ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ

ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥlaquoΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΟΠΩΣ ΑΝ ΕΞ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΩΦΕΛΟΙΝΤΟ

ΛΟΓΩΝraquo

ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΜΗΤΡΟΥΛΙΑ ΣΟΦΙΑ

ΤΑΞΗ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ndashΤΜΗΜΑ Α1

Σκοπός της παρούσης εργασίας Να μελετήσουν οι μαθητές τις παιδαγωγικές αντιλήψεις του Μ Βασιλείου όπως αυτές διαφαίνονται μέσα από την ανωτέρα ομιλία του προς τους νέους και να διερευνήσουν τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Στην παρούσα εργασία θα ασχοληθούμε με μια ομιλία του Μ Βασιλείου μία από τις εξέχουσες μορφές των Τριών Ιεραρχών Η ομιλία αυτή φέρει τον τίτλο laquoΠρός τους νέους ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγωνraquo (PG 31 563-590) και έχει παραινετικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα

Η ομιλία Πρός νέους είναι ένα από τα πιο γνωστά

κείμενα του Μ Βασιλείου το οποίο σώθηκε σε

εκατοντάδες χειρόγραφα και υπήρξε αγαπημένο

ανάγνωσμα τόσο στη Δύση κατά την εποχή της

Αναγέννησης όσο και στην Ελλάδα κατά την

Τουρκοκρατία Ο Μ Βασίλειος ανήκει στους

κορυφαίους παιδαγωγούς του αρχαίου ελληνικού

και χριστιανικού κόσμου του οποίου οι συμβουλές

προς τους χριστιανούς νέους έμειναν αθάνατες

Ομάδα Α(Αλεβίζου Αλεξάνδρα Γράψα Αθηνά Δημητροπούλου Ιωάννα Καμινάρη Ευαγγελία)

Να εντοπίσετε να καταγράψετε και να σχολιάσετε τα λόγια του αρχαίου ποιητή Ησιόδου

bullΣύμφωνα με τα λόγια του ο Ησίοδος υποστηρίζει πως οι άνθρωποι πρέπει να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος και να συμμορφώνονται με τυχόν υποδείξεις άλλων για το καλό τους

bullΠιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι οι οποίοι από μόνοι τους κάνουν τις σωστές επιλογές και δεν αποστατούν θεωρούνται άριστοι αλλά και αυτοί οι οποίοι μπορεί να κάνουν κάποια λάθη αλλά διορθώνονται μετά είναι επίσης σωστοί

bull Τέλος ο Ησίοδος αποσκοπεί στο να αποκτήσουν οι νέοι κριτική σκέψη και σοφία για την υπόλοιπη ζωή τους

laquo Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ᾿ Ἡσιόδῳ τάξεως εἰ δὲ μή ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ᾿ ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ᾿ ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπανταraquo

Ποια είναι η συμβουλή του Μεγάλου Βασιλείου σχετικά με τη μελέτη των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων

bullΟ Μέγας Β ναι μεν αναγνωρίζει την αξία των συγγραφέων αλλά υποστηρίζει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να γίνουν ετεροκατευθυνόμενα όντα πιστά στα λεγόμενα των συγγραμμάτων

bullΑντίθετα είναι αναγκαίο να μελετούν να εμπλουτίζουν αλλά και να απορρίπτουν τα συγγράμματα ώστε να διαμορφώνουν ποίκιλλες διαφορετικές απόψεις και να συμπληρώνουν άλλες με στοιχεία από διαφορετικές οπτικές γωνίες

laquoΤοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας ἧπερ ἂν ἄγωσι ταύτη συνέπεσθαι ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖνraquo

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Σκοπός της παρούσης εργασίας Να μελετήσουν οι μαθητές τις παιδαγωγικές αντιλήψεις του Μ Βασιλείου όπως αυτές διαφαίνονται μέσα από την ανωτέρα ομιλία του προς τους νέους και να διερευνήσουν τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Στην παρούσα εργασία θα ασχοληθούμε με μια ομιλία του Μ Βασιλείου μία από τις εξέχουσες μορφές των Τριών Ιεραρχών Η ομιλία αυτή φέρει τον τίτλο laquoΠρός τους νέους ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγωνraquo (PG 31 563-590) και έχει παραινετικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα

Η ομιλία Πρός νέους είναι ένα από τα πιο γνωστά

κείμενα του Μ Βασιλείου το οποίο σώθηκε σε

εκατοντάδες χειρόγραφα και υπήρξε αγαπημένο

ανάγνωσμα τόσο στη Δύση κατά την εποχή της

Αναγέννησης όσο και στην Ελλάδα κατά την

Τουρκοκρατία Ο Μ Βασίλειος ανήκει στους

κορυφαίους παιδαγωγούς του αρχαίου ελληνικού

και χριστιανικού κόσμου του οποίου οι συμβουλές

προς τους χριστιανούς νέους έμειναν αθάνατες

Ομάδα Α(Αλεβίζου Αλεξάνδρα Γράψα Αθηνά Δημητροπούλου Ιωάννα Καμινάρη Ευαγγελία)

Να εντοπίσετε να καταγράψετε και να σχολιάσετε τα λόγια του αρχαίου ποιητή Ησιόδου

bullΣύμφωνα με τα λόγια του ο Ησίοδος υποστηρίζει πως οι άνθρωποι πρέπει να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος και να συμμορφώνονται με τυχόν υποδείξεις άλλων για το καλό τους

bullΠιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι οι οποίοι από μόνοι τους κάνουν τις σωστές επιλογές και δεν αποστατούν θεωρούνται άριστοι αλλά και αυτοί οι οποίοι μπορεί να κάνουν κάποια λάθη αλλά διορθώνονται μετά είναι επίσης σωστοί

bull Τέλος ο Ησίοδος αποσκοπεί στο να αποκτήσουν οι νέοι κριτική σκέψη και σοφία για την υπόλοιπη ζωή τους

laquo Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ᾿ Ἡσιόδῳ τάξεως εἰ δὲ μή ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ᾿ ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ᾿ ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπανταraquo

Ποια είναι η συμβουλή του Μεγάλου Βασιλείου σχετικά με τη μελέτη των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων

bullΟ Μέγας Β ναι μεν αναγνωρίζει την αξία των συγγραφέων αλλά υποστηρίζει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να γίνουν ετεροκατευθυνόμενα όντα πιστά στα λεγόμενα των συγγραμμάτων

bullΑντίθετα είναι αναγκαίο να μελετούν να εμπλουτίζουν αλλά και να απορρίπτουν τα συγγράμματα ώστε να διαμορφώνουν ποίκιλλες διαφορετικές απόψεις και να συμπληρώνουν άλλες με στοιχεία από διαφορετικές οπτικές γωνίες

laquoΤοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας ἧπερ ἂν ἄγωσι ταύτη συνέπεσθαι ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖνraquo

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Στην παρούσα εργασία θα ασχοληθούμε με μια ομιλία του Μ Βασιλείου μία από τις εξέχουσες μορφές των Τριών Ιεραρχών Η ομιλία αυτή φέρει τον τίτλο laquoΠρός τους νέους ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγωνraquo (PG 31 563-590) και έχει παραινετικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα

Η ομιλία Πρός νέους είναι ένα από τα πιο γνωστά

κείμενα του Μ Βασιλείου το οποίο σώθηκε σε

εκατοντάδες χειρόγραφα και υπήρξε αγαπημένο

ανάγνωσμα τόσο στη Δύση κατά την εποχή της

Αναγέννησης όσο και στην Ελλάδα κατά την

Τουρκοκρατία Ο Μ Βασίλειος ανήκει στους

κορυφαίους παιδαγωγούς του αρχαίου ελληνικού

και χριστιανικού κόσμου του οποίου οι συμβουλές

προς τους χριστιανούς νέους έμειναν αθάνατες

Ομάδα Α(Αλεβίζου Αλεξάνδρα Γράψα Αθηνά Δημητροπούλου Ιωάννα Καμινάρη Ευαγγελία)

Να εντοπίσετε να καταγράψετε και να σχολιάσετε τα λόγια του αρχαίου ποιητή Ησιόδου

bullΣύμφωνα με τα λόγια του ο Ησίοδος υποστηρίζει πως οι άνθρωποι πρέπει να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος και να συμμορφώνονται με τυχόν υποδείξεις άλλων για το καλό τους

bullΠιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι οι οποίοι από μόνοι τους κάνουν τις σωστές επιλογές και δεν αποστατούν θεωρούνται άριστοι αλλά και αυτοί οι οποίοι μπορεί να κάνουν κάποια λάθη αλλά διορθώνονται μετά είναι επίσης σωστοί

bull Τέλος ο Ησίοδος αποσκοπεί στο να αποκτήσουν οι νέοι κριτική σκέψη και σοφία για την υπόλοιπη ζωή τους

laquo Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ᾿ Ἡσιόδῳ τάξεως εἰ δὲ μή ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ᾿ ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ᾿ ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπανταraquo

Ποια είναι η συμβουλή του Μεγάλου Βασιλείου σχετικά με τη μελέτη των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων

bullΟ Μέγας Β ναι μεν αναγνωρίζει την αξία των συγγραφέων αλλά υποστηρίζει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να γίνουν ετεροκατευθυνόμενα όντα πιστά στα λεγόμενα των συγγραμμάτων

bullΑντίθετα είναι αναγκαίο να μελετούν να εμπλουτίζουν αλλά και να απορρίπτουν τα συγγράμματα ώστε να διαμορφώνουν ποίκιλλες διαφορετικές απόψεις και να συμπληρώνουν άλλες με στοιχεία από διαφορετικές οπτικές γωνίες

laquoΤοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας ἧπερ ἂν ἄγωσι ταύτη συνέπεσθαι ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖνraquo

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Η ομιλία Πρός νέους είναι ένα από τα πιο γνωστά

κείμενα του Μ Βασιλείου το οποίο σώθηκε σε

εκατοντάδες χειρόγραφα και υπήρξε αγαπημένο

ανάγνωσμα τόσο στη Δύση κατά την εποχή της

Αναγέννησης όσο και στην Ελλάδα κατά την

Τουρκοκρατία Ο Μ Βασίλειος ανήκει στους

κορυφαίους παιδαγωγούς του αρχαίου ελληνικού

και χριστιανικού κόσμου του οποίου οι συμβουλές

προς τους χριστιανούς νέους έμειναν αθάνατες

Ομάδα Α(Αλεβίζου Αλεξάνδρα Γράψα Αθηνά Δημητροπούλου Ιωάννα Καμινάρη Ευαγγελία)

Να εντοπίσετε να καταγράψετε και να σχολιάσετε τα λόγια του αρχαίου ποιητή Ησιόδου

bullΣύμφωνα με τα λόγια του ο Ησίοδος υποστηρίζει πως οι άνθρωποι πρέπει να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος και να συμμορφώνονται με τυχόν υποδείξεις άλλων για το καλό τους

bullΠιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι οι οποίοι από μόνοι τους κάνουν τις σωστές επιλογές και δεν αποστατούν θεωρούνται άριστοι αλλά και αυτοί οι οποίοι μπορεί να κάνουν κάποια λάθη αλλά διορθώνονται μετά είναι επίσης σωστοί

bull Τέλος ο Ησίοδος αποσκοπεί στο να αποκτήσουν οι νέοι κριτική σκέψη και σοφία για την υπόλοιπη ζωή τους

laquo Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ᾿ Ἡσιόδῳ τάξεως εἰ δὲ μή ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ᾿ ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ᾿ ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπανταraquo

Ποια είναι η συμβουλή του Μεγάλου Βασιλείου σχετικά με τη μελέτη των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων

bullΟ Μέγας Β ναι μεν αναγνωρίζει την αξία των συγγραφέων αλλά υποστηρίζει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να γίνουν ετεροκατευθυνόμενα όντα πιστά στα λεγόμενα των συγγραμμάτων

bullΑντίθετα είναι αναγκαίο να μελετούν να εμπλουτίζουν αλλά και να απορρίπτουν τα συγγράμματα ώστε να διαμορφώνουν ποίκιλλες διαφορετικές απόψεις και να συμπληρώνουν άλλες με στοιχεία από διαφορετικές οπτικές γωνίες

laquoΤοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας ἧπερ ἂν ἄγωσι ταύτη συνέπεσθαι ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖνraquo

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ομάδα Α(Αλεβίζου Αλεξάνδρα Γράψα Αθηνά Δημητροπούλου Ιωάννα Καμινάρη Ευαγγελία)

Να εντοπίσετε να καταγράψετε και να σχολιάσετε τα λόγια του αρχαίου ποιητή Ησιόδου

bullΣύμφωνα με τα λόγια του ο Ησίοδος υποστηρίζει πως οι άνθρωποι πρέπει να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος και να συμμορφώνονται με τυχόν υποδείξεις άλλων για το καλό τους

bullΠιο συγκεκριμένα οι άνθρωποι οι οποίοι από μόνοι τους κάνουν τις σωστές επιλογές και δεν αποστατούν θεωρούνται άριστοι αλλά και αυτοί οι οποίοι μπορεί να κάνουν κάποια λάθη αλλά διορθώνονται μετά είναι επίσης σωστοί

bull Τέλος ο Ησίοδος αποσκοπεί στο να αποκτήσουν οι νέοι κριτική σκέψη και σοφία για την υπόλοιπη ζωή τους

laquo Εἰ μὲν οὖν προθύμως δέχοισθε τὰ λεγόμενα τῆς δευτέρας τῶν ἐπαινουμένων ἔσεσθε παρ᾿ Ἡσιόδῳ τάξεως εἰ δὲ μή ἐγὼ μὲν οὐδὲν ἂν εἴποιμι δυσχερές αὐτοὶ δὲ μέμνησθε τῶν ἐπῶν δηλονότι ἐν οἷς ἐκεῖνός φησιν ἄριστον μὲν εἶναι τὸν παρ᾿ ἑαυτοῦ τὰ δέοντα συνορῶντα ἐσθλὸν δὲ κἀκεῖνον τὸν τοῖς παρ᾿ ἑτέρων ὑποδειχθεῖσιν ἑπόμενον τὸν δὲ πρὸς οὐδέτερον ἐπιτήδειον ἀχρεῖον εἶναι πρὸς ἅπανταraquo

Ποια είναι η συμβουλή του Μεγάλου Βασιλείου σχετικά με τη μελέτη των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων

bullΟ Μέγας Β ναι μεν αναγνωρίζει την αξία των συγγραφέων αλλά υποστηρίζει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να γίνουν ετεροκατευθυνόμενα όντα πιστά στα λεγόμενα των συγγραμμάτων

bullΑντίθετα είναι αναγκαίο να μελετούν να εμπλουτίζουν αλλά και να απορρίπτουν τα συγγράμματα ώστε να διαμορφώνουν ποίκιλλες διαφορετικές απόψεις και να συμπληρώνουν άλλες με στοιχεία από διαφορετικές οπτικές γωνίες

laquoΤοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας ἧπερ ἂν ἄγωσι ταύτη συνέπεσθαι ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖνraquo

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ποια είναι η συμβουλή του Μεγάλου Βασιλείου σχετικά με τη μελέτη των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων

bullΟ Μέγας Β ναι μεν αναγνωρίζει την αξία των συγγραφέων αλλά υποστηρίζει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να γίνουν ετεροκατευθυνόμενα όντα πιστά στα λεγόμενα των συγγραμμάτων

bullΑντίθετα είναι αναγκαίο να μελετούν να εμπλουτίζουν αλλά και να απορρίπτουν τα συγγράμματα ώστε να διαμορφώνουν ποίκιλλες διαφορετικές απόψεις και να συμπληρώνουν άλλες με στοιχεία από διαφορετικές οπτικές γωνίες

laquoΤοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας ἧπερ ἂν ἄγωσι ταύτη συνέπεσθαι ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖνraquo

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Πώς ο Μέγας Βασίλειος δικαιολογεί τη μελέτη της κοσμικής σοφίας στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας Καταγράψτε και σχολιάστε τη συλλογιστική πορεία των επιχειρημάτων του

bullΟ Μέγας Β θεωρεί ότι η μελέτη της κοσμικής σοφίας αποτελεί μέσο προγύμνασης των νέων για να κατανοήσουν πλήρως τη χριστιανική πίστη Για να υποστηρίξει αυτή την άποψη χρησιμοποιεί μια σειρά από επιχειρήματα

bullΎστερα παρομοιάζει τη ζωή με μία μάχη που πρέπει να δοθεί καθημερινώς για να νικηθεί ο πόλεμος Οι στρατιώτες δηλαδή οι νέοι πρέπει αρχικά να εξοικειωθούν με τα κείμενα των αρχαίων για να δυναμωθούνε ψυχικά

bullΤέλος παρομοιάζει την αφομοίωση της κοσμικής σοφίας με την παρατήρηση του ήλιου μέσα από το νερό ενώ τα βαθιά και ιερά νοήματα της χριστιανικής πιστής με την παρακολούθηση του ηλίου με γυμνό μάτι laquoΚαὶ οἷον ἐν ὕδατι τὸν ἥλιον ὁρᾶν ἐθισθέντες

οὕτως αὐτῷ προσβαλοῦμεν τῷ φωτὶ τὰς ὄψειςraquo

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ομάδα Β(Ανδριοπούλου Λυδία Βούλγαρη-Ρεβώφ Φωτεινή Βουρλούμη Μαρία Καλύβα Στέλλα)

Ποιά εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος στη 3η παράγραφο για την κοσμική και χριστιανική διδασκαλία Να τα αναλύσετε και να τα σχολιάσετε

bullΟ Μέγας Βασίλειος υποστηρίζοντας πως η χριστιανική διδασκαλία υπερέχει της κοσμικής χρησιμοποιεί έναν εύστοχο συσχετισμό όπου παρομοιάζει την πρώτη με τον κύριο κορμό ενός φυτού ενώ τη δεύτερη με το φύλλωμα που κοσμεί το φυτό

bullΗ εκτενής αυτή αλληγορία στοχεύει να δείξει την αναντικατάστατη αξία της χριστιανικής διδασκαλίας τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο του καρποφόρου κορμού

laquoἮπου καθάπερ φυτοῦ οἰκεία μὲν ἀρετὴ τῷ καρπῷ βρύειν ὡραίω φέρει δέ τινα κόσμον καὶ φύλλα τοῖς κλάδοις περισειόμενα οὕτω δὴ καὶ ψυχῇ προηγουμένως μὲν καρπὸς ἡ ἀλήθεια οὐκ ἄχαρί γε μὴν οὐδὲ τὴν θύραθεν σοφίαν περιβεβλῆσθαι οἷόν τινα φύλλα σκέπην τε τῷ καρπῷ καὶ ὄψιν οὐκ ἄωρον παρεχόμεναraquo

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

bullΟ Μέγας Βασίλειος μέσο παρομοιώσεων μας παραθέτει μερικές συμβουλές όσον αφορά την αφομοίωση των λόγων των αρχαίων

bullΓενικότερα μας παροτρύνει να μην εμπιστευόμαστε τα πολυποίκιλα έργα των ποιητών και να μην δίνουμε σημασία στα λεγόμενά τους

bullΑντίθετα προσπαθεί να αποτρέψει το κοινό από λανθασμένες επιλογές και να προφυλάξουν την ψυχή τους από διάφορες κακόβουλες απόψεις

bullΤέλος αισθητοποιεί αυτές του τις απόψεις χρησιμοποιώντας έναν εύστοχο συσχετισμό μιλώντας για το περιστατικό του Οδυσσέα και τις Σειρήνες

laquo μὴ πᾶσιν ἐφεξῆς προσέχειν τὸν νοῦν ἀλλ᾿ ὅταν μὲν τὰς τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν πράξεις ἢ λόγους ὑμῖν διεξίωσιν ἀγαπᾶν τε καὶ ζηλοῦν καὶ ὅτι μάλιστα πειρᾶσθαι τοιούτους εἶναι ὅταν δὲ ἐπὶ μοχθηροὺς ἄνδρας ἔλθωσι τῇ μιμήσει ταῦτα δεῖ φεύγειν ἐπιφρασσομένους τὰ ὦτα οὐχ ἧττον ἢ τὸν Ὀδυσσέα φασὶν ἐκεῖνοι τὰ τῶν Σειρήνων μέληraquo

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ομάδα Γ(Αυγέρης Γιάννης Βορίσης Παναγιώτης Γαραντζιώτη Βασιλική Βασιλίνα Γιαννάκη)

Πώς ο Ησίοδος περιγράφει το δρόμο προς την κατάκτηση της Αρετής

bullΟ Ησίοδος περιγράφει το δρόμο της κατάκτησης της αρετής ως ένα δρόμο γεμάτο δυσκολίες που για να τον διασχίσεις θέλει κόπο και ιδρώτα ένα δρόμο που θέλει προσπάθεια και πίστη στο στόχο

bull Παροτρύνει έτσι τον αναγνώστη να επιλέξει τον δρόμο της αρετής και να απαρνηθεί τον εύκολο δρόμο του κακού

bulllaquoΔιόπερ οὐ παντὸς οὔτε προσβῆναι αὐτῇ διὰ τὸ ὄρθιον οὔτε προσβάντα ῥαδίως ἐπὶ τὸ ἄκρον ἐλθεῖνraquo

Ποιες οι απόψεις του Σόλωνα του Θέογνι και του Πρόδικου του Κείου περί αρετής

bullΣύμφωνα με τον Σόλωνα η μόνη αναφαίρετη ιδιοκτησία είναι η αρετή Ο ίδιος απευθύνεται στους πλουσίους και εκφράζει ότι είναι ανοησία και αδικία να ανταλλάξουν την αρετή με τον πλούτο

bullΟ Θέογνις έχει παρόμοια άποψη με τον Σόλωνα Ο πλούτος κατά τη γνώμη του είναι παροδικός

bulllaquo ἄλλοτε μὲν πλουτεῖν ἄλλοτε δὲ μηδὲν ἔχεινraquo

bull Ο Πρόδικος ο Κείος χρησιμοποιώντας το μύθο του Ηρακλή εκφράζει ότι αν και ο δρόμος της Αρετής είναι πιο κακοτράχηλος είναι αυτός που οδηγεί στις δόξες

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Σε ποια σημεία της Οδύσσειας ο Όμηρος διδάσκει την Αρετή Ποιο περιεχόμενο δίνει σrsquoαυτήν

bullΟ Ομηρος διδάσκει την αρετή στο σημείο όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται γυμνός μπροστά στην πριγκίπισσα Ναυσικά ομοίως οι Φαίακες εντυπωσιάστηκαν από τον Οδυσσέα και παρόλο που ήταν γυμνός με την αρετή του κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση όλων

bull Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ότι η Αρετή είναι μία μόνιμη αναλλοίωτη και υψηλή αξία που δείχνει πως ακόμα και αν ο άνθρωπος απολέσει τα υλικά του αγαθά παραμένει ανώτερος έχοντας μόνο την αρετή του

bulllaquo μόνη δὲ κτημάτων ἡ ἀρετὴ ἀναφαίρετον καὶ ζῶντι καὶ τελευτήσαντι παραμένουσαraquo

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ομάδα Δ(Γανωτής Ανδρέας Καββαδίας Παναγιώτης Κάλλιστρος Ανδρέας Κάρτας Νίκος)

Αναφερθείτε με συντομία στα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο Ποια η σχέση αυτών των περιστατικών με τη χριστιανική αρετή

bull Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Μ Βασίλειος αναφέρει διάφορα περιστατικά με τον Περικλή τον Ευκλείδη τον Σωκράτη και τον Μέγα Αλέξανδρο

bull Περικλής Υπήρχε λοιπόν κάποτε ένας άνθρωπος που έβριζε τον Περικλή όλη μέρα αλλά ο Περικλής ως μεγάλος πολιτικός και διακατεχόμενος από υψηλή σωφροσύνη δεν του έδινε σημασία Αντίθετα το βράδυ εκείνο προσπάθησε να τον βοηθήσει προστάζοντας να του φωτίσουν τον δρόμο που περπατούσε

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ευκλείδης Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε πάλι ένας άνθρωπος ο οποίος όντας οργισμένος τον απείλησε και ορκίστηκε ότι θα τον σκοτώσει Ο Ευκλείδης επίσης ορκίστηκε ότι θα προσπαθούσε να του προσφέρει ικανοποίηση και να τον απελευθερώσει από τα δεσμά του μίσους που διακατεχόταν

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Σωκράτης Για άλλη μια φορά υπήρχε ένας οργισμένος άνθρωπος ο οποίος όρμησε με οργή και άρχισε να τον χτυπά αλύπητα στο πρόσωπο Παρrsquo όλα αυτά ο Σωκράτης δεν αντιστάθηκε αλλά άφησε τον μεθυσμένο άνθρωπο να χορτάσει την οργή του Αποτέλεσμα ήταν να χτυπηθεί σοβαρά και να γεμίσει πληγές Η μόνη του εκδίκηση ήταν να γράψει στο μέτωπό του το όνομα αυτού που του το έκανε

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Μ Αλέξανδρος Το τέταρτο και τελευταίο περιστατικό αναφέρεται στον Μ Αλέξανδρο ο οποίος αν και έπιασε αιχμάλωτες τις πανέμορφες κόρες του Δαρείου δεν καταδέχθηκε ούτε να τις κοιτάξει μιας και θεωρούσε ντροπή να νικηθεί από γυναίκες

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Όλα αυτά τα συμβάντα έχουν κατά τον Μ Βασίλειο σχεδόν την ίδια επιδίωξη με την Αγία γραφή

Το περιστατικό με τον Σωκράτη μοιάζει με ότι παραγγέλλει ο Κύριος που έλεγε ότι αν σε χτυπήσει κανείς στο ένα μάγουλο στρέψε του και το άλλο αντί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Τα περιστατικά του Περικλή ή του Ευκλείδη θυμίζουν την εντολή να υπομένουμε οποίους μας κάνουν κακό και να βαστάμε με πραότητα την οργή τους να μην καταριόμαστε αλλά να απαντάμε με ευχές στους εχθρούς μας

Τέλος και το περιστατικό του Μ Αλέξανδρου ταυτίζεται με τα λόγια του Ευαγγελίου ως εξής όποιος ρίξει βλέμμα επιθυμίας σε γυναίκα έστω κι αν δεν κάνει μοιχεία στην πράξη με το να δεχθεί όμως τη μοιχεία στην ψυχή του είναι ένοχος

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ποια στάση προτείνει ο Μέγας Βασίλειος να κρατάμε απέναντι στα μαθήματα Με ποια παραδείγματα τεκμηριώνει την άποψή του

bullΚάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο σαρδανάπαλος που ήταν ονομαστός για την τρυφηλή ζωή του θα έπρεπε να ήταν ευτυχισμένος άνθρωπος Μας τονίζει ότι θα αποκτήσουμε με πολλούς κόπους τα αγαθά για αυτό δεν πρέπει να είμαστε αμελείς και με λιγόχρονη ακηδία να χάνουμε τις ελπίδες μας

bullΟ Μέγας Βασίλειος στον λόγο του προς νέους αναφέρει ότι πρέπει να κάνουμε επιλογή στα μαθήματα και να αφομοιώνουμε μόνο αυτά που μας ωφελούν Την άποψη του αυτή την στηρίζει με αλλεπάλληλα παραδείγματα

laquoοὐ πάντα ἐφεξῆς παραδεκτέον ἡμῖν ἀλλ᾿ ὅσα χρήσιμα Καὶ γὰρ αἰσχρὸν τῶν μὲν σιτίων τὰ βλαβερὰ διωθεῖσθαι τῶν δὲ μαθημάτων ἃ τὴν ψυχὴν ἡμῶν τρέφει μηδένα λόγον ἔχειν ἀλλ᾿ ὥσπερ χειμάρρουν παρασύροντας ἅπαν τὸ προστυχὸν ἐμβάλλεσθαιraquo

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ομάδα E(Γεωργακόπουλος ΄Αγης Γιοβάνης Γιώργος Γούδης Νίκος Καράμπελας Δημήτρης)

Ποιες απόψεις αρχαίων ποιητών και συγγραφέων επικαλείται ο Μέγας Βασίλειος για να καταδείξει την περιφρόνηση απέναντι στις σωματικές ηδονές

bullΑρχικά μιλώντας για τον Διογένη αναφέρει

Κι ἡ περίσσια περιποίηση τῶν μαλλιῶν καὶ τοῦ ντυσίματος εἶναι κατὰ τὰ λεγόμενα τοῦ Διογένη ἀπασχόληση ἀνθρώπων ἀδίκων ή δυστυχισμένων

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Επίσης χρησιμοποιούσε τα λεγόμενα του φιλόσοφου και μαθηματικού Πυθαγόρα

laquo Λέγεται δὲ καὶ Πυθαγόραν κωμασταῖς περιτυχόντα μεθύουσι κελεῦσαι τὸν αὐλητὴν τὸν τοῦ κώμου κατάρχοντα μεταβαλόντα τὴν ἁρμονίαν ἐπαυλῆσαί σφισι τὸ Δώριον τοὺς δὲ οὕτως ἀναφρονῆσαι ὑπὸ τοῦ μέλους ὥστε τοὺς στεφάνους ῥίψαντας αἰσχυνομένους ἐπανελθεῖνraquo

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Αμέσως μετά μιλάει για το πάθος της απληστίας στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους με τα λόγια του Ηροδότου

laquoὍ γε μὴν ἐλευθερίως πρὸς τὰ τοιαῦτα διακεῖσθαι πεπαιδευμένος πολλοῦ ἂν δέοι ταπεινόν τι καὶ αἰσχρὸν ἔργῳ ἢ λόγῳ ποτὲ προελέσθαι Τὸ γὰρ τῆς χρείας περιττότερον κἂν Λύδιον ἦ ψῆγμα κἂν τῶν μυρμήκων ἔργον τῶν χρυσοφόρων τοσούτῳ πλέον ἀτιμάσει ὅσωπερ ἂν ἧττον προσδέηταιraquo

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

laquoΠλούτου δ᾿ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖταιraquo Σόλων

Ὅσοι ξεπερνοῦν τὰ σύνορα τῆς ἀνάγκης μοιάζουν μὲ ἀνθρώπους ποὺ γλιστροῦν σὲ κατήφορο καὶ μὴν ἔχοντας ποὺ νὰ στηρίξουν τὰ πόδια τοὺς ἐξακολουθοῦν ἀέναα νὰ πέφτουν Ὅσο πιὸ πολλὰ ἀποκτοῦν τόσο περισσότερα χρειάζονται γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες ὅπως λέγει κι ὁ νομοθέτης ΣόλωνΣτὸν ἀνθρώπινο πλοῦτο τέρμα φανερὸ δὲν ὑπάρχει

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Τέλος μέσα από τα λόγια του Αρχιλόχου πραγματεύεται το έμφυτο ενδιαφέρον του ανθρώπου για την εξωτερική του εικόνα και για την επίδειξή του στην κοινωνία

laquoὉ φρόνιμος ἄνθρωπος τίποτε ἄλλο δὲν πρέπει νὰ ἀποφεύγει περισσότερο ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν ἐπιδείξεων ἀπὸ τὸ νὰ τὸν ἐπηρεάζει τὸ τί θὰ πεῖ γι᾿ αὐτὸν ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ νὰ μὴν ἔχει πυξίδα τῆς ζωῆς τοῦ τὴ λογική Ἂν τὰ ἔχει ἀποφύγει αὐτά τότε δὲν φοβᾶται νὰ πάει ἀντίθετα πρὸς τὴ γνώμη ὅλης της κοινωνίας νὰ τὸν κατηγορήσουν νὰ κινδυνέψει γιὰ χάρη τοῦ ἀγαθοῦ νὰ σταθεῖ ἀκλόνητος στὴν ὀρθὴ ἀπόφασηraquo

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ποια συμβουλή απευθύνει στην παράγραφο 10 ο Μέγας Βασίλειος και με ποιες γνώμες αρχαίων φιλοσόφων την ενισχύει

Συμβουλεύει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους να αποκτούν εφόδιο για τη ζωή τους τη γνώση την εμπειρία να φροντίζουν να ζουν όσο περισσότερο μπορούν ενάρετα

laquo Πρὸς ὅνπερ κτᾶσθαι παραινέσαιμ᾿ ἂν τὰ ἐφόδια πάντα λίθον κατὰ τὴν παροιμίαν κινοῦντας ὅθεν ἂν μέλλη τις ὑμῖν ἐπ᾿ αὐτὸν ὠφέλεια γενήσεσθαιraquo

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Χρησιμοποιώντας τις ρήσεις των Πυθαγόρειων ενισχύει την άποψη του για την επιλογή του σωστού τρόπου ζωής καθώς όπως λένε οι ίδιοι πρέπει laquoνα διαλέγουμε τον άριστο τρόπο ζωής και να βρίσκουμε χαρά μέσα μας συνηθίζοντάς τονraquo

laquoδέοι βίον μὲν ἄριστον αὐτὸν ἕκαστον προαιρεῖσθαι ἡδὺν δὲ προσδοκᾶν τῇ συνηθείᾳ γενήσεσθαι ἐγχειρεῖν τοῖς βελτίστοιςraquo

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Έτσι ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει ότι πρέπει να ζούμε ενάρετα και να κάνουμε ορθές σκέψεις και λογισμούς

laquoΑἰσχρὸν γὰρ τὸν παρόντα καιρὸν προεμένους ὕστερόν ποτ᾿ ἀνακαλεῖσθαι τὸ παρελθόν ὅτε οὐδὲν ἔσται πλέον ἀνιωμένοιςraquo

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Ο Μ Βασίλειος συμπεραίνει πως ο χριστιανός νέος ο οποίος διαπαιδαγωγείται θα πρέπει να μελετήσει αρχικά με παραδείγματα από τη θύραθέν παιδεία ούτως ώστε στη συνέχεια να μην υπάρχει χώρος αμφισβήτησης των χριστιανικών παραδειγμάτων καθώς δεν θα τα κρίνει ακατόρθωτα

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης

Συνοψίζοντας η πραγματεία laquoΠρος τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγωνraquo επιχειρεί να παρουσιάσει αφενός τις παιδαγωγικές ιδέες του Μ Βασιλείου αφετέρου να καταδείξει τη σύζευξη της Ελληνικής και Χριστιανικής παιδείας που πραγματοποίησε ο μεγάλος ιεράρχης