24
Дэндэвийн Пүрэвдорж Чингис шүлэг

чингис хаан

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: чингис хаан

Дэндэвийн Пүрэвдорж

Чингис шүлэг

Page 2: чингис хаан

Дэндэвийн Пүрэвдорж

Чингис шүлэг

Page 3: чингис хаан
Page 4: чингис хаан

1-р баг 2-р баг

3-р баг 4-р баг

Page 5: чингис хаан

зорилгозорилго

Шүлэгт задлал хийх тайлбарлах харьцуулах дүгнэх

, Шүлгийн агуулга үзэл санаа , Монгол ахуй монгол сэтгэлгээ тусгалаа олсон нь

Page 6: чингис хаан

1933 Өвөрхангай Бүрдсум1953, 1956 Хаврын дуу

анхны ном1981 Сэгс цагаан богд

Хөх даалимбан тэрлэг

Пүрэвдоржийн намтар уран бүтээл

Page 7: чингис хаан

.Тэмүжин нумын хөвчнөөс төрөөгүй юм .Тэмүжин сумын зэвнээс гараагүй юм .Тэмүжин Өүлэн эхээс төрсөн юм .Тэмүжин өрлөг түүхээс гарсан юм

Тэмүжин нэрээр нээж Чингис цолоор хаасан энэ шүлэг нь үндсэн2 .хэсэгтэй

, , Өшил өшиж хясал хяссан цагийн хатуу сэтгэлийн хомсод өнчин балчраасаа хатуужсан Есүхэйн хүү туурга тусгаар монгол түмний голомтыг саргээсэн тухай эхний хэсэгт өгүүлсэн бол сүүлийн

хэсэгт Чингис ертөнцийн чихнээ Монгол хэмээх нэрийг дуурсгажээ .гэдгийг бичжээ

, Энэ шүлэгт үндсэрхэх үзэл ханхлах биш хоосон магтаал хөөсрөх биш харин өндөр өвгөдийн байгуулсан гавъяа үлдээсэн өв нь

.монгол үндэстний бахархал болдгийг үзгээр сийлсэн билээ

Page 8: чингис хаан

Их эзэн Чингис хааны Эрдэм чадал хүч суурийг

Энэхүү шүлэгт хэрхэн өгүүлснийг Эрхэм сурагч та хэрхэн ухаарснаа , Эргэцүүлж тунгааж энэхэн асуултуудыг

Эгээрч алгасалгүй нухацтай хариулна уу

Page 9: чингис хаан
Page 10: чингис хаан
Page 11: чингис хаан
Page 12: чингис хаан

1Асуулт Шүлгийн гол санаа

2Асуулт Шүлэгт задлал хийх

3Асуулт Дүрд задлал хийх

4Асуулт Шүлгийг уншаад төрсөн сэтгэгдэл

Page 13: чингис хаан

Я мар чбайсан Чингис хангарди шиг хальж .Ял гавъяа хоёроо хойч үедээ даатгасан юм Гал усанд идэгдсэн Ази тивийн элгэн дээр

Ган сэлмийн мөрөөр Монгол гэж бичсэн юм

гэж төгсдөг бөгөөд энэ нь уул шүлгийн

. оргил санаа юм Тэмүжин өнчин зовлонт амьдралаасаа эзэнт улсын . их хаанд өргөмжлөгдөж их Монгол улсыг байгуулсан Түүний дотоод

ухаан төрийг удирдах зарчим нь бидний суралцах яндашгүй эх булаг.юм

1 Хариулт Шүлгийн гол санаа

Page 14: чингис хаан
Page 15: чингис хаан

Хариулт 2 Эхний дөрвөн бадагт биеэ засаад гэрээ зас . Гэрээ засаад төрөө зас гэсэн үгийн санаа агуулагджээ Үүнд а лсан бадагт араа нь

, , 2 Тэмүжиний төрсөн о лсон бадагт бэр буулгаж өрх тусгаарласан бол дараагийн . 3 бадагт улс гэрээ босгосон тухай яруу өгүүлжээ Сүүлийн хэсэг буюу эцсийн бадаг

. нь зохиогчийн дүгнэлт үнэлгээ буюу баймж хэсэг юм Тэгвэл энэ шүлгийн эхний хэсэг .нь бодит өгүүлэмжээс сүүлийн хэсэг нь хийсвэр өгүүлэмжээс тус тус бүтэж байна

Оонын хариун зоо шиг халхын саруул талд .Онгин цагаан тамга шиг гэрээ тэр барьсан юм Онон голын савд хур шиг шаагих адуунаас .Онгон хоёр загалыг мөнгөн хяруунд сойсон юм . хэмээх бадаг нь урлагийн хувьд бусдаасаа гойд болсон мэт санагдана Учир нь , . эдгээр адилтгалд зөвхөн монгол ахуй монгол сэтгэлгээ яруу буусан байдаг Энэ мэтээр шүлгийн ур чадварын талаар олон зүйлийг хэлж болохоос ганц нэг зүйлийг

. :тодруулья Жишээ Нутаг нутгаар тархсан олонхи аймгийг нэгтгэж ...Нуга нугаараа бүрхсэн саланги овгийг нийлүүлж

... . Тиймээ Дайны мөрөөр цагаан сүү урсаагүй ээ Тиймээ Дажны сүрээр гэгээн дуу төрөөгүй

гэхэд ойролцоо өгүүлбэрийг эн зэрэгцүүлж санааг ахиулан давтсан бол Чмнгисийн , , , , хөх монгол ядарсан гутарсан задарсан Чингисийн дараа монгол ялсан хөгжсөн

Page 16: чингис хаан

Т - эмүүжин нумын хөвчнөөс төрөөгүй юмТ - эмүүжин сумын зэвнээс гараагүй юмТ - эмүүжин Өэлүн эх ээс төрсөн юмТ - эмүүжин өрлөг түүх ээс гарсан юм

Сүүл толгой холбосонТэмүүжин- толгой холболтЮм- сүүл холболт

Page 17: чингис хаан

Х өх монголын дэвээн тэнгисийн шуургыг ярж Х өмхий зуусан ертөнц Чингисийн өмнө сөхөрсөн юмХ өлөг морьдын туурай өрнө дорныг цөмлөжХ өл нүцгэн хорвоо халуун нурам гишгэсэн юм

Толгой холболт

Page 18: чингис хаан

Хариулт 3

1162 5 31 Аргын тооллоор оны сарын ны пүрэв гараг байсан бөгөөд долоон улаан . мэнгэтэй мод суудалтай өдөр байна Тэгэхээр Чингис хаан хар морин жилийн гал морин сарын хар морин өдрийн морин цагт . мэндэлсэн байгаа юм Өөрөөр хэлбэл түмэн

, , өлзий гийсэн жил нь морь сар нь морь өдөр нь морь болохоор Тэмүжин мориор дэлхийг

эзлэх хувьтай агуу хүн болох нь гарцаагүй . байж дээ гэж бодогддог Одон орон судлаач

Нинжбадгар

Page 19: чингис хаан
Page 20: чингис хаан

Чингис хаан

Хабул хаан Есүхэй баатар

Онон мөрөн Дэлүүн болдог

Хонгирадын Өүлэн үжин

Дараах үгсийг ашиглан утга төгс өгүүлбэр зохио

Page 21: чингис хаан

?Есүхэй баатар хэний хөвүүн бэ ?Их Монгол улс хэдэн онд байгуулагдсан бэ

?Боорчи хэний хөвүүн бэ ?МНТ хэдэн бүлэгтэй вэ

?Тайчирын ах хэн бэ ?Жамухыг ямар цолд өргөмжилсөн бэ ?Тэмүжин хэдэн настайдаа Чингис хаан цол өргөмжлөгдсөн бэ

?Монгол гэдэг нэр юутай холбоотой вэ ?Чингисийн өвөөг хэн гэдэг вэ ?Чингисийн бөөг хэн гэдэг вэ ?Чингисийн хамгийн том хүү

?Чингим хааны бага хүү хэн бэ ?Чингис хаан отгон хатан хэн бэ ?Монгол улсын гол хууль ? Сорхон шарын охин хэн бэ Чингисийн сул хатан

?МНТ хэдэн зүйлтэй вэ Тэнгэрт хоёр нар байж болдоггүйтэй адил газарт нэг хаан байх ёстой гэж хэн хэлсэн

?бэ Тайчуудаас зугтаж гарсан Тэмүжинг унгастай тэргэнд нуудаг Сорхон шар Тэмүжинг ?явуулахдаа юу унуулдаг вэ

Сорил

Page 22: чингис хаан

Энэ яруу найрагт Пүрэвдорж номын хавтаснаас төрөөгүй

.юм .Пүрэвдорж бэхийн савнаас төрөөгүй юм Пүрэвдорж билгийн далайгаас төрсөн юм

Пүрэвдорж бичгийн түүхээс гарсан юм гэсэн магтаал хайрлахад илүүдэхгүй

болов уу

Page 23: чингис хаан

8 ангийн сурагч чамтай Ер бус сайхан нөхөрлөлөө

, Яруу найраг утгын чимгээр .Яргуй насаа чимж яваарай Уран үгийн ертөнцөөр зорчсон

Урамтай аялалаа үүгээр завсарлая

Page 24: чингис хаан