مبانی کامپیوتر

11

مبانی کامپیوترمبانی کامپیوتر

22

تاريخچه تاريخچه

33

در محاسبه ماشين اولين.1820سال شد اختراع

ماشين اين خصوصياتدقت و سرعت با را محاسبات

داد . مي انجام زيادي خيلي

تاريخچه

تاريخچه

چ((ارلز ب((ابيج ماش((يني 1830در س((ال ط(راحي ک(رد ک(ه موتورتحلي(ل نامي(ده ش(د

.اين ماش(ين اي(ده س(اخت کامپيوتره(اي

امروزي را پديد آورد .

4

55

نسلهاي مختلف کامپيوتر نسلهاي مختلف کامپيوتر

66

اول نسلهاي مختلف کامپيوتر نسلعمليات هزاران کامپيوترهاانجام دقيقه در را محاسباتيالمپ آنها کار اساس و دهد

بود . خالء

دوم نسلاز سريعتر بار ده بود قادرمحاسباتي عمليات اول نسلعمده علت و دهد انجاماز استفاده سرعت افزايشالمپهاي جاي به ترانزيستور

. بود خالء

77

سوم نسلهاي مختلف کامپيوتر نسلاجرا ثانيه در دستور ميليونهامدارهاي آنها کار اساس و کند

يا بود .ICمجنمع

چهارم نسل وحالاز 50 سريعتر بار

مي سوم نسل کامپيوترهاياين. در مجتمع مدارهاي باشدو شده کوچکتر بسيار نسلقادرند نسل اين کامپيوترهاييک را دستور ميليون چندين

. نمايند اجرا ثانيه

88

سخت افزار كامپيوتر و نرم افزار كامپيوتر

: كامپيوتر سخت افزار

مثل فيزيكي سيمها، ICاجزاي ها،و ... پيچها

: كامپيوتر نرم افزارو برنامه ها دستورات، كليهداده كامپيوتر به كه اطالعاتي

مي شود.

99

شماي کلي سخت افزارشماي کلي سخت افزار

1010

شماي کلي سخت افزار

دستگاه ورودي

دستگاه ورودي

دستگاه خروجي

دستگاه خروجي

حافظه جانبي

حافظه جانبي

حافظه اصلي

حافظه اصلي

پردازش واحدمرکزي

پردازش واحدمرکزي

1111

حافظه اصليحافظه اصلي

1212

حافظه اصلي

اص(((لي حافظ(((ه Main)بهMemory )اوليه حافظه ،

(Primary Memory. ) گويند مي

براي است محلي اصلي حافظهاز که اطالعات سازي ذخيرهبه که شده تشکيل خانه تعدادي

سلول يک .cellهر گويند مي

1313

اصلي عمليات حافظه اصلي حافظه

Write :) ذخيره) عمل نوشتن ياسلول هر در اطالعات کردن

Read :) (يابي باز عمل خواندن يااطالعات

شدن Writeعمل پاک باعثعمل ولي گردد مي قبلي اطالعات

Read يک اطالعات در تغييري. دهد نمي سلول

1414

واحدهاي ظرفيت حافظهواحدهاي ظرفيت حافظه

1515

واحدهاي ظرفيت بايت حافظه حافظه ظرفيت اصلي واحد

(byte )اطالعاتي مقدار و استمي حافظه سلول يک که استمي بايت يک دهد جاي خود در تواند

باشد .

به کوچکتري واحدهاي از بايت هر( بيت است( bitنام شده تشکيل

، بايت هر است .8که بيت

1616

واحدهاي ظرفيت حافظه

ظرفيت براي بزرگتري واحدهاي ( در است کلمه كلمه PCحافظه هر ها

) است بايت دو برابر a دقيقا

توان مي مقدار دو فقط بيت هر در : كرد 0و 1ذخيره

1717

پيشوندهاي واحدهاي حافظه

پيشوندهاي واحدهاي حافظه

1818

واحدهاي ظرفيت حافظه

از باالتر واحدهاي بيان براي: شود مي استفاده زير پيشوندهاي

Kilo = 210

Mega = 220

Giga = 230

Tera = 240

Peta = 250

Exa = 260

1919

انواع حافظهانواع حافظه

2020

انواع حافظه

( اصلي RAM :)Random AccessحافظهMemory

( نوشتني خواندني حافظه . RWMيک و( استسيستم نياز مورد اطالعات از برخي حاوي

سيستم كار بروند بين از اگر و هستند كامپيوتر . شد خواهد مختل


در کqامپيوتر منظqور از حافظqه همqان حافظqه است .RWMخواندني- نوشتني

چون سqqرعت دسترسqqي بqqه تمqqام سqqلولهاي ( مي RAMحافظqqه يکسqqان اسqqت بqqه آن )

گويند .

21

2222


خواندني فقط حافظه Read Only Memory(ROM)

در اطالعات برخي از حفاظت برايحافظه از جديد اطالعات نوشتن مقابل

بنام خواندني مي ROMفقط استفادهگردد .


درج اطالعqات در اين نqوع حافظqه هqا توسqط کارخانqqه سqqازنده انجqqام مي گqqيرد کqqه بqqه اين

کqردن حافظqه Programعمqل برنامqه ريqزي يqا گفته مي شود .

23


:ROMنمونه اي از

( BIOS ) Basic Input/Output Systemحافظه اسqت کqه حqاوي برنامqه هqاي اصqلي ورودي –

خروجي سيستم است .

24

2525

خواندني انواع حافظه فقط (:PROM)حافظه

Programmable Read Only Memory

به بار يک فقط حافظه نوع اينمي ريزي برنامه حق کننده استفادهدر. كننده استفاده اگر يعني دهداشتباهي اوليه اطالعات نوشتنرا آن نمي توانست ديگر مي كرد

. كند اصالح

2626


(:EPROM)حافظه Erasable Programmable Read Only

Memory

معرض در اگر حافظه نوع اينکليه گيرد قرار بنفش ماورا اشعه a مجددا و شود مي پاک آن اطالعات

. كند مي پيدا نوشتن قابليت

2727


پنهان : حافظه

از استفاده با كه حافظه نوعيو سريع تر الكترونيكي قطعات

. دارد وجود كامپيوتر در گران ترنياز مورد بيشتر كه اطالعاتي

. مي شود ذخيره آن در هستند

2828

معايب حافظه هاي اصلي


2929


کليه • کامپيوتر، برق قطع بابين از آن در موجود اطالعات

. رود مياست .• گرانقابل • آن در موجود اطالعات

نيست . ونقل حملاست • محدود آن ظرفيت

توان نمي بيشتر حد يک از يعنيرا کامپيوتر اصلي حافظه

داد . افزايش

3030

رفع معايب حافظه اصلي


3131


ضعفهاي جبران برايهاي حافظه اصلي، حافظهآن به که آمدند بوجود ديگريحافظه يا جانبي هاي حافظه

ثانوي(((ه Secondaryه(((ايStorage. شوند مي گفته

3232

نبياحافظه هاي ج نبياحافظه هاي ج

3333

نبياحافظه هاي ج

ديسک :1.سخت( – ديسک (Hard Disk)الفنرم ( )– ديسک ( Floppy Diskب

.2 CD

نوار3..4DVD

3434


( :Disk)ديسکبدنه در سخت ديسک

يا مي Caseکامپيوتر قراربه را نرم ديسک ولي گيرد

کرد . جابجا توان مي راحتي

مدور صفحات از ديسکهاکه اند شده تشکيل پالستيکياليه يک صفحات اين رويآهن مغناطيسي اکسيدصفر و است شده کشيدهذخيره ذرات اين روي ويکهااي ذره اگر شوند، ميبه باشد شده مغناطيسيمعناي به وگرنه يک معناي

شود . مي تلقي صفر

3535

نبياحافظه هاي جديسک(: Track)شيار فضاي

المرکزي متحد دواير بهيک هر به که شود مي تقسيم

شود . مي گفته شيار

( : Sectorسکتور کمانهايي( وسيله به که شيارها اين ازديسک مرکز به قطاعهاييگفته سکتور ، شود مي جدا . اين داخل اطالعات شود مي

. مي شود ذخيره سكتورها

3636

نبياحافظه هاي جبه دسترسي سرعتسخت ديسک در اطالعاتو است نرم ديسک از بيشترنرم ديسك از نيز آن ظرفيت

. است بيشتر بسيار

بتواند كامپيوتر اينكه برايكند استفاده نرم ديسكهاي ازدستگاههاي به مجهز بايد

( گردان ( Disk Driveديسك باشد.

3737

نبياحافظه هاي جCD-ROM:

سازي CDيک ذخيره به قادر . روي اطالعات است اطالعاتايجاد صورت به حافظه اينذخيره ريز بسيار حفره هاي

مي شود.

بايت CDظرفيت حسب براست . 700معادل مگابايت


س(انتيمتر دوازده ه(ا ديس(ک اين قط(ر . و CDاس(ت ب(وده پالس(تيک جنس از

داراي ض(خامتي مع(ادل چه(ار ص(دم ي(ک اينچ است.

38

3939

پردازنده ي مركزي يا CPU


4040

CPUپردازنده ي مركزي يا

يا مركزي : CPUپردازنده يو ومنطقي محاسباتي عملياتپردازنده در قسمتها ساير کنتر

شود . مي انجام


پردازن(ده ش(امل س(ه قس(مت ه(ر که مي باشد :

)ALU(- واحد منطق و محاسبه1Arithmetic and Logic Unit

)CU- واحد کنترل (2Control Unite

)Register- ثبات (3

41

4242


و. 1 منطق واحد(ALU)محاسبه

مانند محاسباتي عمليات .... اعمال و و تفريق و جمع

مانند ....and , orمنطقي و


)CU(. واحد کنترل 2هم(اهنگي بين اج(زا مختل(ف ک(امپيوتر واح(د ه(ر ب(ه و . ده(د مي انج(ام را

فرمان مي دهد چه کاري انجام دهد .

43

4444


( :Register)ثبات. 3سريع هاي حافظه ثباتهامورد بيشتر که هستندمي قرار پردازنده استفادهرا اطالعات از برخي و گيرندتر پرکاربرد عمليات براي

. کنند مي نگهداري

4545

دستگاههاي ورودي و خروجي


4646


ورودي : دستگاههاي ، کليد صفحه ، ماوس

و مودم ، نوري قلم ، اسکنرميکروفن

خروجي : دستگاهاياز ) نمايش و 25صفحه سطر

80 ) ، است شده تشكيل ستونو مودم ، رسام ، چاپگر

بلندگو

4747

نرم افزارنرم افزار

4848

نرم افزار

دسته سه به را افزارها نرمکنند : مي تقسيم کلي

: کاربردي( هاي برنامه الفمنظورهاي به برنامه ها اينرياضي حسابداري، مثل خاص

. مي شود... نوشته و

4949

نرم افزار: نويسي( برنامه زبانهاي ب

از فقط كه ماشين زبان . است شده تشكيل يك و صفر

زبانهاي اسمبلي، زباناينگونه تعداد كه باال سطحهر و است زياد بسيار زبانهاخاص كاربرد يك براي زبان . مي شود گرفته درنظرمي تواند فقط كامپيوتراجرا را ماشين زبان دستوراتبرنامه ابتدا بايد بنابراين نمايدسطح زبان به شده، نوشتهزبان معارل برنامه يك به باال

. شود ترجمه ماشين

5050

مترجم نرم افزار برنامه سازي زبان هر . دارد را خود خاص

وجود مترجم نوع دو كال� . مفسر: و كامپايلر دارد

در مفسر و كامپايلر تفاوتبرنامه كامپايلر كه است اينزبان به آخر تا ابتدا از راسپس مي كند ترجمه ماشينشده توليد ماشين زبان برنامهمفسر اما مي نمايد اجرا راترجمه را برنامه اول خط ابتدابه بعد مي نمايد اجرا سپس

. مي رود بعد خطاهاي سراغ

نرم افزار

س(رعت لح(اظ از كامپ(ايلري زبانه(اي اجراي برنامه سريعتر هستند.

را م(ترجم ن(وع دو ه(ر زبانه(ا برخي نيم((ه زبانه((اي آنه((ا ب((ه ك((ه دارن((د

كامپايلري گفته مي شود.

51

5252

نرم افزار

: عاملها ( سيستم جامكان كه برنامه هايياز راحت تر استفادهميسر را كامپيوتر سخت افزارانسان. بين واسط مي سازندو هستند افزار سخت ورا افزار سخت مديريت . سيستم مي گيرند برعهدهاولين معموال� عاملهااز پس كه هستند برنامه هايياجرا كامپيوتر شدن روشن

مي شوند. سيستم ز نمونه هايي

عاملها: MS-

DOS,WINDOWS,MACINTOSHOS,UNIX

5353

داليل ويرايش نرم افزارها


5454


: خطاها( اصالح الفخطاهاي از برخي است ممكنمرحله ي در نرم افزار در موجوداز پس و نشود مشخص تستمشتري به نرم افزار تحويل

. شود آشكار است ممكن


ب) تکامل و افزودن امکانات جديد: مهم(ترين دلي(ل تغي(ير ي(ك نرم اف(زار اين ب(ه مي خواه(د برن(امه نويس ك(ه اس(ت جدي((دتري امكان((ات خ((ود برن((امه ي

بيفزايد.

55

5656


: جديد ( محيطهاي با تطابق جمحيط يك در نرم افزار هراز منظور كند كار مي تواندسيستم و سخت افزار محيط، . برنامه اجراي براي است عاملبرنامه نويس جديد، محيطهاي در

. دهد تغيير را خود برنامه بايد

5757

فصل دوم

DOS MicroSoft DiskOperating System

فصل دوم

DOSMicroSoft Disk

Operating System

5858

داليل استفاده از DOSسيستم عامل

بودن • حجم کم

بودن • اجرا قابل و سادگيشخصي کامپيوترهاي روي

با IBMسازگار

5959

نحوه هاي سرويس دادن سيستم عاملهانحوه هاي سرويس دادن سيستم عاملها

6060

نحوه هاي سرويس دادن صورت سيستم عاملها به عامل سيستم

گرافيکي :

عاملها سيستم نوع اين درکاربر اختيار در هايي رويهاز استفاده با تا گيرد مي قرارمورد درخواستهاي بتواند آنسرويس را كامپيوتر از نيازشعامل سيستم مانند دهد

windows .

خ(ط از اس(تفاده ب(ا دهي سرويس فرمان :

تع(دادي فرم(ان عام(ل يع(ني سيس(تم ب(ا ت(ا ده(د مي ق(رار ک(اربر اختي(ار در اج(راي ه(ر فرم(ان س(رويس م(ورد نظ(ر

.Dosگرفته شود مانند سيستم عامل

61

6262

نحوه اجراي سيستم DOSعامل


6363


روي * زير پيغام کامپيوتر شدن روشن از پسآن بيانگر ضمن در که شود مي داده نمايش صفحهبر را افزار سخت کنترل عامل سيستم که است

است : گرفته عهدهStarting MS-DOS …--------C:\>-اعالن* نم(ا مك(ان چپ س(مت نوش(ته هاي DOSب(ه

(Prompt). ميگويند*

6464

اعالن از از Dosپس يکي درخط نمايش صفحه سطرهاينما مکان نام به زني چشمک

(Cursor )اين به ميگيرد قرارفرمqqqان خqqqط DOSسqqqطر

)command line( . ميشود گفته

دستورات اجراي بايد Dosبرايو كرد تايپ فرمان خط در را آنهاكليد آن اجراي جهت تايپ، از پس

Enter. داد فشار را

6565

VERدستور VERدستور

6666

VERدستور نسخه verدستور DOSشماره

شده نصب شما کامپيوتر روي کهدهد . مي نشان را است

فرمان خط تايپ DOSدر چنينميکنيم :

C:\> VER

ترتيب بدين پيغامي اجرا از پسميشود : ظاهر

MS-DOS version 6.22 : حروف DOSنکته به نسبت

به يا نيست حساس بزرگ يا کوچک Case insensitiveعبارتي

ميباشد .

6767

CLSدستور CLSدستور

6868

CLSدستور

کردن پاک جهت دستور اينميرود . بکار نمايش صفحه

6969

TIMEدستور TIMEدستور

7070

TIMEدستور

بکار منظور دو به دستور اينميرود :

سيستم • ساعت از اطالعسيستم • ساعت تنظيم

TIMEدستور

ب(دين ش(رح اين دس(تور اج(راي نح(وه است :

C:\> TIMEخروجي آن ب(ه ط(ور مث(ال ب(دين ت(رتيب

است :Current time is : 10:10:59.20aEnter new time :

71

7272

TIMEدستور

را جديد ساعت نبود دقيق ساعت اگردکمه اينصورت غير در ، کنيم مي وارد

Enter. زنيم مي را

TIMEدستور

نکات مهم : و aحرف • ظه(ر از قب(ل نش(انه p

نشانه بعدازظهر است.ت(رتيب • ب(دين را جدي(د س(اعت اگ(ر

را 8:22 ف(رض پيش نم(ائيم وارد ص(فر ب(ودن اج(زاء آخ(ر در نظ(ر ميگ(يرد

.س(اعت • تنظيم ب(راي ديگ(ر ح(ل راه

ك(امپيوتر اين اس(ت ك(ه جل(وي فرم(ان Time مثال� بنويس(يم را جدي(د س(اعت

time 2:10:25 p .

73

7474

TIMEدستور

بايد timeبين • ساعت وذيل پيغام وگرنه باشد فاصله

ميگردد : ظاهرBad command or file

name اتفاق موقعي پيغام ايندرست دستور كه مي افتد

. باشد نشده تايپ

TIMEدستور

مي ت(وان ب(راي س(اعات بع(د ازظه(ر از •ب(ه 24 ني(از ديگ(ر و ک(رد حس(اب

نمي باشد .pنوشتن حرف ک(امپيوتر • ب(ه اش(تباهي س(اعت اگ(ر

پيغ(ام ش(ود روي Invalid timeداده صفحه ظاهر مي شود .

75

7676

Dateدستور Dateدستور

7777

Dateدستور

دو انجام به قادر دستور اين: مي باشد كار

كامپيوتر • تاريخ دادن نشانكامپيوتر • تاريخ تغيير

Dateدستور

ص(ورت ب(دين آن ك(ارگيري ب(ه نح(وه است:

C:\>dateدس(تور اين خ(روجي از نمون(ه يك

اينگونه است: Current date is Mon 01-18-1999Enter new date (mm-dd-yy):

78

7979

Dateدستور و • روز ماه، جداكردن براي

خط عالمتهاي از بايد سالمميز )-( ).( )/( يا و نقطه ، تيره . در نمود استفاده مي توانكردن وارد اشتباه صورت

نمايش Invalid dataپيغام . شود مي داده

هفته • روز كه نيست نيازيبه كامپيوتر چون شود واردرا روز اتوماتيك صورت

. مي دهد تشخيص

8080

سيستمهاي فايل و

زير فهرست

سيستمهاي فايل و

زير فهرست

8181

سيستمهاي فايل و زير فهرست

مي كنند • فراهم را شرايط عاملها سيستمروي بر اطالعات در H.Dتا و گردد ذخيره

. نمايند بازيابي را آن نياز صورت

روي بر فايل H.Dاطالعات قالب در(File . مي شوند( ذخيره پرونده يا


H.D مانن(د اط(اق بايگ(اني و فايله(ا را ب(ه پرونده هاي موجود در آن تشبيه كرد.

ه(ا را طبقه بن(دي ك(رد و H.Dمي ت(وان ي(ا زيرفهرس(ت ي(ك طبقه ه(ا ه(ر ب(ه

Subdirectory گفت(ه مي ش(ود ك(ه ه(ر ي(ك ش((((امل مي توان((((د زيرفهرس((((ت

زيرفهرستهاي ديگر نيز باشد.

82

8383


: Driveدرايو گردان ديسك يا

ديسك يك شامل كامپيوتر هردرايو آن به كه است گردان

مي گويند.


هر ك(امپيوتر مي توان(د ش(امل چن(د ديس(ك باش(د ك(ه ب(راي نامگ(ذاري آنه(ا از ح(روف از اس(تفاده مي ش(ود انگليس(ي ب(زرگ

ب(راي فالپي ديس(ك و از B و Aح(روف ت(ا Cح(روف Z ب(راي H.D، CD.Rom و

درايوره(اي ش(بكه و س(اير دس(تگاههايي ج((انبي حافظه ه((اي عن((وان ب((ه ك((ه

هستند.

84

8585

اسامي فايلهااسامي فايلها

8686

اسامي فايلها

قسمت دو از فايلها نام: است شده تشكيل

) ( و پايه دنباله پسوند و پايهنقطه ).( عالمت يا فايل دنباله

. مي شوند جدا هم از


خص((ايص اين داراي فايله((ا اس((امي مي باشند كه تعداد حروف انتخاب شد.

بين پاي(ه قس(مت ت(ا 1براي ح(رف 8 ب(راي دنبال(ه ح(روف تع(داد و مي باش(د

حرف مي باشد. 3 تا 0بين نكته :

دنبال((ه قس((مت توان((د مي فاي((ل يك حتم(ا پاي(ه قس(مت ولي باش(د نداش(ته

بايد باشد.

87

8888

فايلها اساميشqqده انتخqqاب نام بايqد شqامل قسqمتهاي

زير نباشد:الف- . )نقطه(

( ،، Doubleب- coat )

(Slashج- / )( back slashد- \)

ه- ] [ )كروشه باز(

( colon)و- : ( Barز- | )

ح- < < )كوچكqتر و بزرگتر(

ط- + )به عالوه( ( semi colonي- ؛ )

ك- ، )كاما()فاصله(

8989

اسامي فايلهاجزو نبايد شده انتخاب اسمكامل نام منظور باشد زير اساميهم روي دنباله و پايه است فايلبراي اسامي اين كه زيراسيستم توسط بخصوص كاربردهاي

.DOSعامل مي باشد شده رزروCom1, Com2, Com3,

Com4, NUL, CON, PRN, Clock $, AUX, LPT 1, LPT2, LPT3


نكتqه مهم اين كqه اسqامي فايلهqا بايqد از حqروفي 128باشqد كqه آنهqا در جqدول اسqكي بيشqتر از

، a، است.

90

9191

آدرس دهي فايلهاآدرس دهي فايلها

9292

آدرس دهي فايلها

هر در دانيد مي كه همانطورزيرفهرست مي تواند زيرفهرست

Subdirectory گيرند قرار ديگريفهرست يك كه directoryفقط است

ان به كه نيست زيرفهرستي هيچ درونريشه Root Directoryفهرست

مي گويند.


آدرس كامل يك فايل بدين ترتيب است: نام درايqو، نqام زيرفهرسqت ) هqايي( كqه فايqل در

دل آن قرار گرفته و سپس نام خود فايل. به طور كلي:

\نام 1\نام زيرفهرست.2...\نام زيرفهرست.nنام فايل\ نام زيرفهرست\زيرفهرست ريشه\: نام درايو

93

9494


اگر زيرفهرست و درايو نامو درايو نشود نوشتهعنوان به جاري زيرفهرستگرفته نظر در فرض پيشنام مورد در اما مي شود

. نيست اينگونه

9595

DIRدستور DIRدستور

9696

DIRدستور

هر مشخصات و زيرفهرستها در فايلها ليست دستور اينقرار درايو از پيش فرض زيرفهرست يك در را آنها از يك

. مي دهند نمايش مانيتور روي دارند

است ترتيب بدين نمونه خروجي .يكVolume in drive c is centerVolume serial number is 157A-6C23Directory of c:\Command com 46,246 11-21-98

4:06aDos <DIR> 11-22-99 7:30p1 file (s) 46,246 bytes36,836,999 bytes free

9797

DIRدستور

نام اول سطر سريال Lableدر شماره و. درايو آن به مربوطه

درايوي و فهرست زير نام دوم سطر درشده داده نمايش فايلهايش ليست كه

در فايلها تعداد آخر ماقبل سطر درشده اشغال فضاي مجموع و زيرفهرستهاخالي فضاي آخر سطر در و فايلها توسط

. مي شود نوشته ديسك روي باقيمانده

DIRدستور

ستون اول ن(ام (قس(مت پاي(ه) فاي(ل ي(ا زيرفهرست مي باشد.

ي((ا فاي((ل پس((وند دوم س((تون در زيرفهرست

زيرفهرس(تها ب(راي س(وم س(تون در >DIR زيرفهرس((ت ن((ام جل((وي در <

مي باشد و براي فايلها خالي است.

98

9999

براي DIRدستور چهارم ستون درو است خالي زيرفهرستها

كه حجم فايلها H.Dبرايبايت حسب بر كرده اند اشغال

. مي شود نوشته

به ششم و پنجم ستونيا ايجاد ساعت و تاريخ ترتيبيا فايل تغييرات آخرين

. مي دهد نشان را زيرفهرست

100100

DIRدستور

: wسوئيچ در/ فايلها نام فقط . براي مي دهد نشان را زيرفهرستهاعالمت از زيرفهرستها نمودن مشخص

. مي شود استفاده كروشه

/ : Pسوئيچ در سوئيچ اين از استفاده بااز بيش سطور تعداد كه سطر 25صورتي

ظاهر صفحه به صفحه اطالعات باشدبايد. سطور بقيه ديدن براي و مي گردد

. بزنيد را كليد صفحه از كليدي

DIRدستور

را ب(ا پ(ارامتر فرم(ان DIRچنانچ(ه دس(تور ب(ه ك(ار ب(بريم بطوريك(ه اين پ(ارامتر ن(ام ي(ك فاي(ل باش(د، خ(روجي فرم(ان فق(ط

مشخصات همان فايل خواهد بود.

101

102102

COPYCONدستور COPYCONدستور

103103

COPYCONدستور

يك ايجاد جهت دستور اين از . مي گردد استفاده متني فايل

چنين دستور اين فرمتمتن تايپ اتمام از پس و استكليدهاي از ذخيره سازي براي

ctrl +Z. مي شود استفاده

104104

Typeدستور Typeدستور

105105

Typeدستور

نمايش جهت دستور اينروي متني فايل يك محتوياتاستفاده نمايش صفحه

مي شود.

106106

درايو زيرفهرست پيش فرض


107107

درايو زيرفهرست پيش زيرفهرست فرض در درايو نام

اعالن در فرض DOSپيش: . مثل مي شود داده نمايش C >\:

فرض پيش درايو و Cكهفرض، پيش زيرفهرستدرايو همان ريشه فهرست

است.


به صورتDOSاگر اعالن D:\COMPILER\TP اين ص(ورت باش(د، در

ف(رض پيش فهرس(ت Dدراي(و زي(ر و اس(ت ك(ه TPپيش ف(رض، زيرفهرس(ت

زيرفهرس(ت ق(رار COMPILERدرون ريش(ه فهرس(ت درون هم آن ك(ه دارد

قرار گرفته است.

108

109109


و: درايو نام چنانچه توجهدر فرض پيش زيرفهرست

داده DOSاعالن نمايشذيل دستور از نمي شود

. نمائيد استفادهPrompt $p$g

كه فايلي با مي خواهيد اگراز فرض پيش زيرفهرست دردارد قرار فرض پيش درايوو درايو ذكر به نيازي كنيد، كارفايل آن حاوي زيرفهرست

نيست.

110110


فايل كنيد فرض a زيرفهرست A.TXTمثال از TMPدردرايو ريشه . Cفهرست دارد قرار

اعالن صورت DOSاگر شما< C: \TMPبه و باشدنمايش صفحه روي را نظر مورد فايل محتواي بخواهيد

دستور از مي توانيد كنيد مشاهده TYPE A.TXT

. نماييد استفاده


بكqار TYPE A.TXTاگqر دسqتور را بqه صqورت ببريد پيغام

File not fond روي صفحه ظاهر مي شود.

دنبالqه DOSعلت آن اسqت كqه سيسqتم عامqل پيش A.TXTفايqل زيرفهرسqت و درايqو در

( مي گqردد در Cفqرض )فهرسqت ريشqه درايqو TMPصqورتيكه فايqل مزبqور درون زيرفهرسqت

قqرار دارد. چqون آدرس كامqل فايqل ذكqر نشqده، اسqتفاده فqرض پيش زيرفهرسqت و درايqو از

مي شود.111

112112

تغيير درايو پيش فرض


113113

تغيير درايو پيش فرض سپس و درايو نام بايد ":" دكمه نهايت در و عالمت

Enter تغيير درايو تا شود زدهكنيد. فرض مثال� نمايدفرض پيش درايو مي خواهيد

:Dبه Cاز يابد تغييرC:\>D:D:\>

114114


پيش درايو بخواهيم اگردرايو و Bيا Aفرض باشد

فالپي ديسك درايو اين درونزير خطاي باشد نداشته وجود

: مي شود ظاهر صفحه رويNot ready reading

drive AAbort, Retry, Fail?

آماده فالپي ديسك چنانچهقرار درايو درون آنرا بايد شد

حرف ) Rداده، ( Retryمخفف حرف بايد وگرنه فشرد Fرا

كه( Failمخفف) داد، فشار راظاهر صفحه روي زير پيغام

مي شود.Current drive is no

longer valid>نام پيغام اين جلوي بايد

. نوشت را مناسب درايو � : Cمثال

115115

CDدستور CDدستور

116116

CDدستور دستور معادل دستور اينCHDIR (Chang Director)

مي باشد. دستور اين از استفاده بافرض پيش مسير از مي توان

DOS . كرد اطالع كسبفرمان از كه صورت اين به

CD . پيش مسير كنيم اجرا رانمايان صفحه روي فرض

مي شود. � مثال

D:\TMP

117117

CDدستور

براي همچنين دستور اين ازاستفاده زيرفهرست تغيير

مي شود.دستور اين پارامتر بعنوانقرار كه زيرفهرستي نام بايدزيرفهرست عنوان به استذكر گيرد قرار فرض پيش

شود.

CDدستور مثال

ف(رض كني(د زيرفهرس(ت پيش ف(رض، دراي((و ريش((ه و Cفهرس((ت باش((د از هم(ان TMPبخ(واهيم ب(ه زيرفهرس(ت

باي(د ص(ورت اين در ياب(د، تغي(ير دراي(و اجرا شود. CD TMPدستور

اعالن تغي(ير نح(وه زي(ر ب(ا DOSدر داده نم(ايش دس(تور اين از اس(تفاده

شده است:C: \CD TMPC:\ TMP>

118

119119

CDدستور درون كنيد فرض

يك TMPزيرفهرست نام با زيرفهرست

EXAMPLE.PAS كه دارد قرارعنوان به مي خواهيمفرض پيش زيرفهرستاين در شود گرفته درنظر

دس((تور باي((د CDص((ورتEXAMPLE.PAS: شود اجرا

C:\TMP>CD EXAMPLE.PASC:\TMP\EXAMPLE.PAS>

120120

CDدستور زير به خواهيم مي اگر

درايو tempفهرست cازمي عمل ترتيب بدين برويم

نمائيم .D:\>c:C:\> cd tempC:\temp>**C:\ cd temp\p1.pas**c:\temp>pas>cd..** c:\temp>pas>cd\

121121

MDدستور MDدستور

122122

MDدستور

دستور MKDIRمعادلعب(((ارت) Makeمخف(((ف

Directory )براي كه مي باشددايركتوري ساختن ) استفاده) زيرفهرست

مي گردد.C:\> md pas

كه زيرفهرستي نام چنانچهطوالني شود ايجاد است قرار ( طور به پايه قسمت باشد

از ( 8مثال باشد بيشتر حرفممكن حروف تعداد ماكزيمم ( در زيرفهرست اسم براي

پايه در 8قسمت و حرفپسوند ( 3قسمت در حرف

. مي شود گرفته نظر

MDدستور

مثالدس(تور اگ(ر MD 123456789 اج(را ش(ود

ن(ام ب(ا زيرفهرس(تي 12345678عمال� اض(افه يع(ني ح(روف ايج(اد خواه(د ش(د

حذف مي شود.

123

124124

TREEدستور TREEدستور

125125

سلسله TREEدستور ساختار دستور اينفهرستهاي زير مراتبيرا فرض پيش مسير در موجودنمايش درختي صورت به

مي دهد.سوئيچ از استفاده MORE|با

صفحه به صفحه را اطالعاتمي بنديم

سوئيچ از استفاده / fبامشاهده نيز را فايلها ليست

مي نمائيم.

126126

TREEدستور درايو: يك در چنانچه نكتهخاص فايل يك دنبال بخواهيمفايل آن نام مي توانيم بگرديمفرمان پارامتر عنوان به را

از DIRدستور و بنويسيماين/ Sسوئيچ همراه به

. نمائيم استفاده دستورC:\> DIR A.EXE /S

نام اينصورت درآن در كه زيرفهرستهاييمي باشند فايل آن حاوي درايو

مي دهد نشان را

127127

DELدستور DELدستور

128128

DELدستور يك حذف جهت دستور اين

. مي رود بكار فايلپيش مسير در فايل آن اگراز قبل مسير ذكر نباشد فرض

. مي باشد الزامي فايل نامدستور در سوئيچ DELاگر از

/ P از قبل گردد استفادهشما از تاييديه يك فايل حذف

. مي گيرد فايل حذف براي

129129

UNDELETEدستور UNDELETEدستور

130130

UNDELETEدستور حذف اشتباها� فايلي اگراين از استفاده با باشد شدهمجدد آنرا مي توان دستور

بازگرداند. فايلهاي** هميشه مهم نكتهبرگرداندن قابل شده حذفاشتباه. به كه فايلي نام نيستعنوان به بايد شده حذف

. شود ذكر فرمان اين پارامتر

131131

چنين UNDELETEدستور دستور اين فرمت: است

C:\>Undelete a.txtعامل سيستم DOSچنانچه

از برگرداند را فايل بتواندابتدا آن برگرداندن براي شما

( در( y/Nتاييديه مي گيردكردن وارد حرف yصورت ،

سوال را فايل آن اولمي نمايد.

132132

RDدستور RDدستور

133133

RDدستور مع(ادل دس(تور RMDIRاين

(Remove Directory) يك حذف جهت و مي باشد . به مي رود بكار زيرفهرستبايد دستور اين پارامتر عنوانحذف بايد كه زيرفهرستي نامدستور اين جلوي در شود

بنويسيم.

134134

RDدستور يك حذف براي زير شرط دو

زيرفهرست:

بايد 1. نظر مورد زيرفهرستباشد خالي

نظر. 2 مورد زيرفهرستفرض پيش زيرفهرست نبايد

باشد.

135135

عالئم جانشینعالئم جانشین

136136

از عالئم جانشين دسته اي انتخاب برايعمل يك انجام جهت فايلهاعالمت دو از مي توان خاص،

و ؟ استفاده* جانشينمعادل ؟ كه 1يا 0مي گردد

* معادل و 8تا 0كاراكتر. مي باشد كاراكتر

مثال: فايلها DELدستور *.* تمامي

مسير در را پسوندي هر با. مي نمايد حذف فرض پيش

137137

عالئم جانشين

دستورDEL*

پسوند بدون فايلهاي تمامفقط چون و مي نمايد حذف را * شده، استفاده عالمت يك ازقسمت جانشين عالمت اين

. مي شود فايل پايه


دستور A*.* DEL

ش(روع Aتم(ام فايله(ايي ك(ه ب(ا ح(روف مي شوند را حذف مي نمايد.

138

139139


دستور DEL.*PAS

پسوند با فايلهاي PASكليه. مي نمايد حذف را


دستورDEL TA*.B *ح(رف دو ب(ا ك(ه فايله(ايي TAتم(ام

دنبال(ه ح(رف اولين و مي ش(ود ش(روع مي باشد را حذف مي نمايد.Bآنها

140

141141

عالئم جانشين دستور

DEL *A*.

در موجود فايلهاي كليهحذف را فرض پيش مسير

مي نمايد. مهم : نكته

عالمت. 1 از بعد چنانچهگيرد قرار حروفي يا حرف

. مي شود گرفته ناديدهدر. 2 فايلها كل حذف از قبل

عامل ما DOSسيستم از. مي گيرد تاييديه

142142

دستورعالئم جانشين .*DEL ?

يك آنها نام كه فايلهايي كليهحذف را است حرفي

مي نمايد. جايگزين مي تواند ؟ عالمتاما شود حرف يك يا صفرفايل يك پايه قسمت چونباشد حرفي صفر نمي تواندجايگزين ؟ عالمت مثال اين در

. مي شود حرف يك

143143

عالئم جانشين دستور

?.?? DEL

قسمت در كه فايلهايي كليهحداكثر حداقل 2پايه و حرف

دنباله قسمت در و حرف يكحداقل و حرف يك حداكثر ازباشند شده تشكيل حرف صفر

. مي نمايد حذف


DEL A *.?در ك(ه فايله(ايي كلي(ه دس(تور اين

ح(رفي و ح(رف 2قس(مت پاي(ه ح(داكثر است را حذف مي كند.Aاول آنها

144

145145

.*DEL ?Bعالئم جانشين

كه فايلهايي كليه دستور ايندو دقيقا� پايه قسمت دردوم حرف و هستند حرفي

. Bآنها مي نمايد حذف را استمهم : نكته

يك ؟ عالمت از بعد چنانچه؟ عالمت آن گيرد قرار حرفحرف صفر با نمي تواند . با دقيقا� بلكه شود جايگزين

. مي شود جايگزين حرف يك

146146


؟؟؟؟؟؟؟؟. DEL؟؟؟شبيه كامال� دستور اين

دستور DEL *.*

است.


اس(تفاده از اين عالئم مختص ب(ه دس(تور DEL در مي ت((وان بلك((ه نمي ش((ود،

عالئم اين از مختل((ف دس((تورهاي استفاده كرد.

147


ب((رخي در عالئم اين از اس((تفاده مث((ل نيس((ت قب((ول قاب((ل فرمانه((ا

. RD و TYPEدستورهاي مثال� دستور

DIR A *.* ش(روع Aليس(ت فايله(ايي ك(ه ب(ا ح(رف

شده اند را نمايش مي دهد.

148

149149

Copyدستور Copyدستور

150150

Copyدستور تكثير جهت دستور اين از

. نمود استفاده فايلهااز استفاده كلي فرمت

:copyدستور صورت بدينCopy مبدا فايل

مقصد فايلمي باشد.

كه است فايلي مبدا فايلتهيه كپي يك آن از مي خواهيمفايلي مقصد فايل و نماييمدستور اجراي از پس كه است

. مي شود ايجاددر مي تواند مقصد فايلفايل مسير از غير ديگر مسير

. باشد مبدا

151151

Copyدستور مهم : نكته

مقصد و مبدا فايل اگر اينكهنمي تواند باشد، مسير يك دردر چنانچه ولي باشد همنامداشته قرار تفاوت مسير

. باشد همنام مي تواند باشدمثال اين

Copy c:\tmp\a.txt d:\b.txt

152152

مسير A.TXTفايل TMPازدرايو درایو Cدرون به

درايو ريشه كپي Dفهرستشده. كپي فايل نام مي نمايد

B.TXT . توجه بايد مي باشدساير در فايل دو اين كه شود ( تاريخ، اندازه، مشخصاتو محتوا و تغيير آخرين ساعت

است….( مشابه كامال� Copy C:\TMP\A.TXT D:\

A.TXTدستور همانند دستور ايناين با منتهي است فوقو مبدا فايلهاي كه تفاوت

. مي باشند همنام مقصد

153153

Copyدستور مس(ير در مب(دا فاي(ل \:Cام(ا

tmp مسير در مقصد فايل وD . است:\ گرفته قرار

ذكر مقصد فايل نام چنانچهمبدا فايل با همنام نگردد

. شد خواهد گرفته درنظرمثال :

Copy c:\tmp\a.txt d\:

154154

Copyدستور فايل ** FORMAT.COMاگر

زيرفهرست BACK UPدرپيغام باشد داشته وجود قبالظاهر صفحه روي ذيل

مي گردد overwrite D:\BACKUP\FORMAT.COM

(Yes/No/All) ?

حرف اگر وارد Nكه رااست انصراف معني به نمائيم

حرف تفاوت yو Aاگر يكاگر كه است اين آن و دارد

براي Aحرف بزنيم راما از ديگر فايلهاي بازنويسي

حرف ولي نمي كند yسوالفايلهاي تك تك براي شود زده

. مي كند سوال ما از تكراري

155155

Copyدستور

دستور **COPY *.txt *. bak

پسوند با فايلهاي با txtتمام فايلهاي به را. BAKپسوند پايه قسمت واقع در مي نمايد كپي

. است يكسان مقصد و مبدا فايلهايدستور

COPY A.TXT+B.TXT فايل انتهاي B.TXTمحتويات به A.TXTرا

فايل در اطالعات و شود قرار C.TXTاضافهپس. تغييري B.TXTو A.TXTمي گيرد هيچ

نمي كند.

Copyدستور

باش(د A.TXT - اگ(ر بخ(واهيم حاص(ل در وارد را ذي(ل عب(ارت دو از يكي باي(د

نمائيم:

Copy a.txt+b.txt a.txtCopy a.txt+b.txt

پس اگر فايل مقصد ذكر نشود محتواي فايلها به هم اضافه مي شود

و در فايل اول قرار مي گيرد.

156

157157

Copyدستور سوئيچ ** از به yچنانچه

دستور استفاده Copyهمراه � قبال مقصد فايل اگر شود،براي ديگر باشد داشته وجودگرفته تاييد آن بازنويسيمبدا فايل محتواي و نمي شودمحتواي شده، ذخيره آن در

. مي شود حذف آن قبلي

158158

RENدستور RENدستور

159159

RENدستور

:RENدستور استفاده نام تغيير جهت دستور اين از

مي گردد فايل به A .TXTمثال نام TXT. Bرا تغيير

مي دهد REN A.TXT B.TXT

RENدستور دستور

REN *.TXT *.TMPپس(وند ب(ا فايله(اي ب(ه TXTتم(ام را

تغيير مي دهد. TMPفايلهاي با پسوند تنه(ا فاي(ل را RENنكت(ه:اگ(ر از دس(تور

تغي(ير ن(ام ده(د ك(ه فاي(ل جدي(د در هم(ان مسير قبلي ايجاد مي شود.

به عبارت ديگر : مس(ير تغي(ير جهت دس(تور اين از

يك فايل نمي توان استفاده كرد.

160

161161

RENدستور

نکته :است : غلط دستور اين مثال�

REN C:\TMP\A.TXT D:\PRAC\B.TXT

: مي گردد ظاهر ذيل پيغام وInvalid parameter

: مقصد و مبدا فايلهاي مسير اگر نکتهنبايد مقصد فايل مسير ولي است يكي . انجام را كار همين دستور اين شود نوشته

مي دهد.REN C:\TMP\A TXT B.TXT

162162

MOVEدستور MOVEدستور

163163

انتقال MOVEدستور جهت دستور اين ازديگر مسير به فايل يك

. مي شود استفاده: ديگر عبارت به

به MOVEدستور نسبت. RENدستور است پيشرفته تر

است RENچون قادر فقطقبلي مسير همان در را فايل حاليكه در دهد، نام تغيير خود

MOVE به را فايل مي تواند ) ( ديگر نام با حتي ديگر مسير

. نمايد منتقل

164164

MOVEدستور

دستور اين از استفاده نحوه : است زير صورت به

مقصد فايل فايل MOVEمبداء

دستور مانند دستور اينCopy مقصد به را اطالعات

اطالعات ولي مي نمايد منتقل. مي گردد پاك مبدا مسير از

فايلهاي تمام زير دستورمسير در موجودC:\TMP به D:\PRACرا

. مي دهد انتقالMOVE C:\ TMP\* .* D:\

PRAC

165165

دستور MOVEدستور با از MOVEاگرنماييم yسوئيچ استفاده

تاييد ما از بازنويسي هنگامنمي گيرد .

دستور مي توان MOVEازيك نام تغيير جهت

. كرد استفاده زيرفهرستمثال :

فهرست به TMPزير راTMP2 . دهيم نام تغيير

MOVE TMP TMP2

166166

عالئم MOVEدستور از استفاده بدونيك از بيش مي توان جانشين

دستور با را MOVEفايل . كرد منتقل

مثال: فايل دو كه زير دستور

GRAPH.PAS وFRAC به را. C:\TMPمسير مي كند منتقل

MOVE FRAC,GRAPH.PAS C\:TMP

167167

DELTREEدستور DELTREEدستور

168168

DELTREEدستور يك حذف براي كهاز استفاده با بايد زيرفهرست

داخل RDدستور بايد ابتداو نماييم حذف را زيرفهرستفرض پيش مسير در سپسدستور با اما بگيريم قرار

DELTREE زير يك است قادررا محتوياتش تمام با فهرست

. نماييم حذفDELTREE D:\TMP

دستور اجراي از قبلعامل تاييد DOSسيستم ما از

مي گيرد. حذف هنگام داريم تمايل اگر

سوئيچ از نگيرد ما از yتاييد. نمائيد استفاده

169169

DELTREEدستور

دستور اين DELTREE D:\

COMPILERزيرفهرستهاي و فايلها كليه

حذف COMPILERداخل راخود البته مي نمايد

را COMPILERزيرفهرست . نمي كند حذف

از يك هر حذف هنگام درما از زيرفهرستها و فايلهاتاييد اينكه براي مي گيرد تاييد

سوئيچ از بايد yنخواهد. نمائيد استفاده

170170

X Copyدستور X Copyدستور

171171

X Copyدستور

و فايلها دستور اينتمام با را زيرفهرستها . نمايد كپي مي تواند محتوايشدستور از استفاده نحوه

: است زير بصورتمنبع Xمقصد

Copyو نام منبع قسمت درفايلها و زيرفهرست موقعيتقسمت در و مي شود ذكرقرار كه مسيري هم مقصددر شده كپي اطالعات است . مي شود نوشته بگيرد قرار آنهنگام در مي خواهيم اگراز بايد نگيرد تاييديه بازنويسي

.yسوئيچ نمائيد استفاده

172172

X Copyدستور

X Copy C:\ PAS1 D:\PAS 2

فهرست زير فايلهاي كليهPAS 1 به منتقل PAS 2رامي كند.

سوئيچ از استفاده Sاگرزيرفهرستهاي كليه شوددر موجود غيرخاليمقصد به را منبع زيرفهرست

. مي نمايد منتقل

سوئيچ از استفاده Eاگرحتي زيرفهرستها كليه شودبه منبع از را باشند خالي اگر

. مي كند منتقل مقصد

173173

X Copyدستور سوئيچ از استفاده Vاگر

فايلهاي كه مي شود چك شود،مقصد مسير در شده كپيدر شده كپي فايلهاي همانند

. باشد منبع مسيرجهت مي توان سوئيچ اين ازعمل ازصحت اطمينان كسب

. كرد استفاده كپي

X Copy C:\PAS 1 D:\PAS2 |E| V XCOPY D:\PAS1 D:\BAS2/E/V

174174

DISK COPYدستور DISK COPYدستور

175175

DISK COPYدستور ديسك يك محتويات تمامديگر فالپي ديسك به را فالپيمحتويات تمام و مي كند كپياز پس مقصد قبليديسكبين از دستور اين اجراي

مي رود.DISK COPY 1درايو 2درايو

176176

فالپي يك شما كامپيوتر اگردو هر مي توانيد دارد ديسك

نماييد انتخاب همنام را درايوDISK COPY A: A:

ابتدا فرمان اجراي از بعدبعد و مي خواهد را منبع ديسكديسك آن اطالعات خواندن ازتا مي گذاريم را مقصد

. گردد منتقل آن به اطالعات

آي(ا از ش(ما س(وال مي كن(د نه(ايت در اگ(ر ؟ خ(ير ي(ا ديگ(ر هس(ت را yديس(ك

بزني(د ديس(ك بع(دي را مي خواه(د و اگ(ر N را بزنيد به اعالن DOS. بازمي گردد

177

س(وئيچ از اس(تفاده مي ت(وانيم Vبا چ(ك را ش(ده ك(پي اطالع(ات ص(حت

نماييم.

178

179179

DOSكمك گرفتن از DOSكمك گرفتن از

180180

DOSكمك گرفتن از

عامل سيستم DOSدركه دارد وجود كمكي برنامه اينشان را مختلف دستورات كار

مي دهد.

:1روش خ(اص فرم(ان ي(ك ب(ه راج(ع اگ(ر ب(دين مي تواني(د داري(د الزم اطالع(اتي و دس(تور ن(ام ك(ه نمائي(د عم(ل ت(رتيب

سپس سوئيچ “?” مانند : Copy ? /

اين ب(ه راج(ع اطالع(اتي ت(رتيب بدين فرم(ان روي ص(فحه ظ(اهر مي ش(ود ك(ه فرم((ان، ب((ردن بك((ار نح((وه ش((امل پارامتره(اي فرم(ان، س(وئيچهاي فرم(ان

است.

181

182182

دستور. 2 از مي توانيدHELP فرمان پارامتر با

استفاده نظر مورد دستوركنيد.

:مثال

HELP DELTREE

دستور بدون HELPاگر راببريد بكار فرمان پارامتر

فرمانهاي تمام را DOSليستدر و مي دهد نمايش شما بهنيز مثالهايي فرمان هر كنار

مي باشد.

هم مانن(د دس(تور FAST HELP. دس(تور 3HELP مي توان(د و مي ش(ود اس(تفاده

ب(ه راج(ع مفي(دي و مختص(ر اطالع(ات فرمانه(ا ب(راي ش(ما نم(ايش ده(د. چنانچ(ه فرم(ان پ(ارامتر ب(دون هم دس(تور اين

DOSاج(را ش(ود، ليس(ت تم(ام فرمانه(اي نم(ايش داده مي ش(ود ت(ا يكي از آنه(ا را

انتخاب كنيد.

183

184184

CHK DSKدستور CHK DSKدستور

185185

CHK DSKدستور

كسب جهت دستور اين ازديسك يك به راجع اطالعهمچنين و مي شود استفادهوجود ديسك در مشكلي اگرداده نمايش باشد، داشتهرا. دستور اين اگر مي شودبكار فرمان پارامتر بدونرا فعال درايو وضعيت ببريم

. مي كند گزارش

اطالع(اتي ك(ه نم(ايش مي ده(د ب(ه ت(رتيب CHK DSKدستور ك(ل ش(امل: پ(ائين ب(ه ب(اال س(طر از فض(اي ديس(ك، ك(ل فض(اي اش(غال ش(ده ك(ل آنه(ا، تع(داد و زيرفهرس((تها در فض(اي اش(غال ش(ده در فايله(ا و تع(داد در ك((ه اطالع((اتي م((يزان آنه((ا، دارن(د، س(كتورهاي خ(راب ديس(ك وج(ود م(يزان فض(ايي ك(ه در ه(ر واح(د تخص(يص روي ديس(ك در نظ(ر گرفت(ه مي ش(ود، كال� فض(ا تخص(يص واح(د چن(د ديس(ك روي آزاد تخص(يص واح(د چن(د دارد، وج(ود روي ديس(ك، ك(ل فض(اي اص(لي و فض(اي

186آزاد آنرا نمايش مي دهد.

187187

CHK DSKدستور سوئيچ با رود fاگر بكار

روي موجود خطاهاي از برخي. مي كند تصحيح هم را ديسك

از دستور اين همراه اگرليست Vسوئيچ شود استفاده

حال در كه ديسك از فايلهاييداده نمايش هستند بررسي

مي شود.

188188

Attribدستور Attribدستور

189189

Attribدستور مشاهده جهت دستور اين ازو فايلها صفحات تغيير واستفاده زيرفهرستهايا. فايل هر مي شودچهار مي تواند زيرفهرست

: باشد داشته خصوصيتبودن مخفي صفت

خواندني فقط صفتبايگاني صفتسيستمي صفت

190190

Attribدستور : بودن مخفي صفت

زيرفهرستي يا فايلي اگرباشد خصوصيت اين داراي

دستورات از و DIRوقتيTREE نام مي شود، استفاده

جزء فايل يا زيرفهرستزيرفهرستها يا فايلها اسامي

. نمي شود داده نمايشحرف از صفت اين Hبراي

استفاده( Hiddenمخفف) مي شود.

191191

Attribدستور : خواندني فقط صفت

فايلها براي فقط صفت اين . مي شود استفاده

دارا را صفت اين فايلي اگراطالعات در نمي توان باشد،حذف آنرا يا داده تغييراتي آن

كرد. حرف از صفت اين Rبراي

( Read Onlyمخفف) . مي شود استفاده

192192

Attribدستور

: بايگاني صفت

نشان صفت اين معموال�يا فايل كه مي دهددر بايگاني جهت زيرفهرست . وقتي است شده گرفته نظركپي ديگر فايل يك از فايليفايلي ابتدا در يا مي شودبايگاني صفت مي شود، ايجاد

. داشت خواهد راحرف با را صفت Aاين

نمايش( Arechiveمخفف) مي دهند.

193193

Attribدستور : سيستمي صفت

دارا را صفت اين فايلي اگرنياز مورد فايلهاي جزو باشد،

عامل . DOSسيستم است حرف با صفت مخفف ) Sاين

System )داده نمايشمي شود.

194194

Attribدستور دستور بدون Attribاگر را

صفات ببريم، بكار پارامترپيش مسير در موجود فايلهاي

. داد خواهد نمايش را فرض

يك نام با را دستور اين اگرتنها ببريم بكار فايلرا فايل همان خصوصيت

. مي دهد نشان

195195

Attribدستور فرمان نيز Attribدرجانشين عالئم از مي توانيم

. نمائيم استفاده

فايل صفات داريد تمايل اگرپيش مسير در كه فايلهايي يازيرفهرستهاي تمام و فرضكنيم مشاهده را دارد وجود آن

سوئيچ از دستور Sبايد همراه. نمائيم استفاده

196196

صفات Attribدستور زير دستور مثال�نام با كه در A.txtفايلهايي را

تمام و فرض پيش مسيرنمايش را آن زيرفهرستهاي

مي دهد. Attribe A.txt /S

فايل يك صفات تغيير براياز مي توان زيرفهرست يا

– Attribeدستور + و عالئم ،صفت مشخصه حرف و

. كرد استفاده

197197

يك + Attribدستور افزودن جهت عالمت ازاز و فايل صفات به صفتصفت – يك حذف جهت عالمتاستفاده فايل صفات اززير. دستور مانند مي شود

مخفي P1PASفايل رامي كند.

Attribe + P1.PAS صفت مي شود باعث كهبقيه مجموعه به شدن مخفي

. گردد اضافه صفات

198198

Attribدستور بيش دستور يك در مي توانداد تغيير را فايل صفت يك از

.

مثال:كه زير را P2.PASدستور

آنرا اينكه ضمن مي كند مخفيخارج بايگاني حالت از

مي نمايد: Attrib +H –A P2.PAS

199199

Attribدستور : مهم نكته

باشد مخفي نامي اگر اينكهديگري صفات آن به نمي توانرا آن ابتدا بايد نمائيم اضافهنمائيم خارج مخفي حالت ازرا ديگر خصوصيات سپس

. كنيم اضافهكپي قابل مخفي فايل ضمنا�

. نيست حذف يا

200200

FORMATدستور FORMATدستور

201201

نمود FORMATدستور فرمت بايد ديسكي هررا DOSتا اطالعات بتواند

اطالعات يا بنويسد آن رويو بخواند آنرا روي موجودبدين كه گردد استفاده آماده

مي نمائيم : عمل صورتدرايو FORMATنامعمليات از پس FORMATكه

حداكثر برچسب 11يكپس و مي خواهد را كاراكتريخصوصيات عمليات اتمام از

. مي نمايد مشخص را درايو

202202

FORMATدستور

: 1نكته يك سريال شمارهديسك ساختن موقع ديسكتعيين سازنده كارخانه توسط

مي شود.: 2نكته كردن فرمت براي

دكمه بايد ديسك فالپي يكآن نوشتن مقابل در محافظتآن نمي توان وگرنه شود بسته . در حتي كرد فرمت رانمي توان نيز آن اطالعاتآن روي فايلي مثال� داد تغييرآن فايل هاي از يا كرد كپي

. كرد حذف

203203

FORMATدستور

: 3نكته كه ديسكي مي توان � مجددا را شده فرمت قبال�از پس ولي نمود فرمتپاك قبلي اطالعات فرمت

مي شود.شده فرمت قبال� ديسكي اگرصورت به نمي خواهيم وآن سلولها مجددا� فيزيكياطالعات سازي ذخيره برايدستور از مي توان شود، آمادهكه نمود استفاده سريع فرمت

سوئيچ از استفاده Qبايدگردد.

صورت : بهFormat C: /Q

204204

FORMATدستور

را درايوي اشتباها� اگرFormat با مي توانيد كرديد

اطالعات unformatدستور اگر ولي برگردانيد را آناطالعات به كه هستيد مطمئنو نداريد نيازي ديسك قبلي

از پس به formatمي خواهيدعنوان نگردد unformatهيچ

سوئيچ . uاز نمائيد استفادهمثال:

unformat c: /u اين اجراي از بعد البتهنمي توان ديگر دستوررا ديسك اوليه اطالعات

برگرداند.

205205

FORMATدستور

در برچسب داريد تمايل اگرمي توانيد شود وارد كار ابتداي

سوئيچ نمائيد Vاز استفادهسوئيچ از بعد بايد باید Vالبته

نام: سپس گيرد قرار عالمت . كه شود نوشته برچسب

: است صورت بدين آن نمونهformat c:/V :"Mydisk"

برچسب حتما� است الزم كه . باشد گيومه داخلسوئيچ كه استفاده Vزماني

فرمت عمل انتهاي در شودديسك برچسب به راجع ديگر

. شد نخواهد سوال

206206

اجرا FORMATدستور فرمت دستور وقتيمي دهد DOSمي شود، نشان

چه به توجه با را ديسك كه . مي كند فرمت ظرفيتي

از پس است ممكن مثال�عبارت دستور، اجراي

1.44 M Formatting . شود نوشته

ديسك هر براي حقيقت دردستور در قبال� Formatفالپي

تعيين پيش از ظرفيت يك . دارد وجود شده

FORMATدستور

این ب(ا ش(ما ديس(ك ظ(رفيت چنانچ(ه باي(د دارد، ف(رق ف(رض پيش ظ(رفيت

دس((تور س((وئيچ formatهم((راه از F نوش((تن از پس و كني((د اس((تفاده عالمت : ظ(رفيت ديس(ك خ(ود را نمائي(د.

207

208208

FORMATدستور

نکته :استفاده سوئيچ اين از اگرديسك ظرفيت ظاهرا� نكنيد ( چون شد خواهد بيشتر شما

فرض پيش 1.44ظرفيت ) امنيت ولي است مگابايتپايين اطالعات ذخيره سازي

. آمد خواهد

: ديسك ظرفيت اگر مثال. 720شما است بايت كيلو

زير صورت به را آن مي توانيد : نمائيد فرمت

FORMAT A:/F:720 K

209209

VOLدستور VOLدستور

210210

VOLدستور

مشاهده براي دستور اين ازيك سريال شماره و برچسب

. مي شود استفاده ديسكمثال:

VOL C:

211211

LABELدستور LABELدستور

212212

LABELدستور

ديسك داخلي برچسب دادن تغيير برايدستور از .LABELمي توان نمود استفاده

فرمان در مي توانيد را جديد برچسببگذاريد يا دهيد شما LABELجاي از را آن

بپرسد. مثال :

در موجود ديسك برچسب تغيير برايفرمان PASCALبه Aدرايو اين مي توانيد

: كنيد وارد راLABEAL A: PASCAL

براي دستور اين در كه است ذكر به الزم. نمي شود استفاده گيومه از برچسب

213213

Unformatدستور Unformatدستور

214214

Unformatدستور

قبلي اطالعات است قادر دستور اينرا است شده فرمت مجددا� كه ديسكي

برگرداند. نكته:

به موفق وقتي فقط دستور اينبالفاصله كه مي شود اطالعات بازگرداندن

دستور از باشد FORMATپس شده اجرادر تغييري فاصله اين در چنانچه وگرنهاطالعات ديگر شود، داده ديسك اطالعات

. نيست بازيابي قابل قبلينسخه از دستور به DOS 5اين بعد به

گرديد اضافه دستورات

215215

Unformatدستور تازگي به شما ديسك نشده Formatاگر

ممكن چون نكنيد استفاده دستور اين ازرا ديسك روي بر مورد اطالعات است

. كند خراب: است ترتيب بدين دستور استفاده نحوه

درايو Unformatنامسوئيچ از دستور اين همراه Lاگر

و فايلها اسامي شود، استفادهصفحه روي احيا حال در زيرفهرستهاي

. مي شود نوشته

ديسك TESTسوئيچ چگونه مي دهد نشان. مي شود احيا

216216

EDITدستور EDITدستور

217217

EDITدستور

مناسب EDITدستور محيط يك

تغيير و مشاهده ايجاد، جهت

. مي باشد متني فايل هاي

218218

EDITدستور اين از مي توان صورت دو به

كرد استفاده :دستور

اول : روشپارامتر عنوان به را فايل نام بايدصورت اين در كه ببريم بكار دستور

باشد داشته وجود فايل a قبال چنانچهظاهر صفحه روي محتوايش

خالي پنجره يك وگرنه مي شود . مي شود ايجاد

219219

EDITدستور دوم : روش

پارامتر ا بدون دستور از ستفادهيك صورت اين در كه است فرمانكه گويد مي شما به ارتباطي كادر

كليد راهنمايي كسب و Enterبرايكليد ويرايش صفحه به رفتن براي

Esc يك نمايش با كه دهيد فشار رامي توانيد خالي ويرايش صفحه

. كنيد ايجاد را جديدي فايل

220220

فايل EDITدستور يك ويرايش روند درحذف كرده، درج را متني مي توانيدكرده، تايپ ديگر متن روي نموده،جا به جا فايل طول در و نموده كپي

كنيد.وسيله به را عمليات قبيل اين

. داد انجام كليد صفحه يا ماوسعمليات مي توانيد كليد صفحه دركليدهاي با را زير جدول در مندرج

: دهيد انجام مربوطه

221221

EDITدستور

كليد عمل كليد عمل

طرف به خط يك

باال

به خط يك

پايين طرف

طرف به حرف يك

چپ

به حرف يك

چپ طرف

CTRL +

سمت به كلمه يك

چپ

CTRL +

به كلمه يك

چپ سمت

HOME خط ابتداي END خط انتهاي

CTRL+

ENTE

بعدي خط ابتدا CTRL+

HOM

فايل ابتداي

CTRL+EN

D

فايل انتهای PAGE

DOWN

به صفحه یک

پایین

222222

EDITدستور متن تايپ براي برگزيده پيش حالت

. است درج حالتنوشته هاي روي مكان نما اگر يعنيتايپ به شروع شما و باشد فايلحروف روي جديد حروف كنيد،بين بلكه نمي شوند نوشته قبلي

حروف و مي شوند درج قبلي نوشته راست سمت به نما مكان از بعد

مي شوند داده شيفتبه درج حالت از تغيير برايكليد از برعكس و بازنويسي

INSERT . مي شود استفاده

223223

EDITدستور

كليد متن انتخاب از پس اگرDelete بلوك كل دهيد فشار را

. مي شود حذفباشد نشده انتخاب a قبال بلوكي اگر

كليد Deleteكليد و بعدي حرفBackspace پاك را قبلي حرف

مي كند.

224224

EDITدستور متن از قسمتي است قرار چنانچهمختلف قسمتهاي در يكبار از بيشبه را متن آن بايد شود نوشتهو كرد مشخص بلوك صورت

فشار Ctrl + Insertدكمه هاي رادهيد.

كه محلي به را نما مكان سپسكنيم تايپ را متن a مجددا مي خواهيم

دكمه هاي بعد و ببريمshift+insert . دهيم فشار را

شده انتخاب متن كه ديد خواهيد . مي شود كپي جديدي جاي در

225225

EDITدستور به را متن از قسمتي بخواهيم اگرمتن آن بايد كنيم منتقل ديگر جاي

. نماييم انتخاب رادكمه هاي Shift+Deletسپس

دهيم فشار راجديد محل به را نما مكان بعد

كليدهاي كرده منتقلShift+Insert. دهيم فشار را

226226

EDITدستور

از مي توان را عمليات اين تمامهم گر ويرايش منوهاي طريق

. داد انجامكلمه صفحه سطر باالترين در

EDIT . براي است شده نوشتهكليد توان مي آن را F10انتخاب

جهت دار كليدهاي با سپس فشرددكمه EDITكلمه كرده رنگي را

ENTER كليدهاي يا فشرد راALT+E . فشرد راو حال مي شود باز منو يك

با a قبال كه عملياتي تمام مي توانطريق از شده داده توضيح كليدها

منوي انجام EDITانتخاب هاي قابلاست.

227227

EDITدستور ال :مث از مي توان بلوك يك حذف براي

جلوي Clearگزينه و نمود استفادهنوشته مربوطه كليد انتخاب هر

جلوي a مثال نوشته Clearمي شود. Deleteمي شود

كه است آن عبارت اين مفهومكار منو، كردن فعال بدون مي توانانجام مربوطه كليد با را نظر موردميانبر. كليدهاي كليدها، اين به داد

(short key . مي شود( گفته

228228

EDITدستور مي خواهيد كه متني اوقات گاهيدر كنيد پيدا را خاصي عبارت

طور DOSويراستار به مي توانرا عبارت يك يافتن عمل اتوماتيك

. داد انجاممنوي از بايد منظور اين براي

search گزينهFile كرد انتخاب راكليدهاي . Ctrl+Q+Fيا فشرد را

229229

EDITدستور

توان يك می كردن پيدا بر عالوهديگري عبارت يك مي توان عبارت

. نمود جايگزينگزينه مي توان منظور اين براي

change منوي از searchراكليدهاي يا كرد ctrl+Q+Aانتخاب

. فشرد را

230230

EDITدستور

دستور پارامتر EDITچنانچه با را ) ( كرده اجرا فايل يك نام فرمانوجود قبل از فايل اين و باشيددر فايل آن محتواي باشد، داشتهداده نمايش ويراستار محيط

در را آن مي توانيد شما و مي شود . دهيد تغيير لزوم صورت

نباشد، موجود فايل اين چنانچهمواجه خالي پنجره يك با شمامتن تايپ از پس كه شد خواهيدسازي، ذخيره و نظر مورد

نظر مورد فايل درون اطالعات . گرفت خواهد قرار

231231

EDITدستور دستور پارامتر EDITاگر بدونپيش صورت به شود، اجرا فرمان

فايل نام نظر Untitledفرض در . كنيد دقت اگر مي شود گرفتهويرايش مورد فايل نام هموارهداده نمايش ويراستار پنجره باالي

مي شود. در تغييرات كردن ذخيره براي

گزينه مي توان از Saveفايل را. Fileمنوي برگزيد

232232

EDITدستور

نامي ويرايش مورد فايل اگر( صورت( untitledنداشت در

گزينه براي saveانتخاب پنجره ايFilename نام مي توان كه است

. نوشت آن مسير همراه را فايل يككليد با ابتدا مسير TABبراي

كنيد Dirs/Drivesجعبه فعال رازير دار جهت كليدهاي با سپسرا نظر مورد درايو و فهرست

كليد و فشار Enterانتخاب رادهيد.

گزينه ويراستار از خروج برايEXIT منوي از . Fileرا كنيد انتخاب

233233

EDITدستور

از قسمتي يا فايل چاپ برايگزينه مي توان منوي printفايل از

File انتخاب با و كرد انتخاب رااز مختلف مي توان printگزينه هاي

چاپ را متن يك فقط يا فايل كلكرد.

234234

EDITدستور

را شده تايپ a قبال كه فايلي اگرآنرا نام مي توانيد كنيد ويرايش

فرمان پارامتر تايپ Editبعنوانمنوي از يا Openگزينه FILEكنيد

فايل آدرس براي و كنيد انتخاب راجعبه ي بانتخا Dirs/Drivesدر

جلوي را كامل FILENAMEآدرسبنويسيد.

235235

EDITدستور اگر a مثال فرض ها پيش تغيير براي و

قسمت *.* FILENAMEدر عبارت فايل ها كليه ليست شود، نوشته

. مي شود داده نمايشرا فايل نام اينكه بدون مي توانليست از را آن نام كرده تايپ

كليد و كرد انتخاب را Enterفايل ها . داد فشار

236236

EDITدستور نكته: براي Helpگزينه پنجره در

و كار نوع به راجع راهنمايياست پنجره گزينه هاي

يا در كلي راهنمايي Editبراي

كليد از استفاده F1مي توانيدنمائيد.

237237

انواع فايلهاانواع فايلها

238238

انواع فايلها:

به فايلها a كال اطالعات نوع براساساز يكي و مي شود تقسيم دسته پنجبررسي فايلها شناسايي راههاي

. مي باشد فايلها دنبالهمتني- فايلهاي الف

اجرايي- فايلهاي بدويي- دو فايلهاي ج

سيستمي- فايلهاي ددسته اي ) (batch filesفايلهاي

239239

انواع فايلها

: متني- فايلهاي الفاز فايلها اين در موجود اطالعاتدهنده تشكيل عالئم و الفبا حروف

. است شده تشكيل معمولي تنهايدنباله هاي داراي متني فايلهاي

txt, Doc, PAS, BAC, C, CPP . باشد … مي و

240240

:انواع فايلها اجرايي- فايلهاي ب

استفاده براي كاربردي برنامه هاياجرايي فايلهاي قالب در كاربران

. مي شود عرضهبايد فايلها نوع اين يا COMدنباله

EXE فايلهاي اجراي براي باشدوارد را فايلها نام بايد تنها اجرايي

. Enterكليد و نمائيم داد فشار رامسير يا بايد كه است ذكر به الزمجزء فايل، مسير همان پيش فرض

. باشد پيش فرض مسيرهاي

241241

:انواع فايلها دودويي- فايلهاي ج

براي اطالعاتي شامل فايلها اينمحتواي مي باشد، ديگر برنامه هاياگر نيست فهم قابل فايلها اينگونهسپس و نمائيم وارد را آنها نام

Enter پيغام بزنيم را Filename Bad Command

for

كه مي شود اين دنباله ظاهر، OBJبصورت فايلها نوع DLL ،

BIN ، CHR . … مي باشد و

242242

انواع فايلهاسيستمي- : فايلهاي د

دودويي فايلهاي مثل فايلها اينسيستمي صفت اينكه بعالوه هستندسيستم استفاده مورد و دارد نيز را

DOS aعامل معموال مي گيرند قرارفايلها نوع اين SYSدنباله

مي باشد . :لامث

MSDOS,SYS,I0.SYS

243243


:ه- دسته اي فايلهايفايلهاي ويژگي هم فايلها نوع اين

دارد را اجرايي فايلهاي وهم و متنيفايلها اين . BATدنباله است

دستورات از فايلها اين محتوياتDOS اجرايي فايلهاي اسامي و

. از سطر هر در است شده تشكيلنوشته دستور يك فايلها اين

اجرا. نظر مورد فايل وقتي مي شودبه باال از دستورات تمام مي شود،مي اجرا ديگري از پس يكي پائين

شود.تمام وقتي دسته اي فايل اجرايدستور آخرين اجراي كه مي شود

. باشد شده تمام آن

244244


فايل مثال عنوان كه TEST.BATبه: مي باشد زير دستورات شامل

ClsTIMEPAUSEDIR

245245

فايل انواع فايلها اجراي بايد TEST.BATبرايكليد نموده، تايپ را آن Enterنام

. دهيد فشار راصفحه فايل اين اجراي از پس

( دستور مي شود پاك CLSنمايش ) فشردن منتظر بعد اول سطر درو شد خواهد شما سوي از كليد يك

Press any key toپيغqqqqام continue …ظاهر صفحه روي

مي شود.

246246

انواع فايلها ( ( Pauseدستور سوم سطر در

و فايل ها ليست a نهايتافرض پيش مسير زيرفهرست هاي

( دستور مي يابد پس( DIRنمايشفرمان سطر به a مجددا آن DOSاز

. گشت خواهيد بازمي توان دسته اي فايلهاي در

نيز پرشي و شرطي دستورات . داد قرار

247247

دستورات داخلي و خارجي


248248


اجراي فايلهاي كه فرمانهايي بهفرمانهاي دارند ديسك روي متناظر

. مي گويند خارجيفرمانهايي به داخلي، فرمانهاياجرايي فايل هيچ كه مي گوينددستور مانند و ندارند متناظر

COPY , DEL , DIR … پس كه و ،اوليه گرفتن DOSاجراي قرار و

در عامل سيستم اوليه هسته . به هستند شناسايي قابل حافظه،داخلي دستورات دستورات، اين

مي گويند.

249249

دستورات داخلي و با خارجي متناظر فايل هاي a معموال

خارجي در DOSدستوراتنام با فهرست Dosزيرفهرستي در

سيستم كننده بوت درايو ريشهدرايو) . Cمثل چنانچه( دارد قرار

ديگر شوند پاك فايل ها ايناجرا قابل خارجي دستورات

نيستند.

250250


دستورات: و ليست الفداخلي:

RD, MD, MKDIR, ERASE, DEL, REN, COPY, PATH, DIR, TYPE, RMDIR, PAUSE.

251251


با: متناظر اجرايي فايلهاي ب: خارجي دستورات

HELP.COM , FORMAT.COM, EDIT.COM, TREE.COM, UNFORMAT.COM

252252

مسير جستجوي فايلهاي اجرايي

و PATHفرمان

مسير جستجوي فايلهاي اجرايي

و PATHفرمان

253253

و مسير جستجوي فايلهاي اجراييPATHفرمان

DOS اجرايي فايلهاي اجراي برايبر عالوه جستجويي مسيرهاي

براي كه دارد فرض پييش مسيردستور از مسير اين PATHمعرفي

. مي شود استفادهدستور پارامتر PATHاگر بدون

فعلي جستجويي مسير شود، اجراDOS . مي دهد نمايش را

ل :امثPATH= C: \ DOS; C: \ WINDOWS ; C: \ PASCAL

254254


دستور ; PATHاگر پارامتر بامسيرهاي تمام شود، استفادهاين در مي كند پاك را جستجو

فرض پيش مسير در فقط صورترا آدرس بدون فايلهاي مي توان را

. كرد اجرا

255255


:بنابراين

جز به ديگر زيرفهرستهاي درDOS داخلي قابل DOSدستورات

كامل مسير اينكه مگر نيستند، اجراغير در گردد ذكر دستورات

پيغام اينصورت BAD COMAND OR FILE

NAME

. مي گردد ظاهر صفحه روي ) ;( جدا با بايد را جستجو مسير

مي نمايند.

256256


نكته:

فايل يك از بيش مسير يك در اگرداراي كه باشد همنام اجرايي

اولويت هستند، متفاوتي دنباله هايدنباله كه است فايلهايي با اجرايي

COM , دنباله با كه فايلهايي سپسEXE است فايلي با اولويت نهايت ،

دنباله . BATكه مي باشد داردفايلهاي مورد در نكته اين البته

. دارد صحت مسير هم

257257


پسوند با همنام فايل دو اگرمتفاوت مسيرهاي در متفاوت

فايلي با اولويت باشد، داشته وجود ( در نزديكتري مسير در كه است

. ) دارد قرار جستجو مسيرصورت به جستجو مسير اگر

C:\DOS ; C:\WINDOWS

با ما فايل و در BATباشنداين DOSدايركتوري اول باشد

. مي گردد اجرا فايل

258258

APPENDدستور APPENDدستور

259259

APPENDدستور دستور شبيه دستور PATHاين

دستور و است با APPENDتفاوتفرمان PATHدستور كه است اينPATH براي را جستجو مسير

مي كند مشخص اجرايي فايلهايدستور مسير APPENDولي

داده اي فايلهاي براي را جستجوبيشتري كاربرد كه مي نمايد تعيين

برنامه هاي APPENDدستور دربه فايل سري يك كه است كاربردياستفاده اطالعاتي فايلهاي عنوان

مي شود.

260260

APPENDدستور :مثال

فايل مي خواهيم كنيد فرضHELP.TXT قابل مسيرها تمام در

فايل و باشد HELP.TXTدسترسمسير قرار C:\DOCUMENTدر

يك در نحو اين به بايد پس دارد . نمائيم عمل دسته اي فايل

APPEND C:\DOCUMENT ; C:\DOS

داخل در ابتدا DOCUMENTكهسراغ سپس و Dosمي گردد

.مي رود

261261

APPENDدستور

نکته : . مي گردد );( جدا مسيرها با

دستور پارامتر APPENDاگر بدونجستجوي مسير رود، كار به فرمانخواهد نشان را داده اي فايل هاي

داد.

262262

نحوه اجراي اوليه DOSسيستم عامل Boot ( بوت شدن يا

up(

نحوه اجراي اوليه DOSسيستم عامل Boot( بوت شدن يا

up(

263

نحوه اجراي اوليه سيستم DOSعامل

بوت : رکوردعامل سيستم اوليه DOSهسته

ديسك روي خاصي موقعيت درركورد آن به كه مي شود داده قرار

. مي شود گفته بوتمی اجرا چگونه بوت رکورد

؟ شودشده BIOSدر نوشته برنامه يك

شدن روشن محض به كه است. مي شود اجرا برنامه اين كامپيوتر،

عامل سيستم اوليه هسته وقتيDOS از گرفت، قرار حافظه در

سخت و نرم افزار كنترل پس اينو مي گيرد عهده به را افزاراستفاده كنندگان به مي تواند

. دهد سرويس


: DOSسيستم عامل در سه فايل راه انداز IO.SYS، MSDOS.SYS COMAND.COM ,

در ابتداي كار مورد استفاده قرار مي گيرند. و شامل : MSDOS.SYS و IO.SYSفايل هاي

روتينهqا بqراي كنqترل سqخت افزار ورودي و خروجي

شامل : COMAND.COMفايل DOSدستورات داخلي

264


پس از اجqراي اين سqه فايqل دسqتورات داخلي DOS.قابل اجرا هستند

ابتqqدا كqqه كqqامپيوتر روشqqن مي شqqود، برنامqqه دنبqqال اين فايلهqqا روي فالپي BIOSموجqqود در

ديسك مي گردد. اگqر ديسqك فالپي در درايqو نباشqد بqه صqورت اتوماتيqك ركqورد بqوت ديسqك سqخت بررسqي

مي شود.

265


اگqر سيسqتم عامqل پيqدا شqود اجqرا مي شqود وگرنqه پيغqامي مشqابه پيغqام زيqر روي صqفحه

ظاهر مي شود.

NONE-SYSTEM DISK REPLACE AND PRESS ANY KEY TO CONTINUE…

مفهqوم اين پيغqام اين اسqت كqه ديسqك حqاوي سيستم عامل پيدا نشده است.

266


بايqد ديسqكي كqه حqاوي سqه فايqل بيqان شqده در اسqت را در درايqو DOSمqورد سيسqتم عامqل

قqqqرار داده و يqqqك كليqqqد فشqqqار دهيم در اين پيغامDOSصورت سيستم عامل

STARTING MS-DOS روي صفحه ظاهر مي شود.

اگqر هنگqام روشqن شqدن كqامپيوتر يqك ديسqك غqير از ديسqك سيسqتم در درايqو باشqد بqاز هم

پيغام فوق ظاهر مي گردد.

267

268268

SYSدستور SYSدستور

SYSدستور

نمي تqوان سqه DOSبراي اجqراي سيسqتم عامqل , MSDOS.SYS , IO.SYSفايل

COMMAND.COM پيqادي كqورت عqه صqرا ب انجام گردد. SYSكرد بلكه بايد با دستور

مي توانqqد يqqك ديسqqك سيسqqتمي SYSدسqqتور درسqqت كنqqد يعqqني ديسqqكي كqqه قqqادر باشqqد

كامپيوتر را بوت كند.

269

SYSدستور

نحوه كار به اين صورت است:SYS درايو مقصد درايو مبدا

درايqو مبqدا بايqد درايqوي باشqد كqه حqاوي فايلهqاي اسqت كqه مي خqواهيم فايqل DOSسيسqتم عامqل

سيستمي را بر روي آن بسازيم. يعني :براي سqاختن يqك فالپي سيسqتمي بايqد بqه اين

نحو عمل نمائيم: SYS C: A:

270

SYSدستور

البتqه ذكqر درايqو مبqدا الqزامي نيسqت چqون اگqر مبqدا ذكqر نشqود درايqو پيش فqرض را درايqو مبqدا مي گqqيريم يعqqني مي تqqوان دسqqتور فqqوق را بqqه

صورت زير نوشت:SYS A:

پس از انجqqام اين كqqار پيغqqام زيqqر جهت تاييqqد انتقqqqال فايلهqqqا روي صqqqفحه نمqqqايش ظqqqاهر

مي گردد:SYSTEM TRANSFERRED

271

SYSدستور

توجه: يqك دسqتور خqارجي اسqت كqه فايqل SYSدسqتور

است. SYS.COMمتناظر با آن

براي سيسqتمي كqردن يqك فالپي مي توانيqد از استفاده كنيد. S با سوئيچ FORMATدستور

272

273273

AUTO فايل EXEC.BAT

AUTOفايل EXEC.BAT

AUTO EXEC.BATفايل

اين فايqل يqك فايqل دسqته اي اسqت كqه در ابتqداي كqار كqه كqامپيوتر روشqن مي شqود اجqرا مي شqود. بنqابراين چنانكqه مي خواهيqد فايqل يqا فايلهqايي را پيش از شqروع كqار اجqرا كنيqد مي توانيqد دسqتور كqqqqqار را بqqqqqراي اجqqqqqراي آنهqqqqqا در فايqqqqqل

AUTOEXE.BAT .قرار دهيد

274


:لامث فqرض كنيqد مي خqواهيم هميشqه قبqل از شqروع

به صورتDOSكار مسير جستجوي C:\DOS ; D:\WINDOWS

باشد. AUTOEXEC.BATاگqر دسqتور زيqر را در فايqل

قرار دهيد.

275


از تqايپ مكqرر دسqتور پس از هqر بqار روشqن شدن كامپيوتر بي نياز خواهيد شد.

PATH = C:\DOS ; D:\WINDOWS

بايqد توجqه كنيqد كqه هqر مسqير جسqتجو بqراي DOS امپيوترqqه كqqت كqqبر اسqqوقعي معتqqا مqqت

جديqدي اجqرا PATHخqاموش نشqود و دسqتور نگردد.

276

277277

CONFIG.SYSفايل CONFIG.SYSفايل

CONFIG.SYSفايل

يك فايل متني است ديqqqر بنqqqراي پيكqqqات الزم بqqqحاوي اطالع

كامپيوتر است در اين فايل اطالعاتي از قبيل:.I اqqاز در برنامه هqqاي بqqدادي فايلهqqداكثر تعqqح

اطالعات الزم براي برنامه ويندوز .II يرهqخت افزاري و غqتگاههاي سqداز دسqراه ان

وجود دارد

278

CONFIG.SYSفايل

والqqqqqqqمعم CONFIG.SYS و AUTOEXEC.BAT وqه درايqت ريشqدر فهرس

بوت كننده وجود دارد. رqني هqت يعqاري اسqا اختيqر دوي آنهqود هqوج

يك مي تواند وجود نداشته باشد. لqر فايqاگCONFIG.SYS دqته باشqود نداشqوج

DOS تفادهqqها اسqqري پيش فرضqqك سqqاز ي مي نمايد.

279

280280

چاپ يك فايلچاپ يك فايل

چاپ يك فايل

:اول روش PRINT نام فايل

پس از اجqqراي دسqqتور بالفاصqqله بqqه سqqطر برمي گرديد. DOSفرمان

هنگاميكqqه فايqqل شqqما در حqqال چqqاپ اسqqت مي توانيqqد عمليqqات ديگqqري را بqqا كqqامپيوتر بqqه

صورت موازي انجام دهيد.

281


وئيچqا سqد بqكلي پيش آيqاپ مشqر حين چqاگT مي تqوان صqqف چqاپ را خqالي كqqرد كqqه بqه مقولqqqه انصqqqراف از چqqqاپ بqqqراي تمqqqام فايل هqايي اسqت كqه در صqف چqاپ قqرار داده

شده اند.

وئيچqبا سC ي را ازqل خاصqك فايqوان يqمي ت صف چاپ خارج كرد.

282


اپqqف چqqل در صqqك فايqqرار دادن يqqجهت ق استفاده كرد. Pمي توان از سوئيچ

وانqqqاپ هم مي تqqqف چqqqاهده صqqqبراي مش را بqدون ذكqر پqارامتر فرمqان PRINTدسqتور

بكار برد.

283

چاپ يك فايل: چاپ یک فايل متنیطريقه دوم

تورqتفاده از دسqچاپ اسCOPY هqت بqاس طوريكqqه فايqqل مبqqداء همqqان فqqايلي باشqqد كqqه قصqد چqاپ آنqرا داريqد و فايqل مقصqد بايqد يكي

از اسامي LPT3 LPT2 و LPT1 و

PRN باشد. د ازqد بايqني باشqل متqما فايqل شqر فايqاگ

همqراه اين دسqتور اسqتفاده كنيqد تqا Bسqوئيچ فايqل بqه صqورت دودويي بqه چqاپگر منتقqل شqود.

284


:تفاوت عمده اين دو طريقه تqا پايqان چqاپ فايqل نيqازي نيسqت PRINTدسqتور

شqما COPY بqا كqه معطqل شqويد، در صqورتيكه تا پايان چاپ فايل بايد صبر كنيد.

285


دكمه بايد نمايش صفحه چاپ PRINTبراي SCREEN .را روي صفحه كليد فشار دهيد

را GRAPHICSاگqر گqرافيكي بqود ابتqدا دسqتور اسqت اجqرا نماييqد بعqد DOSكqه از دسqتورات

دكمه مربوط را فشرد.

286

287287

تايپ و چاپ فارسيتايپ و چاپ فارسي

تايپ و چاپ فارسي

اسqت SEPAND.EXEفايqل اجqرايي اين برنامqه كqه شqما بايqد آنqرا همqراه فايل هqاي ديگqر مqورد نيqاز اين برنامqه كqه اغلب فايل هqاي دودويي و

اطالعاتي براي برنامه هستند تهيه نمائيد.

288

تايپ و چاپ فارسيبراي سqqqوئيچ كqqqردن از تqqqايپ انگليسqqqي بqqqه

روي Scroll Lockفارسqي و بqرعكس از دكمه صفحه كليد استفاده نمود.

اگqqر كqqامپيوتر خqqاموش و روشqqن شqqود ديگqqر متqون فارسqي قابqل دسqترس نمي باشqند. مگqر

SEPANDبعqد از روشqن شqدن دوبqاره برنامqه را اجرا نمائيد.

اين برنامqه را از حافظqه خqارج Uاز سqوئيچ كرد.

289

تايپ و چاپ فارسي

موجqود در صqفحه كليqد shiftبا فشqردن دو كليqد مي تqوان انتخاب هqاي ممكن بqراي كqار بqا برنامqه

SEPAND ليqره اصqو پنجqراي محqد و بqرا برگزي SEPAND هم بايد دكمه ESC .را فشار دهيد

290

Documents

مبانی کامپیوتر