Ελαιολαδο και Πρασινη χημεια

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

Γιωργάς ΝικόλαοςΜαρούλης ΑπόστολοςΠρας Κωνσταντίνος

Χατζηαντωνίου Κωνσταντίνα

Θεσσαλονίκη 2011

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο ΘεσσαλονίκηςΤμήμα Χημείας

Διαπανεπιστημιακό, Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών της

Διδακτικής της Χημείας και των Νέων Εκπαιδευτικών Τεχνολογιών

Ελαιόλαδο

• Η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα παγκοσμίως σε παραγωγή ελαιολάδου

• Τα προϊόντα του ελαιοδέντρου είναι από τις κυριότερες πηγές εσόδων

της χώρας μας• Έχει παρατηρηθεί μία παγκόσμια στροφή προς τη

μεσογειακή διατροφή και το ελαιόλαδοΒήματα που πρέπει να γίνουν

• Αύξηση της εθνικής παραγωγής ελαιολάδου

• Βελτίωση της ποιότητας του εθνικού αυτού προϊόντος

• Πιο συστηματική καλλιέργεια των ενεργών ελαιώνων

• Εκμετάλλευση των ελαιώνων που δεν καλλιεργούνται

Ένα Πολύτιμο Εθνικό Προϊόν

Η Εφαρμογή της Πράσινης Χημείας στο

ΕλαιόλαδοΟι αρχές της Πράσινης Χημείας

• Χρήση όσο το δυνατό λιγότερων χημικών ουσιών

• Χρήση κατά το δυνατό μικρότερης τοξικότητας ουσιών

• Ελάχιστη δυνατή σπατάλη σε πόρους και ενέργεια

• Αξιοποίηση των αποβλήτων στον μέγιστο δυνατό βαθμό

Το ΕλαιόδεντροΙστορική αναδρομή

Πιθανή πρώτη καλλιέργεια ελιάς σε Συρία, Μικρά Ασία ή Αίγυπτο και Αβησσυνία Συστηματική καλλιέργεια στην Αίγυπτο πριν το 2000 π.Χ. Σημαντική θέση του ελαιολάδου στην Εβραϊκή μυθολογία και θρησκευτικές τελετές

Βασικό στοιχείο της διατροφής των Ρωμαίων

Ιστορική αναδρομή

Βασικότατο συστατικό της διατροφής των Αρχαίων Ελλήνων

Χρήση του ελαιολάδου στις θρησκευτικές και νεκρώσιμες τελετές

Χρήση του ελαιολάδου ως φαρμάκου και καλλυντικού

Χρήση του ελαιοξύλου για την κατασκευή επίπλων και εργαλείων

Χρήση φύλλων και κλαδιών για την κατασκευή στρωμάτων

Απόδειξη της σημασίας του μέσω πληθώρας αρχαιολογικώνευρημάτων

Το Ελαιόδεντρο

Η Ελιά στην Αρχαιότητα

Το ΕλαιόδεντροΟργανογραφία και Χαρακτηριστικά του φυτού

Είναι αιωνόβιο, αειθαλές δέντρο, ύψους 5-20 μέτρων Έχει κορμό γεμάτο με υπερπλασίες και εξογκώματα Το ριζικό του σύστημα είναι θυσσανώδες Παρουσιάζει μακροζωία και διατήρηση της παραγωγικότητας Έχει την ικανότητα να ξαναβλαστάνει μετά από καρατόμηση Ευδοκιμεί σε πετρώδη και άγονα εδάφη Παρουσιάζει το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας


Ελληνικές

Λεπτόκαρπες: Αγριελιά, Κορωνέικη, Κουτσουρελιά, Λιανολιά Κερκύρας, Μαστοειδής

Μεσόκαρπες: Αδραμμυτίνη, Βαλανολιά, Θρουμπολιά,Μεγαρίτικη, Πικρολιά, Καλοκαιρίδα, Δαφνελιά

Αδρόκαρπες: Αμυγδαλολιά, Βασιλικάδα, Γαΐδουρελιά,Καρολία, Καρυδολιά, Καλαμών

Ξένες

Ισπανικές: Negral, Arbequine, Verdial, Picuar, Hojiblanca

Ιταλικές: Razzo, Corregio, Frantoio

Γαλλικές: Agladeau, Araban, Colombale, Verdale, Saurine

Λιβανέζικες: Soury, Beladi, Ayrouni, Chamy, Smoukmoki

Ποικιλίες Ελιάς

Το κλάδεμα αποσκοπεί στην:• Δημιουργία ισχυρού κορμού και σκελετού κόμης• Απολαβή ικανοποιητικότερων, ποσοτικά και

ποιοτικά, σοδειών• Διευκόλυνση της συγκομιδής και εφαρμογής της

φυτοπροστασίας• Μείωση της παρενιαυτοφορίας• Παράταση της παραγωγικής ζωής του ελαιοδέντρου

Η αραίωση αποσκοπεί στην:• Αύξηση του μεγέθους των καρπών

• Αποφυγή των ζημιών από χαμηλές θερμοκρασίες

• Αύξηση της ελαιοπεριεκτικότητας στους καρπούς

• Μείωση του κόστους συλλογής των καρπών

• Εξάλειψη της παρενιαυτοφορίας

Το ΕλαιόδεντροH Καλλιέργεια

της Ελιάς

Η λίπανση αποσκοπεί στην:

• Αντιμετώπιση της τροφοπενίας

• Αύξηση της καρποφορίας

• Αύξηση των ποσοστών ελαιολάδου στον καρπό

Η φυτοπροστασία βοηθά στην:

• Αντιμετώπιση των εχθρών της ελιάς

• Αύξηση της παραγωγής

• Βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου


Λίπασμα για ελαιοκαλλιέργεια

Ψεκασμός από εδάφους

H Καλλιέργεια της Ελιάς

Το ΕλαιόδεντροΣυνέπειες της παραδοσιακά εφαρμοζόμενης

λίπανσης• Τα ανόργανα λιπάσματα είναι υδατοδιαλυτά και

παρασύρονται από τα αρδευτικά νερά και τη βροχή• Ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα → υποβάθμιση και

ακαταλληλότητα του ποσίμου νερού• Ευτροφισμός λιμνών, ποταμών → καταστροφή

βιοτόπων

Συνέπειες της παραδοσιακά εφαρμοζόμενης φυτοπροστασίας

• Ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα• Καταστροφή βιοτόπων• Υποβάθμιση ποιότητας προϊόντος• Απειλή της υγείας των καταναλωτών και των αγροτών• Χαμηλή εκλεκτικότητα

H Καλλιέργεια της Ελιάς

Το ΕλαιόδεντροΗ Πράσινη Χημεία στην καλλιέργεια της ελιάς

Λίπανση:

• Χρήση κοπριάς

• Χρήση κομπόστας

• Εφαρμογή χλωρής λίπανσης

• Χρήση μικροτεμαχισμένων προϊόντων κλαδέματος (mulch)

MulchΚομποστοποιημένα φύκια θαλάσσης

Χούμος

Η Πράσινη Χημεία στην καλλιέργεια της ελιάς

Φυτοπροστασία:

• Χρήση φυσικής προέλευσης, ήπιας τοξικότητας φαρμάκων

• Εφαρμογή δολωματικής μεθόδου ψεκασμών

• Χρήση παγίδων φερομόνης (μέθοδος “attract and kill”)

• Κάλυψη ελαιοκάρπου με ανόργανα συστατικά

• Καταπολέμηση του δάκου σε γονιδιακό επίπεδο

• Χρήση των φυσικών εχθρών του δάκου (παράσιτα)

• Εφαρμογή ειδικού τρόπου καλλιέργειας


Δακοπαγίδα

Το έντομο δάκος

Το εντομοκτόνο Spinosad

Η δραστική ουσία του Spinosad

Η παγίδα McPhail

H παγίδα Vioryl

Ο δάκος καθώς τσιμπάει τον ελαιόκαρπο

Πράσινες Μέθοδοι Φυτοπροστασίας

ΕλαιόλαδοΧημική Σύσταση

Σαπωνοποιήσιμο κλάσμα 99% w/w• Ελαϊκό οξύ (C18:1) 55-83%• Παλμιτικό οξύ (C16:0) 7,5-20%• Λινελαϊκό οξύ (C18:2) 3,5-21%• Στεατικό οξύ (C20:0) 0,5-5% • Λινολενικό οξύ (C18:3) 0,5-1,5%

Ασαπωνοποίητο κλάσμα 1% w/w• Υδρογονάνθρακες• Καροτενοειδή• Χλωροφύλλες• Τοκοφερόλες• Στερόλες• Φαινόλες

Ελευρωπαΐνη

Ελαϊκό οξύ

β-Σιτοστερόλη

Χλωροφύλλη

Συστατικά του Ελαιολάδου με σημαντική Βιολογική Αξία

ΕλαιόλαδοΒιολογική Αξία

Το ελαιόλαδο οφείλει τη βιολογική του αξία στα εξής συστατικά:

• Λιπαρά οξέα (Ιδανική αναλογία μονοακόρεστων, πολυακόρεστων)

• Βιταμίνες (Καροτενοειδή, Τοκοφερόλες)

• Φαινόλες (Τυροσόλη, Υδροξυτυροσόλη)

• Υδρογονάνθρακες (Σκουαλένιο)

• Στερόλες (Σιτοστερόλη, Καμπεστερόλη, Στιγμαστερόλη)

Στιγμαστερόλη

ΕλαιόλαδοΒιολογική Αξία

Αποτελεί σημαντικό στοιχείο της διατροφής τόσο στην παιδική, όσο και στην προχωρημένη ηλικία. Συμβάλλει στην πρόληψη και αντιμετώπιση παθήσεων όπως:

Έλκος στομάχου και δυσλειτουργία πεπτικού

συστήματος Ατονία της χολής. Ρευματοειδής αρθρίτιδα Καρκίνος διαφόρων μορφών Διαβήτης Αθηροσκλήρωση και καρδιακά νοσήματα Ανοιακές νόσοι

ΕλαιόλαδοΚατηγορίες ελαιολάδου

Παρθένο ελαιόλαδο• Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο• Παρθένο ελαιόλαδο• Λαμπάντε ελαιόλαδο Εξευγενισμένο ελαιόλαδο Ελαιόλαδο Ακατέργαστο πυρηνέλαιο Εξευγενισμένο πυρηνέλαιο Βιολογικό ελαιόλαδο

Συσκευασία ελαιολάδου

Συσκευασία πυρηνελαίου

ΕλαιόλαδοΈλεγχος Ποιότητας Ελαιολάδου

Ο έλεγχος του ελαιολάδου περιλαμβάνει τις εξής βασικές δοκιμές:

• Μέτρηση οξύτητας• Μέτρηση αριθμού υπεροξειδίων• Προσδιορισμός της Κ232

• Προσδιορισμός της Κ270

• Προσδιορισμός τοκοφερολών• Οργανοληπτική εξέταση φρουτώδους• Οργανοληπτική εξέταση σφάλματος

ΕλαιόλαδοΕπεξεργασία του ελαιοκάρπου και παραγωγή

ελαιοζύμης

• Αποφύλλωση, Πλύσιμο• Θραύση, Άλεση• Μάλαξη

Εξαγωγή του ελαιολάδου από την ελαιοζύμη

• Πίεση• Φυγοκέντριση• Συνάφεια

Τελικός καθαρισμός, Διαχωρισμός ελαιολάδου

• Φυγοκέντριση• Καθίζηση

Παραγωγή Ελαιολάδου

Βασικά στάδια της παραγωγής του Ελαιολάδου στο

Ελαιουργείο

Ελαιόλαδο

Η σύσταση της ελαιοπυρήνας• 50% Νερό• 45% Πυρηνόξυλο• 5% Πυρηνέλαιο

Διαδικασία εξαγωγής πυρηνελαίου

• Ξήρανση• Εκχύλιση με οργανικούς διαλύτες• Κλασματική απόσταξη

Η Πράσινη Χημεία στην παραγωγή πυρηνελαίου

Αντικατάσταση των οργανικών διαλυτών με υπερκρίσιμο CO2

Παραγωγή Πυρηνελαίου

Ελαιόλαδο

Ο εξευγενισμός συνίσταται από τα εξής στάδια

• Απομάκρυνση των βλεννωδών ουσιών• Απομάκρυνση των ελεύθερων λιπαρών οξέων• Απόσμηση• Αποχρωματισμός• Απομαργαρίνωση

Η Πράσινη Χημεία στον εξευγενισμό του ελαιολάδου

Η εκχύλιση με υπερκρίσιμο CO2 πλεονεκτεί σημαντικά σε σχέση με τις κλασικές διαδικασίες της απόσμησης και μείωσης της οξύτητας

Εξευγενισμός Ελαιολάδου

Απόβλητα Ελαιουργείων Υγρό απόβλητο από το ξέπλυμα των ελιών που γίνεται στο πλυντήριο

Υγρό απόβλητο που προέρχεται από τους φυγοκεντρικούς διαχωριστήρες της παραγωγικής διαδικασίας

Στερεό απόβλητο (ελαιοπυρήνας) που προέρχεται από τον διαχωριστήρα (decanter) που διαχωρίζει τα υγρά από τα στερεά μέρη του ελαιοκάρπου

Λάσπη που καθιζάνει στις δεξαμενές εξάτμισης υγρών αποβλήτων

Φύλλα και μικρά κλαδιά που προέρχονται από το αποφυλλωτήριο

Τύποι αποβλήτων. Προέλευση

Απόβλητα Ελαιουργείων Προέρχονται από τους φυγοκεντρικούς διαχωριστήρες υγρής φάσης της

παραγωγικής διαδικασίας

Αποτελούνται από το νερό που περιέχει ο ίδιος ο ελαιόκαρπος μαζί με το νερό που προστίθεται στις διάφορες φάσεις επεξεργασίας (πλύσιμο, φυγοκέντριση ελαιοζύμης)

Στη χώρα μας υπάρχουν περισσότερα από 2.200 ελαιοτριβεία, τα οποία παράγουν περίπου 1.500.000 m3 αποβλήτων

Ένα μεσαίου μεγέθους ελαιοτριβείο παράγει περίπου 1.000 tn απόβλητα ανά περίοδο συγκομιδής, με οργανικό φορτίο που ισοδυναμεί με τα ετήσια απόβλητα μιας πόλης 30.000 κατοίκων

Υγρά Απόβλητα

Απόβλητα Ελαιουργείων

Χαρακτηριστικά: υψηλό οργανικό ρυπαντικό φορτίο υψηλή τοξικότητα χρώμα σκούρο κόκκινο έως μαύρο όξινα (pH=3-6) χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή χαμηλή βιοαποικοδομησιμότητα

Περιέχουν: σάκχαρα πρωτεΐνες ανόργανα άλατα φαινόλες και πολυφαινόλες χρωστικές

Σύσταση υγρών αποβλήτων


Η ελαιοπυρήναΠολτώδης μάζα που απομένει μετά την απομάκρυνση του ελαιολάδου και των απόνερων της ελαιοζύμης Αυτή που προέρχεται από τα κλασικά ελαιουργεία (πιεστήρια) είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε υγρασία, ενώ αυτή των φυγοκεντρικών περιέχει υψηλό ποσοστό υγρασίαςΠεριέχει πρωτεΐνες, κυτταρίνη και άλλα συστατικά, όπως πολυφαινόλες

Το πυρηνόξυλο: Στερεό υπόλειμμα που απομένει μετά την εξαγωγή του πυρηνελαίου από την ελαιοπυρήναΠεριέχει μεγάλο ποσοστό ξυλωδών και κυτταρινούχων συστατικών και ένα μικρό ποσοστό πρωτεϊνών

Στερεά απόβλητα

Απόβλητα Ελαιουργείων Η απόθεση των αποβλήτων γίνεται σε διάφορους αποδέκτες, όπως τα

ρέματα, οι χείμαρροι, οι λίμνες, η θάλασσα και το έδαφος

Τα απόβλητα δημιουργούν τεράστια προβλήματα ρύπανσης, λόγω της τοξικότητάς τους

Προκαλούν γενικότερη υποβάθμιση του περιβάλλοντος

γύρω από τα ελαιοτριβεία Καταστρέφουν τα υδάτινα συστήματα στα σημεία

απόρριψης τους Διαταράσσουν τη βιολογική ισορροπία των

οικοσυστημάτων στα οποία καταλήγουν Έχουν δυσμενείς επιπτώσεις σε πολλές καλλιέργειες

Διαχείριση, Διάθεση Αποβλήτων


Η επεξεργασία και η διάθεση των ελαιουργικών αποβλήτων είναι ένα από τα πιο δύσκολα στην επίλυση τους προβλήματα και έχουν να κάνουν τόσο με τη σύνθεση τους, όσο και με την τεχνολογική και τεχνοοικονομική μορφή της ελαιουργικής βιομηχανίας

Μέχρι σήμερα δεν έχει προταθεί μία ολοκληρωμένη λύση, αλλά έχουν εφαρμοστεί διάφορες τεχνικές, που παρουσιάζουν ορισμένα μειονεκτήματα τεχνικής ή οικονομικής φύσεως και δεν έχουν επιλύσει ικανοποιητικά το πρόβλημα

Διαχείριση, Διάθεση Αποβλήτων


Εξάτμιση σε ειδικές δεξαμενές Αερόβιος βιολογικός καθαρισμός Αποτέφρωση Χρήση για άρδευση μετά από επεξεργασία Χρήση για λίπανση μετά από επεξεργασία Ανακύκλωση απόνερων – αποβλήτων

Μέθοδοι που έχουν δοκιμαστεί μέχρι σήμερα για τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΜέθοδοι επεξεργασίας υγρών αποβλήτων

Μηχανική επεξεργασία Διήθηση Επίπλευση Καθίζηση Απολίπωση

Βιολογική επεξεργασία Λίμνες εξάτμισης Μέθοδος ενεργού ιλύος Αναερόβια επεξεργασία

Φυσικοχημική επεξεργασία Διαχωρισμός με μεμβράνες Αποτέφρωση Εξάτμιση και απόσταξη Συσσωμάτωση Καθίζηση Οξείδωση/Αναγωγή και

αποτοξικοποίηση Προσρόφηση Εξάτμιση, υδρόλυση, οξείδωση Ηλεκτρόλυση

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΜέθοδοι επεξεργασίας στερεών αποβλήτων:

Μηχανική επεξεργασία Διαχωρισμός, ταξινόμηση,

εσχαρισμός Συμπίεση Ξήρανση Βιολογική επεξεργασία Διάθεση στο έδαφος Κομποστοποίηση Αναερόβια ζύμωση/χώνευση

Θερμική επεξεργασία Πυρόλυση Αεριοποίηση Αποτέφρωση Απόθεση

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΠράσινη Αξιοποίηση των Αποβλήτων

Στόχοι της Πράσινης Χημείας

Η κατά το δυνατό μείωση των αποβλήτων

Η αξιοποίηση τους με ανάκτηση των χρήσιμων συστατικών τους

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΠράσινη Αξιοποίηση των Αποβλήτων

Χρήση του υπερκρίσιμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ως διαλύτου

Υπάρχουν πολλές εφαρμογές στην παραγωγή ελαιολάδου σε πειραματικό στάδιο ή σε μικρή κλίμακα, όπως:

Εκχύλιση στερολών και τοκοφερολών από υγρά απόβλητα Εκχύλιση σκουαλενίου, α-καροτενίου, τριγλυκεριδίων, τοκοφερολών,

φαινολών και α-σιτοστερόλης από φύλλα ελιάς Απομάκρυνση οξέων από ελαιόλαδο με εκχύλιση κατ’ αντιρροή Εκχύλιση σκουαλενίου από πυρηνέλαιο Εκχύλιση ελαιολάδου από την ελαιοπυρήνα Εκχύλιση τοκοφερολών από την ελαιοπυρήνα

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΜέθοδοι Αξιοποίησης των Αποβλήτων

Τεχνολογία Aquatec OLIVIA Παραγωγή μονοκύτταρης πρωτεΐνης (ζυμών και ενζύμων) Παραλαβή ανθοκυανών Παραγωγή βουτανόλης, αιθανόλης και μεθανίου Άλλες μέθοδοι:

επεξεργασία αποβλήτων ελαιουργείων με οξειδωτικές και βιολογικές διεργασίες, με παράλληλη παραγωγή υψηλής ποιότητας εδαφοβελτιωτικού

αξιοποίηση κομποστοποιημένου πυρηνόξυλου και υγρών αποβλήτων ως εδαφοβελτιωτικού

φωτοβιολογική παραγωγή υδρογόνου από υγρά απόβλητα ελαιουργείων κατεργασία απόνερων ελαιουργείων με ενεργό άνθρακα προερχόμενο

από αγροτικά υποπροϊόντα

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΜέθοδοι Αξιοποίησης των Αποβλήτων

Χρήση υποπροϊόντων της ελαιουργίας στις ζωοτροφές Σχετικά απλός και συνηθισμένος τρόπος διάθεσης των αποβλήτων

Χρησιμοποιούνται Η ελαιοπυρήνα Η εκχυλισμένη ελαιοπυρήνα Τα φύλλα και οι κλαδίσκοι

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΝομοθεσία

Για πολλές δεκαετίες υπήρχαν ελλείψεις στη νομοθεσία σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων των ελαιουργείων

Από το 1986 Αρχισε να εφαρμόζεται η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (74/442/Ε.Ε., 15-6-1975), η οποία προτρέπει τα κράτη-μέλη να λαμβάνουν τα ενδεδειγμένα μέτρα για την ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων

Ακόμη και σήμερα υπάρχει απουσία ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης των αποβλήτων των ελαιουργείων

Απόβλητα ΕλαιουργείωνΓενικές επισημάνσεις στο πρόβλημα των αποβλήτων

Έχουν προταθεί πολλοί τρόποι αξιοποίησης των αποβλήτων, λίγοι όμως έχουν εφαρμοστεί σε βιομηχανική κλίμακα, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους

Πρακτικότερη λύση στο πρόβλημα αποτελεί η χρήση ελαιουργείων δυο φάσεων, η οποία περιορίζει αισθητά το πρόβλημα των αποβλήτων, μειώνοντας τα σε ποσοστό 40% περίπου

Αποθήκευση, Συσκευασία και Τυποποίηση του Ελαιολάδου

Υλικά συσκευασίας Πλαστικό (πολυαιθυλένιο (PE) , πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC),

πολυτερεφθαλικός αιθυλενεστέρας (PET) ) Γυαλί Διάφορα μέταλλα (λευκοσίδηρος, αλουμίνιο, ανοξείδωτος χάλυβας) Άλλα υλικά (TetraPak)

Η τυποποίηση του ελαιολάδου σε κατάλληλα δοχεία και μέσα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την καλύτερη συντήρηση, εμπορία και διακίνηση του. Τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτουν τα δοχεία συσκευασίας είναι: αδιαπερατότητα από φως και οξυγόνο ανθεκτικότητα κατά τη μεταφορά και αποθήκευση ευκολία στη χρήση ελκυστική εμφάνιση μικρό κόστος αγοράς


Κατά το χρόνο αποθήκευσης του ελαιοκάρπου μέχρι την επεξεργασία Ποιοτικές αλλοιώσεις που έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των αρωματικών συστατικών

του ελαιολάδου, ιδίως όταν ο ελαιόκαρπος είναι πληγωμένος ή έχει προσβληθεί από εχθρούς και ασθένειες

Κατά την επεξεργασία του ελαιοκάρπου στο ελαιουργείο Κατά την επαφή της ελαιοζύμης και του ελαιολάδου με τον ατμοσφαιρικό αέρα, είναι

δυνατό να συγκρατηθεί ποσότητα οξυγόνου, η οποία συντελεί στην έναρξη της οξειδωτικής αλλοίωσης του ελαιολάδου

Η θέρμανση της ελαιοζύμης συνδέεται με χημικές και βιοχημικές αλλαγές που οδηγούν στην αλλοίωση της ποιότητας του ελαιολάδου

Ο σίδηρος, ο οποίος προέρχεται από τις μεταλλικές επιφάνειες των μηχανημάτων του ελαιουργείου, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στα χαρακτηριστικά του ελαιολάδου (χρώμα και γεύση) λόγω της καταλυτικής του δράσης

Αλλοιώσεις του ελαιολάδου


Υδρολυτική τάγγιση ή λιπόλυση (Μικροβιακή ή Ενζυματική)

Οξειδωτική τάγγιση ή οξείδωση

Απώλεια οργανοληπτικής ποιότητας

Επιμόλυνση

Προσρόφηση συστατικών

Μετανάστευση συστατικών

Χημικές δράσεις που προκαλούν αλλοιώσεις


Νομοθετικές ρυθμίσεις για αποθήκευση, μεταφορά και τυποποίηση Κρατικές Κοινοτικές Από φορείς (Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου - IOOC, ΕΦΕΤ)

Στοιχεία που πρέπει να αναγράφονται στα δοχεία Ονομασία του προϊόντος Καθαρό περιεχόμενο Όνομα και διεύθυνση Χώρα προέλευσης Ταυτοποίηση εμπορικών παρτίδων Ημερομηνία συσκευασίας Ημερομηνία λήξης, συνθήκες αποθήκευσης

Κανονισμοί και οδηγίες για την τυποποίηση του ελαιολάδου


Πρακτικά ανύπαρκτος έλεγχος

Δεν αναγράφονται πληροφορίες και έτσι δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση της ποιότητας του ελαιολάδου

Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το ελαιόλαδο αυτό:

είναι παλαιό ή φρέσκο είναι οξειδωμένο έχει υψηλή οξύτητα είναι νοθευμένο περιέχει χρωστικές είχε αποθηκευτεί σωστά

Διακίνηση μη τυποποιημένου ελαιολάδου

Χρήσεις του Ελαιολάδου Πέραν της Διατροφής

Η χρήση του ελαιόλαδου για θεραπευτικούς σκοπούς ήταν γνωστή από την αρχαιότητα

Αναφορές από Αριστοτέλη, Ιπποκράτη, Γαληνό, Διοσκουρίδη, Διοκλή

Εμπειρικές χρήσεις σε τοπικές εφαρμογές κατά των παθήσεων του δέρματος, στην προστασία του δέρματος από την ηλιακή ακτινοβολία, στους πόνους από τσιμπήματα διαφόρων εντόμων και σε εγκαύματα ως καταπραϋντικό

Οι χρήσεις αυτές επιβεβαιώνονται από τις επιστημονικές έρευνες, οι οποίες απέδειξαν τη θεραπευτική δράση του ελαιολάδου σε πολλές χρόνιες ή μη παθήσεις

Το ελαιόλαδο στη φαρμακευτική


Ανακαλύπτονται νέες ευεργετικές ιδιότητες της χρήσης του ελαιολάδου όπως: επιβράδυνση της γήρανσης του εγκεφάλου, των εσωτερικών οργάνων

και των ιστών θετική συμβολή εναντίον του καρκίνου του στήθους και άλλων

καρκίνων θετική συμβολή εναντίον του διαβήτη και του πεπτικού έλκους ευεργετική επίδραση στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού

συστήματος και του αγγειακού συστήματος Αξιοθαύμαστη αντιοξειδωτική δράση

Το ελαιόλαδο στη φαρμακευτική


Κάψουλες παρθένου ελαιολάδου για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Η ολεοκανθάλη, δρα ως φυσικό αντιφλεγμονώδες και μπορεί να

χρησιμοποιηθεί στην παρασκευή φαρμάκων που προστατεύουν ή θεραπεύουν τη νόσο του Alzheimer

Πρώτη ύλη για την παραγωγή αντιβιοτικών και τη θεραπεία λοιμώξεων ευρέως φάσματος, όπως λοιμώξεις του αναπνευστικού και παθήσεις του ουροποιογεννητικού, του δέρματος, των οστών, των αρθρώσεων κ.ά.

Δισκίο με αντιιΐκες ιδιότητες, βασισμένο σε αρωματικά φυτά της Κρήτης και ελαιόλαδο

Απομονώθηκαν χημικές ουσίες του ελαιόλαδου (λιγνάνη και σεκοϊριδοειδής γλυκοζίτης) που πιστεύεται ότι θα μπορούσαν να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τα καρκινικά κύτταρα

Το μονοακόρεστο ολεϊκό οξύ μετατρέπεται στο έντερο σε μια ουσία που βοηθά τη μνήμη

Νεότερες εξελίξεις στην παρασκευή φαρμάκων


Γνωστή η χρήση του ελαιόλαδου στην υγιεινή του σώματος, αλλά και στην περιποίηση του δέρματος και των μαλλιών από την αρχαιότητα

Το ελαιόλαδο στα προϊόντα καλλωπισμού: ανακουφίζει αναζωογονεί δροσίζει ενυδατώνει διατηρεί το δέρμα λείο απορροφά τις υπεριώδεις ακτινοβολίες του ηλίου βελτιώνει την υγεία του δέρματος

Το ελαιόλαδο που χρησιμοποιείται σε καλλυντικά προϊόντα, θα πρέπει να είναι βιολογικής καλλιέργειας, ώστε να είναι απαλλαγμένο από χημικές και επιβαρυντικές ουσίες

Το ελαιόλαδο στην κοσμετολογία


Καλλυντικά προϊόντα που έχουν σαν βασικό συστατικό τους το ελαιόλαδο:

Αφρόλουτρα Σαμπουάν καθημερινής χρήσης Μάσκες μαλλιών Λάδια για μασάζ Ενυδατικές κρέμες ημέρας Κρέμες χεριών και ποδιών Λοσιόν σώματος Λοσιόν για μετά τον ήλιο Αντιρυτιδικές κρέμες ματιών Αντιρυτιδικές και θρεπτικές κρέμες νύχτας Μάσκες προσώπου (για ενυδάτωση, σύσφιξη και τόνωση) Αντηλιακές κρέμες

Το ελαιόλαδο στην κοσμετολογία


Το ελαιόλαδο ήδη από την αρχαιότητα χρησιμοποιείτο για καθαρισμό Οι αθλητές καθαρίζονταν από τη σκόνη και τον ιδρώτα του στίβου Αρκετά αργότερα ανακαλύφθηκε το πράσινο σαπούνι Χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό ρούχων, αλλά και

γενικότερα στον οικιακό καθαρισμό, σε στερεή μορφή ή διαλυμένο σε νερό

Άλλες πράσινες χρήσεις Το ελαιόλαδο που έχει χρησιμοποιηθεί για τηγάνισμα χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη παρασκευής βιοντίζελ Λιπαντικό

Καθαριστικά με βάση το ελαιόλαδο

Η Ισχύουσα Νομοθεσία για τα Ελαιοτριβεία

Τα ελαιοτριβεία υπακούουν στη νομοθεσία που αφορά: στην ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στην διάθεση λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων

Άλλες οδηγίες Οδηγίες για ολοκληρωμένη παραγωγή της ελιάς του IOBC

(γενικές αρχές, ελάχιστα κριτήρια και οδηγίες) Οδηγός Υγιεινής για τις επιχειρήσεις τυποποίησης και εξευγενισμού

ελαιολάδου και πυρηνελαίου του ΕΦΕΤ (γενικές και ειδικές απαιτήσεις που αφορούν στην εφαρμογή των Κανόνων Υγιεινής στις επιχειρήσεις τυποποίησης και εξευγενισμού ελαιολάδου και πυρηνελαίου)

AGROCERT – Απαιτήσεις για την εφαρμογή στην καλλιέργεια ελιάς (νομικές και τεχνικές απαιτήσεις του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης)

Η Ισχύουσα Νομοθεσία για τα Ελαιοτριβεία

Ευρωπαϊκή νομοθεσίαΠληθώρα νομοθετικών κειμένων που σχετίζονται με ολόκληρη τη

διαδικασία παραγωγής του ελαιολάδου, όπως: χαρακτηριστικά και προδιαγραφές που πρέπει να διαθέτει κατηγορίες ελαιολάδου και τη σύσταση που πρέπει να έχει για να ανήκει σε

κάποια από αυτές κανόνες εμπορίας και επισήμανσης κανόνες για τον τρόπο συσκευασίας και τυποποίησης

Νομοθεσία REACH Ρυθμίσεις για την καταχώριση, αξιολόγηση και αδειοδότηση όλων των χημικών

προϊόντων που κυκλοφορούν στην ευρωπαϊκή αγορά Αντικατέστησε τις δεκάδες ευρωπαϊκές και εθνικές διατάξεις που όριζαν έως

τότε την παραγωγή, την εμπορία και τη χρήση των χημικών προϊόντων Υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να παρέχουν ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά

με τις χημικές ουσίες που παρασκευάζουν, εισάγουν ή χρησιμοποιούν στα προϊόντα τους και να εγγυώνται οι ίδιες την ασφαλή χρήση τους

Olive TreesVincent Van Gogh,

1889Ευχαριστούμε για την

προσοχή σας

Documents

Ελαιολαδο και Πρασινη χημεια