1

شیراز دانشگاه

پرستار مسئولیت

صادقی دکتر آقای جناب

اختصاصی جزای حقوقجرم و جزا حقوق ارشد کارشناسی مقطع

شناسی

مرادی راضیه

2

1388پاییز فهرست:

............................................................................................................................ مقدمه- 5

بخشاول کلیات :

و- پرستار تاریخچه7پرستاری..............................................................................................

در- پرستاری تحوالت و تغییر تاریخچه7دنیا............................................................................

.......................................................................................................... اسالم- در پرستاری7

.......................................................................................................... ایران- در پرستاری8

از- بیماران نارضایتی علل بررسی8پرستاران..........................................................................

................................................................................................................... خاص 8علل...................................................................................................................... عام 9علل.................................................................................................................... 10مسئولیت- ........................................................................................................... کودکان- 12رضایت............................................................................................................. همسر- 12رضایت

........................................................................................................ ذهنی- ماندگی عقب12

بخشدوم : بیمار حقوق

............................................................................................................. بیماران- 14حقوق

........................................................................................................ بیمار- حقوق 14الیحه...................................................................................................... بیمار- حقوق منشور

14....................................................................................................... درمان از امتناع 15حق

بخشسوم پرستار : و فانون

............................................................................................................ چیست؟- 17قانون............................................................................................. قانونی- نظارت سازمانهای

17............................................................................................ پرستار- برای قانون اهمیت

18.............................................................................................. پرستاران- قانونی وظایف

18............................................................................................. پرستاران- وظایف بررسی

20.......................................................................................................... پرستاری 20مدیر............................................................................................................. وایزر 20سوپر.............................................................................................................. پرستار 20سر................................................................................................................... 21پرستار

3

بخشچهارم : پرستاری خطای و جرایم

...................................................................................... ای- خاصحرفه جرایم ارتکاب21

.................................................................................... گزارشات- ثبت در موجود قوانین25

.................................................................................... تلفن- طریق از پزشک دستورات25

جهت- از پرستار ملی انجمن اخالقی نظامنامه26پرستاران.......................................................

................................................................................................... جرایم- اقسام تعاریف27

............................................................................... انتظامی- تخلف و جرم اشترک وجوه28

................................................................................ انتظامی- تخلف و جرم افتراق وجوه28خاص( 1 و عام مفهوم حیث از اختالف

28............................................................آنهاقانونی( 2 عنصر حیث از ..........................................................................اختالف

29دادرسی( 3 یین آ حیث از ...........................................................................اختالف

29ها( 4 ت مجازا طبع حیث از .....................................................................اختالف

29.................................................................................................. پزشکی- قصور 30اقسام

احتیاطی 30..........................................................................................................بیمباالتی 30............................................................................................................بیمباالتی بی در .........................................................................................مشارکت

30مهارت 31..........................................................................................................عدم

مادی مهارت 31.................................................................................................عدممعنوی مهارت 31...............................................................................................عدم

.......................................................................................... دولتی نظامات رعایت عدم31

........................................................................................................ پرستاری- 34خطای

بخشپنجم : مربوطه های نامه آیین

پرستاري - اخالق معيار ، ......................................................................................قانون36مديره‌هاي - هيات و شورايعالي اعضاي انضباطي و اداري تخلفات به رسيدگي داخلي نامه آيين

نظامتخلفات پرستاري به رسيدگي نحوه و 36.......................................................................كليات

تخلفات 38..........................................................................................................انواعمجازاتها 39........................................................................................................انواعمقررات 40.........................................................................................................ساير

4

............................................................................................. پرستاران- مسئولیت 40بیمهایران - اسالمی جمهوری پرستاری نظام 41................................................................سازمانجمهوري - پرستاري نظام سازمان ايجاد ايران قانون 41.................................................اسالمي

بخشششم متفرقات:

-) مکارم ) الله آیة مشابه موارد و پرستار با رابطه در شرعی مسئله ....................................چند49کند - می خطور اذهان به که متدوال سوال 50...................................................................چند

گیری - 51.............................................................................................................نتیجه............................................................................................................ مآخذ- و 53منابع

مقدمه:

به وابستگی یا استقالل حسب بر پرستاران آور خسارت پژوهشاقدامات این در. است شده بررسی اسالمی مجازات قانون اساس بر و پزشک پرستاران دستورات اگر

. با رابطه در است ممکن قصور شوند می مسئولیت دارای قصورنمایند وظایف انجام در . است محسوب پزشک مباشرت پزشکی دستور و نسخه گرچه باشد پزشک دستورات

. از سازد پرستار متوجه را تقصیر دستورات رعایت عدم صورت در تواند می پزشک اماپساگر کنند می ریزی برنامه را دستورات اجرای پرستاران و بیمارستان طرفی

کننده ریزی برنامه یا و کننده اجرا پرستار مسئولیت باشد اجرا نحوه از ناشی خسارتنیز کیفری جنبه واجد است ممکن انتظامی و مدنی جنبه بر عالوه که شود می ثابت

و. پرستار فعل سببیت رابطه که شود می ثابت زمانی پرستار مسئولیت هرحال به گردد . مراقبت نظیر پرستاران ومستقل ای حرفه اقدامات شود اثبات شده وارد خسارت

. موارد f رأسا بیمار که جایی در کنند خسارت ایجاد است ممکن نیز آموزش و مستقیمبیمار آنکه مگر نیست ضامن پرستار است شده خسارت بروز سبب و انجام را آموزشی

دشواری کار البته که است شده خسارت دچار پرستار آموزشهای اثر در کند اثباتمشاوره و توصیه حالت که آموزشها همان ff دقیقا که کند اثبات باید بیمار زیرا است

شده آموخته اقدامات که کند اثبات نیز و داده انجام را است بوده اجبار حاوی و نداشته . به راجع دیگر مسئله اند شده خسارت بروز سبب و بوده غلط یا و نامتناسب ناکافی، . دارای کنند ایجاد خسارت دانشجویان اقدامات اگر است پرستاری دانشجویان اقدامات . . اقدام حالت این در کند می اقدام مربی دستور بدون دانشجو اینکه اول است حالت دو

5

تبصره طبق ماده 295ماده 3وی عمد 616و شبه خطای اسالمی مجازات قانونخواهد ثابت وی کیفری مسئولیت مورد حسب و مدنی انتظامی، مسئولیت تشخیصو

. که است زمانی دوم حالت کند پیدا انتظامی مسئولیت مربی است ممکن و شد : بایستی نیز حالت این در باشد مربی دستور حسب بر و دانشجو اقدام اثر در خسارت

. . در است پرستاری مستقل اقدامات به راجع مربی دستور اول درشق شد قائل شق دوحسب و است خسارات ضامن و است محسوب مباشر از اقوی و سبب مربی مورد ایننماید اثبات آنکه مگر شد خواهد ثابت وی انتظامی مسئولیت و کیفری مسئولیت مورد

صورت این در که است نبرده بکار خوبی به را شده ارائه آموزشهای دانشجو که . برعدم مبنی آموزشی، های سیستم جاری عرف هرحال به است مسئول دانشجو

. دستور که است زمانی دوم شق است مقررات رعایت صورت در کارآموز مسئولیت . شود انجام درستی به دستور اگر مورد دراین است پزشک دستورات به راجع مربی

مواد طبق جبران 322و 319پزشک ضامن برائت عدم صورت در اسالمی مجازات قانوندانشجو متوجه را تقصیر تواند می پزشک نشود انجام درستی به اگر و است خسارت

و مدنی انضباطی، مسئولیت زیاندیده، سوی از دانشجو تقصیر اثبات صورت در و نمایدبه مربی و است سبب از اقوی مباشر حالت این در زیرا شود می اثبات وی کیفری

است نبوده میسر دانشجو قصور از اثر رفع وی، اقدامات علیرغم اینکه اثبات شرط . درمانی مقامات دستور به دانشجو اگر شود انتظامی مسئولیت واجد است ممکن

ماده طبق شود آور خسارت فعل مرتکب و 57بیمارستان آمر اسالمی مجازات قانونبودن، تصورقانونی و قبول قابل اشتباه علت به مأمور اگر اما شوند می محکوم مأمور

. امر دانشجو، اگر پس شود می محکوم مالی ضمان پرداخت به فقط کند اجرا را دستور . به علم با پرستار هرگاه شود نمی وی شامل ماده این استثناء کند اجرا را مربی غیر

جایی در پرستار البته شود، می مجازات کند اجرا را آن پزشک، دستور نبودن قانونیباشد مواردی یا اجراء نحوه به راجع که است پزشک دستورغیرقانونی ترک به موظف

. است ممکن لذا پزشک نه و کند می تعیین بیمارستان نظامات را آن چگونگی و انجام کهغلط دلیل به پزشک درمانی دستور ترک حق اما کند، یادآوری پزشک به را مواردی بتواند

. . ماده است بیمار اسرار افشای موضوع دیگر بحث ندارد را بودن ناقص قانون 648یااسرار محرم خود حرفه يا شغل مناسبت به كه كساني كليه برای اسالمي مجازات

. این مفاد است کرده تعیین کیفر كنند افشا را آن قانوني‌، موارد غير در هرگاه مي‌شوند . كليه رازداري اين شود می نیز پرستاری مربیان و دانشجویان پرستاران، شامل مادهمي بر در را مستقيم وغير مستقیم از اعم اشخاص مورد در شده دریافت اطالعات

. مورد. این در شود بیماران مورد در جرم تکرار مرتکب پرستاری است ممکن گيردماده طبق ضمن 9دادگاه تواند می زیر شرایط وجود صورت در تأمینی اقدامات قانون

از را وی اشتغال منع دستور . 3محکومیت به دوم بار ارتکاب نماید صادر سال دو تا ماهکسب به اشتغال سبب به جرم باشد، شده محکوم آن به نیز f قبال که جنایتی یا جنحهخطرناک و است رسمی مقامات اجازه نیازمند آن به اشتغال که باشد شغلی یا حرفه

هستند اشتغال منع دستور شرایط متهم، روحیه و احوال و اوضاع بودن

6

بخشاول

کلیات

7

پرستاری و پرستار تاریخچه

نقشاو که است درمانی بهداشتی مراقبتهای تیم اعضای ترین کلیدی از یکی پرستاریاز بیماری اجتماعی و روانی و روحی جسمی، حمایتهای مراقبت بیماریها، کنترل در

. است گرفته قرار تایید مورد نوین پزشکی علم بزرگان سوی

آماده و مددجو با ارتباط برقراری و آموزش مسئول درمانی خدمات بر عالوه پرستار. اوست سازی

کرده تعیین پرستاری وظایف حیطه در را مهم هدف چهار پرستاران المللی بین مجمعاست.

بهداشت- 1 برقراری و بهبود پیشبرد

ها- 2 بیماری از پیشگیری

تندرستی- 3 حفظ

بیمار- 4 رنج و درد وتسکین تطابق در تسهیل

 

دنیا در پرستاری تحوالت و تغییر و تاریخچه

خانواده از نگهدارای و حفاظت برای اجتماعی خدمت نوع یک پرستاری تاریخ ابتدای ازبود.

برای خاطر اطمینان و راحتی کردن فراهم و افراد سالمتی برای تمایل با پرستاری و. شد آغاز بیماران

درمان با همزمان است، ایران و جهان طب بزرگ منابع از یکی که هندی طب درگرفته صورت شدند نامیده پرستار بعدها که افرادی توسط آنها از مراقبت بیماران

دارویی. خواص با آشنایی و چشمی پاک عفت، مانند خصوصیاتی پرستاران برای است. بود الزم

وارتقای براساسحفظ پرستاری فلسفه اولین نوین پرستار بانی نایتینگل فلورانس. کرد گذاری پایه را مردم سالمت

در نایتینگل آموزشی uمدرسۀ در را آموزشپرستاری یافته سازمان برنامه اولین اوکرد . ایجاد لندن توماس سن بیمارستان

 

اسالم در پرستاری

دین و دارد وجود انسانی هر نهاد و فطرت در ناتوانان به کمک و مجروحان از پرستاری . آیه در است قائل کار این برای ای ویژه اهمیت نیز هر 32اسالم است آمده مائده سوره

مردم همه که است این مثل گرداند بر انسان پرتالش جامعه به و کند زنده را کسفردی. است کرده زنده را

8

) ( پرستاری خدمات در مسلمان زنان و ص پیامبر خاندان بانوان مسلمانان های جنگ در ) ( . از کربال جنگ و اسالم صدر جنگهای در نیز س زینب حضرت کردند می شرکت

تولد روز ایران ما کشور در لذا است آورده عمل به مراقبت مصدومین و مجروحین . ) ( است گرفته نام پرستار روز س کبری زینب حضرت

 

ایران در پرستاری

اعزام 100حدود آن ظاهری اهداف که کرد کار به شروع و شد دایر انجمنی قبل سالقرار پایینی uردۀ در پرستاری خدمات نظر از که بود ممالکی به نیکوکار و خیر افراد

سال. در گشایش 1294داشتند ارومیه در پرستاری آموزشگاه نخستین شمسی هجریسال در . 1297یافت، در گرفت شکل رسمی صورت به تهران در آموزشپرستاری نیز

سال 1311سال در ، همدان و کرمانشاه در بیمارستانی و 1315در تبریز تهران، دردرسال سال 1316مشهد، در ، پرداختند پرستار تربیت به شیراز در پرستاری مدرسه

مقدماتی 1315 دانشسرای در پرستاری مدرسه اولین وقت تالشدولت تاسیسو  باسال در شد انجام زنان بیمارستان در عملی دربیمارستانزنانمدرسۀu 1319کارهای

اداره نظارت تحت و داشت عهده بر ایرانی نفر یک را آن مدیریت که تاسیششدهسال در بود سال 1320فرهنگ نفت، شرکت پرستاری عالی مدرسه 1327مدرسه

سال ، بهشتی شهید دانشگاه تاسیس 1328پرستاری تهران، دانشگاه پرستاری مدرسهپرستاران سرپرستی تحت و شکوهمند  شده انقالب از پس کردند بکار شروع خارجی

های عرصه در چشمگیری تحوالت فرهنگی انقالب عالی شورای تشکیل با اسالمیشدند تبدیل پرستاری های دانشکده به مدارسپرستاری از تعدادی و شد ایجاد مختلفی

و اسالمی انقالب با همزمان پرستاران یافت ادامه آکادمیک شکل به آموزشپرستاری وو انقالبیون به ای ارزنده خدمات خود مستمر فعالیتهای انجام با مردمی مبارزاتاز تعدادی آمد و رفت منع مقرارت علت به طوریکه به دادند می ارائه مجروحین

به قادر خانوادگی فراوان مشکالت علیرغم روزهای  پرستاران برای بیمارستان از خروج . گروههایی جمله از همواره پرستاران مقدس دفاع دوران در همچنین نبودند متوالی

بود مجروحی جا هر و داشتند ها جبهه مقدم خطوط در مستمری حضور که بودندسخت در و صحرایی بیمارستانهای در بودند، حاضر وی بالین بر امدادی کادر و پرستاران

ایثارگران و شهدا نیز پرستاران راه این ودر شتافتند مجروحین کمک به شرایط ترین . کردند انقالب تقدیم کشور  بسیاری سطح بیمارستانهای پرستاران

شیفت و بودند مواجه مجروح حد بیشاز ازدحام با نیز . هایطاقتفرسارابادلوجانانجاممیداندممم مممم مممم مم مم مم م ممم ممممم

  

: پرستاران از بیماران نارضایتی علل بررسی

عللخاص :

1 . اخالق( علم باشد می بحث مورد عامل مهمترین بعنوان همواره رفتاری عواملیا " آموزشحرفه medical "ethicپزشکی موضوعات ترین بنایی زیر از یکی عنوان به

آن کنار در که نماید می اصولی رعایت به موظف را رشته این التحصیل فارغ پرستاریو مراقبتی اقدامات خود پرستار سوی از مناسب برخورد و اعتماد و اطمینان با جو مدد

فردی بین رفتارهای نحوه در خلل هرگونه راستا این در و کند می دریافت را پرستاری. دهد قرار خود الشعاع تحت را پرستاری مراقبت بهترین و ترین علمی تواند می

9

ارائه( 2 در توقع ایجاد باعث خصوصی بیمارستانهای بخصوصدر درمان افزایشهزینهو کامل خدمات درخواست و تعریفشده های استاندارد حد بیشاز سرویسپرستاری

را شکایت بروز زمینه موضوع این که میگردد وی همراهان و بیمار سوی از آل ایده. نماید می فراهم

ایجاد( 3 با متوالی شیفت چند در حضور با پرستاران مالی تامین عدم و اقتصادی نیازخواسته به پاسخ در بهنجار نا و متعارف غیر واکنشهای سبب روحی و جسمی خستگی

. میگردد شکایت بروز ساز زمینه خود که میگردد بیماران مشروع و منطقی های

عدم( 4 و دولتی بیمارستانهای در ضعیف خدمات ارائه با بیماران بینی بد و منفی ذهنیت. و شود می بیمارستان از رضایت بدون ترک به منجر پزشکی استانداردهای رعایت

خود بستری مدت طی در مطلوب خدمات ارائه چکونگی از صورت این در بیماران. میشود نگریسته مجموعه به انتقادی نگرش با همواره شرایط این در و نداشته آگاهی

استفاده( 5 سوء به منجر پزشکی کادر اجتماعی و اقتصادی آل ایده نسبتا موقعیت . وی همراهان یا بیماران از گروه این میگردد آبروریزی به ایشان تهدید و سودجو بیماران

می تهدید به اقدام مسیر این از لذه و بوده مطلع پرسنل قانونی اطالعات بودن کم ازتقویت و ثبات سبب پرستاری کادر آموزش و آگاهی با میتوان است بدیهی که نمایند

. گردید شده ایجاد مشکالت مقابل در مقاومت و صحیح عملکرد

کشور( 6 سطح در رایج اقدامات از یکی پرستاری و درمانی امور در مجاز غیر دخالتهایجراحی حتی و درمانی پزشکی اقدامات انجام با پرستاران از برخی بنحویکه میباشد

و شکایت طرح به منجر بیمار در عارضه ایجاد با وظایف حیطه از خارج سرپایی هایپایین% 100محکومیت های رده دیگر سوی از و میگردد گرفته انجام اقدام مقابل در

... که پرستاری تخصصی وظلیف انجام با و بهیار کمک بهیار، مانند پرستاری کادربیمارستان پرستاری خدمات مستقیم آگاهی و درخواست با موارد از برخی در متاسفانه

. میگردند قضایی محاکم در پرستاری قصور های پرونده درگیر بیمار به آسیب با میباشد

به( 7 منجر بیهوشی یا و جراحی تیم از عضوی عنوان به عمل اتاق در پرستاران اشتغالعمل اتاق در شده انجام اقدامات از شکایت های پرونده در ایشان شدن درگیر

... علل. از و شکایت طرح جهت پرستار همکاران دیگر توسط بیماران راهنمایی میگرددانتظامی و قضایی مراجع در پزشکی قصور های پرونده طرح و ایجاد در دیگر خاص

میباشد.

عام : علل

10

دیگر( 1 سوی از و بیمار حقوق منشور با مردم آشنایی و مردم آگاهی افزایشسطحو ها رسانه توسط آن اعالم و پزشکی های مباالتی بی و تخلفات مورد در رسانی اطالع

. خواهد بدیهی و است شده بیمارستانی خدمات نوع در مردم بیشتر دقت به منجر جرایدخواهد شکایت طرح به منجر درمانی و مرقبتی های استاندارد رعایت عدم که بود

گردید.

به( 2 رویکرد های زمینه جامعه اقتصادی مشکالت و مردم نسبی درآمد آمدن پایین. میکند ایجاد را مذکور طریق از درآمد کسب

بزرکنمایی( 3 و آن به زدن ،دامن موضوع طرح در جراید بویژه عمومی های نقشرسانه. باشد موثر مورد بی شکایتهای کردن فراهم و بینی بد ایجاد در میتواند حد بیشاز

با آن همگامی و پرستاری علم روزافزون پیشرفتهای وجود با اخیر سالیان تا اگرچهدرمان مسیر در پرستاری ای حرفه خطای و بوده پزشک مسئولیت بر اصل نوین دانش

پرستاری جامعه باور و اعتقاد با ولی است شده نمی نگریسته مستقل پدیده عنوان بهنظام سازمان افتتاح ،با درمان روند در خود مستقل موقعیت و علمی واالی جایگاه بر

قانون باید پرستاران اساس این بر و شده گشوده امر این در جدیدی فصل سر پرستاریمشکالت با برخورد در باشند قادر تا نموده تلقی خود کار جدی ابزار و اصل بعنوان را

. میان این در نمایند اقدام آن حل به بیشتری اطمینان با اخالقی یا قانونی ، ای حرفه ، قانونی تکالیف و وظایف با خود جامعه سازی آشنا در پرستاری نظام سازمان جایگاه. نمود خواهد ایفا نقشبسزایی ایشلن ویژه جایگاه بیان و مراقبتی مسئولیتهای شرح

مسئولیت :

عبارت مترادف التين معناي بودن )responsibilityدر پاسخگو معناي از که ميگيرد قرارresponse . ) تکليف از عبارتست مسئوليت مدني و حقوقي معناي در ميشود مشتق

در . مستقيم غير يا مستقيم بصورت ديگري به ضرر نمودن وارد عدم شخصدر قانونيو است شده گرفته بکار ضمان عبارت با مترادف مسووليت نيز شرعي و فقهي معناي

مينامند . ضامن يا مسوول ميگيرد قرار او عهده و ذمه بر مسوليت که را کسي

به کنيم تعريف اي محدوده و حوزه چه در را مسئوليت مبناي اينکه به بسته مسووليتيا حقوقي بخشعمده دو به مسووليت قانونگذاري حوزه در مثال ميشود تقسيم اقسامي

. باب در اراده نقش و تاثير حوزه در يا و ميشود تقسيم جزائي يا کيفري و مدنييا دادي قرار غير مسئوليت و دادي قرار مسووليت قسم دو به ميتوانيم مسووليت

؛ تضامني ؛ انضباطي ؛ اداري ؛ اخالقي مسئوليت همينطوراست نمائيم اشاره قهريو .. اجتماعي ؛ سياسي

حقوق علم در داردو را خاصخود شرايط ارکان و مسئوليت نيز پزشکي علم حوزه در . علم اساتيد از بعضي البته ميگيرد قرار بحث مورد پزشکي مسئوليت عنوان تحت

دکتر ) ايران قانوني پزشکي يا جنايي فقيدپزشکي استاد جمله از حقوق علم و پزشکي ) عنوان تحت را بحث اين ها مسموميت و قانوني طب اصول کتاب در گودرزي فرامرز

است . کرده مطرح پزشکي قصورات

: خدمات ارایه نظام در پرستار جایگاهافراد به را خاصخدماتی مهارتهای دانشو از اسنفاده با که است ای حرفه پرستاری

حرفه یک در موجود اساسمعیارهای بر و دهد می ارایه مختلف مراکز در بیمار و سالم : قوی،داشتن خدمات قوی،ارایه علمی پایه یک داشتن شامل که است شده گذاری پایه

11

جریان در داشتن استانداردها،قرار تعیین جهت ای حرفه سازمان اخالق،داشتن کتاب. استقالل پژوهش،داشتن و تحقیقات

پرستاری کار در مهم هدف چهار دارد وجود پرستار کار از که تعاریفی به توجه با: است مشخصشده

بهبودی( 1 پیشبردبیماری( 2 از پیشگیریتندرستی( 3 حفظتطابق( 4 در تسهیل

باید خویش وسیع و مختلف نقشهای اجرای و فوق اهداف به دستیابی برای پرستار حالدرجهت حرفه این پویایی فرایند گرفتن نظر در با و باشد مهارتهایی دانشو دارای

بایستی خدمات کیفیت تضمین وبرای باشد کوشا ان وتوسعه پیشرفت. نماید جلب را جامعه اعتماد بتواند وخدماتش باشد کنترل تحت

فرآیند از واستفاده بالینی استاندارها،فعالیتهای طریق از مگر بود نخواهد میسر اینکاردر ارزشیابی وانجام بیماری با سازگاری ارتقائ جهت در اقدامات شامل که پرستاری

حفظ به کمک حمایتی اقدامات میان دراین ، باشد می بیماران درمان یا حمایت راستایشدن خوب ارتقائ موجب میتواند درمانی واقدامات میکند بیماری از وجلوگیری سالمتی

شود جو مدد متی uسلۀ گردانیدن باز ووهیچ است بیمار وانتظار حقوق وجزو ناگزیر بخش بیمار برای خوب باکیفیت مراقبت

. کند نمی جبران را بیمارستان در تخصصی مراقبـت ضعف ، وتبلیغی لبخندجای وجود مد کارآ و خوب قرارقرارگرفتن طرز با کافی بمقدار فیزیکی تسهیالت وجود

برای الزم تسهیالت شامیدنی آ ب آ وتوالت، دستشویی ، انتظار محل برای کافیآسایش که تسهیالتی وسایر پائی سر و بستری بیماران بخشجهت در استراحت

. است ضروری کند راایجاد دیگران و بیمارانکه شود انجام تالشمستمر باید بیماران تشخیصودرمان برای فناوری بر بیستر تاکید با

نشود . دیگران نگرانی و اضطراب موجبکه است احساسی بیمار درخواستهای و روانی نیازهای باشد هرچه بیماری وضعیتبیمار نیازهای ارزیابی طرز پرستاری کارکنان باید و میشود شناخته پرستاران بوسیله

. باشند داشته آنها باره در روشنی قضاوت و بگیرند رایاددر پرستاران خدمات گستردگی دلیل به و دارد ای ویژه جایگاه پزشکی تیم در پرستار

بهداشتی، مراقبت تیم اعضا از خریک بیشاز باشند،پرستار می کننده تعیین حلقه اینمی بیماران حقوق شمردن محترم و تسهیل منایبسجهت فرصتهای دارای درمانی

با. مراقبت ارایه در که هستند گروهی از جزیی پرستاران شد ذکر که همانطور باشدمی فراهم آنها برای را فراوانی موقعیتهای امر این و دارند مشارکت بیماران از هریک

اقدامات انجام مورد در را حقایقی و آموزشدهند آنان کنند،به مطلع را بیماران تا کند . خاصغذایی رژیم از بیمار کردن گاه آ برای فراوانی فرصتهای پرستار بگویند پزشکی

بیمار . تواند می دهد می دارو بیمار به که ستاری پر دارد را غذایی مواد مصرف ومواردکند . مطلع نها آ عوارضجانبی ت اثرا مصرف مقدار ، شده داده داروهای نوع از را

آ ونتایج خون فشار ، بیمار حرارت درجه مورد در دقیقی عات اطال میتواند پرستار . قراردهد بیمار دراختیار را زمایشها

و باشد بیماران به صحیحی رسانی اطالع موجب میتواند فوق پرستاری اقداماتوضعیت . از فرد گاهی آ بنابراین یابد بیشتر سالمتشتحکیم درمورد فرد مسیولیت

. دهد افزایشمی پزشکی گیریهای تصمیم در اورا وخودمختاری استقالل بیماریتواند می است بیمار با تماسگیرنده د فر مفیدترین و نزدیکترین پرستار که آنجایی از

درما دریافت یا امتناع در بیمار حق به وهمچنین بگوید او رابه بیمار موجود وضعیتدهد قرار بیمار اختیار در را اطالعات خرین آ که دارد وظیفه پرستار بگذارد ناحترامبنابراین ، بگذارد میان در دارد ی بیشتر قابلیت و گاهی آ که بافردی را بیمار ت ومشکال

، معیارها ، ارزشها نها آ در که ببیند ک تدار را محیطی ، مراقبتها ارایه ضمن باید پرستارشود . شمرده محترم د افرا ی معنو باورهای و داب آ

سال در بهداشت جهانی میکند :1959سازمان اعالم

12

این واز ، افراد دسترس در باید که است رسانی خدمات برنامه یک پزشکی مراقبتهایبمنظور الزم فرعی وخدمات پزشکی ت تسهیال وهمه باشد دسترسجامعه در طریقاجتماعی ، یکی فیز محیط برنامه این در باید باشد وجسم روح تندرستی وحفظ ارتقائ

اعاده ، بیماری از پیشگیری گرفتن درنظر با افراد وخانوادگی . از مراقبت ، فوق موارد گرفتن درنظر با گردد شخصمنظور ناتوانی وتخفیف تندرستی

تدارک . ید آ می بدست ذیل تدابیر رعایت با بیماستان در مطلوب کیفیت با بیمارساختار ، بیمارستان اهداف از پشتیبانی برای الزم وتسهیالت مناسب فنی تجهیزات

مناسب مسولیت بیمارستان درون کردهای کار گوناگون انواع برای ن آ در که سازمانیباشند . الن مسیو پاسخگویی ومستلزم ه شد تخصیصداده

، پرستاری کارکنان پزشکان توسط شده ارایه مراقبت بودن ازکافی مداوم بازدیدفعالیتهای سایر بوسیله مراقبت از پشتیبانی بودن وکافی پیراپزشکی کارمندان

بیمارستانی.: درمان به رضایت

قانونی واقعی،غیر اورژانسهای چون مواردی در بجز او رضایت بدون بیمار یک درمان. است الزامی درمانی هر از قبل بیمار رضایت و است

صریح 1رضایتضمنی . 2یا تلویحی یا ضمنی رضایت باشد شفاهی یا مکتوب تواند می : . برای بیمار تلفنی تماس مثال دهد می نشان خود عمل با را بیمارآن که اسن رضایتی

. امضا فرم یک اندازه به رضایتها این پرساری مراقبتهای دریافت یا آمبوالنس درخواست . همان معتبر شاهد حضور در خصوصا بیمار از شفاهی رضایت اخذ البته دارد اعتبار شده

صورت در که است این در مکتوب رضایت فایده تنها و دارد را مکتوب ارزشرضایت . فرم فعلی دزمانی مراکز در رابطه این در شد خواهد اثبات زودتر مشکل ایجاد

. دارد وجود بیمار سن و عمل نوع حسب بر بستگان یا بیمار از رضایتنامهاست ممکن دهند می رضایت و باشند کرده بخشمصرف آرام داروهای که اشخاصیاین بروز از جلوگیری اند،برای نداشته رضایتصالحیت دادن هنگام که کنند ادعا جدا

عوارض و ماهیت مورد در بیمار درک از بیمار رضایت قبول از قبل است بهتر مشکل. نمایند ثبت را آنها تمام و کرده حاصل یقین درمان

است اورژانسی وضعیت اگر و شود می گرفته او قیم رضایت باشد مست بیمار اگر. گیرد می تصمیم پرسنل و پزشک

: کودکان رضایتخصوص به و است الزامی والدین اورژانسرضایت مواقع در بجز کودکان درمان برای

زیر کودکان که مواردی مادر 18در و پدر یعنی کودکی والدین رضایت دارند سن ل سا . از و والدین از یکی از صورت این در که اورژانسی موارد در مکر است الزامی دو هر

. رضایت از امتناع خانواده که مواردی در شود می کسب رضایت باشد آگاه که کودک خود. گردد می عمل کودک رفاه منظور به قانون قلمرو در نمایند

: رضایتهمسر راه بگذارد اثر فرزند داشتن مورد در فرد توانایی روی بر عمل نحوه که مواقعی در

. است همسر از رضایت گرفتن مطمین

: ذهنی ماندگان عقب. کند می گیری تصمیم آنها بجای قیم ماندگی عقب شدید موارد در افراد این مورد درآن به نیاز بیمار هم باز است شده تضمین بیمار بخشبرای رضایت درمان که هنگامی

. نیازهای باشد مالیمات نا از عاری است ممکن چه ها بیمارستان در وی اقامت که دارد : بیماری نوع دانستن به بیمار اشتیاق از عبارتند شوند برآورده بایستی که بیماران مهم

و خیال او،آسودگی اختصاصی حریم او،رعایت آسایش و راحتی به توجه خود،بذل

1 implied2 eupress

13

،داشتن خانواده با مزاحم،تماس و ضروری غیر صدای و سر از بودن ،دور خواب. خانه به خوب،بازگشت خوراک مناسب، سرگرمی

بخشدوم

14

بیمار حقوق

: بیماران حقوقحقوق جزو خود سرنوشت تعیین حق و شدن تلقی ارزش با و دانستن انتخاب،حق آزادی

همه باید بیمار تشخیص یک تایید دارد،برای هم معینی وظایف بیمار یک است،اما بیماران . بیمار و پزشک میان تبادالت کند بیان صادقانه و کامل را موضوع به مربوط اطالعاتبیان حقیقت نیز پاسخ در نشود گفته حقیقت اگر زیرا هستند وظیفه این به وابسته. . چنانکه است حاکم نیز پرستار و پزشک میان ارتباط بر اصول همین البته شد نخواهد

دهند انجام را امور این افراد سایر باید نباشد خود از مراقبت و حفاظت به قادر بیمار. کرد خواهد هدایت را پرستاری اعمال تمامی بینار مدافع عنوان به پرستار بنابراین

15

است اهمیت حایز که دارد وجود بیماران و پرستاران میان اخالقی موضوعات از بسیاریاخالقی جملهموضوعات از است بیمار به شده ارایه مراقبت نوع به مربوط عمدتا و

صبر، مهارت، رازداری،مدافعه،دانشو. باشد می تعهد و صداقت،اعتماد،تواضع،همدردی،توانایی،اطمینان،وجدان

. ارایه پرستار دهد می انجام دیگری فرد برای فردی که است،کاری عملی چیزی مراقبتیک پرستاری فرایند که مسیله این گرفتن نظر در است،با بیمار از مراقبت ابزار و کننده

به نگرش در معقول و منطقی شیوه یک دارای و است مراقبت مشکل حل شیوهولی گیرد انجام توتنایی با است ممکن ای شده ارایه مراقبت هر لذا باشد می مراقبت

. همان این است خالی تو مراقبت یک باشد نداشته وجود تعهد یا همدردی،اطمینان اگرحیاتی ضرورت خود ارزیابی و شناخت برای کننده مراقبت فرد توانایی که است جایی

. از حال است وقوع حال در آنچه بررسی و عقب به است،گامی وجدانی کار دارد،این " آن " به که گردیده منتشر و بیان بیمار حقوق الیحه شونده مراقبت یا بیمار دیدگاه

: نمود خواهیم اشاره

بيمار حقوق اليحهكافي - و محترمانه مراقبت از برخورداريبيمار - بيماري آگاهي پيش و درمان نوع ، تشخيص مورد در اطالعات اهميت و نظردرمان - رد يا ادامه مورد در گيري تصميم حقاورژانس - موارد در گيري تصميم براي سالمتي زمان در وكيل انتخاب حقخود - به مربوط درماني برنامه داشتن نگاه محرمانه حقپزشكي - دستورات به مربوط گزارشات مرور حقامكانات - محدوده در بيمار توسط ها خواسته شدن برآورده حقمستمر - مراقبت از برخورداري حق

که عواملی مقابل در را او و کند کمک بیماری شدن آشکار زمان در را بیمار باید پرستار. کند محافظت اندازد خطر به را او سالمتی تواند می

با تا کند کمک او به بلکه کند توجه بیمار جسمی افاه به باید تنها نه پرستار همجنین. دهد تطبیق را خود بیماری از ناشی اضطراب و تنیئگی خویشو بهداشت مسایلفردی به منحصر موقعیتهای شوند می روبرو آن با پرستاران که موقعیتهایی از بسیاری

بیمار هر چون واقع باشد،در نشده مواجه مواردی چنین با هرگز است ممکن او و هستندفردی نیازهای که شوند تنظیم نحوی به باید نیز پرستاری مراقبتهای است ای یگانه فردعلمی اصول به باید مشکالتشپرستار حل بیماردر به کمک جهت و نمایند برآورده را او

. باشد متکی

: بیمار حقوق منشور

احترام 1 با همراه و مؤثر مطلوب، مراقبت و درمان وقت اسرع در دارد حق بيمار ـداشته انتظار درمان گروه از مذهبي و فرهنگي نژادي عوامل به توجه بدون را كامل

باشد.

صورت 2 در را معالج گروه اعضاي ساير و پرستار پزشك، بستري، محل دارد حق بيمار ـ. بشناسد تمايل

خود 3 بيماري پيشرفت سير و درمان تشخيص، خصوصمراحل در دارد حق بيمار ـپزشك از وابستگان از يكي طريق از تمايل صورت در يا و f شخصا را ضروري اطالعات

تأخير به منجر نبايد امر اين پزشكي فوريت‌هاي در كه طوري به نمايد درخواست معالج. گردد بيمار جاني تهديد يا درمان ادامه در

16

خصوصعوارض 4 در ضروري اطالعات درمان اجراي و معاينات از قبل دارد حق بيمار ـدر و دريافت معالج پزشك از خود درك حد در را روش‌ها ساير كاربرد يا و احتمالي

. نمايد مشاركت درمان نهايي شيوه انتخاب

طبق 5 جامعه آحاد سالمتي تهديد عدم و شخصي تمايل صورت در دارد حق بيمار ـدرماني مراكز ديگر به يا و اعالم را درمان خاتمه از خود رضايتشخصي قانوني موازين

. نمايد مراجعه

پرونده 6 محتواي ماندن محرمانه از خود شخصي حريم حفظ جهت دارد حق بيمار ـقانوني براساسوظايف كه مواردي در جز باليني مشاوره‌هاي و معاينات نتايج پزشكي،

. نمايد حاصل اطمينان گيرد مي صورت استعالم معالج گروه از

حضور 7 لذا باشد برخوردار معالج تيم اعضاي ديگر و پزشك رازداري از دارد حق بيمار ـبيمار اجازه كسب به موكول ندارند شركت درمان روند در f مستقيما كه افرادي باليني

. بود خواهد

در 8 معالج گروه اصلي اعضاي ديگر و معالج پزشك به دسترسي از دارد حق بيمار ـ. نمايد حاصل ترخيصاطمينان از پس و انتقال بستري، مدت طول

پژوهشي 9 و آموزشي فعاليت‌هاي نوع از كامل اطالع كسب با دارد حق بيمار ـبه خود رضايتشخصي و تمايل مؤثرند او درمان و سالمتي روند بر كه بيمارستان

خودداري همكاري ادامه از پژوهش مختلف مراحل در يا و اعالم را درماني مشاركتنمايد.

درماني، 10 مراكز ساير در درمان ادامه و اعزام ضرورت صورت در دارد حق بيمار ـدرماني مركز در خدمات بيمه‌هاي پوشش‌ و تعرفه‌ها ميزان معالج، گروه مهارت از f قبال

. گردد مطلع مقصد

: درمان از امتناع حق1) : که دارد وجود فرمی بیمارستاندارد ترک به تصمیم که بیماری بیمارستان ترک

خود را کار این از ناشی عواقب و ومسیولیت کنند ممضا را آن باید بیماران اینو بیمار اقامت دالیل و کافی توضیحات به پرستار اینجا در گیرند می عهده بهفرم در را آن و کرده گوشزد بیمار بایدبه را درمانی محل ترک از ناشی عواقب

. کند امضا و ثبت رضایتشخصی با ترخیص2) : یلدداشتی باید پرستار بیمار توسط مسیله این بروز صورت در معالجه از امتناع

قابل او تمایالت و دارد قبول را بیمار صالحیت اینکه از اعم خود نظرات مشمولو است اورژانسی موقعیت یا و نیست هوشیار مددجو اینکه یا باشد می او قبول

. کند قید را خود تصمیم نهایت در3) : لنجام پزشک دستور صورت در تنها کار این بیمارستان از ترخیص اجازه عدم

. گردد می واگذار مربوطه مسیولین و پزشک عهده به مسیولیت و شد خواهد4) : شخصدیگری به را اطالعات توان می بیمار رضایت با تنها بیمار اطالعات

اجازه بدون و درمانی جامعه از خارج بیماردر مورد در اطالعاتی هیچ کرد منتقل. فاششود نباید بیمار صریح

5))... ( : و واژن،رکتوم بدن داخلی های حفره جستجوی کسحق هیچ بدنی بازرسی . پرسنل به دستور اجازه نیز پلیس افسران پزشکی معتبر دالیا به بنا مگر ندارد را

توسط به مگر ندارند را وی اجازه بدون شخصی بدنی بازرسی جهت پزشکیو بیمارستان وقت مسیولین هماهنگی با یا و صالحیتدار پزشکی مامورین

. گیرد انجام کار این مشاوره6) : جلوگیری حقوق برین است،بنا قانونی غیر جسد یک به تعرض اجسلد و رضایت

سه حقوق نمایانگر آگاهانه رضایت و گویی ،راست بیمار به رسانیدن زیان از

17

: دریافت درمان،حق به احترام حق از است عبارت که هستند بیمار گانه. درمان از امتناع درمان،حق

بخشسوم

و قانونپرستار

18

چیست؟ قانون

. قانون کند می اداره و کنترل را فعالیت است سنتها یا مقررات از یکسری قانون . و قوانین از پرستاری قانون دارد اجتماع رفاه آسایشو به تعهد و است گرا جامعه

. و حقوق درباره متعددی مختلف قوانین گیرد می سرچشمه کشوری مقررات: شامل که دارد وجود پرستاران مسیولیتهای

مدون (1 به :1قانون ایالتی یا مرکزی دولت سطح در مقننه هیات که است قانونیمی ممنوع را آن یا کند می اعالم را چیزی اجرای فرمان که رسد می تصویب

کند.عمومی (2 می: 2قانون تعیین را ایالتی و مرکزی دولت و فرد بین ارتباط

: اساسی. قانون شامل اجرایی 3کند جزا 4،قانون حقوق مدنی 5، حقوق و که 6، است. : مددجو یا بیمار با پرستار روابط قبیل از کند می تعیین را افراد بین ارتباط

مدنی (3 مسیولست صدمه: 7قانون یا اشتباه،ضرر عمل هر به است مربوط قانوناما هستند مسیول کامال افراد که موقعیتهایی در یا شود انجام انگاری سهل با کهبا بیشتر شود،پرستاران مطرح مدنی دعوی اقامه تا ندارد وجود نقضقرارداد

می قرار قانون از طبقه این کار در انگاری سهل زیرا هستند درگیر قانون اینگیرد.

4). متخلف : شود می اشخاصاطالق و مردم به زا آسیب اقدامات به جزا حقوق . عدم در جنایی،غفلت اعمال آن نمونه گردد می تنبیه تخلفی چنین ارتکاب جهتغیر طبابت یا مخدر داروهای از نامناسب بیماران،استفاده حیاتی نیلزهای ارایه . حضور دادگاه در جنایی موارد در شاهد عنوان به میتوانند پرستاران است قانونی

اند گرفته قرار حرمتی بی یا تجاوز مورد که جویانی مدد از که شرطی به یابند. باشند کرده پرستاری

1 law stautary2 Public law3 Constitutional law4 Adminstrative law5 Criminal law6 Private law or civil law7 Trot law

19

اساس: 1تعهد(5 بر اقدامات انجام عدم یا عملیات انجام جهت قانونی مسیولیت. است استاندارد

انگاری (6 ای: 2سهل حرفه غیر افراد توسط که است اخالقی غیر و نامناسب عمل. است افراد سایر به صدمه آن نتیجه شود می انجام

کار (7 نحوه در: 3حیطه پرستاری مقررات و قانون عنوان به که است فعالیتهایی. دهد انجام را آن باید پرستار و گردد می مقرر ایالتی

: میشود قسمت دو شامل ی پرستار کار نحوه مورد در قانونعرفی( 1 4حقوق

شده( 2 تعیین کار 5نحوه

. : سالهاست طول در شده اخذ تصمیمات از بسیاری نتایج عرفی حقوق : از که است پرستاری کار نحوه ای حرفه بیان و قانونی حیطه شده تعیین کار نحوه

که ،مواردی کار نحوه آموزشپرستاری،استانداردهای ،برنامه مقررات و قوانین طریقمی تعیین ای حرفه انجمن مشی و خط و کل دادستان عقاید شده، مطرح دادگاه در

شود.

: قانونی نظارت سازمانهای

می ذیل شرح به بهداشتی مراقبتهای کارکنان کنترل جهت مهم و قانونی سازمان چهارباشد:1) : طریقه همان به مردم شکایات به رسیدگی برای محلی حقوقی دادگاههای

. حقوقی دادخواستهای شوند می اداره قضات توسط اکنون هم که است سنتیاز ناسی دادخواستهای بنام امروزه کند می درگیر درگیر را بهداشتی پرسنل که

. است غلط درمان2) : کنترل جهت قانونی سازمانهای دومین جزو دادگاهها این کیفری دادگاههای

می اداره قضات توسط حقوقی دادگاههای مشابه و باشند می بهداشتی پرسنلاینجا در دارد نظارت قضلت کار بر ای منصفه هیات تر جدی موارد در و شوند

. دارند قرار هم روبروی متهم و دادیار3) : انجام با پزشکی بازپرسین توسط ناگهانی مرگ علت بررسی دادگاه

در اطالعت اوری جمع و مربوطه های نظریه و قانونی پزشکی کالبدشکافیشرایط اقتضای صورت در و باشد می مرگ به مربوط وقایع و متوفیان زمینه

تشکیل مرگ علت بررسی جهت منصفه هیات حضور با عمومی بزجویی جلسه . دلیل ارایه به نیاز و بررسی مورد دقیق جزییات با درمان نحوه مورد در شود می

. باشد می درمانی بهداشتی پرسنل گزارشتوسط یا4) : قانون دارای و کند می عمل فرد حرفه حسب بر هیات این انتظامی هیاتهای

شواهد و ،مدارک بهداشتی پرسنل علیه بر شکایات با مواجهه در و است مدونالزم بررسیهای مراقبت کیفیت یا اعمال،مسیولیت مورد در و کرده آوری جمع را

. آورند می بعمل را

: پرستار برای قانون اهمیت

1 liability2 malpractice3 Scope of practie4 Common law5 Common practice

20

ایجاب نقشپرستار توسعه دارند بیشتری مسیولیت گذشته به نسبت امروز پرستارانداشته گیری تصمیم توانایی و بوده باالیی توانایی و دانش،مهارت دارای که کند میفرایند. در تا بشناسند خود کار کلیدی عنصر عنوان به را قانون باید پرستاران باشد

. مبهمی نقاط غالبا شوند محافظت دارند نیاز که هنگامی در و شده حمایت گیری تصمیم. نیست مطمین خود کار انجام از پرستار که دارد وجود کار در

اولویتهای از پرستاری بر حاکم ضوابط و مقررات و قوانین به آشنایی اینکه به نظرار پزستاری وظایف شرح و ضوابط چارچوب در حرکت و است پرستاری های برنامه

که است ضروری لذه دهد قرار توجه مورد آنرا بایست می پرستار که است اموری اهماز ،پیشگیری سالمتی برگردانیدن و اعتال در و بوده اخالقی دستورات سرآغاز پرستاران

تغییر و پرستاری قوانین محتوای و باشند پیشقدم مددجویان آالم و درد بیماریها،تسکینمحوله مسیولیتهای انجام حین مناسبات برقراری در هدایت جهت راهنمایی بعنوان آنرا

مراقبت مطلوب کیفیت با و ای حرفه اخالق با منطبق بتوانند و باشند داشته مدنظر. دهند ارایه را مطمین

اینگونه برین بنا دهند می ارایه بیمار به را خدماتی اساسدانشخود بر پرستاران گاهیدهد می نشان فوق خدمات و درمان به نسبت بیمار که واکنشهایی و ثبت باید خدمات

پزشک به دانشپرستاری با بتوان تا شود مکتوب حوادث ثبت در نگرانی و قصور بدون. کرد کمک درمان ادامه و بیماری تشخیص در

عالی و بدوی هیاتهای پزشکی حرف به شاغلین انتظلمی تخلفات به رسیدکی مرجع: هستند رسیدگی به مکلف زیر موارد در مذکور هیاتهای و است انتظامی

خصوصی( 1 شاکی طریق از شکایات وصولقضایی( 2 مراجع طریق از تخلفات اعالمپزشکی( 3 نظام مدیره هیات طریق از تخلف اعالم

در میتوانند انتظامی هیاتهای نماید نظر صرف خود شکایت از شاکی صورتیکه درپرونده به شاکی رضایت از نظر صرف بدانند رسیدگی قابل را موضوع صورتیکه

. نمایند رسیدگیگاهی دهند می انجام پزشکی به وابسته حرف صاحبان سایر یا پزشک که خالفی عمل

آن برای قانون یعنی باشد داشته نیز کیفری جنبه انتظامی جنبه بر عالوه است ممکن. باشد گرفته نظر در مجازاتی

: پرستاران وظایفقانونی

( ، قوانین قبیل از دهند می راشکل نقشپرستار که هستند منابعی سازمانی الزاماتهمکاران ( / ) ( انتظارات بیماران حقوق مددجو بیمار انتظارات وظایف شرح ، مقررات

اساس) ( بر که میکند ایجاب نقشوی که رفتارهایی از پرستار ودرگ گروه هنجارهای. است ای حرفه شهای ونگر ارزشها

: دارد جنبه چهار پرستار یک اساسی مسیولیتمت (1 سال ارتقایبیماری (2 از جلوگیریسالمت (3 تجدیدبیمار (4 کاهشرنج

به پرستاری پرسنل وظایف شرح ودر نهاست آ باجرای ملزم پرستار که اموری وظایفاست . مشخصگردیده رده تفکیک

احترام - با توام ایمن ت خدما تامینمددجویان / - بیماران بین نشدن تبعیضقایلبیمار - یم وحر اسرار حفظاو : - برای که جراحی مانند واقداماتی درمانها انجام مورد در بیمار دن کر گاه آ

شد خواهد انجاممراقبت - استمرار از حمایتاخالق - ف وخال قانونی غیر عملکرد از جامعه حفظ

21

پرستاری - حرفه از حمایتپزشک - ازدستورات پیرویبیمارستان - های مشی خط از حمایتمراقبت - کیفیت اعتالی جهت در استخدام وضوایط شرایط تدویندرمانی - بهداشتی ت خدما کننده ارایه های حرفه باسایر مساعی تشریکشخصی - ارزشهای از پیرویعموم - بهداشتی نیازهای رفع بمنظور افزایشکوششومجاهدت

موارد شامل اند شده منع ن آ انجام از پرستاران که اموری و پرستاری فردی مسیولیتباشد : می زیر

پزشک : (1 براساسدستورالعمل ن آ تجویز با همراه دارو تهیه دارویی اشتباهاتمیگردد . پرستار متوجه اینمورد در واشتباه است پرستار بعهده

مرسوم (2 های مراقبت انجام عدمدارویی (3 امور اداره خیردر دارو –تا مصرف وقت در کافی ودقت ن زما رعایت

پرستار و است پرستارضروری توسط شود می تعیین پزشک طرف از که. است زمان این دقیق رعایت به موظف

دقیق (4 مشاهده در موفق –قصور ستاری پر وظیفه انجام در پرستار اینکه برایاولیه : اقدام کند تنظیم بیمار بااحتیاجات رابطه در را وظائفپرستاری و باشد

رامورد وبیمار ثبت را خاصخود نظرات وبراساسمشاهده بیماراست ه مشاهد. دهد می قرار ارزیابی

صحیح (5 مداخله در انگاری خاص –سهل موارد ، بیمار درمان درست اجرای برایلیت مسئو موجب امر این در وی کند دخالت باید لزوماء پرستار یدکه آ پیشمی

است . پزشک (6 به دادن ع اطال در پزشک –کوتاهی حضور ضرورت پرستار که مواقعی در

است مسئول ندهد اطالع پزشک وبه بداند الزم بیمار ومعاینه مالحظه رابرایبه که کند ذکر نکه آ یا و ل مسئو پزشکان به نتیجه بی تلفن ازقبیل ومواردی

از . مسئولیت رفع باشد مسئول پزشک حضور پیگیری و شد داده ع اطال پزشکهر پرستاربه او مراجعه یاعدم مسئول پزشک غیبت ودرصورت شد نخواهد وی

استفاده بیمار ت عیاد برای دیگر شکان پز از باید شده تبیی تر هر به پرستارنماید.

پرونده (7 در گزارشپرستاری دقیق ثبت سنگین –عدم وظائف جمله ازوگزارش نویسی گزارش و وگزارشدهی انتقال شیوه میتوان دار ومسئولیت

میتواند انگاری وسهل خطا کوچکترین که نمود ح مطر نرا آ وثبت گیریقا بازخواستهای به منجر ونهایتا ورده آ ارمغان رابه ی ا حرفه سنگین مسئولیت

فعالیتها و ها مراقبت انجام ای حرفه قوانین طبق شود ئی قضا محاکم در نونیاین دادن در خطا و اهمال هرگونه و گردد ضبط و ثبت باید اصولی بصورت

. دارد بهمراه را محکومیتهایی آنها ثبت و گزارشاتسالهلی طی پرستاری کادر قصور بررسی پزشکی 77-1373در سازمان مرکزی ستاد در

در اشکال نقصو اثر در جرایم و تخلفات از باالیی درصد که گردیده کشوراعالم قانونی. است گردیده پرستاری کادر متوجه آن ثبت و نویسی گزارش سیستم

دار خدشه اگر و جرم رد برای عاملی شود نوشته مناسب گزارشپرستاری برگه اگرثبت با مساوی را پرستار عملکرد حقوقدانان بنابرین است پرستار جرم تایید برای باشد

. دانند می گزارشپرستار

بررسیوظایفپرستاران :

22

بهداشت وزارت اساسدستورالعمل بر که میپردازیم پرستاران وظایف برخی توضیح بهطرح به منجر نوعی به میتواند آن رعایت عدم و اند شده طرح آموزشپزشکی و درمان

رعایت و آشنایی گرددواهمیت قضایی های پرونده در پرستاری قصور از شکایت. نمایند می پیشروشن بیشاز را فوق مسئولیتهای

پرستاری : مدیر

: و( ریزی برنامه عدم مددجویی خدمات ارائه فعالیتهای بهبود برای ریزی برنامه الفمیتواند تعداد بودن کافی صورت در حتی مختلف بخشهای در گردان سر حضورنیروهای

گردد . مراقبتی مناسب نامه بر تدوین عدم بعلت بیمار رفتن دست از باعث

کارشناسولی( : نیروی از استفاده افراد توانایی براساس انسانی نیروی گیری بکار بوعدم . . . یو سی ی آ نند ما وفعال بخشحیاتی یک در مسئول بعنوان تجربه بدون

ید . گرد خواهد بیماران آسیب به بخشمنجر این اداره در وی سنجشقابلیت

یک( : پرستاران اذعان پرسنل وظائف باشرح آشنایی و موزشی آ نیازهای تامین جبرای شده حادث عارضه توجیه در وظائف دقبق باشرح آشنایی عدم بر بیمارستانمبنی

بکشاند . قضایی بمراجع حادثه یک در مسئول بعنوان را پرستاری مدیر میتواند بیمار یک

وایزر : سوپر

بکار( : مرخصی ارائه و پرسنل خروج و ورود بر ت نظار عدم وغیاب حضور کنترل الفپرسنلی کمبود مترقبه غیر بحران یک در اورزانسمیتواند مانند حیاتی واحدهای کنان

صورت . این در است بدیهی نماید روشن را بیماران به مات خد پوششمناسب وعدماست شده قصور مرتکب زمینه دراین مربوطه مسئول

نقشی( : نه سفا متا حال بد بیماران بویزه بیماران از پرستاری مراقبتهای نحوه کنترل بعبور . ن آ کنار از توجه وبی نبوده قایل خود برای وایزر سوپر پرستاران از برخی است

مینمایند

مربوطه ( : مسئول به مشکالت ارایه عدم مشکالت رفع برای پرستاری جلسات جبیمار سیب آ به منجر فوق کمبود که درصورتی میتواند آن رفع جهت در اقدام وعدم

. نماید درگیر را وقت وایزر سوپر گردد

ترین ( : اصلی از یکی وداروها تجهیزات ونگهداری مصرف چگونگی بر نظارت دبدیهی . دید میتوان پرستاری قصور های پرونده از دربرخی معموال که است وظایفی

، ساکشن ، گرافی کاردیو الکترو از اعم بخشها تجهیزات صحیح برعملکرد نظارت استاورژانس ... داروهای وجود وهمچینین و سنج فشار ، نیتورها ما ، اکسیزن های لوله

پرستاران از قانونی حمایت برای کامل اطمینان بحرانی موارد بروز صورت در میتواندنماید . ایجاد وقت وایزر سوپر بخشو

پرستار : سر

23

مراقبتی ( استانداردهای برای ی ریز برنامه الف

پرستاران( : برای منظم برنامه تدوین عدم نظارت تحت کارکنان وظائف تعیین بدر دقت عدم ، مراقب افراد شدن جابجا باعث میتواند بخشپرکار یک شیفتشب

گردد وی رفتن دست واز حال بد بیمار یک وضعیت پیگیری

سال( : م واعال تجهیزات دقیق کنترل بخش در استفاده مورد تجهیزات عملکرد کنترل ج . باشد می سرپرستار واولیه مهم وظائف از وقت سوپروایزر به ن آ یاعیب مت

غیر( : افراد به وظیفه این گذاری وا سفانه متاء که ویزیت زمان در پزشک با همراهی ددرگیر بخشرا پرستار سر وی توسط پزشکی دستور وجدیت تاءکید درک وعدم مسئول

نمود خواهد

حال ( : بد بیماران بالین در سرپرستار حضور اورژانس شرایط در پرستاری مراقبت هاست . ضروری مربوطه پرستار با همگام

پرستار:

میتواند( : بیمار با مناسب ارتباط برقراری عدم مددجو اطمینان و اعتماد جلب الفخور که نشود فراهم وی رضایت خدمات مناسبترین ارائه صورت در حتی شود سبب

. و مددجو اطمینان جلب صورت در مقابل نقطه در و بود خواهد شکایت بروز ساز زمینهپرستار سوی از انگاری سهل و خطا صورت در حتی اخالقی و انسانی اصول رعایت

. گردد توام شکایت طرح عدم و بیمار بخشش و پوشی چشم با میتواند

اساس( : بر بیمار پرونده در ثبت و مددجو وضعیتسالمت از اطالع کسب ببحرانی شرایط در تریاژ یک در جهانی ثبت% 60استانداردهای به پرسنل عملکرد

و شده ارائه در% 40خدمات میزان این که شود می محدود خدمات عملی ارائه با آنعادی . 50شرایط توجه% مورد ما گشور پرستاری و درمانی سیستم در مهم این میباشد

و بیمار شرایط دقیق ثبت و سازی مستند که حالیست در این و است نگرفته قرار جدیپی در حقوقی شرایط در مسئول پرستار برای را مثبت نتیجه اولین شده ارائه خدمات

. اعضای و قاضی راهنمای و قضایی مراجع در وی حامی تنها که ای بگونه داشت خواهد. است گردیده ثبت پرستار توسط که میباشد بالینی پرونده مندرجات کمیسیون

پاراکلینیکی( و کلینیگی آزمایشات انجام در همکاری ج

باز( : قلبی، ماساژ احیا، خدمات ارائه پزشک حضور تا فوریتها در پرستاری اقدامات دبا هوایی راه بدیهی air wayکردن و است پرستاری وظایف از پزشک رسیدن از قبل تا

اقدامات طالیی زمان بودن اتمام به رو صورت در و پزشک حضور عدم صورت در است. شود انجام بایستی تراشه لوله تعبیه و دارو تزریق شامل تهاجمی

پرستاری( حرفه های استاندارد اساس بر مراقبتی اقدامات ه

واحد( : در پرستار یک فاحشتوسط خطای بروز دیگر همکاران اقدامات بر نظارت واساسهیچوقت این بر موجود نیروهای سایر توسط مسئولیت سلب اورژانسو

خطا بروز از جلوگیری برای همکاران راهنمایی و تذکر شرایط این در و نبوده پذیرفته. است ضروری

جسد( از مراقبت و کنترل ز

عفونتها( از پیشگیری برای ضروری اقدامات انجام ح

24

بخشچهارم

و جرایم خطای

پرستاری

25

: ای خاصحرفه جرایم ارتکاب

1: بیمار( محرمانه و خصوصی اطالعات افشایدر مگر را او بیماری نوع و بیمار اسرار موظفند پرستاران و پزشکی های حرفه شاغالن

. کنند حفظ قوانین در شده تصریح مواردماده - طبق اسالمی مجازاتهای و قوانین مناسبتشغل 648در به که کسلنی کلیه

مردم اسرار قانونی موارد از غیر در هرگاه شوند می اسرار محرم خود حرفه یاتا هزار پانصد و میلیون یک یا حبسو یکسال تا روز یک و ماه سه به کنند فاش را

. شوند می محکوم نقدی جزای ريال ششمیلیونبیمار - محرمانه و خصوصی اطالعات افشای صورت در انتظامی مجازاتهای در

مرتبه در شفاهی توضیح یا تذکر اول مرتبه در پیراپزشکی و پزشکی کادر توسطدر درج با توبیخ سوم مرحله در و درپرونده درج با کتبی توبیخ یا اخطار دومهای حرفه به اشتغال از محرومیت تکرار صورت در و محل نشریه و پرونده

. میباشد یکسال تا ماه سه نل پزشکی

اورژانس( 2 موارد از غیر او رضایت بدون بیمار یک درمان و بیماران تهدید و حملهواقعی:

مجازاتهای قوانین طبق و است ضامن پرستار جانی و مالی خسارت ایجاد صورت در. شود می گرفته نظر در مجازات خاطی برای اسالمی

3: بیمار( هراسدر و رعب ایجادماده این از متخلف است ممنوع بیماری دادن جلوه وخیم یا بیماری وخامت تشریح

با کتبی توبیخ تا شفاهی تذکر از عمل تکرار به توجه با انتظامی مجازاتهای قانون طبق. گردد می محکوم پرونده در درج

4: ضروری( و الزم اقدامات انجام عدماقدامات پزشکی فوریتهای موارد در مکلفند پرستاران و پزشکی های حرفه شاغالن

ماده این از متخلفان و دهند انجام وقت فوت بدون بیمار نجات برای را الزم و مناسبحرفه به اشتغال از محرومیت به عمل تمرار به توجه با انتظامی مجازاتهای قوانین برابر

. گردند می محکوم سال پنج تا یکسال از وابسته و پزشکی های

5: پرستاری( ای حرفه صالحیت عدماین اساس بر بتواند بیمارستان تا است الزم شرایطی پرستاری شغل احراز جهتمحاکم نزد مطروحه دعاوی در و نمایند پرستار استخدام به مبادرت قانونی معیارهایفرد آیا که پردازد می نکته این به محکمه قاضی پرستاران قصور به پرداختن از قبل

خیر؟ یا است پرستاری پست احراز ویژگیهای و شرایط دارای شکایت موردپرستاری پست احراز جهت پرستاری تحصیلی مدرک وجود صرف حتی است بذیهی

. باشد بکار اشتغال پروانه یا مدرک دارای باید پرستار و نیست کافی

26

6: خدمت( محل ترک و حضور عدمجرم مقرر ساعات در پزشکی حرف شاغالن توسط موسسه و خدمت محل ترک

محکوم عمل تکرار به توجه با انتظامی مجازاتهای قوانین برابر متخلف و شده محسوبقانون برابر و شود بیمار جانی و ضررمالی موجب فرد فعل صورتیکه در و شود می

. شود می گرفته نظر در محکومیت وی جهت اسالمی مجازاتهای

7: پزشکی( جامعه حرمت هتکحرفه و صنفی و قانونی و شرعی و علمی موازین طبق باید پزشکی های حرفه شاغالنمی پزشکی جامعه حرمت هتک موجب که کارهایی ارتکاب از و کرده وضیفه انجام ای

انتظامی مجازاتهای مقررات و قوانین به توجه با تخلف صورت در و کنند خودداری شودبه اشتغتل از دائم محرومیت تا پرونده در درج با کتبی توبیخ از مجازات فعل تکرار و

. است شده گرفته نظر در وابسته و پزشکی حرف

8: ضروری( غیر مخارج تحمیلشاغالن توسط بیماران برای ضروری غیر و مضاعف های هزینه ایجاد و دریافتی اضافه

با و انتظامی مجازاتهای قوانین طبق تخلف صورت در و است ممنوع پزشکی حرفهوابسته و پزشکی های حرفه به اشتغال از محرومیت تا کتبی توبیخ از فعل تکرار به توجه

. بیماران به ضروری غیر مخارج تحمیل جزایی قوانین طبق شوند می محکوم یکسال تادوم مرتبه در و بیماران از دریافتی اضافه برابر دو میزان به نقدی جریمه اول مرتبه در

. شوند می محکوم بیماران از دریافتی اضافه برابر پنج میزان به نقدی جریمه

9: ای( حرفه وظائف ندادن انجامموقعیتهای و مذهب ملیت،نژاد،و به توجه بدون موظفند پزشکی های حرفه شاغالن

بکار خود ای حرفه وظایف حدود در را تالشممکن حداکثر بیماران سیاسی و اجتماعیتوبیخ یا تذکر از فعل تکرار به توجه با انتظامی مجازاتهای طبققوانین متخلفان و برند

. شوند می محکوم پرونده در درج با کتبی توبیخ تا شفاهی

10: خاص( موارد در الزم همکاری عدمبیماریهای از پیشگیری منظور به که مواقعی در مکلفند پزشکی های حرفه شاغالن

یا آموزشپزشکی و درمان ، بهداشت وزارت سوی از سوانح بروز خنگام در یا واگیردارصورت در و دارند معمول را الزم همکاری شود می استمداد آنان از کننده تعیین مراجع

شده گرفته نظر در مجازات انتظامی مجازاتهای قوانین برابر متخلفین برای تخلفاست.

است الزم شد اشاره پرستاران قانونی مسئولیتهای تشریح به خالصه طور به که حالکه:نوشته - پرستار توسط کنند ارزیابی پزشکان و پرستاران سایر باید که را چیزی هر

شود.-. گردد اجتناب مبهم عمومی عبارات از و شود نوشته خاص بطوربر - باید گزارش و گردد ثبت و درج بیمار کشکل واکنشبه در پرستاری اقدام هر

. شود داده نوضیح واکنشمددجو و باشد عینی مشاهدات و بیمار درک مبنای-... و تخت نرده قبیل از است شده استفاده آن از که را ایمنی وسایل لیست

. گردد یادداشت-. گردد ثبت و تکمیل مربوط گزارشحوادث فرم-. نشود گذاشته خالی جای و شود نوشته مشاهدات هرگونه-: گردد رعایت زیر موارد باید خاص مقررات از صرفنظر و پرونده نوشتن جهت

ثبت( : دقت به و درستی به پرستار توسط وقایع و عوامل تمام تندرستی و صحت الفگردد.

است - نادرست ثبت شبیه گزارشات از قسمتی نکردن ثبت و حذف

27

قبل - نه گردد ثبت اجرا از بعد بالفاصله شود می انجام که درمانی اقدامات تماماجرا از

و - عالئم با همراه که دیگر فاکتورهای نوع هر تداوم،و مشاورات،نوع،محل،قدرتگردد ثبت و توصیف باید است درد های نشانه

باشد( : کامل و کوتاه باید اطالعات ثبت اختصار ب. گردد - حذف اضافی لغات و گردد اجتناب اطالعات بودن مبهم از

گردد( : تایپ یا شود نوشته خوانا پرونده خوانایی پ ) - سمت- ) ذکر و خانوادگی نام نام کامل اسم با باشد خوانا پرونده در پرستار نام

. شود. کشیده گزارشخط پایان در و باشدشود- استفاده گزارشپرستاری ثبت جهت مشکی یا آبی خودکار از

ضروریست- نشد اجرا عللی به بنا پزشک دستئرات از مورد جند یا یک صورتیکه در. کند ثبت علت ذکر با را نشده اجرا دستورات پرستار

گردد- ثبت شده اجرا دارویی دستئرات مورد در ضروری اطالعات کلیه)... - - - - و) تجویز راه زمان شروع تاریخ و ساعت دارو دوز دارو نام

در - تواند می که را عالئمی بیمار افترتقی تشخیص یا تشخیصاصلی به توجه باادامه ) شروع، درمان برای گیری تصمیم ، بیماری سیر و بیماری تشخیصقطعی. )... گزارششود حتما باشد کننده کمک و جراحی دارو،اعمال قطع درمان،

نظر - در آن احتمالی عوارضجانبی کند می مصرف بیمار که داروهایی به توجه با. گزارششود بالفاصله آن بروز صورت در و شده گرفته

تاریخ - و ساعت ذکر با انجام صورت در را بیمار پاراکلینیکی آزمایشات انواع. نمود گزارش

صورت - در و کرده مطالعه دقت با دریافت پساز را پاراکلینیکی آزمایشات پاسخصورت در و آزمایشگزارششود دریافت دقیق ساعت طبیعی غیر موارد وجود

موضوع این و شود داده اطالع شفاهی بطور معالج پزشک به بالفاصله ضرورت. کند ثبت را

ارائه - یا و مددجو در طبیعی غیر وضعیت مشاهده پساز پرستار ضروریست. نماید گزارش ثبت به اقدام وقت اسرع در مددجو به خاصپرستاری مراقبت

الزم - و کند اجتناب آن کردن سیاه یا الک بوسیله گزارش در عبارات تصحیح ازدر و باشد خواندن قابل نوشته نحویکه به شده کشیده خط اشتباه روی بر است

. " شود " نوشته است اشتباه کلمه آن باالی قسمتنام - ذکر با سپس نشود گذاشته فاصله و شده پر سطر و –تمام خانوادگی نام

. گردد امضا سمتارائه - خود که را مراقبتهایی نکنیدو آوری جمع مدارک دیگری فرد برای هیچگاه

. نمایید ثبت اید داشته نظارت آن اجرای بر یا اید دادهتعقیب - به تهدید را بیمارستان درمانی مسئولین شفاها بیمار فرد صورتیکه در

. گزارششود دقیقا نماید می مواردی

: ثبتگزارشات در موجود قوانین

انچه بالینی پرستاران مسولیت به توجه وبا قانونی و علمی اصول و مقررات مبنای بر: شامل گردد درج گزارشپرستاری یک در باید که

- پیش- ) - از دستورات تلفنی شفاهی دستورات جاری غیر و جاری دستورات کلیه ثبت) شده تعین

28

انجام- پرستاری پرسنل توسط و پزشک دستور با که درمانی روشهای و اقداماتمیگیرد.

نیازهای- جهت پرستاران اما نشده داده دستور پزشک توسط که پرستاری اقداماتمیدهند انجام بیمار خاص

(. و- خواب روند مباشد بیمار سالمتی وضعیت با رابطه در که مشاهدات دیگر و رفتار) دفع و جذب وضعیت ،چگونگی جویان مدد استراحت

مراقبت- و رمان به نسبت بیمار خاص واکنشهایمیشود- داده بیمار به پرسنل توسط که آموزشهایی

... ( و- خونی ها،حساسیتها،ازمایشات ،مشاوره عکسبرداریها پیگیری قابل مواردمراکز- به ارجاع و انتقال یا ترخیص زمان در مددجو ترخیص،وضعیت رودند ثبت

دیگر درمانی) ( اتفاق- درصورت مترقبه غیر گزارشحوادث

در- حاصله ونتایج شده انجام اقدامات ، مددجویان همودینامیکی وضاع ا گزارش. دارد وجود مشکلی که مواردی

بدال- که داروهایی و مربوطه مالحظات به توجه با مصرفشده داروهای اصولی ثبت. اند نشده مصرف یلی

مددجو- / بیمار جهت پزشک دستورات اگر است پزشک دستورات کپی مسئول پرستاربگذارد . درمیان راباپزشک دستور که دارد پرستارمسئولیت مد آ نامناسب نظر به

: حضوری یا تلفن طریق از پزشک دستورات

ومدافع رابط بعنوان اما کند رااجرا پزشک دستورات که دارد قانونی مسئولیت پرستاراقدامات / میگیرد قرار تردید مورد دستورات که صورتی در است مسئول مددجو، بیمار

. دهد راانجام مناسبعبار - دارد وجود تلفن طریق از پزشک دستورات گرفتن جهت که هایی مشی خط

است : ت

صحیح- 1 ابتدا در سپسوی گوشدهد شاهد بهنوان تلفنی دستور به نیز دیگری پرستارکند . یید تاء را دستورات بودن

درست- >> 2 این یا آ کند ال سئو و کند تکرار پزشک برای بلند راباصدای دستوراتاست<<

3 . رابنویسد- تلفن وعلت زمان ، تاریخ کند ثبت مناسب فرم راروی دستوراتکند- 4 راامضاء خود دستورات بخواهد او از مد آ بیمارستان به شک پز که هنگامی

ت) شود (48تا 24درعرضمد نوشته پزشک توسط ها برگه در بعد ساعت

باشد : می ت اطالعا ششدسته شامل پرستاران گزارشات کلی بطورشده -1 اعمال پزشکی تیم مختلف اعضای توسط که درمانی وروشهای اقدامات

است . 2-. میگیرد انجام پرستاری پرسنل وتوسط پزشک بادستور که ماتی اقدابرآ -3 جهت پرستاران اما نشده داده دستور پزشک توسط که پرستاری اقدامات

میدهند . انجام بیمار خاص نیازهای وردنمیباشد .-4 بیمار سالمتی وضعیت با رابطه در که مشاهدات ودیگر رفتارومراقبت -5 درمان به نسبت بیمار خاص واکنشهایمیشود .-6 داده بیمار به پرسنل توسط که موزشهایی آ

: پرستاران جهت از پرستار ملی انجمن اخالقی نظامنامه

29

،پرستاری،سالمتی افراد ماهیت درباره باور اساس بر پرستاران جهت اخالقی نظامنامه . و لفراد عنوان به پرستاری خدمات دهنده ارائه و کننده دریافت است اجتماع و

و هستند مسئولیتهایی و اساسی حقوق دارای که اند شده گرفته نظر در گروههاییبرخوردار احترام از اوقات تمام در که کند می ایجاب آنها موقعیتهای و ارزشها

رنجها. تسکین و بیماری از پیشگیری سالمتی، برگشت و ارتقا معنای به پرستاری باشنداست.

تعهد شامل که کند می هایت را پرستار رفتار و مسئولیتها آن تفسیر و نظامنامه بیانه. است پرستاری مراقبت در کیفیت و حرفه اخالقی

و( 1 اقتصادی یا اجتماعی وضعیت به توجه بدون مددجو شخصیت به احترام با پرستار. سازد می مهیا خدمات و وی برای پزشکی مشکالت ماهیت یا فردی خصوصیات

محرمانه( 2 که اطالعاتی نگهداری طریق از و گذاسته احترام بیمار حریم به پرستار. کند می محافظت آن از است

که( 3 افرادی بوسیله بهداشتی مراقبت و ایمنی هنگامیکه در جامعه و مددجو از پرستار. کند می محافظت افتد می خطر به ندارد قانونی و ،اخالقی علمی صالحیت

4 . است( پاسخگو و مسئول خود اقدامات و پرستاری قضاوت جهت پرستار

5. کند( می حفظ پرستاری در را خود شایستگی پرستار

جهت( 6 معیاری بعنوان خود مهارت و شایستگی از و کند می صحیح قضاوت پرستار. میکند استفاده سایرین به پرستاری تفویضفعالیتهای و مسئولیت ،قبول مشورت

اجرا( 7 جهت در ای حرفه تالشمداوم و سعی به که میکند شرکت فعالیتهایی در پرستار. میکند کمک پرستاری استانداردهای بهبود و

8. میکند( شرکت پرستاری استانداردهای بهبود فعالیتهای در پرستار

معرفی( 9 و اطالعات از جامعه حمایت جهت در که ای حرفه فعالیتهای در پرستار. میکند استشرکت پرستاری تمامیت حفظ و نادرست

مراقبت( 10 عالی کیفیت حفظ و ایجاد جهت در که ای حرفه فعالیتهای در پرستار. میکند استشرکت پرستاری

ملی( 11 تالشهای به تا میکند همکاری شهروندان سایر و بهداشتی گروه اعضا با پرستار. کند کمک جامعه نیازهای ارضاء جهت

تعاریف:

جرم : . منفی یا مثبت عمل حقوقی اصطالح در است آمده بزه ، خطا ، گناه معنای به لغت در

. ماده است شده مقرر مجازاتی آن ارتکاب برای و کرده منع را آن قانون که 2استآن : برای قانون در که غعلی ترک یا فعل هر میکند اعالم اسالمی مجازات قانون

. میشود محسوب جرم بلشد شده تعیین مجازات

خطا :

30

. زبان در نباشد عمد روی از که گناهی و صواب ،ضد نادرست،ناراست معنی به لغت درمتعادل . ERROR انگلیسی بر خطا میباشد وظیفه انجام حین در خطا منظور اینجا در و

است : نوع جزایی- 1دو حقوقی- 2خطای خطای

ایراد، احتمال آن ارتکاب در که کاری انجام از خودداری یا انجام از است عبارت خطا. باشد داشته وجود اجتماعی امور از امری در اختالل یا و غیر به زیان یا صدمه

خالف :حقوقی اصطالح در و سرپیچی دروغ، ناحق، کردن، ،مخالفت کردن ناسازگاری معنای به

. است عادی نظامات با مخالفت آنها ماهیت که جرایم از نوعی از است عبارت

تخلف :خود پیمان یا گفته خالف کردن، خالف گردانی، رو سرپیچی، ريال خالفجستن معنی به

. تعهد انجام تاخیر یا تعهد انجام عدم معنی به حقوقی اصطالح در کردن، عمل

انضباطی : تخلف . عنوان و شغل دارای کسانیکه است صنفی افراد از نفر یک بوسیله صنفی نقضمقررات

تحت را اجتماعی ، شغلی حمایت یا و افراد صنفی منافع حفظ هدف با هستند واحدیاین از بعضی و میدهند تشکیل شغلی و صنفی سازمان کانون، ، اتحادیه عنوان

مقرراتی و قواعد اعضا، اجتماعی شئون حفظ بمنظور و اهمیت حسب بر اجتماعاتپیش اجرایی ضمتنت هم و العمل عکس هم مقررات این از تخلف برای و نموده وضع

. تقصیرات را تخلفات نوع این شود می گرفته نظر در تنبیهاتی و کیفرها و نماید می بینی. گویند می انتظامی تخلفات یا اداری

تصادف:انتظار از دور ای حادثه یا دهد رخ عمدی غیر و اتفاقی بطور که چیزی هر از است عبارت

به دقت به را خود کارهای افراد یا فرد صورتیکه در ناگوار � نسبتا ای حادثه ، مطلوب ناگیرند، بکار را ایمنی خاصی توجهات و نمایند استفاده حفاظتی وسایل از رسانده انجام

به جلوگیری تصادفات تمام بروز از میتوانند � تقریبا بیندیشند سایرین و خود ایمنی به یا. آورند عمل

مسئولیت:. . بودن متعهد شدن، کاری انجام به ظف م تعهد، ، ضمانت معنی به لغت در

. انضباطی تخلف از ناشی مسئولیت از است عبارت انضباطی یا اداری مسئولیتغفلت :

بمنظور و میشود ناشی اعتنایی بی و توجهی بی و فراموشی و اهمال از که خطاییگفت توان می و باشد نموده اقدام آن به بایست می مرتکب که است امری از خودداری

است . مباالتی بی معنای همان که

قصور : . در کاری از بازایستادن نشستن، فرو آمدن، کوتاه گردیدن، عاجز ، ماندن فرو معنی به

معادل انگلیسی قانون NEGLECTزبان یک ترک از است عبارت حقوقی اصطالح در و. . بزند سر سهو روی از که خطایی باشد شده آن در ای مسامحه اینکه بدون الزامی

تقصیر :مدنی حقوق نظر از غفلت و احتیاطی بی کردن، خطا و ،سستی، کردن کوتاهی معنی به

انجام» از که عملی ارتکاب در یا است آن انجام به شخصملزم که است عملی ترک. شود « می گفته نیز عمومی خطای به است شده منع آن دادن

31

ماده تبصره در برده 336قانونگذار بکار خطا بجای را تقصیر اسالمی مجازات قانوننظامات رعایت عدم و مهارت عدم مباالتی، بی احتیاطی، بی را آن مصادیق و است

. است گردیده ذکر دولتی

پزشکی : قصورعمل ای حرفه شئون خالف بر سوء عمل عمل، سوء ، رویه بی قاعده، خالف عمل به

. است شده تعبیر وظیفه انجام در انگاری سهل و غلط معالجه کردن،ماده در پزشکی است .202قصور شده داده توضیح زیر شرح به قانون... فعلی( هر انجام الف

سالمت( و زندگی به که میدهد نشان و میباشد او وظیفه که است فعلی ترک یا ب. نمیدهد اهمییتی اشخاص

حرف صاحبان از یکی یا پزشک توسط الزامی قانون یک ترک به حقوقی اصطالح درمالی و جانی خسارت موجبات آنان بهداشتی و درمانی اقدامات نتیجه در که پزشکی

. میشود اطالق گردد فراهم بیمارخطایی تقصیر و است تقصیر مقابل در و سرزند سهو روی از که است خطایی قصور

. است قصور از شدیدتر " تبصره " در که میکند ذکر پزشکی حقوق مقاالت مجموعه کتاب در عباسی 3محمود

چنین 295ماده وظیفه انجام در انگاری سهل و قصور مصادیق اسالمی مجازات قانوناست : شده بیان

به مربوط مقررات رعایت عدم و مهارت عدم یا مباالتی، بی احتیاطی، بی اثر بر هرگاهای حادثه میشد رعایت مقررات آن اگر نحویکه به شود واقع جرح یا ضرب یا قتل امری

. بود خواهد عمد شبه حکم در ضرب یا جرح یا قتل افتاد نمی اتفاقعمل در باید فرد و است کیفری خطای وجود عمدی غیر جرایم در مجازات اعمال الزمه

نظامات رعایت عدم و ، مهارت عدم ، مباالتی بی ، احتیاطی بی از اعم خطایی مرتکب. باشد مجازات مستحق تا باشد شده دواتی

: انتظامی تخلف و اشتراکجرم وجوه

دو( 1 هر در که است این در انتظامی تخلف و جرم مشترک وجوه از یکیمیگرددو خاصمواجه العمل عکس با مرتکب پدیده

2 . عبارتی( به گردد مجازات واکنشو دو منشاء است ممکن واحد عمل یکپیش آن برای خاصی مجازات قانونگذار که جنایی پدیده یک است ممکنمقررات موجب به و گردد محسوب انتظامی تخلف حال عین در کرده بینی

گردد محکوم نیز انتظامی تنبیهی مجازاتهای به مرتکب .1صنفی: انتظامی تخلف و جرم افتراق وجوه

آنها( 1 خاص و عام مفهوم حیث از اختالف . یا فعل به جرم است دو این مفهوم در تفاوت دو این اختالف جهات از یکی

باشد گرفته نظر در مجازاتی برای قانونگذار که میشود اطالق فعلی ترک

1 ) جلد ) عمومی جزای ،حقوق پرویز صانعی ص 1دکتر ،173

32

عبارت انتظامی خطای حالیکه یابد،در ارتکاب طرفشخصمسئول وازاست شده وضع صنفی مقررات موجب به که تکالیفی نقض از .1است

شامل جزا حقوق محدوده لذا میسازد مختل را عمومی نظم جرم بنابراینتخلفات محدوده صورتیکه در میکنند زندگی کشور در که است کسانی کلیه. دارند اشتغال خاصی حرفه که است کسانی شامل فقط انتظامی

قانونی( 2 عنصر حیث از اختالفمسئولیت تحقق شرایط و جرم متشکله عناصر و شرایط و قواعد تعیین

و دقیق بطور که است قوانینی طریق از مجرم مجازات میزان و جزایی . ناشی انتظامی مسئولیت صورتیکه در میگردد قانونگذاروضع توسط منجز

یا نامه آیین موجب به آن مجازات میزان و تحقق شرایط و ازتخلفصنفیقوه توسط که است ای حرفه یا صنفی سازمانهای و انجمنها اساسنامه

است ممکن مواقع برخی میشود گذاشته اجرا مورد به و وضع مجریهتعیین را مجازات میزان و تخلف نوع و نموده دخالت شخصا قانونگذار

دولت. کارمندان اداری تخلفات مورد در را امر همین مقنن اینکه کما نمایداست داده .2انجام

دادرسی( 3 یین آ حیث از اختالفمرجع حیث از اختالف انتظامی وتخلف جرم تمایز وجوه از دیگر یکی

به رسیدگی مرجع ، است ن آ بر حاکم ومقررات قواعد و رسیدگیمحاکم با دارد مالزمه دولتها حاکمیت بااعمال که نجهت آ ،از جرایم

مجرمین ومجازات تعقیب ، کشف وچگونگی است دادگستری ودادگاههایگذار قانون سوی از که است کیفری دادرسی یین وآ جزا قوانین موجب به

تخلفات به رسیدگی صورتیکه در ، میشود گذاشته بمورداجرا و وضعاین معموال که است انتظامی های وهیئت داداگاهها صالحیت در انتظامی

و تعقیب صالحیت هیئتها واین دارد وجود ونهادی سازمان هر در ها هیئترادارا ای وحرفه صنفی بامقررات ومغایر مخالف عمل هر به رسیدگی

پذیرفته کیفری محاکم در که کنند استفاده یلی دال از میتوانند وحتی میباشندنیست .

ها( 4 ت مجازا طبع حیث از اختالفنوع در تفاوت بر ناظر انتظامی وتخلف م جر بین تمایز وجوه از یکی

. بر را اجتماع امنیت و نظم جرم مرتکب اینکه به توجه با است ها مجازاتعکس از است تر شدید جرمبسیار برابر در واکنشاجتماع زند می هم

تخلف با ای حرفه انجام یا صنفی انجمن یا سازمان یک که است العملیو ورده آ وارد لطمه خود صنفی واحد در امور ن جریا حسن به تنها خویش

واکنش . در که هایی مجازات رانقضمیکند ن برآ حاکم وانضباط صرفانظمتا اقدامات یا و نقدی جزای حبس، معموال میگردد اعمال جرم بارتکاب

1 ) ( تهران دانشگاه حقوق دانشکده عمومی،تقریرات جزای حقوق محمد باهری 70،ص1341دکتررنده : 2 ونگا میرحسینی حسن سید دکتر تالیف ، اداری وتخلفات حقوق به شود رجوع بیشتر مطالعه جهت

دوم چاپ ، حقوقی انتشارات ،1382

33

، توبیخ به و دارد اداری جنبه انتظامی مجازاتهای ولی است وتربیتی مینی. میگردد منتهی دائم وانفصال باخراج وحداکثر حقوق 1کسر

پزشکی : قصور اقسام

احتیاطی( 1 :2بیمباالتی بی شامل عام بمعنی و گناه در وقوع نفساز نگاهداری عدم یعنی

عملی. نتایج به توجه بدون شخص که است آن احتیاطی بی از منظور استیا قتل به منتهی که نماید عملی به اقدام است بینی پیش قابل f عرفا کهاست کسی احتیاطی بی و شود دیگران یا او بر ضرر یا و غیر بدنی صدمات

نماید می عملی به اقدام متعارف و الزم های بینی پیش به توجه بدون کهو است عرف احتیاطی تشخیصبی ضابطه و میگردد جرم وقوع منجر که

. احتیاطی بی است کارشناسمعتبر نظریه و فن اهل باشد تخصصی چنانچهشده نهی آن انجام قانونگذار طرف از و شود انجام نباید که است کاری

الزم. : آزمایشات انجام بدون معالج پزشک توسط جراحی عمل مانند است. بیمار به صدمه و پرستار توسط حال بد بیمار ترک یا و

مباالتی( 2 :3بیبی ، بودن اندیشه و فکر بی ، قیدی بی ، تدبیری بی معنی به لغت در

. آمده مباالتی بی تعریف در است غفلت و توجهی بی ، اعتنایی بی و پرواییبه : ضرر ورود موجب وی عمل که کند بینی پیش ، عمل فاعل هرگاه است

جرم ارتکاب طرف به او انگاری سهل و لیقیدی معذالک ولی میگردد غیر : ( . پرستار سیلین پنی تزریق مثال است شده مباالتی بی مرتکب دهد سوق

آنافیالکسی ( علتشوک به فرد مرگ و حساسیت از اطمینان و تست بدونالزم توجه و وقت در نلرسایی یعنی بعبارتی بهداشتی پرسنل در مباالتی بی

. پرسنل از که است توجهی الزم توجه از منظور میباشد آمده عمل بهبه توجه با که میرود انتظار موقعیتی هر در شرایط واجد درمانی بهداشتی

. نماید خدمات ارائه بیمار به موقعیت

مباالتی بی اثبات است :4برای الزم شرط

شده( گذاشته درمانی بهداشتی پرسنل عهده بر که مراقبت وظیفه الفباشد.

. استاندارد( حد در مراقبت انجام در نارسایی و نامناسب عملکرد اعمال ب. باشد( شده آسیب دچار باید بیمار ج

ناشی( درمانی بهداشتی پرسنل مباالتی بی از باید بیمار به وارده آسیب د. باشد شده

1 . پیشین : ، اداری تخلفات و حقوق به کنید رجوع بیشتر مطالعه جهت2 Act of commission3 Act of mission

34

دقت با را کارشان درمانی بهداشتی پرسنل اگر فوق موارد به توجه با حالشود . نمی تلقی مباالتی بی اشتباه یک یا قضاوت در خطا یک بدهند انجام

صورت این در نماید جدی صدمه متوجه را بیمار است ممکن اشتباه البتهکه آنچه شد،بنابرین خواهد پرسنل متوجه اهمال صورت در تنها مسئولیت

بیمار رفاه جهت مسامحه بدون وظیفه انجام که است این رود می انتظارباشد.

مباالتی( :3 بی در مشارکتبه درمانی بهداشتی پرسنل توسط الزم العملهای دستور که مواقعی دراز قسمتی یا تمام علت میکند مباالتی بی بیمار خود و میشود داده بیمار

بایستی پرسنل صورت این در و میباشد او خود متوجه وارده آسیبهایثبت است افتاده اتفاق که را آنچه و بیماران به شده داده دستورالعملهای

. داد تشخیص را اصلی مقصر بتوان لزوم صورت در تا نماید

مهارت( 4 :1عدمدقایق و اصول به متعارف آشنایی عدم از است عبارت حقوقی اصطالح در

. و علمی اطالعات فقدان یعنی مهارت عدم عبارتی به کارمعین فنی و علمی. است کارها از بعضی انجام و تقبل برای الزم تواناییهای و فنی

میشود : تقسیم دسته دو به مهارت عدممادی( مهارت عدم الف

معنوی( مهارت عدم ب

و : تردستی و چابکی نداشتن یعنی مادی مهارت عدم مادی مهارت عدمخاص توانایی داشتن مستلزم آنها انجام حسن که اموری در کافی ورزیدگی

. باشد میاطالعات : و معلومات بدون مرتکب که است مطرح جهت این از معنوی مهارت عدم

. گردد می شخصدیگری صدمه و موجبضرر که کند می عملی به اقدام الزمتبصره در مهارت ماده 295ماده 3عدم تبصره همچنین مصادیق 336و از یکی بعنوان

. است شده ذکر جزایی خطای

دولتی( :5 نظامات رعایت عدمتبصره به 295ماده 3بموجب مربوط مقررات رعایت عدم اثر بر هرگاه مذکور قانون

حادثه شد می رعایت مقررات ن آ اگر که بنحوی شود واقع وجرح ضرب ویا قتل امریدر ، بند این ، بود خواهد عمد شعبه حکم در جرح ویا یاضرب و قتل نمیافتاد اتفاق ای

بهداشت وزارت ، پزشکی نظام سازمان های مه نا وآیین ومقررات باقوانین رابطههستند نها آ باجرای م ملز پزشکی ه گرو و باشد می موزشپزشکی وآ درمان

خالف که باشند شده جزایی وخطای قصور مرتکب پرستاری کادر که زمانی براین بنازیان باعث و باشد ودرمانی علمی مراکز العملهای ودستور ها نامه یین وآ خاص ضوابط

اسالمی مجازات قانون مقررات طبق شوند مددجویان روانی و جسمانی ، وضررمادی. شد خواهد اعمال مرتکب خطای حاصله نتایج به عمل کیفییت به بسته

مجازاتهای قوانین طبق بیمارگردد متوجه جانی ضرر فوق فصوالت از کدام هر دراثر اگرماده طبق که شد،چرا خواهد دیه پرداخت به مجکوم ، مقصر فرد می هرگاه 319اسال

صادر نرا آ دستور یا میدهد انجام که تی لجا معا باشددر ومتخصص حاذق چه گر طبیبی

1 Not experience

35

یاخسارات نقصعضو یا جان تلف باعث باشد او یاولی مریض اذن با هرچند کند میاست . ضامن شود مالی

ودیه شود پرداخت باید شود بیمار مرگ موجب پزشکی حرف شاغالن قصور گاه هرمیباشد : ذیل بشرح شود یاجرح نقص سبب فرد فعل صورتیکه در ء اعضا

دار - 368ماده عهده نرويد ديگر ببردكه طوري را مردي صورت يا سر موي كسي هرگاهبه ونسبت ارشاست سرضامن موي به نسبت برويد دوباره اگر و بود خواهد كامل ديه

بود . دارخواهد عهده را كامل ديه ريشثلثزن - 369ماده كامل ديه ضامن نرويد ديگر كه ببرد بين از طوري را زني سر موي هرگاه

ميان فرقي حكم اين در و بود خواهد مهرالمثل دار عهده برويد دوباره اگر و ميباشدنيست . بزرگ و كوچك

پرداختمي - كامل مقدارديه به فقط باشد كامل ديه از بيش مهرالمثل اگر تبصرهشود .

هر - 372ماده وديه است دينار پانصد نرويد هرگز صورتكيه در دوابرو مجموع موهاي ديهواگر بود خواهد نسبت بهمان ابرو يك از مقدار هر ديه و دينار پنجاه و دويست كدام

و شود روئيده دوباره آن از مقداري اگر و ارشاست موارد همه در شود روئيده دوباره " ونسبت ارشاست شود روئيده مجددا كه مقدار آن به نسبت نرويد هرگز ديگر مقدار

شود . مي تعيين مساحت مقدار احتساب با ديه شود نمي روئيده كه مقدار آن بهخواه - 373ماده برويد دوباره خواه ارشاست موجب چشم پلك موهاي بردن بين از

بعضآن . خواه و باشد آن تمام خواه و نرويدآنها - 375ماده از كدام هر ديه و است كامل ديه موجب سالم چشم دو بردن بين از

بود . خواهد كامل ديه نصفو - ضعف لحاظ از گرچه يكسانند فوق حكم در دارند بينائي هائيكه چشم تمام تبصره

باشند . داشته فرق يكديگر با بودن لوچ و شبكوري و بيماريثلث - 378ماده او نابيناي چشم ديه است نابينا چشم يك و بينا چشم يك داراي كه كسي

باشد . نابيناشده جنايت اثر در يا است بوده نابينا مادرزاد او چشم خواه است كامل ديه" 380ماده است - بيني واستخوان قصب پائين كه آن نرمه يا دفعتا بيني تمام بردن بين از

ديه نسبت همان موجب بيني نرمه از مقداري بردن بين از و است كامل ديه موجبميباشد .

موجب - 383ماده فلج بيني بردن ازبين و است كامل ديه ثلث دو موجب بيني كردن فلجباشد . مي كامل ديه ثلث

سوراخ - 384ماده و است كامل ديه ثلث موجب بيني سوراخهاي از يك هر بردن بين ازرا آن آنكه يا شود پاره آن ميان فاصل پرده و سوراخ دو هر كه بطوري بيني كردن

و است كامل ديه ثلث موجب نشود آن رفتن بين از باعث كه صورتي در نمايد سوراخباشد . مي خمسديه موجب شود اصالح و جبران اگر

ديه - 386ماده نصف كدام هر بردن بين واز دارد كامل ديه گوش دو مجموع بردن بين ازگوش تمام به نسبت رعايت با مقدار همان ديه موجب آن از مقداري بردن بين واز كامل

بود . خواهددارد - . 389ماده را ديه ثلث گوشفلج بريدن و ديه ثلث گوشدو كردن فلج

آسيب - آن به و كند سرايت حسشنوائي گوشبه به رساندن آسيب هرگاه تبصرهاي جداگانه ديه كدام هر شودبراي آن شكستن و استخوان به سرايت موجب يا رساند

بود . خواهدنصف - 391ماده لبها از كدام هر بردن ازبين و دارد كامل ديه لب دو مجموع بردن بين از

به نسبت رعايت با مقدار همان ديه موجب لب از مقداري هر بردن بين واز كامل ديهبود . خواهد لب تمام

دارد - . 394ماده ديه حسثلث بي و فلج لبهاي بردن بين ازكامل - 395ماده ديه ثلث موجب شوند نمايان دندانها كه بطوري لب دو يا يك شكافتن

بود . خواهد كامل خمسديه شدن خوب و اصالح صورت ودر است

36

ومانند - 396ماده مغزي ضربه يا سالم انسان كردن الل يا سالم زبان تمام بردن بين ازبود . خواهد كامل ديه ثلث الل زبان تمام بريدن و دارد كامل ديه آن

زير - 403ماده ترتيب به و دارد كامل ديه هشتگانه و بيست دندانهاي تمام بردن بين ازشود مي توزيع

دارد - . 412ماده كامل ديه شود كج گردن بطوريكه گردن شكستنبردن - 413ماده فرو مانع كه جنايتي همچنين و شود گردن شدن كج موجب كه جنايتي

شود . مي تعيين حاكم نظر با آن جريمه گردد غذامي - 415ماده دينار پانصد آنها كدام هر ديه و دارد كامل ديه فك دو مجموع بردن بين از

بين از وديه است مقدار همان مساحت ديه موجب يك هر از مقداري بردن بين واز باشدخواهد ديگر فك مساحت ديه احتساب با ديه نصف ديگر فك از بامقداري فك يك بردن

بود . هر - 416ماده ديه برود بين از بادندان اگرفك و باشد مي دندان ديه از مستقل فك ديه

گردد . مي محسوب جداگانه يكتعيين - 417ماده گردد نقصجويدن و دشواري باعث يا شود نقصفك موجب كه جنايتي

است . حاكم نظر با آن مالي جريمهاز - 418ماده هركدام ديه و دارد كامل ديه مچ مفصل تا دست دو مجموع بردن بين از

دست و دست يك يا باشد دست دو داراي عليه مجني خواه است كامل ديه نصف دستها . " باشد داده دست از اي سانحه اثر در يا خلقتا را ديگر

است - . 419ماده دينار پانصد مچ تا يا تنها دست هر انگشتان قطع ديه" 420ماده سانحه - اثر در ويا بوده انگشت بدون خلقتا ك كفدست بريدن مالي جريمه

شود . مي تعيين نظرحاكم با است شده انگشت بدون اينباشد - 421ماده خواه و باشد كف داراي خواه است دينار پانصد آرنج تا دست قطع ديه

نداشته خواه باشد داشته آرنج خواه است دينار پانصد شانه تا دست قطع ديه همچنين وباشد .

باالتر - 422ماده ويا شود قطع مچ مفصل بيشاز اگر است انگشت داراي كه دستي ديهتعيين مساحت گرفتن نظر در با ارشكه اضافه به است دينار پانصد گردد قطع آرنج از

شود . مي، - 424ماده بود خواهد كامل ديه پا دو انگشت ده ديه همچنين و دست دو انگشت ده ديه

است . كامل ديه عشر انگشت هر ديهبندي - 425ماده هر بريدن شودو مي تقسيم انگشت آن بندهاي عدد به انگشت هر ديه

سالم شست ديه نصف شست در و سالم انگشت ديه ثلث شست غير انگشتهاي ازاست .

انگشت - 427ماده قطع ديه و است سالم انگشت ديه ثلث دو انگشت هر كردن فلج ديهاست . سالم انگشت ديه ثلث فلج

و - 429ماده سالم واگر دينار ده برويد فاسدوسياه يا نرويد ديگر كه بطوري ناخن كندناست . دينار پنج برويد سفيد

" 430فصل عالج - از بعد يا نشود درمان اصال خواه دارد كامل ديه فقرات ستون شكستناز او جنسي توانائي يا برود راه نتواند عصا بدون آنكه يا درآيد خميدگي و كمان صورت به

پشت خميدگي باعث كه جنايتي ديه نيز و گردد ادار ريزيش سلسو به مبتال يا برود بينبود . خواهد كامل ديه نمايد سلب را رفتن راه يا نشستن قدرت آنكه يا شود

شكستن - 432ماده براي شود پا دو هر شدن فلج باعث فقرات ستون شكستن هرگاهگردد . مي منظور كامل ديه ثلث دو پا دو فلج براي و كامل ديه

خواهد - 433ماده مساحت نسبت به آن از بعضي قطع و دارد كامل ديه نخاع تمام قطعبود .

مفيد - 436ماده رفتن راه مانع تورم واگر است دينار چهارصد بيضه دو كردن ورم ديهبود . دينارخواهد هشتصد آن ديه شود

قلبمي - 437ماده به محيط و شده واقع چپ پهلوي در كه هائي دنده از يك هر ديهاست . دينار ده ها ازسايردنده يك هر ديه و دينار پنج و بيست باشد

آنها - 438ماده از هركدام داردوشكستن كامل ديه ترقوه استخوان دو مجموع شكستنشود درمان بخوبي اگر و است كامل ديه نصف شود درمان باعيب يا نشود درمان كه

37

باشد . مي دينار چهلبه - ) ( 439ماده قادر عليه مجني شود موجب كه دنبالچه گاه نشيمن استخوان شكستن

باد ضبط به قادر و باشد مدفوع ضبط به قادر اگر و دارد كامل ديه نباشد مدفوع ضبطخواهدشد . پرداخت ارش نباشد

استخمس - 442ماده معيني ديه عضو آن براي كه عضوي هر استخوان شكستن ديهآن شكستن ديه چهارپنجم آن ديه گردد عيب بدون و شود معالجه اگر و باشد مي آنديه چهارپنجم عيب بدون درمان صورت در و عضو آن ديه ثلث آن كوبيدن ديه و است

باشد . مي استخوان شدن خردديه - 443ماده ثلث و گردد فائده عضوبي آن بطوريكه عضو از استخوان كردن جدا در

جداكردن اصل ديه چهارپنجم آن ديه ، شود درمان عيب بدون اگر و است عضو همانباشد . مي

آن - 444ماده نقصان موجب اگر و دارد كامل ديه گردد عقل زوال موجب كه جنايتي هردارد . ارش شود

بردنحس - 449ماده بين از و كامل ديه گوش دو مجموع حسشنوائي بردن بين ازديگري از تر قوي دو آن از يكي شنوائي گرچه دارد كامل ديه گوشنصف يك شنوائي

باشد .جاني - 453ماده بگويد سخن نتواند كرشدن اثر در نكرده باز زبان كه كودكي هرگاه

شود . مي ارشمحكوم پرداخت به شنوائي ديه بر عالوهارش - 455ماده پرداخت به محكوم شود گوشديگري پرده شدن پاره سبب كسي اگر

است .چشم - 457ماده يك بينائي بردن بين از و دارد كامل ديه چشم دو هر بينائي بردن بين از

دارد . كامل ديه نصفارشاست - .466ماده موجب حسچشائي بردن بين ازديه - 470ماده كند آشكار صدايشرا نتواند كه كامل صوتشخصبطور بردن بين از

برساند . صدايشرا آهسته و اخفات با بتواند گرچه دارد كامل" 471ماده كامل - ديه نيز بگويد سخن اصال تتواند كه كامل بطور گويائي بردن بين ازدارد .است - - 480ماده زير ترتيب به وصورت سر جراحت ديه

شتر - - - 1 يك شود جاري خون آنكه بدون خراشپوست حارصهبا - - 2 همراه و شود گوشت وارد اندكي مقدار و بگذرد پوست از كه خراشي داميه

. شتر - دو زياد يا كم باشد خون جريانروي - - 3 نازك پوست به لكن شود گوشت عميق بريدگي موجب كه جراحتي متالحمه

. شتر - سه نرسد استخوانچهار - - - 4 برسد استخوان روي نازك پوست به و بگذرد گوشت از كه جراحتي سمحاق

شتر. زده - - 5 كنار را استخوان روي نازك پوست و بگذرد گوشت از كه جراحتي موضحه

شتر - پنج كرده آشكار را واستخوان6 . شتر - - - ده باشد نكرده توليد را جراحتي گرچه رابشكند استخوان كه عملي هاشمه7 . شتر - - پانزده نباشد ميسر استخوان كردن جابجا با جز آن درمان كه جراحتي منقلهو - - 8 كامل ديه ثلث برسد مغز كيسه به كه جراحتي دارد . 33 يا مامومه ديه شترمي - - 9 افزوده او بر ارش كام ديه ثلث از غير كند پاره را مغز كيسه كه جراحتي دامغه

گردد . باشد - . مي صورت سرو جراحات حكم در ولب بيني و گوش جراحات ديه تبصره

است - - 484ماده زير قرار به گردد متغير پوست رنگ آن اثر در كه ضربتي ديهششدينار - شكستگي و جراحت بدون صورت شدن سياه 0الف

دينار - سه صورت شدن كبود 0بونيم - دينار يك صورت شدن سرخ 0ج

دينار - يك شدن كبود صورت در و دينار سه شدن سياه صورت در بدن اعضاء ساير در داست . دينار ربع سه شدن سرخ صورت در و نيم و

فرقي - 1تبصره همچنين و نيست وبزرگ كوچك و مرد و زن بين مذكور حكم در فرقي

38

بماند مدتي جنايت اثر آنكه بين فرقي نيز و آن از قسمتي يا صورت تمام رنگ تغيير ميانباشد . نمي گردد زائل يا

است - . 2تبصره ارشالزم دادن شود سر پوست رنگ تغيير باعث كه جنايتيتغيير - 485ماده و تورم موجب اگر و است ارشالزم دادن شود تورم موجب كه جنايتي

. " شود مي افزوده شد بيان قبال كه ديه بر آن ارش رنگاست - - 494ماده زير ترتيب به شود مي واقع مسلمان مرده بر كه جنايتي ديه

دينار - يكصد سر بريدن 0الفو - دينار پنجاه پا يك يا دست يك بريدن و دينار يكصد دوپا هر يا دست دو هر بريدن ب

و اعضاء نقصساير يا وقطع دينار ده پا از انگشت يك يا دست از انگشت يك بريدنگردد . مي ملحوظ نسبت همين به جوارح

ميث - خود مال بلكه رسد نمي ورثه به ميراث عنوان به ماده اين در مذكو ديه تبصرهشود . صرفمي خير راههاي ودر گردد مي پرداخت آن از او بدهي و شده محسوب

بر - 622ماده عالوه شود موجبسقط حامله زن اذیت یا جرح و ضرب هرکسبواسطهاز ) قبل صورتیکه در دیه از ( ) 4پرداخت بعد صورتیکه در قصاص یا و باشد 4ماهگی

. شود ( می حبسمحکوم به سال سه تا یک از مورد حسب بر باشد ماهگیدارو- 623ماده دادن با یا و کند راهنمایی جنین سقط در را حامله زن کسی مواردیکه در

از شود جنین باعثسقط وسایلی یا در 6و و میشود حبسمحکوم به یکسال تا ماهبه ندهد انجام را عمل خود و کند راهنمایی را حامله زن فقط ماه 6الی 3صورتیکه

. دیه پرداخت بر عالوه میشود حبسمحکوم

پرستاری :1خطای

. این مبنای باشد می پرستاری و مراقبتی استانداردهای انجام از کوتاهی معنی بهدر معموال که است درمان و بهداشت وزارت مصوب مسئولیتهای و وظایف استانداردها

وظایف در پرستار یک که اقداماتی میانگین ها پرونده به رسیدگی و بررسی مسیرمتوسط حد از گرفته انجام اعمال چنانچه و شود می گرفته نظر در بندد بکار باید محوله

. گردد می تلقی قصور باشد وظایف حد از خارج یا و کمتر فوق

گیرد : می قرار بحث مورد شکل دو در پرستاری اساسقصور این برپرستاری( 1 انگاری و : 2سهل است بخشبوده این در پرستاری قصور اصلی بحث

یا و قانونی پزشکی سازمان در کارشناسی انجام از پس و قضایی محاکم در معموال( . . ماده شد عنوان آن مصادیق که میگردد رای صدور به منجر پرستاری نظام سازمان

336) . . ا م ق

پرستاری( 2 انتظامی و : 3تخلف نشده محسوب جرم تخلفات این قانونی نظر ازاساس بر پرستاری حرفه صاحبان ولی نگردیده مشخص آن برای قانون در مجازاتی

اند داشته آن به پرستاری نظام سازمان در که تعهدی . در تخلفات این به رسیدگی باشند می ای حرفه شئونات حفظ جهت آن رعایت به ملزم

توبیخ : مانند را خاصخود مجازاتهای و گرفته صورت استانی نظر تجدید و بدوی هیئتهایخواهند را طوالنی یا مدت کوتاه صورت به خدمات انجام از محرومیت کتبی، یا شفاهی

داشت.

بخشپنجم 1 Nursing malpractice2 Nursing negligence3 Nursing professional miscouduct

39

نامه آیین های

مربوطه

40

: پرستاري اخالق معيار ، قانون

افراد به را خاصخدماتي مهارتهاي دانشو از استفاده با كه است اي حرفه پرستاريحرفه يك در موجود براساسمعيارهاي و كند مي عرضه مختلف مراكز در بيمار و سالم

. در بايد اي حرفه استقالل داشتن دليل به پرستاران بنابراين است شده گذاري پايه. : . است رفتار و اخالق قاعده و معيار قانون، محتوا باشند پاسخگو اعمالشان مقابل

. و قوانين از نيز پرستاري قانون دارد تعهد اجتماع رفاه آسايشو براي و است گر جامعهدو شامل ، پرستاري كار نحوه مورد در و گيرد مي چشمه سر كشوري مقررات

. ، جنائي و حقوقي دادگاههاي باشد مي شده تعيين كار نحوه و عرفي حقوق ، قسمتقانوني سازمان چهار ، انتظامي هاي هيئت و ناگهاني مرگ علت بررسي دادگاههاي

. ، پرستاري خطاهاي دارند عهده بر را بهداشتي هاي مراقبت كاركنان كنترل كه هستندغير يا عمدي تواند مي كه مراقبتي استانداردهاي انجام از كوتاهي و اي حرفه قصور

انگاري : – سهل الف نوع دو به پرستاري هاي تخلف ، بندي تقسيم يک در باشد عمديسهل – وقوع براي كه است شده بندي طبقه اي، حرفه انتظامي تخلف ب پرستاري

از : عبارتند كه است الزم شرط سه وظيفه- 1انگاري بيمار از مراقبت به نسبت پرستار . باشد . 2داشته باشد- كرده تخطي وظيفه اين از سبب- 3پرستار مستقيم بطور تخطي

. ، قانون طبق بر كه است تخلفي نيز انتظامي تخلف شود بيمار جسمي يا رواني آسيب ، وابسته حرف صاحبان و نيست عمومي جرايم جزء و است شده معين جرمي آن براي

. انجام عدم ، داروئي اشتباهات هستند آن رعايت به ملزم دارند كه تعهدي خاطر بهسهل ، دقيق مشاهده در قصور ، داروئي امور اداره در تأخير ، مرسوم مراقبتهايگزارش دقيق ثبت عدم ، پزشك به دادن دراطالع كوتاهي ، صحيح مداخله در انگاري

. از اند شده منع آن ازانجام پرستاران كه هستند اموري بيمارازجمله پرونده در پرستاري. است پرستار براي قانوني و ساز سرنوشت محافط يك ، دقيق نويسي گزارش آنجائيكه

، موقع به و واقعي مرتبط ، صحيح ، دقيق طور به و  بايد قانوني ، پي در پي ، منظم . گزارش باثبت مساوي را پرستار عملكرد حقوقدانان، گردد ثبت مي  محرمانه پرستاري

. : .، تابع بايد ناگزير دارد بستگي مردم رفاه و زندگي با پرستاري خدمات گيري نتيجه دانندباشند امان در كاري احتمالي صدمات و ها زيان از هم تا ، باشد اصولي و آداب و قوانين

قانون پناه در را خود دارند عهده بر كه خدماتي دادن انجام در پرستاران خود هم وحاكم. كه اخالقي اصول و قوانين از است الزم بنابراين ،  بدانند است آنان رفتار و كار بر

قادر و نمايند تلقي خود كار ابزار و اصلي عنصر عنوان به را قانون و داشته كافي آگاهياطمينان با ، شوند مي مواجه آن با كه را اخالقي يا و قانوني يا اي حرفه مشكالت باشند

. كنند حل ، بيشتري

انضباطي و اداري تخلفات به داخليرسيدگي نامه آيينپرستاري نظام مديره‌هاي هيات و :اعضايشورايعالي

تخلفات به رسيدگي نحوه و كليات ـ اول فصلبند 1ماده اجراي منظور به جهت 13ماده 6ـ كشور پرستاري نظام سازمان قانون

نظام هاي وهيات‌مديره شورايعالي اعضاي انضباطي و اداري تخلفات به رسيدگيدر اداري و انضباطي تخلفات به رسيدگي وعالي نظر تجديد بدوي، هيات پرستاري،

. مي‌گردد تشكيل سازمان مركزنظام 2ماده هاي مديره هيات اعضاي انضباطي و اداري تخلفات به اوليه رسيدگي ـ

آن تركيب‌ كه گيرد مي صورت تخلفات به رسيدگي بدوي هيات در شهرستان پرستاري : است ذيل شرح به

1-      . مذكور شوراي انتخاب به شورايعالي عضو پرستاري ازكادر نفر دو

41

سازمان .      -2 رئيسكل انتخاب به حقوقدان يكنفربند ـ1تبصره اعضاي در 2و 1براي كه مي‌شود انتخاب علي‌البدل عضو يك كدام هر

. نمايد مي شركت رسيدگي درجلسه عضوعلي‌البدل اصلي،‌ عضو غيبت صورتبند ـ 2تبصره وعلي‌البدل اصلي كل 2و 1اعضاي رئيس توسط انتخاب، از پس

مدت براي و 2سازمان اداري تخلفات به رسيدگي بدوي درهيات عضويت به سال. مي‌شوند منصوب انضباطي

به 3تبصره رسيدگي وعالي نظر بدوي،تجديد درهيات حقوقدان عضويت شرايط ـ: است ذيل شرح به تخلفات

1-      ( وكالت،‌ حقوقي مشاغل به اشتغال سابقه سال پنج حداقل داشتن. ) حقوقي امور كارشناسي و حقوقي مشاور

حقوق .      -2 رشته ليسانسدر مدرك حداقل بودن داراكيفري .      -3 محكوميت داشتن عدمبه ـ3ماده انضباطي و اداري تخلفات به رسيدگي بدوي هيات به تخلفات يا تخلف اعالم

: است ممكن زير طروق1-      . مديره‌ها هيات اعضاي و شورايعالي اعضاي از يك هر سوي از اعالمسازمان .      -2 ارشد مديران و معاونين و رئيسكل سوي از اعالمسازمان .      -3 حقوقي مشاور يا حقوقي اداره مدير سوي از اعالماداري .      -4 و قضايي مراجع سوي از اعالمسازمان .      -5 اعضاي سوي از اعالمو      -6 دانشگاهها پزشكي‌،‌ آموزش و درمان بهداشت، وزارت سوي از اعالم

ودرمان بهداشت شبكه‌هاي درماني، بهداشتي خدمات و پزشكي علوم دانشكده‌هاي . ودرماني بهداشتي مراكز و شهرستان

هيات‌هاي      -7 دولت،‌ كاركنان تخلفات به رسيدگي هياتهاي سوي از اعالم. پزشكي انتظامي دادسراي و پزشكي‌ انتظامي

شورايعالي      -8 و سازمان در مديره‌ها هيئت عملكرد ارزيابي هيات ازسوي اعالمشورايعالي عملكرد ارزيابي عالي هيات و پرستاري نظام

9-      . حقوقي يا اشخاصحقيقي ساير سوي از اعالمـ كه تبصره مي‌باشد هيات در طرح و رسيدگي قابل شكاياتي و گزارش‌ها

. باشد امضاء‌ داراي مشخصو او اقامتگاه محل و شاكي مشخصات مستندات،ميان ـ 4ماده از جلسه اولين در تشكيل از پس تخلفات به رسيدگي بدوي هيات اعضاي

اداره مسئوليت كه مي‌نمايد انتخاب منشي يك و رئيس نائب يك رئيس، يك خودمنشي با آنها ضبط و صورتجلسات تنظيم و مي‌باشد رئيس با مكاتبات امضاء‌ و جلسات

. است هياتـ دبيرخانه تبصره طريق از تخلفات به رسيدگي هيات‌هاي ابالغيه‌هاي و آراء ارسال

جهت در را الزم همكاري سازمان دبيرخانه و مي‌گيرد صورت سازمان دبيرخانه به هيات . مي‌نمايد پرونده طرفين به ابالغ‌ها وساير آراء‌ ابالغ

بدوي 5ماده هيات به رسيدگي جهت موضوع تخلفات، يا و تخلف ازاعالم پس ـمبادرت تخلف پرونده وصول پساز مذكور هيات كه مي‌گردد ارجاع تخلفات به رسيدگي

. مي‌نمايد بيشتر يا نفر دو از مركب تحقيق گروه انتخاب بهالزم، ـ 1تبصره مدارك اطالعات، تكميل و تهيه داليل، جمع‌آوري به نسبت تحقيق گروه

تكميل از پس نهايت در و مي‌نمايد اقدام ومطلعين شهود متهم، يا شاكي از تحقيقمي‌نمايد اعالم و ارائه تخلفات به كننده رسيدگي هيأت رئيس به را خود گزارش پرونده

. مي‌نمايد رسيدگي موضوع به وهيات تكميل پرونده ماه سه مدت ظرف حداكثر و

42

به ـ 2تبصره مبادرت f راسا مي‌تواند نياز صورت در تخلفات به رسيدگي بدوي هيات . نمايد نقص موارد رفع و پرونده تكميل

طبقه‌بندي 6ماده با را تخلفات يا تخلف موضوع بايد پرونده به كننده‌ رسيدگي هيات ـسازمان دبيرخانه به هيات دبيرخانه طريق از ابالغ اين كه نمايد ابالغ متهم به محرمانه

هيات به و امضاء‌ ابالغ مامور توسط ابالغ دوم نسخه و مي‌شود ابالغ متهم به و ارسالكتبي دفاعيه مي‌تواند ابالغ تاريخ از روز ده ظرف متهم و مي‌گردد عودت كننده رسيدگيدفاع ارايه به تمايل چنانچه و نمايد دريافت رسيد و داده هيات دبيرخانه تحويل را خودنمايد جلسه در حضور درخواست كننده رسيدگي هيات از كتبي بطور بايد باشد حضوري . ابالغ تاريخ مي‌باشد جلسه در شركت جهت نامبرده از دعوت به مكلف مذكور هيات كه

از كمتر نبايد جلسه تشكيل زمان تا رسيدگي جلسه در . 30جهتشركت باشد روزصادر تبصره را مقتضي راي كننده رسيدگي هيات جهات تمام از پرونده تكميل از پس ـ

مي‌نمايد. سازمان 7ماده دبيرخانه طريق از تخلفات به رسيدگي بدوي هيأت از صادره آراء‌ كليه ـ

ظرف پرونده طرفين از يك هر و مي‌شود ابالغ محرمانه طبقه‌بندي با پرونده طرفين بهرسيدگي 30 جهت پرونده اعتراض صورت در كه دارند اعتراض مهلت ابالغ تاريخ از روز

. مي‌گردد ارسال تخلفات به رسيدگي نظر تجديد هيات به مجددبه 8ماده رسيدگي بدوي هيات از صادره آراء‌ به مجدد ورسيدگي نظر تجديد منظور به ـ

و مي‌گردد تشكيل تخلفات به رسيدگي نظر تجديد هيات سازمان مركز در تخلفاتتخلفات به رسيدگي بدوي هيات اعضاي تركيب همانند آنها انتخاب و اعضاء‌ تركيب

. 2ماده) ) مي‌باشد آن هاي تبصره وانتخاب 1تبصره از پس جلسه اولين در تخلفات به رسيدگي نظر تجديد هيأت اعضاي ـ

وظايف شرح كه مي‌نمايد انتخاب منشي يك و رئيس نائب يك و رئيس يك خود ميان از . باشد مي تخلفات به رسيدگي بدوي هيات همانند آنها

هيات 2تبصره سوي از پرونده وصول از پس تخلفات به نظررسيدگي تجديد هيات ـ ) ( تكميل به نسبت تا مي‌نمايد بيشتر يا دونفر تحقيق گروه انتخاب به مبادرت بدوي

نياز صورت در نظر تجديد هيات نمايند‌،‌ اقدام مذكور هيات به گزارش ارايه و پرونده . دهد انجام را الزم تحقيق گونه هر ‌f راسا مي‌تواند

به 3تبصره رسيدگي نظر تجديد هيات جلسه در موضوع ‌، پرونده تكميل از پس ـ . آراء مي‌گردد صادر مقتضي راي و مطرح علي‌البدل يا اصلي عضو سه حضور با تخلفات

ماده ب و الف درموارد در 14هيات اعتراض قابل سايرموارد ودر قطعي نامه آيين . باشد مي تخلفات به رسيدگي عالي هيات

. 4تبصره مي‌باشد بدوي مرحله همانند راي صدور و متهم از دعوت و رسيدگي ترتيب ـو 9ماده كل رئيس شورايعالي،‌ اعضاي انضباطي و اداري تخلفات به اوليه رسيدگي ـ

) ( و باشند پرستاري نظام مديره هيات عضو معاون صورتيكه در سازمان معاونينرسيدگي نظر تجديد درهيات تخلفات به رسيدگي هيات‌هاي البدل وعلي اصلي اعضاي

تخلفات به رسيدگي بدوي هيات شرح به رسيدگي نحوه كه گيرد مي صورت تخلفات بهظرف طرفين به آن ابالغ و راي صدور از پس و باشد مهلت 20مي ابالغ ازتاريخ روز

به رسيدگي عالي هيات به رسيدگي جهت پرونده اعتراض، صورت در و دارند اعتراضمي‌گردد . ارسال تخلفات

سازمان 10ماده در تخلفات به رسيدگي عالي هيات زير وظايف انجام منظور به ـ : مي‌گردد تشكيل

به      -1 رسيدگي نظر تجديد و بدوي هيأت عملكرد و كار نحوه بر عاليه نظارتها . مديره هيأت و شورايعالي اعضاي تخلفات

43

تجديد      -2 هيات از صادره خواهي نظر تجديد قابل آراء از اعتراض به رسيدگي . تخلفات به رسيدگي نظر

ماده      -3 در درخصوصاشخاصمندرج صادره آراء كليه به . 9رسيدگي نامه آئينخواهي تبصره نظر تجديد درخصوص تخلفات به رسيدگي عالي هيات صورتيكه در ـ

ماده موضوع مرحله 9افراد همانند متهم از دعوت و رسيدگي ترتيب مي‌نمايد رسيدگي . مي‌باشد نظر تجديد

شرح- 11ماده به تخلفات به رسيدگي عالي هيات علي‌البدل و اصلي اعضاي تركيباست : ذيل

رئيساول،       -1 نايب و اصلي عضو عنوان به پرستاري نظام رئيسشورايعالي. علي‌البدل عضو عنوان به

يك       -2 و اصلي عضو عنوان به شورايعالي اعضاي از پرستاري كادر نفر دو) سازمان ) شورايعالي انتخاب به علي‌البدل عضو عنوان به نفر

عنوان       -3 به پزشكي انتظامي عالي هيات در پرستاري نظام سازمان نمايندهعنوان به تهران استان نظر تجديد هيات در سازمان نماينده و اصلي عضو

علي‌البدل . عضوعلي       -4 عضو عنوان به حقوقدان يك و اصلي عضو عنوان به حقوقدان يك

سازمان ) . ( رئيسكل انتخاب به البدليا 12ماده اصلي اعضاي از يك هر به مربوط تخلفات يا تخلف صورتيكه ـدر

از فوق عضو باشد تخلفات به رسيدگي عالي و نظر تجديد و بدوي هيات علي‌البدل. مي‌باشد محروم رسيدگي جلسه در شركت

تخلفات انواع ـ دوم فصل

زيراست : 13ماده قرار به نامه آيين اين موضوع انضباطي و اداري تخلفات ـشورايعالي .       -1 مصوب نامه‌هاي آيين و مقررات و نقضقوانينآنها .       -2 قانوني امور انجام در تاخير و رجوع ارباب در نارضايتي ايجادشغلي .       -3 خالفشؤون رفتار و اعمال انجامو       -4 مديره هيات اعضاء‌ ساير به نسبت حيثيت هتك و افترا و تهمت ايراد

سازمان . مسئولين و شورايعاليمحوله .       -5 درخصوصوظايف واقع گزارشخالف و گواهي ارايهوظايف .       -6 شرح حدود اشخاصدر به نسبت غرض‌ اعمال يا تبعيضمربوطه .       -7 مديره هيات و سازمان اداري محرمانه اسناد و اسرار افشايمحوله .       -8 وظايف انجام در سهل‌انگاري و كاري كم كوتاهي،‌وجوه       -9 و اسناد و اموال نگهداري و حفظ در كوتاهي و سهل‌انگاري

مديره‌ها . هيات و سازمان10-    . مديره‌ها هيات و سازمان اموال به خسارت عمدي ايراددر         -11 باالتر مقام‌هاي اداري درخواستهاي و دستورها اجراي از سرپيچي

وظايف . شرح حدودمديره .         -12 هيات يا سازمان اختالسوجوهبه         -13 مجاز نامه‌ها آيين و مقررات ، قوانين در كه آنچه از غير وجوهي گرفتن

. مي‌باشند آن گرفتناسالمي .         -14 شعائر و شؤون نكردن رعايتهيات         -15 و سازمان اوراق و اسناد در بردن دست و نمودن مخدوش يا جعل

مديره‌ها .

44

و         -16 مديره‌ هيات در مسئوليت يا موقعيت يا شؤون از مجاز غير استفاده نوع هر. مركزي سازمان و شورايعالي

دريافت         -17 حق كه اشخاصي به مديره‌‌ها هيات و سازمان اسناد و مدارك تسليم . ندارند را آن

كه         -18 اشخاصي به مديره‌ها هيات و سازمان اسناد و مدارك تسليم از خودداري . دارند را آن دريافت حق

موجه         -19 غير يا 4غيبت متوالي رسمي 6جلسه درجلسات متناوب جلسه. سال در مديره‌ها هيئت يا شورايعالي

واقعي         -20 غير و كذب مطالب و اخبار انتشارآنها         -21 در عضويت كشور، قوانين موجب به كه غيرقانوني گروههاي با همكاري

. است ممنوع22-         . مديره‌ها هيات و سازمان وجوه و اموال از شخصي استفادهصالح .         -23 قضايي مراجع سوي از عمدي جرايم بابت كيفري قطعي محكوميتدرجه         -24 از 3محكوميت حرفه و شغل به مربوط انتظامي تخلفات بابت باال به

پزشكي حرف حرفه‌اي و صنفي تخلفات به رسيدگي و پزشكي انتظامي هيأتهاي سويوابسته . مشاغل و

25-         " " " " ماده ك الي د بند موضوع اداري تخلفات 9محكوميت به رسيدگي قانوندولت . كاركنان اداري

و         -26 شورايعالي ‌، مديره‌ هيات در خود موقعيت از غيرمجاز تبليغاتي استفادهمركزي . سازمان

27-         . الكلي ومشروبات مخدر مواد به اعتياد هرگونه

مجازاتها انواع ـ فصلسوم

:14ماده است زير قرار به انضباطي و اداري تنبيهات ـسازمان . عضويت پرونده در درج بدون كتبي اخطار ـ الف

سازمان . در عضويت پرونده در درج با كتبي توبيخ ـ بهيات در مسئوليت و مديريت مشاغل به انتصاب از محروميت يا مقام تنزل يا عزل ـ ج

. شورايعالي يا مركزي سازمان يا شهرستان پرستاري نظام مديره. شورايعالي يا شهرستان پرستاري نظام مديره هيات در عضويت سلب ـ د

شورايعالي . يا مديره هيات در عضويت از محروميت دوره يك هـوعضويت پرستاري نظام شورايعالي و مديره‌ها درهيات عضويت از دايم محروميت ـ و

سازمان . درورود تبصره موجب متخلف فرد كه درمواردي باال، مجازاتهاي از يكي اعمال بر عالوه ـ

مسئولين و باشد مي خسارتها جبران به ،ملزم گردد مديره‌ها هيات يا سازمان به خسارت. مي‌باشند خسارتها وصول و پيگيري به مكلف سازمان

بر تبصره او نصب و عزل و مي‌باشد مستثني تنزل يا عزل در مديره هيئت رئيس ـ . است رئيسكل عهده

مقررات ساير ـ چهارم فصليا 15ماده مديره‌ هيات از عضوي به مربوط ياتخلفات تخلف بودن مطرح صورت در ـ

و پرونده به رسيدگي زمان تا مي‌تواند تخلفات به كننده رسيدگي هيات شورايعالي،

45

مديره هيات جلسات در شركت از را متهم شخص تخلف اهميت به توجه با حكم صدور . نمايد محروم مركزي سازمان يا مديره هيات محل در حضور و شورايعالي يا

مكلفند 16ماده تخلفات به رسيدگي وعالي نظر تجديد ، بدوي هيات‌هاي از يك هر ـمدت ظرف تعيين 3حداكثر و رسيدگي موضوع به نسبت تخلف اعالم تاريخ از ماه

. نمايند تكليفـ تمديد تبصره ديگر يكماه تا را وقت اين مي‌تواند كننده رسيدگي هيات نياز صورت در

نمايد. به 17ماده رسيدگي عالي يا نظر تجديد ‌، بدوي هيات عضو علي‌البدل يا اصلي اعضاي ـ

محدوديت اين باشند،‌ هيات دو عضو همزمان نمي‌توانند نامه، آيين اين موضوع تخلفات . مي‌باشد نيز تحقيق گروه‌هاي شامل

. تبصره بدهد راي يا كند نظر اظهار پرونده يك مورد در هيات دو در نمي‌تواند نفر ـ‌يكگروههاي ـ18ماده يا كننده رسيدگي هيات‌هاي علي‌البدل يا اصلي اعضاي گاه هر

يا باشد داشته متهم با سوم طبقه از دوم درجه تا سببي يا نسبي قرابت مربوطه تحقيقحق ) ( باشد، نفع ذي جزايي يا حقوقي از اعم پرونده طرفين عليه شده طرح دعواي در

. ندارد را پرونده همان مورد در تحقيق يا رسيدگي جلسات در شركتـ . تبصره دهد راي يا كند اظهارنظر پرونده يك مورد در هيئت دو در نمي‌تواند نفر يك

هيات 19ماده و پرستاري نظام هاي مديره هيات شورايعالي، سازمان، مسئولين كليه ـبه موظف سازمان سايرمديران و ها مديره هيئت عملكرد ارزيابي هيات و ارزيابي عالي

موضوع انضباطي و اداري تخلفات به رسيدگي هيات‌هاي با مطلوب و مناسب همكاري . مي‌باشند نامه آيين اين

ـ . تبصره نميشود نامه آئين اين مشمول حرفه‌اي تخلفاتدر 20ماده نامه آيين اين و 20ـ تاريخ 19ماده در ، تنظيم تصويب 10/12/84تبصره به

. باشد مي الزم‌ااالجرا و رسيد عالي شوراي

: پرستاران مسئولیت بیمه

جوامع در فراوانی اهمیت ، پیراپزشکی ، پرستاری ، پزشکی مسئولیت بیمه امروزه . درمانگاههای و بیمارستانها در که زیانهایی و تلفات آمار به نگاهی دارد متمدن

دندانپزشک ، پزشک یک که است بزرگی خطرات از حاکی آید، می بار به ، یا  خصوصی و . دلیل به ، پزشک بر وارده مادی زیانهای ، دانیم می چنانکه روبروست آن با پرستار

. بسیاری ، وجود این با گردد می پزشک برای زیادی مادی خسارات موجب او، مسئولیتاز توانند نمی خود حرفه بر حاکم مقررات و قوانین از اطالعی بی دلیل به ، پزشکان از

دفاع خود کنند . حقوق

علت به که بیمارانی قبال در را پیراپزشکان و پزشکان ای حرفه مسئولیت بیمه، اینصدمه دچار پزشکی امور انجام در پیراپزشکان و پزشکان کوتاهی یا و غفلت خطا،

. دهد می پوششقرار تحت شوند فوت یا روانی جسمانی،

صدمه بروز ضریب و شغل نوع به توجه با نامه بیمه این بیمه حق بیمه، قانون اساس بربیمه تجدید در توجهی قابل تخفیفات خسارت بروز عدم صورت در که شود می تعیین

. گیرد می قرار وی اختیار در نامه

بیمه این از گروهی صورت به کنندگان استفاده چنانچه بیمه قانون اساس بر همچنین. شوند می برخوردار بیمه حق تخفیف از تعداد به توجه با کنند استفاده  نامه

46

سال   سه مدت به پیراپزشکان و پزشکان علیه آنها ذوی‌الحقوق یا و بیماران دعاوی کلیهمعالجه که آن شرط به می‌باشد بیمه‌ای پوشش مشمول نامه بیمه تاریخ انقضای از پس

. باشد گرفته صورت نامه بیمه اعتبار مدت در جراحی عمل یا

) دعاوی ) به رسیدگی در دیات قانون خصوصا ایران کشور جاری قوانین ارتباط دلیل بهبیمه‌ای پوشش حدود پزشکان علیه موضوعه حقوقی قوانین با متناسب باید نامه بیمه

. باشد شده یاد

پیراپزشکان و پرستاران ای حرفه مسئولیت :بیمه ، عمل اتاق و بیهوشی تکنسینهای پرستاران،‌بهیاران، ای حرفه تامین ضرورت به توجه با

و اسکن تی سی رادیولوژی، تکنسینهای M.R.Iتکنسینهای و کارشناسان نیز وو نوارنگاری ، پیراپزشکان C.S.Rآزمایشگاه و پرستاران ای حرفه مسئولیت بیمه طرح ،

. است شده ارائه و تهیه ایران کشور

ایران اسالمی جمهوری پرستاری نظام سازمان

رسيدگي جهت مرجعي و پرستاران حقوق مدافع بتواند كه مستقل صنفي نظام داشتنتالشهاي انقالب از قبل بود ايران پرستاران ديرينه آرزوهاي کشور پرستاران مشكالت به

قبل در ايران پرستاران انجمن تشكيل به منجر f نهايتا كه شد انجام زمينه دراين پراكنده . انقالب پيروزي با شد انجام زمينه دراين نيز اي پراكنده فعاليتهاي و شد انقالب از

انجمنهايي پراكنده بطور آن از بعد و كرد رامتوقف خود فعاليت نيز انجمن اين اسالميمسائل همچنان ولي شد تشكيل بودند اي حرفه رويكرد با سياسي تشكيالت f عمدتا كه

درسالهاي بتدريج ماند باقي متولي بدون دلسوزان 1373پرستاران از اي تالشعده باهاي هسته بودند علمي هئيت اعضاء و پرستاري دانشجويان f عمدتا كه پرستاري جامعه

بنام اوليه هسته اين ـ شد‌ تشكيل پرستاري نظام پيگيري جهت در فعاليت اوليه. شد آغاز دانشجويان هدايت با پرستاري همبستگي شوراهاي

در درمان و بهداشت وزارت رئيسمجلس، جمهوري، رياست با مكاتباتي شورا اينپرستاري هاي دانشكده با شورا اين همچنين داشت پرستاري جامعه  خصوصمشكالت

. پرداخت جامعه سطح در روشنگري به وهمزمان كرد مكاتبه كشور سطح در اتحاد جهتديماه تبريز 75در شهر در درهمايشاي كشور پرستاري نظام پيگيري هاي كميته

. كرد آغاز را خود كار f رسما و شد تشكيل

سال در همايشی پرستاري 1376در نظام سازمان تشكيل قانون شده تهيه پيشنويسبه اي نامه طي آنان و گرديد ارائه مشهد شهر درهمايشدر مجلسحاضر نمايندگان به

پرستاري مشكالت درك به توجه با بهداشت نظام  وزارت سازمان تشكيل خواستار. شدند پرستاري

اسفند تا تاريخ اين از همايشهاي 79بعد زيادي تبريز،  تعداد شهرهاي در كشوريدر باالخره و شد برگزار ديگر شهرهاي از بسياري مشهد تهران، اهواز، اصفهان، شيراز،

مجلسشوراي 1379اسفندماه كار دستور در پرستاري نظام سازمان تشكيل كليات . ماه دی علني جلسه در و گرفت قرار نظام 1380اسالمي سازمان تشكيل قانون

. گرفت مجلسقرار تصويب مورد سازمان از عضويت بودن اجباري حذف با پرستاري

در کشور سراسر های مدیره هیئت و 81شهریورماه 29انتخابات شد هیئت 85انجامشدند انتخاب پرستاران مستقیم رأی با کشور سراسر در مدیره

47

جمهوري پرستاري نظام سازمان ايجاد اسالمي قانون: ايران

كليات – اول فصل

:1ماده سازمان - تعريفناميده سازمان قانون اين در كه ايران اسالمي جمهوري پرستاري نظام سازمان

به تحقق‌بخشيدن منظور به كه حقوقي هويت داراي مستقل است سازماني مي‌شود. » مي‌گردد » تشكيل قانون اين در مقرر سازمان وظايف و اهداف

:2ماده سازمان - اهداف. پرستاري - حرفه تعالي و رشد اصالح، جهت تالشدر

. پرستاري- خدمات قبال در مردم و پرستاران حقوق حفظ براي تالشپرستاران- صنفي و معنوي مادي، حقوق از حمايت و حفظ برقراري، جهت كوششدر

. پرستاران- - خدمت آموزشحين و مهارت دانشو سطح ارتقاء منظور به تالش. پرستاران- خدمات نوع و وظايف به نسبت جامعه ساختن آشنا

. بخشپرستاري- در اسالمي ارزش‌هاي و موازين اجراي جهت تالشدربخش- در پزشكي امور اخالق و مقررات دقيق و صحيح اجراي منظور به كوشش

پرستاري.8. بين‌المللي - مجامع در و كشور در قانوني مؤسسات و سازمانها با همكاري

اختيارات - و وظايف دوم فصل

:3ماده مي‌باشد- شرح اين به خود اهداف به رسيدن در سازمان اختيارات و وظايف1. پرستاري - مختلف سطوح آموزشي استانداردهاي تعيين و تهيه در همكاري2. كشور- دانشگاههاي در پرستاري دانشجويان پذيرش نحوه و تعداد تعيين در همكاري3. پرستاري- فارغ‌التحصيالن دانش و مهارتها كيفي ارتقاء منظور به تالشو - 4 كشور در پرستاري علمي تحقيقات و پژوهشي زمينه‌هاي گسترش ايجاد به كمك

. تحقيقات اين دستاوردهاي از كارآمد و مفيد استفاده5. پرستاري- مختلف رده‌هاي وظايف شرح و خدمات استانداردهاي تعيين در همكاري6 - و قوانين رعايت و خدمات ارائه نحوه ارزشيابي و كنترل نظارت، براي همكاري

. پرستاري مقررات7. سازمان- در عضويت كارت لغو يا تمديد صدور، براي ضوابط تعيين8 - قانوني سازمانهاي با حرفه‌اي و تحقيقاتي علمي، تبادل راههاي تعيين در همكاري

ارتقاء منظور به حرفه‌اي‌بين‌المللي و علمي مجامع و كشورها ساير با نيز و كشور داخل. پرستاري خدماتي و آموزشي كيفيت

9 - نظام سازمان سوي از كه پرستاري تخلفات مورد در كارشناسي گزارش ارائه. است ارجاع‌گرديده سازمان اين به مشاوره براي ايران اسالمي جمهوري پزشكي

10 - شؤون ارتقاء و حفظ حرفه‌اي، حقوق تأمين براي مقررات تدوين در همكاري. پرستاران اجتماعي

تشكيالت – سوم فصل

48

:4ماده مي‌باشد - زير شرح به سازمان تشكيالتشوراي‌عالي - 1رئيسكل - 2مديره - 3 هيأتشوراي‌عالي - 4 دبيرخانهتخلفات- 5 به رسيدگي كارشناسي هيأتهاي و كميسيونهايداخلي

:5ماده از - عبارتند عالي شوراي اعضاي - كه پرستاري كادر از علي‌البدل عضو نفر پنج و اصلي عضو نفر پنج و بيست الف

: است زير ترتيب به اصلي اعضاء تركيبكاردان نفر يك و عمل اتاق كاردان نفر يك بهيار، نفر پنج باالتر، و كارشناس نفر هجده

. مي‌شوند انتخاب مديره‌شهرستانها هيأتهاي نمايندگان مجمع اكثريت رأي با كه هوشبري - شوراي مجلس انتخاب و درمان و بهداشت كميسيون معرفي به نماينده نفر يك ب ) ( آموزش و درمان وزير‌بهداشت، انتخاب به پرستار نفر دو و ناظر عنوان به اسالمي

ستاد انتخاب به ايران اسالمي جمهوري مسلح نيروهاي پرستار نفر يك پزشكي،. كشور قانوني پزشكي معرفي‌سازمان به نماينده‌اي و قوا كل فرماندهي

اتاق - 1تبصره كاردان نفر يك و بهيار نفر يك پرستار، نفر سه شامل علي‌البدل اعضاءخود رشته در اصلي از‌اعضاء پس آراء اكثريت حائزين كه بود خواهند هوشبري يا عمل

. باشند شده- 2تبصره نظام انتخابات در كننده شركت پانصد داراي شهرستانهاي مديره هيأتهاي

خواهند معرفي نمايندگان تشكيل‌مجمع جهت را مديره هيأت اعضاي از نفر يك پرستارييك. اضافي نفر پانصد هر ازاي به نفر دو كننده، شركت هزار داراي شهرستانهاي نمود

. اعضاء صالحيت واجد كانديداهاي بين از نمايندگان نمودمجمع خواهند معرفي ديگر نفر. برمي‌گزينند كتبي و مستقيم صورت به را شوراي‌عالي انتخابي

- 3تبصره تشكيل بار يك ماه دو هر حداقل كه پرستاري نظام شوراي‌عالي جلساتاكثريت با شده اخذ و‌تصميمات است رسمي شورا اعضاء سوم دو حضور با مي‌شود

. است الزم‌االجراء ذي‌ربط تابعه واحدهاي براي و معتبر آراء- 4تبصره مدير همچنين و ايشان معاونين و پزشكي آموزش و درمان بهداشت، وزير

و شركت رأي حق شوراي‌عالي‌بدون جلسات در مي‌توانند وزارتخانه پرستاري كل. نمايند اظهارنظر

- 5تبصره دبير نفر يك رئيس، نايب دو رئيس، يك داراي پرستاري نظام شوراي‌عاليانتخاب سال دو براي‌مدت نسبي اكثريت رأي با شورا اعضاء بين از كه بود خواهد

. است. بالمانع آنان مجدد انتخاب مي‌شوند- 6تبصره و تعداد كه است مشورتي كميسيونهاي داراي پرستاري نظام شوراي‌عالي

. خواهد‌شد تعيين پرستاري نظام شوراي‌عالي توسط آنها وظايف

- 6ماده امور اداره و شوراي‌عالي مصوبات اجراي مسؤوليت كه سازمان كل رئيس( ماده در مذكور شرح به شوراي( 14سازمان عضو و نفر‌پرستار يك دارد عهده بر را

به اعضاء مطلق اكثريت رأي با كه است كارشناسي مدرك حداقل با سازمان عالي. است بالمانع مجدد‌وي انتخاب مي‌شود انتخاب سال چهار مدت

حداقل - درخواست با سازمان رئيسكل استيضاح يا و استعفا به رسيدگي نحوه تبصرهخواهد شورا داخلي تابع‌آيين‌نامه و است طرح قابل عالي شوراي اعضاء از نفر هفت

بود.

49

ماده - )7ماده مشموالن تعداد حداقل كه شهرستانهائي نفر( 16در دويست قانون اين ) خواهد) تشكيل شهرستان هيأت‌مديره باشند باالتر و كارشناس آنان پنجم يك حداقل كه

شد. - با و مي‌شود تشكيل بار يك ماه هر حداقل شهرستان مديره هيأت جلسات تبصره

سوم دو حداقل حضور. است معتبر آراء اكثريت با اخذ‌شده تصميمات و است رسمي اعضاء

علي‌البدل - 8ماده عضو نفر سه و اصلي عضو نفر نه از مركب شهرستان مديره هيأت: مي‌باشد زير شرح به

1) آموزشي - ) كادر نفر دو حداقل پرستار ششنفربهيار - 2 نفر دوهوشبري - 3 يا عمل اتاق كاردان نفر يك

( 1تبصره ( - آن به‌جاي نپذيرد صورت هوشبري يا عمل اتاق كاردان انتخاب چنانچه. شد خواهد انتخاب پرستار

بندهاي - )2تبصره از هركدام .3و( )2،( )1براي شد( خواهد انتخاب علي‌البدل عضو يك- 3تبصره هيأت وظايف عهده‌دار استان مركز شهرستان پرستاري نظام مديره هيأت

پرستاري نظام هيأت‌مديره آن در كه استان تابعه شهرستانهاي پرستاري نظام مديره. مي‌باشد نيز است نشده تشكيل

- 4تبصره باشند، پرستاري نظام فاقد تابعه شهرستانهاي و استان مركز چنانچهاستاني يا‌مركز شهرستان پرستاري نظام عهده به آنها به مربوط مسائل به رسيدگي

. مشخصمي‌گردد پرستاري نظام شوراي‌عالي سوي از كه بود خواهد

هيأت - 9ماده اعضاء از يكي شهرستانها، از يك هر پرستاري نظام مديره هيأت رئيسحكم و اعضاء مطلق پيشنهاد‌اكثريت با كه بود خواهد كارشناسي مدرك حداقل با مديره

. كل رئيس عهده به وي عزل شد خواهد انتخاب سال چهار مدت به سازمان كل رئيس. مي‌باشد سازمان

- 10ماده است تهران در كه مركزي سازمان در پرستاري، نظام سازمان دبيرخانه. مي‌باشد مستقر

كمكهاي - 11ماده و هدايا اعضاء، عضويت حق محل از پرستاري نظام سازمان بودجه. مي‌گردد تأمين حقوقي و اشخاصحقيقي

مالي - 12ماده و اداري مقررات ديگر و اعضاء ساالنه ثبت‌نام حق وصول طرز و ميزان. آمد درخواهد اجرا به‌مرحله شوراي‌عالي تصويب پساز بودجه خرج نحوه و سازمان

:13ماده مي‌باشد - زير شرح به وظايفشوراي‌عالي1. مشورتي - كميسيونهاي پيشنهادهاي تصويب2. پرستاري - امور در ذي‌ربط مؤسسات و نهادها با هماهنگي و همكاري3. شهرستانها - مديره هيأت ساالنه بودجه تصويب4. مصوبات - اجراي حسن بر نظارت5. شهرستانها - پرستاري نظام عملكرد بر نظارت

50

6 - برقراري و شهرستانها پرستاري نظام مديره هيأت انضباطي تخلفات به رسيدگي. آنها بين الزم هماهنگي

7. محوله - وظايف انجام تسهيل و سازمان اداره جهت الزم آيين‌نامه‌هاي تصويب8: ذيل - موارد در شهرستانها مديره هيأت انحالل

تشخيصشوراي‌عالي - با قانون اين در مقرر وظايف از تخطي و عدول الف - تشخيص كه متناوب جلسه شش يا و متوالي جلسه چهار غيرموجه تشكيل عدم ب

. است عالي شوراي عهده به آن بودن غيرموجهو - 1تبصره كميسيونها بين هماهنگي و عملكرد بر نظارت شوراي‌عالي، جلسات اداره

. بود خواهد عالي نواب‌رئيسشوراي يا رئيس عهده به مصوبات اجراي حسن پيگيريخواهد - 2تبصره سازمان دبيرخانه اداره و جلسات تشكيل مسؤول عالي شوراي دبير

بود.

:14ماده مي‌باشد - زير شرح به سازمان رئيسكل وظايف1. پرستاري- نظام سازمان تشكيل قانون مفاد و عالي شوراي مصوبات اجراي2. تعاون- - و رفاه صندوقهاي و اداري مالي امور عالي رياست3. پرستاري- نظام عالي شوراي مصوبات برطبق سازمان هزينه‌هاي صرفآن- 4 مديره هيأت توسط كه شهرستانهايي پرستاري نظام رؤساي حكم صدور و تأييد

. مي‌باشد وي عهده به نيز آنان عزل است شده پيشنهاد شهرستان

:15ماده است - زير بشرح شهرستانها مديره هيأت وظايفآن- 1 محدوده در را سازمان وظايف و اختيارات كليه شهرستان هر مديره هيأت

. بود خواهد عهده‌دار شهرستان2. عالي- شوراي مشورتي كميسيونهاي به پيشنهادات و طرحها ارائه3. عالي- شوراي مصوبات اجراي حسن بر نظارت و پيگيريهزينه- 4 و پرستاري عالي شوراي به شهرستان پرستاري نظام ساليانه بودجه پيشنهاد

. عالي شوراي مصوب آيين‌نامه طبق تصويب پساز آن

انتخابات - و عضويت چهارم فصل: عضويت - شرايط الف

رده‌هاي - 16ماده و هوشبري كاردان عمل، اتاق كاردان بهيار، پرستار، ايراني اتباع كليه. باشند سازمان عضو مي‌توانند پرستاري وابسته

پرداخت - سازمان به عضويت حق عنوان به را مبلغي ساله همه سازمان اعضاء تبصره . بود خواهد مطابق‌دستورالعملي اعضاء عضويت حق وصول نحوه و ميزان نمود خواهند

. مي‌گردد تهيه پرستاري نظام عالي شوراي توسط كهانتخابات - : ب

اعالم - 17ماده با قانون اين تصويب از پس ماه سه حداكثر دوره اولين براي انتخاباتهر اتمام از قبل ماه بعد‌سه دوره‌هاي براي و پزشكي آموزش و درمان بهداشت، وزير

انتخابات بر نظارت مركزي هيأت تشكيل با همزمان سازمان كل رئيس اعالم با دوره. شد خواهد انجام

- يا و گرديده منحل كه شهرستانهايي پرستاري نظام مديره هيأت انتخابات تبصرهسه مدت حداكثر‌ظرف است، گرديده ابطال آنها انتخابات نظارت، مركزي هيأت توسط

. مي‌پذيرد انجام قانوني مواد ساير رعايت با و نظارت هيأت هماهنگي با ماه

51

- 18ماده انتخاب سال چهار مدت براي كه انتخابات بر نظارت مركزي هيأت تركيب: بود خواهد زير بشرح مي‌گردند

1. آموزشپزشكي - و درمان بهداشت، وزير انتخاب به نفر دو2 - انتخاب و درمان و بهداشت كميسيون معرفي با ناظر عنوان به نماينده نفر دو

. اسالمي مجلسشوراي3. كشور- وزارت نماينده نفر يك4. ناظر- عنوان به كشور كل دادستان نماينده نفر يك5. ايران- اسالمي جمهوري پزشكي نظام سازمان نماينده نفر دو

:19ماده مي‌باشد - دارا را زير وظايف نظارت مركزي هيأت1 - پرستاري نظام انتخابات بر نظارت هيأت‌هاي اعضاي نفر پنج الي سه انتخاب

. نصب‌آنان و عزل و پرستاري نظام عالي شوراي انتخابات و شهرستان2. انتخابي - حوزه‌هاي در انتخابات انجام برحسن نظارت3 - شوراي و شهرستانها مديره هيأت در عضويت نامزدهاي صالحيت نهايي بررسي

. انتخابات اجرايي هيأت‌هاي به مركزي هيأت نظر ابالغ و عالي4. مربوطه - آيين‌نامه‌هاي و قانوني مواد چارچوب در انتخاباتي شكايات به رسيدگي5 - نرسيده نظارت هيأتهاي تأييد به آنها صالحيت كه نامزدهايي شكايات به رسيدگي

. آنها در تجديدنظر و باشدقانوني - 6 مواد چارچوب در انتخابات انجام مراحل از قسمتي يا و تمام ابطال يا توقف

هيأتهاي يا اجرايي پيشنهاد‌هيأتهاي با يا و f رأسا قانون اين مربوطه دستورالعملهاي و. انتخاباتي حوزه نظارت

7 - اعضاء و شهرستانها پرستاري نظام مديره هيأت انتخابات انجام حسن نهايي تأييد. منتخبين اعتبارنامه امضاء و پرستاري نظام عالي شوراي

8 - نامزدهاي صالحيت تأييد مورد در افراد كتبي اعتراضات و شكايات به رسيدگي. آنها در تجديدنظر و پرستاري نظام مديره هيأتهاي در عضويت

- يا تمام مي‌نمايد تهيه كه دستورالعملي طبق مي‌تواند نظارت مركزي هيأت تبصرههيأت انتخابات نظارت‌بر هيأتهاي از يك هر به را ماده اين در مقرر وظايف از قسمتي

. نمايد تفويض پرستاري نظام شوراي‌عالي و شهرستانها پرستاري نظام مديره

- 20ماده شوراي اعضاء و شهرستانها پرستاري نظام مديره هيأت انتخابات برگزارينحوه تركيب، كه بوده انتخابات‌مربوطه اجرايي هيأت‌هاي به‌عهده پرستاري نظام عالي

آيين‌نامه‌اي طبق مربوطه انتخابات برگزاري نحوه و كيفيت و آنها كار نحوه و تشكيلبهداشت، وزير تصويب به و تهيه پرستاري عالي‌نظام شوراي توسط كه بود خواهد

. رسيد خواهد وآموزشپزشكي درمان - و تهيه نظارت مركزي هيأت توسط انتخابات دوره اولين در مذكور آيين‌نامه تبصرهدر اجراء مرحله به آموزش‌پزشكي و درمان بهداشت، وزير تصويب پساز و شده تدوين

مي‌آيد.

از - :21ماده است عبارت كنندگان انتخاب شرايط1. عضويت - شرايط دارابودن2 - داشتن انتخابات، اول دوره در پرستاري، نظام سازمان در عضويت كارت داشتن

. كافي‌است آموزشپزشكي و درمان بهداشت، وزارت تأييد مورد گواهي

52

آن - 3 هيأت‌مديره تأييد به انتخابات زمان در انتخاباتي منطقه شهرستان در بودن ساكن. شهرستان درمان و بهداشت شبكه يا شهرستان

- 22ماده و شهرستانها پرستاري نظام مديره هيأتهاي شوندگان انتخاب شرايطاست : زير شرح به پرستاري نظام شوراي‌عالي

1. پرستاري - نظام سازمان در عضويت شرايط دارابودن2. باشد - اجتماعي حقوق از محروميت به منجر كه محكوميت سابقه عدم3. انتخابيه - حوزه در اشتغال يا سكونت سابقه سال سه حداقل داشتن4. مالي - و اخالقي فساد نداشتن و فسق به تجاهر عدم5. ايران - اسالمي جمهوري اساسي قانون به پايبندي و اسالم به عملي التزام

تابع - 1تبصره ايران اسالمي جمهوري اساسي قانون در شده شناخته ديني اقليت‌هاياعتقاد دين احكام

. ننمايند را اسالمي احكام نقض تجاهر‌به كه اين به مشروط مي‌باشند خود.2تبصره باشند - شوندگان انتخاب جزء نمي‌توانند اجرايي و نظارت هيأتهاي اعضاي

متفرقه - موارد پنجم فصل

- 23ماده و پرستاري حرفه شاغلين حرفه‌اي و صنفي تخلفات به رسيدگي منظور بهكارشناسي داراي‌هيأتهاي شهرستانها و مركز در مديره هيأت آن به وابسته رده‌هاي

بند ) مطابق كه پزشكي( 3ماده( )9مي‌باشد نظام سازمان مشاور عنوان به قانون اين. كرد خواهد عمل

پزشكي - 24ماده نظام سازمان تشكيل قانون با مطابق آن مجازاتهاي و تخلف مواردمصوب ايران اسالمي انتظامي 1374.10.20جمهوري عالي و بدوي توسط‌هيأتهاي و

. شد خواهد تعيين ايران اسالمي جمهوري پزشكي نظام سازمان

هيأت - 25ماده انتخابات برگزاري مسؤول پزشكي آموزش و درمان بهداشت، وزارتبا انتخابات اجرايي طريق‌هيأتهاي از عالي شوراي انتخابي اعضاء و شهرستانها مديره

. بود خواهد قانون اين مواد رعايت

- 26ماده حداقل شهرستانها از يك هر در مجازند ايران اسالمي جمهوري دادگاههايبه دادگاه به پرستاري از‌شاغلين يك هر جلب و احضار از قبل ساعت چهار و بيست

تشخيص با كه مواردي از غير به حرفه‌اي، قصور از ناشي اتهام به رسيدگي خاطربدوي هيأت اطالع به را مراتب جرم‌مي‌رود آثار امحاء يا و فرار يا تباني بيم قاضي

. برسانند مربوطه شهرستان پزشكي نظام انتظامي

.27ماده مي‌باشد - ملغي‌االثر است قانون اين با مغاير كه قوانين از قسمت آن يا و تمام

- 28ماده نشانه تشكيل، از پس ماه شش ظرف است موظف سازمان عالي شوراي. ) برساند) تصويب به و تهيه را سازمان آرم

يكشنبه روز علني جلسه در تبصره بيست و ماده هشت و بيست بر مشتمل فوق قانوندر و تصويب شوراي‌اسالمي مجلس هشتاد و سيصد و يكهزار ماه آذر يازدهم مورخ

.1380.9.21تاريخ است رسيده نگهبان شوراي تأييد بهكروبي مهدي

53

اسالمیرئیسمجلسشورای

54

بخشششم

متفرقات

مشابه موارد و پرستار با رابطه در شرعی مسئله چند: ) مکارم) الله آیة

. ـ 406سؤال حكم است كرده فوت آن واسطه به بيمار و شده، تزريق بيمارى به آمپولى

است؟ چگونه ذيل صورتهاى در بپردازد، را ديه بايد كه فردى و ضمان، عدم يا ضمان

55

اشتباه. 1 تزريق در ولى گرفته، صورت تزريق و آمپول به آشنا شخص توس�ط تزريق

. است كرده

2. است. گرفته صورت تزريق، و آمپول به آشنا غير توس�طشخص كار اين

3. است. كرده انگارى سهل ليكن و بوده، حاذق طبيب توس�ط تزريق

; )3تا 1جواب: به. برائت اخذ و باشد حاذق هرگاه است طبيب كار مانند كننده تزريق كار

. ) سهل صورت در و است ضامن برائت اخذ بدون و نيست، ضامن كند خاص يا عام طور

. است ضامن f مطلقا حذاقت عدم و انگارى

موارد ـ 407سؤال در كننده تزريق آيا شود، فوت يا عارضه، به منجر آمپول تزريق اگر

است؟ ضامن ذيل

. باشد( پزشك تجويز در اشتباه الف

. ; باشد( نكرده رعايت را تزريقات قواعد ام�ا دارد قانونى مجو�ز كننده تزريق ب

. ; است( كرده رعايت نيز را تزريقات قواعد و دارد قانونى مجو�ز كننده تزريق ج

. ندارد( قانونى مجو�ز كننده تزريق د

. جواب: سوم مورد در است ضامن كننده تزريق دوم مورد در و پزشك او�ل مورد در

; اينكه مگر است ضامن او باشد، كننده تزريق خطاى از ناشى عارضه، يا مرگ چنانچه

خاطر به اگر و باشد، گرفته برائت خود بيماران از عام طور به يا خصوصى طور به f قبال

. كننده تزريق چهارم مورد در و نيست ضامن بوده، بيمار در عادى غير عل�ت و عيب

. است ضامن

است؟ ـ 408سؤال �ب مترت آن بر حكمى چه گردد، عارضه به منجر گرفتن خون اگر

.جواب: است سابق مسأله مانند

56

است ـ 409سؤال ممكن بخش، هر در پرستار يا پزشك توس�ط بهداشت رعايت عدم

. است؟ آور ضمان كارى چنين آيا شود بيمار به زيان و ضرر موجب

انتقال جواب: بيم و كنند، رعايت كمتر پزشكى متعارف و معمول حد� از كه صورتى در

. است ضمان موجب برود، بيمارى

و ـ 410سؤال   كند تجويز بيمارى براى عوضى داروى f اشتباها حاذق طبيب چنانچه

بر وارده خسارت گردد، بيمار متوجه آسيبى و بدهد، بيمار به را دارو همان هم پرستار

كيست؟ عهده

.جواب: است طبيب عهده بر

بيماران ـ 411سؤال ديگر به بيمارى انتقال باعث آندوسكوپى وسايل استريل عدم

است؟.  مى ضامن كسى چه بيفتد �فاقى ات چنين اگر شود

.جواب: است ضامن بوده كار مباشر كه كسى

همجوار ـ 412سؤال شهرستانهاى به بيمار همراه دارند �ت مأموري كه پرستارانى براى

مى اتفاق گاه كنند، مى  سفر اعزام بار ده هفته يك در كه است  افتد ممكن گاه و شوند

. دارد؟ حكمى چه پرستارانى چنين روزه و نماز نشوند اعزام f اصال هفته يك در

هفته جواب: بيشتر مى  اگر اعزام آنها  ها روزه و نماز است، ر مكر� طور به اعزام و شوند

. . است شكسته صورت اين غير در است تمام

خفگى ـ 424سؤال باعث عمل اتاق در پزشكان، يا كاركنان، طرف از دق�تى بى كمى

مى بيمار مرگ f احتماال و خون، فشار افتادن پايين خون، شديد شدن كم آيا.  بيمار، شود

» است؟» واجب افرادى چنين براى امور اين در كردن دق�ت

.جواب: دارد شديد مسئولي�ت امور اين در انگارى سهل

: کند می خطور اذهان به که متدوال سوال چند

57

؟ است االتباع الزم پرستار برای پزشک دستور آیا . و. مهر با و کتبی باید دستور باشد می پزشک خود با دستورات انجام مسئولیت اما بله

. باشد پزشک امضای

؟ چیست پزشک تلفنی یا شفاهی دستور تکلیفشده نوشته شاهد پرستار یک حضور در موظف پرستار توسط دستور مواردی چنین در

رسد می معالج پزشک امضای به فرصت اولین در و

یا عواضشدید ایجاد باعث معالج پزشک تجویز مورد داروی که باشد مطمئن پرستار اگردارد؟ ای وظیفه چه کند می بیمار در مرگ

مسئولیت با ندهد تغییر را خود موضع پزشک اگر ولی دهد می تذکر معالج پزشک به. کند می عملی را دستور پزشک

دستور انجام عوارضشدید از اطمینان حصول با پرستار اگر الذکر اخیر سوال مورد در؟ است مسئول آیا کند انجام از ممانعت پزشک

. است. انتظامی تخلف کار این بله

نماید؟ دارو تجویز به اقدام و کرده استفاده پزشک امضای و مهر از تواند می پرستار آیابا پرستار و است چنین گاها بیمارستانها رویه که آنجا از ولی باشد می جرم کار این خیر

می پزشک خود با مسئولیت مواقعی چنین در کند می استفاده وی مهر از پزشک اجازه. گرفت نادیده نباید را پرستار تخلف اما باشد

بزند؟ دارو تجویز به دست تواند می پرستار ، وقت کمبود و ضرورت صورت در آیابه نیاز صورت در مگر p.r.n خیر

؟ p.r.nتشخیصشرایط است کسی چه بااست پرستار با نیاز این به تشخیص

: گیری نتیجه

مقررات ادغام دانشجویان، صحیح آموزش بیمارستان، اداره در صحیح ریزی برنامه باآموزشی، و اداری مقررات اجرای بر دقیق نظارت درسی، برنامه در قانونی و ای حرفه

اقدامات با رابطه در آنها توجیه و پرستاران قانونی اختیارات و وظایف شرح به توجهمالی و جانی خسارات بروز زمینه توان می بیماران، به خدمات ارائه سازی بهینه و خود

. و روابط ایجاد و سالمت نظام در پرستاران نقش گسترش با همگام داد کاهش رااین متناسب طور به نیز قانون است الزم بیمار با مراقبتی و درمانی مستقیم قرارداد

. نمودن آشنا بشناسد رسمیت به بیمار و پزشک رابطه مانند را مراقبتی و درمانی روابطزمینه این در قانونی درگیری از تواند می ای حرفه رازداری اصول با دانشجویان . رسمی کارشناسان حوزه در رشته این رسمی کارشناسی ایجاد f ضمنا کند پیشگیری

. نماید تسهیل را صنف این تخلفات به دقیق رسیدگی تواند می دادگستریاست : ضروری اصلی شرط چهار تحقق پرستاری قصور اثبات و احراز جهت

خصوصی( : 1 و بخش در کشیک ، صورت هر به بیمار از پرستاری قبول بمحض وظیفهمسئولیت این که میگردد برقرار وظیفه این وجه دریافت قبال در یا رایگان ، منزل در

58

پرونده . دقیق بررسی به نیاز بخش این اثبات است بدیهی باشد نسبی یا کامل تواند می . به توجه با داشت خواهد موظف شیفت برنبمه و پرستاری خدمات دفتر گزارش ، ها

آمار اساس بر بیمارستانی شیفتهای تعویض فاصل حد در پرستاری خطاهای اکثر بروزصورت مشکل با معموال وی عملکرد بررسی و بیمار قبال در موظف فرد تعیین موجود

میگیرد.

2) . داده : توضیح که همانگونه باشد می وظیفه انجام در انگاری سهل یا کوتاهی تخطیرعایت عدم ، مهارت عدم ، احتیاطی بی ، مباالتی بی شکل چهار در خطا شداین

. گردد می ارزیابی اساس همین بر نیز حقوقی آراء در که یابد می بروز دولتی نظاماتو تعیین پرستاری علم در آن استانداردهای تعریف و افراد وظایف حدود نمودن مشخصو احراز در کافی دقت با بایستی قصور و خطا از پرستاری اقدامات عوارض تفکیک

. گیرد صورت تخطی اثبات

در( : 3 توانایی و بیمار به روحی یا جسمی صدمه بروز صورت در روانی یا آسیبجسمیقصور توان می را آن ایجاد در شده انجام عمل آسیب این دقیق حدود نمودن مشخص

... . و جسمانی ضعف ، سرگیجه ، گذرا درد سر همچون مواردی است بدیهی نمود تلقیشکایت یک حد در نشود مشخص آن کننده ایجاد دقیق تولوژی پا تا که هستند هایی واژه

. نمود استفاده آن قصور اثبات در توان نمی و گردیده تلقی

ادعای( : 4 مورد آسیب با شده انجام خطای بین ارتباط اثبات آسیب و خطا بین ارتباطآن علمی و کارشناسانه بررسی و نمیگیرد صورت راحتی به موارد برخی در بیمار

از : بعد یکسال کمر دیسک بروز و سرین ناحیه در استریل غیر تزریق مثال است ضروری. گردد تلقی ای شده پذیرفته عارضه علمی نظر از نمیتواند تزریق

در قانونی پزشکی سازمان در پرستاری قصور های پرونده ترین شایع از مواردی ذکر. بود خواهد مقید خدمات دقیق ارائه و فوق توضیحات بیشتر شدن روشن

پزشک( نظر کسب بدون دارو تزریق یا تجویز الفگردد( محیطی اعصاب آسیب باعث که محلی یا و شریان در دارو تزریق ب

طوالنی( مدت به وریدی کاتتر تعبیه جبخصوصکودکان( بیماران با رفتلری بد یا تهدید دمجاز( غیر صورت به جنین سقط در همکاری چ

اتانازی( ) ( بیمار زندگی به دادن پایان مآنها( اسرار افشای و بیمار پرونده در دستکاری و

اورژانس( جویان مدد به کمک از خودداری ز

دادن قرار هدف با و داسوز و مومن همکارانی از برخورداری با کشور پرستاری جامعهخواهد دنبال به را متعال خداوند رضایت که جویان مدد و بیماران به صادقانه خدمات

و دنیا روز استاندارد علمی و فنی موازین مطابق حق ذات از استعانت با و داشتجامعه به را خطا و قصور از مبرا عملکردی توانند می کشوری قوانین و ضوابط مطابق

. نمایند ارائه

 

59

مآخذ : و منابع

: / / ، حقوقی تهران محاکم صالحیت و پزشکی جرایم محمود 1382عباسی،

/ علیرمایی نسرین گردآوری و تالیف پرستار و سالمی، : –قانون 1381تهران

فصلنامه / قانونی پزشکی علمی مجله

دوم / جلد پزشکی حقوق مقاالت مجموعه محمود حیان –عباسی، انتشارات ، تهران1376

ویژه / آموزشی و درمانی بهداشتی مقررات و قوانین کامل مجموعه غالمرضا ، آجرلوبهار ، حیان انتشارات تهران ، 1376پزشکی

انیشتین / انتشارات ، تهران ، قانونی پزشکی فرامرز ، 1374گودرزی

اول / جلد پزشکی حقوق مقاالت مجموعه محمود موسسه –عباسی، انتشارات ، تهرانحیان انتشاراتی 1376فرهنگی

/ ، کبیر امیر انتشارات ، تهران ، عمید فارسی فرهنگ حسن ، 1363عمید

اسالمی مجازات قانون

/ ، دانش گنج انتشارات ، تهران ، پزشکی حقوق شیرین ، 1372عباسی

http://www.LMO.org.ir.IJLM

http://poshtibani.ino.ir

http://www.makaremshirazi.org

http://www.akhlaghpezeshki.com

http://www.karaj-no.com

www.ino.irhttp//:

60

www.medicallaw.ir

http://www.pezeshki.net

61