توسعه چارچوب تصمیم گیری به منظور اتخاذ تصمیم های موثر

52

توسعه چارچوب تصمیم گیری

تصمیم های موثر اتّخاذبه منظور

RICHARD P.LARRICK

مهربان حدادییامک س

. چیز دان و عالم مطلق نیستند هیچ فرآیند تصمیم گیری نمی تواند یک خروجی مناسب را تضمین کند. انسان ها همه

اطمینان در آنچه که می دانیم و آنچه که می تواند کنترل شود، وجود دارد. برای مثال، شرکتی که در حال تفکر در مورد کمبود

سطح کیفیت اشتغال کارکنان، )تصمیم گیرندگان سازمانی در مورد هر دو قسمت ذات پروژه ها چند پروژه سرمایه گذاری است،

ها و یا سطح تغییر و تحوالت در تقاضا)و هم ذات آینده آن (عتماد به طراحی محصول جدیددازه بازار بکر دست نخورده، اان

تفکر و بررسی می کنند. (اقتصاد در گذر زمان

در پرتو این عدم اطمینان، چه چیزی خصوصیات یک تصمیم گیری موثر را شکل می دهد؟ این فصل در این مورد

- محدود های چارچوب به نظرات و عقیده های محدود و یا بسیاربحث می کند که یک مانع عمده برای تصمیم گیری خوب،

های محدود، ارائه یک اصل و قاعده برای برخورد موثر با شد.وابسته می با –که وانمود می کند دانش کاملی در اختیار است

چوب تصمیم گیری توسعه یافته به سه قسمت ردنبال کردن فرآیندی است که چارچوب تصمیم گیری را توسعه می دهد. یک چا

های چندگانه: نه فقط اولین گزینه( 2تصمیم در لحظه. )( اهداف چندگانه: نه فقط چشمگیر ترین 1تقسیم می شود. )

مورد گو باشد: نه فقط شرایط مدت و هم بلند مدت جواب کوتاه( نتایج چندگانه که در 3گزینه ای که روی میز قرار می گیرد. )

انتظار جهانی.

یم گیری محدود، زمینه های بساایاری در مورد تولید عناصاار تصاام ،مطالعات سااازمانی و روان شااناختیتا به حال

رآیندها تحت نام های مختلف ها، این ف ه. در گذر ده(Bazerman and Moore. 2009; Miller, 2008)اسااایی کرده اساات شاان

اعواج پیش تصاامیم"، "تمایل به تصاادیق"، "مهارپذیری"، "دسااترساای"، "اسااتحکام"، "اسااتنباا انتخابی"که شااامل فنونی

و غیره هساات، به انمام رساایده اساات. "ا کردن خواسااته هاارضاا"، "کانون محوری"، "قابلیت اسااتفاده"، "ساااخت"، "گیری

که بحث کلی آن این اخیر بر روی تصمیم گیری، این شاخص ها را در چارچوب کلی تری جای داده است محور کارهای تئوری

که فعالیت آنها حسی، سریع و خودکار و با فرآیندهای "1سایستم "با فرآیندهای می باشاد که مغز به صاورت عمیب و غریب

که در تالش کنترل و تصاااحیح این فعالیت های حسااای اسااات، در ارتباا می باشاااد "2سااایساااتم "و عمدی آگااهااناه

(Kahneman,2003; Stanovich, 1999; Arkes, 1991; Kahneman and Lovallo 1993).

ین زمینه های حسااای و خودکار را بررسااای نخواهیم کرد ولی در عوو بر روی عواقب آنها برای ما در اینما تمامی ا

تمرکز خواهیم کرد. – اسااات نگرش های محدود اهداف، جایگزین ها و شااارایط آینده جهانی تاًکه عمد –تصااامیم عوامال

توسعه چارچوب تصمیم گیری به منظور اتّخاذ تصمیم های موثر

ما در ادامه یک سری ابزار برای توسعه چارچوب تصمیم گیری که شامل ابزار رسمی تصمیم گیری است را ارائه می کنیم، ولی

تا بهره برداری از "پنج چرا؟"در کنار آن بساایاری از تمارب و فعالیت های غیر رساامی ای که گسااتره آن از قوانین سااازمانی

و انتظارات توساعه چارچوب تصمیم گیری را قبل از ختم چند محدودیت ها نینرا عرضاه می کنیم. همچ اسات، معیخرد ج

و عریض تصمیم گیری، در نظر خواهیم گرفت. محدودمورد روشن گر از چارچوب های

عالئل و تله های چارچوب های تصمیم گیری محدود ت، که در پیش رو داش مشکلی، بنمامین فرانکلین سفارشات زیر را مبنی بر چگونگی تصمیم گیری 1772در سال

می خوانیم:

به خاطر نیاز به فرو های الزم -در امر اهمیت فراوانی که برای تو دارد، هر جا که نصیحتی از من بخواهی، نمی توانم

نصیحتت کنم تا تصمیم بگیری، ولی اگر خواهش می کنی، به تو خواهم گفت: زمانی که این اتفاقات سخت و -و کافی

به طور عمده به این دلیل که زمانی که آن مسئله را می باشدکل مشدست و پنمه نرم کردن با آنها ناگوار روی دهد،

کرات و ایده های خوب و بد و راهگشا، در آن لحظه به ذهنت خطور نخواهد کرد. در لحظه ای فتحت نظر داری، تمامی ت

ا و انحرافات اهداف و خواسته ه لحظه ای دیگر به صورت اتفاقی، فکری دیگر به ذهنت خواهد آمد. از این روو در یکی

باعث گیج شدن ما خواهند شد. برای گذر از این، من پیشنهاد می کنم که برگ که به صورت جایگزین چیره می شوند،

د.اشب جنبه های منفی و دیگریجنبه های مثبت کاغذی برداری و آن را به دو ستون تقسیم کنی، که یکی از آنها

.تون مرتبط با خودش یادداشت کنمی آید را در س تی که به سرجنبه های روز تفکر، انگیزه ها و رابعد، در سه یا چه

. یترتیب حدس بزنه تا وزن و اهمیت آنها را ب کن، تالش یدر یک جا جمع شده داررا بعد زمانی که تمامی آن جنبه ها

یل وزن ها و دالیل آنها ... به همین دلکنکه به نظر برابر باشد، هر دو باطل یببین یجنبه را در یک رو جایی که دو

بتوان ا رنمی توانند با دقت از مقادیر جبری پیروی کنند. من نفع بسیاری از این سبک تصمیم گیری گرفتم که شاید آن

.(Isaacson, 2003, p 236)انه نامیدجبر محتاط

توضیح می دهد که اگر فرآیند اولی، اینکه قاعده ای را به صورت کلی . وجود داردبسیار جذاب در این نامه بینش دو

سیار گونه برداشتی ب، شودپیچیده تصمیم گیری استفاده فنونات به عنوان مدلی ابتدایی از ساده تصمیم گیری که به کرّ

Dawes and Corrigan, 1974; Hammond Keeney, and)می نامیم، خواهد شد "زیان-تحلیل سود"که آن را یسر سخت

Raiffa, 1997). تصمیم گیری فرانکلین که امروزه در شاخه های میراث زیادی از روش لد و رشد و بالندگیبیستم شاهد توّقرن

های گسترده از جمله علم اقتصاد، علم آمار و رشته های دانشگاهی مدیریتی از جمله پژوهش عملیاتی به کار می رود، بوده

انی هر دوره )مدیریت کیفیت جامع، شش سیگما( در این تالش سازم "لروش ایده آ"محبوب ترین است. در دهه های گذشته،

بوده است تا چارچوب های تصمیم گیری رسمی را به منظور پایه و قاعده تالش سازمانی عریض توسعه دهد. در این قسمت ما

ی، کرار و خستگبه دور از ت "توسعه چارچوب تصمیم گیری"را به منظور خالصه کردن مفهوم تصمیم گیری فنونچند مثال از

خواهیم آورد.

بصیرت و نگرش دقیق و موشکافانه در نامه فرانکلین این است که توضیحات وی دلیل استفاده از رفتار ندومی

تصمیمات به این دلیل مشکل هستند که تمامی جنبه "را در گذر از سه یا چهار روز بیان می کند. به بیان او "جبر محتاطانه"

در لحظه ای یک روشنایی و ایده و در لحظه ای دیگر جای خود آن واحد به ذهن آدمی خطور نمی کند، های مثبت و منفی در

را عوو می کند و ناپدید می شود. از این رو، اهداف و انحرافات مختلف که به صورت متناوب جای همدیگر را می گیرند، باعث

سیع و امه، قلب چرایی نیازمندی تصمیم گیرندگان به چارچوببینش کلیدی روان شناختی در این ن ".سردرگمی انسان می شود

معموالً ناقص هستند. از دید فرانکلین، تمامی حرکات و گیری و عناصر ابتدایی یک تصمیم عواملتصمیم گیری است:

RICHARD P. LARRICK یامک حدادی مهربانس

3

بر روی ید بلکه نیازمند زمان است. مطالعات روان شناختی اخیر آترغیب ها و روش ها در آن واحد به ذهن آدمی نمی

منبع (Sanbonmatsu, osavac, Kardas, and Mantel, 1998)آن و استنتاج (Anderson and Spellman, 1995)حافظه

می کنند و نمی توانند به راحتی "گیر" و علت آن را حدس زده است: تصمیم گیرندگان در مورد بررسی یک جنبه از شرایط

ن که ذهن تصمیم گیرندگان در مورد جنبه ای از مسئله گیر کرده است، آنها ایده های جدید را تولید و تحلیل کنند. همچنا

Soll and)تصور می کنند که تصور و فهم کاملی از وضعیت دارند و نتایج خروجی تصمیم آنها کامالً صحیح و بدون ایراد است

Klayman, 2004) . این بخش با این موضوع که چگونه در ادامه آمده است. "چارچوب های محدود "سه تصویر خالصه شده از

محدود تر می کند، به اتمام می رسد. را چارچوب ها غالباًمحیط های اجتماعی

نگرش محدود از آیندهقتی که از مردم خواسته می شود که پیشگویی در مورد آینده داشته باشند، آنها معموالً به صورت عمده نگرش و دید و

کامالً محدود و بسته ای از آینده خواهند داشت. برای مثال، شرکتی را تصور کنید که در حال بررسی و وزن دهی به یک سری

ی به کارشناسان داخلی است تا رم در سال های آتی است. شرکت متکّه توّوابسته بسرمایه گذاری هایی هست که هر کدام

زمانی رخ می دهد که تصمیم گیرندگان، نقطه برآورد را قبول می کنند ،دودیتنی خود را انمام دهند. یک حالت محپیش بی

جی های مختلف، که منتهی به و بر روی همان کار می کنند. نقاا برآوردی نمی تواند خرو –"بهترین حدس"تنها تعداد –

می شود را در بر بگیرد. ولی دومین ظهور محدودیت زمانی رخ می دهد که حتی پیش بینی کنندگان در تالش مطلوب نتایج

تصویر نتیمه گیری از آینده بسیار محدود است. دهه ها تحقیقات د که نتایج ممکنه مختلفی از خروجی را ارائه دهند.هستن نیا

نشان داده (Buehler, Griffin, Ross, 2002 and Scoll and Klayman 2004)ی بر روی اطمینان بیش از حدآزمایشگاه

. برای است هشد پیادهاست که بسیاری از مردم پیش بینی آینده را دست باال گرفتند و این نتایج به خوبی در شرایط محیطی

گستره ای از ارزش هایی که سان شرکت مالی و اعتباری خواسته شود تا مثال محققان اخیراً نشان داده اند زمانی که از کارشنا

از متغیر های اقتصادی آینده را داشته باشد، کارشناسان صرفاً گستره ای از نتایج صحیح را ارائه %08شانس بدست آوردن

یک اعماب " حقیقت" .(Ben-David, Harvey, and Graham, 207) در زمان است %08می دهند که شانس آن کمتر از

عادی است!

اگرچه مردم ایمانی خوبی در بکار گیری از گواهی ها برای شکل دادن توقعات صحیح در مورد آینده دارند، ولی آنها

تنها و مشخصی دارد تمرکز می کنند )اغلب در توسعه وضعیت موجود( و بنابراین ییبیش از حد بر روی رویدادها که سناریو

ی عظیم تری از آن رخداد را تصور کنند تا در صورت بروز، توانایی فکر کردن بیشتری داشته باشند. این امر نمی توانند گستره

بالقوه برای وسیع کردن هزینه بر است و بیان می کند که گستره ی وسیع تر و صحیح تر به دنبال اتفاقات گوناگون بهتر

می تواند بر روی شاخص ها و ارزش های تصیم گیری در مورد منتظرانه اشد. برای مثال، افزایش و یا کاهش نرخ تورم غیربمی

پروژه های سرمایه گذاری تاثیر بگذارد. عالوه بر این، پیش بینی کامل رخدادهای ممکن در آیند می تواند تصمیم گیرندگان را

برابری مناسبی بین فرصت ها و به سمتی هدایت کند که احتمال وقوع برنامه ها را بهتر بدانند و این باعث می شود که

چالش های شرایط مختلف به وجود بیاید.


مجموعه ای از اهداف محدود

مردم معموالً به دنبال لیستی محدود از اهدافشان در تصمیماتشان هستند. برای مثال، برای استخدام کارکنان جدید،

مانطور ه – ز تخصص، آموزش مناسب و صحیح و درآمد متناسبکسانی با باالترین درجه ا نمدیران به صورت معمول بر روی یافت

ولی گستره ای دیگر از اهداف در تصمیم گیری استخدام دخیل هستند، مثالً استعداد بالقوه رهبری .تمرکز دارند –باشند بایدکه

و به سرانمام رساندن کار، قابلیت کار گروهی و یا قابلیت ارتقا به مسئولیت باالتر و غیره. به همین صورت در ارزیابی خطوا

آن تمرکز دارند، اگرچه آنها نیازمند این امر هستند تا در مورد تولید محصول جدید، مدیران سطح ارشد بدون شک بر سودآوری

ا نی و بهبود فرصت هتفاوت میان خطوا تولید، گسترش توانایی هایی جدید سازما)زمینه های دیگری چون اهداف کم رنگ تر

فکر کنند. برای کارکنان(

گزینه های انتخابی را بدون در نظر افراد کما فرآیند وزن دهی به اهداف اشتباه شده است؟ یک مسئله این است که

گرفتن اهداف کلی، بررسی می کنند، حتی زمانی که تصمیم گیرندگان اهداف بخصوصی را تولید می کنند )اگرچه لیست آنها

معموالً ناقص است(. به طور اغلب چشمگیرترین یا اهدفی که به راحتی اندازه گیری می شوند، جلوی بررسی شدن دیگر اهداف

گیرند. را می

یک نمایش تمربی فوری ای نشان داده اند که در آن Bond, Carlson and Keeney (2008)در مقاله ی اخیر،

را وادار کرد تا اهداف مربوا به خود MBAمویان دانش Bondمردم ممموعه اهداف محدودی را تولید می کنند. در یک مطالعه،

آن توجه می کردند، دوره ی کارآموزی بود. دانش جویان به طور میانگین هفت هدف را تولید کنند: چیزی که آنها بیشتر به

دادند، راضی بودند. اگرچه زمانی که از آنها می عمده را در نظر می گرفتند و از اینکه مهمترین اهداف زندگی خود را پوشش

اقع کنند که بیشتر برای آنها مفید و اتّخاذرا بودند تا تصمیماتی دیگری این خواسته شد تا اهداف خود را بیان کنند، به دنبال

مترین در گرو مه مویان خود به خود اهدافی را ساختند که تقریباً نصف آن بنا به دانشی بود کهبنا به آنچه روی داد، دانش شوند.

اهداف زندگی است.

ین عامل اجتماعی و سازمانی ترکیب شده استدر تصمیمات تماری، این جستموی محدود برای اهداف از چند

(Cronin and Weingart, 2007) . تفاوت ها در آموزش تمربه و عملکرد منمر به هدایت افراد به تمرکز فقط بر روی گروهی

ها، از اهداف می شود که صرفاً از دید سازمان مقبولیت دارد )به طور مثال: قیمت نهایی محصول، زمان تولید، مواد، مشخصه

سرویس حمایتی و غیره(. مکانیزم های سازمانی همچون عملکرد متقابل تیم ها یا دوران کاری به دقت طراحی شدند تا تضمین

شده اند. اتّخاذکند که تصمیمات با توجه به گستره وسیع تری،

محدود گزینه هایمجموعه ای از ها ممکن از گزینههای انتخابی محدود را در نظر می گیرند. گزینهبه عنوان مثال نهایی، مردم معموالً ممموعه ای از

ک شغل کاندید شده با یکلحاظ تعداد محدود باشند )مثالً تنها یک شغل کاندید شده( یا محدود در هدف باشند )مثالً تنها ی

بنا به پویایی سازمان است: حقوق و یا ، گزینه های انتخابیدر مورد محدودیت تفکر دلیلخاص از حسابداری(. یک درجه ای

پروژه ای جدید ممکن است در یک جلسه بیان شود که بدون در نظر گرفتن هیچ بررسی در مورد اهداف یا گزینه ها باشد و به

صورت انفرادی به آن پرداخته شود.

. تحقیقات بر روی خالقیت نشان یک نوع ظریف تر از محدودیت، معهذا، از فرآیند ها ادراکی انفرادی برخاسته می شود

بعد از آن بسیار سخت است تا رویکرد های دیگر را نیز می شود، تولید داده است که زمانی یک رویکرد برای حل مسئله ای


5

به همین صورت، تحقیقات بر روی بازاریابی نشان داده است که زمانی مشتری . (Chrysikou and Weisberg, 2005)تولید کرد

,Alba and chattopadhyay)رند متمرکز است، بسیار سخت است تا یک برند دیگر را به ذهنش وارد کندبنات یک بر روی حس

زینهگای شغلی، هبا بسط همین مورد، تصمیمات سازمانی که گستره ای از تولید حاالت را در بر می گیرد )مثالً کاندید . (1986

ا توجه . اگرچه فقط بباشدمی یت کاربردی که در ابتدای امر آغاز شده بود، متاثر از تثبهایی به منظور حل مسائل تولید و غیره(

به تصمیمات، تصمیم گیرندگان ناتوانایی هایشان در تولید چاره ها را در نظر نمی گیرند. تحقیق نشان داده است که تصمیم

تی حراضی به نظر می آیند ها را تولید کنند گزینهممموعه ای گسترده از حاالت آنها گیرندگان به ظاهر امر زمانی که توانستند

. (Gettys, Pliske, Manning, and Casey, 1987)زمانی که فاقد این هستند که بسیاری حاالت مرتبط را تولید کرده باشند

ب از محیط اجتماعیاثر مرکّدر تمامی مثال های مذکور، عامل اصلی ایماد چارچوب محدود در افراد، ادراکی است: فرآیند های انتزاعی تداعی گرا

د که شواهد را در راهی که استوار و یکپارچه در دید ابتدایی بود، به کار برمردم را به سمت آغاز ساختن یک سری فرضیات می

روان شناختی وجود ندارد که به صورت خود به خود گستره ای را برای مخلوطی از - هیچ میعار و انگیزش خسارتیمی گیرد.

محصول کمینه کردن تالش است. ولی مانع ،ها و یا سناریو ها جستمو کند. اینما شکست جستموی بیشتر گزینه اهداف،

می دهد و منمر به کاهش حس طور می کند، خود را کامل و بدون مشکل نشان خعاتی که به ذهن ظریف تر این است که اطال

نبود اطمینان به منظور جستمو های بیشتر می شود.

این معیار های ادارکی افراد تنها قسمت داستان می باشد. این فاکتور های فردی تمایل به مستحکم شدن از طریق

ب، همگی به مشترک شدن نگرش فرآیند های اجتماعی را دارند. آموزش های متناوب، تمارب معمول و فعل و انفعال های متناو

واقع اگرچه نگرش ها و دیدهای مشترک می تواند مثبت . (Cronin and Weingart, 2007)روی مسائل منتهی می شود رها ب

می تواند منفی نیز در شرایطی که باعث محدود - علت تسهیل کردن ارتباطات و همکاری های بر روی هدف جاریه ب –شود

. برای مثال، بازاریابانی که در یک موسسه تدریس شود تبدیل روی مسائل تصمیم گیری نیز باشد، همنقاا عطف بر کردن

د، هدفشان بر روی یک محصول متمرکز است و در یک زمان در حال کار کردن هستند، بدون نکن شدند، در یک شرکت کار می

که در مرور زمان با هم تداخل پیدا می کند. در ی استشک مهارت های خود را افزایش می دهند، ولی این مهارت و تخصصّ

حصول کدام مشخصات م –، آنها بیشتر به سمت یکسانی در تفکر پیش می روند طی آموزش، تمربه اندوزی و مصاحبه و گفتگو

دهد؟ یبازار برای سرمایه گذاری و تمرکز بهتر جواب مکدام عالی است؟ کدام بخش از بازار نوید بخش است؟ بهترین قسمت از

و غیره. تا زمانی که گروه در حال مالکیت یک نوع تفکر است، آن رویکرد و مشخصه بین تمامی اعضا مشترک است. حتی زمانی

وجود داشته باشد، آن مشخصه منفی در اذهان تمامی اعضا به همان صورت وجود دارد. به طور انفرادیکه نقطه کوری در تفکر

، ولیداشت، بسیار برای طراحی محصول جدید، راه کارها و سناریو های آینده ضعیف خواهد واقعی، گروهی که هم سلیقه است

. همخوانی و مطابقت افکاری ذاتی هر عضو، افراد را به سمتی سوق نددر عین حال بر روی نقاا قوت خود بیشتر متکی هست

می دهد که تصور کنند تمامی افکار و تصمیمات آنها صحیح است.

مباحث مشابهی را در مورد چگونگی محدود سازی ساختار اجتماعی بر روی تنوع نگرش ها ،ان شبکه ایجامعه شناس

متقابل و متناوبدر حالتی که گروهی از مردم تاثیر –ن می کنند که ساختار های شبکه ای متراکم انبوه ا. آنها بیداده اندرا ارئه

تحقیقات تمربی نشان داده است .(Burt, 1992)مسائل پیش می روندروی به سمت تداخل نگرش های انفرادی بر -دارند

بر نش زیاد ی نسبت به آنهایی که داخود متکی هستند، عملکرد ضعیف تر بیشتر بر روی شبکه های انبوه ی کهتصمیم گیرندگان

شبکه انبوه دارند، نشان می دهند.حد ناشی از اثر


ود تر شدن چارچوب تصمیم گیری می شود چون در نهایت تاثیر آنها فرآیند ها اجتماعی و سازمانی دیگر باعث محد

در حالی (Brainstorming)بر نومید کردن استقالل و اختالف عقیده است. گروهی که شروع به جلسه طوفان ذهنی می کند

ه زودی و در همان ابتدای اجالس از آنها خواسته نشده بود تا نظر و عقیده خود را بر روی مسئله موجود شرح دهند، بکه قبل از

ی نیزنهای گزینهثیر خواهد گذاشت و از دست یابی به وی چارچوب تفکری دیگر اعضا نیز تأمراسم، عقاید و تفکرات آنها بر ر

عاجز می مانند. حتی در نهایت اگر اعضایی که تفکرات واگرا، متفاوت با جمع داشته باشد، به علت ترس از بیان در جمع به

نگ و یک دست بودن سطح ایده ها )همرنگ شدن با جمع( از بیان عقیده خود صرف نظر می کند. حتی شاید خاطر هماه

در دالیل ادارکی پایه ای رخ دهد، معموالً عوامل محدودسازنخواهد با نظر رئیس جلسه مخالفتی بکنند. در کل، ممکن است

بهی دارند و مثل هم تفکر می کنند، فرآیند های ضعیف تر و آنها ناشی از محیط اجتماعی است. مردمی که تقریباً ذهن مشا

چارچوب های تصمیم گیری محدودتری را دنبال می کنند.

ی برای توسعه چارچوب تصمیم گیریفنون

رسمی فنوننشان می دهد. اگرچه تماماً دقیق و منظور توسعه چارچوب تصمیم گیری رابه ، سه نمونه تکنیک رسمیاین بخش

ند خصوصیت چ از مسائل تصمیم گیری داشته باشد. یکامل نیستند ولی به صورتی انتخاب شدند تا کاربرد فراوانی برای بسیار

ه است چون هیچ گزینه ای نیست ک مشکل به صورت معمول کمی گزینهرا در نظر بگیرید. انتخاب یک مورد بین چند گزینهو

دعکه در یک زمینه یا بُ گزینهدر عوو، می بایست حداقل یک ها برتری و رجحان داشته باشد. گزینهمامی جهات بر دیگر از ت

این امکان را به شما می دهد تا از گستره ای وسیع تری مشخصه ایانتخابی چند فنون. بر دیگری برتری دارد را ارجح شناخت

وجود آنها به اهداف شما نزدیک تر هستند را در نظر بگیرید.به اهداف نگاه کنید و خصوصیت هایی که

برای استحکام سازی این مسئله، فرآیند استخدامی پیش آزمونی یک سازمان را در نظر بگیرید. گروهی از داوطلبین

دارد )مدرک، گواهی نامه، سابقه کاری، یدرخواستنامه های خود را به سازمان دادند و واحد شما در مورد هر داوطلب، اطالعات

همچنین شما یک سری اهداف و معیار برای استخدام مد نظر دارید: نیاز به کسی برای استخدام دارید توصیه نامه ها و غیره(.

عاتی . اطالق آیدئی در حسابداری داشته باشد و همچنین بتواند در گذر زمان از خالل کارهای گروهی و رهبری فایکه توانایی باال

ی در مقابل مدرک بازاریابی، پنج وی را مشخص می کند )مدرک حسابدارکه شما در مورد هر داوطلب دارید، سطح شایستگی

سال سابقه کار در یک شرکت در مقابل سه سال سابقه فعالیت در شرکتی دیگر(. این سطوح شایستگی می تواند شما را در

شما هستند، کمک کنند. اگر خصوصیات کسی در مورد حسابداری به طور کامل شامل ارزیابی هر داوطلب که برابر اهداف

با سطح هدف و شایستگی که در نظر –باشد، نمی تواند برای پست حسابداری شما "دوره های آموزشیتمربه قبلی از طریق "

مقبول واقع شود. -دارید

ب را با توجه به آنچه که آنها آشکار و اثبات کردند، ارزیابی با این اطالعات موجود، شما می توانید توانایی هر داوطل

ی یا ا گزینهجود دارد که ولی باز هم این امکان و کنید. به طور اتفاقی، شخصی در تمامی مشخصات توانایی فوق العاده ای دارد.

کنند آیا باید سبک و سنگینبرتری داشته باشد. آنگاه تصمیم گیرندگان ی دیگرباشد که بر بعضی از مشخصه ها مشخصه ای

"وزن دهی"توانایی حسابداری مهم تر است یا توانایی رهبری و کار گروهی؟ این مرحله که آخرین قدم است، به آن پله

که قرار است داوری شود، در مورد هر مشخصه ای ناینکه باید تمیز دهند اختالفات و تفاوت ها ما بین داوطلبی -می گویند

یاین امر مهم باید مشخص شود که مشخصه ها نیاز نیست که کمّ -است؟ تر است؟ یا چقدر به اهداف شما نزدیکچقدر مهم

یا عینی باشد )اگر یک بعد قوی شخصی همچون اشتراک گذاری و تساوی بین همکاران وجود داشته باشد، می تواند در تصمیم

گیری برآورد و وزن دهی شود.(


7

و معمول فرآیند تصمیم گیری بود که مورد استفاده فرانکلین قرار گرفت، در حالی که این این یک روش بسیار کلی

اساس ساختار این روش بر این راه استوار است که مسئله را بی شمار تصمیم گیری است. فنونروش خام و غیر حرفه ایی برای

کند. کاربرد واقعی این روش می تواند فرم ر جدا تفکّخصوصیت و ویژگی به طور تقسیم و در مورد هر مشخصه هاها و گزینهبه

های گذشته به منظور گزینههای گوناگونی را به خود بگیرد. زمانی که گروه بزرگی از داده ها برای دسترسی به ویژگی های

ببیند کدام قیت و شکست ها وجود داشته باشد، یک مورد از لحاظ آماری می تواند بر روی نتایج مرور کند تاشناخت موفّ

و می آید تبدس ده شده در این مورد از طریق آماراست. ویژگی های وزن دا تر خصایص در پیش بینی موفقیت آینده مهم

این روش چنین فرو می کند که ارزش قابل پیش به کار گرفته شود. - تربا درجه خطر کم –قب امی تواند در تصمیم های متع

ای است که در گذشته مشاهده "در داخل گستره"بت است و آن یکی که باید حدس زده شود، بینی ویژگی ها به طور منطقی ثا

Long Term Capital Management، همچون سقوا سهام2888و 1998شده است. بحران های مختلف پیشین در سال های

اده را بسط و توضیح د "سترهج از گخار"و بحران های افزایش بی رویه نرخ سود وام و تسهیالت، مسائل مرتبط با پیش بینی

محرک های اقتصادی و کنترل های محدود و ناکافی بوده است(.آنها نیز بر اثر مشکالتی دیگر همچون نابرابری که معموالًاست )

ی مشخصه ها وجود دارد. بعضتخصیص وزن به ی تحلیلی برا فنونزمانی که هیچ اطالعاتی از گذشته در اختیار نباشد،

و بعضی –وزن دهی می کند را مشخصه ها میانکه به طور آگاهانه اهمیت مبادله ها در – "باال به پایین"از این فرآیند ها از

ه ب ها را که با هم در تضاد هستند را رتبه بندی می کند و به طور ضمنی گزینهکه به آسانی گروهی از – "پایین به باال"از آنها

نیز در بازاریابی شناخته شده است(. "تحلیل هم بسته")این تکنیک به عنوان هستند –هر کدام از مشخصه ها وزن می دهد

کامالً می تواند استفاده هر دو روش، یا باال )باال پایین( و یا پایین )پایین باال( مفید واقع شود. اگر آن دو در کاربرد به یک جواب

ای عدم شناخت هدفی یا دوباره بررسی کردن سیستم وزن دهی ها می باشد.منتهی نشود به معن

رخ دهد، می توان تصمیمات در ادامه را تغذیه کند و حتی در بعضی از اوقات مشخصه ای زمانی که تحلیل چند

چه زمانی این موضوع مطلوب فرمولی برای تصمیمات آینده باشد که جای تصمیمات آزاد و اختیار عمل را می گیرد. می توان

روان شناسی نشان داده است که زمانی تصمیم گیرندگان چندین حیطهاست؟ اول، بخش بزرگی از تحقیقات ثمر بخش در

نتیمه گیری های ضعیف دچار –بدون هیچ فرمول روشن و صریحی –سری تصمیمات را به صورت شهودی در نظر می گیرند

ده سازگار به موارد مطرح شها، تصمیم گیرندگان به طور نا گزینهند. با توجه کردن به یک به یک استوار و متزلزل می شوو نا

عکس العمل زیادی نشان بی ارزش گذرا در مورد موضوعات خاص، اهمیت وو رد العات خٌو به اط (Areks, 2003)وزن می دهند

(. دوم اینکه مسائل پایه ای "که به ذهن خطور می کندآنچه "با توجه به دید فرانکلین نسبت به دگرگون پذیری می دهند )

، استفاده واقعی از فرمول ها در انتخاب های شخصی را حمایت می کند. برای مثال، زمانی که تصمیمات وامی )رهن عدالت

گذارد، ب مسکن( به گردن کارمندان شرکت های تسهیالت می افتد، پیش قضاوت های مختلفی می تواند بر تصمیمات آنها تاثیر

اگر آنها مشخصه های مساوی را به صورت متفاوت برای مشتریان بالقوه به کار ببرند، حتی اگر هیچ تعصبی وجود نداشته باشد،

ات هی و تبلیغها می تواند بسیار در قسمت های آگقص ا. این تنی را به وجود می آورندادان باز هم آیین نامه های ناعادالنه نکارم

ات هم اطالع آشنایاندر حالی که سایه آینده بین کارمندان و شرکت قرار گرفته است و فی بر جای بگذارد، تاثیر مخرب و من

خصوصی را بین خود به اشتراک می گذارند. یک فرمول سازمان یافته می تواند یک وسیله ابزاری برای تضمین

.(Arkes, 2003 )باشدبی طرفی و استحکام انتخابات تصمیم گیری

در نظر گرفتن چند هدف، چند چارچوب تصمیم گیری را با روشن ساختن نیاز مشخصه ایفرآیند انتخابی چند

که کمک می کند تا به هدف و ویژگی مورد نظر برسیم، توسعه می دهد. این روش مستقیماً از به دام افتادن در توجه مشخصه

ان ال، این فرصت را در اختیار تصمیم گیرندگارت کردن برجسته و فعّیا هدف، جلو گیری می کند. با تم گزینهبیش از حد به یک

این شخص کار ") شودکه در ادامه آشکار می نه چندان خوشایند کار دی از قسمت هایعقرار می دهد تا از متعمب شدن ب


گیری به عمل آید. االن بایست چی کار کرد؟( جلو – "کردن با اعدادش خوب است ولی نمی تواند با دیگران هم صحبت شود

با توجه کردن به تمامی مشخصه ها، چه خوب و چه بد، حتی زود هنگام در فرآیند تصمیم گیری می توان نقاا ضعف را مالیم

س(، و یا بالعکشد که به او حسابداری یاد دهید )و آرام ساخت. شاید دادن تمربه مرتبط با مدیریت به یک نفر راحت تر از این با

برنامه ای مطابق با آن را طرح ریزی کنید. در نهایت، با هدایت کردن تمامی قوای حسی و تمرکزی بر روی تصمیم می توان

که در یا گزینهپیشینی و یا کاوشی در این زمینه برای گزینههیچ باید اذعان کرد که –کرد اتّخاذتصمیمات خالقانه تری

قوی باشد، صورت نگرفته است. فهم صحیح از اهداف چندگانه نیازی را ایماد می کند که باعث و بانی تمامی شاخه های مرتبط

نوآوری است.

ارزیابی و وزن دهی حاالت آینده جهان

روش دوم رسمی برای توسعه چارچوب تصمیم گیری، تفکر از خالل گستره ای از وقایع گوناگون محتمل غیر قابل

شخص جهانی ایط مروی نتایج تصمیم گیری تاثیر بگذارد است، می باشد. سلسله اتفاقاتی که تحت شر کنترل که می تواند بر

، کاهش در تقاضا( وان مثالتواند تحت یک عامل دیگر جهانی )به عن برای مثال تقاضای جهانی اتومبیل( میعمل می کند )

ور سناریو های مختلفی است که می تواند در آینده رخ صّفاجعه بار باشد. اولین قدم برای ارزیابی ریسک های تصمیم گیری، ت

می توان احتمال وقوع هر سناریو را در آینده پیش بینی کرده و دهد و بر روی اهداف شما نیز اثر داشته باشد. با همچین فهمی

د که می تواند راه دید که چه تاثیری بر روی حاشیه تصمیمات و خروجی ها خواهد گذاشت. در نهایت، موردی پیش خواهد آم

عاقالنه و منطقی پاسخ به هر سناریو باشد.

برای ادامه مثال استخدام، ممکن است که شرکت هم اکنون با افزایش تقاضا برای محصولی، مواجه شود ولی نیاز دارد

که خواسته های خود را در گذر زمان، پیش بینی کند )به صورت فصلی و یا سالیانه(. تصمیمات در مورد استخدام برای افزایش

مل قابل کنترل )برای مثال، افتتاح بازار جدید( و عوامل غیر قابل کنترل )برای مثال، مقطع کنونی در تقاضا، به چگونگی تاثیر عوا

است که نیازمند این -تغییر در تقاضا -غیر قابل کنترل عوامل دارد. بستگی ،شرکتتغییر در تقاضا( بر روی اهداف بلند مدت

بینی کند. این تصویر عدم اطمینان از آینده می تواند شرکت احتمال وقوع هر سناریو و نتایج محتمل آن را ارزیابی و پیش

گزینه های مختلف استخدامی برای مسئله موجود افزایش در تقاضا، به عنوان مثال "ارزش مورد انتظار"بعد ها در محاسبه

پذیری گیرد. انعطافپرداخت اضافه کاری به کارکنان و یا جذب کارکنان پاره وقت بیشتر و حتی پیمانکاری، مورد استفاده قرار

اشد و باست که ریسک غیر قابل انکار در پیش بینی نرخ تقاضا در آینده در زمانی در تعدیل نیرو یک امتیاز بسیار با ارزش

ار یهمچنین جذب و افزایش کارکنان به خوبی تعلیم دیده، می تواند بسیار کارساز و سود بخش باشد زمانی که یک احتمال بس

د داشته باشد.وتقاضا وجقوی در افزایش

، ناریومتنوع از سبرآورد سازی ریسک، چارچوب تصمیم گیری را از طریق اجبار تصمیم گیرندگان به تمسم گستره ای

، می باشد. این روش بر پایه عادات طرح ریزی گزینهمحاسبه احتمال وقوع هر کدام و تخصیص و ارزیابی تاثیر آنها بر روی هر

بخصوی برای ، (Buchler, 2002)م شده، حالت خوش بینانه استگاهی اوقات، آینده ممسّ است.استوار ، حاالت آینده جهانی

د حزن می تواننیز کسانی این امر اتفاق می افتد که به دنبال ایماد یک سری اتفاقات و یا برنامه سازی هستند، ولی همچنین

آینده، آماده نباشند. ارزیابی سناریو ها، احتماالت و نتایج آنها آور باشد که تصمیم گیرندگان برای اتفاقات غیر منتظر در

آنها را که نتایج شان بر اساس احتمال هر کدام قضاوت می شود، را "ارزش مورد انتظار"مند رسمی و روندمی تواند به صورت

بررسی شده، با معیار ها و اصول قضاوت ما که شامل خطوا گزینهبا این برآورد سازی می توان دریافت که آیا چنین برآورد کند.

های با گستره محدود تر از ضریب اطمینان گزینهقرمز و کمی پستی و بلندی است، مطابقت دارد یا نه؟ به طور اختصاصی،

ور را به اجازه تصباالتری برخوردار هستند. مهمترین نکته از دیدگاه تصمیم گیرندگان، پیش بینی سناریوهای آینده است که


9

ی در نهایت به وجود آید که نقطه مشترک ما حصل تفکرات ا گزینهذهن آدمی می دهد تا با حاالت مختلف رو به رو شود و

، استفاده کرد.بعدی باشد و از آن به عنوان شروعی برای سری اقدام


برای پیش بینی های صحیح "هر چهار سلول"استفاده از

ساده ترین آن هم است: بازبینی صحیح را انمام دهید تا ببینید آیا مشخصه شما نتایج مورد آخرین ابزار رسمی،

ستخدام را در نظر می گیریم. چند سال پیش، ممله ؟ یک مثال دیگر در ارتباا با فرآیند ایا نه را برآورد می سازد تانانتظار

Management Focus Magazine باعث ،احبان حیوانات خانگی در سنین کودکیتحقیقی را ارئه داد که جالب بود: ص

تحقیق به همچین دستاوردی رسیده آن بدیل شوند. چگونهت تری می شود که آنها در سالهای آینده به مدیران موفق و کارآمد

نفر از مدیر عامل های برتر آمریکا را از طریق مصاحبه مورد تحقیق قرار دادند و 088داوطلب مدیریت و بیش از 70است؟ آنها

ه باز آنها در سنین پایین حیوانات خانگی مثل سگ و گربه یا هر دو آنها را نگه می داشتند. مصاح %90فهمیدند که نزدیک به

با مدیر عامالن این نقل قول را در پی داشت: داشتن حیوان خانگی در سنین پایین سبب شد تا خصوصیات و خصلت های مثبت

، که شامل حس مسئولیت، هم احساسی، احترام برای زندگی با دیگران، دیر موفقی باشند، تقویت شوندآنان که باعث شد تا م

در مورد استخدام مد نظر قرار یده است. حال باید خصلت داشتن حیوان خانگبو سخاوتمندی و مهارت های خوب ارتباطی

!گیرد؟

اولی اینکه این مطالعه صرفاً به دو واحد از این آشکار می شود. نقصص در باب این مطالعه، دو کمی اندیشه و تفحّ

ن حیوانات خانگی در بین جامعه مدیر عامالن چهار واحد موجود در جدول، نگاه می کند. به طور دقیق تر مطالعه، بودن و یا نبود

جامعه %90 نشانداشتند، پس ما چیز زیادی از دم سگ یا گربه در قسمتی از دوران کودکی شان اکثر مررا بررسی می کند. اگر

جود و های بیشتری نیز لیر عامالن نفهمیدیم. این یک مدل کالسیک نمونه سازی روی متغیر های وابسته است و بسیار مثادم

، به یک سری شرکت های خصوصی موفق در این 1908در سال های "در جستموی برتری"دارد. برای مثال، تحقیق اساسی

"دو سلول"را پیدا کند. یک خطر در روش "مدیریت توسط راه رفتن در اطراف"مثل زمینه نگاهی انداخت تا عمل متداول آنها

امتحان نشوند، نمی توان دریافت که "چهار سلول"ی است! تا زمانی که تمامی القای فعالیت های عادی در سطح کیفیت عال

ارتباا بین مشخصه ها و نتایج چه چیزی می باشد )برای مثال، ممکن است مدیران با همین روش در مدیریت نا موفق باشند

ی اهستیم که تمامی مدیر عامالن کاره می گویند(. در نهایت شاهد این قضیه "ردمدیریت خُ"وجود دارد که به آن واقعیتیولی

ان هستند، ولی همچنان ما چیزی در مورد پیش بینی ممامی شرکت های موفق صاحب ساختشخصی خود را انمام می دهند و ت

نتیمه گیری های ضعیف را از ،را ببینید که چطور مدیران Denrell, 2003موفقیت دریافت نکردیم! )برای مطاعات بیشتر

(.بدست می آورنددر شرایط عدم اطمینان و ریسک "بازمانده ها"

دومین نقص در مطالعه حیوانات خانگی این است که حتی اگر مدیر عامالن در دوران کودکی خود زمان بیشتری را با

دیریت کاریشان باشد! )به غیر از اینکه به بهتر حیوانات خانگی سپری می کردند، این نمی تواند عامل مهم موفقیت آنها در م

–است(. خانواده هایی که ویژگی های بیشتری در راستای موفقیت کاری داشتند کردهشدن ارتباا کالمی آنها کمک فراوان

.بیشتر در آنها داشتن حیوانات خانگی مشاهده می شود –روابط اجتماعی پول، فرصت های تحصیالتی، فرصت های شغلی و

این یک مشکل قدیمی و کالسیک بیان ارتباا میان علت و معلول است.

ارتباا مبتنی بین "شاهد"فشار کاری و تصمیمات روزمره و همیشگی که همراه ما است معموالً بر شواهد تمربی که

رکت ها را به عهده به نظر شمار زیادی از مدیرانی را پرورش می دهد که مدیریت بسیاری از ش GEدوسلول است، می باشد.

دارند. حال سوال اینماست که آیا دیگر شرکت ها هم باید از همین روش برای پرورش مدیران موفق استفاده کنند؟ گفتن این

هم به همان نسبت به صورت متناوب گروهی زیادی از غیر مدیر عامالن را GEهمین شرکت موضوع هم حائز اهمیت است که

ی ارزیابی آموزش و پرورش توانایی آنها و ارتقا آنها به سطوح باالتری از سطح سازمانی ه دی در نحوهم پرورش داده. سوال کلی

است. با استفاده از مشخصه ها در یک تصمیم، بزرگترین چارچوب تصمیم گیری باید بتواند تمامی چهار سلول را در یک واحد


11

داشت، باید ببیند که چه عوامل دیگری ممکن است که در ارتباطات در خود بگنماند تا به وجود ارتباا پی ببرد و اگر وجود

تاثیر گذار باشد.

یکمّ فنون اتّخاذموانع

، در تئوری، در بسیاری از سازمان ها هم اکنون موجود دارد. این تکنیک ی مطرح شدهکمّ فنونخیلی از نسخه های

ریس شده اند. آنها به عنوان عامل های مهم مدیریت در ده ها برای سال های متمادی در تمارت و دانشکده های مهندسی تد

به عنوان مهمترین (Six Sigma)و شش سیگما (TQM)برای مثال، مدیریت کیفیت جامع شده اند. دهه گذشته، شناخته

ها می باشد. گزینهیت و فرآیند برای وزن دهی مشخصه ها و اجزای متمرکز بر تحلیل ریسک، تحلیل علّ

. (Zbaracki,1998)است پیچیدهواضح و ی، کامالً ناالعمل روزانه سازمانی به استفاده از تکنیک رسمی کمّاگرچه عکس

غیر عضو، معرفی افراد هکارکنان در چنین وضعیتی که برنامه ای جدید ارائه می شود، کمی بد گمان هستند زیرا معموالً ب

رمند دارد در حالی که برای همان چند کارمند باید تالش بسیار زیادی این تکنیک تنها نیاز به چند کا ماهیت طبیعیمی شوند.

رسمی با مشکل فنونو در نهایت این ه فرصت دارند تا اجرایی شوندبصرف شود. زمانی که انمام شود، این تکنیک ها نیاز

راین، به راحتی آشکار نمی شوند. بنابها اتّخاذانتشار نوآوری نهفته است: سودآوری این پیشینه ند که در وکالسیکی مواجه می ش

(Zbaraki, 1998)سر به سر استفاده شود اتّخاذی این عملکرد وجود دارد تا در فرآیند معیاری برای اقسام کمّ

ت. عامل ی استوار است عمده فرآیند تشریح شده در باال، بر تعریف سر سخت وابسته نیست بلکه بر فرآیند کلّعمنف

مهم در توسعه چارچوب، تالش به منظور ارائه کامل مسئله تصمیم گیری است. گستره ی ممکن از طریق تفکر در مورد خصایص،

رار ق ها، مبادله ها انمام شده است. چون تعریف گسترده در تصمیم گیری در بسیاری از تصمیم گیرندگان سازمانی گزینه

را در نظر همراه است با تالش تشریفاتی کمتر ر رسمی که منافع توسعه چارچوب راحت کهغی فنون گیرد، در ادامه مامی

می گیریم.

غیر رسمی فنون

Heath, Larrick, Klayman (1998) ّتصمیم گیری که در حقیقت در سازمان ها فنونرترین نشان داده اند که موث

، می باشد. ولی در عوو ی که درعلم اقتصاد و آمار توضیح داده شده استخالصه و کمّ فنوناستفاده می شود، غیر رسمی تر از

نامیده می شود، چارچوب های محدود با شمایل ساده، مخصوص، "اصالح شناختی"غیر رسمی تصمیم گیری که فنوناین

می دهد. وطنی و اجتماعی را می سازد. این بخش به طور خالصه چندین عملکرد غیر رسمی را توضیح

غیر رسمی به منظور توسعه جستمو برای اطالعات فنون

یت کردن بدون هدا ،بعضی از فنون تصمیم گیری، تصمیم گیرندگان را ممبور می کنند تا به دنبال اطالعات بیشتری

مات ضعف تصمیمثال، یک فن پایه ای که ثابت کرده می تواند بهبود دهنده نقاا ی. برابه سمت اطالعات خاص و معین باشند

را این فن به طور ابتدایی شخص . (Hiet and Markman, 1995)نتیمه گیری حال حاضر است "وارسی یک گزینه"باشد

این سوال می تواند برای گستره ی "چرا ممکن است جواب مورد عالقه من اشتباه باشد؟"کند تا از خود بپرسد: ایماب می

باشد، امکان پرسش این سوال هم مطرح مشابهیو احتمالی آینده زیادی از مسائل تصمیم گیری کاربرد داشته باشد. اگر سنار

بهترین حالت انتخاب شود، می توان سوال کرد که چگونه حاالت دیگر است که چرا اتفاق نیافتد؟ اگر یک گزینه به عنوان

شود که صاحبانشان مدیر عامل شوند، می توان سوال می د؟ اگر در مثال حیوانات خانگی، داشتن آنها باعث نمی تواند بهتر باش

رسمی است که ثابت کرده سهولتکرد آیا پیش بینی عدم مدیر عامل شدن هم وجود دارد؟ این یکی از فنون تصمیم گیری غیر


,Summarized in Larrick, 2004; see also Herzog and Hertwing, 2009: kray and Galinsky)استفاده بسیار زیادی دارد.

2003)

و شش سیگما تبدیل TQMکه به قسمت معمول و کاربردی "پنج چرا؟"یکی دیگر از فنون ساده توسعه جستمو

. "چرا"و ادامه دادن هر جواب با یک پرسش دیگر "چرا"فرآیند فقط قسمتی از شروع مسئله است، پرسش ، می باشد. استشده

می تواند برای مشخص کدن اهداف "پنچ چرا" است. برای مثال هدف، گذر از فهم سطحی و محدود به حالتی عمیق تر از درک

چرا ما نیاز به استخدام "ی استخدام، می توان سوال کرد:یری شخص تصمیم گیرنده بکار رود. در مثال تصمیم گاو ایده آل ه

قتصاد و حساب و کتاب داشته باشد. افهمی مطلوب از چون شخص مورد نظر می بایست "شخصی با مدرک حسابداری هستیم؟

است.چون عمده مسئولیت آن شخص، کاهش هزینه ها " چرا شخص باید فهم خوبی از اقتصاد و حساب و کتاب داشته باشد؟"

دی در سال جدید وجود نداشته است، و به همین صورت ادامه چون هیچ افزایش درآم "چرا تاکید بر کاهش هزینه ها است؟"

تبدیل به اهداف بنیادی تری می شود که از گستره شاخصه ها نسبت به آنچه در اول "پنچ چرا؟"گیری به کارابد. نتیمه ی می

آشکار می سازد که مدرک حسابداری تنها گواهی اهداف بنیادی نیست، را رخداد امری انگاشته شده بود، بدست می آید. این

یا می سازد تا به اهمیت یک شاخصه به عنوان عامل مهمتر در تصمیم گیری نسبت به دیگر بلکه این امکان را برای شخص مهّ

یی به مشکل بر بخورد! می توان به راحتی هم می تواند جا "پنچ چرا"یر رسمی دیگر شاخصه ها پی ببرد. البته مثل هر فن غ

ق تری تبدیل شود و باعث شود که شخصبب می شود که شخصی به مدیر عامل موفّسپرسید که چرا داشتن حیوان خانگی

وارد یک سری تئوری های پیچیده )و به اشتباه( مهارت های گفتاری شود.

ها در تصمیم گیری فنون غیر رسمی برای استفاده گروهی گسترده تر از شاخصه

برای استفاده از چک تصمیم گیرندگان از طریق ملزم کردنمرحله دوم فنون غیر رسمی بر چارچوب های محدود

تی واحد بازرگانی و تسهیاللیست ها به منظور جمع آوری اطالعات بیشتر و ارزیابی گزینه ها، ارجحیت پیدا می کند. برای مثال،

,Collateral, Capacity, Capitalکه عبارتد از: " 5C"مندانش مشتریان بالقوه را بر اساس بانکی، نیازمند است تا کار

Conditions, Character که معادل است با: وثیقه، صالحیت، سرمایه، قرارداد و خصوصیت، ارزیابی کنند(Heath, 1998) .

اگرچه با حضور کمی ابهامات وجودی، شناخت این مشخصه ها به کارمندان کمک می کند تا از واکنش زیادی نسبت مساعد و

یا نامساعد بودن اطالعات مربوا به کاندیداهای گیرندگان وام، جلوگیری به عمل آید. به همین صورت تحقیقات موردی انمام

نچه تصمیمات عادی و همیشگی برای پزشکان است، می تواند توسط چک لیست شده در علم داروشناسی نشان داده است که آ

از Hopkinsبرای مثال، یک چک لیست پنج نمره ای بهداشتی، باعث شد تا نرخ عفونت را در بیمارستان ها هم درمان پذیرد.

ن را تشویق کند تا به صورت پروتکل های مشابه ثابت کرده است که می تواند پزشکا. (Gawande, 2007)برساند %8به 11%

سیستماتیک گستره ی وسیع تری از نشانه های بیماری و سناریو های بیماری را به منظور تشخیص بیماری ها، در نظر بگیرند.

در استفاده کنندگان از زمانی که ظاهراً تحت کنترل که آنها در ابتدا پایداری را بدون نقص نیستند. هم البته چک لیست ها

بر می انگیزد. و همچنین اگر ساخت خود و یا از متخصصان به ارث رسیده باشد، بیشتر مقبولیت دارد. عالوه بر این چک هستند،

ر اگ لیست ها فقط به اندازه صحت و روایی موارد موجود در چک لیست و کاهش ریسک از قلم افتادگی مطالب مهم، می باشد.

این شانس نیز حتی وجود دارد که مطالب مهمتر بیشتری را از احی کند،شخصی چک لیستی انفرادی با چارچوب محدود طر

قلم بیندازد.


13

فنون غیر رسمی برای توسعه گستردگی چشم انداز

گروه نهایی از فنون غیر رسمی از این مزیت بهره می برد که ترکیب چارچوب های محدود می تواند فهم گسترده و

به طور مشخص اگر چشم اندازهای مستقل چند شخص با هم جمع شود، دانش و نتیمه کاملی از تصمیم گیری به وجود آورد.

نهایی گسترده تر و کامل تر از یک نفر است. اگرچه منفعت جمع آوری چند نفر و هماهنگی آنها شدیداً بر گستردگی و چشم

.وابسته است، و از رویه ی تحکیم بخش استفاده می کند دارنددر ابتدا اندازهای مختلفی که

شناخته شده است، که شامل گردآوری "Kokai watch"به کار رفته و به نام TQMی را در نظر بگیرید که در فنّ

شده گردآوری "غیر متخصصان"ه کنونی و تالش به منظور بهبود آن هست. تیم به صورت دقیق و آگاهانه از تیم و ارزیابی رویّ

ص کاری ندارند. منطق استفاده از زمینه مشترک تخصّ گر مدیر و یا کارمند بودند و درآدم هایی که در واحد های دی –است

ه معمول نمی تواند به مرحله عقب تر، زیر سوال بردن فرآیند، برگردد. این بوده است که نتیمه پیچیده در رویّ "غیر متخصصان"

ستره دانش توسعه یافته و تمارب بیشتر، به وجود آید. در آدم هایی با دید باز و جدید تر، هر چند، می توانند در مقاسیه با گ

کل، تصمیماتی که شامل تشخیص مسائل و تولید گزینه های جدید است، می تواند تحت تاثیر منفعت غیر متخصصان دید باز

ه منظورشرکت موتوروال به دنبال ساخت تیم های عملکرد متقابل برای طراحی محصوالت جدید ب باشد. در حالتی مشابه،

خودش های تضمین تنوع چشم انداز و نگرش ها بر روی اهداف، گزینه ها، مشخصه ها، سناریو های آینده و غیره، از فرآورده

. فردی می تواند ادعا کند که اگر تیمی (Heath, 1998)تیم به اجزای سابق خود تفکیک می شد ،بود ولی در نهایت ماموریت

باید برای مراحل و ماموریت های بعدی محفوظ بماند نه اینکه شکسته شود. –ق بود موفّ و در اهداف خود هم –کل شد متشّ

د برای به اشتراک گذاریناگرچه شرکت موتوروال به این نتیمه و ضمانت رسید که حتی تیم های عملکردی متقابل می توان

است. با ترکیب کردن ،های متعاقب بشودوریت ما در ماهنگرش مشترک روی تصمیمات که باعث محدود شدن اهداف و گزینه

.آیدداد گروهی، به وجود می روت موجود در قرااپایدار توسط نگرش های متف یتیم ها، تنش

را ببینید( به منظور توسعه چارچوب ها، در سال های اخیر 10 -10ارزش استفاده کردن از گروه ها )بخش های

به محبوبیت همگانی ، با کتابی به همین نام، تبدیل "خرد جمعی"و تحت نام شناخت و رسمیت ویژه ای به خود گرفته است

سفانه أولی متع و استقالل می باشد. عوامل مهم در به وجود آوردن خرد جمعی دو فاکتور تنوّ. (Surowieki, 2004)شده است

رائه شدن اولیناود، چون با استقالل فردی هر شرکت کننده می ش لجلسات طوفان ذهنی کالسیک باعث تحلیل رفتن عام

ر خواهد کرد و محدود می شود )به این مرحله معموالً گروه جزیی مان صورت تفکّهپیشنهادات، ذهن دیگر شنوده ها هم به

ی رسید. تحقیقات تمربی نشان داده است که گروه ولی در ادامه با جمع آوری داده ها می توان به یک تصمیم کلّ می گویند(

کنند. می اتّخاذکوچک تر به مراتب بهتر از فرد، ایده ها و گزینه ها و مشخصه های تصمیماتی بهتر و گسترده تری های جزیی و

و با توجه به اینکه با پیش بینی بنا به اهمیت آن "یأر"و گزینه های مشخص را به نام فاگر نیاز شود، شخصی می تواند اهدا

.بشناسداق واقعاً عالی خیلی کم را بتوان تولید کرد، احتیاطی، ایده های خلّ

گروه های جزیی همچنین در پیش بینی و حدس نتایج نامعلوم و ناشناخته، نسبت به فرد، قوی تر هستند. نظر اجمالی

د، از با هم جمع شون ناقص های لادی از چنین احتماتعداد زی و سراسری هر شخص از مسئله ناکافی است. اگرچه زمانی که

زدیک تر دی، به حقیقت مسئله نهای بزرگ جلوگیری می شود و نتیمه میانگین نهایی گروهی نسبت به میانگین نتایج انفراخطا

08سالی دو مرتبه از Wall street Journal. برای تصویر سازی بهتر، (Larrick, Mannes, and Soll, 2009)است

را چاپ می کند. این نتایج برای مشاهده نتیمه گیری گستره تفکرات ممکن )به اقصاد دان برتر آمریکا، پیش بینی اقتصادی

منظور پیش بینی سناریو های احتمالی در آینده(، مناسب است. عالوه بر این، میانه احتماالت نسبتاً بر بیشتر قضاوت ها در

را انمام دهد، بعد از گذشت دوره پیش بینی به اقتصاد دانی که توانسته بهترین پیش بینی WSJت، درست تر است. اگرچهأهی

نماید، هیچ راه مطمئنی برای انتخاب شخصی نیست که بتواند نظرات او را به عنوان بیان های می شده، جایزه ای اهدا


میانگین در نظر گرفتن قضاوت . (Larrick, 2008)شده، بشناسیم اتّخاذصد در دصد صحیح و بهتر نسبت به تصمیمات گروهی

انتخابی چند مشخصه ایی مناسب است: فردی می تواند چندین مصاحبه ها هم در مقایسه کردن مشخصه های ذهنی در فرآیند

به منظور رتبه بندی مشاغل مختلف کاندیداها نسبت به تحصیالت تکمیلی خود بپرسد و از میانگین آن برای انتخاب کاندیداها

.استفاده کند

اگرچه جلسات طوفان ذهنی یکی از فنون های اولیه بوده است، فرآیند های ترکیبی بسیار زیادی با ظهور شکل جدید

ارتباطات الکترونیک به وجود آمده است. سازمان ها دارند راه هایی برای افزایش خرد کارمندانشان، مشتریانشان و همکارانشان

برای سازمانراه هایی موثر )حتی جالب( ا بازار پیش بینی، هستند. این کارها می تواند در وقایع ای همانند جام جم نوآوری و ی

به منظور جمع آوری صدها چارچوب محدود و تبدیل آن به چارچوب های وسیع تر برای تصمیم گیرندگان در سازمان باشد.

سارت و حس اعتماد به نفس باالتری، گروه ها، می توانند خودشان را به ورطه تصمیمات ضعیف تری در عین حال با ج

گروهی، راتبخاطر حمایت های گسترده و همه جانبه نتایج از آنها، بکشانند. برای جلوگیری از این وضعیت انطباق فشارها و تفکّ

فزایش ری و تمایل به بیان اختالف نظر را در خود اشدیداً نیاز است تا گروه ها تفاوت موجود در نگرش ها، اسقالل های تفکّ

(.10-10دهند )قسمت های

تحدیدات توسعه چارچوبنگرش های جامع، مشخصه های تصمیمی کاربردی، گزینه های مناسب و سناریو های اتّخاذاین بخش در مورد

ر توسط تالش عظیم بخش های تئوری و تمربی، استوار تصویر تصمیم گیری موثّ احتمالی در تصمیم گیری، صحبت می کند.

می باشد. اجرایاتشده است. اگرچه تحدیدات بالقوه ای برای این چارچوب وجود دارد، اولین چالش، نظرات عملی در مورد

.است "رتفکّ"، در مقابل "مختصر"پیشنهادات اخیر مبتنی بر فرآیند های بصری، خودکار و سریع در نگاه ،دومین چالش

تحدیدات عملی بر روی چارچوب های وسیع

چندین تحدید برای توسعه چارچوب های تصمیم گیری موجود دارد که عبارتند از:

تحیل از "فنون دقیق و حساس همچون فرآیند های انتخابی چندگانه، مصرف کننده شدید زمان و خطرات ریسکی

گزینه ها و مشخصه های بسیار زیادی را مطالعه کردید؟( زمانی هستند. )چگونه متوجه می شوید زمانی که "کار افتاده

که تصمیم سخت و سخت تر شود، تصمیم گیرندگان بر طبق عادت به ساده سازی مسئله به منظور مدیریت کردن

تحقیقات اخیر نشان داده است که داشتن حق انتخاب . (Payne, Bettman, and Jihn, 1993)آن روی می آورند

اهش نکنند. منفعت ک اتّخاذد هم می تواند تصمیم گیرندگان را به سمتی هدایت کند که اصالً تصمیمی را بسیار زیا

ردم، م موثر برالعاتی اطحواشی بررسی ها گزینه و مشخصه های بیشتر، الزم است در مقابل هزینه های متقابل بالقوه

ود اطالعات بسیار کم رنج می برند. شاید این موضوع متعادل و برابر شود. به طور قراردادی، تصمیم گیرندگان از وج

مهم و اساس قرار بگیرد که در حال حاضر، تکنولوژی توانایی جمع آوری اطالعات بسیار بسیار بیشتری از گزینه ها و

دارد و این یک چالشی بزرگتر به حساب می آید. –نسبت به جستمو کردن آن -مشخصه ها را

شامل درخواست استفاده از اهداف و مشخصه هایی از دسته های مختلف است، خطر تضاد و توصیه نامه هایی که

یک محیط کامالً سیاسی، آگاهی از ی درحتّ کشمکش، سیاست بازی و گفتگو و بحث را به وجود می آورد. اگرچه

انی تصمیمات خوب می تواند از خالل بحث و گفتگوها منمر به تصمیمات بهتر شود )بخصوص زماهداف و گزینه ها

اتفاق می افتند که هر گروه شاخص های کم اهمیت خود را به منظور به دست آوردن شاخص های بهتر، قربانی کند(.

و شرکت کننده حداقل می بایست یک روزنه امید بخش داشته باشد. تعداد زیاد شرکت کننده در تولید اهداف، گزینه


15

درگیری و مقابله افکار وجود آید به خصوص اگر تصمیم نهایی افزایش اذاتّخها و سناریو ها باعث می شود که در

مندی خوب و منصفانه به نظر آید.وزن دهی به اطالعات به طرز نظام فرآیند جمع آوری و

بیشتر فرآیند های جامع ممکن است که باعث افزایش اعتماد و رضایت در تصمیم گیری شود ولی اگر فرآیند ها

ح سفت و سخت به وجود آورند، ممکن است که آنها با تصمیم نهایی باعث کاستن رضایت شوند. تبادل های واض

نظر اجمالی در برابر ژرف اندیشی

می باشد، عبارتی Malcolm Gladwell (2005)که "New Yorker"در این کتاب، نظر اجمالی، بنا به نویسنده

گیری تند و سریع بسیار صحیح می باشد! این ایده همچنین توجه را معروف ساخت که این می باشد: گاهی اوقات تصمیم

ورد ویژه بسیار زیادی از جامعه دانشگاهی را در سال های اخیر به خود گرفته است که شاید بخاطر واکنش شدید به خٌ

آمده که "نظر اجمالی"دقت مدل هایی است که در قبل مورد مطالعه قرار گرفت. سه موضوع مهم دانشگاهی در ذات

را به چالش بکشاند. "توسعه چارچوبی"می کند می خواهد اساس اعادّ

با تمرکز بر یک شاخصه و یا و بهتر و سریع تر خیلیند نعا این می باشد که بسیاری از تصمیمات می توااولین ادّ

یکپارچه سازی شود که اولین قطعه بی نتیمه و مبهم نباشد یو بعد اطالعات زیادی به شرطشوند اتّخاذپیش بینی

ترصوبه TTB(. اگر Gigerenzer and Goldstein, 1999می نامند. TTBو یا " Take the Best")استراتژی که آن را

عات بسیاری از مطالزیر سوال می برد. تفاده از چارچوب گسترده و وسیع راعا اسبه طور مستقیم ادّ موثر بود،و ی صحیح کلّ

صه تصمیم گیری از یک شاخصه ر و کارآمد است به خصوص در زمانی که یک مشخّموثّ TTBنشان داده است که روش

گردد. میصه واضح باشد، بسیار کارا و ثمربخش واقع دیگری بسیار مهم تر و حیاتی تر است و همچنین زمانی که آن مشخّ

است که به هر حال، انتخابی هستند. یکی از مشکل های عمده در تصمیم گیری، عدم عا این ن اثبات و ادّآمشکل دخیل با

. تحقیقات ، استاطمینان در شناخت مهم ترین مشخصه و دانستن این که چقدر وزن متناسب با آن را تخصیص دهیم

ری ر سختی را در تصمیم گیتمربی نشان داده اند که افراد در فهمیدن اینکه کدام مشخصه از بقیه مهم تر است، زمان بسیا

بسیار ضعیف تر نسبت به TTBو شناخت آن خواهند داشت. اگر خطایی در شناخت مهم ترین مشخصه به وجود آمد،

Hogarth and Karelaia, 2007: Payne)صه استفاده می کنند، عمل می کنداستراتژی های گسترده که از چند مشخ

مچون امتحان آن تنها با مشخصه هایی که دو سطح دارند. در خالصه، یک ضعف دیگر هم دارد ه TTBمورد .(1993

استفاده از چند مشخصه یا چند پیش بینی کننده؛ زمانی که اطالعات ما همراه با عدم قطعیت است، استراتژی بهتری

می باشد.

ت که بسیاری از تصمیماتاهمیت و اعتبار توسعه چارچوب تصمیم گیری را زیر سوال می برد این اسعایی که ین ادّمدو

رخ می دهند. تصمیم گیری تخصصی از دیدگاه چند صی، سریع و خودکار، بدون فرآیند طویل وزن دهی به حاالتتخصّ

Kleinحیطه مورد مطالعه قرار گرفته که شامل گستره وظایف شطرنج تا آتش نشانی می باشد. تحقیق انمام شده توسط

صان، اطالعات را به روش دیگری و متفاوت از و دانشموی های وی، مورد متقاعد کننده ای را مطرح می کند که متخصّ

صان از قدرت تمربه زیادی در وظایف و مسئولیت های خود متخصّنوآموزان و مبتدیان، تحلیل و بررسی می کنند. خصوصاً

یت رخدادها رادهد که بتوانند سریعاً شرایط را بشناسند و دلیل و علّ برخوردارند و این ویژگی این امکان را به آنها می

بازیابی کنند. سوال عمده در تصمیم گیری سازمانی این است که چه شرایطی می تواند باعث ارتقا این مهارت و توانایی ها

اساتید شطرنج و –ی گیرد باید ذکر گردد که مهارت های متخصصان صرفاً دامنه خاصی را در بر م مرحله اولشود؟ در

ت نمی کنند که وارد حیطه جدیدی شوند، بلکه در زمینه کاری مهارت های عمومی خود را به صورتی تقویّ آتش نشانان

خودشان افزایش می دهند. در مرحله دوم متخصصان توانایی تقویت مهارت های خود را دارند، چون آنها با شرایط محیطی

ای یادگیری در تماس هستند، محیطی که در آن شخصی می تواند تمربه وسیع و متناوبی از بسیار مطلوب و مساعدی بر


به طور . اگر شرایط(Hograth, 2001)گروه شرایط مختلف و تاثیر فوری و غیر مبهم تصمیمات و عملکرد خود را ببیند

ر سخت خواهد شد و نشان دادن موثّ ق شوند، شرایط برای واکنشمداوم جدید و نو و بازخوردها هم غیر مبهم و یا معوّ

در بسیاری از زمینه های داوری خود پیش بینی هایی را در نظر می گیرند که خیلی بهتر از نوآموزان "صانمتخصّ"

. (Carmerer and JohnsonT 1991: Tetlock, 2005)نخواهد بود

کامالً درست نیست که بگوییم متخصصان از چارچوب های محدود استفاده می کنند، بهتر است آنها را به بنابراین

ین امشخصه های مرتبط سریع هستند و به صورت خودکار گزینه ها را تولید می کنند. اتّخاذنحوی توصیف کنیم که در

آوردن آن بسیار پر هزینه است. تحقیقات نشان می دهد واکنش های خودکار، مبتنی بر تمربه گسترده ای است که بدست

,Erricson, Krampe)ته برای توسعه استکه داشتن تخصص نیازمند به ده سال تالش سخت کوشانه و ممارست پیوس

and Tesch-Tomer 1993) . در نهایت با وجود توانایی شناخت سریع شرایط، جالب است ذکر گردد که اساتید شطرنج

تدایی بسیار سریعی انمام می دهند ولی بعد در ادامه چارچوب را با وزن دهی عملکرد گزینه های مختلف و پیش ارزیابی اب

Markidakis, Hogarth and)بینی گستره ی وسیعی از سناریو ها که ممکن است در آینده رخ بدهند، توسعه می دهند

Gab, 2009).

یری را به چالش می کشاند، پیشنهادی بود که بیان می کرد عایی که مفهوم توسعه چارچوب تصمیم گسومین ادّ

Dijketerhuis, Bos, Nordgeren, van)است "آگاهانه"برتر از تصمیمات گیری" نا خود آگاه"تصمیمات از روی ضمیر

Baaran, 2006) . را قطعه از اطالعات 00که مشخصه متفاوت 12که شامل آپارتمان 0مورد در این مطالعات، افراد در

ن اقی می دیدند. سپس آبود، شامل می شد. شرکت کننده ها، هر قطعه از اطالعات را فقط یک بار، به صورت اتفّکرد تولید

چهار دقیقه در مورد تصمیم فکر کنند و یا فرم سوالی را در چهار دقیقه اطالعات از آنها گرفته و ازشان خواسته می شد که

گروهی که فرم را پر کردند نسبت به گروهی که . دادندزارش را گ در ادامه تصمیم خودکت کننده ها پر نمایند. تمامی شر

، تمایل داشتند. این نمونه به هر حالبودتعمّق کرده بودند، بیشتر به انتخاب آپارتمانی که حاوی مهم ترین مشخصه

اری ه ای بر روی مسئله ای نسبتاً آسان ککر چهار دقیقتمربی دیگر باشد. اول اینکه تفّ تامطالعنمی تواند تمثیلی برای

رسی مسائل تصمیم گیری را بر" ا به خوداتکّ"این اجازه را پیدا می کنند تا با غیر معمول است، زمانی که تصمیم گیرندگان

عمل می کنند. دوم اینکه زمانی مسئولیت "ناخودآگاه"کنند )که نسبتاً هم سریع است( آنها به خوبی تصمیم گیرندگان

، تصمیم گیری هوشیارانه می تواند تغییر کند به نحوی که بزرگی تفاوت ها ما بین گزینه ها همچنان بزرگ باقی بماند

نظر است که مشخصه مثبت کمتر ولی ارزش مورد انتظار بیشتری در این صورت حالتی مدّ –خدمت بهتری را ارائه دهد

همچنین چند ضعف را به همراه دارد. Dijksterhuisنمونه . (Payne, Samper, Bettman, Luce 2008)داشته باشد

چون شامل حمم زیادی در نظر گرفتن آگاهانه –اول اینکه این یک نمونه کامل و خالص از تصمیم گیری نا خودآگاه نیست

عقول وزمرگی ممشخصه ها و گزینه ها قبل از فرآیند تصمیم گیری نا خودآگانه است. دوم این که نمونه نمی تواند امتحان ر

آشنا باشد، چرا نه برای تصمیم گیرنده آماده و نااگر اطالعات مشخصه و هم گزی –خود را با موفقیت پشت سر بگذارد

، محک بزند؟ی که در تصمیم گیری در نظر گرفتهشخص قادر نیست که اطالعات را همان طور

و Wilsonق است، در تحقیقی توسط تعمّ یک بحث ممادله انگیز دیگر در همین مورد که در مقابل اندیشه و

همکارنش انمام شد. در این مطالعه دانش آموزان شرکت کننده، دالیلی را به منظور انتخاب پوستر برای خوبگاه یا آپارتمان

ر انتخاب کرد. سه هفته بعد، گروهی که دالیل خود را لیست کردهکّفخود لیست کردند. گروه کاربردی، پوستری را بدون ت

ر این نویسندگان بر سبود کمتر نسبت به پوستری که گروه دیگری انتخاب کرده بود، خوشحال و راضی به نظر می رسید.

موضوع بحث می کردند که شمردن جوانب مثبت و منفی برای تصمیم گیری بر سر پوستر یک استراتژی فوق العاده ضعیفی

د بود )زیبایی و استیل پوستر( و تصمیم گیرندگان را به است چون مشخصه های مهم برای شمردن بسیار سخت خواه


17

این یک)ابعاد، رنگ، موضوع( هدایت می کند. آنهاسمت تمرکز بر مشخصه هایی با اهمیت کمتر ولی راحت تر در شمارش

اگر توسعه چارچوب باعث شود تا مشخصه های –انتقاد منصفانه نسبت به توسعه چارچوب تصمیم گیری است

ی بر می تواند اثر منف به وجود آید، نامربوا که سبب گمراه کردن تصمیم گیرندگان نسبت به مشخصه های حقیقی شود

تصمیم گیری داشته باشد. همان طور که در بخش انتخاب چند مشخصه ایی اشاره کردیم، به هر حال ابعاد ذهنی بازی

بنتخاب یک پوستر به منظور جلب رضایت بیشتر در کنار جوانفرآیند انتخابی است. زمانی که اکردن شاملمنصفانه با

بررسی تحقیقات اخیرمعقول خواهد بود. صورت گیرد، وزن دهی آنها در صورتی که در تضاد هم باشند ،مثبت و منفی

عترکیب قضاوت های تحلیلی و حسی را شروع کرده )بیشتر شبیه میانگین گرفتن قضاوت ها در جمع( چون هر نومنفعت

قضاوت می تواند ضعف دیگری را جبران کند.

به تنهایی مدلی را نشان نداد که چه زمانی به نگاه اجمالی و چه زمانی Gladwell "نگاه اجمالی"در شناساندن ایده

به اندیشیدن ژرف نیاز است. وی در عوو نشان داد چگونه فرآیند های شهودی و ذهنی همچون کلیشه ای ساختن،

ر هستند. همچنین جالب است که ذکر شود خیلی از مثال های نگاه اجمالی موفق از مفهوم توسعه چارچوب نادرست و مضّ

در مورد زوج های John Gottmanشگفت انگیز بر روی تحقیق Gladwellد. برای مثال نتصمیم گیری حمایت می کن

دیو های ضبط شده از رفتار آنها در اویل می تواند بخش هایی از نوار وی Gottman. همچنین کرده استجوان، بررسی

ی وارتباطشان را ببیند و پیش بینی کند آیا امکان بودن آنها کنار همدیگر برای سال های آتی وجود دارد یا نه. بنابراین

ار هم ماندن زوج های جوان باشد را شناسایی کرد )به طور مثال زمانی نرا که بیان کننده ک مشخصه چند سرنخ علمی یا

؟(. به شگفت انگیزی همین نتایج، به هر حال، آنها یا نه فت دارند، به هم بی احترامی نشان می دهندلکه آنها با هم مخا

، مشاهده کنندگان آموزش ندیده نمی توانند کلیپ های کوتاه را بیان نگاه اجمالی را به اندیشیدن مماب نمی کنند. اول

در این مورد، فرآیند های سریع، خودکار و شهودی شکست خواهند خورد. –ببیند و سپس نظر پیش بینی شده ای بدهند

دوم اینکه مشاهده کنندگان آموزش دیده می توانند پیش بینی دقیقی را از خود نشان دهند ولی آنها می دانند به دنبال

رار گرفته است. مدل مورد آزمایش ق Gottmanچه چیزی هستند چون سرنخ ها و نتایج آن برای دهه ها در آزمایشگاه

های بزرگ بازیابی برای شناخت بر روی اطالعات اجرا می شوند که بیشتر سر نخ ها و مشخصه ها قابل حدس اند. بازیابی

بهترین تکنیک انتخابی چند مشخصه ای است.

مثال های موردیاست را بیان می کنیم. اولین مورد، ع چارچوب های محدود و گستردهدو مورد مثال که مبّین درجات متنوّدر این قسمت ما

Seagateاست که یک مثال نا معروف از چارچوب محدود چک کردن اطالعاتی است. دومین مورد، Challengerتحلیل شاتل فضایی

د باعث بیان می کند چگونه اشخاص، اهداف محدود را در نظر دارند ولی فرآیند های سازمانی اهدافی را جمع آوری می کند که می توان

توسعه چارچوب تصمیم گیری شود.

Challengerتصمیم گیری پرتاب

ه متوجّ (NASA)مند تکاپوی برای رسیدن به ماه، سازمان فضایی و هوانوردی ملّی آمریکا بعد از گذشت سالیان شکوه

از اهداف و توجه همگانی فاصله گرفته است. برای جلوگیری از این فاصله گرفتنه از کانون توجّ 1908شد که در ابتدای دهه

مندی تالش های سازمان بلکه از دست دادن فرصت های بیشمار در ردیف بودجه که نه تنها بیان کننده از دست دادن شکوه

بسیار 1978دولتی آمریکا نیز بود. ناسا با ساخت وسیله نقلیه فضایی رفت و برگشتی شاتل، توانست سفرهای فضایی را در دهه

. اگرچه پروازهای دوّار نتوانست آنچنان که باید انمام دهد 1901ه تر کند و بیش از بیست ماموریت موفق تا سال مقرون به صرف

تاب تب و خیرات تک و توک پرواز های ناسا عالقه مندان خود را از تأتوجه دیگران را به خود نسبت به سفر ماه جلب کند و


صمیم گرفت که شخص غیر نضامی را به جو بفرستد، وی معلمی بود به نام ، ناسا ت1908خاص خود انداخته بود. در اوایل

Krista McAuliffe .که می خواست تصویر معلم و شاگردی را در مدارس متحول و دوباره تمدید سازد

حتی زمانی که ناسا در حال کسب موفقیت در مأموریت های خود با شاتل بود، متوجه اشکاالت مهندسی در ذات

، Morton-Thiokolق به ناسا که بوسترهای سوختی شاتل را طراحی کرده بودند، ده بود. مهندسان شرکت های متعلّشاتل ش

ر شدند که واشر پالستیکی که به نام اٌرینگ چندین مشاهده و مستند از پرواز شاتل را بدست آوردند. به طور واضح آنها متذکّ

و نشانه هایی از ضربه را نشان می دهد )گاز در رفته(. این اٌرینگ ها نقش بسیار شناخته شده بود، اغلب مستعمل به نظر می آید

ان ناسا گمان سمهند 1908حیاتی و مهمی را در برابر محافظت از بنزین در بوستر شاتل را انمام می دهد. با شروع سال های

دمای پایین باعثها تشخیص داده شد که داشتند که دما می تواند رابطه مستقیمی با مشکالت اٌرینگ داشته باشد )بعد

ترد و شکننده شوند. بدین وسیله مانع آب بندی و مطابقت کامل با بدنه می شود(. -اٌرینگ –می شود که واشر های پالستیکی

نزدیک می شدند، مهندسان از بابت پرتاب شاتل در دمای - Challengerپرتاب – 1901همان طور که آنها به فوریه سال

محیطی زیر صفر درجه سانتی گراد نگران بودند و اخطار های خود را مبنی بر متفاوت بودن با همه پرتاب های انمام شده، به

برای یث شد تا هیچ تصویر کلّاداره کل ناسا ارجاع دادند ، ولی آنها اطالعات خود را به صورت قطعه قطعه داده بودند که این باع

تصمیم گیری به وجود نیاید.

ها که تعداد آنها هفت مشکالت گذشته پرواز به همین صورت، تمامی اطالعاتی که مهندسان ارائه داده بودند بر روی

ورد. به یی را به وجود آگویاو نایر تیره این باعث شد تا تصو، متمرکز بود ندع دمایی رخ داده بودعدد بود و در شرایط بسیار متنوّ

درجه اتفاق افتاد؛ سه تا از آنها در 10ر مشکل پروازی در دمای پایین تر از امنظور به دست آوردن کیفیت و کمیّت آن، چه

ها ت تر از توجه به احتیااسیار با اهمیبدرجه رخ داد. مدیریت ناسا تصمیم گرفت که پیشرفت بر مبنای برنامه 10دمای باالی

در تحلیل های پس نگرانه خود Tufte (1997)است. اگرچه، همان طور که همایی است که مبنی بر رویداد های مبهو خطر

و همین طور باید گفت که مهندسان به تمامی اطالعات بایگانی شده در مورد ناقص بود )بیان کرد، آن رویداد مبهم نبود! بلکه

پروازهای بدون آسیب، نیرو نفوذی آماری الزم را برای فهمیدن تأثیرات "که همچنین بیان کرد Tufteدما دسترسی نداشتند(.

به بیانی دیگر برای دیدن هر چهار ".آن باشد، وجود ندارددما را فراهم می کند... و هیچ جدولی که حاوی ارتباا بین داده های

سیب در دماهای مختلف رخ داده است. جواب: ، باید بدانیم که در گذشته چه تعداد پرواز بدون آChallengerسلول در مثال

درجه صورت 10درجه بدون آسیب انمام شد؛ و هیچ پروازی بدون آسیب در دمای پایین تر از 10پرواز در دمای باالی 17

در دمای پایین تر %188درجه و 10در باالی دمای %10مورد رخ داده، احتمال شرطی مشکل 20نگرفت. با در نظر گرفتن هر

برای %8مورد( در قیس با 17مورد از 7درجه ) 70پروازهایی در دمای پایین تر از %01درجه بوده است! )مشکالت از 10از

مورد((. 7مورد از 8درجه ) 70پرواز های باالی

به عنوان معروف ترین مسئله در مورد توسعه چارچوب تصمیم گیری در زمان ارزیابی Challenger رخداد غم انگیز

ارتباا، می باشد. این نشان می دهد که چرا کافی نیست تا صرفاً بر ارتباا بین مصلحت، دما و موفقیت را تمرکز داشته باشیم.

دما و شکست اٌرینگ، که مورد متقاعد از سوءظن وجود یک ارتباا بین –هر چهار سلول –اطالعات جمع آوری شده

کننده ای برای احتیاا زمانی که دما پایین صفر درجه باشد را نشان می دهد.

Seagateتعریف اهداف

به عنوان بزرگ ترین تولید کننده دیسک درایور در دنیا بود. Seagate Technology، 1998یی در سال های ابتدا

ود افزود که در حال کار کردن بر روی خلق یک شرکت یکپارچه از قسمت های مختلف بودند. دوازده شرکت را به زیر ممموعه خ

Ralph Keeny حال کمک کردن به شرکت در پیدا کردن گروهی از اهداف جامع که شرکت درSeagate را کمک می کرد


19

نشست خصوصی با هر عامل اجرایی شرکت را داشت. در هر مصاحبه وی از ،در ادامه Keeny. ، بودتا هدف خود را برآورد سازد

ها و یا برنامه های خود را برای سازمان جدید، بگویند. این سوال ا اهداف، امیدها، خواسته ها، آرزوعامالن اجرایی می خواست ت

ه پاسخ دهنده ها صرفاً اهداف ملموس خود را این بود ک ،با انتهای باز با سوالی بسیار متناسب تر در ارتباا بود که نتیمه آن

ند آیا اهداف وسپس نتایج را خالصه کرد و خالصه ها را به هر پاسخ گو می فرستاد تا آنها متوجه بش Keeny.بیان می کردند

راییعامالن اج ینده شرکت برای هر مدیر اجرایی یک حقیقت بسیار مهم است.طور مشخص آیا نه؟ به دادندرائه ادرستی را

مقدار قابل توجه ای از وقت را به انمام وظایف که بازگو کننده جواب هایشان بود، می سپردند.

به کارکنان کمک"و "ارزش اعانه مصرف کننده"هدف جامع را شناسایی کرد ) هشت Keeneyبا جمع آوری اهداف،

افزایش ظرفیت تولید "اس با اهداف بزرگتر است )هدف ویژه گره خورده با تم 39و مثل آن( که با "جهت دستیابی به رضایت

و غیره(. به طور میانگین هر شخص اجرایی پنج هدف را از هشت "فراهم آوردن فرصت به منظور پیشرفت شغلی"و "مشتری

زمانی که گروهی کلی از اهداف سازماندهی شده و به مدیریتژه را بیان می کرد. یاهداف و 39هدف را از 10هدف جامع و

بدان می خواست دست یابد. Seagateی به وجود می آید که لیست جمع آوری شده آنچه بود که باالتر ارجاع شود، توافق کلّ

یات داشت.ری از نیم کلّنفر تقریباً تصوّ تنها یک

تمایل به داشتن تصوری ناقص از اهداف کلی سازمان دارند. به خصوص بیان می کند چگونه افراد Seagateمثال

تخدام د جایگزین اساین مثال یک روش برای توسعه چارچوب تصمیم گیری را نشان می دهد. اگرچه فرآیندهای دیگر می توانستن

یک عضو مورد اعتماد داخل سازمانی می تواند همان نقش را به عهده گیرد. یا مکانیزم های الکترونیکی همچون مشاور باشند.

وانند بینش و بصیرت را در طی زمان جمع آوری کند. تمامی این مکانیزم ها در نهایت سبب وضعیت بغرنج یا تابلو اعالنات، می ت

اهنمایی کند.رارائه جامع تری از اهداف می شوند که می بایست توأم شرکت و تصمیمات مقطعی آن را

نتیمه گیریاست. لذا بر روی شمارش و ارزیابی یری به عنوان یک مسئله نگاه کرده این بخش بر روی چارچوب های محدود در تصمیم گ

بات زیادی که وجود دارند و از تحقیق به وجود آنها رسیدیم، همچون هزینه های گزاف بزرگداشت، شکل دادن تعصّ

داوری های احتمالی مبتنی بر آنچه در ذهن حاضر است و از طرفی رفتار متناوب با منافع و ضررها، تمرکز نکرده ایم

بات خاص این تعصّ را ببینند(. Moore, 2009و Bazermanتوانند برای مطالعات بیشتر قسمت های )عالقه مندان می

فرآیندهای سریع، مثالی است که چگونه "دسترسی"آنها همچون زشناخت. بسیاری ا ا رانهمهم هستند و نیاز است تا آ

این قسمت بدین صورت است که مشکل اساسی ، ارائه های ناقص شناختی را ثمر می دخند. این فرو ازخودکار و شناختی

رات و ارائه های ناقص به عنوان کامل است.در تصمیم گیری قبول کردن تصوّ

تمویز ما برای تصمیم گیرندگان از این رو این است که از فرآیند های توسعه چارچوب تصمیم گیری زمانی استفاده کنند

است و ارزش آن را دارد. با ترکیب اطالعات بیشتر، به طور میانگین چارچوب ن نیاز اکه واقعاً در تصمیم گیری های مهم بد

های وسیع نسبت به چارچوب های محدود از دقت باالتری برخوردارند. در بطن مفاهیم این قسمت، همچنان باید اذعان کرد

اده حسی و س سریع، –حدود که تحقیقات آینده ممکن است احتماالت قابل پیش بینی بیشتری را زمانی که چارچوب های م

. تحقیقات آینده چارچوب های فهم را توسعه خواهد داد.را به وجود آورند نسبت به چارچوب های وسیع صحیح تر هستند –

پایان

یامک حدادی مهربانس

1390اردی بهشت

Documents

توسعه چارچوب تصمیم گیری به منظور اتخاذ تصمیم های موثر