ประเทศพม่า ประเทศพม่ากั�บกัารล่าอาณานิ�คม่ของกั�บกัารล่าอาณานิ�คม่ของ

อ�งกัฤษอ�งกัฤษ

นิายม่าโนิชญ์� ม่�ล่ทร�พย� นิายม่าโนิชญ์� ม่�ล่ทร�พย�

ประวั�ติ�ควัาม่เป นิม่าประวั�ติ�ควัาม่เป นิม่า

ประวั�ติ�ควัาม่เป นิม่า ติอ ประวั�ติ�ควัาม่เป นิม่า ติอ►ปประเทศพม่าเป นิส่วันิหนิ#$งของเอเช%ยติะวั�นิระเทศพม่าเป นิส่วันิหนิ#$งของเอเช%ยติะวั�นิ

ออกัเฉี%ยงใติ( เป นิประเทศท%$ม่%ควัาม่ส่*าค�ญ์ทางออกัเฉี%ยงใติ( เป นิประเทศท%$ม่%ควัาม่ส่*าค�ญ์ทางประวั�ติ�ศาส่ติร� ม่%อารยธรรม่ท%$ม่%ควัาม่เจร�ญ์ ประวั�ติ�ศาส่ติร� ม่%อารยธรรม่ท%$ม่%ควัาม่เจร�ญ์ ในิด้(านิเศรษฐกั�จ กัารเม่/องกัารปกัครอง ในิด้(านิเศรษฐกั�จ กัารเม่/องกัารปกัครอง ศ�ล่ปะแล่ะวั�ฒนิธรรม่ ประวั�ติ�ศาส่ติร�ควัาม่ศ�ล่ปะแล่ะวั�ฒนิธรรม่ ประวั�ติ�ศาส่ติร�ควัาม่เป นิม่าของพม่านิ�2นิม่%ควัาม่ยาวันิานิแล่ะซั�บเป นิม่าของพม่านิ�2นิม่%ควัาม่ยาวันิานิแล่ะซั�บซั(อนิ ม่%ประชาชนิหล่ายเผ่าพ�นิธ5�เคยอาศ�ยอย�ซั(อนิ ม่%ประชาชนิหล่ายเผ่าพ�นิธ5�เคยอาศ�ยอย�ในิด้�นิแด้นิแหงนิ%2 เผ่าพ�นิธ5�เกัาแกัท%$ส่5ด้ท%$ในิด้�นิแด้นิแหงนิ%2 เผ่าพ�นิธ5�เกัาแกัท%$ส่5ด้ท%$ปรากัฏได้(แกัชาวัม่อญ์ ปรากัฏได้(แกัชาวัม่อญ์

ประวั�ติ�ควัาม่เป นิม่า ติอ ประวั�ติ�ควัาม่เป นิม่า ติอ►พ5ทธศติวัรรษท%$ พ5ทธศติวัรรษท%$ 13 13 พม่าได้(อพยพล่งม่าพม่าได้(อพยพล่งม่า

จากับร�เวัณพรม่แด้นิระหวัางจ%นิแล่ะท�เบติ เข(าจากับร�เวัณพรม่แด้นิระหวัางจ%นิแล่ะท�เบติ เข(าส่�ท%$ราบล่5ม่แม่นิ*2าอ�ระวัด้% แล่ะได้(กัล่ายเป นิชนิเผ่าส่�ท%$ราบล่5ม่แม่นิ*2าอ�ระวัด้% แล่ะได้(กัล่ายเป นิชนิเผ่าส่วันิใหญ์ท%$ปกัครองประเทศในิเวัล่าติอม่า ส่วันิใหญ์ท%$ปกัครองประเทศในิเวัล่าติอม่า ควัาม่ซั�บซั(อนิของประวั�ติ�ศาส่ติร�พม่าเกั�ด้จากัควัาม่ซั�บซั(อนิของประวั�ติ�ศาส่ติร�พม่าเกั�ด้จากักัารอพยพย(ายถิ่�$นิฐานิม่าของช5ม่ชนิติางๆท%$ม่ากัารอพยพย(ายถิ่�$นิฐานิม่าของช5ม่ชนิติางๆท%$ม่าอาศ�ยในิล่5ม่แม่นิ*2าอ�ระวัด้%ท*าให(เกั�ด้กัารขยายติ�วัอาศ�ยในิล่5ม่แม่นิ*2าอ�ระวัด้%ท*าให(เกั�ด้กัารขยายติ�วักัล่ายเป นิเม่/องแล่ะอาณาจ�กัรในิเวัล่าติอม่า กัล่ายเป นิเม่/องแล่ะอาณาจ�กัรในิเวัล่าติอม่า

อาณาจ�กัรม่อญ์อาณาจ�กัรม่อญ์

อาณาจ�กัรม่อญ์อาณาจ�กัรม่อญ์►ม่อญ์ ถิ่/อได้(วัา ชนิเผ่าแรกัท%$ส่าม่ารถิ่ส่ร(างอารยธรรม่ม่อญ์ ถิ่/อได้(วัา ชนิเผ่าแรกัท%$ส่าม่ารถิ่ส่ร(างอารยธรรม่

ข#2นิเป นิเอกัล่�กัษณ�ของตินิได้(อพยพเข(าม่าอาศ�ยอย�ในิข#2นิเป นิเอกัล่�กัษณ�ของตินิได้(อพยพเข(าม่าอาศ�ยอย�ในิด้�นิแด้นิแหงนิ%2เม่/$อราวั ด้�นิแด้นิแหงนิ%2เม่/$อราวั 2400, 2400, ป: แล่ะได้(ส่ถิ่าปนิาป: แล่ะได้(ส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรส่5วัรรณภู�ม่� อ�นิเป นิอาณาจ�กัรแหงแรกัข#2นิในิอาณาจ�กัรส่5วัรรณภู�ม่� อ�นิเป นิอาณาจ�กัรแหงแรกัข#2นิในิราวัพ5ทธศติวัรรษท%$ ราวัพ5ทธศติวัรรษท%$ 2 2 ณ บร�เวัณใกัล่(เม่/องทาติอนิณ บร�เวัณใกัล่(เม่/องทาติอนิ ((Thaton)Thaton)

►ชาวัม่อญ์ได้(ร�บอ�ทธ�พล่ของศาส่นิาพ5ทธผ่านิทางชาวัม่อญ์ได้(ร�บอ�ทธ�พล่ของศาส่นิาพ5ทธผ่านิทางอ�นิเด้%ยในิราวัพ5ทธศติวัรรษท%$ อ�นิเด้%ยในิราวัพ5ทธศติวัรรษท%$ 2 2 ซั#$งเช/$อวัาม่าจากักัารซั#$งเช/$อวัาม่าจากักัารเผ่ยแพรพระพ5ทธศาส่นิาในิร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าอโศกัเผ่ยแพรพระพ5ทธศาส่นิาในิร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าอโศกัม่หาราชม่หาราช

อาณาจ�กัรพย� หร/อ เพ%ยวัอาณาจ�กัรพย� หร/อ เพ%ยวั► ชาวัพย�หร/อบางท%$เรากั<เร%ยกัวัา เพ%ยวั ค/อกัล่5ม่ท%$เข(าม่าอาศ�ยชาวัพย�หร/อบางท%$เรากั<เร%ยกัวัา เพ%ยวั ค/อกัล่5ม่ท%$เข(าม่าอาศ�ย

อย�ในิด้�นิแด้นิประเทศพม่าติ�2งแติราวัพ5ทธศติวัรรษท%$ อย�ในิด้�นิแด้นิประเทศพม่าติ�2งแติราวัพ5ทธศติวัรรษท%$ 4 4แล่ะได้(ส่ถิ่าปนิานิครร�ฐข#2นิหล่ายแหง เชนิ แล่ะได้(ส่ถิ่าปนิานิครร�ฐข#2นิหล่ายแหง เชนิ 11 . . พ�นินิาคา พ�นินิาคา

(Binnaka) (Binnaka)

22 . . ม่องกัะโม่( ม่องกัะโม่( (Mongamo) (Mongamo)

33 . . ศร%เกัษติร ศร%เกัษติร (Sri Ksetra) (Sri Ksetra)

44 . . เป:ยทะโนิม่โย เป:ยทะโนิม่โย (Peikthanomyo) (Peikthanomyo)

55 . . หะล่�นิย% หะล่�นิย% (Halingyi) (Halingyi)

ม่%เม่/องอย�ภูายใติ(อ*านิาจปกัครองของชาวัพย� ม่%เม่/องอย�ภูายใติ(อ*านิาจปกัครองของชาวัพย� 18 18 เม่/อง เม่/อง แล่ะชาวัพย�เป นิชนิเผ่าท%$ร �กัส่งบ ไม่ปรากัฏวัาม่%ส่งคราม่เกั�ด้แล่ะชาวัพย�เป นิชนิเผ่าท%$ร �กัส่งบ ไม่ปรากัฏวัาม่%ส่งคราม่เกั�ด้ข#2นิระหวัางชนิเผ่าพย� ข#2นิระหวัางชนิเผ่าพย�

อาณาจ�กัรพ5กัาม่อาณาจ�กัรพ5กัาม่

► ""พ5กัาม่พ5กัาม่ " ( " (BaganBagan ) ) โด้ยได้(เข(าม่าแทนิท%$อ*านิาจภูายโด้ยได้(เข(าม่าแทนิท%$อ*านิาจภูายหล่�งจากักัารเส่/$อม่ส่ล่ายไปของอาณาจ�กัรชาวัพย� หล่�งจากักัารเส่/$อม่ส่ล่ายไปของอาณาจ�กัรชาวัพย�

►อาณาจ�กัรพ5กัาม่ในิร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าอโนิรธา พระองค�อาณาจ�กัรพ5กัาม่ในิร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าอโนิรธา พระองค�ส่าม่ารถิ่รวับรวัม่แผ่นิด้�นิพม่าให(เป นิอ�นิหนิ#$งอ�นิเด้%ยวักั�นิส่าม่ารถิ่รวับรวัม่แผ่นิด้�นิพม่าให(เป นิอ�นิหนิ#$งอ�นิเด้%ยวักั�นิส่*าเร<จ แล่ะเม่/$อพระองค�ทรงติ%เม่/องทาติอนิของชาวัส่*าเร<จ แล่ะเม่/$อพระองค�ทรงติ%เม่/องทาติอนิของชาวัม่อญ์ได้(ในิ พ5ทธศ�กัราช ม่อญ์ได้(ในิ พ5ทธศ�กัราช 1600 1600 อาณาจ�กัรพ5กัาม่อาณาจ�กัรพ5กัาม่กั<กัล่ายเป นิอาณาจ�กัรท%$เข(ม่แข<งท%$ส่5ด้ในิด้�นิแด้นิพม่า ในิกั<กัล่ายเป นิอาณาจ�กัรท%$เข(ม่แข<งท%$ส่5ด้ในิด้�นิแด้นิพม่า ในิชวังปล่ายพ5ทธศติวัรรษท%$ ชวังปล่ายพ5ทธศติวัรรษท%$ 17 17 ด้�นิแด้นิในิคาบส่ม่5ทรด้�นิแด้นิในิคาบส่ม่5ทรส่5วัรรณภู�ม่�เกั/อบท�2งหม่ด้ถิ่�กัครอบครองโด้ยอาณาจ�กัรส่5วัรรณภู�ม่�เกั/อบท�2งหม่ด้ถิ่�กัครอบครองโด้ยอาณาจ�กัรเพ%ยงส่องแหง ค/อเขม่ร เพ%ยงส่องแหง ค/อเขม่ร ((เม่/องพระนิครเม่/องพระนิคร ) ) แล่ะพ5กัาม่แล่ะพ5กัาม่

อาณาจ�กัรพ5กัาม่ ติอ อาณาจ�กัรพ5กัาม่ ติอ►กัารเส่/$อม่ของอาณาจ�กัรพ5กัาม่กัารเส่/$อม่ของอาณาจ�กัรพ5กัาม่ 11 . . ส่ถิ่าบ�นิกัษ�ติร�ย�ส่นิ�บส่นิ5นิส่ถิ่าบ�นิศาส่นิาม่ากัเกั�นิไปส่ถิ่าบ�นิกัษ�ติร�ย�ส่นิ�บส่นิ5นิส่ถิ่าบ�นิศาส่นิาม่ากัเกั�นิไป 22 . . จากักัารร5กัรานิของจ�กัรวัรรด้�ม่องโกัล่จากักัารร5กัรานิของจ�กัรวัรรด้�ม่องโกัล่ - - พระเจ(านิราธ�หบด้% ได้(ทรงนิ*าท�พส่�ย�นิานิเพ/$อย�บย�2งกัาร พระเจ(านิราธ�หบด้% ได้(ทรงนิ*าท�พส่�ย�นิานิเพ/$อย�บย�2งกัาร

ขยายอ*านิาจของม่องโกัล่ แติเม่/$อพระองค�แพ(ส่งคราม่ ขยายอ*านิาจของม่องโกัล่ แติเม่/$อพระองค�แพ(ส่งคราม่ - - พระเจ(านิราธ�หบด้%ถิ่�กัพระราชโอรส่ปล่งพระชนิม่� ท*าให( พระเจ(านิราธ�หบด้%ถิ่�กัพระราชโอรส่ปล่งพระชนิม่� ท*าให( อาณาจ�กัรม่องโกัล่ส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองด้�นิแด้นิของ อาณาจ�กัรม่องโกัล่ส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองด้�นิแด้นิของ อาณาจ�กัรพ5กัาม่ได้(ท�2งหม่ด้อาณาจ�กัรพ5กัาม่ได้(ท�2งหม่ด้

อาณาจ�กัรอ�งวัะแล่ะหงส่าวัด้%อาณาจ�กัรอ�งวัะแล่ะหงส่าวัด้%► จากักัารล่ม่ส่ล่ายของอาณาจ�กัรพ5กัาม่ พม่าได้(แติกัแยกัออกั จากักัารล่ม่ส่ล่ายของอาณาจ�กัรพ5กัาม่ พม่าได้(แติกัแยกัออกั

จากักั�นิอ%กัคร�2งจากักั�นิอ%กัคร�2ง► ม่%กัารส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรอ�งวัะในิป:พ5ทธศ�กัราช ม่%กัารส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรอ�งวัะในิป:พ5ทธศ�กัราช 1907 1907 ►ศ�ล่ปะแล่ะวัรรณกัรรม่ของพ5กัาม่ได้(ถิ่�กัฟื้>2 นิฟื้�จนิย5คนิ%2กัล่ายศ�ล่ปะแล่ะวัรรณกัรรม่ของพ5กัาม่ได้(ถิ่�กัฟื้>2 นิฟื้�จนิย5คนิ%2กัล่าย

เป นิย5คทองแหงวัรรณกัรรม่เป นิย5คทองแหงวัรรณกัรรม่► ด้�นิแด้นิทางใติ( ชาวัม่อญ์ได้(ส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรของพวักัตินิ ด้�นิแด้นิทางใติ( ชาวัม่อญ์ได้(ส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรของพวักัตินิ

ข#2นิใหม่อ%กัคร�2งท%$หงส่าวัด้% โด้ยกัษ�ติร�ย�ธรรม่เจด้%ย� เป นิจ5ด้ ข#2นิใหม่อ%กัคร�2งท%$หงส่าวัด้% โด้ยกัษ�ติร�ย�ธรรม่เจด้%ย� เป นิจ5ด้ เร�$ม่ติ(นิย5คทองของม่อญ์ ซั#$งเป นิศ�นิย�กัล่างของพ5ทธศาส่นิา เร�$ม่ติ(นิย5คทองของม่อญ์ ซั#$งเป นิศ�นิย�กัล่างของพ5ทธศาส่นิา

นิ�กัายเถิ่รวัาทแล่ะศ�นิย�กัล่างทางกัารค(าขนิาด้ใหญ์ในิเวัล่าติอนิ�กัายเถิ่รวัาทแล่ะศ�นิย�กัล่างทางกัารค(าขนิาด้ใหญ์ในิเวัล่าติอม่าม่า

อาณาจ�กัรติองอ�อาณาจ�กัรติองอ�►อาณาจ�กัรพ5กัาม่ถิ่�กัร5กัรานิจากัไทใหญ์ ชาวัอ�งวัะได้(อาณาจ�กัรพ5กัาม่ถิ่�กัร5กัรานิจากัไทใหญ์ ชาวัอ�งวัะได้(

อพยพล่งม่าส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรแหงใหม่ โด้ยม่%อพยพล่งม่าส่ถิ่าปนิาอาณาจ�กัรแหงใหม่ โด้ยม่%ศ�นิย�กัล่างท%$เม่/องติองอ� ในิป:พ5ทธศ�กัราช ศ�นิย�กัล่างท%$เม่/องติองอ� ในิป:พ5ทธศ�กัราช 207207

4 4 พระเจ(าติะเบงชะเวัติ%2 ซั#$งส่าม่ารถิ่รวับรวัม่พม่าพระเจ(าติะเบงชะเวัติ%2 ซั#$งส่าม่ารถิ่รวับรวัม่พม่าเกั/อบท�2งหม่ด้ให(เป นิอ�นิหนิ#$งอ�นิเด้%ยวักั�นิได้(อ%กัคร�2ง ในิเกั/อบท�2งหม่ด้ให(เป นิอ�นิหนิ#$งอ�นิเด้%ยวักั�นิได้(อ%กัคร�2ง ในิชวังระยะเวัล่านิ%2 ได้(ม่%กัารเปล่%$ยนิแปล่งขนิานิใหญ์เกั�ด้ชวังระยะเวัล่านิ%2 ได้(ม่%กัารเปล่%$ยนิแปล่งขนิานิใหญ์เกั�ด้ข#2นิในิภู�ม่�ภูาค ชาวัไทใหญ์ม่%กั*าล่�งเข(ม่แข<งเป นิอยางข#2นิในิภู�ม่�ภูาค ชาวัไทใหญ์ม่%กั*าล่�งเข(ม่แข<งเป นิอยางม่ากัทางติอนิเหนิ/อ ม่ากัทางติอนิเหนิ/อ

►โปรติ5เกัส่ได้(เร�$ม่ม่%อ�ทธ�พล่ในิเอเช%ยติะวั�นิออกัเฉี%ยงใติ(โปรติ5เกัส่ได้(เร�$ม่ม่%อ�ทธ�พล่ในิเอเช%ยติะวั�นิออกัเฉี%ยงใติ(แล่ะส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองม่ะล่ะกัาได้( แล่ะส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองม่ะล่ะกัาได้(

อาณาจ�กัรติองอ� ติอ อาณาจ�กัรติองอ� ติอ► กัารท%$พระเจ(าติะเบงชะเวัติ%2ได้(ย(ายเม่/องหล่วังม่ากัารท%$พระเจ(าติะเบงชะเวัติ%2ได้(ย(ายเม่/องหล่วังม่า

อย�ท%$เม่/องหงส่าวัด้% อย�ท%$เม่/องหงส่าวัด้% เหติ5ผ่ล่ส่วันิหนิ#$งกั<เนิ/$องด้(วัยท*าเล่ทางกัารค(า เหติ5ผ่ล่ส่วันิหนิ#$งกั<เนิ/$องด้(วัยท*าเล่ทางกัารค(า ►พระเจ(าบ5เรงนิองได้(ข#2นิครองราชย�ส่/บติอจากัพระพระเจ(าบ5เรงนิองได้(ข#2นิครองราชย�ส่/บติอจากัพระ

เจ(าติะเบงชะเวัติ%2 แล่ะส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองเจ(าติะเบงชะเวัติ%2 แล่ะส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองอาณาจ�กัรติาง ๆ รายรอบได้(อาณาจ�กัรติาง ๆ รายรอบได้(

อาท� ม่ณ%ป5ระ อาท� ม่ณ%ป5ระ ((พพ..ศศ . 2103) . 2103)

อย5ธยา อย5ธยา ((พพ..ศศ . 2112) . 2112)

อาณาจ�กัรติองอ� ติอ อาณาจ�กัรติองอ� ติอ►กัษ�ติร�ย�แหงราชวังศ�ติองอ�จ*าเป นิติ(องถิ่อนิติ�วัจากักัารครอบกัษ�ติร�ย�แหงราชวังศ�ติองอ�จ*าเป นิติ(องถิ่อนิติ�วัจากักัารครอบ

ครองด้�นิแด้นิติอนิใติ(โด้ยย(ายเม่/องหล่วังไปอย�ท%$เม่/องอ�งวัะ พระครองด้�นิแด้นิติอนิใติ(โด้ยย(ายเม่/องหล่วังไปอย�ท%$เม่/องอ�งวัะ พระเจ(าอะนิอกัะเพติล่5นิ เจ(าอะนิอกัะเพติล่5นิ (Anaukpetlun) (Anaukpetlun) พระนิ�ด้ด้าของพระเจ(าบ5พระนิ�ด้ด้าของพระเจ(าบ5เรงนิอง ส่าม่ารถิ่รวับรวัม่แผ่นิด้�นิพม่าให(เป นิอ�นิหนิ#$งอ�นิเรงนิอง ส่าม่ารถิ่รวับรวัม่แผ่นิด้�นิพม่าให(เป นิอ�นิหนิ#$งอ�นิเด้%ยวักั�นิอ%กัคร�2งในิพ5ทธศ�กัราช เด้%ยวักั�นิอ%กัคร�2งในิพ5ทธศ�กัราช 2156 2156 พระองค�ติ�ด้ส่�นิใจพระองค�ติ�ด้ส่�นิใจท%$จะใช(กั*าล่�งเข(าติอติ(านิกัารร5กัรานิของโปรติ5เกัส่ พระเจ(าธาร5นิ ท%$จะใช(กั*าล่�งเข(าติอติ(านิกัารร5กัรานิของโปรติ5เกัส่ พระเจ(าธาร5นิ ((

Thalun) Thalun) ผ่�(ส่/บทอด้ราชบ�ล่ล่�งกั� ได้(ฟื้>2 นิฟื้�หล่�กัธรรม่ศาส่ติร�ของผ่�(ส่/บทอด้ราชบ�ล่ล่�งกั� ได้(ฟื้>2 นิฟื้�หล่�กัธรรม่ศาส่ติร�ของอาณาจ�กัรพ5กัาม่เกัา แติพระองค�ทรงใช(เวัล่ากั�บเร/$องศาส่นิาอาณาจ�กัรพ5กัาม่เกัา แติพระองค�ทรงใช(เวัล่ากั�บเร/$องศาส่นิาม่ากัเกั�นิไป จนิล่ะเล่ยท%$จะใส่ใจติออาณาเขติทางติอนิใติ( ท(ายม่ากัเกั�นิไป จนิล่ะเล่ยท%$จะใส่ใจติออาณาเขติทางติอนิใติ( ท(ายท%$ส่5ด้ หงส่าวัด้% ท%$ได้(ร�บกัารส่นิ�บส่นิ5นิจากัฝร�$งเศส่ซั#$งติ�2งม่�$นิอย�ในิท%$ส่5ด้ หงส่าวัด้% ท%$ได้(ร�บกัารส่นิ�บส่นิ5นิจากัฝร�$งเศส่ซั#$งติ�2งม่�$นิอย�ในิอ�นิเด้%ย กั<ได้(ท*ากัารประกัาศเอกัราชจากัอ�งวัะ จากันิ�2นิอาณาจ�กัรอ�นิเด้%ย กั<ได้(ท*ากัารประกัาศเอกัราชจากัอ�งวัะ จากันิ�2นิอาณาจ�กัรของชาวัพม่ากั<คอย ๆ ออนิแอล่ง จากักัารร5กัรานิของชาวัม่อญ์ของชาวัพม่ากั<คอย ๆ ออนิแอล่ง จากักัารร5กัรานิของชาวัม่อญ์

ภูาพเจด้%ย� ชเวัด้ากัอง ภูาพเจด้%ย� ชเวัด้ากัอง วัาด้โด้ยชางภูาพชาวัอ�งกัฤษ เม่/$อป: พวัาด้โด้ยชางภูาพชาวัอ�งกัฤษ เม่/$อป: พ..ศศ . 2368 . 2368

ราชวังศ�อล่องพญ์า หร/อ อาณาจ�กัรคอราชวังศ�อล่องพญ์า หร/อ อาณาจ�กัรคองบองงบอง

►ราชวังศ� อล่องพญ์าได้(ร�บกัารส่ถิ่าปนิาข#2นิแล่ะราชวังศ� อล่องพญ์าได้(ร�บกัารส่ถิ่าปนิาข#2นิแล่ะส่ร(างควัาม่เข(ม่แข<งจนิถิ่#งข%ด้ส่5ด้ได้(ภูายในิเวัล่าอ�นิส่ร(างควัาม่เข(ม่แข<งจนิถิ่#งข%ด้ส่5ด้ได้(ภูายในิเวัล่าอ�นิรวัด้เร<วั พระเจ(า อล่องพญ์าซั#$งเป นิผ่�(นิ*าท%$ได้(ร�บรวัด้เร<วั พระเจ(า อล่องพญ์าซั#$งเป นิผ่�(นิ*าท%$ได้(ร�บควัาม่นิ�ยม่จากัชาวัพม่า ได้(ข�บไล่ชาวัม่อญ์ท%$เข(าม่าควัาม่นิ�ยม่จากัชาวัพม่า ได้(ข�บไล่ชาวัม่อญ์ท%$เข(าม่าครอบครองด้�นิแด้นิของชาวัพม่าได้(ในิ พครอบครองด้�นิแด้นิของชาวัพม่าได้(ในิ พ..ศศ . .

2296 2296 จากันิ�2นิกั<ส่าม่ารถิ่เข(าย#ด้ครองจากันิ�2นิกั<ส่าม่ารถิ่เข(าย#ด้ครองอาณาจ�กัรม่อญ์ได้(อ%กัคร�2งในิ พอาณาจ�กัรม่อญ์ได้(อ%กัคร�2งในิ พ..ศศ . 2302 . 2302 ท�2งย�งท�2งย�งส่าม่ารถิ่กัล่�บเข(าย#ด้ครองกัร5งม่ณ%ป5ระได้(ในิชวังส่าม่ารถิ่กัล่�บเข(าย#ด้ครองกัร5งม่ณ%ป5ระได้(ในิชวังเวัล่าเด้%ยวักั�นิเวัล่าเด้%ยวักั�นิ

ราชวังศ�อล่องพญ์า หร/อ อาณาจ�กัรคอราชวังศ�อล่องพญ์า หร/อ อาณาจ�กัรคองบอง ติองบอง ติอ

►พระเจ(า อล่องพญ์าส่ถิ่าปนิาเม่/องยางกั5(งเป นิเม่/องหล่วังในิ พระเจ(า อล่องพญ์าส่ถิ่าปนิาเม่/องยางกั5(งเป นิเม่/องหล่วังในิ พพ..ศศ . 2303 . 2303 หล่�งจากัเข(าย#ด้ครองติะนิาวัศร% หล่�งจากัเข(าย#ด้ครองติะนิาวัศร% ((Tenasserim) Tenasserim) พระองค�ได้(ยาติราท�พเข(าร5กัรานิอย5ธยา พระองค�ได้(ยาติราท�พเข(าร5กัรานิอย5ธยา แติติ(องประส่บควัาม่ล่(ม่เหล่วัเม่/$อพระองค�ทรงส่วัรรคติในิแติติ(องประส่บควัาม่ล่(ม่เหล่วัเม่/$อพระองค�ทรงส่วัรรคติในิระหวัางส่งคราม่ ระหวัางส่งคราม่

►พระเจ(าส่�นิบ�หช�นิ พระเจ(าส่�นิบ�หช�นิ (Hsinbyushin)(Hsinbyushin)พระราชโอรส่ ได้(นิ*าท�พพระราชโอรส่ ได้(นิ*าท�พเข(าร5กัรานิอาณาจ�กัรอย5ธยาอ%กัคร�2งในิ พเข(าร5กัรานิอาณาจ�กัรอย5ธยาอ%กัคร�2งในิ พ..ศศ . 2309 . 2309 แล่ะแล่ะประส่บควัาม่ส่*าเร<จในิป:ถิ่�ด้ม่า ในิร�ชส่ม่�ยนิ%2 แม่(จ%นิจะประส่บควัาม่ส่*าเร<จในิป:ถิ่�ด้ม่า ในิร�ชส่ม่�ยนิ%2 แม่(จ%นิจะพยายาม่ขยายอ*านิาจเข(าส่�ด้�นิแด้นิพม่า แติพระองค�กั<พยายาม่ขยายอ*านิาจเข(าส่�ด้�นิแด้นิพม่า แติพระองค�กั<ส่าม่ารถิ่ย�บย�2งกัารร5กัรานิของจ%นิได้(ท�2งส่%$คร� 2ง ส่าม่ารถิ่ย�บย�2งกัารร5กัรานิของจ%นิได้(ท� 2งส่%$คร� 2ง

ราชวังศ�อล่องพญ์า หร/อ อาณาจ�กัรคอราชวังศ�อล่องพญ์า หร/อ อาณาจ�กัรคองบอง ติองบอง ติอ

►ร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าโบด้อพญ์า ร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าโบด้อพญ์า (Bodawpaya ) (Bodawpaya )พระโอรส่อ%กัพระองค�ของพระเจ(าอล่องพญ์า พม่าพระโอรส่อ%กัพระองค�ของพระเจ(าอล่องพญ์า พม่าติ(องส่�ญ์เส่%ยอ*านิาจท%$ม่%เหนิ/ออย5ธยาไป แติกั<ส่าม่ารถิ่ติ(องส่�ญ์เส่%ยอ*านิาจท%$ม่%เหนิ/ออย5ธยาไป แติกั<ส่าม่ารถิ่ผ่นิวักัด้�นิแด้นิยะไข แล่ะติะนิาวัศร% เข(าม่าไวั(ได้( ในิร�ชผ่นิวักัด้�นิแด้นิยะไข แล่ะติะนิาวัศร% เข(าม่าไวั(ได้( ในิร�ชส่ม่�ยของพระเจ(าบาคย%ด้อวั� ส่ม่�ยของพระเจ(าบาคย%ด้อวั� (Bagyidaw) (Bagyidaw) ครองครองราชย� ข5นินิางช/$อม่หาพ�นิธ5ล่ะ ราชย� ข5นินิางช/$อม่หาพ�นิธ5ล่ะ (Maha Bandula) (Maha Bandula)เข(าร5กัรานิแควั(นิอ�ส่ส่�ม่ได้(ส่*าเร<จ เข(าร5กัรานิแควั(นิอ�ส่ส่�ม่ได้(ส่*าเร<จ

► เกั�ด้กัารเผ่ช�ญ์หนิ(าโด้ยติรงระหวัางพม่า กั�บ อ�งกัฤษเกั�ด้กัารเผ่ช�ญ์หนิ(าโด้ยติรงระหวัางพม่า กั�บ อ�งกัฤษท%$ครอบครองอ�นิเด้%ยอย�ในิขณะนิ�2นิท%$ครอบครองอ�นิเด้%ยอย�ในิขณะนิ�2นิ

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ► จากักัารปฏ�วั�ติ�อ5ติส่าหกัรรม่ในิประเทศอ�งกัฤษ แล่(วั ย5โรปจากักัารปฏ�วั�ติ�อ5ติส่าหกัรรม่ในิประเทศอ�งกัฤษ แล่(วั ย5โรป

หล่ายประเทศเรงพ�ฒนิาศ�กัยภูาพทางด้(านิกัารเกัษติร แล่ะหล่ายประเทศเรงพ�ฒนิาศ�กัยภูาพทางด้(านิกัารเกัษติร แล่ะอ5ติส่าหกัรรม่ ซั#$งเป นิท%$ติ(องกัารของชาวัย5โรป ท*าให(เกั�ด้อ5ติส่าหกัรรม่ ซั#$งเป นิท%$ติ(องกัารของชาวัย5โรป ท*าให(เกั�ด้ส่�งคม่กัารเกัษติร แล่ะอ5ติส่าหกัรรม่กัารเกัษติรข#2นิเป นิอยางส่�งคม่กัารเกัษติร แล่ะอ5ติส่าหกัรรม่กัารเกัษติรข#2นิเป นิอยางม่ากั ย�$งในิภูาคอ5ติส่าหกัรรม่นิ�2นิ เชนิ ประเทศ อ�งกัฤษ แล่ะม่ากั ย�$งในิภูาคอ5ติส่าหกัรรม่นิ�2นิ เชนิ ประเทศ อ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่ ท%$ติ(องกัารผ่ล่ผ่ล่�ติทางด้(านิกัารเกัษติรเพ/$อนิ*าม่าฝร�$งเศส่ ท%$ติ(องกัารผ่ล่ผ่ล่�ติทางด้(านิกัารเกัษติรเพ/$อนิ*าม่าใช(ในิประเทศของตินิเอง ท*าให(ประเทศเหล่านิ%2ติ(องชวังช�งใช(ในิประเทศของตินิเอง ท*าให(ประเทศเหล่านิ%2ติ(องชวังช�งอ*านิาจ แล่ะ อาณานิ�คม่ ในิด้�นิแด้นิติางๆเพ/$อนิ*าผ่ล่ผ่ล่�ติในิอ*านิาจ แล่ะ อาณานิ�คม่ ในิด้�นิแด้นิติางๆเพ/$อนิ*าผ่ล่ผ่ล่�ติในิพ/2นิท%$ ม่าใช( จนิเกั�ด้กัารล่าอาณานิ�คม่ของชาวัย5โรปในิด้�นิพ/2นิท%$ ม่าใช( จนิเกั�ด้กัารล่าอาณานิ�คม่ของชาวัย5โรปในิด้�นิแด้นิติางๆ เพ/$อติอบส่นิองควัาม่ติ(องกัารของประเทศตินิแด้นิติางๆ เพ/$อติอบส่นิองควัาม่ติ(องกัารของประเทศตินิ

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ►ส่*าหร�บในิทวั%ปเอเช%ยนิ�2นิอ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่ให(ควัาม่ส่*าหร�บในิทวั%ปเอเช%ยนิ�2นิอ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่ให(ควัาม่

ส่*าค�ญ์เป นิอยางม่ากัเพราะม่%ทร�พยากัรท%$ม่%ประโยชนิ�ส่*าค�ญ์เป นิอยางม่ากัเพราะม่%ทร�พยากัรท%$ม่%ประโยชนิ�จ*านิวันิม่ากั จนิท*าให(เกั�ด้ย5คกัารล่าอาณานิ�คม่ โด้ยเฉีพาะจ*านิวันิม่ากั จนิท*าให(เกั�ด้ย5คกัารล่าอาณานิ�คม่ โด้ยเฉีพาะในิอ�นิเด้%ยท%$อ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่ให(ควัาม่ส่*าค�ญ์เป นิอยางในิอ�นิเด้%ยท%$อ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่ให(ควัาม่ส่*าค�ญ์เป นิอยางม่ากั ในิขณะเด้%ยวักั�นิอ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่กั<ให(ควัาม่ม่ากั ในิขณะเด้%ยวักั�นิอ�งกัฤษ แล่ะฝร�$งเศส่กั<ให(ควัาม่ส่*าค�ญ์กั�บประเทศพม่า โด้ยประเทศฝร�$งเศส่ติ(องกัารท%$จะส่*าค�ญ์กั�บประเทศพม่า โด้ยประเทศฝร�$งเศส่ติ(องกัารท%$จะติ�ด้ติอกั�บพม่า อ�งกัฤษม่องวัากัารท%$ฝร�$งเศส่จะเข(าไปม่%ติ�ด้ติอกั�บพม่า อ�งกัฤษม่องวัากัารท%$ฝร�$งเศส่จะเข(าไปม่%อ�ทธ�พล่เหนิ/อ พม่า นิ�2นิจะท*าให(อ�งกัฤษเส่%ยผ่ล่ประโยชนิ�อ�ทธ�พล่เหนิ/อ พม่า นิ�2นิจะท*าให(อ�งกัฤษเส่%ยผ่ล่ประโยชนิ�เป นิอยางม่ากัด้�งนิ�2นิอ�งกัฤษจ*าเป นิท%$จะติ(องเข(าแทรกัเป นิอยางม่ากัด้�งนิ�2นิอ�งกัฤษจ*าเป นิท%$จะติ(องเข(าแทรกัประเทศพม่ากัอนิท%$ฝร�$งเศส่จะเข(าย#ด้ครองประเทศพม่ากัอนิท%$ฝร�$งเศส่จะเข(าย#ด้ครอง

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ► ส่งคราม่ระหวัาง อ�งกัฤษ แล่ะพม่าในิคร�2งท%$หนิ#$ง ส่งคราม่ระหวัาง อ�งกัฤษ แล่ะพม่าในิคร�2งท%$หนิ#$ง ((พพ..ศศ . 2367– . 2367–

2369) 2369)► ส่าเหติ5ส่าเหติ5 - - เจ(าเม่/องม่ณ%ป5ระยกัเล่�กัไม่ส่งเคร/$องราชบรรณากัารเจ(าเม่/องม่ณ%ป5ระยกัเล่�กัไม่ส่งเคร/$องราชบรรณากัาร - - เจ(าเม่/องม่ณ%ป5ระได้(หนิ%ไปให(เจ(าเม่/องกัะชาร�ชวัยเหล่/อแติไม่ได้(เจ(าเม่/องม่ณ%ป5ระได้(หนิ%ไปให(เจ(าเม่/องกัะชาร�ชวัยเหล่/อแติไม่ได้(

เข(าไป เข(าไป อยางผ่�(ล่%2ภู�ยแติ ไปในิกัารข�บไล่เจ(าเม่/องกัะชาร�อยางผ่�(ล่%2ภู�ยแติ ไปในิกัารข�บไล่เจ(าเม่/องกัะชาร� - - เจ(าเม่/องกัะชาร�เข(าไปขอควัาม่ชวัยเหล่/อจากัข(าหล่วังอ�งกัฤษเจ(าเม่/องกัะชาร�เข(าไปขอควัาม่ชวัยเหล่/อจากัข(าหล่วังอ�งกัฤษ - - ส่นิธ�ส่�ญ์ญ์าย�นิด้าโบ ส่นิธ�ส่�ญ์ญ์าย�นิด้าโบ (Yandaboo) (Yandaboo) ท*าให(พม่าติ(องส่�ญ์เส่%ยด้�นิท*าให(พม่าติ(องส่�ญ์เส่%ยด้�นิ

แด้นิอ�ส่ส่�ม่ แด้นิอ�ส่ส่�ม่ ม่ณ%ป5ระ ยะขาย แล่ะติะนิาวัศร%ไปม่ณ%ป5ระ ยะขาย แล่ะติะนิาวัศร%ไป

ม่5ม่ม่องของนิ�กัวั�ชากัารม่5ม่ม่องของนิ�กัวั�ชากัาร► ชาญวิ�ทย์ เกษตรศิ�ร� ชาญวิ�ทย์ เกษตรศิ�ร� . . พม่�าประวิ�ต�ศิาสตร และพม่�าประวิ�ต�ศิาสตร และ

การเม่�องการเม่�อง : : ม่องวัากัารท%$อ�งกัฤษจ*าเป นิติ(องท*าม่องวัากัารท%$อ�งกัฤษจ*าเป นิติ(องท*าส่งคราม่กั�บพม่านิ�2นิม่าจากั ส่งคราม่กั�บพม่านิ�2นิม่าจากั 2 2 ป@จจ�ยหล่�กัค/อ ป@จจ�ยหล่�กัค/อ

► 1 1 กัารท%$พม่าขยายอ�ทธ�พล่ไปในิพ/2นิท%$ท%$อ�งกัฤษย#ด้กัารท%$พม่าขยายอ�ทธ�พล่ไปในิพ/2นิท%$ท%$อ�งกัฤษย#ด้ครองค/อ บร�เวัณยะไข จ�ติติะกัอง แล่ะอ�ส่ส่�ม่ จนิครองค/อ บร�เวัณยะไข จ�ติติะกัอง แล่ะอ�ส่ส่�ม่ จนิกัล่ายเป นิชนิวันิของส่งคราม่ระหวัางอ�งกัฤษ แล่ะพม่า กัล่ายเป นิชนิวันิของส่งคราม่ระหวัางอ�งกัฤษ แล่ะพม่า

► 2 2 กัารขยายอ�ทธ�พล่ของอ�งกัฤษจากัอ�นิเด้%ย เข(าส่�กัารขยายอ�ทธ�พล่ของอ�งกัฤษจากัอ�นิเด้%ย เข(าส่�เอเช%ยติะวั�นิออกัเฉี%ยงใติ( เพ/$อหาทางท*ากัารค(ากั�บจ%นิ เอเช%ยติะวั�นิออกัเฉี%ยงใติ( เพ/$อหาทางท*ากัารค(ากั�บจ%นิ

ม่5ม่ม่องของนิ�กัวั�ชากัาร ติอ ม่5ม่ม่องของนิ�กัวั�ชากัาร ติอ►นิ�นิ�เม่�ย์ม่ นิ�นิ�เม่�ย์ม่ . . ฉลอง ส�นิทราวิาณิ�ชย์ ผู้"#แปลฉลอง ส�นิทราวิาณิ�ชย์ ผู้"#แปล . . ม่องม่อง

วัา กัารท%$อ�งกัฤษจ*าเป นิติ(องเข(าย#ด้ครองพม่านิ�2นิม่%วัา กัารท%$อ�งกัฤษจ*าเป นิติ(องเข(าย#ด้ครองพม่านิ�2นิม่%ส่าเหติ5ม่าจากักัารส่กั�ด้กั�2นิกัารขยายอ�ทธ�พล่ของส่าเหติ5ม่าจากักัารส่กั�ด้กั�2นิกัารขยายอ�ทธ�พล่ของฝร�$งเศส่ในิกัารเป นิม่หาอ*านิาจในิเอเช%ยติะวั�นิออกัฝร�$งเศส่ในิกัารเป นิม่หาอ*านิาจในิเอเช%ยติะวั�นิออกัเฉี%ยงใติ( ด้�งท%$ฝร�$งเศส่ส่าม่ารถิ่ครอบครอง เม่/อง เฉี%ยงใติ( ด้�งท%$ฝร�$งเศส่ส่าม่ารถิ่ครอบครอง เม่/อง ฮานิอย บร�เวัณส่าม่เหล่%$ยม่ปากัแม่นิ*2าแด้ง แค(วันิฮานิอย บร�เวัณส่าม่เหล่%$ยม่ปากัแม่นิ*2าแด้ง แค(วันิติ�งเกั%Bย แล่ะอ�นินิ�ม่ ท*าให(อ�งกัฤษจ*าเป นิติ(องเข(าติ�งเกั%Bย แล่ะอ�นินิ�ม่ ท*าให(อ�งกัฤษจ*าเป นิติ(องเข(าย#ด้ครองพม่าย#ด้ครองพม่า

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ

►อ�งกัฤษเร�$ม่กั<ติ(นิติ�กัติวังทร�พยากัรติางๆ ของพม่านิ�บแติอ�งกัฤษเร�$ม่กั<ติ(นิติ�กัติวังทร�พยากัรติางๆ ของพม่านิ�บแตินิ�2นิ เพ/$อเป นิหล่�กัประกั�นิส่*าหร�บวั�ติถิ่5ด้�บท%$จะปCอนิส่�ส่�งคโปร� นิ�2นิ เพ/$อเป นิหล่�กัประกั�นิส่*าหร�บวั�ติถิ่5ด้�บท%$จะปCอนิส่�ส่�งคโปร� ส่ร(างควัาม่แค(นิเค/องให(กั�บทางพม่าเป นิอยางม่ากั ส่ร(างควัาม่แค(นิเค/องให(กั�บทางพม่าเป นิอยางม่ากั กัษ�ติร�ย�องค�ติอม่าจ#งทรงยกัเล่�กัส่นิธ�ส่�ญ์ญ์าย�นิด้าโบ กัษ�ติร�ย�องค�ติอม่าจ#งทรงยกัเล่�กัส่นิธ�ส่�ญ์ญ์าย�นิด้าโบ แล่ะท*ากัารโจม่ติ%ผ่ล่ประโยชนิ�ของฝDายอ�งกัฤษ ท�2งติอแล่ะท*ากัารโจม่ติ%ผ่ล่ประโยชนิ�ของฝDายอ�งกัฤษ ท�2งติอบ5คคล่แล่ะเร/อ บ5คคล่แล่ะเร/อ

►ส่งคราม่ระหวัางพม่าแล่ะอ�งกัฤษคร�2งท%$ส่อง ส่งคราม่ระหวัางพม่าแล่ะอ�งกัฤษคร�2งท%$ส่อง อ�งกัฤษได้(ผ่นิวักัหงส่าวัด้%แล่ะพ/2นิท%$ใกัล่(เค%ยงเข(าไวั(กั�บอ�งกัฤษได้(ผ่นิวักัหงส่าวัด้%แล่ะพ/2นิท%$ใกัล่(เค%ยงเข(าไวั(กั�บ

ตินิ โด้ยได้(เร%ยกัด้�นิแด้นิด้�งกัล่าวัเส่%ยใหม่วัาพม่าติอนิใติ( ตินิ โด้ยได้(เร%ยกัด้�นิแด้นิด้�งกัล่าวัเส่%ยใหม่วัาพม่าติอนิใติ(

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ

►ส่งคราม่คร�2งนิ%2กัอให(เกั�ด้กัารปฏ�วั�ติ�คร�2งส่งคราม่คร�2งนิ%2กัอให(เกั�ด้กัารปฏ�วั�ติ�คร�2งใหญ์ในิพม่า เร�$ม่ติ(นิด้(วัยกัารเข(าย#ด้ใหญ์ในิพม่า เร�$ม่ติ(นิด้(วัยกัารเข(าย#ด้อ*านิาจโด้ยพระเจ(าม่�นิด้ง อ*านิาจโด้ยพระเจ(าม่�นิด้ง ((Mindon Mindon Min) Min) จากัพระเจ(าปะกั�นิ จากัพระเจ(าปะกั�นิ ((Pagin Min Pagin Min ) ) ซั#$งเป นิพระเชษฐาติางพระชนินิ% พระเจ(าซั#$งเป นิพระเชษฐาติางพระชนินิ% พระเจ(าม่�นิด้งพยายาม่พ�ฒนิาประเทศพม่าเพ/$อม่�นิด้งพยายาม่พ�ฒนิาประเทศพม่าเพ/$อติอติ(านิกัารร5กัรานิของอ�งกัฤษ ติอติ(านิกัารร5กัรานิของอ�งกัฤษ

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ►พระองค�ได้(ส่ถิ่าปนิากัร5พระองค�ได้(ส่ถิ่าปนิากัร5

งม่�ณฑะเล่ย� ซั#$งยากัติองม่�ณฑะเล่ย� ซั#$งยากัติอกัารร5กัรานิจากักัารร5กัรานิจากัภูายนิอกั ข#2นิเป นิเม่/องภูายนิอกั ข#2นิเป นิเม่/องหล่วังแหงใหม่ แติกั<ย�งหล่วังแหงใหม่ แติกั<ย�งไม่เพ%ยงพอท%$จะหย5ด้ย�2งไม่เพ%ยงพอท%$จะหย5ด้ย�2งกัารร5กัรานิจากัอ�งกัฤษกัารร5กัรานิจากัอ�งกัฤษได้(ได้(

วั�ด้ชาวัอ�นิบ�นิ เม่/องม่�ณฑะเล่ย�วั�ด้ชาวัอ�นิบ�นิ เม่/องม่�ณฑะเล่ย�

พระราชวั�ง ม่�ณฑะเล่ย�พระราชวั�ง ม่�ณฑะเล่ย�

พระราชวั�ง ม่�ณฑะเล่ย�พระราชวั�ง ม่�ณฑะเล่ย�

ทางข#2นิเขาม่�ณฑะเล่ย�ทางข#2นิเขาม่�ณฑะเล่ย�

พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ พม่า ในิย5คส่งคราม่กั�บอ�งกัฤษ ติอ►ส่งคราม่ระหวัางพม่า กั�บ อ�งกัฤษ คร�2งท%$ส่าม่ในิป:ส่งคราม่ระหวัางพม่า กั�บ อ�งกัฤษ คร�2งท%$ส่าม่ในิป:

พ5ทธศ�กัราช พ5ทธศ�กัราช 2428 2428

►ผ่ล่ของส่งคราม่ผ่ล่ของส่งคราม่ - - อ�งกัฤษส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองด้�นิแด้นิอ�งกัฤษส่าม่ารถิ่เข(าครอบครองด้�นิแด้นิ

ประเทศพม่าส่วันิท%$เหล่/อเอาไวั(ได้(ประเทศพม่าส่วันิท%$เหล่/อเอาไวั(ได้( - - อ�งกัฤษยกัเล่�กัระบบกัษ�ติร�ย�ในิพม่าอ�งกัฤษยกัเล่�กัระบบกัษ�ติร�ย�ในิพม่า - - อ�งกัฤษให(ข(าราชกัารท(องถิ่�$นิปกัครองอ�งกัฤษให(ข(าราชกัารท(องถิ่�$นิปกัครอง แทนิระบบกัษ�ติร�ย� แทนิระบบกัษ�ติร�ย� ( ( ข(าหล่วังใหญ์คอยด้�แล่ข(าหล่วังใหญ์คอยด้�แล่ ) )

เศิรษฐก�จพม่�าในิสม่�ย์อาณิานิ�คม่ของเศิรษฐก�จพม่�าในิสม่�ย์อาณิานิ�คม่ของอ�งกฤษอ�งกฤษ

►กัารปกัครองพม่าติอนิบนิ กัารปกัครองพม่าติอนิบนิ - - ม่%กัารส่นิ�บส่นิ5นิให(ประชาชนิอพยพล่งม่าในิม่%กัารส่นิ�บส่นิ5นิให(ประชาชนิอพยพล่งม่าในิ

พม่าติอนิล่างเพ/$อท*าพม่าติอนิล่างเพ/$อท*า กัารเกัษติรกัารเกัษติร►กัารปกัครองพม่าติอนิกัล่างกัารปกัครองพม่าติอนิกัล่าง - - ส่งเส่ร�ม่กัารปล่�กัอ(อย ถิ่�$วัล่�ส่ง งา ฝCาย ส่งเส่ร�ม่กัารปล่�กัอ(อย ถิ่�$วัล่�ส่ง งา ฝCาย

ยาส่�บ ข(าวัส่าล่%ยาส่�บ ข(าวัส่าล่%

เศิรษฐก�จพม่�าในิสม่�ย์อาณิานิ�คม่ของเศิรษฐก�จพม่�าในิสม่�ย์อาณิานิ�คม่ของอ�งกฤษอ�งกฤษ

►กัารปกัครองพม่าติอนิล่าง กัารปกัครองพม่าติอนิล่าง - - กัารส่นิ�บส่นิ5นิให(พม่าติอนิล่างม่%กัารท*าในิภูาคกัารส่นิ�บส่นิ5นิให(พม่าติอนิล่างม่%กัารท*าในิภูาค

กัารเกัษติร กัารเกัษติร - - เปFด้ด้*าเนิ�นิกัารกั�จกัารปDาไม่(แล่ะผ่ล่�ติภู�ณฑ�จากัเปFด้ด้*าเนิ�นิกัารกั�จกัารปDาไม่(แล่ะผ่ล่�ติภู�ณฑ�จากั

ไม่(ม่%กัารเพ�$ม่เท%$ยวักัารไม่(ม่%กัารเพ�$ม่เท%$ยวักัาร เด้�นิเร/อของบร�ษ�ทเร/อกัล่ไฟื้ อ�ระวัด้% แล่ะม่%กัารเด้�นิเร/อของบร�ษ�ทเร/อกัล่ไฟื้ อ�ระวัด้% แล่ะม่%กัาร

ส่ร(างทางรถิ่ไฟื้ ส่ร(างทางรถิ่ไฟื้ ►กัารแส่วังหาผ่ล่ประโยชนิ�ของนิายท5นิกัารแส่วังหาผ่ล่ประโยชนิ�ของนิายท5นิ - - นิายท5นิติางชาติ� ชาวัจ%นิ แล่ะชาวัอ�นิเด้%ยนิายท5นิติางชาติ� ชาวัจ%นิ แล่ะชาวัอ�นิเด้%ย

ม่�ม่ม่องของนิ�กวิ�ชาการม่�ม่ม่องของนิ�กวิ�ชาการ► ชาญวิ�ทย์ เกษตรศิ�ร� ชาญวิ�ทย์ เกษตรศิ�ร� . . พม่�าประวิ�ต�ศิาสตร และพม่�าประวิ�ต�ศิาสตร และ

การเม่�องการเม่�อง :: ม่องวัา ส่*าหร�บในิด้(านิเศรษฐกั�จของพม่าม่องวัา ส่*าหร�บในิด้(านิเศรษฐกั�จของพม่าในิส่ม่�ยอาณานิ�คม่ของอ�งกัฤษโด้ยรวัม่ นิ�บได้(วัากัารในิส่ม่�ยอาณานิ�คม่ของอ�งกัฤษโด้ยรวัม่ นิ�บได้(วัากัารเกัษติร กัารท*าเหม่/อง แล่ะกัารท*าไม่(ซั#$งเป นิเศรษฐกั�จเกัษติร กัารท*าเหม่/อง แล่ะกัารท*าไม่(ซั#$งเป นิเศรษฐกั�จหล่�กัของ พม่า นิ�2นิม่%กัารขยายติ�วัในิด้(านิกั*าล่�งกัารผ่ล่�ติหล่�กัของ พม่า นิ�2นิม่%กัารขยายติ�วัในิด้(านิกั*าล่�งกัารผ่ล่�ติส่�งกัวัาในิย5คกัษ�ติร�ย�อยางช�ด้เจนิ โด้ยเฉีพาะอยางย�$งส่�งกัวัาในิย5คกัษ�ติร�ย�อยางช�ด้เจนิ โด้ยเฉีพาะอยางย�$งปร�ม่าณกัารผ่ล่�ติข(าวัได้(เพ�$ม่ข#2นิหล่ายเทาอ�นิเนิ/$องปร�ม่าณกัารผ่ล่�ติข(าวัได้(เพ�$ม่ข#2นิหล่ายเทาอ�นิเนิ/$องเพราะม่%กัารขยายพ/2นิท%$เพาะปล่�กัข(าวัในิเขติพม่า ติอนิเพราะม่%กัารขยายพ/2นิท%$เพาะปล่�กัข(าวัในิเขติพม่า ติอนิล่าง แล่ะย�งส่าม่ารถิ่ส่งออกัข(าวัในิปร�ม่าณท%$ส่�งม่ากั ล่าง แล่ะย�งส่าม่ารถิ่ส่งออกัข(าวัในิปร�ม่าณท%$ส่�งม่ากั ) )

ม่�ม่ม่องของนิ�กวิ�ชาการม่�ม่ม่องของนิ�กวิ�ชาการ► หม่�องท�นิอ�อง หม่�องท�นิอ�อง . . ประวิ�ต�ศิาสตรพม่�าประวิ�ต�ศิาสตรพม่�า :: ม่องวัาแม่(อ�งกัฤษม่องวัาแม่(อ�งกัฤษ

จะเข(าม่าพ�ฒนิาในิด้(านิกัารเกัษติรในิประเทศกั<ติาม่แติจ5ด้จะเข(าม่าพ�ฒนิาในิด้(านิกัารเกัษติรในิประเทศกั<ติาม่แติจ5ด้ประส่งค�หล่�กันิ�2นิเพ/$อให(ชาวัพ/2นิเม่/องผ่ล่�ติส่�นิค(าให(กั�บตินิประส่งค�หล่�กันิ�2นิเพ/$อให(ชาวัพ/2นิเม่/องผ่ล่�ติส่�นิค(าให(กั�บตินิ

ม่ากักัวัาผ่ล่ประโยชนิ�ของคนิพ/2นิเม่/องเอง ขณะท%$กัารเกัษติร ม่ากักัวัาผ่ล่ประโยชนิ�ของคนิพ/2นิเม่/องเอง ขณะท%$กัารเกัษติร ม่%กัารเติ�บโติ ชาวัไรชาวันิาพม่า จ#งม่%ควัาม่จ*าเป นิด้(านิเง�นิท5นิ ม่%กัารเติ�บโติ ชาวัไรชาวันิาพม่า จ#งม่%ควัาม่จ*าเป นิด้(านิเง�นิท5นิ

แติติ(องกั�(เง�นิด้(วัยด้อกัเบ%2ยส่�งจากัพวักัหากั�นิกั�บเง�นิกั�(ซั#$งแติติ(องกั�(เง�นิด้(วัยด้อกัเบ%2ยส่�งจากัพวักัหากั�นิกั�บเง�นิกั�(ซั#$ง ส่วันิใหญ์เป นิพวักัแขกัช�ติติ% แติด้(วัยเกั�ด้ภูาวัะแทรกัซั(อนิจากั ส่วันิใหญ์เป นิพวักัแขกัช�ติติ% แติด้(วัยเกั�ด้ภูาวัะแทรกัซั(อนิจากั

ภู�ยธรรม่ชาติ�ซั#$งท*าให(ชาวันิาปล่�กัข(าวัได้(นิ(อย อ%กัท�2งจ*านิวันิ ภู�ยธรรม่ชาติ�ซั#$งท*าให(ชาวันิาปล่�กัข(าวัได้(นิ(อย อ%กัท�2งจ*านิวันิ ข(าวัเทาท%$ผ่ล่�ติได้(ย�งถิ่�กักัด้ราคาโด้ยเหล่านิายท5นิติางชาติ� ข(าวัเทาท%$ผ่ล่�ติได้(ย�งถิ่�กักัด้ราคาโด้ยเหล่านิายท5นิติางชาติ�

ด้�งนิ�2นิชาวันิาจ#งไม่อาจใช(หนิ%2ค/นิได้(จนิท%$นิาถิ่�กัย#ด้ในิท%$ส่5ด้ ด้�งนิ�2นิชาวันิาจ#งไม่อาจใช(หนิ%2ค/นิได้(จนิท%$นิาถิ่�กัย#ด้ในิท%$ส่5ด้

ล�ทธิ�ชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�าล�ทธิ�ชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า

► ขบวันิกัารล่�ทธ�ชาติ�นิ�ยม่ในิขบวันิกัารล่�ทธ�ชาติ�นิ�ยม่ในิ พม่า เป นิปรากัฏกัารณ�ท%$ พม่า เป นิปรากัฏกัารณ�ท%$

เกั�ด้จากักัารปล่ด้ปล่อยเกั�ด้จากักัารปล่ด้ปล่อย ตินิเองให(เป นิเอกัราช จากั ตินิเองให(เป นิเอกัราช จากั

อ*านิาจของเจ(าอาณานิ�คม่ อ*านิาจของเจ(าอาณานิ�คม่( ( อ�งกัฤษ อ�งกัฤษ ) ) ขบวันิกัารขบวันิกัาร

ชาติ�นิ�ยม่เร�$ม่แรกัของพม่า ชาติ�นิ�ยม่เร�$ม่แรกัของพม่า ได้(อ�ทธ�พล่จากัพ5ทธศาส่นิา ได้(อ�ทธ�พล่จากัพ5ทธศาส่นิา

ล�ทธิ�ชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�าล�ทธิ�ชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า► อ�งกัฤษม่�ได้(ให(ควัาม่ส่นิใจในิเร/$องของอ�งกัฤษม่�ได้(ให(ควัาม่ส่นิใจในิเร/$องของ

ศาส่นิา โด้ยถิ่/อวัาตินิให(เส่ร%ภูาพกั�บประชาชนิศาส่นิา โด้ยถิ่/อวัาตินิให(เส่ร%ภูาพกั�บประชาชนิเติ<ม่ท%$ในิเร/$องของกัารนิ�บถิ่/อศาส่นิา เติ<ม่ท%$ในิเร/$องของกัารนิ�บถิ่/อศาส่นิา

►เกั�ด้กัารกัอติ�2งส่ม่าคม่ชาวัพ5ทธหนิ5ม่ เกั�ด้กัารกัอติ�2งส่ม่าคม่ชาวัพ5ทธหนิ5ม่ YMBAYMBA►เกั�ด้กัารประท(วังข#2นิในิกัล่5ม่พระส่งฆ์� เกั�ด้กัารประท(วังข#2นิในิกัล่5ม่พระส่งฆ์� ( ( กับฏกับฏ

เกั/อกั เกั/อกั )) ในิกัรณ%ท%$ฝร�$งเศส่ส่วัม่รองเท(าเข(าวั�ด้ในิกัรณ%ท%$ฝร�$งเศส่ส่วัม่รองเท(าเข(าวั�ด้

ม่5ม่ม่องนิ�กัวั�ชากัารม่5ม่ม่องนิ�กัวั�ชากัาร► ชาญวิ�ทย์ เกษตรศิ�ร� ชาญวิ�ทย์ เกษตรศิ�ร� . . พม่�าประวิ�ต�ศิาสตร พม่�าประวิ�ต�ศิาสตร

และการเม่�องและการเม่�อง : : ม่องวัาขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่ในิม่องวัาขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่ในิพม่านิ�2นิม่%ส่าเหติ5ม่5งเนิ(นิเร/$องของศาส่นิาท%$ม่%พม่านิ�2นิม่%ส่าเหติ5ม่5งเนิ(นิเร/$องของศาส่นิาท%$ม่%ควัาม่แติกัติางกั�นิ โด้ยอ�งกัฤษเองไม่ได้(ไม่ได้(ให(ควัาม่แติกัติางกั�นิ โด้ยอ�งกัฤษเองไม่ได้(ไม่ได้(ให(ควัาม่ส่*าค�ญ์กั�บพระพ5ทธศาส่นิาซั#$งเป นิศาส่นิาท%$ควัาม่ส่*าค�ญ์กั�บพระพ5ทธศาส่นิาซั#$งเป นิศาส่นิาท%$ประชาชนิชาวัพม่านิ�บถิ่/อ จนิท*าให(พระส่งฆ์�ติ(องประชาชนิชาวัพม่านิ�บถิ่/อ จนิท*าให(พระส่งฆ์�ติ(องออกัม่าช5ม่นิ5ม่ประท(วัง แล่ะร5กัล่าม่กัล่ายเป นิออกัม่าช5ม่นิ5ม่ประท(วัง แล่ะร5กัล่าม่กัล่ายเป นิขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่ของกัล่5ม่นิ�กัศ#กัษาติอไป ขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่ของกัล่5ม่นิ�กัศ#กัษาติอไป

ม่5ม่ม่องนิ�กัวั�ชากัารม่5ม่ม่องนิ�กัวั�ชากัาร► ศิ�วิพร ช�ย์ประส�ทธิ�ก�ล ศิ�วิพร ช�ย์ประส�ทธิ�ก�ล . . ประวิ�ต�ศิาสตรเอเช�ย์ประวิ�ต�ศิาสตรเอเช�ย์

ตะวิ�นิออกเฉ�ย์งใต#ในิอดี�ตถึ.งป/จจ�บั�นิตะวิ�นิออกเฉ�ย์งใต#ในิอดี�ตถึ.งป/จจ�บั�นิ.. ม่องวัา ม่องวัา กัารกัอติ�วัของขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่นิ�2นิม่าจากัส่าเหติ5กัารกัอติ�วัของขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่นิ�2นิม่าจากัส่าเหติ5ท%$ร �ฐบาล่อ�งกัฤษเข(าม่า ควับค5ม่นิโยบายหล่�กัของท%$ร �ฐบาล่อ�งกัฤษเข(าม่า ควับค5ม่นิโยบายหล่�กัของประเทศ เกั�ด้กัารคอร�ปช�$นิม่ากัม่ายในินิ�กักัารเม่/อง ประเทศ เกั�ด้กัารคอร�ปช�$นิม่ากัม่ายในินิ�กักัารเม่/อง หนิ�งส่/อพ�ม่พ�ติกัเป นิเคร/$องม่/อของนิ�กักัารเม่/อง หนิ�งส่/อพ�ม่พ�ติกัเป นิเคร/$องม่/อของนิ�กักัารเม่/อง ร�ฐบาล่ไม่ส่นิใจปากัท(องของประชาชนิ จ#งเกั�ด้ชองร�ฐบาล่ไม่ส่นิใจปากัท(องของประชาชนิ จ#งเกั�ด้ชองวัางระหวัางประชาชนิกั�บนิ�กักัารเม่/องจ#งเป นิส่าเหติ5วัางระหวัางประชาชนิกั�บนิ�กักัารเม่/องจ#งเป นิส่าเหติ5ท%$นิ*าไปส่�ขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่ในิพม่า ท%$นิ*าไปส่�ขบวันิกัารชาติ�นิ�ยม่ในิพม่า

ขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์ขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองซานิพล อองซานิ

ขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองซานิ ต�อซานิ ต�อ

►ออง ซัานิ ออง ซัานิ ((Aung San) Aung San) หร/อ อ� อองซัานิ หร/อ อ� อองซัานิ ((U Aung U Aung San)San)เกั�ด้เม่/$อวั�นิท%$ เกั�ด้เม่/$อวั�นิท%$ กั5ม่ภูาพ�นิธ�13 กั5ม่ภูาพ�นิธ�13 พศ 2458. .พศ 2458. . ในิครอบคร�วัท%$ติอติ(านิกัาร ในิครอบคร�วัท%$ติอติ(านิกัารปกัครองของปกัครองของส่หราชส่หราชอาณาจ�กัรอาณาจ�กัร ซั#$งในิชวังนิ�2นิพม่าเป นิ ซั#$งในิชวังนิ�2นิพม่าเป นิส่วันิหนิ#$งของส่วันิหนิ#$งของประเทศอ�นิเด้%ยประเทศอ�นิเด้%ยท%$เป นิท%$เป นิอาณานิ�คม่อาณานิ�คม่ของ ส่หของ ส่หราชอาณาจ�กัร เขาเข(าศ#กัษาท%$ราชอาณาจ�กัร เขาเข(าศ#กัษาท%$ม่หาวั�ทยาล่�ยยางกั5(งม่หาวั�ทยาล่�ยยางกั5(ง ซั#$ง ซั#$งได้(แส่ด้งควัาม่เคล่/$อนิไหวัทางกัารเม่/อง แล่ะได้(ร�บเล่/อกัได้(แส่ด้งควัาม่เคล่/$อนิไหวัทางกัารเม่/อง แล่ะได้(ร�บเล่/อกัให(เป นิผ่�(นิ*านิ�กัศ#กัษา ให(เป นิผ่�(นิ*านิ�กัศ#กัษา พศ 2484พศ 2484

ขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองซานิ ต�อซานิ ต�อ

►ออง ซัานิได้(ร�บกัารส่นิ�บส่นิ5นิจากัออง ซัานิได้(ร�บกัารส่นิ�บส่นิ5นิจากัประเทศญ์%$ป5Dนิประเทศญ์%$ป5Dนิ โด้ยเขาได้( โด้ยเขาได้(กัอติ�2งกัอติ�2งกัองกั*าล่�งปล่ด้ปล่อยพม่ากัองกั*าล่�งปล่ด้ปล่อยพม่าท%$ท%$กัร5งเทพม่หานิครกัร5งเทพม่หานิคร ในิ ในิชวังชวังส่งคราม่โล่กัคร�2งท%$ส่องส่งคราม่โล่กัคร�2งท%$ส่อง ญ์%$ป5Dนิส่าม่ารถิ่ย#ด้พม่าจากัส่ห ญ์%$ป5Dนิส่าม่ารถิ่ย#ด้พม่าจากัส่หราชอาณาจ�กัรได้( ราชอาณาจ�กัรได้(

► ญ์%$ป5Dนิได้(ประกัาศวัาพม่าเป นิประเทศเอกัราช แล่ะติ�2งออง ญ์%$ป5Dนิได้(ประกัาศวัาพม่าเป นิประเทศเอกัราช แล่ะติ�2งออง ซัานิเป นินิายกัร�ฐม่นิติร% ออง ซัานิพบวัาเอกัราชท%$ญ์%$ป5Dนิซัานิเป นินิายกัร�ฐม่นิติร% ออง ซัานิพบวัาเอกัราชท%$ญ์%$ป5Dนิส่�ญ์ญ์าไวั(ไม่เป นิควัาม่จร�ง ในิชวังปล่ายส่งคราม่โล่กั จ#งได้(ส่�ญ์ญ์าไวั(ไม่เป นิควัาม่จร�ง ในิชวังปล่ายส่งคราม่โล่กั จ#งได้(กัล่�บไปเข(ารวัม่กั�บฝDายส่�ม่พ�นิธม่�ติรเพ/$อข�บไล่ญ์%$ป5Dนิออกัไปกัล่�บไปเข(ารวัม่กั�บฝDายส่�ม่พ�นิธม่�ติรเพ/$อข�บไล่ญ์%$ป5Dนิออกัไปจากัพม่า จากัพม่า

ขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองซานิ ต�อซานิ ต�อ

► อองซัานิได้(กัอติ�2ง องค�กัารอองซัานิได้(กัอติ�2ง องค�กัารส่�นินิ�บาติเส่ร%ภูาพแหงประชาชนิส่�นินิ�บาติเส่ร%ภูาพแหงประชาชนิติอติ(านิฟื้าส่ซั�ส่ติ� ติอติ(านิฟื้าส่ซั�ส่ติ� -(Anti-(Anti   FascistPeoplesFr eedomLeague :   FascistPeoplesFr eedomLeague :

AFPFL) AFPFL) เพ/$อติอติ(านิญ์%$ป5Dนิเพ/$อติอติ(านิญ์%$ป5Dนิอยางล่�บ ๆ อองซัานิแล่ะอยางล่�บ ๆ อองซัานิแล่ะพรรคพรรค AFPFL AFPFL ได้(เจรจากั�บได้(เจรจากั�บอ�งกัฤษ โด้ยอ�งกัฤษย/นิย�นิท%$จะอ�งกัฤษ โด้ยอ�งกัฤษย/นิย�นิท%$จะให(พม่าม่%อ�ส่รภูาพปกัครองให(พม่าม่%อ�ส่รภูาพปกัครองตินิเองภูายใติ(เคร/อจ�กัรภูพ แล่ะตินิเองภูายใติ(เคร/อจ�กัรภูพ แล่ะม่%ข(าหล่วังใหญ์อ�งกัฤษประจ*าม่%ข(าหล่วังใหญ์อ�งกัฤษประจ*าพม่าชวัยให(ค*าปร#กัษาพม่าชวัยให(ค*าปร#กัษา

ขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองขบัวินิการชาต�นิ�ย์ม่ในิพม่�า โดีย์นิาย์พล อองซานิ ต�อซานิ ต�อ

►อองซัานิม่%อ5ด้ม่กัารณ�ท%$ติ(องกัารเอกัราชอยางส่ม่บ�รณ� อองซัานิม่%อ5ด้ม่กัารณ�ท%$ติ(องกัารเอกัราชอยางส่ม่บ�รณ� อ�งกัฤษได้(พยายาม่ ส่นิ�บส่นิ5นิพรรคกัารเม่/องอ/$นิ ๆ ข#2นิอ�งกัฤษได้(พยายาม่ ส่นิ�บส่นิ5นิพรรคกัารเม่/องอ/$นิ ๆ ข#2นิแขงอ*านิาจกั�บพรรค แขงอ*านิาจกั�บพรรค AFPFL AFPFL ของอองซัานิแติไม่เป นิผ่ล่ของอองซัานิแติไม่เป นิผ่ล่ส่*าเร<จ จ#งย�นิยอม่ให(พรรค ส่*าเร<จ จ#งย�นิยอม่ให(พรรค AFPFL AFPFL ข#2นิบร�หารประเทศข#2นิบร�หารประเทศโด้ยม่%อองซัานิเป นิห�วัหนิ(า อองซัานิม่%นิโยบายส่ร(างควัาม่โด้ยม่%อองซัานิเป นิห�วัหนิ(า อองซัานิม่%นิโยบายส่ร(างควัาม่ม่�$นิคงทางเศรษฐกั�จ แล่ะติ(องกัารเจรจากั�บร�ฐบาล่ม่�$นิคงทางเศรษฐกั�จ แล่ะติ(องกัารเจรจากั�บร�ฐบาล่อ�งกัฤษโด้ยส่�นิติ�วั�ธ% จ#งท*าให(เกั�ด้ควัาม่ข�ด้แย(งกั�บฝDายอ�งกัฤษโด้ยส่�นิติ�วั�ธ% จ#งท*าให(เกั�ด้ควัาม่ข�ด้แย(งกั�บฝDายนิ�ยม่คอม่ม่�วันิ�ส่ติ�ในิพรรค นิ�ยม่คอม่ม่�วันิ�ส่ติ�ในิพรรค AFPFLAFPFLจนินิ*าไปส่�กัารล่อบฆ์าจนินิ*าไปส่�กัารล่อบฆ์านิายพล่อองซัานิ แล่ะร�ฐม่นิติร%ในิคณะร�ฐบาล่นิายพล่อองซัานิ แล่ะร�ฐม่นิติร%ในิคณะร�ฐบาล่

ผู้ลกระทบัต�อประเทศิผู้ลกระทบัต�อประเทศิ►อ�นิ5ได้(ข#2นิเป นินิายกัร�ฐม่นิติร%แทนิประกัาศใช(ร�ฐธรรม่นิ�ญ์เม่/$ออ�นิ5ได้(ข#2นิเป นินิายกัร�ฐม่นิติร%แทนิประกัาศใช(ร�ฐธรรม่นิ�ญ์เม่/$อ

วั�นิท%$ วั�นิท%$ 17 17 ติ5ล่าคม่ ติ5ล่าคม่ 2490 2490 โด้ยอ�งกัฤษได้(ม่อบโด้ยอ�งกัฤษได้(ม่อบเอกัราชให(แกัพม่าแติย�งร�กัษาส่�ทธ�ทางกัารทหารเอกัราชให(แกัพม่าแติย�งร�กัษาส่�ทธ�ทางกัารทหาร

► 4 4 ม่กัราคม่ พม่กัราคม่ พ..ศศ . 2491 . 2491 อ�งกัฤษจ#งได้(ม่อบเอกัราชให(แกัอ�งกัฤษจ#งได้(ม่อบเอกัราชให(แกัพม่าอยางส่ม่บ�รณ�พม่าอยางส่ม่บ�รณ�

►นิายอ�นิ5ถิ่�กับ%บให(ล่าออกั เม่/$อพนิายอ�นิ5ถิ่�กับ%บให(ล่าออกั เม่/$อพ..ศศ . 2501 . 2501►นิายพล่ เนิวั�นิ ข#2นิเป นินิายกัร�ฐม่นิติร%แทนิซั#$งได้(ท*ากัารปราบนิายพล่ เนิวั�นิ ข#2นิเป นินิายกัร�ฐม่นิติร%แทนิซั#$งได้(ท*ากัารปราบ

จล่าจล่แล่ะพวักันิ�ยม่ซั(ายจ�ด้อยางเด้<ด้ขาด้ เขาได้(จ�ด้ไห(ม่%กัารจล่าจล่แล่ะพวักันิ�ยม่ซั(ายจ�ด้อยางเด้<ด้ขาด้ เขาได้(จ�ด้ไห(ม่%กัารเล่/อกัติ�2งท�$วัประเทศในิพเล่/อกัติ�2งท�$วัประเทศในิพ..ศศ . 2503 . 2503 ท*าให(นิายอ�นิ5ได้(กัล่�บม่าท*าให(นิายอ�นิ5ได้(กัล่�บม่าเป นิผ่�(จ�ด้ติ�2งร�ฐบาล่ใหม่ เพราะได้(ร�บเส่%ยงข(างม่ากัในิส่ภูาเป นิผ่�(จ�ด้ติ�2งร�ฐบาล่ใหม่ เพราะได้(ร�บเส่%ยงข(างม่ากัในิส่ภูา

การไดี#ร�บัเอกราชของพม่�าจากการไดี#ร�บัเอกราชของพม่�าจากประเทศิอ�งกฤษประเทศิอ�งกฤษ

► 1( ) 1( ) ร�ฐบัาลส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�ส ร�ฐบัาลส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�ส ( ( พพ..ศิศิ . 2391 – 2501 ) . 2391 – 2501 )

- - จ�ดีม่�การเล�อกต�6งสม่าช�กสภาท�ก จ�ดีม่�การเล�อกต�6งสม่าช�กสภาท�ก 4 4 ป7 ป7 - - พรรคส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�สตไดี#ร�บัเล�อกเป8นิพรรคส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�สตไดี#ร�บัเล�อกเป8นิ

ร�ฐบัาลร�ฐบัาล - - พรรคส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�สตประกอบัดี#วิย์พรรคส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�สตประกอบัดี#วิย์

สม่าช�กพรรคท�9 สม่าช�กพรรคท�9 ม่�แนิวิค�ดีหลากหลาย์ทางการเม่�อง อาท� คอม่ม่�วินิ�สต ม่�แนิวิค�ดีหลากหลาย์ทางการเม่�อง อาท� คอม่ม่�วินิ�สต

ส�งคม่นิ�ย์ม่ และ ส�งคม่นิ�ย์ม่ และ กล��ม่ทหารเพ�9อประชาชนิ ท#าย์ส�ดีไดี#ส�งผู้ลให#เก�ดีควิาม่กล��ม่ทหารเพ�9อประชาชนิ ท#าย์ส�ดีไดี#ส�งผู้ลให#เก�ดีควิาม่

แตกแย์กแตกแย์ก

การไดี#ร�บัเอกราชของพม่�าจากการไดี#ร�บัเอกราชของพม่�าจาก ประเทศิอ�งกฤษ ต�อ ประเทศิอ�งกฤษ ต�อ

► 2( ) 2( ) ร�ฐบัาลร�กษาการ ร�ฐบัาลร�กษาการ ( ( พพ..ศิศิ - . 2501 2503 ) - . 2501 2503 ) - - เนิวิ�นิเข#าร�บัต;าแหนิ�งเป8นินิาย์กร�ฐม่นิตร� พร#อม่บั�คคลทางการเม่�องอ�ก เนิวิ�นิเข#าร�บัต;าแหนิ�งเป8นินิาย์กร�ฐม่นิตร� พร#อม่บั�คคลทางการเม่�องอ�ก

14 14 คนิคนิ เข#าร�วิม่ร�ฐบัาล เข#าร�วิม่ร�ฐบัาล - - ร�ฐบัาลร�กษาการประสบัผู้ลส;าเร<จเป8นิพ�เศิษในิการร�กษาควิาม่สงบัร�ฐบัาลร�กษาการประสบัผู้ลส;าเร<จเป8นิพ�เศิษในิการร�กษาควิาม่สงบั

เร�ย์บัร#อย์และเร�ย์บัร#อย์และ การร�กษากฎหม่าย์ ค;าส�9งอภ�ย์โทษถึ"กย์กเล�กและให#การปราบัปราม่ผู้"#การร�กษากฎหม่าย์ ค;าส�9งอภ�ย์โทษถึ"กย์กเล�กและให#การปราบัปราม่ผู้"#

ก�อการร#าย์ก�อการร#าย์ ดี;าเนิ�นิต�อไปดี;าเนิ�นิต�อไป - - ก;าหนิดีการปกครองร�ฐฉานิในิร"ปแบับัเดี�ย์วิก�บัแผู้�นิดี�นิหล�ก ให#แบั�งการก;าหนิดีการปกครองร�ฐฉานิในิร"ปแบับัเดี�ย์วิก�บัแผู้�นิดี�นิหล�ก ให#แบั�งการ

ปกครองปกครอง เป8นิจ�งหวิ�ดี อ;าเภอ ต;าบัล เป8นิจ�งหวิ�ดี อ;าเภอ ต;าบัล - - แต�งต�6งร�ฐม่นิตร�ก;าก�บัก�จการร�ฐแต�ละร�ฐส;าหร�บัร�ฐกะฉ�9นิ ร�ฐคะย์า ร�ฐแต�งต�6งร�ฐม่นิตร�ก;าก�บัก�จการร�ฐแต�ละร�ฐส;าหร�บัร�ฐกะฉ�9นิ ร�ฐคะย์า ร�ฐ

กะเหร�9ย์งกะเหร�9ย์ง

การไดี#ร�บัเอกราชของพม่�าจากการไดี#ร�บัเอกราชของพม่�าจาก ประเทศิอ�งกฤษ ต�อ ประเทศิอ�งกฤษ ต�อ

► 3( ) 3( ) ร�ฐบัาลสหภาพ ร�ฐบัาลสหภาพ ( ( พพ..ศิศิ . 2503 – 2505 ) ) . 2503 – 2505 ) )

- - ในิการเล�อกต�6งท�9จ�ดีในิเดี�อนิก�ม่ภาพ�นิธิ พในิการเล�อกต�6งท�9จ�ดีในิเดี�อนิก�ม่ภาพ�นิธิ พ..ศิศิ . . 2503 2503 นิ�6นิ กล��ม่ของนิ�6นิ กล��ม่ของ

พรรคส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�สตไดี#ร�บัพรรคส�นินิ�บัาตอ�สรภาพต�อต#านิฟาสซ�สตไดี#ร�บัช�ย์ชนิะ เปล�9ย์นิช�9อช�ย์ชนิะ เปล�9ย์นิช�9อ

พรรคของตนิเป8นิพรรคสหภาพ พรรคของตนิเป8นิพรรคสหภาพ - - เก�ดีการแตกแย์กภาย์ในิพรรคสหภาพเป8นิ เก�ดีการแตกแย์กภาย์ในิพรรคสหภาพเป8นิ 2 2

กล��ม่ค�อ กล��ม่ค�อ ( ( 1 1 ) ) กล��ม่ตะข�9นิกล��ม่ตะข�9นิ ( ( 2 2 ) ) กล��ม่ทหารกล��ม่ทหาร