فرآیندعنوان مقایسه رضایتمندی دانشجویان پرستاری از ارزشیابی پایان ترم درس اصول

( و ارزشیابی عملی با TDEسنتی)و مهارت های پرستاری به روش ارزشیابی1389 ( در دانشکده پرستاری و مامایی زاهدان سال OSPEساختار عینی )

دكتر علی نویدیان، حسن ربابی، مهناز قلجه، ابراهیم ابراهیمی طبس، عاطفه نادري ، زهرا پيشكار مفردصاحبان فرآیند •( بیمارستان علی بن ابیطالب )ع(Skill Labمرکز مهارتهای بالینی )حل فرآیند: م•دانشگاه علوم پـزشكي زاهـدان نام دانشگاه:•دانشجویان کارشناسی پیوسته پرستاری ترم یکگروه فرآیندی: •1389-90 در زمان امتحانات پایان ترم نیمسال اول سال تحصیلی 1389بهمن تاریخ اجراء: •مقدمه•

آموزش دروس پرستاری از آموزش نظری و عملی تشکیل شده و طوری طراحی گردیده که عالوه بر رشد و توسعه ذهنی دانشجویان، زمینه کسب مهارت در تکنیک های عملی را فراهم می کند. آموزش عملی بنیادی ترین قسمت آموزش حرفه پرستاری است و ارزشیابی آن تاثیر بسیار زیادی بر ارتقاء کیفیت آموزش عملی دارد. استفاده از روش های متفاوت ارزشیابی برای سنجش ابعاد مختلف عملکرد پرستاری الزم

علی رغم اهمیت ارزشیابی بخصوص ارزشیابی بالینی، این مسئله هنوز به عنوان یک مشکل ذهنی ، وقت گیر و اغلب گیج کننده باقی است. مانده و اکثر مربیان و دانشجویان از نحوه ارزشیابی بالینی رضایت ندارند. عملکرد و شایستگی انجام فعل باید توسط آزمون های شبیه محیط

آسکی آزمون ارزیابی صالحیت واقعی ارزیابی شود که نه تنها حیطه شناختی بلکه حیطه های عاطفی و روانی حرکتی را نیز ارزیابی کند. بالینی است که به صورت عینی در ایستگاه های مختلف سازمان دهی می شود و از آزمون شوندگان خواسته می شود در هر ایستگاه

از طریق برگزاری آزمون عملی با ساختار عینی می توان پی برد که آیا اهداف آموزش بالینی تحقق یافته وظایف بالینی خاصی را انجام دهند. است یا نه؟ روش آسپی مشابه روش آسکی، دانشجویان را از نظر آنچه آنها می توانند انجام دهند بیشتر از آنچه که آنها می دانند، تست می

کند. ( و ارزشیابی TDEمقایسه تاثیر دو روش ارزشیابی درس اصول و مهارت های پرستاری به روش سنتی) پژوهش حاضر با هدف کلی: هدف

طراحی گردید. ( بر میزان رضایتمندی دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری زاهدانOSPEعملی با ساختار عینی ) اهداف اختصاصی:

آشنایی دانشجویان ترم یک با روشهای متفاوت ارزشیابی مهارتهای عملی•ارزشیابی عادالنه مهارت ها و توانمندی عملی دانشجویان پرستاری•عینی نمودن سنجش دانشجویان در پایان دوره آموزش اصول و مهارت های عملی پرستاری•ارتقاء کیفیت آموزش مهارتهای عملی•انجام شد. دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ( Skill Labمطالعه فوق به مدت دو روز در مرکز مهارتهای بالینی ) :روش اجراء•

ایستگاه 5 ایستگاه شامل 7: روز اول همه دانشجویان پرستاری به روش آسپی مورد ارزشیابی قرار گرفتند. آزمون آسپی از روش آسپی دقیقه ای اختصاص داده شد و فاصله 7 ایستگاه کتبی و یک ایستگاه استراحت تشکیل شد که به همه ایستگاه ها زمان مساوی 1عملی و

تکنیک انتخابی )کنترل عالئم حیاتی، سونداژ معده، رگ گیری، 10 در مورد جابجایی بین ایستگاه ها نیز یک دقیقه بود. عملکرد دانشجویان در ایستگاه ها از طریق چک لیست توسط شستن دست و پوشیدن دستکش، تزریق عضالنی ونتروگلوتئال، شناسایی تجهیزات بیمارستانی(

ارزیابان آموزش دیده )کارشناسان ارشد پرستاری ( سنجیده شد. پروسیجر مورد آزمون در روش آسپی، دانشجویان به روش سنتی مورد ارزشیابی قرار 10 : در روز دوم از نظر همان روش سنتی

گرفتند. در اين روش نام هر کدام از پروسیجرها روی یک برگه نوشته شد و دانشجو بدون اطالع از تکنیک های مورد آزمون، بصورت تصادفی یکی را انتخاب کرده و انجام داد. مواردی که در آزمون سنتی مورد ارزشیابی و دریافت امتیاز قرار می گرفتند عبارت بودند از: رعایت فرم دانشجویی )ظاهر فرد(، آماده کردن وسایل مورد نیاز برای انجام پروسیجر، انجام صحیح پروسیجر، داشتن سرعت عمل و اعتماد به نفس،

پاسخ به سواالت شفاهی که توسط مربی مطرح مي شد. دانش فرد در مورد پروسيجر فوق و جمع آوری وسایل، در هر روز پس از برگزاری آزمون و بعد از اعالم نمره نهایی پرسشنامه رضایتمندی از روش ارزشیابی در اختیار کلیه دانشجویان قرار داده

شد. برای تعیین پروسیجرهای مورد سنجش در آزمون های آسپی و سنتی، لیستی از کلیه تکنیک هایی تدریس شده در اختیار مدیر گروه و اساتید

بالینی پرستاری قرار گرفت و از آنان درخواست شد تا بر اساس اهمیت و قابلیت اجرا در آزمون آسپي به رتبه بندی پروسیجرها بپردازند. تکنیکی که باالترین میانگین رتبه ای را داشت و ارزیابی آن در مرکز 10سپس میانگین و انحراف معیار هر یک از تکنیک ها تعیین شد و

دانشجویان پرستاری انتخاب گردید. بعد از انتخاب پروسیجرها، چک لیست های الزم برای ارزیابی OSPEمهارتها امکان پذیر بود جهت آزمون مهارتها تهیه و در اختیار اعضای هیات علمی قرار گرفت تا نظرات اصالحی خود را مرقوم فرمایند. یک روز قبل از برگزاری آزمون یک جلسه

% نمره از دو روش ارزشیابی را کسب نمودند، درس را 50توجیهی برای کلیه دانشجویان گروه هدف برگزار شد. دانشجویانی که حداقل پاس کردند.

پیامدهای اجراء فرآیند: � راضی و OSPE دانشجویان از روش ارزشيابي 80% � ناراضی بودند، این میزان بعد از اعالم نمره به 9/2 راضی و کامال % ناراضی یا کامال

% بود.7/3% و 5/81ترتیب � راضی و TDE دانشجویان از روش ارزشيابي 4/79% • � ناراضی بودند، این میزان بعد از اعالم نمره به 8/11 راضی و کامال % ناراضی یا کامال

OSPE مقایسه میانگین نمره رضایتمندی دانشجویان بعد از اعالم نمره نشان داد رضایت از روش ارزشیابی % بود.1/11% و 63ترتیب . ( P=0.021) بود و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بودTDEبیشتر از روش ارزشیابی

حداقل و حداکثر و میانگین نمره علی رغم بیشتر بودن میانگین نمره رضایتمندی روش ارزشیابی آسپی نسبت به روش ارزشیابی سنتی، • مستقل( تفاوت معنی دار آماری بین نمرات دو T ) T-test آزمون آماری دانشجویان از روش ارزشیابی سنتی بیشتر از روش آسپی بود و

.( P = 0.000)روش ارزشیابی نشان دادارتقاء یادگیری دانشجو در انجام مهارتهای عملی•مشخص شدن پروسیجرهای مهم برای دانشجویان •پی بردن دانشجویان به نقاط ضعف و نقاط قوتشان در انجام پروسیجرهای مهم پرستاری•کاهش اعتراض دانشجویان از روش ارزشیابی به دلیل اینکه همه آنها در آزمون آسپی بصورت یکسان و عادالنه ارزیابی شدند و با انجام •

آزمون آسپی تاثیر و دخالت شانس و نظر مربی به حداقل رسید.افزایش رضایت مربی برای انجام یک ارزشیابی عادالنه و علمی در مورد تعداد زیادی از مهارتهای دانشجویان •سطح اثر گذاری: •

برای اولین بار ارزشیابی به روش آسپی بصورت رسمی برای دانشجویان پرستاری ترم یک در زاهدان انجام شد. در صورت پشتیبانی مالی و اجرایی معاونت محترم آموزشی دانشگاه در سالهای آتی نیز، این روش ارزشیابی برای همه دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی در

حیطه ارزیابی مهارتهای عملی و بالینی انجام خواهد شد کما اینکه در اکثر دانشگاه های دنیا و ایران روش معمول ارزشیابی مهارتهای عملی روش ارزشیابی بالینی ساختار یافته عینی می باشد.

نتیجه گیری ) چالش ها و مشکالت اجرایی فرآیند( : •طبق نظر سنجی از ارزیابان و دانشجویان بدلیل زمان کوتاه هر ایستگاه و افزایش اضطراب دانشجویان ، افزایش زمان ایستگاه ها در آزمون

های بعدی مدنظر قرار خواهد گرفت.هزینه باالی پرسنلی و وسایل و تجهیزات از عوامل بازدارنده ارزیابان دروس عملی از انجام این روش ارزشیابی است که با توجه به اهمیت

موضوع این مهم باید مدنظر قرار گیرد. تاییدهای مربوطه:•

بدلیل پژوهشی بودن فرایند فوق، مجوز انجام آزمون آسپی از نظر کمیته اخالق پژوهشی دانشگاه ، ریاست محترم دانشکده، مدیرگروه محترم پرستاری و معاونت پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی زاهدان صادر شده است.