مهندسی فناوری اطالعات

ارائه دهنده

سيد امين حسينيدکتر hosseini@um.ac.ir E.mail:

Home page: http://hosseini.staffcms.um.ac.ir

8فصل

پروتکل های الیهکاربرد:

Telnet،FTP

Telnet پروتکلپروتکلی است که می توان خالصهبه طور :

بوسیله آن دستوراتی روی کامپیوتر راه دور اجرا کرد

برنامهTelnet یک ترمینال مجازی با مشخصه هایترمینال حقیقی سرویس دهنده ،بر روی ماشین

به این ترمینال شبیه .کاربر شبیه سازی می نماید گفته NVT (Network virtual terminal)سازی شده اختصارا“

می شود.

Telnet پروتکل

برنامهtelnet فرامین صادر شده از کاربر را دریافت وآنرا به نحو مناسبی به سمت کامپیوتر راه دور هدایت می

کند،پس از تفسیر واجرای دستور کامپیوتر telnet نتیجه را به برنامه

کاربر باز می گرداند.

:Telnet نشست

منظور از یک »نشستTelnet برقراری»

از ماشین 23با پورت TCPموفق یک اتصال

سرویس دهنده است به گونه ای که ماشین

سرویس دهنده ضمن پذیرش این اتصال و

احراز هویت کاربر آماده پذیرش فرمانهای

صادره از کاربر و اجرای آنها شود.

در دو Telnetبرنامهقسمت سازماندهی

میشود پروسه سرویس دهنده Telnet این برنامه بر روی کامپیوتر:

سرویس دهنده نصب و اجرا می شود،موظف است تقاضاهای ورودی

برای برقراری یک نشست را بپذیرد و به برنامه مشتری سرویس بدهد.این

برنامه در محیط یونیکس به نامtelnetd : (telnet deamon) .شناخته می شود

در دو Telnetبرنامهقسمت سازماندهی

میشود پروسه مشتری Telnet: این برنامه بر رویو منطبق بر کامپیوتر کاربران نصب می شود

سخت افزار و سیستم عامل ماشین کاربر است.وظیفه دارد مراحل یک یک نشست را برقرار کند ویک ترمینال مجازی به گونه ای

شبیه سازی نماید که فرامین صادره از کاربر منطبق و سازگار با ماشین سرویس دهنده

نامیده شده telnet باشد.این برنامه بطورعاماست.

جریان عبور داده ها بین پروسه های مبدأومقصد

telnet terminal telnet telnetd Application در

ClientMachine

Terminal driver Tcp

internet

ServerMachine

Tcp PscudoTTY

سیستم عامل مبتنی کاربر بجای صدور فرامین در خط فرمان، بر پنجره

در یک محیط گرافیکی)شامل پنجره،منو،آیکون و نظایر آن( ازسیستم

سرویس دریافت نماید.

سیستم عامل مبتنی :بر پنجره شرایط برقراری ارتباط با یک سیستم

عامل مبتنی بر پنجره:

باید سرویس دهنده مورد نظر کاربر چنین 1.سرویسی را فراهم آورده باشد.

بر روی ماشین کاربر باید چنین telnet برنامه 2.قابلیتی را داشته باشد.

طرفین بر روی پارامترهای استاندارد توافق کنند3.تا بتوانند فرامین مربوط با پنجره را تحلیل کرده

وخروجی الزم را نشان بدهد.

telnet اجرای برنامه در این حالت باید ابتدا اسم برنامه ونام ماشین

در غیر این صورت سرویس دهنده نوشته شود، را telnetبرنامه منتظر می ماند تا فرامین داخلی

اجرا نمایید.Merlin>telnet tpci_hpws4

Trying………………………..

Connected to tpci_hpws4.

Escape character is ‘^]’.

HP_UX tpci_hpws4 A.09.01 A9000/720(ttys2)

Login:tparker

password:********

برنامه به حالت +[ ctrlبا فشاردادن کلیدهای1.کاربری« رفته و هر فرمانی که صادر می »فرامین

شود به جای ارسال به سرویس دهنده به صورت تحلیل خواهد شد.telnetمحلی و توسط برنامه

از کلیدهای telnetبرای ختم یک نشست 2.ctrl+D استفاده می شود و معادل با عمل خروج از

است. logoutسیستم یا .3ttys2 قراردادی برای نحوه مبادله متنی کاربر و:

(Text teletype simulationماشین راه دور است. )

چند نکته

Telnet فرامین فرامین فرامین استاندارد جهت محاوره)مشهور به (: این فرمین دارای قالب استاندارد و جهانی داخلی

در ماشین راه دور telnetهستند،بین سرویس دهنده وبرنامه مشتری مبادله می شود،کاربر دخالتی در

مبادله ای فرامین ندارد و فقط می تواند مبادله آنها استانداردسازی telnetرا ببیند،ای فرامین در پروتکل

شده است.

این فرامین یکسری از دستورات کاربری فرامین کاربری:هستندو با صدور آنها کاربر می تواند با telnetدر محیط

در ماشین خود محاوره داشته telnetبرنامه باشدوحاالت مختلف ترمینال خود را تنظیم نماید.

کد ممیزه فرمان

برای تمایز بین داده ها و فرامین تعریف شده است و.به گونه ای است که درون متن داده ها پیدا نمی شود

255کاراکتر کد هر فرمان ابتدا با (Escape code) شروعکد در صورت لزوم ” ونهایتاکد فرمانوسپس قرار می گیرد.انتخاب

است که مقادیر عددی سه بایت ”هر فرمان جمعا هر یک از آنها برای طرف مقابل ارسال می شود.»کد

انتخاب می تواند در برخی از فرامین وجود نداشته باشد«.

قالب فرامین telnet استاندارد در

IAC COMMAND CODE OPTION CODE

اصلی ترین کدهای فرمان

کد برای توافق و هماهنگی سرویس دهنده و 4این روی ماشین محلی کاربرد دارند.telnetبرنامه

Willبا این کد یکی از طرفین می تواند عملی 251با کد:را به طرف مقابل تقاضا بدهد.

Won’tبا این کد یکی از طرفین تقاضای عدم 252با کد:انجام یا لغو عمل را می نماید

Do به معنای پذیرش تقاضای داده شده یا اعالم یک:عمل انجام شده می باشد.

Don’t به معنای عدم پذیرش تقاضای داده شده یا اعالم:لغو یک عمل می باشد.

(killprocess)Interrupt process تقاضای قطع:دائم یا موقت)تعلیق(آن.

Abort Output(Ao) تقاضای اجرا پروسه تا تکمیل:نهایی بدون ارسال خروجی آن برای ترمینال.

Break(BRK) معادل(،تقاضای قطع برنامه :Ctrl+Break)

اصلی ترین کدهای فرمان

Are you There(AYT) پرس وجو در خصوص آنکه:طرف مقابل هنوز فعال است یا نشست را ترک

کرده است.Erase Line(EL) تقاضای حذف آخرین سطر از بافر:

طرف مقابل.Erase Character(EC) تقاضای حذف آخرین کاراکتر :

از بافر طرف مقابل.RCVD Will Echo : .ازطرف مقابل دریافت شد Echo تقاضای

فعال شدن حالت

اصلی ترین کدهای فرمان

TN3270

سرویس دهندهTELNET با قابلیت تغییرارائه شده است. TN3270مجموعه کد با نام

اشاره به الگویی برای 3270عدد کدگذاری استریمهای داده دارد که با نام

3270 SNA Data Stream توسطIBM از قبل استانداردسازی شده بود.SNAبرای شبکه

TN3270

TN3270 پروتکلی است که برای انتقال

تدوین TCP/IPبر روی شبکه 3270استریمهای وپیاده سازی شده است.

درTN3270 برخالفtelnet که داده ها را به صورت(

( استریمهای داده پس خط به خط ارسال میکند از کدگذاری بصورت بلوکی ارسال می شوند.

پروتکل انتقال فایل(FTP)

ابزاریست مطمئن برای انتقالفایل بین کامپیوترهایی که به

شبکه اینترنت متصل هستند.

خدمات پروتکل

تهیه لیستی ازفایل های موجود ازسیستم 1. .فایل کامپیوتر راه دور

حذف،تغییر نام وجابجا کردن فایل های 2.کامپیوتر راه دور.

جستجو در شاخه های 3.)دایرکتوریهای(کامپیوتر راه دور.

خدمات پروتکل

ایجاد یا حذف شاخه روی کامپیوتر راه 4.دور.

انتقال از کامپیوتر راه دور به کامپیوتر 5. (Downloadمیزبان)

انتقال فایل وذخیره آن از کامپیوتر 6. (uploadمیزبان به کامپیوتر راه دور)

ارتباط بین سرویس برای شروع یک نشست باید FTPدر پروتکل دهنده ومشتری

برقرار TCP همزمان از نوع ))کانال دواتصالشود:

از 20یک اتصال با پورت شماره داده: کانال1.سرویس دهنده که روی آن داده ها مبادله می

شوند.با پورت TCPیک اتصال کانال فرمان:2.

که روی آن فرامین الزم برای 21شماره مدیریت فایلها رد وبدل می شوند.

ارتباط بین سرویس FTP دهنده ومشتری در پروتکلftp همه عملیات انتقال فایل

انجام می foregroundدر »پیش زمینه«شود.

پروسه مفسر (پروتکلPI) وظیفه:مدیریت ارتباط روی کانال فرمان را به عهده

گوش می 21دارد.همیشه به پورت شماره دهد.

(پروسه انتقال دادهDTP:) وظیفه مدیریتانتقال داده ها را بر عهده دارد.همیشه به

گوش می دهد.20پورت شماره

روشهای برقراری یک نشست : روش

معمولی با TCP سمت مشتری ابتدا دو سوکت نوعدر برنامه1. ایجاد می شود.1024شماره پورت تصادفی باالی

مشتری با استفاده از برنامه سمت2.سعی دارد تا اتصال یکی از سوکت های (Connect)دستور

از سرویس دهنده برقرار 21ایجاد شده را با پورت نماید.

به برنامه «،PORT X» با فرمان برنامه سمت مشتری3.سمت سرویس دهنده شماره پورت سوکت دوم را

اعالم مینماید، )برنامه مشتری روی سوکت دوم عمل listen)().انجام میدهد

با TCP سعی در برقراری یک اتصال سرویس دهنده4.شماره پورت اعالم شده از مشتری را دارد.

شروع شده از TCP مشتری اتصال برنامه سمت5.آغاز FTPنشست سرویس دهنده را تصدیق کرده و یک

می شود.

روشهای برقراری یک نشست : روش غیر

فعال سمت مشتری دو سوکت نوع در برنامه1.TCP ایجاد 1024با شماره پورت تصادفی باالی

می شود.

یکی از TCPبرنامه سمت مشتری اتصال 2.سوکت های اجرا شده را با پورت شماره

از سرویس دهنده برقرار مینماید.21

به PASVبرنامه سمت مشتری با فرمان 3.برنامه سمت سرویس دهنده اعالم می کند که خواستار نشست از نوع غیر فعال است.

روشهای برقراری یک نشست : روش غیر

فعال برنامه سمت سرویس دهنده یک سوکت با 4.شماره پورت تصادفی ایجاد کرده و شماره آن

را به ماشین مشتری اعالم مینماید.

برنامه سمت مشتری اتصال سوکت دوم خودرا 5.با شماره پورت اعالم شده برقرار کرده ،پس

آغاز می شود. FTPاز تصدیق اتصال نشست

FTP فرامین فرامین داخلیFTP فرامین داخلی :FTPتماما ’’

. هستندحرفی4حداکثر حالت متنی داشته و برخی از فرامین دارای پارامتر هستند که این

پارامترها نیز به صورت متنی پس از یک فاصله خالی در ادامه فرمان قرار می گیرند.

خاتمه هر فرمان و آرگومانهایش با جفت کد\r معادل با کد(carriage return و )\n معادل با(

.(مشخص می شودnew lineکد PASV\r\n یک فرمان معتبر:ftp

مجموعه فرامین ftp برای سه دسته

عملیات فرایندبرقراری و ختم یک نشستftp مثل فرمان(PASV،PORT،QUIT)

ارسال کلمه عبور جهت تعیین جواز وسطح سرویس دهی فرامین مربوط به انتقال فایل،فهرست گیری از شاخه ها

و فایل ها وعملیات مدیریت فایل.در پاسخ به هر فرمان صادره یک کد سه رقمی بر

میگردد.برنامه سمت مشتری با پردازش این کد می تواند در مورد عمل بعدی خود تصمیم بگیرد.

انتقال فایل در چند حالت متفاوت انجام می ftpدر پروتکل شود. :

حالت متنی و روش دودویی

فرامین کاربری برنامهFTP

کاربر برای استفاده ازFTP باید از این فرامین اطالع داشتهباشد.

برنامه هایFTP نوع هستند:2 در سمت کاربر بربرنامه هایی که در خط فرمان اجرا می شوندو کاربر 1.

.را حفظ باشدFTPمجبوراست فرامین استفاده از برنامهبرنامه هایی که دارای ظاهر گرافیکی هستند و کاربر از طریق 2.

آیکون ها یا منو ها فرمان مورد نظر خود را اجرا می کند.در خط فرمان لازم است ضمن درج نام برنامه FTPتذکر:برای بکارگیری برنامه می دهد به عنوان پارامتر ورودی ،جلوی نام FTP،نام ماشینی که سرویس

FTP.درج شده باشد

:Login عمل در صورت برقراری ارتباط بین برنامه کاربر وسرویس دهندهftp باید

اعتبار کاربر برای سرویس دهنده مشخص شود،هنگامی که که داده ftpکاربر معتبر شناخته شدید به شما اجازه ورود به سیستم

گفته می شود.login’’به این عمل اصطلاحاخواهد شد پروسه ای که اعتبار کاربران را از لحاظ مجوز عبور و سطح

نامیده login processپروسه ورود «)دسترسی ،کنترل مینماید»می شود.(

تذکر:با اضافه کردن گزینهd در هنگام فراخوانی و اجرای-می توان عمل اشکال زدایی انجام داد. با این ftpبرنامه

وسرویس ftpگزینه تمام فرامینی داخلی که بین برنامه .دهنده مبادله می شوندقابل مشاهده خواهند بود

فرایند برقراری یک از دیدگاه ftpنشست

کاربر Login تعیین شناسه کاربری وکلمه عبور و تایید آنها:توسط سرویس دهنده.

Define directory تعیین شاخه ای که پس از برقراری:ارتباط به صورت پیش فرض برای شروع عملیات کاربر

در نظر گرفته می شود.Define file transfer mode تعیین روش انتقال)متنی یا:

دودویی(.Start data transfer امکان صدور فرمان و انتقال فایل را:

برای کاربر فراهم می آورد.Stop data transfer.ارتباط را خاتمه می دهد:

انتقال با واسطه در :FTP پروتکل FTP این امکان را فراهم می سازد که نظارت بر

انتقال فایلها از طریق ماشین سومی که بین برنامه مشتری و سرویس دهنده قرار گرفته است ،انجام

انتقال با واسطه« شود.این رویه به عنوان »(THIRD PARTY TRANSFER) شناخته شده است وصدور

مجوز دسترسی به سیستم فایل موجود در ماشین سرویس دهنده و نظارت بر فرامین صادره از طریق

این ماشین انجام میگیرد. استفاده از یک سیستم واسطه سرعت

انتقال را افزایش می دهد.

دسترسی بی نام بهFTP

روش راحت تری برای ایجاد دسترسی عمومی به یکبی FTPمجموعه فایل یا دایرکتوری وجود دارد که »

نام «خوانده می شود.

باFTP بی نام دیگر نیازی به داشتن مجوز روی یکاین کار را با فعال کردن حالت FTPماشین نیست.

«توسط یک کلمه عبور بنام »مهمان ورود بی نام»«یا کلمه عبور پوچ )یک رشته خالی انجام می GUESTیا

دهد.(

سرویس دهنده های FTP

بسیاری از ماشینهایunix بصورت پیش فرض بهعمل می کنند. ftpعنوان سرویس دهنده

برای ارائه امکانات سرویس دهندهftp باید، ftpهنگام بوت شدن سیستم عامل ،

daemon.اجرا شده باشد

توسط تعریف فهرست کاربران که FTPدسترسی به سرویس قرار دارد کنترل می شود ومی توان با FTP SERVERدر بسته

کاربران را تعریف و مجوزهای دسترسی userرجوع به منوی آنها به سیستم فایل را تنظیم کرد.