17ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: 2014-2015 17ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ: 2014-2015 ΑΓΡΙΝΙΟΥ - Δ1 ΤΑΞΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ - Δ1 ΤΑΞΗ

ΕΡΓΑΣΙΑΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Η έννοια της Διατήρησης του Φυσικού Η έννοια της Διατήρησης του Φυσικού ΠεριβάλλοντοςΠεριβάλλοντος

Οικοσυστήματα : Οικοσυστήματα : « Τα ποτάμια και οι λίμνες του Ν. Αιτωλοακαρνανίας « Τα ποτάμια και οι λίμνες του Ν. Αιτωλοακαρνανίας »»

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ: Ζιώγας ΧρήστοςΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ: Ζιώγας Χρήστος

« Τα ποτάμια και οι λίμνες « Τα ποτάμια και οι λίμνες του Ν. Αιτωλοακαρνανίας »του Ν. Αιτωλοακαρνανίας »

ΕΝΟΤΗΤΑ 1.ΕΝΟΤΗΤΑ 1. α) Ο κύκλος του νερού στη φύση α) Ο κύκλος του νερού στη φύση

1. β) Ο Υδρολογικός Κύκλος1. β) Ο Υδρολογικός Κύκλος

1. γ) ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ Δ. ΕΛΛΑΔΑΣ1. γ) ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ Δ. ΕΛΛΑΔΑΣ

1. δ) Οι βροχοπτώσεις στον Νομό μας1. δ) Οι βροχοπτώσεις στον Νομό μας( Ν. Αιτωλ/νίας – Δ. Ελλάδα )( Ν. Αιτωλ/νίας – Δ. Ελλάδα )

1. ε)1. ε)

1. στ) 1. στ)

1. ζ Εικόνες από τη διώρυγα Δοκιμίου1. ζ Εικόνες από τη διώρυγα Δοκιμίου

1. η) Πώς σχηματίστηκαν τα ποτάμια1. η) Πώς σχηματίστηκαν τα ποτάμια

1. θ)1. θ)

1. ι) 1. ι) Πώς σχηματίζονται οι λίμνες: ( φυσικές και τεχνητές ) Πώς σχηματίζονται οι λίμνες: ( φυσικές και τεχνητές )

• Η δημιουργία των λιμνών σχετίζεται με γεωλογικά φαινόμενα που συνέβησαν Η δημιουργία των λιμνών σχετίζεται με γεωλογικά φαινόμενα που συνέβησαν κατά την περίοδο των παγετώνων ή τις περιόδους των ισχυρών τεκτονικών και κατά την περίοδο των παγετώνων ή τις περιόδους των ισχυρών τεκτονικών και ηφαιστειακών δράσεων, με αποτέλεσμα η κατανομή τους στην επιφάνεια της γης ηφαιστειακών δράσεων, με αποτέλεσμα η κατανομή τους στην επιφάνεια της γης να είναι ανομοιόμορφη. να είναι ανομοιόμορφη.

• Κατάταξη των λιμνών σε σχέση με την προέλευσή τουςΚατάταξη των λιμνών σε σχέση με την προέλευσή τους

1.1. Λίμνες τεκτονικής προέλευσηςΛίμνες τεκτονικής προέλευσης

2.2. Λίμνες ηφαιστειακής προέλευσηςΛίμνες ηφαιστειακής προέλευσης

3.3. Λίμνες παγετικής προέλευσηςΛίμνες παγετικής προέλευσης

4.4. Καρστικές λίμνεςΚαρστικές λίμνες

5.5. Παράκτιες λίμνεςΠαράκτιες λίμνες

ΕΝΟΤΗΤΑ 2.ΕΝΟΤΗΤΑ 2. α) α)

2. β) Τα νερά της Αιτωλ/νίας2. β) Τα νερά της Αιτωλ/νίας

2. γ)2. γ)

Ο Αχελώος είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας. Πηγάζει από την οροσειρά της Πίνδου και συγκεκριμένα από το όρος Λάκμος(Περιστέρι), νότια νοτιοδυτικά του Μετσόβου και μετά από μια διαδρομή 220 χιλιομέτρων εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, έχοντας σχηματίσει με τις προσχώσεις του τα νησιά Εχινάδες.

Κατά τη διαδρομή του διέρχεται από τους νομούς Τρικάλων, από τα όρια των νομών Καρδίτσας και Άρτας και στη συνέχεια από τα όρια των νομών Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας.

Διαχωρίζει με την πορεία του την Ακαρνανία από την Αιτωλία, διασχίζοντας διαδοχικά τις τεχνητές λίμνες των Κρεμαστών, τουΚαστρακίου και του Στράτου και αρδεύει την πεδιάδα του Αγρινίου.

Στη ροή του προς το Ιόνιο δέχεται τα νερά των παραποτάμων του Αγραφιώτη,Ταυρωπού, Τρικεριώτη και Ινάχου. Σήμερα οι τρεις πρώτοι χύνονται στην τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών και ο τέταρτος στην τεχνητή λίμνη του Καστρακίου.

Θεωρείται ο πλουσιότερος σε νερά γηγενής ποταμός της Ελλάδας.

2. δ) Ο Αχελώος

2. ε) 2. ε) Οι πηγές & οι εκβολές του Εύηνου Οι πηγές & οι εκβολές του Εύηνου

2. στ) Ο Εύηνος

Είναι ιδανικός για αθλητικές δραστηριότητες όπως: τοRafting, Kayak, Mountain

Bike, Rappel, Αναρρίχηση, Ιππασία, Πεζοπορία, Εναέριο Πέρασμα, ...

2. ζ) Ο ποταμός Μόρνος στα πρώτα του ...βήματα

διαχωρίζει τα Βαρδούσια από την Γκιόνα

2. η) 2. η) Ο ΜόρνοςΟ Μόρνος και η ομώνυμη και η ομώνυμη πεδιάδα πεδιάδα

ΕΝΟΤΗΤΑ 3.ΕΝΟΤΗΤΑ 3. α) α)

3. β) Φυσικές λίμνες: Λίμνη Τριχωνίδα

3. γ)

3. δ) Η Λυσιμαχεία και στο βάθος το Αγρίνιο

Η Λυσιμαχεία είναι λίμνη νοτίως της πόλης του Αγρινίου με επιφάνεια 13,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα, περίμετρο 17 περίπου χιλιόμετρα και μέγιστο βάθος μόλις 9 μέτρα. Ακριβώς δίπλα της στα ανατολικά βρίσκεται η άλλη λίμνη του μεγάλου Αιτωλικού Πεδίου η Τριχωνίδα, με την οποία αποτελεί ενιαίο οικοσύστημα.

3. ε)3. ε)

3. στ) Οι λίμνες: Οζερός και Αμβρακία

3. ζ) Οζερός και Αμβρακία

• Οζερός ή Οζηρός ή Γαλίτσα.Ο Οζερός είναι και αυτή μία λίμνη της Αιτωλοακαρνανίας με μικρότερο μέγεθος, που φθάνει τα 10 τετ. χλμ. Βρίσκεται 4 χλμ. νοτιότερα της λίμνης Αμβρακίας, έχει μήκος 5 περίπου χλμ. και πλάτος 2,5 χλμ. Σχηματίστηκε από τα νερά που εγκλωβίζουν στην περιοχή οι προσχώσεις του Αχελώου ποταμού, στον οποίο διοχετεύονται και τα πλεονάζοντα νερά της. 

• Αμβρακία ή Ρίβιο ή Λιμναία στην αρχαιότητα.Λίμνη της δυτικής Στερεάς Ελλάδας, στο δυτικό άκρο του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Βρίσκεται περίπου 5 χλμ. από την Αμφιλοχία, στο βύθισμα Αμβρακικού - Αιτωλικού, μεταξύ των Ακαρνανικών ορέων. Το σχήμα της κατά βάση είναι επίμηκες, όμως προς τα Βόρεια έχει μία στενή λωρίδα, που πλησιάζει την Αμφιλοχία.

3. η) Βουλκαρία και Κομήτης

3. θ) Οι λίμνες: Βουλκαρία και Κομήτη

Βουλκαρία ή Μυρτούντιον. Λίμνη της δυτικής Στερεάς στο ΒΔ άκρο του νομού Αιτωλοακαρνανίας, περίπου 5 χλμ. νότια τα Βόνιτσας.

Βρίσκεται στο βύθισμα που σχηματίζεται στο μέσον της χερσονήσου της Στέρνας, που είναι δεξιός βραχίονας της εισόδου στον Αμβρακικό κόλπο. Μία διώρυγα 1400 μέτρων, που οι κάτοικοι ονομάζουν "ο αύλακας της Κλεοπάτρας" διοχετεύει τα πλεονάζοντα νερά της στο Ιόνιο πέλαγος και την συνδέει με αυτό.

Ο πλησιέστερος στις όχθες της οικισμός είναι ο Άγιος Νικόλαος, στην άλλη ακτή του λαιμού που την χωρίζει από την θάλασσα.

Βρίσκεται στον δίαυλο μετανάστευσης πουλιών. Δυο φορές τον χρόνο δέχεται χιλιάδες πάπιες, φαλαρίδες και βουταλίδια που έρχονται εδώ να ξεχειμωνιάσουν.

Σημαντικός βιότοπος έχει ενταχθεί μαζί με τις μικρότερες Κομήτη και Σαλτίνη στο πρόγραμμα CORINE έχουν προταθεί και οροθετηθεί ως Natura 2000 και προστατεύονται από την συνθήκη RAMSAR.

Η λίμνη Κρεμαστών είναι η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδος. Δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του φράγματος των κρεμαστών το 1969 απο την συσσώρευση υδάτινων όγκων των ποταμών Αχελώου, Αγραφιώτη, Ταυρωπού και Τρικεριώτη. Η τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε έχει χωρητικότητα 4.700.000.000 m³ νερού.

Η λίμνη βρίσκεται ανάμεσα στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας οι οποίοι ενώνονται μέσω της Γέφυρας της Επισκοπής. Σε άλλο σημείο υπάρχει και η Γέφυρα της Τατάρνας κοντά στο ομώνυμο μοναστήρι.

ΟικολογίαΜε την κατασκευή της λίμνης βυθίστηκαν:Η πηγή της Μαρδάχας, η μοναδική πηγή του Αχελώου κατα τους καλοκαιρινούς μήνες.Το βυζαντινό μοναστήρι της ΕπισκοπήςΤο Γεφύρι του Μανόλη που για περισσότερα από 400 χρόνια αυτό συνέδεε τις δύο όχθες του

ποταμού Αγραφιώτη.Η ιστορική μονοκάμαρη γέφυρα της Τατάρνας.Τα χωριά ΄Αγιος Βασίλειος και Σίδερα Τριχωνίδας.

Η περιοχή είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα NATURA 2000.

3. Α) Τεχνητές λίμνες: Λίμνη Κρεμαστών (Αχελώου)

3. Β) Λίμνη Κρεμαστών Η γέφυρα της Επισκοπής στη λίμνη

Κρεμαστών συνδέει τις περιφερειακές ενότητες Αιτωλοακαρνανίας και

Ευρυτανίας.

3. Γ) Τεχνητή λίμνη Καστρακίου (Αχελώου)Υδροηλεκτρικό Φράγμα Καστρακίου

3. Δ) Τεχνητή λίμνη Στράτου (Αχελώου)

Υδροηλεκτρικό Φράγμα Στράτου Το υδροηλεκτρικό φράγμα του Στράτου κατασκευάστηκε το 1989 και

δημιούργησε την τεχνητή λίμνη του Στράτου, την τέταρτη κατά σειρά λίμνη του Αχελώου.

3. Ε) Τεχνητή λίμνη Εύηνου

• Τεχνητό Φράγμα Εύηνου ... • Αεροφωτογραφία του Φράγματος

στον Άγιο Δημήτριο

3. ΣΤ) Η τεχνητή λίμνη του φράγματος του Μόρνου

• Το φράγμα του Μόρνου, με ύψος 126 μ., είναι ένα από τα ψηλότερα της Ευρώπης.

ΕΝΟΤΗΤΑ 4.ΕΝΟΤΗΤΑ 4. α) Αμβρακικός κόλπος α) Αμβρακικός κόλπος

4. β) 4. β) Ο Αμβρακικός κόλποςΟ Αμβρακικός κόλπος Ο Αμβρακικός κόλπος είναι ο μεγαλύτερος υγρότοπος της Ο Αμβρακικός κόλπος είναι ο μεγαλύτερος υγρότοπος της

Ελλάδας και ένας από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ελλάδας και ένας από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ευρώπης. Ευρώπης.

4. γ) 4. γ) Πατραϊκός κόλποςΠατραϊκός κόλπος

4. δ) 4. δ) Πατραϊκός κόλποςΠατραϊκός κόλπος

4. ε) 4. ε) Πατραϊκός κόλποςΠατραϊκός κόλπος

Από Αντίρριο Από Αντίρριο προς Ρίοπρος Ρίο

4. Α) Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου

4. Β) 4. Β) Λιμνοθάλασσα ΜεσολογγίουΛιμνοθάλασσα Μεσολογγίου

4. Γ)4. Γ)

ΕΝΟΤΗΤΑ 5.ΕΝΟΤΗΤΑ 5. α) α)

5. β) ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ

Στην αρχαιότητα  ο Αχελώος5. γ)5. γ)

5. δ) Παραποτάμιες αρχαίες πόλεις του Αχελώου

•  Η αρχαία Στράτος  είναι χωριό της Αιτωλοακαρνανίας δίπλα στον ποταμό Αχελώο, σε απόσταση περίπου 10 χλμ από την πόλη του Αγρινίου. 

• Η αρχαία πόλη των Οινιάδων, βρίσκεται στον λόφο του «Τρίκαρδου», κοντά στις εκβολές του Αχελώου ποταμού και 4 χλμ. Δ. του σημερινού χωριού Κατοχή του Δήμου Οινιάδων.

Aρχαίο λιμάνι ΟινιάδωνΑρχαία πύλη Οινιάδων

Αρχαίο θέατρο Στράτου 5. ε) Αρχαίο θέατρο Οινιάδων

5. στ) ΠΟΤΑΜΟΣ   ΕΥΗΝΟΣ Το όνομα του το οφείλει στο όνομα

του βασιλιά των Αιτωλών Εύηνο που πνίγηκε στα νερά του. Εκεί είναι κατασκευασμένο το φράγμα του Εύηνου ή αλλιώς Αγίου Δημητρίου. Είναι γνωστός από την Μυθολογία , το πέρασμα του Ηρακλή και τον Κένταυρο Νέσσο και πήρε το όνομα του από τον βασιλιά Εύηνο που πνίγηκε στα νερά του .

5. ζ) Παραποτάμιες αρχαίες πόλεις του Εύηνου και αρχαίες πόλεις του Νομού μας

• Καλυδών είναι το όνομα αρχαίας πόλης της Αιτωλίας πλησίον του Εύηνου ποταμού. Την πόλη, σύμφωνα με τη μυθολογία, ίδρυσε ο Καλυδών, γιος του Αιτωλού και της Προνόης. Η πρώτη πηγή για την ύπαρξη της πόλης είναι ο Όμηρος.

• Το Αρχαίο Θέρμο, δίπλα στη σύγχρονη ομώνυμη πόλη του Δήμου Θέρμου,  βρίσκεται βορειοδυτικά της λίμνης Τριχωνίδος και απέχει 35 περίπου χιλιόμετρα από το Αγρίνιο. Ο αρχαίος οικισμός χρονολογείται από το τέλος της εποχής του Χαλκού. Στην κλασσική περίοδο ήταν  θρησκευτικό κέντρο λατρείας των Αιτωλών και η έδρα της Αιτωλικής Συμπολιτείας.  Αμέσως μετά από την εισβολή από Αντιπάτρου και του Καρτερού το 323 Π.Χ. η περιοχή οργανώθηκε.

   Υπέστη δύο σημαντικές καταστροφές από το Φίλιππο Ε΄ το 218 και το 206 π.Χ.• Η Λιμναία ήταν αρχαία πόλη κοντά, σε απόσταση μόλις 2 χιλ., από την σημερινή

Αμφιλοχία. Την πόλη  αυτή μνημονεύει ο Θουκυδίδης όταν αφηγείται τις επιχειρήσεις των Σπαρτιατών στην Δυτική Στερεά Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου (429 π. Χ.). 

• Αρχαίος Βλοχός:Σε μια δυτική πλαγιά του Παναιτωλικού, στα Αραποκέφαλα, βρίσκεται το φρούριο των αρχαίων Θεστιέων όπου και το χωριό Βλοχός. Οι απότομες βραχουριές που περιβάλλουν το χώρο έκαναν απροσπέλαστη την ακρόπολη και, έτσι, τα τείχη ήταν αναγκαία μόνο από τα νότια και τα δυτικά. Η Ακρόπολη του Βλοχού και η περιοχή των Θεστιέων στην καρδιά του «Μεγάλου Αιτωλικού πεδίου», είναι ο τόπος που από τα προϊστορικά χρόνια κατοικούσαν οι Θεστιείς.

TTο αρχαίο θέατρο της ο αρχαίο θέατρο της ΚαλυδώναςΚαλυδώνας 5. η) 5. η) Το αρχαίο και σύγχρονο Το αρχαίο και σύγχρονο ΘέρμοΘέρμο

Η αρχαία Η αρχαία ΛιμναίαΛιμναία Βλοχός: Η Βλοχός: Η Ακρόπολη των Θεστιέων ΑγρινίουΑκρόπολη των Θεστιέων Αγρινίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 α) Προστατευόμενες περιοχές Ν. Αιτωλ/νίας

Φυσικές προστατευόμενες περιοχές είναι χερσαίες ή υδάτινες εκτάσεις με ιδιαίτερα οικολογικά ή τοπικά χαρακτηριστικά , που προστατεύονται νομοθετικά με ειδικό καθεστώς διαχείρισης και έχουν ως κύριο σκοπό τη διατήρηση των ιδιαίτερων αξιών τους για την παρούσα και τις μελλοντικές γενιές, καθώς και την εξυπηρέτηση σύγχρονων κοινωνικών αναγκών. Οι προστατευόμενες περιοχές ιδρύονται για να προστατέψουν μια μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος. Κύριο σκοπό της ίδρυσης και διαχείρισης τους αποτελεί ο οικολογικός ρόλος που παίζουν οι περιοχές αυτές και ο οποίος είναι η βασικότερη λειτουργία τους.

Όταν αναφερόμαστε στη διαχείριση φυσικών περιοχών, ο όρος διαχείριση εννοιολογικά αλλά και ουσιαστικά αναφέρεται σε σειρά ειδικών μέτρων και επεμβάσεων που έχουν ως στόχο την ποιοτική διατήρηση του περιβάλλοντος. Οι προστατευόμενες περιοχές ανάλογα με τις επιμέρους ανάγκες και δυνατότητες τους κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες και το καθεστώς προστασίας τους διαφέρει κατά περίπτωση. Η προστασία των περιοχών αυτών κλιμακώνεται, ανάλογα με την περίπτωση, σε απόλυτη, υψηλή και σχετική. Ανεξάρτητα από την κατάταξή τους οι φυσικές περιοχές τα τελευταία χρόνια έχουν πάρει σημαντική θέση και πολλές φορές προτεραιότητα στις χωροταξικές ρυθμίσεις και αποφάσεις.

Οι περισσότερες χώρες έχουν λάβει σήμερα ιδιαίτερα μέτρα , τόσο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων διαχείρισης των περιοχών αυτών, όσο και για την καλύτερη αξιοποίησή τους, ώστε αφενός να διατηρούν τον οικολογικό τους χαρακτήρα και αφετέρου να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις του κοινωνικού συνόλου.

6. β) Το δάσος του Λεσινίου Αιτωλοακαρνανίας – Άγρια άλογα Πεταλά

• Πρόκειται για υδροχαρές δάσος µε κύριο δασοπονικό είδος τον φράξο, αλλά και είδη όπως η φτελιά, ιτιά, δάφνη, κτλ. Που συγκεντρώνει ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα. Είναι χαρακτηριστικός βιότοπος µε οικολογική και αισθητική αξία. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Λεσίνι, στον δρόµο Μεσολόγγι -Αστακός.

• Είναι άγρια άλογα! Και ζουν στις πλαγιές και τους λόφους του όρους Θύαμος (Πεταλάς) πάνω από τη Λεπενού στο Βάλτο, στην Ακαρνανική πλευρά του Αχελώου. Κινούνται σε μια ημιορεινή έκταση εκατόν τριάντα χιλιάδων στρεμμάτων. Σκηνές από ταινίες της άγριας Αμερικανικής Δύσης στο Ακαρνανικό τοπίο;

Ναι, βεβαίως!

6. γ) 6. γ) Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, κάτω ρου Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων

6. δ) 6. δ) Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων ΑμβρακικούΕθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

6. ε) 6. ε) Τα ζώα εκπέμπουν SOSΤα ζώα εκπέμπουν SOS(Απειλούμενα είδη…)(Απειλούμενα είδη…)

6. στ) 6. στ) Πελάδες – Γαΐτες – Σπάνια πουλιάΠελάδες – Γαΐτες – Σπάνια πουλιά

6. ζ) ΚIΝΔYΝΟΙ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ - ΤΗ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΥΚΕΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

Οι κίνδυνοι που απειλούν τους υγροτόπους είναι:

• Η αποξήρανση των υγροτόπων με σκοπό τη μετατροπή τους σε γεωργική ή οικιστική γη. •Η μεταβολή του υδρολογικού καθεστώτος, με την κατασκευή φραγμάτων, αρδευτικών δικτύων κτλ. •Η καταστροφή της φυσικής βλάστησης σε ένα υγρότοπο και κυρίως της παρόχθιας από εκχερσώσεις ή πυρκαγιές έχει άμεση επίπτωση στην ποσότητα του νερού και των φερτών υλικών που καταλήγουν εκεί. • Η υπεράντληση των μεγάλων ποσοτήτων νερού, για την άρδευση των γύρω καλλιεργειών σε συνδυασμό με την παρατεταμένη περίοδο ανομβρίας που διανύουμε, είναι ένας άλλος κίνδυνος. •Επιπλέον, η συνεχιζόμενη ρύπανση (βιομηχανική, αστική, γεωργική), η ανεξέλεγκτη βόσκηση και πολλές ακόμα δραστηριότητες έρχονται να συμπληρώσουν το μακρύ κατάλογο των ανθρώπινων πιέσεων στο οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας.

ΕΝΟΤΗΤΑ 7. α) Εκμετάλλευση του νερού

( Χρήσεις – κίνδυνοι )

7. β) Η χρήση του νερού

7. γ) Η ύδρευση του Δήμου Αγρινίου(Οικιακή χρήση – δίκτυο ύδρευσης )

Η υδροδότηση του Αγρινίου από τη λίμνη Καστρακίου Το νερό μεταφέρεται από τη λίμνη Καστρακίου και επεξεργάζεται στο διυλιστήριο στα Σπολάιτα.

7. δ) Πώς φτάνει το πόσιμο νερό από τις «Μονάδες Επεξεργασίας Νερού» της ΔΕΥΑΑ

στο σπίτι μας;• Το νερό φεύγει καθαρό από τις Μονάδες Επεξεργασίας Νερού της ΔΕΥΑΑ

και μέσα από ένα μεγάλο δίκτυο αγωγών (σωληνώσεων) φτάνει σε δεξαμενές που υπάρχουν σε διάφορα ψηλά σημεία της πόλης μας. Από εκεί, ένα επίσης μεγάλο δίκτυο σωληνώσεων φέρνει το νερό στα σπίτια μας.

7. ε) Ο «ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ» ΤΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ

     Τα ακάθαρτα νερά που διοχετεύονται στις αποχετεύσεις των σπιτιών, από τα μπάνια, τις τουαλέτες, τις κουζίνες, τα πλυντήρια, τα ονομάζουμε οικιακά λύματα. Αντίστοιχα, τα υγρά απόβλητα των βιομηχανιών τα λέμε βιομηχανικά λύματα.

        Τα οικιακά και τα βιομηχανικά λύματα μπορούν να υποστούν κάποια επεξεργασία ώστε ο τελικός αποδέκτης, που είναι συνήθως η θάλασσα, τα ποτάμια ή οι λίμνες, να μη ρυπανθεί από τις βλαβερές ή, ενδεχομένως, τοξικές ουσίες που περιέχουν.

       Η διαδικασία επεξεργασίας των λυμάτων της πόλης γίνεται σε μια «Μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων» (ΜΕΥΑ) ή, όπως έχει καθιερωθεί να ονομάζεται πιο απλά, σε έναν «Βιολογικό Καθαρισμό».

        Συνήθως μια μεγάλη πόλη διαθέτει ένα κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο όπου διοχετεύονται τα οικιακά και βιομηχανικά της (εκείνα που δεν έχουν πολύ υψηλή τοξικότητα) λύματα.

ο βιολογικός καθαρισμός

7. στ) Άρδευση (πότισμα) και καλλιέργεια

7. ζ) Ο Αχελώος πριν τις εκβολές του κάνει εύπορο τον κάμπο του Δήμου Οινιάδων

7. η)

7. θ) Πηγάδια – ΠηγέςΣημείο ενδιαφέροντος οι καταρράκτες και οι πέτρινες βρύσες του χωριού Νερομάνα.

Στα χωριά Περιστέρι, Καλλιθέα, Νερομάνα, Κυρά Βγένα, Παλυκαρυά και Λαμπίρι ... Αράχωβα Αιτωλοακαρνανίας ("Τρεις Βρύσες")

7. ι) Εμφιαλωμένο νερό του Νομού μας

• Το κάθε φυσικό μεταλλικό νερό πηγάζει από κάποια συγκεκριμένη πηγή. Έχει ουσιαστικά φιλτραριστεί μέσα από τη διέλευση του νερού από πετρώματα. Στη συνέχεια οι διάφορες εταιρείες παίρνουν αυτό το δώρο της φύσης και το εμφιαλώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, έτσι ώστε να το δώσουν στον καταναλωτή σαν να ήταν δίπλα στην πηγή.

• Όλα τα νερά δεν είναι ίδια

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες, αναγνωρισμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση:

1) Επιτραπέζιο, (π.χ. από γεώτρηση, από λίμνη, από ποτάμι, ακόμη και αφαλατωμένο

νερό θάλασσας).  2)Φυσικό μεταλλικό νερό, ( έχει αποκλειστικά υπόγεια προέλευση ).

 3) Νερό πηγής.

7. ια) Λουτρά του Νομού μας• Η Αιτωλοακαρνανία διαθέτει πολλές ιαματικές πηγές οι πιο γνωστές από αυτές που διαθέτουν

εγκαταστάσεις είναι: Τα λουτρά Τρύφου (Άγιος Βάρβαρος) του Δήμου Ακτίου - Βόνιτσας. Τα λουτρά Στάχτης ( Καλλιρόης ) του Δήμου Ναυπακτίας. Τα λουτρά Μυρτιάς (Κόκκινο Στεφάνι) του Δήμου Θέρμου. Τα λουτρά Κρεμαστών ( Μπαλκώνα ) του Δήμου Αγρινίου. Τα λουτρά Μουρστιάνου ( Χέλοβα Μπανιώτη ) του Δήμου Μεσολογγίου.

• Υπάρχουν και άλλες πηγές στην Αιτωλοακαρνανία λιγότερο γνωστές όπως:Στο Λιστέκι Ριγανίου, στον Αγραπιδόκαμπο στη Ρίζα, στο Χαλκιόπουλο Ινάχου, στο Βρωμονέρι Παναιτωλίου και στα Μπάνια Μύτικα. 

Πηγή Κρεμαστών Βάλτου

Πηγές Μουρτσιάννου στη λίμνη Λυσιμαχεία

Λουτρά Στάχτης  στην ορεινή Ναυπακτία

Πηγή Τρύφου - «Άγιος Βάρβαρος»Λουτρά Μυρτιάς  της λίμνης Τριχωνίδας

ΕΝΟΤΗΤΑ 8. α) Εκτροπή Αχελώου προς Θεσσαλία

8. β) ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΡOΠΗ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ …• Το ΣτΕ «πάγωσε» την εκτροπή του Αχελώου

Το ΣτΕ επίσης, μακριά από πολιτικούς επηρεασμούς και βλέποντας το μέλλον και την ανάγκη βιώσιμης ανάπτυξης, προσπαθεί να προστατεύσει το περιβάλλον.

8. γ) Εκτροπή Αχελώου προς ΘεσσαλίαΦΡΑΓΜΑ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ

Το Υδροηλεκτρικό ΄΄Εργο Μεσοχώρας, το οποίο άρχισε να κατασκευάζεται το 1985, βρίσκεται μεταξύ Τρικάλων και Άρτας σε απόσταση 70 και 86 χλμ. αντίστοιχα και περί τα 4 χλμ. ΝΔ του χωριού Μεσοχώρα. Πρόκειται για το πρώτο κατά τη ροή του Αχελώου έργο ταμίευσης και υδροηλεκτρικής αξιοποίησης των νερών αυτού με ύψος 150μ. Η μέση παροχή του ποταμού στη θέση του έργου είναι 25m3/sec.

8. δ) (Συκιά, φράγμα εκτροπής)

Η εκτροπή του Αχελώου θα περάσει από την Πίνδο στη Θεσσαλία τρυπώντας το

βουνό με μια σήραγγα 17,4 χιλιομέτρων.

 Τα τελευταία χρόνια η εκτροπή ταλανίζει την πολιτική ζωή της χώρας:• Oι υπέρμαχοι του έργου υποστηρίζουν ότι είναι η μόνη λύση για να καλυφθούν οι αρδευτικές ανάγκες στη Θεσσαλία, αλλά και η ύδρευση των θεσσαλικών πόλεων, με δεδομένη την εξάντληση ή ρύπανση των υδάτινων αποθεμάτων στον κάμπο. •Οι πολέμιοί του αντιτείνουν ότι το έργο θα είναι καταστρεπτικό για το οικοσύστημα της Αιτωλοακαρνανίας. Και θέτουν υπό αμφισβήτηση ακόμα και τη χρησιμότητά του για τη Θεσσαλία, καθώς φαίνεται ότι η καλλιέργεια βαμβακιού δεν έχει μέλλον. Άλλωστε, σημειώνουν, από την εποχή που πρωτοσχεδιάστηκε το μεγαλεπήβολο έργο μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά, από τις κλιματικές συνθήκες, έως και τον προσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας.

8. ε)Η ΕΚΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ

ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ 

8. Α) Σωστή διαχείριση του νερού!

Για να μην πούμε:

« το νερό νεράκι! »

8. Β) Το θερμόμετρο ανεβαίνει, τα νερά κατεβαίνουν...

Οι κλιματικέs αλλαγέs και n υπερθέρμανση του πλανήτη στραγγίζουν τα μεγάλα ποτάμια.

Τα αποθέματα πόσιμου νερού θα μειώνονται όλο και περισσότερο εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών που έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Μια νέα έρευνα που βασίζεται σε προσομοίωση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή δείχνει ότι η συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας επηρεάζει και μάλιστα σε πολύ σημαντικό βαθμό τα μεγάλα ποτάμια του πλανήτη. Αν και θα αυξηθούν σε παγκόσμιο επίπεδο οι πλημμύρες και γενικά πολλά ποτάμια θα "φουσκώσουν", δυστυχώς τα ποτάμια από τα οποία υδρεύεται η μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων του πλανήτη θα αρχίσουν να ξεραίνονται. Ήδη μάλιστα έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους τα πρώτα "συμπτώματα". Μια άλλη έρευνα δείχνει ότι οι αλλαγές στη θερμοκρασία έχουν επηρεάσει τη ροή των υδάτων στα 200 μεγαλύτερα ποτάμια του πλανήτη.

8. Γ) - Πόσο σημαντικό είναι το νερό για τη ζωή των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών;

- Πώς μπορούμε να κάνουμε οικονομία στο νερό;

Το νερό είναι το βασικότερο στοιχείο για τη διατήρηση της ζωής των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών. Χωρίς νερό ο άνθρωπος δε ζει παρά μόνο μερικές μέρες.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κάνουμε οικονομία στο νερό, αν αντιληφθούμε ότι αυτό δεν είναι ανεξάντλητο και ότι κάποια στιγμή δε θα είναι άφθονο. Μπορούμε να φροντίσουμε να μην έχουμε διαρροές στο δίκτυο ύδρευσης, να μην αφήνουμε ανοιχτές οποιεσδήποτε βρύσες χωρίς λόγο… να προσέξουμε τον σοβαρό περιορισμό της σπατάλης αυτού του φυσικού πόρου στην καθημερινή χρήση όχι μόνο στο σπίτι αλλά και στη γεωργία, στη βιομηχανία…

Κλείνοντας, στο ζήτημα του νερού είναι πολύ κρίσιμο να προσέξουμε τη σωστή διαχείρισή του σε επίπεδο λεκανών και υπολεκανών απορροής και τη σωστή κατανομή του στις διάφορες χρήσεις.

8. Δ) «Nερό για ενέργεια»

και

«ενέργεια για νερό»

Η ενέργεια και το νερό είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, γιατί χρειαζόμαστε «νερό για ενέργεια», αφού η παραγωγή και μεταφορά ενέργειας απαιτούν την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων (π.χ. υδροηλεκτρική, πυρηνική και θερμική ενέργεια).

Χρειαζόμαστε επίσης «ενέργεια για νερό» (για άντληση και μεταφορά του νερού, επεξεργασία υγρών αποβλήτων, αφαλάτωση κ.λ.π.).

ΕΝΟΤΗΤΑ 9. α) Το νερό ταξιδεύει… Από Εύηνο-Μόρνο …….μέχρι Αθήνα

9. β) Ταμιευτήρες – Διυλιστήρια – Δίκτυο υδροδότησης

9. Α) Η δύναμη του νερού

2) Ο μηχανισμός του νερόμυλου αποτελείτο από δύο μέρη: το κινητικό, που το αποτελούσαν η φτερωτή και τα εξαρτήματά της και το αλεστικό, που περιλάμβανε τις μυλόπετρες με τα εξαρτήματα λειτουργίας.

1) Νεροτριβές γύρω από τη λίμνη Τριχωνίδα!!! Tο πλυντήριο της φύσης!

9. Β) Η δύναμη του νερούΠαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας)

9. Γ) Η δύναμη του νερού

ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

Η δύναμη του νερού

9. Δ) Νεροτριβές του Νομού μας• . Οι νεροτριβές ήταν υπαίθριες ή στεγασμένες και xρησίμευαν για το πλύσιμο των ρούχων και την επεξεργασία των μάλλινων υφαντών στο στάδιο κατασκευής τους.(Για να αφρατέψουν)

9. Ε) Νερόμυλοι του Νομού μας• Ο νερόμυλος είναι η πρώτη μηχανή

παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές

9. ΣΤ) Ο νερόμυλος της οικογένειας Νούλα στον Κάτω Κάμπο Στρόνομας, πλησίον του Εύηνου στη Ναυπακτία

ΕΝΟΤΗΤΑ 10. α)

10. β)

1. ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ( Για το νερό )Τι είναι:

1. Άδειο κατεβαίνει και γεμάτη ανεβαίνει.

2. Το πιο θεριό του κόσμου είμαι κι όμως δε ζει ούτε δέντρο, ούτε φυτό, ούτε και κανένα ζωντανό χωρίς εμένα.

3. Είναι ένα πραγματάκι που όλο πάει, πάει και ποτέ του πίσω δεν κοιτάει.

4. Ζούνε τρία πράγματα κοντά κοντά. Το ένα λέει: ας φύγω. Το δεύτερο λέει: ας μείνω. Το τρίτο λέει: ας χορέψω.

5. Στρογγυλό σαν κόσκινο και μακρύ σαν άντερο.

6. Πάει, πάει και πίσω δε γυρνάει.7. Πάπλωμα παπλωματίζει, πέφτει

κάτω και βουΐζει.8. Είναι λευκό σαν πούπουλο, μοιάζει

και σαν σεντόνι, όμως αυτό δεν τρώγεται, τις βρύσες μας βουλώνει.

Μπορείς να το βρεις:

1. Πού μαθαίνει κανείς καλύτερα να κολυμπά:

2. Τι είναι αυτό που πέφτει συχνά, αλλά ποτέ δε χτυπάει:

3. Το κεφάλι έχει στο βουνό και τα πόδια στο γυαλό.

4. ΄Με τη ρίζα επάνω, το κεφάλι κάτω, βλέπει τον ήλιο μόνο τον χειμώνα.

5. Είναι κάτι που μπορεί και τρέχει, αλλά δεν μπορεί να περπατήσει.

6. Απ’ τον ουρανό πέφτει και δε ραγίζει. Τι είναι:

7. Στρογγυλό και μαυρουλό και γεμάτο με νερό, αν εκεί μέσα θα μπεις, δύσκολα θα ξαναβγείς.

8. Σε κήπο δε φυτεύεται, σε περιβόλι όχι κι ο βασιλιάς το γεύεται κι ο κόσμος το ‘χει.

Μάντεψα σωστά;

Απαντήσεις:

1=αντλεία νερού,

2=νερό,

3=ποτάμι,

4=θάλασσα-άμμος-αφρός,

5=πηγάδι,

6=ποτάμι,

7=κύμα,

8=το χιόνι

Απαντήσεις:

1=στο νερό,

2=το χιόνι,

3=το ποτάμι,

4=το χιόνι,

5=το νερό,

6=το νερό της βροχής,

7=το πηγάδι,

8=το αλάτι

2. ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ( για το νερό )

1. Από σιγανό ποτάμι να φοβάσαι.

2. Για χάρη του βασιλικού ποτίζεται κι η γλάστρα.

3. Όταν διψάει η αυλή σου, μη χύνεις έξω το νερό.

4. Η φωτιά και το νερό παίρνουν σβάρνα το χωριό.

5. Νερό τρεχούμενο, κοιλιά σπασμένη.

6. Πάω μπροστά, χιόνια και βροχές, γυρίζω πίσω, λάσπες και νερά.

7. Μη ψαρεύεις στα θολά νερά.

8. Ρίξε νερό στο κρασί σου.

9. Το βουβό ποτάμι να φοβάσαι.

10. Αν δε βρέξει, θα χιονίσει.

11. Όταν έπρεπε δεν έβρεχε και τον Μάη χιόνιζε.

3. ΦΡΑΣΕΙΣ 3. ΦΡΑΣΕΙΣ ( για το νερό )( για το νερό )

1. Πήγα στην πηγή και δεν ήπια νερό. 2. Θα πούμε το νερό νεράκι.3. Μπήκε το νερό στ’ αυλάκι. 4. Έπεσε η ζάχαρη στο νερό.5. Το αίμα νερό δε γίνεται. 6. Ο βρεγμένος δε φοβάται το νερό.7. Ό,τι είπαμε, νερό και αλάτι.8. Ας το πάρει το ποτάμι.9. Η φωτιά και το νερό δεν έχουν

αυτιά.10. Αυτό το μαχαίρι κόβει τη θάλασσα

με το νερό.11. Είμαι διάφανος σαν νερό.12. Μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερού.13. Κολυμπάει σαν δελφίνι στο νερό.

1. Ίσα βάρκα και νερά.2. Κάνει νερά.3. Σπάνε τα νερά.4. Είμαστε έξω απ’ τα νερά μας.5. Δε στάζει νερό απ’ τα χέρια του.6. Πίνω νερό στο όνομά του.7. Έκανε μια τρύπα στο νερό.8. Πνίγεται σε μια κουταλιά νερό.9. Σαν τα κρύα τα νερά.10. Σηκώνει νερό η κουβέντα.11. Έδωσε «γη» και «ύδωρ».12. Έγινε άνω ποταμών.13. Κι εγώ στον γάμο σου θα κουβαλάω νερό με το κόσκινο.14. Ξέρει το μάθημά του σαν νερό.

4. Λαϊκή παράδοση ( για το νερό )

5. Το νερό στον Χριστιανισμό

Το καθαρό και διάφανο νερό συνδέθηκε στενά με τη λατρεία του Χριστιανισμού.

Είναι: 1. Ο Αγιασμός

2. Το νερό του Ιορδάνη ποταμού

3. Το νερό της κολυμπήθρας

4. Το νερό στη γιορτή των Φώτων

5. Το πλύσιμο των χεριών μετά την ταφή του νεκρού

6. ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ

ΕΝΟΤΗΤΑ 11. ΕΝΟΤΗΤΑ 11. « Νερό »« Νερό » Ονόματα χωριών και τόπων του Νομού Ονόματα χωριών και τόπων του Νομού

μαςμας► Αργυρό ΠηγάδιΑργυρό Πηγάδι Θέρμου Θέρμου► ΒλύχαΒλύχα(Μπούκα) Αμφιλοχίας (Μπούκα) Αμφιλοχίας

*Βλύχα = το γλυφό νερό που *Βλύχα = το γλυφό νερό που αναβλύζει στις ακτές. αναβλύζει στις ακτές.

► ΒρωμονέριΒρωμονέρι Παναιτωλίου Παναιτωλίου► ΓαβρολίμνηΓαβρολίμνη Δήμου Ναυπάκτου Δήμου Ναυπάκτου► ΔιπόταμαΔιπόταμα στη συμβολή των στη συμβολή των

ποταμών Εύηνου και Κότσαλου  ποταμών Εύηνου και Κότσαλου  ► ΕλατόβρυσηΕλατόβρυση στην Άνω Χώρα στην Άνω Χώρα ► Ευηνοχώρι – Εύηνος Ευηνοχώρι – Εύηνος ποταμόςποταμός► ΚεφαλόβρυσοΚεφαλόβρυσο (Θέρμο) (Θέρμο)► ΚαλαμόρεμαΚαλαμόρεμα της Μεγάλης της Μεγάλης

Χώρας Χώρας ► ΚλεισορρεύματαΚλεισορρεύματα Αγρινίου Αγρινίου► ΚοκκινόβρυσηΚοκκινόβρυση στο στο

ΠαναιτωλικόΠαναιτωλικό► Κρύα ΒρύσηΚρύα Βρύση Ναυπάκτου Ναυπάκτου► ΚρυονέριΚρυονέρι στις εκβολές του στις εκβολές του

ΕύηνουΕύηνου► ΚρυόνεροΚρυόνερο Θέρμου Θέρμου

► Κρυονέρια Κρυονέρια ορεινής Ναυπακτίαςορεινής Ναυπακτίας► Κρύο ΝερόΚρύο Νερό Αγρινίου Αγρινίου► ΛιμνίτσαΛιμνίτσα Δήμου Ναυπακτίας Δήμου Ναυπακτίας► ΛουτράκιΛουτράκι Βόνιτσας (Αμβρακικός Βόνιτσας (Αμβρακικός

κ.)κ.)► Λουτρό Λουτρό Δ. ΑμφιλοχίαςΔ. Αμφιλοχίας► ΝερομάναΝερομάνα Παναιτωλικού Παναιτωλικού► ΝεροσύρτηςΝεροσύρτης Θέρμου Θέρμου► Νεροχώρι Νεροχώρι ΘέρμουΘέρμου► ΞηροπήγαδοΞηροπήγαδο Ναυπάκτου Ναυπάκτου► ΠαγωνιάΠαγωνιά Βόνιτσας Βόνιτσας► ΠαλιοπόταμοςΠαλιοπόταμος στην παραλία στην παραλία

ΛούρουΛούρου► ΠερδικόβρυσηΠερδικόβρυση Ναυπακτίας Ναυπακτίας► Πηγάδια Πηγάδια Περδικακίου, ΕμπεσόςΠερδικακίου, Εμπεσός► ΠοταμιάΠοταμιά Αμφιλοχίας Αμφιλοχίας► ΠοταμούλαΠοταμούλα Αγρινίου Αγρινίου► ΠόροςΠόρος (νησίδα)Αιτωλικού- (νησίδα)Αιτωλικού-

ΜεσολογγίουΜεσολογγίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 12ΕΝΟΤΗΤΑ 12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΚΑΙ ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Θεματολογία-ΤίτλοςΘεματολογία-Τίτλος εργασίας εργασίας διαφάνειες 1 – 2 διαφάνειες 1 – 2ΕΝΟΤΗΤΑ 1ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Ο κύκλος του νερού – κλίμα –βροχές 3 - 9Ο κύκλος του νερού – κλίμα –βροχές 3 - 9Πώς σχηματίστηκαν τα ποτάμια λίμνες 10 – 12Πώς σχηματίστηκαν τα ποτάμια λίμνες 10 – 12ΕΝΟΤΗΤΑ 2ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Ποταμοί τηε περιοχής μας 13 – 20 Ποταμοί τηε περιοχής μας 13 – 20 ΕΝΟΤΗΤΑ 3ΕΝΟΤΗΤΑ 3Λίμνες της Αιτω/νίας (φυσικές-τεχνητές) 21 – 35Λίμνες της Αιτω/νίας (φυσικές-τεχνητές) 21 – 35ΕΝΟΤΗΤΑ 4ΕΝΟΤΗΤΑ 4Κόλποι – Λιμνοθάλασσες του Νομού μας 36 – 43Κόλποι – Λιμνοθάλασσες του Νομού μας 36 – 43ΕΝΟΤΗΤΑ 5ΕΝΟΤΗΤΑ 5Τα νερά του τόπου μας στην ιστορία…Τα νερά του τόπου μας στην ιστορία… 44 - 51 44 - 51ΕΝΟΤΗΤΑ 6ΕΝΟΤΗΤΑ 6Προστατευόμενες περιοχές μας 52 – 58Προστατευόμενες περιοχές μας 52 – 58ΕΝΟΤΗΤΑ 7ΕΝΟΤΗΤΑ 7Χρήσεις του νερούΧρήσεις του νερού 59 – 69 59 – 69ΕΝΟΤΗΤΑ 8ΕΝΟΤΗΤΑ 8Σωστή διαχείριση του νερού και η αξία τουΣωστή διαχείριση του νερού και η αξία του 70 – 78 70 – 78ΕΝΟΤΗΤΑ 9ΕΝΟΤΗΤΑ 9Το ταξίδι και η δύναμη του νερού Το ταξίδι και η δύναμη του νερού 79 - 86 79 - 86ΕΝΟΤΗΤΑ 10ΕΝΟΤΗΤΑ 10Το νερό και ο λαόςΤο νερό και ο λαός 87 - 95 87 - 95ΕΝΟΤΗΤΑ 11 ΕΝΟΤΗΤΑ 11 «Νερό» - Τοπωνύμια «Νερό» - Τοπωνύμια διαφάνεια διαφάνεια

9696ΕΝΟΤΗΤΑ 12ΕΝΟΤΗΤΑ 12ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 97 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 97 ΕΝΟΤΗΤΑ 13 ΕΝΟΤΗΤΑ 13 Ομάδες εργασίαςΟμάδες εργασίας 98 98 ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ 99 99ΤΕΛΟΣΤΕΛΟΣ 100 100

1.1. Παιδικές σειρές βιβλίωνΠαιδικές σειρές βιβλίων2.2. Διάφορα παιδικά βιβλίαΔιάφορα παιδικά βιβλία3.3. Βιβλία σχολικής βιβλιοθήκηςΒιβλία σχολικής βιβλιοθήκης4.4. Διάφορα περιοδικάΔιάφορα περιοδικά5.5. Εφημερίδες (ένθετα)Εφημερίδες (ένθετα)6.6. Παιδικές ΕγκυκλοπαίδειεςΠαιδικές Εγκυκλοπαίδειες7.7. Διαφημιστικά έντυπα – αφίσεςΔιαφημιστικά έντυπα – αφίσες8.8. ΔιαδίκτυοΔιαδίκτυο

Ομάδες Εργασίας

( Όλοι οι μαθητές της Δ1 τάξης του 17ου Δημ. Σχολ. Αγρινίου )

Υπεύθυνος δάσκαλος: κ. Ζιώγας Χρήστος

1η ομάδα1η ομάδα

1.1. Κατσιώρης ΠαναγιώτηςΚατσιώρης Παναγιώτης

2.2. Γιαννακοπούλου ΠαναγιώταΓιαννακοπούλου Παναγιώτα

3.3. Χολή ΕλευθερίαΧολή Ελευθερία

4.4. Ζαρκαδούλα ΣωτηρίαΖαρκαδούλα Σωτηρία

5.5. Βήττας ΔημήτριοςΒήττας Δημήτριος

2η ομάδα2η ομάδα

1.1. Καραχρήστος ΒασίλειοςΚαραχρήστος Βασίλειος

2.2. Γκιόνης ΠαναγιώτηςΓκιόνης Παναγιώτης

3.3. Κραβαρίτης ΔημήτριοςΚραβαρίτης Δημήτριος

4.4. Θεοδωροπούλου ΧριστίναΘεοδωροπούλου Χριστίνα

5.5. Δίπλα ΘεοδώραΔίπλα Θεοδώρα

3η ομάδα3η ομάδα

1.1. Γιαννοπούλου ΜελίναΓιαννοπούλου Μελίνα

2.2. Θεοδωρόπουλος ΒασίλειοςΘεοδωρόπουλος Βασίλειος

3.3. Μακράκης ΑλέξανδροςΜακράκης Αλέξανδρος

4.4. Κοσμάς ΠαναγιώτηςΚοσμάς Παναγιώτης

5.5. Αγγέλη ΕλευθερίαΑγγέλη Ελευθερία

4η ομάδα4η ομάδα

1.1. Παναγιωτοπούλου ΧαράΠαναγιωτοπούλου Χαρά

2.2. Τσατσαρώνη ΆρτεμιςΤσατσαρώνη Άρτεμις

3.3. Αντωνόπουλος ΣπύροςΑντωνόπουλος Σπύρος

4.4. Μαυρέλης ΓεώργιοςΜαυρέλης Γεώργιος

5.5. Ακύρου ΣοφίαΑκύρου Σοφία

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τ Ε Λ Ο ΣΤ Ε Λ Ο Σ