11

ຊ ແລະນາມສະກນ: ສມມໄຊ ເຕໂຊ

ວດທການສກສາ: ລະດບປະລນຍາໂທວຊາສະເພາະ: ສາຂາບລຫານການສກສາວຊາສະເພາະອນ: ພາສາຍປນ

ງານຍາມຫວາງ: ດນຕ ແລະຮອງເພງ

ໂທລະສບ: 020 5541 0158 020 2820 4050

ບດທ ບດທ 1: 1: ຫກການ ແລະຂະບວນຫກການ ແລະຂະບວນການບລຫານການບລຫານ

1. 1. ຄວາມໝາຍຂອງການບລຫານຄວາມໝາຍຂອງການບລຫານການບລຫານເປນຂະບວນການດາເນນງານເພອໃຫບນລເປາໝາຍຂອງອງກ

ອນ ໂດຍອາໄສ “ໜາທທາງການບລຫານ” ທສາຄນຄ: ການວາງແຜນ (Planning), ການຈດອງກອນ (Organizing), ການນາພາ (Leading), ແລະການຄວບຄມ (Controling);

* * ໜາທທາໜາທທາງງການບລຫານການບລຫານ ນກທດສະດບາງທານອາດຈາແນກແຕກຕາງກນເຊນ Fayol ຈາ ແນກ

ເປນ 5 ໜາທ ຄ: ການວາງແຜນ, ການຈດອງກອນ, ການສງການ, ການປະ ສານງານ ແລະການຄວບຄມ. ຫ Gulick ຈາແນກເປນ 7 ໜາທ ຄ: ການວາງແຜນ, ການຈດອງກອນ, ການຈດບກຄະລາກອນ, ການສງການ, ການປະສານງານ, ການລາຍງານ ແລະການງບປະມານ;

22

ຜບລຫານໝາຍເຖງ ບກຄນທຮບຜດຊອບໃຫການປະຕບດ ຜບລຫານໝາຍເຖງ ບກຄນທຮບຜດຊອບໃຫການປະຕບດ ວຽກງານຂອງອງກອນເປນໄປມປະສດທພາບ ແລະປະສດທຜນ ວຽກງານຂອງອງກອນເປນໄປມປະສດທພາບ ແລະປະສດທຜນ

ໃນອງກອນທລະກດ ເອນວາ ໃນອງກອນທລະກດ ເອນວາ : : ຜຈດການ ຜຈດການ (Manager) (Manager) ແຕໃນອງແຕໃນອງກອນຂອງເອນວາກອນຂອງເອນວາ: : ຜບລຫານ ຜບລຫານ (Administrator) (Administrator) ດງນນໃນອງດງນນໃນອງກອນທລະກດຈະໃຊຄາວາ ການຈດການ ກອນທລະກດຈະໃຊຄາວາ ການຈດການ (Management(Management) ) ແລະແລະອງກອນຂອງລດ ໃຊຄາວາການບລຫານ ອງກອນຂອງລດ ໃຊຄາວາການບລຫານ (administration) (administration)

ຄວາມໝາຍຂອງຜບລຫານຄວາມໝາຍຂອງຜບລຫານ

33

44

ການບລຫານເປນຂະບວນການທາງສງຄມທ ສາມາດເບງເຫນໄດ 3 ທາງຄ:

1) ທາງດານໂຄງສາງ: ເປນຄວາມສາພນລະຫວາງຜບງ ຄບບນຊາ ແລະຜໃຕບງຄບບນຊາຕາມລາດບຂນຕອນຂອງສ

າຍບງຄບບນຊາ.

2 ) ທາງດານໜາທ: ເປນຂນຕອນຂອງໜວຍງານທໄດລະ ບບດ ບາດ , ໜາທ , ຄວາມຮບຜດຊອບ ແລະສງອານວຍຄວາມສະດວກຕາງໆເພອໃຫສາເລດຕາມເປາໝາຍ.

3 ) ທາງດານການປະຕບດ: ແມນເປນຂະບວນການທບກ ຄນ ແລະບກຄນຕອງການຮວມເຮດປະຕກລຍາຊງກນແລະກ

ນ.

55

ລກສະນະເດນທເປນສາກນຂອງການບລຫານຄ: 1) ການບລຫານຕອງມຈດປະສງຫເປາໝາຍ. 2 ) ຕອງອາໄສປດໄຈບກຄນເປນອງປະກອບສາຄນ. 3 ) ຕອງໃຊຊບພະຍາກອນບລຫານເປນອງປະກອບພນຖານ. 4 ) ຕອງມລກສະນະການດາເນນງານທເປນຂະບວນການທາງ

ສງຄມ. 5 ) ຕອງເປນການດາເນນງານຮວມກນລະຫວາງກມບກຄນນບ

ແຕ 2 ຄນຂນໄປ. 6 ) ຕອງອາໄສການຮວມມຮວມໃຈເພອໃຫພາລະກດບນລວດ

ຖປະສງ. 7 ) ເປນການຮວມມການດາເນນງານຢາງມເຫດຜນ. 8 ) ມລກສະນະເປນການກວດສອບຜນການປະຕບດງານກບ

ວດຖປະສງທການດໄວ. 9 ) ການບລຫານບມຕວຕນ ແຕມອດທພນຕຄວາມເປນຢຂອງ

ມະນດ.

ການບລຫານເປນສລະປະການບລຫານເປນສລະປະ , , ເປນສາດ ແ ເປນສາດ ແລະເປນວຊາຊບລະເປນວຊາຊບ

ການບລຫານເປນສລະປະການບລຫານເປນສລະປະ (Arts) (Arts) ໝາຍເຖງທກສະ ແລະຄວາມຮທແຕລະໝາຍເຖງທກສະ ແລະຄວາມຮທແຕລະບກຄນບກຄນ

ໄດພດທະນາຂນ ເພອໃຫບນລຈດໝາຍໃດຈດໝາຍໜງ ໂດຍທກສະ ແລະຄວາມຮທພດ ໄດພດທະນາຂນ ເພອໃຫບນລຈດໝາຍໃດຈດໝາຍໜງ ໂດຍທກສະ ແລະຄວາມຮທພດ ທະນາຂນນນ ອາດເກດຈາກການຝກຝນຫການເຮດວຽກຮວມກບບກຄນອນທມຄວາມຊາ ທະນາຂນນນ ອາດເກດຈາກການຝກຝນຫການເຮດວຽກຮວມກບບກຄນອນທມຄວາມຊາ ນານຫການພດທະ ນາ ທກສະທາງການບລຫານເປນຢາງດແລວ ຄາຍຄກນກບນກດນຕນານຫການພດທະ ນາ ທກສະທາງການບລຫານເປນຢາງດແລວ ຄາຍຄກນກບນກດນຕຫຈດຕະກອນທໄດຝກຝນ ຫຮຽນຮຈາກນກດນຕຫຈດຕະກອນທມຄວາມຊານານຫທກສະຫຈດຕະກອນທໄດຝກຝນ ຫຮຽນຮຈາກນກດນຕຫຈດຕະກອນທມຄວາມຊານານຫທກສະສງສງ.. ການບລຫານເປນສາດການບລຫານເປນສາດ (Science)(Science) ໝາຍເຖງ ຄວາມຮທເກດຈາກການສບຄນຫາ ໝາຍເຖງ ຄວາມຮທເກດຈາກການສບຄນຫາຄວາມຮໃໝໆດວຍວທການແບບວທະຍາສາດມການຮວບຄວາມຮໃໝໆດວຍວທການແບບວທະຍາສາດມການຮວບ ຂມນການວເຄາະແລະປະມວນຂມນການວເຄາະແລະປະມວນ

ຜນຂມນ ການຕງສມມດຖານ ແລະທດສອບສມມດຖານ ເປນຕນ ຜນຂມນ ການຕງສມມດຖານ ແລະທດສອບສມມດຖານ ເປນຕນ . . ເວາແບບງາຍໆກຄ ເວາແບບງາຍໆກຄ ສລປະ ເປນເລອງຂອງການກະທາ ການຝກຝນເພອຄວາມຊານານ ສວນສາດເປນເລອງ ສລປະ ເປນເລອງຂອງການກະທາ ການຝກຝນເພອຄວາມຊານານ ສວນສາດເປນເລອງ

ຂອງຄວາມຮ ຮວາຈະເຮດຫຍງ ແລະຈະເຮດແນວໃດ ຂອງຄວາມຮ ຮວາຈະເຮດຫຍງ ແລະຈະເຮດແນວໃດ ( Art is doing, and science is ( Art is doing, and science is knowing what and how to do) .knowing what and how to do) .

66

77

+ ປດໄຈໃນການບລຫານ:ປດໄຈພນຖານທາງການບລຫານມ 4 ຢາງທເອນກນ

ວາ 4Ms ໄດແກ:1) ຄນ (Man)2) ເງນ (Money)3) ວດຖສງຂອງ (Materials)4) ການຈດການ (Management)

+ ຂຈາກດທາງການບລຫານ:1) ສະຖານະພາບທາງພມສາດ2) ປະຊາກອນ3) ຊບພະຍາກອນ4) ລກສະນະນໄສ ແລະຄວາມສາມາດຂອງຄນໃນຊາດ5) ຄວາມເຊອ ແລະຄວາມສດທາ6) ຂະນບທານຽມ ແລະປະເພນ7) ຄານຍມ ແລະອດມການທາງສງຄມ

88

1.3. ໜາທຂອງການບລຫານ:ໜາທ ທສາຄນຂອງການບລຫານໄດແກ:1.3.1 ການວາງແຜນ (Planning) ມຂນຕອນທສາຄນ 2

ປະ ການຄ ຂນຕອນທາອດໄດແກການ ການດແນວທາງການດາເນນງານໃນໄລຍະຍາວຂອງອງກອນນນວາຈະເປນໄປໃນທດທາງໃດ, ຂນຕອນ ທສອງແມນການການດວດຖປະສງສະເພາະທແນນອນຂອງການດາເນນງານຫເອນອກຢາງ ໜງວາ ການການດແຜນໄລຍະສນເພອໃຫຮວາຈະເຮດແນວໃດຈງຈະບນລເປາໝາຍທການດໄວ.

1.3.2 ການຈດອງກອນ (Organizing) ໄດແກການພດທະ ນາໂຄງສາງຂອງອງກອນເພອໃຫການ ໃຊຊບພະຍາກອນຕາງໆໃນອງກອນໃຫສອດຄອງ ແລະປະສານງານກນ ຫເວາອກຢາງໜງເພອປະ ສດທພາບໃນການດາເນນງານໃຫເປນໄປຕາມແຜນງານທງໄລຍະສນ ແລະໄລຍະຍາວ. ຂນຕອນໃນ ການຈດຮບວຽກເລມຈາກ ການແບງວຽກ, ການແບງອານາດໜາທຄວາມຮບຜດຊອບ, ການດຄວາມ ສາພນຂອງຄນກບວຽກ ແລະສາຍງານການຕດຕພາຍໃນອງກອນ.

99

1.3.3.ການອານວຍການ (Directing) ເປນໜາທທກຽວຂອງກບຄນຫຈະ ໃຊຄນແນວໃດຈງຈະໄດ ຜນ ງານຫາຍທສດ ຈະຕອງສກສາກຽວກບຄວາມເປນຜນາ ການຈງໃຈ ແລະ ການຕດຕສສານລະ ຫວາງບກຄນ ຜບລຫານຈະຕອງເລມດວຍການສາງບນຍາກາດໃນອງກອນເພອເປນສງທຈງໃຈໃຫ ຄນຢາກເຮດວຽກ, ໃຫຜປະຕບດວຽກງານໃຫມຄວາມເພງພໃຈ ຊວຍເຫອໃຫຄາປກສາ ແລະ ຊກຈງ ໃຫຄນສະແດງອອກທາງພດຕກາທກໃຫເກດຄວາມສາເລດໃນການເຮດວຽກ.1.3.4ການຄວບຄມ (Controlling) ຈດມງໝາຍພາຍໃນການຄວບຄມກເພອໃຫວຽກງານດາເນນ ໄປຕາມແຜນທວາງໄວຊງມຂນຕອນສາຄນ 4 ປະການ ຄ:

1) ມການການດມາດຕະຖານຂອງວຽກຂນ.2) ມການວດຜນການປະຕບດວຽກງານທເຮດຕວຈງ.3) ມການປຽບທຽບມາດຕະຖານກບຜນງານ.4) ມການແກໄຂຖາຜນງານຕວຈງແຕກຕາງໄປຈາກມາດຕະຖານທ

ການດໄວ.

 

1010

1.4. 1.4. ປະເພດຂອງຜບລຫານປະເພດຂອງຜບລຫານ::ຄາວາ “ ຜບລຫານ ” ເປນການໃຊໃນຄວາມໝາຍທກວາງຂວາງເພອຊໃຫເຫນວາບກ

ຄນໃດໆກ ຕາມທພະຍາຍາມເຮດໃຫເກດຄວາມສາເລດໃນເປາໝາຍຂອງອງກອນ ໂດຍໃຊກາລງຄວາມພະຍາ ຍາມຂອງບກຄນອນ ບກຄນທມອານາດໜາທຕບກຄນອນ ຄຜບລຫານ ໃນສວນນຈະພຈາລະນາເຖງ ປະເພດຂອງຜບລຫານທແຕກຕາງກນ.

ໂດຍທວໄປການບລຫານຂອງອງກອນຕາງໆຈະຈາແນກການບລຫານອງກອນອອກເປນລະດບ ຕາງໆໄດແກ:

1) ສະພາບລຫານອງກອນ (Board of Directors) ມບດບາດໜາທໃນການການດພາລະກດ (Mision) ຂອງອງກອນ.

2) ຜບລຫານລະດບສງ (Top Executives) ມບດບາດໜາທໃນການນາເອາພາລະກດທການດ ໂດຍສະພາບລຫານຂອງອງກອນມາຜນຂະຫຍາຍເປນແຜນຍດທະສາດ (Strategic Plan) ເພອເປນ ເຄອງມສາຄນໃນການບລຫານອງກອນໃຫບນລເປາໝາຍຕາມພາລະກດທສະພາບລຫານຂອງອງກອນການດ.

3) ຜບລຫານລະດບກາງ (Middle-level Managers) ມບດບາດໜາທໃນການເຊອມຍງລະ ຫວາງ ຜບລຫານລະດບສງ ແລພຜບລຫານລະດບຕນ ໂດຍມໜາທປຽນແຜນຍດທະສາດໃຫເປນແຜນບລຫານ (Managerial Plan) ຊງຈະມຄວາມເປນຮບປະທາຊດເຈນຂນເພອໃຫຜບລຫານລະດບຕນສາ ມາດນາໄປເຮດເປນແຜນປະຕບດໃຫສອດຄອງກບເປາໝາຍແລະຈດປະສງຂອງແຜນຍດທະສາດ.

4) ຜບລຫານລະດບຕນ (First-level Managers) ມບດບາດໜາທໃນການຜນຂະຫຍາຍແຜນ ບລຫານໃຫເປນແຜນປະຕບດ (Operational Plan) ເພອໃຫໜວຍງານຕາງໆ ສາມາດນາໄປປະຕ ບດ ໄດຢາງຖກຕອງສອດຄອງກບເປາໝາຍ ແລະວດຖປະສງຂອງແຜນບລຫານ ແລະແຜນຍດທະສາດ.

1111

1.5. ລະດບ ແລະທກສະຂອງຜບລຫານຜບລຫານທກຄນຈະຕອງປະກອບມທກສະພນຖານຢ 3 ປະເພດ

ຄ:1. ທກສະທາງດານເຕກນກ: ຄຄວາມສາມາດໃນການໃຊ

ເຄອງ ມ ລະບຽບວທປະຕບດວຽກງານ ຫເຕກນກຕາງໆ ຂອງສາຂາວຊາສະ ເພາະ ເຊນ ນກວສະວະກອນ, ນກດນຕ ຫນກບນຊທກຄນຈະຕອງມ

ທກສະດານເຕກນກໃນຂອບເຂດວຽກງານຂອງໃຜມນ, ຜບລຫານຕອງການທກສະທາງດານ ເຕກນກທພຽງພສາລບ “ ຄວາມສາເລດຂອງ

ວຽກ ຢາງໃດຢາງໜງໂດຍສະເພາະ ” ທເຂາເຈາຮບຜດຊອບຢ.2. ທກສະທາງດານມະນດສາພນ ຄ ຄວາມສາມາດໃນ

ການເຮດວຽກຮວມກນ, ເຂາໃຈ ແລະ ຈງໃຈບກຄນອນ ບວາຈະເປນບກຄນ ຫ ກມຄນ ຜບລຫານຕອງການທກສະທາງດານມະນດສາພນ

ດງກາວເພອຄວາມມປະສດທພາບສາລບການເປນຜນາ.

1212

3. ທກສະທາງດານຄວາມຄດ ຄ ຄວາມສາມາດທາງດານສະໝອງ, ການປະສານງານ ແລະການ ເຮດໃຫເປນ

ອນໜງອນດຽວກນຂອງຜນປະໂຫຍດ ແລະກດຈະກາຕາງໆທງໝດຂອງອງກອນ, ທກສະ ທາງດານຄວາມຄດຈະເປນຄວາມສາມາດ

ຂອງຜບລຫານໃນການເບງອງກອນໂດຍລວມ ແລະມຄວາມ ເຂາໃຈວາສວນຕາງໆຂອງອງກອນຂນຢກບສວນອນໆແນວໃດ ແລະ

ການປຽນແປງຂອງສວນໃດໜງ ຈະມຜນກະທບຕອງກອນໂດຍລວມແນວໃດ ຜບລຫານຕອງການທກສະດານຄວາມຄດທພຽງພສາລບ

ການພຈາລະນາວາ ປດໄຈຕາງໆຂອງສະຖານະການໃດສະຖານະການໜງມຄວາມກຽວພນລະຫວາງກນຢາງໃດ ເພອ

ເຮດໃຫການກະທາຂອງລາວເປນຜນດກບອງກອນ.

1313

ລະດບກາງ

ຄວາມຄດ

ມະນດສາພນ

ເຕກນກ

ລະດບສງ

ຄວາມຄດ

ມະນດສາພນ

ເຕກນກ

ລະດບຕນຄວາມຄດ

ມະນດສາພນ

ເຕກນກ

ຄວາມສາຄນຂອງທກສະທາງດານຄວາມຄດ ຈະເພມຂນສາລບລະດບ ການບລການທສງຂນໄປ ຜບລຫານລະດບສງຈະກຽວຂອງກບການຕດ

ສນໃຈທມຜນກະທບຕອງກອນເກອບທງໝດ ສາລບຜບລ ຫານລະດບ ສງສດ ຊງເປນຜຮບຜດຊອບອງກອນໂດຍລວມນນ ທກສະທາງດານ

ຄວາມຄດຈະມ ຄວາມສາຄນຫາຍທສດໃນບນດາທກສະທງໝດ ດງແຜນວາດລມນ:

ແຜນວາດສະແດງທກສະຂອງຜບລຫານໃນລະດບຕາງໆ

ທກສະທຕອງ ການສາລບລະ

ດບການບລຫານໃນລະດບຕາງໆ

1414