον να απολαύ-σουν την ίδια ενεργειακή απόδοση με τους κατό-χους των εμπορικών συστημάτων της σειράςTripleLynx», δήλωσε ο Allan Pilgaard-Jensen τηςDanfoss Solar Inverters. «Η σειρά TripleLynx 8kW,με τριφασική έξοδο, εισόδους 1000V συνεχούςρεύματος (DC) και ισχύ εξόδου 8000W παρέχειμέγιστη απόδοση ισχύος 97,8 % καθ’ όλη τη διάρ-κεια της ημέρας», συμπλήρωσε ο Allan Pilgaard-Jensen.Όπως και οι υπόλοιπες εκδόσεις της σειράςTripleLynx, η έκδοση TripleLynx 8kW παρέχει μέχρι99,9% βαθμό απόδοσης του MPP σε αυτές τις δια-στάσεις, μέσω δύο ανεξάρτητων MPP trackers καιδύο εισόδων συνεχούς ρεύματος (DC). Επιπλέον, η σειρά TripleLynx, με βάρος μόλις 35Kgμπορεί να μεταφερθεί και να εγκατασταθεί μεευκολία. Το μικρό βάρος και η ευκολία στην τοπο-θέτηση μειώνουν το κόστος εγκατάστασης.

ALEO SOLAR AG

Μία από τις κορυφαίεςεταιρείες του κλάδουστην Ελλάδα Η εταιρεία aleo solar AG διατήρησε το2010 την ηγετική της θέση στην ελλη-νική αγορά και τριπλασίασε τη διανο-μή των ηλιακών της μονάδων. Το τρέ-χον έτος η γερμανική κατασκευάστριαεταιρεία θέλει να επιτύχει πάλι τον ίδιορυθμό ανάπτυξης στην Ελλάδα. Ηεταιρεία μέσα από στρατηγικές συμ-φωνίες έχει ήδη εξασφαλίσει την δια-νομή 20 MW για την Ελληνική αγοράτο 2011. Σύμφωνα με τον ΣύνδεσμοΕταιρειών Φωτοβολταϊκών Ελλάδος(ΣΕΦ), η εγκατεστημένη ισχύς τωνδιασυνδεδεμένων φωτοβολταϊκώνσυστημάτων το 2010 έφτασε περίπουτα 150 MW. Ο κύριος Θανάσης Σακκάς, διευθυ-ντής του τμήματος πωλήσεων τηςεταιρείας aleo solar σε Ελλάδα καιΚύπρο, ανάγει την επιτυχία αυτή στηνπλήρη υποστήριξη που παρέχει η εται-

ρεία στους πελάτες της: «Παρέχουμεσυμβουλές στους τεχνικούς εγκατά-στασης και στους επενδυτές τόσο σετεχνικά θέματα όσο και στη χρηματο-δότηση των έργων. Μέσω των εκπαι-δευτικών μας σεμιναρίων, παρέχουμεστους τεχνικούς εγκατάστασης όλεςτις γνώσεις που χρειάζονται για τηνκατασκευή μιας φωτοβολταϊκής μονά-δας. Η θεματολογία των σεμιναρίωνπεριλαμβάνει την διαδικασία αδειοδό-τησης στην Ελλάδα, τον τεχνικό σχε-διασμό, ακόμη και πρακτική εφαρμογήσε εγκαταστάσεις.» Καθώς από τα μέσα του 2010 υπάρχειστην Ελλάδα μεγάλη ζήτηση γιαφωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στέ-γης, η αγορά έχει επεκτείνει το ενδια-φέρον της και στις μικρότερες εγκατα-στάσεις για στέγες. Σε αυτόν τονκλάδο, η εταιρεία aleo solar έχει εξα-σφαλίσει μερίδιο αγοράς ύψους 20%.Ο κύριος Σακκάς εκτιμά πως ο μέσοςόρος της εγκατεστημένης ισχύος ανάφωτοβολταϊκό σύστημα θα είναιμικρότερος το 2011, αλλά ο συνολικόςαριθμός συστημάτων θα είναι πολύμεγαλύτερος. «Υπάρχουν εγκαταστά-τες στην Ελλάδα, οι οποίοι έχουν σχε-τικά μικρή εμπειρία σε εγκαταστάσειςστέγης», λέει ο κύριος Σακκάς. «Εμείςκαλύπτουμε και αυτή την ανάγκη τηςαγοράς με τα εκπαιδευτικά μας σεμι-νάρια».Ο κύριος Norbert Schlesiger, διευθυ-ντής πωλήσεων της εταιρείας aleosolar AG, συμπληρώνει: «Η ανάπτυξητης ελληνικής αγοράς φωτοβολταϊκώνμας έχει εκπλήξει ευχάριστα και απο-δεικνύει την επιτυχία της διεθνούςστρατηγικής μας. Είμαστε βέβαιοι ότιχάρη στην εξειδίκευσή μας σε εγκατα-στάσεις στέγης μπορούμε να αναπτύ-ξουμε περαιτέρω τη δραστηριότητάμας στην Ελλάδα».

ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ

7o πανελλήνιο συνέδριουγραερίου από την εταιρεία ΑνδριανόςΜεγάλη επιτυχία σημείω-σε το 7o πανελλήνιο συνέ-δριο υγραερίου, πουδιοργάνωσε η εταιρείαΑΝΔΡΙΑΝΟΣ στην Καλα-μάτα στις 4 & 5 Μαρτίου2011.Εισηγητές του συνεδρίουήταν:

•Κωνσταντίνος Πασπαλάς, επιστημονι-κός συνεργάτης του ΑΠΘ, εκπρόσω-πος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή επι-τροπή για τα αέρια καύσιμα, και συγ-γραφέας των κανονισμών για τα αέριακαύσιμα, •Γεώργιος Ανδριανός, Διπλ. Ηλεκ.Μηχ., Διευθύνων Σύμβουλος τηςΑνδριανός.•Andreas Brohm, Τεχνικός Διευθυντήςτης Γερμανικής GOK.•Flemming Ethelfied υπεύθυνος τουΑμερικανικού Οίκου ALGAS sdi για τηνΕυρώπη και την Μέση Ανατολή.•Ηλίας Μπραΐμης, Διπλ. Μηχ. ΠΔ MSc.•Παναγιώτης Χαριτόπουλος, Διπλ.Μηχ. Μηχ. Bsc, Msc. •Αθανάσιος Κατσαφάδος, ΠυραγόςΠ.Υ. Γραφείο Πυρασφάλειας. Την Πυροσβεστική Υπηρεσία εκπροσώ-πησε ο Υποδιοικητής του νομού Μεσ-σηνίας Αθανάσιος Καπότσης, ο οποίοςαπεύθυνε και σύντομο χαιρετισμό, καιόλο το γραφείο Πυρασφάλειας. Ως σύνεδροι συμμετείχαν ειδικοί πουασχολούνται επαγγελματικά με τουγραέριο από τις περισσότερες περιο-χές της Ελλάδας και την Κύπρο, οι οποί-οι συμμετείχαν ενεργά σε όλα τα θέμα-τα του συνεδρίου, υποβάλλοντας ερω-τήσεις, ζητώντας διευκρινίσεις , κλπ.Στο συνέδριο:•Παρουσιάστηκε η ισχύουσα νομοθε-σία καθώς και οι αλλαγές που πρέπει ναγίνουν στους κανονισμούς.•Τονίστηκε η αναγκαιότητα , αλλά και ηεπικινδυνότητα του υγραερίου •Έγινε επεξήγηση για τις αρμοδιότητεςτης πολεοδομίας και της Πυροσβεστι-κής Υπηρεσίας.•Καθώς και η υπεροχή των ρυθμιστώνπίεσης GOK και των ασφαλιστικών δια-τάξεων SAV, SBV κλπ.•Παρουσιάστηκαν οι νέοι εξαεριωτέςυγραερίου της Algas.•Αναλύθηκαν επίσης όλα τα βασικάεξαρτήματα ενός δικτύου υγραερίου.•Παρουσιάστηκε το νέο ευρωπαϊκόπρότυπο για τα flexible αερίουEN14800:2008.•Αναλύθηκαν ειδικά θέματα υγραερίουόπως η μεταβολή της πίεσης ενός στα-


τικού δικτύου υγραερίου σε σχέση μετην θερμοκρασία, αλλά και το φαινόμε-νο «icing». Η ΑNΔΡΙΑΝΟΣ ιδρύθηκε το 1994 καιαπό τότε ασχολείται με την θέρμανσητον κλιματισμό τα αέρια καύσιμα και ταηλιακά συστήματα. Από το 2000 είναι οαποκλειστικός συνεργάτης για τηνΕλλάδα και την Κύπρο της σημαντικό-τερης ευρωπαϊκής εταιρείας εξαρτη-μάτων υγραερίου της γερμανικήςGOK. Τα τελευταία χρόνια κατέχει τομεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς σεΚύπρο και Ελλάδα στα εξαρτήματαυγραερίου.Οι σύνεδροι τέλος λίγο πριν την λήξητου συνεδρίου ανανέωσαν το ραντε-βού για το 8ο συνέδριο που θα γίνειστις 4 & 5 Οκτώβρη του 2012.

BAUER ENERGY

Δυο μοντέλα λαμπτήρωνπου εξοικονομούν ρεύμα90%Για το σπίτι, τη βιομηχανία, το κατά-στημα, το χώρο εργασίας, ακόμα καιτο δημόσιο χώρο, υπάρχει, πάντα, οτέλειος λαμπτήρας Led που ταιριάζειστις ανάγκες κάθε καταναλωτή. ΗBauer Energy παρουσιάσει δυο ενδεικτι-κά μοντέλα λαμπτήρων που εξοικονο-μούν ρεύμα 90% και υπενθυμίζει ότιόλα τα προϊόντα της είναι πιστοποιημέ-να από το εργαστήριο φωτομετρίαςτου Μετσόβιου Πολυτεχνείου.1. Λαμπτήρας 10W, βάση Ε27, φωτει-νότητα 800LM, τάση λειτουργίας 220VAC, αντικαθιστά λαμπτήρα 100W. Ιδα-νικοί για οικιακή χρήση, απολύτως οικο-λογικοί καθώς δεν περιέχουν υδράργυ-ρο ή κάδμιο, εντελώς ανακυκλώσιμοικαι δεν απαιτούν καμία μετατροπή σταφωτιστικά σας. Απλώς βιδώστε!2. Προβολείς 10W, 30W, 50W, 70W,100W, 140W, υψηλή φωτεινότητας,χαμηλής κατανάλωσης. Είναι αδιάβρο-χοι IP 65, ενώ διατίθενται σε διαφορετι-

κές μοίρες (30, 60, 80, 110). Τάση 85-265V AC, φωτεινότητα 85-110lm/watt. Αντικαθιστούν τους προβολής100W, 300W, 800W, 700W, 1000W και1400 αντίστοιχα. Ιδανικοί για κάθε εξω-τερική χρήση. Για παράδειγμα ένα κτί-ριο που φωτίζεται από δέκα προβολείςτων 1400W μπορεί να φωτίζεται από10Χ140W, δηλαδή το κόστος να συρρι-κνώνεται στο ένα δέκατο (1/10).

ΣΗΕ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΙΑΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η εταιρεία Γ. ΓΑΜΠΙΕΡΑΚΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.- ΣΗΕ βρίσκεται στο χώρο της ηλιακήςενέργειας και συγκεκριμένα στην κάθε-τη παραγωγή ηλιακών θερμοσιφωνι-

κών συστημάτων από το 1978. Η εται-ρεία, με την δυναμική και πολυετήπαρουσία της στον ελληνικό χώρο,αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό κομ-μάτι της ελληνικής βιομηχανίας ηλια-κών θερμοσιφώνων που σέβεται τηνενέργεια, το περιβάλλον και τον κατα-ναλωτή. Σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις1.500m2, η εταιρεία κατάφερε να δημι-ουργήσει την μηχανολογική και επιστη-μονική υποδομή που την οδήγησανστην παραγωγή πιστοποιημένων καιαποδοτικών συστημάτων. Τα τελευ-ταία 20 χρόνια η ποιότητα των προϊό-ντων την τοποθέτησε ανάμεσα στιςεξαγωγικές βιομηχανίες του κλάδου.Μέχρι σήμερα μετρά στο ενεργητικότης πάνω από 160.000m2 συλλεκτικήςεπιφάνειας και 45.000 μπόιλερ παρα-γωγής ζεστού νερού. Στη συνεχή, όμως, προσπάθεια γιααύξηση της παραγωγικής δυναμικότη-τας και κάλυψη μεγαλύτερου μέρουςτης παγκόσμιας αγοράς, τα τελευταία6 χρόνια λειτουργεί θυγατρική εταιρείαστην Τύνιδα της Τυνησίας (SINESIndustry S.R.L.) με σκοπό την κάλυψητων αναγκών της αφρικανικής αγοράς.Μια νέα εταιρεία η οποία ήδη έχειπαραγάγει και εγκαταστήσει 10.000μπόιλερ και 28.000m2 συλλεκτικής επι-φάνειας. Στόχος της ΣΗΕ είναι ο διπλα-σιασμός της καλυπτόμενης αγοράςμετά και την ανοικοδόμηση των νέωνιδιόκτητων εγκαταστάσεων 6.000m2

μέσα στο 2012. Στο ίδιο μήκος κύμα-τος βρίσκεται και η νέα εταιρεία(SOLAR RADIANT S.R.L.) στο Βουκουρέ-στι της Ρουμανίας, η οποία λειτουργείαπό τον Απρίλη του 2011 με βλέψειςκάλυψης των αναγκών της ΑνατολικήςΕυρώπης. Τέλος, σε συνεργασία με τηνγερμανική εταιρεία SOLAR 23 S.R.L. λει-τουργεί και στον χώρο των φωτοβολ-ταϊκών. Βέβαια, οι παραπάνω κινήσεις πηγά-ζουν από την παγκόσμια ανάγκη για τιςανανεώσιμες πηγές ενέργειας. ¨όπως

δηλώνει η εταιρεία, «Όνταςκαι εμείς χαράκτες της οδούπου οδηγεί σε ένα μέλλοναυτόνομο ως προς τη χρήσηενέργειας και από τους πρω-τοπόρους στην τεχνολογικήανάπτυξη των ηλιακών θερ-μοσιφώνων προχωρήσαμεστην παραγωγή ενός καινο-τόμου προϊόντος, του LOWPROFILE SYSTEM. Το νέο μαςηλιακό σύστημα αποτελεί



ένα συνδυασμό θερμικού ηλιακούσυστήματος βεβιασμένης κυκλοφορίαςκαι παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματοςγια κάλυψη μικρών αναγκών ηλεκτρικήςενέργειας». Με λίγα λόγια τα πλεονεκτήματα τουνέου πρωτοποριακού ηλιακού συστήμα-τος στην παγκόσμια αγορά είναι ταεξής:1.Ο ηλιακός συλλέκτης του συστήματοςμπορεί να τοποθετηθεί ως και 15 μέτραμακριά από το μπόιλερ.2.Σε σχέση με άλλο σύστημα βεβιασμέ-νης κυκλοφορίας (λειτουργία με κυκλο-φορητή) δεν καταναλώνει καθόλου ηλε-κτρικό ρεύμα (εξοικονομεί 90 – 130kWh/έτος μόνον από αυτή τη λειτουρ-γία).3.Έχει την δυνατότητα να λειτουργήσεισε κατοικία που δεν έχει ρεύμα ή ακόμασε περιοχές όπου οι διακοπές ρεύματοςκάνουν συχνά την εμφάνισή τους.4.Ο βαθμός απόδοσης του LOW PRO-FILE είναι υψηλότερος από ένα κλασσικόθερμοσιφωνικό σύστημα διότι μπορείνα εκμεταλλευτεί ακόμη και την θερμο-κρασία περιβάλλοντος.5.Διατηρεί το ζεστό νερό σε σχέση μεάλλο σύστημα διότι το μπόιλερ είναικλεισμένο στο χώρο που βρίσκεται πίσωαπό το συλλέκτη (συνθήκες περίπουτου παταριού).6.Η λειτουργία μεταξύ του μπόιλερ καιτου συλλέκτη είναι αυτορυθμιζόμενη μεσυνέπεια την αποφυγή ηλεκτρονικώνβλαβών σε σχέση με άλλο σύστημαβεβιασμένης κυκλοφορίας.7.Λόγω όγκου έχει μικρή αντίστασηστον άνεμο και δεν χρειάζεται στήριξηεπί του εδάφους.8.Η αισθητική του επιβάρυνση είναιπολύ χαμηλή δίνοντας μας το πλεονέ-κτημα να το εντάξουμε σε κάθε αρχιτε-κτονικό σχέδιο.9.Με την προσθήκη του ανάλογου εξο-πλισμού έχει την δυνατότητα να τροφο-δοτήσει με φωτισμό την βεράντα, τοκλιμακοστάσιο ή όποιο σημείο εμείς επι-θυμούμε να διατηρούμε φωτιζόμενο.10.Σε περίπτωση που η κατοικία διαθέ-τει κεραμοσκεπή ο συλλέκτης τοποθε-τείται επί αυτής και το μπόιλερ εσωτερι-κά της σκεπής ή στο υπόγειο ή αλλούαρκεί το μήκος της σωλήνας εισαγωγής– επιστροφής να μην είναι μεγαλύτεροτων 15 με 16 μέτρων. Τα προϊόντα της εταιρείας είναι εναρμο-νισμένα με τα διεθνή πρότυπα CE, ISO9001:2008, και το εμπορικό σήμα τουSOLAR KEY MARK.

ENGAIA

Το μεγαλύτερο Φ/Β έργοτης Ελλάδας με διαξονι-κούς tracker είναι γεγονός!Η ENGAIA ολοκλήρωσε με επιτυχία τομεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο τηςχώρας με διαξονικούς ηλιοστάτες(Tracker) ισχύος 1MW, θέτοντας νέεςβάσεις στις προδιαγραφές των έργωνμεγάλης κλίμακας. Το έργο πραγματο-ποιήθηκε στο Δήμο Δοϊράνης τουΝομού Κιλκίς από συνεργεία της εται-ρείας και συνδέθηκε με το δίκτυο στις27/12/2010 για λογαριασμό της εταιρεί-ας SOLARIS SUN ENERGY Α.Ε. Σύμφωναμε τον εκπρόσωπο της εταιρείας ΠωλΚαράσσο, με τη χρήση των ηλιοστατώνβελτιστοποιήθηκε η οικονομική απόδο-ση της επένδυσης, εμφανίζοντας τημέγιστη οικονομική απόδοση. Επιπλέοντονίστηκε από τον ίδιο ότι η άριστησυνεργασία με την ENGAIA αποτέλεσεκαθοριστικό παράγοντα στην αποπερά-τωση του έργου με το καλύτερο και πιοαξιόπιστο τρόπο. Το πάρκο θα παράγεικαθαρή ενέργεια από τον ήλιο ενώ τοόφελος για το περιβάλλον υπολογίζεταινα ανέλθει ετησίως σε 1.190.000kgεκπομπών διοξειδίου του άνθρακα(CO2). Στην υλοποίηση του σταθμού, χρησιμο-ποιήθηκε εξοπλισμός με τεχνολογίαςαιχμής από τους μεγαλύτερους κατα-σκευαστές σε παγκόσμιο επίπεδο. ΤαΦ/Β πλαίσια είναι της σκανδιναβικής καιπλήρως καθετοποιημένης εταιρίας REC,τεχνολογίας πολυκρυσταλλικού πυριτί-ου, με γραμμή παραγωγής σε Ευρώπηκαι Αμερική. Οι μετατροπείς τάσεις(Inverter) ανήκουν στον ηγέτη τηςπαγκόσμιας αγοράς, την γερμανική εται-ρία SMA, τα προϊόντα της οποίας εξα-σφαλίζουν μέγιστη ευελιξία, ποιότητακαι απόδοση. Για την στήριξη της εγκα-τάστασης προτιμήθηκαν οι διεθνώςαναγνωρισμένοι και πλέον αξιόπιστοιδιαξονικοί ηλιοστάτες Mecasolar MS-2-Tracker, οι οποίοι αποτελούν την πιοδοκιμασμένη και εμπορική επιλογή σεΕλλάδα και Ευρώπη. Τέλος, η απομα-κρυσμένη διαχείριση και παρακολούθη-ση του συστήματος, με υποστήριξηαποστολής μηνυμάτων στον προσωπι-κό υπολογιστή ή το κινητό τηλέφωνο,πραγματοποιείται από το τελευταίαςτεχνολογίας και διαρκώς εξελισσόμενο

σύστημα μεταφοράς δεδομένων GreenPower Monitor.Η ENGAIA είναι μια εταιρεία που δρα-στηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία τατελευταία χρόνια στην αγορά τωνφωτοβολταϊκών. Ανήκει σε ένα μεγάλοκαι ισχυρό όμιλο εταιρειών, κάτι που τηςδίνει την δυνατότητα να αναλαμβάνειέργα από την προκαταρτική μελέτη σκο-πιμότητας και την αδειοδοτική διαδικα-σία, μέχρι την υλοποίηση του έργου καιτη σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ. Κύριοαντικείμενο της ENGAIA είναι η κατα-σκευή πρότυπων σταθμών παραγωγήςενέργειας (με το κλειδί στο χέρι - turnkey projects ), ενώ οι δραστηριότητεςτης εταιρίας επεκτείνονται συνεχώς καισε συναφή αντικείμενα. Στις εγκαταστά-σεις μας ήδη λειτουργεί γραμμή παρα-γωγής πιστοποιημένων ηλεκτρολογικώνπινάκων.Επισκεφτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνσηwww.engaia.gr και αντλείστε περισσότερεςπληροφορίες για την εταιρεία, τον εξοπλισμόκαι την πρόοδο των έργων.

VIOKAR

Νέο διπλό πλαίσιο στήριξης μηχανισμών45mm για VIOKANALI

Η VIOKAR στο πλαίσιο της διαρκούςπροσπάθειάς της για βελτίωση των ποι-οτικών χαρακτηριστικών των προϊό-ντων της καθώς και της ολοκλήρωσηςτης προϊοντικής της πρότασης κατα-σκεύασε το διπλό πλαίσιο στήριξηςμηχανισμών 45mm για το VIOKANALI100x40 & 100x60.Το νέο διπλό πλαίσιο έρχεται να συμπλη-ρώσει το μονό πλαίσιο για όλους τουςμηχανισμούς καθώς και τον αντάπτοραγια μηχανισμούς 45mm διατηρώνταςτην ίδια σχεδιαστική γραμμή, ενσωμα-τώνοντας όμως βελτιώσεις, που υιοθε-τούνται και από την υπάρχουσα σειρά:• Βελτίωση της συγκράτησης των πλαι-σίων στήριξης μηχανισμών κατά τηντοποθέτησή τους στο VIOKANALI, λόγωενίσχυσης των πτερυγίων συγκράτησης



και αλλαγής της πρώτης ύλης σε ABS.• Νέα σήμανση, με την οποία εκτόςτου κατασκευαστή και του CE, επιπλέ-ον παρουσιάζεται η Δοκιμή Πυρακτω-μένου Σύρματος στους 960 °C, καθώςκαι η ημερομηνία παραγωγής τους.• Αυτοσβηνόμενα κατηγορίας V0 σύμ-φωνα με το UL 94, καθώς και με υψηλόδείκτη γήρανσης.Παράγονται σε λευκό χρωματισμό RAL9016 και συσκευάζονται σε πλήρωςανακυκλώσιμα χαρτοκιβώτια, λευκού-γκρι χρώματος, συνοδευόμενα από τιςνέες οδηγίες εγκατάστασης και χρή-σης.

ASTRALPOOL HELLAS

Παρουσία στην PoolAbout Salon 2011Η Astralpool Hellas παρουσίασε με επι-τυχία στην 1η διεθνή έκθεση PoolAbout Salon 2011 όλα τα νέα προϊόντακαι τις υπηρεσίες που διαθέτει γύρωαπό όλους τους τομείς δραστηριότη-τας της από τις 18-21 Φεβρουαρίου2011, στους χώρους του Expo Athens. Μεταξύ αυτών, ένας νέος τομέαςέκανε ιδιαίτερα αισθητή την παρουσίατου στην έκθεση, ο τομέας της ενέργει-ας. Στους επισκέπτες της έκθεσηςπαρουσιάστηκαν όλες οι νέες εξελίξειςπάνω στα φωτοβολταικά συστήματα,στο όζον, στην γεωθερμία στην αερο-θερμία και γενικότερα σε συστήματαεξοικονόμησης και προστασίας τουπεριβάλλοντος. Σκοπός της έκθεσης ήταν να αναδείξειτην πισίνα και τα προϊόντα wellness ωςείδη προσιτά σε όλους χαρίζονταςυγεία και καλύτερη ποιότητα ζωής. Ομεγαλύτερος κατασκευαστής και δια-νομέας εξοπλισμού πισίνας με περισσό-τερα από 35 χρόνια εμπειρίας ήταν εκείγια να δώσει για μια ακόμη φορά δυνα-μικό παρόν.

WILO SE

Συμμετοχή στην ISH 2011"High efficiency" («Υψηλή Απόδοση»)ήταν το κεντρικό μήνυμα της Wilo SEκατά την διάρκεια της έκθεσης της ISH2011 στη Φρανκφούρτη. Η εταιρείαπαρουσίασε πρωτοποριακές προϊοντι-κές καινοτομίες, όπως σε αντλίες γιακτιριακά έργα, βιομηχανία και διαχείρι-ση νερού, οι οποίες εναρμονίζονταιαπό σήμερα κιόλας με τις μελλοντικές

απαιτήσεις των δυο νέων Κανονισμώντης Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την ενερ-γειακή απόδοση. Αυτοί οι νέοι κανονι-σμοί, υπό την αιγίδα της ΕυρωπαϊκήςΟδηγίας ERP-(«Οδηγία ΟικολογικούΣχεδιασμού»)- καλύπτουν από τον Ιού-νιο του 2011 και από τον Ιανουάριο του2013, αντίστοιχα τις απαιτήσεις ενερ-γειακής απόδοσης των ηλεκτροκινητή-ρων και των υδρολίπαντων κυκλοφο-ρητών.Κατά την διάρκεια της έκθεσης, ο κ.Oliver Hermes, Πρόεδρος του Διοικητι-κού Συμβουλίου της Wilo, εξέφρασεθετική άποψη για τις τρέχουσες προσ-δοκίες της αγοράς: «Η τάση για ενερ-γειακή απόδοση έχει εξελιχθεί σε στα-θερό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης -και αυτός είναι ένας λόγος για τονοποίο πολλές εταιρείες στους τομείςτης διαχείρισης λυμάτων, της θέρμαν-σης και του κλιματισμού έχουν κατορ-θώσει να αυξήσουν σημαντικά τιςπαραγγελίες τους, παρά τη χρηματοπι-στωτική και οικονομική κρίση. Είμαστεστην ευχάριστη θέση να αναφέρουμε,ότι η WILO SE μπόρεσε να επωφεληθείσημαντικά, εξαιτίας της υπεύθυνηςδιοίκησης κατά τη διάρκεια της κρίσηςκαι τη σαφή βελτίωση της παγκόσμιαςοικονομίας κατά τη διάρκεια των τελευ-ταίων μηνών, και αντιμετωπίζει ως εκτούτου το μέλλον με αισιοδοξία.Ο στόχος μας είναι να συνεχίσουμε ναθέτουμε τα πρότυπα για ολόκληρη τηβιομηχανία αντλιών, και αυτό τονίζου-με με την παρουσία μας στη φετινήISH. Ως κατασκευαστής αντλιών καιπάροχος ολοκληρωμένων λύσεων, οστόχος αυτός δεν ισχύει για εμάς μόνοστον κτιριακό τομέα, αλλά και στιςμεγάλες αναπτυσσόμενες αγορές μας,όπως της διαχείρισης νερού και τηςβιομηχανίας».Ο κ. Hermes, ανακοίνωσε την έναρξημιας νέας, παγκόσμιας καμπάνιας, πουθα τρέξει σε όλες τις αγορές πουπαρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη Wilo,με στόχο την προώθηση τόσο τωνοικολογικών, όσο και των οικονομικώνωφελειών της τεχνολογίας υψηλήςαπόδοσης. Ο Dr. Holger Krasmann, υπεύθυνος γιατην τεχνολογία και παραγωγή στο Διοι-κητικό Συμβούλιο της WILO SE, τόνισετην δυνατότητα υψηλής εξοικονόμη-σης ενέργειας και προστασίας τουπεριβάλλοντος που προσφέρουν οιρηξικέλευθες καινοτομίες της Wilo. Στοπλαίσιο αυτό υπογράμμισε τη σημασίατης Ευρωπαϊκής Οδηγίας ErP: «Για

πολλά χρόνια, η Wilo υπήρξε ηγέτηςστις καινοτομίες, θέτοντας τα πρότυ-πα, όσον αφορά στην τεχνολογία υψη-λής ενεργειακής απόδοσης όπως γιαπαράδειγμα με την ανάπτυξη του πρώ-του κυκλοφορητή υψηλής απόδοσης,Wilo-Stratos για τη θέρμανση και τονκλιματισμό το 2001 και τον Wilo -Stratos PICO το 2009, ένα μοντέλο τοοποίο προσφέρει μεγάλη εξοικονόμησηενέργειας.Και τώρα όλη η Ευρώπη είναι έτοιμη νακάνει ένα ακόμη μεγάλο άλμα όσοναφορά στην ενεργειακή απόδοση τωναντλιών. Οι νέοι κανονισμοί για ηλε-κτροκινητήρες και υδρολίπαντουςκυκλοφορητές που πρόκειται νατεθούν σε ισχύ τα επόμενα χρόνια, θαοδηγήσουν σε σημαντικές αλλαγές στηδιατιθέμενη γκάμα αντλιών. Ήδη απόσήμερα, είναι εντυπωσιακός ο βαθμόςμε τον οποίο οι σειρές αντλιών υψηλήςαπόδοσης Wilo εναρμονίζονται με τουςστόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιατη βιώσιμη προστασία του κλίματος,χάρη στην ιδιαίτερα χαμηλή κατανάλω-ση ενέργειας που επιτυγχάνουν.Η πρωτοποριακή ενεργειακή τους από-δοση έχει ιδιαίτερα χαμηλό λειτουργικόκόστος για τους επενδυτές, καθώς καιεντυπωσιακά χαμηλότερα κόστηκύκλου ζωής σε σύγκριση με παλαιότε-ρα μοντέλα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμανα μπορούμε να προσφέρουμε στουςεξειδικευμένους τεχνικούς στουςτομείς της διαχείρισης λυμάτων, τηςθέρμανσης και του κλιματισμού, έναεξαιρετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτη-μα».Ο Dr. Krasmann ανακοίνωσε ότι εκτόςαπό τη νέα παγκόσμια καμπάνια, η Wiloθα υποστηρίξει με ιδιαίτερη καμπάνιαεπικεντρωμένη στις απαιτήσεις τωνδύο κοινοτικών κανονισμών, και τουςσυνεργάτες της στη Γερμανία καθώςκαι στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.Οι προϊοντικές καινοτομίες που παρου-σιάστηκαν κατά τη διάρκεια της έκθε-σης διευρύνουν το φάσμα των προϊό-ντων που κάνουν χρήση της τεχνολο-γίας υψηλής απόδοσης, η οποία στοπαρελθόν χρησιμοποιούνταν ευρέωςμόνο στους υδρολίπαντους κυκλοφο-ρητές.Οι σειρές προϊόντων "Wilo-StratosGIGA" και "Wilo-Helix EXCEL" φέρουνκινητήρες EC (με μόνιμο μαγνήτη γιαρότορα), οι οποίοι επιτυγχάνουν εξαι-ρετικά χαμηλή κατανάλωση ρεύματος.Με τον τρόπο αυτό, προσφέρουνμεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης





ενέργειας στις φυγοκεντρικές αντλίεςυψηλής πίεσης για εφαρμογές παροχήςνερού και αύξηση πίεσης καθώς και στιςαντλίες inline για θέρμανση, ψύξη καικλιματισμό.Πράγματι, η ενεργειακή απόδοσηαυτών των κινητήρων ξεπερνά τις ορια-κές τιμές της επερχόμενης ενεργειακήςκλάσης IE4 (σύμφωνα με το πρότυποIEC TS 60034-31 Ed.1) η οποία έχει ορι-στεί ως «η ανώτερη». Συνεπώς, όλες οιμελλοντικές προδιαγραφές του νέουΚοινοτικού Κανονισμού που θα τεθεί σεισχύ στις 16 Ιουνίου 2011 υπό την αιγί-δα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Οικολογι-κού Σχεδιασμού για την ενεργειακή από-δοση των ηλεκτροκινητήρων, έχουνήδη ξεπεραστεί από τα νέα προϊόντατης Wilo. Για τους υδρολίπαντους κυκλοφορητές,ένας νέος δείκτης ενεργειακής απόδο-σης (EEI) θα τεθεί σε ισχύ από την 1ηΙανουαρίου 2013, ο οποίος θα εξασφα-

λίσει ότι όλες οι διατιθέμενες αντλίες θαπρέπει να είναι ανώτερες από τις ελάχι-στες απαιτήσεις της τωρινής κλάσης. Οιιδιαίτερα αυστηρές οριακές τιμές, οιοποίες θα γίνουν αυστηρότερες από την1η Αυγούστου 2015, θα επιβάλλουν ότιοι μόνες αντλίες που θα επιτρέπεται ναπωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση θαείναι υψηλής απόδοσης με εξαιρετικάχαμηλή κατανάλωση ηλεκτρικής ενέρ-γειας. Με τις σειρές "Wilo-Stratos","Wilo-Stratos PICO" και "Wilo-YonosPICO", η Wilo παρουσίασε τα μοντέλατου μέλλοντος, γιατί όχι μόνο ανταπο-κρίνονται στις τρέχουσες απαιτήσειςτης ενεργειακής κλάσης Α αλλά και στιςεπερχόμενες μελλοντικές τιμές που ορί-ζονται από τον νέο κοινοτικό κανονισμόγια τους υδρολίπαντους κυκλοφορητέςγια χρήση στη θέρμανση και στον κλιμα-τισμό.

Στην ISH, η Wilo ανακοίνωσε τη νέα,παγκόσμια καμπάνια που θα τρέξει σεόλες τις αγορές που παρουσιάζουνενδιαφέρον για τη Wilo, με στόχο τηνπροώθηση τόσο των οικολογικών όσοκαι των οικονομικών ωφελειών τηςτεχνολογίας υψηλής απόδοσης.

Ο κ. Oliver Hermes, Πρόεδρος του ΔιοικητικούΣυμβουλίου της WILO SE, Dortmund.

Ο Dr.-Ing. Holger Krasmann, υπεύθυνος γιατην τεχνολογία και την παραγωγή στο Διοικητι-κό Συμβούλιο της WILO SE, Dortmund.

ΗΛ.ΒΙΟ.ΚΑΤ

Κοπή πίτας 2011 Την Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε στηνέδρα της ΗΛ.ΒΙΟ.ΚΑΤ στην Κηφισιά η καθιερωμένη κοπήτής βασιλόπιτας, παρουσία όλων των υπαλλήλων.Ο διευθύνων σύμβουλος κ. Νικόλαος Βάσιλας στον χαιρετι-σμό του είπε μεταξύ άλλων: << Το 2011 αναμένεται πολύ καλύτερο έναντι του 2010 γιατην εταιρία μας, εξαιτίας μεγάλων συνεργασιών που ήδη ηΗΛ.ΒΙΟ.ΚΑΤ έχει συνάψει με τις εταιρίες τηλεπικοινωνιώνCOSMOTE , OTE , VODAFONE και WIND για τα προσεχήέτη. Δεδομένης όμως της μεγάλης κρίσης που αυτή τηνπερίοδο αντιμετωπίζει η χώρα χρειάζεται από όλους μαςπολύ καλός προγραμματισμός, οργάνωση αλλά και προσπά-θεια για να επιτύχουμε τους στόχους μας.

Να ξέρετε ότι το πρόβλημα του καθενός από εσάς, όποιοκαι αν είναι αυτό, είναι και δικό μας και παραμένω πάντοτεανοιχτός σε κάθε διάλογο.Η οικογένεια μου και εγώ προσωπικά σας ευχόμαστε έναευτυχισμένο 2011, ειρηνικό και πάνω από όλα με υγεία.>>Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με γεύμα στα γραφεία της εται-ρίας και με τις κληρώσεις των δώρων του προσωπικού.

Documents

ΔΕΛΤΙΟ, Τεύχος 437, Μάρτιος 2011