69
แแแแแแ แแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแ โโโ โโโโโโโโโ โโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ

แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

Embed Size (px)

DESCRIPTION

แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง. โดย นางปนัดดา ทองศรี หัวหน้ากลุ่มงานบริหารงานคลังและเศรษฐกิจ สำนักงานคลังจังหวัดจันทบุรี. ขอบเขตการบรรยาย. การวิเคราะห์ความเสี่ยงและการจัดทำรายงานการควบคุมภายใน การควบคุมภายใน * ความสำคัญและแนวคิด - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

แนวทางแนวทางการจัดท�ารายงานการการจัดท�ารายงานการ

ควบค�มภายในควบค�มภายในและการว�เคราะห์�ความและการว�เคราะห์�ความ

เสี่��ยงเสี่��ยงโดย นางปนดดา ทองศรี�

หัวหัน�ากลุ่��มงานบรี�หัารีงานคลุ่งแลุ่ะเศรีษฐก�จ

สำ!านกงานคลุ่งจงหัวดจนทบ�รี�

Page 2: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

2

ขอบเขตการบรรยาย

การว�เคราะห์�ความเสี่��ยงและการจัดท�ารายงานการควบค�มภายใน

การควบค�มภายใน * ความสี่�าคญและแนวค�ด * ห์ลกการเก��ยวกบการควบค�มภายใน * การจัดวางระบบการควบค�มภายใน * การประเม�นผลระบบการควบค�มภายใน * การจัดท�ารายงานการประเม�นผลการ

ควบค�มภายใน * วงจัรการควบค�มภายใน

ความแตกต$างระห์ว$างการบร�ห์ารความเสี่��ยง และการควบค�มภายใน

Page 3: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

3

Page 4: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

4

วางแผน(Planning)

จัดองค�การ(Organizin

g)

การใช้&ภาวะผ'&น�า

(Leading)

การควบค�ม

(Controlling)

วงจัรการบร�ห์าร

นโยบายงบประมาณ

IT

วฒนธรรมองค�การ

การควบค�มภายใน : ความสี่�าคญ

Page 5: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

5

แผนปฏิ�บต�ราช้การประจั�าป-

แผนของห์น$วยปฏิ�บต�

การบร�ห์ารราช้การบรรล�เป.าห์มายตามท��วางแผนการบร�ห์ารราช้การบรรล�เป.าห์มายตามท��วางแผน ประสี่�ทธ�ผล ประสี่�ทธ�ภาพ ตามกฎระเบ�ยบ เช้1�อถื1อได& ประสี่�ทธ�ผล ประสี่�ทธ�ภาพ ตามกฎระเบ�ยบ เช้1�อถื1อได&

ลดความเสี่��ยง

การควบค�ม

การควบค�มภายใน : ความสี่�าคญ

ความเสี่��ยง ห์มายถื4ง เห์ต�การณ�/การกระท�าใดๆ ท��อาจัเก�ดข46นภายใต&สี่ถืานการณ�ท��ไม$แน$นอนและ

จัะสี่$งผลกระทบห์ร1อสี่ร&างความเสี่�ยห์าย (เป7นตวเง�นและไม$เป7นตวเง�น ) ห์ร1อลดโอกาสี่ท��จัะบรรล�

เป.าห์มาย

Page 6: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

6

1.การควบค�มเป7นกระบวนการท��แทรกอย'$ในการปฏิ�บต�งานตามปกต�

2 . การควบค�มเก�ดข46นโดยบ�คลากรท�กระดบขององค�กร3. การควบค�มให์&ความเช้1�อม�นอย$างสี่มเห์ต�

สี่มผล ว$าจัะบรรล�ตามวตถื�ประสี่งค�ท��ก�าห์นดไว&

การควบค�มภายใน : แนวค�ด

Page 7: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

7

Input

Process

ความเสี่��ยง ควบค�ม ก�ากบด'แล

Output

ปรีะสำ�ทธิ�ภาพ / ปรีะสำ�ทธิ�ผลุ่ /ค��มค�าจัดวางและประเม�นผลการ

ควบค�ม

การควบค�มภายใน : ห์ลกการ

Page 8: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

8

กรม

สี่�านก / กอง

สี่$วน / ฝ่9าย

ความรบผ�ดช้อบ

การควบค�มภายใน : ห์ลกการ

ท�กห์น$วยงาน/ระดบผ'&ปฏิ�บต�งาน การปฏิ�บต�งานปฏิ�บต�และแจั&งจั�ดอ$อนการควบค�มภายใน

ผ'&บร�ห์ารระดบกลาง

ควบค�มการบร�ห์ารโครงการจัดให์&ม�การวาง สี่อบทาน ประเม�น และปรบปร�งการควบค�มภายใน

ผ'&บร�ห์ารระดบสี่'ง

การควบค�มกลย�ทธ�ก�าห์นดนโยบายการจัดวาง ประเม�น และสี่$งเสี่ร�มให์&เก�ดการควบค�มภายใน

ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน สี่อบทานและประเม�นการควบค�มภายในภาพรวมองค�กร

ผ'&บร�ห์ารระดบต&น

ควบค�มการปฏิ�บต�งานจัดวาง สี่อบทาน ประเม�น และปรบปร�งการควบค�มภายใน

Page 9: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

9

การควบค�มภายใน : ห์ลกการลกษณะของการควบค�ม

การควบค�มท��มองเห์;นได& (Hard Controls)

โครงสี่ร&างองค�กร นโยบาย ระเบ�ยบว�ธ�ปฏิ�บต�

การควบค�มท��มองไม$เห์;น (Soft Controls)

ความซื่1�อสี่ตย� ความโปร$งใสี่ การม�ภาวะผ'&น�าท��ด� ความม�จัร�ยธรรม

Page 10: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

10

“การควบค�มภายใน ห์มายความว$า กระบวนการปฏิ�บต�งานท��ผ'&ก�ากบด'แล ฝ่9ายบร�ห์ารและบ�คลากรของห์น$วยรบตรวจัจัดให์&ม�ข46น เพ1�อสี่ร&างความม�นใจัอย$างสี่มเห์ต�สี่มผลว$า การด�าเน�นงานของห์น$วยรบตรวจัจัะบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในด&านประสี่�ทธ�ผลและประสี่�ทธ�ภาพของการด�าเน�นงาน ซื่4�งรวมถื4งการด'แลรกษาทรพย�สี่�น การป.องกนห์ร1อลดความผ�ดพลาด ความเสี่�ยห์าย การร�วไห์ล การสี่�6นเปล1อง ห์ร1อการท�จัร�ตในห์น$วยรบตรวจั ด&านความเช้1�อถื1อได&ของรายงานการทางการเง�น และด&านการปฏิ�บต�ตามกฎห์มาย ระเบ�ยบ ข&อบงคบและมต�คณะรฐมนตร�

“การควบค�มภายใน ห์มายความว$า กระบวนการปฏิ�บต�งานท��ผ'&ก�ากบด'แล ฝ่9ายบร�ห์ารและบ�คลากรของห์น$วยรบตรวจัจัดให์&ม�ข46น เพ1�อสี่ร&างความม�นใจัอย$างสี่มเห์ต�สี่มผลว$า การด�าเน�นงานของห์น$วยรบตรวจัจัะบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในด&านประสี่�ทธ�ผลและประสี่�ทธ�ภาพของการด�าเน�นงาน ซื่4�งรวมถื4งการด'แลรกษาทรพย�สี่�น การป.องกนห์ร1อลดความผ�ดพลาด ความเสี่�ยห์าย การร�วไห์ล การสี่�6นเปล1อง ห์ร1อการท�จัร�ตในห์น$วยรบตรวจั ด&านความเช้1�อถื1อได&ของรายงานการทางการเง�น และด&านการปฏิ�บต�ตามกฎห์มาย ระเบ�ยบ ข&อบงคบและมต�คณะรฐมนตร�

การควบค�มภายใน : ความห์มาย

ความห์มาย ตาม COSO

“Internal Control is a process, effected by an entity’s board of directors, management and other personnel, designed to provide

reasonable assurance regarding the achievement of objectives in the following categories

- Effectiveness and efficiency of operations

- Reliability of financial reporting

- compliance with applicable laws and regulations”

ความห์มาย ตาม COSO

“Internal Control is a process, effected by an entity’s board of directors, management and other personnel, designed to provide

reasonable assurance regarding the achievement of objectives in the following categories

- Effectiveness and efficiency of operations

- Reliability of financial reporting

- compliance with applicable laws and regulations”

Page 11: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

11

- ถู'กต้�อง - เชื่*+อถู*อได�- ทนเวลุ่า

- ม�ปรีะสำ�ทธิ�ภาพ

- ม�ปรีะสำ�ทธิ�ผลุ่ - ปรีะหัยด

- ปฏิ�บต้�ต้ามกฎ- ม�ความสำม!+าเสำมอ

- ม�การีควบค�ม ก!ากบด'แลุ่

การควบค�มภายใน : วตถื�ประสี่งค�

3EEffectiveness

EfficiencyEconomy

3CComplianceConsistency

Control

Financial ReportValidity

ReliabilityReal time

Page 12: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

12

องค�ประกอบของการควบค�มองค�ประกอบ

ของการควบค�ม

ข&อม'ลสี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่ารข&อม'ลสี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร

สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�มสี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม

การประเม�นความเสี่��ยง

การประเม�นความเสี่��ยง

ก�จักรรมการควบค�มก�จักรรม

การควบค�มการต�ดตามประเม�นผล

การต�ดตามประเม�นผล

วตถื�ประสี่งค�การควบค�ม•ประสี่�ทธ�ภาพ ประสี่�ทธ�ผล การด�าเน�นงาน•ความเช้1�อถื1อได& ของรายงาน ทางการเง�น•การปฏิ�บต�ตาม ข&อก�าห์นด

การควบค�มภายใน : วตถื�ประสี่งค�และองค�ประกอบ

Page 13: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

13

ห์มายถื4ง สี่ภาวการณ�ห์ร1อป?จัจัยต$างๆ ท��สี่$งผลให์&เก�ดระบบการควบค�มภายในห์น$วยงาน

ให์&เก�ดจั�ตสี่�าน4กท��ด�ในการปฏิ�บต�งานตามความรบผ�ดช้อบให์&บรรล�เป.าห์มาย

ให์&เก�ดจั�ตสี่�าน4กท��ด�ในการปฏิ�บต�งานตามความรบผ�ดช้อบให์&บรรล�เป.าห์มาย

ปรช้ญา/ลกษณะการท�างานของผ'&บร�ห์าร

ความซื่1�อสี่ตย�/จัร�ยธรรม

โครงสี่ร&างการจัดองค�การ

การมอบอ�านาจัห์น&าท�� /ความรบผ�ดช้อบ

นโยบาย/การบร�ห์ารทรพยากรบ�คคล

ความร'& ความสี่ามารถืทกษะของบ�คลากร

คณะกรรมการบร�ห์าร /คณะกรรมการตรวจั

สี่อบ

สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม (Control Environment)

Page 14: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

14ทราบความเสี่��ยงและห์าทางลดความเสี่��ยงให์&อย'$ในระดบท��ยอมรบได&

ทราบความเสี่��ยงและห์าทางลดความเสี่��ยงให์&อย'$ในระดบท��ยอมรบได&

วตถื�ประสี่งค�เป.าห์มาย

ศ4กษา ท�าความเข&าใจั

* ความเสี่��ยงอะไร* สี่$งผลกระทบ อย$างไร

ระบ� * โอกาสี่* ผลกระทบ

ว�เคราะห์�/จัดล�าดบ

* ยอมรบ* ป.องกน/ควบค�ม* ถื$ายโอน/กระจัาย* ห์ล�กเล��ยง

การจัดการ- โครีงสำรี�าง- รีะบบงาน- คน - ทรีพย/สำ�น- งบปรีะมาณ

การประเม�นความเสี่��ยง (RiskAssessment)

ห์มายถื4ง การระบ�ป?จัจัยเสี่��ยงและว�เคราะห์�ความเสี่��ยงอย$างเป7นระบบ รวมถื4งการจัดล�าดบความสี่�าคญว$าเห์ต�การณ�ใด/เง1�อนไขใดท��จัะม�ผลกระทบต$อการไม$บรรล�วตถื�ประสี่งค�ของห์น$วยงาน

Page 15: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

15

เกณฑ์�ประเม�นระดบโอกาสี่ท��จัะเก�ดความเสี่��ยงโอกาสี่ท��จัะ

เก�ดความเสี่��ยงความถื��โดยเฉล��ย คะแนน

สี่'งมาก 1 เด1อนต$อคร6งห์ร1อมากกว$า 5

สี่'ง - 16 เด1อนต$อคร6งแต$ไม$เก�น 5คร6ง

4

ปานกลาง 1 ป-ต$อคร6ง 3

น&อย - 23 ป-ต$อคร6ง 2

น&อยมาก 5 ป-ต$อคร6ง 1

การประเม�นความเสี่��ยงตวอย$างการว�เคราะห์�ความเสี่��ยง

Page 16: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

16

การประเม�นความเสี่��ยงตวอย$างการว�เคราะห์�ความเสี่��ยง

เกณฑ์�ประเม�นระดบผลกระทบของความเสี่��ยงผลกระทบ ม'ลค$าความเสี่�ยห์าย คะแนน

สี่'งมาก > 10 ล&านบาท 5

สี่'ง > 25 แสี่นบาท – 10 ล&านบาท

4

ปานกลาง > 50000 บาท – 25.แสี่นบาท

3

น&อย > 10000, บาท – 50000, บาท

2

น&อยมาก ไม$เก�น 10000, บาท 1

Page 17: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

17

ระดบของความเสี่��ยง (Degree of Risk)

ผลกร

ะทบข

องคว

ามเสี่

�� ยง

โอกาสี่ท��จัะเก�ดความเสี่��ยง

ความเสี่��ยงสี่'งมากความเสี่��ยงสี่'ง ความเสี่��ยงปานกลางความเสี่��ยงต��า1

1

2345

2 3 4 5

การประเม�นความเสี่��ยง

Page 18: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

18

การห์ล�กเล��ยงความเสี่��ยง (Risk Avoidance) ความเสี่��ยงอย'$ในระดบสี่'งมากและห์น$วยงานไม$อาจั

ยอมรบได& จั4งต&องจัดการความเสี่��ยงน6นให์&อย'$นอกเง1�อนไขของการด�าเน�นงาน

การห์ล�กเล��ยงความเสี่��ยง (Risk Avoidance) ความเสี่��ยงอย'$ในระดบสี่'งมากและห์น$วยงานไม$อาจั

ยอมรบได& จั4งต&องจัดการความเสี่��ยงน6นให์&อย'$นอกเง1�อนไขของการด�าเน�นงาน

การยอมรบความเสี่��ยง (Risk Acceptance) ความเสี่��ยงท��ห์น$วยงานสี่ามารถืยอมรบได&ภายใต&การ

ควบค�มท��ม�อย'$ในป?จัจั�บน

การยอมรบความเสี่��ยง (Risk Acceptance) ความเสี่��ยงท��ห์น$วยงานสี่ามารถืยอมรบได&ภายใต&การ

ควบค�มท��ม�อย'$ในป?จัจั�บน การป.องกนห์ร1อการควบค�มความเสี่��ยง (Risk

Reduction) การด�าเน�นการเพ��มเต�มเพ1�อลดโอกาสี่ท��อาจัเก�ดข46นห์ร1อ

ผลกระทบของความเสี่��ยงให์&อย'$ในระดบท��ยอมรบได&

การป.องกนห์ร1อการควบค�มความเสี่��ยง (Risk Reduction)

การด�าเน�นการเพ��มเต�มเพ1�อลดโอกาสี่ท��อาจัเก�ดข46นห์ร1อผลกระทบของความเสี่��ยงให์&อย'$ในระดบท��ยอมรบได&

โอนความเสี่��ยง/การกระจัาย (Risk Sharing) การร$วมห์ร1อแบ$งความรบผ�ดช้อบกบผ'&อ1�นในการ

จัดการความเสี่��ยง

โอนความเสี่��ยง/การกระจัาย (Risk Sharing) การร$วมห์ร1อแบ$งความรบผ�ดช้อบกบผ'&อ1�นในการ

จัดการความเสี่��ยง

การประเม�นความเสี่��ยงการจัดการความเสี่��ยง

Page 19: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

19ฝ่9ายบร�ห์าร (ท�กระดบ) ก�าห์นดก�จักรรมการควบค�มให์&กบบ�คลากรของห์น$วยปฏิ�บต�

ฝ่9ายบร�ห์าร (ท�กระดบ) ก�าห์นดก�จักรรมการควบค�มให์&กบบ�คลากรของห์น$วยปฏิ�บต�

ก�จักรรมการควบค�ม (ControlActivities)

ห์มายถื4ง นโยบาย มาตรการ และว�ธ�การต$างๆ ท��ฝ่9ายบร�ห์ารก�าห์นดห์ร1อน�ามาใช้& เพ1�อลดความเสี่��ยงท��จัะเก�ดข46น และช้$วยเพ��มความม�นใจัในความสี่�าเร;จัตามวตถื�ประสี่งค�

นโยบาย การวางแผน การก�ากบด'แล การสี่อบทาน การรายงาน การสี่�งการ การสี่1�อสี่าร

การมอบห์มายห์น&าท�� ความรบผ�ดช้อบ การแบ$งแยกห์น&าท�� การอน�มต� การให์&ความเห์;นช้อบ แนวทางการปฏิ�บต�งาน ค'$ม1อ การให์&ความร'& ความเข&าใจั

การรวบรวม จัดเก;บเอกสี่าร การจัดบนท4ก การประมวลผลข&อม'ล การตรวจันบ ฯ ล ฯ

ตวอย$าง

Page 20: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

20

นโยบาย การวางแผน การก�ากบด'แล การฝ่Dกอบรมการมอบห์มายอ�านาจัห์น&าท��ความรบผ�ดช้อบแนวทางการปฏิ�บต�งาน ฯลฯ

การป.องกน/ควบค�มความเสี่��ยง

การป.องกน/ควบค�มความเสี่��ยง

การห์ล�กเล��ยงความเสี่��ยงการห์ล�กเล��ยงความเสี่��ยง ไม$ม�ก�จักรรมการควบค�ม เน1�องจัากไม$ด�าเน�นการในภารก�จัน6นแล&ว

การยอมรบความเสี่��ยง การยอมรบความเสี่��ยง ไม$ม�ก�จักรรมการควบค�ม เน1�องจัากการควบค�มท��ม�อย'$เห์มาะสี่มแล&ว

โอน/การกระจัายความเสี่��ยงโอน/การกระจัายความเสี่��ยง การจั&างท��ปร4กษา การจั&างเห์มาบร�การ การประกน การเช้$าคร�ภณฑ์� ฯลฯ

ก�จักรรมการควบค�มตวอย$างก�จักรรมการควบค�มตามการจัดการ

ความเสี่��ยง

Page 21: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

21

ประเภทของการควบค�มภายใน

1. การควบค�มแบบป.องกน ( Preventive Controls ) 2. การควบค�มแบบค&นพบ ( Detective Controls )

3. การควบค�มแบบแก&ไข ( Corrective Controls )4. การควบค�มแบบสี่�งการ ( Directive Controls )

5. การควบค�มแบบทดแทน ( Compensating Controls )

ก�จักรรมการควบค�ม

Page 22: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

22

ต&องสี่ามารถืป.องกนห์ร1อลดความเสี่��ยงให์&อย'$ในระดบท��สี่ามารถืยอมรบได&

ปฏิ�บต�ได&ค$าใช้&จั$ายท��เก�ดข46นต&องไม$สี่'งกว$าผลประโยช้น�ท��

จัะได&รบจัากความเสี่�ยห์ายท��เก�ดข46นม�การต�ดตามประเม�นผลเป7นระยะๆ ว$า ก�จักรรม

การควบค�มด�าเน�นไปอย$างม�ประสี่�ทธ�ผลและประสี่�ทธ�ภาพ

ข&อควรพ�จัารณา

ก�จักรรมการควบค�ม

Page 23: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

23

ข&อม'ลข$าวสี่ารท��เพ�ยงพอ ถื'กต&อง ครบถื&วน เป7นป?จัจั�บนการสี่1�อสี่ารให์&ผ'&ท��เก��ยวข&อง และทนเวลา

ข&อม'ลข$าวสี่ารท��เพ�ยงพอ ถื'กต&อง ครบถื&วน เป7นป?จัจั�บนการสี่1�อสี่ารให์&ผ'&ท��เก��ยวข&อง และทนเวลา

สี่ารสี่นเทศการเง�น ไม$ใช้$การเง�น อ1�นๆภายใน ภายนอ

ห์วห์น&าล'กน&อง

เพ1�อนร$วมงาน

การสี่1�อสี่าร

ภายใน

ภายนอก

สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร (Information andCommunication) สี่ารสี่นเทศสี่ารสี่นเทศ ห์มายถื4ง ข&อม'ลข$าวสี่ารท��ใช้&ในการบร�ห์าร ซื่4�ง

เป7นข&อม'ลเก��ยวกบการเง�นและไม$ใช้$การเง�น รวมท6งข&อม'ลข$าวสี่ารอ1�นๆ ท6งจัากแห์ล$งภายในและภายนอก การสี่1�อสี่ารการสี่1�อสี่าร ห์มายถื4ง การรบและสี่$งข&อม'ลระห์ว$างกน เพ1�อให์&เก�ดความเข&าใจัอนด�ระห์ว$างบ�คคล ซื่4�งม�ห์น&าท��ความรบผ�ดช้อบในงานท��สี่มพนธ�กน การสี่1�อสี่ารจัะเก�ดได&ท6งภายในและ ภายนอกห์น$วยงาน

Page 24: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

24ต&องด�าเน�นการอย$างสี่ม��าเสี่มอ ต$อเน1�องต&องด�าเน�นการอย$างสี่ม��าเสี่มอ ต$อเน1�อง

ต�ดตามระห์ว$างการปฏิ�บต�งาน

ประเม�นผล* ด&วยตนเอง (CSA)

* อย$างอ�สี่ระ (ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน / อ1�นๆ)

CONTROL

INPUT PROCESS OUTPUT

ภารก�จั

การต�ดตามผล ห์มายถื4ง การสี่อดสี่$องด'แลก�จักรรมท��อย'$ระห์ว$างการด�าเน�นงาน เพ1�อให์&เก�ดความม�นใจัว$าการด�าเน�นงานเป7นไปตามระบบการควบค�มภายในท��ก�าห์นด การประเม�นผล ห์มายถื4ง การเปร�ยบเท�ยบผลการปฏิ�บต�งานกบระบบการควบค�มภายในท��ก�าห์นดไว&ว$าม�ความสี่อดคล&องห์ร1อไม$ เพ�ยงใด และประเม�นระบบการควบค�มภายในท��ก�าห์นดไว&ว$ายงเห์มาะสี่มกบสี่ภาพแวดล&อมในป?จัจั�บนห์ร1อไม$

การต�ดตามและประเม�นผล (Monitoring and Evaluation)

Page 25: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

25

การควบค�มภายในสี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม >>> ปรช้ญา/ลกษณะการ

ท�างานของผ'&บร�ห์าร

ประเม�นความเสี่��ยง >>> ก�าห์นดวตถื�ประสี่งค� ระบ�ป?จัจัยเสี่��ยง ว�เคราะห์�ความเสี่��ยง การจัดการความเสี่��ยงก�จักรรมการควบค�ม >>> นโยบาย มาตรการ ว�ธ�การ

สี่ารสี่นเทศ/การสี่1�อสี่าร >>> จัดเก;บข&อม'ลและสี่1�อสี่ารท�วองค�กรต�ดตาม/ประเม�นผล >>> ต�ดตามระห์ว$างการปฏิ�บต�งาน ประเม�นตนเอง ประเม�นอ�สี่ระ

ความซื่1�อสี่ตย�/จัร�ยธรรม โครงสี่ร&างการจัดองค�กร

การมอบห์มายอ�านาจัห์น&าท��/ความรบผ�ดช้อบ นโยบาย/การบร�ห์ารบ�คลากร

ความ

ร'& คว

ามสี่า

มารถื

ทกษ

ะของ

บ�คลา

กร

การควบค�มภายใน : สี่ร�ปองค�ประกอบ

โครงการ/งาน >>> กระบวนการปฏิ�บต�งาน

Page 26: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

26

Page 27: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

27

ระเบ�ยบคณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�นว$าด&วยระเบ�ยบคณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�นว$าด&วยการก�าห์นดมาตรฐานการควบค�มภายใน พการก�าห์นดมาตรฐานการควบค�มภายใน พ..ศศ . .

25442544 ข&อ ข&อ 55ก�าห์นดให์&ห์น$วยรบตรวจัเป7นผ'&จัดวางระบบการควบค�ม

ภายใน โดยอย$างน&อยต&องแสี่ดงข&อม'ลดงน�6(1 )สี่ร�ปภารก�จัและวตถื�ประสี่งค�การด�าเน�นงานระดบ

ห์น$วยรบตรวจั/ก�จักรรม(2) ข&อม'ลสี่ภาพแวดล&อมการควบค�ม(2 ) ความเสี่��ยงท��สี่�าคญท��ม�ผลกระทบต$อการบรรล�

วตถื�ประสี่งค�(3) ก�จักรรมการควบค�มเพ1�อป.องกน/ลดความเสี่��ยง(4) ผ'&รบผ�ดช้อบประเม�นระบบการควบค�มภายในและว�ธ�

การต�ดตามประเม�นผล

การจัดวางระบบการควบค�มภายใน

Page 28: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

28

รายงานการจัดวางระบบการควบค�มภายใน ตามมาตรฐานฯ ข&อ 5

ห์นงสี่1อรบรองการจัดวางระบบการควบค�มภายในห์นงสี่1อรบรองการจัดวางระบบการควบค�มภายใน

ข&อม'ลจัาก www.oag.go.th : แนวทางการจัดวางระบบการควบค�มภายในและการประเม�นผลการควบค�มภายใน

การจัดวางระบบการควบค�มภายใน

Page 29: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

29

ห์นงสี่1อรบรองการจัดวางระบบการควบค�มภายใน

__(ช้1�อห์น$วยรบตรวจั) ขอรบรองว$า ได&จัดวางระบบการควบค�มภายใน และน�ามาใช้&สี่�าห์รบการปฏิ�บต�งานในป?จัจั�บน โดยม�วตถื�ประสี่งค�เพ1�อสี่ร&างความม�นใจัอย$างสี่มเห์ต�สี่มผลว$า การด�าเน�นงานของ (ช้1�อห์น$วยรบตรวจั) จัะบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในด&านประสี่�ทธ�ผลและประสี่�ทธ�ภาพ

ของการด�าเน�นงานและการใช้&ทรพยากร ซื่4�งรวมถื4งการด'แลรกษาทรพย�สี่�น การป.องกนห์ร1อลดความผ�ดพลาด ความเสี่�ยห์าย การร�วไห์ล การสี่�6นเปล1องห์ร1อ การท�จัร�ต ด&านความเช้1�อถื1อได&ของรายงานทางการเง�น และด&านการ

ปฏิ�บต�ตามกฎห์มาย ระเบ�ยบ ข&อบงคบ มต�คณะ รฐมนตร� และนโยบาย ซื่4�งรวมถื4งระเบ�ยบปฏิ�บต�ของฝ่9ายบร�ห์าร

ท6งน�6 (ช้1�อห์น$วยรบตรวจั) จัะก�าห์นดให์&ม�การประเม�นผลระบบการควบค�มภายในท��น�ามาใช้&ในป?จัจั�บน เพ1�อปรบปร�งให์&ม�ประสี่�ทธ�ผลและ

เพ�ยงพอ ตามระเบ�ยบคณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�นว$าด&วยการก�าห์นดมาตรฐาน การควบค�มภายใน พ.ศ .2 5 4 4 ข&อ 6 ต$อไป

ลายม1อ

ช้1�อ.............................................................

( ) ต�าแห์น$ง...ผ'&

บร�ห์ารสี่'งสี่�ดของห์น$วยรบตรวจั.... วน

ท��..............เด1อน.........................พ.ศ..............

เร�ยน คณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�น

รายงานการจัดวางระบบการควบค�มภายใน

Page 30: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

30

การจัดวางระบบการควบค�มภายใน : ว�ธ�การ

ก�าห์นดวตถื�ประสี่งค�

ระบ�ป?จัจัยเสี่��ยง

ก�าห์นดก�จักรรมการ

ควบค�ม- ท��ม�อย'$- ท��ควรเพ��มเต�ม

รายงานการจัดวาง

การควบค�มภายใน

แผนปฏิ�บต�งานงาน/

โครงการ

- สี่$ง คตง . (ห์นงสี่1อรบรองฯ)- ปฏิ�บต�และต�ดตาม ประเม�นผล

Page 31: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

31

ป?จัจัยผลกดน1.วตถื�ประสี่งค� ( Purpose ) ช้ดเจัน2. ข&อตกลงร$วมกน ( Commitment )3. ความสี่ามารถื ( Capability ) ในการบร�ห์ารงาน4. การปฏิ�บต�การ ( Action )5. การเร�ยนร'& ( Learning )

การควบค�มภายใน : ป?จัจัยแห์$งความสี่�าเร;จั

Page 32: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

32

ป?จัจัยเก16อห์น�น1. ผ'&บร�ห์ารให์&ความสี่�าคญ2. การประเม�นความเสี่��ยงและการบร�ห์าร

ความเสี่��ยงอย$างสี่ม��าเสี่มอ3. การจัดการทรพยากรบ�คคลเป7นระบบ/เห์

มาสี่ะม4. ม�ความรบผ�ดช้อบและจั�ตสี่�าน4กของ

บ�คลากรท�กระดบ

การควบค�มภายใน : ป?จัจัยแห์$งความสี่�าเร;จั

Page 33: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

33

บ�คลากร

การท�จัร�ต

ต&นท�นสี่'ง

เห์ต�การณ�ท��ไม$สี่ามารถืควบค�มได&

การสี่1�อสี่าร

การตดสี่�นใจัของผ'&บร�ห์าร

ข&อจั�ากดของข&อจั�ากดของระบบการควบค�มภายในระบบการควบค�มภายใน

การควบค�มภายใน : ข&อจั�ากด

Page 34: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

34

workshop การจัดวางระบบการควบค�มภายใน

ให์&ด�าเน�นการดงน�6 1. ก�าห์นดวตถื�ประสี่งค�ของ

งาน/ก�จักรรม 2. ก�าห์นดข6นตอนการปฏิ�บต�

งาน 3. ประเม�นสี่ภาพแวดล&อมการ

ควบค�ม 4. ประเม�นความเสี่��ยง 5. ก�าห์นดก�จักรรมการ

ควบค�ม

Page 35: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

35

Page 36: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

36

ความห์มาย:-

การพ�จัารณาถื4งผลสี่มฤทธ�Fของระบบการควบค�มภายในท��ม�อย'$ในห์น$วยงาน

ความห์มาย:-

การพ�จัารณาถื4งผลสี่มฤทธ�Fของระบบการควบค�มภายในท��ม�อย'$ในห์น$วยงาน

วตถื�ประสี่งค�:- สี่ามารถืป.องกนห์ร1อลดความ

เสี่��ยง บรรล�ผลสี่�าเร;จัตาม

วตถื�ประสี่งค� ปรบปร�ง/แก&ไขเห์มาะสี่มและทน

เวลา

วตถื�ประสี่งค�:- สี่ามารถืป.องกนห์ร1อลดความ

เสี่��ยง บรรล�ผลสี่�าเร;จัตาม

วตถื�ประสี่งค� ปรบปร�ง/แก&ไขเห์มาะสี่มและทน

เวลา

การประเม�นผลการควบค�ม : ความห์มายและวตถื�ประสี่งค�

Page 37: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

37

วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในและระดบความเสี่��ยง ท��ผ'&บร�ห์ารยอมรบได&ต&องม�ความช้ดเจัน

ระดบความม�ประสี่�ทธ�ผลของการควบค�มภายในของ แต$ละห์น$วยงานย$อมม�ความแตกต$างกน

กระบวนการประเม�นผลการควบค�มภายในควรเป7นระบบ ม�ข6นตอนห์ร1อว�ธ�การท��ช้ดเจัน

ผลการประเม�นการควบค�มภายในเป7นการแสี่ดงถื4ง สี่ภาพการควบค�มภายในของห์น$วยงาน ณ เวลาใดเวลาห์น4�ง ท��ท�าการประเม�นผลเท$าน6น

วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในและระดบความเสี่��ยง ท��ผ'&บร�ห์ารยอมรบได&ต&องม�ความช้ดเจัน

ระดบความม�ประสี่�ทธ�ผลของการควบค�มภายในของ แต$ละห์น$วยงานย$อมม�ความแตกต$างกน

กระบวนการประเม�นผลการควบค�มภายในควรเป7นระบบ ม�ข6นตอนห์ร1อว�ธ�การท��ช้ดเจัน

ผลการประเม�นการควบค�มภายในเป7นการแสี่ดงถื4ง สี่ภาพการควบค�มภายในของห์น$วยงาน ณ เวลาใดเวลาห์น4�ง ท��ท�าการประเม�นผลเท$าน6น

การประเม�นผลการควบค�ม : ห์ลกการพ16นฐาน

Page 38: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

38

การประเม�นผลการควบค�ม : ร'ปแบบ

การประเม�นผลการควบค�มด&วยตนเองการประเม�นผลการควบค�มด&วยตนเอง ( Control Self Assessment )( Control Self Assessment )

การประเม�นผลในลกษณะความร$วมม1อกนระห์ว$างผ'&บร�ห์ารกบผ'&ปฏิ�บต�งานท��ม�สี่$วนเก��ยวข&องโดยตรงกบการปฏิ�บต�งานตามระบบการควบค�มภายในท��

วางไว& การประเม�นผลภาคราช้การการประเม�นผลการควบค�มภายในของสี่$วนราช้การ (สี่$วนงานย$อยและห์น$วยรบตรวจั)

การประเม�นผลการควบค�มอย$างเป7นอ�สี่ระการประเม�นผลการควบค�มอย$างเป7นอ�สี่ระ ( Independent Assessment )( Independent Assessment )

การประเม�นผลโดยผ'&ท��ไม$ม�ท��ม�สี่$วนเก��ยวข&องโดยตรงกบการก�าห์นดมาตรการห์ร1อออกแบบระบบการควบค�มภายในของห์น$วยงาน เช้$น ผ'&

ตรวจัสี่อบภายใน ห์น$วยงานประเม�นผล ผ'&ตรวจัสี่อบ/ประเม�นภายนอก เป7นต&นการประเม�นผลภาคราช้การ

การประเม�นผลการควบค�มภายในของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

Page 39: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

39

การใช้&แบบสี่อบถืาม (Questionnaires)

การสี่มภาษณ� (Interview)

การสี่งเกตการณ� (Observation)

การประช้�มเช้�งปฏิ�บต�การ (Workshop)

การจัดท�าแผนภาพ (Flowchart)

การระดมความค�ดห์ร1อระดมสี่มอง (Brainstorming)

การประเม�นผลการควบค�ม : เทคน�ค

Page 40: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

40

รายงานการประเม�นผลการควบค�มภายใน

* ก�าห์นดผ'&รบผ�ดช้อบ *

ก�าห์นดขอบเขต/วตถื�ประสี่งค� - เร1�อง/วตถื�ประสี่งค� - ทรพยากร - เทคน�ค - ระยะเวลา

* จัดท�าแผนการประเม�นผล

เสี่นอรายงานต$อ

ผ'&ท��เก��ยวข&อง

1.การวางแผน

*จัดประช้�มเช้�งปฏิ�บต�การ/มอบห์มายงาน

* จัดเตร�ยมเคร1�องม1อการประเม�นผล

* ว�เคราะห์�/ประเม�นผล - ลดความเสี่��ยง - งานบรรล�วตถื�ประสี่งค� - เพ�ยงพอ เห์มาะสี่ม

2.การประเม�นผล

* สี่ร�ปผลจัากข&อม'ลการว�เคราะห์�

* จัดท�ารายงาน (ปย .ปอ.)

3.การสี่ร�ปผล

และรายงาน

การประเม�นผลการควบค�ม : ว�ธ�การการประเม�นผลการควบค�มด&วยตนเอง

Page 41: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

41

ว�ธ�การ สี่$วนราช้การ 1 . การ

วางแผน * ก�าห์นดผ'&รบผ�ดช้อบ (คณะท�างาน/เจั&าห์น&าท��อาว�โสี่ สี่$วนงาน

ย$อย ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน) * ก�าห์นดขอบเขต/วตถื�ประสี่งค�

- เร1�อง/วตถื�ประสี่งค� ควรประเม�นท�กก�จักรรม/ก�จักรรมห์ลกภายใต&วตถื�ประสี่งค�ท��ก�าห์นด - ทรพยากร ได&แก$ บ�คลากร งบประมาณ - เทคน�ค เช้$น แบบสี่อบถืาม สี่งเกตการณ� ประช้�มเช้�งปฏิ�บต�การ สี่อบถืาม เป7นต&น - ระยะเวลาประเม�นผล สี่ตง . ก�าห์นด 90 วนนบจัากสี่�6นป-งบประมาณ* จัดท�าแผนการประเม�นผลตามขอบเขต/วตถื�ประสี่งค�ท��ก�าห์นด

2. การประเม�นผล

* จัดประช้�มเช้�งปฏิ�บต�การของผ'&รบผ�ดช้อบ และมอบห์มายงานในเร1�องท��จัะประเม�นผล ให์&กบผ'&รบผ�ดช้อบ

* จัดเตร�ยมเคร1�องม1อการประเม�นผลตามข6นตอนท�� 1 * ว�เคราะห์�และประเม�นผลจัากเอกสี่ารและการปฏิ�บต�งานจัร�ง

เช้$น โครงสี่ร&างองค�กร ค�าสี่�งมอบห์มายงาน ค'$ม1อฯ โครงการฝ่Dกอบรม แบบประเม�นผลการควบค�ม เป7นต&น โดยพ�จัารณาถื4งความม�ประสี่�ทธ�ภาพ/ประสี่�ทธ�ผลของงาน ความเพ�ยงพอ ลดความเสี่��ยง

3 . การสี่ร�ปผลและรายงาน

สี่ร�ปผลการว�เคราะห์�ท��ได&ตามข6นตอนท�� 2 และจัดท�ารายงานได&แก$ * ปย .1 ปย .2 . * ปอ .1 ปอ .2 ปอ .3

การประเม�นผลการควบค�ม : ว�ธ�การ

Page 42: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

42

เน16อห์าสี่าระครบถื&วนตามระเบ�ยบ ??

การสี่อบทานร$างรายงานฯ

สี่อดคล&องกบข&อเท;จัจัร�ง ??

การสี่อบทานการปฏิ�บต�เก��ยวกบการควบค�มภายใน

รายงานของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน (ปสี่.)

การประเม�นผลการควบค�ม : ว�ธ�การ

การประเม�นผลการควบค�มอย$างเป7นอ�สี่ระ

Page 43: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

43

Page 44: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

44

ระเบ�ยบคณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�นว$าด&วยระเบ�ยบคณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�นว$าด&วยการก�าห์นดมาตรฐานการควบค�มภายใน พการก�าห์นดมาตรฐานการควบค�มภายใน พ..ศศ . .

25442544 ข&อ ข&อ 66

การจัดท�ารายงานฯ

ก�าห์นดก�าห์นดให์&ผ'&รบตรวจัรายงานต$อคณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�น (คตง .) ผ'&ก�ากบด'แล และคณะกรรมการตรวจัสี่อบเก��ยวกบการควบค�มภายใน อย$างน&อยป-ละห์น4�งคร6งภายใน 90 วนนบจัากวนสี่�6นป-งบประมาณห์ร1อป-ปฏิ�ท�น แล&วแต$กรณ� โดยม�รายละเอ�ยดดงน�6

1( ) ท�าความเห์;นว$าระบบการควบค�มภายในของห์น$วยรบตรวจัท��ใช้&อย'$ม�มาตรฐานตาม ระเบ�ยบฯ

(2) รายงานผลการประเม�นความเพ�ยงพอและประสี่�ทธ�ผลของระบบการควบค�มภายใน ในการบรรล�วตถื�ประสี่งค�และเป.าห์มายท��ก�าห์นด รวมท6งข&อม'ลสี่ร�ปผลการประเม�น แต$ละองค�ประกอบของการควบค�มภายใน ประกอบด&วย 5 องค�ประกอบ

(3) จั�ดอ$อนของระบบการควบค�มภายในพร&อมข&อเสี่นอแนะและแผนการปรบปร�งระบบ การควบค�มภายใน

Page 45: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

45

ผ'&รบผ�ดช้อบ ตามมาตรฐานฯ ข&อ 6

การจัดท�ารายงานฯ

ผ'&บร�ห์ารสี่'งสี่�ดพ�จัารณาผลการประเม�นระดบห์น$วย

รบตรวจั

เจั&าห์น&าท��ระดบอาว�โสี่/

คณะท�างาน

ผ'&บร�ห์ารระดบสี่$วนงานย$อยและผ'&ปฏิ�บต�งานในสี่$วน

งานย$อย

ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

* อ�านวยการและประสี่านงาน

* จัดท�าแผนการประเม�นผลองค�กร

* ต�ดตามการประเม�นผล

* สี่ร�ปภาพรวมการประเม�นผล

* จัดท�ารายงานระดบห์น$วยรบตรวจั

* ประเม�นการควบค�มด&วยตนเอง

* ต�ดตามผล * สี่ร�ปผลการประเม�น * จัดท�ารายงานระดบ

สี่$วนงานย$อย

* ประเม�นการควบค�มด&วยตนเอง

* สี่อบทานการประเม�นผล

* สี่อบทานรายงาน * จัดท�ารายงานแบบ ปสี่.

Page 46: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

46

รายงานการประเม�นผลการควบค�มภายใน ตามมาตรฐานฯ ข&อ 6

สี่$วนงานย$อย - ปย. 1 รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของ การควบค�มภายใน- ปย. 2 รายงานการประเม�นผลและการปรบปร�ง การควบค�มภายใน

สี่$วนงานย$อย - ปย. 1 รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของ การควบค�มภายใน- ปย. 2 รายงานการประเม�นผลและการปรบปร�ง การควบค�มภายใน

ห์น$วยรบตรวจั (องค�กร) - ปอ. 1 ห์นงสี่1อรบรองการประเม�นผลการควบค�ม ภายใน- ปอ. 2 รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของ การควบค�มภายใน- ปอ. 3 รายงานแผนการปรบปร�งการควบค�มภายใน

ห์น$วยรบตรวจั (องค�กร) - ปอ. 1 ห์นงสี่1อรบรองการประเม�นผลการควบค�ม ภายใน- ปอ. 2 รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของ การควบค�มภายใน- ปอ. 3 รายงานแผนการปรบปร�งการควบค�มภายใน

ผ'&ประเม�นอ�สี่ระ ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน - ปสี่. รายงานผลการสี่อบทานการประเม�นการควบค�มภายในของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

ผ'&ประเม�นอ�สี่ระ ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน - ปสี่. รายงานผลการสี่อบทานการประเม�นการควบค�มภายในของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

การจัดท�ารายงานฯ

ข&อม'ลจัาก www.oag.go.th : แนวทางการจัดวางระบบการควบค�มภายในและการประเม�นผลการควบค�มภายใน

Page 47: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

47

รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของการควบค�มภายใน (ปย.1)

ผลการประเม�นโดยรวม...................................................................................................................................................

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 1 1. ...................................................... 1 2. ...................................................... 2. การประเม�นความเสี่��ยง 2 1. ..................................................... 2 2. ..................................................... 3 . ก�จัการรมการควบค�ม 31 3 2. ..................................................... 4 . สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 41. ..................................................... 42. ..................................................... 5. การต�ดตามประเม�นผล 51. ...................................................... 52. ......................................................

องค�ประกอบการควบค�มภายใน ผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ป

รายงานระดบสี่$วนงานย$อย

Page 48: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

48

กระบวนการปฏิ�บต�งาน/โครงการ/

ก�จักรรม/ ด&านของงานท��ประเม�นและวตถื�ประสี่งค�

ของการควบค�ม

การควบค�ม ท��ม�อย'$

การประเม�นผลการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ยงม�อย'$

การปรบปร�ง

การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/ผ'&รบ

ผ�ดขอบ

ห์มายเห์ต�

รายงานการประเม�นผลและการปรบปร�งการควบค�มภายใน (ปย.2)

รายงานระดบสี่$วนงานย$อย

Page 49: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

49

ห์นงสี่1อรบรองการประเม�นผลการควบค�มภายใน (ปอ.1)

___(ช้1�อห์น$วยรบตรวจั) ได&ประเม�นผลการควบค�มภายในสี่�าห์รบป-สี่�6นสี่�ดวนท��...... เด1อน.................... พ.ศ. …... ด&วยว�ธ�การท�� (ช้1�อ

ห์น$วยรบตรวจั) ก�าห์นด โดยม�วตถื�ประสี่งค�เพ1�อสี่ร&างความม�นใจัอย$างสี่มเห์ต�สี่มผลว$า การด�าเน�นงานจัะบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายใน

ด&านประสี่�ทธ�ผลและประสี่�ทธ�ภาพของการด�าเน�นงานและ การใช้&ทรพยากร ซื่4�งรวมถื4งการด'แลรกษาทรพย�สี่�น การป.องกนห์ร1อลดความผ�ด

พลาด ความเสี่�ยห์าย การร�วไห์ล การสี่�6นเปล1อง ห์ร1อการท�จัร�ต ด&านความเช้1�อถื1อได&ของรายงานทางการเง�นและการด�าเน�นงาน และด&านการปฏิ�บต�ตามกฎห์มาย ระเบ�ยบ ข&อบงคบ มต�คณะรฐมนตร� และนโยบาย ซื่4�งรวมถื4ง

ระเบ�ยบปฏิ�บต�ของฝ่9ายบร�ห์ารจัากผลการประเม�นดงกล$าวเห์;นว$าการควบค�มภายในของ (ช้1�อห์น$วยรบ

ตรวจั) สี่�าห์รบป-สี่�6นสี่�ดวนท�� ...... เด1อน..................... พ.ศ. ....... เป7นไปตามระบบการควบค�มภายในท��ก�าห์นดไว& ม�ความเพ�ยงพอ

และบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในตามท��กล$าวในวรรคแรก(อน4�ง การควบค�มภายในยงคงม�จั�ดอ$อนท��ม�นยสี่�าคญ ดงน�6

1.............................................................................................................................................................................

2 .......................................................................................................................................................................…)

ลายม1อ

ช้1�อ.......................................................

(ช้1�อห์วห์น&าห์น$วยรบตรวจั)

ต�าแห์น$ง....................................................... วน

ท��........เด1อน.......................พ.ศ..............

เร�ยน (คณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�น / ผ'&ก�ากบด'แล / คณะกรรมการตรวจัสี่อบห์ร1อคณะกรรมการตรวจัสี่อบและประเม�นผล ภาคราช้การ)

รายงานระดบห์น$วยรบตรวจั

Page 50: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

50

รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของการควบค�มภายใน (ปอ.2)

ผลการประเม�นโดยรวม....................................................................................................................................................

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 1 1. ...................................................... 1 2. ...................................................... 2. การประเม�นความเสี่��ยง 2 1. ..................................................... 2 2. ..................................................... 3 . ก�จัการรมการควบค�ม 31 3 2. ..................................................... 4 . สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 41. ..................................................... 42. ..................................................... 5. การต�ดตามประเม�นผล 51. ...................................................... 52. ......................................................

องค�ประกอบการควบค�มภายใน ผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ป

รายงานระดบห์น$วยรบตรวจั

Page 51: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

51

กระบวนการปฏิ�บต�งาน/โครงการ/

ก�จักรรม/ ด&านของงานท��

ประเม�นและวตถื�ประสี่งค�ของ

การควบค�ม

ความเสี่��ยงท�� ยงม�อย'$

งวด/เวลาท��พบจั�ด

อ$อน

การปรบปร�ง

การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/

ผ'&รบผ�ดช้อบ

ห์มายเห์ต�

รายงานแผนการปรบปร�งการควบค�มภายใน (ปอ.3)

รายงานระดบห์น$วยรบตรวจั

Page 52: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

52

แบบประเม�นองค�ประกอบการควบค�มภายใน ปย.1

1

3จั�ดอ$อนของการควบค�มภายใน

การจัดวางการควบค�ม

ปย2(ช้$อง -13)2

ข6นตอนการจัดท�ารายงานระดบสี่$วนงานย$อย

การจัดท�ารายงานฯ

ปย2(ช้$อง -4 6)

Page 53: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

53

ข6นตอนท�� 1ประเม�นแต$ละองค�ประกอบของมาตรฐานการควบค�มภายใน

แบบประเม�นองค�ประกอบการควบค�มภายใน

รายงานผลการประเม�นองค�ประกอบของการควบค�มภายใน (ปย.1)

ข6นตอนการจัดท�ารายงานการควบค�มภายในระดบสี่$วนงานย$อย

Page 54: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

54

ข6นตอนท�� 1 ประเม�นแต$ละองค�ประกอบของมาตรฐานการควบค�มภายใน

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 2. การประเม�นความเสี่��ยง 3. ก�จัการรมการควบค�ม 4 . สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 5 . การต�ดตามประเม�นผล

องค�ประกอบการควบค�มภายใน ผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ปปย. 1

จั�ดท��ควรประเม�น ความเห์;น/ค�าอธ�บาย 1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม

.............................................11

..........

2 . การประเม�นความเสี่��ยง

2 .1 ......................................................

3 . ก�จักรรมการควบค�ม

3 .1 ......................................................

4 . สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร

4 .1 ......................................................

5 . การต�ดตามประเม�นผล

5 .1 ......................................................

แบบประเม�นองค�ประกอบการควบค�มภายใน

Page 55: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

55

ข6นตอนท�� 2ประเม�นผลและปรบปร�งการควบค�มภายในงวดให์ม$

ข6นตอนการจัดท�ารายงานการควบค�มภายในระดบสี่$วนงานย$อย

รายงานการจัดวางระบบการควบค�มภายใน และจั�ดอ$อนการควบค�มท��อย'$ใน ปย.1

รายงานการประเม�นผลและการปรบปร�งการควบค�มภายใน (ปย.2)

Page 56: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

56

ข6นตอนท�� 2 ประเม�นผลของงวดก$อนและการปรบปร�งการควบค�มภายในงวดให์ม$

กระบวนการ/โครงการ/ก�จักรรม

วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ม�อย'$

ระดบความเสี่��ยง

ก�จักรรม การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/

ผ'&รบผ�ดช้อบ

ห์มายเห์ต�

รายงานการจัดวางระบบการควบค�มภายใน

ปย. 2กระบวนการปฏิ�บต�

งาน/โครงการ/ ก�จักรรม/ ด&านของงานท��ประเม�นและวตถื�ประสี่งค�

ของการควบค�ม

การควบค�ม ท��ม�อย'$

การประเม�นผลการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ยงม�อย'$

การปรบปร�ง

การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/ผ'&รบ

ผ�ดขอบ

ห์มายเห์ต�

ประเม�นผลการปฏิ�บต�งานตามข&อเท;จัจัร�ง

1. สำภาพแวดลุ่�อมของ การีควบค�ม 2. การีปรีะเม�นความเสำ�+ยง 3. ก�จการีรีมการีควบค�ม 4. สำารีสำนเทศแลุ่ะการีสำ*+อสำารี 5. การีต้�ดต้ามปรีะเม�นผลุ่

องค�ประกอบการควบค�มภายในผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ปปย. 1

(ป-ถืดไป)

ข&อม'ลจัากการต�ดตาม/ตรวจัสี่อบ/ สี่อบทาน/ประเม�นผล

Page 57: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

57

ข6นตอนการจัดท�ารายงานระดบห์น$วยรบตรวจั

การจัดท�ารายงานฯ

32ปอ.1

ปย.2ปย.1 ปย.2

ปย.1

Page 58: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

58

ข6นตอนท�� 1การประเม�นผลการควบค�มภายในภาพรวมองค�กร

รายงานการประเม�นผลการควบค�มภายในระดบสี่$วนงานย$อย (ปย .1 ปย.2)

การประเม�นผลการควบค�มภายในขององค�กร(ปอ .2 ปอ.3)

ข6นตอนการจัดท�ารายงานการควบค�มภายในระดบห์น$วยรบตรวจั

Page 59: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

59

ข6นตอนท�� 1 การประเม�นผลการควบค�มภายในภาพรวมองค�กร

ปย.1

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 2. การประเม�นความเสี่��ยง 3 . ก�จัการรมการควบค�ม 4 . สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 5. การต�ดตามประเม�นผล

องค�ประกอบการควบค�มภายในผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ปปอ.2

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 2. การประเม�นความเสี่��ยง 3. ก�จัการรมการควบค�ม 4. สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 5. การต�ดตามประเม�นผล

องค�ประกอบการควบค�มภายในผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ป

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 2. การประเม�นความเสี่��ยง 3. ก�จัการรมการควบค�ม 4. สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 5. การต�ดตามประเม�นผล

องค�ประกอบการควบค�มภายในผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ป

1. สี่ภาพแวดล&อมของการควบค�ม 2. การประเม�นความเสี่��ยง 3. ก�จัการรมการควบค�ม 4. สี่ารสี่นเทศและการสี่1�อสี่าร 5. การต�ดตามประเม�นผล

องค�ประกอบการควบค�มภายในผลการประเม�น/ข&อสี่ร�ป

ภาพรวมองค�กร

Page 60: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

60

ข6นตอนท�� 1 การประเม�นผลการควบค�มภายในภาพรวมองค�กรปย.2

กระบวนการปฏิ�บต�งาน/โครงการ/

ก�จักรรม/ด&านของงานท��ประเม�น

และวตถื�ประสี่งค�

ของการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ยงม�อย'$

งวด/เวลาท��พบจั�ด

อ$อน

การปรบปร�ง การ

ควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/

ผ'&รบผ�ดช้อบ

ห์มายเห์ต�ปอ.3

ภาพรวมองค�กร

กระบวนการปฏิ�บต�งาน/โครงการ/

ก�จักรรม/ด&านของงานท��ประเม�น

และวตถื�ประสี่งค�

ของการควบค�ม

การควบค�ม ท��ม�อย'$

การประเม�นผลการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ยงม�อย'$

การปรบปร�ง

การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/ผ'&รบ

ผ�ดขอบ

ห์มายเห์ต�กระบวนการ

ปฏิ�บต�งาน/โครงการ/

ก�จักรรม/ด&านของงานท��ประเม�น

และวตถื�ประสี่งค�

ของการควบค�ม

การควบค�ม ท��ม�อย'$

การประเม�นผลการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ยงม�อย'$

การปรบปร�ง

การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/ผ'&รบ

ผ�ดขอบ

ห์มายเห์ต�กระบวนการ

ปฏิ�บต�งาน/โครงการ/

ก�จักรรม/ด&านของงานท��ประเม�น

และวตถื�ประสี่งค�

ของการควบค�ม

การควบค�ม ท��ม�อย'$

การประเม�นผลการควบค�ม

ความเสี่��ยงท��ยงม�อย'$

การปรบปร�ง

การควบค�ม

ก�าห์นดเสี่ร;จั/ผ'&รบ

ผ�ดขอบ

ห์มายเห์ต�

(ป-ป?จัจั�บน) (ป-ถืดไป)

น�าไปเป7นข&อม'ลใสี่$ใน ปอ. 1

Page 61: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

61

ข6นตอนท�� 2จัดท�าความเห์;นเก��ยวกบการควบค�มภายใน

ห์นงสี่1อรบรองการควบค�มภายในของห์วห์น&าสี่$วนราช้การ (ปอ.1)

รายงานการประเม�นผลการควบค�มภายใน(ปอ .2 ปอ.3)

ข6นตอนการจัดท�ารายงานการควบค�มภายในระดบห์น$วยรบตรวจั

Page 62: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

62

จั�ดอ$อนท��ม�นยสี่�าคญ มาจัากการพ�จัารณาข&อม'ลในแบบประเม�นผลการควบค�มภายในท6งห์มด

ข6นตอนท�� 2 จัดท�าความเห์;นเก��ยวกบการควบค�มภายใน

___(ช้1�อห์น$วยรบตรวจั) ..... ได&ประเม�นผลการควบค�มภายในสี่�าห์รบป-สี่�6นสี่�ดวนท��...... เด1อน.................... พ.ศ. …... ด&วยว�ธ�การท�� (ช้1�อ

ห์น$วยรบตรวจั) ก�าห์นด โดยม�วตถื�ประสี่งค�เพ1�อสี่ร&างความม�นใจัอย$างสี่มเห์ต�สี่มผลว$า การด�าเน�นงานจัะบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายใน

ด&านประสี่�ทธ�ผลและประสี่�ทธ�ภาพของการด�าเน�นงานและ การใช้&ทรพยากร ซื่4�งรวมถื4งการด'แลรกษาทรพย�สี่�น การป.องกนห์ร1อลดความผ�ด

พลาด ความเสี่�ยห์าย การร�วไห์ล การสี่�6นเปล1อง ห์ร1อการท�จัร�ต ด&านความเช้1�อถื1อได&ของรายงานทางการเง�นและการด�าเน�นงาน และด&านการปฏิ�บต�ตามกฎห์มาย ระเบ�ยบ ข&อบงคบ มต�คณะรฐมนตร� และนโยบาย ซื่4�งรวมถื4ง

ระเบ�ยบปฏิ�บต�ของฝ่9ายบร�ห์ารจัากผลการประเม�นดงกล$าวเห์;นว$าการควบค�มภายในของ (ช้1�อห์น$วยรบ

ตรวจั) สี่�าห์รบป-สี่�6นสี่�ดวนท�� ...... เด1อน..................... พ.ศ. ....... เป7นไปตามระบบการควบค�มภายในท��ก�าห์นดไว& ม�ความเพ�ยงพอ

และบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายในตามท��กล$าวในวรรคแรก(อน4�ง การควบค�มภายในยงคงม�จั�ดอ$อนท��ม�นยสี่�าคญ ดงน�6

1.............................................................................................................................................................................

2 .......................................................................................................................................................................…)

ลายม1อ

ช้1�อ.......................................................

(ช้1�อห์วห์น&าห์น$วยรบตรวจั)

ต�าแห์น$ง....................................................... วน

ท��........เด1อน.......................พ.ศ..............

เร�ยน (คณะกรรมการตรวจัเง�นแผ$นด�น / ผ'&ก�ากบด'แล / คณะกรรมการตรวจัสี่อบห์ร1อคณะกรรมการตรวจัสี่อบและประเม�นผล ภาคราช้การ)

ห์นงสี่1อรบรองการประเม�นผลการควบค�มภายใน (ปอ.1)

Page 63: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

63

ข6นตอนการจัดท�ารายงานของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

การจัดท�ารายงานฯ

32ปอ.1

ปย.2ปย.1 ปย.2

ปย.1

ปสี่.

Page 64: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

64

ข6นตอนพ�จัารณาความเพ�ยงพอและเห์มาะสี่มของการควบค�มภายใน

รายงานผลการสี่อบทานการประเม�นการควบค�มภายในของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน (ปสี่.)

ข6นตอนการจัดท�ารายงานการควบค�มภายในของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

รายงานการประเม�นผลการควบค�มภายใน(ปย . ปอ.)

Page 65: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

65

รายงานผลการสี่อบทานการประเม�นการควบค�มภายในของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน (ปสี่.)

เร�ยน (ห์วห์น&าห์น$วยรบตรวจั / ผ'&บร�ห์ารสี่'งสี่�ดของห์น$วยรบตรวจั)

ข&าพเจั&าได&สี่อบทานการประเม�นระบบการควบค�มภายในของ (ช้1�อห์น$วยรบตรวจั) สี่�าห์รบป- สี่�6นสี่�ดวนท�� ..... เด1อน.................. พ.ศ. .... การสี่อบทานได&ปฏิ�บต�อย$างสี่มเห์ต�สี่มผลและระมดระวง อย$างรอบคอบ ผลการสี่อบทานพบว$าการประเม�นผลการควบค�มภายในเป7นไปตามว�ธ�การท��ก�าห์นด ระบบการควบค�มภายในม�ความเพ�ยงพอและสี่ามารถืบรรล�วตถื�ประสี่งค�ของการควบค�มภายใน (อย$างไรก;ตาม ม�ข&อสี่งเกตท��ม�นยสี่�าคญดงน�6

......................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................. .)

ข6นตอน พ�จัารณาความเพ�ยงพอและเห์มาะสี่มของการควบค�มภายใน

ช้1�อผ'&รายงาน....................................................... (ช้1�อห์วห์น&าห์น$วยงานตรวจัสี่อบภายใน )ต�าแห์น$ง..................................................

............ วนท��............เด1อน...........................พ.ศ..............

Page 66: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

66

สี่$วนงานย$อย

รายงานระดบสี่$วนงานย$อย ปย.1 ปย.2

ห์น$วยรบตรวจั

รายงานระดบห์น$วยรบตรวจั ปอ.1 ปอ.2 ปอ.3

ผ'&ตรวจัสี่อบภายใน

รายงานของผ'&ตรวจัสี่อบภายใน - ปสี่.

ห์วห์น&าสี่$วนราช้การ

รายงานตามระเบ�ยบฯ คตง. ปอ.1

คตง . ผ'&ก�ากบด'แลคณะกรรมการตรวจัสี่อบ

ห์ร1อ ค.ต.ป.

การจัดท�ารายงานฯ

Page 67: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

67

PlanPlan

ประเม�นความเสี่��ยงประเม�น

ความเสี่��ยงออกแบบ

การควบค�มออกแบบ

การควบค�ม ปฏิ�บต�ปฏิ�บต� ประเม�นการควบค�ม

ประเม�นการควบค�ม

ปรบปร�งการควบค�มปรบปร�ง

การควบค�ม

DoDo CheckCheck ActAct

P D C A

วงจัรการควบค�มภายใน

Page 68: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง

68

workshop การประเม�นผลการควบค�มภายใน

ให์&ด�าเน�นการดงน�6 1. ประเม�นผลการควบค�มท��ม�

อย'$ 2. ความเสี่��ยงท��ยงคงเห์ล1ออย'$ 3. การปรบปร�งการควบค�ม 4. ก�าห์นดแล&วเสี่ร;จั/ผ'&รบผ�ด

ช้อบ

Page 69: แนวทาง การจัดทำรายงานการควบคุมภายใน และการวิเคราะห์ความเสี่ยง