25
ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ: ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ: ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ (ՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ) ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ` ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ: ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ` ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ Մ ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄ: ՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ: ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ, ՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄ: ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ: ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄ, ՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄ ՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ ՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄՄ:

Այրումը և էկոլոգիան

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Մթնոլորտիաղտոտմանխնդիրները

: Ժամանակակից քաղաքակրթությունը չտեսնված ճնշում է գործադրում բնության վրա Արդյունաբերական թափոններով բնական միջավայրիաղտոտումը վնասակա ր

, , , , ազդեցություն է գործում մարդկանց կենդանիների բույսերի հողի շենքերի և , , շինությունների վրա իջեցնում է մթնոլորտի թափանցիկությունը բարձրացնում է օդի, , խոնավությունը մեծացնում է մառախլապատօրերի թիվը փոքրացնում է

, :տեսանելիությունը առաջ է բերում մետաաղկան իրերի կոռոզիա Շրջական միջավայրիաղտոտմանտակ հարկ է հասկանալ միջավայրի հատկությունների

( , , , քիմիական մեխանիկական ֆիզիկական կենսաբանականև դրանց հետ կապված) , տեղեկատվական փոփոխությունը որոնքտեղի են ունենում բնական կամարհեստական

` գործընթացներիարդյունքում և հանգեցնում են միջավայրի ֆունկցիայի վատթարացմանը : ցանկացած կենսաբանական կամտեխնոլոգիական օբյեկտիառումով Իր գործունեության

` մեջ օգտագործելով շրջակա միջավայրի զանազանտարրեր մարդըփոխում է դրանց: որակը Հաճախայդփոփոխություններըարտահայտվում ենաղտոտման ոչ բարենպաստ: ձևերով Իրենց մասշտաբներով մարդածինփոփոխությունները համադրելի են դառնում

, :բնականների հետ իսկ մի շարք դեպքերումանգամ գերազանցում են դրանք , Աղտոտման բնական գործընթացները բնության մեջանտիպոդներ ունեն որոնք ընդունակ

, են չեզոքացնել բնականաղտոտմանազդեցությունը իսկ մարդու ստեղծած շատնյութեր : տարաասեռ են բնականների համեմատությամբ աղտոտման բնականաղբյուրները , սովորաբար հեռացված են մարդու բնակության վայրերից այնինչ մարդածինները :տեղադրված ենխիտ բնակչությամբ շրջաններում

Մթնոլորտրի աղտոտման հիմնականաղբյուրները

Աղտոտման աղբյուրները

Աղտոտման հարաբերական քանակությունը (%)

ԱվտոմեքենաներՋեռուցումԱրդյունաբերությունԱյլ աղբյուրներ(թունաքիմիկատների օգտագործումը, անասնապահություն, ռազմական գործողություններ և այլն)

44%20%14%

17%

Լուծման հիմնական ուղիները

Մթնոլորտիաղտոտման մասշտաբների մեծացումըպահանջում էայնաղտոտումներիցպաշտպանելու արագ , ` : ևարդյունավետ միջոցներ ինչպես նաև օդիաղտոտումների վնասակարազդեցության կանխումը

Մթնոլորտը կարող էառանց վնասակարազդեցությանարտահայտմանպարունակել աղտոտումների , :որոշակի քանակ քանի որտեղի է ունենում նրա մաքրման բնական գործընթաց

Օդիաղտոտման հետ կապված վնասակարազդեցության որոշմանառաջին քայլը հանդիսանում է օդի , ` :որակների չափանիշների մշակումը ինչպես նաև որակի ստանդարտները

Որակի ստանդարտները որոշում են օդի որակի մակարդակները և սահմանային թույլատրելի ( ), ` :արտանետումները ՍԹԱ որոնքանհրաժեշտ էպահպանել անվտանգ կայնքիապահովման համար

:Վերահսկող մարմիններըպարտավոր են որակականև քանակական վերահսկողություն իրականացնել Մթնոլորտի վիճակի բարելավմանայլ մոտեցում է հանդիսանումառաջավորտեխնոլոգիական

, , գործընթացների կիրառումը վնասակար նյութերիփոխարինումըանվնասներով հումքի մշակման չոր :եղանակներիփոխարենխոնավների կիրառումը

, Որպես կանոն արդյունաբերական ձեռնարկություններում օգտագործվում են գազամաքրմանևփոշեորսման ` : գործընթացներ կամ սարքեր փոքրացնելու յկամ կանխելու համարարտանետման մեծությունը Գազամաքրման գործընթացները կարող են նաև քայքայել կամփոխել նրանց քիմիական կամֆիզիկական

, : հատկություններնայնպես որայն դառնապակաս վտանգավոր : Որոշ դեպքերում օգտագործում են մթնոլորտում նոսրացման մեթոդը Ծխնելույզներըպետք է բավականաչափ

(300-350 )` բարձր լինեն մետր աէրոդինակիմ ստվերների գոտում շենքի շուրջը օդի հոսանքի ճանապարհով : , խառնուրդների լավ նոսրացումնապահովելու համար Բացի դրանից անհրաժեշտ է հաշվիառնել

: արտանետումների ջերմաստիճանը ևխողովակներիտեղը Ձեռնարկությունները կառուցում են քամոտ: , վայրերում Մի շարք ձեռնարկություններում գազերն օգտագործվում են շենքերի ջեռուցման համար իսկ

:դրանցավելցուկն ուղղվում է ջերմակենտրոն

Մասշտաբները

` , Ըստմասշտաբների շրջակամիջավայրիաղտոտումը կարելի է բաժանել տեղայինի տարածաշրջանայինի և: : , համաշխարհայինի Աղտոտմանայս երեքտեսակները սերտորեն կապված են մեկը մյուսի հետ Որպես կանոն

, , առաջնային է հանդիսանումտեղայինաղտոտումը որը եթե գործընթացիարագությունըավելի մեծ է բնական , , մաքրմանարագությունից վերածվում էտարածաշրջանայինի և հետո քանակականփոփոխությունների

, : կուտակման դեպքում շրջակամիջավայրիօ գլոբալփոփոխության Գլոբալաղտոտման համարառավել կարևոր է :հանդիսանում ժամանակային գործոնը

Այդպիսի գործընթացների գոյությունը վկայում է մթնոլորտի ռեսուրսներիասահմանափակությանև նրաբնական : , ինքնավերականգնման սահմանների մասին Օրինակ արդյունաբերական գործընթացներում օդի օգտագործումը

` : հնուց ենթադրում էր սկզբնական որակները վերականգնելու մթնոլորտի բնական ընդունակությունը, , Մասնավորապես մթնոլորտ ծխայինարտանետումները որոնք միկրոմասնիկներ ևթունավոր նյութեր են

, , : պարունակում իրենից ներկայացնում է ոչայլ ինչ քան նոսրացման մեթոդ Եվանգամ մեր օրերում բարձր և : գերբարձրխողովակների կառուցումը շարունակում է օգտագործել այդ հնագույն մեթոդը Սակայն

, արտանետումների ծավալների կտրուկաճը հանգեցրեցայն բանին որաղտոտման մասշտաբները լիովին մոտեցել :են ևանգամ հաճախանցնում են մթնոլորտի ինքնավերականգնման սահմանները

Աղտոտման ժամանակակից մեթոդների դեպքում վնասակար նյութերըաղբյուրիցտարածվում ենտասնյակև : հաևյուրավեր կիլոմետրերիով Եվանգամ բունաղտոտմանաղբյուր հասկացությունը որոշ չափովփոխել է իր

:իմաստը

, Եթե որևէարդյունաբերական շրջանում կարելի էառանձնացնել աղտոտման կետայինաղբյուրներ ապա , ` , տարածաշրջանի մասշտաբովամբողջարդյունաբերական շրջանը օրինակ քաղաքը կարող է դիտարկվել

` , ( ) : , որպես միասնականաղբյուր կետային գծային ավտոմայրուղիներ ևխմբայինաղբյուրներով Ավելին անգամ , :ամբողջ շրջանը ևանգամամբողջ երկիրը կորղ է հանդես գալ աղտոտման միասնականաղբյուրի դերում

Ժամանակակիցարդյունաբերականարտադրությունը նշանակալիազդեցություն է գործում բնության վրա : գլոբալ մասշտաբներով Թեևաղտոտող նոյւթերի և ջերմային էներգայի մեծ մասըարտադրվում է

, ` , սահմանափակտարածության վրա գլխավորապես Հյուսիսային Ամերիկայի Եվրոպայի և Ասիայի , արդյունաբերական շրջաններում մթնոլորտի շրջանառությանառանձնահատկությունների և Երկրի ջրային

, թաղանթիտեղափոխումների հետևանքով որոշ համեմատաբար երկարակյաց թունավոր նյութեր , ` տարածվում է հսկայականտարածություններում ևանգամ ամբողջ Երկրի վրա հանգեցնելով

:տարածաշրջանային և գլոբալ աղտոտման Ներկայումս որոշակիացել են շրջական բնական միջավայրի մարդածին գլոբալ աղտոտման որոշ կարևոր

, .խնդիրներ որոնցից են ` , Կլիմայի հնարավորփոփոխությունները կապված մթնոլորտտեխնոլոգիական ջերմության ածխաթթու գազի

,ևաէրոզոլերի թափանցման հետ ` , Երկրի հիմնական շերտի հնարավոր քայքայումը կապված մթնոլորտֆրեոնների ազոտի օքսիդների և որոշ

,այլ խառնուրդների թափանցման հետ ` , Բնական միջավայրի և կենսոլորտի ռադիոակտիվ նյութերով ծանր մետաղներով ևպեստիցիդներով գլոբալ

,աղտոտման էկոլոգիական հետևանքները ` , , Ծովային միջավայրի մթնոլորտայինտեղումներով գետերի հոսանքներով ցամաքային և ծովային

,տրանսպորտով ընդհանուրաղտոտումը :Աղտոտող նյութերի հեռավոր մթնոլորտայինփոխադրումը և թթվայինտեղումներիխնդիրը

ՄԹՆՈԼՈՐՏԻ ԱՂՏՈՏՈՒՄԸ

Մթնոլորտնաղտոտող նյութերը բազմաթիվտասնամյակների ընթացքում նշանակալի վնաս էին հասցնում շրջակա

: , : միջավայրին Ըստ էրևույթին նրանց վնասակարազդեցության հետ հարկ կլինի հաշվի նստել նաևապագայում Բնակչությանևարդյունաբերականարտադրության հետագաաճըանխուսափելիորեն կհանգեցնենաղտոտման

:վտանգի մեծացմանը , , Այն հիմնականաղտոտող նյութերի որոնցպարունակությունը կանոնակարգվում է ստանդարտներով հանդիսանում

(SOենազոտի երկօքոսիդը 2), (NO NOազոտի օքսիդները և 2), (CO), (HC), ածխածնի օքսիդ գազայինածխաջրածիններ ` (Hինչպես նաև ծծմբաջրածինը 2S), (CSծծմբածխածինը 2), (NHամոնիակը 3), :զանազան հալոգենպարունակող գազեր

. , Գոյություն ունի գազայինաղտոտիչների ձևավորման երեք հիմնականաղբյուրներ վառելանյութերիայրում : արդյունաբերականարտադրական գործընթացներ և բնականաղբյուրներ Վառելանյութիայրմանարդյունքումէ

78 : , առաջանում ծծմբի երկօքսիդիամբողջ զանգվածի տոկոսը Ածխաջրածինները որոնցառաջ գալու վտանգը , , կայանում է նրանում որ դրանք միջանկյալ նյութեր են հանդիսանում օզոնի ձևավորման գործընթացում մթնոլորտ

, , մուտք են գործում վառելիքիայրմանև նավթամթերքների վերամշակման դեպքում բացի դրանից շատ : ածխաջրածիններանջատվում են բույսերիաճիև բազմացման գործընթացում Ըստ գիտնականների

` 117 . , գնահատականների բնականաղբյուրներիցամենտարիանջատվում է մլն տոննաածխաջրածին իսկ ` 100 . : նմարդածինաղբյուրներրից մլն տոննա Սակայն քաղաքների մթնոլորտումառկաածխաջրածինները

:հիմնականում իրենցից ներկայացնում ենայրմանարդյունքներ , Ծծմբի օքսիդների նշանակալի քանակություն մթնոլորտ է նետվում սուլֆիդային հանքերիցպղնձի կապարիև ցինկի

, ` : SOարտադրության ժամանակ ինչպես նաև նավթամթերքների մաքրման գործընթացում 2- իարտանետումների մեծ : SOմասը կապված է գործընթացինանհրաժեշտ ջերմության ստացման համար վառելիքիայրման հետ Առաջացած 2

:պարունակող գազերը սովորաբար օգտագործվում են ծծմբական թթվիարտադրության համար ` Ծծմբի օքսիդները նույնպեսառաջ են գալիս թղթի և ցելյուլոզային զանգվածիարտադրության ժամանակ ծծումբ

:պարունակող նյութերիայրման հետևանքով

Պատճառները և գործոնները

ՄԹՆՈԼՈՐՏԻԱՂՏՈՏՈՒՄԸ ՎՆԱՍԱԿԱՐ ԵՎ ԹՈՒՆԱՎՈՐԱՐՏԱՆԵՏՈՒՄՆԵՐՈՎ

, Ածխաջրածիններով մթնոլորտիաղտոտումըտեղի է ունենում քիմիական ձեռնարկություններից : , նավթարդյունահանող և մետալուրգիական գործարաններից Ածխաջրածինները որոնքանջատվում են

, , , , պլաստմասսաների ներկանյութերի սննդային հավելանյութերի պեստիցիդներիարտադրության ինչպես` :նաև կաուչուկների և նավթաքիմիական նյութերի վերամշակման ժամանակ

Մթնոլորտ նետվող քիմիական նյութերի թվումպարունակվում է թունավոր նյութերի բավականաչափնմեծ: , քանակություն Ներկայումս վտանգավորաղտոտող նյութերի թվին ենդասվում սնդիկի գոլորշիները

, :վինիլքլորիդը և բենզոլը որոնցպարունակությունը մթնոլորտում ենթակա է հատուկ վերահսկողության ` : Հանածո վառելիքի մեծ քանակություն է ամենտարիայրվում կաթսայատներում ջեռուցման համար

□ □ ` , : Կաթսայատներըամենից կեղտոտ վառելիքի քարածխիև մազութի ամենախոշոր սպառողներն են Այդ պատճառով էներգետիկան ըստայրվող վառելիքի քանակի և որակի հանդիսանում է ծծմբի երկօքսիդի միակ

, ` :աղբյուրը ինչպես նաև դիսպերսաղտոտումների ևազոտի օքսիդի գլխավորաղբյուրը , ` , Գազայինաղտոտիչներըառաջ են գազիայրման գործընթացում իսկ դիսպերսները մեխանիկականփոշին

, ` կարող է դուրսփչվել կոնվեյերովածխի բեռնաթափմանևփոխադրման ժամանակ ինչպես նաև : վառելիքային մոխրի հեռացմանևպահեստավորման ժամանակ Ածխիփոշիացումըտեղի է ունենում

: ` , քամային էրոզիայիարդյունքում Բնականածխիփոշիացումը որպես վառելիք հանդիսանում էառավել: , արդյունավետ Թեև բնական գազը դիտարկվում է որպես համեմատաբար մաքուր վառելիք նրաայրման

` , , ժամանակ նույնպես ձևավորվում ենաղտոտիչները ազոտի օքսիդները ածխածնի օքսիդները, :ածխաջրածինները ծուխը

Մթնոլորտիաղտոտմանևս մեկ ոչ պակաս կարևորաղբյուր է հանդիսանումպինդ քաղաքային թափոնների: , այրումը Բոլոր քաղաքակիրթ երկրներումայդ նպատակի համար գոյություն ունենաղբայրման վառարաններ

:որոնց կառուցվածքից են կախված թափոնների բաղադրությունները ` Ծխայինարտանետումները բաղկացած ենայրման հարաբերաբարանվնաս գազայինպրոդուկտներից

, , : ածխածնի երկօքսիդ ջուր իներտազոտ Սակայն դրանցավելցուկը կարող է հանգեցնել շլեյֆային : մառախուղի ձևավորմանը Ծխայինարտանետումների որսման համար օգտագործում են զանազանֆիլտրեր

:և որսիչներ

Ներքինայրման շարժիչներիարտանետումներով շրջակա միջավայրիաղտոտումը վերջինտարիներիավելի ու ` :ավելի սևեռուն ուշադրության ենարժանանում մարդուառողջությանն սպառնացողաճող վտանգիպատճառով

: COՄթնոլորտումածխաթթու գազիպարունակության մեծացումըտանում է Երկրի ջերմաստիճանի բարձրացման 2- , իպարունակության մեծացման դեպքում կարելի է սպասել Երկրի միջին ջերմաստիճանի բարձրացում թեևայդ

: ` COպարամետրերի միջև կախումը բավականաչափբարդ է Դատելով հետազոտություններիարդյունքներից 2- ի 20410 , մոտավոր կրկնապատկումտեղի կուենա մոտ թվականին ինչիարդյուքնում մոլորակի ջերմաստիճանը

2-3 : կբարձրանա աստիճանով Բևեռային շրջաններում ջերմաստիճանի բարձրացումը կարող է մի քանիանգամ :գերազանցել տվյալ արժեքը

: Ջերմաստիճանիփոփոխության վրա մարդածինազդեցության հիմնախնդիրը դեռևս մնում է քննարկմանփուլում, □ □, Իհարկե չի կարելիայդազդեցությունը հանգեցնել միայն թերմոստատում ջերմաստիճանի բարձրացման քանի

:որ ջերմաստիճանի գլոբալ բաշխումը կապված է մթնոլորտային զանգվածներիտեղափոխման հետ : Ջերմաստիճանիփոփոխության ժամանակ ջրային գոլորշու պարունակությունը նույնպես կարող էփոխվել

, COԱյսպիսով մթնոլորտում 2- իխտությանփոփոխման վերջնականարդյունք կարող են դառնալ բարդ կլիմայական, , ` :գործընթացները որոնք կապված են ինչպես ջերմաստիճանի այնպես էլ տեղումների ձևավորման գործընթացում

, Առաջներում ենթադրվում էր որտրանսպորտայինավիացիայիարտանետածազոտի օքսիդները հանդիսանում են : , օզոնի շերտի քայքայման հիմնականպատճառը Սակայն քանակական չափումները ցույց տվեցին որայդաղբյուրը

` : չնչին է բնականների համեմատությամբ Մարդկային գործունեությանարգասիքներից օզոնային շերտի համար : առավել վտանգավոր են հանդիսանում ֆրեոնները և դրան նման նյութերը Նրանքարհեստական ծագում ունեն և

, :լայնորեն կիրառվում են սառնարանային հարմարանքներում տարբերաէրոզոլերում

– Մթնոլորտի աղտոտվածությունը տարեց տարի ավելանում է

` ` , : Օզոնը կազմում է մթնոլորտիաննշան մասը մեկ միլիոներորդական մասինպակաս և՛ ծավալով և՛ զանգվածով ` 90 , : 10 Նրահիմնական մասը մինչև տոկոս կենտրոնացված է ստրտոսֆերայում Մնացած տոկոսը

: կենտրոնացված են մթնոլորտիավելի ցածր շերտերում Այստեղ օզոնըարդեն հանդես է գալիս որպես մթնոլորտի : , , օդի վտանգավորաղտոտիչ Այնազդում է շնչառական ուղիների վրա գրգռում էաչքերը խախտում է

: բուսականությանաճըևայլն Շնչառության համար օգտագործվող օդում նրա կոնցենտրացիանպետք է կազմի 150-200 /չպետք է գերազանցի մկգ 3- :ը

, Օզոնըառաջ է գալիս էլեկտրական լիցքերիարդյունքում սակայն շատավելի կարևոր են հանդիսանում միջնորդ ( ):նյութերի մասնակցությամբֆոտոքիմիական ռեակցիաները ազոտի օքսիդները կամածխաջրածինները

, Մեծ քաղաքներումարդյունաբերականևավտոմոբիլայինարտանետումներիարդյունքում որոնքփոխազդում , , են մեկը մյուսի ևայլ գազերի հետ առաջանում են բարդ քիմիական միացություններ առաջ է գալիս

, :ֆոտոքիմիական սմոգ որն ունի օզոնի բարձրխտություն , , Կապվածայն բանի հետ որ օզոնային շերտի էկոլոգիական դերը գլոբալ մասշտաբով շատմեծ է շատերկրներ

: 1978 . - , անցել ենանհապաղ գործնական քայլերի Արդեն թ ԱՄՆ ը ԿանադանևՍկանդինավյան երկրները , :արգելեցին ֆրեոնների կիրառումըաէրոզոլային բալոններումայնտեղ որտեղ դրաանհրաժեշտությունը չկա

` , , Եզրափակելով նշենք որ դեռևս մեր գիտելիքները բավական չեն որպեսզի որոշենք մթնոլորտում օզոնի : քանակությանտատանումների հիմնականպատճառներըև բացատրենք նրամեխանիզմը Այդպատճառով

:ցանկացած կանխատեսւոմներ հարկ է ընդունել որպես ենթադրական

Տարածաշրջանային առանձնահատկությունները

: Հայաստան ըգտնվում է Անդրկովկասյանտարածաշրջանում Այդ պատճառով հանրապետությունում օդային միջավայրի որակը

, կախված է ոչ միայնտեղականաղբյուրներիարտանետումներից այլ` նաև տարածաշրջանի մթնոլորտիաղտոտմանֆոնային

: մակարդակից Դրսից Հայաստան մուտք գործող օդիաղտոտման բոլոր :տեսակներիցառավել զգալի էփոշին

Եզրակացություններ

Դիպլոմային նախագծիտվյալ մասիարդյունքում նախագծվեցին :լուսավորմանև օդափոխության համակարգերը Լուսավորման նախագծման ժամանակ ընտրվեց լյումինեսցենտային

` :լամպերով ևտեղային շիկացման լամպերովՕ դափոխությասն համակարգի նախագծման դեպքում ընտրվել է

հոսքային ընդհանուրփոխանակային և դտեղային ուրսմղման` համակարգեր օդատարների վերինտեղադրությամբ և

: կենտրոնախույս օդափոխիչներով Հաշվարկի գործընթացում որոշվել ենաշխատանքային գոտու օդում վնասակար

, արտանետումները գնահատվել են դրանցիցառավել , վտանգավորները և հաշվարկվել օդափոխանակությունը որը

պահանջվում է վնասակար նյութերի և ջերմությանավելցուկի : հեռացման համար Դրա հիման վրա ստացվել են օդատարների

, :պարամետրերը որոշվել են շարժիչները և օդափոխիչները

Լուծման արդյունքները - Կապված ստեղծված սոցիալ էկոլոգիական իրավիճակի

` առանձնահատկությունների հետ ժամանակակից : , արդյունաբերությանը երկուպայման է ներկայացվում Նախ

, արտադրությունըպետք է ոչ միայն նյութական բարիքներ ստեղծի այլ : ` նաև վնասազերծի ի ր գործունեությանարգասիքները Երկրորդ

արտադրությաննարգասիքները օգտագործումից հետո համեմատաբար հեշտությամբպետք է կրկին վերածվեն :արտադրությանարգասիքների

Աղտոտումից մթնոլորտիարմատական մեթոդ է հանդիսանում մինչև : մթնոլորտ մուտք գործելը դրանց լիկվիդացումը Դրա համար

, անհրաժեշտ էանթափոնարտադրության կիրառությունը բուն արտադրության մեջտեխնոլոգիական գործընթացների

, :հերմետիկացումը վնասակար մնացորդների թափոնացումը

Հեռանկարները

Էլեկտրաէներգիայիարտադրությանաճը մարդու զարգացմանանհրաժեշտ : պայմանն է Այդպատճառով մարդու կողմիցարտադրվող էներգիայի

:անհրաժեշտ քանակությունըաճում էտերացտարի , Վերնասվեց որ հենց դեպի մթնոլորտ ծծմբի երկօքսիդի ևազոտի օքսիդների

:արտանետումներն են կապված թթուանձրևների ձևավորման հետ

Աղտոտված օդը երեխաների մահվան պատճառ

2 , Տարեկանավելի քան միլիոն երեխամահանում էաղտոտված օդիպատճառով հայտնում են չինացի: հետազոտողները

, , Գիտնականները հետազոտություններ ենանցկացրել որոնց ընթացքում հայտնաբերել են որ շինության 5 ներսումաղտոտված օդի մակարդակը անգամ գերազանցում է մթնոլորտիաղտոտվածության

: , մակարդակին բացտարածությունում Պատճառը կահույքն է ևայն շինարարական նյութերը որոնք ( , , ): պարունակում են վնասակար նյութեր ֆորմալդեհիդ բենզոլ ամոնիակ Ֆորմալդեհիդները կարող են

5-15 , : պահպանվել սենյակում նույնիսկ վերանորոգումից տարիանց հավաստում են մասնագետները

, Փորձագետներնանհանգստանում են որ շինություններումառկաաղտոտված օդիպատճառով միայն 2.2 , 5- : Չինաստանումտուժում էտարեկան շուրջ միլիոն երեխա որոնցտարիքը չի գերազանցում ը

:Գիտնականներըխորհուրդ ենտալիս շինությունների օդի մաքրությանը մեծ ուշադրություն դարձնել

 

ԱՄՆ-ում փորձում են կրճատել մթնոլորտն աղտոտող գազերը

ԱՄՆ ներկայացուցիչների պալատը 219 ձայնով հաստատել է մթնոլորտ ջերմոցային գազերի արտանետումների կրճատման վերաբերյալ օրինագիծը` դիմակայելով գլոբալ տաքացմանը: Արևմտյան լրատվամիջոցները այդ նախագիծը համարում են պատմական: Ինչպես տեղեկացնում է «Ասոշիէյթիդ Փրեսը», օրինագիծը պարտադրում է մինչև 2020 թվականը ԱՄՆ էլեկտրաէներգիայի 15 տոկոսը ստացվի վերարտադրված աղբյուրներից: Օրենքով նաև համակարգվում է աղտոտիչների վաճառքի քվոտաների բաշխման ձևը. այն կարող են ձեռք բերել ինչպես ԱՄՆ ձեռնարկությունները, այնպես էլ այլ երկրների: Օրինագծի քննադատները կարծիք են հայտնել, որ օրինագծի իրագործման արդյունքում էներգակիրների գինը զգալիորեն կբարձրանա: Կբարձրանան նաև հարկերը ու կկրճատվեն աշխատատեղերը: Օրինագծի կողմնակիցներն իրենց հերթին նշել են, որ այն կնվազեցնի ԱՄՆ կախվածությունը նավթից: Ըստ աղբյուրի ԱՄՆ-ում ջերմոցային գազերի արտանետումները տարեկան աճում են մինչև 1 տոկոս: Ընդհանուր առմամբ, աղտոտիչների ծավալի 30 տոկոսը բաժին է ընկնում ԱՄՆ-ին: Գերմոցային գազերի արտանետումները սահմանափակող Կիոտոյի արձանագրությունը ԱՄՆ-ն ստորագրել է, բայց չի վավերացրել: Ներկայացուցիչների պալատի կողմից ընդունված օրինագիծը պետք է հաստատի նաև Սենատը:

, « »- Պաշտոնատարները վստահեցնում են որ Նաիրիտ ի աղետը առողջապահական վտանգ չի ներկայացնում

Բնապահպանության նախարարության շրջակա միջավայրի պահպանման վարչության պետ Արամ ` « »- Գաբրիելյանի խոսքերով Նաիրիտ ում տեղի ունեցած աղետը Երեւանի բնակչության համար

:առողջապահական տեսակետից վտանգ չի ներկայացնում « - : Գործարանի շրջակայքից օդի նմուշներ են վերցվել եւ քլոր օրգանական միացություններ չեն հայտնաբերվել

, », - Սավկայում էայն մասին որ բնակչության համարայսաղետըազդեցություն չի ունեցել լրագրողներին :շաբաթ օրըասացԱրամԳաբրիելյանը

Առողջապահության նախարարությանպետական հիգիենիկ եւ հակահամաճարակայինտեսչության, աշխատանքի հիգիենայի եւ ճառագայթայինանվտանգության բաժնիպետՍոս Հովհաննսիյանիխոսքերով

, -բնակչության շրջանում չենարձանագրվել հիվանդագին վիճակներ որոնք կապված կլինեին քլոր կամ քլոր :միացություններիազդեցության հետ

« , , Նույն քլորոպրենը նույնազատքլորը նույն CO2- ը ընդհանրապես բավականին յուրօրինակազդեցություն ` , ունեն մարդկանց վրա եւ հատկապեսառաջացնում ենալերգիկ երեւույթներ աչքի լորձաթաղանթի

: շնչառական ուղիների լորձաթաղանթի բորբոքայինպրոցեսներ կամ ռեակցիաներ Ես ձեզ հայտարարում եմ, , պաշտոնապես որ բոլոր բուժհիմնարկները որոնք ներառված են եղել այդպրոցեսումամբողջ Երեւան

, »:քաղաքում բնակչության որեւէ մեկի մոտ նման դիմում չի եղել« , - Մեր բոլորի ընտանիքներն ու երեխաներն ենայստեղապրում եւ սաայն դեպքը չէ որ դու ինչ որ բան ինքդ

», - « » քո երեխաներից թաքցնես Ազատություն ռադիոկայանինասացԱրտակարգ իրավիճակների , , նախարարությանփրկարար ծառայությանտնօրենիխորհրդական գնդապետՆիկոլայ Գրիգորյանը

, « » :հավաստելով որ Նաիրիտում նորպայթյունների վտանգ չկա « » Հինգշաբթի Նաիրիտ քիմիական գործարանի քլորոպրենիարտադրամասումտեղի ունեցած

4 : պայթյուններից զոհվել էին գործարանի աշխատակիցներ Մասնագետներիանհանգստություն էին, հայտնել որպայթյունին հետեւած հրդեհի հետեւանքով մթնոլորտ կարող էինարտանետված լինել

:վտանգավոր քիմիական նյութեր, « » , Մասնավորապես Ազատություն ռադիոկայանի հետզրույցում քիմիական գիտությունների դոկտոր

օրգանական քիմիայի կենտրոնիպոլիմերների լաբորատորիայի վարիչ Առնոս Հովհաննիսյանը , մտահոգություն էր հայտնել որպաշտոնատարանձինքխուսափում են հրապարակել օդի հնարավոր

` : աղտոտվածության մասինտվյալները խուճապ չառաջացնելու նպատակով

Հայաստանը էկոլոգիապես մաքուր չէ Միջազգային Էկոլոգիական կազմակերպությանտվյալների համաձայն Հայաստանը 76- : էկոլոգիապես մաքուր երկրների հաշվարկում զբաղեցնում է րդ հորիզոնականը

: Այսօր էկոլոգիապեսամենամաքուր երկրներն են Իսլանդիան եւ Շվեյացրիան ԱՊՀ , 59- : երկրների շարքումամենամաքուր երկրիը Վրաստանն է որը րդտեղում է

84- : Ադրբեջանը զբաղեցնում է րդ հորիզոնականը Միջազգային Էկոլոգիական կազմակերպության մասնագետներըտվյալները

, հրապարակելիս հաշվի ենառել մասնավորապես ջրի մաքրությունը օդի աղտոտվածությանաստիճանը եւ պետության վերաբերմունքը էկոլոգիական

:խնդիրներին

10-2 դասարան2011 թ ԲագրատունյանԳևորգ

` Ղեկավար ՀասմիկՆալբանդյան