Upload
harutyunyananahit
View
167
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
Մայրցամաքներն վեցն են առաջինը՝Եվրասիա, Աֆրիկա, ՀյուսիսայինԱմերիկա, Հարավայինամերիկա, Անտարկտիդա և ավստրալյա:
Ամենամեծը ՝ Եվրասիան է: Այսմայրցամաքում է գտնվում մեր հայրենիքը՝Հայաստանը:
Օվկիանոսներն չորսն են առաջինը՝Խաղաղ, Ավստրալյան, Հնդկաստան ևՀյուսիսային Սառությալ:
Երկրագնդի ամենամեծ կղզին Գրելանդյանէ: Այն գտնվում է Հյուսիսային Սառությալօվկիանոսում և գրեթե ամբողջությամբսառցածածկ է:
Երկրագունդը բոլոր կողմերիցշրջապատված է օդի հաստ շերտով: Օդըկարծես երկրի հագուստը լինի: Մերշրջապատում ամենուրեք օդ կա, բայց մենքայն չենք տեսնում, քանի որ օդն անգույն է ևապակու նման թափանցիկ: Կապույտերկինքը, որ ողողված է արևիճառագայթներով, նույն պես օդի հաստշերտն է: Օդ կա նաև ջրի մեջ:
Տարբեր տեղամասեր տարբեր չափերով ենԱրեգակից ջերմություն ստանում: Այդ ջեմությանշնորհիվ օդը տաքանումէ, ընդարձակում, թեթևանում և բարձրանում էվեր, իսկ նրա տեղը անմիապես զբաղեցնում էհամեմատաբար սառը օդը: Սովորաբար դեպի Երկրիմակերևույթի այն տեղամասերը, որտեղից օդը շատտաքացել ու է բարձրացել, սկսում է տեղափոխելհարևան տեղամասի համեմատաբար սառը օդը, ևառաջանում է քամի:
Բոլորին քաջ հայտնի է, որ առանց ջրի չենկարող ապրել ո՛չ բույսերը, ո՛չկենդանիները, ո՛չ էլ մարդիկ: Դա էպատճառը, որ սովորաբարգյուղերը, քաղաքներ կառուցում ենաղբյուրի մոտ, ապա մարդիկ փորում ենջրհօր, կառուցում արհեստական լճակներու ջրանցներ և դրանցից ջուր վերձնում:
Երկրի ցամաքին տարածությունը ծածկված ենփխրուն շերտով, որն անվանում է հող: Հողչկա միայն ցամաքի սառցածածկտարածքներ և ժաերերի վրա: Հողը Երկրիվրա գոյանում է շատ դանդաղ, հազարավորու միլիոնավոր տարիների ընթաղքում: Իսկինչպե՞ս է դա տեղի ունենում:
Սև ծով, ատլանդյան օվկիանոսի ներքին ծովԹուրքիաի, Բուլղարի, Ռումիաի,
Ուկրանիաի, Ռուսաստանի, Վրաստանի ևմասամբ ճանացված Աբխազիայի ափերիմոտ:
Երկրագնդի ցամաքի ջրով լցվածընդարձակ գոգավորությունը կոչվում է լիճ:
Լճերն իրենց չափերով, խորությամբ խիստտարբեր են: Կան ծովերի չափ հսկայականլճեր և այնքան փոքրերը, որոնց մակերեսըմի խաղաատակի չափ է:
Դու արդեն գիտես, որ երկրագնդի վրաամենաշատ ջուրը օվկիանոսում և ծովերումէ: Շատ ջուր կա նաևաղբյուրներում, լճերում և ճահիճներում:
Բնության մեջ ջուրը գտնվում է հեղուկ (
սովորական ջուր ), պինդ (
սառուց, ձյուն, կարկուտ ) և գազային (
գոլոշի ) վիճակներում: Հեղուկ վիճակումմաքուր ջուրն անգույնէ, անհամ, անհոտ, թափանցիկ և հոսուն:
Շատ նյութեր ջրում լավ են լուվում:
Հողում միշտ կան շատ մանրօրգանիզմներ, որոնց անվանուլ ենմանրնէր: Հենց դրանց միջոցով ենքայքայվում բույսերի և կենդանիներիմնացորդը և վերածվում հումուսի: