37
یس ی و ن ده ی ک چ اب ی ک لاصه چ اول ل ص ف ی س ی و ن ده ی ک چ ه چ خ ی ار ت ی در خ ی م ط + ه خ +ه ب+ ادی ک ی+ س ی ا ت ی5 س ج سی ی را ف ردد. گ ی م ار ی ت ن ا ی س ا ه ادوار ت ی ب س ی و ن ه د ی ک چ خ ی ار ته+ ک ت+ س رده ا ک ارهF اش ت س ده ا ردت گ فF ش ک خ ی س م لاد ی م ل ار ی ق اره دوم ز ه ه وط ب ن ر م5 ن ی ر ه لن ا5 نZ ی ب اب+ لاع ط ه ا + ی ه ت ا+ ه ده + ی ک چ5 ن ی ا ار دف+ ی ه کل ور+ ط ه + . ب ت+ س وده ا + ن ا+ ه تh راه ا+ م ه ده + ی ک چ ه یl بF + ش ی لت ا+ مطp ک + ب ده ار + ی ک چ هr + ی ق ه رr + ی ق . ر ت+ س وده ا + ن5 نh ی ا ن وا خ ار + ا ت + و ت جr ی س ج ت ل و ه س وp ل مدرک صره ا ا ده درت رF ش قل+ م عا5 ن ی ر ت+ م ه م د. + ردت گ ل ب د + ی ی اب+ لاع طعه ا اF + ی اش مو+ م ع م ت+ س شیp ک ب ه ی ب ص صاr ت ج ی ا ط ا ی ی له ار ی س و ود. ن م ه د ف ه5 رن ف سه در ی را ف وم ل ع ی م کادh ل ا ب د ی ی ر و تZ ی غ ت5 ن ی ا ه در+ ود ک + ن س ی کاو+ وم اس+ م ع خ ط+ س در اب+ لاع طعه ا اF + رای اش + ب ده + ی ک چ ه ادواری ربF + ش ی5 ن ی ی+ س خ ی د.F ش اب س چ ی ار ت1

lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

خالصه کتاب چکیده نویسی

فصل اولتاریخچه چکیده نویسی

تاریخ چکیدهنویسی به ادوار باستانی باز میگردد. فرانسیس ج .وی��تی اسنادی که به خط میخی در بین النهرین مرب��وط ب��ه ه��زاره دوم قب��ل از میالد مسیح کشف گردیده است اش��اره ک��رده اس��ت ک��ه مط��البی ش��بیه چکیده همراه آنها بوده است. به طور کلی ه��دف از این چکی��ده ه��ا تهی��ه اطالعات فشرده درباره اصل مدرک و سهولت جس��تجو ی��ا ب��ازخوانی آن بوده است. رفته رفته چکیده از ی�ک وس�یله ارتب�اطی اختصاص�ی ب�ه ی�ک سیستم عمومی اشاعه اطالعات تبدیل گردید. مهمترین عام��ل این تغی��یر

و تبدیل آکادمی علوم فرانسه در قرن هفدهم بود. نخستین نشریه ادواری چکیده برای اشاعه اطالعات در سطح عم��وم

اسکاونس بود که در پاریس چاپ شد. در قرن هجدهم بتدریج مجالت چکی��ده در آلم��ان و در نیم��ه این ق��رن در انگلستان ظاهر شدند. این قرن قرن انتشار مجالت علمی ب��ود. ق��رن ن��وزدهم را نقط��ه آغ��از انتش��ار مجالت تخصص��ی دانس��ت آغ��از گ��رایش

گ��رایش ب��ه ط��رف تع��داد بیش��تر و20تخصص��ی ش��دن عل��وم. در ق��رن تخصصی شدن مجالت چکیده ها و

نمایه ها ادامه ی��افت و هم اکن��ون در ح��دود بیش از ه��زار عن��وان چکی��ده نامه و نمایه نامه در سراسر جهان منتشر شد که فدراس��یون بین المللی دکومانتاسیون و فدراسیون ملی خدمات چکی��ده نویس��ی و نمای��ه س��ازی ایاالت متحده آمریکا مسئولیت تهیه لیستی از این چکیده نامه ه��او نمای��ه نامه ها را به عهده گرفتن��د. بس��یاری از س��ازمان ه��ا ب��رای تهی��ه خ��دمات ج��امع ت��ر و س��هولت جس��تجو از ک��امپیوتر اس��تفاده می کنن��د از جمل��ه

1

Page 2: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

مهمترین چیکده نامه ها و نمایه نامه ها چکیده نامه شیمی، فیزیک، علوم زیستی و نمایه نامه های مهندسی و پزشکی می باشند. با رش��د ف��راوان خدمات چکیده نویس��ی و نمای��ه س��ازی نی��از تهی��ه اس��تانداردهای ب��ود ک��ه شورای بین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عه��ده دارد. ازمهمترین این استانداردها می توان به استاندارد کدگ��ذاری عن��وان مجالت، عنوان اختصاصی مجالت، لیست اختصارات در زب��ان انگلیس��ی ،

چیکده نویسی ، نمایه سازی و مراجع کتابشناختی نام برد.فصل دوم

چکیده و موارد استفاده آن . اس��تخراج2. مختص��ر ب��ودن1 ویژگیهای اساس��ی چکی��ده عبارتن��د از

. حاوی اطالعات مهم و تازه باشد.3بطور صحیح از محتوی مدرکتفاوت چکیده و خالصه و کوتاه نوشته ها

تفاوت چکیده و خالصه در آن است که چکیده اصل مدرک و س��ند را بطور فشرده و به اجمال ب�ا حف�ظ ارک�ان مهم پی��ام موج�ود در آن آورده میشود ولی در خالص��ه ب��ه ذک��ر نک��اتی از متن اص��لی و ی��ادآوری عن��اوین اصلی با ارجاع و تشویق خواننده به متن اصلی می��پردازد. چکی��ده زم��انی قابل قبول است که خواننده درباره موض��وع اطالع��اتی دارد ام��ا فرص��ت کافی برای مطالعه دقیق اصل مدرک را ن��دارد. از ان��واع کوت��اه نوش��تهها

. گزارم��ان ک��ه ب��ه شناس��ه ی��ک کت��اب در ی��ک فهرس��ت ی��ا1می توان ب��ه کتابشناسی نوشته می شود و کتاب را توصیف میکند و جزئیات، ح��دود و

. برگزی�ده مط��الب ی�ا برهیخت��ه2هدف و سایر مشخصات را بیان می کند . خالص��ه3که شامل قسمت یا قسمتهای کلمه به کلمه ی��ک م��درک است

که به بیان مجدد و کوتاه یافتهها و نتایج اصلی یک مدرک است که معموال .تلخیص که به شکل خالصه شده ی��ک اث��ر اطالق4درانتهای مدرک می آید

. رئوس مطالب هم نوعی خالصه اجم��الی اس��ت ک��ه از نک��ات5می گردد .6عمده یک اثر که برای مشاوره و مراجع��ه س��ریع، تنظیم ش��ده باش��د.

Paraphraseشرحی است که بر یک ایده مبهم در ی��ک م��درک نوش��ته می

2

Page 3: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

شود و یا در ترجمه وقتی واژه برای خوانن��د مبهم اس��ت م��ترجم از خ��ودشرحی بر آن می نویسد تا از ابهام آن بکاهد.

اهداف چکیده: . چکی��ده و1 بطور کلی هد فها و موارد استفاده چکیده ه��ا عبارتن��د از

. چیک��ده3. ص��رفه ج��ویی در وقت2افزایش خدمات آگاهی رسانی جاری. چکیده ها و سهولت انتخاب.4ها و غلبه بر مانع زبان

فصل سوم عنوان و میزان سازگاری آن با محتویات مقاالت فارسی

در خصوص عنوان و سازگاری آن ب��ا محت��وی مق��االت پ��ژوهش ه��ای متعددی انجام پذیرفته که نت�ابج تحقیق�ات نش�ان دهن�ده آن اس�ت ک�ه در رش��ته عل��وم ف��نی و مهندس��ی، کش��اورزی، پزش��کی عن��وان مق��االت ب��ا

محتوای مقاله سازگاری بشتری نسب به علوم انسانی دارد.فصل چهارم

انتخاب مدارک برای چکیده نویسی تعاریف مختلفی از اسناد و مدارک در حوزه های مختلف عل�وم ارائ�ه شده است : تعریف سند از نظر لغوی شامل تکیه گاه، آنچ��ه پش��ت ب��دو دهند، آنچه که قابل اعتماد باشد، نوشته ای که قابل استناد باشد و مهر و امضای قاضی و حکم و فرمان پادشاهی و چک و دست نوشته و مکتوبی

که بدان، اختیار شغل و ملکی را به کس بدهند، می باشد. سند از دیدگاه حقوقی به مع��نی طری��ق متن اس��ت و منظ��ور از متن حدیث است. از دیدگاه قانون مدنی سند عبارت اس��ت از ه��ر نوش��ته ای که در مقام دعوی یا دفاع قابل باشد. از نظر قوانین م��الی بودج��ه دولت سندی است که معامالت دخل و خرج مملکتی، برای م��دت معی��نی در آن

3

Page 4: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

پیش بینی و تثبیت می گردد. مدت مزب��ور را س��ند مالی��ه گوین��د. س��ند از دیدگاه حسابداری شامل هر نوشته ای که ذمه سازمان یا شخص حقیقی یا حقوقی را، که به نح��وی ب��ا س��ازمان ط��رف حس��اب و معامل��ه اس��ت؛ مشغول یا بری نماید یا مبین پرداخت وجهی جهت خرید کاال یا خ��دمات و یا حاکی از انعقاد قرارداد یا وقوع عقدی باشد و یا از آثار ناشی از حقوق خاصی، حک�ایت نمای�د، ب�ه ش�رط وج�ود اهلیت و دارا ب�ودن امض�ا مج�از الزم، برای رسیدن به یکی از مقاص�د س�ند محس�وب می ش��ود. س�ند در قانون اسناد ملی ایران شامل کیه اوراق، مراسالت، دفاتر و پرونده ها و ...و سایر اسنادی است که در دستگاه های دولتی تهیه شده و ب��ه لح��اظ اداری، مالی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی ارزش نگه��داری داش��ته باش�د. سند از دیدگاه کتاب��داری ه��ر ن��وع نوش��ته خطی، چ��اپی، عکس��ی و ی��ا ب��ه صورت های دیگر و هر شیئی مادی را که بتوان از محت��وای آن اطالع��ات بدس��ت آورد دب��یزه ی��ا م��درک گوین��د. بط��ور کلی س��ند عب��ارت اس��ت از اطالعات مضبوط اعم از نوشتاری، دیداری، شنیداری که توسط اشخاص

ایجاد شده و دارای ارزش نگهداری باشد.حقیقی یا حقوقی انواع سند به لحاظ زمانی شامل سندجاری، سند نیمه ج��اری و س��ند

راکد تقسیم می شود. به لحاظ ارزش��ی س��ند ب��ه ارزش اولی��ه، ارزش ثانوی��ه تقس��یم بن��دی می شود. انواع سند به لحاظ حیث اعتبار قانونی به سند رسمی و سند عادی تقسیم می شود. و از نظر حساسیت به اسناد عادی، محرمان��ه، س��ری وبکلی سری تقسیم می شود. انواع سند از نظر محتوی و موضوع شامل

. اس��ناد علمی و3. اسناد مالی 2. اسناد اداری)کوتاه مدت، بلند مدت( 1. اسناد قانونی 4فنی

.9. اسناد نظ��امی 8. اسناد سیاسی 7. اسناد فرهنگی6. اسناد تاریخی 5اسناد اقتصادی- عمرانی تقسیم می شوند.

انتخاب مدارک برای چکید نویسی

4

Page 5: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

مدارکی که ارزش چکیده کردن دارند شامل م��دارک م��ورد اس��تفاده کننده فراوان، مدارکی که زمینه تازه ای از یک کوش��ش ی��ا تحقی��ق را در بردارند، گ��زارش ه��ای نه��ایی ی��ا س��ایر گ��زارش ه��ایی ک��ه ب��ا ی��ک روش شناسی معتبر پشتیبانی شده اند، مدارکی که حاوی اطالعاتی هستند ک��ه دسترسی به آنها دشوار است، مدارکی که حاوی اطالعات ت��ازه و مهم و پیش��رفته هس��تند، اطالع��ات من��درج در من��ابع ش��ناخته ش��ده و موث��ق و م��دارکی من��ابعی همانن��د مجالت ی��ا گ��زارش ه��ای منتش��ر ش��ده توس��ط

سازمان های معین، می شود. اولین مرحله در کار تهیه مدارک تعیین زمینه های موض��وعی م��دارک مورد نیاز می باشد در مرحله بع��د انتخ��اب ص��ورت می گ��یرد ک��ه از مهم

ترین وظایف بخش مدیریت اسناد و اطالعات می باشد. از مهم ترین ابزارهای انتخاب مدارک می توان به کتابشناس��ی ه��ا، فهرس��ت انتش�ارات، من�ابع نق��د و بررس��ی، نمایش�گاه ه��ا، این��ترنت، راهنم��ای پایگ��اه ه��ای اطالع��اتی اش��اره ک��رد. روش انتخ��اب در بخش مدیریت اسناد و اطالعات ب��ر پای��ه روش انتخ��اب انف��رادی، موض��وعی، و انتخاب منابع در شرایط خاص می باشد. سیاست های انتخ��اب براس��اس اهداف مرکز و واحدهای تابعه آن جامعه استفاده کننده، مجموعه س��ازی

و عمق آن، زبان منابع اطالعاتی و سطح آن می بایست تعیین شود.فصل پنجم

روش های چکیده نویسی برای تهیه چکیده پنج مرحله مج��زا پیش��نهاد می ش��ود در مرحل��ه اول

مدرک را به درستی می خوانیم تا درک درستی از محتوای آن بدس��ت آوریم اک��ثر نک��ات مهم در پاراگراف های آخر نهفته اند پارگرافهای ابت��دایی اغلب ب��ه جهت ی��ابی چکی��ده ن��ویس کم��ک می کنن��د در مرحل��ه دوم از نک��ات مهم و اص��لی یادداشت برداری میکنیم. در مرحله سوم به تهیه پیش نویس خام چکیده از یادداشت های ثبت شده در مرحله دوم می پردازیم در مرحل��ه چه��ارم

5

Page 6: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

پیش ن�ویس چکی�ده را ب�رای نقط�ه گ��ذاری، امالی کلم�ات ض��بط ص�حیح مطالب ح��ذف و تلخیص کن��ترل می ک��نیم. ض��بط ص��حیح مط��الب در این مرحله بسیار مهم است و درمرحل��ه پنجم چکی��ده نه��ایی را می نویس��یم. در زمینه تهیه چکیده باید توجه خاصی به موضوعات نظری بعمل آید زیرا

درک مطالب نظری معموال مشکل تر از مط��الب تج��ربی اس��ت. ب��ه ط��ورکلی ی��ک متن چکی��ده بای��د موارد کلی ذی��ل را رع��ایت نمای��د:افکاروعقای��د شخص��ی نبای��د در چکی��ده دخالت داده شود در صورتی که نوشته ای دارای تص��ویر ی��ا ح��دول باش��د باید در پایان چکیده به آن اشاره شود. توضیحات کلی در صورت نی��از در قسمت آخر بیان گردد؛ به ش��کل نس��بی موض��وعات مس��تقل از هم ج��دا گردد. مطالب نظری از تج��ربی ج��دا ش��ود از زب��ان مح��اوره ای اس��تفاده

گرددو از اختصارات مورد قبول استفاده شود .

طول چکیده بطور کلی طول یا حجم چکیده نباید از یک دهم ی��ا ی��ک بیس��تم ط��ول نوشته مدرک تج��اوز کن��د. ع��واملی ک��ه ب��ر ط��ول چکی��ده اث��رمی گذارن��د عبارتن��د از ط��ول مت��نی ک�ه چکی��ده می ش��ود؛ پیچی��دگی موض�وع و تن��وع موضوع ؛ اهمیت متن برای سازمانی که چکیده را تهیه میکند ؛ دس��ترس

پذیری موضوع ؛ هزینه و هدف.سبک و محتوای چکیده

سبک و محتوا چکیده با توجه به سه عامل ماهیت اصل مدرک،تخمین تعداد استفاده کنندگان و منافع س��ازمان چکی��ده ن��ویس ط��رح ری��زی می شود. در عامل اصل مدرک باید به طول و دامنه مدرک؛ موضوع م��درک؛ زیان مدرک و سبک و تأکیدهای مولف مدرک توجه شود. در عامل تخمین تعداد استفاده کنندگان باید به نیازهای مراجعان و عالق��ه آنه��ا توج��ه ک��رد همچنین چکیده هایی که ب��رای نوش��ته ه��ای ردی��ف اول ط��رح ری��زی می

6

Page 7: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

شوند بس��یار کوت�اه ت�ر از نش�ریاتی ک��ه ب�رای نش�ریات چکی��ده تهی��ه می شوند. در عامل سوم با توجه به منافع سازمان چکیده ن�ویس ب�ه وی�ژگی ه��ای چکی��ده ن�ویس، وقت و عالی�ق آنه�ا و اعتب��ار ، رهنموده��ای داخلی و رهنمودهای که به وسیله سازمانهای خ��ارجی راج��ع ب�ه مح��دودیت ط��ول، محتوا و انشای درست چکی��ده ه��ا وض��ع می ش��ود و تقاض��ای واح��دهای

آماده سازی و پردازش کامپیوتری چکیده ها و نمایه ها توجه کرد.نکاتی چند درباره سبک و محتوای چکیده

یک چکیده اغلب با یک جمله عنوانی یا جمل��ه راهنم��ا آغ��از می ش��ود. چکیده نویس باید در برابر وسوسه استفاده از جمالت ط��والنی مق��اومت کند. تمام چکیده ها به استثنای چکیده بلند بای��ددر ی��ک پ��اراگراف خالص��ه ش�ود.از بک�ار ب�ردن کلم�ات مبهم و اص�طالحاتی ک��ه معن�ای آنه�ا روش�ن نیست باید اجتناب کرد. در مختصر کردن مطالب از بک��ار ب��ردن عب��ارات زائد اجتناب کنی��د. محت��وای چکی��ده بای��د انعک��اس محت��وای اص��ل م��درک

باشد. نکاتی که باید در ذکر جنب::ه ه::ای مختل::ف محت::وا ب::ه آن توج::ه

نمود: نکاتی که بای��د در ذک��ر جنب��ه ه��ای مختل��ف محت��وا ب��ه آن توج��ه نم��ود

. اهداف اصلی و دامنه تحقیق یا دالی��ل نگ��ارش م��درک مگ��ر1عبارتند از . روش ها را ت��ا درج��ه ای توص��یف2اینکه از عنوان مدرک آشکار باشند.

. یافت��ه ه��ا و نت��ایج بای��د ب��ه3کنید که برای درک مطالب ضروری اس��ت. روشنی ارائه شوند و یافته های قطعی را تا حد امکان به طور مختصر و

آگاهگر توصیف کنید و یافته های ضمنی را با توجه به اینکه چگونه به هدف پژوهش مرب��وط می شوند یا در تهیه مدرک به کار رفته اند توصیف کنید.یافته ه��ا و اطالع��اتی را که بر فرع بر مقصود اصلی مدرک اما دارای ارزش خ��ارجی از ح��وزه اصلی هستند را ذکر کنید. هر چیزی را که دانش عمومی نس��بت ب��ه آنه��ا

بصیرت دارد باید حذف کنیم .

7

Page 8: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

سبک نگارش چکیده های فارسی جمله های چکیده باید خبری باشند؛ جمله ه��ا بای��د س��اده باش��ند و در

نوشتن چکیده از کلمه ها و اصطالحاتی باید استفاده کرد که مطلب را راحت و آسان و در عین حال رسا و گویا بیان کند. در نوشتن چکیده بای��د از جمل��ه پ��ردازی و انشای منشیانه نوشتن شدیداً احتراز کرد. چکیده باید ش��امل کلم��ه ه��ا و اصطالحات فنی و علمی و متن اصلی باش��د. جمل��ه ه��ا بای��د ت��ا آنج��ا ک��ه ممکن است کوتاه باشند. از وجه وصفی ت��ا آنج��ا ک��ه ممکن اس��ت کم��تر استفاده شود. از اضافه کردن چند کلم��ه ب��ه هم اگ��ر مطلب را پیچی��ده و نامفهوم کند باید پرهیز کرد.در نوشتن جلمه ها باید هرچه ممکن است از آوردن کلمه های اضافی پرهیز کرد و در چکیده الزم نیست سبک نگارش

متن اصلی حفظ شود.فصل ششم انواع چکیده

(informative abstractچکیده تمام نما ) چکیده تمام نما، هر قدر ک��ه ممکن اس��ت کمیت و کیفیت اطالع��ات موجود در یک مدرک را ارائه می نماید. این ن�وع چکی��ده جانش��ین م��درک عمل می کند و فشرده ای از بحثهای اساسی و یافته های اصل مدرک را ارائه می دهد. چکیده تمام نما طوالنی تر از سایر چکیده ها است. ب��رای

کلم��ه و250 ت��ا 100گزارش��های کوت��اه و ی��ا مق��االت مجالت ح��دود کلمه مناسب تر است.500گزارشهای مفصل و رساله ها چکیده های تا

برای توصیف متون تجربی و مدارکی که روی ی��ک موض��وع تمرک��ز یافت��ه اند؛ نوشتن چکیده های تمام نم��ا مطلوب��تر از چکی��ده راهنماس��ت. بط��ور کلی چکیده تمام نم��ا ک��املترین ن��وع چکی��ده و از نظ��ر تهی��ه مش��کلترین آنهاست و از نظر هزینه ن��یز پرهزین��ه ت��ر از ان��واع دیگ��ر چیک��ده هاس��ت،

کلمه است.250 تا 150جمله های آن خبری و بطور متوسط شامل (indicative abstractچکیده راهنما )

8

Page 9: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

چکیده راهنما بیشتر برای نشان دادن مقاالت بحث و بررسی، کتابه��ا و در بعضی شرایط، خالصه مذاکرات کنفرانسها، گزارشهای بدون نت��ایج، مقاله نامه ها و کتابشناسیها، بکار می رود. این نوع چکیده ه��ا بیش��تر ب��ر محت��وای مقال��ه داللت دارن��د و ش��امل مط��البی کلی درب��اره ی��ک م��درک است. در این ن��وع چکی��ده ه��ا عب��ارات » بحث ش��ده اس��ت«، » بررس��ی شده است« فراوان به چشم می خورد. صرفنظر از هزینه ه��ا در بیش��تر موارد چکیده تمام نما، بر چکیده راهنما ارجحیت دارد ولی به دالیل تهی��ه سریع و آسان و کم هزینه معمول ترین نوع چکیده است. جمله ه��ای این

کلم��ه150 ت��ا 75چکیده جمله های توصیفی و ط��ول آن بط��ور متوس��ط می باشد.

(indicative-informative abstractچکیده تمام نما- راهنما) این نوع چکیده معمولتر از چیکده تمام نما و چکی��ده راهنم��ای محض است. استفاده از این سبک وق��تی م��وثر اس��ت ک��ه بت��وان ب��ا آن ح��داکثر

اطالعات را در حداقل حجم انتقال داد.(critical abstractچکیده انتقادی)

این نوع چکیده نه تنها به محتوای مدرک را توصیف می کند؛ بلک��ه ب��ه ارزیابی آن نیز می پ��ردازد. این ن��وع چکی��ده ه��ا نق��اط ض��عف م��درک را، بدون در نظر گرفتن عالی��ق چکی��ده ن��ویس، مش��خص می کنن��د. این ن��وع چکیده ها نه تنها به چکیده نویس ماهر نی��از دارن��د بلک��ه مس��تلزم احاط��ه

کامل بر موضوع می باشد.(slanted abstractچیکده سوگرفته )

این نوع چکیده ممکن است چکیده تمام نما، راهنما ی��ا انتق��ادی باش��د که در جهت عالیق خواننده، تهیه می شود. این ن��وع چکی��د ه��ا ب��ه چیک��ده های وظیفه گرا نزدیکترند. چکیده وظیفه گرا، چکیده ای است که توسط خدمات چکیده نویس وظیفه گرا و یا بر اساس سفارش و ک��اربرد آن در شاخه معینی از علوم تهیه می شود. این نوع چکیده ه��ا از جه��تی ن�یز ب��ه

9

Page 10: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

چکیده یافته گرا نزدیک است و ب��ه نت��ایج و یافت��ه ه��ای ی��ک تحقی��ق تأکی��ددارد.

(abstract autoچکیده ماشینی) این چکیده ها به کمک رایان��ه و ب��ر اس��اس روش��های آم��اری تهی��ه می شود. این نوع چکیده مجموعه ای از جمله های ویژه ای است که در ی��ک

نوشته عینا وجود دارند.(telegraphic- style abstractچکیده تلگرافی)

در این نوع چکیده، کلمه های دس��توری مانن��د: ح��روف اض��افه، اس��م های اشاره و .. و گاهی حتی فعل ها را حذف می کنند. تعداد کلم��ه ه��ای

کلم�ه اس��ت. هزین��ه ه��ای تهی��ه این ن��وع125 ت�ا 75این نوع چکی��ده بین چکیده از چکیده های دیگر بیش��تر اس��ت. منظ��ور اص��لی از تهی��ه چکی��ده تلگ��رافی، مناس��ب ب��ودن آن ب��رای ک��اربرد در ک��امپیوتر و دادن و گ��رفتن اطالعات از آنهاست. همچنین برای تهیه فهرست این نوع چکی��دها بس��یار

مناسبند.(indicative statementگفته راهنما )

این نوع چکیده در مجله های چکیده خیلی فنی که شامل چکیده های تمام نمای مفصلی هستند، قبل از چکیده های تمام نما می آی��دو در چن��د

کلمه خواننده را با محتوای چکیده تمام نما آشنا می کند.(author abstractچکیده مولف )

چکیده ایست که توسط نویسنده مدرک ک�ه ب�ر موض�وع احاط��ه دارد تهیه می شود و همزمان و همراه با اصل مدرک، چاپ می شود. این نوع چکیده شکل ساده تر مطلب است و تغییر و اص��الح آن ب�رای موسس�ات خدمات چکیده نویس��ی راحت ت�ر اس�ت. این ن�وع چکی��ده ه��ا را تنه�ا می توان بعنوان درآمدی بر اصل مطلب دانس��ت و بای��د آنه��ا را بط��ور کام��ل

کنترل و ویرایش کرد.

10

Page 11: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

statisticalاز انواع دیگر چکیده ه��ا میت��وان ب��ه چکی��ده آم��اری ) abstract) اشاره کرد که چکی��ده آم�اری، ج��دولی و ع��ددی وس��یله ای هس�تند ب�رای

(highlight abstractخالصه کردن داده های عددی. چکیده نکات برجسته ) که به منظور جلب توجه خوانن��ده ب��ه ی��ک مقال��ه و ب��رانگیختن اش��تیاق او

( کهtitular abstractبرای خواندن مطلب تهیه می شود. چکیده عنوانی ) همان عنوان است که نویسنده به نوش��ته خ��ود می ده��د این ن��وع چکی��ده هنگامی سودمند است که عنوان اصلی برای نشان دادن محتوای نوش��ته کافی باشد و نیز خود نوشته و نوع اطالعی که در آن آمده اقتضای چ��نین

( کهnotation of content titleاجمالی را داشته باشد. عنوان محتوی نما ) اگر عنوان نوشته به اندازه کافی نشان دهنده مط��الب من��درج در نوش��ته نباشد؛ عنوان کاملتری برای آن می نویسند که در ض��من ش��امل تم�ام ی�ا اغلب لغته��ای فهرس��ت آن نوش��ته باش��د و ک��ار فهرس��ت نویس��ان را هم

(، چیکده کد شده )annotated abstractآسان می کند. چکیده گزاره ایی )encoded abstract( و کلید واژه )key words.اشاره کرد )

دستور نوشتن انواع چکیده ها چکیده تمام نم��ا معم��وال از مقال��ه ه��ایی تهی��ه می ش��ود ک��ه موض��وع واحدی داشته باشند. در تهیه این نوع چکیده ها ابت��دا مقال��ه یکب��ار و اگ��ر الزم باشد چن��دین ب��ار ب��ا دقت خوان��ده ش��ود و موض��وع اص��لی مقال��ه از موضوعات فرعی جدا گردد. اولین جمله چکیده باید اصل موضوع مقال��ه

را بیان کند. ارقام و آمار مهم و الزم حتما ذکر شود. اگر مقاله شامل موضوعات مختلفی بوده که معموال نوعی وابس��تگی ب��ا هم دارند در این صورت از آن باید چکیده راهنما تهیه شود که برای تهی��ه

طبق چکیده تمام نما عمل می شود.

11

Page 12: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

فصل هفتمچکیده انواع مدارک

نقد و بررسی ها برای نقد و بررسی ها چکی��ده راهنم��ا ک��ه مح��دوده و عم��ق موض��وع

مورد بررسی را تعریف می کند پیشنهاد می شود. در چکیده کردن یک نقد باید کوش��ش نم��ود ت��ا به اهداف نقد، منابع استفاده شده برای پشتیبانی محت��وا و نت��ایج بدس��ت

آمده از محتوا منعکس شود.کتابشناسی ها

برای کتابشناسی ها بهتر است از چکیده راهنما استفاده کرد. چکیده یک کتابشناسی شامل ن��وع کتابشناس��ی، مشخص��ات نویس��نده، ت��رتیب و تنظیم کتابشناسی، ترتیب نمایه، موضوع یا موضوعات کتابشناسی، منابع

نوشته ها و محدوده زمانی تحت پوشش می شود.تک نگاشت ها و خالصه مذاکرات کنفرانس ها

تک نگاشتها و خالصه م��ذاکرات کنفرانس��ها ممکن اس��ت بعن��وان ی��ک مدرک واحد و یا مجموعه ای از مطالب و بررسی های جداگان��ه ای تلقی شود؛ در آن صورت اگر بعنوان یک مدرک واحد تلقی ش��وند، ی��ک چکی��ده راهنما برای آنها کافی اس��ت. در غ��یر این ص��ورت بای��د ب��رای ه��ر ی��ک از

مطالب و نوشته ها، یک چکیده راهنمای جداگانه تهیه گردد.پروانه های نوآوری

چکیده یک پروانه نوآوری بیان خالصه ای از افشای یک پروانه و تأکید بر اینکه یک اختراع جدید است. سازمانهای چکیده نویسی بیشتر به جنب��ه

های فنی پروانه های نوآوری اهمیت

12

Page 13: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

می دهند تا جنبه های حقوقی آنها. چکی��ده ی��ک پروان��ه ن��وآوری نوع��اً ی��کچکیده تمام نما است.

مقاالت روزنامه، نامه هاو مطالب خبری چکیده کردن این مطالب هم از نظر انتخاب آنها برای چکیده نویس��ی و هم از نظر محت��وا ب��ا مش��کالتی هم��راه اس��ت. چ��نین م��دارکی از نظ��ر محتوا خیلی فشرده هستند. چکیده چنین مدارکی، باید روی نحوه انتش��ار و اطالعاتی که از طریق عنوان منتقل می کنند؛ متمرک��ز گردن��د. چکی��ده کوتاه عموماً برای چنین مدارکی مناسبتر است. روش های موثرتری ن��یز برای معرفی اینچنین منابعی وجود دارد. می توان این منابع را ب��دون هیچ تغی��یر و ی��ا اص��الحی در متن نوش��ته، عین متن منتق��ل و گفت��ه ش��ود و ی��ا باتوجه به ظرافت کار خبر و اطالع رسانی با رعایت موارد ذی��ل را انج��ام

داد:پیام را صریح منتقل کنید•بدیهیات را ننویسید•مطالب تکراری ننویسد•به نگارش نقل قول های غیرمستقیم توجه کنید•زواید را حذف کنید• خالصه نویسی بر مبنای سبک هرم وارونه و قرار گرفتن مهم ت��رین•

قس��مت خ��بر در ابت��دای متن و پس از آن مط��الب ب��ه ت��رتیب اهمیت ب��هصورت پارگراف های مستقل تنظیم شوند.

فصل هشتمرده بندی و نمایه سازی چکیده ها

تعریف نمایه سازی

13

Page 14: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

نمایه سازی عبارتست از ثبت محتوای اطالعاتی م��دارک ب��ا اس��تفاده از روش های گوناگون به منظور سازمان دادن اطالعات به قصد سهولت

بازیابی.

دالیل تهیه نمایه ایجاد مراکز علمی و پژوهشی موجب گسترش فعالیتهای علمی شده است از طرف دیگر در هر پژوهش علمی، باید در وهله اول مطمئن شد که چنین فعالیتی در گذش��ته در زمین��ه م��وردنظر انج��ام نگرفت��ه در وهل��ه دوم از کلیه فعالیت هایی ک��ه می توان��د در این زمین��ه م��وثر واق��ع ش��ود؛ اس��تفاده گ��ردد. بن��ابراین اطالع از وج��ود م��دارک علمی در زمین��ه ه��ای گوناگون و آگاهی از محتوای اطالعاتی آنها را، می ت��وان یکی از عوام��ل مهم پیشرفت های پژوهشی دانست. این فعالیت ه��ا ت��ا ح��دود زی��ادی در قلمرو نمایه سازی قرار می گیرد. از سوی دیگر، چکیده های بدون نمایه بسرعت ارزش خود را از دس��ت می دهن��د. ب��دون نمای��ه، جس��تجو ب��رای

چکیده مشکل می شود و با صرف وقت زیاد همراه است. نمایه مولف

نمایه مولف شامل افرادی است؛ که نوشته یا اثرشان چکی��ده ش��ده باشد. در تهیه نمایه مولف باید دقت ش��ود ک��ه اوال ن��ام هم��ه کس��انی ک��ه مطلبی از آنها چکیده شده؛ برده ش�ود ثانی�اً این نامه�ا بط�ور ص�حیح ثبت شوند و ثالثاً در نقطه گذاری بین نامها دقت ک��افی مب��ذول گ��ردد و روش

واحدی بکار برده شود .نمایه موضوعی

نمایه موضوعی در یک نشریه ی چکیده، بیش��ترین م��ورد اس��تفاده را دارد. حتی اگر چکیده نامه برحسب موضوع چکیده ها طبق��ه بن��دی ش��ده

باشد، باز هم نمایه موضوعی الزم است.مراحل تهیه نمایه

14

Page 15: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

برای تهیه نمایه چهار مرحله کلی پیش بینی می گردد. مرحله آشنائی: برای تهی��ه نمای�ه از ی�ک م�درک علمی، بای�د در وهل��ه اول تصویر کامالً روشنی از مدرک و محت��وای اطالع��اتی آن بدس�ت آورد. این آگاهی میسر نیست مگر با مطالعه عن��وان م��درک، توج��ه ب��ه رئ��وس مطالب آن، بررسی دقی�ق چکی��ده، مطالع�ه خالص�ه، نتیج�ه و در ص�ورت

لزوم مطالعه تمام مدرک. مرحله تحلیل: در این مرحله، مسئول نمایه سازی با در نظ��ر گ��رفتن مرحله نخست، مفاهیم را ک��امالً از یک��دیگر ج��دا می کن��د و رواب��ط را ب��ه

طور انتزاعی در نظر می گیرد. مرحله ارزیابی: این مرحله بسیار دقیق و نیاز به تفکر منطقی دارد. در این مرحله باید تصمیم گرفت، که یک اطالع خاص تا چه حد می توان��د برای استفاده کننده باارزش باش��د. در این مرحل��ه بای��د ب��ه مط��الب زی��ر

توجه شود: برای افرادی که در زمینه مورد بخث مدرک اطالعات چندانی ندارن��د؛

آیا این مدرک می تواند مفید باشد؟ آیا مطالب مندرج در مدرک جدید است یا نه. چه مق��دار از اطالع��ات جدید است و سرانجام چ��ه مق��دار از اطالع��ات این م��درک مط��الب کلی

است؛ که اطالعات جدید بر اساس آنها بدست آمده است؟ مرحله توصیف: در این مرحله باید مفاهیم اطالعاتی اس��تخراج ش��ده را، در قالب واژه هايي توصیف نمود. در واقع این مرحله عبارتست از در نظر گرفتن واژه هایی به منظور نشان دادن خص��ائص و مش��خص ک��ردن

آن گروه از مفاهیم اطالعاتی، که در مرحله قبل استنتاج شده اند.جنبه های عقلی نمایه سازی

برای تهیه نمایه از یک مدرک علمی بشرح ذیل عمل می شود: ابتدا اطالع��ات کتابش��ناختی م��درک ب�ر روی برگ��ه مخص��وص نمای�ه.1

سازی یادداشت می شود.15

Page 16: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

مدرک با توجه به عنوان اصلی سایر عن��اوین ف��رعی آن و همچ��نین.2چکیده و نتیجه و بررسی های مندرج در آن ، مطالعه می گردد.

اساسی ترین مفاهیم مدرک بدون توجه به عناوین اص��لی و ف��رعی.3آن بر روی برگه های مخصوص نمایه سازی یادداشت می گردد.

ب��رای مف��اهیم اس��تخراج ش��ده از متن، واژه ه��ای کلی��دی تهی��ه می.4 شود. تعداد این واژه ها برای هر مدرک بطور معمول بین پنج ت��ا ده واژه است. این واژه ها از متن یا چکیده مدرک انتخ��اب می ش��وند. واژه ه��ای کلیدی از زبان طبیعی و باتوجه به نکاتی که در س��اختمان واژه نام��ه بای��د رعایت گردد؛ انتخاب می شود. همیشه برای یک مفهوم واح��د، بای��د ی��ک واژه معین بکار برد. برای بیان یک مفهوم حتی المقدور شکل اس��می آن بکار رود، از بکار بردن فعل یا مصدر باید خودداری شود در مورد اس��ماء قابل شمارش، بکار بردن حالت جمع بهتر اس��ت و در م��ورد اس��ماء غ��یر

قابل شمارش بهتر است مفرد آن بکار برده شود. پس از تعیین مفاهیم اصلی هر مدرک و ثبت آن در محل تعیین ش��ده

بر روی برگه های نمایه سازی، با مراجعه به فهرست انتهای رده بندی دهدهی جهانی سعی می شود معادل مناسبی برای آنها تعیین گردد. نمایه سازان، نه تنها واژه کلید مناسب را از میان مجموعه واژه های مربوط انتخاب می کنند؛ بلکه واژه های مترادف و یا سایر واژه هایی را ک��ه ب��ه نح��وی ب��ه واژه کلی��دی وابسته هستند با استفاده از ارجاع های الزم تعیین می کنند. انواع ارجاع

ها به قرار زیر است:الف. بکار برید

این ارجاع به منظور راهنمایی استفاده کنندگان از واژه انتخاب نشدهبه واژه ای است که به عنوان کلید انتخاب شده است.

ب. بکار برید بجای

16

Page 17: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

این ارجاع مفهوم مخالف ارجاع باال را دارد و با واژه هایی که ارج��اعالف به آنها بر می گردد همراه است.

ج. ارجاع اصطالح اعم این ارجاع برای رجوع از واژه ای که معرف یکی از اعضای گ��روه ی��ا گروههائی از مفاهیم است به هر واژه از واژگان که مع��رف آن گ��روه ی��ا گروهها است بکار می رود و بطور کلی ارجاعی است که جزء ب��ا ک��ل را

مشخص می کند.د. ارجاع اصطالح اخص

این ارجاع برای رجوع از واژه ای که معرف مفهوم ی��ک گ��روه اس��تبه واژه هائی که نشان دهنده اعضای آن گروهند؛ بکار می رود.

ه. ارجاع اصطالح وابسته این ارجاع به عنوان راهنمایی از یک کلید به واژه های کلید دیگر، ک��ه از نظ��ر مفه��وم بهم مرب��وط ولی از نظ��ر سلس��له م��راتب ب��ا یک��دیگر

ارتباطی ندارند؛ بکار می رود.فصل نهم

بایگانی، آرشیو و طبقه بندی اسناد بایگانی

مورد گفته می شود:3 بایگانی در اصطالح مدیریت اسناد به مجموعه روشهای علمی و استاندارد.1محل نگهداری و حفظ اسناد.2مجموعه پرونده های موجود در بایگانی.3

بایگانی جاری17

Page 18: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

به روش های مورد عمل در مورد پرونده های جاری و محل حف��ظ و نگهداری اسنادی است که به طور روزمره، م��ورد اس��تناد دس��تگاه ایج��اد

کننده سند است.بایگانی نیمه جاری

محل نگهداری اسنادی است؛ ک��ه گاهگ��اهی م�ورد اس��تفاده دس��تگاه ایجاد کننده، قرار می گیرد. محل آن در دستگاه ایج��اد کنن��ده س��ند و دور از اسناد جاری است و با همان روش بایگانی جاری، بایگانی نیم��ه ج��اری

نیز عمل می نماید.بایگانی راکد

محل نگهداری اسناد راکد است. به بایگانی راکد انب��ار پیش آرش��یوینیز می گویند.

ارزشیابی و انواع آن تشخیص ارزش اسناد را از اوراق زائد، ارزشیابی می گویند.

ارزشیابی اداری: با توجه به قوانین و مقررات و دس��تورالعمل ه��ا و• ضوابط حاکم ب��ر دس��تگاه ایجادکنن��ده س��ند، ارزش اداری و م��دت زم��ان

اعتبار آن مشخص می شود. ارزش��یابی آرش��یوی: ب��ا توج��ه ب��ه محت��وای اس��ناد در زمین��ه ه��ای•

سیاس���ی، ف���رهنگی، اقتص���ادی، قض���ایی، نظ���امی، اجتم���اعی و نی���ازپژوهشگران، اسناد ارزشیابی می شوند.

اوراق زائد: اوراقی که فاقد ارزش اولیه و ثانویه باشند.آرشیو و انواع آن

تعریف آرشیو یکی از مهمترین منابع اطالع��اتی اس��ت و ش��امل اس��ناد ایج��اد ش��ده دستگاه های دولتی و یا وابسته به دولت و ش��رکت ه��ا و موسس��ات و ی��ا

18

Page 19: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

حتی یک فرد است؛ که برای استفاده و مراجعات آینده حفظ و نگه��داریمی شود.

انواع آرشیو از نظر جغرافیایی) آرشیو ملی، منطقه ای، ناحیه ای( انواع آرشیو از نظر موضوعی)ت��اریخ، ه��نر و ادبی��ات، ف��نی، نظ��امی،

شفاهی و...( آرشیوهای ویژه: که در م��وارد خ��اص ایج��اد می ش��وند. همانن��د جم��ع

آوری اسناد شخصیت های برجسته سیاسی. آرشیوهای خصوصی: در برخی از کشورها آرشیو انجمن ه��ا، اتحادی��ه ها، دانشگاه ه��ا، م��دارس و بیمارس��تانها را آرش��یو خصوص��ی می گوین��د.تفاوت اصلی بین آرشیو دولتی و خصوصی به منشا اسناد مربوط است.

آرشیوهای شخصی: توسط افراد عالقمند ایجاد می شود.طبقه بندی اسناد

تعیین منشأ اسناد.1 تشخیص کدهای ویژه به هریک از موسسات و سازمانها و یا اشخاص حقیقی منتقل کننده اسناد، منشأ اولیه اساس کار طبق��ه بن��دی ق��رار می گ��یرد. ب��ه ط��ور کلی در طبق��ه بن��دی اس��ناد، دو اص��ل اساس��ی آرش��یوی مراعات می گردد: الف. اصل احترام ب�ه منش�اء ک��ه مط��ابق آن بایس�تی اسناد، براساس منشأ اولیه آنها طبقه بندی ش��وند و در واق��ع سرشناس��ه سند نا مستند موسسه یا سازمانی است که سند را تولید و ایج��اد نم��وده است. ب. اصل رعایت نظم و ترتیب اولی��ه اس��ناد ک��ه مط��ابق این اص��ل

الزم است شکل فیزیکی پرونده بدون کمترین تغییری حفظ گردد.تفکیک فیزیکی اسناد.2

اس��ناد مکت��وب و غ��یرمکتوب اعم از پرون��ده، میک��روفیلم، عکس، نوارهای صوتی و تصویری و ... به دلیل مشخصات ویژه هر یک از آنه��ا و

شرایط مناسب برای نگهداری هر کدام، تفکیک می گردد.

19

Page 20: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

تهیه شناسنامه اسناد ) نمایه سازی توصیفی(.3استخراج کلیدواژه.4تعیین و ثبت شرح موضوع اسناد.5تعیین درجه اهمیت اسناد ) خیلی مهم، مهم و عادی(.6تعیین ارجاعات کلید واژه ها.7

فصل دهم دسترس::ی ب::ه اس::ناد و م::دارک در مقاب::ل نگه::داری اس::ناد و

مدارک حجم روزافزون انتشارات، هزینه س��نگین تهی��ه اطالع��ات و نگه��داری آن، کمبود بودجه، نیروی انسانی و چندین عامل اساسی دیگ��ر بخص��وص در چند دهه اخیر کتابخانه ها و مراک��ز اس��ناد را بیش از بیش ب��ه پ��ذیرش این واقعیت سوق داده است؛ که خرید و نگهداری تمامی اطالعات م��ورد نیاز جامعه متقاضی امکان پذیر نیست. باتوجه ب��ه این واقعیت، کتابخان��ه ها و مراکز اسناد به فکر توسعه امانت بین کتابخان��ه ای و در بس��یاری از موارد به فکر اشتراک منابع افتادند؛ تا بتوانند نیازهای اطالع��اتی مراجع��ه کنن��دگان خ��ود پاس��خ گوین��د و از ط��رفی دیگ��ر، اس��تفاده از خ��دمات

کارگزاران اطالعات به طور روزافزونی توسعه پیدا کرد.آگاهی از منابع موجود

تغییر نگرش از نگهداری منابع اطالع��اتی ب��ه دسترس��ی آن، مس��تلزم این بود که کتابخانه ها و استفاده کنندگان اطالعات، ازمنابع منتشر ش��ده و محل نگهداری آن آگاهی پی��دا کنن��د. کتابشناس��ی ه��ا، چکی��ده نام��ه ه��ا، فهرست های مشترک و... از مهمترین ابزارهایی هستند؛ که ب��ا اس��تفاده از آن می توان عالوه بر آگاهی از منابع متش��ر ش��ده ، ب��ه انتخ��اب من��ابع مناسب نیز دست زد و از طرفی دیگر، از س��فارش تک��راری من��ابعی ک��ه امکان دسترسی به آن در کتابخانه های دیگر موجود است؛ جلوگ��یری ب��ه

عمل آورد.20

Page 21: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

ابزارهای انتقال اسناد از عوامل بسیار اساسی در مطلوبیت شیوه دسترس��ی ب��ه اطالع��ات می توان سرعت، هزینه، اطمینان، سهولت استفاده و در م��ورد اس��نادی

که از طریق فاکس دریافت می شوند؛ کیفیت دریافت سند نام برد. جدا از مسئله سرعت انتقال، در حال حاضر پس�ت ارزان�ترین و گس�ترده

ترین شیوه انتقال اسناد و مدارک است. بهبود سرعت انتقال، حافظه زیاد برای ذخیره و ارسال سند بص��ورت شبانه با نرخ کمتر، بهبود کیفیت کپی و هزینه کمتر، ف��اکس را ب��ه عن��وان وسیله ای بسیار مناسب برای رفع نیازهای در حال اف��زایش کس��انی ک��ه

خیلی سریع به مدرکی نیاز دارند؛ درآورده است. پایگاه اطالعاتی متن کامل

تع��دادی پایگاهه��ای اطالع��اتی پیوس��ته وج��ود دارن��د؛ ک��ه متن کام��ل مقاالت را، همراه با اطالعات کتابشناختی آن در دسترس متقاضیان قرار میدهن��د. این متن کام��ل ممکن اس��ت مس��تقیما ب��ه ک��امپیوتر درخواس��ت کننده و یا بوسیله ف��اکس و پس�ت ارس�ال ش��ود. نمون�ه ای از مهم�ترین

نام دارد. ADONISخدمات تحویل مدرک بوسیله دیسکهای نوری کارگزاران اطالعات

ک��ارگزاران اطالع��ات در واق��ع کس��انی هس��تند؛ ک��ه قادرن��د اس��ناد و مدارک درخواستی را برای متقاضیان، از طریق مجموعه موجود خود و یا با استفاده از موجودی کتابخانه های دیگ��ر، تهی��ه و ارس��ال کنن��د و عم��دتا

. کتابخان��ه ه��ایی ک��ه خ��دمات خ��ود را ب��ه خ��ارج از اس��تفاده1عبارتند از: . موسس��ات غیرانتف��اعی ک��ه2کنن��دگان اص��لی خ��ود گس��ترش داده ان��د.

. تولی��د کنن��دگان3خ��دمات خ��ود را ب��رای غیراعض��ا گس��ترش داده ان��د. پایگاههای اطالعاتی که در بردارنده مجموعه مدارکی هستند؛ ک��ه توس��ط

.CABآنها چکیده و نمایه شده اس��ت مث��ل . خ��دمات تج��اری ک��ه بیش��تر4 توس��ط موسس��ات خصوص��ی و ب��رای کس��ب درآم��د از طری��ق ف��روش

. uncoverاطالعات، ارائه می شوند مثل 21

Page 22: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

خدمات تحویل اسناد خدمات تحویل اسناد کتابخانه ای باید دارای شرایط زیر باشد:

در برگیرنده خدماتی باشد؛ که در سطح محلی، ارائه می شود و همچنین شامل دیگر منابع تحویل اسناد از قبی��ل پایگاهه��ای اطالع��اتی الکترونی��ک،

دیسکهای ذخیره اطالعات باشد. همزم��ان ب��ا دسترس��ی پیوس��ته ب��ه مشخص��ات کتابش��ناختی من��ابع اطالعات امکان اتص��ال ب��ه سیس��تمهای تحوی��ل اس��ناد ن��یز وج��ود داش��ته

باشد. به استفاده کنن��دگان این اج��ازه را بده��د؛ ت��ا ش��اخص هزین��ه و زم��ان

دسترسی را خود تعریف کنند . درخواست ها به طور خودکار به مناسبترین منبع تهیه کننده اطالعات

براساس موجودی پایگاه ارسال شود. سیستم بتواند تحویل مستقیم اسناد به اشخاص درخواس��ت کنن��ده را

امکان پذیر سازند. انواع مختلف سیس��تم تحوی��ل اس��ناد بص��ورت الک��ترونیکی، ف��اکس و

شیوه های سنتی در دسترس باشد. سیستم بتواند ارتباط بین پایگاههای اطالعاتی و مراکز تهیه اس��ناد را

برقرار سازد. امک��ان دسترس��ی ب��ه تم��امی من��ابع اطالع��اتی ک��ه ممکن اس��ت در

پایگاههای اطالعاتی وارد نشده باشد.فصل یازدهم

chemical abstractآشنایی با

Chemical abstract با مخفف CAنشریه ای است هفتگی که به زب��ان مجله علمی در12000انگلیسی منتشر می شود. این نشریه از بیش از

22

Page 23: lib.ocity.irlib.ocity.ir/wp-content/uploads/2013/07/خلاصه... · Web viewبین المللی اتحادیه های چکیده نویسی این مسئولیت را بر عهده

زمینه شیمی خالص، مهندسی شیمی و صنایع وابسته به آن، چکیده تهی��ه مهم ترین مرجع بازیابی اطالعات در زمین��ه ش��یمی و عل��ومCAمی کند.

وابسته است و از نظ�ر ش�مول ب�ر جنب��ه ه��ای مختل�ف ش�یمی و داش�تن فهرست ه��ای مختل��ف، ی��ک مرج��ع کام��ل و ج��امع اس��ت و می توان��د ب��ه عنوان مأخذی جهت تحقیقات جاری و نیز مسائل گذش��ته م��ورد اس��تفاده

انتشار یافته اس��ت. ه��ر ش��ماره از1907قرار گیرد. این نشریه از سال CAنشریه ازدوقسمت چکیده و فهرست تشکیل شده است. چکیده های

تمام نما است و شامل نکات برجسته مدرک از قبیل هدف و دامن��ه ک��ار، مواد، روش ه��ای ک�ار، دس��تگاهها، خ��واص، نظری�ه ه��ا، نتیج�ه گ��یری ه��ا، واکنش ها و کاربردهای جدید است. در انته�ای ه��ر ش��ماره هفتگی جهت سهولت استفاده از مطالب، چه�ار فهرس��ت واژه ه��ای کلی��دی، فهرس��ت

نویسنده، اختراعات و فهرست شماره ثبت اختراع درج گردیده است. محم::د اس::ماعیل ش::فیع

پور فومنی

23