ن فشاخا سسب دي

2931فشسدي

1سن وبشد

وبسضبس اسضذ خبهؼ ضبس

ډٺيډ

٭ ډب ٭ بو ب يځش يثچٯ وبىب بو ا از. ى اه ٭ ټ ا بو ب ى پڄ ى ث ٵىڀ ي ويځ

يډ ث وٺ هب يثب امز اٶب ډ ٽىي.يااىيز ٽ ىيڅشب ي و٪بڇ ب ب ي ٵىڂ ى اڄ ي اب ثا

ب ډچ سبٽي ٽى ي ا ٥ٸ بو ببن ث ډاػ ثب ٹت ډ دىاوي.ااه ػىج ك٢ ى ػبډٮ ػبو ث ٥اك بو

از ٽ ډ سان ٭ ډين ا ٭ سٮب ي سٮب٥ بو ب ىاوز. اه ي١ٮز ثا اٵاىػبډٮ ډب ٽ ىاا ٭چٺ ب هب

ديا ډ ٽىي. ثىبثاه ىؿىه ٵ٢ب ا ټ ٥ٳ ډ ىى ثى يىٵ٢ب ٵىڀ ٱى االډ ز ډ ٽىىي بكش ډٮه س

ثبش ث پڄ ى بو ډچ سػ ى ي ا ٥ٳ ىڂ ث ك٢ دبال بٵش ډٶبڈ ىى ى آن ٽ كبڄ آن و٭ سٮبډڄ

ايئڅټ ث ډٺڅ ي دشڂ ثه بو ي ىه هاي ثى. ى ػم االډ اان ث سج٬ بز ب كبٽمش يو٫ وڂب

ىه ، بو ډچ ث ٥ هب ي ىڂ اوا٫ بو ب ى د اشٶبى ځشى ا بو ث ډى٪ اائ ىه ي ٵىڀ ىى ډ

ثبىي ي ى وشؼ ډب ىاان ثب بو ىى يثي شڈ. ى اه بو ډٶبڈ ي اي ب ىى ي وب ډوب٥جبن ى ٦ق

ي٬ ان ثا سڅي ٽىىيځبن ثوبډ ب ىى ٹبثڄ امز از . اځ ى ځش ثا ىبٵز اي ب ي اوي ىى ث اٯ

1 Nasim.kahirdeh@gmail.com

ډشٶپ ي بكت و٪ ان ډ ثبش ٵز ي ى وى اوب بځى ومى، ى ا٤ ػيي ٽ بو ىى ډلز ىاى اه وٺ ث

و ا ٽ ي٩ٶ اؼبى يٵاڈ ب ډى ي ٵپ ي ٵىڂ ډىڇ ا ث ٭ي ىاوي ځاش ي ٭ي بو ب ي اٵاى ب

از. ا٤ اؼبى ي ث څلب٧ بو ا ثب٭ض ي از سب وٺ بو ي سبط ان ث اٵپب ي اوي اٵاى ث څلب٧ ىى ؿ

م ا٤ ي ىي ب سبو ث ٭ىان يا٤ ثه اوبن ي اوبن ي اوبن ي ثش ثبي. ى اه ا٤ ٽ ك٢ بو ث ا

اوي ا دوڀ ي از ،الڇ از سب ث وٺ ان ث ٥ ػي د ثى .

اډي ك٢ بو ىى ىڂ س ي هبڃ وز، ثچپ ټ ياٹٮز ٵىڂ ي اػشمب٭ ي بو ا از، ىبڅب اه ى

اډى٪ يوبڅش،اسجب٥بر اػشمب٭،ػبډٮ ىب، ډ٦بڅٮبر ٵىڂ ي بز ٵىڂ ي ىبهز اث٦ ثه بو ي ىه اان

اوؼبڇ سلٺٸ ي سبډڄ ي ث ثه ش ا امز هب ديا ٽى از ٽ اي يآطب اه و٫ وڂب ي يپى ث ر داٽىي

يسجچٲ ډبي ډ ى. اځؿ سب ث كبڃ ٽب ي سلٺٸ ػي ي ؿمڂ ىٵ٢ب ي وبډىؼڈ ىډبن وبىب ٵىڂ

آٽبىډټ ي ٭چم ثب يپى ٵىڂ ث اه و٫ ډ٦بڅٮ ډبي وم ى، څا سال يثڃ سػ ديڂان ىاوڂب ي

ؿىه ١يس ي ث ٭ىان وٺ٦ ي٫ كي ىاه ډبن ١يس اب ډ ومبي. وشبكب١ ډ ساوي ى اشب سلٺٸ

ي٭مش ٽؿټ ىډ٦بڅٮ ي سلٺٺ ٽ ثبن ٽىىي اسجب٣ ډبن ىه ي بو از، ٭ىان ى.

فػل ال:ولبت

ډٺيډ -

١ير ډبڅ-

١ير ډ٦بڅٮ وجز بو يىه -

ػبڂب بو ى ك ىه-

خبهؼتبسخچ سسب د دس هشس ثش فػل دم:

ىى-بو ب ىش-

ډؼي

ډىج

ىى-بو ب ډين

سچن ي ثوبډ ب ىى -

اى ي ث وبډ ب ىى -

ىمب ي ٵچڈ ب ىى -

اىشوز ي دو ث وبډ ب ىى

دي ثشسس هغبلؼبت پژطب سسب:فػل سم:

ډي ث اىثبر ىه ي بو -

)ٽشبثب،ډؼالر،دببن وبډ ب(-

ډشوه بو ي ىه

ي

دشمه

ډټ څبن

ډالوب

و٪ ب ىه ي بو-

ٽبال ين ىه ا ٥ٸ ٵآىي بو

٭بډ ين ىه ا ٥ٸ بو

ځډ ى بو ىى

طخػبت سسب د فػل چبسم: اثؼبد ه

سٮٴ بو ىى-

ىه بو ا -

ٽبځاان بو ىى-

بډبوب ػيي ډسج٤ ثب بو ىى -

فػل پدن: وبسوشدب سسب د

بو ي آډ ىى

سجچ ىى ي بو

ا، ډؼي بو ا ي سجچٲبر ىى-يځب ٽچب بو

بو ي ا٥ال٭بر ىى

بو ي ځډ

فػل ضطن: تجلغ دي دس ػػش سسب

ث س٦جٺ سجچ ىه ى اان ى ډٺب ثب بو ٱة -

سجچ ى بو ب ىش )ډؼي ،ډىج(-

سجچ ى بو ب ډين )سچن ،اىشوز(-

فػل فتن: آست ضبس سسب د

آت ب بو ا ث ىه

ډپالر ك ىه ى ٭ بوآت ب ي

هػبحج ب سابت فػل طتن :

فػل ال : ولبت

ډٺيډ

اه سال ٽ ىػز ىٻ ا .سال ډ ٽىيه اوبن ثاب ډبز يػى ا،ما ى ػز ډٮىبىاٽىن ويځ

ا آوؼب ٽ ث ايڅ ؛ش از ي ؿڂوڂ ٵاىي ډٮىب ثو ث ويځ ثا اي ما ىځي ډٶڇ اسجب٣ ثى از

اسجب٥بسبس ػىج ىيا ي ىيا ىاش ث څلب٧ اوشٺبڃ ډٮبو ثب ډلييىز يثي ث ى از، يڅپه ث سيغ ثب پڄ ځ

ٶب ي وشب يد ا آن اهشا٫ ىٮز ؿبح ، اسجب٥بر اوبو ځشى س ي ىاا ٭مٸ ي ٱىب ثش ي ي ثش ثبن

ډىبج ا ثا ي ي سٮبڅ ٵپ ي اوي ډب بهش از. اه يوي سب ث اډيو ثب ٩ د ٹير بو ثب شبة ٵاىي ا

پ ي اوي ا ډٮ٦ٳ هى بهش از اىاډ بٵش ي ه بكجبن ٵ

ى اه ډبن اب ث ك٢دوڀ ډ٢بډه ىى ى ى، ډٺ ي ون ه٦ ث ىز آډي ا اىياډوشچٴ سبو ي سمڈ

بو ځسىجٿ ثا ؿبح اوؼڄ ث ٭ىان ووشه ډلڃ ىشڂب ؿبح هى )ثب اشٶبى ا كيٳ ؿبح ډشلٻ ( ي اهشب

( ث ټ ثوبډ ىى ياډظبڃ آن ،اي از ث سيٸ 6091بٵشه ووشه دو ثوبډ اى)ى ت ٽم بڃ

ب اسجب٥ ي هيػ سڅيار اسجب٥ ثب ٵاس ا ډٺبي ىى ډي٭ب دوي ډبن ىه يبو.ؿىي ٽبثى ٵٮچ بو

يى ياٹ٬ آىډ ثبي ؿمبن هى ا ثجىيى سبثشاوي ب شڈ. سٺجب ى م بويى، ډب مـىبن بي اوشب ډ٦بڅت ىى ډ

مـىبن ثىيځبب پالش ٭يڇ ك٢ ػي ىه ى٭ ٭مډ ويځ ډين دبٵب ٽىي .ىياٹ٬ ځىاو اوبن

بو ب ز، س٤ ىه ٽ ٵبٯ ا سٶبير ب ډٮب ٽ ډلڃ ډشٺڈ ډيوش ي ثوبډ ب وبٽبآډي سٮ يډي٭بن ػ

ٵىڂ ي اػشمب٭ ثب ثبن ٵ٦ر ثب اي وه ډ ځي، دببن ډ بثي . ا اىيز ٽ ث اډي٭چٱڈ ډاو٬ ثب ٵپ ،ٽ

اء ي سى ډٮىش ىوشؼ ٦ ٵ٢ب بو ا پال ثٽڄ ػبن ، ث يػى آډي از . ى ػشؼ ىبٵز دبڇ ا ډبي

از ٽ ى ب ىه ثيان ىز ډ بى . ؿاٽ اي ث هث ىبٵش از ، سىب سپ ثىه يثبيب يا٭شٺبىار ىى از ٽ

ٹبى هاي ثى، ايا ىٽبٽ ډاػ ثب ػبډٮ يىځ ب يډبئڄ يډپالر ويځ مـىبن دب وڂياى .

ث ثؼذ خجص ب اختوبػ 9191س و هؼتمذ است :)) اص سب ل شٶپه ډٮب ا ػمچ و٪بر ي ىيځبب ډ

ثشخ ( 91: 9811سبس هزج ،آضىبس آضىبستش ضذ اذ احضاة سبس ثب هحست دي احب ضذ.)س ،

ډبن ډىڇ ،اسجب٥بر ىش االډ ثب اوشبة ىاان ث ىڅڄ م ا٭شٺبىار االډ ى دگش هبذهالب ض و هذػ است:

( ياډظبڃ آن 909: 9191ث االڇ ي ډي٭ز ٭چمب االډ ،سٮه ٽىىي ډي٭ز بو ب وه و ډ ثبىي ..)ډالوب ،

آن ى دوي ي ثڈ كبٽ ا اىز ٽ و سىب ك٢ ىه ى ػبډٮ ډين اډ و ،سٶىى ي كب ا وز ثچپ ٵاس ا

دـيځ بى ثب سپىڅ ٹا ځٵش از يى مبن ٭ ٽ سػبر ا ث وٺ ، هب ثىځ يسإطار بو ب ػيي

ىه و ز .–يد ثى وبد –ډٮ٦ٳ ډ ٽىي ى ١مه بي ثبځز وبډىش٪

اه ثبځز ا ثب ساومىي ثب سٴ ډ ٽىي ي پ ا اڃ "ن ىه ب ٭مډ ى ػبن ډي"ه ٽببوثب ى ٽشبة

ډيوش ىه ا ث بكز و ثبيب ٵى ي "اچ ي ډٽ س پالان ا ى ډ ٽىي : ٮى اىپ ١يسب

ى ى ا ػبن ا اكببر ىيو ډلڃ ٽى از.))و ىا ىه ىػبن ډين (( ثيان ډٮىبز ٽ ))ىشب ى

د وٺ كب ا ي و ي ا ٽ و٪بر ډيوش ي مـىه و٪بر پالان ى يى سلمڄ ث آوبىي ،

ه ا آپب ډ ٽىىي ، آن ڈ ث ډىڅ 2 ثبډ وىي ((. ٽببوثب،ډي٭ از ٽ ىه ى ٩ ډؼيى هى ،ؿ او

،خض گشا ثذ ؛ثلى وچي ث ػاى حبهل بت ادغبم وذ ،ػبم گشا ډشظى ٽىىي بر كبډڄ و سىب

(81: 2911، ث مل اص :لبدس ػوذ 1002)دسس هتؼبل .

ث ا٭بن ډشٶپه يبكجى٪ان ىاډشياى ٹن ثز يپڈ ؛ىه ي بو ي ث ي ثشثبپيڂ ډسج٤ ډ وي. ؿاٽ بو

ډين ٭چٱڈ اىپ ى ٵ٢ب پال ث ي ي ثبڅىيځ ي از، ىى ب اه ٭ ثي ي٩ځٶشمبن ب اػشمب٭

ب ى ي ومب ىى ثى از . ومبىب ٽ ثب يٳ اثالٯ دبڇ ىه ث ډوب٥ت ،ځش ب ډشإطا ىه يهچٸ آط–

ډٮىز ىى ي ياع ډ٪ب يډىبټ ډج ،ىبو ك٢ د وڂ بٵش اوي . ى اه ډبن ث ؿبڅب يډجبكظبر پڄ ځٵش

ب سٶپټ وبد ك ب ىه يبو ا پيڂ از .داډن وٶ ك٢ ىه ى بو وثبي اب ٽى.ٽ هى ځ

ثىبثاه ىٵ٢ب ډػى ي ث سج٬ پڄ ځ ي ځش ي اٵين ډجبكض ډث٣ ث بو ،ث سٮبډڄ ىه ي بو و ث

ج ػبډٮ اان ه ډل ػاډ٬ ى٭ىان پ ا ډلب اب اه ك ، ډى سػ ٹا ځٵش از .اه سػ ث ى

ثا٦ يػى ؿبڅ ب يسٮب١بر ثىبىه ش ىبهش ي اوبن ىبهش ډبن ىي اڅڂ ډشٶبير ىى ي پال ى ٭چڇ

اػشمب٭، ث اب ډجبكض ثاوڂاوىي ديب يډ٦بڅٮبر از.

١ير ډ٦بڅٮ وجز ىه ي بو

اډي اشٶبى ي اٵين وبىب ػىجب ي اٵاى ىى ا بو كبٽ ا سإط ډڈ آن ،ث ويځ ٵى ي اػشمب٭ اٵاى ثا٦

يځ اس آن ي ىاا ثىن ٵ٢ب هب ياوىبهش ي سجچٲ از . يڅ اه ډ٫١ ى ث پڄ ٹبثڄ سػ ي ؿمڂ

ييى ديا وپى از ي اثٮبى ډوشچٴ آن ث ر ډپبٵبو ا ث وي از .اڅجش ى ٥ڃ ى٭ ٭چم ي و٪ دىا

بڅب اهاٹياډبس اػمچ ؛ثځا مبب ثه اڅمچچ ياوشب وبر ٭چم ى٦ق ىاوڂبب ر ځٵش از ٽ ډ

2منسوب به ژانوس خدای رومی که دارای دو چهره است

ځ بز ب ٽالن ث مز اه ډ٫١ ثبي.يڅ مبوڂو ٽ ساوي وبو يػى ىٱيٱ يسإډالر ىٵ٢بب آٽبىډټ ي

ىاوڄ اشر ډي٭ ي از ى اه ك ٭چم ا آن ٦ق اكمبز وبىى ٽ ش ب ډبوىياوبن ىب ٵىڂ

٦جٺ يو سمبڄ ث ،ٵچٶ ب ػبډٮ ىب ىه ثهىاوي ، ث ډىي وي از . اشر ،ىاو وبٽبٵ ىثب ىه س

( ث وٺڄ ا :ٹبى ي ٭مي، 6991ػبوجيا ب هب ،ي اه ك ٭چم ا ٭بډڄ ٽىي ثىن اه كٽز ډ ىاوي. )اشر)

6811 :601 )

سلٺٺ ىثب اث٦ ډبن ىه ي بو ثبي د ب ډٽ يځش ب ى ڈ سىي هب ا دي ا ىوجبڃ ٽىي .

ايڃ اىپ ،ثبځز ق اډ ىى ث ٭ىان ډ١٭ ډى ثلض ى ٵچٶ ، وٺي ٵىڂ ي و٪ ب ، ډشإطا ٩ىيثب

ىه ىډٺبڇ وي ث ير ډجڈ ي ىي دچ ى لى ػٲاٵب ب ډبو ٽىو از .اه ش ب ثبي ٵ٢ب ىاوڂب اثب

٫١ دٽىىي؛ مبن ځو ٽ ډىڇ ىببن ي ډهبن ث ٥ دش ډبڅق ي ډاى هبډ ى ثب ډجبكظبر ه ىثب اه ډ

ډبئڄ ىى سڅي ډ ٽىىي .

ىيڇ آوپ ډىڇ ىببن ، و٪ دىاان اىث يب يٵچٵبن ، ث ټ اويا ثبي ىا و٪بڇ ډىي ډٶڇ دىا ىيثب ىه

ي يػ ډبن آوب ا سيٸ ٽىىي. ؿ ؿ اډپبن ياثشڂ ډشٺبثڄ يىي آوب اٵاڈ ډ آيى؟ ؿڂو ي بو ب ي اث٦ ؿى

ډبثز بهشب ډبن ، ٵ اڅمظڄ ،ػچ ب ي ي اډ ډٮؼ ځن د ب دـي ا اد ډ آيوي؛ډبوىي آن د

ى ډٺبڅ ا ثب وبڇ هيا ا ٽبډذس:))ؿڂو بو ا ػيي ٹ ا ث ى ډؼچ اٽوډز ډ٦ف ي ثى،آن ڈ "ٽ اها

اډىشٺڄ وم ٽىىي،كبڃ ځش ا ډٺب >ٹيم =ٹيم اثبډ ځي ؟(( ث سىي ،بو ب ػيي ؾ ځب مبن دبڇ

١مه و٭ اثبڇ ډپمڄ ا و اؼبى ډ ډشٶبير ي آىڀ ډشٶبير اوشٺبڃ آن دبڇ ؛بو ب ػ ٽٶ ا جت ډ وي ي ى

ٽىىي .ثب مه اثبڇ از ٽ ىه وبىى ي ػىڀ ىاى .

١ي –ي ب هى ډٶڇ بو -ڇ ي آه آوپ سٮمٸ ي سلٺٸ ى ثبة ډبز ي ب ب ډياڅش ب بو ب

اى يبي و٭ ىى ثىن ث ځش ي ٭مچپى اډ سپىڅټ سٮچٸ از .٭ى ا سپىش ث ٹچمي اډ اشٮال سٮچٸ ى

(60: 6811ىاش ثبي . )ٹبى ي ٭مي ،

سب ٽىن يوي ٽىي ىاش از يااىي سٮياى ٽم ا ډلٺٺبن "بو يىه "مبو٦ ٽ ځٶش ي سلٺٸ ي دي ى ډى

اشار ي اډٮييى ديڂان اه ك از ٽ ى اثشيا ٽى از. ىبهش ي ي بكت وبڇ ا ث ػبډٮ ٭چم ډٮٵ

ؿىه ډ وي : آهه اط ډپشث ىه ى٭ بو

ىاډشياى ٹن ثز يپڈ ،ىه يبو يث يثشثبپيڂډسج٤ ډ وي ثو ا٭٪ڈ ډت ي ډٮىز ىيان

ياىبيومبىب ډڈ،ثبٵاياو ياٵين ٩ب ډ وي... ؛ثىبثاه ىڂومشان ث آبو ډٮب،ا٥ٸ بو ىٻ ډ ى يي

ٽىي ٽ ديىيځبن ىڂ وجبي ځو اشيالڃ ډ اه( ي 8: ==88ك ب ىه ي بو ا پيڂ سٶپټ ٽى. )ي،

ٽىي ٽ آوب ث پچ ٩ٴ ى ځاوي.اي اى٭ب ډ يڂ سإط ډب ي ٭ىب ػياځبو ٵ ٽىىي ٽ ث پ ب ي ىه ا ك بو

اسجب٣ ثب پيڂ ٹا ىاوي.ؿىه ا٩بو٪ ډ ٽىي :بو يىه ث ڈ وىټ ي اوي .آن ب ٵ٢ب پبو ا ث هى اهشب

ډ ٽىىي .اډي ثش از آن ب ا اياٵبن پ از يي ب پبو ا ى ډيوش ډشإه،اكب ډ ىىي ،ثب ا

ايمـىه ډ ځي :ىه ث ػبس ثىبىه ،ث ىيځبب ىثب (;8ډسج٤ ث مب آيڈ سب اه ٽ ډؼا ثجىڈ . )مبن ،

ث ػبن،سٶبير ،اوؼبڇ ي ا٤ ډٮىب ي كٺٺز ياثش از .سلٺٺبر ى٭بڅڈ ىه ،ډيس از ٽ سإطار ػبو ب ا

مز ىبهش ،يڅ سمٽ دبياسث وٺ ي دبډيب بو ب ى اه ډ١٭بر الڇ از .ډلٺٺبن ډياوىي ٽ ډجبكض ډث٣

(.<8ث دز ډيوش يډيوش ډشإه،وٺ و ثا بو ب ٥ف ٽى اوي ٽ ثا ىه ،دبډيب ى ث ىاى .)مبن :

آوـ ٽ ي يب ٥ٵياان و٪ دوي ډبن بو يىه ډي٭ آن شىي .كبڃ ډ ثبز ث ثىبثاه ثب ٵ دٵشه

ى ث وجز بو ي ىه ا ياب ىي ډوشچٶ ډشان اشٶبى ٽى يااي وډشان ث وجز ډبن اىيي دىاهز .

ث ډ١٭بر هب ا آن سػ ٽى.

سجت ث سسب ديگب فلسف ث

ډب يٹش "ىاه ث ډ ثبز ىي وجز ا اڈ ډؼا ومى :))وجز ي ا١بٵ ډٺڅ (( ي))وجز ي ا١بٵ ااٹ ((. ي ډٮمال

ث وجز ي اث٦ ډ اويڈ ىي ب ؿىي ء ا ى و٪ ډ آيڈ ياسجب٣ ي وجز ا ډجٷ ث يػى ي سٮه آن ابء ډ

ڈ .اه وجز ي ا١بٵ ا اڄ ٵچٶ ا١بٵ ډٺڅ هاوي اوي. اډب ا١بٵ ىڂ ڈ ز ٽ ى آن ، ا٥اٳ ا١بٵ وجز د وڂ

ا آوپ وجش كبىص ى يػى ي ٹاڇ وياى ثچپ ٹاڇ آوب ثبا١بٵ ي وجز از .اه ا١بٵ ا ى ا٦الف ا١بٵ ااٹ هاوي اوي

( 18: 6811)ىاي ،

ى دس اه ډٶڇ ب ٵچٶ ، بي ايڅه ئاڃ اه ثبي ٽ يٹش ډب ى د ث وجز ډبن ىه ي بو شڈ ، ٽياڇ

وجز ا ډي و٪ ىاڈ ، وجز ي ا١بٵ ډٺڅ ب وجز ي ا١بٵ ااٹ ؟اځ ثاب وجز ي ا١بٵ ډٺڅ ث وجز بو ي ىه

ي ډ٫١ ډٮه ي ىاا ډبز طبثز ي ډشٺڄ اڈ شىي ٽ ى يىڈ اث٦ ډبن اه ىي ډ٫١ ا ثىڂڈ ، بو ي ىه ى

ثپبيڈ . اډب اځ ثاب وجز ي ا١بٵ ااٹ ث وجز ډبن بو ي ىه و٪ اٵپىڈ ، بو يىه د ا كييص سٲ ډبز

اى.ثب ٽم اٱمب ډ سان ځٶز ٽ ز و٫ ايڃ ٽ ))ز يػى ي ٵ و٫ ز آوب ثشڂ ث اه اث٦ ى "ىاى ي ابب

وٶ(( از ثش ٹاثز ثبډجبكض ٵچٶ ىاى ي ز ىيڇ ٽ ))ز اث٦ ا (( از ، ثش ډشىبت ثب ډجبكض ػبډٮ

(6، 6818ىب ي ثباله ډجبكض دز ډيوش از .)ٽـبن ،

اڅٽ)و٫ وجز بو ي ىه (ث ئاڃ ا طجبر ب ٵٺيان طجبر ډبز ىه يبو اكبڅ ډ ى ، ثب اه سٴ ،ئاڃ ٵٷ

ډبز ىه ؿز ؟آب ى ٥ڃ ډبن ي يثباله ى وجز ثب بو طبثز از ؟ډبز بو ؿز ؟ آب ى ٥ڃ ډبن ي

ىه اائ ثيڈ ٽ ىدڂ آن ىډ سبن يىوجز يثباله ى وجز ثب ىه طبثز از؟ډمپه از سٮٶ اډبز

سمبڇ ديياىببو يٽبٽىځابو اىه "سٲبٵش از )ا١بٵ ااٹ(.سٺجب"ثببو ډباث اه وشؼ ثبوي ٽ ىه ډبشب

ٽ ډبا ث اه وشؼ ثبوي ٽ ى ډبا ث اه اوؼبڇ ډلشڇ ډ بوىي. ىډٺبثڄ ډمپه از ډبز ىه اؿىبن سو ىڈ

سٲ وپى يطبثز از مه ثلض ا ثا بو يډبز آن و ډ٦ف ٽى."وجز ثب بو، ىه ډبشب

يڅ آوـ ٽ ىاىؼبثآن ثبيڈ اىز ٽ ځىه ٽ ٭جىز ار ثبشٮبڅ از ،طبثز ثى يااه ػز وجز ډٺڅ ثببو

"٭١بر ىه ىوجز ثب بو سٲٽى ي ىٹٺب"ز ىه ىوجز ياث٦ ثببو سٲوم ٽىي.ثب اه يػى،ٺىبىاى:ډب

مه سٲىډٶڇ)) ىه بو ا ((ػچ ځاز.ثيه ډٮىب بو واثا بو وز ثچپ اٹش٢بئبر ي هب هب هى

، اىځ،ډبز بو ډ ساوي ډوىه ى يثيه ډٮىبىه وجش ااٹ ثب اىاى ي آطبهىاثدپ ىه كټ ډ ٽىي

بو ىاى.))بو ىى(( ى ي٬ سه سٮج هى ٽ ثبوڂاشلبڅ بو ى ىه از،اطجبر ٽىىي مه اى٭بز ي اب ث

( 681: 6811٭جياڅچبن ،ػاى ڂبو ي:ؿىه سٲ٩ٵش ىاى.) هؼش ي ٽالوش ث وٺڄ ا

گب خبهؼ ضبسب تبسخ

ى اه وڂب اه ثلض ا ثب ىييپى ډسج٤ ثب ڈ ډشان د ځٵز : يپى سبو ػبډٮ ىبهش ي يپى ٵچٶ . ټ ا

ىڂ ث اثا ځابو ډىش ډ ى ، ډاػ اه يپىب ډبا ثب ٥ٶ ا و٪بر ٽ ا ټ ث ػجځا ٵىبياو ي ا

ډ ٽىي .د ټ ا اه و٪بر ث ي١ٮز )سٺي( سبو ي سٮٶ ٽ ا ټ ا ىي ٥ٳ )ىه ي بو(ي ث

اى اشيالالر سبو ػبډٮ ىبهش ي ٵچٶ ا ٽ ډب ى اه ډى اائ ډ ىڈ ثډ ځىى )ٽالوش ث وٺڄ ا :ػ

959: 9831ڂبو،٭جياڅچبن:

ىډى بو ث ر ډشٺڄ ثبن اه ډ٫١ امز ىاى ٽ بو ا ا ٽياڇ ثٮي وڂب ډ ٽىڈ.ىثب بو ال اٹڄ ا

جز آن ثب ب ىي يػ ډڈ ډشان وه ځٶز پ ا يػ ډب ي ػ آن ث ٭ىان ټ ديي ؛ي ىڂ ا يػ اسجب٣ ي و

ديي ب.ىيػ ايڃ وه ث اه از ٽ بو ،ث ٭ىان ديي ا هب ي ډياٹ ا ډبىٸ ٵىبي ي ىٮز ،ثاط ؿ

٭چڄ ي ٭اډچ ديي آډي ، س٦ ي ي ي سپبډڄ بٵز يىاا وٶ ي سأط ؿ ځشى س ي ٳ س ي .اډب ى يػ ىيڇ وه ث

ٽ بو ،ثب ٩ هى ؿ سإط ث ديي ب ث ځاش از ي ؿ سإط ا آوب دٵش از ديي ب اه از

ث ٽ ا بو ډشإطب ى آن ډإط ي اوي ، اڅجش د مبوي ؛ يڅ بي سٺڈ اه ديي ب ث مب ثكت اىپ ټ

سٮچٸ ىاى سٺڈ ى ه ي ٽبآډي ثبي . ثاب اه سٺڈ ثىي ډشان ځٶز ٽ بو ى ا آوب ډشٮچٸ ث ؿ وبى اػشمب٭

اډ ډث٣ ث وبىب اػشمب٭ ډم ډبوىي هبواى ،سٮچڈ يسثز ، اٹشبى ، بز ،كٺٷ ،اهالٷ ي ىه سإط ي٬ ي

(. ياډب آوـ ٽ ى اىؼب ډي و٪ از 88: ==88)ٹبى ي ٭مي، ٭مٸ وبى از ي اڅجش ا اه اډ سإط ڈ دٵش از

ث اث٦ بو ثبىه ث ٭ىان پ ا وبىب اػشمب٭ ډٽ از .

؛ىه ى٥ڃ سبن ما ى ډشه ويځ ثك٢ ىاش يا ٭ ب ډڈ كبر ٵى ي اػشمب٭ اي ډلة ډ ى

ػشمب٭ كڃ ډل آن بهز بٵش يډ ب ثىي . وبىب ياثش ث ىه ي ډشڅبن ىه ى ػاډ٬ ث٦پ ثه اوبىب ا

اډي ځش ي سى٫ ثش وجز ث ځش بٵش اوي؛ ٽ ث و٪ ډي سٮبډڄ ىه ثب بو ٭مي سه ڈ ا ىاؼبى ؿىه

ه ث ٭ىان ػبو ومبىه ب ٭اڅڈ ډٮبٳ ي اب ي ډ ځي ؛ىمبو٦ٽ ځش ٵىڂ ا ث ٭ي ىاش ثبيؿاٽ

ٱب ي بو ب ث ٭ىان يا٦ اسجب٥بر ث ڈ هى ثػى آيوي اثٮبى ا ي ثىبىه ٵىڀ ث مب ډ يوي )ي

بو ا ياډ ىى يػى ىاى .اىپ ٵ ىياو ډي٭ از )) اث٦ ا اس ي ىيو ډبن اډ (. يؿىبوـ 61: 6816،

اڅمظڄ االڇ ب ٽ ث كت ػٲاٵب ي االبر ب ډٮب سٲ پڄ ىاى از ،ثيان ډٮىبز ٽ ىڂ ث ا

دسس ) (وبثىڂبڇ )ډبن دبو (سٮٴ وم ى ي ىڂ ٳ ډ٪ ثىبى ځا ،سمبډز ٥چج ي و٪ب آن س وم ى.(

( 55: 2911،لبدس ػوذث مل اص : 1002

ىى ب اهىډىو٪ ثبځز ي٩ىيثب ىه ى٭ اػشمب٭ ،ىيځبب ډوشچٶ ثبن ي از اػمچ اب ث

اوٺالة االډ ىاان ث ٭ىان پ ا اي ډڈ اه اى٭ب ،ٽ ثب ډلز ىه يسٶپ ايئڅټ پڄ ځٵز ي اڅڂ يوٺ٦

ى ډبث ىو٪ ځٵش ي.اشيار ياػمچ اٵاى از ٽ ىاه ه ث ا٩ب ي٭ ثا كٽشب يػىج ب ى

اان سلڅ اب اؼبى ي.ث ٭ڈ ياه يياىثه 9191و٪ دىاهش اوي ؛ ي ډٮشٺي از ثباوٺالة االډ بڃ

ا ا ډشڅڃ ٽى.ؿىبوـ ىځش ث آبو ډ ٵ١بر آډن ي يطبثز ي ىك ب ب،اػشمب٭ ،ٵىڂ يبو

ي و٪ ډو ډيوش،سٮ ي پالان ا ډچڈ اوڂبز ٽ ث يٹٶ ا ثا دٵز ى و٪ ډ ځٵز ي ىآن

ه اكب ي ػىج ب ډج ي ايئيب ىه ډل،ٽڈ امز ي ٽڈ امز سډ يوي ،يڅ اوٺالة اان وبن ىاى ٽ ى

ه تاذث ش دسهذست تجذل ضد."ياٹٮب

ث ثؼذ خجص ب اختوبػ سبس هزج ،آضىبس آضىبستش ضذ اذ 9191س وچي هؼتمذ است اص سب ل

.احضاة سبس ثب هحست دي احب ضذ، تخ فضاذ ا ث خد خلت وشد اذ .حت دس دب غؼت ض دي

( 91: 9811،آضىبستش ضذ است .)س ،

ىاان ث ىڅڄ م ا٭شٺبىار االډ ى ډبن ډىڇ ،اسجب٥بر ثشخ دگشاصغبحجظشاى سسب هبذهالب ضهؼتمذذ :

الوب ىش االډ ثب اوشبة ث االڇ ي ډي٭ز ٭چمب االډ ،سٮه ٽىىي ډي٭ز بو ب وه و ډ ثبىي ..)ډ

،9191 :909

ؿىه ا٩بو٪ ډ ٽىي ٽ "بز ځا بو ب ىى ى اان "ى اه اسجب٣ ثبى و ى ډٺبڅ ا سلز ٭ىان

ػم االډ اان ثا ووشه ثب مڂا ى اسجب٥بر ىش يډين ا سؼث ډ ٽىي . ي ډٮىٺي از اوٺالة االډ

ايع ياځا ډبن اسجب٥بر ىش ياسجب٥بر وه ىاوز ، ؿاٽ اوؼبڇ ث ياٽى يي ىز ٭چ ػبن اان ا ډشان

ٱبڅت ىبو ب ډين اسجب٥ ډىؼي يدي بو ب ىش ا ثيبڄ اسجب٣ ػمٮ ٹڈ ى .ثب ى ؿىه وشؼ

بو سه ياث٤ ډبن اسجب٥بر ىش يػمٮ ى شڈ ډشٮبډڄ يدب ځ ډ ٽىي ٽ د اټ سؼث يي ياځا ،مڂا

( 99: 9831ػاى ڂبو،٭جياڅچبن:ث مل اص : ثبش اسجب٥بر اان سلٺٸ بٵش از .)

ؿڂوڂ اسجب٣ ډبن سيايڇ ي ثٺب ىه ى ك ٭مډ ا سجه ٽىىيثىبثاه ىٵ٢ب ډػى، ٽ ث ول ى سال شىي

ىه ي بو يآطبډشست ثآن اػمچ ډٺالس از ٽ ػىج ديثچمبسټ بٵش از . و٪بډب ىاوڂب ي ىشڂبب

ډ١٭ « وجز ىه ي بو»ا وبىي ثڂوي ي څا « ډئچ»ساوىي اه ي ٽبځاان دي يىڂ، وم دىا، ي ث و٪

ب ي سٮبډڄ ځ ىه ا بو ى. ا ىڂ، ډشٶپان ډشيه و ى ٹجبڃ آي، ياٹٮز، ي ٭اٹت ث دىا ډ ٪ثا و

ځوي، ا اډپبوبر اسجب٥ ٵ٢ب ډؼب ځٵش سب ب ډشى٭ ٽ ىىياان ا آوب ث ډ اوي. بو سٶبير ومبوي اه ىي ث

ب ډٮىب ىى بځب ي ث و٪ ب ؿبد ځٵش سب ىب اػا، ٽڈ ي ث ثب ؿبؿة ا بو ب اڅپشيوټ، ي بو

(95: 9839ډ ىي؛ اځؿ ى ي بي ما ډىشٺيان ىى ي ٱ ىى اوشٺبىب ث آوب ىاش ثبىي. )ځ ،

ي سديڂان ىاه ډى بي اثٮبىثش ا ډ٫١ ا يه ثىبثاه اډي وڂب ٭مٸ يډلٺٺبو س يث ب ػ

بوي ياپبب ا د ي ػبډٮ ىى اان ٹا ىىي ٽ ثشان ثببو ث ٥ٺ وجز ثٹاٽى ٽ و سىبآت ب

ياان ډظجز ي اڂب ثبي.وب ا سپىڅ آن اډسٶ٬ بى ثچپ ث آن وٺ ثجوي ٽ ىويځ اػشمب٭ ىى

ډيسبو ثوجز ډبن ىه يبو

ډي سبو ثوجز ډبن بو يىه وبن ډ ىي ؛ ٩ ي ځش بو ډين ىٱة،مډبن ثب ياڃ وبىب ىى ي

ياٵن ىابو ا ٽ ثآن ډشه ٽب امز آوب ىكبر اػشمب٭ يكش ه ر ځٵز . و٪ ث دباىاڈ ىه شاو

(بو ب ډين كياٹڄ 98: 9855پ ا بهب ډڈ آن ث مب ډٵز )ثځ، "اػشمب٭ )ىوب ډين ( ٹبڅت ثى يابب

ث ثبسڅي اه ٵ٢بډ دىاهشىي ي كياٽظ آن ا س٬ ډ ٽىوي.ػىج يىڂ،االكبر ډج يسلالر اػشمب٭

ب ا ٽ ىوب ډين ا ث اډٲبن آيى، اوبو ىځبن آٵي .اوبو ٽ ثب سپ ث٭ٺڄ هى ثىبى ٹي ىاز ،اٹشبى ي

اډ ػبن ا ى ٭ ب ډوشچٴ بډبن ىي يثا٦١اة يػى هى ثيين اػب٫ ث ډٶبڈ ډٺي ي ډآڅى ٵبئٸ آي. اوبو

ين ىاش ثبي ، ث ياز ٽىي اوبو ٭بٹڄ ثبي ،ث ياز ٽىز اوبو دشز ٽ ث ياز ٽبوز ثىبثى ػؤر اوي

ثبي ،ث ياز ډبٽ ثب سٲػبن ا هى ثڂبوڂ ب بثي ، ث ياز ڂڄ ىيځبوڂ ه ي ٭ه ا اډبن ثىاى ، ث ياز

ثپيي...يث ػبن ا اٵن ىا ٽىي.ث ياز وـ هيا هى ا

ى هيډز ي ث وز ػبډ ٭مڄ دين ث ؿىه اياٵ پڄ ځٵز ىه ى "بو ډين ى ؿىه ډشى ثآيى ي ابڅشب

ډٮشيڃ سه سٶ د٥ٵيا ث ك ه هي ي ى اىپبڃ سه سٶ اػبن هز ث ثز يٽځو ٭ٺڄ ث وبڇ

سست ،ث سٮج ثب جب ىٽشو اوبن ډين ى ډبو ٥ٹ يډل ځٵشبآډي)و ( ثيه 221: 9819ځٵز)ٽبدچشن ،

( وبىب ىى ي ث يٹير م ي كش ٱ م هى ا ا ىز ىاىوي. اه يوي ثب ٭ز يير 28-79: 9838،

ك٢ د ٹير ي م هى ا ا ىز ىاى. ى ثش ى آډپب پڄ ځٵز . ث ٥ ٽ ٥ ډكچ ٭مي ديسشبوڈ

ر مډبو اه ىي ىش سلالر)اٵڃ امز ىه ي ٮى ٹير بو( جت ي ٽ ٽظ ا ډشٶپان ي ډىڇ ث

ٽ ث ك ٥ى ډب بو ډين دىاهش ي يپى ػجځا ٵىبيټ ا اسوب ومبىي.بو ډين ىو٪ اه ٭ي كش آوڂب

ىى و ياى ډ يػ س٬ ٵاىي ٭ٵ ين ي اٵن ىا طم ىڂ وياز. اه يوي ثباله ى ٭پب ي ٵچڈ

آپب ثى .ى سمبډ اه بو ب ډين اه وڂاو ٭مي يػى ىاز ٽ س ډبى ځابو ا ډٶبڈ ٹي اائ "ٽبډال

بو و٪بڇ ثوبډ بو ىثشبوب پڄ ځٵز سب ډلييىش ثډ١٭بر ډى دىا اه بو ب ى .ثاب مه ډٮ

( .اڅجش ى ډٺبثڄ و ځي ٹچچ يػى ىاشىي ٽ وڂب اثا ث اه بو ب ي ٮ ى 927: 9832ا٭مبڃ ى .) ډىاٻ ،

شىي.ى وشؼ ؿىه يپى ثى ٽ ځبڇ ب ىػز سڅي ثوبډ ا ىى ي اشٶبى ډٶي ا آوب ى ػز اياٳ هى ا ىا

-651: 6831هؼش ي ٽالوش ث وٺڄ ا :ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن ،ډج ي ى وبز اؼبى بو ىى ثىاش ي .)

651 )

ػبڂب بو ى ك ىه

ث ڈ شىي .ؿاٽ ث وبب ډبث ضده" ىه ي بو ډٺالس ىڈ سىي يٽبډالثه او٪ دىاان ثاه ثبيوي ٽ

ا ثدبن ډ ىىي .ث ٭ىان ډظبڃ اؼبى اوؼبڇ ي مجشڂ اػشمب٭ وب ا اوؼبڇ ا٭مبڃ ډشٻ يډىبټ ىى ٽ ثٺب

ث "ٸ اڅٺب اي ب ،ا ب يومبىب بو ا ٽ ډسجبثب اػاډ٬ ىى ي ىش ا س٢مه ډ ٽىي ،اډي ا ٥

هخبعجبى ػشض ه ضد ض، اهىبى پزش است . حبل اي اذ ب اسصش ب وبمذس و اهىبى داسد سىالس ثبضذ ث

ؿىبوـ ي ډ ځي :وبى سجت هوىي است دس خت دذاس وشدى افشاد خبهؼ ػول وذ

ډم ثا اځبو يىه ثبڈ ډ آډوي يٹاثز بى ديا ډپىىي، ث اه ىڅڄ از ٽ ىي))اثابيا٦ ٵىڂ(("بٺ

اػبثز وبډىڇ ث اوشٺبڃ ي ځاث ا ي اٵن ي ٵجىيځ ػبن شىي .ثىبثاه ډشان ٵمي ٽ كبىط ثب ډم ث يٹ٫

ثٹ٫ دش اه از ٽ ىه هى "بڇ اى٭بب ډيوش ډجى ث ا ثه ثىن ىه آوـ ٽ ٭مال دش از .ثهالٳ سم

اثبب ٽى ي ث ٭ىي ٭بډچ د امز ى هيډز ډٺبي ي اياٳ ه از . د آوـ ٽ بي آن شڈ وا٫ ىه ي

ث ڈ آډوشه ٵه آي ب اسجب٥ ثب ٭ٷ ىه ي ډىڇ از . ډيوش وز ثچپ ػٮز ډيوش ث ا ي اٵن ا ٥ٸ

(973: 9831)ي ،

ىياٹ٬ ى ىيان ډٮب ىه ا يځب بو ى ػز ځش ثشك وٶ ي ا٭مبڃ ٹير هى اشٶبى ډ ٽىي .

ډين ىوجبڃ ډ ٽىي . ؿاٽ ىا٤ ډػى ،اىاډ يوي ىش ي اىاډ ك٢ډاطس هى ىػبډٮ ا ثب دوي وىټ ثببو ب

سجچ ىه ، ىي دبى ا اٵاى ػبډٮ اسلز د ٹا ډ ىي .

بو ب ث ىه ،ٹير ب ډ ثوىي . ى ػبډٮ پال ،ىه ا هبو ب ىي ي ثى،يڅ اډي بو ب ثب دىاهشه ث

ى ويځ ه ٽىوي .ى كٺٺز ټ ډ٫١ ه ى بو ا ٭مډ ډ٦ف ي از . ىياٹ٬ ثبييى ىه ،آن ا يا

بو ،ػ ى سٮ ډوب٥ت ث يٹ٫ دش ٽ اثٮبى ځشى يځوبځن ث هى ځٵش يٹب ځوبځن ى ي ػى ،

،سٲځٶشمبن ىين ىى، ثبييى بو ث ځٶشمبن ثين ىى سجيڄ ا٭ڈ اسى ي ووج ا ىهى ػب ىاى از .ث سٮج ىڂ

ي از .ث ځو ا ٽ ىه ث ٭ىان ډ١٭ و ي ډلييى ىډپبن ب ډج ،ث ډئچ ا ٭مډ ي اػشمب٭

شىي يځٶشمبن ىاهڄ ىه ى ٦ق اٵپب ٭مډ ځشى ي از .ىڂآن اثاب ىش ىى ثا ٵڈ ي ىٻ ىى ٽبٵ و

( 908: 9810ي ىثب ىه ،ث پڄ ىش ىؿب ؿبڅ ي از .)وثو يډال ،

اڅجش ثبي ث اه ډ٫١ و سػ ىاز ٽ ى آٱباډپبن ك٢ ىه ى بو ث پڄ ځشى اډي ډ وجى ثچپ ى د

كٽشب ايڅ بډبوب ٬ ٱث م ىاى ډلٺٸ ي از .ياي كبٽ ا آوز ٽ سٲ يسلالس ٽ ث ډي ډبن ى ػاډ

ثىبى ځا يايوؼچش ډل ىبو ثا كٶ٨ ك٢م ىه ى ػبډٮ پال ٱة ثبوب١بش ب ػي يثي ي .يڅ

وياوي ،ثچپ ىه وب ياٹٮ اوبوبز ٽ آوب ځز ډبن وبن ىاى ٽ و سىب ىه ي يبڄ اسجب٣ ػمٮ ثبپيڂوببځب

ىځ ويځ آن ا ػشؼ ډ ٽىىي.اډپبن ك٢ ىه ى اسجب٥بر ػمٮ و سىب ډلٺٸ ي ي دشجبن ډ٦بڅٮبر و٪ ى

څجاڃ اسجب٥بر ٭چڇ اػشمب٭ ځىي ،ثچپ ث سيغ ث ر ټ ١ير اسجب٥ هى ا وبن ىاى. ثه بكجبن ىيځبب

ٽ اى٭ب ډ ٽىوي ځو ب ډوشچٴ ډوب٥جبن ثبي اډپبن ثبن بو ا ىيځبب هى ا ىاش ثبىي ي ډلش ډى ٭الٹ

ه ا اهالڃ ثوبډ ب آوب ىبٵز ومبىي،اوؼبڇ دٵشىي ٽ ىىياان و ثو ډم ا ػبډٮ شىي ياه اډپبن ثا

ثبي ډب ځىى.اډي سٮياى بى ا جپ ب يثوبډ ب ىى اى يسچن ىز اويٽباوشٺبڃ ي آډ ډٶبڈ آوب و

ثبى ث وٺڄ يډٮبٳ ىى شىي ي٭چ ٱڈ ډپالس ٽ ى ډ آوب يػى ىاى،ډوب٥جبن ثب ا ث هى ػچت ومى اوي .)

(99-11: 9831ا :ػاى ڂبو،٭جياڅچبن:

ثه ابكجى٪ان ك٢ ػي ىه ى بو ا ٭بډچ سإطځاىوٶ ثش ىه ي ډلز بٵشه ىه ى ٭ ب

، 9190اػشمب٭ ٹچمياى ومى اوي يث اه ثبيوي ٽ ثٮي ا ٵاځ ين ػىج اكبځاو ايوؼچپبڅشب ډلبٵ٪ ٽب ى ى

ډل ى ډشن ٭شٸ ، ډ١٭ ػي ى ډ٦بڅٮبر ىاوڂب ي از . " ياٹٮ ي و ؿ ٵبىه ث ٭ىان ډ١٭

٭ ب اػشمب٭ ىػاډٮ ٽ ػىج ب ىى ىآن ٵٮبڃ شىي،ث ب ځوبځن سٴ ي اوي .ثا ومو

( آن ب ا ))ډكچ 291-918: 9193يډټ څپچه )(آن ب ا ))سجىي ػيي ومبىب اډٹي(( 50-82: 9139ډبسه )

ػيي ى اكب ىه (( ډ هاوي .

اػشمب٭بر ىى ث ډؼىث ډىي ا يبڄ اسجب٣ ػمٮ ،ٹا ىاىن دبڇ ب هى ى اهشب٭مڇ ، اكبڅز ٵٹ ا هبع

سلالس ىاػشمب٭بر ىى ي از ،اه يوي يث ر ثو ٵٮبڃ اػبډٮ ډين ىآډيوي .اه ډ٫١ هى جت ثي

سلالر بډڄ ٥ٴ ځشى ا ډ ى ،ىز ٽڈ اه سلڃ ،سؼ اػشمب٭بر ىى ث اثا ب ډين از .ث اه ډٮىب ٽ

س٬ اثا هىظ ي ٵبٹي ايئڅ ى اهشب اه اػشمب٭بر ٹا ډ ځى ي ډشىبت ثب آن بډبوي اػشمب٭ ػيي ثا

ډٮبو ي ومبىب ىى ى اه اػشمب٭بر پڄ ډ ځى .اه ى كبڅ ز ٽ ثه ىاومىيان اه سلڃ ا ثب ٭مٸ س

ٵ ډ ٽىىييثاه ثبيوي ٽ ث ډىي ااثاب ډين اسجب٥ ،ډشاىٳ يٹ٫ سلڅ ډٮىب ىاػشمب٭بر ىى از .پ ا

ثبومب ػىج ب ا ىه ثى از ٽ دشو يځب ومب ىاش اوي . ثا ومو اى سٺز "وشبغ ث ،ډوب

( ډ ځي : ))اځ ىه ثىب ىاىٵىڀ ٭بډ ا سٲ ىي هى و ثبي ډشلڃ ى اځ يٳ ىه سٲ ;:>: 1<<8څه )

شمب٭ ،ي ډٶڇ ډٮىز امز ٵٷ اڅٮبى ا ىاى. (( ٵىڀ ٭بډ دىي ثبي ، سلڃ ى ٭ٺبي، ا٭مبڃ ،بډبن اػ

ث ٭جبر ىڂ ، ث ډىي ا سچن ٽ ډبو جان ي ډشٶپان ىى آن ا ديي ا ډجشڃ ي ډ٦يى ډ ىاوشىي ،اىټ

( =<: 1<88س٤ ػىج ب ىى ي ث ډى٪ اوشٺبڃ ډٮبو ډشٮبڅ ث ٽب ځٵش ډ ى )وثو يډال ،

امز ٭ بو ب ثا ىه ،ىډبز ٵىڀ بو ا از .اډي بو ب،ځىؼى ومبىب،ا ب ىڂپ ا ىالڄ

ياي ب ا سپڄ ډ ىىي ٽ ډٮىب ث پڄ ډلچ يػبو ،ا آن ب بهش ډ ى .اه ډ١٭بر ث پڄ ٭ٺيس س٤

ثچپ ثشا ٵىڀ ب وإر ډ ځىٽ بو ب ځوبځن ى آن -ىيؿىبن ٽ ثه اى٭ب ډ ٽى–بو ب سڅي وم ى

ٹا ىاوي . سب كي ٽ ډ سان ځٶز ٽ بو ب ،س٤ ٵىڀ سڅي ډ وي .بو ب ومبىب ،ا ب ي اي ب ٵىڀ

ډٮىبز ٽ ث پڄ ثىبىه سٲ ډ ٽىىي ثيان "ب هى ا ډجبىڅ ډ ٽىىي .اه ياٹٮز ٽ آوب بو ا ډ وي ٹ٦ٮب

؛يڅ اىٱبڇ بو ب ى ٵىڀ ي ا ٥ٸ ٵىڀ ا وم سان وبىي اوڂبز .بو ب اډ سان ډىج٬ ومبىب ػاة

بيا ب يؿمڂ ىاوز.ځىؼى ومبىب ٽ آن ب ا ٵاڈ ډ ٽىىي،اثه ػبر ډاى هبډ شىي ٽ ا٥ٸ آوب،اي

ى كبر ډٮب ډجبىڅ ډ ى.ؿىي بي بو ب ډىبء آن ومبىب وجبىي .يڅ بو ب شىيٽ ث ثبسڅي ياوشب آوب

سلز ا٦ ٽ س٤ ډىبجبر اٹشبى، اػشمب٭ ي ب سٮٴ ډ ى،ډ دىاوي؛ د اه ومبىب ٽبال ي بو

ىاويٽ ا ډىب ء آن ب ى ٭ بو ب وب ډ ى . ا،٩ٵز ي ٭ز ډو

ثا دي ا ٽ ث ؿڈ اوياب ىه ىؿىه ٭ سػ ىاى ،ډبز اه ډؼم٭ ومبىب ي اه د ٽ ؿ ٽ ي

ا ،سب ؿ كي ډ ساوي ؿڂو آوب ا اشٶبى ډ ٽىي،امز ٽچي ډ بثي.ڈ ؿىه ٹبثڄ ث از ٽ اه ومبىب بو

(18: 8855ثا ا٭مبڃ ىى ډٮب ث ٽب يى . )ي ،

م ځو ب ډوشچٴ بو ب هى ا ثاب و٫ ىه ػبډٮ يو٪بڇ ب اػشمب٭ يب "او٪ اهالٹ و سٺجب

ب ىى ووز ىابالر ډشلي ايع ډ ځى ي ايڅه ٽ ډث٣ ثب اياٳ ىى س٦جٸ ډ ىاى اوي ي ډ ىىي .دو ثوبډ

ىدشجٿ دىچاوب ابڃ ډ ى.ىايدب ايڅه دو اى ىى ا٥ٸ ثوبډ ب ىى اايڅه اشڂب ډؼباى ،

ز سإطىه هب ث ث اوؼبڇ ي.ىوٺب٣ ىڂػبن،دو ثوبډ ب ىى ث ٥ٷ ځوبځن ر ځٵش ي م سل

ٽ ډث٥ يا٤ ب آن ثى از.ى ػبن االڇ سمب اويٽ ډبن ىه يٵىڀ يػى ىاى يث مه ىڅڄ،اى

ث دو ثوبډ ب ډ دىاوي ٽ ٵىڂ ،اػشمب٭ ،ب ي و٪بآوب،يڅ ى ٭ه كبڃ ىى ڈ "سچوب ىيڅش ډٮمال

-102، 8851 ثشه ډان دو ثوبډ ب ىى ى ىوب ث ٽب االډ سٮچٸ ىاى .)ډلمي :شىي .ث ٥ ٽچ

(881-881: 8851ي ب ډلمي ، 115

سٮبډڄ ىه ي بو ؿ ث ٭ىان ىي وبى اػشمب٭ يؿ ث ٭ىان دبڇ ي اثا اوشٺبڃ ى ډاٵٺبن يډوبڅٶبن ثب ى ا

ىوب ىاى .ثه و٪ ب ډٮشٺيوي ٽ ار ىه ثب بو ثڂبو از ي ومشان ثا سجچ ىه ا بو ث ػز ا ٥ٵ

و٪ار ار ځابو ي اثا –اػمچ دبڇ ب ىى از – ډٮشٺيوي ٽ بو ،سىب يچ ا ثا اوشٺبڃ دبڇ ثه بى اوڂباو

ځابو ى ډى سٮبډڄ ىه ي بو ،اٽىن ؿىيان ډى د ىاومىيان وز ي آوب ث سٮبډڄ ىه ي بو ډٮشٺيوي.

دذگبب اثضاسگشاب

اثا ىاىياه اثا "ىٽڄ ډ سان ثيان ب ٭ىان ))اثاځابو((ىاى ،ډجشى ثآن از ٽ بو ډبز ٽبډالىيځبب ٽ

ډ ساوي ى اهشب ډٶبڈ ي ډ٢بډه ىى ٹا ځى ، مبن ٥ ٽ ډ ساوي ى اهشب ډٶبڈ ىڂ اػمچ ډٮبو ډش٢بى ىى

دبڇ ب ډوشچٴ ىاوش اوي ٩ٵ ثا "ثه ځٶش اوي بكجبن و٪ اثا ځابو ،بو ا ٵبٹا ځى .اڅجش اه س ٽ

سمبڇ ٽبو ٽ ثاثا ځا بو سإٽي ىاش اوي ،ثا بو "،و ٦ل وڂ ي ث ىٹش ى و٪بر آوبن از .سٺجب

ي يځ ب آن از ٽ ډبز بو ا اثا ىاوش اوي و آوپ ث هبر اٹش٢بئبس ٹبئچىي ،اډب سٶبير آوبن ثب ار ځابن ى

بو يب سىبت دبڇ ب ىى ثب ځو ب ډوشچٴ بو ث سػ ثى اوي .ٽبو ٽ ثب سجه ٵچٶ ، ٵىبي ا يچ ا

ىي ٽ ٵىبيب ػيي اػمچ بو با ،ىاا ډبش ثا ٱبش ډٮه ي بٵٮبڅش اوبو ډ ىاوىي ،ى مبٽبو ش

اثا ىاوش اوي .

ى وڂب اثا ځابو ،بو ى ار هى ياػي ز ٵىڂ ډشٺڄ وز ي ث ډظبث اثاډ ساوي ى هيډز دبڇ ب ډشٶبير ي

.)هؼش ي ٽالوش ث وٺڄ ا :ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن ډوشچٴ ثبي ي ى ٵز ث پچ هب ٩ ي ثي ډ بثي

اځااىثبر ډبٽ ىثلض ب ډبسبڅڈ سبو ػز ي١ف ډ٦چت اڅبڇ ثڂڈ،مـىبن ٽ ډبسبڅڈ (68316681،

سؼ ومى يسٽت ډپبوپ )ىډٺبثڄ ىبڅپشپ( ډٮشٺي ثى ٽ ډشان څل٪بر سبو ي ث ٥ٽچ ابء اث اػا بوي

ډمپى ا ى ډبن ي ډپبو ٵبٯ ا اٹش٢بئبر سبو ثهبز، يپى اثاځابو ڈ ٵبٯ ا ډبن ي ډپبن ځو اشٶبى ا

ابو اډمپه ډ مبى؛بو ډ ساوي ى هيډز ىه يډٶبڈ ىى ثبي مـىبن ٽ ډ ساوي ث١يآن ٭مڄ ومبي.)مبن

:651)

ى ى ب اه ث ا -ثب وڂب اثاځابو ث بو -ايوؼچز ب ب اوؼڄ ځابن ا ػمچ ځيب اٹچش شىي ٽ

اى ى ػز سؼيي كبر ىه اشٶبى ومىوي .ثيه سست آوب ث هبو ب ا بٵشىي ي ساوشىي ث بى سه ر دبڇ

اان وٶ ثبوىي .ؿىه ٵٮبڅشب ثب ا ٵٹ ب ډج ىڂ ا ث آن ىاز ٽ ا ٩ٵز ب بو هى ا ث ځ

ا ،ثباله اى ػز سجچ آډبوب ي اياٳ ه اشٶبى ومبىي .اڅجش ثب ٹاوى ٽ ي٬١ يا ٵٮبڅشب اه ٵٹ ب ث

(207: 9111ير ٽبش ي . )ثچڇ ،

ثيه سست ثب ا جپ ب اى ډبو ا ث دو ثوبډ ب ډج اهشب ىاىوي ي ىډؼم٫ دو ثوبډ ب

ځش ي سى٫ بى ديا ٽى يثب اهشا٫ سچن دو اه ثوبډ ب ا سچن آٱب ي .اه ثوبډ 9150ډج سب بڃ

لجب سبد تلذ ه ضذ اوثشهالغ تب پضص سسب ا اص هبسه سخشاب دس لب "ب ډج ډٮمال

جت پس اص هذت وتب تلذ فلن ض دس دستس وبس اي گشب هزج ثبالخع پشتستبسن لشاس لهزج ثد. ا

( 908: 9191گشفت . )ثلم ،

ب ډپشة ا ى سيغ ىه ث ٭ي ځٵش ي ٽچب اڅپشيوټ ا ث سيغ بو ب اڅپشيوټ ثو ا بڅز بو

اػشمب٭ د ا ػىڀ ػبو ي ثلاوب د ا آن ي ثى -سپڄ ىاىوي .اه سلالر ٽ ډٺبن ثب سٲ ي سلالر ب

ي ٽ ثوبډ ب ٽچب ي ثوبډ ٮ ىاشى "( ى اه ډكچ بو ب ٭ميسب903: 9192اكب ډؼيى ىه ا ډػت ي )يٳ ،

ب ٭جبى ا ث م٬ ي و٪ ٽبو ثبوىي ٽ ثىبث ىالچ ا ٽز ى اه ډاڈ ډليڇ ثىوي.ي ډوب٥جبن و ؿىه اوش٪ب

اه بو ب ا آوب ىاشىي .يٳ اه بو ب دبوڂ ث وب ډشيىبو ثى ي و ډشيه ٽىن اوبن ب ث ىه .اډب ث سيغ

اياٵ ٵاس و ډي و٪ ٹا ىاىوي . ي ٮ ىاشىي ٭الي ث اه ٽ سمبډ ډىڇ ا ډوب٥ت هى ٹا ډ ىىي ث ا اٹب

(.ثيه سست بو ډىبټ ،آه ب 923: 2008ډوشچٴ ث سٶپټ ثوبډ ب ٽىىي ،ى ويځ يډ و كچڃ ٽىىي )ىاوز ،

9832ډٮبو ا ا ډ آٵىي ٽ ث و٭ ث ٹبثز ثب ډٮبو ثهبش ا وبىب ىى ډ دىاى .)ٶچي، ي ث ٥ ٽچ

:222. )

دذگب رات گشاب

ىاا ز ٵىڂ يسبو ډشٺچ از ، "ىيځب ډڇ ث ار ځا ي ب اٹش٢بځا، ډي٭ از ٽ بو اسب

ثبىڂاثٮب ى ويځ اوبو ،ثبي ث سىبت يب سىبت وياشه اه ار ي ډبز ثب ز ب ىڂ سػ ٽبډڄ ىاز څاىسٮبډڄ

.اځ ؿ ىډبن ار ځابن ،ثىبىځابو ىي ډ ى ٽ ډ٦بثٸ ىيځب آوبن ، بو ى سٺبثڄ ٽبډڄ ثب ىه ٹا ىاى ، اډب و٪بر

اثا وز ،اډب ډ ساوي ثب "ٽ ثاب آن ،اځ ؿ بو ډبش ډشٺڄ ا ىه ىاى ي ٵب ډشٮيى ىڂ و يػى ىاى

ډٶبڈ ي ډ٢بډه ىى ى ټ سٮبډڄ ىي ٹا ځى . اډبن ډشٶپه ثب اه و٫ وڂ ډشان ا بيځ يدشمه وبڇ ثىٽ

بيځ ى ػج ډىشٺيان ث وڂب اثاځابو از . اي ثب ى اوي (983پ ثب ىيځب ٵچٶ يىڂ ٵىڂ ډ ثبي.)مبن :

ا٦ىثب سپىڅ ،ٵه آي ا اډ ش ىبهش ډ ىاوي .ايثاه ثبي از ٽ اځ سپىڅ ا ډئچ ا ث ٥ٳ ي

،سپىڅ ٵٺ٤ يچ وز،ثچپ و٭ اوپبٳ هىظ ثياوڈ ،ډبز آن ا ىو٪ وڂٵش اڈ يسچڈ آن هاڈ ي.ا اىي

از.ىوشؼ ډىبٵ٬ ى ث ډىي ا سپىڅ ي بو ىاا امز از يوم سان بو ا ث ٥ٳ ىاوز.)وثو ي

( 907: 9810ډال ،

9899ى بو از .)ډټ څبن ،اه ىيځب ډٮىٺي از ٽ بو ٵب اثاوز .ىٽالټ سه سٮج اه يپى،دبڇ ه

(بو ډبش ىاى ٽ ا٭ا هب اثآن ډچلٸ ډ بى .اه ډبز ؿىبوپ ا هاو آطب ډشٶپان ډياٵ٬ اه و٪ 5:

كبڄ ډ ى، ىػبو ىاىٽ بو ى آن اى ي از ي دوىي ومبىه ي ډٮٵش ثبآن بٵش از.بو ډين،ىبهز

بو ٱٶچز "وب ډين ى سمبډ اثٮبىډٮٵش ي ٱډٮٵش ١ي از.ااه ډى٪ث ٭ىان ډظبڃ ىمبيسچن اببى

( 9890)آى ػبىي( ي ثهى ٦ل ثب آن ي ٽبثز آن ىډشه ټ ػبن ىى، آة ى بين ٽثين از )آيى ،

اه اډ ػثبسٲػبن ډين يٹچت ډبز آن "اشلبڅ آن بو از ي٩باٽبثز ډىبت آن سىب ډشچڇ سٲ ډبز ي

ډ وى.ى اه ىيځب ٽڄ ځابو ، اػاء ى ډشه سٮج،سٶ ي ث ٽب ثش ډ وي يوم سان ث ىڅوا ث هاو ي اه

اوڈ آوب ا ث ىڅوا ي ث ډٮىب ي ر ډمپى ث ٽب اه ٭ىب ومبىه دىاهز . ډب ثب ػبو ا ابء ي ٽبوياڈ ٽ ثش

ثىيڈ.ثچپ ثب ػبو ا ا٭بن ي ٽب ىاڈ ٽ كبډڄ ډٮىبىي. مـىبن ٽ پبٳ ٭مٺ ډبن ىوب ىز ي سكي ثب ىوب

م سبثي. ( يػى ىاى،بو ډين و ث بىځ اياٳ ىى ا ثو 925-903: 9893ډين يسپظ )ؿشټ ،

اډب ؿىبوـ د س و ٽ يٵبٯ ا ىيىيځب ٹ٦ج ٵٷ اڅٽٽ ث ٭ىان اوا٫ هبڅ ډ ساوىي اثا ىؼ ثا و٪بر

ډوشچٴ ىاه ډى ثبىي و٪بر سچٶٺ بى و ډشان ثمى ٽ ثآوىي ا اثٮبىډظجز ټ ا ىي و٪ډٽ اشٶبى ومبىي

بهلدذگب تؼ

ىثه ډلٺٺبن ډٮب،بي ثشان ٵٮبڅز ب اشار ي ي مپبان ي ا سال ى ػز سٮبډڄ ځا ىه ي بو ب

ىاوز .ي ثب اب ث وٺ بو ب ى ٵاىي هچٸ ي آٵى ومبىب ي مـىه سٶ ي ٽبثى اه ومبىب،ث سٮبډڄ بو ي ىه

( ي ىثب اث٦ ىه ي بو ث ؿبدباىاڈ اب ډ ٽىي:5: 9119ي الويثب ،سإٽي ډ ٽىي. )ي

دباىام ٽ ثش يپىوبىب ىه ي اٵاى ا ډىٮپ ډ ٽىي .آن ب ٮ ډ ٽىىي دبڇ ب ي ومبىب هى ا ى ػبن -9

ى ؛بو ػب ىىي .اي ٽچب اڅپشيوپ ى اه دباىاثڈ ػب ىا

دباىام ٽ ډث٣ ث دي ب اه ىثب بو بز ي ديا ىه ډيو ػيي ٭ بو اوبن ډ ىي ؛-2

و٪ ب اڅڂ ٽ ډشػ ث س ٽين ىه ٭ى ي ياٹٮ ى بو ب اه ػبو از . يوبڅشب ٽ ث ىه ډ -8

ي ؛دىاوي، ى اه ٹمز ٹا ىاو

دباىام ٽ ي ډ٦ف ډ ٽىي :سٲ ىه ، سٲ بو ي ػبڂب ډوب٥ت ى آن از . -7

دي ځان ػيي ى ثب بو ي ىه ث ػشؼ ډٮىب ي سڅي ډٮىب ى ٵىڀ ډػى ډ دىاوي . ثاه اب ،وبن

ډيوش وبثى ىى وز ، ثچپ اثه ٵشه ٹير ډي٭ز ثو وبىب ىى از .اه اڅڂ سال ىاى ٵ٢ب ثا ٭مڄ

ى يٵ٢ب ثا ))ػبن اوشوبة ي ډٮىب (( ٽ س٤ بو ب پڄ ډ ځى ،ثا ياو ډىڇ ى ؿبؿة ا ب ى

: 2000كبز ػيي ى ىه ي ٵىڀ ، مبن ب ٽ ى كي ډش٤ بو ، ىه ي ٵىڀ ډ ثىڈ ، اؼبى ٽىي )ي

91- 39)

ىى ،وبوڂسإٽي ي ث١ير اػشمب٭ سٮبډڄ اه ىډؼم٫ س يي ي ي مپباو ث اشٶبى ا بو ى ډ٢بډه

( اځؿ ابن ثيين ٥ف ډجبكض و٪ ىيىبٵشه ا ب سٮبډڄ اه ىي ٭ىيسجه 975-981: 9115ىيډٺڅ از )ي ،

ډ٦بڅٮبر ىى ي بو ١ير آن ثى از ،اډب ث سىي،ځو ا كڄ ثا سٮبډڄ اه ىي ډٺڅ ثبي ډجشى ثدب ب و٪

ا ثبي.ىٱ اىر ،ا بٵشه سٮبډڄ اكي دب ا دىبىب ٽبٽىځابو ٵاس وواي ٵز.

ثه واػمچ ډبسه ثبثيډٮشٺيوي ث ىڅڄ ثلاوب وب ا ډيوش ،ث ػييث ىوجبڃ ز ػيي ٵى يػمٮ از

ك ډ ٽىي .او٪ ي ډيوش ث ؾ ٽياڇ ا ي٭ي ب ػ ا ىا ي اٵن ىا ي ډٮىب يوب ډؼيى ثا ا ي اٵن

ىا ا سٶپ ث ٭مڄ وپى. آوـ ډڈ از سٮبډڄ ي مپب ١ي بو ب ي اىبن ثب پيڂ از ، ؿاٽ ىي اثا

(908-902: 9119اٵن ى ػبن از .)ييالويثب ،ييا٦ ٵىڂ ډم ثا اػبثز وب ډىڇ ث ا ي ډٮىب ي

اډشه سبن ډؼبىالر و٪ ى ٱة "٥جٺ ثىي ٵٷ اڅٽ ا و٪بس ٽ ىثب وجز بو يىه اائ ي از ځؿ ٭ميسب

ٽ ټ ىاه ٥ٴ ػبڂب ثآډي از، اډب آن ا ىډى اان و ډشان ث ٽبثز ى اان وډشٶپاو ا ډشان بٵز

هب اث هى اهشب ىاى اوي. ٭ي ا اثا ځا شىي، ٭ي ا ډبز ځاىي ي اوؼبڇ ٭ي ا و سچٶٺ وڂب ډ ٽىىي .

ا اٹ٢ب اه ډ٫١ )ىه ي بو ( ا ػمچ ډ١٭بس ز ٽ ث ٥ٽچ ډشٶپان ډچمبن ي ث ٥هب ډشٶپان ااو ، ث

ب بكت و٪ان اػ٬ ث اه ډ٫١ ىڅاد يډٲڅز ىاوي ثباه كبڃ ډٶڇ دىا ي و٫ وڂب آوب ث اه ډئچ ا ډى٪

ډشٶپان ٱث از.

ىى -بو ب ىش

)(اآٱبى٭ بڅز االڇ اثيي ديا ىډه كؼب كبډڄ دبډ ػبو ثا سمبڇ اٹاڇ يډچڄ ثى يو دبډجاٽڇ

ه ،ٵشبىځبو ا ا ډه ب ډوشچٴ بهز سب كبٽمبن ي ٭مڇ ډىڇ ا ثب سٮبڅڈ االڇ آىب ي ث دٵشه ىه اڅ

سٱت بوي. دبډج سجچ االڇ اثبى٭ر ث سكي يڂبو دش آٱب ومى يث ډي ډبن ثبسػ ث ي آځب يىٻ ػبډٮ

ان آډبىځ ي د اٵاى ډٶبڈ يډٮبٳ ىه ا اثالٯ ډ ومى ، اه و٫ ى٭ر ي سجچ ىه ث ٭ىان يي دبډج، يډ

اي االڇ سبٽىن مـىبن اشما بٵش از .

٢ډشٺڈ يؿ ث ي ىش سجچ ى ىه االڇ ثب ىااثىن دى ا ٥الو ي يځب ډىلثٶى ٽ ثډجىب ك

ؿ ډجچٲبن ىى اشا ثى از ىاا يځ ب هب هى از .

ٹي ،ؿوبن ډپمڄ –ايڅه يځ دويسجچ ىى ثب ٭ىډپبن )ډؼي( از ٽ ث اٹش٢ب ٵ٢ب ىي يػبڂب ٵىڂ

بىځ ىبٵز دبڇ ىى ثبسػ ث ٵ٢ب ٹي دبڇ ٶب ى سجچ ىى ٭مڄ ډ ٽى از . ث ٭جبس وٺ ډپبن ىآډ

ډؼي اوپب وبد از.ٽ ٽ ث ډؼي ٹيڇ ډ ځاى،دبد ي ىاي٥چجبو ، هى ا آډبى ىين دبڇ ىى ٽى از .

اڅبى ىٵ٢ب سجچ ىش،ك٢ ى ډبن ي ډپبن ډٺي ،آىډ ا ا ىوب يډ ي ٱډٺي ٵاس ډ ثى .ډ١٭ ٽ

( آن ا الډ ټ ډاڈ ډج ډ ىاوي .آن ؿ ٽ ي ثآن سإٽي ىاى اه از ٽ ى ػز ٽمبڃ 813- 818: 8851)

ؿاٽ ى م اىبن ډبن ي ډپبن ډٺي ٹبثڄ امز –ثو ث ډاڈ وم سان ث ٽٴ وز ب ي ىالڄ آن ث سػ ومى

(8: 8851 ى ډبن ي ډپبن ډٺي اي ا ا ىوب يډ ي ٱډٺي ٵاس ډ ثى .)ثب ،اوي .ى ه ي ١م ٵى ىىيا ،ك٢

ىاه اشب سٮبډڄ .يځ ىيڇ دوي سجچ ىى ىش ثبوز ،اهالٷ،ٵشبيث ٥ ٽچ ،مب ٭مډ ډجچ ثى از.

ٵى ي ؿ ث ؿ دبڇ بن ي ځوي دبڇ ىى وٺ اب ىاى ي ڈ وى ب يډٶبم،ډجىب ي ډى اوشٺبڃ دبڇ ىى

ډ وي .ٮ ي ،كچ ي سلمڄ ډجچ ،ىؼ ا٤ ٭ى يى ډٳ ٽىىيځبن دبڇ ث يچ ډجچ ي ... ا امز

ثهىا از .سٮه ٽىىي ا

از؛ اولب ډىبث٬ سڅي /س٬ دبڇ ، اولب ډپبن سڅي /س٬ دبڇ آن . ډه يځ ىسجچ ىى ىش ډيان اولب

( 7>: 1<88يى وشؼ ،وجى ٵ٢ب ٹبثش ػي ى سڅي /س٬ دبڇ ا يځب ٭مي سجچ ىش سچٺ ډ وي .)ٵك ،

ٵ٢ب ىش سجچ، ٵ٢ب از اولب ي ىاا كڈ ډو ،ډىٶټ ي ا ډبئڄ اٹشبى،هبواىځ . ى ياٹ٬

ثبي ا١بٵ ٽى ىاه ٵ٢ب ىش ، ڈ ډپبن ي ڈ ډلشا دبڇ ىاا ٹياز از ؿا ٽ ډشڄ ث ډىجٮ ٹي ي اڅ از

ا ين ث ډٺى ث ځ ى. ااىي ىاه ٵ٢ب ،و ډجچ ڈ الڇ از ااثاډي٫ ،ٽ ىدبڇ سٮٴ ي از،ث

٭الي ثاىپ ډ ثبز و ډش٫ ي ډشٺ ثبي ى اوشوبة ي ي اثا اوشٺبڃ دبڇ و ا١اث٤ ىى ي٭ سجٮز ډ

ٽىي . ااىي ثهالٳ بو ب ډين ى بو ىى يٳ ،اثا اسػ وم ٽىي .

٥ٽچ ډشان ځٶز ٽ بو ب ىش ډبوىي ډؼي ي ډىج ثا٦ اسجب٥بر ډشٺڈ ډبن اسجب٣ ځان يډوب٥جبن ، ياث٤ ث

ؿ ث ؿ يىبٵز ثبهىب ٵ يسإطار ٭ب٥ٶ ي اكب ي مـىه اؼبى ا٤ يك ي ياو هب ثا

څلب٧ آډ ي اوشٺبڃ ډٶبڈ ي ډٮبٳ ىى ، ىاا ٹير بو ا ٹبثڄ سػ اوي ډوب٥ت ، ىبهز اسجب٥ ي ابن، ث

يڅ ا ٥ٵ وىاا ډلييىشب ث څلب٧ ٭ز ،ځشىځ،ٹبثچز ىش ،ٽىشڃ ي بډبوي ي.. شىي.

ډؼي

ز ومب ځاىن ا وبن ډ ىي .اډب سإٽي ډؼيىبى سه پڄ هىډ ساويىا ثبيٽ ي ث ٹجچ بهش ډ ى يػ

االڇ ث ثدب ومب ػمب٭ز يااوش٪باس ٽ ډچمبوبن ا ډؼي ىاوي ،ډػت ي سب ډؼي اټ ډپبن ٭جبى ث ټ وبى٭جبى

(8: 8856ثب ٽبٽىب اسجب٥ ي اػشمب٭ ثيڃ ى.)كى،

ار ي ابوشب، دبډج ځاډى االڇ )( ى ډؼياڅلاڇ ث ومب د ا ٭چىى ين ى٭ر ث االڇ ي ٭چٱڈ سمبډى ه٦

اشبى، ى كبڅپ م ي ٽىٽى ٽ ما ثى ى سبن آډي از ٽ دبډج )( ى ډؼياڅلاڇ ث ومب ډ.اشبى ډ

ثىوي ٽىوي ي اٵاىى ؿن ٭جب ٭مى دبډج بي ي وب٩ )٭چى ثه اث٦بڅت )٫(( ث اي اٹشيا ډ

)ػ ډؼياڅلاڇ ٽ آوڈ ى اهشب « ډؼي»آوـ ډچڈ از، ى سمبډى ىي بڅز ى ډپ ډپډ، ػبڂب ډوى ث ٭ىان

ىاىوي( دب وڂٵز ي ډؼي ډچمبوبن ػبى ثى ٽ اډپبن ثځاى ډٽه ثى ي اډپبن سپڄ ػمب٭ز ا ث ډچمبوبن وم

(=8:-<8:، 8بن ٥ج، ع س .)ي ٵ٢ ومب ٵاڈ ډ

ى وىپى ډيى ثدب ي. ثىبى ٽ ثب بى ثى ي ى ډيسى اويٻ، ػبڂب « ٹجبء»ثىبء ډؼي ى االڇ ثاى ايڅه ثب ى ډلچ

.٭جبىر ډچمه ث اډبډز ڃ هيا(( ي ثى ي ى ډلڄ پوز ثىى ٭م ي ثىى ٭ٳ ٹا ىاز

اوي ي د ا آن اهشالٵى از يڅى ٩با ى ي ب ثش ى اه ډپبن ث ثى« ٹجبء»ډير اٹبډز دبډج ى سبن االڇ ى ٽ

اى ثى ٽ اٹبډ ي. اٹبډ ٽىوي ي اه ايڅه ومب ػمٮ« ياىى اووبء»ياى ث ډلچ ثىى بڅڈ ثىى ٭ٳ يوي ي ومب ػمٮ ا ى

(8=8 8)اثه ٽظعي ٽ ى اه ډلڄ از.ډلڄ ومب ػمٮ ا ډؼيى ٹا ىاىو

آيى بجبوى ثاى ڃ هيا بهز ي ث ػم٬« ٹجبء »وىي ٽ اي ى اوي. ډ ثه ثىبى ډؼي ٹجب ا ث ٭مبب وجز ىاى

ٽ وشب ىڀ دىاهز ي ډؼيى ثاى اي سست ىاى. ثوب٥ آوپ ثبوبن اه ډؼي ى ٽمبڃ هچ ثى ي ا ډبػه ثىوي

هاوي ي كشى د ا ٵشه ث ډيى ى ثهى ا ابڇ ثبى ا ى ٽىب دبډج ډشلمڄ يوي، ڃ هيا ى اه ډؼي بى ومب ډ

(ډؼي دبډج ٽ ى ډيى د ا =9:، 8يبئڄ اڅٮ، ع )ٽىوي. ٵز ي ى آوؼب ومب ػمب٭ز اٹبډ ډ ٶش ث ٹجب ډ

ډپ بهش ي،ػب ٵاس ا ټ ډؼي ثىيٽبون ػبډٮ ػيي االډ ث مب ډ ٵزؼر ابن ا

ىيډه ډؼيى ٽ ى االڇ ىبهش ي، ډؼياڅىجى )( از ٽ ٥جٸ وٺڄ سبن ثب ١بز بكجبن ډه ب ډچټ آن ث

ي، ڃ هيا ما ثب البث ٽز ٽى ي > ى بهشه ډؼ88دبډج ځاډى ي ي ي ب وٺيا ا ى ابن هياى ي.=

ٵډى. ثاى ډؼي ى ٹا ىاى ي ي ثٮيب البة دبډج ى ځى ىش ؿڂوڂى پڄ ډؼي ا ڈ هى بى ډ

ى بى ه ا ثىب ٽىوي ي ىبى آوا ث ٥ٳ ډؼي ٹا ىاىوي. دبډج ا ػبوت هيا ځٶز م ىب ثش ډؼياڅىج هبو

ځب ٺٶى ى ثؼ ى هبو ٭چى )٫( ثاى ډؼي شن ٹا ىاى ي ي ټ سى ىهز ووڄ ى ي٤ آن ٹا ىاىوي ٽ سپ

ا ا له ډؼي بى هډب دي ي ثى ثاى ثهى ا البة ٽ ى ډيى ډإياى ي ډىڅى وياشىي ى ځ ٽ ثب به

آډي. چمبن، ډٺياى ي اٹبډز ٽىىي ي اه ػب ٶ وبډي ي يڅى ى جشبن ٽى وم پى ىڂى ي بجبوى بهش ي سب

اوي ٭مب ػي بٽىه ٶ ثىوي. ثه سٮياى آوب ا سب پي سه هاوي بهز ډؼياڅىجى ؿىي ي د ا ډؼي ٹجب ر .

ى بڃ ٶشڈ د ا آوپ ا ػىڀ هج ډاػٮز ٽى ځٵز ي ډىڇ ډيى ومب ا ث اډبډز ڃ هيا ثدبى ىاشىي. دبډج

.بهز ډؼي ا سٮ ىاى ي شن ث آن اٵيى ي ى بڃ ٶشڈ ؼر و هچٶ ىيڇ آوا ثش سٮ ىاى

ىه ثه ډبػي ي االڇ ػىج بىډبو ىاشىي ي ى آوب څجب بسب ډ ډىة ث دبډجيٹآن ب ډىة ث ثځبن

وڂيا ډ ي.مـىه ډبػي ٽ ث ٥ٺ ث دبډجيبلبث ثػش اي وجز ىاى ډ يوي، ػىج بس ديا ډ

ٽىوي.اه و٫ ډبػي ثشىج ػ ٭ثشبن ث ؿڈ ډ هوي.

.اه اډ ث وث هى ډػت سب ي ؿبڇ ؼ ،آډ ٭چڇ ىى ي سپڄ ػچبر ى يثلض، ٽبٽى ډڈ ىڂډبػي ثى

ډ ي ٽ ثه ډبػي،دا ٥الث ا واك ىييوىټ ثبىي.مـىه ٹ٢بير ي ىاى يثځا ډاڈ ب )ثش

(8: 8856ا و٫ كپډش ( ا ٽبٽىب ىڂ ډبػي ثى .)ډؼ يكى :

مبىڂ ډچمب ا٥ال٫ بو ي ، ي ايڅه يډمشه ډٽ سؼم٬ ي ىډؼم٫ ډؼي ث ٭ىان ډپبو ډٺي ثا ٭جبىر ي ثىيځ

وبن ثى از ،ٽ ى ٥ڃ سبن االڇ ىدى ػٲاٵب ډچمبوبن ث ٭ىان دبسه وبى اػشمب٭ و٭مڄ ٽى از .

وجى اوي آوبن ث كٵ ب ث هالٳ ٽچبب ي ٽى ب ، ډبػي اػشمب٫ ډى٪م وياشىي ي ډوب٥جبن ډؼي ا ٥جٺ ډٮى

اان و ث ٭ىان پ ا ( 6861:661 ځوبځن سٮچٸ ىاشىي ي ىين ډؼي و ؾ سمب ډبن هى ي ٽالن وجى )هىيان،

ثځشه ٽب االډ ډبػي بى ا ى ىڃ هى ػب ىاى از ٽ ڈ ث څلب٧ ډٮمب ي ػىج ب ى ي ڈ وٺ

ي ٵىڂ ىاا امز ثى اوي . ډان يىػ اه امز ثٮي ا دي اوٺالة االډ ي اؼبى كبٽمز ىى ثب ىى

ثش ي از .

يػى ډبػي ى ځ ي ٽىب يشبب يب، ث ٭ىان ثشه دبڂب ي ډلڄ سؼم٬ ډډىه ډلة ډ ى ث ى ابډ

ډ٢بن يډب ډلڇ ث ٭ىان يب هب ي ډٺي ٭جبى ،اٵاى ثش اث دب ډىبث ډ ٽبوي. ډبوىي ډب ډجبٻ

ث ٭ىان ډپبو ډٺي ثا ٭جبىر ډلة وم ي از ثچپ ما "ى ياٹ٬ ډؼي ىؾ ىي سبو ا ي االڇ ،ٵب

يثا٦ يځب هب هى سإط ډم ى اډ سجچ اٶب ومى از . ډمشه بو ى اډ سجچ ي اوشٺبڃ دبڇ ىه ثى از

ث ٥ ثب اػىج ب يكٽز ب اوٺالث ؿىي ي اهااه اډبٽه يىاه ابڇ ډٺي ر دٵش از .اػمچ ى

ه اډبٽه اوشٺبڃ دبڇ ب يډشه يډلشا ػبن ډجبار اوٺالث ث ج اډبڇ همى ، ډبػي ث ٭ىان ډمشه ي ډاطس

وىاو ب اډبڇ ىثه اوٺالثن ي٭مڇ ډىڇ ٭مڄ ډ ٽىوي.

و بز ب هب ى ػز سٺز ډبػي ث ٭ىان دبڂب ب سجچٲ ي 8824د ا اوٺالة االډ اان ى بڃ

ياؼبى ا٤ ثلاو ي ٵٷ اڅٮبى ، اه ثوبډ ب يبز ځاب ث كمبش و٪بڇ ث ٽب ځٵش ي ٽ ثب يٹ٫ ػىڀ سلمچ

٥ هىػ ى ډبن ډىڇ ٭مچبس ي ي ډبػي ث ډمشه بو يدبڂب دشجبو ٽىىي اوٺالة سجيڄ يوي .

ا آىاة ي سٶبر هب از . ))ىډؼي م ؿ ىاا ٹياز از اډىج يډلاة سبيا٭٨ ي ه٦ت يډلشا ٽالڇ،څا ىا

وشه ىدب ډىجي ك٢ ىډؼي٭جبىر از .ډؼي بٵ٬ از ي ډمپه از بٽ ثبي ي...ثبػمب٭ز ثىن ٭جبىر از

يطاة ټ ځي ى وٶ ى ومب ػمب٭ز ىاا طاث از ٽ ػ هيا ٽ وم ساويث اويا ي ډٺيا آن ياٹٴ ځىى.ثب اه ايبٳ

سجچ ىش ث ىين ځا ځا ىاىيٵى ا ؿ ثشث ډل ،سم ډ ډج وجز ث ىڂ ډات ،به ٵ٢ب

( ىاه و٫ سجچ ڈ ا ٹا اىاٽ ث ډ ځوي ي آځب ٭ٺچ اؼبى ډ 181ځا ،ومبىځا ي ډ هاوي.) مبن

اشٶبى ډ ٽىىي يسٮت سڅي ډ ٽىىي.سٮت ي ٱر ىى ډب ا از ٽ ومبىي ي ڈ ا او اكببر ي ٭ا٥ٴ

(108ډلڃ اه ٵ٢ب ىى از. (( )مبن ،

ا يځب ډؼي ث ٭ىان ټ بو سجچٲ ىش يډشمب ا بو ب ډين ډشان ث ډاى اب ٽى:

ٵ٢ب اولب يكڈ ډو-

يسٶبر ډلييى ث ٭ٳآىاة يڇ -

اسجب٣ ډشٺڈ ي ؿ ث ؿ-

ك٢ىاي٥چجبو ياي ډڄ يٱجز اٵاى-

يػى ٭ى اكب ي ٭ب٥ٶ -

ډبٽز ك٢ ياوؼبڇ سٮيار اػشمب٭ -

يػى و٪بر ٭مډ يىوشؼ ٵبب اػشمب٭ )اډيو(-

ىز اائ ىاى از ډبي ډ ى؛ ځيو ىسٮٴ ىز ؿب هز ثه ا اه يځب ى سٮٶ ٽ آوشو ځيو ا

ا ثډ مى :

ىز ثب پڄ ب اډاڈ ي آئه ب يٵشبب سٶبس ىځ از.كٺٺز ىز ،سٶبر ي آئه از يډلييى ث ٭ٳ -

وي ډاڈ ځاډ ډ ىاوي يسٺي ډ از .آئه ب ډج ځش ا سپا ډ ٽىىي يځش ا ى ډبز سپا

ٽىىي.ٵشب ىش م ثب ٵشب ىځ از ٽ ى ك ا ډٮه سپا ي ثب اوؼبڇ ډ ى .

ىز سب كي ػمٮ از .آئه ب ثبي ث ر ػمٮ اػا ى سب ث ر ىز ثبٹ ثمبوي. -

بن سٶبير ىاوي .وٺ اچ وڂجبوبن ىز اه از ٽ آن ب ا ىا ىز ب م وڂجبن ىاوي ي وڂجبوبن ثب ډشو-

ا٥ال٭بس شىي ٽ اٵاى ٭بډ آن ا٥ال٭بر ا وياوي.ى ثش ىز ب ٵاځ ، م ځي ب شىي ٽ ث ا٭شٺبى

٭بډ،ا٥ال٭بر ډو ىثب آئه ب ي سٶبر ،ٮى ىز ، ىاوي .

ؼبو ي اكب ىاىىز سچ٦ ا ث ما ىاىٽ ث ر ٭ٵ ثب ز اٵاى ى ځ از ىز ما ٭ى-

43-41: 8846يؼبوبر ى آن ٹا ډ ځى .)ځيو ،

ڂ ث ٭ٺي ػبډٮ ىببن ي يان ىببن ډپبو ث ا٭شجب و٫، ډبز، ډڅٶ ب ي ٵٮبڅشب ٽ ى آن اوؼبڇ ډ ځى، ا ى

ډپبوب سم ىاى ډ ى ي ث مه اب سٹٮبر ډث٣ ث آن ډپبن و، وجز ث ىڂ ډپبوب ډشمب ػچ ډ ٽىي. ث څلب٧

ػبډٮ ىبهش، ډپبوب ى ډٮىب ثو ي ز ى ث آىډبن ډطوي ي پ ا ٽبٽىب ډپبوب ډٮىبثو ث سؼبة آىډ

ډؼي، ث ٭ىان ټ ډپبن هب، ډ ساوڈ اه ٵبي ا ٹبئڄ ڈ ٽ ثب ك٢ ى ډؼي، ثب ا از. ث اه ا٭شجب ډب ثا

(691 ، .6811ياٽىب ي ٵشبب ډ٦چة ډ ساوي ډشؼچ ى)ؼبى،

ډىج

ز ٽ ىآن ه٦ج ب ه٦بث ااى ))ډىج(( ث څلب٧ څٲ ا ٭ث ))وج(( ث ډٮىب ٭بڅ يثچىي ىاوش اوي .ډىج ػبڂب ا

ډ ى .ه٦بث و٭جبر اوى از ٽ ى ػم٬ ثا اٹىب٫ ي ثاوڂوشه آوبااى ډ ى .دبډج د ا بهز ډؼي

ثډپبن ب ثچىي ډ اشبى يډىڇ اډوب٥ت ٹا ډ ىاى.ٵش ٵش ثب بهز ډؼي،ډىجث ٭ىان اثا بى ثا ثٹا اه

(8: <=88)ډؼ ، اسجب٣ ياثالٯ دبڇ ػيي،ى ٽىب ډلاة ډبػي ثىبډ ي.)

( ي ؾ ډىج٬ 68 : 6818ى و٪بڇ سجچ االډ ٽ ډىج پ ا بو ب آن از، ډجياء دبڇ ىى، هيايوي ډ ثبي )وڂب،

دبډ ى االڇ ث ٱ ا هيايوي ا٭شجب ي ا وياى ي دبډج ڈ ٽ ى اسجب٣ ثب ػبډٮ ث وٺ ٵشىي ا اٶب ډ ٽىي،

( 609: 6861دبډب ا ٽ ا هيايوي ىبٵز ٽى، اثالٯ ډ ٽىي )هىيان،

(.6: 6816 ډشٺ از)ٵ٢ڄ ا...، ى ٭ ٱجز ٽج سجچ ث ٭ي ډچمبوبن ىاومىي ي ثىبثاه ٭چمب ىى، ه٦جب ي يا٭٪بن

.اسجب٣ ځان اچ ى بو ډىج شىي

ډجچٲبن ىى ثبي دبډجځو ث ٽب سجچ ثذىاوي. ؿا ٽ ه٤ وجر ثب م ٭ىب يك ي ٵپ ي ثب م اچثب ي ځبډب

(08-08اډ ىاى)مبن، ٭مچ، ى ٥ڃ ډبن، ثا ډجچٲبن اى

ډ سان ځٶز ى سجچ ث ٥ ٭بڇ ي ډىج ث ٥ هب، ډىج٬ دبڇ ي اسجب٣ ځان آن ثب يٳ ډو ي و ث ر اسٶبٹ

. بڅز هى ا اوؼبڇ ډ ىىي ي اسٶبٹب ا ٥ٸ ډىج٬ يك ب سجچٲ ث ر كٵ ا ث آوب آډ ىاى ډ ى

بر ي يابر ډشٮيى ى ه سجچ ي ب آن ي مـىه ىز دبډج)( ي ائم ا٥ب)٫( ٽ مڂ آډ ٭الي ث آ

ىىي سجچ شىي، ٽشت بى ى اه ډى يػى ىاى ٽ وبن ىىي يػى آډ كٵ ا ثا اسجب٣ ځان ډىج از.

ى ډى ي٭ب٧ سبڅٴ ٽى، اثه ػ ثبي بي ايڅه وىي ډچمبو ٽ ٽشبة ډشٺچ ا اي ى ٽشبة هى ٽي از، .

وبن ىي ٽ ي٭٨ ىاا ثىبى ىش ى چچ ډاست ىبهش ي ٭چڇ ىى از ي ا ډٺبڇ ي ډٹٮ ثهىا از ٽ ثا

ٽ ډب اډي ث آن كٵ ي٭٨ ډ اػشمب٫ ډٶي از. ث اهشب اه ٽ، اثه ػ ډ هاي سب يچ ب ؿ ثبي

(. 19: 6881ځڈ)ٵشل،

« ٽ ى وم ىيڇ ٹن ٶشڈ ٷ. سبڅٴ ي از، ى ډى ز كٵ آن « ډٮبڅڈ اڅٺث ٵ اكپبڇ اڅلج ٽشبة ى مـىه

ا٭٪ از. ىىيا، ه ٭ س١ق ىاى ي ي پ ا كٵ ب ٽ ا٤ اكا آن ي آډب ډى وب ثبن ي، ي

ها، آىب ثب ٭چڇ ٭ ي اىث، ىاوشه آبر، يابر ي اهجب ځشڂبن ي... ا ا٤ اكا كٵ ي٭٨ ث ډىج از ي ډڈ

بن اه ٽ وىي ډٮشٺي از: ٽ ثبي ثبال ډىج ثيى ٽ ٭چڇ ٵٷ اڅٽ ا اډشلبن ىاى ي ا ٭ي آن ث آډي ثبي)ډلى

(616: 6816اى،

امز ډىج ى ىي االډ ثب ػبڂب ډؼي ى ٵىڀ االډ دوي ىاى. ډؼي ٽ ى ډٺب ثب ٽچب بىځ ثش ىاى،

ب ا وي آيى. ي٭٨ ي اوي ىڃ ډ ي. ومب ػمب٭ز ي ډډىبن ا ځىڈ س ث و٪ ډ ى ٭ه كبڃ وٺ اػشمب٭ آن دوڀ

ي. ډجبكظبر ٵپ ي ٭ٺيس ي. سممبر ا اسوب ډ بو ډ ىاز. ى ډؼي اډ ػب ي ډڈ ا٥ال٫ ڂ ډو

ىياٹ٬ ي. ب و٪بډ ي ػىڂ ثى. ثٮالي ى ومبب ػمٮ ي ٭يه و ه٦ج ااى ډ ځٵز. وٺ٦ آٱب سپڄ ځىمب ىډ

ى ٽ ا ٥ٸ ډىج اوؼبڇ ډ ځٵش از. اه ډإڅ ث ډي ډبن، ي ي سٮ بٵز ډڈ سه وٺ ډؼي و ډٮبٳ اڅ ث

(8: <=88.)ډؼ ،ي ب ډاى ث ډپبن ب ىڂ اوشٺبڃ ىاى يوي .

ډؼي ث ٥ ٭بڇ ي ډىج ثو ا ي االڇ، ډلچ ثى ٽ ا٭الن »ډ وي: «ډىج؛ بو ٭مډ ى االڇ »ډاڅٴ ٽشبة

ي آڅ وشبغ ػىڀ ب ى ه٦ج ب ث آځب ډ ي ي و ا٭الن ب، ٭چب م ىاى ډ ي. كش ى ٭ دبډج چ اهلل

الن ډ ي.اكپبڇ ٭ڃ ي وت بكت ډىجبن ٭بڅ سج ٵاډه، اكپبڇ ډبڅبس ي ػ اه ب ث يچ ٵډبويا ى ډؼي اچ ا٭

و ا ثبال ډىج هاوي ډ ي.ډىڇ ثب ثا ىين ا٭الن م ځى ډ آډيوي

ث مه اب، ځب ا ډؼي بى ډ ى، وٺ ډىج ث ٭ىان ټ بو ٭مډ ث ډ١٭ ډڈ ثا ث ي ډ٦بڅٮ سجيڄ

ډىج ث ٭ىان ػئ ػياويو ا ډؼي ي ى ياٹ٬، ث ر ػبڂب وىاوبن ي ي٭ب٧ ىبهش ډ ى، ي ث ډ ځىى. ثىبثاه،

ىڅڄ سٺز وٺ ډىج ى ډؼي، ىڂ وٺ ب ډؼي ث ډي ډبن ٽڈ وڀ يوي ي ب ٵٮبڅز ب ث ډپبن ب ىڂ

ي ي و٪ڈ هب ث آن كبٽڈ ځىي. اه وٺ ث ډي ډبن ثا آن سظجز اوشٺبڃ بٵشىي ي ډىج ث ػبڂب ډڈ ي ډ٦مئى سجيڄ

(92: 9853)ٵشل ،.ي

دساثتذا استفبد اص هجشتب دس اختبس ػبػ هجلغبى ػبلوبى د ثد اصصهبى پبهجش تب دساى خلفب دس اوثشهبسجت

فشهبشا ثد و فمظ حبون ه تاست آى سا ب سسو اص آى استفبد ه وشدذ .دسالغ هجشػ هسذ

(86: 9831اضغبل وذ ث تذسح هجشث هحل خلس ػلوب د تجذل ضذ.)خش ،

ډىجىىي االډ ىي ٽبٽى اب ا٥ال٫ بو يآډ ٭مډ ا ث ٭ي ىاز ٽ ث ٭ىان بو ا ثب وٶ،وٺ ثب

ث جت اىپ ٵشىي دبڇ ىاا يػبز ىى از ،ىاا ا٭شجباز.ث سيغ ثب ىاس ين اٶب ډ ٽى.اه بو

اهشالٵبر ٵپ يب،وٺ ب ډىبث امز ثش بٵز؛ب اىپ ډت م ى سٮه يپى ډلشا ډىبثىاز .

بئڄ از ،ما ډجچٲبن ي يا٭٪بو ثى اوي ٽ دڂ ي اهالٹ ي ىٹٸ س اىپ ثاب سپبڅٶ ٽ االڇ ثا سجچ ىه ٹ

٭مچ ډىڇ ثى اوي،اډب ډىج ثوب٥ سإط ٽ ىاز ٵٺ٤ ث اه ډلييى وم ي يدبڇ ب ٵاس ا آډ ب ىى اوډوبث

ډ ٽى .

ز ثو ث كپډشبن وث ٽبځٵش ي.ډىبث م ى ډىجىىي ٭جببن ثا سػ اشٺا كپډز آوبن ي ډي٭ "ډظال

ىي ٭جب ثب ٽثي ب ي ډ٪بڅڈ ثى اډ ، ااثډٮٵ ٭جببن ث ٭ىان هبويان دبډج،ااى ه٦ج ث وبڇ هچٶب ٭جب

ب ٵپ ػبډٮ يسيغ ،ډويي ٽىن ؿ ٭چبن ،سجچ ث١ي ډوبڅٶه،ځا ث ډت اڄ كيض،سال ثا پبن

ثبيب ډى و٪ث ٭ىان بو ا اطٽا ډ٦ف ثى .

وٺ ډىجث ٭ىان ډؼا اسجب٥ كبٽمبن ثب ډىڇ ىځش امز بى ىاز يډىلث چچ هب وجى .ىىي ػيي

څ ثس ،جان ٵپ ي ډج ا ياى اشٮمبډىب االډ ي اٵا سإطار ب ي ٵىڂ ٱة ما ثب سپى

يپى ػيي ى ثلض ي٭٨ ٽى .ؿىه ٵ٢ب اوڂ ب ثش ثا ډ٦ف ٽىن آډ ب ىى يسٶ ډؼيى ا

سٮچمبر ىش ٵاڈ ٽى.ډىج ى ػىج ب ١ي اشٮمب ث ر ي٬ ث ٽب ځٵش ي .ث ٭ىان ډظبڃ ٵاوبن ى بڃ

ڇ ٥ ثوىبډ ا ا ييى جان واوي ډج ث ډبػي ډمبوٮز ٽىوي ؛ا آوب سى هبډ ا ثډ اوڂوشىي .8688

10بو ډىج پ اډمشه اثاب اوٺالثن ثا دڂ اياٳ اوٺالة االډ ثى.مډبن ثب پڄ ځ اوٺالة ى ى

ډٺبثچ ثب ىشڂب سجچٲبس دچ ا اه بو ث ول بش اشٶبى ډ ٽىوي .ى ډٺبڇ ډٺب ٭چمب ي ىاوان االډ ثا

ؾ ټ ابو ب سلز اهشب ڈ بىب ٹير ثاث ثب سإطځا ډىجا وياز . ډىډ ٽ دب ډىبث ٭چمب ىى

هجب يآىب ديا ډ ٽىوي.)مبن ډىج٬ (ي ث ځ اىشار اهالٹ ائم ىه ثب آهه ا

ىډى ي١ٮز ډىجاىي ٶ يك٢ آن ىػبډٮ ٽىو ، ډلىبن اى ا بكجى٪ان ډٮببو و ؿىه ا٩ب و٪ ډ

ٶ ى ډالى ىايدب ډىش ي اه مبن بڅبز ٽ ب ٭جب 8264ډ ىاوڈ ايڅه يوبډ ػبن ى بڃ :» ٽىي

اان چ٦ىز ډ ٽى يىياو ٥ ډ ي ٽ ډىج ى ٵ٬ سه ػبڂب هى ٹا ىاز يٽمبٽبن ث ٭ىان بو ثيين ٹت ث

ډٵٸ ا دز ډ ځاز : ډبػا سىجبٽ ، ډي٥ز ي اوٺالة "كبر هى اىاډ ډ ىاى .١مه آوپ سؼث سٺجب

ډاب ٽ ثا ډىج ىاز اياىؿب سمڈ ځب ٽى ٽ كبچ ا ډ سان ى ډبز اى االډ .اه سؼث ا

ىي. اه سمڈ ځ ا آن ػز ث ٭ز ٭مچ ي ٽ د ا دي اوٺالة االډ ،ثا ايڅه ثب 8830يسچن ى

ين ا ى ىز ځٵز .اه ػبثؼب ث سلمٸ ػبډٮ ا ٥ٸ ثوبډ بو ب ډ –ډىج –ىػبن ،ټ بو ىش

« ) يپىب ا ٥ٸ يپىب ٱة ځابو يسؼيى ٥چجبو دببن ىاىيڅ ى ٭ سچن ى اان ج اى ي.

،24ٮي ا اوٺالة االډ ىبڃ ( ى ياٹ٬ ډلىبن اى ډٮشٺي از ٽ؛ ث 18: 8855ډلىبن اى ث وٺڄ ا : ٹبى ي ٭مي ،

اسٶبٷ اٵشبى اه ثى ٽ ډىج، سچن ا ث اى ي اى ا ث ډىج سجيڄ ٽى، ٮى سچن ث ټ بو ى اان آوـ ٽ

.ډلىبن اى ٭چز ؿىه ډجيڃ ځىي« ٽالډ ثيين ډٺ بو»)س طبثز ٽالډ( سجيڄ ي ي اى ڈ ث ټ

يياى ا

ڈ، ؿن ىي دبڇ ىٵپ ٽ يجت ي ٽ ډب ډ ىاوي ؛ٽ ثب٭ض ٵت ډبي از ب ډين جبز ډػى ډبن ډىج ي بو

ي هاو ث اهشالڃ يي ډىؼ ي ي ڈ ډىج ٵشىي ي ىي ډوب٥ت ىاوي، د كشمب ا ټ ػى شىي. يڅ اه ج ډ

. ب ډين آت ىيوي ڈ بو

ى ډٺب ثببو ب ډين اډي،)) ډىج(( يځب هب هى ا ىاا ډ ثبي؛ ا ػمچ اىپ بو ډىج ثهالٳ بو

ز؛ ب ډين ىثه ډوب٥جبن هى ىاا يػبز ي ا٭شجب از ٽ ثا٦ يػى ٭چٺ ب ىى ى ثه ډىڇ ډلٺٸ ي ا

ااىي آوـ ٽ ث ٭ىان دبڇ ث ډوب٥جبن اائ ډ ىي اكز س دٵش ډ ى .ىياٹ٬ ډوب٥ت ډىج ٽ ىاا ىش هب

ثب دشاو ب ا٭شٺبى ي ډج از ،دبڇ ډىج ا ث ډظبث دبڇ ىه ي ٫ ٹبثڄ ا٭شمبى ي ډٮشج ډ مبى .

ز ٽ ىاا و٭ ٹياز ي كډز ي ډ ثبي، ٽ ىډٺب ثب بو ب ډين و٭ ا ٥ٵ بو ډىج،ډػي ٵ٢ب ا

يځ ثس ډلة ډ ى ؛ ؿاٽ ىب ؿىه ٵ٢ب، اٵاىى سػ ث دبڇ يا٭٨ يه٦ج ٽ ا ډىجاائ ډ ى ثا

ىج،ث څلب٧ ىؼبب ياؼبى مجشڂ اػشمب٭ ىاا هى اڅشاڇ ٹبئچىي.ثىبثاه ثبسػ ث ا٭شمبىهب ډوب٥ت ث بو ډ

ٽبٽى ډظجش ډ ثبي ٽ ثب بو ب ډين ٹبثڄ ػبڂى وز .

ىى-بو ب ډين

مبو٦ ٽ د ا اه ځٶش ي ػىجب ،وبى ب ي اٵاى ىى ايڅه يډمشه ډشبن بو ب ډين ثى اوي ٽ ث آن

سمبډ اه ىډى وڂاو ٭مي ث ٭ىان ثش ډب٭ي ػز سجچ ىى وڂش اوي اځ ؿ مډبن ثب آن وڂ ثيثىبو ي

بو ب ډين يػى ىاز ٽ س ډبى ځابو ا ډٶبڈ ٹي اائ ىىي. اڅجش ى ډٺبثڄ ځي ٽ ثب ىيځب

ى ډ ٽىوي، ٮ ى اشٶبى ډٶي ا آوب ى ػز اياٳ هى ا ىاشىي.ى وشؼ ؿىه يپى اثا ثب اه بو ب ثه

ثى ٽ ځبڇ ب ىػز سڅي ثوبډ ا ىى ي ډج ي ى وبز اؼبى بو ىى ثىاش ي .

ى سلالس ځشى ، ى ٹب ځوبځن اوشٺبڃ ي ځش ډٶبڈ ىى، ا پڄ ىش آن ث ډٺب ځشى ي ډين ، ه

ػبډٮ اؼبى ٽى از .ث ځو ا ٽ ډوب٥جبن ا ٹ هب ى بهشبىش ث ډوب٥جبن ؿىي ٹ ي ؿىي ػىش

ىسلالر بو ا ډين سجيڄ ي يسٲب ډڈ ي ډشٶبيس ا ى ػاډ٬ ديي آيى از .اه سٮ ډوب٥ت ى ىوب

و ا ىه ، ډىؼ ث سإطار ځشى ا ى ٵڈ ي ثىاز ٹب ځوبځن ػبډٮ اىه ي از .ى ياٹ٬ ىه بو ا ، ب

و٭ بهشب پى ا ٵ٢ب ىش آډ ي سجچ ىه ٽ ډلييى ث ډبن ي ډپبن يو ډلييى ث ػمٮ هب )ډبوىي ډؼي(

ه ى ڈ پشه بهشب سټ ثٮي ىش ، سإطار ا ث ډوب٥جبن ډشى٫ هى ؿىي ثٮي ثى ي سلالر ډين بو ا ١م

(ث ثبو ىڂ ووشه يځ بو ب ػيي،ځز ثه دبڇ يډپبن يو دبڇ 818: 1<88بهش از . )وثو ي ډال ،

پى سجچ ىش ىه ،اث٦ دبڇ يډجچ يډپبن ا ػشمب٭ ډجچ از.بو ډين ثببڅى –ي وز اهالٹ يٵشب ٵى

اى ڈ ډ ځچييثبسػ ث ډبز ډپشة يث ٽ ث دبڇ ډ ىي، ٹير اوشوبة ي آاى ٭مڄ ثش ث ډٳ ٽىىيځبن

شٶبير اډپبن دبڇ ىى ډ ثوي يٵىځا او سٺز ډ ٽىي.بو ډين ثب اؼبىٵ٢ب ډؼب،ك٢ ٵى ا ى ىوبب ډ

د ډ بى يا اه و٪،ٵى ډٳ ٽىىي دبڇ ا ىډٮ ىوب ډشپظا دبڇ ب ډشٶبير ىى يٱىى ٹا ډ ىي

( >;،:1<88يسجچ ىى اث ثبا ٹبثش سجيڄ ډ ٽىي .)ٵك

سچن ي ثوبډ ب ىى

از ؛ يڅ بو بامز ي ٭الٹ ؿىياو ث آن وياوي)اه ډ٫١ سبكيبى وب ا ډت ثا بو ب اډ ثلض ثاوڂ

د ډٶڇ پالڈ از ( ډت ٽبون ب ډشٮبٳ ي ډى ٭الٹ يوبڅڈ ا وٶ ډ ٽىي...ډت ا ػىج ب

ٹ ب ي اػشمب٭بر ډوشچٴ ثبن ډ ى. د اػشمب٭ ي ٵىڂ ى ٭ ب ٵايان ي ؿمڂ ا پڄ ب ي ػىج ب ،٭ال

ډ سان دٵز ٽ بو ب ى ايا٤ ٹن ثشڈ ډبڄ ثىوي آن ا ث ٭ ب سٮٴ ي ي ډلييى ث ٶل سچن

(;;: ==88،ٹٶ ب ډؼالر ي ٽشبة ب ډلييى ٽىىي.)ي ،

اٹٮز ١ي از .ٽ اډي سچن ث ډظبث ډشه اػشمب٭ ىػبډٮ د ا دىاهشه ث ثلض ىه ي سچن ،بىآي اه ي

ى آډي از ، ډشه اػشمب٭ ٮى ٥ف يا ب ويځ ياو ٽ ثوبډ ب ډشى٭ ويځ ډب ث ڈ ډسج٤ ي پڄ ډ ىي

و ډشٶبير ثى از .ثا ومو ، ى .ډشه اػشمب٭ ،ٮى سى٪ڈ ياڃ ويځ ياو .اه ډشه ب ى ىي ب ځوبځن سب

ډشه ډل ويځ ياو ا بډبن ډ ىاى،ٮى ډىڇ ويځ هىا ثبآډ ب ي ډاڈ ىى سى٪ڈ ډ "ٹين ي٦ ، اكشمبال

اډىز ي ي اٵاى ثب آن ب اكبٽىوي . سلز ډشه ډل ، هى ډشه ب يػى ىاز ٽ ى وز ٵى سٮه ٽىىي ثى

ډٮىز ډ ٽىوي .ډبوىي شڂب ي ډٮبى د ا وبو ، ى ىي ػيي ، ډشه اػشمب٭ ىڂ ډشه ىى ثى ي ډشى پال

ي ي اوبن بويځ هى ا ث اب سٮيار اػشمب٭ ، ٽب ي ٱ سى٪ڈ ډ ٽىىي ي ځب اه ډه ا ثب ډشه ىش دوي ډ

( 799-798: >=88 ،سٺڈ ب٭بر ي امز ډ بثي ،يڅ بډبن ډشه ي آځببو وز . )ظث ،ىڈ . ى اه ىي

ډالى ياى لى اػشمب٭ ي ، ث سيغ ث بو ا سجيڄ ي ٽ مبن ډشه اػشمب٭ پال ا 1:<8سچن ٽ ا ى

ب ب ٭الٸ ، ايٹبر ٵاٱز اوبن ب ى ػبډٮ سى٪ڈ ډ ي .ډځىب وٺ ثب ومب ډ ٽى .ثوبډ ب ثاب ډبن ٽچ ب ٽ

ځخ ىوب ىيشبو ځش ا بٵز .بڃ ب ډب ا ثب اوا٫ ٥جٺبر اػشمب٭ آىب ٽى ، يڅ ډشه اػشمب٭ سچن ساوز

ياى پڄ ځٵز . سچن ساوز ى اؼبى كش ٵاس ثيى ي هى سٲ ىىي ډشه ياٹٮ ي . ى كٺٺز ، مبن ج ي

سٲاػشمب٭ وٺ ىاش ثبي .

سچن ى ىوب ثب ومب بيا٭شا ب ډىډ ث ىيڅز ب ي ػىڀ ب يمه ٥ ثب سجچ ډٳ ځا ى ز

ب اػشمب٭ )ډظجز ي ډىٶ (سإط ٽىن ٽموڈ يثب ومب لى ب ػى ، ثا ايڅه ثب ى سٲ ىيځب ب ي ا

ىاش از .ډشه اػشمب٭ ى ځش بى ثى ،ي اډي ډشى٫ ي از .ډشه اػشمب٭ سچن و ث مبن وجز سى٫

.يٹش ډشه بٵش از . ثىبث اه ، بو اډشه اػشمب٭ اط ډ دى ي ډ ساوي ٵاس ا ډشه اػشمب٭ ،ث ټ ډشه سجيڄ ى

ػبډٮ االډ ،بو و ډ ساوي ى اه ډشه وٺ اٶب ٽىي ي ډػت سٺز ك ىى ى . )مبن (ى اه ػب ډ سان

ډ٫١ ډٺبيډز ا ډ٦ف ٽى .ډشن بو ا ډوب٥جبن هىا ثب ا٤ ١ي پڄ ځ ٵىڀ آىب ډ بوي .اه ث

ى ٵآىي ٹائز ډشه بو بز .اه وپش وبو اه و از ٽ ډل٤ ػمٮ ،ډبوىي ډشه ډٮىب اوشٺبڃ ٹير ث ډوب٥ت

( ;8: :=88ومب وبډ ا اػشمب٭ ٭مڄ ډ ٽىي ٽ ب ي آځب ٵى ي اػشمب٫ ى ثاثآن پڄ ډ ځى . )ي ،

ٽىڈ : ثا سجه ډ٫١ ،ووز و٪ ډټ څبن ا ث ٭ىان بكت و٪ ډ٦ف ډ

ډټ څبن ثب وڂب ار ځابو اط ډڈ سچن ا ث ډىڇ بى آي ډ ى :

3ا٦ ب

ث اه ډٮى ٽ سچن ى ٵ٢ب اڅپشيوټ وز ب ا٦ ا ډ ٽىي

4سبن ب

ن وبن ىاى ډ ى ،ډمش اؿ از ٽ ث ډٮىب اڅٺب اه ٽ يياى ډٮمڃ ،ياٹٮ ا كبس از . آن ؿ ى سچ

وبن ىاى وم ى

5ساٽڈ ىبهش

ث اه ډٮىب ٽ سچن ا٥ال٭بر ا ث ر ٵى ى ډبن ډلييى اوشٺبڃ ډ ىي ،ث ځو ا ٽ ثىىي ٵز ٵپ ٽىن

( 798: >=88وياى.)ىاو ،

ٺي سپىڅ ي بو ب ډين ىثب سچن ي ىه ډ ثبي ٽ ډٮشٺي از: وڄ دشمه ،ډشٶپ يوىي آډپب ي ډىش

ىػبډٮ آډپب،س ا ياٹٮز ٽ ى سچن دو ډ ى، ػب هى آن ي اٹٮز ډى اب اځٵش يث ځو ا از ٽ

بيوم ٽىىي ى اه ډبن څ٦م ا ٽ ا ا ثوبډ ب سب ډىڇ سٴ ياٹٮ ا ا ثٶل سچن وجىىي، ځبيٹ٫ آن ا ث

ډبوىي سچو ثډت ياى ي از ، ځبسه ومو ا ىشپبب ٭مٸ اه بو د٥ٵياى ثبيب ي ثىاشب ""

3 Mythologizing effect

4 History fabrication effect

5 Cognitive compression effect

ٽ ٵډبوي ٵىڀ ثيڃ ي ( ث ٭ٺي اي،سچن ى ابالر ډشلي ،ث ډ <: 8>88آډپببن ث مبډ يى.)دشمه ،

ى ٹن ب ؿبى ي دبوى بي آن ثىڈ سجيڄ ي از "از . ))سچن ث پچ ا ٽچب ٽ ى ٹين ي٦ ، ډظال

.ډي٭ز بٵشه ؿ، ډى٣ ث ځا ٽبوبڃ سچن از يا اه و٪ډبث ټ ٹڇ سچو ثي ي اڈ .)مبن(

ب٣ سچن ي ډت ىآډپب ا اه ځو ثبن ډ ٽىي :))ډت ىسچن ث ٥ ڇ آي پچ اٽت ي ي اسج

ٽبومب ث هى ځٵش از اځډ٭٪ ځان ثبډٵٸ ا ى سچن ى و٪ ثڂي ،ؾ سبن ،ؾ اڅبر ،ؾ ٭ٺي ب

ي،ثچپ آوبن ډي٭ز يٹير هى ا ا بو سچن ٽت ي سال ډ ٽىىي،يػ ؾ ىش ى ثوبډ ب آوب بي وش

( ;8ا ٽبډبسټ ثا هى ىز ي دب ٽىىي .(( )مبن :

ث ٭ٺي دشمه ،ى ټ ك ،ؿه ا ټ ٵىڀ وشب ث ټ ٵىڀ س ،ث و٪ ه٦وبٻ ډ ي.

ى ك ىه ؿىه ياٹٮ ا م ىي ، ډىؼ ث ثب سٮٴ ىه ى "ٴ آن ك ډ ى ډظالث اه ىڅڄ ٽ ډىؼ ث ثب سٮ

ػبډٮ ي ي ث ػب ډئچ ا ډى٦ٺ ب سؼ ي سلچچ ب ػبډٮ ىبهش ب ؿ ىڂا آن و٭ ٽ ىه ثى از آوبا

ه ى م ػاډ٬ ٽىب ى وي ، ا دي ٭ٵ ين ى م ث ټ ډئچ جب ىبهش سجيڄ ډ ٽىي .ډب ثاه ثبيڈ ٽ ى

ػاډ٬ سلٺٸ وبٵش از . اځوڂڈ ٽ ٱة ټ اشظىب ثى ،ىز ٽڈ ٭ٵ ين ى ػاډ٬ االډ ثش دي ثى از سب

ب٣ ډ بثي .بو ب اػمچ ټ دي .د اب اه از ٽ اائ ىه ى سچن ،ثب ؿ اډپبن ي ؿ ه٦ب اسج

سچن ث ٭ىان اڅڂب يدباىاڈ ب ډيوش ډ٦ف شىي ا اه ي،آوب وم ساوىي ى ثاث ډلشا هىظ يث سٶبير

ٽ ث ٭ىان يچ ا اسجب٥ ٭مڄ ثپىىي ، ثچپ آوب ا ػز ډٮىبثبٵىڀ هب ځ هى اوي د اب "ثبىي يٵب

ډ٦ف از اىز ٽ ؿ اډپبن ي سيي ى ٭١ ىه ى بو ا ػمچ سچن يػى ىاى ؟اه د ا اىؼب ؿم

( 94888<<8ډ ځى ٽ بو ب ثا ثبومب دباىام ډيوش شىي .آن ب ټ يچ هىظ وشىي .)آهه ثبم ،

ز .ىڄ ثه يځب سچن اثبن ډ ٽىڈ سچن سبڅيڇ سإډڄ ى اه ډ٫١ ا اه اىثبر ثؿىيٵ١ اشاا

اطجبر ٽىڈ . سچن ټ بو دبڇ بن وز ، ثچپ ))هى يٳ (( از .سچن م ياٹٮز ب ا وبن وم ىي ،ثچپ

وه ،ج وه دشمه از ٽ ث اه ثبي ثى ،پڄ ىډلش آوب ا ث ىٹير ي ٭الٹ ب هى ځى ډ ٽىي .اه

سچن ٹبى وز ثب ا اه ډٮبو ا وبن ىي. ثا ومو ،اي وم ساوي هيا،دبډج ي ٵشڂبن ا وبن ىي . اي سإط ىاى.

يځٶشڂ ثا اطجبر اه ډ١٭بر ى سچن ثا ث س ٽين آن ب ثبي ا ٽالڇ ى ثجوي .اشٶبى ا ٽالڇ ، ډبكج

هش ٽىىي از . اه ٹبڅت سچن از ٽ سٮه ډ ٽىي ؿ دبډ ي ؿڂو ډ ساوي اائ ى.

سچن ٹير ٽالڇ يٵپاس٢ٮٴ ډ ٽىي. سچن يچ ا از ٽ ىايٹبر ٵاٱز اشٶبى ډ ى.ا اه ي يچ ډىبج

ډجبكض ٥الو ي ٭مٸ وز .دشمه ىىشب ځبو هى ى ډى سچن ډ ځي : ))ا م ىمىبن ...ثبن ثا

ٽىن سىبٻ سه از .ىڅڄ ،ٵ١بر ، ا٩بار ، اشيالڃ ،ډوبڅٶشب يم يبڄ ىش ثا ټ ثلض ٭ٺالو سچن ا ث

(9<<88:48اى سجيڄ ډ ٽىي(( .)آهه ثبم ،:

(سإطار ډىٶ سچن ث ىڂبڇ دو ډاڈ يډىبټ ډج 7>88،:>88وڄ دشمه مـىه ى ٽشبثب ډشٮيى هى )

ډى ثلض ٹا ىاى از .ث ٭ٺي ي ډڈ سه ٭ى ايڅ يدب ا ټ ثوبډ آئى يډج اه از ٽ ٵ٢ب "اډٶال

ىا ثبي.اه ىكبڅ ز ٽ ډب ث ىڂبڇ سمبب ټ آئه ډج ا سچن ا سچن اػا آن او٭ ٹياز ډٮى ثه

،ٵٮبڅشب ىڂ و ىاڈ ٽ ؾ ىوش ثب ٵ٢بب ډٺي ٵٷ ي آىاة آوب وياوي. ثىبثاه اػا ډاڈ ډج ى

( ;=78:488)ايىاى ث وٺڄ ا :ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن،سچن وم ساوي ثىىيځبن ا ث ك ي كبڅ يكبو ثبوي .

سچن ډؼج ث ث ي سپ سپ ٽىن از ي مه پڄ ي ٵڇ ا ث ډلش ٱبڅت ډ ٽىي .اه ٽ ؿ ثوبډ ا ١ج٤ ي

اوي ػاة ثبي .ثا ومو دو ى ب وى ، سىب ثاب ))ډالٻ بو(( وز ،ثچپ ثاه اب از ٽ ؿ ؿ ډ س

،دو ټ ثوبډ ى٭ب ب ډاڈ ډج ډمپه از ثا ثىىي هش ٽىىي ثبي .ااه ي اه ٽبځىان از ٽ ثب ث ب

هى آن ب ا ػاة ډ ٽىي ي ى اه ډبن ډمپه از ډلشا آت ثجىي .آن ب ٽ ث دو ثوبډ ب ډج ا سچن

مىيوي ، ثبي ى اه سإډڄ ٽىىي ٽ آن ؿ ى ىه ډڈ سچٺ ډ ى ، ډمپه از ى سچن ي يا اؼبى ٽىي .سچن ٭الٹ

ثب ٭الٹ ٭مډ ي ٽب ىاى.

سچن، ٹبسڄ يف ي ٵپ از .ٵپييف مبن ځو ٽ ڂڄ ځٶش از .ا آن ػب آٱب ډ ى ٽ ټ ٵپوڂ ىاش ډ ى

،ذ آن هى ا ډ ساوي ث اه يچ ډشلڃ ثپىي ٽ اه وبډىي ډبن از يسچن ػب ثا اه ٽب وم ځاى .

ٵ ػ ى ډبن ډل اچ ى ثوبډ ب سچن از.كٺٺز ى سچن ))كٽز(( ي))ػبن (( از .اه بو

ا اه ي آن ب ا اشٶبى ډ ٽىي ييى آن ا ث ډٳ ډ بى.سچن ډ١٭ ا ثب م ىوجبڃ ډ٫١ ب ػيي از .

كار ډ٦ف ډ ٽىي ي٬ ث ٵاډ ډ ذبى.كاىص ډڈ و ؿىي ي ث وم ساوىي ى ٶل سچن ثمبوىي .

ه ا ىٽىب ي و ى ثبال ؿب ىڂ ، ث ٭ىان ځب ثه س ډ. ٽىىي ،سچن ىه ا وبىي ډ ځى سچن ى

ډٮىبثو ډ٦ف ډ ٽىي يثهالٳ ٽچب ،ٹجب ىه ا ا لى هبع وم بى ،ثچپ آوب ا ث ثىىي ٭١ يثىىي ،ػاة

(881: 1<88سه ي ا١بٽىىي سه ا اوشوبة ډ ٽىي .)وثو يډال ،

اى ي ث وبډ ب ىى

ٽڈ س ا وڈ ٹن از ٽ اىى م ػبن ځش بٵش از.ځي ب ىى ث ډلز ديسشبن ى ا ػبن، ث

يى ٹبثچز اى ا ث ډظبث اثا ثا سج ثبيببن ډى ىبب ٹا ىاىوي. ى ػبن ډٮبثٮيا٩اىشوز اډپبن

ىشبث ث ٵشىي ب ٽ ػىج ب ډشٶبيس ا اىبن ثٿ اثبن ډ ٽىىيث يػى آډي .ا دو ب اى ث يٹٶ

ځٶشمبن ب ډٮى ىييئڈ ياى اىشوش ثىائبن سجش ځٵش سب اشڂب ب ٵشىي ى ،ډل ي ډچمبن ،

ى كبڃ دٵز ي سٮ از .اه و٫ اىب ىاا اياٳ ىي ځبو اوي :امبن ب ي سجچ ي بي آوڈ ٽ اى ٵٹ ا

ا 78<8ايڅه دو ىي ثى اى ډلشا ډج ىاز .ووشه ي دو اى ىى ى ي ىيڇ او بڃ

ىايدب ايڅه دو اى ىى ا٥ٸ ث ث اوؼبڇ ي.سببڃ ٽچب اٺٶ ٽبڅا ى دشذٿ دىچاوب آٱب ي.

اشڂب اى سلز ډبڅپز ډابن ىى ثى . 38كييى 8612

ايوؼچشب ٽ بڅبثبډيا ډج ياوشبار ىى يا اه ىز ډسج٤ ثىوي ،اهشا٫ اى امـن ػٹ ا ثا سؼيي

وشب يٽچبب ايوؼچش ث سإ اشڂببيسڅي ثوبډ ب 81<8ي 71<8ىي.ىى ب كبر ايوؼچڈ ډ ىاوش

اى ي آيىوي ٽ اڅجش سؤڇ ثب ثلظب يػىؼبڅب ثب ثى.دبډب سڅي ا آوب بى يډشٺڈ يبډڄ سٽج ا

بث اان هبو ا ډ بهز ٽ ى ځش ا ث آوب وياشىي.يب ډلبٵ٪ ٽباو ثى.اى اډپبن ييىايوؼچش

ياٽى ٵٹ ب ډج ث ياٹٮز و٩ثوبډ ب اى،هي يسإ اشڂبب ډشٮيى ثى.ى اډپبىيڅز ٵياڃ ثا

ٵٽبو ب ډىبت ي وػياڅب ٵپ ټ ى ـڂو ٽىشڅ ا ثوبډ با٭مبڃ وم ٽى ي اه جت وا٫ ثا ىشبث ث

ثوبډ بان ډج ډ ي.

ځش يسى٫ وج بٵز يثوب هج ي ومب و ثياوب اٵيى 1:<8سب91<8دو ثوبډ ب اىئ ىٵبچ بڅب

( 8: 7=88ي يثوبډ ب ىى وثا ٽىٽبن د ثى يس ځىي. )ثبى ،

ډالى( ځب ث ٭ىان يب ه وىاوبن ډج سٴ ډ 1:سباياهى ٥71ال اى ى اډپب)اى يب

ى.ى ډل٤ بو ا ث ير سؼب ي آډپب،ثب ا وىاوبن ډج دڃ

=8<8بىي ډ ىيوي،ىاش ثبىي.بڃ دىاهز ډ ٽىوي سب اػب اشٶبى بو ا ا آن ؿ ثه آن ا ټ بو ػيي ػ

پ ا ډسه دو ب اى ر ځٵز ٽ ثا ٹير ځٵشه اى ثبو هث ثى .اډي سٮياى بى ا

اشڂب ب ډشى٫ اى يػى ىاوي ٽ ػىج ب ٵپ ډات ډوشچٴ ا د ىاى يسيغ ډ ٽىىي.ڈ اٽىن و ثين

(==88ىاى ب ا اى ث يٵ،ث اوٮپب هى ٵىڀ ب ډوشچٴ ډ دىاوي.)اشر يىڂان ،

ي١ٮز اى ا و٪ دو ډىبټ ىى يسڅي ځٶز يځب ا٭شٺبى ډشٶبير از .ځٶشب ٶب ي اشٶبى ا ډب ٽالډ

آن ثك ىا ثشثبي. ث مه ىڅڄ دو ثوبډ ب پ ا ٹبثچز ب اچ اىز ٽ ثب٭ض ډ ى سپ

ډج، ا اى ٽ اوب و ث ٥ ٭مي ٽالډ شىي،ثبا٦ ډشٶبير وجز ث سچن اوؼبڇ ډ ى ٽ آن و ث اه ىڅڄ

،ىيا يځٶشب از. ث مه از ٽ اى بو ا از ٽ ډڈ سه ډ يٽي آن ٽچم از .اى بو ا ٽالډ

ىڅڄ ځٶز يځپ اډڈ سه ٹبڅت ب ثوبډ ا ډىبت ثا آن از .اه ډ٦چت ث سىب ؾ ډىبجش ثب بو سچن

وياى .اه ځٶز ي ځ ډ ساوي ى ٹبڅت ځٶز ي ځب ډج يس١ق اڃ ا٭شٺبى ډ٦ف ى يسإطار ډىٶ اٽ ىډى

و ډشٺڈ ثوبډ ب ډج ا سچن يػى ىاى ،وياش ثبي .ىډى دو ډىبټ ډج ا اى ډ٫١ ډشٶبير د

ىيا اوي ٽ ثبب بو ب ډىبجش وياوي .سىب ى "از .مبن ٥ ٽ ځٶش ي،اه ډىبټ ډؼم٭ ا ا وبو ب ٭ميسب

آن ،ى٭ب ي وب ٽ ٵٮبڅشب ٽالډ اوي ،دو اى آوب ډىبجز ىاى.ډى ثه ډىبټ مـن ٹائز ٹ

اى ث ىڅڄ سإٽي ثځٶشبي ٽالڇ ، ؿ ٽ ىبو ډبٹجڄ آن ٮى ؿبح و وٺ اب ىاز ،سيايڇ و٫ اسجب٣ ؿبد ثب

يث مه ىڅڄ ډان اائ ا٥ال٭بر ډلييى ډوب٥ت از، ثب اه سٶبير ٽ ٽچمبر ث ػب اىپ هاوي وي،ىي ډ وي

ډ ى.مـىه اى ،٭الي ثسٶبيسب ىڂ،وجز ث بو ؿبد ا ٭ز اوشٺبڃ ا٥ال٭بر ث و٪ ثهىا از.اډب سإط

اه بو بث ٽ ډ ساوي ي ىوي ىاش ثبيث جبز ث سإط وز ٽ وش ؿبد ډ ساوي ىاش ثبي.ىي

اوشا٭ اوي يثا ىٻ ين وب ث ه ٵٮبڃ،اشىجب٥ ي اشيالڅ ىاوي.ىاه "ٽچمبر سپ ىاوي ي ٽچمبر ومبىب ٽبډال

كبڅز اى ډ ساويبو ډىبج ثا ثلض ب اشيالڅ ي اشىجب٥ ىى ٹا ځى ؿن اثاآن اى اهشب ىاى.

اوا٫ ډشٶبير ب ويځ ىػاډ٬ ځوبځن ى سچن ،ىي ځب وج ځا ا ىډوب٥ت سٺز ډ ا ٥ٳ ىڂىين

ٽىي ٽ هى ډوبڅٴ ثب ىيځب ىى از ٽ ى آن ټ ىه ياكي ډٮب كٺٺز ځٵش ډ ى يسجچ ي سيغ ډ ى.اه ى

وياى، ومبىب وج ٽىىي و ث ؿڈ وم آىي يسىب ى ٱبڅت ځٶشب ي كبڅ از ٽ ؿن ى اى ؿىه اډپبن ىيا يػى

ٽالڇ ث ډبئڄ ډبث ػاډ٬ سػ ډ ى .ثىبثاه وم سان ځٶز ٽ اى ىيځب وج ځا ا ث څلب٧ ډبز هى ،سيغ

( ;=77:488)ايىاى ث وٺڄ ا :ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن،ډ ٽىي.

( ټ دىؼڈ ٽبسڅټ ب ي ديسشبن ب هجب اى ا ىاا ;<<8بڅٮ يش ي ه )ث وٺڄ ا اشر ي ىڂان ٥جٸ ډ٦

ىٹز ي لز ډ ىاوىي .مـىه ،اپمب ٽبوبىا اى ا ىاا ډىبث٬ هج هچ ډڈ ډ ىاوىي .ا و٪ آوب ٽچب ى

ډسج ىيڇ ٹا ځٵش از .

اى ډشان ث ىي يځ اوٮ٦بٳ د يطبو ثىن يسإطآن ثوٺ اىىسڅي ثوبډ ب ډج اب ٽى ايځب

.اوٮ٦بٳ د ثىن ثب٭ض ډ ى ٽ ځ ىاىن ث اى ډبو٬ ٵٮبڅشب ىڂډوب٥ت وى .ډان سمٽ ډوب٥ت ث ثوبډ

ٹا ىاى ،ى م اه كبڅشب و ى ر اى ډٲڃ ث دبڇ بو از ي اى ى ٥ٶ ا سمٽ ٽبډڄ سب ث سػ

ډوب٥ت و سب كي ى كب ىبٵز دبڇ از . ا٥ٳ ىڂ اىټ بو طبو از .

ى.اى ثش ى ثيه ډٮىب ٽ ىثاثسچن ٽ ډڈ سه بو ى ٭ كب١او٪ سٮياىډوب٥ت از،سىب وٺ سپمچ ىا

ډپبن ب ډى اشٶبى ٹا ډ ځى ٽ اډپبن اشٶبى ا سچن يػى وياى.

مـىه ثوبډ ب اى ثش ډبوب ډى سػ از ٽ سچن ثوبډ د ډوب٥ج وياش ثبي.

،ث٭پ بو ا ډبوىيسچن ٽ ها وب ها ما يځب وٶش ى اى ثب٭ض ډ ى ٽ اه بو اوشوبث ٹچمياىى

ىځ اسبٷ يه از يثوبډ ب هى ا ث ځو ا سلمڄ ډ ٽىي .

اه اوشوبث ثىن ثب٭ض ډ ى ٽ اى، ىاسجب٣ ثبډوب٥ت ب هىآاى ثش ىاش ثبي.ىڂبډ ٽ ډوب٥ت ټ ثوبډ

وشوبة ډ ٽىي،ثش ثب ان ما ډ ىيكش اځ ډلشا اه ثوبډ ا١بٽىىي وبب ا٥ال٫ بو اى اثا ىين ا

يځډ ي وجبي،ثب ٽب سػ وجز ث آن يسمٽ ثش ث ي ٽبب ىڂ ٽ ى ىز ىاى،ډ سان مـىبن

ار ډىٶ،آن ٥ ٽ ىډىسچن ځٶش ي،ثىډوب٥ت ثوبډ ثبٹ ثمبوي،ثيين اىپ اه ث ٭الٹڂ ډػت سإط

ډوب٥ت ټ جپ "ا ٥ٳ ىڂاوشوبة جپ اى ،هىا ا٦ سإط ډ دىٽ ثب٭ض ډ ىډوب٥ت اى ډٮمال

ه ا٤ هب ثبي يو اىپ مبوىي سچن ث ٥ ىائڈ جپ ب ا ى ػشؼ ثوبډ ب ثش ٭ ٽىي .اػمچ ا

ىا بٵشه جپ ب اى از.دؾ اى ؿهبوي ډ ى يد ا ىين ياب ىڈ ي ثڈ ث ټ اشڂب

ىڂىش ديا ډ ى.ىاىؼبؿىي څل٪ ا ثبي ث ثوبډ ځ ىڈ سب ډٮچڇ ىٽ ىثب ؿز ي آبډى سػ ډب

اى ؿهبوي ډ ى ياه ٽب آوٺيسپا ډ ځىى سب ث ثوبډ ډى ٭الٹ ثڈ. ى ز ب ه.ىر ىيڇ ثب ڈ دؾ

اىاه ٽب يٹز بى ډ ځى ي بي ى دببن ٵز ډبثا اشٶبى ا اى سمبڇ ي ثبي.ث مه ىڅڄ ډوب٥ت اى

سٮ٠ اشڂب ا سلمڄ وم ٽىي.ثىبثاه ىډٺب اى ډع اى ا ي اشڂب هب سى٪ڈ ٽى ي ىى "ډٮمال

اوشوبث ثىن ،ٹبثچز "اشٶبى ا ٽچم ث ٭ىان ډ ي ٽي اچ ي طبوب"يسچن ډ سان ځٶز ٽ اى ث ىي ىڅڄ : ايال

(=>-;>: 1<88ثش ثا ثوبډ ب ډج ډشٺڈ ىاى. )ثب ،

ىىمب ي ٵچڈ ب ى

اډي ثاه ډ٫١ ساٵٸ ي از ٽ ثب آٱب اڃ سبي ډشلٻ،ٵچڈ ب ساوش اوي آځب يىيځب ث ا ث ديي ب

اػشمب٭ ځش،يب سٲ ىىي ،ؿاٽ ا ٽبٽىب اچ ٵچڈ يىمب آن از ٽ ث ډب ث ىيځب جب ىب هبڅ

ډ ىي.ٵچڈ ب ډ ساوىي٥ف ب ي اڅڂب ثا لجز ،كٽز،اسجب٥بر اػشمب٭ يكش ٵپ سيىٹٸ س اويځ اائ

ٽىن هچٸ ٽىىي.آوب و سىب ډ ساوىي ٭ٸ يين ،هىيين،ځ ٽىن اوبن ىىي،ثچپ ډ ساوىي وبن ىىي ؿڂو

ػاى ڂبو ي٭جياڅچبن ، .)ى ،ث وٺڄ ا:همڂه ڈ،سىٶثڈ ،اوشٺبڇ ثڂڈ يكش ؿڂو ث ٹشڄ ثبوڈ

78<488==)

ٵچڈ ىمب ډلڃ سإطډشٺبثڄ ىٮز ي اوش٪بار ٵىڂ از.ٵچڈ ثبيسمببځان اػة ٽىييسمببځان ڈ ث ډر

ب ډم ا ډ٦ف يهلبڅ يببي سٮچڈ يسثز وب ىاوي .ٵچڈ ب ىمب ثب ډ٢بډه ډج ډ ساوىي ډ٦بڅت ث

ډپالر اآوؼب وب ډ وي ٽ ډبئڄ كب "ٽىىي،اډب ټ ث كډش ث ا٭شٺبىار ىى و يػى ىاى.٥جٮشب

ثاوڂيو٪ دىااو ؿن هبڅٸ يوٺ ډوچٷ ىٹبڅت ٵچڈ ب ځڇ ٽىىي ث ثبا ٭١ وي .لى ب سپى ٽبڅػچ

ډيډشه ب بهش ي دىاهش ي يا ب ىڂ سڅي ډمپه از سه آډ ث و٪ ثىي ب سػ ب ي،ثبڂان

الڇ ا ا اوٮپب ػي ډ٦بڅت ثځوي.ډىشٺيان ػبډٮ ډٳ ٽىىي يډشوبن ىمب ٵچڈ ب ا ٽ ٭ىبيه ډج ى اشىي

ثىاز ب ىمب ا ډٮىب وب آطبثبٹ ډ ډبوي .ډى ابث ٹا ىاىوي،اډب ى ډبئچ ډث٣ ث

ډشوبن اوش٪ب ىاوي ٽ ډلشا اسجب٥بر ػمٮ ثب اشبوياىب اغ س٦بثٸ ىاش ثبىي،اډبٵچڈ ب ډمپه از ث "ډٮمال

ػب ىاىن هى ى ثباب ؿبڅ ثبآىاة ي ڇ ډػى ثذىاوي يؿبڅ آوب ب ثا اؼبى ؼبوبر سب از ب ثا

ىډىي.س ډت ډ ساويىبو ػمٮ ىاپبڃ سىڃ بٵش ث څلب٧ ٭ٺچ ډى اشٺجبڃ ٹا ځى.سلچڄ يپىب

ىٮز ٵچڈ وجز ث ډز اڅ يسٮت ىى ډىڇ وبن ډ ىيٽ ؿڂو سار ي ډٶي١بر ىثب ٹير ي ػبڂب وب

ٹن بڅيى دييا ي. اوبن ى ايڅه

بهشبب ډز اڅ اٱچت ثپ ا ىي ډٹٮز ٽچ ٽ ى ٵچڈ ب ىمب ث اوم ٹن ث ٥ ثب يػى

ىاشىي،سإٽي ىاز: ډياهچ ٹ٦ٮ ما ثبسكي ٽالټ يسإطوبډل يك اڅ ٽ و٪ دىاان څجاڃ ثش ث آن

سكي ىش ډ ساوي ديىځب ا ٭چز ډشٺڈ يٹب٬ ي يياىب ثياوي.دىاهشىي .يپى

سكي ٽالټ ى ايڅه بڅب ٵچڈ ىمب ث ٥ ثب يػى ىاز ي كش ىڂبډ ٽ ډٶبڈ ىى ىڂ ٱبڅت ثىوي

ډل وي. "ٽبډال

ث ابث ب اث٦ هيايوي ثب اوبن سإط "اډجز ب ي وغ ب ػمٮ ډبوىي ػىڀ ػبو، ػىڀ ى ي يمب ٩ب

ځاز .ٵچڈ بان ث ؿبڅ ثب سٮبث ٵىڂ ٭بڇ ا ىه څجاڃ دىاهشىي ٽ ديىځب اسىب سٱت ٽىىي ډ ىاوز يډىڇ

ډ ٽى و ډ ساوز ډئڃ ٭اٹت يياىب ثىوي.ؿىه ساس ا هيايوي ج ٽ ډىڇ ا ػة آډبوب ډج "٭ميسب

ا اه ىيځب ثب هاز ى ٽ ثب م اه اكاڃ ديىځب ډلييى ث هى ثب ڈ ثبي ثا ا٭شمبى ػچت وي ي و آوٺي

ډاط ي ٽبا ډى ډالډز ٹاځى .

ي وڀ اځشبوبڅش يثىبثاه ثب ا سه دٵشب وم ىيڇ ٹن ى ىي ډٺڅ ځىؼبوي ډ وي: ٵچڈ ب ٽ څله

سٽجبر ثب بى سؼب ىاشىي ٽ اٱچت ٭ ػيي ب ىيځب څر ځابو ا ٥چت ډ ٽىوي .د ا آوپ ٵچڈ ب ا

ب بٵشىي. سٮياى ا ٵچڈ ب ٥ف ػيي ا 1;<8ډلييىز ب هى بو م ىٮز ٵچڈ ى ػ ام ى

ب ي آاى ثىوي .ډى اه س ٽ "ت ا ى هى ىاشىي ٽ ىآن ٵٺيان ا٥مىبن يسىي ث ؿڈ ډ هى ياٵاى ٽبډالډ

هبډ ي ډپر از ى ىمب دب ي ياوش٪ب ډ ٵز ٽ اوبو ا ډ٦٢ة اوشوبة ٵى ي "هيا ډى از ب ٽبډال

ډٮشٺي ثبي ي ثيين و٪بڇ اهالٹ ٽچ ؿ ٽىىي ، ىاش ثبىي . ٵچڈ ب ىمب ث سيغ ډٺشياو ا ىثب اىپ ث ؿ

ثش ث ؿڈ ډ 1<<8وب١بش، وؼ ي سموډت وبىى ي ا ډىشٺڄ ٽىوي. و٫ ػيي ىڂ اىٮز ٵچڈ ى ى

ا ث سؼبة ډى دڅر ډسج٤ ډ بهشىي.ىٽشه هى. ٮى ٵچڈ ب دٷ ي ثٷ ي دؽ ي ٦ل ٽ اٱچت اڅز

ثبا اڅر ب ه سٲ پڄ ىاىوي ٽ ىىمبب ؿىي بڅ ث ي دى ډ "ډج ث ار ٽبډال

ٵشىي.ػبڂب ډٮىز ث ١بز ډىل ث ٵى ډىبت ثا ٵىڀ ډٳ ٽىىي سىڃ ډ بٵز .)ى يثبىاو ث وٺڄ ا

( :79- ==798488:ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن

بو ٵچڈ ډى ٵاياو ثا ؿڈ اويا ث ډز اڅ ٵاڈ ډ بى.هيا بڅيى ڈ ډ ساوي ډياهچ ٽىي ڈ ډ

شاوي ٹير ب ساوي اڅبڇ ثجوي يڈ ډ ساوي ىيز ىاشى ب ث ٥ٳ ثبي .ىٮز ٵچڈ آاى ٽبډچ ثيز ډ آيى سب ث

هيا ى ػبن ؿ ډ "پڄ ىي، آوب ا ډى ئاڃ ٹا ىي ب كش آوب ا ث سمو ثڂى. اه ډئچ ٽ ياٹٮب"اڅ ا ډؼيىا

ٽىي ب ؿ وم ٽىي،ډئچ ا آاى ثا سوڄ ٵچڈ بان از ثب يػى اه و٪ ٭مڇ ي ا٭شٺبىار ٵى ى ٭اډچ شىي

ڃ وب سإط ځاوي.ٽ ى ډل

ىمب ډ ساوي ث ػز يػ ي ث ىثب اڅز اىاډ ىي ا ډت ب ثىاز ا ډت ث ثىىي ٭١ ډ ى .

ثىىيځبن ډشبٹىي سبا٭شٺبى ب ث ا٭شٺبى ډير بى ث سٮچٸ ىآي سب ډبىاډ ٽ ى ډبن ډىبت ي هبىي ٽ "٩با

ثب آوب يثي ډ وي ،ډىڇ سچڈ ىه وي .ٵچڈ ب ٹن "ب ډبئڄ ثب اب از ٽ اوبن ب ى ويځ ډسجبډسج٤ ث

ثشڈ وبن ډ ىىي ٽ اوبن ب ؿڂو ډ ساوىي هى ا د ثپىي ،اكب آاډ ثپىىي ب آوٺي ځغ ي ځىان وي ٽ

ي اه ډبو از ٽ ث ويب ٱ ډى ٵپ ډ ٽىىي.ډمپه از ډاډىبن ،اه ډئچ ث ډجيؤ ي ډىج٬ اچ هى ي آيوي

اى ٵچڈ ب ىمب وذوي ب آوپ وبىب ډج م ډىبث٬ ا سإي وپىىي اډب سبن ي ٵىڀ بڅيى وبن ډ ىي

ڇ ث ٥ ٥جٮ ث آوـ ډٮشٺيان ث هيايوي ب ډچليان اوؼبڇ ٽ سٽت اڃ ا٭شٺبى ي ٵىڀ ٭مڇ اػشىبة وبد از .ډى

م ډ٫١ ب ډى ٭الٹ ډشبن هى ا ى ثوبډ ٽب هى ٹا ډ "ډ ىىي ٭الٹمىي شىي يىب٬ ځډ ڈ سٺجب

ى وبن ثبي. )مبن ډىج٬ ىىي ي ث ث ؿىه ډ١٭بس ډ دىاوي .ىاډى وشؼ ډمپه از ا ا٭شٺبىار ٭مٸ سب ؼ

:7:8-7:7)

اىشوز ي دو ث وبډ ب ىى

ډالى ،ػبو ػيي ث ىز ث ديي آډي ٽ ومىثب آن اىشوز ثى يثٮيب آن ا ډل٤ ىؼشبڃ ب 1<<8ا اياڄ ى

ث ٭ز سؼبر ي بز ثآن ؿ ي يډل٤ ٵ٢ب بج وبډيوي .اه ػبن ػيي اثشيا ټ ٵ٢ب ثه ىاوڂب ثى، يڅ

اډه ي آاڇ اىشوز ث ډياو ٵام ثا ٹبثز ډبن ٽىيځبن ٭ ب ډوشچٴ اػمچ اسجب٣ ځان ىى سجيڄ ځىي

از .)آىب .ډ٦بڅٮبر س٦جٺ ىثب ٵٮبڅز ب اىبن ٹت ى اىشوز ،پ ا يپىب ػيي ىدي ب ثه االىبن

(;=488>8ػاى ڂبو ي٭جياڅچبن : ،ث وٺڄ ا:

ابو ا ث ٭ىان و٭ اسجب٣ اػشمب٫ ځا ٹبثڄ ډ٦بڅٮ از. اه و٫ اسجب٣ ا ډ سان ث ٭ىان ټ ش –اسجب٥بر ىى

ىڀ ي اسجب٥بر ى ډى ٵاىي ٭چم ؿىه سٮٴ ٽى: ډ٦بڅٮ ثه ش ا ثا ىٻ ياث٤ دـي ډبن وبىب ىه،ٵ

سجبىڃ دبڇ ډبن ٵشبىځبن يځويځبن دبڇ ب ىى ا ٥ٸ ابو ث ځو ا ٽ ى ډبن آوبن ميڅ ي ډبثز ډٮىب سؼچ

ى.

بو،ډبو ثىبث ؿىه سٮٶ، اػشمب٫ ىى بجاو ډشان ځي ب اډٮشٺيان ىاوز ٽ اځؿ ډمپه از ث څلب٧ ډپ

يډٹٮش ا پيڂ ىي ثبىي يڅ ث ٭چز دويب يك ډشٽ ٽ ىاوي ا ٥ٸ اسجب٥بر ابو ا ثب پيڂى سٮبډڄ

شىي. ىاه وڂب اسجب٥بر ابو ا و سىب ٹت اسجب٥بر يىي وز،ثچپ ث ٭ىان ډٺيډ يب ډپمڄ آن سچٺ ډ ى.

هالٳ چچ ډاست ٽچب ى ډلز، ث ځو ا ىش ىاا ډبز جپ ا ي دويب سب ي دى ػبډٮ االډ ث

از ياىشوز و ثىبث يځب اسجب٥ هى، دب اػشمب٭ اه ىه جپ ا ا سٺز ډ ٽىي .

بج ٽىيځبن اچ –ز ډابر ډج بو ا ي ى وب–اٵاى ٵٮبڃ ډج يډابر ډت ىش ،ډابر ډج

ابو ا ا –اػشمب٫ بج ىى شىي .اه ٽىيځبن ى ٥ڃ بڅب ى ٶشبى سب ٽىن ډع ب اچ اسجب٥بر ىى

ډيز ٽى اوي.اه ډع ب ثىبثسٺڈ آوين بډڄ ډشه ډل،وبىډل ،ډىبټ ډل،ډاػ ډل ي اػشمب٫

ل ثى از. اه ځو سٺڈ ثىي وبن ډ ىي ىياٹ٬ ډچمبوبن و هى ا ما ثب ډع ب سپبډچ ٵىبي بج ډ

سؼ ٽى اوي.

اوا٫ ډاػ ډچمبوبن ثب ډع ب ډل٤ بجبډڄ ځو ب ا٥ال٫ ځا،ډىبټ ځا،ى٭ر ځا،ډاػ ځا ياػشمب٫

مبوبن اثشياثبسپ ثډاص ډپشت ٱى هى يثب٭ز ٵايان اان ٽشبة سٶ،يا،ٵٺ يسبو اثب سجيڄ ځا از ډچ

ث ٵډز ب ډوشچٴ ىؼشبڃ ياو ډل٤ ابو ا ٽىويآوبن ث اه ثبي ثىوي ٽ ا٥ال٫ بو ي ى ىش ٹا ىاىن ډىبث٬ ث

، ديىيځبن ا ث ىٻ ىه اڄ وىټ ډ ٽىي .سال ثا ى٭ر ٱډچمبوبن ث ما اٵيىن اډپبن ػز ي ػ ډشى

االڇ يدبياا ا امبن و ډچمبوبن ثو ىڂ ا سال ب ډچمبوبن ث ه اٹچز ب ډٺڈ ى ٽب ٱث ا

ٽبٽىبز ب االډ ي.كؼڈ ٹبثڄ سپڄ ډ ىي.ىځب ٭ٺيس ىىين اډز االډ ډى ب ديا ډه

اډىش ى ٦ف –سػ ا اه بز ب ث وٺيب اڄ ىز يٮبن وجز ث پيڂاهشب بٵش از .سلالر ب

االډ ى ډٺبثچ ثب ٹيسب اٽڈ –ډچ، ډى٦ٺ ا ي ػبو ث ه اډپبن ث ځ ا ډل٤ بج ثا سلٽبر ب

اػشمب٭ ډىڇ ډ دىاهشىي .ا٦الكبس ډبوىي -ث سٮ بز ب ډيى بوي ٽ ا ډ١ٮ ىى ث ثغ ب

))ػبىبج(( ث ؿىه ٵٮبڅشب ا٥الٷ ي.ى ډٺبثڄ اه يپى ځٶز ي ځځا ى ډل٤ بجىى ػىج ب اشاٻ ي

ٹا ډ ىي.سإٽي اه بز ب ثشثػىج ب اهالٹ ي ىٱيٱ ب ډشٻ مجشڂ االڇ ي اىبن ىڂا ډى سػ

اوبو از . ى وبز سٮ ىش مڂبو ث اىشوز ي ىٻ ياٹٮز سى٫ ٽبثان، اوي مب سال ب ثا

ډل ىاؼبى ي ځش بز ب االډ اٵا مجشڂ ب االډ ى اػشمب٭بر ياٹٮ ا ثب اشٶبى ا يپى اػشمب٫

ٹبثڄ سلٺٸ از ى اه يپىب بز ب االډ ډشىبت ثب ډوب٥جبو ٥اك ډ وي ٽ ث ٥ ثبڅٺ ب ثبڅٶٮڄ ٭٢ ټ

ا اػشمب٫ ياٹٮ شىي .ث ػب ټ بز ٵاځ جپ ا ا بز ب ٽؿټ س ٥اك ډ ى ٽ ٭چ ٱڈ ٩بډشپظ

ثب٥ى يكير ثو ثهىا از .ث اه سست ا٭٢ب ځي ب ياٹٮ ىى ث ټ ٽبوبڃ اسجب٥ ي ا٥ال٭بس ػيي ي ٽبآډي

ىز ډ بثىي ي ٽبثان اىشوز ى ١مه ث ځ ا بز ب ډٶي ي ػاة ث اػشمب٭بر ىى ياٹٮ ياز ډ وي

(78: ;=88بو ي٭جياڅچبن ػاى ڂ )آىب ،ث وٺڄ ا:)

دي ثشسس هغبلؼبت پژطب سسب:فػل سم:

ډي ث اىثبر ىه ي بو )ٽشبثب،ډؼالر،دببن وبډ ب(

اىبن اڅ ىػاډ٬ ډوشچٴ ث ډشٶبيس ىاش اوي.ػبن ٽچب ٽبسڅټ ي ديسشبن ى ډلز ثب ػبن ىه

ډشٶبير از .ثىبثاه ډٶڇ ىه ى ىوب ٱة ي ىوب االڇ ىي ؿ ډوشچٴ از يڅ ډ ساوي "ى ػاډ٬ االډ ٽبډال

٫ ىڂ ٽ ثبي بى آي ي اه از ٽ ش اسجب٥بر ى ىوب ٱة ى ټ ډل٤ ػاوت ډشٽ و ىاش ثبي .ډ١

ىيڅز ٽ ډش٢مه ډؼم٭ ا –پال )ٱ ىى ي ى ثه ډاى ١ي ىى ( ي سلز و٪بڇ ب ي اٹشبى ډٮيٳ ث ډچز

اٱچت ث ر ډؼا ي ٭مى ثى ي ى ػز ا سٶپار ډب ىا يبڅش ثى،دي ديا ٽى ي به ب آن ٽ

كٶ٨ و٪بڇ ډػى ي بهز ب آن ٭مڄ ډ ٽى .

ي ػبډٮ ىب اسجب٥بر ثب و٪بر ډبٽ يثػبډٮ ىب آڅمبو ىثب اهالٷ ديسشبن ي سإط آن ثسٮ و٪بڇ ډب

سٮ ي...ا ثػى آيى.ثب ا يپىب اسجب٥بر ى سٺز ىا ي ډيوش ىآډوز يو٪بر ډشيايڃ اډي اسجب٥بر ي

ډچ ځا ،ىاځا،ډٳ ځا ي ىوبځا ٭مڄ ٽى.آن ؿ ډ ساوياه ه٣٦ ٭مډ يپىب ا ثىي ٽى ي

ٱة وم دىبن از .ىه ث يكير ثوي ،ډٶڇ ي ٭بډڄ ػبن ثى از .٭بډڄ ػبن ثى ى يپىب ډشيايڃ اسجب٥بر

ډٮىب ا ويځ ي ث ډٮىب يكير هبڅٸ،ډوچٷ ي ٥جٮز ى ٭بډڄ ػبن ثى هى اوبن ډ ىي .

وجز ىه ي اسجب٥بر ثب اه د اب آٱب ډ ځىىٽ اڄ ي ديا اوبن ا ٽؼبز ياث٦ اي ثبهبڅٸ هى ،ثب ػبډٮ،ثب

ز ،ډل٤ ي ػبن ؿز ؟ى اه ؿبؿة ىى ياالډ ،اسجب٥بر اثٮبى ډوشچٴ يڅ ث ڈ دش اوبن ب ىڂ ي ثب ٥جٮ

ا ىاى.ا٥ال٭بر ى ػبډٮ ثب ا اث٦ ىاى ي وم ساوي ث ٥ٳ ي هىظ ثبي.ا ىيځب االڇ ،اسجب٥بر ثب كپمز ،٭چڈ

ي ث ڈ دش ثبىي.،ىاو ا٥ال٭بر ي ىاى ب ي ٽب ىاى ي م اه ب ثب

ا ډى٪ االډ،پ اسجب٥بر ىي ي ىاىٽ ٭جبر از ا ٭چڈ يى؛اسجب٥بر ا ىيځب ىه ،ى ،ٮ ډٮمب ،٭ٵبن ي

ډشٶبير از .ډ٦بڅٮ اسجب٥بر اډى٪ ٹآن ،ډڅ ، اثه ىب ،ا ،ٵباث "ٵچٶ ثب ىيځب اډي ٭چڈ اسجب٥بر ى ٱة ٽبډال

ي... مڂ و٪ ب اډي ډشيايڃ اسجب٥بر ى ٱة اث كب ډ اوي .ى ياٹ٬ ،سمين اىاډ سٮ يسپبډڄ اثا آالر ي

6ػاوت ٵپ اوبن از ى كبڅ ٽ ٵىڀ ي اسجب٥بر ثب د ب ډٮى ي ٱډبى ث ي ٽب ىاى .

ب يىيځبب ډوشچٴ ىاسجب٣ ثب ډ٫١ ىه يبو ى اىؼب ث ث اػمبڅ داډن ثب اه ډٺيډ يثب سػ ث يػى دباىاڈ

اڅجش ٽشت ثب ى اه اشب اوشب بٵش از يڅ آوـ ٽ ى اىؼب آطب يډپشثبر ثيز آډي ى اه ډى دىاهش اڈ؛

اه ك ثى از :ث ىڅڄ امز ثش ي ٵو ى ډپ ث آوب ى ،ځي ي

6نه (( نوشته استوارت هوور موالنا 7مقدمه ای بر))دین در عصر رسا

ىه ى ٭ بو )اشيار ي(

وش اشيار اڇ . ي اشبى ډ٦بڅٮبر بو ى ځي يوبڅڈ ي اسجب٥بر ػمٮ ىاوڂب "ىه ى ٭ بو "ٽشبة

دڂبڇ ى ٭ ىه ي بو از ي ى اه ٽشبة ثبوڂب ث سٮبډڄ ي ىه يبو ى ٽچاىي از ي ا وىيځبن

ډل٤ ٵىڂ ډب،ابث ػيي ا ډٹٮز ىىيا ډين اائ ډ ىي .اشيار ي ى اه ٽشبة ثب وشؼ سلٺٺ )ي

سالٹ ىه ي بو ى سؼث ٵىڂ ډوب٥جبن بو ا وبن ٽٶ ييپى سٶ( ػاة ىثب ډٳ هبوڂ بو ،ډ

ډ ىي .اه ٽشبة ث ىڅڄ وڂب ػبډ٬ ث ٵشبب بو ا ى ك هبوڂ ي سٮي ث وڂب ٽچ ث اه ډ١٭بر ،ډ٦بڅٮ ا ث

ٽ ٵه آي ب ځوبځن،ويځ و٪ از . اه ٽشبة سال ىځثب از ثا ث ؿش وجز ىه يبو ى ٭

ث ا ى هى سىي اوي

وىي ٽشبة ډٮشٺي از : اه ٽشبة ث ډجبكض و٪ ډ دىاى يډ ٽي ا ډبن آن ب ا ثبثي.ى اه ٵآىي ٭ياڅز

مه سست ،ؿبڅ ٽبډڄ وجز ث ٭مٸ ،يٮز ي دـيځ آن ب ٭بز وي از .اه ٽب هى ٽشبث ػياځبو ډ ٥چجي.ث

ب ي ؿه ب ي ىبهش ا ٽ ى ٥ڃ ډ ىي ي و ث ٥ ٽبډڄ ٹبثڄ ث وجى از . ى اه ػب ث

ب و٪ يي ىبهش، سػ ٽمش ي از ،سب اويا ا ث ىڅڄ اه ٽ يٳ اه ٽشبة وڂب وىټ ث سؼبة ي

.آن ؿ ى ډى اه دي ثشه امز ا ىاى سمٽ آن ثي ب ي دبډيب ډٳ بو از ٭مچپىب ډوب٥جبن از

يسال ډ ٽىي ثا سلچڄ و٪ اػشمب٭ ث آن ډ١٭بر ثذىاى.اه سمٽ،ڈ يپى دي ي ڈ ىاډى د ب ي

(6: 6811.)ي ، ډ١٭بس ٽ ډ سان ث آن ب دىاهز ا ډو ٽى از

ىٽش ي كمي ډالوب ١مه سٺي ا اط ي ث ٭ىان ټ هيډز ډڈ ىاٵا ىاو ي آځب ډب ىثب وٺ بو ب ي

ىه ى ػبډٮ آډپب ى ډى اه ٽشبة ؿىه ډ وي :

جډل اچ بو ب ثى ي وجز ىه ثب بو ب اه ٽشبة ىثب بو ب ي ىه از يو ىه يبو ب . ىياٹ٬ ىاه سٮ

ث ي از .ى ټ ٽالڇ ډ سان ځٶز اط كب١ ث ث وٺ بو ب ى ىه ا ىيځب ٱة يث ي ٵىڀ ،سبن

ى آن ىي وم –٬ االډ ث ي ػاډ-يىز آډپب ډ دىاى ي يپى س٦جٺ ب ؿىي ٵىڂ كبع ا ك اډپب ي ايدب

ث ي –ى .وڂب ٽسب ث ٵز ډىبث٬ ي ٽشبة ىب اط كب١ وبن ډ ىي ٽ اه ٵز ٵبٹي آطب ىڂ اويمىيان

ىثب ىه ي بو از. –اويمىيان ػبن االڇ

(وبر الويثب -ثباوي ىثب بو ،ىه ي ٵىڀ )اشيار ي

ى ثچيثى از .وبر الويثب ډشو ش 6001ي ىث ايڅه ٽىٶاو ثه اڅمچچ بو ،ىه ي ٵىڀ ى بڃ

(ث sageاسجب٥بر ي بو ى ىاوڂب اچز يث ك ډ٦بڅٮبر ىه ي ٵىڀ ٭الٹمىي از . اه ٽشبة س٤ اوشبار غ)

سإ يي اٽىن 6018ؿبح ي از .غ ى بڃ

ث ٭ىان پ ا وبه ٽشبة ي وبر سو ى ډى اسجب٥بر ډ٦ف از .

ٽشبة ثباوي ىثب بو ،ىه ي ٵىڀ پ ا آطب ډڈ ي سإط ځا ډپشت ىاوڂب ادبال ئي ى ك ىه دي

ثٹا ٽىن دوي ډىؼڈ–شبة اػمچ اه ٽ–ډٮب از .يٳ ديب ډپشت ادبال

ډبن و٪ ب ىه ، بو ي ٵىڀ ثا ىبهز ديي و٩ )) بو ا ين ىه (( از .وىيځبن ٽشبة ث اه

٭ٺي اوي ٽ بو ب ثبي ىه ي ٵىڀ ا جپ ا ث ڈ دش ىين ػبډٮ ٹچمياىٽىىي يبى آي ډ وي ى سلٺٺبر

ٵىڂ ؾ ځب اث٦ ىه ي ٵىڀ ي اث٦ ىه ي بو ث ٥ ػي ث وي از ؛كش ك ػبډٮ ىب ٽ ث

ډ٦بڅٮ ىه اٹجبڃ ثش وبن ىاى ،ا وٺ بو ب ٱٶچز ٽى يب ثا ؿىه اث٦ ا امز بى ٹبئڄ وي از .ػبډٮ

ث ډ٫١ ىه دىاهش اوي ي ا سػ ث وٺ ډىل ث ٵى بو ب ى ډيوش ي ىببن ىه اډى٪ وب ػبډٮ

دبډيوش ؿڈ دي اوي ي ث اه سست ى ثبة سلڃ ٵىڀ ي ىه ا ٥ٸ بو ب و٪ ٭مډ اائ وياى اوي .

))بو ،ىه ي ٵىڀ (( ىىاوڂب ادبال ى مب6008ډٺبڅ از ؛ثه ډٺبالر ووشه ثبى بڃ 60ٽشبة بډڄ

اائ يډٺبالر ىڂو ى مبب ثٮي ى –ثب ك٢ ډلٺٺبن ډوشچٶ ا ٽب ايدب، آډپب مبڅ ي آٵٺب -ئي،

ب ؿبؿة ٭١ ي از.اه اط سٮبډڄ ډبن ٵىڀ ي بو ا ين ىه اثا6001ي 6001ٽ ي اشاڅب ى بڅب

سلچچ كبي ٦ق ٽالن )ػبډٮ ث ٭ىان ټ ٽڄ (ډبو )سلچڄ وبىب اػشمب٭ ي ٭مچپى آوب( ي هى)سلچڄ ىٻ اٵاى

ي اوشٺبڃ ډٮبو( ډى ث ٹا ډ ىي .

ىك ب ٵچٶ ،وبو ا يځب اه ٽشبة ثي٬ ثىن ډٶبڈ ،سى٫ يپىب يىيځبب ي ث ي ٥ف ډجبكض و٪،

ىبهش،ثبن ىبهش ي ډٮىبىببو ثا اائ ىيځب و٪ از ٽ ډٺڅ ىه ،بو ي ٵىڀ ا د ډ ىي.اه

ثش ىاىي شي بو ب ي اىبن وم ثىي يى ٭مڄ و٪ ب ٽالټ ػبډٮ ىب ىثب "اط ثه ش ا،ٵىڀ ا ٵب

ىه ي ػبډٮ ا ثب و٪ ب ډٮب سچٶٸ ډ ٽىي يث مه جت ډ ساويسب كي بى البة اسجب٥بر ا ا ثع ٭بع ٵىڀ ،

(88-86: 6811دبه ثپي سب ث ٵىڀ ي ىه ڈ ثبويىي .)آىب ،

)ىاوڄ اشر ( ىاو وبډ ىه، اسجب٥بر ي بوثځي

. ثى ځىي ډىش ډالى ;711 بڃ ى ثٽب اوشباس ځي ي اسچغ اوشبار س٤ ٽ بو ي اسجب٥بر ىه، وبډ ىاو

ياشب ثب ٽ از ػبډٮ ي ىه ٽچ ٭ىان ثب اسچغ اوشبار ب وبډ ىاو ډؼم٭ ا ډؼچي شمه اوي، ډىج٬ اه

ډىش ي س ػيي، اوي ي ډڈ وبډ ىاو ؿىيه ياشب ي ٽشبة ب ى وىي ي ٵىڂ ىب اوبن اشبى څىه، ىي

وي. ډ

اه ډؼم٭ ډ ٽي سب اثٮبى ثب ي٬ سٮبډالر ثه ىه ي ػبډٮ ى ػبن دز ډين، ػبو ي ي بي اوٺالة ٵاىي

٭١ ٽىي. ى ثه ٵىڂ ثپبيى ي ث هاوىيځبنوب ا سپىڅ ب ػيي ا٥ال٭بس ي اسجب٥ ا ثب يپ

ډيهڄ از ي ى آه و 661ٶل ډشه اچ، بډڄ سٮياى 189وو اوڂچ ىاو وبډ ىه، اسجب٥بر ي بو، ثب كييى

ډ ځوي: ډٶبڈ ځبو اه ىاو وبډ ڄ دىغ ډل اچ ٹا 661ومب ٽبډڄ ا٦الكبر ي وبڇ ب اائ ي از. ډيهڄ ب

691ٽچي، ىز ب ىى، ډاكڄ سبو، اوا٫ اسجب٥بر ي بو ب، ي ػىج ب ىى ػبڂه. اه ډيهڄ ب س٤

66وىي ي ډلٺٸ بٱڄ ى ىاوڂب ب ي و ډيا ىى ډل وڂبش ي اوي: ؿب وىي ټ ىاا ډيهڄ،

وىي ىڂ ټ ىاا ټ ډيهڄ اوي. وىيځبن مپب ا ډى٪ ش ب ٭چم 11ي ډيهڄ ي وىي ټ ىاا ى

ډوشچٴ )و٪ ډ٦بڅٮبر ىى، اسجب٥بر، اوبن ىب، ػبډٮ ىب، ډ٦بڅٮبر ٵىڂ ډٮب، اڅبر ي...( ث ياٽبي ډٶبڈ ي

ا٦الكبر ه دىاهش اوي.

ا ىاوڂب اسؼ ىبٵز ٽى ي 6008 وبډ ىه، اسجب٥بر ي بو، ډيٻ ىٽشا هى ا ى بڃ ىاوڄ اشر، ياشب ىاو

ى كبڃ كب١ اشبى ىاوپي يوبډ وڂب ي اسجب٥بر ىټ ځىدبن ى ىاوڂب ٽبيڅىب ػىث از. ي، مـىه، پ ا

ډالى س٤ اوشبار ډ اسچغ ډىش ډ ى. 6996ٽ ا بڃ ثىبن ځاان ي ىث ٵٮچ و بو ي ىه از

اشر ؿىيه ٽشبة ي ډٺبڅ ى ٽبوبډ هى ىاى ٽ سٺجب م آوب ث ډ٫١ اسجب٥بر ىى ب ث ٥ ٭بڇ س، سٮبډڄ ثه ىه ي

( ي و ىه ي 6001جب آوب )اوشبار غ، اسجب٥بر ي بو ب ډ دىاى: ٽشبة ىه ي بو ب ػمٮ ډوب٥جبن ي اٹش

( ٽ ىي ٽشبة ا ثب مپب هبوڈ 6999ٵىڀ ډىڇ دىي: ډ٦بڅٮ ا ث سٮبډڄ ػبن ثى ب )اوشبار ىاوڂب ىيڅش آا،

ػىز ثىوجبيڇ ياشب ٽى از.

ىاو وبډ ډ ٽي سب پبٳ ډػى ثه ٭چڇ ٭الٹ ډىي ث ث ا٭بن وب ي و ياشب اه ٽشبة ـ ٽ ى ډٺيډ آډي ـ اه

ډ٦بڅٮ كبر اػشمب٭ ىه ى ػبن ډٮب ا د ٽى ي ډٶبڈ ي ا٦الكبر اغ ى اه ش ب ا ثا سٺز ټ وڂب

ي سق ٵآىيب ي ديي سلچچ اسجب٥ ا ىه ى ٭ ػبډٮ ث هيډز ثڂى. ثيه ډى٪، ډيهڄ ب اائ ي ث سلچڄ

ب اػشمب٭ ىى )و٪ ډىبټ، آه ب ي ٮبئ( ي و يپىب ىى )اڅبس ي اهالٹ( وجز ث بو ب ػمٮ ٹيڈ

ثى ي ػيي ي اوا٫ ي اوب ډلشا آوب )اڅجش ى ٽب ٱث( ډ دىاوي. ثب اه يٳ از ٽ ثب ا ډيهڄ ب ث ٽب

ي ب ي اػاء اسجب٥ )ډبوىي ٵه ثبن، اٹىب٫، آډ ي...( ي و اوا٫ اسجب٥بر )ٶب/ٽالډ، وشب، ى، بو ډل،

س ـ س، ي ىؼشبڅ / ډؼب( ډٮ٦ٳ ثى اوي.

يػ ػز ي كٺٺز بٵشه ثا ٭بڅ ډىجٮ وبډ ىاو ٵى،اه وڂب ا ٽ از آډي" اشر ىاوڄ"ا ٽشبة ىآډي ى

ډبوىي ىى ب ش ا ډوشچٴ ب اي سچٶٸ ث ډىي ٭الٹ ٽ هالٷ ديڂان ىز ى كبڃ ثباه.از

اه ب ډيهڄ مـىه.ٽى هاي ػچ شىي،ډٶيس ىى ډ٦بڅٮبر ي ىب ىب،يان ىب،ػبډٮ اسجب٥بر،ډىڇ

ىب،ډ٦بڅٮبر ىب،ػبډٮ ىى،اسجب٥بر،ډىڇ ډ٦بڅٮبر كمچ ا ځوبځن ب ش ديڂان ٽمټ ثب وبډ ىاو

اوي. ي وش ٭چڇ ىڂ ي وه،اڅبر ٵىڀ ي ثبشبن،ىه

استجبعبت )هدذ هحوذ ( دي

ثحث تسظ اتطبسات وش ث چبح سسذ است ، ث 6816و ضت دوتش هدذ هحوذ است دس سبل وتبة اي

د پخص طش:دذ پبسخ دست اي اص ب پشسص ث داسد تالش پشداخت ب سسب گستشش دي دسثبسء

ب سسب آهذى غح ث آى اص پس د وشد؟تجلغ اعالق د هب ب ثشبه تاى ه هاد ب ب ثشبه وذام چست؟ث

هضاى همبسء ثب است؟آب چگ وطسب دس د پخص طش است؟ضغ گزاضت سش پطت سا تحالت چ

ب هؤلف چ اص د پخص طش سدذ؟دس سا آب ثدى د تاى ه وطسب د پخص طش وفت

د پخص طش ثبضذ؟ساثغء تاذ ه چ ا سسب ب گزاس سبست دس د ب هؤلف ضد؟مص ه گش ثش

د ب گشش اػتمبدات تاذ ه د ب ثشبه است؟آب چگ خبهؼ سبس فشگ سبست سبخت ثب

دس وگب ب سسب اذن سبثم ث تخ داسد؟ثب د استجبعبت دس مط چ د وذ؟ش دستىبس سا افشاد

ثشا هبست هجؼ تاذ ه حبضش د،وتبة فشگ تشح دس سسب اي اص گش ثش سىشد اسالم دب

.آذ ضوبس ث حص اي پژطگشاى

وتبة ب ثخص.است آهذ ن گشد وب وشا پبب،ث ثخص ه ثخص س همذه ه دس استجبعبت دي

ثخص ب؛ سسب د هاد ب ثشبه:سم د؛ثخص طش پخص:دم استجبعبت؛ثخص دي:ال ثخص:اص اذ ػجبست

.د ب ثشبه هخبعجبى ث هشثط الؼبت ب اسغس:پبب

ډلمي ١بػاى ڂبو يكمي ٭جياڅچبن(-ىه يبو )ډؼم٭ ډٺبالر

ثب مپب ىاوپي ٭چڇ 6811ٽ ىآثبن ډب بڃ اه ٽشبة ډؼم٭ ډٺبالر ډث٣ ث مب ثه اڅمچچ ىه يبو از

اػشمب٭ سان ي ډٮبيوز يا ى بډبن ياي مب ى سان ثځا ي ٽ س٤ ډلمي ١ب ػاى ڂبو يكمي ٭جياڅچبن

ځى آي ي از .

ډٺبڅ از ٽ ثاب ډلب سييه ي اوي : 68اه ٽشبة بډڄ

يػبو ين ىه ،بو

بو ا ٽىن (mediazation)ىه

ىه ،بو ي ك ٭مډ

ثبډٺي ب (resacralization) ٵىڀ ډٮب

اٵڃ پالڈ ي بو

بو ي ز ىى

ىه ى ٵ٢ب ډؼب

س ىه ى بو ب

ىه ي بو ى ٦ق اان ي ػبن ثىوي .اٵاى ډبوىي ي ،ياز ي اائ ىىيځبن ډٺبڅ ب اثػش سه بكجى٪ان ډ٫١

ٽالٻ .

اى،ىه يويځ يډ )ډ ثب (

اه ٽشبة ٽ ث ٶب ىٵش ديب اى ډىش ي از ؛كبڄ دي ډشٻ هبوڈ ىٽشډ ثب ي آٹببن ٭چ كبع

ډلمي ي كه ثو ډ ثبي.

اه ٽشبة ا و٪ دىاهشه ث پ اډبئڄ ډڈ ډسج٤ ثب اى ا ډلشا ثبال ىاش ي ث ر ٽبثى و ډ ساوي

ډى اشٶبى ىز اوي ٽبان ك اى ٹا ځى . ىٽشبة ث وٺ ي سإط ثوبډ ب ډج اى ث ىډىبجز ب ي

ډ٢بن دىاهش ي يى ٵڃ ډوشچٴ آن ١مه اائ سٮبٴ ځوبځن ا ىه،ويځ يډ يث٤ آوب ثب ا ډبوىي ډب ډجبٻ

پيڂ ث جپ ب ډوشچٴ اى اب ي ٽبٽىب آوبن ډى ث يسلچڄ ٹا ځٵش از .ا يځب ػبڅت ډ٦ف

اوؼبڇ ي يو٪ار آوبن ث ٥ هال آډي از .ى وبز ٽشبة ثب ي ٽشبة ډبكج ب از ٽ ثب ثه ا ىويځبن اى

اائ اپبب ٭مچ ى ػز اسٺب ٦ق ٽٶ ثوبډ ب ىى اى يػة ثش ډوب٥ت دببن ډ بثي.

يكمي ١ب ٹبى يكه ٭مي( –ىه ي بو )ډؼم٭ ډٺبالر

ؿبػچي ػشبب ى بو از ،ٽ ث مز اوشبار ىاوڂب اىبن ي ډات ث ٵب اه ٽشبة ،ػچي ىيڇ اډؼم٭

سػم ي يىآن ؛ ډؼم٭ ا اډٺبالر وىيځبن ډوشچٴ، داډن ډ٫١ ىه ي بو ځىآي ي از ،ٽ هاوىي ا سب

٥الڃ ډباس، دبئال: ډٺبالر ا ٽشبة اه ى ي ث ډ بوي .كي بى ،ث يػ ډظجز ي ډىٶ ديي بو ىويځ ث آځب

يث، بډئڄ څذى، يڅ ىي، اڄ ٵ، ډبپڄ وبو، څٻ ان ٽن، ځسيى آىيو، سئىي ىيا، اٻ ىيي، آوز اي،

.از ي اشٶبى... ي داوڂ ثهز اىبي، ډبوٶى ڂڄ، ػم ٽشى، ٽچٶى اشر، ىاوڄ څش، ٽىشه

6996از ٽ ى بڃ – religion and media -٭مي ډٺبالر اه ډؼم٭ ثځٵش اٽشبث ثب مه وبڇ

س٤ اوشبار ىاوڂب اشىٶى ي ث مز ىي ياشب وبڇ آىب ، آوز ىيي يبډئڄ يث،ث ىوب ٽشبة ٭١ ي . ديي

اه ٽشبة ،٭چز ځى آن ثا ؿبح ا ؛اشبٷ ػبډٮ ٭چم اان ثا هاو سال ب ٭چم ډشى٫ يډشٶبير آيويځبن

ىڂان ىك بو ي ىه ،٭ىان ٽى اوي ي ډٮشٺيوي اه ٽشبة،ىاا د ډى سئپش يٵچٶ ډى س از .

بن ٭ بو ډبوىي ؛ وڄ دشمه ،ډببڃ ډټ څبن ، ياڅش ىدببن ٽشبة بىوبډ ا اچٻ ٭مچ يىى وبڇ آىب

اوڀ،ػمٽ ياٻ اڃ و يػى ىاى.

سٮبډڄ ىه ياسجب٥بر )كه ث(

ىٹبڅت ټ ٽبډشٻ 6816اه ٽشبة بډڄ ډؼم٭ ډٺبالس از ٽ س٤ ىٽشكه ث ځىآي ي ي ى بڃ

ٵىڂ ي اػشمب٭ يثبمپب ډٽسلٺٺبر ىاوڂب اډبڇ بىٷ )٫( ډىش ي از . ثچ ديپي ډ٦بڅٮبر

اه ٽشبة ث ول سٮبډڄ ىه ي اسجب٥بر ډ دىاى.اىپ آب ىاه سٮبډڄ ډ سان ىه ا ى ډٽسٮبډڄ ي ب هبر

ىاى ؟ب اىپ ث ٭پ ،ىه ى اه ك سٮبډڄ ى ډى٦ٺ ،وبب يسلٽبر ٵى ي اػشمب٭ اوبن ا داډن اه ډٽز ٹا

داډن ٹاډ ځى ي آوـ ډٽز ا پڄ ډ ىي هاش ب اوبو از ي ب اىپ سٮبډڄ ډثو٭ ا و٪بڇ ا سپڄ

ػى وياش ،ثچپ و٭ ايػى ډ ىي ٽ ى آن سٶپپ ډبن ډٽ ي داډن ث ٭ىان ىي ك يػى ډىٶټ اپيڂ ي

ياكي ى آن كپمٶډبز يثډبز ٵ٦ اوبن اشا از .

ډٺبڅ از ٽ ى ثو ځىؼبوي ي اوي . 0اه ٽشبة بډڄ

.از ډٺبڅ االډ(( ىثىاوي اسجب٥ ي ٵىڂ ب ٭ىان )) ثب ايڃ ثو

٭ىان ))وٺ اػشمب٭ سلز آىب اڅيه كبڇ ىٽش ډٺبڅ االډ(( ثب و٪بڇ ي اػشمب٭ ٭ىان ))اسجب٥بر ثب ٽشبة ىيڇ ثو

ډٮب(( آٱب ډ ى. االډ و٪بڇ ى بو ب

ثو آهٽشبة سلز ٭ىان ))اسجب٥بر ى ػاډ٬ االډ ي ډل (( ثبډٺبڅ ىٽش وبثبىثب ٭ىان ))اسجب٥بر ىػبډٮ

(( آٱب ډ ى .االډ ډشپظٵىڂ

ثٮ٢ اډٺبالر اه ٽشبة، مبن ٥ ٽ هى وىي ڈ اب ٽى از ، سىب ٵشق ثبث ىثب ډ٫١ ډى ث از.ثي

(16-18: 6811ز ٽ اه ډ١٭بر ډى ثلض ، ٩ٵز ډ٦بڅٮبر ىٹٸ س ي سٶچ س و ىاوي.)و ،

ډشوه بو ي ىه

ي

اشيار اڇ . ي اشبى ډ٦بڅٮبر بو ى ځي يوبڅڈ ي اسجب٥بر ػمٮ ىاوڂب ٽچاىي از يډيز ډٽ بو

،ىه يٵىڀ ا ث ٭ي ىاى..ي ډيٻ ىٽشا هىىاسجب٥بر ػمٮ ا ا ىاوڂب دىچاوب ىبٵز ٽى از .ى ډى

ډ٦بڅٮبر ډوب٥جه بو يڅاڇ ډث٥ آن ٭الٹمىي از .سلٺٺبر ي ث د

( ،ىه 6996( ،ىىيا ى٭ بو )6991ايوىي ،ٽمټ وىي يٽمټ ياشبٽشبة ب ډبوىي بو،هبو ي هبواى )

از . ( ثى 6001( ي ىه ى بو ب ػمٮ )6006(،ثب اوي بو،ىه ي ٵىڀ )6001ىاهجب)

ثا ىه سٶ اائ ډ ٽىي ٽ ثشاوي ى سٮبډڄ ثب بو ث ا وىيځبن دڂبڇ ى ٭ ىه ي بو از .ي ي

اياٳ ډى و٪وىټ ى ي ىه ا و ديي ا وبى يثيٽاسټ ډ ىاوي يو آوا سب اډ ٵى ي و سىڃ ډ

لييى ث يياىب ٽ ىٹچمي ډٺي م ډيي وز،ثچپ ثو ا ٵىڀ از يڅا ىه ىي.ي سإٽي ډ ٽىي، ىه ډ

يٵىڀ سٶپټ وبدوي.ث ٭جبر ىڂ،وٺ ىه ،ډٮىبثو ث ٽڄ ويځ ث از يا مه كض ثبي ډى سػ

( 93-91: 9119ٹاځى.)ييالويثب:

ىي هچٸ ي آٵى ومبىب ي مـىه سٶ ي ٽبثى اه ومبىب،ث سٮبډڄ بو ي ىه سإٽي ي ثب اب ث وٺ بو ب ى ٵا

( ي ىثب اث٦ ىه ي بو ث ؿبدباىاڈ اب ډ ٽىي:5: 9119ډ ٽىي. )ي ي الويثب ،

ٽىىي دبڇ ب ي ومبىب هى ا ى ػبن دباىام ٽ ثش يپىوبىب ىه ي اٵاى ا ډىٮپ ډ ٽىي .آن ب ٮ ډ -9

بو ػب ىىي .اي ٽچب اڅپشيوپ ى اه دباىاثڈ ػب ىاى ؛

دباىام ٽ ډث٣ ث دي ب اه ىثب بو بز ي ديا ىه ډيو ػيي ٭ بو اوبن ډ ىي ؛-2

٭ى ي ياٹٮ ى بو ب اه ػبو از . يوبڅشب ٽ ث ىه ډ و٪ ب اڅڂ ٽ ډشػ ث س ٽين ىه-8

دىاوي، ى اه ٹمز ٹا ىاوي ؛

دباىام ٽ ي ډ٦ف ډ ٽىي :سٲ ىه ، سٲ بو ي ػبڂب ډوب٥ت ى آن از . -7

سڅي ډٮىب ى ٵىڀ ډػى ډ دىاوي . ثاه دي ځان ػيي ى ثب بو ي ىه ث ػشؼ ډٮىب ييډٮشٺي ا ز؛

اب ،وبن ډيوش وبثى ىى وز ، ثچپ اثه ٵشه ٹير ډي٭ز ثو وبىب ىى از .اه اڅڂ سال ىاى

ب پڄ ډ ٵ٢ب ثا ٭مڄ ياو ډىڇ ى ؿبؿة ا ب ىى يٵ٢ب ثا ))ػبن اوشوبة ي ډٮىب (( ٽ س٤ بو

ځى ،ثا كبز ػيي ى ىه ي ٵىڀ ، مبن ب ٽ ى كي ډش٤ بو ، ىه ي ٵىڀ ډ ثىڈ ، اؼبى ٽىي

(39 -91: 2000)ي

يمـىه ث وٺ بو ب ىاؼبى ا٤ الڇ ى ډىبټ ىى اب ډ ٽىي ي ډٮشٺي از بو ب ډ ساوىي اٵاى ا ياى

بو ب ، مبن ځو ( اي مـىه ډٮشٺي از ٽ 21ډكچ آشبو ا ٽىىي يثا سلڃ ي اڅلبٷ ډؼيى آډبى بوي.)مبن :

ٵ ث اىز ٽ بو ب ث "ٽ ى ځش ډ١٭بر ٵىڂ ،اػشمب٭ ك٢ ىاوي .ث ٥ٷ ىڂ و ثب ىه ډسج٦ىي .ايال

دبڇ ب ىى ،ىاا ٹيسىي .اه سچٺ ،ثبيپى ار ځابو ث ىه يسػ ث وبىب سبو ي ٭ىان ډڅيان ډٵٸ ب وبډٵٸ

آډ آن ما از .مـىه ډ سان بو ب ا ٵاڈ آيوي ډاى هبڇ الڇ ثا بهز آځببو ب وبآځببو ډٮبو ىى ى

ثځٵش ا بٵز ٽبٽىځا از .ثيه سست ،بو ب ډ ساوىي ڈ ډى ب ډوشچٴ ويځ ىاوز ،ٽ اه ىيځب

(ا ٥ٵ 97: 9831ىٵاىي هچٸ ي آٵى ومبىب ي ڈ ى ػبن سٶ يٽبثى اه ومبىب ث ىه هيډز ٽىىي .)ي،

ز .ث ٭جبر ثش ،٭ىب ىى يش ٵاىي ٵىڀ ب ا ٥ٸ بو ب،ډيان ي ٭ ډىبٹبر ٵىڂ ي اػشمب٭ ا

ځٶش ډ ىٽ امز اچ (91ىب ډػى ىډشن بو بما اب ډىبٹبر ثه ډىڇ ي ځي ب ثى از )مبن :

–ىڂ بو ىډىبجبر سپىڅټ يساوب آن ى ٭ج اٵ٢بيډبن ىاى .اځؿىه ثبي ثبي ى ي ب اػشمب٭ يٵ

ىهڄ ثبىي .ځٶش ي اډي بو ب "ډبوىي ي ب ىى ،ٽبډال -ٽ ثش ىځٶشمبن ب ډبو ي ٵ٢ب ىاوي

ډٮشجسه ډىبث٬ ا٥ال٭بر اػشمب٭ يٵىڂ شىي ٽ ىشٽبيډى ثب ااٵپبيىاوش ب ډبىثب ياٹٮز ا سٮه

اىډٮ ؿىه دب ٹا ډ ىي ثبي اډي ث ا ډشٶبير ثبن ي سؼث ى ډ ٽىىي .ىوشؼ ىه ٽ هى

(91: 9833)ي ،

دشمه

ي ډىشٺيان ا پ وٻ ىاوڂب ى اسجب٥بر ٵىن ي ٭چڇ اشبى ي اػشمب٭ دىا و٪( 1931- 2003) دشمه وڄ

ثى و٪ ٽڈ اويمىيان ا دشمه از. ډٺبڅ 200 ي ٽشبة ٭ىان 20 ىاا سپىڅ، ي بو ٭ ى دآيا بكجى٪ان

سسجز ث ثب سػ.ځاوي آډپب سچن هب ي ب بو وٺي ي يىڂ ػز ى ا هى ٭م ا س ث وڈ ٽ

اي .ثى دشمه وڄ ب يځ ٭مي ا ب آن ث سچن ډوة سبطار ه ى ثبٽبو ث ي ٭چم ياب ي ٽىٽبن

ي ا ث ث ويځ اثشيا مبن ى ا ب آن ي ٽىي ډ هبع ه دبٻ ي يكبو ٭بڅڈ ا ا ٽىٽبن سچن ٽ ثى ډٮشٺي

ب ډبر ، هاوين ى ٽ ؿا ؛ ىاوز ډ هاوين ډٺبثڄ وٺ٦ ى ىز ا سچن سمبب دشمه ٽبوي. ډ ځما

ٽب ٦ق ي ائٺ ځش آن ا ي ثواوىي س ىٹٸ ي س ٭مٸ ٽ ىي ډ ا اډپبن اه ابن ث ، ي كبڃ ى ٽىٽبن ى س ث

.ثوىي ثجى و ا هى

ٽ ىي ډ ٹا ٽىٽبن اهشب ى سبي ي ا٥ال٭بر ي دويى ډ ڈ ث ا يثځبالن ٽىٽبن ىوب سچن اي ځمبن ث

ثبن ى ا ث ث ٽ( 1986) ه ى ډىن ي ٭ ى ويځ ډٮيٳ ٽشبة ى اي. ثى ثځبالن اهشب ى سىب يځب

دشمه ىڂ ٽشبثب ا ثه. دىاى ډ ػيي ٵىبي ثش ى سچن ځشى يوٺبى يسلچڄ ث ث از ي سػم

ډ سپىڅ اب وٺي ث ىآن ٽ( 1992) سپىڅ ث ٵىڀ سچڈ سپىدڅ، ي ؼيڈ ٹن ث دچ بهشه: ا ٭جبسىي

Christian ػب ػمچ ا از ٽى ىبٵز ثب ډٮشج ػا آډپب ساوب ډلٺٸ ټ ډٺبڇ ى دشمه. دىاى

Lindback ي ٶبٳ ٹچڈ ي ثبن ىڅڄ ث 1987 بڃ ى اييڃ ػع ػب و ي آډ ي سي ى ٭بڅ ٽٶز هب٥ ث

ث اىشوز ي ٽبډذس ، سچن ، ؿبح ىٮز سچڂاٳ، ػمچ ا سپىڅ اوا٫ سإط ي سبن ث هى ډشٮيى آطب ى دشمه. يه

ػمٮ اسجب٥بر ى٭ ه ث سپىڅ سبن ډى ى ا ډظجز سٹ ي دٵز اوي ي دىاى ډ ث ه ي ويځ

اثا، ي يچ . از ثهىا ثبسبة او٭ ػمٮ اسجب٣ يچ ٽ از اه اي اشيالڃ ډى. ىي ډ ٹا ااڃ ډى

ؿبؿث ى ا هى ٦ ي ى ػيا ووشه ډلييى ا ٽ ىاى ا ٹير اه آن، ايڅ ٽبثى ي ډلييى ؿبؿة ا و٪ ٳ

ډبوىي ډٶبم ا ډب اشىجب٣ ي ثىاز ى سىب و يىٽ ډ د آوؼب سب وٺ اه. ىي ځش ثى د ٱٹبثڄ ي وه

ډ كٺٺز ي ش ا ډب ثبن ي ثىاز ؿڂوڂ ي و٫ ث ا هى سإط ثبڅب كش ثچپ ځاى ډ اط جب ي دبب ي وپ

ځشاوي.

ا اي ثه ځؿ.از بٵش ثبسبة ي ب ٽشبة آىډبن،ى ويځ ثب سپىڅ ي بو وجز ث دشمه ثا ىٱيٱ وڄ

ىاوىي. وم بو ٵچٳ ټ ا اان،اي ى ػبڂب هالٳ ث ي ىاوش ك اه ى وى ب ډشٶپ ټ

ىاوز ث آوپ )اڃ ي ډىبټ ( ا ث ػب آيى يى وش ب ،اٱچت اه اى٭ب يػى ىاى ٽ دشمه هى ا ډج ډ

وجز ث سىڀ و٪ يسٮت ځا ىى ډ٬١ اوشٺبى ىاز ث آوپ ى ٽڄ ا ىه اسىڃ ىي ب اوپب ٽىي . ب

يوٺي ثٵىڀ س بٵز ؛ى ى سٶ ٵىڂ اي ا ثباله ډ سان ى سإٽي ايثسمب ډبن اسجب٣ څٶ٪ يث

امش ٽ ايث ٽچم ، ؿ ى ٶب ي ؿ ډپشة آن وجز ډ ىي ؛ ى ساوب ا ى ٵبچ ځ ا ٵىڀ آډپب

ي ى ډٮب يٵاهاو ث و ځٶشه ث بو ب يٵىبيب ؿن سچن يٽبډذس؛ىىٱيٱ ٵاىي ا ث سٮچڈ ى ډي

ىٱيٱ ا وجز ث ٭ياڅز اػشمب٭ ي ډئڅز اهالٹ ، ٽ بٵش ث اٽڅ بو ا ا ډشإطبهز يډجىب اشيالڃ

ايىاه ثب ا پڄ ىاى ٽ ډبثبي ٭چڇ اػشمب٭ ا ى ٽڄ ث ډىڅ پچ اٹ ځ ياالبر اهالٹ ى و٪ ثڂڈ .)ٹبى ي

( 188: 6811٭مي ،

څبن ډټ

اٱچت ثر ډببڃ ډټ څبن اث ٭ىان پ ادشبان ي آٱبځان ډ٦بڅٮبر بو ا ث مب ډ آيوي .ډببڃ ډټ څبن

ػبډٮ ىب يٵچٳ ٽبوبىا ياشبى ىاوڂب سوش ثى از ٽ ډسه آطب ى ډى اسجب٥بر ثيه ف اوي:

ثا ىٻ بو ب ،دبڇ يډبب، ػىڀ يچق ى ىپي ػبو 6009يبڄ اسجب٥،ػىجب ٽپبن ځسىجٿ،ىبهز

ىي ا ػبن ٵيثز. 6019بڅڂ ث بڃ 10يػىڂڄ اڅپشيوټ ٹن ثشڈ .ايى ه

ٽب ډوشچٴ ػبن ثب اډي ى ثب ا ډؼبډ٬ ثه اڅمچچ ايا ث ٭ىان دڂ ٵاو ډ ىبىي يثب ا ډىڇ ى

و٪ار اي آىب ىاوي.ثب يػى اه اي و٪ار ايهبڅ ا و٪ دىاب دىياځاب و وز .ا اىيثب و٪ار ډاٵٸ يډوبڅٴ

ثب ثى از.

ا دمى ي ؿ ډټ څبن ى آطبهى ډ ٽي سبوبن ىي ػبډٮ اوبو ثب سػ ث س٪بار ٽىو كبر اػشمب٭ ،ؿ ػبو

ډ ا ى آىي ىوجبڃ هاي ٽى. اڅجش ى اه سالب اي ا اوي ب ي بهب ػبډٮ ىب ډيى ٵايان ډ ځى.

(16: 6810)ىاىځان ،

٭ٺي اي، ډټ څبن ډٮشٺي از ٽ ))ػاډ٬ ،ثشى اطډبز يبڄ اسجب٥ پڄ ځٵش ا ويسبى وشؼ ډلشا اسجب٣(( ث

يچ و سىبا ډلشا دبڇ هى ػياوز،ثچپ ث ډاست ډمش ا هى دبڇ و ز يثآن سإط ؿمڂ ىاى.

ډټ څبن ى ډبن يبڄ اڅپشيوپ ثا سچن وٺ ثب ٹبئڄ از .اي ډٮشٺي از ٽ اه يچ ١مه آوپ م ډاب

اٵيىن ثبن سث آوب،ٹير وٶ ٵٷ اڅٮبى ا ث ىز آيى از . ايثاه ثبيثىٽ ))سچن يبڄ ىڂاىثىاى.ثب

( 06ٹبىاز و سىب ىټ ٽ،ثچپ ىاټ ډى٦ٺ يكش ىټ ٹب ))ػ اكب ثاوڂ(( ديي آيى .(()مبن

ث ٽبسڅڈ ځيي از، ثهالٳ ا٭شٺبى ٽ ثب ىاوي سبډ ٽدډٮشٺي از ډټ څبن د ا سلڄ ىٽمجغ

.مـىه ،اه ثبيٽ ډټ څبن ىه ا ثو ثىي ٽى ثىي آن ا ا ٵچٶ ٭مډ ا ػيا ډ ٽى،ٽدثآن از ٽ امبن

آوـ هى ډ دىياز ىكبڃ ثآطبډټ څبن ب اوياهش ثى ي ډټ څبن ؿوبن ټ ))و ياكي ،وبهىآځب ،ثب ث ا

ث ىاشه "ٽبيين ٵىڀ د يثبيډىي ب هى ثى از ((.ٽد،مـىه ، ثاه ثبياز ٽ ؿىي ډټ څبن ابب

ىاو سله ثاوڂ ىاىثبر اوڂچ ىبهش ډ ى ،٭مٸ ډ٦بڅٮبر االبس ي وث اويا ثب ٽبن ٽبسڅټ ثى

. ٽدډٮشٺي از ٽ ؛ ٹيى د اطار ډجبكض ىى ى آطبډټ څبن ثڂىڈ ثب ڈ آوب اهاڈ بٵز يثىبثاه ٹبثڄ از

ىٵب٫ وز ٽ،ډ٦بثٸ ثبيب ػب ،ثبي ٽىڈ ي ډ ساوش ډ ثه ىىيا ي اوي ي هى اؼبى ٽى ثبي.ثبيب

ډىڅ اډشياى ثين ٽ ىاا ٹبثچز ب اڅپشپ شىي يټ ىپي ػبو ا اؼبى ډ ٽىىي، ډټ څبن ىثب بو ب ث

6811وبن ىىي اشٶبى ا اشٮب ب شىي ٽ ډ سان آوب ا ث االبر ډل وجز ىاى.)ٵبى ي ٭مي ،

:606 )

ټ ځا ث مب ډ آيوي ٽ ىيځب ب ډج ا ا ا سٶپاس ډټ څبن ،ډشٶپدي، اٽبسڅپ سٶپ"ځؿ ٭مډب

(196ىثب بو ػيا وڂ ډ ىاز ؛ى ياٹ٬، ا٭شٺبىار يثبيب ډج ا ثآطب ب اٵپىي از .)مبن ،

ډالوب

ب اي ا ثب دوي بز ى بو كمي ډالوب ى ش اسجب٥بر سىب ااو ثب ثبالسه ىػ آٽبىډټ اه ش از ي بڃ

.ٽىىي ديٵ ډٮٵ ډ

بڃ ووز ويځ ا ى 10 ي.ا يكبو ي ٭چم ډشڅي ي ى سج ي ى هبواى 1315ي كمي ډالوب ى ڈ اٶىي

.ب ث اان ي ييى ډشٶٺه ي ي ػىڀ ػبو ىيڇسج ذ ٽى ٽ ډبىٳ ثى ثب

ثا سلڄ ى ىاوڂب سان آډ ثى ي د ا دببن سلالر ډش٦ ث آٱب ٵٮبڅز ډ٦ج٭بس ډالوب ٽب ى و ىاو

.بثي ش اٹشبى ا ډ

ىىي ي ټ بڃ ٵىڂ ا ٽ سب سب ي ثى، ث ي ډ ا يوبډ ٽبن دىبى ىث و ٽبن ى مبن ابڇ

.ى بثي ي ډئڃ ٶل اٹشبى آن يوبډ ډ ډئڅز آن ا ث ٭ي ىاز ي ثٮي ث يوبډ ٽبن اوشٺبڃ ډ

ٽ ى آوؼب ثى 1342ٵز ي سب بڃ آډپب سلچ ىبٵز ٽى ي ث ا ىاوڂب ور يشن پبځ ث 1337 ډالوب ى بڃ

اڅمچڄ( ا ځٵز ي ثٮي ا دببن ىي ىٽشا اڅمچڄ( ي ىٽشا)٭چڇ ب ي ياث٤ ثه څبو)اسجب٥بر ثه څبو)اٹشبى(، ٵٷ

.ثځزاان ثالٵبچ ث

ٽ آن ډبن ډي ډايڃ ٽبن ثى، ا ي هاز ىث ٽبن ى. اه ىث اى د ا ډاػٮز ث اان، ىٽش ډجبف

.ى آوؼب ډبوي اوٺالة االډي ىيثب ث آډپب ٵز ي سب دي 1343 ډب ٥ڃ وپي. بڃ 4 سب 3 ث ا

50 اڅمچڄ ي اسجب٥بر ى ٦ق ػبن از ي ث ډير ب ياث٤ ثه ب ثػش ى ش پسبن ي ؿكمي ډالوب پ ا د

.ب ډڈ ىوب ث سي ي سلٺٸ ډٲڃ ثى از بڃ ى آډپب، ايدب ي ثب ا ىاوڂب

سه ثوبډ آډ ي ايڅه ي ٹيم ډالوب ثىبوڂا ي ډ ي ؿىي بڃ د ث ٭ىان ؿ ډبويځب ٽ اوشوبة ي.

.ب آډپب از دي اسجب٥بر ػبو ى ىاوڂب

ىب، ب آډپب ي ٱة ب ډوشچٴ سػم ي ٽ بډڄ ك ٽشبة وش ٽ ثه ا آوب ث ثبن 30 ډالوب ث ا

.اڅمچڄ از ىب، ىذچمب ي ياث٤ ثه االڇ

ي ډٺبالر ى ا آن ډياڇ ٽ از بڃ ثز ي ي ډىٮپ( 6811) االډ سجچ ي اهالٷ ډٺبڅ ى ډالوب ثډ اوي ػ

ث اډ سٺ، اډز، سكي، ٭ىب بډڄ اسجب٥بر ث االډ يپى ا اي ػبڂه ي آډبو ډيڃ: ٽىي ډ سپا هى ب وىاو

٭ىان ث ا سكي مه، ثا از اڅمچچ ثه اسجب٥بر ى مڂا و٪ بكت اي( اشىبى. )از اډبوز ي ډىپ ا و ي ډٮيٳ

ډچز – ىيڅز ډٶڇ ٦ ا اډي ىوب ډپڄ ډمشه اي. ٽىي ډ ابث اسجب٥ ي ا٥ال٭بس ځا يكير سئ ټ

اي ثا – از اوٺالة ي اډبڇ ځٶشمبن ډل ډٶبڈ ا ي ٵاډ ثٮي ىاا ٽ - اډز ډٶڇ ٽ از ٥جٮ د ىاوي، ډ

ثا ا اډبوز ي ډىپ ي ٳ ډٮي سٺ، ډٶڇ ي ٽى اوشٺبى ډىبٵ٬ دب ى اهالٷ ين ٵيا ا ما اي. ثبي ػاة ثب

.ىاوي ډ الڇ ب بو اهالٹ ثى سٺز

اڅمچڄ ثه اسجب٥بر ش» از ډٮشٺي ٭چم ش ټ ي ياٹٮز ټ ٭ىان ث اڅمچڄ ثه اسجب٥بر ب ٽبش ا ٭مٸ ىٻ ثب اي

ډلڃ ي ثى آن ٵمبثه ي آن ا د ځڇ ي ى ػىڀ ؿىيه ي ىيڇ ي ايڃ ػبو ػىڀ ىي اي اڅمچڄ ثه ياث٤ ش ي

ىه، ٵچٶ، آب ٱ، ي وڂب يوبډ ي ٵىبي ىب، ډىڇ ىب، ػبډٮ ياو، اٹشبى، ب، ٭چڇ ا از سٽج

ث اڅمچڄ ثه اسجب٥بر ي ياث٤ ى ٭ٵبن ي جبىب ي ٮ ى، ث ؿا وز؟ ػب اه ى ا ىب ش ي ىب ډٮٵز

ىبهش ىى ٽبي ټ ث ډب: ٽىي ډ دىبى ب ٽبش اه ا ٭ج ثا ي از؟ وي سػ آن اوبو ي ػبو ډٮى

ي ٵاډ ځش ي ث ا ٱة سمين ٵچٶ ب ىز ډب، سبو اثٸ ى ډػى ب پبٳ ي ب ځز ٽ ىاڈ اكشبع

الٻ، ب، اٵال٥ن، ياباو ثبهاو ا اشٶبى ثب ثبي ډب. از ي ٵاډ هى ٽ ٵاډ اوشوبث يوي ځبي، ډ آن

٭ه ى ي يكير ث ا آن ډى٦ٺ ىبڅپشټ ٽ ا سبو ياز ډوټ ي ايئڅټ وڂ ىڂان ي ډبٽ امز، آىاڇ

ٹائز ثش وڂب ي ىٹز ثب ا االڇ ىوب ي ث ي ٷ ٽالټ آطب ثبي و ٥ مه. ٽىڈ ىبب ىي، ډ دوي اٵشاٹ

سٮ وه ياب ي ٭چم يىڂ ثجى ى ډب ٽىو ػاكز ي پبٳ. ىڈ ٹا ډىيان ٭الٹ اهشب ى ا آن ي ٽى

ػيي، ډ٫١ وڂ يه آن ثب ما ٽ از ځشى ا ډى ٵچٶ، يىڂ ى اٹشبى سلڃ ي سپىڅټ ي اٹشبى

7«ٽىي. ډ ثب ٽالټ، ډيا اوبن ي ب -اهالٹ ياٽى

و٪ ب ىه ي بو

ډ اٹياڇ وشؼ ٭ىان ث ا ىاو دياډ ٽىي ىٽڄ اويمىيان سٮ دىا و٪ ډىي ڇ و٪ب دٵز ٥ٸ ا ىاو

ىاو يٹش وشىيثىبثاه دبيا سؼث څلب٧ ا ٽ ٹيم ى سئب ي ىاوىي،هچٸ سئب ػيي ،ث٤ سئب ډػى

اب ثاه. وي ى ډػى اىپ سئب ب وي ث٤ ىاى ډػى سئب ب ى اائ ػيي ىٽ سئبهچٸ ډ

سئ ث ين ب ي ب ديي ا ٽچ سػ ث بٵشه ىز ا ٭چڈ اچ ډلٺٺبن يٳ ثش ي از ىاو هچٸ ډلمڄ سئ

ى ثبي ٽ از ب دىبى اي ا ا ډؼم٭ ب سئټ، اثا سئ ى، ډ س ٱبڅجب ؿ اځ كبڃ اه ثب ىبىي. ډ

وٶش ياٹٮز اه ى ٭چم ٽچيىاو ٽ ٽىي ډ سإٽي (Reynold ،6066 :66،، ) وڅي يڅ ثبي ي آډن و ٭مڄ

وي يث يچ دي وم آډن ٽ ب اي از ډمپه ، يػى اه ىثب دٵش ك آن ى ىاومىيان ػبوت ا ٽ از

ا بٵشه آځب ث ا وڂىى.ااي سؼث آوب ډجبىڅ ي وى دٵش ىڂ اويمىيان ػبوت ا وي وم سؼث سإي

٭ىان ث ساوي وم ي ډبوي ډ ثبٹ اٵپب ر اٵاىىيځبب آډن وي ث اه ډى٪ ى. ٽىي ډ ډشٺب٭ي ػيي سئب

٭ه ى ي ٽىي ػچت هى ث ا ډى٦ٺ سٶپ ثب بٵش سٮچڈ ډٲب ٽ ثبي ىاش لز سئ ثبي آن ٹي وي س سئ

ثبي. دا ا ثٮي اي دس ى س٦بثٸ ي سٮ ٽ ثبي ىا دشبوڄ ٹي آن كبڃ

ا سٽج ىاو ىڂ ٭جبر ث.از ىاو ث ب ىاى سجيڄ ډڈ دوي كچٺ سئ ، بكجى٪ان ا ثه ا٭شٺبى ث

ي سؼثبر ا ځ ث ي ثا ابث ؿبؿث ٽ از بٵش و٪بڇ ىب ٽب وڂب ي ډػى ا٥ال٭بر سؼثبر،اب،

ډى.)ثب كبڄ ىاو ذ ى ډ هچٸ سئ اثشيا ٮى سئ از؛ ا ثځٵش يڅ ىي ډ ىز ث ػيي ا٥ال٭بر

(88-18: 6818ٵ ي ىاوب ٵى،

7-حسام الدین آشنا http://www.tabnak.ir/fa/news/19544/

سػ ث ٽبثز يب سلٺٸ يوشبغ كبڄ ا -6ىاه ډبن ثا و٪ ٭چم ىي ي٩ٶ اب ډ٦ف ي از :

ډچڈ ډػى ډپشج ٽ ډ سػ ث ډٮٵز و٪ ي و٪بڇ ډٶي١بر -ديب ٭ى ثا ٵڈ يٹب٬ ي د ثى آوب ة

(61: 6811ساويڈ دىبىىىي سلٺٺبر ثبيي ڈ ىوشؼ سلٺٺبر االف سپمڄ يب سٲ بثىي.)سىب،

و٪ ى سلڃ ي سٲ ثب ځى، ډ اڅبڇ ىب ؿن ػبډٮ ٭چډ ا ٽ، ػمٮ اسجب٥بر ٭چڈ ا ش هچز ډبن ث سػ ثب

ى اچ، ٭چڇ ى ب ٵ سٲد ثب ٭مڄ ى ي ځٵز هاي ٹا سإط سلز ڈ اسجب٥ ب و٪ ب ډبى، ش ب

ا. ش ٵټ ډپبوټ، ثب ٵټ ډبى ٭چڈ اث٦ مبوىي ى، اؼبى ډ سٲاس و ا ش ډبن ي ٽىىي ډٳ ٭چڇ

ډ و٪ ث ١ي ػمٮ ب بو سإطب ىه ثلض ډى٪ ث ىب ػبډٮ اڅڂب ث ډي اب، اه ث

٭چز اچ، ځي ىي ى ىب ب ػبډٮ و٪ ي ډپبست ى، ډ ثلض ىب ػبډٮ سو ډشن ى ٽ ځو مبن.ي

كبٽڈ ٹاوه ٽٴ ىوجبڃ ث ډبٽڈ ي ٽبٽىځا ځا، بهز ٹجڄ ځا ا ٭چز ډپبست. ځى ډ ٹا سٶځا ي ځا

اوبن ا٭مبڃ ي اوي ٹبئڄ اب ايڅز اػشمب٭ ي ٭ى بهز ثا ځابن ٭چز. ثبىي ډ اوبو ٵشبب ي ب ٽى ثػاډ٬،

ٽىڂان ه ى وٶش ډٮبو ٵڈ ىوجبڃ ث ځابن، سٶ ٽ ىكبڅ ىاوىي؛ اػشمب٭ ډ ب ٭چز ي ب بهز ا ډشإط ا ب

ا اوبو ٵشبب ي ىاوىي ډ يػى اوبو الډ ا اهشب ي ا٭شجب ځابن، سٶ. ٩بوي ٵا ثب٥ه ػشؼ ى اػشمب٭ ي

اػشمب٭، ب بهز ثاث ى آىډ، ب ٽى ثا اػشمب٭، ٭چڇ دىاان او٪ ځي اه. ىاوىي وم ډٮىب ث ي ډپبوپ

(11-18: 6816اوي.)ذىؼ ي اٵوم، ٹبئڄ ايڅز

ثىبثاه ثب سػ ث اه ىييپى اچ ،ډ٬١ ځب و٪ ډوشچٴ وجز ث ډٺالر اػشمب٭ پڄ ډ ځى ،ٽ ىه ي بو

او بډڄ ډ ى .

بهشب ث سػ ثب ا بو وشىيثچپ ډ٦چٸ سإطځا ب بو ا٦ ؾ ى يپى ووز ىاا اه وڂ از ٽ

ثبيب، ث ثوين پڄ ى ٵىڂ ي اػشمب٭ ب ډاڅٶ اه. ٽىي ډ ډٮه ٭مڄ ٵىڂ ي اػشمب٭ ا٤ ي ياث٤ ډػى

ډ سٮه ا ډوب٥جبن س٤ ث بو سػ ي اوشوبة ډان ي ىاوي ٹا امز ايڃ ىػ ى ډ٦بڅٮ، ډى ٵشبب بي وڂ

اوي يآوا٭بډڄ اچ ٹبئڄ ايڅز ډوب٥جبن بو ، ب ٽى ى كبڅ ٽ ى يپى سٶ ثا ه ، وڂ ب ي .ٽىىي

ىث ډبئڄ ډث٣ ث سإطبو ث وبىب اػشمب٭ ا ػمچ ىه ى و٪ ډ ځى .

ى ي اائ ب ىيځب ډؼم٫. ىاى ثشڂ بو ؿش ا ډب سچٺ ث كي سب بو ي ىه ډبن اسجب٣ ٦ق ي و٫ سٮه

ومى هال ي ىبهش وجشب و٪ ى سان ډ ا بو ؿش ي ډبز ه

ثچپ يٳ، و ٵىبي ډى٪، اه ا. از ا٦ ډاط ٭بڇ، ٥ ث ٵىبي ا اثا سچٺ: اثااوڂب ب اثا و٪

ٵىبياو ٱ اياٳ سبث٬ آن ا ي ٭ب١ اډ ػبډٮ ډبز ي آىډ يػى ث وجز ي از اوبن اياٳ هيډز ى ا يچ

. ٽىي ډ اوبن اياٳ ي ډٺبي ث ٽ از هيډش ډان سبث٬ ٵى سڅيار ا. ډٮىبز ٵبٹي ي هىظب وٶ ٵ ٵىبي. از

ىي ا ىڂ، ثبن ث. بثىي ډ ډي٭ز ي ډٺجڅز ىاوي، اوبن ويځ ى ٽ ٽبثى ث سػ ثب ٵى ډى٭بر ي ډلالر

٭ىان ث ىه، ا٦، ىي ا. بى ډىٮپ ا ه ډ٪يٳ سٮى، ځو ؾ ثيين ٽ از ٩ٵ سپىڅ اثا، و٪

).از ١ي ډ٦چة اياٳ ث وڄ ػز ى دـي ٵىبي ياز ثا ىڂ ؿ ا ث ٱب، ب ا ومبىه ػبن

سػ ٭يڇ ي وڂ ٦ل و٭ ا ا وه سپىڅ ي ث سپىڅ ا اثا سچٺ اويمىيان، ثش ( 06: 6818ٽشبو،

سپىڅټ اٹالڇ ثه ه ى ي ث اه ى ؿىي ى سچٺ اه. ىاوىي ډ وب سپىڅ وبد اػشىبة دبډيب ي آطب ث

و٪ اڄ. از بوي ٶ ث سٺجب ا ياىاس ب سپىڅ د ي ػة ى ٭مڇ كبز ي بٵش ډل ٱچج ٽ ى

٭ىان ث بو و٪، اه ٥جٸ ث. ځىي ډ وه سپىڅ اػشمب٭ ي ٵىڂ ډچلٺبر ي ډٺبوبر ډٺيډبر، ا ٽمش اىټ، و

ىاى ا ډمپه ٦ق ى ىه دبڇ اوٮپب ثا سمبډ ي سبڇ ٹبثچز ٩ٳ ټ .

. از آڅمبو ډٮب ٵچٳ بيځ ث ډىة و٪ سپىڅ، ځابو ار ب ىببو ش و٪: ځابو ار و٪

و٪ ا. از دىاهش سپىڅ ىبهش ش ډبز ث سإٽي ي ه و٪ ٥ف ث اثااوڂب، و٪ ػي وٺي ١مه بيځ

و اوبن ثب ٵىبي اث٦. از ثى اوبن ش ثب هىډىياو ډاػ اچ ٹچمي ي ډٮب ٵىڀ ٭٦ ووشه ٵىبي ي،

ىٻ ٹبثڄ ث و٫ ثب آن او٦جبٷ ي ساٵٸ ٥ٸ ا سىب ٵىبي يځ. از ي ٭ؼه اي يػى بهشب ثب ٽ ثيو ا اث٦

و ي ځاى ډ ډب اوبوز ث ٽ اط ٥ ا ٵىبي ډٮىب ي ىاى اوبن ويځ ى ٵى، ب وآي ډجبو. از

ي آډوش ىڈ هاٽ ډٮؼو مبوىي اوبن ي ٵىبي. از ٵڈ ٹبثڄ ٽىي، ډ ٽت ا دى ي دب ؿىه ا ٽ ب يځ

سؼچ ب بهشه آپب ث ٵه. ز و اػشمب٭ بهز ىډىياو وز، ٭چڈ ٽبثى ٵب ٵىبي. اوي ي سٽت ڈ ثب

( 08-01)مبن :.از ب٭او اډ ٵه، ي ى. از آٵى ٹ ي ا وي ث ډشٮچٸ ي دىاى ډ ډمپه اډ ثوين

پڄ ىي، اه ا ٵىبي. از ي سجيڄ ډب ياٹٮ ىوب ا وبد اوٶپبٻ ثو ث ٭ى ياٹٮش ډظبث ث ٵىبي ي، اه ا

ىشبيىب ي ب ىاى سؼچ ٵىبي. از آيى ٵاڈ ا اډي ٵىن اؼبى ډى ٽ از اډپبوبس ډؼم٭ ا هب ر ي

ډىجٮ ډى٪، اه ا ٵىبي. از ي ٩ ث ين ٭ٵ ي ٭ٺالوز سؼب، ي ٭چم دٵز سإط سلز ي از ث سميو

ش ي ٥جٮز ډت، ي كمبو ث پچ ث ٵىبي ٭ ى دٵز ي ٵه ٵاىي. ى ډ سچٺ ٥جٮز ٽٴ ثا آډبى

ا از، ډن ي ثٽىب ٵىبي ػج سإط ا آىډ اهشب ي آاى ٽ ٵ اه بيځ. از ىاى ٹا هى ٦ سلز ا اوبن

سٶپ، و٫ سىب ٭ىان ث «كبثڂاو سٶپ» اب ث ٽىن ٭مڄ ي د ث ا ډب سپىڅټ، اوٺالة ي، و٪ ا. مبى ډ ډىيى

يػى ځٵشه ٹا ٽ آوؼب ا بيځ، ا٭شٺبى ث. از ي اڄ ډب اوبو ابڅز ي اڄ اوبوز وشؼ ى ي ٽى ډٺ ي ډل

ثشاوي ډب اهالٹ هچبٹز آن ى ٽ بٵز سان وم ا ك ؾ ىاى، ٭مٸ سٮب ي آاى ثب ٵىبياو ا٤ ي ډل٤ ى اوبن

ثا س٢مى آوپ ثيين از، ډشم ي دڂ ډؼبير ي ډجب آي، ثډ ډب ٭ي ا ٽ ٽب كياٽظ. ى پٵب سٮب ثيين

(698-01)مبن :.ىاى يػى وبدبيا ي ػ ډٵٺز اډپبن اڅجش. ثبي ىاش يػى ډٵٺز

پڄ اوبن ثى ػبن ث ٵىڀ، ي ٥جٮز سو ثب ب بو ػمچ ا ي ٵىبي ډبز ٽ آوؼب ا و٪، اه ٥جٸ ث

ىى ثا سال وز، بث ػز ي ى ػز ٹبثڄ ىڂ ياٹٮز ؾ ثب ډشٺڄ، ډبز ىڅڄ ث اٹشيا ي سو اه ي ىي ډ

ىه ثب ډو اث٦ ا، بٵش ػز ي ډشچت ډبز ىڅڄ ث ٵىبي ىڂ، ثبن ث. ثى هاي ډٮىب ث ب ٵبي ث بو، بهشه

ٽ «ىى بو» و ډب و٪ اه ٥جٸ ث ي، اه ا. ىي ػز هى ثب م ا آن اسجب٣، دس ى ساوي وم و ىه ي وياى

ث ٽ از ٵٷ و٪ ا ا هال ي ځب ثبن «از دبڇ مبن بو» څبن ډټ ٽچي ػمچ. ىاز هاڈ «ا بو ىه»

ىاى اب دبڇ ث بو ثو سٮه وٺ .

ي اډپبوبر ب، ٩ٵز اٹش٢بئبر، ىڂ، سپىڅټ ډى٫ مبوىي و بو و٪، اه ٥جٸ ث: اٹش٢بځابو ب اٹش٢ب و٪

ى بو ٹبثچز كياٽظ ا ډشىبت ډىي ي ډيز ي آوب ىٹٸ ىبهز ي ث ثب سان ډ ٽ ىاى هب ب ډلييىز

وب بو اس ب ډلييىز ي ٥جٮ ب يځ ا اٹش٢ب، اه ا ثو ٽ وز سىي. ومى ځ ث ىه دبڇ اوشٺبڃ

ب ٩ٵز ثبو ث ي بو سپبډڄ ٦ق ي ي ىػ ډلڃ و، ثو ي ثى هاي ثو سٮه ي سٲوبد ٹب٭يسب ي ي

. ىاى يػى آن سٮ ي سٲ اډپبن ما ػيي ب ٹبثچز ٽٴ ي هچٸ اډپبن ي دب ډبز ىڅڄ ث ٽ از آن ي ىبهش

... ي ډج ب، اٹشبى، اػشمب٭، ٵىڂ، ډشٲ ا٤ ي اي١ب٫ سج٬ ث بو ډػى اٹش٢بئبر ي ب ٹبثچز اىپ، ٭الي

اشٶبى و ثبڅٶٮڄ ي ي ىبهش ٩ٵز ا اويا ټ ث ػاډ٬ م ي ىاش ث٤ ي ٹج٠ اډپبن ما ٽىىي، اشٶبى ػبډٮ

ډشچڇ... ي ډوشچٴ ٭ ى آن ٽبځ ث ػيي، ډلشا ىاىن بو، ټ اٹش٢بئبر ى سٳ ٽ از ٽ ث الڇ. ٽىىي وم

ثاب. »از بو ى اوٮپب ثا ډىشوت دبڇ ډبز ي بو بهشب ي سپىڅپ ب ٩ٵز ي ب ٹبثچز سؤډبن ىبهز

ډى ڄ دباډشب ى سان ډ ا ٭مډ ٵىڀ ث اطځا ډى ى بو ب ډلييىز ي ب ٹبثچز سه ډڈ ىيځب، اه

ٱډشٺڈ، ي دىبن ب دبڇ سپا، ؿه سمظڄ، ي ډؼب ا اشٶبى ٽىىيځ، ځڇ ي ػاثز ٵاځ، ي سمٽ: ىاى ٹا سػ

ى و٪ اه ( 68116610)چم ،.ومب ٽؿټ ب ب ثػش ا٭شجب، ډوب٥جبن، ب ډىٶٮڄ ب، دبڇ ډىي و٪بڇ ډيز

ي ىه ډبن اث٦ سلچڄ ى ي ثى ثهىا ثش ډٺجڅز ي ومب ياٹ٬ ا ډث و٪ ىي ثب ډٺب

( 1: 6816، اڅيه ٳ)ي ډ و٪ ث ا يسإيي ډىبت وډجىب بو

بو ٵآىي ٥ٸ ا ىه ين ٽبال

ثه ا بكجى٪ا ن ډٮشٺيوي ٽ ؛پ ا وبو ب ډيوش ډشإه،ٶ ٥ڄ ا آن ىش ا ا٭مبڃ ي اب اػشمب٭ ي

تحالت ثشص( ث ٭جبس ډيوڈ ىؿىي ى اهجت 88: 6810ٵىڂ از ٽ ٽبال ي از.)ي يالويثب ،

ىه ين ٹبڅت ٽبال ى ىه ا ځابو سٺچڄ يپى ث سان ډ ػمچ آن ا ٽ ثځىي از،ذگ ص ػشغ دس ثبدي

.ٽى اب

آن ى ي ډ٦ف ب اي ا. از ي هب سػ آن ث ثشڈ ٹن ى ٽ از ثلظ ځا ډٳ ي ډٳ ى ياٹ٬ اي

ځٵش ٹا ين ٽبال اىثبر ىډ اوبو ٭بىار ه سمبڇ ٽ ي١ٮش ى. ومى اب ٵىڀ ين ٽبال ث سان ډ

ا ىه ين ٽبال يديي.از ومى ديا واز ىه ػمچ ي ډاڅٶ ب آن ا ٵىڀ ث اډ اه ي ډ و٪ ث اوي،

ث و٪ ايډبز ٹبثز . ىاى ي ډٵ ين ٽبالب ډل ثبا ٵىڀ ى ىه ډ ىاوي ٽ ا ځابو ب سٺچڄ ٹائز ا

ثب ىه ػمچ ا ٱسؼب ب ٵٮبڅز ي ٽ هيډبر ٽىي ډ اؼبة ځابو، ډٳ ٽىن ٽبال بيٽب ى ي ث ثبا، آډ

: 1382وي)ي، ٵيهش ي ثىي ثش ، سؼب ٽبالب ب هيډبر ٭ىان ث ي ثبىي ىاش سىبت سؼبر ٽبب ي ب

(1993 ثبثي، .ٻ. ثش ډ٦بڅٮ ػز و ي 223-224

هچز ٽ ډٮى اه ث .اىبن ډ ىاوي بكز ث ب سلٴ اوا٫ سٸ ىه ا ين ٽبال سجٮبر ي ډوشبر ي پ ا

ثب ٽ ىى ب آډ ڂ اه ا ي ځىى اائ ىه ا ډىڇ الئٸ ډشىبت ثب ب ٹائز سب ى ډ جت ثبا ډيااو ډش

ځىى)مبن( ىاه و٫ ډ اائ ىى يډجبو اڃ ا وه وڂ ي كٳ از سٺبثڄ ى اوبن ػ څر ي ىځ وٶ ډٳ

وڂ، ډٺڅ ډٳ ځا ثبدوڀ ډ ى .

ټ ا ډٵ ٵىڀ ډچ. از ثى ډ٦ف بى ثلظب از ځٵش پڄ ډٵ ؿڂو ٵىڀ اه ٽ اه ى ثب

ي هبع هى ىش ډشه ا ډج ا٭مبڃ ي ب ،مجڄ ٭ٺبي ٽ ٽىي ډ ٭مڄ ا ځو ث ٵاىي از ،اه ومى سٮٴ ٵاىي

ډػ٭بر ډچ، و٪ ا(ٽشبة ډٺيډ: 2007 ىي)ډچ ډ ډٳ ث هى اچ ډػ٭بر ا ،ػيا ااى ډشه ي ٵ٢ب ټ ى ي

ىي اه ثه ا جبش ٽمش ثىبثاه ٽىىي، ډ ديا اسجب٣( ٹيڈ ډػ٭بر)ان ا ٱ ىڂ ا٭مبڃ ي ٭ٺبي ثب ػيي

بٵز. سان ډ( ٹيڈ ي ػيي)ىز

ويځ ث آوـ ؿ ث ٽچ ٥ ث اه از ٽ از ٵىڀ ثب اسجب٣ ى آوـ ي ٵىڀ ين پ ا څاډبر ٽبال

ث ي بثي ډ سىڃ ي يث ىى ډب ث سػ ي مجچب ٦ق و٪بڇ اه ث ځو ا ٽ ى.ثبي ډ از وىټ اوبن

م ثبي ٽ بى ىڅڄ مه ث. ٽىي ډ ديا امز ٵي ثبا ي ډبٽشىڀ ي ىى ب اث ا سى اوج ډلڃ ٭پ،

ىاز. وواي و٪بڇ اه ثا ى ؾ و اځ ي ى سجيڄ ٽبال ي دڃ ث ؿ

ٵاٱش ىى بو يځب ا پ ؿاٽ وي ډ سٺب١ب ي ي٭١ ثبا ٹاوه سبث٬ بو ى ىى ب ثب اه اشيالڃ ،ثوبډ

ا ي از ٵاځ ي ١ي ،٭ى ػمٮ ځډ ي ٵاٱز آن ى ټ ا بو ٩ٵز. از آن ثىن ى د ي

ٹا ىه هيډز ى ا٤،بو ،اثا اه ىاى.ىاشه وب ىڂٶش ب ى ٳ ،ث ډوب٥جبن سٺب١بب ث دبن ىڂ

(53: 9810، ثب)ثباځو ديا ډ ٽىي ٽ پڄ كبڃ ٭ه ځىى ډ

م مز ث ىى ب ثوبډ ى، ابڅز ي ځابو ډٳ يٽبب ب ىڅڄ ىز ٽ ثى ياٹ٬ آوـ اسٶبٷ اٵشبى از ا

ب ايوؼچز ٽ اډ. ى ډ ٵيهش ىڂ ٽبالب ٽىب ى سؼب ٽبال ټ ٭ىان ث ي ٵش سؼبر ي ثبا ٽبب ي ب ثب

(9831 ث،. )ځٵشبوي ثيان ىڂ ځي ا ث هى سچو ب ثوبډ ى

ٽ (9830ثبٽبٻ) اثر ثلض ي( ىا ډب و٪بڇ يى ان ډبى يػ ى ډٳ) ډبٽ ين ٽبال ي ين اڅى س سٽت

اؼبى ډ ٽىي ٽ ث ٭ىان پ ا و٪بر ډ٦ف ي ى اه ډى ٹبثڄ ډشٶبير وڂب ىي ٽىي ډ سٮٴ ٵىڂ اډ ا ډٳ

از :سػ

ډ ىز ا ا هى ،ا ثڂى ٹا اىثبر اه ا ث ؿ د از ډجشڃ اډ هى، هى ث ډٳ ايڃ وڂب ى-9

ي ب اي ػجان ػز از ډإيا ىه اځ ؿ ث هى هى اډ ډٺي از اډب ډٵ، و٪بڇ ث ثىبو ثي سٶ اه ثب. ىي

ساوي ډ ٽ از ىه سىب يپى،ىه ڈ اثا از يڈ ؿىه ث سپ ثب. از ٽى سڅي و٪بڇ اه ٽ ٵش ىز ا كٺبٸ

ا اي مبن اه وبز ى.ٽىي ٭چڈ ٹي(ٽىىي ډٳ سٺز ي ډٳ ػچت) از ىا ډب يٳ ي وز آوـ ثب ىسٺبثڄ

اوا ث ٭ىان اي ا و سان ډ ،مـىه ځاز ٽىب ثبي ا ځا ډٳ ي ډٳ اي ٽ كبڃ ٭ه ى ٽ ځي ډ ٽ از

.دٵز

وىٹز آن ٵىڂ ب ػىج ث ٽ از بش اډب ىاى ډشٶبيس ډىٶ ي ډبى اثٮبى ، ډٳ اځؿ ىيڇ، وڂب ى -2

(9830 ثبٽبٻ.)ى

ؿڂو ٵىڀ ين ٽبال ٽ اڃ اه ثب اي. ومبي ډ ىوجبڃ ا ځا ډٳ ٵاىي ډبٽ، ىي ا و( 2007)ډچ يوبوز

ډوب٥جبن وى ى آوا دو ي ىه سجچ ٩ٵشب ساوي ډ بو اځؿ اي و٪ ث. ٽىي ډ٦ف ډ ا هى اٵشي؟ثلض ډ اسٶبٷ

ٽى)ډچ ٵاډ وجبي ا سچو ب آځ ي سجچٲبر ٥ٸ ا ىه ،ٵي ىه ٽىن ډٵ ى بو وٺ اډب ثجى ثبال

2007 :95)

ىاسجب٣ ثب ي١ٮز اهىه ى اسجب٣ ثب بو ،و ث ٭ىان بكجى٪ ٽ ىاا ىيځب سٮبډچ )اٹش٢بځابو ( از

ث ډٳ ث ٭ىان ډى٦ٸ ،ؿىه ا٩ب و٪ ډ ٽىي ٽ ؛آوـ ى ػبو ٽىن سؼيىډشإهسب از ،سٲ يػبثؼب ثٿ ساٽب

ډل ډب ىا ٱث از .ىكبڃ كب١ډت ٽبال ي ،اثٹچ ډع ثٿ سسٲ ػز ويځ اػشمب٭ ي اٹشبى

ث ډشإه سؼيى ويځ ى سست ثيه ٽبال، و٪ ډج اٵپب ي ٽ ث مز ٽىاب ډٵ ډ يى.اوي ډى٭بر ومبىب

(799: 9833)ي ؛ ث وٺڄ ا ػاى ڂبو ي٭جياڅچبن، .از ىٻ ٹبثڄ وياش، يػى اه ا د ٽ ول

ى ياٹ٬ ډبز ٹبثز آډثبا،ث ي ى بيٽبٽبال ٽىن ډٳ ځابو،اؼبة ډ ٽىي ٽ ٵاىي سؼب يا٥ٸ آن

بىييث ٭ىان هيډبر بٽبالب سؼب،ثش ثىي يث پڄ ػيي ثبڈ سىبت ىاش ث ،هيډبر يٵٮبڅشب ٱسؼب اوبن

ىٹبڅت ىڂٽبٽىبيهيډبر سظجز يى ثه ډاى ث ىڅڄ ډٹٮز "ٵيهش وي.وبىب ډج ٽ ايئڅ بن ٹجال

،اىټ ى ډ بثىي ٽ ثب اػشمب٭ ډمشببن ب كش ا ٥ٸ ٹبون ځا كٶ٨ ي ثى يىاه ډى پ سب ډ ٽىوي

ا اه هيډبر ي ٽبٽىب ااولبآوب هبع ي ي ث ر ثش ثىي ي يثا ډىبٵ٬ سؼب ث ٵي ٵش از ،آن ڈ ث

ا ٽ ا ٽچب ػاة ساز.ثا ډظبڃ ٹن ځش بي آن ثى ٽ ٽبٽىب ډ٭٪ ځابو وبى ب ىى

ين دش،ث ٭ىان ا ډڈ ثا ىډبن ث ىى ،ٽبٽى سؼب بٵش از .ى ى ب اه ،اوڂ ٵى ىٹ

)ثيين ٥ف ايئڅ ډل ( ث ر "ثب اډىڇ اث ٽچب ډ ٽبوي ،ډؼيىا"ياثٮبىدكډز امبن ډل ٽ ٹجال

يهش ي از .يځ ٹبثش ثبا،كش ى ثبا اسجب٥بر اػشمب٭ ، ث مىبب ػبڅت ي ػاة ثش ثىي ي ث ډىڇ ٵ

ډٮىب آن از ٽ وبىب اسجب٥بر ثا وي ډبوين ثبي ث بډبن ب

ډشؼبي ي چ٦ ٥چت سجيڄ ويبىآي اه وپش آډوي از ٽ ؿڂو ډٳ ځا ث ٭ىان ټ ٵچٶ يكش ث ٭ىان

ٽ ډمپه از ث ډاى "سٶ ٽ ا ٥ٸ آن امبن ډل ىٻ يسٶ ډ ى امز دياٽى از .ډظالډى٪

ثهى ٽىي :سإطٽبال ين ثسجچ يدجى ))سڅيار(( امبن ي ))هيډبر(( ىى ،٭الٹ ډٮىبىا ػىج اكب ىه ث

ب اائ سٮٴ ػيي ا امبن ثا ثاوڂوشه سػ ډىڇ ث ٵاي ىه .بځبين يپى ثبابث يثلض يډىب٩ ځشى ىث

ثب اه ډٹٮز ػيي ثا آن ىش ا بډبن ب ٹيم ٽ ايئڅ ابن آوباث ٹبثز ياىا ډ ٽىي،ى ډٺب ثب وبىب

ي يالويثب ، «)ڈ ثش از ،آبن س ث و٪ډ آيٹيم ٽ ايئڅ ابن ى ػشؼ مپب ياػمب٫ و٪ يسٶب

98319227 .)

طبو ى.از ي ډ٦ف سب ٵىڂ ډ٦بڅٮبر ىاىثبر آن ډالك٪ ٽ ػيي، از ثلظ ٽچ ٥ ث ډٳ ،ثلض اډب ى اان

ا ىى ب ثوبډ ي ىه دب كش ي بهش ىځ ا ډشٮيى ب يػىج آٱب ٵىڂ_ اػشمب٭ ډشٮيى اثٮبى ا ډٳ ك

از . ٽي ډبن ث ڈ

ي از بٵش سؼب ين،ػىج يٽبال ين ىٮش ثب ډٶډ اسجب٣ څلب٧ ث ىه ډالك٪ ٽ ي ډ و٪ ث اٽىن ڈ

ٵپ و٪بڇ ي بو ډيز اځؿ ٽ ٽىي ډ يه ثلظب.ومبي ډ سبډه( سچن ػمچ ا)بو يػبن، اان ى ا آن اثا

بي ډب ياٹ٬ ى اډب از، ډإڅ ر ومىن دبٻ يى ى ب ي اسػ ىه ين ډٵ ،٥ٸ بى كييى سب اان ى

ځٵشه ٹا ٩ٳ ى ىڅڄ ث اه بي ي)ځى ډ ٹا ين ٽبال ډٮ ى اػشمب٭ ب ديي ب مبوىي ىه ٽ آوڈ

ٽ از ىى ډلالر ي ىى ٽبالب ٵي ثب ى سچو سجچٲبر وٺ آن ومو( از سچن وبڇ ث اثا ى ىه

.آي ډ ى ٵي ٭١ ثباث ى

ج آوـ سىب بو. ٽىي وم ډىشٺڄ ا ىه اډ م ، ػيي اثا ٭ىان ث ي اثا ټ ٭ىان ث بو ٽ از اه ياٹٮز

ي ز ډظڄ اسجب٥ ومبىب ا ډاى ا ثب ى ډظبڃ ٭ىان ،ث ىه ج ٽ از آډي ډظال. ومبي ډ سجچ ا از ىه ث

ا ځو ث ٽىي ډ اشٶبى ډوب٥ت ى يكبو ك اؼبى ثا ډاڈ، ټ ى ىشب ثبال،كٽز ث ډټ،وڂب س، ب

ډٶڇ ډوب٥ت ثواي ٽ آوؼب ى.) وى اؼبى سوچ ثب ر ث ب ي ى اؼبى وير ث ياٹ٬ ٭بڅڈ ى بي ك اه ٽ

ځو اائ اه ي ډ و٪ ث. ډى ٵاڈ اي ثا ډبى ػڈ ټ ى اوشا٭بر ثه سؼڈ ٽىي، س ا ٦بن ب ي يف

.ىي ډ وبن ٽىي، ډ سجچ بو ٥ٸ ا ىه آوـ ي ځي ډ ىه هى آوـ ثه ا بى سٶبير ومبب

اشٶبى ومب ي س ا( بو ٩ٵز ث سػ ثب) ىى ٵشبب ي ىه هى ډٮٵ ي اڅٺب ثا ٽ از وبؿب ٽىىي سڅي

ډ ٵٺ٤ ؿاٽ ى كبڅز ٭بى ىىياان. آيى ډ ى ىى سمبډز ي ػډز ٹبڅت ا ا ىه هى ث ،هى وڂب و٫ اه. ٽىي

كڈ ډٺيبر ث ييى ډىڅ ى ٭ س ب ي ومب ىى ث آوب ييى ي ومبىي سٮٴ ز ٽ مبوڂو ا ىه ساوىي

اه.آي ډ كبة ث ىو ٽب پال از ر ډ ځى ، "يا آوؼب ٽ اه ييى ثب اثابو ث ٭ىان اډ ٽ اسب از

ب ثوبډ اٽظ ، ثلض اه ث سػ ثب. ى وىټ ىىب اج ٭بڅم ي ډبى ٱ اډ ث ىه ٭بڅڈ ٽ ى ډ اډثب٭ض

. ځى ډ پڄ ٽىىيځبن سڅي سؼب ى ى ػز اٵا ي ډوب٥جبن ثه ى ځډ يٳ اؼبى اب ث سچو

اٵا اه يوي ث هال، ٥ ث. ىىي اائ هى ډوب٥جبن ث ا كٺٺ ىه ا ساوىي،جل ډ سىب ډوشچٴ يجپ ب

.از آوب و ومو ا ا ىه ٽ ٽبالب ډوشچٶ از ومب ب ډىؼ ډ ى ٽ يٵبن اائ ثوبډ سڅي

ىى ىبهز اٵا ډى٪ ث ثچپ ډبى ب اوڂ ثب و ىى ب ثوبډ ٽىىيځبن سڅي ٽ ى ځٶش از ډمپه

اهشب ى ػاثش ي س ٬ ي س ٭مډ س، بى دبډب ا ثب سب آوىي يى ى ىى ب ثوبډ دو ٥ٸ ډوب٥جبن،ا

ث ي يڄ ډين ىوب ث ا ځو ث ا ډوب٥جبن بو ٥ٸ ا ډج ډاڈ ي ػىب دو آوب و٪ ا. ىىي ٹا ډوب٥جبن

اسجب٣ اډپبن ب ثوبډ ي٬ ي ٬ ډشٺڈ، دو اځؿ ٽ ډبوي ىي ياٹٮز اه ا وجبي اډب. ثوي ډ ػبو يػ آوب

ثبش ډ ٩ٵز اه ثب ب ثوبډ ث ىش ثا ،اډب ٽىي ډ ٵاڈ ىىياان ا ثش ا٭٢ب ثب ا ىى ډوب٥ت

ثوبډ ب ىى ا هچ ى ډى٪ مه ث. از سجچ ث وب ثوبډ ټ س ثا ډظبڃ ٭ىان ث. دىاهز بى ،ى

ىي.ث ٭جبس اائ دبڇ ثوبډ ىى ى بو ويوسه ډ دو ثوبډ ټ ٥ڃ ى ٽ سجچٲبس ث سب از ډؼج ډوب٥ت

بئڄ اٹشبى ځ هى از يا اىؼز ٹاوه هب ثبا ث ي١ٮز اائ آن سإط ځاش ي ى وبز ث ٭ىان ث ډ "څيډب

ټ ٽبال ډبوىي ٽبالب ث مب ىڂ وڂش ي يث ډوب٥ت ٭١ ډ ى.

ٽىىي،ٽ سڅي از ٽىڂ ټ ا. ىاى ٹا ډ٦بڅٮ ډى سان ډ ا ٽىڂ و٫ ىي ين ٽبال اي ،ى اػمبڃ ٥ ث

ثا ٽىيسب ډ سىبسڅي ،اي ثبي ډجبىڅ ي ىش ٹبثڄ آن ى ؿ م از ٽ ث ىوجبڃ هچٸ ػبو ي از ٵي ډشبٷ

ىڂ ٽىڂ. ځى ډ ػب ډٺڅ اه ،ى ى ډٳ ي ډجبىڅ ي آيى ثبا ث ؿ آن ،د ى ډٳ ،ٹبثڄ ٽىىي ډٳ

ٽ ؿ اي اه ثب. ى ډٳ ا ځو ث ساوي ډ آوب ډت ي ٵىڀ كش ي ٵى،ىڂان، هى ثىبثاه. از ډوب٥ت

از( ډػ٫ ٵىڀ ىٮز ث و ثلض اه) ٽىي ډ ديا ٽبال پڄ ، آي ٽب ث سڅي ب ثوبډ ى

اهشب ى ؿ ٽ ا ځو ث ٽىي، ډ سٮٴ اي( ٽبة اٱچت) وب ي ٽىىي ډٳ ؿاثاب ،م ځا ډٳ ډى٦ٸ

.ٽىي ډ ډٳ سإډڄ ثيين ثڂى ٹا

ىؼشبڅ ىشڂبب سمبڇ) ىاى سٮچٸ ىى ب ثوبډ ث ىوب ى جپ اان ا ث ٽ ډببيڈ اي،اډي اه ثاب

.(ځوي ډ ػب ډٺڅ اه ى و

٭بډ ين ىه ا ٥ٸ بو

اډي ث ىڅڄ ٦ ٵه آي بو ي آطبډشست ثآن ، ډٶبڈ ػيي ىځٶشمبن آٽبىډټ اػمچ ىك ډ٦بڅٮبر ىه

ىه ٭بډ اائ ٽى يبو ډ٦ف ي از ٽ ىه ٭بډ ب ىه ٭بډ دىي اػمچ آوبز .ثا اىپ ثشان سجه ىش ا

ثبي ث اه د ٵ ٽ ىه پ ا ډاڅٶ ب ٵىڀ از سػ ومى ي ا اه ډى٪ ث ډ٫١ وڂز .

ب بو ديا.از س ٹبثڄ ا سى ٵىڀ ثباي آن ز وىپ ډٮبثاب ىي ى ٭بډ ٵىڀ اػشمب٭ امز

ث٤. شىي ډ٦ف ى ٽ ي ثلظب ي ٭الئٸ ، ډبئڄ ث ډىؼ ٵاٱز ايٹبر ي ٵىڀ ين سؼب يوي اٵا ي ػمٮ

ي ډ١٭ب سبو اډىبث٬ پ ، از ثى ئز ٹبثڄ ٥ثب ث 6089 ي6069 ب ى ا ٽ سى ٵىڀ اي

( 61: 6819، اشىبس) . ى ډ ډلة ٭بډ ٵىڀ ىيځبب

ثيا٬ ا ډؼم٭ ىټ ٽ از ؿ مبن ٭بډ ٵىڀ: ))از ىاى اائ سٮٶ ؿىه ٭بډ اٵىڀ(Hebdige)جي

وٺڄ ي كمڄ سچو،يبئ٤ ب ،وا،ډٺ،دبٻ،ثوبډ ٵچڈ: ىاى ،يػى شىي ىش ى ٭مډ ٥ ث ٽ ث بهز

(61 مبن :((.) ٱ ي

؛ث ٥ ډظبڃ او٪ ډپشت ٵاوپٶر ،ٵىڀ ٭بډ مبن ؿز، سٮجب ٵاياو يػى ىاى ٭بډاڅجش، ىثب اىپ ٵىڀ

ٵىڀ سى ا ډلڃ ىٮز ٵىڀ از ٽ طجبر يىياڇ ډب ىا ا سإډه ډ ٽىي . ثىبثاه ،ډپشت ٵاوپٶر ثب ب

يئڅ ٱبڅت ڈ و٪ ب ډبٽش،ډبوىي و٪ ب آڅش ي ځاډ،ى ډى ډٶڇ ٵىڀ ٭بډج ٭ىان و٭ ا

از .و٪ ب ځوبځن ٵمىش ،ٵىڀ ٭بډ ا پچ ا ايئڅ دي بال ډ ىاوىي ٽ ث وٶ٬ ډىان ي ډوبڅٴ ډىبٵ٬

وبن از .ى كبڅ ٽ ثه او٪ ب بهز ځا،ٵىڀ ٭بډ ا ډ٪بهشبب ػبو ي ٱ ٹبثڄ سٲاػشمب٭ ي ى

ٵىڀ ٭بډ ا ډؼم٭ ا ا٭ىب سوت ډٳ "وىيځبو ٽ و٪ ب ٵىڂ ددڅش ىاويډٮمال ډ ثىىي .

ثب ټ ډبى ث ډ٦چة ث اه ر ابث ي سٴ ٽى اوي يثباله ٥جٸ و٪ دز "ٽىىي ډ ىاوىي ي آن ا ىٹٺب

ى وٺ بو ب ػمٮ از ٽ ث سٶبير ثه ياٹٮز ي دىياز سإط ډيوش ،ٵىڀ ٭بډ ى ثځوي سٲار ثځ

( <8ډ ځاى .)مبن :

سڅي ا ټ ىٮز ٵىڀ(، ډ٦بثٸ يٷ ي چٺ ډىڇ ثىن، ډث٣ ث )سان ځٶز سؼب ثىن ثب اه م، ث اهشب ډ

.از ي)٭بډ(دىب ى سٮٴ ٵىڀ ډىڇه بهسويځ يډ ثىن ي ډوب٥جبن ٵايان )سى ډىڇ(، ا ډڈ

سؼث ٽ دىاى ډ وپش اه ث اثشيا ٽىي ډ ثلض ٵىڀ ين ا بو ي ػمٮ ب بو وٺ ىثب ٽ ډبو ثىز و

ٽ دىاى ډ ډچ ب ٵىڂ ٱبڅت دىياب ث ث ډٮمال ثبومب. وي ډ ثبومب ب بو ٥ٸ ا اوبو ش

ډا٬١ ث ثبي ډ ډڈ ثبومب ى آوـ ثىبثاه. ځى ډ ر ىمب ب ي سچن ٥ٸ ا آن ا يٮ ثو

ػمچ ىه ا آن ب ډاڅٶ سمبڇ ث ثچپ ٵىڀ ث و ٱبڅت وي ػب م ي ځ م ٽىشڃ. از ٱبڅت وي ايئڅټ

ډيان ياى ا ؿ م ٱبڅت اي. ىي ډ ٷ ٵىڀ ين ا سى ث ا ػمٮ ىٻ ډ ي ٽىي ډ ديا ،٦

مبوىي ا سى ىه -6. ومى اب آن ا ثه ث سان ډ ىه اه يځب ا. ىي ډ ٹا ين ډٵ ٵآىي ي ډجبىڅ

ي اػشمب٭ ٽىشڃ ا دـي ثب ٵاىيب ډبٽ سجه ث ٽ ډٶڇ اه ث. ى ډ سلمڄ ثبال ا ا سى ٵىڀ

يچ ث و٭ ث مڂ از ځٵش ر ا سى ٵىڀ ىثب ٽ اٹشبى ب و٪. ىاى ٭ي ث ا ډىڇ ايئڅپ

ځىى ډ ىش ووز ىػ ى ٹير .

سڅي هى ب ثوبډ ثا ب ډٸ ٽىىيځبن سڅي. از آن ثىن سپا ي اوج سڅي ٭بډ، ىه يځ ىيډه-6

ځډ و٫ ټ ي ى ډ ځٵش و٪ ى پبو ٭اٹت. وىي ډ كي ا آن سالب اثشيا مبن ا ثىىيځبن ٽ ٽىىي ډ

ٹا اوشٺبى ډى ىڅڄ اه ث آوا ثى دىي ٭بډ ډٺ ډىشٺي ير ث ٽ آىو ا وٺڄ ث ػ. ځىى ډ سٮٴ آوب ثا ػمٮ

سڅي اوج ى، ىوب ث ىا ډب سؼبي ب ومو ثيسه ا پ اي اشيالڃ ثىبث ي ي ډ سڅي اوج ثر ٽ ىاى ډ

( 6068 ػ. )از ٽىن

ي ډبئڄ و٭ ث. ځى ډ ٽمټ ومبىب ي ابء ي ب اث ډظڄ ډبى اډ ا هب٥ مه ث از ياٹٮ ي ډچم ٭بډ ىه-8

ثـ ( ن، د، ػان،) ثبي ډ اٵاى م ثا ىش ٹبثڄ. از ثش آن ى

ا سى دىي ٭بډ ډٺ ث آىو. وياى ثوبډ ث وب بى از ي ، ثبي وم ثهىا هب ډبر ا ٭بډ ىه-1

ىا ډبر و٫ ؾ ثىبثاه ى وم ډىشٺڄ ډٺ و٫ اه ٥ٸ ا ٵى ډٮىبب ٽ از آن ث ٹبئڄ ي ٽىي ډ اب

وياى ا الڇ .

ى ى وم ډىؼ آوب وٺي ي كبٽڈ ايئڅ ثب ډش٢بى ځٶشمبوب ث ٭مچ، ي ى اوشٺبڃ ي ثىن ٽهز ىڅڄ ث ىه اه-8

وز يډ ويځ ا ډىٶټ ٽ كبڃ ٭ه .

ا ث ؿ ا ىا ډب ػبډٮ يډ ٵىڀ ډبٽ. ىاى ٹا آن يٳ ايڃ ډكچ ى ډىډ ػ ي ؼبن-1

: ؿبيبن. )ىاوي وم ٽبځ ٥جٺ ايئڅټ ي اٹشبى اشظمب ثا كبٽڈ ٥جٺ ىز ى اثا ي ډباو ا ٮجي

ب ي سغ ا آوب. بهز آډبى ػيي ٵ٢ب ثا ا ډىڇ سان ډ كٽش ثب ي از اكب ي ٭ب٥ٶ ىه(. 6166811

بهز پيڂ ا ثڂبو ي يا ي ث .

ثبي ډ ثهىا هب امز ا و٫ ىه اه ى سٶق ي ٵاٱز اډ-6

آئى ډبز ي ار. ىاوىي ډ ما ډيو ي اڅ اىبن سٺيڈ ډػى ډوشچٴ ػىب ثب ا ىه اه اٱچت بو ىڅڄ مه ث

ث وڄ ي ډير ٽسب اياٳ ثا سال سب ى ډ هاش ٵى ا آن ى ي ىي ډ ٹا سإٽي ډى ا سچن ي ٵچڈ ومب،

. ٽىي اوي ٳ آن اػشمب٭ ي ىٻ ي ډ٦چٸ ب ا ىثب ي ياوي ا اػشمب٭ ٹير ډاست چچ ى هب ډٹٮش

ىه ،6018 سو. )ځىوي ډ ثب يډ ويځ ث ٭بى ويځ ى سلڃ اؼبى ثا ىشاڅٮمڄ و٭ ثب ډىڇ ٭بډ سست ثيه

(10: بو ي

ث اډب. ومى يه ا سٮٴ ىٹٸ آن ق ٥ ث ى وم اډب ي ثمى ٭بډ ىه ثا ٽ يځب ا ا ٭چٱڈ دب

يډ ويځ ث( ثببڈ ځٶش ث) سإٽي ث ٭الي بو ومبئڈ ډ اب ٽىي ډ اشٶبى آن سجچ ثا بو ٽ اپبب

ث. ٽىىي ډ ديا بى امز آن ى ومب ٵٮبڅشب ي ى ٽبٽىب ٽ ډٶڇ اه ث. ى ډ ډل ومب ډىڇ،

بو(. 619: مبن) از ي سجيڄ ډىبټ ث سإٽي ٽبون ث ا كب ي وبډئ كبڅز ا جبىبهش ي ى ٭ىب ٭جبس

ىڂ ٭ ث ىاى سثز ي سٮچڈ ي ا٥ال٭بر ا اشٶبى ي ٽت كٸ ثبن، آاى ؿن اڅ ى ٽ ي، ا وٺڄ ث ب

چ. )اوي ثآيى ځا ډىڇ ب ػىج ډشه ا ػمٮ ب بو. اوي ي سجيڄ "٭ٵ ىه" ومبىب هچٸ ي ا ؿن

(60: ي ا وٺڄ ث 6016

ار سإط ډئچ داډن و٭ ث مڂ ،ٽ از ډ٦ف ډوشچٶ ىيځبب ، بو ٥ٸ ا ىه ين ٭بډ ثلض اشب ى

ثبن و ي ،يمبو٦ٽ از ك ىاه اب ؿبڅب يػى ا كبٽ ډ٫١ اه. از دبڇ ډلشا ث بو يډبز

ىز ىبٵز ي ،آبثبومب اىپ ډبوىي.ٽىي ډ اؼبى ډب ثا ػبڅج دب ډؼم٭ ، ىه ث سپىڅ ٽىن ؛ياى از ٽى

(8: 6811، ي)ىي؟ ډ سٲ ا ىى ٭مڄ ي ىه ډبز و٭ ث ٥ٸ، ثيه

يٹ٫ سلڅ ډٮىب ى اػشمب٭بر ىى ډٮشٺيوي ٽ اشٶبى ا اثاب ډين اسجب٥،ډشاىٳ بكجى٪ان ثه اى اه ډبن

اځ ىه ثىب ىاى ٵىڀ ٭بډ ا سٲ ىي،هى و ثبي ډشلڃ ى.اځ يٳ ىه سٲ :ځي ډ اى څه از.ث ٭ىان ډظبڃ

ث ٭جبر .ا ىاى ٵٷ اڅٮبى دىي ثبي، سلڃ ى ٭ٺبي،ا٭مبڃ،بډبن اػشمب٭ ي ډٶڇ ډٮىز امز ٭بډٵىڀ

ىاوشىي، اىټ س٤ ا ډجشڃ ي ډ٦يى ډ جان ي ډشٶپان ىى آن ا ديي ىڂ،اشٶبى ا ډظال سچن ٽ ډبو

ځٵش ډ ى.بڅ ث ٽبب ىى ي ث ډى٪ اوشٺبڃ ډٮبو ډشٮ ػىج

ب ىش اسجب٥بر ى ىاهڄ ي ب ىى ثب اشٶبى ا اثاب وه ي و وب ي ياٹٮز اه از ٽ اػشمب٭بر ي ػىج

ډٮىب سؼث ب اسجب٥ ي ډجبىڅ بز ى ٭ ب اه،هى و سٲاس ا ث ي هبع اػشمب٭بر هى ٥ ى

ب اػشمب٭بر ىى ډىؼ ث ى ىين ډلييى ب ث ثا اوشٺبڃ ډٮبو ىى ډظال اشٶبى ا سچن ي ىڂ بو اوي. ٽى

وي ٽ اوشٺبڃ ډٮىبب اشوياڇ ډ ب ث ثا ا ي آىاة ىى ي از.بو ب بو ا ا ٵٮبڅز ياع اوا٫ سب

ب ث،ډوب،سٺز ا بو يوي.ث ٭جبر ىڂ پ ا وشبغ اشٶبى ب ىى ډىشٺڄ ډ ٭ميسبآهس ا ٥ٷ ىڂ د

ب ىى ا ډظال دو آه ى ٽ اوي.ځب ځٶش ډ س و هچز ومب ىاش از ٽ د ب ا ىه ثى ثبومب ػىج

ثځاٽىىيځبن ي ډشٺڈ ثه هى اه ډاڈ ى؛ډام ٽ ث ىڅڄ اث٦ ى سچن ډمپه از ډبو٬ ك٢ ډاډىبن

ى ډ ىاش ثبىي.ا ىڂ،ډمپه از ځٶش ى ث ين،ثب٭ض ي سإطځا ثش ډؼبن آه ث و٪ ډ

( 89: 9811)گبى ، ش ىي سٶپ ا آوب ځٵ ا٭مبڃ ىى ث كي آىاة ومب سٺچڄ ديا ٽىي ي ٭مٸ ىى

ځډ ى بو ىى

ـ 189: 6816 ، سبوپبى ي ه. )ىاوي ث٭ي ا اػشمب٭ ـ ٵىڂ ي٩بٴ ي ب وٺ ا ٭٪م ځش ػمٮ، ب بو

ى ٽ...( ييئي ابو، ىمب، سچن،: س ب بو ډظبڃ، ثا) ػمٮ ب بو ؿىيځبو ٽبٽىب ا پ( 118

ايٹبر دٽىن يٳ ثب بى ي ډشى٫ ب ثوبډ دو ي سڅي ا ا ځډ اؼبى ىاى، س ػي امز ٽبٽىب ىڂ ثب ډٺب

ب ٵٮبڅز ا ډير ٽسب بوين بىاث، ي وب٣ سإډه ػ، څر ك ا١ب ب، ساومىي پٵب وي، ثبآٵى اٵاى، ٵاٱز

ٽبٽى ب، بو اه ديا اثشيا ا. از... ي سجچٲبر اڅڂب، ٵىڀ، اوشٺبڃ اٵا، ډبر يډ، ٵبىي ب ىٱيٱ ي

كش ي از آډي مب ث آوب ديوٸ ي ډاط ډڈ، ثػش، ٽبٽىب ػي ما ډى٪، اياٳ سإډه ثا سال ثب ځډ

سىي. اوي ډىلٽى ي ډلييى ٽبٽى، مه سإډه ث ا، ب بو اه يػى ٵچٶ اٵا٥، ډ١ٮ ا اويمىيان ثه

وٺ ا ي اائ ٽبٽى ب سلچڄ. آوبز ډڈ ٽبٽىب ا پ وجبي، ب بو ٽبٽى سىب اځ ځډ ٽ وز

سلچڄ ي سؼ: »وي ډ ثب اه ى اسجب٥بر اويمىيان ا پ. ٽىي ډ سإي ٽبډال ا ي بى اى٭ب و بو اػشمب٭

ب ځڇ ٭بډڄ ث ډلٺٺبن ا ثٮ٢. ىاى سمٽ اػشمب٭ بهشب ي اػشمب٭ و٪ڈ كٶ٨ ى ب بو وٺ ث... ٽبٽى

(entertainment )س اكز ډوب٥ت وشؼ، ى ي ثبىي آٵه بى ي ثو آاډ ساوىي ډ ب بو ٽ اوي ځٶش ي ٽى اب

ي اػشمب٭ ب ثىاز ډبن آپب سمب ٽ ومبوي وبځٶش. ٽىي ډ ٽمټ ػبډٮ و٪ڈ كٶ٨ ث اډ مه ي آي ډ ٽىب ويځ ثب

ويځ ث ب بو ؿڂو اىپ ث ىيډ، ي ٽىي ډ سإٽي اػشمب٭ و٪بڇ ي ب بو ث ايڅ ىاى؛ يػى ٽىځا ٭مڄ ىبهش يان

( 18: 6818 ،/ يچبډ. )«ځاوي ډ اط ډىڇ ياو

سإډه ػز ى سال اٹشبى، ډبز ىاا اډ اڅاډ، ي م ب ٵٮبڅز اوؼبڇ ث سٮي ثيين ډبن ٭ىان ث ٵاٱز ايٹبر

وشبغ ث ين ډى٪ ث ب اشٲبڃ اوا٫ ث ا آن سان ډ ٽ از ډبو ٩ٵز ا وبد ػيا ثو ما ايڅ؛ ب وب

ي سٮٴ ي سٮه ډٮمڃ، اشٲبڃ ي ٽب و٪بڇ ث سػ ثب سميو، ك ي ػبډٮ ى ٵاٱز ىاى.ډبن اهشب ډ٦چة

ډٺ٬٦ اه ٽىن د ث اٹشبى، ي اػشمب٭ ٵىڂ، ب ډب ي اډپبوبر ثب ډشىبت ي هالٷ ا ث ىي ى از.ث

ب ٵٮبڅز ثب آن د ػز ى اٹياڇ ي ٵاٱز از.ايٹبر ٽى اٹياڇ ثو ١بز ي ٽىىي ځڇ هالٷ ب ٵٮبڅز ثب ډبو

مڂبو ي ٭بڇ وب ټ ث اډي ىاز، اهشب وػاوبن ي ٽىٽبن ي ډٵ ب ٥جٺ ث ځش ى اځ ٽىىي، ځڇ ډشى٫

از . ي سجيڄ

١ير ث ي ىاى ځش بى ډان ث ا ب سى ٵاٱز ايٹبر ثىبىه، سلالر ثه يٹ٫ ىڅڄ ث ډٮب ىٮش ػبډٮ

بهشب ډپالر ثه يػى اىپ، ث اٵين. از ٽى سإي آٵه بى ب ځډ ي ثوبډ ٵٷ ب ٵٮبڅز ثب آن د

ا ا ډين ػمٮ ب ثوي از بو ير ا ب ثوبډ ىن اه آطب ي ٽبٽىب ا ځ ث ث ډين اوبن وب ٵبىي،

وٺڄ ث اڅيه ٳ.) .اوي ىاى ٹا ه ٽبٽى ب يٳ ػمچ ا ا ايٹبر اه ٽىن د ٽىىي، ځڇ ب ثوبډ دو ي سڅي

(6811، يبو ىه مب ىيډه ډٺبالر ډؼم٭:ا

ث ثبن ىڂ ايٹبر ٵاٱز ،ډبن هب از ٽ ى هالڃ آن ٵى ي ػبډٮ آاىوي سب ز ٵىڂ ي ٵى هى ا سٮٴ ي

سجه ٽىىي.ي بو ب ث ٥ آځببو ا٤ ي ډى ب ٽٴ اه ز ا ٵاڈ ډ آيوي .بو ب ا يابر ي ثبن ب

ومو ب اڅ ٽ ډش٢مه ىز ب ا٦ ا ٵىڀ از ،ثځٵش ي از ي ډٮىب ا ث ومبىى اشٶبى ډ ٽىىي ٽ ا

ثب ػه ب ډوشچٴ ډػى ى سٺڈ اىبن اڅ "يا اډ يډ ويځ ٷ ډ ىي .وپش ډڈ س اىز ٽ بو ب ٱبڅجب

ٵچڈ ي سچن ا ډى سإٽي ٹا ډ ځى يى آن ا ٵى هاش ي ډيو ي ٽبىاوي .ٵاٱز ، ار ي ډبز آى ومب ،

ډ ى سب سال ثا اياٳ ٽسب ډير ي وڄ ث ډٹٮش هب ى چچ ډاست ٹير اػشمب٭ ا .ياوي ي ىثب ا ب

ىشاڅٮمڄ ثا اؼبى سلڃ ى ويځ ډ٦چٸ ي ىٻ ب اػشمب٭ آن ٳ اوي ٽىي .ثيه سست ،٭بډ ډىڇ ثب و٭

(10: 6810٭بى ، ث ويځ يډ ثب ډ ځىوي .)ي ي الويثب ،

ث ما ډل٦ اډپبوبر ي ا٤ سىبت ث اوبو ػاډ٬ م ى ي از مڂ ي دش وب ټ ؿ اځ ځډ ي سٶق

پ ث ي بٵش ٽبوو ػبڂب ي امز ثىبىه، سلالر ثه سإط سلز كب١ ٭ ى ثى، ب ي ػب ځوبځن ب پڄ

ىا ډب و٪بڇ ي ىٮش ػبډٮ ب يځ ى ثبي ا بث امز اه ىڅڄ. از ي سجيڄ ديوٸ ىب٬ ي ػي وبب ا

.ٽى يػ ػز ډػى ش ب جټ ي آن اٹش٢بئبر ډين، .

ث ويځ ډوشچٴ ب بكز ى ا ٭مٺ ي ځشى ډشى٫، سلالر ٵى، ث ډىل ب يځ ىڅڄ ث ډين، ىٮش سمين

يٴ ىي ثب «ٵاٱز ايٹبر» ياٵين ځش ي ديا بهش، سلالر اه ا وب دبډيب ػمچ ا. از ي ډػت

ايٹبر سمين» ا آن ػيي، سمين ى ډٺڅ اه ډلز ث و٪ ثب ىببن ػبډٮ ثه. از «سيي» ي «ٵز» ډش٢بى ي ثبڅٺ

اوي وبى وبڇ «ٵاٱز .

ي ساٽڈ ي ػمٮز ياٵين ي: ا ٭جبسىي ځډ، ث يي سمبڄ ي ٵاٱز اٵا ى ډاط ا ډى ب ىځځو ا ثه

ي ٽب ډل٤ ډبن ػيا يٹ٫ آن، ډشى٫ ب ٹبثچز ي ٥جٮز ا ځى ٵبچ ٵاىي، وى هب، ډىب٥ٸ ى آن ٵىځ

آيب ا١ب ثا بى ياو سپبد اثا، ٭ٺالوز ٱچج ب، ٵٮبڅز ثش ين ډبى سو، ٽب سٺڈ پوز، ډلڄ

ثيٽا، ٱچج اوبن، ين بكش سټ ويځ، سپا ي ډشان وجشب آىڀ ډ٦چة، ي٬١ ث ډػى ي٬١ سجيڄ ي اٵين ىڇ

ب آت اوا٫ ث اػشمب٭ ډل٤ آڅىځ ډٮىز، ٽب ٥چج، سى٫ ځا، ډٳ ثىن، دش ب ٻ ي ب ؼبن ډٮ ى

ىڂ. ىز ي ٭بډڄ يب ي وى، آدبسمبن ايڅ، اسجب٥بر ٽب ب، اولاٳ ي

ډٮ ى ير ث وبم، ٭اډڄ ٽىشڃ ي ډب ى اڅٮبى ٵٷ ٹير ي ش اډپبوبر يٵ يػى ثب ډٮب ػبډٮ ي اوبن

ٵاٱز ډبن اٵا ٮى سميو، دبډي ىي اه سٽت. از ځٵش ٹا ياو ي ى ب ثلان ي ا٦١اة، ٵىځ، اٵىځ،

وبب سه ٽبوو ا پ ث ا ځډ ي سٶق ىڂ، ا ډين ػمٮ ز ؿڂوڂ ا وب ٹ ٵب ي ټ ا

.از ٽى سجيڄ ډٮب ث اػشمب٭ ي ٵى ب ١ير ي

سجيڄ وبد ډچ ث ٽ ؿ از؛ ځډ سؼبر بثٺ ث ي ډب، ډبن ثمب ب وبو ا پ: ځبڅىڂى ثبن ث

اډي. ي ډ و٪ ث وبد سلمڄ از، آيى ٵاڈ آن ثا ډب سمين ٽ ا٦ ى هى هى ث ٽب ٥جٮز. از ي

از ځډ ثا ٵش آن ډٮىب ي ى ډ سچٺ ػبن ٦ق ى ي دٵش ي ډٮٺڃ ىهاش ٵاٱز، اٵا ىهاز

ډئچ ث ويځ، ث ٭الٹ ٽمجى ب ډالڃ ىوب، م ى سٺجب. از ايٹبر اه دٽىن ثا ځډ ىهاز ډٺبثڄ، ى ي

ي ه٦وبٻ ٽبب ثب ثش ځډ ث ډالڃ اه ثىن ثه ا ثا آڅى ست ب سال از؛ ي سجيڄ اوبن ه مڂ

اه ٵشب ؿڂوڂ ث ػز ؿىي ا ٽ ځىاث از، اٵشبى ځىاة ټ ى ډب سمين ٽ ىي ډ وبن اىب. از ي ډىؼ ػىب

(696 -698: 6860 ٵپ،. )از ډسج٤ ځډ ٹجبڃ ى سمين

ياو، و٪ ا: ىي ډ س١ق ځو اه ا ډين اوبن ويځ ى ځډ ي ثب ٽبٽى ١ير ، ثبو ى و څبن ډټ

ٽىىي آاڇ وٺ ي ثبىي ىاش ثبسبث يډ ويځ ى ثشاوىي ٽ ځوي ډ ٹا اوبن سػ ډى ډبو ب ثىن څر ي ب ثب

ا هىٽب ٽىىي ډي ي٥ ى ځډ، ي ثب ثيين ػبډٮ ب اوبن ټ ٽ ځٶز ثبي ثىبثاه،. ثبيوي د ى اي ثا

ٽبډڄ آاډ ثب سب ىىي ډ اػب ي بوىي ډ ډبى ډٮمڃ ٵبب ا ا اي ٽ شىي ب ځډ ي ىب اه،. ى ډ

ى ا ډشٺڈ مپب يچ ځي، ى پڄ ټ ٭ىان ث ثشاوي ٽ وياى يػى ب ثب ډظڄ ډٲڅش ي وٺ ؾ. ثىيي

ډظڄ ىز ٽ ؿا شىي؛ ٽىىي ثبن ي ځب ثب دىاوي، ډ آن ث ډچز ټ ٽ ب ثب. آيى ٵاڈ ػبډٮ ػمٮ ويځ

ډٮمڅ ويځ ډٶبڈ ث ډپمچ ي ىاوي بى ػب آن ى اسدب ي ايئبڅ ب ثى ٽ آٵىىي ډ ډى٭ ثش: ىىىي

بثي، ډ ٵى ث ا ػبډٮ اػشمب٭ ب اڅاڇ سلمڄ و٭ كپڈ ػبډٮ، ثب مبىڂ ٵىځا، ٱث اوبن و٪ ا. وي ډ ب اوبن

ٽىىي ډ ٽب و ي آډبى اػشمب٭ ب مبىڂ مه د ثا ا اوبن ٽ ىاوي ا هبز اه ب ثب ٽچ، ٥ ث يڅ

ٵاياو وب ا سان ډ ا ب سٶىه ي ب ثب يػى امز: وي ډ اىاډ ى اي. وپىي اڅاڇ ي ٹي اكب هى ډل٤ ث وجز اي ٽ

ثا ىش ى ب پڄ سىب ب ثب ا ىبثڈ؛ ى، ډ اكب ىٮش ي سو ير ث ػاډ٬ ى آوب يػى ث ٽ

ث ثش ؿ شىي، ـ ب ثب ٮى ـ ډىډ ىب ب ى ثيين ٽ ڈ ب اوبن.... شىي ث يك سپبډڄ ي سٮبڅ

(616ي661: 6866 څبن ، ډټ. )وي ډ ثڂبو هى ا بثىي، ځا ين ډبى ب اسډبسڈ

اځؿ ٵاٱز ثب سػ ث ايبٳ س١ق ىاى ي ،اډ دىيي ي ١ي از اډب اه اڃ ما ى ثه ډلٺٺبن بو ثبٹ

بى ي ډٮمڅ ان و از ٽ اب ىه ث سٶق ي ځډ ثب ډ ىي؟اب ډٶڇ څي څٮت ث ٥ اٵا٥ ث ځډ ث ځو

ب ډؼب ي ډمى٫ ثى از. ث ما پ ا ډاػ٬ ىؼب ثا سٮه ځډ ،ىب ث اي سبو، ىه سبط ډ ځاى؟ ث

ىببن: ٽچ ػاډ٬ ث، كش ػاډٮ ٽ ىاا ي٬١ ډٮز ثب ىا شىي، ډٺيا يٹز ثا ثبن ثه ػبډٮ

ډڄ ثب ډت ىاز ي ى ثش ډاى ػئ ا ب ثشڂ ٽب ب ويځ ى اهشب ىاوي. ى ػاډ٬ ايڅ سٶق اشٶبى ا څر

ا اډي ثب ا ډچڄ ډشمين ي كش ى ډى ثش ػاډ٬ يشب ي ٥بٶ ډاڈ ډج ثى. مه اڄ، ى ډى ځش

ب ي بيانو ډياٷ ىاى ي ى ػاډ٬ وه ى ډاى ٵاياو اسجب٣ ډبن سٶق ي ډت ډى از. ا ى ډبن، ٽ

ب ب ډج، ثب ثب ي آيا ي ٹ ي ومب ي ډاڈ ي ي بىډبو، ما ثى ي ا اه ا ثا سٶق ي ځډ سى ػه

يػى آډي از. اػا ډاڈ ث ي ثا هياىب ډڈ ويځ هبواىځ ب اػشمب٭ ډبوىي سڅي، ث ه اډپبوبر ٵايان ث

ځى ي ٵش ثا سٶق ي اثا وب٣ ي بىډبو ث ن، اىياع، ډٿ، ثاٵبو، ىي ي پب، ػىج ډج ث هى ډثچٯ ي

( 601: 6888ٽىټ ، ) .ىي اٵاى ٭بى ډ

ىيٽڈ، و٪ ا ػمچ ا. از ي ډ٦ف و ىب ػبډٮ ى ىى اډىبټ ثه ثا ٽىىي ځڇ ٽبٽى يػى

هىياوين، ٽىن، ځڇ بىثىياځ، يځ ىاا ي وي سپا سسم، ډاڈ ي ډىبټ ثه ٵچٶ ٵاو، ىب ٮػبډ

ا ډم ٭ى ٵمبوىي، ډ ډب ث ثش ا ٭جبى ٽ ز آوپ ١مه ب، ومب اه. از اٵاى ى ه هچٸ ي بىډبو اؼبى

جت وياوي، ىػبو ډٺى ځو ؾ ٽ ب ومب اه. از ىه جبىبهش ي سٶل ٭ى ٽ بوي ډ يا و ا ىه

ياٹ٬ ى ب ومب اه از؛ س آى آوؼب ى سوچبن ٽ ثيوي ىڂ ػبن ث ي ٽىىي ٵاډ ا ياٹٮ ىوب اٵاى، سب وي ډ

كب١ان ٽ ثىىي ډ م: از ځډ ټ ډظڄ ٭ىب و بن ثيو ػىج ٽ آي ډ د كش ځب. ډىډىي ٽىن ځڇ اثا

(868 -861: 6818 ، ىيٽڈ. )ٽىىي ډ سٶق آپبا ي هىيوي ډ

. از وبى سإي ډ آوب ثىن ډ٦چة ث ىه ٽ آيوي ډ ثب ث وشبؼ سٶق ي ځډ اوا٫ ا ثه ٽبٽى، ډى٪ ا

سىي: ثى هاىي ډؼب ډٺيډ، ثبة ا ثبىي، وشبغ آن آډين ىز ث اولب ٭چڄ ب، ٵٮبڅز اه ٽ س ى ي، ااه

يك، ػم، ٹا دي ى ٽ ډاط ثب وٺ ىڅڄ ث سىب ٵاٱش، ب ٵٮبڅز ا ثه ي ي ي سٶق ٽ وز

ثا اډپبوبر ځش. شىي ډ٦چة ثوىي، ډ وي ي ٹر ثس ب وٺ اٶب ثا ا آوب ي ىاوي اٵاى اهالٹ ي ٵپ

سجيڄ ب ىيڅز ي ػاډ٬ م ځوبد ب ١ير ا پ ث اډي وشبغ، اه سإډه يٳ ثب آٵه، وب٣ ي سٶل ب ٵٮبڅز

ث ياوڂ وشبغ آن، ا ثبالس ب ثبىي وياش دبډيب ي آطب ؿىه ٽ ب اشٲبڃ ي ب ځډ ٽ از ثي. از ي

ثى.)ٳ اڅيه ث وٺڄ ا:ډؼم٭ ډٺبالر ىيډه مب ىه يبو هاىي هبع ػا اه مڃ ا ثبىي، ىاش ىوجبڃ

،6811)

ثى از .٭الي ثٽبٽىب ډظجز سٶق ي ځډ اه ډٺڅ اػىج آت ىبهش و ډى سػ

آن، امز ي ١ير ب ډٺڅ اه هى ث و اوي دىاهش ډين ػبډٮ ى سٶق ي ځډ ػبڂب وٺي ث ٽ اويمىياو ٭مڇ

ىا، ډب و٪بڇ اوشٺبى اويمىيان ايڅه ا ٵاوپٶر، ډپشت البة. اوي ٽى سػ آن دبډيب ي ا١ب ؿڂوڂ ث ثچپ

ىاى ډين ػبډٮ ى ډل ػبڂب ٽ ځډ ىٮز ث آن د ى ي ٵىڀ ىٮز ث ا هى ب ځ هى ا ثځ ثو

ٽ وز وٶش اډ اه ى ب، ٵىڀ ىٮز ٵجپب: اوي بهش ډشػ ٽىي، ډ ىوجبڃ ا ايئڅټ ي اٹشبى ب يٳ ي

سؼب اي١ب٫ ىي ډ اػب ا ٽىي؛ ډ سجب ا څر ي ه ىٮز، ٽ از آن اچ ٵت ثچپ از، ځډ ٽىىي ٭١

يٷ، ي اهالٷ. از وٶ ٵيدب ٵاىي ىځ هى، ٽ بوي ٵىڂ ي سميو ايئڅټ ب ٽچ ىځ ا ه اه

يىٶپاو، ځا ٭ٺڄ اويا ث څك، بىـ ٽىىي ډ ٹ٬٦ ٽب وم څكبو بى ي ځبو ثـ اډ ډىڅ ث ا ثىي ي ٹي ث ځډ

ډه ٽ جت اه ث و: از ٵبي ب، ٵىڀ ىٮز. ٽىىي ډ ډلييى و ا سپىپ اډپبوبر كش ي ـ يى ډ مب ث ثي

( 81: 6819 ، آىو ي ٽبم. )ثبال ٦ق څر هيډز ى از ډٮجي ٽ ي اآن ثچپ از، ډٮز

دبډيب ث ي ٽى اوشٺبى ا ځډ ي سٶق ډٺڅ ثب ٱة ػبډٮ سٮبډڄ ؿڂوڂ ىببو آت ډ١ٮ ا و ٽبڃ اڅپ

ا١ب. ى ډ وڂن آن ى وياى، و٪ڈ ي يٳ يٹش ويځ، ٽ از ثبسالٹ سٶق: از ىاى سػ ش جټ اه ډىٶ

اځ. وز ثڂى، سٶق ا ىي ث ٽ ويځ ټ ا س ډى٦ٺ ؿ، ؾ يڅ ٽىي، امز و٭ ػچت از ډمپه ر، يكبو

آوپ ثيين سٶق! ىاى ى ؿ از ىين اى ي ٵشه ىمب ي ځشه ىي ث اسډجڄ ثب ي ٹين ث ډىل ويځ

ثبى ث ثى اوي، آيى ىز ث ډلڃ س ثجى ي ب ډبه سپبډڄ ٭چز ث ٽبځان ٽ ا ب ٵز ثبي، وٶٮ ډش٢مه

اځ ٽ ځاوجب ايٹبر ٮى. از ي اٵيى ويځ ٥ڃ ث ي ى ب٭ز ؿب ٽڈ ىز ي، اوؼبڇ ب سال ثب. ىي ډ

ا هى اوبو ي٩ٶ ي آيى ىز ث وز ٽىي، ويډىي ا ػبو ي ػڈ ي ثڂى بى ساوي ډ ٽىي، ډٳ ٭بٹالو ا آن ٽ

ٽبځان ا ثب. ٽىي ډ دبمبڃ ډبوي، ډ ثبٹ ٽبهبو ي ىٵش ٽب ا ٽ ا آاى ب څل٪ م سٶق كٺٺز، ى. ىي اوؼبڇ

ياو، ب دځ ي ډب ٽڈ ب ډبن ډ٦بڅٮ. ځاوىي ډ ىاوىڀ ي بڃ ډټ ي ىمب ى ا ت ؿب ب ا ٶش ػان

سچن. ايز ٭م ٽىن سچٴ ثا ىڂ يچ سچن، ي اى ب دىا ىيٯ ث ٽىن ځ. ٽىي ډ د ا آاى يٹز ثٺ

ويځ، ا از؛ ډشجبه ويځ ثب سٶق،. ځډىي آن ثب ٽ ثوي ډ ٽبو ث ٹ٦ٮ ٽبچ بڃ، ډټ ي ىمب ډبوىي و

سىب ؿن ځ ب، ٽبهبو ي ىٵبس ي ب ډٲب ػان ٽبډىيان ي ډيا آډان ىاو ثش ىي ى سٶف كبڃ، اه ثب. از ٭مڄ

(69: سب ث ، ٽبڃ. )از ويځ ٣

ب ٭چز. ىاى ٹا ځډ ٽبٽى سػ ډل ى ٽ از ډٺى ٵاٱز ايٹبر ي ث بى ي ي اىهبڃ هب٥، اوجب٣

ػاډ٬ ى ثچپ االډ ىػبډٮ سىب و ىى ىش ب بو ى ٽبٽى اه ډبوين ډٲٶڃ جت ٽ ي ډ ه ث بى

اؼبى ځډ ي ىه ډبن اش وبه ب هاش ٽ از ثچىي ىا آوب ا پ (8-81: 600 6، ډبن) از ي ډل

ث ا ىه ډشيىه، ثه كش ٽ ي جت ىه ا وبىز سار. اوي دىياش ځډ ي سٶق ډٮب ا ىه ي اوي ومى

ځڇ ب ٹبڅت ث ىه آيىن ي و ثه ي ثياوىي ځډ ثب ډشٮب اسب آن ب ډ٭٪ ي وبد سٲ ب اڅاڇ يا٦

ي ٵبى ا ىي ث سٶلبر ي بىاث ثب ډوبڅٶش ؾ االڇ ٽ آن كبڃ ثذىياوي، آن ډٮى ٺ٣ ي ب بى ډػت ا ٽىىي

ىډاڈ ػ االډ ىش ب بو. مبى ډ دىيي ٭مچ ي ٭جبىر ا ډاډه ٹچت يى اىهبڃ كش ي وياى ثىځ

وػاوبن ي ٽىٽبن ثا ي ث ثب ىى ډىبت ب ډى ٽ ىس, اوي ډبوي ىي ٽبٽى اه ا ىى، ا٭بى ث ډث٣

ث هى ب ٹبثچز ا ىش اسجب٥بر ٽ ي آن ډبن ي ثى هاىي ٽىىي ځڇ, ډش آٵبر ا ىي ث ٽ ىاوي يػى

.ػي ث ډى اه ى ى، ډ ډوب٥جبن ٵٮبڃ ډبٽز جت ٽ ثبهى ىبٵز ي ك ب ٽٶز ػبډٮز ه

هشڂ ا ٵاٱز ٹبر اي ى اٱچت آن، ثىىيځبن ٽ آي ډ مب ث ػمٮ اسجب٣ يچ سه دډوب٥ت ډظبڃ ٭ىان ث سچن

ي هش ډىڇ اه ٽىن بى ي ځڇ ٽ از ٥جٮ ا٦ ىؿىه ي وىىي ډ آن سمبب ث ياو ٽب ب وش ي ب

ػاة ي جب ا ػچ, وب٣ اه ٽ اه ي ث. ثياوڈ سچن ٽبٽىب سه اچ ػمچ ا ا آوب ٵاٱز ايٹبر ومىن د

ٹبثچز ثب ي ىاى اهشب هى ث ا ډىڇ ٵاٱز ايٹبر ا ډم ثو بو اه. ثبي ىاش ما ث هى ثب ا يكبو ي ډٮى

ډٵٸ ځډ ٽبٽى اوؼبڇ ى ب ببو ا ث ىاى، آن ب ثوبډ ٽ ثبو ٭ىب ٱى سٽت ي سپىپ, ٵىبي ب

ډٺب ى ىى ٽىىي ځڇ ب ثوبډ ډل، سچو ب جپ ى ڈ ي اان ى ڈ ىى، ك ى ؿىي. از ثى

ىى ب ځډ ډىج٬ سه اچ اډب( 81-0: 6001ځب،) اوي ي سڅي ى ډليي ٥ ث ابى ي آډ ب ثوبډ ثب

ٽىىي ځڇ ب ثوبډ ثب هى ٵاٱز ايٹبر ٽىن د ث ػان وڄ اٹجبڃ ډى اه ى ډڈ وپش. آىي ډ مب ث ډىڇ

ب ث ،وجز ٽ ىكبڅ ٽىىي، ډ يػ ػز سچن ى ا ٽبٽى اه ىش، اٹب ب ا ث ٽ از سچن

6811، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى: ا وٺڄ ث ثبى.)اوي وياى وبن هى ا ا ډىي ٭الٹ ؿىه بو، اه ىى ٽبٽىب

:19)

اشٶبى ا ىب ومب ثا اائ دبڇ ثب ډلشا ىى ا ډبىٸ ځډ ىبو ىى از .

ىه س ي ومب ب ػىج اائ ث ٽ ىاى ډ يا ا بو ډٮيٳ ب ؿ ي ثبڂان ىډىيان، بو، ډى٪ اه ا

ا بو ب ډڅٶ ٽ ى ډ ا بو ډى٪ اه ا ىه. از دىاهش ډبى ئ سؼڈ ي س ٽىىيىٹبڅت ديا ٷ

ىى ومبىب ا ىډىيان ر اه ى. ثبي ػبڅت ډوب٥جبن ثا سب دى ډ ا از ين ومب ي س مبوب ٽ ا ين

اه ثب ٽىىيځبن سڅي ي ىډىيان. ٽىىي ډ سلټ ا ٭بډ اكببر ومب اه ثب اوب ي ٽىىي ډ اشٶبى اسجب٣ اه ثا

ياٹٮب ٽ وپىي ك ىڂ ډوب٥ت ي وي سجيڄ ومب–ا ومبىب ث ډير ىا ى ساوىي ډ ب ومب اه ٽ سػ

وي. وز،سجيڄ ث ومب ٽىي ډ څم سچن ا٥ٸ آوـ

يػ ػء ؿ آن ثب ا ىه ډٮىب ډشان ي وياش ځډ ي سٶق ثب ډىبٵبس ىه ٽ ٽى سػ ډ٫١ اه ث ثبي ثىبثاه

ىمى ٵاٱز اډ ثب ډوب٥ت ػة ثا ٽ ىى يٵٮبڅشب ىه ا يػ آن ٮى. ومى ډالك٪ ڈ ثب از ىى ځډ

ا هب٥ آى ي ثبڃ ٵبٯ ا ايٹبس از الڇ بو، ځډ ي ٵاٱش ٽبٽى ا سجٮز ث ىى ىڂبو ا. وياى

ٽىي،څاآډبىځ ٵپ ٽب ډل٤ ي ٽب ث هاي وم ٵى ٽ از ،ډبو ډبن اه. ثڂى و٪ ى ډوب٥ت ثا ياو ٵبب

ي وز اډيډبئڄ ي ويځ يا ا اي ٽ ذبى ډ ځ آوا ډبڄ ي ىه ا ػىج آن.وياى ا ىه ا وز ډٮىب ىبٵز

ثوبډ ث ي ى ب ىه وز ب ػىج سبا ىاى ىيز ، ا٤ اه ى اي. ثبي ىاش اي يډ ويځ ثب هاو ڈ ځب

سٺڈ ى ډػى ډوشچٴ ػىب ثب ٱبڅجب بو سو، ٹڃ ث ٽ از ډى٪ مه ث. ثىڂى سٶل ثوبډ ټ ډظبث ث ىى

ٽىڂ ىي. از ثى س ڄ ډوب٥ت ػچت ثا ډىبټ ي ډاڈ ومب څا( 7=<8 :9:سو. )ىاوي يٽب ډيو ي اڅ اىبن

سب ىاى سٺب١ب ٽىىي سڅي ا( ٭بڇ ډوب٥ت)ٵى. ثبىي ىاش ساوىي ډ ب ډ وب ث اه ث وجز ياٽى و٫ ىي هب ٽىڂ ي ٭بڇ

ٵچڈ ومب ومب، - ډج آىب ، ٵاٱش ىه ا( ٽىي ډ اؼبى سٮي ډوب٥ت ى ٽ ٵٺ ي ٮز اكپبڇ،) ىه ػب ث

ثب ٭بڇ ډوب٥ت ٽ از ډى٪ ثيه ٽىىي سڅي س٤ ب ثوبډ ػاثز ي يٳ ا ثو. ٽىي اشٶبى ؼبو ډبثٺبر ي ب

ديا امز اي يډ ډبئڄ ي ى ډ ځىاوي ثب ا يډ ويځ ث ٭بى ويځ ى سلڃ اؼبى ثا ىشاڅٮمڄ و٭

ىثب ي وپىي اٽشٶب ډير ٽسب ٵاٱش ب ثوبډ ث سىب سب ى ډ هاش( هب ډوب٥ت)ىڂ ٵى اډبا( <;: مبن) ٽىي

اوي ٽىي. ٳ ىه ډ٦چٸ اب

سٮٴ بو ىى : ٵڄ ؿبڇ

))بو ىى (( ،ثش سٮبډڄ ىه يبو

))بو ىى (( ا ډٶبڈ ػيي يؿبڅ ثاوڂى ځٶشمبن يث ي ىه ي بو ډلة ډ ى؛ ؿاٽ اډي ثٮيا دز

ك٢ ىه ى بو ثوم سبثي وم ي ،بيڈ ٽ ډشٶپه ي و٪ دىاان ډ٦ف اه ك "وبىن ىي ا ٽ ٱبڅجب

ٹبثڄ اوپبډجبكض بو ثب ىٹز هب ىوجبڃ ډ ٽىىي . ډٺڅ ىه ا ث ٭ىان ثو ٱ

ى ىه ډئچ ٽ ډيسب ا ويد ډ... ٭مډ بكبر ػبو، ىه ب، بو ثبة ى ډٺبڅ ډٺيډ ى ي ىي آوزث ٥ډظبڃ

ي ػيي ا بو ب سپىڅ ياث٤ اىټ ثى، ځٵش ٹا ډىٱٶچز ب ډبوي ډپر بو ػمچ ا اػشمب٭ ب ك

ي ثهىا ػبو امش ا ب ٭بډچ ډىڅ ث ډٮب ػبن ى آن يثبځز ىه ا ديي

( 52: 9833: ي٭م ي ٹبى ا وٺڄ ث ، ي ىي) ،

ي ىه ډبن ىيو دوي ډشلي، ابالر بى ديسشبن سج سچن ديي ث سػ ثيين ٱة، ى ثب ووشه اثا ىي

ڈ ثب ىوجز ثبي ثچپ سٶپټ، ر ث و ا بو ي ىه ٽ از ډٮشٺي يىاو امبن ٽشبة ى ىيا. از ٹبئڄ بو

اث٦ ث اكز ث ىيا. ثبڅٮپ يمى٦ ثڂاى سإط بو ٵڈ ى ساوي ډ ىه ى دي و٫ ي، ثبي ث. ٽى ډ٦بڅٮ

ا بو سپىڅ بهشب ي ډبز سٲ ث ساوي ډ اث٦ اه ير از ډٮشٺي ي يى ډ سإٽي ىه ي بو ثه اس

ثبوؼبډي

(..( 28-Derrida, 1998, pp.22

آپبين ځو اډپبن ،٣ از آن ډػي ٽ ا يسپىڅ ين ا يځ،بوب ڄسلچ ثب ،ىسٺبثڄ ياى ځمبن ث

اشٮال اډ ٹچمي ث شسپى ا ٭ى. ىي ډ پڄ ا – آن آپبد اډپبن س،٣ ٸىٹ ثبن ث ب– هى يوبډش

( 99: 9833، ي٭م ي ٹبى.) يثبڅٮپ ىاى سٮچٸ

ډ ٹا ډ٦بڅٮ ډى ډؼا ٥ ث يىه بو ك ىي مـىبن ډىبت، ب دي ٵٺيان جت ث ٽ از اه كٺٺز اډب

ىيى ثىبو ه كبڅش ى ب ي ىاش ځا "ا بو ىه" ث يبو، ىه ىثب ډػى و٪بر ا ثب. ځى

بو سپىڅ و ي از ىه ثا ٩ٵ ٵب بو و ٽ ىاى سإٽي ىى بو. از ىڂ ثا ټ ثىن اثا س١ق

.ډىلب اډ ا ىه و ي ٽى ٵ طبو ا ديي ا بو سان ډ و ي اه ا. ٵيثپبي دبڇ ټ كي ى ا ىه ډشاوي

ث ىوجبڃ اشٶبى اثا ا "ٽبځاان ىى ثيان ثب وڂب سىيآډ ډ وڂوي يٵبا ثهاڅجش ا مـىبن وبى ىه ي

سجچ يځش ىه ډ ثبىي ىياٹ٬ ى سٮٴ بو ىى ثلظب بى از. ثه ث ډ٫١ ي ډ٦بڅت ىى بو ىػز

ځي ىى، بو سٮٴ ي ب ٱ ىى ثىن آن سػ ډ ٽىىي ي ثه ث سؼچبر آن ى بډبوب ىى ډ دىاوي. ى

ث ٽ ا اى ىى از . ځب بو ى ىى ځ ي ب ى ثب ػز ز،ىى ا آن ډ١٭بر ي ډ٦بڅت ٽ ا بو ډٮشٺيوي

ب ثوبډ ٽ ا بو مـىه سػ ډ ٽىي ىى از. ىى ث ػىج ب ٽڄ يى از ياثش ىى اكاة ي ب بډبن

، و ډ ساوي ػي بو ىاوي ىى ي ايئڅپ ډبز ي ى ډ دو ي ډىش آوب با ي ډشيىبن ث سػ ٭٦ٴ ثب آن

ډ ثاوڂ ػىؼبڃ ب ب دىي، ٭بډ ځ ػز اڅاډب ي از ىى ډبئڄ ىوجبڃ ٽٴ ث ىى بو ىى ډلة ى.

(.9830:91: ډلمي،)ساوي وياش ثبي

ثبي ى و٪ ىاز ٽ سجه ي سلچڄ وجز ډبن ىه ي بو ادوا ٫ اوڂسه ډ١٭بر كب١ ى ډئچ بو ىى از.

اه ډىبٹبر آوٺي دىاډى از ٽ ؾ ساٵٺ ث ډجىب ىه يبكز ب ي ٹچمي آن يػى وياى. سب ث كبڃ ڈ ؾ اػمب٭ ث

سٽت "بو ىى" ٽ بو ثىه ؿځ ىاى ب ثبڅٮپ، ر وڂٵش از .٭چٱڈ سمبډ وا٫ ب ډػى، ث

ا٦الف "بو ىى" ث ٽبٽى ٱبش ىه ى بو سػ ډ ى. ث اه ډ٫١ و ثبي سػ ٽى ٽ سٮٴ بو ىى ا

ىه بو ا ډشٶبير از . بي ډى٪ اه ثبيٽ يٹش ا بو ىى لجز ډ ى، ث وجز سٮبډڄ ځو ىي ك اب

ډ ى، ىكبڅ ٽ ىه بو ا، ثٵيٽبين بكز ب ىه يث ٭پ ث ٵث ك بو سإٽي ىاى. ث ٭الي، ىه

بو ا، ثب ػبن سجځ سچو ٽ ثب ديسشبوڇ بځبس از ،مبىڂ ثش ىاى. آوـ ډب اډي ثآن سبٽي ىاڈ

، وٺ ىه ى سٲ ار بو از. )دكه ، 9810 : 13 (.

ىيځب اب ىډاػ ثب بو ىى

ابب" ىيوي پڄ ځ و٪بر ٭چم ىك ٭چڇ اػشمب٭ ډٮمال"ىيځبب ډوشچٴ يډشى٭ ډ٦ف ډ وي ٽ

ډىبٹبر ي ؿبڅب بى او ثډ اوڂاوي ٽ هى ٵز وڂب ىٹٸ س يم ػبوج س ث ډ٫١ ا ثا مڂبن ٵاڈ ډ

آيى . ث ٥ ډظبڃ ىډى ثلض كب١ٮى ډ٫١ بو ىى و ىيځب اب ث ؿڈ ډ هى ؛ىيځب ايڃ ا ث و٭

ډشان ث ٭ىان ىيځب چج ىو٪ ځٵز ؿا ٽ ؛ اډپبن ػم٬ ب سإڅٴ ىي ك "ىه" ي "بو" ا ډ وم ىاوىي. اه

يپى وڂب وٺبىاو ا ث بو ىى ىاى يثشثآطبٱډظجز بو ىاه ډى سإٽي ډ ٽىي .٥ٵياان اه ىيځب ث اه

ثبيوي ٽ بو ياػي اس پال ي ز ي ډه ا ٱىى از. سپىڅ ى ثش ي ډى ډٲة ډه ثب ايئڅ

سٶپټ ىه ا ك ٭مډ ي كياٽظ د ىه ٭ٵ ي، ديي آډي. ا اه ي وم سان ىي ايئڅ ډشٶبير ب بي ډش٢بى

ا ثب ڈ سإڅٴ ٽى. ډى٪ اه ځي سئ ػجاوڂباو ث بو از. سئ ا ٽ سٶپټ بو ا ار ي ثش ا ډمپه ومياوي.

.بو ىاا اس سبو،ډٮٵش ي ايئڅټ از ٽ وم سان ي وجبي آن ا ا اه هبشڂب ػيا ٽى.

اه ځي كش ثب ىه بو ا ٽ اډي ى ٱة ى جپ ب ډوشچٴ ډل ډ ثبىي ډوبڅٴ ثى ي ىه ا اډ ٽبډال

و ي ٵى سچٺ ٽى ٽ وجبي ى بكبر ٭مډ ٩ بثي

(Ellul, J, 1981, Jose Casanova,1994)

ي بيځ ٵچٶ ىيځب ؿ. از ٹجڃ يٹبثڄ لق اوي، ځٶش .بو ار ي ز ىثب ځابن ار آوـ وز سىي

ٽ ډٮىب ثيان و اڅجش. از سإي ٹبثڄ ي اڅ وڂ آوب، سبثٮه ي ډه دز ي څبن ډټ اسجب٥ ىيځب ؿ ي بځىاو

بو سىي، ث اډب. ى ډٮىب ڈ ب ي مىن ىى ز ٹجڄ ا ىڂ ډشٺڄ ب ز ثب ساوي وم بو ټ ياكي ز

ىډبن و آوبن اډب ډٮشٺيوي، ب بو اثاځا ث دىا، و٪ ى ٽبو ى اځؿ. وز دبڇ اوشٺبڃ ٳ يا٦ ي اثا

ځا ار د ډٮىب ث اثاځا، وٶ اڅجش. ىاوي ا٭شٺبى پيڂ ثب ب بو اهشالٳ ي ا بو اٹش٢بئبر ث دبڇ، اوشٺبڃ

ځا، ار ث ثبي ١مه ى ٽ ٽى اائ اڅڂ سان ډ ثچپ ، وز( سچن ىثب ه ث) ډه دز ب ي بيځ اٵا٥

(977: 9833، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى ا وٺڄ ،ث كى. )ثبي ىاش و ا ىى ب دبڇ كمڄ ٩ٵز ي ٹبثچز بو

ىيځب ىيډ ٽ ىاه ثلض ډ٦ف از ىاا وڂ اثاځابو ث بو از يث"ىه ي بو" ب " ىه بو ا" سإٽي

ىاوي .ى اه و٫ وڂب ،بو سىب اثا هىظ سچٺ ډ ى يااىي ډشاوي ىهيډز ىه ي اياٳ ٽمبڃ ػبو ىى ٹاځى

.

اه و٫ سچٺ ىش ى اوي ب ا٦ ىاى ٽ ث ٭چڈ اسجب٥بر ٭الٹمىي از يآن اسىب اثا اسجب٥ ثه اوبوب

سچٺ ډ ٽىي )ثب،9819 :59( ث ٭جبس ىڂا٦ ٵىب ي )اػمچ ب و( ا يچ ا ثا و٪ڈ ي بډبن الڇ ډ ىاوي ٽ

اوبن ثشاوي ا ٥ٸ آن،ث يٳ هى وبئڄ ځىى . ى اه ىيځب از ٽ، بو ىى ى كي ي ٦ق سڅيثوبډ ب ىى سىڃ

ديا ډ ٽىي؛ ج ټ بو ٱىى ٽ يٵ ٵٺ٤ سڅي ثوبډ از

اه يپى ثب بٵز ووز بو ىى بځب از ٽ ى آن بو ډلچ ثا اوشٺبڃ ى٭ر ي دبڇ ىى از. اه بٵز ا

اثااوڂباو سچٺ ډ ٽىڈ ثيان جت ٽ بو ى ٩ب سجيڄ ث اثا ثا هيډز ث دبڇ ىى ډ ى ٮى ډ ساوڈ ا

بو ب ثب ي١ٮز ٵٮچ ي بهشب كب١ ي ثيين اوؼبڇ سٲ بسٶپټ بو ا ز ي اس، ډلشا ىى ا ى ٩ٳ بو

ٹا ىڈ سپىڅ، ٵىبي ي بو ى اه ىيځب ث ډظبث اثا ث٦ٳ سچٺ ډ وي ٽ ډ سان آن ا ى اشب اياٳ

وټ ب ثي ث ٽب ثى . بو ى ثىبى، ثين ا ا ځا ب ىى ب اهالٹ ٹا ډ ځى. ى اه و٪ ثبي سٮٶ

اثااوڂباو ا بو ث ىز ىڈ. ى ډٺبثڄ، بو ي سپىڅ ا ٵآىي اوبو ډ ىاوىي ٽ سؤڇ ثب ا از .

)دكه ، 9810 : 93)

ىاه ثلض ىيځب ډ وډ٦ف از ٽ ٹب٭يسب" ډ ثبز ى كيډبو ا اىيىيځب اثاځابو ي ار ځابو ٹا ثڂى

مبن ٥ ٽ ٵئثبن ډ ٽىي ؛ث و٪ ډ آي وڂب ڇ ، ثبن بس ى ډى بو ىى اائ ډ ىي. اه وڂب ث سٮج ٵئ

اه از ٽ بو ىى ا بو ا ثياوڈ ٽ ډب ا ٹبى ي ياىا ډ بىسب ىثب ډشه بو ا اوي ي سإډڄ ومبڈ )ٵئ،

9139 : 998 ( ډشه ػيي ي هچٸ ػيي؛ بو ا ٽ هچٸ ثوبډ ب ػيي ا ثب ٵ٢ب ػيي، ومبىب ي مجڄ ب ػيي آن

ٵاڈ ډ آيى ث ٹڃ ثن ى ػبن ډٮب )ثب سمبڇ سپىټ ب ػيي ي اشٶبى ا بو( ٭ىب ىش )ث ٭ىان ډظبڃ

ډاڈ ٭با ( ثب ٵ٢ب ډين )ٵ٢ب بو ا( ث كبر اىاډ ډ ىي(()ثن ،9830 :81(ىياٹ٬ ډه يپى،

بٵز ٽبٽىځابو از. اه ىيځب سإٽي ډ يى ٽ و٪ ػجاوڂب ىثب بو ث جت ٩ بو ى ٱة ي ث ثش

ٵىڀ ٱىى ب پال ٽ و٪ ا ډچ٤ ى ىي ډٮب سچٺ ډ ى، ثبار ځا مواو ىاى ي و٫ ٽبٽى ىى

ا ى ډ ٽىي ى كبڅ ٽ ثبيث كبٽڈ ثىن ػج پالڈ ث ار بو، و٪ ا ٱ٭چم ي ثيين ىڅڄ از. اه بٵز ث

اه ثبي از ٽ ډبن ثش دييا سپىڅ ب بو ي ٽبٽى آن ڇ شان سٶپټ ٹبئڄ ي ي اوش٪ب ٽبٽى ىى ثا بو

ىاز .و٪ ٽبٽىځا ثب ځو ار طبثز ثا بو ي ػجثبي ي ډى پال ثىن ثا بو ډوبڅٶز ٽى ي ث سٮٴ

بو ب ث اب ٽبٽىببن سإٽي ډ يى. ياٹ٬ اډ اه از ٽ بو ي و ب ديي ب ث ا وجبي ى ؿبؿة

ػجاوڂباو ي ا سڂا سٮٴ ي سٶ ٽى ٽبٽىب ىى بو ى ىي اه ٽ ى االڇ ي ډلز ٩ بٵز،ٹائه

ثىي ا ى اډپبن يٹ٫ ډىبجز ډبن ىه ي بو ډ ثبي. ځب ا ىى ثىن بو اوش٪ب اوشٺبڃ دبڇ ىى ى ٩ٳ بو ثب

كٶ٨ ا٤ ي اٹش٢بئبر بو ا ىاڈ ي ځب ث ىوجبڃ سٲ بهشب ي ډلشا ى ٩ٳ ثى ي ث بو سىب ثبن ډلمڄ وڂب وم

ٽىڈ. ى ؿىه ا٦ ٽبٽى بو ي اثاب ىى ي ي بو ا ا ار پال ي ٱث ثىو ػيا ٽى ي دوي ډىبت

ي٭ٺالو ډبن ٽبٽى بو ي ىه اؼبى هاي ي. ځؿ بو ىى ثبي ث و٪ ٱبز اوڂباو ډاى ى اډب ىيځب

ٽبٽىځابن ؿه ډم ىيپىب بو ا ډلة ي ي ډسج ووز بو ىى ډلة ډ ځىى. )دكه ،

) 99 -30 : 9810

مبن ځو ٽ بيځ ) 9199 ( ٵىبي ا ټ ا ىډىياو )ي ټ بهز اػشمب٭(، ى ي ٵه ب٭او ډ هاوي، ىيځب

ڇ ث آن از ٽ ثڂي بو اځؿ ډؼي ب سپ وز ، اډب ټ ٵ٢ب ػيي ٵىڂ از ٽ ثب يابر اشٮب ي ثبن

ومبىه هب ه ى، ى ٹبڅت ػيي ، ث و٭ ٽالڇ ػيي ي كش اڅ ي ىى و ىز ډ بثي، ث ځو ا ٽ ډوب٥جبن ثشاوىي

ثب وڂ شه ث آن، ډٺيبر ىى ا و ثٶمىي. )ثب ،ث وٺڄ ا ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن، 9833 :17- 11(

يځب بو ىى

پ ايځب بو ىى ٵاٱش ي دى ثىن آن از .ثب سػ ث ٩ٵز بو ا ټ ىآن ٵاٱز يځډ ػمٮ

،٭ى ١ي يٵاځاز يا ىڂدبن ث سٺب١بب ډوب٥جبن ،ث ٳ ى ب ىڂٶش وبىاى.ىاشه اه ا٤

ڃ آواو ث پچ ثباځو ى ډ آيى.ثيه سست ثوبډ ب آوا ث ٭ىان اثا ى هيډز ىه ٹاډ ىي .اډب ى٭ه كب

ىى سبث٬ ٹاوه ثباي٭١ يسٺب١ب ډ وي.ٹبثز ثباب ىى ث٭١ ثوبډ ب يٽبالب ىى ثب٭ض ډ وي ٽ ىثب

اډاٹ٬ وبډوب٥جبن ثآوـ كٺٺز ىه از ٱچج دياٽىي .

ه بو ب سيغ ي سلپڈ ډجبو ىى ىوى ډوب٥جبن از .اه يٳ ث ر ډشٺڈ ي ٱډشٺڈ پ ا اياٳ ٭مي ا

ا٥ٸ ثوبډ ب ډشٶبير ى بو ىوجبڃ ډ ى.اټ يػى ػبډٮ ىى،ك٢ډىڇ ىډاڈ ي ډىبټ ډوشچٴ ىى ٽ

جب٣ ػمٮ ٽ ث ځو ا ٱډشٺڈ اوؼبڇ ډ دى،ثب٭ض ډ ث ځو ا ډشٺڈ اوؼبڇ ډ ى يا ىڂيػى يبڄ اس

( 51-53: 9819ى ٽ ډبز ىي و٫ ډاڈ ،ډبش ډشٶبير ديا ٽىي .)ثب،

سٮج ٽشبوىاه ډى اه از ٽ بو سىب ى ډبن اػا ډاڈ ىى ډ ساوي ىى ثبي ىاه ر بو و ث

ثچپ ث ر ډشه ى ثىاوي ډٮىب هب ىثب ٵشب ىى از ٽ ىٹبڅت ټ ډاڈ اائ ي از ٭ىان ټ اثا

ثا بو ى و٪ ځٵز .ثا اائ ټ ډاڈ ډج يػي ٢ب( ب ډ سان ٵ 55: 9819.)ٽشبو،ث وٺڄ ا ثب ،

ډشان ث سٶ ثبسبث ډ٢ب٭ٴ ځيو)ياز ، ث وٺڄ ا ډىج٬ ٹجچ ( وىټ يسإطب ډشٶبير اه ډاڈ ثډوب٥جبن ىى آن ا

يآن ا سٮٴ ٽى.اه ځو سچٺ ؿ ىز ؿ وبىز ،كبڄ ىٻ ثبڅٺ يس ػيي اټ ډاڈ ىى ث ٭ىان ٵ٢ب

ػيي ثا ٭ آئى ډج از .

چٺ وم ٽىي ثچپ ث يػى آيىن اه ٵ٢ب ا وب ا يػى و٭ آځب ٽىڂ ياز ثبسبة ٽالڇ ځيو ا ثيين يٳ ي ډى٪ س

پڄ ډ ځى.اه آځب (ډاڈ ډج بو ا "ډ هاوي .اڅجش آځب ډوب٥ت ى ډشه ټ ډٹٮز اػشمب٭ هب )ډظال

ا ډجبىالر ي ٽى ي ياٽى ى ويځ و٭ ثٮي ٽىشڃ ي ويځ ػمٮ از ٽ اوبن ا٥ٸ اه آځب ث سٮه ډٮىبث

يډ ىى هى ډ دىاى .اډبٵ٢بب ػييبو اځؿ اډپبو ډىبت ثا سجچ ىه ث مب ډ آىي ،اډب ثا اائ ډاڈ

بو ا ډج ،)اځؿ سػ ډپبن يډبن ا ث ٥ ډؼب ىهى ىاوي (ډٺي ث اه ىي ډٺڅ وشىي .ى٭ ٵ٢بب

،اؼبىٵ٢ب هب ثب اائ اث ب،وڀ ب ،سبي ،وڂب ب يز ب هب از ٽ سإط مبوىي ا ثآځب ي اكب ٭ب٥ٶ

ي ىى ډاډىبن ډ ځاى . )ډىج٬ ٹجچ (

ىى ٬يا ثبيب ي ا٭شٺبىار ث ىى بو اڅشاڇ ثلض

ا ىڂ ډجبكظ ٽ ى ډاػ ثب بو ىى ثيان دىاهش ډ ى اڅشاڇ ث ثبيب يا٬ ىى از .ٽ ثب ىو٪ځٵشه و٫

ػبډٮ ي كبز ب ث ىه ډى سػ ٹا ډ ځى .ثىبثاه اه ثلض ىټ ػبډٮ ىى ثش ډلز ډ بثي ي اډب

كپډز آن اى٭ب ىى ثىن ىاى ي ډى٪ اه از ٽ ډبډياان يىيڅز ډىان آن "از ٽ ايال))ػبډٮ ىى (( ػبډٮ ا

ٹاوى ٽ ث آن ػبډٮ كبٽڈ از ،ډٺي ث اكپبڇ ىى از ي. "ػبډٮ ،ډي٭ز هى ا ا ىىيا ثىن ٽت ډ ٽىىي ،طبوب

( ىػاډ٬ ىى دوي 51: ٦9810ق ػبډٮ ډٮشٺي شىي )ثب .،اٽظز ډىڇ آن ػبډٮ ث ىه ي ډؼ اكپبڇ آن ى "طبڅظب

ډبن ىه ،ىيڅز يبو ب ٹ ساػاډ٬ ٱىى از ث مه وجز ڈ اوا٫ بو بث څلب٧ ىى بٱىى ثىن پڄ

( 290: 9837ډ ځوي.)ػاى ڂبو ،

اػشمب٭ ، آوـ ا ىه ى و٪ بو ىى ځٶش ډ ى سػ ث آن ث ٭ىان ػيا ا ٽبٽىب ىه ى اثٮبى ٵى ي ثىبثاه

چچ ا ا ا٭شٺبىار ي ثبيب ىى يمـىه اڅشاڇ ث ا٬ ىى از. اڅجش ثبي ثه ډ٢بډه ىى ي ٱببر ىى سٶبير

سچن ا ؿىه ٵٺيان سمب وب ي ثبي. بي ٭چز ثيثى ډٶ٣ دز ډه ث بو ب هبث ٥ډظبڃ ٹبئڄ ي.

اپبڃ اچ دز ډه ى مه از ٽ ي ډ٢بډه اولب ىى ا ا ٱببر ىى ػيا ويي از . اځ ډاى ا ىه ،آډ

ي اهالٹ ي ډٮى وڂب ب اولب ىى ثبي، بي اشىشبع ي سب كي ٹبثڄ ٹجڃ ثبي. اډب اځ ث ىه ث ٭ىان ٱببر ىى

ى، ى آن ر سٮج بو ىى ٽ سػ ث ٱببر ىى ىاى، ٽبډال ثب اٹش٢بئبر اس بو ب ا ػمچ بو سچن ڈ

، ىن ي ٹبثڄ ػم٬ از. اځ ااڃ ى ډاى ا ٱببر ىى ؿز ،اػمبال ډ سان ث ډٮىبثو ث يػى اوبو ي ويځ ث

آاډ يك، ډٮىبىا ػبن هچٺز، كٶ٨ ي ي ا ب اهالٹ، شڂب اوبن ي ډبث آن اب ٽىا اه ػز از

ٽ بو ىى ډ ساوي ثب سػ ث ٱببر ىى ، كش اځ اډ٢بډه اولب ىى اشٶبى وپىي، ى وڄ ث آن ا ب ډٵٸ

ٵب ثبيب و ي ٵى ي سؼث وز، اځؿ وٶ اه ډٮىب ډشچڇ ا٭شٺبى ث ىه ث ٭ىان ثبي ثىبثاه، ډاى ا ىه ،

وبى اػشمب٭ و وز. ىه ډؼم٭ ا اا٭شٺبىار ي ثبيب ي ا٬ اڅ از ٽ ڈ ىاا ػاوت ٵى ي ٽبډال و

ا ػبډٮ ىببو ٽ ى ثبة ىه ي بو سلٺٺبر ډاط اوؼبڇ از، ي ڈ ىاا اثٮبى اػشمب٭ از. ببن ٽ از ثب

ىاى اوي، ث اثٮبى اػشمب٭ ي وٺ ىه ىثببث ز ػمٮ سإٽي ٵايان ٽى اوي. ډوب ثبي ث سإط ىيٽڈ ى اه

(975: 9833، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى ا وٺڄ ،ث كىه سػ ٽى . )

بو ىى ي ػبو ين

ا ډٺالس ٽ ثه ا ديڂان ى اسجب٣ ثب بو ىى ډ٦ف ومى يډى ث ٹا ډ ىىي ))ػبو ين (( از ث

(( وىي ى اسجب٣ ثب اه ثلض ؿىه ا٩بو٪ ډ ٽىي ا بو ىه ب ىى بو ٭ىان ډظبڃ ىډٺبڅ ا سلز ٭ىان )))

ډٶڇ ػبو ين ا ا ػبو وڂ ػيا ٽى . ثيه ډٮىب ٽ ػبو وڂ ثبيث ٭ىان ٵاىي ٽ اسجب٥بر ډشٺبثڄ :))ثبيٽ

ډچز ب ا ٭مٸ س ډ ٽىي، ث كبة آي.ىكبڅ ٽ ػبو ين، ډٶڇ ډچز ب ي ډ ډب ن آوب ا وٺ٠ ډ ٽىي ي ث ٵا

ىپ آب ډئچ ػبو ين ا ٭اډڄ ي ب ٭چڄ اٹشبى آٱب ي ي ب آوپ ا اٹش٢بئبر اس ىيان آن ٹيڇ ډ ځاى.اڅجش ى ا

ډڇ ث ٭ ډي ن ث از ، ي ب آوپ ٭اډڄ ىڂ ى سپه ي ي ي و٢غ ډئچ ػبو ين ډاط از ، ډجبكض ٵاياو

كب١، ٵب سػ ث ډاڅٶ ډڈ ػبو ين ث ه ػبو يٳ ا ٥ف ثلض)) ي مـىه ډٮشٺي از ٽ.((يػى ىاى

ين ٵىڂ ى ډبئڄ ډث٣ ث ىه ي بو از. ډوب ثبي ث وٺ ث ثيڄ بو ب ى ػبو ين سػ ٽى. اڅجش

از ٽ ى سٮبډڄ اىبن ي ډى٪ آن وز ٽ ث ز ب اهشب اىبن ى ٵاىي ػبو ين ث سػ ثى، ثچپ ډاى آن

بو ب، ثبي ث ډئچ ػبو ين ٵىڂ ي ىى ى ٭ كب١ سػ ٽبډڄ ىاز. سىي وز ٽ يوي ػبو ين

سإطار ډى ى ك ىه ي ىىيا ث ػب ځاش از. سٲار ٱٹبثڄ اػشىبة وبىب ىى، يځ ب ي وڂ ب

ا٭شٺبىار ي ا٬ ىى ي مـىه اؼبى ډپبست ػيي ٵپ ىه اىبن، اڄ ىىيا ي اهالٷ ، ا ػمچ ػيي ى ك

سلالس ٽ ى بڃ ب اه ى ه ډبز امبن ى اىبن ډوشچٴ ث ثا ډظبڃوىي مـىه . ((اه سٲار از

ثاب آن امبن ا اډ ا٭شٺبى ي وبىه ث اډ ٽبډال و ي سؼث ٽ اب ډ ٽىي ياشيالڃ ډ ٽىي م ىاى از

ځا ب وب ا ػبو ين از ٽ هى و ډشإط ا اٹش٢بئبر اس ډيوش ي يډٮشٺي از ٽ اه اډوب سىڃ بٵش،

از . آن ٵچٶ كبٽڈ ث

( 971: 9833، بن٭جياڅچ ي ڂبو ػاى ا وٺڄ ،ث ىك )

ىه بو ا

ى ىيان ػيي دىاهشه بو ب ث ىه ى ٦ق ځشى ،ډبئڄ ثب ا ى ك ىه ي بو اؼبى ٽى از ا ػمچ

ديي ))ىه بو ا (( ؛ ٽ ډى٪اآن ىى از ٽ ىڂ س٤ وبىب ىش ي ى ډٽ ب ىى سڅي وم ى ي ا

ػز پڄ ي ډلشاډ ساوي ډشٶبير ا آن ثى ، ثچپ ډمپه از ث ٹج ثا ثب هاو ٹائز ب ىش ا ىه ، سجيڄ ى

.

(( ا بو هىثب سإٽي ثش ث ډٶڇ )) بواثاځا يځبىى ي ډ٦ف ډوشچٴ يځببى ى٥ف"ٹجال ٽ ٥ مبن

ىٹاځ ىى بوػ ٽمبڃ اياٳ ي هى ىهيډز شاويډ ىيياا ى ډ سچٺ هىظ اثا سىب بو ىآن ٽ ڈش ډاػ

.

ٹبڅت ى او٢مبډ ٥ ث ٽ از ،ىى ډشوڄ ي ډٶي ااڅڂب و٪ ٳ ي ٽچب سؼثبر اشىبى ث «ا بو ىه»

ؿبؿة ي بو ٩ٳ ى ٽ از ډ٪يٵ ا بو ىڂىه ثبن ث. بثي ډ ياوشب س٬ ا بو ډوشچٴ ب ثوبډ

ثب ،ډشىبت ىاى ثهى ا بو وڀ ٽ ىى. ى ډ يسجچ اثالٯ ١مى ب ډشٺڄ ر ث آن ب يډلييىز ٹبثچز

،س و ،ثوبډ بث ،سٶ،ٹبڅت ب ،ډٶڇ بو ا اػشمب٭ ي ٵىڂ بياوش٪بار ډإډز ب ،١ير اٹش٢بئبر

ى پال ا بو و٪بڇ ث ىه ډىش٪ يٱ هاش وب ييى ډٮٳ"٩با ٽ «ا بو ىه» ډٶڇ ى. ى ډ اڅٺب ي دىا

ؿبؿة ى ي بٵش ا بو ث ػبډٮ ٭مډ ٵىڀ ا وبد اوٶپبٻ ثو ډظبث ث ٽ از ىه اه. از ٱث ػاډ٬

( 50: 9810)اٵٺ ،.بثي ډ اوٮپب آن ډٮمڃ ب ثوبډ

ىاسجب٣ ثب اه ډ٫١ ٽبشچ ډٮشٺي از ؛ىډٺبثڄ و٪بڇ اسجب٥ ډين ،ٹير ومبىه ٵشىي ب ىش ث پڄ ؿمڂ

س٢ٮٴ ډ ى سب يٹش ٽ ٵشىي ب ډٽ هى ا ثب ؿبؿة اه و٪بڇ ػيياو ډځا ٽىىي ،و٪بډ ٽ ىين آن

ٹيسبن س٤ ډبىز اڅپشيوپ ؿىيثاث ډ ى .اي ډ ځي :))ىػبډٮ ٽىو ډب، يا٭٪بن اڅپشيوپ يجپ ب

ثىبىځابو ىي ب اىشاٽش ،ٵډ ډاطس يوبٵسا اوشٺبڃ ؿ ث ؿ ډ بثىي ((.)ٽبشچ ،ث وٺڄ اٹبى ي ٭مي ،

) 72 : 9833

ډ٫١ ىه بو ا ى كٺٺز سجه ٽىىي سلالس از ٽ ى ك ىه ي ىىيا ثب ييى بو ب ىياٹ٬ ډشان ځٶز ٽ

ث ډ٫١ ىه اؼبى ډ ى. ثب ياڃ وبىب ىى، بو ب ډڈ سه ثبڂان ك ٭مډ يوي ث ول ٽ سٮه ٽىىي

ث آن ك اوي ي اه ډٹٮز وبىب ىى ا مبوىي ب وبىب سلز سبط ٹا ډ ىي. ياڃ بهشب ىى ثب يوي ىش

ىڂ و ډسج٤ ثى از ي آن يوي ياٵين ٵىځا از. ث مه ىڅڄ ڈ اٽىن ى ػبن ٱة سٮياى بډبن

ا ٵٮبڅز ب، دوي ب ، هيډبر ي ٵايى ب البى ي ٽ ىالڅز ب ډج ىاى. اؼبى ي ي ك ځشى ا« ٵاٽچب»

اه ډبثز ى ا ب ي ومبىب ث ٭ڈ ي ي الويثب پ ا ٽبٽىب بو ب ى ٽبال ٽىن ٵىڂ از .ثب سػ ث

ډ ثبي ا ټ ي ا ىڂ دبن ث سٺب١بب ٩ٵز بو ٽ ى آن ٵاٱز ي ځډ ػمٮ ٭ى ١ي ي ٵاځ

ډوب٥جبن، وب ث ٳ ى ب ىڂٶش ىاى. ىاشه اه ا٤ ٭ بو ا ث پچ ثبا ځو ډ٦ف ومى از. ٭١

څي ډ ٽىي ٽ سبث٬ ٩ٵشب ٽبالب )ث ٭ىان ډظبڃ ثوبډ ب ىى( ث پڄ ډجبىڅ ٽبالب ىآډي ٽ ٹاوى ا ى بو س

٭١ ي سٺب١ب از. اه ٭ سٮبډڄ ځو كش ى ثوب ډظڄ سػ ث ډٮىز ي ىه و ٽبوي ي از. ث ٭ىان ډظبڃ

آځ ب سجچٲبس ى ثوبډ ب ىى، ٹبثز ثباب ىه ى ډاػ ثب ثباب ٱ ىى، اؼبى ٵيڂبب ډشٮيى ٽ

ثا ٵي ډٮىز ي ىه، آډبىځ هى ا ا٭الڇ ډ ٽىىي ي ا٭٦ب ػائ ي ثباله اشٶبى ا اثا ډم ؿن سجچٲبر ا ومو

.ب ىه بو ا ثمب ډ يوي

ث ٥ ٽچ ىډى ىه بو ا ډشان اه يځب اثمى :

سؼ از .ٵاىيب اه ىه دـي از ي ايئڅ ډىڇ ا و پڄ ىه بو ا ىى از ٽ ا ثبال ي ث پڄ-9

ډ ىي .

سڅياوج ي سپا ثىن و وپش ثٮي از ثا ډظبڃ سڅي ثوبډ ب سپا ډو ثىن ٹډبوبن ي ىمىبن ټ -2

ىبز.

ډ ډبى ډظڄ اث ب، ابء ي ومبىب ٽمټ ډ ځى . ث و٭ ډبئڄ ىه بو ا ډچم ي ياٹٮ ز ث مه ىڅڄ ا ا-8

ي آن ثش از يثا ػم٬ ٹبثڄ ىش ډ ثبي ث مه ىڅڄ ٹجڃ آن ى وى ډىڇ ثش از.

ىه بو ا ډبر ؿىياو وم هاي يث ثوبډ وب وياى.-7

ىى ىآن ،ػ ډىډ ى ډكچ ايڃ يٳ آن ٹا ىاى.ىه ٭ب٥ٶ ي اكب از ث ىڅڄ سى ا ثىن ا ب -5

يثب كٽز بو ډ سان ډىڇ ا ثا ٵ٢ب ػيي آډبى بهز.

اډ ٵاٱز ي سٶق ى آن ا امز هب ثهىا از ث مه ىڅڄ ډجبكض ىى ا ډشان ثب ػه ب ډوشچٴ بو ا -1

مى .ا يځب ىڂ ى ثثىن آن از .دبن ث سٺب١بب ډوب٥جبن وبث ى ا ىڂٶز ىاى.٭١ يسٺب١ب ى ثځا و

اه ثبا ث پڄ سٮبډچ اوؼبڇ ډ ى يٹبثز ى آن ث ػچت يػة ډوب٥ت از .

ومب ډوب٥جبن هى ثيز ډ آيى. ىه بو ىه بو ا ىى يا٦ ا از ي سؼث يا٦ ا ي ډبو هى ا ا ثب-9

. ا ىى وز ٽ ډشٺمب ث اٵاى سإط ځاى. م اثا ډظڄ بو ا از ٽ يا٤ اوبن ي ډىار اي ٹا ډ ځى

(58-52: 9819ثب،)

ب ي ا ډ٭٪ ث ىاىن ځ ډؼچ، –ىه ٽ بډڄ اپبڃ ډطٸ ي ا٭مبڃ ډطٸ از ډ ساوي ث٦ ډشٺڈ ي ا ٥ٸ ٽز

وڂب ث آ ا ىٻ ى، ٭جبىار، اڅبډبر، ومب هاوين، دځب و، ټ ىشاڅٮمڄ ب ډج هب ي ډاكچ

هب ىاوي ٽ اځؿ اه ډاكڄ ډ ثبش ٥ ى يڅ ډشٺڈ ي و ثر و ي ٵى آو ىبٵز ډ ٽىي اډب ىه

. ا ىه ٵچش ي از ي ډىٶٮز ب بو ا ا و ډالك٪ ډ ومبيبو

ىه بو ا سمبڇ ډالك٪بر ي سػ ث ىه ي ډشه ىى وز ثچپ اپبڃ هب ا ډشه ډچ، ډشه ٵىڂ، ډشه بو ا

ڈ ثبي ي ڈ ومب. ثا اي اوؼبڇ ي ي ډشه اػشمب٭ از. ډوب٥ت ډ ساوي ڈ ىى ثبي ي ڈ ٱ ىى، ڈ ثا ٭جبىر ډ

ى ډؼم٫ اه ا٭شٺبى و يػى ىاى ٽ ػبن اچ ي ډوب٥ت اچ ى بو ويب .سپچٴ ډڈ ي از ي ڈ اوؼبڇ ٵاٱز

اػشمب٭ ي اٽظز ډىڇ شىي

بوىي دبڇ ىڂ ىٹبڅج و يډشپظاائ ث ٭جبس ډ سان ځٶز ٽ بو ثا٦ يځب اس هى ىه يدبڇ ىى ا و ډ

ډ ىي يى اه ډبن ث و٪ ډي ٽ ثبهى اه دبډبا ډوب٥جبن ډوشچٴ ثب يػى الئٸ ډشى٭ ٽ ىډبن آوب يػى

ىاى ،٭بډڄ اب ىپڄ ى ث اه ٹبڅجب ثبىي .

ي ىش ث ډٺب ځشى ي ډين ، هى سلالس ځشى ،ى ى ياٹ٬ اوشٺبڃ يځش ډٶبڈ ىى ،ا پڄ ډلييى

ٹب ځوبځن ػبډٮ اؼبى ٽى از ، ث ځو ا ٽ ډوب٥جبن ا ٹ هب ى بهشب ىش ث ډوب٥جبن ؿىي ٹ ي

،،ډىؼ ث سإطب ؿىي ػىش ى سلالر بو ا ډين سجيڄ ي از .اه سٮ ډوب٥ت ،ىىوب بو ا ىه

ځشى ا ى ٵڈ ي ثىاز ٹب ځوبځن ػبډٮ ا ىه ي از .ى ياٹ٬ ىه بو ا ،و٭ بهشبپى ا ٵ٢ب

ىش آډ ي سجچ ىه ٽ ډلييىث ډبن ي ډپبن يو ډلييى ث ػمٮ هب ثى ي سلالر ډين بو ا ١مه ى ڈ

ٮي ىش ،سإطار ا ثډوب٥جبن ډشى٫ هى ؿىي ثٮي بهش از .ث سٮج ىڂ،سٲ ځٶشمبن ىين پشه بهشب سټ ث

ىى ،ثب ييى بو ث ځٶشمبن ثين ىى سجيڄ ي از .ث ځو ا ٽ ىه ث ٭ىان ډ١٭ و ي ډلييى ى ډپبن

909: 9810اٵپب ٭مډ ځشى ي از .)وثو يډال ، ب ډج ،ث ډئچ ا ٭مډ ي اػشمب٭ ى ٦ق

)

ىه بو ا ياب اٽظز )ڈ هبع ا ىه ي ڈ ىاهڄ ىه( ا ث ډشى ا٥ٵ ىڂ ثبي ث اه ډ٫١ و سػ ٽى ٽ؛

ياى ډؼي ي ٽچب ډ ى اډب ٽ ٽ وياى. ٮى ى ٭بڅڈ ياٹ٬ ٽ ٽ ډٮشٺي از ػىډ آيى ٽ ا و٪ ىش اډپبن آن ي

ډٮشٺي وز وم ساوي ي وم هاي ٽ ػي اٵاى ثبي ٽ اه ډالك٪ ا ىاى. اډب ډشه بو ا ٽب ث ٵى ي وز اي وياى

( 9139 )ىوجبڃ ډشٽبر ډ ځىى ي مبن ا اب٭ ډ ىي ىه بو ا ىه ثش ثىي ي از. اه ٹڃ ډجشى ث ثج

ډ ثبي ٽ ډ ځي: ي ىه بو ا، ي ٱ ډشٺڈ از ٽ ى ػچ ٭مډ ىه ٩ ديا ډ ٽىي. اه وپ ث هالٳ

آن ؿ از ٽ يص ي سبچ ث آن ډٮشٺيوي ي آن اه از ٽ آوب پ ا ٽبٽىب ىه ي ډىبټ ىى، ا٥مىبن هب٥

وي. ٮى ىه ٹبثچز ػث ي آٵى ٭ٵبو ا ى ي ډ سان ځٶز ډٮبىڃ ډكچ آشبو ا سو ډ ثوين ث ډاډىبن ډ ىا

ثبي. اه ىي ډٮشٺيوي ٽ ٱچبن ٭ا٥ٴ ي اكببر ثب ډٮبو ى ڈ ډ آډى ي ى وبز ثب ث٤ ٵڈ ىى سجچ بٵش ي ى

) ؿبح (.( سٴ ٽى اوي ث٤ ديا ډ ٽىي9139)ډٶڇ څر ډشه ٽ ډلٺٺبن بو ا ؿن ػبن ٵټ

ى وبز ډ سان ځٶز :ىه بو ا ،ځٶشمبن ػيي از ٽ ٥ آن ډى اسجب٥بر ىى ي كش ډ٫١ ي ٽبٽى ځٶشمبن

ډٹٮز ىه ى اٵپب ٭مډ ىى سٲ ډ بثي. ىه بو ا ثب ثبسڅيٽىن ىه، ډػجبر ثب ومب ىه ا ٵاڈ ي ثب سٲ

، ز ىى ػيي ډشإط ا ٭اډڄ ٵاٵىڂ اؼبى ډ ٽىي ي وبىب ىى ىش ا ث ؿبڅ ډ ٽي .ثيه يچ ، ىه ،

ا ، بو ا ډى اشٶبى ٹا ډ ىي سب هى ا ى ٵىڀ ٭مډ وبن ىي يا ىڂ ، بو و ١مه سػ ث

ىه ى ٵڈ ىى اطډ ځاى .ډان سٵٸ اطځا ىه ث ٵىڀ ٭مډ ،ث ث ځ ىه ا بو ثشڂ ىاى .اځ ىه

ثواي ث ٵىڀ ٭مډ اط ثڂاى ، ثبي ا بو ډين ث ثجى ي اال ا ا بو ب ىش ،ث ىڅڄ ٭ز اوشٺبڃ دبه ي

ثب ډلييى ، ا ا بو ب س ،ث ؿبڅ ٽي ډ ى يىه ډٮش ي اوٺالث ٹچمياى ډ ى ، وٶ اط ځا

(990: 9810ؿىي ثب ث ډىي بو ،ىه ډيو ي ب ډمپه از ىيڅش ى . )و ثو ي ډال ،

سبصهبب خذذ هشتجظ ثب سسب د-

ى ٮى ول ا ٽ ىه ى اػشمب٫ ب ى ٹبڅت ػمب٭ز ب بډبن ډ بثي پڄ ب ځوبځو ثي ي ٩ و٪بڇ ا٭شٺبى ى

ىاى .

ډمى٫ ي> وبس اډ ا= ډؼا ٮى اډالس، ث ډث٣ ا٭مبڃ ي ثبيب ا مجش ىشڂب ا ٭جبسز ىه"ىيٽڈ و٪ ا

ٽچب وبڇ ث ياكي اهالٹ اػشمب٫ ټ ى شىي آوب ديان ٽ ا ٽبو م يا٭مبڃ ثبيب اه>. ثيان وبر ىش ثا=

( 1899838 ىيٽڈ،) "ٽىي ډ ډشلي

ٽچ ىه ٽ از ډٮشٺي ىىي، ډ سٺچڄ اي ټ ب ي ثىبى ياكي ټ ب اڄ ټ ث ٵب ا ىه ٽ و٪بس وٺي ثب ىيٽڈ

ديا سمٽ ”ىىي بډبن ډٽ و٭“ ى بٵش ٵىز ي ډشمب اػاء اه. از بٵش ٵىز وجز ث ي ډشمب اػاء ا ډشپڄ

سپظ و٭ ىى و٪بډب ى اډب ٽىىي، ډ اؼبى هى ى ا هب دش آه ټ ٮى ډىبټ، ي ثبيب ا ځي ي ٽىىي ډ

از دش ب آه ا ډشپڄ ىشڂب ثچپ ى، وم هشڈ ڂبو دش آه ټ ث ډٮمڃ ث٦ ىه" ا ىاى، يػى

اػاء آن ٽ ى ډ ىي ځب. از ډشٲ ڈ هىډوشب اه اډب. ثهىاوي اهىډوشب كييى سب ٽياډبن ٽ

ډ ػة آن ى ڈ اوؼبڇ "ثٮ٢ب ٽ شىي بٵش سٵٸ دش هآئ و٫ ټ سبث٬ دبڂبب ا ډاسج چچ ى هىډوشب

ډ سپڄ ا ڂبو ىشڂب ڈ ثب يم ىاوي ٹا پيڂ ٽىب ى ٵٺ٤ ي بى اػاء ٽ ٽ يآ ډ د ڈ ها وي،اډب

(.57-:5 ،9838:ڈىيٽ) "ىىي

ى يثيين ى ثىبثاه ٥جٸ سٮٶ ٽ ىيٽڈ اائ ډ ىي ث يػى آډين بډبن ياػشمب٫ ىى ا ډچيډبر ىه ډلة ډ

و٪ ځٵشه اه اػشمب٭بر ي بډبوب اډىه ىكي ټ اڄ ب اي ثبٹ ډ ډبوي .

آهڈ يام و ىاطهى ث وبڇ ػبډٮ ىب ىه ثٮي ا ٥ف ډٺيډبر ياائ ومو ب سبو ډ ځي :))ث و٪ ډ ي

يػى ىاى ٽ اي ا ياىا ډ ٽىي ى دش اڅز ث ىڂان ثذويى اه اډټ ياٹٮز از ٽ سمبڄ ثب ٭مٺ ى اوبن

يا ٥ٸ اه ډبٽز ث ٹر ٹچت ،ويډىي يآاډ ىز بثي.امبن ى دس ا ؿىه إسب ى اسبن ثآن

9830يٽبآډيا آن ديي آډي اوي .)يام ،ؿىبن ٳ ي ٵاځ ثى از ٽ ثه ا ډٶبڈ ي وبىب ىى ي اػشمب٭ ثب ډاط

:829 )

ډم ٹا ىاى .ډت ڈ ا و٪ بهشبب يڈ ٭مچپىب سلالر ډكچ ىا ث ٭ڈ ي ؛ ډبز ډت ډٮب

هى ىشو ىځځو ي از .اه سٲار ى ثىبى سه ٦ق ، ى ډبز آځب اػشمب٭ ډٮبيسؼث اػشمب٭

اث ويځ ډٮى ي ىاوي . اي مـىه ثاه ثبي از ٽ اډي اٵاى ى ډٺب ثبټ وڄ د ډئڅز ثش ى ث

ډج هى اكب ډ ٽىىي آن ؿ ٵچخ بډوي ،اشٺالڃ و ى ډى امبن ډ وبډي ، ډئڅز سمڈ ځ ىثب

99-91: 9833امبن يډٮىز اثيين ك٢ يا٦ ب ؿن ډػٮز ٽچب ب يكبو ث٭ي هى ٵى ډ ځاى .)ي ،

)

ىىىب بو ٵڄ دىؼڈ: ٽبٽ

بو ي آډ ىى

مـن ډپالس. ىاز ما ث ٵاىي آډ ى ا ډپالس ٽ ثى سؤڇ اػشمب٭ اي١ب٫ ى سٲاس ثب ډين ػبډٮ ٩

ي آډ ي٩بٴ اىبى ي ي ډ ډىش ثبي ٽ ا٥ال٭بس كؼڈ اٵا ساٽڈ سالر، اڅشٮچڈ، ياػت اٵاى سٮياى اٵا

ب بن دٵش ب ٵىبي ىاز ٽ ما ث و ػيي ىشبيىب ډين ىوب اډب. ډبڅ ي اوبو ډىبث٬ ثىن وډلييى

ثيان و سچن ي اى ډ٦ج٭بر، ي ي اشمياى ػمٮ اسجب٣ يبڄ آډ ا ډپالر كڄ ثا ي، ااه. ثى ػمچ آن ا

ا د څب ب ى اى آډ ومو ثا. دىاهشىي ډػى ب آډ سپمڄ ي آډ آطب سڅي ث ي ډظجز ىاىوي دبن

اسجب٥ يچ ثى ٽى طبثز ٽ بٵز سچن، ياع ٱث ٽب ايدب ي مبڅ آډپب ى ي ث ىيڇ، ػبو ػىڀ

بو ا ٭ىان ث ىيڇ، ػبو ػىڀ ا د ىاى، ػبډٮ م ث ٵاياو سإطار ب هى ساومىي ث سپ ثب ٽ از ويډىي

آډ ثوبډ ب ي ىاوشىي ډ سچن ى ډٮبىڃ ا آډ سچن اثشيا، ى آډپببن. ي ځٵش ٽب ث آډ

ب ك ى آډ سچن ايدب، ٽب اٽظ ي اوڂچ ى اډب. ثى ٽال ى ي ډٮچڈ ك٢ سي ا ثځٵش آن

سچن. ځٵز ٭ي ث ا ځڇ ٽىىي ي آډ ا٥ال٭بس، ثوبډ ب دو ي سڅي ي ي سٮٴ ډيا ىي ا٭ڈ ا

ي آډ ي ٵىڀ ٭مډ، اډ: ا ثى ٭جبر آن ٽبٽىب ٽ ٭مډ ىاى سچن ث ا هى ػب شيغ ة آډ

ٵىڀ ىٻ ك ىب،دي ىٻ ي يٷ دي ډى٪ ث ٵشب ى ىځځو اؼبى ٵىڂ ثوبډ ب يٳ ا. دي

ډىڇ ډب٭ير ډى٪ ث ٵشب ى ىځځو ي اؼبى ٭مډ دو ثوبډ ب ي سڅي ا ډٺى مـىه. از آن ډاص ي ډٮب

سٲب اؼبى ثوبډ ب آډ دو ي سڅي ا يٳ. از هبػ ي ىاهچ بز ډبئڄ ث ځ وجز سمڈ ى

ډل ٽ ثى اه آډ سچن ډٶڇ سٮٴ ثب وشبغ پ ا. از ډباو ي ا٥ال٭بس ىبهش، جب ٵشب ى ډو

(455- 459 : 9899ايڅن،. )آډ ډيا وبب ث سب ٽى ډشػ هى ډىڇ ث ثش، ا ٽب اچ

ٽى : ث ډشان ىيځب اىي ا ب بو آډ ٽبٽى

ډ ثبن اىڂو ا آن ي ومبي ډ ىي ا ډي سي ي م آډ ب و٪بڇ ث ډلييى ا آډ ٽ ايڃ ىيځب -9

ٽىي :

ډپبن ى ډٮچډبر ي ډٮبٳ اوشٺبڃ ب بىځ سؼبة ٭مډ سياٻ ي س ډش٢مه ٽ ٵآىيب ا ځي ب هب ٵاىي ټ ى

.ثبي ډ م پڄ ث ي هب ا ي ب ي ثب... ي ٭چم ب ك ب، ىاوڂب ډي، ډبوىي هب ب

ٽ از ىبهش ك٦ ث وب٩ ٭ميسب(كٽش-ياو) ٭مچ ي(وڂ) ٭ب٥ٶ ىبهش، ك٦ ا آډ ډئچ ىيځب اه ى

ث وب هى ډٵٺز ثا ٽ از ٵاىي ىيځب اه ا آډ ٽبٽى. ىاى ٹا ٽ دي ي آډ و٪بڇ ثب اسجب٣ ى

ىى ىش اسجب٥بر و٪بڇ ى ب يځ اه. ىاى... ي ك ب ٽٶز سمبڇ ا ځ ث ؿ، ث ؿ اسجب٥بر و٪ ٭اډچ

ىاى، يػى ډوب٥ت ث ىى ٱ ډٶبڈ اوشٺبڃ ى ٽ څش مـىه. شىي آن ٵبٹي( سچن) ډين ب بو ي ىاى يػى

( 911: 9832ثبى ،.)از ٽمش ىى ډٶبڈ ى

ث ا آن ي ىاوي ډ ػبډٮ ٭مډ ٵىڀ بډڄ ي ٵاځ ډلشا ىاا ي ا ډي ب ٹبڅت ا ا٭ڈ ا آډ: ىيڇ ىيځب-2 .

ب ب وڂ ا٥ال٭بر، اشاٻ ي سٶبڈ و٭ ث آن ٥ ٽ از يٵمىي اسجب٥ ٵاىي آډ» ٽىي ډ سٮٴ ر اه

( 953: 9897ي )اكيبن ، هاي ډىؼ ٵاځ ي ىىي آډ ډبن ا٭مبڃ،

ثب ٽبډچ مبىڂ ٽبٽىبز، ىڂ ١مه ى آډ دبډب اائ ي ډشٺڈ ٱ ر ث ثش آډ ٽ ىيځب اه ى

ى آوب ؿمڂ سٵٸ ي آډ و٫ اه ث دىاهشه ى ػمٮ اسجب٣ يبڄ ثبال ثب ساومىي. ىاى ػمٮ اسجب٣ يبڄ

ث س اٵين ول ث ي ي ث ي سثز، ي سٮچڈ ي اسجب٥بر ىاومىيان ٽ از ي ډىؼ ډوب٥جبن وڂ ي ثى سٲ

ثجوي د ىيڇ ىيځب امز .

اوي ي ٹبئڄ «ىائم آډ ى ب» ډا آډ وٺ ىمب ي سچن اى، ډ٦ج٭بر، ثا ىببن ػبډٮ ا ثه ؿىبوـ

( 5: 9891)ډٮشمي واى ،

يىشبث ث سٮ ا مڂن ى ػبډٮ ا الڇ از كٽشب ايڅ سؼث وبن ډ ىي ٽ ثا سلپڈ ډٵٺز

ثډجىب سلڃ اب ى اٵپب ياوي ب ثبي ياه ډڈ كبڄ وم ى ډڂ ا ا )) آډ(( .ى ياٹ٬ ى ىيان ػيي،

ثب ځا ا ي١ٮز ىش ىاسجب٣ وىپ ډاڅٶ ب ډڈ سإطځا ىدٵز ػاډ٬ ډ٦ف ي ٽ پ ا ٭ىان ث آډ

ثب بو ياسجب٥بر ػمٮ ٹا ځٵش از يا آوؼبٽ بز ځاان يثوبډ ان سٮ ث ٹير اڅٺب ٽىىيځ يوٶ بو

ٽ يػى اه اسجب٣ ثبسػ ياٹٶىي ااىي سػ ث آن ىاسجب٣ ثب آډ اډ اػشىبة وبدډ ىاوىي . اڅجش ثبي سػ ىاز

ث ا٤ سٮ بٵشڂ ىډى ػاډ٬ ډوشچٴ ي١ٮز ډشٶبيس ىاى.

ىاه ډى، آډ ىى اػمچ ډٺالس از ٽ ى ى ب اه ثش ډى سػ ػاډ٬ ډوشچٴ ٹا ځٵش از يث

ي ٵا ثب ك٢ اه اډب از، ثبٽى ػمٮ اسجب٣ يبڄ ډبن ى ا ىه ا ٽ از ډ١٭بس ا پ ىه ثبن ي :))اډي،

ووشه ډل ايوؼچش ي ثىبىځا وب بډب. ىاز ػبډٮ ٵىڀ سىڂبسىڀ ثب اسجب٥ ٽ ي يثي سبو وجب

ث سچن ي اى ثٺير ي ٽىوي آٱب ه اه ى ا هى اٹياډبر د، بڃ شبى كييى ٽ ثىوي ػمٮشب ىى

( 10-71: 9133ي،) ٽىوي سػ ٵىڂ سلڃ ي ىځځو اثا ٭ىان

ىياٹ٬ ك٢ ػي بو ى ٭ اػشمب٭ بډبوب، وبىب يسپڄ ب ىى اثآن ىاش از ٽ ا اه ثش ػيي ى

ى ث ځوي .ىاه ډبن اان اډبىٸ ثب ػاډٮ از ٽ ى اه ٭ ػز اٵا ځش وٶ هى ي سجچ ي آډ ى

ياى ي از، ؿاٽ ػبډٮ اان ث ٭ىان ػبډٮ ا ىى ا ځش ىي و ث ب ىش ث اډ سجچ ي آډ ىى

اشمبڇ ىاش از .

اان، ى...( ي ابوب جپ ب ي سچن، اىشوز ي اى ىمب، ي ٵچڈ ؿبد، وبر ي ٽشبة) وه ػمٮ اسجب٣ يبڄ

ثه اوشٺبڃ ثبي ډى، اه ى ا آډي ديي سلڃ سه ډڈ ي از سلالس ٽى ىشو ا ىش اسجب٥بر جپ

اويٻ، ؿىي سچن اان، ي اى ثوبډ ب ا ثو اثشيا، ا. ثياوڈ ډين بو ب ث ىش ىى بو ب ٽبٽىب

ا ثى .د ػمچ آن ا ډج ډاڈ ي ثٮيب،وىاو ب ي اان ٹآن، دو ٽ ي ډ بډڄ ا ډج ثوبډ ب دو

وپش. ىاشىي آډ ي ابى ثوبډ ب ٽبٽىب اه ثش ٽ ي ډجيڃ ىى ب ثوبډ ث بى سػ االډ، اوٺالة

بو ب اڅڂب مبن ا ٭ميسب دبڇ، اائ اپبڃ ي ډب دب آٵىبن، دبڇ آوب،مبوىي اسجب٥ ٭ىب ٽ از اه سػ ػبڅت

ى اډب. ډ ى ىي ثوبډ ب ىاه ىش اڅڂب اه ا ؿمڂ ثو و كب١ كبڃ ى ي ٽىوي ډ سجٮز ىش ىى

ثب ىى، ځډب ي ث ٽبٽىب، ب ث ي بٵش ي ث ي سچن يوي ي اى ىى ثوبډ ب اه، څب ب ٥

( . ;88-889 :>=88، از .) ثبى ي سػ ډوب٥جبن ٵاٱز ٽىن ايٹبر د يٳ

ب بو از .ب ىى ٭چڇ ډيا ىي، سپڄ ډ ىىآډ ا آن اچ ي ووشه ٽبٽى ٽ ا بو ى اان سىب

. اوي ىاى ٹا سػ ډى اچ ىڂ ٽبٽى ىٽىب ب ٵ٭ ٽبٽى ټ ٭ىان ث سيغ ث ا ٽبٽى اه وه، ىش ي ا ا٭ڈ

اشٶبى ډى ډوب٥جبن ىى ډٮبٳ ٵاځ ٵاىي ى ٽڈ ثب ىى آډ ىي ٽبٽى ٽ از اه ػ س ػبڅت وپش

(8=: ==88اوي .)ثبى ،ث وٺڄ ا ػاى ڂبو ي٭جياڅچبن ، ثى ډوب٥جبن اچ ډىبث٬ ىڂ ب بو ثه يڅ, ثى از

اسجب٥بر و٪ ٭اډچ ث وب هى ډٵٺز ٽ ثا از ٵاىي ىاى، ٹا ډشٮچڈ ىڂ ي ډٮچڈ آن ټ ٽ سٮچڈ

ثىن دبڇ ىش ى ،( ډٮچڈ) دبڇ ډىج٬ ث وجز ځوي ياٹٮ آځب ك، ب سمبډ ٽٶز ا ځ ث ؿ، ث ؿ

ډوب٥جبن ٵٮبڃ ډبٽز ي ىي ٽچ اسجب٥بر ٥ ث ي هى ث هى ب د ي ا٩بار ډشم، ثبهى, دبڇ آٵه ي

. ٽى يػ ػز ىش ب ىبو ډشان ا آوب ٽ ب يځ. ىاى

اپبڃ دبڇ، ابڃ ډيايډز ي ٭ز د، سلز ك ي٬ مـن هى ډظجز ب ٹبثچز ا ساوىي ډ ػمٮ اسجب٣ يبڄ

ٽ اه ٽمب. ٽىىي ثىا م ث ى ب ثوبډ ى ه ث آډ وب ٵ٬ ثا ثىن ىىش ي ا ثوبډ ډشى٫

ډ اوؼبڇ آډ اډ ى ػمٮ ب بو آوـ. از دٵش ىوب ر ىى ب سچن ى بى آډ ب سؼث

ٱ, آډ ٵاىي ډٮچڈ( ى) آٵه دبڇ ٭ىان ث آوب وٺ اىپ آن ي ىاى ا ٭مي سٶبير آوب بو ٽبٽى ا٥ال٫ ثب ىىي

اؼبى ي ب يځ ثه دي ثچپ ، وز ا٥ال٭بر ٵٺ٤ اوشٺبڃ سٮچڈ ي آډ ٽ از اه ٭چز. از ٽمپ ي ډشٺڈ

( اڅجش ثبي سػ ىاز ٽ يبڄ اسجب٣ =7: 9>88از .)اكيبن، ىي اسجب٥ وبډىي ٽ از و ډيو٪ الڇ آډبىځب

ى ي ډوب٥جبن بى سٮياى ثب ټ ثبهى،اسجب٣ ٵٺيان ثىن، ٵا ث ٽ شىي ي يث ٵاىي اه ى ډپالس ثب ػمٮ

ځىى ډ ثب( ډٮمڃ هچ ثىىي كي ى ب ثوبډ بهز) ډش٤ بځى ٹبون يا٭مبڃ ب ثوبډ ىٹز ٦ق آډين دبه وشؼ

( 78-71: =;88)ىپبٻ ،

ٽ ي. ؿاٽ څش ئڄ ٹب ب سٶبير ٭چڇ ب ډٺالر ىى ي ډبن ثبيٽ ىډى آډ ، اه ٭ٺي يػى ىاى

هاي وبډٵٸ سىب ث ډڈ اه اوؼبڇ ى يبو ٽمشاز ىى ډٶبڈ ى ىاى، يػى ډوب٥ت ث ٱىى ډٶبڈ ىاوشٺبڃ

, ٽىي ډ ديا ىش ب بو ثب ثش سىبت, ٭مچ آن ي ٭ب٥ٶ ك٦ يا٦ ث ، ثى. ا ٥ٵ ٽبٽىآډ ىى بو

ٽىىي. ما ا آوب ٽمپ بو ٭ىان ث ثچپ, اچ بو ٭ىان ث ساوىي و ډ ػمٮ اسجب٣ يبڄ اډب

ي از ٽ ٭ىب ىاى وبن اان( 8=88ثبى،) سچن ىى آډ ب ثوبډ ډلشا ث ٥ ډظبڃ وشبغ سلچڄ

ډ ر اڅپشيوټ ب بن ا ىى آډ ىډى اويٽ ب هالٹز ي ثى ىش ٭ىب مبن اٱچت اسجب٥ ب

ډى اسجب٣ ػمٮ يبڄ ا ث ىش ب بو آډ ٽبٽىب ٽ از آن ا ډوب٥جبن كبٽ ب ىيځب. دى

ډج ډاڈ ي ډؼبڅ ٽىب ى ىى ډ٦ج٭بر سچن ي ىى ب ثوبډ آډ ٽبٽى ؿىي از، ثى آوب اشٶبى

از . ىاش سػ ٹبثڄ ٽبثى

ثه ٽبٽىب اسوب ډٮىب ث, بو ټ ٽبٽىب وج ب ډز يػ اڅجش ثبي ث اه ډ٫١ و سػ ٽى ٽ ػز

ي اسجب٥ ب ىيځب ثب ډشىبت ثچپ ومى، آن ػيا ٽبٽىب ا سان وم ا ا بو ؾ وز، آوب ب ٽىبځاىن ي

س اٵين ځا ډب ي ځوي ډ ٹا سإٽي ډى ثش آوب ا ثه, ټ ػبډٮ ى ډىو٪ ٵىڂ ب بز

دى. ډ ر آوب ىه .

ډز اه سو ډٺش٢, شڈ ىين اه ب ٽبوبڃ ډبن ډپمڄ ي مڂا ياث٤ اؼبى ي اسجب٥بر ث شم ىيځب

ي ٵىڀ اډي ا٤ ٽ ى ىي ډ ى اه سلٺٸ ډى سػ ٹا ځٵش از ،وبن ٽ ا٦ ي ب يځ ډؼم٭. بز

يػ ػز آډ آوب ذ ي ابى ٽبٽىب ى ثبي ا ىى ىش اسجب٥بر وج ب اكشمبالډز ، اان اسجب٥بر

. آي ډ مب ث ىى اسجب٥بر ى آوب ب ډز ػمٮ وه، اسجب٣ يبڄ ىى بو ا٥ال٫ ي ځډ ٽبٽىب ي ٽى

ډي ثبي ايڅاچ ٽبٽى ټ ٭ىان ث و ي ىش ىى ب آډ ډپمڄ ٭ىان ث ب اه بو آډ ٽبٽى مـىه

ډٺبي اوؼبڇ ثا مڂبو ب بو ابى ب ثوبډ ي آطب سڅي كبڃ ځىث ٹا اسجب٥ ب ځا بز و٪

و٭ ، هى اه ٽ ػز ى ثبي اسجب٥بر ػمٮ ي ب ساومىي ي اپبڃ ا آطب اه سڅي ى اډب بثي، اىاډ ثبي هب

ډلٺٸ ا ډڈ اه ساوي وم سٳ ي ىهڄ ـڂو ثيين ىش ب بو آطبابى دو. از وج ب ډز ث سػ

ىى ىاز . و ب ثبي ا بو ىه ػب ث ػمٮ اسجب٥بر ى ىڂ ر ٭جب ث ي بى

( 9833937ثبى ،ث وٺڄ ا ػاى ڂبو ي٭جياڅچبن ، )

ٽب ىڂ و،ث ب اه ٽمش آډ ،ياثش ث ا ډچ ٽچبب وبن ډ ىي ٽ ىٻ وٺ ىډى سؼثبر

: 7=88بو ب ى سٮچڈ ي سثز ىى ي ج ډج ث ثا ٵش يب ثش ثڂڈ ث كب اوي ي از )ٶچي ،

787 )

بو ي ىى سجچ

٭ٺبي ي ا٥ال٭بر اوشٺبڃ ي ؛اوشب سجچ ، ب آډي از اڅمٮبٳ يآوـ ٽ ى ىائ اػشمب٭ ٭چڇ ىاومىيان ثاب ىيځب

آوب ډ ثبي . ٵشبب ي اٵپب ى يكبر سإط ي ىځځو اؼبى ي وٶ ډى٪ ث اٵاى ب ٵى ثه از ب يىيځب

سٮٴ و ډ٫١ ټ ١ي ث ب ى ث اي اكببر ثاوڂوشه ي اٹىب٫ ډى٪ ث ډوب٥ت ث ا٥ال٭بس ډؼم٭ بوين ا سجچ

( .سجچ ى ډى ب ډوشچٶ ٽبثى ىاى اػمچ ك ىه .7;: 9>88اوي )هىيان ، ٽى

اوبوب ثب ډاطسه ب ي اثاب سجچ ىى ااوشٺبڃ ډپي سيؼ اوي يه ىى ،ثا سإط ځا ث اٵپب ي ا٭مبڃ

( 8:: >=88ډي٫ ثب سػ ث ډجبو ي اياٳ سجچٲ مبن ىه سٮٴ ٽى اوي.)ډلميبن ي د ٱٶب،

ىى ډٮبو ث ډشٮچٸ ي ىه ب آډ ا دبڇ ثآډي څيډب ي اه دبډ ا ځو و از ىى ډي و٪ ىى دبڇ سجچ ى

ډلشا دبڇ،. ىاوز آن ا٭شٺبى - ٵپ ډلشا ي دبڇ ډشه ا ثهبش ثبي ا ا اوي ډپشت ي دب ي از .سلٻ

ؿ . ىشار ي اكپبڇ ب ي اهالٹ ثبي ب ىاش ا٭شٺبى ثٮي ث اب ها ٽىي ډ ثبن ا آن ى ډػى ډٮبو ي ډجبو

(:87: ==88)مي ، . ىاز هاي س ا دډلش ي ډشى٫ ب دبڇ ثبي س ثهىا ٱى ډلشا ا ا اوي ي ډپشت

سٶبير سجچ ىى ثبځو ب ىڂ سجچٲ ،ڈ ى ډلشا ي ڈ ى ٭مڄ آوب ثى ،اه ىي ٭بډڄ ثب٭ض ي سب م اٵاى وشاوىي

يى وشؼ سىب ٽبو ى اډ سجچ ىى سٵٸ ىاش اوي ٽ يځب هب ا ى آن بڅز ا ث ول ډ٦چة ث اوؼبڇ ثبوىي

ٽبډڄ ىاش ثبىي ي ام ډڈ س ثبن ډوب٥جبن ا ثياوىي.ى "هى دياوي ي ا ا٤ ډبو ي ډپبو هى آځب ب وجشب

ي ث. ىاى ا دبڇ ابڃ ٹي آن ا٥ٸ ٽ ا بو ى،ىډ ىه ډجچ بٵى بډبن از الڇ ىى ياٹ٬ ىسجچٲبر

سمبډ"يٹ٦ٮب ٽىي ډ سال ب آن وڂيا ي ػة ثا ىه ٽ. شىي اډوب٥جبن ثو ځي اه. ٽىي ځ سمڈ

ډ ا ډج ډوب٥جه. ىاوي هى دبڇ اائ ثا ډوشچٴ ب بو ث وب ٽ ثشوي ډوب٥ت ػة ثا سال ى اىبن

و٫ ٽياڇ ٽ.ىاوي ىڂ ىه ٽ ياٵاى از سجچ ډى ىه مبن آوب اچ ىه ٽ اٵاى: ځٵز ىو٪ ىيځي سان

٥چجىي. ډ ا دبڇ ا هب

ثىبثاه دبڇ سجچٲ ى ا٤ ډوشچٴ ٵىڂ ،ٹډ ،ثبو،اػشمب٭ ،اٹشبى يب ثبي ثشاوي ډٶبڈ ثىبىه ا٭شٺبى

ه ا ډشىبت ثب ائٺ ال ا٦ف ډوشچٴ ػبډٮ اا ٽىي سجچ ىى اا ډى٪ب ډوشچٴ سٺڈ ثىي ٽى اوي:

ى يسجچ بډبو ، ا و٪ دبڇ ث دبڇ اهالٹ ي ا٭شٺبى ي ٵشب، ا و٪ يچ اسجب٥ ث ا ډى٪ډجچ ث سجچ ٵ "ډظال

ىش ي ػيي ب ډپشة ي ٱ ډپشة،ا و٪ ډوب٥ت ث ٵى يػمٮ يډچمبن يٱډچمبن، ا و٪ ي ث ډشٺڈ يٱ

ثو ي اٹىب٭ . ډشٺڈ ب اؼبث ي چج بډپ ي ٱډپ،او٪يٳ ث آځب

(7:: >=88، دٱٶب ي ډلميبن.)

ډ ثيڃ سجچ ١ي ث سجچٲ اثاب هى ي ىاش ډٮپ وشؼ ثڂى آن اجب٫ كي ا اځ ي ىاى كي سجچ ډٮمڃ، ٥ ث

ٵاځ ثى ي ثىن بة آبن بي.از ثهىا ثش كبز ا ىى سجچ ك ى سجچ، ٭مډ هچز مه. ى

٥الو ډبن ي كؼڈ ثه ډظجز ا اث٦ ي وجز ٽ ومبىي س آوبن ي ومبي ى يٷ ا ىى سجچ ډشڅبن ، ػيي ب بو

٭بى ډػت ثب ؿ ب سپا ثچپ. وز ؿىه ياٹ٬ ى اډب. ىاى يػى ىى ٵىڀ ٽبال ٽىىيځبن ډٳ اٹىب٫ ي سجچ

بو ى ډت ٽبال اوج ٭١ ث وجبي ڈ هچ ثاه ثىب. ثبي ثى ثش ډالڃ كش ي ، ىويځبن وبىا ، يځ

ثى اډييا ىه سجچ ٵچٶ ىيځب ا اجى اه آىي ث ي ثى هجه .

سجچ ىى ،ډبز ي ډوشبر هى ا ىاى ٽ آن ا ا ىڂاوا٫ سجچ ډشمب ډ ٽىي .ٱ ك ثىن ډٶبڈ ىى ،اثشىب آن

ثكپمز ي سيث ،ٵاځ يبىځ ،ٶبٵز يثالٯ ډجه ا ػمچ يځب سجچ ىى از .ٵ سجچ ىى ،و سلمڄ ټ

يځبن ،ثچپ سإٽي ي سٽ ث ٵ٦ر از يآاى ي اوشوبة ځ ىوي ا ډٶي ډ ځى ي ثىبث ٭ٺي ثډاډىبن ي ىڂ ىو

سٮٴ ،وم ساوي ي وجبي آاى ي اهشب ي سإډڄ ي سمڈ ث اوشوبة ا ىوي ا ډويي ٽىي .ثيه بن ، ثبن وڇ

(7>: 1<88 ، ٵك)،سجياوايسىٶاډوشبر ىي سجچ ىى از .

ػبن ىه ى ػبډٮ يٵاىي سجيڄ اكپبڇ ي كٺٷ ي ث ٥ ٽچ ،و ىى ث ٵىڀ ػاډ٬ ،ػ ا ٥ٸ سجچ ي ي اشٶبى

ا اثا بو ډمپه وز .ى وشؼ ،او٭ ٹب ډى٦ٺ ا٦ ى اه ثب ث ي ى ډى وجز ٵىڀ ،بو ػيي ي

سان وه ځٶز :ىه ډ

ىه ا ٥ٸ سجچ ي بو ث ٵىڀ ػاډ٬ ػب ډ ى -8

بو ب اډ هىظ وشىي ،ثچپ ډبز ي اٹش٢بب ي هى ا ىاوي ،يٵاىي اوشٺبڃ ىه ث ػبډٮ ا ثىب ث اٹش٢ب اسبر -7

بو ٵآي ډ ٽىىي ي سلز سإط هى ٹا ډ ىىي .

بو ىى »ه ،آځب /وب آځب ا ډبز بو ي ډبز ىه ، ډمپه از ىه ا بو ا ب بو ا ىى ٽىي ي ث ثىبثا-8

ثىؼبډي .« ىه بو ا »ب «

وشؼ اه ٹب ډى٦ٺ ث ي ثا اىبن سجچٲ ډظڄ االڇ ي ډلز ثب امز ىاى .االڇ ،مبوىي ډلز ثىب ث

ډبز سجچٲ هى،وبځ ث سجچ از ي ثب و٫ بو ىش ي ډين ىځ ډ ى .مـىه ډبز بو ث وبؿب ثډ

ط ډ ځاى.ډٶي اىبن سجچٲ از ٽ ٽبالب ٵىڂ ى ثباٵىڀ ث ډٳ ٽىىي يٽٶز ػبن ىه ى ٵىڀ سإ

٭١ ډ ى ي ډى٦ٸ ثبا و ث آاى ػبن ٽبالب ٵىڀ يسپظاه ٽبالب ا ټ ي اهشب ي اوشوبة آاىاو ٵى ا

ثب بو ى ىي اڅڂ ىش ي ػيي ډ سان وه ځٶز ؛ا –االڇ ي ى اىؼب ، -ىڂ اشا از .ثيه سست ا وجز ىه

ا ىيځب ٵچٶ سجچ ، ثه سجچ ىى ي بو ب سجچٲ ا ټ ي ٭بىر يا ب ډيان ٵىڀ ا ىڂ ،اث٦ ٹبثڄ

سٮٶ يػى ىاى .

ټ ػبډٮ سڅي ډ ٽىىي .ځب ډڅيان ب دبڇ بوبن ټ ډيان ٵىڂ ، ٭بىر يا ب ا دبڇ ب دبڇ بوبن / ډجچٲبن

ډشٶبير بكش ډشٮب ثبىي. ٭بىر يا ب ډشٮب١ پڄ ډ ځى. ث اه سست ، بهشبب ثآډي ا اه ٭بىر يا ب ،

ٽى اػشمب٭ ىين ډيان ٵىڂ سڅي ډ ى ډشٮب هاىي ثى ي ىين ډيان ا ؿبڅ هاىي ٽى ي و كش ٹبثش

ي اٵاى ي ځي ب ي ډات ث ا٭شجب ډبر ى اشٶبى ا بو ي سڅي دبڇ ، ػبڂب وج هى ا ىين ډيان ٵىڀ ث ىز

ډ آيوي ، سٺز ډ ٽىىي بكش ا ىز ډ ىىي .

ىيځب ي ځٵش ٹا ب سلچڄ ډٽ ى ىى سجچٲبر اشب ى ػيي ب بو ډبز ث سػ ٽ از ىڅڄ مه ث ىز

آوب ډج ٽبٽىب ي ب بو ٩ سبوـ ي سبو ب ث ثب ى، ډ ځٶش.از بٵش پڄ ډوبڅٴ ي ډاٵٸ ب

بٵز؛ ىز اث٦ اه ى اب يپى ىي ث سان ډ

ث ډىٶ وڂب از، «ا بو ىه»ديا ا٦الف، ث ي ډين بو اڅاډبر ٱچج وڂان بو، ډبز ث سػ ثب ٽ ىيځب ټ

ډٮٵز س٬ ث ٽ از ىش وبى ټ ىه از ډٮشٺي ي از بو ي ىه ثه سٺبثڄ ي س٢بى ، سجبه ث ډٮشٺي. ىاى ډئچ

ػيي ٽبډال ٽبٽىب ىاا ٽ از ډين ډٶډ بو اډب. ى وڂش ىش ب وبى ب ډظڄ آن ث ثبي ي دىاى ډ

ثب اوبن اث٦ ث ي دىاهش ډٮٵز س٬ ث آن، ٭ ى اڅجش ي ، ىه مبوىي و بو ډى٪، اه ا. ىاى سجبه ىه ثب ي ثى

ثڂى ا ىه ػب ٽي ډ ي از ىه ٹت ػيي ىوب ى بو يپى اه ى. ثوي ډ پڄ هى داډن ډل٤ .

اسجب٣ ىه ي بو ثه سىب و از ډٮشٺي ځي، ډ وه بو ين ىى اډپبن ي ىى بو ١ير ا ٽ ىيڇ ىيځب

ث ىي اه دوي ٽ ٥ ث اوي ثى ډوشچٴ ب ىي ى ىىيا ډٺڇ ثب سلٺٺبر ث ثىب ب بو ثچپ از ثٹا سىڂبسىڂ

ب ٹائز ي وڂب. ځىى ډ ث و ب وجش ىڀ ي ب وش ىا ي ب ا٦ ا ب ياز ووشه ٮى ىي ثب ډبوب

، ى ى ىى آطب ي ىه ك٢. ى ډ سچٺ اسجب٥بر ي ىه ډبن دوي بڃ اان ومبى ٭ىان ث ىى ډشن ىډىياو

ځىى. ثډ االڇ ي ىى ب سمين ى ىي ثب ب بڃ ث وٺب ي ه٦ ون ډٺ،

ديا ا اډي ب بو ى ىه ػبڂب ي وٺ ا ا ثػش ي ثب ب ومو سان ډ ډ اه ى ىبث ي ٽىپب ،ثب مـىه

ثشه آىډ ٭ٺڄ ي اوي ياب سمبډ ى وٶ ثب ىه ٽ ىي ډ وبن ب بو ٭ ى ډت ډٹٮز ىيځب اه ا. ٽى

ٽى ثٹا اسجب٣ آن دي ب اوبن ډبن وه ب ٵىبي ي اسجب٥ ب ػة ثب سب ٽىي ډ ځىآي ا ١ي اب

سبو سٺي كبڃ ٭ه ى ي از ډػ و٪ ، ىيڇ ىيځب ٽ ي ډ و٪ بى.ث بځب ػيي ا٤ ثب ا هى و٭ ث ي

(<;-1>: مبن)ثبي ډ و ػيي ب بو ثب وجز ى اىبن

ثىبثاه اډي ثب اؼبى سلالر ځشى ي اؼبى جپ ب اػشمب٭ ػبو ي سٮ اسجب٥بر ىه ا اولب وبىب ىى

ىاو ىى ى ٦ق يٮش ي ثب يپىب ځوبځن س٤ اٵاى ٱ يكبو، سڅي ي ډىش ډ ييكبوبن هبع ي از ي

ى .

ى ياٹ٬ ث ٽبځ ىٮز اسجب٥بر ى آډ ي سجچٲبر ىه، اىبن ا ٹبى بهش سب ى ٵا ډب ډچ هى ډىش وي

،ى ٦ق ٵاس ٭مڄ ٽىىي .ى اه ر ا٥ال٭بر ىى ث ي ٱ ا يثيه سست ػىج ب ىى ػيي اػب ډ بثىي

ي ب ده ، ػبن بٵش ي پڄ ى ػيي بډبن ىى ث يػى هاي آډي يى وشؼ ډلشا ٵٮبڅشب يآډ ب

از ٽ ث ډٮىب سٲ ى يب آن ب ، سٲار يي ا وجز ث ځش سؼث هاىي ٽى .اه ديي ػبو ين ىه

(.ث و٪ ثځ ثب ىو ين ، ٭اډڄ ٹج 9<: 1<88سجچ ىه ، بډبن ب ىى ي ډلشا ىى از )وثو ي ډال ،

>;<8 ،ٽ ډػي و٪بڇ ب ډٮىب اوي ، اػب سپظ ىاى ډ ى .ا اه ي ،يځ اولب ىه اآن ځٵش ي از . )ثځ

:9:< )

ىى سجچٲبر ي ا بو ډؼي ا،-بو ٽچب يځب

ىٹن سچن ي اى ث ي ػمٮ بو ب ك٢. از ىش ثى بو ب ډن ډشمبى وب ٹ ػبن ى ىه اائ

د ىبڃ شب كييى ا ٽ ي جت ډڈ اه. ى آي ٵاڈا ډوب٥جبن ا ٽظ ب ځي ث دبڇ اوشٺبڃ اډپبن ثشڈ

بډبن و٩ ډى اه ى ا ؿمڂ اٹياډبر بو ب اڅپشيوټ، ا ځ ث ثب ىى م وب بډب ي ػمٮشب

ثوىي.

ٵىڀ ثب سىڂبسىڀ اسجب٥ ، ك٢ اه ومى،اڅجش ثب ػمٮ اسجب٣ ڄ يب ى ا هى ا اډي ٽ از ډ١٭بس ا پ ىه

د بڃ شبى كييى ٽ ثىوي ىى ب ػمٮز ووشه ډل يايوؼچش ثىبىځا ب بډبن. از ىاش ػبډٮ

سٲيسلڃ ٵىڂ ډى سػ ٹا ىاىوي اثا ٭ىان ث ا سچن ي اى ٹير ي ٽىوي آٱب ه اه ى ا اٹياډبر هى

( 1;-<9: ==<8.)ي ،

ٽچب بو ا

ٽچب ځ پڄ ي اوي ىاش ډم وٺ ىى سؼييكبر ى ب بو ٽ از ثبي ثاه ىب ػبډٮ ٭ىان ث يٳ

ث ثبي كبڃ، ث ىى، ب ثوبډ ث ى ٽ اه ي. از ډٮب ىػبن ب كٽز ؿىه ٭اډڄ ا پ اڅپشيوټ

سلالر ي ډين ىوب ػيي ا٤ ث ثبسػ ياٹ٬ ى. ومى سػ ٵىڀ ثب آن مجشڂ ي اػشمب٭ ي ٵىڂ ب ډى

ي وبىب سب ٽىي ډ٦ف ا ا سب ىيځبب ي اڅڂب ي ثى ػيي ب وب دبوڂ ثبي اسجب٥بر ي ،ىه ػبو– ٵىڂ

ي وثو.) ٽى ػشؼ سان ډ اڅپشيوټ ٽچب ى ا ډڈ ياه ىىي دوي اػشمب٭ ػيي اثبا٤ ځش ب ا

:<: 1<88، ډال )

ى آن ځش ي ى ايدب وڇ ديسشب ٩. ومى سلچڄ ديسشبوڇ ثش ى ثبي ا اسجب٥بر ي اه ػبن وه ى ٵىڀ

ٵىڂ ا٤ ثب سبو ډوشچٴ ب ىي ى ي ي ډلبن ٭مچ ويځ ب ي ا٭شٺبى ډٮبٳ ى سلالس جت ٱة

ىه م ك٢ كٶ٨ ي ياى ب ٻ ثب ډٺبثچ ثا ډل ٽى ډشيىه وڇ يدىؼ ىز ىى ٵىڀ ډٮب ثب ځب ي

ىز ي ٱة پال ػبډ٬ ػي ب يپى ثب وب١بش اه اډب آيىوي، ي اڅپشيوټ ػمٮ اسجب٣ يبڄ ث ى ػبډٮ

دب اه اى٭ب ث ي ٽىوي آٱب ډين ب بو ى ىه ك٢ اډپبن ډ٫١ ا ا هى آوب ډوبڅٶز. ي ي يث ب بو اويٽبان

ومىن ځڇ ، ډين ىوب ي اه ٽبٽى سه ،ډڈ ٭ي اه ٭ڈ ث. وياى بځب ىه ثب ب بو هبشڂب ٽ ٵىوي

(;89-819 :. ><<8, ډبن) .ىاى ثبډ وب اه ا ا آوب ىه ي از سىب ػبډٮ ػيي ي هش ب اوبن

آٱب ا هى اػشمب٭ ځش ي ي ي وبى دز ا هى اٵڃ ىي ايوؼچش ځيب ا ثه ،1><8 ى اياه ا

ي ب بو سػ سيغ ث ي، وبډي ”وئايوؼچڈ“ ٽ و٩ ػبن اه. ىاوز ايوؼچڇ اكبء ا آن سان ډ ٽ ومىوي

ثا اڅپشيوپ ب بو ا اشٶبى ىى، ي ب اكبء اه ى اچ ٭اډڄ ا پ. “ٽى ػچت هى ث ا پال ب ډا

ى ڈ ي ډٽ ػبن ى ٽىىيځبن ډبٽز ث ثو آځب ي ثيا ى ڈ ب بو اه وٺ. ثى بډبوي ي ٹير اؼبى

ثى ثػش ٭٪ڈ، ىى ي ٵىڂ سلڃ اه ه ى ډىڇ ٭بډ بهشه ډشٺب٭ي

ىاشىي، ٹا ا بو ؿىي وبىب ي ډج سچن ي اى ځشى سإط سلز ٽ وئايوؼچڈ و٢ز ىى ي اػشمب٭ ٭اډڄ

ډٮشٺي كبډبن. ومىوي ډجبىر آن ا اوشٺبى ث ا ٭ي ي كمبز ث ا ٭ي ديي اه ځش ثب. ځٵز وبڇ اڅپشيوټ ٽچب

. ي هاي ډپشة ب بو ىى وٺ ػبڂه ٽ بى ډ ډ٦ف ىه ثا ا وى ب ډى اڅپشيوټ ٽچب ٽ ثىوي

ى ډ آوب ى ىآډي ي ا٭٢بء ٽب ډب ٽ ىاوشىي ډ ٽچبب ثا سيي ا ډإڅ اه ثه ډٺبثڄ، ى

ي ب بو ىثب ډشٮيى ب ث ي ډ٦بڅٮبر ٽبسڅټ، ډلز ډٽ ٭ىان ث و ياسپبن ديسشبوڇ، ػبن ا ػيا

ىيډه ى ياسپبن. از ومى ډىش هى ىيځبب ٭ىان ث ا آوب وشبغ ي ىاى اوؼبڇ ىه ك ى آوب، ا ځ ث ؿڂوڂ

ٽ از ومى ٹچمياى( Gifts of God) اڅ ب ي ا ب بو ػبډٮ، ى آوب ډايڅز ي وٺ ي ب بو ىثب هى ا

. ٽىىي ٽمټ پيڂ ث اڅ ثوبډ ډ٦بثٸ شڂب ثا ي بهش ډشلي پيڂ ٽىب ى ا ډىڇ سب آيوي ډ ٵاڈ ا ا ډى

ډٮىز ځش ثا اډي ٽچب

اډي. ثبي ډ ػيي ب بو ي اسجب٥بر سپىڅ ا لق اشٶبى ي ابث ډ٦بڅٮ، وبډىي اب ٥ ث ىى، سٮبڅڈ ي

. ثبىي ډ ىب ي ٽبسڅپب ديسشبوب، ث ډشٮچٸ آوب اٱچت ٽ شىي ٵٮبڅز ډٲڃ ىى ډشٮيى آاوب ي بډبوب ٱة، ى

ي سڅي ٽب اوي ىز ډل ٽب ى ډچ ي ډلچ ډشٮيى ب جپ ي سچو ي اى ه اشڂب يب مـىه

:ىاى سو ٹا ث ا اڅپشيوټ ٽچب ٽبٽى ىي سان ډ ډؼم٫ ى. شىي ىى ب ثوبډ دو

٭ميسب ٽ ډج ډبئڄ ى ػبډٮ ا ثځش ثو بهشه ىځ ډى٪ ث بو ٥جٮ ٩ٵشب ا اشٶبى ثا سال ـ8

ځٶشڂ، وىاو، هج، ٹبڅجب ثب ٽ از ابى ي آډ بو، ا٥ال٫ آوب اچ ٽبٽىب ي شىي بډبو ي اػشمب٭

ي كٺبٸ ث دبوڂ ى ا ډلز ٽبثى ا٭شٺبىار ومب، ي ػىڀ ډشىي، آډ، ډځى، دبن، ي د ډبكج،

.ٽىىي ډ اائ اػشمب٭

ډشٺمب ب ي ى ډ اػا اشى ى ب ٽ از ٽچب ٭جبى م ډاڈ بډڄ ٽ ٭جبى سؼبة ا اپبڅ بهشه ٵاڈ ـ7

.ى ډ ځا ٽچب ا

ىه ي اسجب٥بر ك ى ډم ىشبيىب كب وه ػمٮ اسجب٣ يبڄ ٽبځ ث ا ډلز ىوب بڅ شبى سؼث

:ومبڈ ډ اب ي، اوؼبڇ دمب ي ا ٽشبثوبو ب دي اب ث ډث٥ وپبر ا ثه ث ٽ از ثى

ث ٽچب ىى، ډاػ٬ ػب ث كپډش ډاػ٬ ػبڂى ي كب١ ٭ ٵىڀ ين بڃ ٽچب، كبٽمز ٽب ىوجبڃ ث ـ8

آيى، ي ا بو الڇ ډبسب ي سوب ا ډىي ث ي ٵىڂ ىب٬ ث ػيز ثب ي ومى سػ ىه ٭١ ػيي ډٺش٢بر

ث ا اوبو اب ي آيى ي ځا سٺچڄ و٭ ث سب ځىي جت ػبډٮ ى اكشمبڅ ډىٶ ياٽىب ث وجز كبز اډب

اڄ ټ ٭ىان ث ا ډشپظ ػبډٮ ټ ى ډىڇ ٱىى ب هاش كٺبوز ي ىاى ٹا ىه ي بو ٽب ډشٻ ډل ٭ىان

ثذى

.ثبىي ډ ٽچبب يكبون ا ي ډج جان ٭مي ث٦ ډل ب ثوبډ آٵىبن دبڇ ـ7

ٽچب ى ا ي ػبڂب ب ثوبډ سٵب ي ىهڄ ثيين يكبون ا ډ٭٪ ي ىى ىش ي ٭جبى ډاڈ دو ـ8

ث س لق ډل سؼث اه ثا ىى سچن ػب ث ي سچو ىه سٮج ٽبځ ث سست، ثيه. ىاى اڅپشيوټ

.ي ډ و٪

ځډ ثب ىه اس سٮب ٥ف. از بو اه ځډ ٽبٽى ث ډث٣ ډل اڅپشيوپ ب بو ډٮ٢ڄ سه ډڈ ـ9

ى جب ي ػاة ثمب ب ډى يػى ث ا٭شٺبى ډٺبثڄ ى ٽىىي ځڇ ٹبڅجب ث آيىن ي اط ى ىه ډٮى ٺ٣ ي

.آي ډ مب ث ډ٫١ ؿبڅب ػمچ ا آوب ډىبت ٥ف ثا ىى ډٮبٳ

هبر سب ىاى ثش او٦جبٷ ډشيه ډلبن يځب ثب ډل سچن ي اى ب ثوبډ ډوب٥جبن هبر ـ :

ػبډٮ ى ويځ ډلييى ا ا هى دب ډٵٸ ا ځو ث ٽ از وشاوش ى ډػى سؼث. ب بو اه ثىىيځبن ٭مډ

.ىي بش دبو ا ٽچب ىوب ىثب دز ډىش٪ان وبب ي ٭الٸ وه، اڅڂب ي اي ٥ف ثب ي ٵاسوبى ٽچب

وىمى ډٮٵ ؿ ث ؿ اسجب٥بر ث اسپبء ثب ىى ىش ب بو وبٵ ب ډٮب ا هى ځب ؾ اڅپشيوټ ٽچب ـ;

ي دشاو ا آن ي مى الڇ اډ ا ډشٺڈ ي ىش اسجب٥بر اشما ډل سچن ي اى سؼث بكجبن ثچپ. از

(8=: 8=88)ثبى ،.ىاوىي ډ ىى ا بو ٵٮبڅشب ډپمڄ

اٵاى ث ىى هيډبر اائ ٽچب اڅپشيوټ، اچ يٳ ډوب٥جبن، و٪ ا ٽ ىي ډ وبن ي اوؼبڇ ب دي وشبغ

آډ ي يډ ويځ ثب ىه ىاىن اسجب٣ ډىڇ، ثش ىٻ ډى بهشه وياوي ٵاڈ ا ٽچب ى ك٢ اډپبن ٽ از :

آي. ډ مب ث اڅپشيوټ ٽچب اياٳ ىڂ ا و اىبن ثش ثبى،

سٮ ى م ي ځاى ډ يػى ٭ دب ث اى دو آٱب ا ىى ٵشبب ي ب ا ثاب ثوبډ دو ي سى٪ڈ

ا. ىاش از ك٢ ډبا ٥ٸ ا ثوبډ دو ي ا٥ال٭بس ب ځا ث ييئ، سچن ٽبثچ، ، سچن سإ ي ب بو

ډث٣ ٽ ب ي اػشمب٭ ب و٪بڇ ي ىه ػبډٮ و٫ ثاب ا هى ب بو ډوشچٴ ب ځو م جب سٺ اهالٹ و٪

. اوي ىاى ډ او٦جبٷ ىى اياٳ ثب

( >88: ==88)ثبى ، ث وٺڄ ا ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن ،.ىىي ډ

ٽىىي.اه ډ س ډىڇ ٱبڅت ٽ از ؿ آن ا س ٭مٸ ث ډٮىب ياػي اڅپشيوپ ٽچب))؛ ډبسه ػ ا٭شٺبى ث

ب جټ يب ٽىىي اشٶبى آن ا ډوب٥جبن ا ثش ٭ي ثا هى ىى ډاڈ دو ػز ى ډات ثه ٽ وز ځو

از اه ډڈ وپش ،ثچپ ٽىىي ػة ي ػچت هى اث اډىڇ ػيي ب سبثو ځوي ٽب ث ا ډشى٭ ي ډشٮيى ب يبو

((. ٹاىىي ىى سؼث هيډز ى ػيي يا٦ مبوىي ا يسچن اى ٽ ىاوي ا آن ساوب ي ٹير ډات ا ثه ٽ

ٽچب.اوي ٽى ٭ٺالو يىٶپاو يپى ثب ا آن م اىبن ٽ ٽىي ډ اشٶبى يا اٵن ا اڅپشيوپ ٽچب

اشٶبى آهاڅډبن اكببر يسيي ډلب يف ٽت ث ډٮ٦ٳ اكببر ي سثىا ٵىن ي آي ٵه ا اڅپشيوپ

...ث كبڃ از ىبهش ىه ب او٪ ډمش ثب اهالٹ يىؼبب ٭جبى اػشمب٭بر،ډاڈ اه ثا. ٽىي ډ

ثوين ث سؼبة ىى ا ډيو٪ سچن و سىب ى ػشؼ ب دو ډاڈ ٭جبى ىى از ثچپ سيي يسٮبڅ

ىاى .

ػ ډبسه مـىه ډٮشٺي از ؛ ٽ ٽچبب،اىټ ،ثب سى ب ډىڇ ث ي ػاوبن ډاػ ي از .ث و٪ اي ،٭چز اه

و ب از ٽ ډت ديسشبن اه وپش ا هة ٵمي ٽ بو ب يچ ا ثا اٵن آډٽىن ډؼيى ػبن شىي،ب

(::8: <=88، ه)اثا سجيڄ ويځ يډ ډىڇ ث اٵن شىي .

ډؼي بو ا

يا٥ال٫ سؼم٬ ډٽ يډمشه ايڅه ي ، ثىيځ ي ٭جبىر ثا ډٺي ډپبو ٭ىان ث مبو٦ ٽ دش و ثبن ي ډؼي

اػشمب٭ وبى دبسه ٭ىان ث ډچمبوبن ػٲاٵب ىدى االڇ سبن ٥ڃ ى ،ٽ از ثى وبن ډچمب مبىڂ ي بو

از . ٽى و٭مڄ .

ډبو ٽ دبډج االڇ ث ٭ىان ايڅه ځبڇ ثا سلٺٸ ػبډٮ االډ ،ډؼي ى ډيى ثىب ومى،ى ياٹ٬ ووشه بو ٭مډ

ىاى،امز ٽبٽى اه بو ث مڂبن ثش يه ي االډ اؼبى ي ي آن ځب ٽ ثا ا٥ال٫ بو ٭مډ ىش اان

. اه اٹياڇ ث سيغ ث جت اؼبىي ځش ډڈ سه ډاٽ اسجب٥بر ىين ٵىڂ ي ډبن ٵىڂ ى ػبډٮ االډ ځىي ي

ا ٽبٽىب اسجب٥ ثٮي ب ى ٥ڃ سبن سمين االډ بو ب ډشٮيى ىڂ ثػى آډيوي ٽ ټ ٭ي ىا ثو

ػبڂب اىڂو ډاٽ اسجب٥ ياٹٴ ثى اوي ي امز ث و ىز ي ډلز ډبوىي اڅ ىڂ اىبن ػبډٮ االډ يوي.

يبو ب ىش ډشٮيى ا ػمچ ٽچبب ي ٽى ب ا ث اه ډى٪ ث ٽبځٵش اوي .

سلالر سإط سلز ډؼم٭ب آوب ثڂڈ، و٪ ى ىه ٵ٢ب وبىب ډظبث ث ا ٽچب ي ډؼي اځ ىبهش، ػبډٮ ىوڂب

ي آډ هبواى، ډظڄ ډوشچٴ ب ­ك ى اػشمب٭ سلالر ىڂ ي ا٥ال٭بر اوٺالة ىٮش، اوٺالة يىڂ ډيوش،

ډؼي سلالر ډإڅ. اوي ثى ىډٽاسن ي ين ٭ٺالو وبى، د سٶپټ ډظڄ ٵآىيب ي ه ث ي دي

ٽ ډٮشٺيوي ډلٺٺبن ثه ډى، اه ى. از ډيوش ثش ى ډؼي ػبڂب ٵڈ ىڂ، سٮج ث ب ي ػيي ٭چڇ ثب سٺبثڄ ى

ي وجى پبن ٽبٽىب اه ١ٮٴ ي ير ډان سبن، ٥ڃ ى اډب اوي­ىاش ٱوب ي وب ٽبٽىب ځش ى ډبػي

اه ي ٽى ىځځن ا ډؼي ٽبٽىب ي ډٮمب ډيوڇ، ي ډيوش سٮج، ث. از ي سٲاس ىؿب ډوشچٴ ا٤ ى

ٽ از ډجبىالس ي ػمٮ ب­بو ا سإطد وبو اډي ډبػي ىڂ، ا . بٵز هاي اىاډ مـىبن ىځځو

( ;=88، ٵب١چ) از ىاىن م ىكبڃ االڇ، ػبن ي­ث ي ػبن ٦ق ى

ثى ا اه ي ټ ا اىبن ثز ثا ډين ىوب ا ػيي ىشبيى ػمٮ اسجب٣ يبڄ ثىبثاه ډ سان ځٶز ؛٩

ډشىبت ثب ا٤ ٵىڂ . اػشمب٭ هى ث ٥ٸ ي ا ثب اه ديي ثهى ٽى اوي .ثيين آوپ ثواڈ سٶبير ىيځبب

اثا ډاط ى ډبن اىبن ى اه ډى ا وٶ ٽىڈ ؛ثبي ثڂڈ ٽ م آوب ى اه ډى اشاٻ و٪ ىاوي ٽ بو ب ډين

ڈ االڇ ي ڈ ډلز "اسجب٥بر اػشمب٭ ث مب ډ آىي ي هث با ثي آوب ثشڂ ث و٫ اشٶبى ډب ا آوب ىاى .اال

وڂب ډظجز ث اه بو ب ىاش ي ٥ٵياان هى ا ث ىبهز ي اشٶبى لق ي ډشٮياو ا اه سپىڅ سٸ ډ ومبي

( 7=: 8=88ى،.)ثب

ځا آاى ياوشوبة، سمڈ ١ير ي ټ ا ډين ب بو ى سجچ ١ير ا «اڅپشيوټ ډؼي» ايى اه ډبن ،

ٽ ثبي ىاش ا ٵ اه از الڇ ىى سجچ اجى . از ي وب ىڂ ا ػيي ب بو ٽبثان ١بډىي ي

ى سىب و اډ اه. ٽىىي اشٶبى بو ٽياڇ ا ځوي ډ سمڈ اب آن ث ي ٽىىي ډ ډىشٺڄ بو ث ا هى اوش٪بار اٵاى

ي سػ ي ىٹز ٦ق ٽىىي، ډ اوشوبة ىين ي ىين ثا ٽ ب ثوبډ اوا٫ ډى ى مـىه ثچپ ي ٳ ډبن ه

ي ډٮىب ىاىن پڄ ث سست ثيه ي وىي ډ ىز ځى ثىاز ث ثىىيځبن ثاه، اٵين. ىاى ډياٷ ډلشا د ٹبثچز

ر ث ځويځبن ا ټ س٤ ا بو دبڇ. ثبيى ؼڇ آوبن ث ډٮىب ثڂاوي ٽ آن ػب ث دىاوي، ډ آن سٶ

ا ى، ر ث ٽىي ډ سٶ ي ىي ډ پڄ ا آن هى و ٽ ډٮىب. ځى ډ ٹا سٶ ډى ي ىآډي و

.ىاى ي و كبڅش ي از دـي ډٮىب اه. ى ډ ځٵش ويځ سؼث و ي ب بو پڄ ي ډلشا

سټ سټ ثچپ وز، ډجچٲبن ي بان ثوبډ ىز ث سىب ډين ب بو ى ىى سجچ ډيز ٽ از آن ثبال وه ډٮىب

ا هى و ويځ ي ىين ىوب ث ي ثجىىي ي ثىوي ا ىى سجچ ثڂوي سمڈ ثبي ٽ شىي يويان ي اٵاى اه

ثبي ثى سػ ث وپبر ثيه ساوي وم ىى سجچ. ىىي .

ي اشٶبى ډى ىاى، ػجځابو ػىج ٽ «دبن -ډلٻ» و٪ دب ث ين ٥ اب ث ا ب بو ساوي وم ىى سجچ

ډ س وىټ ياٹ٬ ث ىى دبڇ ځوي - ٵشىي سٮبډچ ٵ١ ث اػب٫ ثب ىى سجچ اڅڂب ٥اك ثچپ. ىي ٹا ىاي

ىاى ډب ػبډٮ ى ىى سجچ سؼث ىيځب ا ثش آٵى دس ي ا٢بك سان «بو ډى٦ٸ; »«سٮبډچ ډى٦ٸ» ٩با. ومبي .

ب سچل ىٻ ث سسج ث ډج ب ثوبډ ٽبثان ا ټ ٽ ومى س سان ډ ځوي، ـ ٵشىي سٮبډچ ډيڃ دب ث

وشؼ ى ي ٽىىي ډ اٶب ا سٶ ډل وٺ ځويځبن ا ټ . دىاوي ډ ا بو ډشن پڄ ي ډلشا ى ىالڅشب اشىشبع

ثا ډٮىب ى ؿىيځبو ٦ف يػى ٮى) ډشه ثىن ؿىيډٮىب ىڅڄ ث. بوي ډ ډو هى ثا ا ىى دبڇ ډشه ډٮىب

ثاه، ثىب. ىىي ډ پڄ هى سيا٭ب ي سؼبة ثبٵز ى ا بو ډشن ا ا ا ي و ډٮىب ځويځبن ا ټ ،(سٶ

ا ډىجٮض ب دبڇ ډلشا ى و اوي ځٵش ٹا هب ډٹٮش ى ٽ از وٶش اٵاى يػى ى ثش ىى ب دبڇ ډٮىب»

ىى سجچ

«ډٮىب اائ» ثاب و ا بو ډاى سٶ ث ډوشچٴ ځويځبن ؿڂو ٽ اوي ىاى وبن سػ اډ اه ث ديڂان، ا ثب

ب ثب ا بو ډشن مب ٮى ډٮىب، ىٻ ػز هىبن «ٽى» ٥ٸ ا ٭ ى ثچپ ډشه ډلشا ٥ٸ ا

بٵز ا بو دبڇ ډلشا ى ډٮىب ډلٺٺبن، اه و٪ ث. دىاوي ډ اٵاى اػشمب٭ ډياهالر ى اغ ډػى د ا ي ډٮمڃ

ثا ىى سجچ ډلشا ي، اه ا.« ٽىي ډ سجه ي آيى ډ ديي ا ا بو سإطار اػشمب٭ ٭مڄ ٽىب» ثچپ ى، وم

بوي، ډ هى ا بو سؼث ياى ډوب٥جبن آوـ. از ډلييىز ىؿب ب بو ډٮ ى ځٵشه ٹا ثبڅٺ اطار ثى د

ىاس ډٮى( ١بډىي ي اشٶبى) بو ا آوبن اشٶبى ٭چز ي ؿڂوڂ ي( مب) ٽىىي ډ اشٶبى ب بو ا آن ى ٽ ثبٵش

ډؼي اب ٽى :/اڅپشيوټ ډؼي ٭مي ب ى اه ډبن ث ډاى ث ٭ىان اجى.از

اڅپشيوټ ٵىڀ ثبا ى بث ڈ -8

ډؼب ٵ٢ب ى اجىسجچ سٮه -7

ډؼب ٵ٢ب اډپبوبر ىببئ-8

ػيي ب اثا ثب ىى سجچ بث ډبر -9 .

ىز ي اوي ٭جبى، ډاڈ اوٮپب وپبس اب ٽى اػمچ ؛ ث سان ډ و اڅپشيوټ ډؼي ايڅ اياٳ ىثب مـىه

ډ ډث٣ ىو ويځ ه ى آن اثٮبى ي ىه سٶ ثب ٽ ډٮب ىوب ى سؼثبس ي ډبئڄ اٵپب، ثبيب، اائ ىى؛ ب

ك ى بٵش بډبن ويځ ا هبع ٽ ډىډ ا ىش آن ىى وبب ي ب ىٱيٱ ٭الٸ، بهشه مـىه ثآيى وي ي

( 8=: 1<88ىاوي )ٵك ، ٹا ډبػي ي ىش سجچ .

ىى ا٥ال٭بر ي بو

ا٥ال٫ بو ٭جبر از ا اوشبا٥ال٭بر يپڄ ىاىن ث ؿ : يؿ ٽ ا٥ال٭بر ث آن پڄ ډ ىي ڈ ياٹٮز از ي

ڈ ز .ډبمبن ؿ شڈ ٽ ډ ىاوڈ يو مبن ؿ ٽ وم ىاوڈ وم ساوڈ ثبڈ .ث مه سست، اه ىوب

ډبا سپڄ ډ ىي : ؿٱ ٹبثڄ ىبهز ، ٱ ياٹٮ از . ا٥ال٭بر ،ى ىبهش ي يٹبثڄ ىبهز از ٽ ياٹٮز

كٽش ډشٺبثڄ ،ڈ ډ١٭بر اػشمب٭ ي ڈ ياٹٮز اػشمب٭ ا ثػى ډ آيى .ثىبثاه ٽىشڃ ا٥ال٭بر ى ډپبوڈ و٪ڈ

( 87: 8=88اػشمب٭ ى كپڈ ؿم ىوي ا از ٽ يػى آن ثب ١ي از .)ٵټ ،

ثبي ٽ ډٮىب ث اه ، از ډبن ث آن اسپب ٽبٽى، اه يځ سه ا٥ال٫ بو پ اٽبٽىب ډڈ بو از .ډڈ

وب اه. ثمبوي ىي ث ډبو آٵبر ي ٽىڂ ا ي ثبي ىى ډچل٧ يياىب ي ا٥ال٭بر ثبن ى ثىن سب ي ػيي هز

ا ىشبث ډبن اه ثشاوي ٽ ا بو ي شىي آن سإډه ىوجبڃ ث هى يډ ويځ ى ډٵٺزثا ب اوبن ٽ از

ىاز هاي ډز اسجب٥ يبڄ ب ث ٽبٽى وجز اه ځٵشه ٭ي ث ى ومبي، س بى ا آن ث ىش ي س ٽسب

ډيايډز اڅٮبى، ٵٷ ٭ز ا ثهىا ثب ي ا ىاى اسجب٥بر ى ډبو ي ډپبو ب ډلييىز ثىاشه ساوب ػمٮ اسجب٥بر

اسجب٥بر ىش ا س ځشى ي س ٬ ا ډوب٥جبن ا٥ال٭بس ب وبډىي ساوي ډ د هى سلز ي٬ ك ي اوشب

و٪ ا ػمٮ اسجب٣ آٵىبن يبڄ دبڇ ي ا٥ال٭بس ډىبث٬ ٽ از ا٦ ى ډٺب اه ٽ وياڈ ىي و٪ ا, ځي دبن

ٽ ىاى وبن ي اوؼبڇ دي وشبغ ,بو ا٥ال٫ ىه اه ٽ ١مه. وجبىي ا هي ىؿب ډي٭ز ي ډىج٬ ا٭شجب

ڈ ػمٮ اسجب٥بر اه و٪، ا ي شىي ياثش ٽبٽى اه ى سچن ي هبواى ذ ي ىى ث ډ٦ج٭بر م ا ث ډىڇ

( <>: ==88ىاى )ثبى ، ث وٺڄ اػاى ڂبو ي ٭جياڅبن ، ثبال

ػمٮ اسجب٣ بو ياٹ٬ ى. ثبي ډ ىى يٹب٬ ي ا٥ال٭بر ثىن و ي سبځ از امز كبئ ٽبٽى اه ى ثىبثاه آوـ

ث سػ ثب ػمٮ اسجب٣ ثى.يبڄ هاي ثش ډز ىاا ثبوي ا٥ال٭بر ث ٽمش ډبن ډير ى ا ډوب٥جبن ثشاوي ٽ

ى ىى ىش ب بو ا ثش ٹبثچز اوشب، ي د سلز ك يٮز ي ډيايډز اڅٮبى، ٵٷ ٭ز ډبوىي ب يځ

شىي. ىاا ٽبٽى اه

اه. بوي ډ ٵاڈ آوب سجچ ي ٵٮبڅز ول ي ځوبځن اىبن سٮبڅڈ ډلشا داٽى ثا ډىبج ډى ځش، ػبن ب بو

ٽب ي پيڂ ا آوب ثى ياٹ٬ اٵا ى ثبڅ٦ج٬ ي ىاى ث٤ ا اىبن ب ي١ٮز ث وجز ىه ټ ديان ىي اٵٸ ا٥ال٭بر،

سيي اكبوب ب مپب ب ډى سٺز ي ځش ث ساوي ډ ثبڅٺ ډ٫١ اه. ثى هاي ډاط آڅى سٮت ب ىاي د

. از ي ابث سٮبډالر و٫ اه وبهاش ي ډشٻ ډلڃ ػيي ىى ب ػىج ځ پڄ. ى ډىؼ ډلشمڄ سٮب١بر

ب ب ٵٮبڅز ي ب آډ سٮبڅڈ، ىثب ا٥ال٭بس ث بث ىز ين س آبن ا٥ال٭بر، ٭ آطب ا پ وىيځبن، ثه ثبن ث

ٽىىي )ب ديا ىش ا٥ال٭بس ؿىه ث آبو ث ساوىي ډ وشىي، ثهىا سو سثز ا ٽ ٽبو كش. از ډات

(899ډلمي ، :

بو ٭ ى ىه سجچ: ڈ ٵڄ

ٱة بو ثب ډٺب ى اان ى ىه سجچ س٦جٺ ث

ٵشب ي ثبو، ٽشج، ر ث ما ي ثى دبڇ ىن ا ابڅشب ډشىبڃ ب آډ ي ٹي ډٮبٳ ا ا ډؼم٭ ٭ىان ث ىه

ىه ډجچٲبن ي ثبيان ىه. از ي ډجبىڅ ي س٬ اٵٺ ي ٭مى ب ر ث اسجب٥ ب ؿه ى ي ځوبځن اپبڃ ى

ث ه ا٭شٺبى ډى ب آډ و ثا ىش ى ي ډػى ب بو ا سجچٲ ب ٵز ي ا٤ ث سػ ثب ما

ي يوٸ ٽبث، اه دس ى و ثه ي اوي آډي يػى ث ىه سجچ ا وب ب ١ير سإط سلز و ب بو ثه. اوي ثى

و ىه دبڇ اثالٯ ي و ػز ى ٭ ي ډىبت اسجب٥ ب ٵىبي ي ب بو ا ځ ث ي، اه ا. اوي بٵش ډ٢ب٭ٴ ياع

ثب ډاػ ى اڅ اىبن ث ډاډىبن ٭مچ ي و٪ ډى٦ٸ. از ثى ډشم ا ي ىدب ىش ٽ اډي، ي ىي ىاشبن

ډ٦بڅٮبر. از ثى ډ٦چة ٱببر سإډه اشب ى آوب ٽبځ ث ي اشوياڇ ث ثش ٽ ٥ى، ي وٶ و ٭، ب بو

ٽ ىي ډ وبن ىى ب آډ ٱډشٺڈ ي ډشٺڈ اثالٯ ى ډاط ب بو ي ىه اشٶبى ډى ب بو داډن سبو

ومب ي س ب بو ي ث وه ب بو ي ىه سٮبډڄ ه ى اه ى ؿىي ٽ ډىبٹبس ي ب كبز

از، ي ډىؼ ډشٮب١ ثٮ٢ب ي ډوشچٴ ډا٬١ ٥ف ث ي ي ثاوڂوش...( ي اىشوز كي سب ي ډبا ىمب، سچن،)

وٺب، ډٺ، ٮ، ػياڃ، ي ثلض سٮچڈ، ي آډ ه٦بث، ٽشبثز،) ىش ب بو ث ډڇ ب بو ه ى ټ ؾ

ب ي وبٵش ٥ف ډى( ډ٦ج٭بر مـن ډپشة ي اى مـن ډل ٽالڇ وه ب بو ثه كش ي سؼم ىب

ىه، دبڇ ي ثبن ثب ب بو ٹجڄ اه ډبن بځب ثبال وبة ث ځب ىڅڄ اٱجبو د اه. از وجى ا٭شىب ٹبثڄ ؿىيان

.از ثى ثبيان ىه ٭مڇ سچٺ ى ٽڈ ىز

ب وبى ټ ٭ىان ث ؿ ي ٵىڀ، ټ ا ثو ٭ىان ث ؿ ىه اوشٺبى، ب ىيځب ثه ٱڈ ث و كب١ ډبن ي ٭ ى

اسجب٥بر ي سٮبډالر ا ا ځش ى الػڇ يا٤، ٵىبي ټ ب وبى ټ يػى، اډ ټ ډظبث ث بو ثب اػشمب٭ ٵاوبى

اٵا كبڃ ى ي ث ي ډج، كبز ىاا ػاډ٬ ى ي ث ػبن، ى اسجب٣ اه. اوي آډوش ڈ ث ال ؿىي ي دـي

ثو ىه، ا بو ځوبځن ب ٩ٵز ا اشٶبى ثب سب ىيىوي ىه سجچ ي ث٤ ث ډىي ٭الٹ ډج ب بډبن ثش. از

آوب اػشمب٭ ويځ يډ ډبئڄ ثب ٽ سٮبڅم ي ث ه، ا٭شٺبى ډى ىى سٮبڅڈ ډٮ ى ا ب سى ا سػ ٹبثڄ

( 9: >=88ىىي .)ٳ اڅيه ، ٹا ځي، دبن آوب وبب ا ثو ث ساوي ډ ي ىاش سىڂبسىڀ اسجب٣

ك ى ثو ډلز ي ٽچب ٽ ي ډ و٪ ث. ډشٶبيسىي ثبڈ ىى سجچ ب ا اشٶبى ى ىى ب ك

ى ديسشبن ډت سيغ ث ا ىاوي ډلز ى ىه االف ػبن ا ثٮي ىه، سجچ ډى ى هث سؼث ديسشبن

اه ى. ي سجچٲ وه ب ث سػ جت ٽ اٵشبى ډل ٽب ى اسٶبٹبس. وبى اٵا ث ي ډل ٽب

ثب ا ىه اٵشبى، اسٶبٷ ػبن ى ػيي ډٺش٢بر ث ثبسػ سيغ ث ٽ ىه ”ين ٭ٵ“ ي ”ىا ىز“ ډبوىي ب ػبن ىڂبڇ

اهشب ى ٱة ى اػشمب٭ وبىب ٽچ ٥ ث ا ىي ټ ى. بهز ثي ي ٱة ى ػيي اػشمب٭ ب ديي ي ډئچ ټ

ٽ ٽى ٮ اډب ي ځاش ٽىب اػشمب٭ ب ىهبڅز ي كپډش ك ا ٽچب ٽچ ٥ ث آوپ ا ثٮي ي ىاز ٹا ٽچب

ىي پ ى اىپ سب وٶشبى اسٶبٷ ػي ٥ ث يٹز ؾ ٽچب ثا ه٦ اكب اه. ىي س٦جٸ اػشمب٭ ډبئڄ ثب ا هى

.ثپىي ٵپ هى ثا ثبي ٽچب ي ى ډ ځاش ٽىب اػشمب٭ ك ا ىه ٽ ي ډشػ ډبو ډٺ٬٦

(=8: ;=88، واى ډلمي)

اډ ٱة ى ىه: )) ځي ډ اسجب٣ اه ى وش از - بو ٭ ى ىه– ي ثٽشبة ٽ ا ىډٺيډ ډالوب ديٵ

ى ٽ از كبڅ ى اه. از ډشٶبير آډپب ي ايدب ډوشچٴ ٽب ى اډ اه اڅجش. ىاى ٹا كب ى ي وجى ډل

آډوش "ٽبډال ٵىڀ يثب ثى ډل اډ ىه( االډ ٽب ث كبٽڈ ب و٪بڇ ي ىيڃ ى"څيډب و ي) االډ ػاډ٬

. ػبډٮ ا ثو ي بډبن ټ و از ويځ ا ٽىىي ثبن ډچمبوبن ډبن ى ىه يا سست جيه. از ي

ياٹ٬ ى. وياى يػى ډچ ي م ىه آډپب و٪بڇ ي ،ػبډٮ سبن ى يڅ ىاى سچ٤ ثآډپب ډلز ىه بز ٹن ځؿ

ډ ػچ آن ى ىڂ ٽ ا ث ډوشچٴ ډات ي اىبن ، ب ٵٹ ٽ از اه آډپب ػبډٮ اچ ب ډو ا پ

ي اسجب٥بر ىاو ځ پڄ يوي اىاډ ى ډالوب. (( ىي ډ اوبن آډپب ىى ي ډج سى٫ ٽىىي ثبن ياٹ٬ اډى اه.ٽىىي

: ٽىي ډ ثبن اچ يپى 81 ٹبڅت ى ا دش يٹ٫ ث اچ ډ ؿىي ى ي ٭ڈ ث ٽ ا ٱة ى ا٥ال٭بر

،يپى ىبهش ثبن ي ىبهش ډىڇ ،يپى ىبهش ػبډٮ ي اب ،يپى( وشټ بج) ىب ٵډبو ي ب١ يپى

،يپى ىبهش دييا ي ٵچٶ ،يپى ٵىڂ ي اىث يپى ، كٺٹ يپى ، ب اٹشبى يپى ، ىبهش يان

. وڂب يوبډ يپى "وبشب ي يوشټ ثڅټ

يپى ا آن وبڇ ٽ از ؿ ، ثىڈ وم اىثبر ي ډ٦بڅٮبر ځو اه ى ډب ؿ آن: )) ٽىي ډ و٪ اا٩ب ؿىه اىاډ ى ډالوب

،ياوىبهش، ىبهش ػبډٮ يپىب ثب ډٮىز ي ىه ث ډث٣ ډ١٭بر ياٹ٬ ى ؛ ځاڇ ډ اسجب٥بر ى يىى ډٮى

. ى ډ ث... ي ب اٹشبى ي ىبهش ډىڇ

ث اډ اه. از ثى ځش ى ؿىي ٥ ى ٱة ىوب ى اسجب٥بر ش ي ډٶڇ اشلبڅ ، ځابو سٺچڄ وڂب اه كبڄ

٭مٸ ا ال ى ياٹ٬ ى ثى ىاو ا كپمز ٽىن ،ػيا اشلبڅ اه ايڃ ډكچ. از ځٵش ر ډكچ ؿىي ٥ ى سيغ

ػم٬ ي ا٥ال٭بر ث ىاو سجيچڄ ي سػم يوي اه ىيڇ ډكچ. بهز ػيا ىاو ا ا كپمز ٽ ثى ا ي ىاو ،ػيا س

ا ىه ي ډٮىبر ي ي پش اي ىاو ي اوبن ثه يكير سست ثيه ثى ډشٶٷ ي داٽىي ر ث ب ىاى ي ا٥ال٭بر آي

ث ډوشچٴ ػاډ٬ ى اڅ اىبن ٽ اه ووز ؛ ىاز و٪ ى ا ډ٫١ ىي ثبي ډى اه ى. ىي آت ي ځىي ػيا ىوب

ډشٶبير " ٽبډال االډ ػاډ٬ ى ىه ػبن ثب ډلز ى ديسشبن ي ٽبسڅټ ٽچب ػبن. اوي ىاش ډشٶبيس

. (( ثبي ىاش و ډشٽ ػاوت ساوي ډ يڅ از ډوشچٴ ؿ ىي االڇ ىوب ي ٱة ىوب ى ىه ډٶڇ ثىبثاه. از

(88: ==88، ي)

سبن ٥ڃ ى اثا ي ٵىڂ ډبن اػشمب٭، اوبو، اڅ، اسجب٥بر: »ځي ډ االڇ ى ب بو ي اسجب٥بر ىثب ډالوب

االڇ سبن ى ډب. از ثى ب ي ىى ډپشت اه ي ډٺي آه اه دٵز ي سٮ ى الڇ ي اب دب ټ االڇ

اه ا. وياى يػى اىبن ي ب سمين ىڂ ى ٽ ثىڈ ډ بز ي ىه اسجب٥بر، ثه وبځوش ي ډيايڇ ػبن ټ م

ٵىڀ، ا سان وم ا االډ ثى ػبن. از ػبو ډپشت ي آه ټ ي اىبن ډبن ى ي ىه ټ االڇ ډجه ىه ػز،

. «از ي ډاػ وبٽبډ ي پز ثب م اډ، اه ى ٽ ي ٽى ػيا ډچمبوبن يډ ويځ ي اهالٷ اٹشبى، بز،

(878: 7=88ډالوب،)

وه آن ا ٱث و٪ان بكت ٽ ىى ٽ، از اه ي، ډ٦ف بو ى ىه ك٢ ىثب ٽ ب و٪ ډى ى ډڈ وپش

ىيځب ىي ا اوشٺبى ا د ډالوب. از ډلز ډاى، ثش ى اوي، ىاى و٪ بو ى آن ك٢ ىثب ي آيى ډبن ث

ى االڇ ىه ك٢ ه ى ڂ، اه ا ي سق ا االڇ ى ب بو ي اسجب٥بر وجز ٽي ډ آياو، ٵه ي ډلشاډل

ٽىي . و٪ ا٩ب ب بو

« ي ىي ډ وبن ي سػ اػشمب٭ ي ٵىڂ ب و٪بڇ ث ي ىبهز ث اوبو، اسجب٥بر ډ٦بڅٮ ثا ځا ڈ و٪

(=8: :=88 ثبى،. )«از ٵاهاوي ؿبڅ ث ا ٱة ډجبو ي اڃ ٽ از اػشمب٭ ي ٵىڂ ب و٪بڇ ا پ االڇ، )

ث سكي: ىاى اب االڇ ى دب اڄ ؿب ث االڇ ى اػشمب٭ اسجب٥بر به ٭ىان ث سجچ ٵآىي ٹاىاىن ډل ثب ډالوب

اډز ٭مڄ؛ ي اىمب ډئڅز، و٪ ٭ىان ث ډىپ ا و ي ډٮيٳ ث اډ اسجب٥بس؛ ي ا٥ال٭بس ځا يكير و٪ ټ ٭ىان

ث ډالوب ىڅڄ، مه ث( <8: :=88 ثبى،. )االڇ ى سجچ اهالٹ و٪بڇ وبوڂ ٭ىان ث سٺا ي ػبو ػبډٮ ډٶڇ ٭ىان ث

اه ا ٽى؛ ػيا سٶپ آاى ي ىب ډٮٵز سپىڅ، ىٮز، سلٺٸ، ىاو، ي ٭چڈ ا ا االڇ سان وم: »ٽ از ثبي اه

و ػجسپىڅ ث ډٮشٺي ډپشت» اب، اه ث( 877: 7=88ډالوب،.« )از ٱ٭چم ي ډى٭ ٱ٥جٮ، ٱاالډ، اٹياڇ

االڇ، ٩ آٱب ا ٽ ؿا ي؛ وٶ ث االډ سمين ٥ڃ ى سبو اشىبى ػىج ا ثچپ از، ٱاالډ ىيځب ټ سىب

( 78: مبن. )«از ثى و٪ ث ػز اه ا االډ سمين ي ي اىٱبڇ ڈ ى ٶب، ي ٽشج اسجب٥بر

ي اٹشبى ي ب و٪بڇ ټ ى س٬ ي ٵىڂ ډلشا سپىڅ، سڅي، ډكچ ؿب بډڄ اسجب٥ ٵآىي ځا، ڈ ډيڃ ى

ټ اان، ډى ى. از ثٹا ٵىڂ، ب و٪بڇ ي ثبيب ثى، ػبن ث ډشمڄ ا ي ٵىڂ و٪بڇ ټ ى آن ا ٵاس

ث ډجشى ٵىڂ ب و٪بڇ ي ثبيب ب، ا ا ا ډؼم٭ ي ي ىاى ف ٽ ا ؿبځبو اڃ ث ډجشى االډ ثى ػبن

ب ډو ثب( االډ ػم) االډ، اٹشبى ي ب و٪بڇ ڈ، ثى ػبن اه ڄ ى. از كبٽڈ االډ ثى ػبن

ډلشا سپىڅ، سڅي،) هى ځبو ؿب ډاكڄ ى اسجب٣ ٵآىي ٽ ىاى ٹا اٹشبى ي ب ب و٪بڇ ىڂ ثب ډشٶبير

ځى. ډ پڄ آن ډجىب ث( س٬ ي ٵىڂ

اٹشبى ي ب و٪بڇ ي ٵىڂ ب و٪بڇ ي ثبيب ثى، ػبن ك ا هبع ډياهچ ډٺى،) هبػ ډياهچ اىپ، ډڈ وپش

ا ٱ ث ياثشڂ ډى ،(س٬ ي ٵىڂ ډلشا سپىڅ، سڅي،) اسجب٥ ٵآىي ډاكڄ ا ټ ى االډ، ػم

(<88: 8>88 ډالوب،. )ٽىي ډ ٵاڈ

سڅي،) ؿبځبو ډاكڄ ى اسجب٣ ٵآىي آن ى ٽ ځا ڈ ډيڃ اب ث و ي االڇ ىه اسجب٥ ب يځ ث سػ ثب د

٭ىان ث االڇ ىه از، ٵٮبڃ ا ي ٵىڂ و٪بڇ ي اٹشبى ي ب و٪بڇ سلز( س٬ ي ٵىڂ ډلشا سپىڅ،

اٹشبى ي ب و٪بڇ هى، ىين ى ساوي ډ و٪، ث ٵىڂ ي ا و٪بڇ ټ ي ثبيب ا ا ډؼم٭ ي ثى ػبن

ٵٮبڅز اٹشبى ي ب و٪بڇ اه ڄ ى اسجب٥، ٵآىي ي ثبي ىاش ا( االډ ػم) االډ ثى ػبن ثب ډشىبت

آن ا ډ٦چٸ كبٽمز آن، ى ٽ ځى ډ ٹا سكي اٹشبى ي ب و٪بڇ سلز اسجب٥، ٵآىي: »ي ااه. ٽىي ډ

ػمٮ ب بو اسجب٥بر، ډلشا بهش، اوبن ٹاوه ٽچ سكي، اسجب٥ ٵآىي اه ى( ::8: 9=88ډالوب،. )«هياز

مبن ( . )وي ډ ىبهش ثب٥ڄ ىاوي، اهلل كبٽمز سليي ى ٮ ٽ... ي

ك٢ ثا ډى سست، ثيه ي ى ډ كب١ اسجب٥ ٵآىي ى هى ٦ق سه ٭بڅ ى االڇ ىه ځابو، ڈ يپى اه ثب

ځىى. ډ ٵاڈ بو ى ىه ٭ب سمبڇ

ٽچب اكب اثبة ثه ي اسجب٥بر بو ا ىٱة وبن ډ ىي ٽ ؛ ى آٱب ث ډي ىياډب وڂب اػمبڅ ث يوي

بثىي ويځ ػيي ي څاڇ ىوب ډين آىب وبب ي ي ډبئڄ ثب ٽ ٽبوي ٵپ اه ث ا آوب ه٦ا ٥ى يځ اػشمب٭ ،

و٢ش ىاشىي ىى ب ىٱيٱ ٽ آوب. ٽىىي اشٶبى ڈ ػيي اباث يى ػز ك٢ ػي س ى ػبډٮ ي سجچ ىى ا

اوؼڄ ٭مي ٥ ث ٽ ډلز، اڄ ډىبث٬ ث ي اوياهشىي ا ث ى ډ ډلة ثىبىځا و٭ ث ٽ ”ايوؼچن“ وبڇ ث

سجچٲ ب ايوؼچن. ثى ديسشبن ډلز ى ثش اسٶبٷ اه. از ځا اوؼڄ ډٮىب ث ايوؼچن. ومىوي سبٽي ثبي

و٢ز ٭ىان ث آوب. ٽى ډشمٽ ى، ډ ا٥الٷ ډل ډٮبٳ وبة ډلشا ٭ىان ث ٽ آوـ ي ىى اڄ ډىبث٬ ث ا ا

ثب ي ډاػ ػيي ب بو ٩ ثب ٱة ٽ ا ىي اډب ٽىوي؛ ډ ٽب ىى اڄ ډىبث٬ ي ث ىه اكب ثا االكبر

اب اه ث. وز ػيي ډٮ٢الر ػاثڂ ػبن اه ٽ اوي ځاش اػشمب٭ ډيان ى دب ٥ ب بو ٽ ىي ٽچب

ث ي ي اهشا٫ :8<8 ا سچن. ځٶشىي ”سچوؼچن“ آن ث ٽ اٵشبى اسٶبٷ ىى سجچ ك ى سچن ي اى ث سػ ػبن

ثشڈ ٹن ىيڇ وم ى ي ٽى ديا ك٢ ډىڇ ب هبو سمبډ ى سٺجب ىيڇ ػبو ػىڀ ا ثٮي ي ٽى ديا ځش سيغ

ىه سجچ ثا ػيي اثاب ا آډي ٽ ثى اه ىاى اوؼبڇ ػيي و٢ز اه ٽ ٽب. اٵشبى اسٶبٷ ٶشبى ى ى سچوؼچن و٢ز

ب جپ. ثبي سچن ي اى ا اشٶبى ډلز ى ىه سجچ ي ډمشه بي ٽ ثىڈ ډ ڈ االن ي ٽى اشٶبى

ومىوي ډجبىر اډ اه ث و ياسپبن ي ب ٽبسڅټ ثٮيب. بٵز ر ”اڅپشيوټ ٽچب“ ث ي سب سچن ى ٽ ىى

ا ي. س ٹبر جپ ډظڄ بى اى ب ٵشىي ي ٽى سب ډشٮيى ب سچن ياسپبن كب١ كبڃ ى ٽ كي سب

ىاى اهشب ى .

ا ټ ى ٽ هب ىى ب ثوبډ ا ػيا ىى سچو جپ ى ا ث ي ىى ٵشىي 811 ا ث بي آوب

ثا ىه وبى ٮى. از سػ ٹبثڄ اڅڂ االډ سجچٲبر ثا ډلز اڅڂ اه. ىاوي ى، اائ از ډمپه ب جپ

سجچٲ، ػيي ب بو ا ٽ از وبؿب ومبوي، ٭ٺت ي ٽىي كٶ٨ اػشمب٭ ب ػبن ثه ډبثٺ ػبن ى ا هى اىپ

ڈ ىب آت ثبي ډ٫١ اه ٽ از ٥جٮ اډب ٽىي؛ اشٶبى سچن ي اى ى ي ډشمٽ ػيي ب ثو

و٭ وبو ا ثٮي اىپ ث ثبسػ ډلز ىوب. از ډشٶبير االڇ ىوب ثب اٵشي ډ اسٶبٷ ډلز ىوب ى آوـ ي ثى

ث ثبسػ ي ٽىي اطجبر اػشمب٭ ب ػبن ى ا هى از وبؿب اٵشبى اسٶبٷ آن ى پالڈ ي ين ٭ٵ ي ىا ىه

ػبن ى ٱة ى و ىى ب بو ى اسٶبٷ اه. ٽىي سجه ا هى ػبڂب ٽىي سال از، كبٽڈ ٱة ى ٽ ا ٵچٶ

. از

ا هب ب٭بر ى ي ثىىي د ب ډبن ى سچن اچ االٽبا اىپ پ. ىاى يػى ډى اه ى اچ ؿبڅ ؿىي

ي ب بو ثب ىى ب بو ك ي ب ډل ى٭ا. ثبي ډ ٽىىي ډ اشاكز ي ځىوي ډ ث ٽب ا ډىڇ ٽ ي

ى ب بو بشڂاان ي اويٽبان ىز. از ػبن ى ػي ٥ ث ه اه ى ٱة ى سچن ي اى بشڂاان

ٽبٽى سچن اچ ٽبٽى ځىي ډ ډوبڅٶه. ٽىىي ډ ډوبڅٶز ثىىي د ب ب٭ز ى ىى ب ثوبډ دو ثب ٱة

ٵاٱز ايٹبر سب ىاوي ځډ ي سٶق ث وب از، سچن ثىىي د ثوبډ ډبن ٽ ب٭ش دىغ ؿب ى ډىڇ ي از ځډ

ځډ ثب ىه ٽ از اه ىاى يػى ٽ ڈ ىيډ ٵ د ټ ي ى ىيى آوب سه ا ٽب هشڂ ي ٽىىي د ا بن

ډىڇ ثه ى ىڅىځ و٭ ٽ از ػي ي ٽىىي هش ډلشاب ي ب دبڇ ٽىي ډ اائ ىه ٽ آوـ ي ىاى ػي سٮب

دو ثىىي د ب٭بر ى ىى ب ثوبډ ٽ ثٶډبي اػب ځىي، ډ ٽچب ث آوب اب اه ث. آيى ډ يػى ث هش

بو ك ى ٽ از ىى ب ؿبڅ ا پ اه. ثبي هب ي ډٺ٦ٮ هچ ډلييى، ٥ ث ى ډ دو ڈ اځ ي وى

بو ا٥ال٫ ٽبٽىب و٪ سچن، ډوشچٴ ٽبٽىب ثه ى ٽ از اه ىيڇ وپش. ى ډ ىي ٱة ى ىى ب

ډلشا ٽبآډي ي ډشىبت اائ ثا ػيي اثاب اه ا لل اشٶبى ىى ب بو ى آډ ي ابى ځډ،

ثوبډ مبن ٽ ثىي ډ ٭ميسب ىاى، يػى ٽ ىى ب جپ ب ثوبډ ٽىي ډلشا سلچڄ مب اځ. ٽىىي اوي وشاوش ىى

ث كي ٥ ث ثوبډ ىي ز سب دىؼب ډظبڃ ٭ىان ث. ٽىي ډ ديا اوٮپب سچن ى ٽ از ىش ب بو ب

ػچ سچن ټ ”ب بو“ ٹڃ ث. ىاى يػى ػبډٮ ى ٭ىب ٽ ىاى اهشب ډج ب ډىبت ي ٽچب ب ثوبډ

سجچ ثا سچن ٽبآډي ياٹ٬ ى. ى دو ڈ سچن ى ى ډ اوؼبڇ ٽچب ى ٽ ؿ مبن سب ٽبوي ډ ډاڈ

٭ ى سچن ا ثىا ث ى اچ ؿبڅ ىي ياٹ٬ ى. ى وم ىي ډ٦چة پڄ ث و ٱة ب بو ى كش ىه

(=8: ;=88)ډلمي واى ،. سجچٲ ك ى ىش سجچٲبر سٶپ ٱچج. 7ىه؛ ځډ ك. 8: ىاى يػى ٱة ى ىه سجچ

- اسجب٥بر ػمچ ا ٹير وبىب آن ى ٽ ي ډ االډ كپډز ثب ا ػبډٮ ى اسجب٥بر سجه ث وثز ٽ ځب ي اډب آن

ډپچٴ ػبډٮ كپبڇ ي هياز ث ډشٮچٸ االڇ ى كپډز ٽ ػب آن ي.ا هاي ي١ٮز ډشٶبيس ديا ىاى، اهشب ى ا ػمٮ

ىي ث ا ي٩ٶ ثچپ كپډش ډئڅز ټ سىب و اسجب٥ مڂا ث شىي، ډىڇ ث هيډشڂا ى االڇ ٹبون ٭بز ث

ى ډ سچٺ ډچمبوبن آكبى .

ى ٵبٸ ي وباڄ كپبڇ س٤ كبٽمز ي ٹير ي ځٵز ٵبچ ٭چ ي وج ى هى اڄ ډٮىب ا كپډز ٽ ډبو

آن ا ثى، االډ ػاډ٬ وه ي ىش اسجب٥بر ى ډي٭ز ثلان ىاشبن آٱب اه ځىي، سو ي ډبى االډ ػاډ٬

ي ٽىوي سٺز ب سإ ا هى اسجب٥ ب ٽبوبڃ ىي، اه ا ټ. ي سٺڈ ىى جان ي كپبڇ ډبن ٹير ٽ ػب

ـ ىيڅز ډين ب و٪بڇ ٩. ثى ػاډ٬ اه اسجب٥بس و٪بڇ ى ياځا و٭ ډٮىب ث اه ي آيىوي ديي ا ډؼا ب ػبن

هبشڂب ٽ اسجب٥ وه ب آي ٵه ٩. ومى سيي ا اسجب٥ ياځا ػبن ثشڈ، ٹن هبيډبو ى ډچز

اشٮمب اياٳ يا٦ ث ځب ثچپ ثبثي، ا الڇ ډي٭ز وشاوز سىب و ىاز، االډ ٽب ا ثب ى اشٮمب

ي ډ ي يث ىه ٭چمب ج ث ډىڇ ډٺبثچ ثب آن

.

ىز ما االڇ ا د ي االڇ ا د سبن ٥ڃ ى اان. از ډئچ اه ځب ومو اان ډى، ډ٦بڅٮ ټ ى

ٽىشڃ ٽ ي وشؼ اه ث سان ډ اان، اسجب٥بس سلالر سبن ث ډي ثب. از ثى اسجب٥ ډي٭ز ثلان ځجبن ث

وه، ػمٮ اسجب٣ يبڄ سب از ثى ىش اسجب٥بر ب ٽبوبڃ ٽىشڃ وبډىي ثش ٵىڂ ځا سبط ي ب ٹير

٭چمب ډي٭ز ي االڇ ث اوشبة ثب االډ ىش اسجب٥بر ٽ از ځىي جت اان ډىڇ ډبن ى االډ ا٭شٺبىار م

ځب ؾ اان ځش ى كپډش ب و٪بڇ ٽ ػب آن ا. ثبىي و وه ب بو ډي٭ز ٽىىي سٮه االډ،

ډبوي ىي ث اسجب٥ مڂا يځ ا اان اسجب٥بر بډبو اوي، وياش ډىڇ ډبن ى ب ي ىى ډي٭ز

( ;71-719 ،>=88ثبى،.)از

سان ډ ا اان االډ اوٺالة. ٽىي ډ سؼث ا ډين ي ىش اسجب٥بر ى مڂا ثب ووشه ثا اان االډ ػم

ٱبڅت ػبن ٭چ ىز يي ياٽى ث اوؼبڇ ٽ ا ځو ث ىاوز وه ػمٮ اسجب٥بر ي ىش اسجب٥بر ډبن ياځا ايع

ٹبون ى االڇ ډلز ثب. ى ٹڈ ا ػمٮ اسجب٥بر يبڄ ث ىش ب بو دي ي ي ډىؼ اسجب٥ ډين ب بو

يوي كب١ كپډز ډبى ى ٭چمبء ي ي سپڄ االډ اڄ اڅڂ اب ث االډ كپډز ٽ، اػشمب٭ و٪بڇ ي اب

ي ډشٮبډڄ بډبو ى ػمٮ ي ىش اسجب٥بر ډبن ياث٤ سه مڂابو ياځا، يي سؼث ټ ا د سست اه ث

ي سإطار ىثب ځ سمڈ ي اان ى ػمٮ اسجب٥بر ډي٭ز ٽ وجڈ بى ا. بٵز سلٺٸ اان اسجب٥بر دب

(8>-1> ،>=88ثبى،. )بز آن ا ىى ىش ب بو سلچڄ ځي ى ب آن ٽبٽىب )

٭چڈ دىاان و٪» ي ثىوي ىه سجچ هيډز ى ىش ب بو ثش، االډ، اوٺالة دي ا د اان، ثبن ىڂ ى ث

ٹبئڄ ػبډٮ ى ىى اسجب٥بر ي ىه ثا وٺ بو ي ىه ډبن اسجب٣ كٳ ثب سٮ ي اسجب٥بر ب ثلض ى اسجب٥بر

ٽڄ، ى ي، ډ دو سچن ي اى ى ىى ډ٫١ ثب ب ثوبډ وير ث ؿىي ي، ااه( 1;: 7=88ډٮى،.« )وجىوي

ثى كبٽڈ اان ډچ سچن ي اى ث پال يپى ټ .

اثا ػىج ب بو ثا يپى اه. »ىاى ډٮىبډل ب ډلشاډل يپى ث ا هى ػب پال يپى اوٺالة، دي ا د

ى ډٮىبثو وبى سه ډڈ ٭ىان ث ىه يپى، اه ى. ډشٺڄ ډشٲ ټ و ياثش، ډشٲ ټ ٭ىان ث يڅ از؛ ٹبئڄ

آن ى ى، اوؼبڇ اثا ثب ډٮىبثو اه ي ثبي ويځ ث ډٮىبثو اچ ٽبٽى ىه، اځ. ى ډ ډ٦ف اوبن ويځ

<: 7=88 آىب،. )«ثبڈ ىاش ىى يپى ثب ب بو ي ىى دي ي آډ ىى، هبواى ساوڈ ډ ر ).

اشٶبى آوب ا ىه سجچ ى سان ډ ي از ډي٫ االڇ، و٪ ا اس، كي ٵ اثا، ٭ىان ث سچن ي اى» ٽ ىيځب اه ثب

ٹا االډ اوٺالة ډىبٵ٬ هيډز ى( االډ ػم مب ي يا ٹبڅت ى) سچن ي اى ،(>88: 9=88ډ٦،) ،«ٽى

ي. ٵاڈ اان ى وه ب بو ى ىه ك٢ ثا ډى ي ځٵز .

ي ډين ب بو ثه ياځا و٫ ټ االډ، اوٺالة ا ٹجڄ سب ٭مي ٥ ث اان ثىبثاه ث ٥ اػمبڅ ډشان ځٶز ؛ ى

از ثى ىه سجچ ثا ىىياان ي يكبوز اهشب ى ىش ب بو اان ى. از ىاش يػى ٽ ى ىش ب بو

ث كب١ يكبوز ي ثى كپډز اهشب ى ٭مډ ب بو ؿن. ثى ٭مډ ثغ ٽبٽى ب بو ا٥ال٫ آډ ډٮىب ث ٽ

ث يكبوز ثا ډين ب بو ا اشٶبى اډپبن ځب ؾ ىاوش، ډ وبډي٫ ا آن يكبوز آوپ ىڅڄ ث. وجى آن ثب مپب

ب بو ى. ٽىىي ديا ا سچن ث اوي ساوش ٽ ډٮمڅ ي بى هچ ب آىڇ ي ډلييى هچ ډاٹ٬ ى ػ وبډي يػى

سجچ ى ډب اچ ځ ي ډب ثلض. ځاڈ وم ډين ب بو ا آوب اڈ ډب اډب ثى اشٶبى اډپبن ث ي ٽڈ ډپشث ي ؿبد

ا آن وبڇ ٽ االډ اوٺالة دي ا د ىي ى. از ػيي ب بو ي اڅپشيوټ ب بو لق ىبهز ي ىه

ثوبډ ټ ى ٽ آډي يػى ث ډشيىه ػبډٮ ي يكبوز ثا اډپبو ځاوي ډ“ ډين ي ىش ب بو ثه مڂا“

. ٽىڈ اشٶبى ىه سجچ ثا ډين ي ىش ب بو ا ډپمڄ ي مڂا مبىڀ، ثوبډ ټ ى ا ىى اياٳ ٽچ،

( =8: ;=88، واى ډلمي )

ى؛ ډ ډلة ىٱيٱ اػشمب٭ ډىڇ سه ثٿ ىه ػبډٮ اان اه وپش كبئ امز ثب از ٽ ، ى١مه ى ډى

٥ڃ ى دشاو ىى ٭٪ڈ اه.. از يكير ي يا٭شٺبىار ډج ث «ىه»كڃ ډل ٽ ٹډشب ځوبځن ثب ٽ

اهثب ځش اسجب٥بر ػمٮ ي سٮ اثا يٵه ى ؿىي ى يػى ىاش از ي ىش ـ سجچٲ ٵ٢ب ى سبن ما

ػيي ثا ىه اؼبى ي از ٽ اڅجش ډشپ ث مبن سجچٲ ٵ٢ب ىى، يپى ثب سچن ي ث ا بو آيب

دشاو اڄ از .

ي ځى ډ بڃ 91 ا ث سچو ٵشىي ووشه ي بڃ 1; كييى اان ى اى ٵشىي ووشه اويا ا ډبن ا

ثوبډ اه دو. از ىاى ډ سپڄ ا اان سچن اى ب ثوبډ ا ثو ما االډ ب ثوبډ بڅب، اه ٥ڃ ى

ىاش ؿمڂ سلالر و ٽٶ څلب٧ ث ي ثى اٵين ي ٽىن سب 1=<8 بڃ ا اان االډ ػم سپڄ ا د ب

. از

ىه ث ٭الٹمىي ىي ااوبن ;<( ٽ ى اه ډى ر ځٵش از وبن ىاى از ٽ 8=88وشبغ پ ا سلٺٺبس )ثبى ،

ػبډٮ ىى ثبٵز ا كپبز اه ىاى اوي ٽ وبن هى ا ثب ٭الٹمىي آوبن ىي 1> ٽ كييى شىي ىى ډ١٭بر ي

ااه ٭الٹ از ٽ اى٭ب اهشب ين ٽبش ي سلالر ٦ق ثبالٵشه ډبن ډشٺڈ وجى اث٦ سػ ػبڅت وپش. ىاى

ىي ا اٵاى ى بو ب ىش ىى ا ثٮىان 1;ىىيا ث اٹب ثب سلالر دبه ا ډىشٶ ډ بى .مـىه كييى

ب اسجب٥ ډ ىاوىي ،اډب ى ډؼم٫ اوشوبثب ډىڇ ثوبډ ب االډ سچن ي اوشوبة ووز هى ى ډؼم٫ ٽبٽى

ډ٦ج٭بر االډ ث ى ٽبٽىب ځډ ي ا٥ال٫ بو اډٺجڅش وىټ ث ډٺجڅشه بو ىش ىى ثهىا

شىي .

هى وجز ث ثوبډ ا و ډوب٥جبن اٱچت ي از ډٮمڃ ډدو ثوبډ ب االډ ى ب٭بر د ثىىي سچن اان ا

ب ىى ياٽى ډظجز وبن ىاى اوي

ثوبډ ب ىى ثب ٽبٽى ځډ ثشه ډوب٥جبن ي ثبالسه ١بشمىي ا ػچت ومى از، اځؿ ډوب٥جبن ثبثش ا

ىي ىى اىاوي ي وم سان ځٶز ډپڄ اث٦ ډبن ىه ي ځډ ى ډان ٵٮچ ،اوش٪ب سڅي ي دو ثوبډ ب ځڇ ٽى

يبڄ اسجب٣ ػمٮ اان كڄ ي از . مـىه ٽبٽىب ا٥ال٫ بو ي آډ اه ثوبډ ب ،ا ډٵٺز الڇ ثهىا

وجى از .

ي ٽ ٭الي ث يكبون ، اٹب ىڂ اػشمب٭ ه اسجب٣ ځان ثوبډ ب ىى وبن ى ى دي اه مـىه وشبغ

ډبوىي ىاوڂببن ي ىډىيان و ى دبڇ آٵى ډبٽز ػي ىاش اوي ي اه سپظ اسجب٣ ځان جت ػچت ډوب٥جبن ثش ي

، اهالٷ ،آىاة ي سبن ډشى٭ش ي از .مـىه ى ډلشا ثوبډ ب اثٮبى ډوشچٴ ډٮبٳ االډ ډبوىي ا٭شٺبىار ،اكپبڇ ٭مچ

االڇ يػى ىاى ٽ اه سپظ ډلشا ثا ىه االڇ ٽ ىى م ثٮي ي م ػبوج وڂ از ،ټ ١ير ث مب ډ

( >=-:=: 8=88آي.اډب ى اه ثوبډ ب ىز ٱچج ٹبثڄ سػ ا٭شٺب ىار ث ب ډٮبٳ االډ مـىبن يػى ىاى .)ثبى ،

(،ډىج ډؼي) ىش ب بو ى سجچ

ي ىڅڄ ٵى٪. ٽىىي ډ سٺڈ ب ػيي بو ي ىش ب بو بډڄ اچ ىش ىي ث ا ب بو اسجب٥بر اويمىيان

ى يڅ از ٶب ي ؿ ث ؿ ٥ ث اسجب٣ ىش ب بو ٽ ى ډؼم٭ب ثىي، سٺڈ اه ا آوب اچ ډٮبب

ىش، ىيځب ى ىڂ ثبن از ث ىي ا ا ي اڅپشيوپ ي ث مٮ، وشب، ٥ٸ ا ػيي اسجب٥بر ب بو

از . ٽشج ي وشب هز ىاا اسجب٥بر ػيي، ىىيځب ي ىاى ځٶشب ي ٶب كبڅز ثش اسجب٥بر

هى ديان ثب اسجب٣ ي سجچ ثا ځوبځن اثا ي ب ا االڇ ي ث ي ډوشچٴ اىبن وه، ب بو ٩ ا د سب

لجز ى. از ثى االڇ ا ثٮي اان ى ىش اسجب٥بر ب ٽبون سه ٵٮبڃ ي سه ډڈ ا پ ډؼي. »ٽىوي ډ اشٶبى

ا٭شجب ي امز ياٹ٬، ى. ى ډ سجيڄ ډ٦بڅٮ ي ث ثا ډم ډ٫١ ث ٭مډ، بو ټ ٭ىان ث ډىج وٺ ډؼي، ا

ډڈ سإطار ٽ از ٭مډ بو ټ ډىج( »>=: 7=88ٵٹبو،.« )بثي ډ سؼڈ ډىج ى اسجب٥، ٽبون ټ ٭ىان ث ډؼي

ځٵش ٭ي ث ىىي، ډ وجز مڂبو ب بو ث اډي آوـ ثب ډبث ٽبډال ب وٺ ي ځاش يٹب٬ ػبن ث ډٮشج ي

( 7;: :=88 )ٵشل،. «از

ى ياٹ٬ ى ك ډجبكض ىه ي بو ،ډؼي ي ډىج ث ٭ىان ډبىٸ اچ بو ىش ى ډٺبثڄ بو ډين ډ٦ف ي

ثى اوي ي ډػي ٵ٢ب سجچٲ ډىل ثٶى اوي، اه بو ب ،بڅبن ىا ي٩ٶ سجچ ىه ى ػاډ٬ االډ ا ٭ي ىا

سجچ ى ډؼي ي ډىج ب مبن سجچ ىش ډ سان ث هب يځب ي اوي ٽ ثب وبڇ سجچ ىش ا آن بى ډ ى. ا

ډاى اب ٽى :

ما و٪ ا ا اوبو وي ي١ٮز كي سب ساوي ډ ما آوب، ډبٽز ي ډاډىبن ډشٺڈ ك٢ ثب ىش سجچ ٵ٢ب -

ي١ٮز ا ىش ثآيى ا بو ٵ٢ب ى يڅ از، ډ اػشمب٭ ځي سپڄ ٵ٢ب اه ى ىڂ، ٭جبر ث ي ثوي ډلټ

ىاز . سان وم مابن ډبٽز ي ك٢

. ثبي ډ ٵاڈ االډ ىشار ي آىاة ٭بز ثا ډى ي از كالڃ ي كاڇ ډو ډ ىاا اډ ىش، سجچ ٵ٢ب ى-

از . اڅشٺب٥ ٵ٢ب ا بو ٵ٢ب و٪، اه ا

ٹا ٵ٢ب اه ى ٽ ٽ. ثلض ي ى ي ځډ ي سٶق اشاكز، ي ٽب ډىڃ، ٵ٢ب ا ډؼا از ٵ٢ب ىش، سجچ ٵ٢ب-

وىمى اؼبى ا ىڂان وؼ ي وپى ډى٬ ىڂ ا ثوبډ اشٶبى ا ا ٽ ومبي؛ اشٶبى ٵ٢ب ا ساوي ډ آاډ ثب ځى ډ

از .

سجچ ٵ٢ب ى ٽ كبڅ ى از، ٵاڈ سٲ ي سى٫ ثا ډى ا بو ٵ٢ب ى. از هى ث وڂب ٵ٢ب ىش سجچ ٵ٢ب

ؿز؟ ىڂان ثب ډب اډشب ي سمب ي ومبڈ ډ ٵشب ؿڂو ٽىڈ، ډ ٵپ ؿڂو شڈ، ؿڂو ډب ٽ از اه ثلض ىش

. از ويو ٵاډ ي ه ا هب٥ ي و ا ديي وػاوبن ي ث ي ٽىٽبن ثا ىى ډلبٵڄ ى ٽز ىش سجچ ٵ٢ب

ا آن ٽ ٽمش ي از ډبويځب څس ىاا ډج اډبٽه ى ډج ډىبټ ي ډاڈ ى ٽز ي ډؼي ث ٵشه هب٥

ٽىي ډ ٵاډ

ا آن اڅبى ٽ ډ١٭ ثى؛ ډ ٵاس ٱډٺي ي يډ ىوب ا ا آىډ ډٺي، ډپبن ي ډبن ى ك٢ ىش، سجچ ٵ٢ب ى

ا٦ اوياب ؿڈ ،(7>88) اىبن سبن ب ٽشبة ي وبډٺي ي ډٺي ٽشبة ى اي آوـ. ىاوي ډ ډج ډاڈ ټ الډ

ٽٴ ث سان وم ډاڈ ث ثو ٽمبڃ ػز ى ٽ از اه ىاى سإٽي آن ث( =>88) ػبيىاو ثبځز ا٦ ي( 7;88)

ك٢ ىىيا، ٵى ١م ي ه ى. اوي امز ٹبثڄ ډٺي ډپبن ي ډبن اىبن م ى ؿاٽ ومى؛ سػ ث آن ىالڄ ي ب وز

( 7>88ثى )اڅبى ، ډ ٵاس ٱډٺي ي يډ ىوب ا ا اي ډٺي ډپبن ي ډبن ى

ا ثهبش ب طجبر، اه كبڃ. از اشا ٵٮچ ي١ٮز سٺز ي ٹجچ ډپار سپا ډشم، ك٢ سإډڄ، ٵ٢ب ث ىش سجچ

ٵشب ا٭شبىب ي ٭بىار ا ثهبش ب ي از ا٭شٺبى ي و٪ ډجبو

ډات، ىڂ ث وجز ډج ډ سم ډل، ث ثش ؿ ا ٵى ي ىاى ځا ځا ىين ث ىش سجچ ٵ٢ب

هاوي، ډ ي ومبىځا ي ځا، به

ي از ڇ ي ٭بىار ثب آډوش ٵ٢ب اه. ىاوي ثش ػالن ډى ٹبڅج ب ٹ٢بير ي ىاي د ىش، سجچ ٵ٢ب ى

ځىى سلمچ ٽڈ ي و٪ سىڀ ډػت ٵ٢ب ډلييىز

ياث٤ دى، ډ ر ؿ ث ؿ ياث٤ كٶ٨ ي ىبب ي ٽىشڃ ٹبثڄ ي اويٻ وجشب ػمٮز ثب ٵ٢ب ى ىش سجچ

و ي( ځي/ ٵى) ډى سثز ي ابى اډپبن كض، اه ا. از ډمپه آن ى وشؼ ي ثبهى اه اډپبن ي ثى ىي

از ا٭مبڃ ٹبثڄ اكش ث ٵ٢ب اه ى ډىپ ا و ي ډٮيٳ ث اډ. ىاى يػى ٵشبب ث و٪بر

از . دبه اهشالٳ آشبو ي ثبال سلټ آشبو ډشچڇ ػمٮ، ك٢ ث سػ ثب ىش سجچ

ډٺ ثب ىى، ډلشا ٭با، ډاڈ ى ډظبڃ، ثا. ىاشىي ىوز پيڂ ثب... ي دبڇ، اثا، جټ، ډلشا، ىش، ٵ٢ب ى

ٹڇ . ىاز ډبووز ػبډٮ يكبر ثب ډاى اه ا ټ اىپ ٭الي ث. ثى ما ي ىبهش ي بٵش ٹياز اثا ي ډشىبت

ٹڇ ب ډچز آن ز وبو اىب ي ىاز ا هى هب... ي ډٮبر آىاة ډٺ، هى، ىبهش جب ٭ىب ي ا٤ سىبت ث

(977 -917: <=88ثى . )ه ،

ډؼي

ايع ؼي ي ؼي، ػبڂب: ٮىى «ډؼي. »از ډشٮبڃ هيايوي دڂب ى ٽو ي ثىيځى بىآي «ډؼي» وبڇ ىىى، ٵىڀ ى

ډؼي ډشٮبڃ هيايوي ث ػشه سٺة ي ٭جبىر ثاى ډلڄ سه اڄ ي ثسه كٺٺز، ى. هياز ثاى اوبن ثىيځى ي ٭جبىر

ي ىٱيٱ ا آن ى اوبن ٽ دىبڂبى. اوي مى ث ډاډه دىبڂب ي آبو ا ډؼي ه، وىبن ى: ډٮډبن ي، اه ا.از

ثب يبيى ىڂبڇ ٽ ٽىي ډى ٶب ډچمبوبن ث( ٫)بىٷ اډبڇ. بثي ډى ىز پن ي آاډ ث ي ځى ډى ٵبچ ا٦١اة

. ثجوي دىب ډؼي ي ومب ث ىوى، بى اويي ي ډپالر

يى اػشمب٭ى يكى، سثز ي دي ثاى ډىبت ثشى ػبډٮ، بڅلبن ي ووجڂبن ثب ډاډه ډبن دوي ي آىبى اؼبى ثب ډؼي

ىبهش يكى ثمبى « ځى ػم٬» ي « اويا٥چجى» ىڂ، سثشى بى ډپشت ا ثبى ي االڇ سثشى ډپشت ى. ٽىي ډى ٵاڈ

ث اي ٵپى سٮبىڃ ي اوبن يان ي يف الډز وبو - آن ډٮٺڃ كي ى - ځاى ػم٬ ي ثىن اػشمب٭ى ٽ كبڅى ى ى، ډى

. ٽىي ډى سٺز آوبن ى ا دى و٪ڈ ي اوٮ٦بٳ ځاى، ػم٬ يف ػم٬، ث ډچمبوبن دش ٵاهاوى ثب ډؼي. آي ډى كبة

ډپبوى ؿىه ى ك٢ ثب ٥جٮى، ٥ ث ي از اػشمب٭ى ډجبكض ي ډپالر ٥ف ػبڂب ډٮمال ډؼي ځز، آوـ ث اٵين

ى . ډى اؼبى ٵى ى ىىډىيى ي سٮي يف

ىڂ ٭جبر ث ډوي ب ډپبن ثه سمب ډػت ٽ. اوي ٹبئڄ ب ډڅٶ ي ب يځ ډپبن، ثا ياوىببن ي ىببن ػبډٮ

مه ث ي. ى ډ ىاى سم ډپبوب ىڂ ا ځى، ډ اوؼبڇ آن ى ٽ ب يٵٮبڅز ب ډڅٶ ډبز، و٫، ا٭شجب ث ډپبو

ٽىي ډ ػچ ډشمب ډپبوب ىڂ ث وجز و ډپبن آن ث ډث٣ سٹٮبر اب .

ا ډٮىب آن يا٦ ث ي آن ى ډب ٽ از ډٹٮش ي ډوشچٴ ب اوڂ ٩ ياثا ياٽى ي ٽى ثا از ډٽ ډپبن ټ

پ ىڂ، ٭جبر ث. اوي ډط آىډبن ث "ى ز" ي "ثو ډٮىب"ى ډپبوب ىبهش، ػبډٮ څلب٧ ث. ډپىڈ ديا هى ثا

كاىص ډب ٽ از ٽبوو. از اوڂ ي ٽى ډٽ ډپبن ټ ". از آىډ يسؼبة ويځ ث ډٮىبثو ډپبوب ٽبٽىب ا

ا ډشبط ي امز ثب هب ډپبوب ډى ى سىب ب، ٽى ي ب هياى ياٹ٬ ى. ٽىڈ ډ سؼث آن ى ا هى يػى ىا ډٮى

اه "الٽډه" و٪ ث( >71: 9=88، ؼبى) .وي ډ اىٱبڇ اوبن يسؼبة آځب اوڂ، ب بهشب ى ډپبوب اه ز

پ ياٹ٬ ى وڈ، ٹبئڄ ا امز اه ب ډپبن ثا ياځ. بوي ډ ډٮى ثب ا آىډبن ب ٽى ي ب هياى ٽ شىي ډپبوب

ى وڂٵشه ٹا هب٥ ث ب اوبن ٽ ډٮىبز آن ث اه. اڈ ځٵش وبىي ا آىډبن ب ٽى ث ثو ډي٭ز ب ډى ا

ي٩ يػى ٮى ډپبن يػى، ثىبثه. ډبوىي ډ ډليڇ هى ويځ ث ډط ي بوي ب ياٽى ثه ا ب، ډٹٮز ثٮ٢

از )مبن( .ااىي اه ياٹٮبر ډپبن مبن اي ي. وز ػيا ډپبن ا ٵى ټ "ډبڄ ځبثڄ" ثبي ث .اٵاى ى هب ياٽى

ډپبن هب ډياٷ ډ بثي ي ى ډ٦بڅٮ آن ډ ثبز ډي و٪ ٹا ځى .ى ډى ډؼي و ث ٭ىان ټ

ډشؼچ ي، ډپبن اه ى ساوي ډ ٵشب ځو ىي ىڂ ٭جبر ث. از ثهىا ډشٶبير ػچ ىي ا ډپبن ټ ٭ىان ث ډؼي

ي ا٭مبڃ ي ب ٵشب آن ى ٽ ډؼي "٩ب ػز". اٵشي ډط ثب ػمٮ ي ٵى ب ٵشب ث ى ػز اډ ى ٽ ى

ډ م يٽىشڅ ػمٮ ٱ و، ب ٵشب آن ٥ ٽ "ثب٥ى ػز" ي. ومبي ډ م ٫ ډٺجڃ ي ىى دىيي يث٤

. ى ډ ومبن ډٺجڃ ػمٮ، ب ٵشب. شىي ٵا٠ اوؼبڇ ي ډىبټ ثځا كبڃ ى ػم٬ ثر ب اوبن ٽ ىڂبډ. ىي

ب ٵشب ث ي ډلبج ث هى ث هى ى، ډ ٩ب ډؼي ى ٵى ر يث ػمٮ ٱ ر ث اوبن ٽ يىڂبډ

سؼم٬ ثا ډلچ اىپ ث ٭الي -ډبشب ٽ از اه اډپى، ىڂ ډٺبثڄ ى ډپبن ټ ٭ىان ث ډؼي يځ. دىاوي ډ و

كبڅز ى ٽىي، ډ د آن اوؼبڇ ا ػم٬ ٽ ا آوـ ي. ىي ډ اػب٫ هى ىين ث ا ٵى -اويىي ډ ػمٮ ب ٵشب ي

( >71: 9=88از)ؼبى ، ډط ثب ب ٵشب يسډڈ االف ى سجچٲ يوي اه. دىاى ډ آن سٻ ث و اوٶاى

ا آوبن يډا٬١ وىبن ٽ يٹش څا. ثبىي ډ ډٮى ىػ ىاا و ٭چمب. از ډٺي ډپبو ډؼي، ډب ډىڇ ٵىڀ ي ثبي ى

ى ډ ٹچمياى لق ى، ډ ىي ډؼي، .

ى -دچ ڈ ى ؿ ي ٹبػب چ٦ىز ىيان ى ؿ -كبٽم ىشڂب ي ىيڅز ا ډشٺڄ ٵ٢ب ټ ٭ىان ث اان ډيو ػبډٮ

ي اسجب٥بر ي ا٥ال٭بر ډاٽ ي ډىډ ي٬ جپ ا ا ځ ډاٽ، ځو اه. از ٽى سؼچ... ي ب كى ثبا، ډبػي،

( 7:8: 1=88)ډالوب ، .اوي ثى ٭مډ ثغ

اهان سجچٲبس ٭مي يبڄ ا ډؼي .ىاى ډ و ډبػي ٥ٸ ا ا ا ٥چجبو االف ب اوي ايآثبى، اڅيه ػمبڃ ي

اهان ډٽ ايڅه. ي ډ اػا ډبػي ى ثبي ٽ ثى آسه ه٦بثب ااى اهان، ثب يځ ا. ٵز ډ مب ث اڅمچمه

ډجچٲبن سجچ ٵپ اال. بهشىي يٽىب ځ ى ډشٮيى ډبػي آن ىوجبڃ ث. ثى ډؼي ډ، امب٭چ ى اڅمچمه

ىډؼچ هى ا ډٺبڅ ايڅه ى اي. ىاز ػالن ثى، ٹب ىااڅٮچڇ ى ا ٥چج ٽ ډبن آن ا اڅجىب كه ه ى ساومىي،

( 8:-=8: =>88وٺئ ،. )ٽى ډٮٵ ٭مډ يست آډ ډمشه ا ا ډبػي ڇ<7<8 واډج ى ،"اڅمچمه اڅجبن"

. ٽىي ډ اٶب وٺ بو، ا٥ال٫ ى ي ٽبٽى ثب اثاب اه ا ټ . از بو ا٥ال٫ ي سجچ ثا اثاب ىاا ډؼي

ډ آٵى وٺ ى آځب ي اٵپب سى ى ول ث ډؼي، بهشمبن هى سب ي٭مډ ىى ډإو،اػشمب٭بر ي ډىب ډىج، ا

ٽى هاڈ سجه ػياځبو ث٦ ا اىب ا ټ ٽبٽى ثو اه ى. ٽىىي .

اثاب سجچٲ ډؼي

ډؼي بهشمبن -8

اه ى ٽىي، ث٥ٳ ا ډوب٥ت ا٥ال٭بس وب ځو بو ٽ ث٦ ثياوڈ، بو آځب ځو ا ا٭ڈ ا بو ډلييى اځ

سجچ ټ ا ٵاس ډوب٥جه ث ډؼي ى آځب ٽبٽى ا. ىاوز بو ټ ىى، سجچ ډى٪ ا ٵٺ٤ وجبي ا ډؼي ر

ي ډٮمب ډؼي، بهشمبن ا ډى٪. از ثى بو ا٥ال٫ ډٽ ټ هى، ډؼي، بهشمبن يپى، اه ثب. از ثى ىى

آځب ي ومى اىمب -آن ث اٵشبىن ؿڈ ډل٠ ث – ا ث ياى سب ي وبآىب اٵاى ٽ ثبي ډ آن ى ٵش ثپب ب و٫

ىاشه هب٥ ث ډبػي. از ثى ډبػي آن ا دش ډپىىي، اٶب اډي ياوىيځ اىمب سبثچب ٽ ٽبٽى. ىي ډ

ډٽ ى ډٮمال ډبػي ا ډپى ياز ډٽ ث يوي ډ ياى ٽ ا ثډ ٱ اٵاى هب، ب و٫ ي ډٮمب

ا ثبځبو اډ اوؼبڇ ثا ډظال. ٵشىي ډ هى ب ٽب اوؼبڇ ثا ډٽ ث ډؼي سٮٺت ثب ب ٱج څا. ثى االډ ب

ٹا اػلبٳ ډى ا ٥ڃ ى ب ي ى ٽ اٵاى. ثى ډبػي ٽىب ى ثبا ٭مډب ا ثىوي هث بن ا٥ال٫ ډؼي ،

. يوي ډ ىمن ٹ٢بير ډٽ ث ډبػي، بهشمبن ىځ ثب ى٭، اٹبډ ػز ، ث ييى ډل٠ ث ثىوي ځٵش

ډ يه ډؼي، بو ا٥ال٫ وٺ ثب ډؼي، ثب اڅوالٵ ىا مؼا هب٥ ث. ثى ډبػي ػىت ى ما ٹ٢بير ىٽ ا

اهشب ى ډبػي بهشمبن ٽ ا٥ال٭ وبز. ځٵشىي ډ ٽمټ ډؼي بهشمبن ا هى، اىا اډ اوؼبڇ ثا ياىب سب سب. ي

ٽ ثى ي اه ا از .بي وه ډچمبن ټ كياٹڄ ب ي از االډ اه ٽ ثى اه ىاى ډ ٹا ياى سب اٵاى

ٽىوي . ډ اوشوبة ب هبو م ا ډشمب ا آن ى ٵش ثپب ډٮمب و٫ ي بهشمبوب م ا س ثچىي ا ډؼي بهشمبن

ډبػي، اه ډبي. از اهلل ڃ ومب ډلڄ ب ب ػىڀ ډلڄ ى ب بىډبن ډؼي، بهشمبن بو ا٥ال٫ ٽبٽى ىڂ ا

ى ډؼي بهز ي هج، ػىڀ ډلڄ ى جٮ ډبػي بهز. ٽىي ډ ىمن ډٮى كبىط آن ث ا ډوب٥ت ه هى،

ثبي ډ ډبػي ا ىز اه ا ثى هاوي ومب اهلل ڃ ٽ اډبٽى .

ډإو ي ډىب-7

ډج ډاڈ ا٭الڇ ثا از ػبڂب ډئو، ب ډىب. از ډىب ب ډئو ىاى ا بو ٽبٽى ٽ ډؼي ب ٹمز ىڂ ا

هى ا سبن ٥ڃ ى ا بو ډشٶبير ٽبٽيب ډىب مه اډب. ځبو دىغ ب ومب ث اان ثب ډچمه ى٭ر ثا ه ث

ا ٭جبسز ډإو ا بو ٽبٽىب. از ثى آن ػچب ا پ اان ث ٵاهان ٽ. از ىاى وبن :

ب ډىب ه ث)ډىب ىين ثب ي، ډ ياى ث ٽ ا ځ ا ٽ ٽ ثى اه ډىب، ٽبٽىب ػمچ ا: اڅٴ

( ::9: =>88، )و.ٽىي ٥ ا ډٽ ث ين ډ ساوز ډ( ػبډ٬ ډؼي

اه ا. ٵز ډ ثپب و ومب ايٹبر ا٭الن ثا اسٶب٭، ثوب٥ ث يا سب اٵاى اىمب ث اٵين ډؼي ا ٹمز اه: ة

8.اوي ىاوش ومب يٹز ا٭الن ا اان ا ډى٪ ٵٺب ي

. ډي مڂبن ځ ث كاىص اهجب ډلڄ، اه اسٶب٫ ثوب٥ از ثى ډڈ كاىص ا٭الن ډئو ب ډىب ىڂ ب ٽبثى ا: ى

ىڂ ايٹبر ى ا ډٮمڃ اهجب ا. دز ډ يٹ٫ ث ا ډشٹج ٱ كبىط ٽ ٽىوي ډ اشٶبى ىڂبډ ډلڄ اه ا ثبي ٱبڅجب

هب ومى اان االډ اوٺالة و٢ز ىيان ى اان ٽبٽى اه. بويوي ډ ٭مڇ ځ ث ډپىوي سؼم٬ ډؼي ى ډىڇ ٽ

ثيبڄ دچ ب و٪بڇ چ٦ ىڅڄ ث ٽ دىؼب ي ؿڄ ى ى. ىاىوي ډ اان ډؼي، ث ٭مڇ ٵاهان ثا ي. ىاز

بو سه ډىبت ډبػي. ثىوي ډليڇ ب ي اػشمب٭ ٵىڂ، ٵٮبڅز ځو كٸ ا اوٺالة ويب ػمٮ، اسجب٣

.... ٵز ډ مب ث اوٺبة وي ى بډبن ي ياز ثا دبڂب ډمشه يو ډىڇ ث ثو آځب ډى٪ ث ػمٮ اسجب٣

ان ډن، ٽ ډبو. ىاز يػى يٹب٬ سمبډ ا ځ هج اډپبن ٽ ثى ا٥ال٭بس ي اسجب٥ ډٽ سه اچ ډؼي كٺٺز ى

هج آن ا سب. بويوي ډ ډؼي ث ا هى ي. از اٵشبى اسٶبٷ ډڈ، ا كبىط ٽ ٵميوي ډ مڂبن ىاى، ډ ىڂبڇ ث وب

ځىوي ډ٦چ٬ .

8<;ص ،8ج االمامیه، فقه فی المبسوط

اشبى. وى ىاى ډئو ى ثى ډمپه اان اه ؿىي. ثى م وىاو آٱب ا٭الڇ اان، ا بو ب ٽبثى ىڂ ا: ـ

ډ آيا ڈ اان ځٶشه ث ډوبن آن، ډٺيډ د ي وىاو ا٭الن ثا اڅٮجب، ثى ډمبڅټ ى: وي ډ ثب اه ى ٵياوٶ

( =89->89: 88:8يوي )ٵياوٶ ،

. ډٮىبز ٭بڅڈ ث ػث ي ٽ ا يب هب ٽىىي يسيا٭ ىا ډٮى يػمالر ٽچمبر ىاا ٽچب، وبٹ هالٳ ث اان

يڅ>98.=ىاى ثا سثش سبط ياه. وي ډ ٵاهاوي اػشمب٭ ي ٵى يشڂب ٵالف ث ډىڇ ثب ؿىيه ياو

اان وٶ ى سبط ساوز وم ىا، دبڇ ب ځا وياشه هب٥ ث كشڈ ث ثبي اان ج ٹبڅت كض ا اځ كش ٽچب وبٹ

( >898ثبي )وب٩ڈ اى ٹم ، ىاش ا .

ؿ ث ؿ ا بو ډؼي، ى اػشمب٭بر -8

ى اػشمٮبر هى ياٹ٬ ى. از ىاش ا هى هب ا بو ٽبٽى ما اػشمب٭ ي ىى سؼمٮبر ٽبون ثوب٥ ډؼي

ومب ى ياو ي ػمٮ ومب ى ٶشڂ آ ځىڈ ډلڄ ډؼي. آي كبة ث ډشٺڄ ا بو ٵٮبڅز ټ ساوي ډ هى ډؼي،

ډػت سؼم٬ امز. از ىاى ډ م ډبػي ى اػشمب٭ ب ي ىى ثر ٽ از سؼمٮبس ث اٵين اه. از ػمب٭بر ب

ٮى. ثى و ؿ ث ؿ ي ىبن ث ىبن ٽ ىاز هب يځ ټ سؼمٮبر اه. ي ډ ٭مډ بو ا٥ال٫ ي آځب

هى ثچپ وشىي "ډشم٬" ٵٺ٤ ډوب٥جه ٽ از ډؼي بو ى سىب بي. ومى ډ ډىشٺڄ ىڂ ث ىاز ٽ هج ٽ

ټ س٤ هج ا. از ډط ثب هج ډلشا ث ډوب٥جه ب ډوب٥ت د ثبي ى اه هى. شىي و هج "ځىي"

ى ډ ا٭الن م ٱ ډىج٬ ټ ا ثچپ ى ىاى بو ب ٽب ډلبٵ٪ اكشمبڃ ٽ ى وم ا٭الن م ډىج٬ .

ډىج -9

بو اه ا م ي م هالٵز ا٭الن ي اهالٹ ب ي٭٨ م، ب وىاو. از ډىج ډؼي، ا بو ثو سه دومى

بهشمبن ي ډىب ث دىاهشه ا ا ٭ي ٽ از ډؼي ا ثو اه ا بو دوڂ ثوب٥ بي. ي ډ مڂبن ځ ث

سٺ ډسٶ٬، ډلڄ: ډىج »:هاو ډ ډىج يا ثب ى څٲز ى. اوي دىاهش ډىج بو ث ٵٺ٤ ي!اوي ٽى د ؿڈ... ي ډؼي

آن ا ه٦ت ي يا٭٨ ٽ ثچىي ډپبن 9«ثبڅ اڅشج ٭چ اڅمڈ ٽر ي السٶب٭ ث م اڅؼم٬، ډى پچڈ اڅا٭٨ اي اڅو٦ت

دىاى. ډ ه٦بث ي ي٭٨ ث ي ډيى ثبال .

ځٵش ٹا ىه ډجچٲبن ي ډچمبوبن اشٶبى ي سػ ډى االڇ سبٽىن ي ا سجچ ډىبت اثا ي ىش بو ټ ٭ىان ډىجث

ا . از ثهىا ځىي و ٹياز ي ا سجچٲ، ىػبډٮ االډ ا ي ا بو ٵىڂ، اثا امز اه ىڅڄ ث. از

يځب سجچٲ ډىج ډشان ډاى ا ثمى:

9منبر واژه الطالب، منجد

ٽڄ ى ډچمبوبن ٭بډ ډبٽز ي ٽبون ك٢ ٭ىان ث ډؼي ؿن ي ځىى ډ سچٺ ډؼي ايڅ ډچيډبر ػي ډىج -8

سػ ډى ٽالن ػٲاٵب د ثب ٭مډ بو ټ ٭ىان ث يشب ي ى و ػٲاٵب و٪ ا ي ثى االڇ سبن

ډڂٵز ٹا ياشٶبى

ي ٭ و٪ ا يا٭٨ ث ٽ ا٭شمبى ث سػ ډىڇ ثب. از اوشوبث ٭مچ ي٭٨ ث ىاىن ځ ي ډىج دب ى ډوب٥ت ك٢-7

ډٮىب اوشٺبڃ ي اسجب٣ ثٹا ى ډىبج سإط وشؼ ى ىىي ډ ځ يا٭٨ وىبن يث وي ډ كب١ ډىج دب ى ىاوي، ىى

ىاى

-آن ى اسجب٣ ؿاٽ از، بى اسجب٣ ٭ز آن ى ٽ از ا بو ډىج 8-

امب ا ساوي ډ ٽىي، ثٹا اث٦ ٽالډ ٥ٸ ا ٵٺ٤ وشاوي يا٭٨ اځ ي ډڂى ر

ٽىي اشٶبى ٽىن ثٹا اسجب٣ ى... ي سمظڄ ا ب ي اب ي .

ثب ډىج، ي يا٭٨ ډٮى اه ث. از ډىډ ويځ ىاا ډىج، بو ځىي-9

ٽىي ډ ډالٹبر ډىڇ ثب هبثبن ي ٽؿ ى ٽىي، ډ ويځ آوبن ثب هاوي، ډ ومب ډىڇ

ثب و... ي هشڈ ٭ٺي، ؿن ىڂ ډاڈ ى ډؼي، ى يا٭٨ ثب اسجب٣ ث ٭الي ډىڇ ي

ا پ ډىج بو ډشٺبثڄ، ا٭شمبى څلب٧ ث ي ډ و٪ ث څا. ىاوي اسجب٣ اي

از ب بو ډٮشجسه .

يكبو ډظڄ ىي ډ ٹياز اي ث ٽ ب يځ ىاشه ث ٭الي ډىج ځىي -:

ا٭شٺبى، ډجبكض ين ثبن ي ډٺي ډپبو ى ځٵشه ٹا ىڅڄ ث و ډىج هى ثىن،

ا٭شٺبى ي ا٭شمبى ى ډ ىي ډىج يا٭٨ ٥ٳ ا ٽ ٽالډ ث ډىڇ. از ٹياز ىاا

ىڂ ب بو ث وجز سب ىاوي ثش .

٥الو سبن ى و ي اان سلالر سبن ى ٥الو بثٺ ىڅڄ ث بو اه-;

ٹج ٭ىان ث ٵبي، كپډشب ث ياثش ب بو ډٺبثڄ ى ساوش م االڇ،

. ى ياٹ٬ ػي

( ;88: <=88)ػٮٶد،ٹڃ ابٷ ،

اه ى اسجب٣ دىبن ثٮي ٭ىان ث ډپبن. دى ډ ر آن ى اسجب٣ ٵاىي ٽ از ډپبو ډىج بو ى امز كبئ وپش

ثهىااز ا ي امز ا ٵاىي .

ىڂ ا ځى، ډ اوؼبڇ آن ى ٽ ٵٮبڅشب ي ب ډڅٶ ډبز، و٫، ا٭شجب ث ډپبو ىببن يان ي ىببن ػبډٮ ٭ٺي ث

څلب٧ ث. ٽىي ډ ػچ ډشمب ډپبوب ىڂ ث وجز و، ډپبن آن ث ډث٣ سٹٮبر اب مه ث ي ى ډ ىاى سم ډپبوب

آىډ سؼبة ث ډٮىبثو ډپبوب ٽبٽىب ا پ ي ډطوي آىډبن ث ى ز ي ثو ډٮىب ى ډپبوب ىبهش، ػبډٮ

ا ثب ډؼي، ى ك٢ ثب ٽ ڈ ٹبئڄ ا ٵبي اه ساوڈ ډ هب، ډپبن ټ ٭ىان ث ډؼي، ثا ډب ا٭شجب اه ث. از

;71. ،9=88 ؼبى،)ى ډشؼچ ساوي ډ ډ٦چة ٵشبب ي ياٽىب ).

ډ ىيو سپه ي آاډ سلڃ، ډػت ٵ٢ب اه هى ي از ٹي اډ ث سٺة ا ځو ىى، ډاڈ اػا ډپبن ى ك٢

ا ثب ثا اډب وي، اائ ډؼب ياٹٮز ٹبڅت ى ب ثٮي ر ث از ډمپه ىى ب ثوبډ ٽ ػب آن ا ي ى

وز ډپبن ي ډبن اڅٮبى هبٷ ډلييى ى ين ډل ي ػب آن ى ك٢ ػبڂه سچن سمبب اٵاى .

ٱ ك٢، اسجب٣: و٪ ىالچ ث ډىج بو ا اشٶبى ثا ٱبڅت اسجب٥ ډپبن ٭ىان ث ډؼي ځٶز سان ډ وشؼ ى

ځا سإط ٹبثچز - اوبن سٮبڅ ډى بهشه ٵاڈ ي( ٳ بو ا٥ال٫ ث ٭الي) آځب اوشٺبڃ - ډوب٥ت ثب ٭مٸ ي سىٮ

ي ډىډ ىوشؼ ي ډؼي ثىن سپالس ٱ ي بډبو ٱ م، ٱ -اى ث ي اى ثب ا ا٭ڈ ځوبځن ډوب٥جبن ث ډؼي

ث سػ ثب آن ث اكز ي ٬ ىش: بى ډ ٵاڈ ډبي ٥ ث ا مڂبن ډبٽز ي ك٢ اډپبن ٽ آن، ثىن ٭مډ

<=.،7=88ٵٹبو،)از ثهىا ثبال ػبڂب ا ٹياز، و٭ ثىن ٹبئڄ ي ٽ ا ى ډؼي ا ىب جپ يػى ).

٭مډ بو ټ ډىج: ثمىڈ ثبال ى ډىج ډى ى ٽ ب يځ ث سػ ثب (Media Of Public Communicatian)

ىىي، ډ وجز ػمٮ ب بو ث اډي آوـ ثب ډبث ٽبډال ب وٺ ي ىاش يٹب٬ ػبن ث ډڈ ي ډٮشج سإطار ٽ از

از . ځٵش ٭ي ث

سجچ ى. از ثهىا ا ي امز ا دبڇ. از ٵٮبڃ االډ سجچ ډى ى ٽ ب بو ا پ ٭ىان ث ډىج ى

(1<8: 9>88 هىيان،)شىي سجچٲ دبڇ ب ومو سه ٭بڅ ا يابر ي اكبىض ٹآن، االډ .

ځٶز ثشان بي. ٽىي ډ ديا ب سٶبير اشٶبى، ډى ىى بو ثب ډشىبت آن ى ٵش ٽب ث ثبو ٭ىب ي دبڇ اائ پڄ

س ث ي وىاو و دبڇ اائ پڄ ،(ډىج ػمچ ا) اوي ثى يكبو آن ځان اسجب٣ ٽ ب بو اه اسجب٥بر اٱچت ى ٽ

ي اسجب٣ اه ى سٲ ي از دٵش ر( ك٢ ى ٽالب ا ا دب ى كش) ډوب٥جبن ډبٽز ثيين ي پ

(.878: :=88 ثبى،) ځٵز اٯ سان ډ ٽمش ا ىي اسجب٣ ػاة ي ډوشچٴ ب ځو ا اشٶبى

ډىج، ډوب٥جبن ى سإډڄ ثب(. 878. :=88ثبى،) شىي ډىڇ ٭مڇ ىى ب بو ب ډوب٥جبن ډبوىي و ډىج ډوب٥جبن

ٽ ي وم ىي، ډ وٶ اان ث ځب ٽ ډوب٥جبن. ثىوي وبډشؼبو ي ٱج ډوب٥جبن اه ٽ ٽىىي ډ آپب ي١ف ث ياشب

ډى٪م اػشمب٫ ډبػي اډي، ب ٽى ي ٽچبب هالٳ ث ياوڂ ثبىي، ميڂ آىب ٽ ي وم ي ثبىي يا٭٨ آىب

ډبن سمب ؾ و ډؼي ىين ي ىاشىي سٮچٸ ځوبځن ب كٵ ث آوبن اوي وجى ډٮى ٥جٺ ا ډؼي ډوب٥جبن ي وياشىي

( 779. 9>88هىيان،) وجى ٽالن ي هى

ډىڇ سٱت اچ، ډٺى ي از ابى ٽبٽى( ىى ٭چڇ ډيا ػ ث) االډ ىش ب بو سإ ي اچ ٽبٽى

(.877:=88 ثبى،)ثبي ډ ىى ٵشبب ب ډى ػز ث آوب اكببر ى سلڃ ي االډ اب ث .

ياٹ٬ ى از اڅ سٮبڅڈ ث ا٭شٺبى ي امبن ث آوبن ى٭ر ي كٸ ا ث ډىڇ ياز ي ابى( ډىج) ډج ب وىاو ا ډٺى

ٽىي ډ ديا سؼچ ابى ي اىمب ر ث ٽبٽى اه ٽ از، ډٮى سٽ االډ اسجب٥بر ٽبٽىب وب ډٺى .

ػمچ ا ىى ىش ب بو ب ى اډب آي، ډ مب ث سإ يٳ ٭ىان ث ىى ٭چڇ ډيا ى سىب آډ ٽبٽى

ثبى،) ثبي ډ و٪ ډى ابى ٽبٽى ا د االڇ ٭مچ اكپبڇ ي اهالٷ ىشار ا دب ي ا٭شٺبى اڃ ٵاځ ډىج،

اهشب ٵٺ ي ٭ اكپبڇ ثبن ث ثبي ا يٹز ا ثو ب، ډىج ي ػچبر ى يكبوبن ٽ يز اه ا( »877.:=88

(.878: =>88 ډپى،)«ىىي

( =:88.=8ٵشل،) از ډىج ابى ي آډ ٽبٽى ىىي وبن اه ي ى ډ ډشؼچ ډچمه ياز ى ډىج ډڈ سپچٴ

ډبن ا٥ال٭بر ي اهجب ا ثب ٽ ځىي ډ جت ىه ډل ث آوب مم اسجب٥بر ي ډوشچٴ اٹب ا ډچمبوبن ځىمب

ىه، ك ى ي ث ي ډبئڄ اڈ ا ډىڇ ب آځب ثا ا ډىبت ٵ٢ب اه و ځان اسجب٣ ي ى ډجبىڅ ډوب٥جبن هى

(877: :=88ثبى،: )مبوي ډٲشىڈ .

ثا بو اه ا كپډز ٽ ډبو ؿ. ىاى يػى بو اه ي كپډز ډبن سىڂبسىڂ اث٦ ډىج بو ا٥ال٫ ٽبٽى ىډى

آځب ثا آن ا االډ ١ي ي ٩بڅڈ كپډز ټ ډوبڅٶبن ٽ ډبو ؿ ي ٽىي ډ اشٶبى آوب ث بو ا٥ال٫ ي ډىڇ ثب اسجب٣

ٽىىي ډ اشٶبى ډىڇ ياز ي .

« ا٭وب ٽ ثى ډلچ ه ث ډىج ي ٭بڇ ٥ ث ډؼي ي... بٵز ډ سؼڈ ډىج ى كپډز ثا ډؼي ا٭شجب ي امز

ي ډ آځب ث ب ه٦ج ى ػىڂب وشبغ... بوي ا٥ال٫ ث ډىج ا ا ثػش كبٽڈ ىي ډٿ يڅي كش... ي ډ ىاى م

ډىج ٵا ا ي اچ ډؼي ى ٵډبويا يچ ث ب اه ػ ي ډبڅبس اكپبڇ ٵاډه، ا٭وب، و ٭جببن ي ٵب٥مبن ىيان ى...

( 77: =:88 ٵشل،...«)ي ډ هاوي ډىج ثبال ا و سج ٭بڅ ډىجبن بكت وت ي ٭ڃ اكپبڇ... ي ډ ا٭الن ).

ثو ٭ىان ث ا ٵاٱز ايٹبر ٽىن د ؿ ؿىبن اډب. از ثى ٽبٽىب ب ا ٽمش ىى ىش ب بو ځډ ٽبٽى

ثبى،) از ثى سػ ٹبثڄ هى ث ډوب٥جبن ٵاٱز ايٹبر ا ثو اهشب ى ب بو اه وٺ ثذڈ، ٽبٽى اه ډپمڄ

ا ىڂ و٭ ه٦ت، ب م يا٭٪بن ىيبىي اثشيا مبن ا ٽ از سإډڄ ٹبثڄ ا وپش ډىج ډى ى اڅجش(. 878 : :=88

ٽب ث يا٭٪بن ځي اه ثا ٽ ا٦الك. يوي ډ ډشٽ ٹ وٺڄ ٥ٸ ا ا ػمب٭ز ډج سپبڅٴ ٽ آډيوي ديي يا٭٪بن

( 88: =:88 ٵشل،) ثى( هان ٹ ډٮى ث) ٹب ٵز، ډ

ٹب س٤ ب ٹ از .ثبن ٹآو ټ ٹ ثبن ٥ٸ ا ډىڇ آډ ي ابى ي ډج سپبڅٴ ثبن ي اه

ثبي. ىاش ډىج ډوب٥جبن ثا ٵاٱز ايٹبر ٽىن د ٽبٽى ساوز ډ ي ٽى ډ هبع ٽىىي هش كبڅز ا ا وىاو .

( ،اىشوز سچن) ډين ب بو ى سجچ

ى آوـ ا ثب ي ي ىه اشلٶب٩ ٹچمي ياى ٭مال ډشٮيى ٽبٽىب اٶب ثب كب١ ٭ ى بو و٪بر، ثه ٥جٸ

ٶچي ثبن ث. از ي ډلڃ بو ث وبهاش ب هاش اىټ ثىوي، آن سإډه ډشپٶڄ اىبن ځش، :

ي ب آه اهالٹ، ابى ىى، اكببر ي ا٥ال٭بر ثا ػبڂه ډىجٮ ٭١ ث سلڃ، اؼبى ٭اډڄ ډٺبڇ ى ب بو

ىڂ بي ډج ب بډبن. دىاوي ډ هى ىى وبىب ا٭٢ب ثا كش ٽ ٭٪ڈ، ػمٮش ثا سىب و ب، ځىمب

(777: ==88)ٶچي ، .وجبىي ىى ٵشب ي كٺٺز ا٥ال٭بر، ډىج٬ سىب هى ا٭٢ب ثا كش

ا٭٦ب ي اٵاى ثى ػبن ي ا٭شٺبى و٪بڇ ث ى بډبن ػز ى ډشم سال مـن اىبن اولب ٽبٽىب ثه ي، اه ا

ثبيب ى ىىي، ډ وڂ بوي، ډ ثبي آوب. از ي ډلڃ ب بو ث بى كي سب اىټ ډبياء، ػبن ا ثىبو ياٹ٬ س

ٹبثڄ ثو ب م هال، ي ٽىىي ډ ىا ٹيز ثوىي، ډ ٹيز ىىي، ډ آډبن بوي، ډ اٹىب٫ ٽىىي، ډ سٳ ي ىهڄ

ي ډاػٮ ث ٽمش وب ٭مال ب، بو ډوب٥ت سست، ثيه. اوي ي ىا ٭ي ا ځش ىى وبىب ٽبٽىب ا سػ

ث ىاىن بډبن ٱج، ٭اډڄ ثب اوبن ىاىن اسجب٣ ىى وبىب ىڂ ٽبٽى. ٽىي ډ اكب ىى وبىب ا ځ ث

ث و ك اه ى ب بو. از ثى سؼثبر اه سٺز ي سيايڇ ثا هب ب ىشاڅٮمڄ ي اكپبڇ س٬ ي ٹي سؼثبر

ب ثوبډ ي ډلالر ثب اسجب٣ ا وب جبىبهش ي ٭ب٥ٶ اكب، اىاٽ، ځوبځن سؼثبر. اوي دىاهش ىه ثب ٹبثز

اوي ٽى د ثيڅ ر ث ؿىي ا ډٮب اوبن يك ي ډٮى ب هى ا ثب اڅپشيوټ، ي ډپشة ا ا٭ڈ ا، بو .

اىټ ٵز، ډ مب ث ډٮى ي يك اډ ث دىاهشه ي يډ ي ىو ډبئڄ ا ٵاي ثا ٭بډچ ځش ى ىه اځ

سٲ و ډاى ى ي ي س٢ٮٴ ځوبځو ىالڄ ث وه ػبډٮ ى وب اه اڅجش،. شىي وٺ ؿىه اٶب ث ډبڄ ب بو

٭چش ثه ىي ا و ػبڂى اه. ٵٮبڅىي ىى وبىب ا ث ب بو و اويٻ وب مه سإډه ى اډب. از بٵش پڄ

ث ډشپ ٭ميسب آه ي ٽىىي ډ ٭مڄ ىى ب آه ر ث ٭ميسب ٽ از آن ډٮب ىوب ى ىى وبىب ډپڄ: ىاى

ث وب ي ىىي ډ سٲ ا ه ډلشا ي ٵڇ ي ب بو ډٺبثڄ، ى. از اويٻ ثب آن سبځ ي ٥اير ي از ٭بىر

٥اير ثب اث٦ ي ٵى ډٮىز ٽ ىه، ػز ا كش آى ىه. ځىي ډ دبن ا اوبن اكشبع ډى ٩يٳ ي ٩ٳ ٥اير

ي ب و٪ىؼ ځو اه. ٽىي ٹبثز ٹت وبىب ا ي ٭١ ٥اير ثب ساوي وم ي از س ثبي ډٺي اډ ثب ډٮىبىا ي

وشؼ كي سب اڅپشيوټ ٽچب. ىاوي ډجيڃ ب بو ث ثش سػ يكبوبن ي ىاان ىه ٽ وي ډ ډػت آډبب

ځا ډبن پبٳ كب١، كبڃ ى ٽ اوي ٽى سق وپش اه ث و ډلٺٺبن ا ثب. از ثى ياٹٮبر مه ث اڅٮمڄ ٭پ

دبن سب ب ي ثى اٵا كبڃ ى ويځ سب ډٺالر ي ځى، ډ پڄ آن ؿبؿة ى امبن ٽ ډبياءاڅ٦جٮ، ث ىش

هچٸ اډيه ػبن ى آډبو ىوب ٽ ٵچڈ ټ سؼث ډظبڃ، ثا. ٽىىي ډ ٽمش ا پبٳ اه ډبياءاڅ٦جٮ وبب ث

( 8>8: 1=88)ډلمي ،.ثبي ىڅـت سب وڄ اٵاى ثا ساوي ډ ډج اډبٽه ى ك٢ ا ثش ثب ٽىىي، ډ

ي م ٩ب ي پڄ ى ٽڈ ىز اىبن ي سٮٴ بڅز ثب كي سب ٹبچىي هى ثا ب بو ٽ بڅش ىڂ، ثبن ث

ي اڅڂ ٽىىي، ډ هچٸ آډبن ي ا بوي، ډ ا٭شٺبى ي ثبي ىىي، ډ ٹا ه٦بة ډى ا ب سى ٭مڇ ب بو. ىاى مواو

يا ي سٽب ٽىىي، ډ سثز ي سٮچڈ ىىي، ډ آځب ي ا٥ال٭بر ٽىىي، ډ سڅي ويځ ي جټ ىىي، ډ ىز ث ډٮب

آاډ ٽىىي، ډ اؼبى ىڅ ي س اوڂاوىي، ثډ ٭ب٥ٶ ي اكب آٵىىي، ډ وب٣ ي ٽىىي، ډ اىمب ي ابى ىىي، ډ

ثب ډشىبت آىډبن ػبن ي ياٹٮز ى ٽىىي، ډ هچٸ ومبى بوي، ډ آه ي ډىبټ ٽىىي، ډ سل ي سلټ ىىي، ډ سپه ي

ث بو ي ىه سالٹ ب ٽبون ا پ ٭ىان ث ب ډىبټ ث سإٽي ثب اويمىيان ثه. ٽىىي ډ اؼبى سٲ هى هاز

وٺ آىډبن يډ ويځ ى ب بو ي، اه ا. ىاى اوبن ىبهش ش سار ى ب بو ا اشٶبى ٽ ثبيوي اه

ب، بو ٵشب ي ي ثب ډالڇ ډٮىبب. ىي ٹا و٪ ډى ا ي٬ اويا ؿڈ اه ثبي ډىبټ ډٺڅ. ٽىىي ډ اٶب ىى ج

ب، سمظڄ ومبىب، ب، بو وه، ٵىڂ ي اػشمب٭ ب ػىج ا ثه... از ياڄ ىبهش ش ػ، اثٮبى ىاا

( ;8: :=88)ي يالويثب ،.ٽىي ډ ىى اډ٢بډه اآٽىي بو بيٽبٽىب ا

اٶب ب اٵن ىببن، ػبډٮ ثه سٮج ث ب ب ديي ٽىن اآڅى ى بو ٽ از وٺ بو، ػبڂى ىڂ ډياٷ

ي . ډ مى ىه اولب ٽبٽىب ا ما ٽ وٺ ٽىي؛ ډ

سجيڄ اثا ب بو. شىي ػبن ډؼيى ٽىن آډ اٵن ثا ا يچ ب بو ٽ ٵمي هة ا وپش اه ديسشبن ډت

اٽظز و٪ ى اډب ډبوي، هاي ثبٹ ػبن ى اويٽ ا ي اٵن ٵپان، يه ا٭شٺبى ث. شىي اٵن ث ډىڇ يډ ويځ

ٽ ب ي اوڂ ي اڅمذټ ب ثب دو اډپبن ي ب شب شڈ ب، ډچىاڇ يا٦ ث ب، بو ډىڇ، ا ٭٪م

ي ثب اٵن اآډ، سچن، ا ډج ډاڈ ىيثب اكب سمبب اډپبن و ي دىاوي ډ ٹبثز ث ڈ ثب ٹ كٴ ىي آن ى

( ;89: 7=88)ثبثي ، .وي ډ اوڂ ؼبن

سچن

ډوشچٶ اائ ي از اػمچ ډمشه اه و٪ار ډشان ث ډاى اب ى اسجب٣ ثب سجچ ىه ى سچن ىيځبب

ٽى :

ثبومب ا آن ساوي وم سچن ٽ ډج ب ػىج ا پ ٽ از آن ث سچن ثاث ى ډت ٽشبة ى( <<<8) وډه

> 8.=از ډت ٹي ب ا ٽىي

ٽ كبڅ ى از، ياثش اٹشبى ي اػشمب٭ بهشبب ث ؿ ا د سچن ٽ از ډٮشٺي( >><8) ډبځغ ډبڅپڇ

> 7.=ىاى ډبيا ډبش ي از اػشمب٭ بهشبب ا ٵاس ډج امبن ي ډت

.

ي اىاٻ ث ػبډٮ ٦ق ى ډج ډبئڄ ي ډ١٭بر ا ثه ب ثػش ثب سچن ٽ از ډٮشٺي( 9=<8) ٶچي دش

ځاى ډ سإط ٽچب ډظڄ ډج ډاٽ ثىاز .

مبوىي ا سچن ي اى ٽ ىاوي ا آن ساوب ي ٹير ډات ا ثه ٽ از اه ډڈ وپش ثبثي، ډبسه ػ ا٭شٺبى ث

> 8.=ىىي ٹا ىى سؼث هيډز ى ػيي يا٦

ىاى ا ډپى كپڈ سىب ىى سچن اوي، ىآډي او ث ډين دز ب بو كمالر اط ث ٽ ػاډٮ ى از ډٮشٺي اػ

ثز وؼبر ي ٹ٦ٮ ٭الع ٵپ ث ثبي ػبډٮ ىڅان ي اويمىيان ډچلبن،. آيى ډ ٵاڈ آاډ ىىډىي ٵى ثا ځب ځ ٽ

ٽٶز ث ډياڇ ثبي ز؛ ڈ ىش ٽب ثچپ وز، اشجب سىب و ب ډپه اه ا اشٶبى ډٹ٬، آن سب اډب. ثبىي اول٦ب٣ ا

> 9.=ي ٵا ٹ٦ٮ ٭الع ډبن سب اٵيى ب ډپه ؿىه

ب بو ٱډج ك ى ىه ػبڂب ا ا هى ٵىڂ ډ٢من ي ډٮىب ىى، سچن ٽ از ډٮشٺي ٽالٻ اپبٵچي څي

يٹ٫ ث سلالر ى ڈ ي بهش آپب ىا ىه ى ڈ ا هى ديي، اه وٺ اوڂ ي ځش ثىبثاه، ي ٽىي ډ اه

> :.=سچو ب ثوبډ دو ډى ى دش

وڂب ا س سچن: »ځي ډ ٽ سچن ثبة ى ثىب ان ػمچ ا اشٶبى ثب و «ډٳ اثا سچن» ډٺبڅ وىي

. از سٶبير ىا ىه ي دي ىه ثه: از ډٮشٺي ي دىاهش ىى سچن ى ىه ډٳ ډٺڅ ث ،«ا سچن س و ٽىي ډ

مڂبن ثا ي وڂش ب اوبن ب پبن ث كٺٺز، ى دىاى ډ ډج ثوبډ اائ ث ډشٺڈ ٥ ث سچن ٽ ځب آن

ث ا ثبب ي سإډڄ ډؼبڃ ي ٵز ٱډشٺڈ ب ثوبډ اائ ٽ كبڅ ى از، ٽى اائ پبو ډٵ ٭مډ وو

> ;.=ٽى اػشىبة ىه ٽىن ډٵ ا ثبي: از ډٮشٺي ي. ى ډ ىا ىه ډػت اه ي ىي ډ ډوب٥ت

> >.=وز ډمپه ډج «ػبو آن» ث آن سجيڄ ي از «ػبو اه» ډبز ىاا سچن ٽ از ډٮشٺي دشمه

آوب ث ا ثىىيځبن ىي اٵٸ ٽىن ځشى ساوب ي ٩ٵز ىى، سچن آه ډبز ٽ از آن ث اڅپبوي. ثبث

اؼبى اډپبن ي ډؼبڃ ثىىيځبن، ثا سچن، ب ثوبډ ػبڂه، ثش ي ډى ث آى اوشٺبڃ ي ځا اشب ى. ىي ډ

ثب مډبن ا ي٬ ډج ب ځا سؼث اډپبن آوب ث ي آيى ډ ٵاڈ ا بن ىش ويځ جټ ي ا٭شٺبىار ى اوٮ٦بٳ

> =.=ىي ډ ٱىى وڂ ي ويځ جټ سؼث

سٺيار، ي ا٭شٺبىار ا ځا سب بى ډ ٹبى ا ثىىيځبن آه ٭ىان ث ىى، سچن ٽ از ډٮشٺي سو يپش ا ډشإط ي

> <.=ٽىىي سؼث ا ٹت ي ػبڂه سٮيار ي ا٭شٺبىار ثب ين آىب ي ډٮب

ب ػمب٭ز سپڄ ي سپه ډػت ډىبټ... از اشاٽ ويځ اىا ػبډٮ اؼبى آه، اچ وٺ ٽ ٽىي ډ اشيالڃ سو

> 81.=از ػمب٭ز هيډز ى اػشمب٭ بهشب ىاىن ٹا آه اب وٺ. ى ډ اوبو

ي ځز ىؿب سچن ا اشٶبى ثب هىبن ډبن ى ػمب٭ش اؼبى ثا ىى ب ثوبډ ثىىيځبن ډب٭ ي سال اڅجش

> 88.=ٽىي ډ ػچځ آوب ډبن ډشٺڈ سٮبډڄ ا سچن ا ى؛ ډ اوٺ٦ب٫

ى ٽىىي ٽز ث ٭ىان ي،> 87=سٶى ىؿب اػشمب٭ څلب٧ ا ٽ اوبو: ډٮشٺيوي ذن آوڅ ي سډبچ ػ، ٽبن

يډ ويځ ا وب هىثڂبوڂ ا ثاث ى ٽ ى ډ ډشڄ ډٺشي ډٮى ٽبون ث اځبوپ څلب٧ ا اڅپشيوپ، ٽچب

> 88.=دى ډ ر ډلچ ٦ف ى ايڃ يچ ى ډؼيى، دوي اه. ٽىي ډ اشبىځ( ډبى ويځ اڅاډب و ي)

( سچن) بو ى ىه ك٢ اب ډىشٺي ا اي ىڅڄ، مه ث ي از ٹبئڄ اس سٶبير( سچن) بو ي ىه ډبن دشمه

هاوىي ډ

ىاا ي( >=8: :>88 دشمه،) «از ځاو يٹز ي ځډ سچن، څله: »از ډٮشٺي سچن ډى ى دشمه يٹش

از ػبو اه ډبش

(Postman,1985:150)

اهلل چ ډلمي و ،(٫)٭ و ،(٫)ډ و ي ثىا و ډج، ځاان ثىبن ا ټ ؾ: »ځي ډ اىبن ډى ى ٥ٵ ا ي

ٽ ىاشىي ډ ٭١ آوبن ث ا ؿ ثچپ ٽىوي؛ وم ي آوب ث هاشىي، ډ ډىڇ ٽ ا ؿ څس، كش و ي آڅ ي ٭چ

اسجب٣ يچ اه بڅز ٽ و٪بډ ى سچن ه٦: »ځى ډ وشؼ ،(8<: 7=88٭جب،: وټ) «ثى ډٶي ي ١ي آوب ثا

اهجب، و٪ اب ي ػي ب ډٺڅ ث ثواي ٽ از اه ى از، ثىىي ى ي ي بى اؼبى ي سٶق ي ځډ ػمٮ،

« ثذىاى.... ي ډت اٹشبى، ٭چڈ، آډ، بز،

(Hosseini,2007:8)

ټ وبډىي ب بو ى ډج ډاڈ : » از ډٮشٺي ډو ر ث ب، بو ى ډج ډاڈ ك٢ ډى ى دشمه

ډج ثوبډ ټ آن ى ٽ ا٦ ثب ٽ از، الڇ هب ٵشب ٹاوه ډاڈ، اه اوؼبڇ ثا. از ډٮه سٺي ثب ډل٤،

ا٤ اه ى ي ىىي ډ ب ٵٮبڅز ىڂ ث ا هى كا ب ٽىىي ډ لجز هوي، ډ ډىڇ. از ډٲب ى، ډ سمبب

وياى. يػى از، الڇ ډج ډاڈ ټ ثا ٽ ٵشب

(A.valle,1992:3)

ث ا آوبن ثبوي، يكبو كبڅ ي ك ث ا ثىىيځبن ساوي وم سچن، ى ډج ډاڈ اػا: »دشمه ثبي ث ياٹ٬ ى

( 1<: 7=88٭جب،. )«ٽىي اڅٺب آوبن ث ػبو آن اكب ي ىي ٷ ډٮىز ي ٹياز ىوب

ځى ډ ٹا ثلض ډى ٱة پال اىثبر ى اٱچت ٽ سپىڅ ػج ىيځب: »از ډٮشٺي آياو، ٵه يپى ا اوشٺبى ثب ډالوب

ٹبئڄ ٵاياو وٺ ٭مډ ٵىڀ ث سإطځا ي ډين اسجب٥بر اثا سه ٽىىي اٹىب٫ ي سه دٹير ٭ىان ث سچن ثا ي

ث و يڅ از، دٹيس بو اان ى سچن سٮ، ىش ډٶبڈ ثهالٳ. وياى ؿىياو ا٭شجب اان ه ى ى، ډ

ځٶش ؿىه اډپب، ي ث ي ٱة ى. ثوي ډ ډي٭ز آن ث ٽ ىدب ٵىڂ ٭اډڄ يا٦ ث ثچپ سپىڅ، هى ىڅڄ

ى از، ىه سچن، ايدب ي ډشلي ابالر ى اځ. از ډٺب ٹبثڄ ىه ثب ٽ ىاى؛ آى ٽبٽى سچن، ٽ ى ډ

ػمچ ا اان، ى ډٮمڃ ػمٮ ب بو امز ا بىي، ىيځب. از ب س سچن ثا ٽ از ىه اه اان،

ډالوب،. )«ثبڅٮپ و از، ىش ډؼب سبث٬ ي ياثش ٽ بز بو ډي٭ز اه ٽ از اه وپش يڅ. ٽبي وم سچن

از ډٮشٺي ي( 1<: 9=88 :

« آوپ ووز: ثى ډ وغ ىيو ١ٮٴ ىي ا ى، ډ ډث٣ ػمٮ اسجب٣ يبڄ ي ٵىڀ ث ٽ آوؼب سب سپىڅ ػج و٪

اه س، هال ٭جبر ث. ىاوي ډ بو ډٮٳ ي اچ ډو ا آن ي وڂى ډ ـ آن ٵى ي ډبى ػىج ـ بو ػىج ټ ث سىب

ث ا ٵاىي ٥ ث اسجب٥، كبٽڈ سپىڅ ٽ وپش اه ث> ٮى ؛= ٽىي ډ سپ ډىٶى ٥ ث سپىڅ ث ٵٺ٤ و٪

ى، ډ اشٶبى ډى٪ ؿ ث ي ؿڂو بو ا ٽ ډ٫١ اه ثا و٪ اه ثڂڈ، س بى اځ ب. ىي ډ پڄ ٵىڀ

اي ث ٵٺ٤ سپىڅ ػج ث ډٮشٺي ىيځب ٽ اىؼبز ى ىيڇ ١ٮٴ. ٽىي ډ سػ آن ٽبثى ث ٵٺ٤ ي وز ٹبئڄ امش

اشا ٱث سؼبة ث ٽبډال ػجسپىڅ، ث ډٮشٺي ىيځب اه، ث اٵين. وياى دب و٫ ؾ هى ا ي از ډشپ سبو

( 879: 8>88 ډالوب،. )«ى ډ ډاػ ډپڄ ثب آي، ډ ث ځش ىيى ٽ مه څا ي از )

ډشى٫ هى ثبوڂ ومى ي٩ بو سچن ى اپبڃ ډوشچٴ ٽبٽى از .ثىبثاه ث ٥ و٪بر ي يػى اه ىيځبب

ػاډ٬ ى. از ډشٶبير ځوبځن، ػاډ٬ ى ىى ب ثوبډ ى سچن ا بو ٽچ ثبي ث اه ډ٫١ سػ ٽى ٽ ٽبٽى

س ى يى، ډ آوشه ي هب ډٺب٥ٮ ى ډج ي ىى ډشٺڄ ب ثوبډ سچو، ډشٺڄ ب ثوبډ بهشب ى ٱث،

ب، ځا ب، ثوبډ م ډشىي، ي هب ډاى ػ ث ٽ از كبٽڈ سچن بو ث ىى دباىاڈ بالټ ىه ػاډ٬ ى ٽ

سچن ي بو ا ىى اوش٪ب ٱث، ػاډ٬ ى. از ػبډٮ ىى كبٽڈ ځٶشمبن سإط ي وٶ سلز ب، بڃ ي ب ٵچڈ اهجب،

اوش٪ب اان، ا ډبوىي ػبډٮ ى اوش٪ب اه يڅ ى، ډ ډلييى ي ا ثوبډ ي هب ا جپ ث كياٽظ ي وياى يػى

ػاډ٬ ى اډي، ػبن ى ىى، ځٶشمبن ځش ي وٶ ثب ا، بو ىه. از سچو ب جپ م ى ي كياٽظ

بهش ىځځن ا اسجب٣ ٭مٸ ي دبڇ اوشٺبڃ ي و٫ يڅ از، آيى يػى ث ا ػيي ىى ډ٦بڅجبر ي ٽى ديا سٮ ځوبځن

ى ډاډىبن ػم٬ ي ي سجيڄ سچو ىه ب ا بو ىه ى هبو ث ىش ىه ى ډٮجي ا ىى، ثوبډ اػا ډپبن. از

ـ ىى سچو ىه ى يڅ ٵى، ي ىى ىش، ىه ى دبڇ اوشٺبڃ ي و٫. از بٵش سٺچڄ هبواىځ ػم٬ ث ىش، ىه

ث ػمٮ، ب بو. از ٦ل سچو ب ا بو ىه ى يڅ ٭مٸ، ىش ىه ى اسجب٣ ٭مٸ. از ػمٮ ي اػشمب٭

ډ٬١ ا ي ثى ځاو و ىه ث ب آن دىاهشه شىي، اٹشبى ډىبٵ٬ ب بز ا سبثٮ ٭مډب ب آن هى ٽ اه ىڅڄ

كياٽظ ځاو، ٱ كبڅز ى ىه ث ثچپ ٽىىي، وم سال اوجب مـن ثز ب ثا آوب. وز ب اوبن شڂب

ث ډؼج هى اثا ب يځ ي ب ١ير ىڅڄ ث ؿىه ڈ ب آن. ىاوي سػ اػشمب٭ ىز ټ ب اػشمب٭ وبى ټ ٭ىان ث

هى ب ١ير اثا ٽ ػبز اه ى. شىي ب آن ثبسڅي ي ثبومب ٮى ىى ب دبڇ ډلشا ي ر ى سٲاس اؼبى

٭مډ ځٶشمبن ټ ثا ٭مډ، ٵ٢ب ى ثواىي ػمٮ ب بو اځ ؿىه ڈ. ٽىي ډ سلمڄ( ىى ب دبڇ) ب دبڇ ث ا

اډ اه. ٽىىي ډٮٵ ا ډػى ډوشچٴ اىبن ي ډشٶبير ب وڂ ثبي ب آن. شىي ب سى٫ اائ ث ډؼج ٽىىي، سال ػبډٮ ى

ي اػشمب٭ دچاڅڈ هى ثب ب آن ي، اه ا. از وبد اػشىبة از، ثهىا ثبال ىى سى٫ ا ٽ ىي ؿن ػاډٮ ى

. ثاوڂى ا ػبډٮ ىى اٽظز ي ىش ٥ٵياان ډىٶ ياٽى بي هى اه ٽ آيوي ډ اډٲبن ث ا اىبن ش ڈ ي ىى

ډٳ ث ثب كي سب ي ي ډشى٫ اډي اػشمب٭ ډشه ي ىاى ٹا ىڂ ب سچن ثب ٹبثز ى سچن ي ث ب بو

و آن ىى سٶ ي، اه ا. ٽىي كٽز ػبو ډشه ي اػشمب٭ ډشه اه ٹبڅت ى ثبي سچن ي از بٵش اٵا ځا

ى ومو، ثا. ى ډشه ث سجيڄ اػشمب٭ ډشه اه ا ٵاس ساوي ډ و كى اځؿ. ثبي اػشمب٭ ډشه اه ا ػيا ساوي وم

(887: 1<88ى .)وثو ي ډال ، ىى ك سٺز ډػت ډشه اه ى ساوي ډ بو االډ ػبډٮ .

آځب ب آن ا ا مڂبن ي آيوي ډ بى ث ا ب ځش ب، بو. اثا ټ و ي از اػشمب٭ وبى ټ بو ٭ىان ث سچن

ث ا آن ډوشچٴ وٺب٣ ي ػبن سچن،. ىي ډ ډبٽز آن ى ا ثىىيځبن ي ىىي ډ وبن ا ي ډبئڄ ډبن ڈ ي ٽىىي ډ

سچن. از ځٵش ٭ي ث ا ب آن سثز اسٺب ي آډ ي٩ٶ كش سچن. ىي ډ وبن ثىىيځبن ث ځوبځن ب پڄ

سب ٽىي ډ ٥اك ا يځب ځٶز ي ثلض ي، اه ا. ثيي ػز ىوب ث ثبي آن ىاى ٭ي ث و ا بو ا٥ال٫ ي٩ٶ

ب ډپبن ي ب ډبن ث ډب اوشٺبڃ ى ٽ ٹيس اه ثب سچن. ٽىىي اائ ػبن ا س ټ سچن ډئالن ي ډياان بز

( ;8 ـ 81: 7111 س، )په. ځىى ډ ډ٦ف ٽىي ا٢بف ٭بڅڈ، وبى ټ ٭ىان ث ىاى، ډوشچٴ

.

اىشوز

ب ډى ث سػ ثب. ٽى ثه ديا سٶبير و٭ ث ي ځٵز پڄ ډؼب ٭بڅڈ ه، سڅي ثب« ٭ىز» ي« ىز» سلٺٸ

٥جٮز ثب سٮبډڄ و٫ ي ىٮز ي اثا كشڈ ٥ ث. از ي سؼث ٽىن ى سب ي ٭ى ډشٶبير ب سؼث اػشمب٭، ي سبو

وٺڄ، ي كمڄ ىٮز يػىآډين ځ ث پڄ ى ثا سإط« ډؼب ٵ٢ب» ويځ، ين ىٮش. از ياٹٮز، ىاش ي

و٪بڇ ي اىشوز اډي ي سچن ي اى ىمب، هچٸ آن ىوجبڃ ث ي سچٶه ي ډظڄ سچپ ىي ا ا اسجب٣ يبڄ ي ډ اهشا٫

ټ ٽىىي ډىٮپ و٭ ث ا ث يػى آيى از .ا ٥ٵ ىه« ػبن ډؼب »ا ډشمب ٽبډال ب سؼث ا، ابو ٵاځ

ي ب ى ډكچ ډٮٵز ب « ػبن ى ډشبٵپ »ث « ػبن ٭ى ٵپ»از ؛ ځ از ا « ٱ ډبى»٭بڅڈ ثب اسجب٣

از ػبن ب ياٹٮز ا ٦ف ىڂ ث سػ ياٹ٬ ى ي ىاى ٵپ ػبن ث ډشبٵټ ػبن ا ډٮپ اػشمب٭ ،ځ

ب ٽبون»ډشػ ا اي ٽ از اوبن سٽج ب سؼث ا و مډبن ي ډٮى ډبى ب ي ډشبٵپ ٵپ سؼث ٥ٵ ا.

( :>7: ==88، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى )٭بډچ ،ث وٺڄ ا .ٽىي ډ«ٵاځويځ

هى اياٳ ث سب از سال ى وش ث ي ىاى يػى اٽىن ڈ ډوبڅٴ ب ثبڈ ډاٵٸ آن ثب ٽ اه ا و٪ ٳ ىى بو

ډوب٥جبن يك ٭مٸ ب هڈ ث ډم ، ٱة اډي اول٦ب٣ ث ي ي آة د ػبن ى سب ٽي ډ ىى بو. آي وبڄ

ثا سال ، ٱث ب سچن ډٮمڃ ب ثوبډ ا ين اجب٫ ي هش ٵويان يآىي سثز ا وڂاو ، ډٿ ا س. ثڂاى

٭بډڄ ييب سپه ي آاډ بٵشه ثا ػشؼ يف دڂ ي ځىاو ، ب سچن سجچٲبس ثمجبان ا ب ا بٵشه

ثىىي د ي ډوب٥ت د ، ىوب ٽب ا ىڂ ثب ي ٱة ى ىى ب سچن سب اوي ىاى ڈ ىز ث ىز مڂ ىڂ

و ىى ب بو ا اشٶبى ث ډىيان ٭الٹ سٮياى ، ى ډ اٵيى ىى ب بو سٮياى ث ډي ث ٽ مـىبن. ثبىي

1=88، د وي .بثي ډ اٵا )

ى ياٹ٬ اوٺالة اسجب٥بر يا٥ال٭بر پڄ ىڂ ث ػبن ثوي از يى اه ډ اىشوز ى ه٤ ډٺيڇ ٹا ىاى.ؿىبوپ

8=88هاي ځاز . )اذڂچمه ،اډي اىشوز ث ثب ا ك ب ويځ سإط ځاش يى آىي و سإطار وب ډٮچډ

:8)

بو از .ااه ي،ډب و سىب -اىشوز سىب ټ اثاث ډٮىب ډڇ ٽچم وز .ى ٭ بسه سٮج ثا اىشوز ټ ٵ٢ب

ز ٽ ډاػ ډب ثب ااىشوز ث ٭ىان ټ بو ث ډ ثڈ .ثچپ ى آن ويځ ډ ٽىڈ .ويځ ى اىشوز ا آن يډڈ ا

اه ديي ثبي ثب ډاػ ډب ثب ديي ب ډبث )و٪سچن ي اى ( سبكي ډشٶبير ثبي.ډشڅبن ىه ىىوب ډل

يذ ىوب االډ ث بىځ ي اڅجش د ا ډيس سىي آډهشىي ٽ اى ي سچن ډ ساوي اثا ى هيډز سجي سجچ

آي .ا اه ي،سٮبث ؿن سچ يوؼچڈ ثػى آډي .ډجچٲبن ىى ٽ د ا اه ى ٽچبب ث سجچ ډ ىى ى

دىاهشىي،اٽىن ى اشىب ىى اػا ډ ٽىوي،ثب اه م ي ث ٱڈ جبز اىشوز ثب بو ب د ا هىو٪ اى

اىشوز ثب بو ب ٹيم ى آن از ٽ ډب ى اىشوز ويځ ډ ٽىڈ .ث ثبن يسچن ،ا ټ ډى٪ ډڈ سه سٶبير

ىڂ،ډئچ ٵ٢ب ى اىشوز ثب ػي از .

ثو ډڈ ا آوـ ث ٭ىان ٵ٢ب ډؼب سلٺٸ ديا ٽى ، ث ٽمټ اىشوز از .اڅجش اډپبن سؼث ٵ٢ب ډؼب كش ى

( 7119ىاى.ثب اه كبڃ ،وي سه ي دبسه سؼث ډشٮچٸ ث اىشوز از .ث ځٶش د ) ثب ب ابو ا و يػى

اىشوز بو ا ٹيسمىي از ٽ ا ٥ٸ آن و سىب ا٥ال٭بر ،ثچپ ٭ا٥ٴ ي ميى ، سجبىڃ ډ ى يػب از ٽ ػبډٮ

وشىي ،ثچپج ىوجبڃ اوبوب ىڂ شىي ي مه سٮبډڄ از ٽ د م ډ ىي .ډىڇ ى اىشوز سىب ث ىوجبڃ ا٥ال٭بر

ث ػبډٮ د ىاػشمب٭بر ډؼب ډىؼ ډ ى .اىشوز ټ بو ځڇ از ،ث اه ډٮىب ٽ ٭ا٥ٴ ي اكببر ا ډ سان

ٶ از ،وجز ث اه بو وه ٭ٺت ث ر آواله سؼث ي ى ي ثيڃ ٽى ،ثىبثاه اسجب٥بر ىى ٽ ډلن ا سؼث ٭ب٥

ډ ډبوي

ؿذمه ثآن از ٽ اىشوز سب اويا ا دبډي ا االف ديسشبو از .ث و٪ ي ،اىشوز ثب دو ي اب٭ ا٤ دز

ډين ٭يڇ يكير ي ٹ٦ٮ ٹ٦ٮ يځ ىاو ي ٵىڀ ،و٭ ديسشبوشڈ سيي ي

ي ،ثا ٵڈ آىي اىشوز ثبي سبن ديسشبوشڈ اډ٦بڅٮ ٽى .ٽىي .ااه ډ اسڄ (Hyper Protestantism)

طبو ىاى ي ث ػب آن ثبي ث ية بز ب ث "( مـىه ثآوز ٽ اوشٺبڃ ا٥ال٭بر ى اىشوز وٺ ٽبډال89، :711ؿذمه )

ډىڅ و٭ اسجب٥بر ډىبپ وڂز .ث و٪ ي اسجب٥بر ډىبپ ىثب اوشٺبڃ ا٥ال٭بر وز ،ثچپ ث ػب آن سمٽ ث

بر ډىبپ ډش٢مه ك ))ډاڈ ډٺي (( ث يٳ ځى ڈ آيىن ډىڇ ثا ىيش ي ما اب ډشٻ از .اسجب٥

( <-=: ;=88، ٽط از .(

ىي ٽبثان آډپب ىډل٤ آواله ٽي اوي سبث 9;، (7119ځا سلٺٸ ډٶڄ ي ي مپباو ) اب ث

ٺبن ىيڇ ثٿ بالو ٽ ا اىشوز اشٶبى ډ ٽىىي اآن ثا ىشبث ډ٦بڅت ىى ي ډٮى ىز بثىي.ث ځٶش اه ډلٺ

ث ث ډ٦بڅت ا٭شٺبى ي امبو ى ػش اوي

از : ثى ډاى ډٮى ډبئڄ ث ډث٣ اله آن ب ٵٮبڅز سه ډڈ ي سه اغ ػمچ ا

ب ابڃ ډٮى ډلشا ثب ب امڄ اىشوز ٽبث ډچن =87 ا ىي=8 -

اوي ٽى ىبٵز .

اوي ٽى ىبٵز ب ابڃ ىى ا٭بى ثب ډسج٤ سجټ ب ٽبر ىي:8 . -

ىى يٹب٬ ي اډ ف ي اهجب هاوين ثا اله آن ډل٤ ا ىي 87 -

اوي ٽى اشٶبى .

ػه ا ىى ا٭بى ؿڂو اىپ ثب ى ا٥ال٭بس ػشؼ ث ىي 78 -

اوي دىاهش ثڂوي،

هيډبر ث ساوىي ډ ٽؼب ى اىپ ث اػ٬ ا٥ال٭بس بٵشه د ى ىي 8<-

( 81اوي)مبن ، ثى بثىي، ىز ىى

. ػشؼ سٮياى از ىاى وبن. از ي ثىاز 7118 آځز ډب ى ٽبث ډچن ;87 ٵشبب ا ٽ ىڂ سلٺٸ وشبغ

ىز ثا ية ا ٽ ىز اه ا اٵاى سٮياى كبڃ مه ى. از ي ډچن :8 ث ډچن =8 ا ډج ډ٦بڅت ځان

7118 بڃ ى وٶ ډچن : ث 7111 بڃ ى وٶ ډچن 8 ا ىي 1; ي ثب ٽىىي ډ اشٶبى ډج ډ٦بڅت ث بٵشه

از ٽى ديا اٵا .

سلٺٺبر ډٽ ځا اب ث pew ٽبثان سٮياى 7118 ذشبډج سب 7111 ډب ډبن ٵبچ ى سىب ى ياىڂشه ى

ٽبثان ا ىي ؿڄ ا ث ذشبډج بىڈ ياٹٮ ػبن ى ه ث از ي ډچن =7 ث ډچن =8 ا ډىي ٭الٹ

از ثى االڇ ىه ث ډث٣ ډ٦بڅت ا آوب ىي 78 ٽ دىاهشىي ډ وب ي ى٭ب يىبٵز ابڃ ث ٥ٸ اه ا كش ػبن

اان س. آ هج ثو) )

ب ثوبډ اوا٫ ثب ثچپ ولز ي ي٭٨ ثب ٵٺ٤ و ىى سچو ي اى جپ يب. ىاوي يػى ىى ب بو ٽ ثىي ډ

هى ډوب٥جبن سبٽىن. از ٽبة ؼبن ي هوز ي پ ا ا آډ ٽ. ډڇ سؼب ب ي ا ىي ث ي ىىي آاډ

1=88، د وي) اوي ىاش وڂ ا١ ا )

ؿىه ډؼب اسجب٥بر ، يځ دىغ ىڅڄ ث (Kale, 2003, p. 9) ٽڄ و٪ ث<>

از بهش ٵاڈ ا ډب٭ي ٵ٢ب :

ثب اىبن ا اىبن، م ٽ از ي ډپبن جت ي ډبن ډب ىيىن ثب اىشوز: ىه ثبا ين ػبو ي ىا ډه-8

ٽ ا ديي ثبىي؛ ىاش ػبو ٦ق ى هى ډوب٥جبن ث پبو ىش سب يي، ډٮى ب ػىج سب ځٵش بثٺ

از وياش بثٺ اه ا د

اه ى ي ٽىىي ٭١ ا هى ثبي ٽ از اػب ىاى ډاډىبن ا ځي ث اىشوز ىډٽار ٵ٢ب: ىى ٽىن ىډٽاس-7

ا ىى ثبا ى ٹبثز ٦ق ي ډبز ډئچ، اه. از ثى اولب اه ا ٽ د ثبا. ٽىىي ٽز ډٮى ثبا

از ٽى ىځځن

ؿىه ساوىي ډ ٽىىي، ډبٽز هى ىشاػشمب٫ وب ى ساوىي وم ډوشچٴ ىالڄ ث ٽ ب ځي ي اٵاى: ځمىبډ-8

اوي،ډ ٽى كٳ ا هى ب اوي ي كٳ ىى اػشمب٫ ا ىالچ ث ٽ ب يځي اٵاى. ٽىىي اؼبى اىشوز ى ا اػشمب٭

بثىي هى ىز وب ډى ىى ډ٦بڅت ث ځمىبڇ ر ث ي ىي ا ا اٽىن ساوىي .

. از بهش ٵاڈ ا ىڂان ٭ٺبي كش ي ٭ٺبيهى ث ډث٣ ىى ډ٦بڅت ث آبن ىش اډپبن اىشوز: آبن ىش-9

ب مډبن ر ث ىي ا ا اٵاى ٽ ىي ډ اػب اىشوز ٽىي، وم ٭١ اىبن ا ث ډث٣ ا٥ال٭بر سىب اىشوز

ثذىاوي . وب ث وبمډبن

( 7119) د. آيى ٵاڈ از، ىى ىاسجب٥بر ډڈ ٭ىب ا ٽ ا٭شمبى ثا ا ډىبت ٵ٢ب ساوي ډ اىشوز: ا٭شمبى-:

ډبن جان ا٭شمبى ثٹا. ٽىي سٺز ا دياوبن ي ىى جان ډبن ا٭شمبى ساوي ؿڂو ډ اىشوز ٽ ىي ډ وبن

.(88: ;=88، ٽط)از هب ثهىا امز ا ىى، وه ب ػىج ى ي ث آوبن، ديان ي ىى

ټ ٭ىان ث سان ډ ا اسجب٣ اه و٫. از ډ٦بڅٮ ٹبثڄ ځا اػشمب٫ اسجب٣ و٭ ٭ىان ث ا ابو - ىى اسجب٥بر

ى اسجب٥بر ي ٵىڀ ، ىه وبىب ډبن دـي ياث٤ ىٻ ثا ا ثه ش ا ډ٦بڅٮ: ٽى سٮٴ ؿىه ٭چم ش

ډى

ډٮىب ډبثز ي ميڅ آوبن ډبن ى ا ٽ ځو ث ابو ٥ٸ ا ىى ب دبڇ ځويځبن ي ٵشىيځبن ډبن دبڇ سجبىڃ ٵاىي

څلب٧ ث از ډمپه اځؿ ىاوز ٽ ډٮشٺيان ا ب ځي سان ډ و ا بج ىى اػشمب٫ سٮٶ، ؿىه ى.ثىبث ډشؼچ

ثب ا ابو اسجب٥بر ٥ٸ ا ىاوي ٽ ډشٽ يك دويب ث ٭چز څ ي ثبىي ىي پيڂ ا س ډٹٮ ي ډبن ، ډپبو

ډپمڄ ب ي ډٺيډ ٭ىان ث وز، ثچپ يىي اسجب٥بر ٹت سىب و ا ابو اسجب٥بر وڂب اه ى. شىي ىسٮبډڄ پيڂ

ى ډ سچٺ آن .

سبيدى دويب ي ا جپ ډبش ىش ىاا ا ځو ث ډلز، ى ٽچب ډاست چچ ثهالٳ االډ ػبډٮ

ډج، ٵٮبڃ ٽىي اٵاى ډ سٺز ا ا جپ ىه اه اػشمب٭ دب هى، اسجب٥ ب يځ ث ثىب و اىشوز ي از

ىى بج اػشمب٫ اچ ٽىيځبن بج ډج ډابر ىوبز ي ا بو ډج ډابر ىش، ډج ډابر

اه . شىي

ث ثىب ب ډع اه. اوي ٽى ډيز ا ا ىى ابو اسجب٥بر اچ ب ډع سبٽىن ٶشبى ى ب بڃ ٥ڃ ى ٽىيځبن

ځو اه. از ثى ډل اػشمب٫ ي ډل ډاػ ، ډل ډىبټ ډل،وبى ، ډل ډشه بډڄ آوين سٺڈ

اويه،) اوي ٽى سؼ بج سپبډچ ٵىبي ب ډع ثب ما ا هى و ډچمبوبن ياٹ٬ ى ىي ډ وبن ثىي سٺڈ

7111 )

ي ځا ډاػ ځا، ى٭ر ځا، ٭ڂا،ډىبټ ا٥ال ب ځو بډڄ بج ډل٤ ب ډع ثب ډچمبوبن ډاػ اوا٫

ي ٵٺ يا، سٶ، ٽشبة اان ٵايان ٭ز ثب ي هى ٱى ډپشت ډاص سپ ث ثب اثشيا ډچمبوبن. از ځا اػشمب٫

ى ي بو ا٥ال٫ ٽ ثىوي ثبي ثاه آوبن. ٽىوي ا ابو ډل٤ ياو ىؼشبڃ ډوشچٴ ب ٵډز ث سجيڄ ثب ا سبو

سال. ٽىي ډ وىټ اڄ ىه ىٻ ث ا ن ديىيځب ډشى، يػ اډپبن ػز اٵيىن ما ث ډىبث٬ ٹاىاىن ىش

ثا

ى ډٺڈ ب اٹچز ه ث ډچمبوبن ب ا سال ىڂ ثو وډچمبوبن امبن ا دبيا ي االڇ ث ٱډچمبوبن ى٭ر

ب ٽبٽى بز ډه ديا ب ډى االډ اډز ىين ى ٭ٺيس ب ىځ. ىي سپڄ ډ ا ٱث ٽب

سلالر. از بٵش اهشب پيڂ ث وجز يٮبن ىز اڄ وٺيب ث ب بز اه ا سػ ٹبثڄ كؼڈ. ي ډ اال

االډ سلٽبر ب ثا بج ډل٤ ا ځ ث اډپبن ه ث ػبو ي ا ډى٦ٺ ٦ف ډچ، ى اډىش ب

. دىاهشىي ډ ډىڇ اػشمب٭ ب ثغ ث ىى اډ١ٮ ٽ بوي ډيى ب بز سٮ ث كبٽڈ ب ٹير ثب ډٺبثچ ى

ىى بج ډل٤ ى ځا يځ ځٶز يپى اه ډٺبثڄ ى. ي ا٥الٷ ب ٵٮبڅز ؿىه ث«ػبى ى بج»ډبوىي ا٦الكبس

ىي. ډ سػ ٹا ډى ا ىڂ اىبن ي االڇ مجشڂ ي اشاٻ ب ػىج

ث مڂبو ىش سٮ وبز ى. از ډشٻ اوبو ب ىٱيٱ ي اهالٹ ب ػىج ث ثش ب بز اه سإٽي.

ثب ا ياٹٮ ىاػشمب٭بر االډ ب مجشڂ اٵا ثا ب سال مب اوي سى٫ ٽبثان، ياٹٮز ىٻ ي اىشوز

االډ ب بز يپى اه ى. ٽى سلٺٸ ٹبثڄ االډ ب ځش بز ي اؼبى ى ډل اػشمب٫ يپى ا اشٶبى

ثب ډشىبت

ا ا جپ ٵاځ بز ټ ػب شىي ث ياٹٮ اػشمب٫ ټ ٭٢ ثبڅٶٮڄ ب ثبڅٺ ٥ ث ٽ وي ډ ٥اك ډوب٥جبو

ا٭٢ب سست اه ث. از ثهىا ثو ر يكي ثب٥ى ا ډشپظ ٩ب ٱڈ ٽ ٭چ ى ډ ٥اك س ٽؿټ ب بز

ا ځ ث ١مه ى اىشوز ٽبثان بثىي ي ډ ىز ٽبآډي ي ػيي ا٥ال٭بس ي اسجب٥ ٽبوبڃ ټ ث ىى ياٹٮ ب ځي

77-78: ==88وي.)آىب ،ث وٺڄ ا ػاى ڂبو ي ٭جياڅچبن ، ډ ياز ىى ياٹٮ اػشمب٭بر ث ػاة ي ډٶي ب بز

)

االډ ،وشبغ سلٺٺ ىىاوڂب بياى ،ډي كپډش ػبن اٳ ٽىي، ،ى ٹبڅت ډٺبڅ ا ٽب ى اىشوز سإط ډى ى

ډىش ي از؛اچ سه وشؼ اه ډٺبڅ اه از ٽ ډبن ىه -«اىشوز وٶ ي االڇ ىه ډبن مجشڂ»٭ىان سلز

االڇ ي وٶ اىشوز مجشڂ ثٹا از .ىه االڇ اب ثىبىه ىى ي ٵىڂ ا ا ىثډ ځىٽ ث ډوبڅٶز ثب

س ( ځا ىاوي .ثب ى ػبن االڇ ا ىز ىاىن شبن سلز سإط ٱث ب اىشوز )ي ب ٵه آي ب ا٥ال٭ب

وڂاوىي .ث ٭ىان ټ وشؼ ،وٶ اىشوز ى ٽب االډ ثب ٽڈ از يى ډٺب ثب ٱة ٭ز اويٽ ىاى .سؼ ي

ه از ٽ ى ي ثبال ػمٮز ډچمبوبن ى ټ ٽ ثاث سلچڄ ىاى ب آډب و اه وشؼ ځ ا سٺز ډ ٽىي .ؿى

از ثب ىي دبه ػمٮز ي ه٤ ى آن ٽ ،ٮى ىه االڇ ي وٶ اىشوز مجشڂ ډىٶ ىاوي .

ډ ىيډه وشؼ اه ډٺبڅ ،سإط ډشٺڈ يٱ ډشٺڈ ىه االڇ ثوٶ اىشوز از .ى ثب ا ډاى ٽب اال

يځب ػبډٮ ىبهش ىاوي ٽ ډبوٮ ى ثاثوٶ اىشوز ىبهش ډ وي ډظڄ سڅي وبهبڅ ډچ ٽڈ،ډان ثبال ثاى

ي٦ق دبه ىډٽا ،ډوبڅٶز ىه االڇ ثب اىشوز ث ٥ ډشٺڈ ، ي يځب ػمٮش ث ٥ ٱ ډشٺڈ ثوٶ اىشوز

ي ډبو٬ وٶ اىشوز ډ ى .اډب د ثى ډ ى ٽ ى آىي وىټ اه ي١ٮز ىځځن ى .ټ ىڅڄ سإط ىي ؿىياو ىاى

آن اىز ٽ كش مب ٽ ىډٽار وشىي ث ډىبٵ٬ ثبڅٺ اىشوز د ثى اوي ي كش اډي ډ ثىڈ ٽ ٵآىي ځىن

اوي .ىڅڄ ىيڇ ډىبٵٮ از ٽ ډچمبوبن ډ ساوىي ا ىوب ډؼب ثيز ىب ٽببن ث ي اىشوز ا آٱب ٽى

اذڂچمه)آيوي ،ډبوىي آډ االڇ ث ٱ ډچمبوبن ،اؼبى اػشمب٭بر ډؼب يىش ث ا٥ال٭بر امىي ى ډى االڇ

: ډه ډٮشٺيڇ ،ى مبن كبڃ ٽ ډب ث آىي ( اذڂچمه وىي ډٺبڅ ى دببن اه ؿىه ا٩ب و٪ ډ ٽىي 87: 8=88،

ډ يڈ ،ٹير ثبا ي١ٮز ٽىو ا سٲ هاي ىاى ي ډب بي ډ٢بډه االډ ي ٽبثان ثش ي ثش ى ٽب االډ

هاڈ ثى .

ىى بو ىب آت: ٶشڈ ٵڄ

ىه ث ا بو ب آت

ډىڇ م ي اوي ي سجيڄ ډب ػبن ا وبد اوٶپبٻ ثو ث ا، ا٦ ياٹٮبر ډظبث ث اىټ ػمٮ ب بو سىي ث

ٵىڂ، ب ٽبون سه ډڈ ب بو. اوي آډي ځٵشب ا بو ٵىڀ ي اسجب٥بر ا ا سىي ىڈ ب جپ ى اشظىب ثيين

ثى ثب ؿ ي ا ډى٦ٺ ي ډچ ثى ثب ؿ بو. وي ډ مى ځوبځن ب ٭ ى ب سى ځان ياز ي ا وٺ ٥اكبن

ػبن ٽچز ي بهش ه ډو ا ٵىڂ ي اػشمب٭ ٹچميب ا يٮ ځش ډ، اسجب٥بر ا ا جپ ى ػبو،

اشب ى و، ىز ي اػشمب٭ ب بډبن ي وبىب م. اوي ىاى ٹا ه سإط سلز ب ال سه ٭مٸ سب ځب ا اوبو

وبځ ػمٮ ب بو ا يطٸ ځ ث ث ا هى ځوبځن، ٦ف ى ډىو٪ وشبغ ي اياٳ سإډه ي ډلڃ ب وٺ اٶب

سه ځشى ي سه ٽبوو ا پ كي سب ا ػمٮ اسجب٥بر ي ب بو ثىبىه، ي ځوبد ب ياثشڂ اه. ثىىي ډ

بهش ٵاڈ ا اوبو ز ػبن ب بكز م ا آوب سإطد ډشٺبثال ي سإطځا ډى ي ىاى اسٺب اػشمب٭ وبىب

سبډذن : ثبن ث. از

ياث٦بن ي آوب ثبا ثىبو ب ډى٦ٸ ي اوي اػشمب٭ ي ٵى ب ش ا١بٵ ث ب ي اٹشبى ب ش ځي ب بو

ى ا آوب ٽ از، اػشمب٭ ي ٵىڂ ويځ ثا ډل ىىي، ډ ٹا سػ ډى ا آوب ا ٵاىي ٥ ث ٽ ډوب٥جبو ثا

( :;9: ;=88، ي. )از ىاى ٹا سؼيى ىي ى ويځ ٽبون

ي ډوشچٴ ب ٹبڅت ى ىى ٭ىب ػمچ ا ٵىڂ، ٭ىب اوشب ي س٬ اٹشجب، سڅي، ٭بڇ، ذ ى بو ٽبٽى سه ډڈ

ػمٮ، وبهىآځب ٭مډ، اٵپب ٵىڂ، بٽچ ى آوب س٢ٮٴ اكبوب ي سٺز ثبؿى، وٺي، ثبسٶ، ثبسڅي، ثبهاو،

وج، ا٭شمبى ي ا٭شجب ثػش، ػبڂب. از اػشمب٭ ب و٪بڇ هى ي وبىب ي ٵىڂ ب ٽبون وش، بهشبب

ا، كٵ ڂىب جبىبهش، اثٮبى سى٫ ٱٽالډ، ب آا ٵڈ، م ثبن ب، ثوبډ سى٫ اوشٺبڃ، ٭ز ځشى، د

سب ي ډػت ػمچڂ ډوب٥ت ياٵين ياثشڂ ي وب م، ا ثبالس ي ډل ډوب٥ت يډ، ياٹٮبر ثب سمب آبن، ىش

ٽبٽى ثبسه. ىآىي بو ډشبن ب ډوب٥جبن ډ ى وبهاش ب هاش ډوشچٴ، ب وجز ث ب ځي ي اٵاى م سٺجب

ب، ډىبټ ډٮىبثو، ومبىب، ب، وڂ ثبيب، ٵاىي ى ډبٽز بو، ي ٵىڀ ىه، ډٺڅ ډشٻ

از ب ايئڅ ي ياشڂ ثو، اوؼبڇ ب، ز اڅڂى، ..

( 9 ، >=88، اڅيه ٳ )

. ثى هاي ډشٶبير آوب، ډشٶبير ب ٩ٵز ي ب بو سى٫ ډشٺبثال ي ىه ب آډ ي ب دبڇ سى٫ ث سػ ثب بو ي ىه اسجب٣

ٵىڂ، اجىب اس، ب ډلييىز ي ب ٩ٵز سىبت ث ټ س ي س ځٶشب، وشب، ځوبځن ب بو

. ىاوي ىه ثب ډشٶبيس ب وجز اوش٪بار، ي اياٳ ٽبٽىب، ب، وٺ سٺب١ب، ډان ثوبډ، ٹبڅت ي و٫ ب، ثوبډ ب بز

و٫ ي ٦ق ډوب٥جبن، يځ بو، ٵٮبڅز ډلڄ اػشمب٭ ـ ٵىڂ زثبٵ ي ا ډى ب ٩ٵز ي اٹش٢بئبر اىپ ث ٭الي

اډپبوبر بو، ډيز بو، ځىاوىيځبن ا كٵ سان ي ىػ بو، ثبڅٺ ي ثبڅٶٮڄ ب ساو ا ي ث اډپبوبر سٺب١ب،

. ىاوي سػ ىه سى٫ وٶ ٵ و ىى ب دبڇ. ثى هاىي ډاط ىؼ وجز اه ى و... ي ا بو ب ٵٮبڅز ػبوج

ٹبثڄ اكش ث ډځى ب وىاو ٹبڅت ى ځب دبڇ ټ ډظبڃ، ثا. بثي ډ ثش دـيځ اائ، ي اثالٯ ډٺبڇ ى سى٫ اه ځب

ډشىبت سٵبر ا٭مبڃ ي ي ب سو ا ځ ث ډشچڇ س ب ٹبڅت ث آن سجيڄ ٽ كبڅ ى از، اوشٺبڃ ي اائ

وبډىي ىى، ب اب ث ب ثوبډ ي ا بو ډشىبت ب ٹبڅت ث ىه ب دبڇ سجيڄ ٽ از يه ثى؛ هاي

ث ثبيان ىه ثه ډ ث ډػت ځب ٽ ٥جٮ ٽبډال ياٹٮش. ثى هاي ٽبىببو ا١بٵبر ي كٳ ي ٵى سٵبر ا٭مبڃ

ى ډ آن ٽبځاان ي بو .

آوؼب ى ي ث ډ٫١، اه. از ٵىڂ ب دبڇ ب ثب آن سمب ب به ي ىى دبڇ ډياٹ سو ، ىڂ وپش

ډلمي. )بثي ډ س ثػش ومى از، ډىو٪ ډشى ىين ډٮبٳ ا ا ډؼم٭ و ي اػشمب٭ ياٹٮز ټ ٭ىان ث ىه ٽ

( =77 ـ:71: 7=88،

سلٺٸ، ډٺبڇ ى ٵىڂ ب ديي ي ٭ىب ب ثب آوب سيؼ ىآډوشڂ ي ىى ٭ىب ثه ين ٵىڂ سىي، ث

ډان ث ډٮمال ىه . بى ډ ٱډمپه ځب ي ډپڄ ډاى ثب ى ا داډو ٭ىب ا آوب سٶپټ ي و٭ز سو

سٮبډڄ ول ػٲاٵب، ډٹٮز اىبن، ب ٭يڇ ي يػى ديان، سٮيى اػشمب٭، ـ سبو ب ٵز ىيو، ب ٩ٵز ٹيډز،

. ځى ډ هى ث ٵىڂ څٮبة ي وڀ ي بٵش ا ػبډٮ ٵىڂ ٭ىب ىين ث سيؼب... ي ډل٦ اډپبوبر داډن، ٭ىب ثب

ي ٭ى اپبڃ ثب> ډإط ډىبث٬ ىاا اىبن ى= آن ډشى س ٽ بٵز سان ډ ا ىه ټ ث ډىة ٽه ىه ا ىش ٽمش

ډشٺيڇ ا٭ب ٵىڂ ب آډ ا آوب سإطد ث يى ىڅڄ هى اه. ثبي ىاش ٽبډڄ مواو ي او٦جبٷ آن بٵش سلٺٸ

موان ب ىى ىى، ىين ډٮبب ثه ث اػب٫ ثب سان ډ ا ػبډٮ ټ ى ٭بډ ٵىڀ ٭ىب ا ثب ي، اه ا. از

وي ډ مى ١يىى ب ي ٱىى ډٮبب مه ثب و ثه. ٽى سچٺ ىه ثب .

كٶ٨ ا ه ىى ابڅز ي ز مـىبن ٵىڂ، ٭ا د ٱڈ ث ٽ شىي ثىبىه ي ٽى ٭ىب ثه اڅجش

ى ىه ب دبڇ اوٮپب ب هى ب ثوبډ ى ىى ٵىڀ ٭ىب ي ىه ا ځ ث ثا بو اثبة اب، اه ث. ٽىىي ډ

ي يمىي ډاػٮ اه اځ ؿىي. ٽىىي ډاػٮ ډشى يا٦ ث سٶب ي ډإط ي ډپشة ډىبث٬ ث وجبي اڅاډب ا بو ب ٹبڅت

ثب ب ډب ىين ي اڄ ډىيػبر ي ډ٢بډه ث بث ىز ثا بى اډپبن دى، ر ٽبىببو ډٮبب ٭بز ثب ما

ى ځٵش ٽب ث آوب ٵىڂ ب ٹى ىؼ ثا ډٮب ډظبث ث ساوي ډ هى ٽ ، بهز هاي ٵاڈ ا ثش هچ

(9، >=88، اڅيه ٳ)

وشبغ سلٺٺبر اوؼبڇ ي بى وبن ډ ىي ٽ اىٱبڇ بو بى ثبٵز ويځ يډ ،ثش ٵاىي اوشٺبڅ )ډاٽ ا (

ډى٭ ث ويځ "از سب اډ ثي ،آبن ي ٶبٳ .ثىبثاه ٥جٮ از ٽ بو ب ا ڈ ؿىبن ىاا سإطاس وجشب

اه سإطار ا ػىج ب ٥جٮ ي ويځ هى ى و٪ ثڂڈ ، آن ب ا ى ٹبڅت آطب آت س ٽىڈ ي ث ػب آن ٽ

( 8;: ==88ىببو ثبڅٺ ث ٽىڈ . اه اډ ى اث٦ ثب ىه امز بى ىاى . )ي ،

ثب ډين، اسجب٥ يبڄ اكشمبال ٽ ىاى ٭ٺي اه ى بو ي ىه ثه اث٦ ډى ى سإډالر ي ډٮشٺي از ؛ ٭مي

«بو ب»٥ٸ ا ډٮمال آوىي .ياه ډ٦چت ا ډ دى ٽ ډت ډبز ٽىن ن ىځځ كبڃ ى ىه، ىين ى هى ٹاىاىن

))ىڂ(( ا ډات وڂوي ي ډ وي آډن ب ؿبؿة ي ب ٵ د ىـ ا ا ډت ب بو ي ى وم سٮج ىز

(=<<8وي .)ي ډ ىٻ ٽمش اوي،(هىبن) ٽ ث س وىټ ٽ ډاج ث وجز ب ٥ٸ بو

ا ٵاىيب ؿىه ي ډبن ډوب٥جبن اث٦ اثشيا ي ډ ځي : ))ثا ىٻ اه اډ ٽ ىه ؿڂو بو ا ډ ى ثبي

ان ))ډوب٥جبن ي بو ا ٽىن ىه (( ث سق ډاى ډ دىاى :ىبٵز(( .يمـىه ى ډٺبڅ هى ثب ٭ى

ٽىىي؛ ډ سيي ا ىى ي سؼث« اڄ» ٭مڄ اسجب٥ سىٮ ، ٵاىيب

ىيان ى ډين ويځ ا آن ىب ش ي ىب ي ډٮٵز ٽىي ډ ىڅى ي هى ا ډٮى ي ىى سؼث بو،

ىي؛ ډ ٹا سيي ډى اه،

١مى ٹيس ىاا ٭بډ، ٵىڀ ي ىاشبن و٪ ىاوي، ب ثبو ر ى ٽ ډين ب بو ا اوا٭ ي اپبڃ

اوي؛ ىى سؼث ي ٭مڄ هىٽىن آن ا ي ىآيىن ادب ثا

ى ىى هب ب ايئڅ سٵ٬ ي سيغ ثب٭ض ساوي ٹيسمىي ىى ډ ويب ىشبن ٹيسمىي ى بو

ٹيسمىي ويب. ٽىي ډ ثين بن اشٶبى ډى ب ىڃ بو ا ا ډٮبو ډوب٥جبن، ي ب ځي اوب، اه، ډيوش ى

٥ ث ىى ډػٮز. ٽىىي ډ كمبز ا هىځىان څلب٧ اػشمب٭ ث اٵاى ي ب ځي ٩ هالٷ، ي ډمشب، اٹشبى،

ي٥جٺبر ػيي ب وڄ ػبن، ا ى مډبن،(. بز ٭بو دبډي اډ، اه هى) از سيي ډٮ ى ا ٵاىي

ثڂوي ٹا هى ىى ي ډٮى اثا ي ډٽاٽشبٳ ى ثبي هىبن ٽ بثىي ىډ ايئڅټ

اىپ. ى ډ ثيڃ ډيوش ثوبډ اچ ش ث )ډػٮ ثا و٪ ب ځيو( ،ث ثبن ىى « هى آډبو» بهشب

ث ا اي١ب٫ ډىڇ اډي ىكبڃ، اډب از، وي كڄ ٽ ى از ا ډئچ و، ب ي هاي ډٵٸ وبشب ثوبډ اه آب

شىي . ا ثوبډؿىه ين وشؼ ث اچ ك ب، بو ي ثىىي ډ پڄ اه

( 1;7-<:7: ==88، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى: ا وٺڄ ث ي )

ا ث ٭ىان وپش اب ثلض هى ډ٦ف ډ ٽىي يا١بٵ ډ ٽىي :))10 « ىه ځ ډبوؼ» ي مـىه ډ٫١

ىىي ٹا ىه ػبن ډبن ا هىبن سب اوي آډي ب بو ٽ از ا٭شٺبى اه ث ډجشى ډ٫١ اه سلز و ځمبو ٥ٽچ، ث.

ساوي ډ اډي وبى ب ځي ٵى، ٽ شىي ٵى ډىلث ي ب بو. وي ډ ىه ډبوؼ ب بو ٽ پ وز.

ثبثي . اػشمب٭ ب ٵىڂ ب، ٭مډ ځٶشمبن ٹچمي ىين ى ا ډ> آن يچ ث= .

10

The Mediation of Religion

ډ ٽىي .ىيډه اى٭ب 11«ىځځن » ځ ىه ا ډبوؼ ٽ از اه اى٭ب ايڅه. ىاى ى يػ ځ ډبوؼ ىثب ډڈ اى٭ب ىي

(8;9ىه ډ ى .)مبن ډىج٬ ، 12«ػبڂه »اىز ٽ ډبوؼ ځ ،

اٵاى ثا ب : ))بو ىسجه اه ډ٫١ ثلض ډٶچ ا ى ډٺبڅ هى ډ٦ف ي ى اىاډ ؿىه وشؼ ځ ډ ٽىي

ب بو. ثجىىي ٵى ډج يػ ػز ى ا آوب هىبن ٽ ٽىىي ډ ٵاڈ ډج ي ډٮى ډلشا ي اٵپب ومبىب،

ي ٵىبياو ځ ى ډبوؼ ډى٦ٺ ي ډمپه ىه و٫ اه سب ىىي ډ ٹا كمبز ډى ا يهىآځب ثىن ثبسبث مـىه

ب بو ډوب٥جبن ٽىاب ي ىبٵز ٥ٸ ا آوب ، ىاوي آوب امز كي سب اډب ، شىي ډم ډ١٭بر ىه ايئڅټ

. ىاوي ٽبٽى

. ى ډ اىٱبڇ آن ى ي ځى ډ ػز ب بو مز ٹچمي ث ا ٵاىي ٥ ث ىه ٽڈ ىز ٱة، ى ډشإه سؼيى ى

13ا ))ىبٵز(( آن ، ب بو ډلٺٺبن ٽ ډلچ ىاى، ٹا« ډوب٥جبن »ي« بو ب»ػب ډبن ځ ډبوؼ د ثىبثاه،

ډ وبډىي .

. از ډى اه ى سػ ثا ډڈ د 15ي ))ىڅڄ(( 14اث٦ ډبن ))امبن((

. ٽىىي ډ ١ٮٴ سيغ ث ا« ػبىي»ي ډيا ب بو ٽ از اوي اه ىه ي ب بو ىثب16« سلڃ ځا»ىيځب دز

17«لى ب دز» ىين ث ډب ىاىن ثباػب ا ٭مڄ اه آوب ىيځب، اه ثب ډ٦بثٸ

. ٽىىي ډ ىا ا آن ا ڈ ي ٽىىي ډ ٭ٺالو ا ډبن سؼث ڈ ٽ ا ىىي اوؼبڇ ډ ويځمبن ى ػبىي ٹير س٢ٮٴ ثب ي

لى دز ٽ ىي ډ اػب ډب ث ډبن ٭ي ثىن از. ثبسبث ٱډػ ىيځبوڂ18ىڅڄ(( ډٺبثڄ ى از .ى ياٹ٬))ا مبن

آي ٽ ډ و٪ ث كبڃ، ٭ه ى. ٽىڈ كٽز ډبن ډيط اٵپب ي ب ىز ډب ث هبع سب ٽىي ډ سٸ ا ډب ي ثجىڈ ا ب

9>9ٽىىي .)مبن ، ډ اٶب وٺ ىڅڄ ڈ مبن ي ا ڈ ثىبثاه. ىىي ٹا ػبىيي ػبو ى ا هىبن ٽ ىاوي ساوب ډىڇ

)

څر ځا، سؼث ډل، ى پالڈ، اډبوڈ، ابڅز ىڅڄ ث ب، بو ي اىبن ثه ډشٻ يػ يػى ياډب اډي ثب

ث ثبي، ب ايڅز اه اٵشبىن ډوب٥ ث جت ٽ ٭ى ب ٭بډڄ ٵم، ٽغ ىڅڄ ث ؿىه ڈ ب ي ځا ډٳ ځا،

11

Transforms 12

Replaces 13

Reception 14

Faith 15

Reason 16

Transformationist 17

Behind the scenes 18

Faith versus reason

ىڅڄ ث ي ي ٹچمياى ب وڂب اه اب ډٮب ٭ىان ث ىه اشىجب٥، ؿىه ڂ ا ي ځىى ډ ٹچمياى ډڈ ؿبڅ ٭ىان

ځ پڄ جت ا، بو ٽب ٵآىي ى ي ى ډ ٵيٽبش ه ي ٵى اډ ث آي ډ ديي ىه ا ٽ وبىش ٵڈ

ا ٭جبسىي كياٹچ ب وڂب اه ى ډ ىه ث كياٹچ ب وڂب و٭ :

ىى، ځا ٹ ىه، ٽىن ىه ،٭ ين ٽبال پالڈ،

پالڈ

و ځب. سبثي ثوم ا بو ى ىه ك٢ ٽال ٽ يى ډ ٽب ث اڅلبى ي ډبسبڅڈ ي ىه ثب ١يز ډٮىب ث پالڈ ځب

اػشمب٭ لى ث ييى ا ىه ٽ ٥ ث ى ډ و ىه ىاډىڂ ٽ از ډىبجبر ب ٭ٵ ي ٽىن ىو ډٮىب ث

ډشيىبن ا ځب ي ځى ډ اوؼبڇ ىه ثب ىمى ا ځب ب بو س٤ ىه ٽىن پال. ى ډ ډى٬ ب ـ

( 7;7-8;7 ، ;=88آثبى، ٮي. )هى ډ ٹڈ ىو دچي ي ز ب لى ا ىه ځاشه ٽىب ثا

ث ډيوش ػبن ى ػيي ب آب بو ٽ ثى ډ٦ف ما ا بو ي ٭ اػشمب ٭چڇ ډلٺٺبن ثه ى ثلض اه ٹيڈ ا

ىى ب وڂب ي اوي ٥ف ثا اډپبو ٽمش ، ثچ ر ى ه؟ ب اوي سجيڄ ي ٵىڂ ي اػشمب٭ پالڈ اثاب

٭ ى. ثبي ىىيا ي ىه ساوي ډجچ وم از پالڈ ډجچ هى ٽ ا بو ا ؛ ىاز هاي يػى ب ى بو

ثبي ډ اٵا كبڃ ى ي ث ي يډ كبر ي ىه ډبن ٵبچ ي وڀ ي ٽڈ ىه ىش ب وٺ ا ثب پال

<;<8 ثځ،) ى ډ ىه ٽبش اػشمب٭ امز ا ى س ٭ٺالو ٵىڀ ي ػبډٮ ؿ ٭جبس ث ( 81: 7=88)ډلمي،

)

سجه ا ٭مډ ك ى ىه ثٺب ي سيايڇ اوي ٽى سال دىاان و٪ ػبډٮ، ٵاىي ين پال ي ىډٽا ٩ ثب

ساوىي ډ ٽىىييو اائ ډٮب پال ػبن ى ىه اكب ي ه ىالڄ ىثب ډشٺى س١ق اوي ساوش و مـىبن يڅ.ٽىىي

اه دياوين ثب ػ ډػى، س١لبر. ثيىي ب بو ا ىى اٵاى ي وبىب، ػىجب، ٵيو ث ي اشٶبى ا ا ٽىىي ٹبو٬ س١ق

ى ها ، ىىياان اشٶبى اډي. اوي وي اائ اوي، ثىاش ډيوش ي ٭ٺالوز ث ٹيډ وبىب ب ػىجب اه ٽ ځمبن

١يس ي ياٹٮ وب ثچپ وز، سٶىه ټ ب آي ټ سىب و ب بو ا هىػ، ځيب ب بٵش بډبن ػىجب ٹبڅت

( :8: >=88، ځ)ومبي ډ وبد اػشىبة

ىه ين ٽبال

ث ي ٵش سؼبر ي ثبا ٽبب ي ب ثب م مز ث ىى ب ثوبډ ى، ابڅز ي ځابو ډٳ يٽبب ب ىڅڄ ث

ا ث هى سچو ب ثوبډ ى ب ايوؼچز ٽ اډ. ى ډ ٵيهش ىڂ ٽبالب ٽىب ى سؼب ٽبال ټ ٭ىان

(;=88 ث،. )ځٵشبوي ثيان ىڂ ځي

ٽبالب سبو دبثٺ ب ىز ثچپ وياى، يػى ا سب ؿ ؾ ٱة ى ه ث ىه ي ډبن ثبا اث٦ ى

ىا ډب ا ډا س٤ ا ثىػ ٽ ثى ٽبال ټ ځسىجٿ، مـن ډٺي ٽشبة ډظبڃ ثا ؛ ىاى يػى ډج ي ډٮى

ځشى ٥ سجب،ث اوڂچ آډپب ب ديسشبن ث ډٮيٳ « ىډٽاسټ» ب اياه ىز ى اه ثش. ي ډ سإډه

اوي . ثى ياثش ډج ٽبال ث ا

.(1998 ىاوڄ ډټ) 1998 ،

ىا ډب ډل ډى٦ٸ ٭ىان ث ث ډٳ ٽب ا س ثٿ ػبثؼب ي سٲ از، سب ډشإه سؼيى ٽىن ػبو ى آوـ

ي اػشمب٭ ويځ ػز ، سٲ س ثٿ ډع ٹچ ث ا ي، ٽبال ډت كب١ كبڃ ( ى<=<8از .) بي ، ٱث

سؼيى ويځ ى سست ثيه ٽبال، و٪ ډج اٵپب ي ومبىب ډى٭بر، اوي. يى ډ ٵ ډ ٽىاب مز ث ٽ اٹشبى

از ىٻ ٹبثڄ وياش، يػى اه ا د ٽ ول ث ډشإه .

( 8>9 : ==88، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى: ا وٺڄ ث )ي

ډظبڃ ٭ىان ث ىاز؟ هاي ي١ٮش ؿ ىه ا٤ ىاه ٽ از اه ى ډ ډ٦ف ٽ اڅ ، ډ٦چت اه ث سػ ثب كبڃ

آن ػب ث ي ي ډل سيغ ث ىىيا ٵى ٭ىان ث ډب ياٹٮ ي ىى اكب ٽ ىاز اهاي سبط اه ين ٽبال اي آب

ى ؟ ډ ػبڂه ىڂ ؿ

ډىاٻ ډي٭ از ػبډٮ ٽىو ډجشى ثډيوش ډشإهو٭ ل ي اٵن ىيثب ى ػبن وٶش از يىه ى ډيوش

ى ثچپ ؿ آن ىځځن ډ ى .ىه ى ڈ ػئ اډٮبو ي سٮچٺبر بو ا ى ػبډٮ از .اډب ډشإهوٶ ب ٥ى وم

اٱچت ى ىڂ پڄ ځٵش از ي ؿبڅ ب ػيي ا د ي ديڂان ،ث ي ى ك ػبډٮ ىب ي سلٺٺبر

( >>8: <=88ٵىڂ ٹا ډ ىي .)ييالويثب ،

ىه ين ٭

ډٮىب ډبو ىي ى ىه ډٮىب اه ث. از ٵىڂ ي ډپبو ډبو، ا٤ اب ث ىه ٵڈ ىه ين ٭ ا ډى٪

ځ، يك ث ؿ ا ث و ىه ا سچٺ ٥ اه. ىاز وواي يػى ىى طبثز ي اڄ ډٮىب ؾ ي بثي ډ هب

( 8;7: ;=88آثبى، ٮي. )ځىى ډ ث ډين ػبن ى سؼث ٭چڈ ابڅز ي ٱسؼث ٭چڈ ابڅز ٭يڇ

( ى ډيوش ډشإه ىڂ اث٦ يدوي اڅاډ ډبن ډٮىب ي سٮچٸ ث ىه 9>8: <=88ثبيوي )ي ي الويثب ، اه ث ثه

ثب ډٮىب ىى ا ٽ ثيان ډٮشٺي از ٵاڈ يػى وياى،څا ىبهز ىه ب ٵٹ ا ٽ و ثيان سٮچٸ ىاى ا٥ال٭بس ى

ىوى ٽبو ٽ ويځ ى ؿبؿة ٹا٭ي وز ياڅاڇ آي ا اوشوبة ډ ٽىىي "ډظال–وم آيى . ؿىي ى ثه ډاى هب

اه اسجب٣ ي دوي ډمپه از ډشلپڈ س ا ډبن ىڂ ثبي .–

از ٽ سلز سإط ديي ډيوش م ومى از سبڄ ي ډياا ىى ي سٲبٵڄ ٭ٵ ين ػاډ٬ اديي ب و آډي

اډبئڄ ٽالن ىى اػشمب٭ ي ډٲ ين ث سٮجبر كبى ي ډىب٭بر ډج ا ٭اډڄ ثياه ديي از .اثسن ا ايڃ ا

ٽبوبىا ي اشاڅب ا ډياٷ ىيڇ ډ –ياٷ ايڃ ي آډپب اڅىي مبڅ ي چىي ا ډ–ډ ػاډ٬ ٹبثش ډشچت ډ ىاوي .ي څجىبن

ىاوي .

ساٵٸ ١مى ث سپڄ ټ كپډز ٭ٵ ى ػاډ٬ ىاا سپظ ىى ي ياع يك سبڄ ي ډياا ډػت ي ٭ٺالوز ي

سٺز سمبالر ٵبي ػبو ي از .

د ىاى ي ډػت سڅڃ ي ٵيدب بهشب سپڄ بٵش ا ىه ډ ،ؿبڅ كبى ا ى 19٭ٵ ين ىػاډ٬ ىاا ىه اويډبػ

ځىى .ى اىڂو ػاډ٬ ػبن ٭ٵ ين ډى كمبز ػبوبر ٭ٵ ب از ٽ ػاډ٬ ىى ا سيي ثا چق يدٵز

٪ ٽ سٽ ٽ سو ى ټ ٵڄ ډ ىاوىي يا بكجبن اثا سجچٲبر ي بز ي اٹشبى ډى دشجبو ٹا ډ ځوي .و

( ;88: 1=88ا ٽشبث آن ا ث ٭ىان ډيڃ ))٭ٵ ين ياىاس (( ډٮٵ ٽى از . )ؼب٭ وي ،

ىى ځا ٹ

اه ث اا ي از ډشيىبن ي ىى ػاډ٬ ث وب٩ ثش ى، ډ ډبي ا بو ىه ى ډٺڅ آهه ٭ىان ث ؿ آن

ر ډاډىبن هى س٤ ٽ ٽب. ى آن وبىز ٵڈ ي ىه ث ځابو سٺچڄ ب وڂب ځ پڄ جت از ډمپه اشجب

ي پالش ب وڂب ث ثىن دىب ي ىه ا هىځ ب ي ثى هاي سلؼ ي ىى ځا اٵا٣ ب آن وشؼ ي ځى ډ

يػى وشؼ ى ډشيه ٵى ٽ ٥ ث. بز بو ى ىى ډىبټ ي ٩ا ث دىاهشه ځا ٹ ا ډى٪ ىى ٱ

ػ ا وشؼ ٽ ثجىي ىى اػشمب٭بر ى ك٢ ا وب ث ا هى ى، ډ دو بو ا ٽ ىى بى ثب ب ثوبډ

ٽ از اه ىى، ٵىځا سيغ ي ىى ػبډٮ ا ډاډه ٽىن ډىٶى ث ٭الي ځا ٹ ىڂ آٵز. وياى ىى ٵىځا

كٵ اػشمب٭ اډ ثا ىه ٽ ځى ډ پڄ ىه ا س اه ٵش ٵش ي ىي ډ اائ ىه ا ثٮي سټ ي وبٹ س

ر ى ي ى ډ هشڈ پالڈ ث ٵى، ىه ث ين ا١ ب ىه ا هىځ ر ى آن وشؼ ي وياى

19

دین در تمامی اجزاءو عرصه های زندگی حضور دارد

ا ىڂان ىاوشه ډچلي ي ټ ا ىى ځا اٵا٣ ي سلؼ ث( ىه ا ىي) اػشمب٭ ډپالر اچ ډجىب وٶمين

ډ ځش ا ياٹٮ ىه ا ٽبپبس ووز ا، بو ىه ى ىى بو ىاوشه ډىل وشؼ ى.اوؼبډي ډ ىڂان

ا بو ب بو آن، هيػ ثآىي ٽ اه ىيڇ ي اشبى هاي وبة ي اڄ ىه ثاث ى ىىيا مه وبز ى ٽ ىي

هاي ډت هټ ي ډشلؼ ا بو ب ي ځا وجز ا بو ب ځا ډٳ ي بال ډب ا بو ب ځ آهر ي ىوبډيا

( <=88، ،ٵه مي ، ىهبن ا٫.) كياٹچ ىه ډڅٶ ؿىي ب ىي ا ا ډؼم٭ كبالر ثيسه ى ي ثى

ٽى ثٹا اسجب٣ آوب ى ي ډ٦ف ىى ډ١٭بر ثب ببن ځ ي ي ب سىبت ٹبثچز ث ي وشىي هىظ ب بو

و٫ سىبت ث ثچپ ، ىاوي ډ١٭براه ث و پب سإط ب بو ٽ ځٶز سان وم ڂ ى ٥ٳ ا. ىىي ډ سٲ ا يآوب

ى . ډ ډشٶبير آوب و سإطار بو و٫ ي ډوب٥ت و٫ ػبډٮ،

بو ياى ، ياٹٮ ويځ ى ي سؼث آن ىه ٽ ىڂبډ ر ى ځي، ډ ڈ( 7117) ٽبح ٽ ٥ مبن اځؿ

بو و ى آن ٵٺيان څ ي ي، ومب اولاٳ ىؿب ا ډب ىٻ از ډمپه ځب ٽ ځىى ډشلمڄ ډ ا سٲاس وبها ها ى ډ

ثبىي وياش آن ډ١٭بر ا ٽم و ا٥ال٫ كش ثب از ډمپه ٽ كي ث از آت ٵ ٽب اويا ث هى

ؿ اىپ اډب. ډٮمڃ از اډ ى، ى ب ثوبډ ٭ىان ثب ي ى ى بو ى ډج ډىبټ ډشٺڈ ث ٥ ډظبڃ دو

آيى ػب ث ډو ډج ايٹبر ي اډبٽه ى ٽ ث ىڂبډ ى ى ډىبټ. از ااڃ ډى از ډشست ٽب اه ث سإطاس

اه. بى س ډ ٹيڇ طبثز ب ي ډشلڃ ا آوب ي ځاش اط ٽىىيځبن ٽز ث ٽ ا ث شىي ٽ ډىبپ وي، ډ

ا٭شٺبىار ث ٭مڄ ػىج ٽىىيځبن ٽز هى ا ث ثبي،يڅ ىاش ومب ػىج هبع وب٩ ا ث از ډمپه اځؿ ډاڈ

اځ ٽ اه ډاڈ ى. وياى ډٮىب ډاڈ ىين اٵاى ا ث ى، ډ ي ى هبػ وب٩ س٤ اثين ٽ و پب س ي ىاى

سچ ا ډشٺمب ډاڈ اه ٽ ىڂبډ. از ىاسجب٣ هى ا هي ثب سىب ث ٵى ى، ډ ثځا ػمٮ ر ث ؿ

ث ٽ ٽى بى ا ثىىي ا سان ډ ډظجز سإط ٭ىان ثبي.ث ىاش ساوي ډ ډىٶ ي سإطډظجز ىش ىي ى ډ دو ن

ث از وي ډٵٸ ىالچ

سىب ى آوپ ٣ ث ٵى اه. اش از ى ا ٭الٹ ه ؿه ٽ څ كب ى ثبي ىاش ك٢ ډاڈ آن ى ٵپ ر

ثڂى و٪ ى ډاڈ ى ٽىىيځبن ٽز ا پ ا هى ي ډىو٪ ډپبن ا از سچن ډمپه ځى ٹا ثوبډ ن ا ډوب٥ت

دو ٽ ځٶز سان ډ ر اه ٽىي ى دىيا مار ثىي ډ ا آوب ن سچ ٸ ٥ ا ٽ ډاڈ ى ٽىىيځبن ډبٽز يثب

از اه ډڈ وپش ومبي اډب سٸ ډج ډىبټ اوؼبڇ ث ا ىڂان ٽ ىاش از ا اط اه ن سچ ا ډاڈ اه ډشٺڈ

ڂ ى ٽب ثب ما اه اىپ ثيين ن سچ ثب ٽىن يما وشه سىب ى ٮى ا٤ اه ين كبڄ ٽ

. از وبى ثب ثبڅٺ سچن، ډوب٥ت ٽظ سٮياى وجز ث يڅ ٱډمپه، و اځ ثپبي ډوب٥ت اسمٽ ي ى مډبن

ٵٮبڅز ثب ين ما سمٽ، ٵٺيان ي ػبوج ياب ي ثب ډوب٥ت ٭مډب ا ث ن سچ ا ډج ډىبټ سمبب ثىبثاه

ډىڃ، ى ڂ ى ب

و سچ ډوب٥ت څڄ ى ه ڈ از ث ما ٹجڄ اه ا ډبئچ ي ب ثوبډ اوشوبة ا ث و سچ ٽبوبڃ ډشىبية سٲ

اىپ ډبوي .س١ق هاي ثبٹ هبػ وب٩ ټ ٭ىان ث ما ي ٽز ػي ډاڈ اه ى هى ساوي وم ډج ډىبټ

سچ وب٩ څ ي ، ى ثيڃ ٵٮبڃ ٽىىي ډبٽز ټ ساوي ث ډ ٽىي ااى ٽ څل٪ ډاڈ ا اػ ى كب١ هبػ وب٩

ډاڈ، ىاػا كب١ هبػ وب٩ ډى ى اىپ ىيڇ وپش. بثي ډ ىز ث اوشوب ؿىه وبثا ډى ا٤ ث ٽمش و

سچ سمببځ يڅ. ومبي ډ ػچت هى ث ا سػ آوـ ثش سمبب ا اي اوشوبة ي ىاى امز ٽ ايز هى ي ى وٺ٦

ثىبث ي ىي سه ٽىىيځبن اډبٽز ٽبډڄ ي ډش٤ ىز، ډوشچٴ ومبب ى سچن ىيثه ب ث اوشوبة از وبؿب و

ى ډ ډلييى اي اوشوبة ىڂ ٭جبر ث. ومبي وىبٵز ا ٵٷ ومبب سٽت ا كبڄ سٶب اه .

ي ىاى ډبٽز ډىبټ ى ا ډوب٥ت ساوي ن وم سچ ا ډج ډىبټ ډشٺڈ دو ٽ ى ډ يه س١لبر اه ثب

ن سچ ٽ از اه اٵشي ډ اسٶبٷ آوـ. ثڂاى و ډوب٥ت ث ىاى ٽىىيځبن ثډبٽز ډىبټ اه ٽ ا سإط مبن

ثب ا اٵ اه اىپ ين ثي ىي ا ډ اٵ ډوشچٴ ډىبټ ي ى ى ډبئڄ ډى ى ا ډوب٥ت ب آځب ي ا٥ال٭بر

ٽ از ډج ي ا٭شٺبى اه ك٢، ى ى ډىبټ ى كٺٺز ى. ما ثبي ا٭شٺبىار آن ث ٭مڄ ث ډجشى سإطځا

اوشٺبڃ وز . ٹبثڄ سچن ٥ٸ ا ٽ ؿ ، ا٥ال٭بر ىاشه ٵب و از، سإطځا

ا ډج ډىبټ ي ډاڈ دو ىڂبڇ سچن ث ډىٶ ( سإطار 7>88؛ :>88هى ) ډشٮيى ب ٽشبة ى و ډه دز وڄ

ٵ٢ب ٽ از اه ډج آئى، ثوبډ ټ ا دب ي ايڅ ٭ى سه ٭ٺي ي ))ډڈ ث. از ىاى ٹا ثلض ډى ډٶال

سمبب ىڂبڇ ث ډب ٽ از كبڅ (.اه ى 1<: 7=88اػا آن ا و٭ ٹياز ډٮى ثهىا ثبي (( )ث وٺڄ ا ٭جب ،

. وياوي آوب آىاة ي ٵٷ ډٺي ٵ٢بب ثب ىوش ؾ ٽ ىاڈ و ىڂ ب ٵٮبڅز سچن، ا ډج آئه ټ

يكبو ثبوي(( )مبن(. يكبڅ ك ث ا ثىىيځبن ى سان وم سچن ى ډج ډاڈ ثىبثاه ))اػا

. ىاز هاي و ډاڈ ى ٽىىيځبن هى ډبٽز ث ډىٶ سإط بو ا ډج ډىبټ ډشٺڈ ومب ، ىڂ ٥ٳ ا

ٱبة ى اځ. ىاوي و٪ ا ٽىىيځبن ډبٽز ٵشب ي ا٭مبڃ ٽ شىي ا ب ٱج ؿڈ ډبوىي سچو ب ىيثه

اػاٽىىي ڈ. ثىي ډ سمبب ډٮ ا ى هى ٵى ب يثه ى ك٢ ى سىبز، هى ا هي ثب كٺٺز ى ٽ ىيثه

ي ٥ٳټ ا آډ ٱچ ب اڅٮمڄ ٭پ. وشىي ډن ا٤ اه سإط ا ٽىىيځبن ڈ ډبٽز ي ډىبټ ٽىىي مبىڀ ي

ډىبټ ىيثه ك٢. از سچو ب ثه ىي سإطك٢ سلز ڂ ى ٥ٳ ا ٽىىي ٽز اٵاى ر ى ډػى ثشٶبيس

ىي . ډ ٹا سإط سلز ا آن هچ ي بى ډ آن هبع ٥جٮ كبڅز ا ا

.( :78-788: ==88، ٭جياڅچبن ي ڂبو ػاى ا وٺڄ ،ث ايىاى )

سجبه ي سٮبوي ث ډٺڅ، ىي اه ډبز سلچڄ ثب ي اٵپىي و٪ بو ي ىه ډبن اث٦ ث اوشٺبى ډ١ٮ اويمىيان ٽ ا ثه

وبز، ى ي ىه دبڇ اوٮپب ي د ا بو اس وبساو ىه، دبڇ ى وه ب بو ٽىىي سلٴ ب سٳ ي ىهڄ آوب،

ى اوي ٽى سإٽي ډج ٵىڀ ي ىه سيغ ي سجچ ثا ډج ب بډبن ي وبىب ي ىش ب بو ا ځ ث څيڇ

اوي ىاى يا ډياان ىه ث وه ب بو ا اشٶبى دبډيب ه .

ثا سچن ي ث وه، ب بو ٽ از ثبي اه ث ٭ اه ډىشٺي سه ثػش ٭ىان ا اه ي ،وڄ دشمه ث

ثهىا ىى ثوبډ ټ ايڅ ٭ىب سه ډڈ ي، ا٭شٺبى ث. ى وم مى ډىبج اسجب٥ يچ ي اثا ىه، دبڇ اوٮپب

ا آن ػبو اه ډبز ي ىاى «ػبو اه» ىب يان اسب سچن ٽ كبڅ ى. از ډبى ډبياء ي ډٮى ٹياز و٭ ا

آى ث ٹي دبڇ ټ سب ى ډ ډػت بو ى ىه اوٮپب ي، اه ا. ىاى سٲ ىه ډ٦چة «ػبو آن» ر ث سان وم

ځىى سجيڄ ډبى ي ٭بى .

سٶل ب ٵچڈ اوا٫ ي سؼب سجچٲبر ٽىىي، ځڇ ي يډ ٭بى ب ثوبډ ا آوـىبن ډب هب٥ ي يف ه، ي، ثبن ث

هبع آن يكبو ٱ هچز ي بهشب ا ا سچن ثشاوڈ ٽ ٽى س سان ډ ډپڄ اال ٽ از ي اجب٫ ي اوجبش

ا ٽىي ااى څل٪ ساوي ډ ىٽم ټ ٵىن ثب سىب ٽ ىاوي ډ سمببؿ. ثجوڈ ډٮى يځ ي ٹي بڅ آن ث ي ٽى

ي، ډبثٺ ټ ډج ډاڈ ػب ث ي ځىى ثب «يډځ» ث «ډٮىز» ي «ٹياز» ا ي «ػبن اه» ث «ػبن آن»

سؼب، ب آځ ا اوج و ډج ثوبډ ا ثٮي ي ٹجڄ ٭الي، ث. بى ٩ب سچن ٶل ث ا ٽبسن ب ثبځبو دبڇ

ي ػبو اه اډ ث ا ثىىي ١م ي ه ٵ٢ب ٽ ى ډ دو ٭بډبو ي ٭بى يځب ځٶز ىى، ٱ سبي ثوبډ، ا٭الڇ

( ;:7 : 8>88، دشمه.)ي ډ ٷ ا ث كش ي ا ٽڈ

ډچ اسلبى ئ: وي ډ ىى دبڇ ىاوشٺبڃ آن ډلييىز ي سچن ډل ډوب٥ت س١ق ى مـىه دشمه

ٽىي ډ ثبن ځو اه ا سچو ډج ب ثوبډ االػا الڇ ي وبوش ٹبون ډج، ب سچن :

٥چت ي هاىي ډ آوب ٽ ا ؿ ٽ ثى ثبال ساوي ډ ډبو سمببؿبن ي ثىىيځبن ا ثهىا ى ا هى ڈ اوبن

= ٭ و ،>اڅالڇ ٭چ= ډ و ثىا، و ډج، ځاان ثىبن ا ټ ؾ> ٽ كبڅ ى. =ٽىي ٭٦ب آوب ث ثشاوي ٽىىي، ډ

ثچپ ٽىوي؛ وم ي آوبن ث هاشىي ډ ډىڇ ا ؿ ٽياڇ ؾ څس، كش و ي> آڅ ي ٭چ اهلل چ= ډلمي و ي> اڅالڇ ٭چ

ثيان ډىڇ آوـ ٽ وياى ا ډئڅز ي ي٩ٶ اه سچن، اډب. ثى ډٶي ي ١ي آوب ثا ٽ ىاشىي ډ ٭١ ا ؿ

(<:7 :مبن.)از «ٽىىي ډٳ ىيشيا» سچن ا ٽىي؛ ٭١ آوب ث از، ډٶي ي ١ي آوب ثا ي شىي وبډىي

اي وبڇ ٽ از ىز. از وبډشٮبڅ ا دپ ي هبڅ جل ىي، ډ اائ سچن ٽ ؛هيا ٽىي ډ ا١بٵ اىاډ ى دشمه

كبة ډو، و ي اي ډجچ يا٭٨ ٩ ول ي ٩ب ئز يڅ ځى، ډ ٹا ډوب٥ت اٱچت ي آي ډ ثبن ث دش

اه ٽ ٽىي ډ ډىشٺڄ ثين ث سچن ٶل ىين ا ا ق دبڇ اه هيايوي، وبڇ آيىن ثبن ث ى اي ډمڈ ي ىٹٸ ي ي

بز، وز ي ث ډب ٹچت ىـ ځىن ى سچن اچ ٹير... هيا و ځى ٹا دش ي سػ ډى ثبي ٽ ايز

-8;7: مبن.)ب ډٺڅ اه ث اويين مـىه ي ډؼى ي اوشا٭ سار دىا ي ييى ثا ډب ډٲ ىـ ٽىن ثب و

7;7)

بو ٭ ى ىه ك ډپالر ي ب آت

ا آن ا هال سان اػشمب٭ ډا ؾ ٽىي ٽ ډ اويا ىز ٭مډ ٵ٢ب ث ا ځو ث ٱة ى ب بو ىٮز اډي

ډشظى وز . ا٦ و اؿىه ىه ( ا اىي وبى 8-89: ><<8)ډبن ،. وياى اډ

ىٮز سٮ ثب. ى سٴ ډٮبو، ث ډٮىب ا اوشٺبڃ ٭ىان ث ساوي ډ اڅپشيوټ ي ډوش ث ؿبح، ي ٽشبة ا ا بو سلالر

اٵا ير ث اٹشبى ي ب ي اػشمب٭ ځوبځن ب ػىج ى و آن ٹير آن، ٽبٽىب اٵا ي آن سى٫ ي بو

ډؼب، ػبن اه. از ىاى ٹا ډب ي د ى ا اسجب٥بر ػبن وبڇ ث ىڂ ػبن ا، بو اسجب٥بر. از بٵش

ي ثىبى سلالر جت و ډٮىز ي ىه ٭ ى بو. ىاى وب س ٭مٸ ث ث ٽ ىاى ا هى هب ب يځ

٭چڇ ب ډ٫١ ٭ىان ث «ىه ي ٭مډ ځٶشمبن» ي «ا بو سثز» ،«ىى اسجب٥بر» ،«ا بو ىه» ؿن ډٶبم. از

اسجب٥بر، ب ش ثه ا، ش ثه ر ث ځوبځن ب ىدبسمبن ى ٭چڇ اه. اوي ي ډ٦ف ػيي ا ش ثه

اوششب ي ب ىاوڂب ثه مپب ي اسجب٣ ډ٫١ اه ؿىه ڈ. اوي ي اويا ا ىڂ ب ش ي ىه ي اڅبر هجوڂب،

ي ٽىىي ډ سٺز ا اىبن ا ٽياڇ سلالر ب بو ٽ آوؼب ا. از ٽى اڅاډ ډج ثه ي ٵاٵىڂ اسجب٣ ټ ى ا

( 8<: 1<88ىىي )وثو ي ډال ، ډ سٲ ا ٭مډ اٵپب ى ىه ډٹٮز ي ډج ىين سلالر ٥ مه

ويځ ي بز ي ىه ثه ػيي اث٦ مى٦ آوب. ثوىي ډ ٭ز ي ٽىىي ډ سڅي ا ىا ىه ا ػيي پڄ ب بو

كش ي ىىي ٷ ځا ټ ث ي مز ټ ث ا ىى ٵىڀ ػبن ساوىي ډ ب بو. ٽىىي ډ ثٹا اٹشبى كش ي

ب بډبن ډل٤ ا ىى ځٶشمبن هيع ډٮى ث كٺٺز ى اډ اه. ىىي ٹا اٹشبى ثبا ب ي ب ثىا ث ډى

ډ٫١ كش ي ىى اسجب٥بر ډى آن ٥ ٽ از ػيي ځٶشمبن ا بو ىه. از ا بو ي ٭مډ اٵپب ث ىى

بثي )مبن ٹجچ (. ډ سٲ ىى ځٶشمبن ٽبٽى ي

. اه ي اوي ك آن ث ىش ٽىىي سٮه ب بو اىټ. يوي ٭مډ ك ثبڂان سه ډڈ ب بو ىى وبىب ياڃ ثب

آن ي از ثى ډسج٤ ىڂ يوي ثب ىى بهشب ياڃ. ىي ډ ٹا سبط سلز وبىب ب مبوىي ا ىى وبىب ډٹٮز

ب، ٵٮبڅز ا ا ځشى ك ي ي اؼبى «ٵاٽچب» بډبن سٮياى اٽىن ڈ ىڅڄ مه ث. از ٵىځا ياٵين يوي

ب بو ٽبٽىب ا پ ومبىب ي ب ا ى ډبثز اه. ىاى ډج ب ىالڅز ٽ ي اؼبى ب ٵايى ي هيډبر دويب،

( 88: 1385 الويثب، ي ي. )از ٵىڂ ٽىن ٽبال ى

ساوي ډ ووز يچ ى ىه ي ب بو اث٦. از ث ٹبثڄ ځوبځن ب اي ا اڅپشيوپ ب ډين ب بو ي ىه اث٦

٭ىان ث يڅ ىاوڈ، ډ ويځ اثٮبى م ى ػب ي ثو س ىه ا االڇ ىه ډب اځؿ ثبي، اػشمب٭ وبى ىي اث٦ ا ااڃ

اػب٫ وبىب ډؼم٭ اه. ىاى يٽب وبىب ډؼم٭ ډٮىب سه ي٬ ى ډٮٵز س٬ ي ثبسڅي سڅي، ثب بو وبى وبى، ىي

پڄ ا هى اىاٽبر ي ثجوڈ ډٮىب هى سؼث ث ىي، ډ اډپبن ډب ث ىبهز اه. ىاى اػشمب٭ ػبن ى سؼث ث ډٮىبىا

ث ٽئڄ ډټ. )ىي ډ اوؼبڇ ا ٽب مه سٺجب و ىه. ڈ ڈ ٽىو ٵڈ سيايڇ ي ځش ډٮٵز ٽىن ه ى ي ىڈ

(8:8: 1382ډلمي، ب: ا وٺڄ ).

ډلمي، ب. )ى ډ ىي ياث٤ ا ډكچ اڅپشيوپ، ي ؿبح ٶب، ٵىڀ ثب ډشىبت ىه، ي بو ډٮٵش وبى ثه

ىز ى ٵىڂ ٹير ٽىي، ډ ٭مڄ ٵاځ وبى ٭ىان ث ىه آن ى ٽ ب بو ث ىه چ٦ ووز ډكچ( 8:8 ،7=88

ى ٽشبة ي ٶب، ٵىڀ ډچ٤، ٵىڀ. ثىوي ثبځبوبن ي ااٳ ا ځي ي يكبوبن ىي، اه اى ثب اٵاى ي از ىه وبى

ث ؿ ىڅڄ ث اٱچت و اسجب٥بر. از ثى ٽىشڃ ٹبثڄ آبو ث آن ثبسڅي ي، اه ا. از ثى ډلييى ه٦ ب وو كي

ثش اسجب٥بر ٽبٽى ٶب، ٵىڀ ى ٽ از ثبي اه ث ځيو ٽ ځو مبن. از ثى ٽىشڃ ٹبثڄ ثىن ډشٺڈ ي ؿ

ىي اه ى(. 46: 1371 ځيو. )ٽىي ٽىشڃ ا اسجب٥بر ساوي ډ و ىه وبى وشؼ ى. بز ىز سظجز ي سلپڈ ث وب٩

ىى وبىب ٹير سه ډڈ ٵىڂ، ٹير ي ٽى ډ س٢مه ىى وبىب ثا ا ٵىڂ ٹير اولب اسجب٥بر، ٽٶز

ٽ از ډبو ىي اه دببن ياٹ٬، ى. ثڂاوي اط اػشمب٭ ي اٹشبى ب، وبىب ث ٥ٸ آن ا ساوشىي ډ ٽ ثى

ٽبٽى ډكچ اه ى ؿبح ىشڂب ييى ثب ي از بو ي ىه ډبن ؿبڅ ىيڇ، ډكچ. ٽى اهشا٫ ا ؿبح ىشڂب ځسىجٿ

ي سڅيد د، ىياڇ ىػ ٽ ا ځو ث ىاز، اسجب٣ و٫ سٲ ث ثب اط ي ي ډشٶبير ي ٥ ث اسجب٥ و٪بڇ

ٵىڂ سٲب ډين، ىيان آٱب ي ي٦ ٹين دببن ى. بٵز اٵا ا بثٺ ث ځو ث ٵى بو ډبن ٵ٢ب، ځا ٵبچ

سبډن،. )ي ا بو ؿبح ثب ډسج٤ ٵى اثيا٭بر ا ا ډؼم٭ يا٦ ث ٵىڀ، آن ى ٽ ىاى ي ٱة ى ډىي و٪بڇ

٩(. <: =><8ٽئڄ، ډټ. )ى ډ آٱب ؿبد ٽشبة ثب ډين بو سبن ٽ از ثبي اه ث ٽڄ، ډټ ىو(. 46:1995

اه(. 1382:15 ٵالي،. )ثى ٵىڂ اولب ين پش ي ىه وبى ثا ٹج ين ديا ډٮىب ث ډبن آن ى ؿبد بو

ي ٽىوي اشٺجبڃ اډ اه ا ووز ب آن. بٵز سان ډ ؿبح ىٮز ثاث ى ٽچب ډا٬١ ى ي٦ ٹين ىي ى ا ٹبثز ا و٫

ا د يڅ ثىوي، ىى ب ٽشبة يوي، ډىش آٱب ى ٽ ب ٽشبة ډؼم٫ ا ىي :9 كييى ي بويوي ؿبح ث ا اوؼڄ

ا ٽىشڅ ب بز ث بز، ي ىه وبى ي، اؼبى ځشىځ يا٦ ث ډشن، دو ي ؿبح ث ٽچب ٽىشڃ ى وبساوب

ي ي وشه ي هاوين ياع جت ي ىاى اىاډ هى ٽب ث ؿبح ىٮز ي ؿبد بو(. 21: 1377 وش،. )آيىوي ي بو ا

ب ځي ډبن ى ا٥ال٭بر ډجبىڅ ث ثوين شبة جت ىاو، ي اىثبر ځوبځن ب ٭ىان سلز ډچ، ب ثبن اوشب

٭ ث دب ين ػبو ي ا٥ال٭بر ٭ ٮى ڇ ډكچ اسجب٥بر، ي ب بو سٮ ثب. ي ايدب ٽب ي ػبډٮ ځوبځن

ب بو ځش ٶچي، و٪ ا. ځٵشىي ٹا اڅپشيوپ ٵىڀ ث اوشٺبڃ ٵاىي ى ىى اډ ډكچ، اه ى. وبى يػى

ٵىڂ سڅيب ځش ي سؼب ٵاىيب ي ث ډچ ډب ځب ي ػبو ٦ق ى ٵاياو ثب ډالڇ ٽ اڅپشيوپ

ىاى ٷ هة اػشمب٫ وج ډٶڇ ث ي ي ىي هة، اػشمب٫ ػبوج م ي ډ٦چٸ ډٶڇ ا اػشمب٭ اسجب٥بر ي جت ثى،

،:=88 ي،. )از ي ىى ب بډبن ىثب بهشبثىي جت ي ىاى ٹا سإط سلز ا ا ػبډٮ بهشب سلڃ، اه. ى

771 )

س٤ ځوبځن يپىب ثب س ي٬ ٦ق ى و ىى ىاو ػيي، ٽبىببن ٩ ي اىشوز ي اسجب٥بر جپ ثب سٮ

. ځٶز وه« اىشوش ىه» ډٶڇ ا ،«اىشوز ى ىه »ډٶڇ ٽىب ى سان ډ ا ځو ث ي، ډىش ي سڅي ٱيكبو، اٵاى

ىى ث اب اىشوش، ىه ٽ از كبڅ ى اه. از ٽبىب اٵاى س٤ م ىه مبن ٽىىي ډىٮپ اىشوز ى ىه

.وز ياٹٮ ٵ٢ب ى ډػى ب ىه ثبومب ٵب ي از بٵش ٩ ډؼب ٵ٢ب ى سىب ٽ ىاى

ډىش هى ډچ ډب ٵا ى سب بهش ٹبى ا اىبن ىه، سجچٲبر ي آډ ى اسجب٥بر ىٮز ٽبځ ث مـىه

ي ث ىى ا٥ال٭بر ر، اه ى. ٽىىي ٭مڄ ٵاس ٦ق ى بثىي، ډ اػب ػيي ىى ب ػىج سست ثيه ي وي

ي ب ٵٮبڅز ډلشا وشؼ، ى ي آډي هاي يػى ث ىى بډبن ػيي ى پڄ ي بٵش ػبن ده، ب ي ا ٱ

سٲ ډٮىب ث ٽ از ىه ين ػبو ديي اه. ٽى هاىي سؼث ځش ث وجز ا يي سٲب ب، آن ب آډ

ب و٪بڇ ډػي ٽ ٹج ٭اډڄ ث ين، ىو ثب ثځ، و٪ ث. از ىى ډلشا ي ىى ب بډبن ىه، سجچ ب ي ى

ث ب بو(. 457: 1967 ثځ،. )از ي ځٵش آن ا ىه اولب يځ څا ي، اه ا. ى ډ ىاى سپظ اػب اوي، ډٮىب

ثب ب آن ي شىي وب ډڈ اثا ب بو. ٽىىي ډ اٶب وٺ ډٮىب و٪بڇ اؼبى ى ػيي، اػشمب٭ و٪بڇ ى ىه ٹجبن ٭ىان

اڅمچچ، ثه ب بو يڅ يوي، ډ مى ډ٦يى ډاډىبن، و٪ ا ب آن ي، اه ا. ثىوي ڈ پالڈ ٥ٵيا ب ىيڅز

اى اشڂب ومو، ثا. ىاوي ػبو كبٽمز اكب اډي دبح، ي ب ٽبسڅټ ٽ ا ځو ث. ثىوي و ػبو اىبن ډيػبن

ا ي ٽىي س آبن ډىڇ ث ا هى ىش ب، بو ا ډىي ث ثب ٽي ىه وشؼ، ى. ى ډ سػم ثبن >7 ث ياسپبن

. ىاوي وٺ ىى ٹبڅج ٭ٺبي سلپڈ ب ىى ثبيب سٲ ىى، ب دبڇ اؼبى ى ب بو. ثذىاى ب آن ثغ ث ا اه

( 817 :9;88 ٽبى،)

٭. ٽى سجه ىش ب بو ي ىه ډبن ده ياث٤ بىځ مبن ث سان وم ا ډين ب بو ي ىه دوي ثىبثاه،

كي سب ا ٽياڇ ٵٮبڅز ك ثى ساوش ب، آن ػبڂب ي ىه ي بو ا ا ي سٮٴ اائ ثب پالڈ، ثب اى ڈ ډيوش،

ي ىه اث٦ ثبسٮٴ ب، ي اػشمب٭ سلالر ي بو ٭ ى ىوب، اه ب ىځځو يڅ ٽىي، سٮه ډيس ثا بى

بو ي ىه وبى ك ى ا ثب ډبڄ ىى، ب ډ٫١ ث ب بو ځشى ٦ق ى ييى. از بهش ١ي ا بو

ى ي ىش وبىب س٤ ىڂ ٽ از ىى آن ا ډى٪. از «ا بو ىه» ديي ب آن ػمچ ا. از ٽى اؼبى

ثبهاو ثا ٹج ث از ډمپه ثچپ ثى، آن ا ډشٶبير ساوي ډ ډلشا ي پڄ ػز ا ي ى وم سڅي ىى ډٽب

ب ػىج ا( ا بو ىه ي بو ى ىه ٮى آن، ٭بڇ ډٮىب ث) ا بو ىه سإطار. ى سجيڄ ىه، ا ىش ب ٹائز

ى ث اب ډلب ا اػشمب٭، دچاڅڈ اػشمب٭، ىا ىه اٵا ىى، وبىب اٹشيا ث آن سإط ػمچ ا ځوبځن،

از . ډى اه .

( :<: 1<88، ډال ي وثو )

ب كبڃ ث ٥ هب اځ ثواڈ ث ي١ٮز ىه االڇ ى ډاػ ثب بو ثذىاڈ ،ثبي ث اه ډ٫١ سػ ٽىڈ ٽ ؛بو

كش ب ىش ډجچٲبن اولب ا ا االڇ ػبن ى ٵىڀ ډيان ٽ اوي ٽى ديا ا آن سان ب، ىيڅز اولب يػى ثب ػمٮ

كبڃ ى االڇ، ػبن ى ٵىڀ، ډيان و ي ډيان ىين اشاس و٫ ا٦، ؿىه ى. ٽىىي هبع ىش ٵىڀ

ياځو . ي ػبوى كٶ٨، اجى از؛ ي ديا كش ب از ديا .

(Bourdieu,:1991)

ډچ٦ ب ډٹٮز ى ٵٮال ٽ ځوي ډ د ى االڇ ػبن ى يٽبو ىى ٵىڀ ىش ډشڅبن ډٮمال ا «كٶ٨» اجى

ث هاىي ډ ٽ ىاوي ٭الٹ «ػبوى» اجى ث ٽبو. ثهىاوي ډيان ى ايز ي ډاط ډڅي ډٺبڇ ا ي ىاوي ٹا

ي ا بو سان ابث ىيى ٽ شىي ډيان ياى سب ىاي٥چجبن ډٮمال اىبن. بثىي ىز ٵىڀ ډيان ى ډچ٤ ب ډٹٮز

ث اډي ؿىيان ٽ ٽىىي ډ ىوجبڃ ٽبو ا «ياځو» اجى اوؼبڇ،. شىي ٵىڀ ډيان ى هىبن دبڇ ٭مډ ػبث

ډيان ى ثب ٹا٭ي وشه ڈ ث ىيى ي وياوي ډيان ى ډچ٤ ب ډٹٮز ٽت (Field) ډب، ػبډٮ ى. شىي ٵىڀ

ى ٽ از ٵپ يه ادن ويب و ي ي اوي كب ث ٹجال ډج ب ٵىڀ هى آن ا ڇ اجى

شىي . ػبډٮ ى ډشٺ ډچ ي ىى ٵىڀ ثب ځ ؿبڅ ي ډؼيى ك٢ يػ ػز

. از ي اؼبى اٹشبى ي ٵىڀ ثبا ٹا٭ي پبو ا و٭ ي ځش ثيڃ ٵىڀ اٹشبى ث ػيي سجچ ٽ ومبي ډ ؿىه

وپش ث سػ ډياو، ؿىه ى. ٽىي ډ سلمڄ ٽىڂان ث ا ٹبثز/ ډىب٭ ا هب اپبڃ ٵىڀ، ډيان ثىبثاه،

ىاى: امز

ډيان ټ ى ا آىي ډىبت ب اشاس ي ٹجچ ب ډىب٭ وشبغ ٽ از ٵىڂ ب ډب وبثاث س٬ ي سبكت-8

االڇ ػبن هبيډبو، اان، ډظڄ ٵىڂ ډيان ى ډشٶبير ٵىڂ سڅي ٹير ثب ب ځي بن، ثيه. ٽىي ډ سٮه ٵىڀ

وي . ډ وج ػببث ي ځوي ډ ٹا ٵيىز سب ثىي ٵاىز ىػ ټ ى ػبن، ي

ڈ اب، وڂ اه ى واوي ي ٽب ډلبٵ٪ ي ىش ب وڂ ڈ ٵيىز، ي ٵاىز ځي ڈ ي ډچ٤ ځي ڈ -7

ىيٽب ا٦الف ثىن ٽب ث ثب ثى. ىاى ا ٽىن كٶ٨ ا ډىب٭، ٹا٭ي ي ٽىن سٮٺت ا ډىب٭، ډيان ٽ شىي ث

ٽىي ډ اب ٵىڀ ډيان ٭مٸ بهشب ثبة ى ثىبى ساٵٸ اه . (Doxa)

٭مڄ ػيي ىيان ى سٶىڀ ي ٹيڈ ب ػىڀ ى م ؿوبن ٽ از ډىب٭ ى ډاط اثاب ا اشٶبى اچ، ډئچ-8

. ٽىي ډ اشوياڇ ىڂ ٥ٳ ٽ شىي اثاب ا اشٶبى ا وبځ ډىب٭، ا٥اٳ م ٽ ىاى امز وپش اه. ٽىي ډ

ك ى ٹبثز ي ٽى ډىب٭ هاي سٮه ا ډىب٭ اوؼبڇ ػمٮ، اسجب٣ ب بو ډظڄ اثاب اه ا اشٶبى ډبر ثىبثاه،

ىى، اشا از . ٵىڀ (Symbolic Power ومبىه ٹير ث ثش ثچپ دڃ، ب ٵپ ٹير دب ث و

ي دبڇ ډبز و٪ ا ا ٵىڂ ډب ثشه ٽ ٽبو ثىبثاه،. هى ثډ ٵىڂ بو ډبز ي ىى سجچ ډبز ا ٽ

ثهىاوي . ډيان ى ثش ومبىه ٹير ا ىاوي، ا بو د

( ;>-9>: 1<88)ٵك ، .

كش ب اوي ىاش ومب هچز ٽ از ثى ىه ا ب ػىج ثبومب سٺز ث، ب بو ا اشٶبى ٹ وشبغ ا پ

ىى ٭مٸ ي ٽىي ديا سٺچڄ ومب آىاة اويا ى ىى ا٭مبڃ ى ډ جت ين ث ى ځٶش از ډمپه ب ى ډ ځٶش

( ځبن،) «ىه ين ا بو» ډپڄ ٭ىان ثب ډىشٺيان ٽ از ؿ مبن ٽىىي وڂان سلڃ اه. ى ځٵش آوب ا سٶپ ي

ٽىىي. ډ بى آن ا «ا بو ىه» ديي ب

ث كبڃ، اه ثب. از ا بو ىه ډو يػ ي آډي د سه ډڈ ډب، ػبډٮ ى «ډياكبن ىه» مـن ډم ديي ديا

ډٮ٦ٳ ب ثوبډ ثىن آي ٽبڅز ي يځ ٭بى م، ا س ډڈ كش ب ډب ػبډٮ ى ىه ين ٦ل ديي ٽ ي وم و٪

بو، هى ا ث ثچپ ثبي، ػيي ب بو ډبز ا وب از، ي ٭مډ ىځ ىڃ ي سػ ث ډػت ٽ ىى سجچ ث

ىاى : ثشڂ ىڂ اب ٭بډڄ ىي ث

ي ډبئڄ ث ا ځو ث بز، ػبن ٹ ٱ ي ٹ ډپالر ٽ ا ځو ث ب، يډ ډبئڄ ثب ىه سىڂبسىڀ دوي -8

آيى ډ ډ٢ب٭ٴ ٵب ىى سجچ بيٽبب ي وبىب ث ي ى ډ و ىى ډٶبڈ

. وبډي بو اى ي ىه اى سان ډ ا آن اهشب ث ٽ بو ي ىه ډبز ثب بو ي ىه البة ىي وبآىب -7

ا بو اى اچ ٭ىب ا پ. اوي ٽى سٮٴ ػمٮ ب بو ٭مچپى ؿڂوڂ ىثب ٭مډ ىاو ا «ا بو اى»

ٽبثان ٽ ٹا٭ي مبن وبى؛ ثىب ب بو و٫ اه ى ثبومب ٹا٭ي ا ثيٵم ب ٵڈ ث ثبي ا ىيا بو ىيځب ا ي ث

( ;=488=;ډب،. )ٽىىي ډ ډٳ ي س٬ سڅي، ا ىى ب دبڇ ډٮىب آن، اب ث ب بو

ي بش سلچڄ ساوب بډڄ ا بو اى ځش، ٹن وڈ ى. از ا بو اى وبډىي بو، ى ىى سجچ هال، ٥

ا ابو ډجبىالر ي ا٥ال٭بر كش ي سچو ي اى ب ثوبډ ىمب، ډلالر ؿبد، وڂب يوبډ ډباو ځ ٽب ث

ي ىش سجچ ٵبچ ثشاوي بي ا بو اى( =;: ;=88 ثاين،. )از ي( اىشوز ػبو جپ ٥ٸ ا سٮبډالر ػمچ ا)

ٽىي ػچځ از، ي اغ پ ډب ػبډٮ ى ٽ آن ث اه څاڇ ي اٹش٢بئبر سٮمڈ ي اهشالڃ ا ي ٽىي د ا ډين .

٥ ث. از سجچ ٩ٵز ث سػ ىاى، وجش ډين ب بو ثب يڅ وياى، اهشب ا بو سجچ ث ٽ وپش ډه-8

ثيڃ سجچ ١ي ث سجچٲ اثاب هى ي ىاز هاي ډٮپ وشؼ ثڂى، آن اجب٫ كي ا اځ ي ىاى كي سجچ ډٮمڃ،

ٵاځ ثى ي ثىن بة آبن بي. از ثهىا ثش كبز ا ىى سجچ ك ى سجچ، ٭مډ هچز مه. ى ډ

ي سجچ ٥الو ډبن ي كؼڈ ثه ډظجش اث٦ ي وجز ٽىىي س آوبن ي ٽىي ى يٷ ا ىى سجچ ډشڅبن ػيي، ب بو

كش ي ىويځبن وبىا يځ، ٭بى ډػت ثب ؿ سپاب ياٹ٬، ى. ىاى يػى ىى ٵىڀ ٽبال ٽىىيځبن ډٳ اٹىب٫

ٵچٶ ىيځب ا اجى اه آىي ث ي ثى ثه ه وجبي بو ى ډت ٽبال اوج ٭١ ث وجبي ثىبثاه،. ى ثش ډالڃ

( <>ىاز .)مبن : اډي وجبي ىه سجچ

از ډمپه آوب ى ىڅڄ ث بي سىب ي ٽىي ډ اشٺجبڃ ډين اسجب٥ ب بو ا ىى ځي سٺجب ٽ از اه ياٹٮز

ا ا ځش ، ـ اله آن ـ ه٤ ث ىى ك٢ ى ٽ وز ڂٶش ؾ ػب سست، ثيه. بى ډلييى ا ب بو اه ا اشٶبى

. ىاى ثشڂ ب ځي ثش ثىػ ٵاه ث ػيي ىؼشبڃ ب بو ا اشٶبى ؿن ٽىڈ؛ ٽٴ ا ىى ـ ٵىڂ سلالر

ث ثش سڄ ي ىى سجچ و٫ اه ا سيؼ ځز ىش، سجچ امز ين كٶ٨ يػى ثب ىي ډ وبن ابار اه

( ;>از . )مبن : بٵش ياٵيو كؼڈ ي امز ػيي، ب بو

هػبحج ب سابت

بو ، ث ثب ىه اث٦ آوـ ٽ د ا اه و ى ٵڃ ډوشچٴ وشب كب١ث آن دىاهش ي ډشان ؿىه اى٭ب ٽى ٽ ثاب

مـىه،ابڃ.ثى اوؼڄ ٮى ډلبن ډٺي ي،ٽشبة ؿبح ٽ ؿ ؿبح،ايڅه ىٮز اهشا٫ ثب.ډ ځىى ؿبح ىٮز اهشا٫ ډبن

ي ي٫ اوؼڄ آبر ا دبډ ابڃ ثب ٱة ى اى دبڇ ايڅه

. ثٹا ىه ي ب بو ػيي،ډبن ػمٮ اسجب٣ يبڄ ديا اثشيا مبن ا ٽ وىپ از اث٦ ىىي وبن سبو بثٺ اه

از . ىاش يػى سٮبډڄ ي اه اث٦ ما ي، يڅ ـڂب ا ثه وٵش ي ٩ب ډشٶبيس اپبڃ ث ډوشچٴ ب ىي ى ځىي،اځؿ

سإٽي ٽى از ډب ث ىوجبڃ آوڈ ٽ ))ثٶمڈ ى ٭ بو ب ؿڂو اډ ا اشىجب٣ ډ ٽىىي يډىبث٬ ى ٽشبة ))ىه ي بو (( ي

ب آډبو ػز ځ ي اوي،اسجب٣ ډ بثىي . ومبىه ٹچمي بو ب ا ؿڂو ثب اه ډٮبو ٽ ي ث امبن ، ډٮىز ، ډت يډٮى

وم ى ث ٥ ډشٺڈ اډىڇ دي ٽ ؿ وپش ډج "بي ػب ځٶشه وجبي ٽ اه ٽب وب ث سػ ي سٮمٸ ٵاياو ىاى ؛ا ياٹٮب

ث ٭جبس ي ي ( 887: ==88ٽىىي اوي .(( )ي ، ب ډٮى ډم ى بو ب ډ بثىي .ؿىبن ٽ هاڈ ىي دبن ب دـي ي ځما

ث ٭ىان -اويمىيان ىڂډبوىي اي ى اه ٭ ٮ ىاوي ٽ ث ا ځش ډ٦بڅٮبر هى ا ىځ ثب ډوب٥جه بوي ي ثا آوب

ىز ي ځاببن ايڅز ب ثش ٹبئڄ وي. -ډمشه ٭ى اسجب٥

ډ٫١ اىز ٽ بو ب ى ؾ ا٦ سإط ځا ډ٦چٸ وشىي ثچپ وڂ ي اٵپب ډوب٥جبن يو٫ اوشوبة آوب ى ډٶڇ اه

ىوشؼ د ي ٹا ىاىن ؿىه يپى ثى از ٽ ١ير اشٶبى ا ي ډى ثوبډ ب بو از ٽ سٮه ٽىىي از

يى ٭ه كبڃ ث ډپبٵبو جټ ويځ ي يډ ډوب٥جبن بو ا ډ٦م٬ و٪ٹا ىاى از . ب ډىسپ ي ديياىببو

ث ٭ىان ٭ى ډىٶٮڄ ى ٵآىي "اه ؿه و٪ ٹبثڄ سػ ى ك ډ٦بڅٮبر بو ي ٵبچ ځٵشه ا ىيځبب ٽ ډوب٥ت اٵب

اان و ٵاڈ ډ بى ٽ ث ا ځش ي ډى ب ٵىڂ ،ثډ ي ډج اسجب٣ ى و٪ ډ ځٵز اه ٵز ا ثا ػبډٮ

ډوب٥جبن هى ى بو سمٽومبي. ؿا ٽ امز اه ډڅٶ ب ى پڄ ثوين ث ثبيب ي وڂ ب ډوب٥جبن ى ډاػ ثب بو ب

وث و٭ ى اسجب٣ ثب اه و٫ سمٽ ىك ډ٦بڅٮبر بو ډلة ډ ډ آيآوـ ىاىاډ ا ايڅز ي ا ثهىا از . ثىبثاه

ابٵش ب ډياو اػ٬ ث وڂب ډوب٥جبن ااو ث ىه ى بو از ٽ ؛ثاب اڅڂ اائ ي س٤ اػمبڅ ځاى ٽ ى ياٹ٬

.وجبڃ ي ازاشار اڇ ي ى ٽشبة ))ىه ى ٭ بو (( ى

.الڇ ث س١ق از ٽ ي ډوشچٴ ا څلب٧ ٵڇ ى يٵمىي ر ځٵش از ري ث 21ي ثب20 ډبكج ب ث ىي پڄ ثش

ډبكج ثب ث ر ػمٮ ثب سمبڇ اٵاى ټ هبواى -7ډبك ثش ثب اٵاى ث ر ډؼا -8ډبكج ب ث ٽب ځٵش ي از :

بٽز ا٭٢ب اوؼمه يځش ثلض ا ٥ٸ ډ ډبكج اىشوش ؛ثب ٥ف ئاڃ ى ټ اوؼمه ډؼب - 8

الئٸ ډشٶبيس اػ٬ ث "ي ى ب ى ډشٶبير ٽ ٥جٮبػبډٮ سال ي از ٽ ډبكج وي ب اثه اٹب ډوشچٴ ى اوؼبڇ اه ٽب

ث ٭ىان ػاوبن ٽ اٱچت ". ډظالځيب ٽ ډبن بى ا ى اىشوز ٳ ډ ٽىىي-8 "ډاػ ثب بو ىاوي اوشوبة وي ډظال

ځډ ا آن اشٶبى ډ ٽىىي ب اٵاى ٽ ثا٦ ٲڄ ب هب ډظڄ يوبډ وڂب ،ديڂ، سؼبر اڅپشوټ يسجچٲبر ي...ثب

اىشوز يٽب بى ىاوي .

ىاوؼبن ي وىيځبن ٽ ثب ٽشبة ى اسجب٣ -8 ى ډٮ اډاع اى ي سچو اوي"اٵاى ډه سي وبن هبو ىا ٽ ډٮمال -7

،ىډىيان ي ػاوبن ٽ ثب ىمب اسجب٣ ثش ىاوي -9بى شىي

ى١مه ٮ ث اه ثى از ٽ االر ثڂو ا ډ٦ف وي ٽ ى وشؼ آوب ثشان ث ډى ٶبٳ ي يى ا ي١ٮز اػشمب٭ ،

بكج ويځبن ٽ ډڅٶ ب اب پڄ ىىي ث اٵپب ،وڂب ي ىوشؼ ځابر هب آوب ث بو ډ ٵىڂ ، اٹشبى ډ

ثبىي ىز بٵز .

ى ١مه ثبسػ ث ث سلٺٺبر ډبث ر ځٵش ي ا٥ال٭بر ايڅ ثيز آډي ا ډبكج ب ث ډي ىشبث ث و٭ ىن ثىي ى

ډبثه ىش ي ډين -7ىش -٥8جبن ػبډٮ يٳ اډپبن د ي ثيىر ٽ ث ٥ ٽچ اٵاى ډى ډ٦بڅٮ ى سخ اسجب٣ ثب ډوب

ډين ٹبثڄ و٫ ثىي ثىوي . -8

ډبكج ايڃ :

.ي سلچپى يى ١مه از ٽ ډج يډٺي ث اڃ ىى از "چمبن "ث وبڇ بڅ 91 "ايڅه ډبكج ډث٣ ث ډى كييىا

وىي از . ثش آطب ي ثبډ١٭بر ىى ي ث ىډى اډبڇ كه )٫( ي كبىط ٭باز .ث څلب٧ ٵٮبڅشب اػشمب٭ يٵىڂ

ټ ډوب٥ت ټ ډوب٥ت بو ث ډٮىب ىش آن وز ثچپ "ثىبثاه ٵبي ٵى ٵٮبڃ ي ى٭ه كبڃ ثب ډشٮي ډلة ډ ى .

ډ دىاى .ي ٵى ډلؼة ي ډشا٬١ از ي ډبڄ وز ٽ ىبهش ى يڅ ثيڅڄ و٭ ٵٮبڃ از ٽ ث و٭ ث سڅي ډشه ي ډلشا

اكب ي٩ٶ ث ډبكج سه ډ ىي .

ايڅ ډبكج ىډى و٫ ا٭شٺبىار ي ثبيب ىى ا ؿىه از :دبن ب ي ث ئاالر

.

ٽىڈ ي ي ډو ث اڅمبئچ اكشب٣ ډ اډبډ شڈ؛ اڅجش ى ثه ااكپبڇ س١ق 87ډج ي ډٺي ث ٮز ٮ ٵى ډه

وياڇ٭٢ز ڈ ى اوؼمه ي ځي ډج هب ڇ يهى ىا

20

مصاحبه ای که در آن سئواالت و طرز مصاحبه همه از پیش طراحی شده است 21

مصاحبه ای که در آن درجه ای از انعطاف پذیری وجود دارد و مصاحبه شونده مجبورنیست سئواالت و چند و چون روند مصاحبه را از پیش طراحی کند

ٽىڈ. اه اويا آىي ػ٫ ډ ىڇ ػ ى ډاڅجالٱ ي اكبىظ ٽ ثب ٵڈ ي ٭ٺڄ ه ا٥ال٭بر ىى ثش ث ډشن ډػ٬ ډظڄ ٹآن، وغىډى

ىڈ. ا ډبن ډ١٭بر ىى ٽ ډه ډج شڈ مه ٹي ڈ ٽبٵ از. ډه ډٮمال ث ډشبثبر ي اثبډبر ځ وم

ا ثبن ډ ٽىي )چمبن ثب و٭ اكب إ ي ىڅو اه ػمچ بز ٽ ىا ډٮاع وياڇ . اڅىب از ي ډير ثشه سػڈ ث كٸ

اوي. ډظال ډٺ ٵچڈ ډلمي ڃ ثچ سإط ىاشاڇ ثبي ثڂڈ بو ب ىويځ ډٮى ي٭ٺبي ىى( ي ى اىاډ ډ ځي:ى ډى سإط

ثب سجڈ ()ما اى، ٽبز وچٵاو اٵشوب ي آس ى وشبن وب٩ ي ... اهلل، اان ډكڇ آٹبس ي ثٮي ا آن ډكڇ ډان

ٽىي يد ابن اوي ٽ ى آن ىيش ا ډ آٹب دش ثب ٽى ڈ ټ ٵچمثٮي ا ډپظ ٥الو ٽم ٵپ ډ ٽىي ي ډ ځي :

)چمبن اه ػمچ اوي ... ډا ثمب ٽى ىٵٮ او ډ هاي ٹب ٽىي، پبو ٽ آٹب دش ى كه ومب ټ ٽ ىاډبى ز ډ

يى ډومچجبٳ ى وػاو هچ ب اىي ، ٵچڈ تثبٺه هب ي سله ثبن ډ ٽىي يثب وباكش ي اكب سإٴ اىاډ ډ ىي : يڅ

ب هبػ بڃ ىاڇ ي٭بډچ، ٵچڈ د ىا ډػ ي هچ ا ٵچڈ :8اشڈ ٽى. ي ډه سإطار ډج ىاز. ٵچڈ ډه ساو

ډوي من ىيثآ، اث ٮش، ډه اي ١ب هب٥ وياڇ. ٽشبة ٹي ډبوئڄ هچ سإطځا ثى. ډبن م ډ ٶبو وبډبن ا ثٽ ډشإ

اڇ؛ ا ػىبة ډله ٹائش ثڂ سب ډكڇ ب ټ ٥ٴ ډشى٫ ٵپ ث ثى اڅجالٱ ډ٦ٶ ډچپبن. ډه ا وىاو اډهبو، ػي وغ

.اي ډاى ٽ االن بىڇ وز ب ٽ اب ٽى يب ډ٦ٶ ډچپبن ي ى م ك اه ٮش ي

ٽ اهجب ا ثواڈ دڂ ٽىڈ. اه يب اڅجش ثوبډ ز ٽ ثب بو ٹڇ؛ ډڂ اه ډيسچمبن ى اىاډ ډ ځي :اڅجش ثبي ا٭شاٳ ٽىڈ

ى ډى ثوبډ اه يب ٽال.يڅ ثىڈ يځ ا ىيشبن ثبچٺ ي ډٮشج دىبى ٽىىي، ډ ي اځ ځٶز ثىڈ اى ٶز ا ا جپ آډ ډ

ڈ ا٭شمبىڇ .اڅجش ثٮ٢ ډاٹ٬ ثوبډ ب ثب هچ ٽڈ ي ث سٶبيسڈ ث ىډى ثوبډ ب ىى ٽ ى اڅٮمچ وبن وم ٭پ ب بو ا

اڇ؛ اڅجش هچ ٽڈ هاوي ب اڇ اڇ/ ىي ىيډلشا وىټ ثب ٭ٺبي ىى اڇ ى بو

ډبكج ځ: ثه ډ ځىي:))ى ٭كب١ وب وز ث ډاٽ ىش ثا اػا ډاڈ ٵز .ډ ى ا بو اشٶبى ٽى((

؟ و٪مبؿز

:و ث ؾ يػ ؿن ك٢ ى ډاڈ ٽبٽىب هى ا ىاى ي ډٮىز هب ىاى چمبن

ب ډ ى ثا سٶلبر ىى سىب ا بو اشٶبى ٽى ؟ : آډبكج ځ

ث ثبي ا١بٵ ٽىڈ ي( :) ٽم ٵپ ډ ٽىي ي ډمڈ ډ ځ: و ى ػبډٮ ډب ٽ ؿىه ؿ يػى وياى ي يكبون وٺ ډم ىاوي .چمبن

ډاٵٺڈ ،ؿن ىىيان ډٮب ا٤ ويځ ډىڇ "اشٶبى مډبن ا ډؼي ي ډاٽ ډج يبو ،ى ډى اػا ډاڈ ډج ٽبډال

اشٶبى ا ىي ا اؼبة ډ ٽىي

ػياا ڈ ډ ىاوي ؟ډبكج ځ:آب ډاٽ ىش ډج ا ى ډٺبثڄ بو ٹاډ ىي ب آوبا ىي ياى

: ث و٪ ډ آي آوب سب كي ډپمڄ پيڂوي چمبن

ډبكج ځ:آب بو ب ػبڂه هث ثا ډاٽ ډج شىي ب و ؟

ځٶشڈ ٽياڇ ٽبٽى ي هى ا ىاا ډ ثبىي. ": و مبو٦ ٽ ٹجالچمبن

ث سٶبيس ىډاػ ثب بو ب ډين ا ىډى اي اشىجب٣ ٽى اځؿ ي ث سإط ثب سػ ث دبوب ډبكج وي ډشان و٭

ثه ا ٵچڈ ب ىمب ي سىٶب ډٺب يومبىب ډج ىډى هى اب ىاى يڅ ثى٪ ډ ي اه سإط ث ډبو ىيثډ

شم وياى ؿا ٽ ى ػب اب ډ ٽىي ٽ )) ډه ډيس ز ٽ ثب بو ٹڇ ! ځىى ىكبڃ كب١ ى ډشه ويځ اه ٵى ػبن ډ

سٺز ٽىىي اكببر ىى ٵى "(( ياڅجش ثبي ث اه وپش سػ ٽى ٽ ثو ا٭٪ڈ اه سإطار ػىج اهالٹ ي اػشمب٭ ىاش ي ٵب

ټ . ىياٹ٬ اه و ثب ٽشبة يوبر ث ا بو ب ډين سٮبډڄ ىاى . ثى اوي يو سٮه ٽىىي ٭ٺبي ي ځب ايئڅ

آوب ا ث ٭ىان ډػ٬ اچ ىبٵز ا٥ال٭بر ىى ي ٵ٬ اثبډبر ى ي ٭ٺيس ،ياآوؼب ٽ ث ډىبث٬ ىش ىى ا٭شمبى ثش ىاى

ز اځ ؿ ثب بو ثڂبو وز يڅ ا٭شمبى ؿىياو ث آن وياى يسػق ډ ثډ ځىي .ى ياٹ٬ ىىيا اه ٵى ثشسلز سإطىز ا

. ثىبثاه اه ٵى اډشان ػء ډوب٥جبن ډب ثه ىش ي ډين ىي ا ډىبث٬ ىى اڄ يىز ايڃ ث ا٥ال٭بر ىز بثي و ا ٵچش بو

اڅجش ډوب٥ج ٵٮبڃ ي هىځىان . ىن ثىي ومى .

.

يڇ : ډبكج ى

بڅ ي ىاوؼ ي ٭الٹمىي ث وىيځ اوؼبڇ ي از ٽ ث څلب٧ ٩ب يد ،ٵى ډج ث و٪ وم :8ىيډه ډبكج ثب و

ي يڅ ىاا ٭ٺبي ىى ي ډٺي ث اوؼبڇ ياػجبر ىى ډظڄ ومب از .اي ټ ٵوي هىبڃ ىاى يث هب٥ ٭ٺبي ىى ثب م ٽ

ډ٦ج٭بر از ي ث ٩ب و الئټ از ډپالر اب ديا ٽى از .ايىاا ياث٤ اػشمب٭ ډٵٸ ي آىب ثب ٵ٢بب وىي

بو ا ػيي ډبوىي اىشوز از .ايى اسجب٣ ثب ٭الئٸ سلچ هى ٲچ وبٵش از يى ټ ى د ٽب ډ ٽىي .ايث ئاالر

ن ىاى از :ډبكج ځ اىـىه دب

وشڈ ٵٺ٤ ځبب ى ډاڈ ي ي١ بىهب ٭٢ وبى ډجى ى ويځ اڇ وياڇ ي ػ اىاى ياػجبر ي ٵائ٠ ىىى ىى آىاة هبډه

ٽ ى ډىڃ اٹاڇ ي ىيشبن ثځا ډى ى ٽز ډپىڈ وبو ا

ى ىيان ثچٯ ي وػاوى ډاڈ ي ثيز ډ آيڇ ى ١مه ٦بڅت اىشوشىبڅ اكپبڇ اډبڇ ي ځبب ډٺبالر ي ډا اا٥ال٭بر ىى هى ډه

! اشبى ؼبن ٽ آىڇ ي ث ٭ ډى ث "ثىبى "ډب ډ٢بن ي ػچبر سي ٹآن هچى ى وبىى ٽىن ٭ٺبي ىىى ډط ثىوي ،

ا ثش ػة ډ ٽىىيډ سچن دو ډ ى ٽ اثوبډ بى سبوى ي ډشىياڅجش

بى ا كي پچى ا اٱاٷ ي سه ث اائ ثوبډ ا ػىج ٭چمى ي اشيالڅى ىاش ثبىي ىوجبڃ ډى ٽىڈ يڅى اځ ډه ثوبډ ب ا ٽ"ٽال

وڂب ومپىڈ ؿن اه اىثبر ثاڈ هبىي وز . هى ثڂوي

بو ب سلز وٶ شڈ ډيشى ػبډٮ شىي ي ثوبډ بن اٱچت ػز ىاى ي اوي ي ومى ى ث ثى ث ٥ ٽچ ډٮشٺيڇ

ياځ ؿ ثوبډ ب ىى ډشى٭ ثو ډ ٽىي يڅ ث و٭ ډى٭ ث و٪ ډ ي ي كبڃ ي ا ډٮى ٽ ٥ٵبن ا٥مىبن ىاز .

يث ؾ يػ ثب ڈ ى سٺبثڄ ٽياڇ ى ػب هى الڇ شىي ٽ ثب اه ډ٫١ ډاٵٺڈ اى اڅجش بي ىػم٬ ث اوبن ىز ډ ىي ا وي

وشىي.

ډبكج ځ: آب سبٽىن ثبن ا٭شٺبىار ي اٵپب هى ا ى بو ډبي ٽى اي؟

ٽ وٺب٣ ډشٽى ي ډ ثببن ديا ٽى ډبكج وي : ه يڅى اٵاى بىى شىي ٽ ٭ٺبين ي ى بو ب اوٮپب ډين

ډبكج ځ:آب بو ب ػبڂه هث ثا ډاٽ ډج شىي ب و ؟

ډبكج وي :بي ى ثه ډاى ډبوىي ا٥ال٫ بو ى ډى ډبئڄ ىى

:7سلچڄ ډبكج

ٽى ٽ ٵى ثا هى و٭ اشٺالڃ ٵپ ي ٭ٺيس ٹبئڄ از ي ٹائز ثب وڂب ٽچ ث دبوب ډبكج وي ډشان ؿىه اشىجب٣

هب ا ىىيا يډج ثىن ىاى .ث ٥ ډظبڃ اځ ؿ هى ا ډٺي ي دبجىي ث ياػجبر ىى ډٮٵ ډ ٽىي يڅ ى ٭ه كبڃ ى ډى

ډى سإط بو ڈ ثى٪ وم ي ٽ ٭ٺبي ډج ا ا ا د ٩ب ي ٭بز كؼبة ډشٺڄ ا اكپبڇ ٵٺ ٭مڄ ډ ٽىي . ى

بو ٽت ٽى ثبي ؿا ٽ ث ػاكب ډٮىش ٽ ا ىين ډىبػبر ثىب اشبى ؼبن ث ي ىز ډ ىي ث ډى هب اب

و ياشڂ ىى . وم ٽىي .ياه سإطڈ اڅجش ډلييى ث مبن اط سٺز ٽىىيځ اكببر ډج از ي

ڈ ثبن "ي مـىه ث ٱبڅت ثىن ټ ځٶشمبن هب ى بو ٽ سلز سإط كبٽمز از اب ٽى از يمبن ٥ ٽ لب

ث٦ٵ ي ثٮي ډ ٽىي ث و٭ ثبوڂ ٭يڇ ا٭شمبى ٵى ث بو از . ى ياٹ٬ اه ٵى ٣ الڇ ثا دٵشه دبڇ بو اى ىػ ايڃ

.ثىبثاه ث ٭ىان ټ ډوب٥ت ډين ٹبثڄ و٫ ثىي از .ثاب ډان ٭چم ي ډشيڃ ثىن آن دبڇ ډ ىاوي

ډبكج ڇ :

بڅ ،ىذچم ي هبو ىا اوؼبڇ ي از . ايثب يػى اىپ ډشإڄ ي ىاا ىي ٵوي هىبڃ از يڅ ډبن =7ډه ډبكج ثب و

بى ا ٳ ډ٦بڅٮ ډ ٽىي .٩ب ډج وياى ي ى ثه ا ٭ٺبي ىى و ىؿب ټ ي سىي از ي ى اوؼبڇ ياػجبر ىى ډظڄ ومب

ايىډى االر ډ٦ف ي ؿىه ا٩ب و٪ هاوين ؿىيان ډٺي وز يڅ ث ځٶش هى ٭الٹمىي از ٽ ومب ا ډست ثواوي .

ډ ٽىي :

بى ى ػم٬ ب ډج ڈ ٽز وم ٽىڈ ؿن ى ثه آوب اكب اكش ا٭شٺبى ډج ىاڇ يڅ ډٺي ث آىاة هب وشڈ يډه

يڅ ثيز ډ آيڇ ا ٽشبة ي ډؼالر ي وىاوب اٵا ى بكجى٪ ا٥ال٭بر ىى هى ا "ي ډٮمال ډٮشٺيڇ ډڈ وز آىڇ ازومپىڈ ي

دو ډ ى يلجشب ))آٹب ٹائش(( ي ډه سإط بى ىاى.كش ثٮ٢ 8ب ډظڄ ))مز هيا(( ٽ ا جپ وىاوب يثوبډ

يٹشب ئاڅب ا ى ىڈ اؼبى ډ ٽىي ٽ ثب٭ض ډ ى ىوجبڃ ػاث ثيڇ .

از ؿن ٽياڇ وب ا آىڇ ا ثآيى ډ بوي ډه ػبڅت ي ٹبثڄ اشٶبى ٽ ا سچن دو ډ ثاډ ببوسمبڇ ثى ٽڄ

ي ث ډه ٵچڈ ب ي بڅب ا ثش ثا ځډ يىاشبوبن ىوجبڃ ډپىڈ .اڅجش يػييسه هجب يا٥ال٭بر ا ى اهشب ډب ٹا ډ ىىي

و ډى ثب٭ض بىآي ث اٵاى ډ ى ٽ ث اه ابڇ ثوبډ ب جب ٹي ٽ ا سچن د "ٽياڇ يٹز هى ا ىاوي ډظال كبڃ

سػ ٽىىي يا آن اشٶبى ډٮى ٽىىي ؿاٽ هچ اٵاى كش سبن ب يډىبجشب ىى ا ٵاډ ډ ٽىىي .

هة ي ډٶي آن ا دياډ ٽىڈ ثا ټ ثب ي ث ثوبډ ثب ىٹز سػ ډ ٽىڈ ي وٺب٣ "وب ى ډى اوشوبة ثوبډ ب سچن هىڇ

ثٮ٢ ډاٹ٬ اٵاى ى سچن ب اى لجز ډ ٽىىي ٽ و٪ار .ي ؿڈ ثش وم دڇ يڅ وپبس ثاڈ ٹبثڄ ٹجڃ وجبي وم دڇ

وم ٽىي يوىاوبن ى ډى ډبئڄ ىى ا٭شمبى ىاڇ ؿن ډ ىاوڈ بو اهى لجز -ىي1: "يڅ ډٮمال .آوب ث ډه وىټ از

.ثب اشٶبى ا آبر ٹآن ي اكبىض اډبډبن ډبئڄ ىى ا ثبن ډ ٽىىي "ډٮمال

ډبكج ځ:ثه ډڂىي ))ى ٭ كب١ وب وز ث ډاٽ ىش ثا اػا ډاڈ ٵز .ډ ى ا بو اشٶبى ٽى(( و٪ مب

ؿز ؟

ٽز ىٶ ب و ب ػچبر هشڈ ٹآن ي هشڈ چار ٽ هبوڈ ب ثځا ډ "ډبكج وي :و ٽياڇ ػب هى ا ىاوي ډظال

ٽىىي ثب٭ض ډ ى آىڇ اكب ډٮىز ثش ديا ٽىي ډه هىڇ ا ٶ ك٢ر ٹ مب اډبن كبػز ځٵشڈ

ىى سىب ا بو اشٶبى ٽى ؟ ب ډ ى ثا سٶلبر : آډبكج ځ

ډبكج وي : و ٵپ وم ٽىڈ ؿن م ا ٹيڈ يكبو ثى از

ډبكج ځ: و٪سبن اػ٬ ث اشٶبى مډبن ا ډؼي ي ډاٽ ډج يبو ،ى ډى اػا ډاڈ ډج ؿز ؟

ډبكج وي :ډاٵٺڈ ؿن ٵشه ث ډؼي اكب ډٮىز ي ٹياز ىاى يؾ يٹز ىين ډؼي اسچن اه اكب ا ثػى وم

اډبڇ ػمب٭ز "آيى يڅ ا٥ال٭بس ٽ ا ٥ٸ سچن ثيز ډ آي هچ ثش ا ؿ از ٽ اډبڇ ػمب٭ز ډؼي ډ ځي ډظال

ىن يوىاو ثچي وز ي ٵٺ٤ ومب ا اٹبډ ډ ٽىي . لجز ٽ "ډؼي ډب اال

ى ډٺبثڄ ڈ وشىي ثچپ ث ڈ ٽمټ ډ ٽىىي يڅ ث و٪ڇ ڈ ثوبډ ب ىى بو ب ي ڈ ډبػي ي ډؼبڅ ډج الڇ شىي ي آوب

.

،ثوبډ ډاٹ٬ ٭اىا ٭با ب ډاڈ ډج يي١ ب "و م ډظال بو ب ډٶيسوي يڅ ىثه ډ١٭بر ډظڄ ا٥ال٫ بو اڅجش

بو هچ ډى٭ از ب

:8سلچڄ ډبكج

ثب ث دبن ب اه ٵى ډشان ؿىه اشىجب٣ ٽى ٽ ي ٵى از ٽ ى ػشؼ ډٮىب ىى از يڅ طجبر بى ى ډى

وم هاوي يى ډى ب ډوشچٴ ا هى ٭الٹ وبن ډ ىي ي سٮت هب ىى ثب به ب م ومب"ىىياثىن وياى ؿاٽ ډظال

طبثز وياى ؿاٽ ث ٹڃ هى ثوبډ ا ٽ ا بو ب دو ى ث ډ ٽىي ي٭پ اڅٮمچ ثا وذٵشه دبڇ آن وبن وم

بى ا٥ال٭بر ىى آوا و ىبٵز ډ ٽىي .يث اكش ىيځبب ػيي ا ډ دى . ى ىي. ثىبثاه سلز سإط بو از ي ثب ا٭شمبى

لجشب ث و٭ ډپبوب ىش ډظڄ ډؼي ا ا څلب٧ ا٥ال٫ بو ىى ١ٮٴ ابث ٽى از ي ى آن ٵٺ٤ ث څلب٧ ٹياز ډپبو

ڂ ىى اي ث ډىبث٬ اڄ ىى ډظڄ ٹآن ،وغ اڅجالٱ ي ډبوىي آن ډشپ وز وڂب ډ ٽىي .اه و اځ ؿ ډ٦بڅٮ بى ىاى يڅ و

اه ٵى اځ ؿ ډاػ٬ ىش ا هچ ٽبٵ ومياوي يڅ ىش ؿىيان ڈ ث ٵ٢بب ي ياث٤ ىوب ډين وياىثىبثاه ثبي ايا ى سخ

ډوب٥ت ىش ىن ثىي ومى

ډبكج ؿبڇ :

بڅ اوؼبڇ ي از .ي ى هبواى ا ٱ ډج ي ٽى از ي هى و ث ير ثب ىه يث ثب 71ڇ ثب ىهش ډبكج ؿب

ډٺي ډأث ىسٮب از .ايٵى از ٽ ثشه ډبن هى ا ى اىشوز يبز ب ي ځيب اػشمب٭ ٵ٢ب ډؼب ٳ ډ ٽىي

بڅٮ ٽشبثب سبو ثب ډ٫١ اىبن از .اي ؾ ٵٮبڅز اػشمب٭ ي كش ياث٤ هبيوي يىيشبو ا .اڅجش ثب ڈ ٭الٹمىي ث ډ٦

ي ډ ځي : وياى ي ا ډل٤ ويځ هى ثير ځان از

ڇ ډه ٽشبثب ډوشچٶ هاوي اڇ يڅ ؾ ٽياڇ ډا ډؼبة وپى ٽ ىه هب ا ثذىىيا وشڈ ، ث ؾ يػ

ى ٽبووب ي ځيب ډؼب ٽ ى ٵ ثٻ ز ٽز ډ ٽىڈ يڅ ډه ٵى آاى اويڈ يهى ا ډٺي ث ؾ ٭ٺي ٹبڅج ومياوڈ

.يڅ ث ؾ يػ ثوبډ ب ىى بو ب ػم االډ ا ي ا ا٥ال٭بر ٭چم ي ػيي آوب ى ډى اىبن ډوشچٴ اشٶبى ډ ٽىڈ

ٹجڃ وياڇ ؿن ډشٮجبو ي ډٺي ډأثبو از .

ټ ثب ى ثوبډ ا ٽ ى ډبا دو ا ىوجبڃ ډ ٽىڈ .اػ٬ ث ٽپبن ي ٵ٢ب ب سبن ي آطب ثبشبو "ثش ډ١٭بر ٭چم ډظاليڅ

بش ٽ "ه ډياڇ ى كبڃ سٲ از يډظالډ ي اػ٬ ث ٽٴ ثٺبب ٽش وف ډشىي ثى ٽ ثاڈ هچ ػبڅت ثى ، اڅجش اٵپب ډ

ى بڃ ځش ډ٦بڅج ا ىوجبڃ ډ ٽىڇ ي ى ځيبن ٵٮبڅز ٵپ ډ ٽىڇ اډبڃ ثاڈ ثب د دب اٵشبى ي ډو ي از .

ډبكج ځ: آب سبٽىن ثبن ا٭شٺبىار ي اٵپب هى ا ى بو ډبي ٽى اي؟

ه

:9سلچڄ ډبكج

ث لجشب اه ٵى ث١ف و٭ ٭ىبى ي څؼبػز ى دٵشه اڄ ىه ډبي ډ ى يڅا هچ ا ئاڅب ډب ىډى ي

ډ١٭ش ديا وم ٽى يڅ ى ٽڄ ډشان ځٶز ٽ اه ٵى ث ير سلز سإط اىشوز ي ٵ٢ب ډؼب ي ػاثشب هب آن از ي

ى ٽ ث و٭ ىؿب سمبر ٭ٺيس از ؿا ٽ اشيالڃ ٹ ثا ى ىه اائ وم ٽىي يث ٹڃ هى ډياڇ ډشان ؿىه اشىجب٣ ٽ

٭ٺبي ي اٵپب سٲ ډ ٽىي ياڃ ډو ي به طبثش ثا سٮه وڂ ب ي اٵپب ٹبئڄ وز .ي ث ؾ يػ ثوبډ ب

بډ ب ډبا ا ا ڈ هچ ٽڈ يځا ډبي ډ ٽىي .يڅ يٹز بى ٳ سمبب ٵچڈ ب سچن اان ا ىوجبڃ وم ٽىي ي ثو

سبو از ډ ومبي .ي ٽشبة ٹچٮ اڅمر ا هچ شب ٽى ي اا ىاز ٽ ث ثٺ ډٮٵ ٽىي سب "ييئ ډى ٭الٹ ا ٽ ٱبڅجب

ي ثشان اي ا ى ډوب٥جبن ډين و٫ ثىي ٽى اځ ؿ اٵپب ث ىيځبب دز ډين ثب ث ا٩بار اه ٵى بډ٦بڅٮ ٽىىي .

وىټ از .

ډبكج دىؼڈ

بڅ يډشإڄ اوؼبڇ ي از ٽ ډي ىاوڂب ى ش ثبن اوڂچ از .ي ٵى ثب ٩ب ډٮمڅ يو 89دىؼمه ډبكج ثب ډى

ډشٮبىڃ ى ډى ىىيا از .ث ٥ ٽ ډٺي ث ياػجبر ىى ډبوىي ومب از يڅ و ى اډبٽه ډج ډبوىي ډج ي٭ٺبي "ډوب

ډؼي ي.. ثش ٵشبىى ي ٵى ي ى ډلييى ويځ و ي از.

اي ډ ځي :

ي ا٭شٺبىاسڈ ا ى ويځ ٵى هى ا٭مبڃ ډ ٽىڈ ي ډج شڈ يڅ ث ػ ومب ي ي ډٺي ث ا٭مبڃ ي آىاة هب وشڈ ډه ٵى

.يسپڄ ب وياڇ ډج ځيب ث وبن ىاىن آن ى ػم٬ ي ٽز ى ٭الٹ ا "اال

ډه ثش ا ٹآن يوغ اڅجالٱ ي ډ٦بڅٮ ٽشبثب ډٶي ث ا٥ال٭بر ىى اڇ ډ اٵاڈ ياڅجش ثه اثوبډ ب ٭چم ي ځٶشڂب سو

ٽ ا سچن دو ډ ى اشٶبى ډ ٽىڈ ي ثه بڅب ى ډى ىه

ىٽش ىىبو ي الؼبو از سإطځا بى ث څلب٧ ىى ى ډه ىاش بڃ بكجيالن يكچٺ ج ي ثوبډ ډٮٵز ٽ ځٶشڂ "ډظال

اوي

اهجب ي ثوبډ ب ٭چم ي آډ ي ډىبټ ىى "وبب هب ا ثآيى ډ ٽىىي ډظال سچو ٽياڇ ا ثوبډ ب ث و٪ ډه

ثا ډه ػبڅت اوي .

س٢بىثب ٭ٺبي ي اٵپب ىى مب ثبىي ؿ ٭پ اڅٮمچ وبن ډ ىي؟ډبكج ځ :اځ ثوبډ ب بو ا ى

ډبكج وي :ٮ ډپىڈ ث ىوجبڃ دبو ثا جبس ٽ ى ىڈ اؼبى ډ ٽىىي ثبڈ .

ي م كٺبٸ ا ثبن ى ىز ىيڅز ب ي ٹيسب ب اوي "ىي ،ؿن بو ب ډٮمال 1;بي اڅجش ث بو ب ا٭شمبى ډ٦چٸ وياڇ

وم ٽىىي .

يڅ ځب ثبن اٵپب ي ا٭شٺبىار هى ا ى ثه اثوبډ ب بو ب ډچ ډبي ٽى اڇ اڅجش ث وير

ن و٭ هچ ډاٹ٬ بو ب وب ډه ا ٵ٬ ډ ٽىىي يڅ ځب ڈ د ډ آي اوبن وب ث ٵ٢بب ياٹٮ س يډچم س ىاى ٽ ىآ

ډبو ٽ اوبن ث بسڂبب ډ يى "ډٮىز ي ٹياز ا سؼث ٽىي ډظال

ب ډ ى ثا سٶلبر ىى سىب ا بو اشٶبى ٽى ؟ آ

ډبكج وي :بي سب كبالث اه ډ٫١ ٵپ وپىڇ

،ى ډى اػا ډاڈ ډج ؿز ؟ډبكج ځ:و٪سبن اػ٬ ث اشٶبى مډبن ا ډؼي ي ډاٽ ډج يبو

ډبكج وي : ډاٵٺڈ ؿن ثه ډپبوب ىش ا سػق ډ ىىي ي ثه بو ي ٵ٢ب ٵى س ا ډ دىيوي .

٭ٳ اه ػاوبن ٽمش ى ډل٤ ب ىش اكب اكش ډ ٽىىي ي بي وشاوىيهى ا ثب ىشب ي " ٽياڇ ډوب٥ت هى ا ىاوي ډٮمال

ډپبوب يٵٸ ىىي ااىي بو ٽبٽى ثش ىاى

ث هب٥ ػاثشب ثش ډوب٥جبن ثش ىاى ."ى ىيان ډٮب بو ى ٹبثز ثب ډاٽ ىش از يډٮمال

ډبكج ځ:آب بو ب ػبڂه هث ثا ډاٽ ډج شىي ب و ؟

چ ؿن كش هچ اډجچٲه ىى ڈ ا بو ثا سيغ ډبئڄ ىى اشٶبى ډ ٽىىيډبكج وي :ى هچ ډاى ث

سلچڄ ډبكج دىؼڈ

اث دبوب ډشان ث يػى و٭ اشٺالڃ ٵپ ي ٭يڇ يػىسٮت هب ىى ى ٵى د ثى .ي ٭چٱڈ اىپ ډي٭ ز ٽ ٭ٺبيي

ث٬ اڄ ىى ډظڄ ٹآن يوغ اڅجالٱ ثيز ډ آيى ثب اىلبڃ ث ډ٦چٸ ثىن اه ىبٵز ب ډٮشٺي وز ي اٵپب ىى ا ا ثباسپب ث ډىب

مبو٦ ٽ هى ډ ځيكش دبڇ ب ٽ ډوبڅٴ ي ډش٢بى ثب اٵپب ي٭ٺبي ثبي ا ډ ىى ي ى يى سلٺٸ ى لز يٺڈ آن

اثا ډٶي ى سجچ يسيغ ىه ډ وڂى يث څلب٧ ػاثشب ى ي ث ثا سػق ثډ آي . ي مـىه ث بو ث ٭ىان

اب ىاى . ى لجشب اه ٵى مډبن ث سإط بڃ بكجيالن )ثب ىيومب ٭ٵبو ( ي ثوبډ ډٮٵز )ځٶشڂ ىى ثبجٲ ٭ٵبو (

ى ډلييى " هب و ث ىىيا از يا آوؼب ٽ ا٭مبڃ ىى اه ٵىو ډٮمالي از ٽ كبٽ ا٭الٸ هب ٭ٵبو يوڂ

ثىبثاه ى ىن ثىي ډشان اه ٵى ا ى ډوب٥جبن ډبثه ىش ي و ي ه ي اسٶبٷ ډ اٵشي يػى اه ٵ سٺز ډ ى

.ډين ى و٪ ځٵز

ډبكج ڈ

بڅ ډشإڄ ي بكت ټ ٵوي اوؼبڇ ي از ي ډىي ٭مان از ي ث څلب٧ ډج ،ډچمبو ٭بى :9 مه ډبكج ثب ډى

ى اػشمب٭بر ي ډپبوب ډج "ډلة ډ ى ٽ ډٺي ث ياػجبر ىى ډبوىي ومب يي ى ډلييى ويځ و از .ي ډٮمال

"٭با ٽ ث آن سٮچٸ هب٥ هب ىاى .ي بى اڄ ډ٦بڅٮ ىى وز يسٺجب ك٢ ديا وم ٽىي ث اشظىب ډىبټ ٭اىا

ىىيا ا سلز سإط هبواى ي ډل٤ پڄ ځٵش از .

ي ى دبن ث االر ډبكج ځ ډ ځي :

ه و يٹش ي ىاڇ يو يڅ ىډى ٭٢ز ى ځي هب ډج ثبي ثڂڈ . ډه ٮ ډپىڈ ياػجبر ىه ډظڄ ومب يي ا سٻ وپىڈ

ثيز ډ ثش ا ٹآن ،وغ اڅجالٱ يا ٥ٸ ثلض ي ځٶشڂ ثب ىيشبن بكجى٪ا ا٥ال٭بر ىى هى ي اٱچت .ا٭شٺبى ؿىياو ث آوب ىاڇ

آيڇ .

ټ ډشىي يډظڄ ډلمي ڃ اهلل ، ى ٵډبن ي.. ا آوب امبوڈ ا سٺز ٽى اوي ي ډه سإط هث ىاوي ي ثه ثش ٵچڈ ب ډج

٭چم ٽ اػ٬ ث ))و٪ اوشه اػ٬ ث وجز ډبن (( ثى ډا هچ سلز سإطٹا ىاى ث ٥ ٽ ٭٪مز هيا اى و٪ڇ ثشٽى

ډٮاع دبډج ا ا څلب٧ ٭چم طبثز ډ ٽىي .يثبيڇ ٹش ي . ؿن ىي ثىڇ اه ډ٫١

ځب ٽبوبڃ ا ٭ ډپىڈ سچن از .ى ډى ثوبډ ب ٽ ثهالٳ ډچڈ ثبي ثوبډ ب سٶل ي ي اڅجش ثش ٭الٹ اڇ ث

ځب ڈ ٭پ اڅٮمڄ وبن وم ىڈ ثشڂ ث ا٤ يك هىڇ ىاى .

ي ډٮمال ثبن اٵپبهى ا ا بو ب ويي اڇ .وياڇ ث بو ب ؾ ا٭شمبىيڅ ى ٽڄ

ډبكج ځ:ثه ډڂىي ))ى ٭ كب١ وب وز ث ډاٽ ىش ثا اػا ډاڈ ٵز .ډ ى ا بو اشٶبى ٽى(( و٪ مب

ؿز ؟

. ىش ٶب ي ممز ثش ىاى يى بو ب ي وبهبڅ ثش ازډبكج وي : ه ث و٪ڇ ىي الډىي ؿن ډاٽ ډج

ثبي ثا ٭اىا ث ئز ډؼي ډلچمبن ثيڇ ياځ ى هبو "ډه ابڇ ډلڇ كشمب"ډپبن ب ډج ٹياز ي ډٮىز هى ا ىاوي ډظال

ج ي ىى بو ډىڇ ا سىڄ ٽى هچ ب ىڂ ٱجش ث ٽز ثوبډ ب ډ ى ياٹ٬دب سچن ثىىڈ ثا ا١ ٽىىي وز

ى ډپبوب هب ډج ا وياوي ؿن دب سچن ٽ ثىىىي ا ډؼبڅ ٽڄ ډپبوب ډج ډ ساوىي ځا ب ثجىىي

ى.اډبڃ ٽ سچن ډاڈ جب ٹي ا ا ٽثال ڈ وبن ډ ىا"ډظال

هچ ب اډپبن . ا ٥ٵ ډىبث٬ ا٥ال٭بر ډج هة ي ٹبثڄ ىش يػى ىاى ٽ وب اٵاى ډوشچٴ ا ثآيى ډ ٽىي بو ڈ اڅجش ى

ك٢ ى ډؼبڅ ي ډاڈ ىش ا وياوي ډ ساوىي ا بو اشٶبى ٽىىي:

مڅ ز يىٱيٱ ب ػي ى اسجب٣ ثب ىشبث ث ډٮبٳ ػيي ث دبوب اه ٵى وبن ډ ىي ٽ ا څلب٧ ىىيا ٵى ډٮ

طبثش ى آډي از يثا "ىى وياى ي وڂ ىى ٽ سلز سإط ډل٤ ويځ يهبواىځ ا ىي اؼبى ي از ث پڄ سٺجب

ى بو ڈ ث ىوجبڃ ؿىه " ى يٹب٭يسبويځ ډٮى ا ٽٶبز ډ ٽىي ا اىي ػشؼځ ى اډ ډٮىب ىى ى ي ډبي وم

.ا ٥ٵ اه ٵى ى ٵ٢ب اډ وز ي مبو٦ ٽ هى ڈ ډ ځي ا سچن ث ډى٪ ځان ايٹبر ٵاٱز يسٶق اشٶبى ډ ٽىي

ه ث ٭ىان ټ ډوب٥ت ىش بو ىن ويځ هى ثش ىاا اسجب٥بر ىش ثى ي آىب بى ثب بو ب ډين ڈ وياى ثىبثا

ثىي ډ ى .

ډبكج ٶشڈ

بڅ ، ىذچم يهبو ىا اوؼبڇ ي از ي سب د ا ډٿ ىهش ىياى بڅ ا ى ټ بول اوىيځ ث 1:ٶشمه ډبكج ثبو

ىى ډشلڃ ي از ياٽىن ٵى ثب ډٺي ث ډت څلب٧ ډج ټ ډچمبن ٭بى ثى از يڅ د ا اه اسٶبٷ ا څلب٧ ډٮى ي

ا٭مبڃ ىى "از .ى ىيان ػاو ٽشبثب ډوشچٶ ډ٦بڅٮ ٽى از يڅ اٽىن ثش يٹش ٳ هاوين ٹآن يى٭ب ډ ى.ي ډٮمال

.ك٢ ديا وم ٽىي .هى ا ث ر ٵى اوؼبڇ ډ ىي ي ث هب٥ ډمبوٮز م ى ډپبوب ډج ډظڄ ډؼي ي .

اي ډ ځي :

ٮ ډ ٽىڈ ٥جٸ ىشار ٹآن ي ائم ٵشبٽىڈ يډٮشٺيڇ آىڇ ثيين ىه ډظڄ ټ ٩ٳ هبڅ از ى ياٹ٬ ؾ ؿ وز ډه

اوڈ ي اځئاڅ ػان س ٽ ثىڇ ٽشبة ا چٻ ي ٽشبثب ىٽش ٮش ي ډه سإط بى ىاز يى بڅب اه ثش ٹآن ډ ه

ظڄ ثاڈ د ثبي ث ))سٶومو(( ډاػٮ ډ ٽىڈ يا اه ٥ٸ ډٮٵز ىى هىااٵا ډيڈ يى ٽىب آن ثوبډ ب سچن ډ

ډظبڃ يىاشبن ))مز هيا ((ب ))اه ت ب(( ي))آٵشبة ٹ(( ا څلب٧ ډبئڄ ىى هچ آډوي از .اه ثوبډ ب ډبئڄ ىى ا ثب

ډ٦ف ډ ٽىىي ث مه ىڅڄ ٵڈ آن اكز س يسإطځاس از .

ىوجبڃ ډبئڄ ىى اڇ يبو ب "سبكي سإط ځا ز يڅ و ثا ٽ ٽ ؾ ا٭شٺبى وياى .ډه هىڇ وباڅجش اه ثوبډ ب

يٵڈ ثڈ يڅ ثا ػاو ٽ ى ا٭شٺبىاس هچ پڄ وڂٵش هچ ػاة ډظڄ اى يسچن ٵٺ٤ ث ډه ٽمټ ډ ٽىىي آبوش ث

آسٶبو ا ٽ ا ىڃ "وشىي .ثوبډ ا ث وبڇ ))آٵى (( ي ډه سإط بى ىاى ؿن ى آن ڂٶشب آٵى ا وبن ډ ىي ډظال

بثي .ىب ثين ډ آي يثب ىين آن اوبن ث ٹير هياثش ٺه ډ

ثش وىاو ب يبڃ ب سچو ثاڈ ػبڅت از .يجق ب ډٹ٬ اان ڈ ي ثوبډ ب اى ٽ ى٭ب ي ډىبػبر از ځ ډ

ىڈ

ىڈ ي ٭پ اڅٮمچ وبن وم "ث كبڃ الډ ثب اٵپبډوبڅٴ ڈ آىب ي ډه هىڇ وبى يثي ين ثب ثوبډ ب بو ډه ډٮشٺيڇ

.م ډبئڄ ا ثبي ثب آځب دٵز و ؿڈ ثش ثى٪ډه ٮ ډ ٽىڈ ا ثه اٵپب ػيي ىز ي لق آن ا اوشوبة ٽىڈ

ډبكج ځ:ثه ډڂىي ))ى ٭ كب١ وب وز ث ډاٽ ىش ثا اػا ډاڈ ٵز .ډ ى ا بو اشٶبى ٽى(( و٪ مب

ؿز ؟

بكج وي :و ډوبڅٶڈ ٽياڇ ػب هىاىاوي يڅ ثا اٵاى ډظڄ ډه ٽ اډپبن ك٢ ىاػشمب٭بر ىى ا وياڇ بو ثش از ډ

.ؿىي بو ڈ ىز ٽم ا ډؼي وياى يثش ثوبډ ب آن ىى يثب ك٢ يكبون از

ٽ ي اځؿ و ىىيااز يڅ ىاا اٵپبهب از ٽ ډلييى ث ځٶشمبن ىى بڅ وبن ډ ىي 1:ث دبن ب اه ن

كبٽڈ ث بو ډچ وز ؛ ؿاٽ ىػب ػب لجشب ث و٭ ډىشٺي بو ىى ٵٮچ از .ث ٥ ډظبڃ ډ ځي ؛اه بو ټ

سٺز ٽىىي ثبيب ډػى ىثه ىىياان ثبي ډظبڃ ثب اه ځٶش هى اه ٵى ٱډچمبن ا وم ساوي ډچمبن ٽىي ي كياٽظ ډ ساوي

و از ٽ ثبيب ي ٭ٺبي ا ا ٥ٸ ډ٦بڅٮ ي ا٤ كبٽڈ ثويځ ا ٽت ٽى از . يى ػب ىڂ ث ٽىب ډ ځي

ىه از ي جپ ا ا ٽ وڂب ٽى ټ يكبو ى كبڃ ؛سچن اان ٵٷ بى ثب ډؼي وياى ؿن اٽظ ثوبډ ب آن اػ٬ ث

ا ثجىىي ډ٭٪ ډىڇ از ياه ثا ډىڇ ىڅىځ اؼبى ډ ٽىي .ٮى اٵاى ثوبډ ب بى ثا اوشوبة وياوي ي وبؿبوي ثوبډ ىى

ىش ي ډين ٹا ىاى . .ثىبثاه اه ٵى ا بي ثشان ى ىن ثىي ث ٭ىان ډوب٥ج ډبثه

ډبكج شڈ :

بڅ ي ډلڄ ىثشبن اوؼبڇ ي از .اي ثٮ٢ يٹشب ومب ډ هاوي ياڅجش ثشى ډب ډ٢بن >8ډبكج شڈ ثب ټ د

ؿىه "ډٮشٺيوي ياٹٮبايهى اټ ډچمبن ډٮمڅ ډ ىاوي و ټ ٵى هچ ډج ! يډٮشٺي از ٽ اٽظ ٽبو ٽ ډي٭ اوي ډچمبن ي

وشىي .ايمـىه ثاه ثبياز ٽ ثب ٭ٺڄ هى ډشاوي هة ي ثي ا سو ىي.

اي ډ ځي :

ډبى "ث و٪ڇ ډىڇ يٹش ثب ډپالس يثي ډ وي ٽ وم ساوىي كچبن ٽىىي ث اٯ هياي ىه ډ يوي ډظال! ډه ډچمبوڈ و ډج

ت ڈ ى٭ب ي ٹآن ډوو يڅ ث و٪ڇ سإط ى ويځ ا وياش . ډه سب ٽىن وب ث ىه ك وپى اڇ يثش ډه ومب ډوو ي ډس

ڈ ه ي بڅب ډه ڈ مى٦ وي يومب وم هوىي .اڅجش ډه ډب ډ٢بن ب ٮ ډ ٽىڈ ومب ثووڈ .

يي؟)هبواى ، وبىب ىش ،ىاوڂب ،ا٥ٸ جپ ىيش ،بو ډؼالر ا٥ال٭بر ىى هى ا ا ؿ ٥ٸ ثيز ډ آ-ډبكج ځ:

،سچن ،اى ،اىشوز ،ىمب ،ييئ(

ډبكج وي :ام ي ؾ ٽياڇ ،ثش ٽشبة ٽ ډ٦مئه ساز

ٽ هچ سإط ځاثى ؿن ٽز ٽىىيځبن ٵچڈ ايټ ٵش ثى ياٱمبء ثاڈ هچ ػبڅت ثى ي ثوبډ ا ڈ ث وبڇ ))ٽىپب (( ثى

آاىاو ئاالر ىى هى ا ډ٦ف ډ ٽىوي يٽبىببن دبن ډ ځٶشىي .اڅجش ث و٪ڇ سچن اان هجچ اٵا٥ از ٮى اىٺي

ثوبډ ىى دو ډ ٽىي ٽ آىڇ هش ډ ى .

!ٵٹ ثاڇ ويا ،ث سٶبيسڈثٺ ثوبډ ب ثاڈ ػاة س از . 8ثوبډ ب سٶل ي ي ثو جپ "ٽال

ا٭شمبى وياڇ ؿن يٹش اهجب ي وڂب ډ ٽىڈ ډ ثىڈ ٽ هچ ا ياٹٮشب اٽ جپ ب ث بو ب ىاهچ ث ؾ يػى ياٹ٬ ډه

ډبا ا وبن ډ ىىي ثبن وم ٽى .

ډظال ى ډى ا٥ال٭بر ىى ى ٭ه وي ي ى ىش سوي ي ډبو ٽ ااى ٽى ډشاو اآوب اشٶبى ٽىبو ب ٹير بى ىايڅ

ث بس ازوجز ث بو بث و٪ڇ ډاڈ ډج ى ډپبوب ډظڄ ئز ب كبڃ ي ٶب ثش ىاى ي كبڃ

ٽبډڄ ډ ٽىىي ،بو ب ػيي ثش ا٥ال٭بر ىى هث ډ ىىي يڅ ډپبوب وم ى آوب ا ىډٺبثڄ ڈ ىي ثچپ ميڂ ا يڅ

يڅ ثٮ٢ ډاٹ٬ آىڇ اډپبن ك٢ ډشٺڈ ى ډپبوب ډج ا وياى يا بو .ډج اكب وىپ ث هياا ث اوبن ډىشٺڄ ډ ٽىىي

ب اشٶبى ډ ٽىي .

سٶبيس ى ىىيا اوبن ډ ىي ؿىبوـ هى اي ڈ ډ ځي سب ٽىن وبػي ث ىه ى بڅ و٭ ث >8ث دبن ب اه د

ىين هى ك وپى از يى١مه وجز ث ىىياان ڈ هجه وز ؿاٽ ډٮشٺي از ىىيا آوب اي ١ٮٴ يثا ٵا ا

ىىيا از ا ث ٭ىان اڅڂ وذٵش از ي ډٮشٺي از ىه ثا اي ډپالر از .اي مـىه ډبى هى ا ٽ ٵى ډج ي ډٺي ث

ٵبي ا وياش از . اه وػان ثش ى هچر هى ث ډ ثى يث ٹڃ هى ا ځ ىاىن ث آىڂب ډالڈ يٱمڂه ډظڄ ))

اشٶبى ا ثوبډ ب ځڇ ٽىىي ډظڄ ځاب ي سإط ساو ب ٹيم ىا (( اكب هث دياډ ٽىي ي ا بو ث ػ

.ى ډى اه ٵى ثى٪ ډأي ث هب٥ ه ي بڃ ٽڈ ى ځا هب وجز ث ىز ب ډيوش ا ومشان سو ؿىياو وم ځى

ىاى .

: ډبكج ب ثب -ة

اوٮ٦بٳ د يػى ىاى ي ډبكج وي ډؼجوز ئاالر ي ؿىي ي ؿن يويٽ ى آن ىػ ا ا از ډبكج اډبكج ثب

ډبكج ا ا د ٥اك ٽىي

مبو٦ ٽ د ا اه س١ق ىاى ي سٮياى ا ډبكج ب ث پڄ ثب ي ػمٮ ثب اٵا ى ټ هبواى ر ځٵش از ي ١مه ثلض

هبواى ى اسجب٣ ثب سإطار بو ث ثبيب ي وڂب ي ٵشبب ىى آوب سٴ ى ځي ٮ ي ٽ ىيځبب سمبڇ ا٭٢ب

8هبواى مب

ايڅه هبواى ا ٽ ىٽىبآوب ث ثلض اػ٬ ث ډ٫١ ٽشبة دىاهش ي . ن ي ډبوبڃ ثىوي ٽ ټ ٵوي ىهشىاشىي ىهش

بڅ از ٽ ىهبواى ا ډج ي ىش يٽى :9آاڂب ډبى ډٲڃ ث ٽب از .ډبى هبواى و بڅ از ى71آوبٽ

بڅڂ يٹجڄ ا اسمبڇ سلالر ډش٦ اىياع ٽى از ي ياى 88از دي اي هبىڇ ډؼي ي ٽبځبى ا آه ثى .از .ايىه

ى ا ث څلب٧ ىىيا ي امبن ډج ډ ى .يا مبن آٱبث ىڅڄ وب ډبڅ ى ٽىب م ٽ ډشٶبير اهبوا "هبواى ا ٽبډال

اوىي ٹ٦ب ثى از ډٲڃ ث ٽب آاڂ ډ ى ياالن ثٮي ا ځز كييى بڃ اه هبواى ا ي١ٮز ډبڅ ي ٵب هث

اه ث ىڅڄ يثي ين ثب ډپالر ډوشچٴ ،اث٦ ثبوىپ ثب هيادياٽى از ثهىاډ ثبىي . ن ډٮشٺي از ٽ ى بڅب

.ؿاٽ م سىب هياثى ٽ ث ىاى ي ي ا ډپالر ب ٽى ! اي ډ ځي :))ډه ثب هيا ٵٸ شڈ يهچ اكب وىپ ثب

ډپىڈ يڅ ثٮي ث ؼي ډڇ يا ٭ها ډ ٽىڈ ي..(( هياىاڇ كش ځب ثٮياومب ث ايځچ ډ ٽىڈ يكش ثبب ٹ

ډبكج ځ: آب ىومب ػمب٭ز ډؼي ڈ ٽز ډ ٽىي؟

ىځ ٽبي ډٲچ ب ياو اڇ .يڅ "ډبى هبواى :اش هچ ىيز ىاڇ ث ډؼي ثيڇ يڅ ډٹٮش سب كبال ثاڈ د وبډي ډٮمال

ىډاڈ ٽز ډ ٽىڈ . "جب اكبء كشمب

بڅ از سب اه ډبن بٽز ي ډاٹ وش يث لجشب م ځ ډيي .اي ى ػاة اه ئاڃ 1: "ياډب ن ٽ كييىا

اډبڇ ث ث ىاڇ ي ىاش ٹچج ثبي ائم ي هيا ث م ډه:)) ډيي دبن –آب هى ا ٵى ډج يثب ا٭شٺبىار ىى ډياوي -ٽ

ب ٷ بى ))٭چڈ (( اثدب ډپىڇ ث ديڇ ما ډلڇ ايڃ وػاو يا ىاڇ هب ا٭شٺبى ي ااىر( ٫) اثباڅٶ٢ڄ ك٢ر ي( ٫) كه

ڇ .يڅ يىس و ي ٭با دب اچ ٽب ثىڇ االن ڈ ٽ ديڇ ث كمز هياٵش ا ثه ثاىبڈ ډه اه ڈ ا ث ػب ډ آي

جبڃ اش اڄ ومب ي ي وشڈ يډٮشٺيڇ امبن ث هيا ث وز يىڃ آىڇ ثشڂ ىا .اڅجش ؾ يٹز ډبڃ كاڇ يٶ اڇ وجى ي ؿمڈ ىو

وبډ ډىڇ وجى ي كٸ ٽ يڈ ووىڇ ي...((

ت ٭ي ٹيٶ ىاشڈ يڅ ث ٭چش ډىٳ يڈ بىڇ ډبى پبڃ "مډى ى سإي لجشب ډ ځي :))ىز ډڂ ډظال

. يؿن ت ٭ي ثى يثچ٤ ڈ ٽڈ ثى. ډه هاشڈ ثچ٦ب اثب ٹمز ثش ثٶيڈ يٹش ڇ ٵمي هچ ٭جبو ي ي ډبو٬ ا ٽبڇ

ي (( .

اة س از ؟ډبكج ځ:مب ثش ا ٽياڇ بو اشٶبى ډ ٽىي يؿ ثوبډ ب ثاشبن ػ

يب دي هبواى :)) ثش اسچن اشٶبى ډ ٽىڈ ياڅجش جپ ب ډبا ا : اهجب يسلچڄ ب ب ،ثوبډ ب ي ي ډشى

اىوجبڃ ډ ٽىڈ ((

ب يځب ډٺ .. اڅجش ثوبډ ب بڅ هبواى :)) سچن ياىشوز : ثشڂ ث كبڃ ي كچ اڇ ىا ثٮ٢ يٹشب ٵچڈ ي بڅ 71ىهش

اػ٬ ث ٽپبن ي ٵ٢ب ..(("٭چم ا ڈ ىيز ىاڇ ډظال

ډبى هبواى:)) ډه ثشثب سچن ي ٽب ىاڇ ياهجب ي ثوبډ ب ب يډځىب اػشمب٭ يبڅب ا ډ ثىڈ ((

اىاډ اىـىه ث ا٩بو٪ ډ دىاى : )) ث و٪ډه بو ب ډظڄ سچن وبب يٹش ثلض ث بو يثوبډ ب ىى ډ ي ن ى

ثوبډ ب سٶل ،٭چم ،دپ ي.. ثىبثاه ثوبډ ب ىى ڈ ثبي ٹمش ا ثوبډ ب "ډوشچٶ اډىڇ ا ثآيى ډ بى ډظال

ن ىسچن اان دو ډ ى هچ ػاة وز .اڅجش ډه ؿىيبڅ ز ٽ ثوبډ ب ىى ٽ اال"بو ثبىي يڅ ډمٮمال

ټ ثوبډ ا ث وبڇ ))ٽچم ٵب (( ٽ ډث٣ ث "هچ ٽڈ سچن اان ا ډ ثىڈ يثش ا ثوبډ ب ډبا اشٶبى ډ ٽىڈ ډظال

ى كبڃ ث ىش "ٹآن يػى ىا .اڅش ى ث آن ا٭شمبى وياڇ ٵٮال ٭ٺبي ى ب از يى آن ڈ ٹآن دو ډ ڈ آډ

ډ٦بڅت ياى٭بب آوب شڈ . ىياٹ٬ ثوبډ ب ىى ٽ اه جپ ب دو ډ ٽىىي ٽمش ب از ثهالٳ سچن اان ٽ آىڇ

يؿن اوڂب كبڅز اػجب ي سلمڄ ىاى دٵشى وز (( اكب ډ ٽىي ث ىوجبڃ سچٺه ټ ٭ٺي هب ىى ث ثىىيځبن شىي

بڅ هبواى : ))ډه ڈ ډاٵٺڈ ؿن يٹش دب سچن اان ٽ ډ وىڈ اكب ډپىڈ م ثوبډ ب ي كش بڅب ي ٵچڈ 71ىهش

ثب اٵپب ي الئٸ ډه ػ وشىي ي وم "الب ډج ث ىوجبڃ سجچ ټ و٫ هب ا آىڇ ب ډاډه يسخ ډو شىي ٽ ډٮم

ډؼ ب سچن ڈ سپا ډ ٽىىي "من كٵب ٽ ډٮچڈ ب دي س ډي ډوه ٭ىب "ساوڈ ثب آوب اسجب٣ ثٹا ٽىڈ . ډظال

دو ډ ٽىىي ي ډٹ٬ اان ٽ ډ ثوبډ ىان ټ ثوبډ وي "ياڅجش آوٺي ڈ سىٮ يٱ ياٹٮ از ٽ ثبي ثا آىڇ وش . ډظال

يثٮي ډه ثب هىڇ ٵپډپىڈ ٽ اه -ا ثىىي ب ډواڈ ٽ ومب ايڃ يٹشن ٵاډ و-ؿىيىٹٺ ٹ٬٦ ډ يډؼ ډڂ ٽ

ډؼ ؿا هى ومب ايڃ يٹز وموو ؟!

ٵپډپىڈ هى ډؼ ب ب ثوبډ بان بو ث آن"ډه وب

ٽ ى ثوبډ ب ىى ډڂه ٭مڄ ومپىه ثا مه ډوب٥جبن ڈ ث وش ثبي ډ ٽىىي .((ؿ

دي هبواى :))ث و٪ ډه بو ؿن سلز ٽىشڃ كپډز يبز از وم ساوي ث٦ٵبو ٭مڄ ٽىي يثوبډ ب ٽ بهش ډ ى ثا

االن ٽ ٹمز اػىب ځان ي ډست "بڅج ىاى ث آوب سلمڄ ډ ى ډظالډىبٵ٬ هب از ثا مه ډىڇ اكب ډ ٽىىي ډ٦

ىم ثوبډ ب ىى ث ډىڇ س ډ ى ٽ ٹىب٭ز ٽىىي ٮى دب ىه ا ي٤ ډ ٽىي سب ډپالس ا ٽ اٹشبى ٽ ىاى كڄ

ن ډٯ كاڇ از ي هىن آن اپبڃ ٭ ىاى .اه كاڇ ثىن ډه ىي اڇ ى ټ ثوبډ ا ټ يكبو ځٶش از هى "ٽىىي .ډظال

ا ث ىاشبن ك٢ر چمبن ث٤ ىاى از .((

ډبى هبواى:))اڅجش ثٮ٢ ډاٹ٬ ىثوبډ ب ډظڄ ډ ځىب ٽ ا ډشوه ىى ى٭ر ډ ى ډ٦بڅت ډٶي ډ سان اشٶبى ٽى

ٺبى ا ډ٦ف ٽىىي ىڂ دو آن اىاډ وم بثي يڅ لجشب ث ١ ٽ ثش ڈ هاٵ شىي اكز ى اځ اه اٵاى اوش".يڅ ډٮمال

سچن ي اى ث ډان بى دو ډ وي ٽ ځب و سىب آىڇ ا ػة وم ٽىىي ثچپ ا ىه ى ډ ٽىىي ثو ػاوبن ا ٽ

وي. ثا هىډه هچ ئاالر ىى ډ٦ف ډ ى ٽ ؾ يٹز ى بو ب ويي اڇ ٽ ث آوب ا٥ال٫ ىش ا ډبئڄ كٺٺ ىه ويا

سػ ى .

))

ي ؟ډبكج ځ: كبال اځ اوٺب٣ ډىٶ ي اوشٺبىار ثڂڈ آب ػىج ب ډظجش ا ڈ اػ٬ ث ثوبډ ب ىى ى بو ډشاوي ٽ ٽى

ډاڈ ٭اىا ب ډوشچٴ ٽ ا سچن دو ډ ى ثا ډه ػبڅت از ډظالى و ث ب ب ډى:))ى ابڇ ډلڇ ٽ

هشبو ب ((

ډبى هبواى : ))دو ثىب ؼبن ىډب ډ٢بن ٹجڄ ا اٵ٦ب ا هب٥ار هث از ٽ ثچ بو ى ه ډه اؼبى ي از ث

ب ډ ٽىڇ ا ټ دچپبن ى كبڃ ثبال ٵشه ث مز آمبوڈ ي ى وىټ سه كبڅز ث هيا شڈ .٥ ٽ ثب ىين آن اك

مى٦وك ا ٽ ما ثب ډٺ از ي آىڂان ډ هاوي ثب ٭ىان )) وىا(( ٽ ى ډب ډلڇ ا اى يسچن دو ډ ثي

ډه هچ سإط ٭مٺ ىاش از .((

ثوبډ اه جب ٽ هچ ا ډبئڄ ي "بڅ هبواى : ))ثٮ٢ ا ډځىب ي ځٶز ي ځب ىى وپبر سب ي ډٶي ىاوي ډظال 71ىهش

ئاالر ىى ا دبن ډ ځي .((

بى ثيان ډ وڂوي يا آوؼب ٽ ى ػم٬ ثىي و٪ار ا٭٢ب اه هبواى ډشان اشىجب٣ ٽى ٽ ث بو ډچ ا٭شمبى وياوي ي ثب ىي اوشٺ

دجبڇ ب آوا ث٦ٵبو وياوش ثچپ ومبىي ټ ځٶشمبن هب ا ىه ابث ډ ٽىىي ث ا٥ال٭بر ٭١ ي س٤ آن ث ا٭شىبىي يا

بو ا از ٽ ى اډ ىه اٵا٣ اىي ث ىوجبڃ ډىبث٬ ىڂ ثا ثآيى ين وبب ىى ي ا٭شٺبى ه اوي .او٪آوب بو اان

ډ ٽىي ث ٥ ٽ و سىب ػاثش اؼبىوم ٽىي ثچپ ثب٭ض ىڅىځ ډوب٥ت ډ ى .ي٭بډڄ ٭مي ى وبډٵٸ ثىن آن ا ٭يڇ يػى

ىاه ډى وياوي ياٹز ي ي اش ثب ډوب٥ت سچٺ ډ ٽىىي .يا آوؼب ٽ اه هبواى ث څلب٧ ىىيا ډٮمڅ اوي ي ىٱيٱ ب ػي

ب څا و سىب ا بو ىػز ىىيا سإط ؿىياو وم دوي ثچپ ث ىوجبڃ ىشبث ث ډىبث٬ ىش ىى ڈ ډظڄ اشٶبى ا ډل٢٭چم

ييكبون يك٢ ىډاٽ ډج ډظڄ ډؼي يو .. وشىي .

7هبواى مب

ٵوي ىاوي .ډى ىذچم ي ٽبډىي ثبوش اىا ٽبي از 7بڅ اوي ٽ 1;" كييىاىيډه هبواى ډى ث ن ي

يم و ىذچم ي هبو ىا از .ث څلب٧ ي١ٮز اٹشبى ي اډپبوبر ٵب ى كي ډش٦ ٹا ىاوي.آوب ټ هبواى ډج اوي اڅجش

ى يث ځٶش هى ٵٺ٤ ث هيا ا٭شٺبى ىاى يى٥ڃ ٭م ٵٺ٤ ؿىيثبومبهاوي از ث ػ دي هبواى ٽ ٭ٺبي ىى ډو ويا

وي يهچ اكٺبٸ ىى ا هاٵ ډ ىاوي يڅ ډبى ي ٵويان مڂ ډٺيث ومب ي ي ي ا٭مبڃ يآىاة ىى اوي ياڅجش اه سٺي ى ٵ

ٽز ډ ٽىي "ؼي يث ػمب٭ز ومب ډ هاوي ي ى ډؼبڅ ي ى٭ب ي ٹآن ډسجباٽظ ډاٹ٬ ى ډ "ثځش ثش ث ؿڈ ډ هى .ډظال

بڅ ؿ٦ ډ ى ى اه ه د ىاوؼ ىاش ثبي؟ از ډٮچڈ ي٭الٹمىي ث ٵٮبڅشب ٵىڂ ي ىى ډ ثبي مـىه ثب 81ايٽ

يٽمټ ث ډشمىيان ٵٮبڅز ډ ٽىي. ٵوي ٽؿپشداز اي ىاوؼ ي ىيشبن وىټ هى ٽ مڂ اٵاى ډشيه اوي ى اډه ا

ى كبڃ سلڄ از .ىىيا ايثهالٳ ٵوي ثځش ى ډلييى ويځ ٵى ا هال ډ ى اي مـىه سمبچ ث ٽز

مب ييئ يب اىشوز د ډ ٽىي .ايٹبر ٵاٱز هى ا ثب ىين ٵچ"ىٵٮبڅشب اػشمب٭ ډل٤ ويځ ابن وياى. يډٮمال

ډبكج ځ: اثشيا ډ هاڈ ىيځب مب وجز ث ىه ا ثياوڈ ي اىپ ىىيا مب ؿڂو از ؟

اوٺالة ث ډبى هبواى : )) ٹجڄ ا اوٺالة ا٥ال٭بر ىى ٽم ىاشڈ يٵٺ٤ ومب ډ هاويڇ يڅ آىب ثب ٹآن ي ويځ اډبډبن وياشڈ ثٮي ا

ڈ اىاډ وىاوب آز اهلل ٥بڅٺبو يډىش٪ ي آٹب ٹائش ځ ډياىڇ ي هچ اآوب سإطډ دٵشڈ .يڅ ثٮي ا اىياع وشاوشڈ ث ى

ب ىى ىڈ يىځ ويځ ي ثٿ ٽىن ثـ ب يڇ ث مه ٭چز اڅلب٧ ډٮٵز ىى ڈ هچ ي وپىڇ يڅ ث كبڃ ا ثوبډ

ثوبډ))مز هيا (( ي))اه جب (( ٽ ډبئڄ ىى بى ا ثبن ډ ٽىي ."بو ب اشٶبى ٽى اڇ .ډظال

دي هبواى : )) ډه م ث هيا ا٭شٺبى ىاش اڇ يڅ ا كٵب ٽ ث اڈ ىه ث هى ډىڇ ث اى ډ ىىي هڈ وم آي ؿن

ىه ثا ډىڇ ث اى ډظڄ ٥ب٭ن از .ىويځ ثبي دىياوټ ،ٵشب وټ "ب ي ثا ځڃ ىن ډىڇ از . االم ا ىيٯ ي كٺ ث

ډية ه ي اڅپچ ث ٽبهى ډ ي ومبهن ي "ي ٽىاوټ ىاز .ٽ اه ډى ا ىاش ثبي اوبن ياٹٮ از .ٹجال

ث ٽب ىڂ وياز يڅ االن هچ ب اى٭ب االڇ ډ ٽىىي يڅ ى هٶب م ٽب اوؼبڇ ډ ډاډه ڈ ډؼي ي ډ ٵز ٽ ٽب

ىىي ((

بڅ هبواى )ىاوؼ( : ))ىه ي ا٭شٺبى ث هيا وبډه ث ټ كبډ مڂ ي دشاو ډلپڈ ا ثآيى ډ بى .ىىياثىن ثب٭ض 79د

يى ىيا ب ويځ ثشه اوشوبة ا اوؼبڇ ىي .ډه هچ ب ا ډ ىبڈ ٽ ومب وم ډ ى اوبن ويځ دبٽ ىاش ثبي

هاوىي يا٭شٺبى وياوي يث اوا٫ اولاٵبر اهالٹ ٽي ډ وي .((

ىيڇ يم ٮ ډ ٽىڇ بڅ هبواى )ډٮچڈ ( : ))ډه ا ي ٽ هىڇ ي ىبهشڈ هيا ا ڈ وب٩ ث ا٭مبڃ ي ٽىاڇ ډ 81ىهش

ځىب ډسپت وڇ .كش بىڇ ز يٹش ىثشبو ثىڇ ا هىي يبىډبو بى د ډ ٽىڇ ؿا ٽ ٵپ ډ ٽىڇ ى آن كبڅز ا هيا

ي ثوبډ ب ٱبٵڄ يڇ ! هيايوي ا م ثب سمبڇ يػى ىيز ىاڇ . ى كبڃ كب١ ڈ ىه ډمشه ٹمز ويځ ډه از . اياٳ

ويځ اڇ ا ثب آوـ ٽ ىه ثاڈ سڈ ٽى از ډى٦جٸ ډ ٽىڈ .كش ځب ث هب٥ دبجىي ث اڃ ي ٭ٺبي ىى اڇ ٥ى ي ب

اكب هان ي وباكش وم ٽىڈ . م ٮ ډ ٽىڈ ى "ډٹٮشب اػشمب٭ يٽب ا و ا ىز ىاى اڇ يڅ ثب اه يػى اال

ډؼي ي ډؼبڅمج ٽز ٽىڈ اځ ؿ هجچ ډاٹ٬ ثا ا١ ٽىىي وز . ((

ډبكج ځ: مب ثش ا ٽياڇ بو اشٶبى ډ ٽىي يؿ ثوبډ ب ثاشبن ػاة س از ؟

اوبر ي..((ديهبواى :))سچن :اهجب يثش جپ هجي ثوبډ ب ي ،ډشىيب ډث٣ ث ويځ ك

ة ډبى هبواى :)) سچن :بڅب يثوبډ ب ىى ډظڄ ))مز هيا((، ))اه ت ب (( ي))ىب ا ٹآن (( يلجشب آٹب ب

ډاى هچ آډوي ي ػبڅت از .((

ب ډ ٽىڈ يثش بڅب ي ٵچڈ ب ىمب . اڅجش بڅ هبواى )ىاوؼ( : ))سچن ،اىشوز : اٽظثوبډ ب سچن ي سمب79د

وىاو ب آٹب اٱي ي ډ ثىڈ يځٶز ي ځب ٽ ثب اٵاى ثب ٦ق ٭چم ثبال اوؼبڇ ډ ى ؿن "ډبو ٽ سٮ٦الر ثب .ډظال

ث ا٥ال٭بر آىڇ ا١بٵ ډ ((

ٳ ډ٦بڅٮ يوشه ډ ٵٺ٤ ډٹ٬ ٳ ٱا ٽ ثب هبواى اڈ .سچن ډ ثىڈ بڅ هبواى )ډٮچڈ ( : )) ډه ثش يٹشڈ 81ىهش

ؽ ډ ٽىڈ .ثوبډ ))اه ت ب (( ي ٽ س٤ آٹب ىشپب "ياڅجش بز ب اىشوش ا ث ډى٪ ىش ث ا٥ال٭بر ٭چم ډسجب

و يياٹٮ ډبئڄ ي جبر ىى ي ډ٦ف ډپى ي ٽمش ډلبٵ٪ ٽب ى آن ىوبڃ ډ ٽىڈ .ؿن ث و٪ڇ هچ بىٹب"اػاډ ي كشمب

دو ډ يځٶشڂ ډبن ىٽش ىىبو ي ىٽش الـبو از .ثوبډ ))اي(( 9ىي ډ ى .يمـىه ثوبډ )) ډٮٵز (( ٽ ا جپ

آاء ي ؿبڅ ب ى ي هچ هة ډ٦ف ډپى .((ا ىيو څر ډجڇ ؿن سٺبثڄ "ي ڈ هچ ىيز ىاڇ ي ياٹٮب

ډبكج ځ :آب سچن اان ىى از؟ ٽياڇ ثوبډ ب ثش ىى از؟ ؿا؟

ديهبواى : )) ىى اٵا٥ از ((

ٽىي .ثب دو وىاو ب ي ډبى هبواى :)) ثچ ىى از ؿن ى ثوبډ ب ٮ ډ ى ډىڇ ي ثو ػاوبن ا ث ىه ػة

بڅب ٽ اػ٬ ث ډبئڄ ىى از ثو ى ډب ډ٢بن .اڅجش ا ٥ٵ بى وبن ىاىن اه بڅب ثب٭ض ډ ى ٽ ىه ١ث

ٽىي .يڅ ٵچڈ ثوى ؿن ثٮ٢ ا ٵچڈ ب هچ ٦ق دبه ي ١ٮٴ از يث ػب اىپ ډىڇ ا ث ىه ٭الٹمىي ٽىي ا ىه ىي ډ

ٵچڈ ي ياٹٮ ٽ ٭الٹ ټ وٶ ث اډبڇ كه )٫( ي هچ جب وبن ډ ىاى (ياىپ اډبډبن "ب هة م ى ه آىڇ ډ ډبوي ډظال

ډٮڇ م ث ٽبو ٽ ډلجز آوب ا ى ىڃ ىاوي سػ ډ ٽىي ((

ىى از يڅ سمبډ ډاڅٶ ب الڇ اوياى يا څلب٧ ډلشا ىى هچ ٱى وم بڅ هبواى )ډٮچڈ( : )) ث و٪ډه ى ٩ب 81ىهش

ٽ ثبي يى ثش ډاى ثوبډ ب ٽ ١ي سجچ ىى از ثب ٭ىان ي ثبيٳ ثوبډ ىى دو ډ ٽىي .اڅجش ث اشظىب ثوبډ ب

ځٶشڂب يډځىب ٭چم ٽ اػ٬ ث ىه ثلض ډ ى (("ىب ډ ٽىىي ډظالډوب٥جبن ا ثب ډىبث٬ اڄ ډٮٵز ىى آ "ډشٺمب

بڅ هبواى )ىاوؼ (: ))ثش ٮب ىى ثىن ىاى ډ ى ي ٽمشث ډ٢بډه ىى دىاهش ډ ى ٮى ثش ٹ از و 79د

ا آىڇ ب سٮٴ ي سمؼي ډ ى ٽ ث ا ب "ىڈ . ډظال٭مٸ .ؿن ډب هچ ا ډبئڄ ١ي ىى ي ى مه سچن ډ ث

ىى دبجىي وشىي يؿن ا بو ډ٦ف ډ وي ث ٭ىان اڅڂ ى ډ آىي((

ډبكج ځ: آب ډ ى ا ىين ثوبډ ب ىى بو ب ااو ىٻ ىى ديا ٽى؟

اه م " از يياٹٮ ثب وييڇ م ا ٩بب .اڄ ىه ي ث سػ وم ٽىه ډظالدي هبواى : ))ډه ٽ سب كبال ؿ ٽ

ىى ب ي ٵبى س اىاار ي سػبډٮ ز يڅ ؾ يٹز ا لجش وم ٵٺ٤ اىه ځ اوياهشه ډىڇ يبىځٵشه . ((

ن ا٭شمبى ىاڇ يسمبڇ ٽبو ڈ ٽ ى ثوبډ ب ډج ډظڄ ))مز هيا (( ډبىهبواى :)) ثا ډه ٽ هچ ډٶي ثى ؿن ډه ث سچ

اػ٬ ث ىه لجش ٽ ډ ٽىىي ثب ىي ډڂه ي آى آ ي كيض يث ثىىي ډين.

ى وي ((بڅ هبواى: )) ثچ اڅجش ث ٥ وج يىٽىبآن ثبي ډ٦بڅٮ ىى ىاز سب ىؿباشجب ىثىاز ډبئڄ ى 81ىهش

ىى ثب ؿن ثشث ډىبټ يا٭مبڃ ىى امز ډ ىي ي ٽمش ث ډجبو "بڅ هبواى :)) ډه ڈ ٵپوم ٽىڈ ٽ ٽبډال 79د

ا٭شٺبى ٽ اب سي ډڈ ساز دىاهش ډ ى .((

ډبكج ځ:ؿ سٶبير ي مبو ثه بو ب ىى ي ډؼي ى اان يػى ىاى؟

ىػاة اه ئاڃ مڂ ثاه و٪ اسٶبٷ ىاشىي ٽ اىيي ډٺڅ ث ڈ جبش وياوي يڅ ډپمڄ ميڂوي يىي وبب ډوشچٶ ا

ثآيى ډ بوي .

ډبكج ځ : ثا ىى ين ي ىى ډبوين ٽياڇ بو ډط س از؟

اطسه آوبز سچن او٪ ا٭٢ب اه هبواى ډمشه بو يډ

ډبكج ځ:ثا ىى ين مب ؿ وي ب بو ا ډط س ثى از؟

ډبى هبواى : ))ا٤ ثٮي ا اوٺالة يوىاوب اډبڇ يآٹب ٥بڅٺبو ٽ ا سچن دو ډ ي يډه ډست وڂب ډ ٽىڇ .((

يسچن هچ ډاطثىوي .ث ي ى ىيان ٽىٽ ٽ ؿ ا سچن بڅ هبواى )ډٮچڈ ( :))ډل٤ هبواى يذ ډي 81ىهش

دو ډ ى ٹبثڄ ا٭شمبى يىز يث ٭ىان اڅڂ سچٺ ډ ى ((

بڅ هبواى :))ىډل٤ هبواى ډب ىه امز بى ىاش يمه ٭بډڄ ىٽىب آډب ىى ډيا ي سچن مڂ ډاط 79د

ى اوي .((ث

ډبكج ځ :آب بو ثا سجچ ىه س ي از؟اځ ه ى سجچ ىه ا ٥ٸ بو ؿ ډپالس يػى ىاى؟

.ىدبن ث اه د ا٭٢ب هبواى ىډؼم٫ ا٭شٺبى ىاشىي ٽ بو ټ اثااز ٽ ا آن ډ سان ثا سجچ ىه ڈ اشٶبى ٽى

ٽچ ډشان ځٶز ا٭٢ب اه هبواى ث اشظىب دي م اٵاى ىىيا ي ډٺي ث اڃ ي ٵشبىى شىي ياآوؼب ٽ ىىيا ث ٥

هى ا ډن ا٤ هبواىځ ي اػشمب٭ هى ډ ىاوىي ث بو يث ٥ هب سچن ث ٭ىان اثا ډڈ ىسيغ ي سچ ىى ډ

ىى ابث وم ٽىىي ؿا ٽ ډٮشٺيوي ث ىه ث ر ٹ ډ دىاى ي م ػىج ب "٭مچپى سچن اان ا ٽبډال وڂوي يڅ

مڄ ٭مٸ آن ا ډ٦ف وم ٽىي يثىبثاه ىٽىبډىبث٬ اڄ ىى ٽ ث آن ډشپ اوي ا بو ث ٭ىان اثا بىډ ٽىىي ٽ ډ ساوي ډپ

بٳ ىى آوب ثبي .ىاش ب ي ډٮ

8هبواى مب

بڅ 7ډه هبواى ا ٽ ثب آوب اػ٬ ث ډ٫١ ))بو يىه (( ډبكج ثبر ځٵش از ن ي ػاو شىي ٽ ٵوي

ي ٭چٱڈ ىااثىن 87ي م بڅ ي ىاا سلالر ٭بڅ از ى ټ ديپي ډٲڃ ث ٽباز 91 "ا ىاوي .ډى ٽ كييىا

ډيٻ ىاوڂب ثىب ث هاز بٱڄ وجى يى ډىڃ ث هبو ىا ډٲڃ از . اه هبواى ا ٵب وج يا٤ اٹشبى

اډ ډوشچٴ ويځ ډش٦ ثهىاوي . ىي ىاا ٭ٺبي ىى ډلپڈ يدبجىي ث ا ب ي ثبيب ډج اوي .آوب ٮ ډ ٽىىي

ابن ا ثب اكپبڇ ٭ ډ٦بثٺز ىىي .

ډبكج ځ : اثشياډواشڈ ثياوڈ ٽ مب سب ؿ كي ث ىه امز ډ ىي يآب ىىيا مب ټ ډئچ ٵى از ب مبا ثب اػشمب٭بر

هب ډج و دوي ىاى از ؟

ډمشه ىٱيٱ ويځ اڇ ثيڃ ي از ي ثىبثاه ځو اوشوبة ي سمم ى ويځ ډه ډى : ثا ډه ىه اټ ډٺ٬٦ ډبو هب ث

آىڇ سىب شڈ "اسجب٥بر ډا سلز سإط ٹا وياى ي ډه ډٮمال "سلز سإط ا٭شٺبىار ډه ث ٹآن ي االڇ از يڅ اه ىىيا ډٮمال

ٽز ٽىڈ .اڅجش ثٮ٢ ډاٹ٬ ٮ ډ ٽىڈ ى ومب ػمب٭ز

ى ډؼبڅ ډج وبو و ٽز ډ ٽىڈ يڅ "ن : ډه ا ٽىٽ ى هبواى ډج ي ٽى اڇ ي ىه ثاڈ امز بى ىاى ي ډٮمال

اډپبن ك٢ ى ډؼي هچ ثاڈ ٵاڈ وز يڅ ٭الٹمىيڇ ٽ ٽز ٽىڈ .

٫ ثوبډ ب ؟ ډبكج ځ:اٽياڇ بو ثش اشٶبى ډ ٽىي ي ؿ و

ډى : ډه ڈ ا سچن يڈ اىشوز اشٶبى ډ ٽىڈ

ن :سچن

ډبكج ځ: آب ث و٪ مب سچن اان ىى از ؟

ډبثٺبر يثوبډ ب ثه ا بڅب ي "ن : ثچ سب كييى بى ،ؿن هچ ا ثوبډ ب ثب اكپبڇ ىى ي اب ډب ى س٢بى شىي ډظال

هبوڈ ب ثي كؼبة ىآوب ىي ډ وي ٽ ثا ټ بو ٽ اى٭ب االډ ثىن ىا هة وز ."سٶل يډٮمال

ىى از ډه ڈ و٪ مڇ ا سإي ډ ٽىڈ "ډى : وجشب

ډبكج ځ: ٽياڇ ثوبډ ب بو ثش ىى از؟

ى ډى يا ي٭چمبء ډظڄ ))كيض ي (( يثوبډ ب اهالٹ ي وىاو ب ه٦جبء ثوبډ ب ډشىي ډى:

ن :ثوبډ ب ډظڄ مز هيا،ؿن سٮياىبى ااالس ٽ ىثب ډبڄ ىى ډ٦ف ډ ى دبن ډ ىي

ديا ٽى؟ ډبكج ځ:آب ډ ى ا ىين ثوبډ ب ىى بو ب ااو ىٻ ىى

ىا ډى : ث٦ وج ثا اٵاى ٽ ډٮچډبر ىى دبئه س ىاوي ډىج٬ ډىبج ثا بوين آډ ب ىى از . ث٦ ډظبڃ وبن هبو

ٽبځان ي ٽبيان ي ٽج

ثبال شىي .آځب ب ىى ا اٵا ډ اٵاى ثب٦ق ا٥ال٭بر ىى "ن : ثچ اڅجش ثٮ٢ ا ثوبډ ب ډظڄ ))اه جب (( ٽ ډٮمال

ىي ډه يٹز ث اه ثوبډ وڂب ډ ٽىڈ اكب ډ ٽىڈ ؿىي ٽشبة ډٶي ډ٦بڅٮ ٽى اڇ

ډبكج ځ: ؿ سٶبير ي مبو ثه بو ب ىى ي ډؼي ى اان يػى ىاى؟

ي ډاڈ دو سالير ٹآن ى اډبٽه ډشجٽ ى ډب ډ٢بن ي ت ب ٹي ډى : ثوبډ ب ي٭٨ ي وىاو ي مـىه ډاڈ ٭اىا

سٺجب ا و٪ پچ ډبث ډبػيوي

ن : بي ثشان ځٶز ٽ ډئچ سجچ ى ىي ډشٻ از يڅ ٹياز يډٮىش ٽ ى ډؼي ثا اوبن ٹبثڄ اكب از دب ثوبډ

اىب سچو يػى وياى

كج ځ :ثا ىى ين ي ىى ډبوين ٽياڇ بو ډط س از؟ ډب

ين ډى : سچن ى سپ ا ثوبډ بان ډ٦چ٬ ي ډٮشٺي ث ډجبو االڇ اشٶبى ومبي ډ ساوي ث ػة ډوب٥جه ث االڇ ي ىىيا

سچو هى ىؿب ډپالر ډشٮيىي ا٭ػبػبر ٵپ شىي . ډىڇ ٽمټ ډط ومبي اډب ډشبٶبو اٱچت بويځبن بڃ ب ي ٵچڈ ب

ى وشؼ ثىػ سبډه اه و٫ ثوبډ ب و سىب ٽمټ ث ىى ين ډىڇ ومپىي ثچپ ث ځشڂ ثش آوب ډىؼ ډ ى

ن : ډه ڈ مه و٪ ي ىاڇ ثا هبواى سچن ڈ ىڇ ىز س از ي ڈ ډٶيس

ج ځ:ثا ىى ين مب ؿ وي ب بو ا ډط س ثى از؟ ډبك

ډى :اىؼبوت ثشه اشٶبى ا ا ٵچڈ ب ډشىي ى ه ويځ ياي چلبء ثى اڇ . ي بي ځب ايٹبر ثه ا وىاو ب

هب اشٶبى ثى اڇ

ثب ډ٦بڅٮ ي هاوين ٹآن ي وغ اڅجالٱ ث ثبيب ىى اڇ ي اڇ يبو ثٮ٢ ا ن : ډه بى ا بو سإط ىى وڂٵش اڇ ثش

ئاڅب ٽ ىه ىاش اڇ دبن ىاى از .

ډبكج ځ:آب بو ثا سجچ ىه س ي از؟اځ ه ى سجچ ىه ا ٥ٸ بو ؿ ډپالس يػى ىاى؟

ب ي ثى٪ اىؼبوت ثب سػ ث ػاثز ي اط ځا ٵچڈ ب ىمبئ ي بڃ ب سچيو الڇ از اٵاى ډٮشٺي ي ډى : مبوڂو ٽ ا

ىاش ٭الٹ ډىي ث االڇ ثا بهز اه و٫ ثوبډ ب سثز وي . ث ٭جبس اٵاى ٽ ث ډجبو اهالٷ االډ ي ٵٺ ٮ سچ٤ الڇ ا

-ثبىي

ىه ثو اثوبډ ب بو ا از يثش ٽبثى بو ځډ يا٥ال٫ بو از يسٶپ٭مٸ ىټ ثوبډ ٽسب "ن : و ډچمب

سچو ٹبثڄ اوشٺبڃ وز ي ٵى ٥ دي ا ٥الو ث ثبيب ىى ىز ډ بثي ي بو ډپمڄ ي سٺز ٽىىي از .

ډبكج ځ: ػبډٮ ااو ؿ سىبج ثب سجچ بو ا ىاى؟ ډپالر ىىيا ى

ى.ډى : سجچٲبر بو ا هچ ډاٹ٬ ډبئڄ ا څص ډ ٽىي اػمچ ډٺڅ ىىيا ٽ ثيين سػ ث ٩اٵشب اه ٽب ثوبډ ب ډ

ډىث ځو ا ٽ ا و٪ ٭بډ ډىڇ هش ٽىىي ډ ىيث ثب ن : ىثوبډ ب سچن ٵٺ٤ ث ثٮ٢ ا ػىج ا ىه دىاهش

اػىج ب ىه االدىاهش ومى

ډبكج ځ:اڈ ٵچڈ ثوبډ ي ډٺ ي وىاو ب ځٶشڂ سچو ٽ ي مب

سإط ىى ي ډٮى ىاش از ؟

ډٮب ٭ٵب ي ٭چمبء ث اػ٬ ډشىي ډؼم٭ –ډى :ډؼم٭ ياز ٵشق

م اه ثوبډ ا ىوجبڃ ډ ٽىڈ "ن :ثوبډ ))اه جب (( هچ ا ئاالر ىى ډا دبن ډ ىي ي كشمب

اڅجش ى٭بب يډىبػبسب ٽ ىڂبڇ اان دو ډ ى ب ي ثوبډ ب جب ٹي ي ابڇ ٭اىا ٭با و هچ ى اؼبى اكب

يوڈ ډاط از . ډٮىز ى ى

ث دبن ب اه هبواى وبن ډيي ٽ اه ن ي ثبډٺي ث ىه يىىيا شىي يا آوؼب ٽ ى هبواى ب ډج ي

٭بر ډ ىاوىي ى ډى ٽى اوي ثبيب ي ا٭شٺبىاسبن و سلز سإط آن ثى از ياآوؼب ٽ بو ا ث ٭ىان اثا ډٶي ثا اوشٺبڃ ا٥ال

ىه و ا آن ث ډىي شىي يڅ اه سإط د سلز اڅٮب٫ اٵپبي به ب طبثش ا ىىيا ى ه هى آوبز ث ٥ ډظبڃ

ي ا٭شٺبى سٮه بڅ ب ي ډپشثبر ٭چمب ء ىاډ ٵٺ ا ډػٮز سبډ ثا آوب ثهىااز . ي بو ث څلب٧ و٫ ه٤ ٵپ

ٽىىيځ ؿىياو وياى يڅ ى ډى ډىبټ ىى ي سٺز اكببر ډج بو ى اه هبواى سإط ډظجز هى ا ىاا ډ ثبي .

ٽ "ان ي آئشب ا 22ٽبون آځىئشب"ث وبڇ ٭الي ثډبكج ب ٭مٸ ي بهز بٵش ،و٪ار ٽبثان اىشوش ټ اوؼمه ډؼب

)الڇ ث س١ق .. ثيز آډي از -آب اىشوز ٹجشبن اىبن هاي ي؟ - الډت ي ث ىه شىي و ا٥ٸ ٥ف ټ ئاڃ "ٱبڅجب

ڈ ډٺ بڅ ي :8ٵى ٽاوؼمه ثب ډي ٽ ٭٢اه اوؼمه از از ٽ اه ئاڃ د ا ٥ف ډ٫١ ٽشبة ثچ پ ا ىاوؼبوڈ

بڅ ي ىاا 91سب 71اوؼمه ثه ىه ا٭٢ب اه ى١مه ث ځٶش ي ثشٽ چىي از ا اه ٵى دىبى ي از

سلالر آٽبىډټ شىي (:

ش ٽ ډبن بى ا ث ٭جبس ث و٪ ډ ي ډي اوؼمه ثب ٥ف اه ډ٫١ ث ىوجبڃ دبن ث اه ئاڃ از ٽ ىز ٽبثان اىشو

يٹز هى ا ثا ثيز آيىن ا٥ال٭بر ى اه بو ٳ ډ ٽىىي وجز ث اىبن سب ؿ كي ىؿب سٲ ي ب ث سٶبيس ي از ؟

ى ياٹ٬ اه ئاڃ ث و٭ ى اشب دبن ث ئاڃ اچ اه ٽشبة ٽ مبن اسجب٣ ىه ي بو از ٹا ډ ځى.

ب اه اوؼمه ا بي وشان ث ٭ىان ډوب٥ت ډٮمڅ بو ى و٪ ځٵز ؿا ٽ ى ٵآىي اسجب٥ ٵٮبڅ ٽز ىاوي ي٭الي ثاشٶبىا٭٢

ا ډ٦بڅت ي دبڇ ب اوؼمه ي ا٭٢ب آن ى سڅي دبڇ ي ډلشا ى ٹبڅت سپز ي ٽبډىز ٵٮبالو ډبٽز ىاوي.

ن اىشوش ٽ ڈ ا٭٢ب اوؼمه ي ڈ اٵاى ىڂ ا بډڄ ډ وي ؿىي ىي ځب ډشٶبير ىډى ډاػ ىه د ا ث ٽبډىشب ٽبثا

:ٽ ث ٹا از ي بو ثه آوب ٹبثڄ سو ثى از

: افضاص فر لذستوذا سسب دس عل صهبى غلج آى ثشدي -2

دٵز سپىڅ ي ٵه آي بو ، ىه ث كب اوي ډ ى ياه بو از ٽ ػاډ٬ ا ياز ثاب اه ىيځب وبز اډ ثب

هاي ٽى

22

ال ادری گرها ، بی خدایان

:ػذم تاب سسب دس وب سد ثب دي - 1

وبن ي اٵاى سلچپى ىيځب ٽ ى آن ٽبثان ډٮشٺيوي ٽ ډوب٥ت ىه ى ډٺب ثب بو ٭بڇ س از يڅا اٵاى ډٮييى ٽ ثش ػا

ٹ ډش٤ وه ا بډڄ ډ وي ډوب٥ت بو ا ډظڄ اىشوز شىي . ثىبثاه اٽظز ػبډٮ ا سإط ؿىه بو ا ډن اوي

سلز سإط ىه ډ ثبىي . "يٱبڅجب

:استفبد اثضاس دي اص سسب ثشا تجلغ افضاص فر خد دس خاهغ-9

ه ىيځب ىه ي وبىب ياثش مـىبن ث ك٢ دوڀ هى ى ػاډ٬ اىاډ ډ ىىي ثب اه سٶبير ٽ اډي اىپبا ث ٽمټ بو ى ا

ډلٺٸ ډ بوي

ي

ىډ آي . ث پڄ ډجبكظ ډبن ٽبثان اوؼمه "آوـ ٽ ى اىاډ ډ آي ډشه ٽبډىشب ٽبثان ى ډاػ ثب اه ئاڃ از ٽ ځبب

دبن ٽبثان :

ډچمب هچ ډط اډب ث ١ت وٶ اىشوز ڈ هچ ثشڂ ىا... ث كبڃ ثب ٽىن ييى ب ٽ ثش ي ٽب هچ وش -

..ث ه ٽ مب ٵب ثب ډٮشٺيه ٥ٳ وشي..ثچپ ثب شم ٥ٵي ٽ ث هب٥ كٶ٨ ي ځش ډىبٵ٬ ډبڅ، ث ير ا اب٭

څټ ي هاٵ كمبز ډپى ي ى اه ا ا ى ي اشٶبى ا هوز ؾ اثب ويا...اه ټ ػىڂ ډى٪ڇ ٽ هب ثبيب ايئ

وز..ٽال م ػب مى

ويا وم ځٶز ٹجشبن اىبن ډ ؿن مه االوڈ ډظڄ ىوب ياٹٮ ياى ين ثا ػچځ ا آځب ډىڇ اډب ډ ي ث ا - -

ډ ، ي بي ڈ اه سىب ثا م ث وبثى ثپوش

ىه سىب اييڅ از ٽ هى ا ا ځو وٺي ؿ ا ىاهڄ ؿ ا ثين ث٦ شمبسټ ي ي ډىي كٶب٩ز ((ڈ ))ث ٹڃ -

ٵى ډج ى ډاػ ثب اىشوز سىب اياٳ ه ا ىوجبڃ ډ ٽىي. ث و٪ ډه اځ اه ا ثبي ىاش ثبڈ ډ سان اىڂو ځٶز ٽ ټ

ډ ٽىي ي ب ثٮ٢ب كش ا٥ال٭ ا يػى اٵاى آسئز ى ا٥اٳ ه وياى.يڅ ثا ټ ٵى ډٮٺڃ ٽ ىوجبڃ كٺٺز از اىشوز ډ

ث دب ٭ٺڄ هى سمڈ ىش اسوب ٽىي ساوي ٽمټ ثب بى ٽىي سب آن و ثب وز ب ي ىيځب ب ډوشچٴ آىب ي ي

كمبٹز اه ډىڇ ثب اه ؿا ا ثه وم -

ث هالٳ ډچڈ ثبي ثڂڈ ث٦ه ػبډٮ ث ىه وب ىا...ىيىن ىه ا ا٭مبٷ ټ اػشمب٫ ث و٪ ډه ويو ؿن وب ث وئڂ ىه -

اه ثبال ٵشه ٦ق اځب ى وبز ډشو ٹيڇ ث ٹيڇ ؿمج ىه ث اثٮبى ډوشچٴ ىا...سپىڅ ٵٺ٤ ډشو ٦ق ٭چڈ ي اځب ي ثبال ثج

پبي ي كٺٺز ٥چج ڈ ثهىان ي ثب ٽىؼويځ ٽبو ى ٭ه ىاشه ا٭شٺبى ا يك ٽى

بي ٵىڀ اشٶبى اين ي ډ٦مئىب ٽمټ هاي ٽى ؿىي ى ثه ډاى ابئ ىىي هاٵبر ڈ ز.ث ډبوىي ډئچ ىڂ ث -

ثييوڈ...اډب ډٮشٺيڇ ثبٶبٳ ب ب ٽ ډ و ٹجشبن اىبن يڅ سب كييى ډط ثب ى اځب ٽىن ډىڇ

ب سڄ يٱ ٽىي ٽ ډلڇ ي ى٭ب ثيين سبط ٽ وز ،ا ٥ٳ ىڂ ؛؛ اىشوز يچ هث از ثا دو هاٵبر ؿ ٵپ ډ -

دو ډى كشب سٮ٠ )ى٭ب (ب ىؼشبڃډشٺڈ

ث و٪ ډه ث هى و هچ ثشڂ ىا. ثا اٵاى ٽ ډوان ي ىوجبڃ آځب شه هچ ا ډبئڄ ډظڄ ىاوچى ٽشبة ي ب ډجبكظ -

ب ٽ ډمپى ٭ىان هاٵ ب اكز س ي يڅ ى ډٺبثڄ اځ هى ٵجٻ ي ٽ جپ اػىمب٭ ى و٪ ثڂڈ ثب ا ثځ

ا وياش ثبه ؿ ثب ډ٦بڅت ٱ ٹبثڄ ثبي ي ب هاٵ ډىش ډپىه. ب كش ثځ ب ثا ػه ځ ي اه ډبئڄ يػى ىا. ثب

ٹ ث هىن دبډب اهالٹ ٽ ډىش ډ ٩ب اهالٹ ىا يڅ ا څلب٧ ډى٦ٺ ػب ډچىڂ ډىڇ ڈ ث هب٥ ٩ب اهال

كمز سٶپ ثش ي ومين ي ثب كبڅز اثه ىاو اين ډ٦چت ي ث اشاٻ ډان

ٹجشبن اىبن و! بيڇ ٽمټ ډپى ا٭شٺبىر ډلپڈ س ! يٹش ډجى ډوبڅٶبر ؿ هب س ؿىش وياوي ػ ټ وٺڄ ٹڃ! --

ه اه و٪ڇ ثىاڅجش ا٭شٺبى و هاٵ! اډيياڇ وباكز و

هچ هچ سبط ىا. اڅجش ثا ٽ ٽ ث ىوجبڃ آډهشه ثب... ى ډى اڃ ىيڇ ڈ ډچمب مى٦. ؿا ٽ اځ اى٦ وجى س-

ٽډب بشب ډظڄ ٵ ثٻ ٵچش وجى

ثشڂ ث اه ىا ٽ س ٽييڇ ٽ ي س ٽييڇ سٶپ ٹا ىاش ثب . ڈ ډ سو ػچ هاٵبر ي ثڂ ي ڈ اين ي ياع ثي . -

ث و٪ ډه اىشوز، ډبا ي... ډ سوىي وٺ ټ سچىڂ ي ىاش ثبىي ث اوب، اين ڈ ى س ٽ اوبن ب ډشٮج وجبىي ي -

ٺز ثبىي... اڅجش ٵپ ډ ٽىڈ اه ډ٫١ ى ډى ٽ ډظڄ اان ٽ اٽظ ٽشبة ب بو ډ وي ي اځ ى ډوبڅٶز ثب ىوجبڃ كٺ

وم ىه ي هاٵبر ثبىي ٽال اػب اوشب وياوي ډشٶبير از ي اٵاى ى وبز ثبي ث ٥ٺ ث اىشوز ډاػٮ ٽىىي... ى ر

ط ځا ډظجز اىشوز ى اه ډى ي ؿن ټ ٵى ډ ساوي ى ډير ٽسب ثب ثب ا اٵاى ثب ىيځب ب ډشٶبير ى سان ډىپ سب

ډى ډى ثلظمبن ٮى ىه ي هاٵبر آىب ى، ؿ ٽ ٽمش ى ىوب ياٹٮ ثب اه يٮز اسٶبٷ ډ اٵشي

اى سبط ډا، يڅ ؾ ؿ ي اٵاى ٽ ثب سٮت شه ي اه ثبي ى ايوب ي ٽى ٽ اىشوز هاش ب وبهاش ي ثش اٵ-

ا ؿ ٽٽاو ىٵب٫ ٽىه سبط وما. سىب بي اه اٽظز ثب ٽ ثشو اٵپب ي ٭ٺبي اين اٵاى ډشٮت ي ډل ٽى

اياو ثش ىان يڅ ټ ٵى ډٮٺڃ ى ډاػ ثب اه ثبي ب ى ډل٤ ډؼب اكز ثبيب هاٵ ا و٪ ډه كش ى ىاهڄ ػبډٮ ٵ-

س ډ ساوي ىز ا سو ىي

ى سپبډڄ ث، اوبن ډبو ي٫ ث د ب ٽى ي ؿن ٭بػ ا دبن ىاىن ث اه االر ثى ي ومشوز اه ځخ ي سلمڄ -

ډبو ثا اه ىى وجى ي سىب وٺ ى ي وجى ډى٦ٸ ي ٭ٺالوز ځا ديا ٽى. دبن ث اه االر ث دب ٽى ث ډبيؤ ٥جٮ ي سوٳ

اڈ ث اشجياى ، آځب ٵٺيان ي يي ځا اه و٭ ډپه ي ثب ٽى ٽ ٵش ٵش اوبن ث اه ډپه ا٭شبى ديا ٽى ٽ وشؼ

ٽ ډٮشبى ث سوٳ ب ڄو ٵپ، اشٺالڃ ډى ديا ، آځب يٮز ي ډى٦ٸ ي اي دب ث ڇ٭چ ديا ثب اډب. ثى ډٺيبر

وي ثىوي ي وٶ ٽمش اػشمب٫ ي ىز ث سٶپ ٵى، ډت ٵش ٵش وڀ ثبهز. ىش ث ډىبث٬ ا٥ال٭بس ا ػمچ اىشوز ؿ

ي ثب٭ض ؿځ كٺٺز ث سوٳ هاي ي ٽى ا١بٵ ډ ثش ثب ث يٮز آځب

وز س ىيڅج از، ثمبن اويا ٽ يىڂ ر ډڂى ثمبن اويا اىبن ا وز ثا سجچٲبر هى اشٶبى ډپىىي-

ثى وغ ثب ي هى ډه اه س ىي څج ثىن ىش اډب ثبي ى و٪ ځٵز ٽ ٹجڄ اځ ٽ ټ ډپى ي ياٹٮب ىوجبڃ دبو ث و٪--

ثا ديا ٽىن ډ٦بڅت ډى و٪ ډشلمڄ ډي)ى ػبډٮ اان( اډب االن ډىبث٬ يىٶپ ڈ ىڇ ىز شىي

ٽبٵ آىډب ډظڄ ډب ثٶمه هت هچب ىڂ ڈ شه ٽ اه هاٵبر ي ٽىب ځاشه ي اه ٹر ٹچج ي ا اه څلب٩ڈ هث ٽ ايوب-

ڇ آځب ي ب وياشه ياث٤ ااػشمب٭ بى وشوشه ي ٵش ي ديا وپىن ٽ هاٵبسن ي ا ثه ثجن ب ٽم ٽىه اىؼب ٽ ثوب٥ ٭ي

ٵش ي ديا ډپىه

ي ا م ډش يا اين هاٵ بان هث ٽ ثٶمه آىډب ڈ شه ٽ كٵبن ي ځ وم ٽىه آىډب ٽ ثي څؼن ي ىډبن

ايو ٽ ه٤ ٵپ ي و٫ وڂ ي ث ٭اڇ سٸ ډپى هى ٭اڇ وز هاه اه ٭اڇ م ي م س م ډبوب ٭اڇ ډوين ي -

هبشن سٺچي ي دي اه ٭اڇ آډپب ثن ٽىب ىبن اان كڇ ١ب

٭اڇ ډڈ وز ٦ق ٮ ي ىٻ ي آځب ها ػبډٮ ي پڄ ډي

شو ډظڄ االن ثٮ٢ ٽا سٮ بٵش ټ ؿ سٶبس ي ث سبط ثب ث كبڃ س دي . يڅ ډ Globalization

ٽا ثشه سبط ي ىان ٽ ب ٽى و٪بڇ ػبو شه ب ڈ ٽا ډٽ ډظڄ ي، اوڂچ، اده ي ... د ډ ػ

ه ٽا پالز شه ثب ٹير ي اډپبوبس ٽ ى ىز ىان ډشوه پال ٽىه ىوب يوشؼ ځٵز ٽ ؿن اٱچت ا

اىشوز ثا م از...ڈ هاٵبس ب ا آن ثا دجى اياٵبن ي اب٭ سٶپبن اشٶبى ډپىىي ي ڈ يىڂان ى ډجلظ-

ب ډظڄ اان. ؿن و٪بڇ آډ ث ځو ا ٥اك ي ٽ ا مبن اثشيا ه و ؾ يٹز مـه اسٶبٹ وم ٶش. هب ى ٽ-

ٽىٽبن ا ثب ډت دي ډ ىىي ي ى ىن اه ي اڅٺب ډ ٽىىي ٽ اځ وذ ياى ػىڈ ډ . اٽظا ڈ ثب اه س ثٿ ډ

بڃ ى ډي ي مه ٥ ى ىاوڂب ډٮبٳ سي ډ ٽ ث ٥ ټ 87 ىي ي ځ دبن ي ٵاس ا ىه وم اوي. ٭الي ث اه

ػبوج ى ٽشبة ب ډٮبٳ ىه ي ډت ث ي ي م اشيالڃ ب ډث٣ ث اطجبر ىه ى آن ث ٽب ثى ي

ث ډي ډبن اىبن ا ثه ډيوي .ث ٹڃ م ػ اٵپب ٭ ځش ديا ډپى, هة اٵپب ډى٦ٺ ١ت وٶ ثش ىا ي-

وـ ٵپ ٽىڈ هيا هچ يٹش ډى, يڅ اٵبو ا ؿىي بڅ ٥ڃ ډپ سب ثم

ډه هىڇ ډمپه از ؾ ثځ ډج ويڇ اډب ىيشبن ډه ٽ ډ يوي ي الټ ي ٽبډىز ډ ځاوي هاش ي وبهاش ډه ڈ ثب -

ڇ ي مه ىٹٺه ثا هىي يػى ىاى، ډ٦بڅت ډب ا ىيشبن ډب ډ هاوىي كبڃ كش ثا ٽىؼپبي ډمپه از ىيځب آوب آىب ډ

ثا ػبڅت ثبي، ى ١مه ٵىڀ ب ټ ٵاىي ټ ي ي ىي ي وجى ي وز مبوڂو ٽ ځٶشڈ ثجىڈ ى ٥الو ډير ؿ هث

ٺب٣ ٹس ىاىب ي ؿ ثبى ب ؿ وٺب٣ ١ٮٴ ي ؿ و .

كش ډ ساوڈ ثڂڈ يٹش ټ ؿ ډبوىي ټ ٭بىر ى ػبډٮ ا ثٶشي ي ث ځٶش ا ډمىشڈ ثڂى هى ػب ب اط ډ ځاى ٽ

مه ٵپ ا ڈ وم سان ٽى. ثا ومى كبال ث ىڅچ ٽشبة هاو سجيڄ ث ټ ٭بىر اػشمب٭ ى، ب مه ٽ ډب ى اه ثځ س

ىڈ ٽ وه ځٶشه ثب ثىمب ي ډى٦ٺ ي ثيين ډٲچ٦ سجيڄ ث ټ كٽز آسمبا ى، بي هچ ب ىز اوؼبډ ويىي ي ااى بى

ڈ ىاش ثبي اډب كياٹڄ ى ډير ؿىي بڃ ىي ډ ى ٽ ټ سٲ اب ى ٵىڀ مڂبو ىاش از. ؿىي ى آٱب ټ ٽب

زٵى ثى ا

ٶل ب ڈ شه ٽ هاٵ بي ياع ډين ي اٵاى بى ثا ډير ډلييى ػة ايوب ډه يڅ پ ٽ س ىڃ ػيوب اډي -

ز هچ ٹش ي ثش ا ا٭شٺبىار دي ډبىاډو د ډ٦مئىڈ س وچب ثٮي كش اځ ډت ي ىه ا ثه و هچ ٽموڂش ډ

اىشوز ث ٹجشبن اىبن سجيڄ ډى پ وز اڅجش ډبن ډ ثى ي اه دي ٽم ٥الو ډى ؿن ما ثب ى اه ډ٫١ ٽ-

.ثځ ب ١ي هاٵ ثځ ب ڈ شه ٽ سيغ هاٵبر ډپىه ؿ ث ر ډبڅ ٽي ي ب ث ر مبن وو ايػىبڃ ايڅ

. .

ثشو سب ډيس كٺٺز ي دىبن وڂ ىا اډب ى اه ىي ي ډو ٽ اهجب ي ىشبيىب ٭چم ٵىڂ ب بي هاٵبر ي ىيٯ -

.اكشمب٭ ث ٭ز ى ىوب ډؼب دو ډ ،ى وبز ي هاٵبر ث كٺٺز وم

مه اىشوز ٽت ډپىىي.ؿن ىوب ډؼب سىب بي اٵاى آځب ي كش ٮ ىٻ آځب ي وياش ثبىي اډب ٵش ٵش اوا ثب

ځٶشڂ ډه ي مب وز ډؼالر اشبوياى ي ٭چم ز...ٽشبة ز ...ٽىٶاوب ز ...ثوبډ ب ډشىي ز ي ي ډ ٽ اٵاى

ير و٫ ىٻ ي ثبي د اٵاى كبال وياوي ډٶمىي...ى ٽىب اه الڇ ډييوڈ ثڂڈ ځشڂبن ډبي ب دي ي ډبىان ډبن ي اڅڂ ثا ٹ٢ب

ؿن اىشوز يچ ا وه از ي ډب وچ شڈ ٽ اياڄ ا دٵز ي ٵىبي ا ٥ ډپىڈ ي ٹ٢بير ث اه ير كشمب ىز

بڅڂ دب وز 81بڅڂ دب ٽبډذس اوي ي ا >وواي ثى....ثـ ب االن ا !

آډ ثبن ا ډب ڈ د ځٵشىي....اىب مبن يبچ ز ثا ي ى ٵ٢ب ډؼب ٽ ډب هىډبن اٽظا ا آن كبال ثمبوي ٽ ا و٪

ډليڇ ثىڈ

يڄ ث و٪ ډه ؿ ٭ز اىشوز ثبالس ثب يوي سجبىڃ ا٥ال٭بر ي و٪ار ٮش اسٶبٷ ډ اٵش ي كٺٺشب اىشوز ث ٹجشبن اىبن سج-

ىيشبو ٽ ډڂه ٭ي ا ا اىشوز ثا سيغ ىه ي هاٵ اشٶبى ډپىىي ا ټ ػز ډوبڅٶڈ ؿن اه اٵاى ومشوىي سبط ډ . ثب

وجبڃ ٹبثڄ ډالك٪ ا ي اٵاى ثڂاوي. ىڅچ ڈ اى ٽ ه اٵاى ػبډٮ ا ٹجڄ ثب هاٵ ب ىى د ي ي اٽظز ى اىشوز ىڂ ى

ٽت ٽىن ى ډى ىه ومن ثچپ ىوجبڃ ىين ډ٦بڅت سب ا ډن ٽ ث سىبٹ٢بر ىن دبن ثي ٮى ثش ىوجبڃ ا٥ال٭بر

ٵچٶ ي ډى٦ٸ ډن ي مـىه كٵب ډى٦ٺ ى ىي اٵاى ثب ػاة س ا هاٵ ب ىى از

ثذوي ٭يڇ يػى ك ٽىؼپبي ى ان ب ز. سبط ٽىؼپبي ي سٶپ پ ا يځ ب ډم ٽ ثب٭ض ډ اوبن ب ىه ي - -

ي سٲ ٭ٺي هچ ثش ا آځب ز. يٹش ك ٽىؼپبي وجب آځب ىش ځ پڄ وم ځ. م آىڇ ب ٽىؼپبي شىي

هىن دي ثبىي ىوب ث ؿ پڄ ث يػى يڅ كچٺ ب ٽىؼپبي س يػىن ډشٲ ز ډظال بي م اٵاى ډج ا

ر آډي اډب يٹش ټ ػاث ډٺبثڄ اه اڅن ديا ٽىوي ياى كچٺ ب ثٮي د ويوي. ثىبث اه ى مبن ٦ق ثبٹ ډبويوي. ي اال

ٻ وم ٽى ٽ ثواى ػاث ي ثٶمىڂ ي ىٻ وم ٽىىي. آځب ي مـه اوب وم سو اط ځا ثب. ؿن اڃ س ي ى

ډه ىيشب ىاڇ ٽ ومب ډووه ي ډڂن كش بر ډن ي ٽبا ډج ډپىه يڅ ٹجچه ا٭شٺبى ث يػى هيا ويان يٹش ثبڈ -

!ثلض ډپىڈ سىب اڅن اى ٽ اځ ياٹٮه هيا يػى ىاش ثب ي ٹ ثڂ ا ټ ٽىوڈ ؿ ؟

مـه ٽب ٽ ثبي ويان ي ٵٺ٤ ا س ثب يػى هيا ىى ي ٹجڃ ٽىن ي ىان ويځ ډپىه ٭بٹجشن اى ٽ سب ي ٽ ايوٹز

ووان ثب مه س ويځ ډپىه ي ډمن

ن يوبډ ي.. االن ڈ ا ي هى،ډظڄ ٽشبة اى سچ ى ٥ڃ سبن م اوب ب ؿب ثىن ٽ ٽمټ ډپىن ثا ىاىن آځب-

م ڈ ايوب ٽ هاشه ٵشه ىوجبڅ ي آځب ين،ػبډٮ ثبي ثواى م ٹش اىشوز،يڅ

اىشوز ثا ٽبو ٽ ىوجبڃ هىي شىي ا٤ ي سڄ ډپى اه اٵاى ى وجى اىشوز ثبڈ اځؿ ث وش ث هىي

ى ثٶم ٽ سٮياىن ڈ ٽڈ وز ؾ وٶٮ ومجډىي اډب ٽ ٽ ووا

ٵاډ وپىي ٽ وبو ايدب ثب ؿىي يىٶپ ياٹٮ ي سىب ثب آډين ډبه ؿبح ر ځٵز د ىاشه اىشوز ثب ي ىز اط

ځا ثش ا آن هاي ثى

يځب ٵىڀ ي ػبډٮ ي س ث ىٹز ث ٽى ؿن ځا ي ثب ډپى ٽ ډ اىشوز ى ٽسب ډير وٺ ٭ي ڈ -

اٹ٬ ىٹٺب اوٮپ ػبډٮ ز. يڅ اين ؿ ٽ ياٹٮب ىه ي ډل ډپى و اىشوش و آاى ي و ٭چڈ؛ ثچپ ٵٺ٤ ي ٵٺ٤ سٶپ ي هى. ى ي

ډب ثبي ث اه د ثذىاڈ ٽ

ىي ډىڇ ىا؟آب ځش اىشوز ى ىاډير سبط ث ه

اىشوز ي ٭چڈ ي... ثچپ سبط ٽ اويمىيان ي ػبډٮ ډان. ث ىي ډه دبن ډىٶ. اڅجش ىه ي ث ي ٽڈ وڀ س ډ و ث يا٦

ي وبهىآځب سلز بڃ ىڂ ث اكشمبڃ بى ؾ ىه ي ؾ هيا بي يػى وياش ثب. ډض ٭مڇ ډىڇ ٽ ها ووا 711ډظال

سبط اوي ب ډظال وـ ب ځبڅچ ٹا ځٵشه. اډب هىي ي اوي ث و٪ڇ وشپ ي ثب ث ډل٤ ثډڂى

ډشڅڃ اډ اڅمډىه ٭چ ٭چ اڅالڇ ډٶډبوي : )وٺڄ ث ډ٢من( ىه هىا ا اڄ هى ثڂي و ا آىډب سب ثب اشجب آىډب ىه مب ڈ -

و...............اځ ٭ان ىىن ي ا ډ ىز ي اڄ ځٵش ثبه اىشوز ٽ ٭يى وز .....ؿ ثب ث طبثز ٹيڇ ين ڈ ٽمټ

..ٽ ٽى.........ى ١مه ډ١٭ ي ډڂڈ ؿىي بي مب ث ا٭شٺبى وياش ثبي : امب ٮبن ي ٱ اين م ى لٶ وش ي.....

اكي ا اين و ٽڈ ډ و بى....د اىشوز ي م اىب ثبو ز

ث اب ٵډببر ىيشبن اىشوز جت ځش ىاو مڂبو ي يىڂ ثش ډى، هاٵبر ا ومشان ثبڅپڄ ٽه ٽى -

ي.ومياوڈ، ډڂ ډىي وشپ ډب ا ا هاٵ دش وؼبر ى

هبثغ

،آى ػبىي،سان:ثٿ. 1>88آيى،ي ډس٢

،ىه دي بو ا ،ډؼچ ٽشبة ډب ٭چڇ اػشمب٭ ،مب ډىاىي 9=88آىب ،كبڇ اڅيه،

7=88 دب، ،:8 مب ىؼ، ي دي ٵچىبډ ،«ىى بو ډجبو ډځى» اڅيه، كبڇ آىب، .

ث سجچ ي و: سان. آډ ٵىبي ډٺيډبر ي اڃ(. 9>88) ډلمي اكيبن،

سان:ي ډبػ، ډلجث ،سػم آډ ي اسجب٣ ثبن، سب : ومبىب ي ( بو ب 1377. )ى ايڅن،

،بڃ سو يا ػم االډ اان –،بو ىى ي ١ير ډوب٥ت ىب ، ډبىبډ ٭چم ==88اٵٺ ،ډى ،

<9شڈ : مب

=:88اٲٵشل،ډىج؛ټ بو ٭مډ ىاالڇ،سان،

اى،ىه يويځ يډ ،ىٵشديب اى ،سان 1<88ثب ،ډ

االډ ،ؿبح ٶشڈ سجچٲبر بډبن: ي،سان ياوىب ثب مڂبڇ ىى ډٶبڈ ( آډ;=88. ) ن ثبى،

))١بز ډوب٥جبن بو ىى (( ىډؼم٭ ډٺبالر 9=88جياڅله ٽالوش ،يػچڄ ٭ ،ػاى ڂبو ،ډلمي ١ب ٭

مب ىه يبو ،سان :ىٵش ديب اى

ىٽش بڅ اان، االډ ػم سچن ډى: وه ػمٮ اسجب٣ يبڄ ٥ٸ ا ىه آډ اډپبن ث وب، ثبى

،7=88 ،(٫) بىٷ اډبڇ ىاوڂب

>=88 مب، ي يا سلٺٺبر ډٽ سان، سچن، سب االډ ىش ب بو ا: ىه ي ب بو وب، ثبى،

.

سان. ٮي اٲ ٭چ سػم. ځيو آوشو ثب يځ ځٶز. ډيوز ډٮىب(. 1=88. ) ٽشٵ ثن،

ي سلٺٺبر ډٽ ډ٦بڅٮبر،: سان. اان ىى اسجب٥بر ى سچن ا ىى ډٶبڈ اوشٺبڃ ډىبت اڅڂ(. 8=88) وب ثبى،

يايمب ا ثوبډ ىؼ .

ب ثوبډ داډن س٦جٺ ډ٦بڅٮ ټ: ډوب٥جبن ىبٵز ي سچن ىى ب اڅپشيوټ ي ثوبډ ، ٽچب 8=88ثبى ،وب ،

;8دي ىاوڂب اډبڇ بىٷ ، مب ،ډؼچ اان سچن االډ

ىٽشا، بڅ اان، االډ ػم سچن ډى: وه ػمٮ اسجب٣ يبڄ ٥ٸ ا ىه آډ اډپبن ث وب، ثبى،

8=88 ،(٫)بىٷ اډبڇ ىاوڂب: سان .

:=88 مب، ي يا سلٺٺبر ډٽ سان، ىه، ي ب بو ـــــــــــ،

ي ىه بو، ىثب ثباوي ډٮب ب ٵىڀ ىيثب ب ډٺي ػبڂب ډظبث ث ځي ب بو ډبسه، ػ ثبثي،

7=88 ي، سان، وب، آب ډٮى سػم ٵىڀ،

;=88 ،<; مب بو، وبډ ٵڄ ٽبال، ډظبث ث ايوؼچڈ ي سؼب سجچٲبر كه، ث،

=; مب بو، ٵچىبډ اى، دي: سػم ،«ا بو اى يپىب. »ا ػم ثاين،

ثځي و ىٵش: ٹڈ سجچ، ڈ ي ا ،(=>88)٭چ ډپى،

ى پڄ ځ ي سيايڇ اوٺالة االډ « ډىج بو» ، وٺ <=88ػٮٶ د ،ي ،ٹڃ ابٷ ،كه

8>88 ي، سان، ٥جب٥جب، بىٷ سػم ه، ى ډىن ٭ ى ويځ وڄ، دشمه،

پالڈ، ي سچن بو اى مب ډٺبالر ډؼم٭: ى پالان، ٵاىي ي بو ٵىڀ، چمى، ډلمي

88=;، 79>

ي :سان. ډبػ ډلجث سػم. آډ سچن ثوبډ(. =;88) آڅه ىپبٻ،

7< ،:=88 ٵىڀ، ي ىه بو، ىثب ثباويى: ى ،«بو يػى و٪ ي ٵىبيى» ٽشبو، ػى ٽچٶى

مب ىڈ، بڃ. « ډه دز وڄ ىي ا سچن ي ٵىبي ي ىه. » ىؼ، ي دي ٵچىبډ ، 7=88اڅيه بة ٭جب،

8:

ٽ: سان. اسجب٥بر ي ىه(. 1=88) ډؼي ډلمي،

<8 مب آثبن ي ډ ي اىبن ى سجچ ب ، ي>=88ډلميبن ،ډلمى ،دٱٶب ،آاى

779; مب بڅز، ٱة ،يوبډ ىى ب بو ډج ب ،ؿبڅ ;=88ډلمي واى،با،

79-:بىٷ ،بڃ ؿبىڈ،مب ىيڇ ،دب ي ډشبن ،اىشوز ،ىه ي ٵىڀ ډىڇ دىي وبډ ;=88ٽط ،ډٮى ،

ډشبن ،;8مب ىؼ، ي دي ٵچىبډ ،«سٮ ي اسجب٥بر وه ب و٪ اكبځ االډ، اوٺالة» اډي، ډٮى،

88=7.

9=88 يا، اوشبار سان، كى، كمب ډس٢، ډ٦،

8>88 ب، بو ډ٦بڅٮبر ي سلٺٺبر ډٽ سان، پها، و: سػم وځا، ا ځ كمي، ډالوب، .

7=88 االډ، اوي ي ٵىڀ ديڂب سان، االډ، ب بو ي ډ٦ج٭بر اڅڂ ــــــــــــ، .

9=88 ي، اوشبار سان، ځوڂ، ؿىي دببن ځا كبڃ ى ػبو اسجب٥بر ــــــــــــ،

<>88 سان ٥جب٥جب، ٭الډ ىاوڂب اوشبار «ػمٮ اسجب٣ يبڄ» ٽب٩ڈ، ډٮشميواى

سؼبة سچن ډل٤ ى ىى سچن وي د ،ډلمي ١ب ، ،ٽبٽى :8 مب ىڈ، بڃ ، اسجب٥ ب دي ٵچىبډ

ٱة

88=1

،ډٺيډ ا ث و٪ ب ٵىڀ ٭بډ ،سػم طبدبٻ و٪،سان :ځبڇ و 1=88اشبو ،ىيډىټ ،

،سبن سلڃ اى يسچن ب ىى ى ىوب ډٮب،ػز ي ػ ټ اڅڂ،ٵچىبډ دي ي ىؼ 7=88ثبى،وب

:8،بڃ ىڈ ،مب

=; ،مب ;=88 بو، ٵچىبډ اى، دي: سػم ،«ا بو اى يپىب. »ا ػم ثاين،

،=; ،مب ;=88 بو، ٵچىبډ د، ىان امب٭ڄ: سػم ،«ا بو اى ىيا اثٮبى» دڄ، ډب،

ايڃ ؿبح ،;=88 سان، اهشان، و ؿبيبن، كه ي ػاوبو څال سػم يډ ويځ ي ٵىڀ اوي، ثىز،

،وٺي ث وىڂ ،سػم اكمي آاڇ.سان: اوشبار اوؼمه ٵچٶ اان ::88ثځ،دش،

9=88ثب ،ډ ،اث ب ىى،سچن يپالڈ ،مب ىه ي بو

، ځبډب ى ا سجچ، سػم اكمي ثش، سان: بډبن سجچٲبر االډ ډلميكه اهلل، ٵ٢ڄ (6816 .

( سجچ االډ ي ىاو اسجب٥بر اػشمب٭. سان: بډبن سجچٲبر االډ6861هىيان، ډله)

( سجچ ىه ا ډى٪ ىه. ٹڈ: ديپي سلٺٺبر االډ6818وڂب، كمي)

،سجچ االډ ى ٭ بو ب وه ،ديڂب 6811مي ،ډؼشج ،

٭چڇ اوبو ي ډ٦بڅٮبر ٵ ىڂ

19بو،سػم څيا ٽبيي ،بو ،مب ا٥ال٫ ب بز ي دىي ٭بډ 6818ن ،ٵټ ،ػب

6860ٵىي، اوشبار سان، سٮ، سب ٵىڀ ا وب، ٵپ،

( ډىج ټ بو ٭مډ ى االڇ. سان: ديپي ٭چڇ اسجب٥ ي سٮ6881ٵشل، اٲ) .

- 6189يڄ بو ب سيي اىاٻ، سٺچڄ اكب، يوبډ اان، . (، كچٺ6816ډلىبن اى، ډي، )

اسفذ 6، 56 ، هجشالي سسب تبسخ اسالم ، سصبه خبم خن ،ضوبس 9831حس ،سضب ،–سصهد ، خوبل

،بڅ ى سبن اىبن.سػم ػالڃ شب سان : ي 7>88اڅبى ،ډؿب

ي: سان ٥جب٥جب، بىٷ سػم. سپىدڅ( . 7>88) وڄ ډه، دز .

ډا: سان. ٥جب٥جب بىٷ سػم. ه ى ډىن ٭، ى ويځ( . :>88) وڄ ډه، دز

.ا٥ال٭بر

8>، ومبىب سچو ،ډبىبډ بكز ٱة ،ډٽ ديب االډ يايمب،بڃ ٶشڈ مب 8>88دشمه ،وڄ

19<، 7ډ٦ٶ اثاڈ ي ىڂان، اڅمٮؼڈ اڅ٤، ع

ىه ي بو(( ،سػم : ػمٮ اډشػمبن ،ث -)) ٵىبي ى بو 7ي8ػشبب ى بو ػچي ==88ػمٮ ا وىيځبن ،

كه ٭مي ،اوشبار ىاوڂب اىبن ي ډات ،ٹڈ -ٽ يكمي ١ب ٹبى

،ىه ي بو ،،ىٵش ديب اى،سان;=88٭جياڅچ ،كمي–ػاى ڂبو،ډلمي ١ب

،وبو ىب بو ب،ځىډاو يثاىىيان ،سان :ؿبدب>=88ىاو ،ډبڄ

،ډجبو اسجب٥بر ػمٮ، اوشبار ٵي ،سان <=88ىاىځان ،يډلمي،

9ي 8كبء ٽى؟(( وٺي ي و٪ بڃ دىؼڈ ، ))آب ډشان ډاص ٭ٺچ االډ اا =>88ؿشټ،يچبڇ،

،ىه ،بو ،اسجب٥بر اػشمب٭،ىٵش سجچٲبر االډ ك ٭چم ٹڈ،ديڂب ٭چڇ يٵىڀ االډ <=88ه ،كه ،

تخػػ دي سسب هشوض پژطب اساله غذا سوب ،ضوبس دم–فػلبه ػلو ، 1<88ٵك ،ىاييى

ب، بو ډ٦بڅٮبر ي سلٺٺبر ډٽ سان، اان، ى ىش اسجب٥بر ث ىآډي7=88 ډي، ډلمي ٵٹبو،

:8،٭اسجب٥بر ،ا٥ال٭بر ي ػبو ين ،ٵچىبډ دي ي ىؼ ،بڃ ىڈ مب 7=88ب ډلمي،٭جياڅ١ب

،ثا ىٻ بو.سػم ٮي آ.سان:ډٽ سلٺٺبر،ډ٦بڅٮبر يىؼ ثوبډ ا يا يمب >>88ډټ څبن ،ډببڃ

،))ا آډ ين ىيثب ػبن ىه ي سلالر ډيوش ((ى:ي ،اشار اڇ يالويثب،وبر.ثب اوي ىثب 7=88ډىاٻ ،ځابڇ

ٮىآب وب،سان :ي بو،ىه ي ٵىڀ،سػم ډ

االڇ ي سىڂىبب اوبن ډشؼيى.سػم اوب ا...كمش .سان .ىٵش دي ي و يى . 7=88و ، ي كه ،

==88سډب >9-:9، ;8و ،جب ، ، وٺي ٽشبة سٮبډڄ ىه ي اسجب٥بر ،ډؼچ ٽشبة ډب ٭چڇ اػشمب٭ ،مب

سب ث وبي، سان، ىث، دي: سػم ويځ، ڈ ي ا اڅپ، ٽبڃ، .

،سبن ٵچٶ)ع ٶشڈ ا ٵش سب وـ (سػم ىا آ.سان :ي >;88ٽبدچشن،ٵىټ ،

6888ب مٯ، ؿبح ڈ، ىب، سػم: ډٶٸ مياو، سان، ٽشبة ٽىټ، بډئڄ، ػبډٮ

ٵچىبډ ٵبىد، ډاى: سػم ،«ا سى ٵت ډظبث ث يىڂ ب، ٵىڀ ىٮز» آىيو، يسئىي ډبٽ ٽبم،

1=88 دب ،=8 مب اٱىن، ٵىڂ ي اىث ٵچٶ، .

8=88 ىيڇ، ؿبح ا، ٹي سان، ٹيم، امب٭ڄ: سػم ا٥ال٭بس، ػبډٮ ب و٪ ٵاوټ، يثش،

دفتش ػمل گش اص هتشخوبى ،اتطبسات پژطب اساله غذا سوب،،دي دس ػػش سسب ، 2911س،استاست ،

لن،

، ثبصاذط دسثبس سسب،دي فشگ ،تشخو هسؼد آسب ب،تشاى ، اتطبسات سشش 2911س،استاست،

شخو هسؼد آسب ب ،تشاى سشش،ثبصاذط دسثبس سسب ،دي ،فشگ ،ت 2911س،استاست ،الذثب ،بت

،ثبصاذط دسثبس سسب ،دي ،فشگ ،تشخو هسؼد آسب ب ،تشاى سشش 2915س،استاست ،الذثب ،بت

815 ظ ،2911 همبالت، هدوػ سسب دي: دس دي، وشدى اى سسب ،هخبعجبى استاست س، .

،ثبصاذط دسثبس سسب ،دي ،فشگ ،تشخو هسؼد آسب ب ،تشاى سشش 2913س،استاست ،الذثب ،بت

ظ ،2915 فشگ، دي سسب، دسثبس ثبصاذطى: دس «اى سسب وگشاى ػػش دس دي تحل» سفلذ، خى پتش

111

ى: ٽبٽى ډبػي، سان: و بو« ډؼي ي سٮچڈ ي سثز(»6811ؼبى، ي ډي)

18 ډؼي، ىيډبىبډ/ 696 ، يسثز، سٮچڈ ي ډؼي ډٺبڅ ډبػي، ٽبٽى6811ؼبى ، ډي ي

تشد هؼشفت ،اثست ث هؤسس آهصض –،دي سسب، هببه ػلو 2911ضشف الذي ، سذ حسي

292 ضوبس فذن، پژط اهبم خو )س(،سبل

288 ظ ،95 سدص پژص ،«دي ضذى خبى اعالػبت استجبعبت ػػش» ػجذالشضب هحوذى، ضب .

همبل وبى،/ 159ظ پبئض، ال، چبح بس، ضىف طش وشن، تجشض فض تؼذ، عي 2910هالب،حوذ ،

1/8/2910هغجػبت، هسدذ

85ش هسدذ، دهببه/ 91-52ظ ، اساله، توذى فشگ دس هسدذ ،مص =>88، مئ ػجبس

به دي ژ) سدص (( ،پژص هي پست ل دذ اص تلضى فبس ( ))دي 2911) الذي ة ضب ػجبس،

95(،سبل دن ،ضوبس 2سسب

.

( 2913فشخ ) هثن - ،هدتج غوذ - صاسع دسخطبى ،اثرس

88اذط ، ضوبس اساله ،هببه ساق ش سسب الگ س ث

ثخص هسبخذ، اهس ث سسذگ هشوض پژطب هغبلؼبت دفتش ، هسدذ، سبس وبسوشد ح ،همبل خبگش

اساله ب لبم هشوض هسدذ

پبض ،21 ش اغفبى، فشگ/ 855ظ س، هذ ضت هسدذ، ضبخت خبهؼ تحلل همبل هسبخذ، وبسوشد

2911

100ظ ،2ج الثم، الؼش/ 13ظ ،2ج الوزة،/ 13ظ ،2ج االهبه، فم ف الوجسط

981ظ فشصافش، الضهبى ثذغ آى، تطىالت تؼلوبت چگگ اساله هذاسس هسبخذ همبل هسبخذ، وبسوشد

2952 ل، تشاى، هدذ، اهلل ػبت فشصافش، استبد اضؼبس همبالت هدوػ)اص وشد مل و 981 )

ك2821 دم، لن، ، اإلساله اإلػالم لوىتت هشوضالطشالتبثغ حىوت، بى خل أغغش، سذ لو، صاد بظن

71ىه يبو ي ك ٭مډ، ډبىبډ سو يا ػم االډ ، بڃ شڈ ، حس ،حسي ،

ىه يبو ي ك ٭مډ ،اوشبار ىاوڂب اىيبوب 1001هش،ثشخت هسس،الس ،

،خبى سب ضذ ،تشخو ػل اغغشسؼذ سف حبخ ػجذالبة ،تشاى ، ػلن ادة2913گذض،آت،

ال ضوبس پبضدن، سبل غبدق، سسب؛به تأثش ب ظش افخو ،دي حسؼل دوتش سپد، اهشػجذالشضب

2911 بثستبىت ثبس

6818ىيٽڈ، اډڄ، ثىبو كبر ىى، سػم: ثبٹ دبڇ، سان، و ډٽ، .

،تشخو ثشداضت:ضشبس لف پس داطگب استفسد ، دي سسب ب،1002دسس ،آت ،

،اسجب٥بر يىه ،سان، اوشبار ٽ9832ډؼي ډلمي،

ډي ث ډ٦بڅٮبر ىه ي بو ى ثبا ػبو ب ،دي ي ىؼ بڃ وڈ 7=88اكمي ، ډ ٭بثيى ،

7=88 ب، بو سلٺٺبر ي ډ٦بڅٮبر ډٽ سان، اػالڅ، دي: سػم ػمٮ، اسجب٥بر و٪ ث ىآډي ىو، ٽاڄ، ډټ

بو سلڃ ىه ى ٭ مڂا بو ب ى : ي اشئبر اڇ ي الوي ثب وبر. ثب اوي ىثب ، 7=88دش،ػ ، ٶچي

ي ىه ،ٵىڀ ، سػم ډٮى آب وب .سان : ي

ٽـبن،كه،ز ډچ اان ي ډڅٶ ب آن.سلٺٺ ث ٶب ا ٭بڅ اوٺالة ٵىڂ

13،فشگ ،سسب،فػلبه سسب ضوبس ،دي 2911گ،ػجذاهلل

881ٶل 88-مب « ٽشبة ډب ٭چڇ اػشمب٭ ) ، <=88ىه،ٵىڀ ي بو ،ځ،٭جياهلل

تخػػ دي سسب هشوض پژطب اساله غذا –،فػلبه ػلو 2930هال،هحوذ هذ ،–سثخص،س

سوب ،ضوبس دم

،سسبل دس ثبة ست تدذد.تشاى :سبل 2918داس اسدوب ،سضب

تلذ اسصبث تذي هؼبسب ضشست: االختوبع ػلن دس ب ظش ،تسؼ 2915داب فشد، حسي ، فش ثبس ػل

15ظش ،فػلبه هذسس ػلم اسب،ثبس ػلن

،ديوي ىمب ىى. ،ىمبٵىا "وز ىب س٦جٺ ىمب ىى ى ٷ ي ٱة " >=88ظث ،ؿشب

ا بو ب و٪ ي االډ ډطٸ ډشن ى بو؛ٽىپب سإط ب و٪ ي ذىؼ،اډ ٭جياڅ١بياٵوم كىٮچ ، ىه

>=88 سبثشبن ي ثب ايڃ مب دبوىڈ، بڃ بىٷ، وبډ

8=88 سان، ىاوڂب اوشبار سان، ىٺبن، ١ب ٭چ: سػم اسجب٥بر، ب و٪ سبوپبى، ػم ي يو ه،

ب¬دي ډٽ: وب ي ٽىىي¬س ديڂان ا ځي: ٽ ،ث بو ي ىه اڅمچچ ثه مب ىيډه ډٺبالر هال

==88/ ايڃ: ؿبح وثز ٽط الڃ: ؿبح مب ي يا االډ

.;=88 بٹ، و سان، ٹبمبن، كڈ: سػم بو، سئ ىٻ يچبډ،ٽه،

،ىه ،ػبډٮ ي٭ٵ ين ،سان :وډٽ 1=88ؼب٭ وي ،٭چ١ب ،

8:8 ،35 مب ىؼ، ي دي وبډ ٵڄ ،«ين ػبو ي ا٥ال٭بر ي اسجب٥بر ٭( »1382) ٭جياڅ١ب ډلمي، ب

- 888

ب بو سلٺٺبر ي ډ٦بڅٮبر ډٽ: سان اان، ى ىش اسجب٥بر ث ىآډي( « 1382) ډي ډلمي ٵٹبو، .

ٹٺى: سان ،(ببئ ١ب) ،«االكبر( »1386) با ٵالي، .

ٽج اډ: سان( اي ٭چ) ،«سچن ٹير( »9;88) ان ٽبى،

. ډٽ و: سان ،(ٵب٥م ٵيين) «بو ث سبو وڂب( »1377) يث وش،

ىٵش: سان ،(٭جياڅچبن كمي ڂبو، ػاى ډلمي١ب) «بو ي ىه: ىه ٽىن ا بو ي ډوب٥جبن( »1386) اشار ي،

>:9 ->>9 . اى ب دي

ي ي اوشبار: سان وب، آب ډٮى ٵىڀ، ي ىه بو، ثب ى ثباوي( 1385) وبر الويثب، اڇ، اشار ي،

.ا ثوبډ ىؼ ي ډ٦بڅٮبر ، سلٺٺبر ډٽ

.ا٥ال٭بر اوشبار: سان( ډلى ډىؿ ي بيهبو ثبٹ) «ػمٮ اسجب٣ يبڄ ىب ػبډٮ( » 1384) ان ٽبو،

ٵىبي ي ٵىڀاىشوز ،سػم ډي ٭جب ، ډؼچ وٶ ي االڇ ىه ډبن ؛مجشڂ اىشوز ي اذڂچمه ،ب ،االڇ

8 مب 8=88 ،ډىاى

.8=88 سان، ىاوڂب اوشبار سان، ىٺبن، ١ب ٭چ: سػم اسجب٥بر، ب و٪ سبوپبى، ػم ي يو ه،

;=88 بٹ، و سان، ٹبمبن، كڈ: سػم بو، سئ ىٻ يچبډ،ٽه،

ٵىڂ ،بڃ ډ٦بڅٮبر ي اوبو ٭چڇ ديڂب ٵىڀ، ي بو ى ن ش ا ډب دكه ،ٹبڈ ،ىه ي بو،ډؼچ ډ٦بڅٮبر

8; ، 1<88 سبثشبن ي ثب ايڃ، مب ايڃ،

ٹڈ. : ع. اڅٮ سلڄ يبئڄ اڅٮ اڅ7>81، .ٷ ډلمي ثه كه ، ك ٭بډچ

،ػبډٮ ىب ىه ،سػم ػمي آاىځبن ،مز ،سان 1=88يام ،آهڈ ،

اڅشاص الكبء اڅجز آڃ ډا . .

و اب٥ 88:7، . سبن ٥ج ،ډلمي ثه ػ ، ٥ج

8=8، 8 اثه ٽظ، ع (، امب٭ڄ ثه ٭م)ثه ٽظ ا

http://www.Tebyan.net/index.aspx?p

Berger ، Peter ( 1967)The Sacred Canopy ، New York ، Doubleday

Bourdieu, Pierre, Language and Symbolic Power, Edited and Introduced by: John B. Thompson,

Translated by: Gino Raymond and Matthew Adamson, Harvard University Press, 1991.

.

Hoover ، Stewart (7111)“Religion im Fernsehen oder Fernsehreligio?...“ ، In: Religiöse Funktionen

des Fernsehens ، Günter Thomas ، Michel

Walker،Wiesbaden: Westdeutscher Verlag ، ، PP. 77- 91

-Hoover ، S. ، Lundby ، K. (ed)،(8>><)” Rethinking Media ، Religion and Culture” ، London: Sage

Publication.

Bluem, William A. (1969). Religious Television Programs. New York: HastingsHose.

Berger,peter (1967)the sacred canopy,newYork,Doubleday

Dant,Tim (2003). Critical Social theory: Calture, Society and Critique. Sage.

Roof, Wade Clark (1972). American Voluntary Establishment. New York: Harpe

and Row .

Mowlana , Hamid (1979) ”Technology Versus Tradition: Communication in the

Iranian Revolution” Journal of communication, 29(3).

Hoover, s. and Lundby, K.(ed). (1997) .Rethinking Media, Religion and Culture.

London: Sage Publication

Hoover stewart(2000) “religion im fernsehen oder fernsehreligio?...” in:religiose funktionen

desfernsehens gunter Thomas ,Michel Walker,Wiesbaden:westdeutscher verlag,pp.77-91

Martin B,A (8>=8)”sociology of contemporary cultural change” .oxford4Bacil Black well,pp.87-

50

McLoughlin,w.G. (1978) ,Revivals Awakenings and reform .chicago: University of Chicago

press

Levine,H.D.(1990)”popular Group,popular culture , and popular religion.” In

comparative study in society and history,volume 32(4),718-764

Achen bach˛Gerd B. (8>>9)”Die Lage der religion in der modernen Gesellschaft und die

medien –Eine Expertise “In:zeitgeistlich˛Religion und Fernsehen in den neunziger

jahren,s.95-121, katolisches Institut fur Medieninformation.

Gahr, Evan (1997) “Religion on Tv Doesn’t Have a Prayer” The American Enterprise.

September/ October.

Suman, Michael (ed.) (1997). Religion and Prime Time Television. London: prager.

- Fisxe. J. (1987) Television. Culture London. Routledge. Kegan Paul.

Hoover. Stewart. Practicins Religion in The age of The Media. 2002. Columbia University. Press.

New York

Bibby. R (1987) Fargmented gods: Toronto Irwin.

Feuer J (8987) Genre Study and Television. .

Lawrenthat , L, 1961 Litherature ,popular culture and society ,Polo Alto :Pacific Books

Kathryn Tranner , 1997 Theories of culture :A new agenda for theology(Minneapolis:fotress

Press

Miller Vincent J 2004 Consuming Religion Continuum ,New York, London

Suman, Michael (ed.) (1997). Religion and Prime Time Television. London: prager.

Fisxe. J. (1987) Television. Culture London. Routledge. Kegan Paul.

Frankel ، R. (8>=<) “Televangelism4 The Marketing of popular Religion ، Carbondale and

Edwardsville ، Southern Illinois University Press.

- Bibby. R (1987) Fargmented gods: Toronto Irwin.

Derrida, J.C. 1998. Faith And Knowledge : The Tow Sources of Relegation Ellui J.

Hickenthier ، Knut (7111) “Transformationen ، Sinnstiftung ، Wertevermittlung und Ritualisierung

des Alltags durch das Fernsehen” ، In: Religiöse Funktionen des Fernsehens ، Günter

Thomas،Wiesbaden: westdeutscher Verlag ، S. 29-45

Reynold p.D : aprimer in theory construction; Indianapolis: Bobbs Merrill,1971

Chapman,R(2005).Hyperlinks and Hyperprotestantism,the internet as a postmodern

Epistemological shift .lincoln Trail college,robinson, llions.

Hoover,sSchofield,L and Rainie ,L .(7119)”Faith on line “Pew Internet and American Life project ,

Washington.D.C

Kale Sudhir and Kamineni,Rajeev(7118) .”Marketing of Religion in cyberspace

“Anzmac,conference proceeding Adelade ,8-3 December.

Pace,S.(7119).”Miracle or Love ?How Religious Leaders communicate Trustworthiness Through

the web “.Journal of Religion and popular.

Soukup, P.A. (Ed). (2002). Media and Religion, Communication research Trends.

Centre for the Study of Communication and Culture, Volume 21.

Giddens ، A. ، (7118) “Sociology” ، 4th Edition ، Cambridge ، Polity Press

McLoughlin ، W. G. (1978) ، Revivals ، Awakenings ، and Reform. Chicago: University of Chicago

Press.

وشب :د

1] . www.ertebatat.org. اسجب٥بر، بز ډؼب، ٭جبىر ب سجچٲ ـ ډج سچن ثبىي، ١ب ډلمي١ب

.مبن. [2]

[3] . ىه بو، ىثب ثباوي ډٮب، ب ٵىڀ ىيثب ب ډٺي ػبڂب ډظبث ث ځي ب بو ثبثي، ډبسه ػ

899 وب، آب ډٮى سػم ٵىڀ، ي .

[4] .« :89 ،:7 ي، ،«٭الع ب سپه ـ ىى سچن .

[5] . ډٮى سػم ٵىڀ، ي ىه بو، ىثب ثباوي ىى، ٵىڀ بو، ي،. اڇ اشار ي ٽالٻ اپبٵچي څه

81 وب، آب .

[6] .« ;8 ،:7 ي، ،«٭الع ب سپه ـ ىى سچن .

>78 ٥جب٥جب، بىٷ سػم ه، ى ډىن ٭، ى ويځ دشمه، وڄ. ٻ. . [7] .

[8] . ٵىڀ، ي ىه بو، ىثب ثباوي اػشمب٭، س ثٿ ومب ى ځا ػجان ډىبټ ىى سچن اڅپبوي،. ثبث

7:7ـ7:8 وب، آب ډٮى سػم .

7:8ـ7:7 مبن، . [9] .

7:9 مبن، . [10] .

::7 مبن، . [11] .

[12] . 13 . atomized.

ٵىڀ، ي ىه بو، ىثب ثباوي ا، بو ٶب ٵىڀ ٥ٸ ا ډٺبيډز ذن، آوڅ ي سډبچ. ػ ٽبن . [13]

9;7 وب، آب ډٮى سػم .