1

คำบชาพระรตนตรย

อมนา สกกาเรนะ ตง พทธง อะภปชายะมอมนา สกกาเรนะ ตง ธมมง อะภปชะยามอมนา สกกาเรนะ ตง สงฆง อะภปชะยาม

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโมธมมง นะมสสามสปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆสงฆง นะมาม

ปพพภาคนมการ

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะนะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะนะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ

2

ไตรสรณาคมน

พทธง สะระณง คจฉามธมมง สะระณง คจฉามสงฆง สะระณง คจฉาม

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉามทตยมป ธมมง สะระณง คจฉามทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉามตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉามตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม

นตถ เม สะระณง อญญง พทโธ เม สะระณง วะรง เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถเต (เม) โหต สพพะทานตถ เม สะระณง อญญง ธมโม เม สะระณง วะรง เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถเต (เม) โหต สพพะทานตถ เม สะระณง อญญง สงโฆ เม สะระณง วะรง เอเตนะ สจจะวชเชนะ โสตถเต (เม) โหต สพพะทา

3

4

หลวงปบรมครเทพโลกอดร

5

หลวงปสงขร

6

พระธรรมฐตญาณ

7

อนโมทนาบญพระสงฆ คอ สาวก ของ พระ สมมาสม พทธเจา เปน ผนำ พระธรรม คำ สงสอน ของ

พระบรมศาสดา มา ศกษา ปฏบต และ นำ ออก เผยแพร เพอ ประกาศ ศาสนา ให แก เวไนย สตว ทงหลาย ได เขาใจ ใน หลกธรรม คำ สงสอน ของ พระองค เพอให ดำรง คงไว ใน อาย ของ พระศาสนา ๕๐๐๐ พระ พรรษา ตามท พระพทธองค ทรง ตงมน ไว ดง พทธว จน ท ทรง ตรส วา “พระสงฆ เปน เนอนาบญ ของโลก” พระสงฆ ทง สองฝาย คอ ฝาย คนถธระ และฝาย วปสสนา ธระ กได ทำหนาท ใน การ เผยแพร พระศาสนาตาม หนาท ของ ตน แม ยคสมย จะ เปลยนแปลง ไป ม ความ เจรญ กาวหนา ใน เทคโนโลย อยาง รวดเรว แต ผ ท ประพฤต ปฏบต ธรรม ก จะ เหน ได วาพระธรรม คำ สงสอน ของ สมเดจพระ สมมาสม พทธ เจาท ได ทรง ตรส ไว เมอ ๒๖๐๐ ป ทผานมายงคง ใชได ทกๆ ยคสมย จวบจน ปจจบน

หลวง ป ตน บญ ต กขปญโญ ทาน ก เปน พระสงฆ อก รป หนง ท ได ดำเนน ตาม รอยพระบาท ของ สมเดจพระ สมมาสม พทธเจา ดวย ศรทธา ท แนวแน นบตงแต ทาน ไดรบ มอบหมายให มา พฒนา วด ปา ทง กลา เฉลม ราช ทาน ได ม ปณธาน ท มงมน ทมเท แรงกาย แรงใจ ใน การ อบรมสงสอน เผยแพร ใน พระธรรม คำ สงสอน ของ พระพทธองค และ ดำเนนการ สราง ถาวรวตถ เพอ สบสาน พระพทธศาสนา ดวย ความ วรยะ อตสาหะ โดย ไมยอทอ ตอ ความ ยากลำบาก แม จะ ม อปสรรค ท มากมาย นานปการ ทาน ก ยงคง กาว ส ความ สำเรจ นำ ความ เจรญ ใน ทกๆ ดาน มาส ทองทง กลา รองไห แหงน อาตมา ขอ อนโมทนา ใน บญกศล ท ทาน ทงหลาย ได รวมกน บำเพญ มา ขอ จตรพธพร ชย จง บงเกด แก ทกๆ ทาน ให ได มนษย สมบต สวรรค สมบต จน เขาถง นพพาน สมบต ทกประการ

พระธรรมฐตญาณเจาคณะภาค๑๐(ธ)เจาอาวาสวดบงพระลานชยพระอารามหลวงจงหวดรอยเอด

8

พระครศรวรยโสภณ

9

มหาบารมพระสงฆ เปน ผสบทอด พระศาสนา เปน ผ เผยแพร พระธรรม คำ สงสอน

ของ สมเดจพระ สมมาสม พทธเจา เปน ผ ท ปฏบตด ปฏบต ชอบ งดงาม ไป ดวย ศล สมบรณ ไป ดวย คณธรรม ม สตปญญา เฉลยวฉลาด แม ใน ปจจบน จะ ม ความ เจรญ กาวหนา ทาง เทคโนโลย ท เจรญ กาวหนา ไป อยาง มาก แต พระสงฆ ทงหลาย ก ยงคง ดำเนน รอย ตาม พระธรรม คำ สงสอน แหง พระ สมมาสม พทธเจา สบทอด ตอๆ กน มา

นบตงแต ได รจก หลวง ป ตน บญ ต กขปญโญ และ ม โอกาส ได เขารวม พธ ทาง ศาสนา ตางๆ ทำให เหน ความ เปลยนแปลง การ พฒนา วด ปา ทง กลา เฉลม ราช แหงน จาก วด ท รกราง กลาย เปน วด ท เจรญ อยาง รวดเรว และ สวยงาม นอกจากน ทาน ยง อบรม ศลธรรม จรยธรรม ให กบ เยาวชน เปน จำนวน มาก เพอให เตบโต เปน คนด ของ สงคม จน เปนท ประจก ษอยาง ชดแจง ถงศ ลา จรยวตร ท ม ความ มงมน ใน การ ปฏบต งาน เพอ พระพทธศาสนา อยาง แทจรง ดวย กำลง แหง มหา ศรทธา ดวย ปญญา และ มหา บารม ของ ทาน แม จะ ม ความ เหนดเหนอย ยากลำบาก ไมวา จะ หนกหนา สาหส เพยงใด ทาน ก ไมเคย ยอทอ ตอ อปสรรค ทงปวง

อาตมา ภาพ ขอ อนโมทนา ใน การ สราง บญกศล สราง บารมกบ ทาน ทงหลาย และ ขอให ทาน ทงหลาย เจรญ ดวย อาย วรรณะ สขะ พละ เจรญ ดวย ปฏภาณ ธนสารสมบต เกด ดวงตา เหน ธรรม สำเรจ มรรคผล แหง นพพาน เทอญ.

พระครศรวรยโสภณ เจาคณะ อำเภอ เมอง รอยเอด (ธ) วดบงพระลานชยพระอารามหลวงจงหวดรอยเอด

10

11

สมเดจพระสมมาสมพทธเจา ทรงตรสร อนตรสมมาสมโพธญาณอนประเสรฐและทรงไดโปรดสงสอนเวไนยสตวทงหลาย

ทรง ประกาศ พระศาสนา ของ พระองค ไว ๕,๐๐๐ ป ประมวล พระธรรม

คำ สงสอน ของ พระพทธองค ได ๘๔,๐๐๐ พระ ธรรมขนธ บดน กาล เวลา

ลวงเลย สน แลว ๒๕๕๖ ป เรา ทงหลาย กได รบทราบ ขอมล ใน เรองราว จาก

ทาง ประวต ศาสตร แต ทาน ทงหลาย ทราบ หรอไม วา กาล เวลา ผานมา ชานาน

จน ลวงเลย มาถง ปจจบน น เหตใด รากฐาน แหง พระพทธศาสนา ถง ยง ดำรง

คงอย พระธรรม คำ สงสอน ของ สมเดจพระ สมมาสม พทธเจา ไมได ถก บนทก

ไว เพยง เพอให ม คณคา ทาง ประวต ศาสตร หรอ เพยงแค ศกษา ทางวชาการ

เทานน แต เรา ตอง ลงมอ ปฏบต ตาม เทานน จง จะ เหน ผล อน ยงใหญ มหาศาล

เพราะ พระธรรม ท สมเดจพระ สมมาสม พทธเจา ได ทรง ตรส สอน ไว เปน สง ท

เหน ได อยาง ชดแจง สามารถ ทำการ พสจน ได วา ม อยจรง เชน ความ จรง อน

เทยงแท สประการ หรอ อรยสจ ส ทกข สมทย นโรธ มรรค

กาล เวลา ท หมนเวยน เปลยนไป มนษย เมอ สมย สอง พน กวา ป กบ มนษย

ใน ปจจบน ยงคงม ทกข ม อวชชา เหมอนกน แม ความ เจรญ ในดาน ตางๆ จะ

กาวหนา ไปไกล เพยงใด กตาม แต ความ เชอ ความ ศรทธา ท แตกตางกน การ

คำปรารภ

12

ยอมรบ ของ แตละบคคล ไม เทากน ความ เขาใจ ใน พระธรรม ยอม ไม เทากน

เมอ พระพทธศาสนา อบตขน พระธรรม คำ สงสอน ควร แก การ สดบ ฟง ควร

แก การ ปฏบต ตาม พสจน ได ดวย ตน เอง ถา จต เปดรบ พจารณา ธรรม ทงหลาย

ความ สำเรจ ก จะ บง เกดขน ได อยาง แนนอน ดง พทธว จน ท ตรส วา “โลก

ไมเคย วาง จาก พระอรหนต” นน เปนเรอง ท ยนยน วา การ ปฏบต เพอ ความ

หลดพน เปนเรอง ท แม จะ ยาก แต ทกคน สามารถ ทำได ไมวา ยคสมย ใด โดย

การ ปฏบต ให รแจง ใน เหต และ ผล ดวย ตน เอง ดงนน การ จะ หยง รากฐาน ของ

พระพทธศาสนา ให ดำรง สบตอ ไปได นน ก เปรยบ เสมอน การ ปลก ตนไม ตอง

ม การ คดเลอก เมลด พนธ คดเลอก ภมประเทศ ภมอากาศ และ สงแวดลอม

จากนน จง เพาะปลก เมลด พนธ แหง พระพทธศาสนา รอ รากฐาน เจรญ เตบโต

จน มนคง แลว แตกหนอ แผ กง กาน ออก ดอกผล ตอไป

หนงสอ “โลกอดร ภกข” น นำเสนอ จรยวตร อน งดงาม ความ ศรทธา

ท ยงใหญ ปณธาน ท มนคง ใน การ บำเพญ เพยร เพอ วถ แหง การ หลดพน

เพอ เขาส กระแส ธรรม อนว มต สข จน สำเรจ อรหนต ผล ของหลวง ป บรมคร

เทพ โลกอดร ผ เปรยบ เสมอน เปน เมลด พนธ พทธศาสนา อน สำคญยง ซง

สมเดจพระ สมมาสม พทธเจา ทรง ปลก ไว เพอ ทำหนาท สบตอ พระศาสนา

ของ พระองค ให แผ กง กาน สาขา แผ รมเงา ของ พระพทธศาสนา นำพา มวล

มนษยชาต เขาถง กระแส แหง บารม ธรรม สำเรจ มรรคผล นพพาน สบไป

พรอมกน น ยงนำเสนอ ภาพ ความ กาวหนา ของ โครงการ ตางๆ ทาง

ดาน ศาสนสถาน ภายใน วด ปา ทง กลา เฉลม ราช รวมถง ศาสนกจ ท จด ขน ใน

ป พ.ศ. ๒๕๕๕

อาตมา ขอ อนโมทนา ใน บญกศล ทงหลาย ทงปวง ท ทาน ทงหลาย ได

กระทำ มา และ ขอให ทกทาน จง เจรญ ทง ทางโลก และ ทางธรรม บารม มาก ลน

เกด ดวงตา เหน ธรรม จน สำเรจ มรรคผล นพพาน ใน อนาคตกาล ดวย เทอญ.

หลวงปตนบญตกขปญโญ

13

เพออะไร

ภาวะของจต...ทดนรนขวนขวายในโลกนชางนาเวทนาเหลอเกนเรามปลดปลอยตวเราแตเรากบกกขงตวเราเองไวทกขมไวใหพจารณาคนหามใชมไวเพอทกขเพยงอยางเดยว

14

สารบญ

คำอนโมทนาบญ(พระธรรมฐตญาณ) ๗คำอนโมทนาบญ(พระครศรวรยโสภณ) ๙คำปรารภ(หลวงปตนบญ) ๑๑วถธรรมของหลวงปบรมครเทพโลกอดร 17การสรางบษบกพระสเนรราช 120ศาสนสถาน 130 ทวารบาล องคพระมหาธาตเจดย ๑๓๓ ศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล ลานเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล ๑๔๐

กำแพงแกว ๑๔๓วหารวสทธมรรค ๑๔๖หอระฆง ๑๔๙โรงเกบนำ (แทงคนำ) ๑๕๒กฎพระสงฆ กฏนโรธ ๑๕๔ อานสงส การตางๆ ๑๕๘

15

ศาสนกจปพ.ศ.2555 160 ธดงคปาชา ๑๖๑ งานโพธญาณแหงการตนร ๑๘๔ ตามรอยพระธรรมฑตไปพมา ๑๘๖ งานนโรธ ๑๙๒ ตามวถแหงพทธะ ๑๙๘ อนเดย – เนปาล งานบญประทายขาวเปลอก ๒๓๖ตารางกจนมนตหลวงป2556 246กำหนดการนโรธป2556 250ธรรมปรบจต 258อษราสกการะ... 284คณะกรรมการผจดทำหนงสอ 300ธนาคารบญ 304แผนทไปวดปาทงกลาเฉลมราช 306

16

17

เรองของหลวงปใหญบรมครเทพโลกอดรเปนเรองทลกลบมทมาทไปตางกนอยางมากมาย

แมในโลกนจะมเรองราวตางๆ ทลกลบซบซอนทยงคงเปนปรศนารอการพสจนแตกมครบาอาจารยหลายๆทานบคคลอกหลายๆคนทไดเกยวของสมผสหรอประสบพบเจอหลวงปใหญบรมครเทพโลกอดร

เรองหลวงบรมครเทพโลกอดร หรอหลายทานจะเรยกวาหลวงปใหญนเปนเรองทกลาวไดวาเปน‘ปจจตตง’คอรไดเฉพาะตนเทานนเฉกเชนเดยวกบเรองลกลบทงหลายทเปนตำนานเชนเรองพญานาค เปนตน เรองราวอตชวประวตของหลวงปใหญ ไดมผรวบรวมไวอยางแพรหลายพอสมควรตามทแตละทานไดประสบ

วถธรรมของหลวงปบรมคร

เทพ โลกอดร

เรยบเรยงโดย...ธลรองบาท

18

พบกนมาเรองราวของหลวงปใหญเปนเรองราวทนาตดตามน าค นหา และน าศกษาอยางยงบางทานอาจไดเคยอานเรองราวของหลวงปใหญใน ‘สามเณรนอยเทยวธดงค’หรอ “มรรคาปาฏหารย’ แตในประวตของหลวงปใหญทไดเคยจดทำไปนนยงมความผดพลาดคลาดเคลอนกนอยพอสมควรเนองจากการแกะเทปผดพลาดการสอสารทคลาดเคลอน

ในสมยกอนอปกรณไมทนสมยหรอขอมลไมเพยงพอบางครงผจดทำหรอผใหขอมลอางองเชอถอแตขอมลทางหนงทางใดมากเกนไปบางฝายกอางองหรอเชอแตสงทจบตองไมไดบางฝายกอางแตหลกฐานทางวชาการแตเรองราวททานทงหลายกำลงจะไดรบรตอไปน จะเปนเรองราวของหลวงปใหญในแงมมททานไมเคยไดอานมากอน

ผ เขยนไดเพยรพยายามคนควาทงทางจตวญญาณ ทางวทยาศาสตรและทางประวตศาสตรโบราณคดทงของไทยลาวเขมรบนทกจากสมดขอยหนงสอใบลานโบราณของอาณาจกรลานชางทคดลอกตอกนมานบพนปหลกศลาจารกของอารยธรรมลม

19

แมนำโขงโบราณบนทกบางสวนทรอดพนจากการถกทำลายของนาลนทาและพระไตรปฎก

ทสำคญ ขาพเจาไดรบการถายทอดเรองราวสวนสำคญทงหลายอยางละเอยดโดยตรงจากหลวงปตนบญตกขปญโญประธานสงฆวดปาทงกลาเฉลมราชอ.เกษตรวสยจ.รอยเอด

โดยหลวงปตนบญเมอครงทานบรรพชาเปนสามเณรทานไดรบใชใกลชดแทบเบองบาทหลวงปใหญและไดเรยนรสรรพวชาจากหลวงปใหญทานเปนระยะเวลาเกอบ๓ปจงเปนการสมผสจากประสบการณตรงในชวตจรง ไมใชเพยงเรองเลาจากนมตหรอจากตำนานปากตอปากสายสมพนธระหวางครบาอาจารยและศษยนไดสบสานมาจนทกวนน

เรองราวหลายบทหลายตอนของหลวงปใหญ ทผ เขยนไดรวบรวมและนำมาเรยบเรยงไวน อาจถอไดวามรายละเอยดทสมบรณชดเจน มหลกฐานยนยนไดจรงตามประวตศาสตรมากทสดเทาทจะรวบรวมไดในปจจบนน และเนอหาทไดนำมาพมพนจะเปนเพยงตอนหนงในชวงชาตภพแรกของหลวงปใหญทงสามเปนสวนใหญ

ทานทงหลายจะไดอานเรองราวของหลวงปใหญในเนอหาทสมบรณไดในโอกาสตอไป

20

ทมา แหง หลวง ป ใหญ บรมครเทพโลกอดร

หลวงปใหญบรมครเทพโลกอดรทานเปนพระสปฏปนโนทยงใหญในยคของพระสมณโคดมมอายยนยาวมาสองพนกวาปทานมสรรพวชาและบารมธรรมทแกรงกลาสามารถดำรงคงอยไดดวยกำลงแหงการเจรญอทธบาทส

ถงแมทานจะทรงอภญญาสมาบตและมความสามารถเหนอโลกแตทานกไมเคยจะทนงตนวาทานยงใหญทานปฏบตตนเปนปกตธรรมดาดำเนนกจวตรแหงสงฆและสบสานรบใชพระศาสนาอยางเตมกำลงบารมของทาน

เมอจะกลาวความถงชาตภมอตชวประวต การกำเนดของหลวงปใหญนนผเขยนจงตองขอเรยบเรยงเรองราวของหลวงปใหญกอนวาหลวงปใหญมความเปนมาอยางไร เพอความชดเจนของเนอเรองน

หลวงปใหญหรอทเราเรยกกนวาหลวงปบรมครเทพโลกอดรทแทจรงนนม๓องค คอพระพทธรกขตพระธรรมรกขตและพระสงฆรกขต (โดยหลวงปตนบญจะเรยกหลวงปใหญทง๓วาหลวงปใหญทงหมดแตองคทหลวงปตนบญไปอยดวยคอพระธรรมรกขต)และความสมพนธของหลวงปใหญทงสามองคนนมความเกยวเนองกนมากอนผเขยนจะกลาวถงชาตภมอตชวประวตการกำเนดของหลวงปใหญทง๓องครวมทงสนสองชาตดวยกน

21

ชาต ท ๑ คอภพชาต สมยพทธกาลท

สมเดจพระสมมาสมพทธเจายงดำรงพระชนมชพอย และไดเสดจมายงดนแดนแถบแหลมทองสวรรณภมแหงนโดยในชาตนนทงสามทานเกดเปนกษตรยชอ

๑. พญาอนทปฐ ๒. พญาสวรรณภงคาร๓.พญาคำแดง

โดยพญาทงสามทานไดเขาเฝาสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทไดเสดจมาในครงนน ซงเปนชวงกอนทสมเดจพระสมมาสมพทธเจานพพานราว๑๐ปและหลงจากสมเดจพระสมมาสมพทธเจานพพานลวงได๘ป(พ.ศ.๘)พญาทงสามไดสรางพระธาตพนมรวมกนและไดอธษฐานขอใหไดบวชในพระพทธศาสนาและสำเรจเปนพระอรหนต

ชาต ท ๒ คอพญาทง ๓ กลบชาตมาเกดใหมหลงพทธกาล ๑๗ ป

(พ.ศ.๑๗)เปนลกกษตรยทงสามทานตอมาทงสามทานไดบวชกบพระมหากสสปเถระและบรรลเปนพระอรหนตจงเปนตนกำเนดของหลวงปใหญทงสามองคคอ

๑.หลวงปพระพทธรกขต๒.หลวงปพระธรรมรกขต๓.หลวงปพระสงขรกขต

22

อต ชวประวต ชาต ทหนงในภพชาตสมยพทธกาล คอในชวงกอนทสมเดจพระสมมา

สมพทธเจาใกลจะเสดจปรนพานนน พระพทธองคทรงแผขายแหงพระโพธญาณทรงไดทราบในพทธประเพณแหงพระพทธเจาทงหลายและทรงตรวจดอปนสยของเวไนยสตวพจารณาแลววาพญาทงหาพระองคจะไดบรรลธรรมในกาลอนใกลและจะเปนผจรรโลงพระศาสนาใหยงยนครบหาพนปสบไป

สมเดจพระสมมาสมพทธเจาจงเสดจมาสแหลมทองสวรรณภมแหงน (เอกสารฝายโบราณคดสนนษฐานใกลเคยงกนวากอนปรนพพานราว๑๐ป)แมแตในตำนานอรงคธาตกไดมการกลาวไววา

“สมยหนงในปจฉมโพธกาลพระพทธเจาพรอมทงพระอานนทไดเสดจมาทางทศตะวนออกโดยทางอากาศไดมาลงทดอนกอนเนาแลวเสดจไปหนองคนแทเสอนำ(เวยงจนทน)ไดพยากรณไววาในอนาคตจะเกดบานเมองใหญเปนทประดษฐานพระพทธศาสนา

จากนนไดเสดจไปตามลำดบไดทรงประทานรอยพระพทธบาทไวทโพนฉน(พระบาทโพนฉน)อยตรงขามอำเภอโพนพสยจงหวดหนองคาย แลวเสดจมาท พระบาทเวนปลา ซงอยเหนอเมองนครพนมปจจบนไดทรงพยากรณทตงเมองมรกขนคร(นครพนม)และไดประทบพกแรมทภกำพราหนงคน

วนรงขนเสดจขามแมนำโขง ไปบณฑบาตทเมองศรโคตบรพกอยทรมตนรงตนหนง (พระธาตองฮงเมองสวรรณเขต) แลวกลบมาทำภตกจ (ฉนทอาหาร)ทภกำพราโดยทางอากาศพญา

23

อนทร (พระอนทร) ไดเสดจมาเฝา และทลถามพระพทธองคถงเหตทมาประทบทภกำพรา

พระพทธองคไดตรสวาเปนพทธประเพณของพระพทธเจาทง๓พระองค ๑ ในภทรกปปทนพพานไปแลวบรรดาสาวกจะนำพระบรมสารรกธาตมาบรรจไวทภกำพราพระพทธองคเมอนพพานแลวพระมหากสสปผเปนสาวกกจะนำเอาพระบรมสารรกธาตมาบรรจไวณทนเชนกนจากนนพระพทธองคกไดทรงปรารภถงเมองศรโคตบรและมรกขนครแลวเสดจไปหนองหารหลวงไดทรงเทศนาโปรดพญาสวรรณภงคารและพระเทวประทานรอยพระพทธบาทไวณทนนแลวเสดจกลบพระเชตวนหลงจากนนกเสดจปรนพพานทเมองกสนารา

รปการฟอนรำบวงสรวงองคพระธาตพนมจากเวบชมรมศลปวฒนธรรมอสานจฬาลงกรณมหาวทยาลย

๑สมเดจพระสมมาสมพทธเจาทไดตรสรแลวในอดตทง๓พระองคคอ๑.พระกกสนโธพทธเจา ๒.พระโกนาคมโนพทธเจา ๓.พระกสสปะพทธเจาพระสมมาสมพทธเจาพทธโคดมองคปจจบนของเราทงหลายทรงเปนองคท๔ในภทรกปน

24

ในภพชาตนนหลวงปพระพทธรกขตกำเนดเปนพญาอนทปฐหลวงปพระธรรมรกขต กำเนดเปนพญาสวรรณภงคารหลวงปพระสงฆรกขต กำเนดเปนพญาคำแดง และในพทธกจครานนสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไดเสดจมาโปรดพญาทง๕เรยงลำดบกนทละเมองตามลำดบดงน

เมองทเกดรวมสมยม๕เมองคอ๑.เมองโคตประหรอเมองศรโคตบร ในยคนนอยใตปากเซ

บงไฟมพญานนทเสนเปนผปกครอง(ยคหลงยายมาอยฝงตะวนตกของพระธาตพนมณดงไมรวกเปลยนชอใหมวามรกขนคร)

๒.เมองจลณคอดนแดนแถบตงเกย เมองเว เมองดานงทประเทศเวยดนามในปจจบนมพญาจลณพรหมทตเปนผปกครอง

๓.เมองอนทปฐนครคอดนแดนขอมโบราณคอแถบเมองเขมรเสยมราชมพญาอนทปฐเปนผปกครอง

๔.เมองหนองหารหลวงคอบรเวณทจงหวดสกลนครมพญาสวรรณภงคารเปนผปกครอง

๕.เมองหนองหารนอยคอบรเวณอำเภอหนองหารอำเภอกมภวาป เขตจงหวดอดรธานมพญาคำแดงเปนผปกครองพญาสวรรณภงคารและพญาคำแดงทงสองเปนพนองกนโดยสายเลอดโดยพญาสวรรณภงคารเปนพชายและพญาคำแดงเปนนองชาย

25

พระพทธเจา เสดจ ส แหลมทอง สวรรณภม

ในตำนานพระอรงคธาตไดกลาวไววา“…ครนแลวพระพทธองคกเสดจมาทางอากาศประทบทดอยกปณครคอภกำพราในราตรนนวสสกรรมเทวบตรลงมาอปฏฐากพระองคอยตลอดรงกาลนนพระองคทรงผาแลวเอาบาตรหอยไวทหงาหมากทน(กงพทรา)ไมปาแปงตนหนงเบองทศตะวนตกแลวเสดจลงไปสรมแมนำทนน

บณฑกมพลศลาอาสนของพระอนทรกกระดางแกนแขงพระอนทรเหนเหตดงนนกเสดจลงไปสปาหมพานตนำเอานำแตสระอโนดาตและไมสฟนมาถวายพระพทธองคทรงชำระพระบาทแลวกทรงบาตรผนพระพกไปสทศตะวนออกเสดจไปประทบองตนรงตนหนงอยใตปากเซทรงทอดพระเนตรเมองศรโคตบรเพอจะเขาไปบณฑบาตในเมองนน

ครงนนพญาเจาเมองศรโคตบรนนเปนผไดทรงบำเพญบญสมภารกตาธการมาแตหนหลงเปนอนมาก เหตนนจงไดเสวยราชสมบตในบานเมองในชมพทวปเปนครงท๓ เพอจกไดโชตนาพระพทธศาสนาจงไดเชอวาพญาศรโคตบรพญาเหนพระศาสดาเสดจมาดงนนจงทลอาราธนาใหพระองคไปรบบณฑบาตในพระราชฐาน

เมอพระองคทรงรบขาวบณฑบาตแลว กสงบาตรใหพญาศรโคตบร แลวกเสดจมาประทบตนรงดงเดม สวนพญาเมอรบ

26

เอาบาตรจากพระพทธองคแลวกยกขนเหนอพระเศยรทำความปรารถนาแลวจงนำบาตรไปถวายพระองคทประทบอยพทธองคทรงรบเอาบาตรแลวกเสดจกลบมาทางอากาศประทบทภกำพราดงเกา

พญาศรโคตบรเมอทอดพระเนตรเหนพระพทธเจาเสดจมาทางอากาศดงนนกทรงยกพระหตถขนประนมและทอดพระเนตรพระศาสดาพรอมคำนงในพระทยปรารถนาเปนพระพทธเจาพระองคหนงดงนแลวจงเสดจกลบคนสพระราชนเวศน…”

ทรงพยากรณพญาศรโคตบร(พญา นนทเสน)

“…ในกาลนน พระพทธองคจงทรงพยากรณใหแจงแกพระอานนทวา

ดราอานนทพญาศรโคตบรองคนจกจตไปเกดในเมองสาเกตนคร อนอยทศตะวนตกของเมองศรโคตบร จกมพระนามวา“สรยกมาร” เมองศรโคตบรน จกยายไปตงทปาไมรวกมนามวา“เมองมรกขนคร” เมอตถาคตนพพานไปแลวสรยกมารจกไดเปนใหญกวาทาวพญาทงหลายและจกไดสบทอดพระพทธศาสนาไวในเมองรอยเอดประต เมองสาเกตนครนนจกเสอมสญไปตงแรกแตนนไปพระพทธศาสนาจงรงเรอง เสมอกบเมอพระตถาคตยงมชวตอยนนแลครนสรยกมารจตไปจกไดมาเปนพญาสมตตธรรมวงศามรกขนครจกไดอภเษกพอนา เปนพญาจนบรหนองคนแทเสอนำ(เวยงจนทน)และตงพระพทธศาสนาในทนน

27

ดราอานนทพญาสมตตธรรมวงศาองคนจกไดฐาปนาอรงคธาตของตถาคตไวในภกำพราทน(ในประวตทานไดกลบชาตมาเกดและเปนผบรณะปฏสงขรณพระธาตพนมเปนครงแรกชวงพ.ศ.๕๐๐)แลวจกไดกลบไปโชตนาพระพทธศาสนาในเมองสาเกตรอยเอดประตจนตลอดอายของตนนนแล…”

ครนพระพทธองคทรงพยากรณดงนแลว จงผนพระพกตรสเมองจลณพรหมทตและเมองอนทปฐนคร…”

พญา จลณ พรหมทต เมอพระพทธองคเสดจถงเมองจลณพญาจลณพรหมทตไดม

โอกาสฟงพระธรรมเทศนาจากสมเดจพระสมมาสมพทธเจาแลวเกดความปตยนดยงนกจงไดตงความปรารถนาในพระทยทจะเปนพระพทธเจาพระองคหนงในอนาคตกาลเบองหนา

พญา อนทปฐ จากนนสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไดเสดจไปยงเมองอนทปฐ

นคร โดยพญาอนทปฐเมอไดเขาเฝาและฟงพระธรรมเทศนาจากพระศาสดาแลวกบงเกดความศรทธาเลอมใสอยางยง จงไดตงจตอธษฐานขอบรรลอรหนตในยคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาพระองคน

ขณะนนพระอานนทมความสงสย จงกราบทลถามวา เมอพระพทธองคเสดจจากทนแลวจะเสดจไปทใดสมเดจพระสมมาสม

28

พทธเจาจงตรสวาจากทนแลวเราตถาคตจกไปประทบรอยบาททหนองหารหลวงนนกอนในเมองหนองหารหลวงนนมพญาองคหนงนามวา“พญาสวรรณภงคาร”เสวยราชสมบตอยในเมองนน

รอย พระพทธบาท

เมอสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเสดจจากทนนแลวกเสดจไปสเมองหนองหารหลวงพญาสวรรณภงคาร เหนพระศาสดามาดงนนจงทลอาราธนานมนตใหเสดจไปฉนภตตาหารทหอปราสาทเมอสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทรงทำภตกจสำเรจแลวกเทศนาสงสอนพญาสวรรณภงคารแลวจงเสดจลงจากปราสาทประทบรอยพระบาทในทนนตอหนาพญาสวรรณภงคารแลวทรงแสดงปาฏหารยใหดวงแกวมณพวยพงออกจากพระโอษฐหนงดวงแลวทรงทำปาฏหารยใหแกวออกจากพระบาททง๒พระบาทๆละลกโดยลำดบ เมอพญาสวรรณภงคารทอดพระเนตรเหนดงนนกบงเกดอศจรรยใจยงนกวาเหตใดหนอแกวจงออกมาจากพระโอษฐและพระบาทสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไดดงน

พทธ ประเพณในขณะนนพระพทธองคจงตรสวาดรามหาราชสถานทนเปนท

ประดษฐานรอยพระบาทของพระพทธเจาทง๓พระองคแกวจง

29

ออกมาจากทน๓ลกคอรอยพระบาทของพระพทธเจากกสนโธรอยพระบาทของพระพทธเจ าโกนาคมโน และรอยพระบาทของพระพทธเจากสสปะ

พญาสวรรณภงคารไดกราบทลถามพระพทธเจาวาพระพทธเจาทง๓พระองคนไดเสดจไปรบบณฑบาตในเมองศรโคตบรแลวมาฉนภตตาหารทภกำพราจงเสดจมาประดษฐานรอยพระบาทไวดวยเหตอนใด

พระพทธเจาตรสวา ดรามหาราช ทเปนบานเปนเมองตงพระพทธศาสนาอยนนแมมเหตควรไวรอยพระบาทพระพทธเจาทงหลายกไปไว อนเปนพทธประเพณดวยเหตเปนทหวงแหนแหงหมเทวดาและพญานาคทงหลายและบานเมองเสอมสญพระพทธเจาทงหลายยอมไวยงรอยพระบาทไกลบานเมองพระพทธศาสนากจกตงอยทายเมองและหวเมอง เมอพระพทธเจาไดไวจตแกว คอรอยพระบาทททายเมองทศใตนนพระพทธศาสนาจกตงรงเรองในเมองนนกอนแลวจงยายหางมาใตตามรอยพระบาท เมอไวจตแกวหวเมองพระพทธศาสนากจกรงเรองในหวเมองนน แลวจงยายหางไปทางเหนอทรอยพระบาทอนพระพทธเจาไดประดษฐานไวนกไดตงเมองคนทงหลายจงจะตงอยเปนปกต

สวนเมองหนองหารหลวงน เมอพระพทธเจาไดมาประทบ

30

รอยพระบาทไวสมยพญาองคใดเสวยราชสมบต แสดงวาพญาองคนนไดสรางบญญาธการตงแสนกลปมาแลวทกๆพระองคถงเมองหนองหารนอยกดจเดยวกนและทงสองเมองนเมอตงกเกดพรอมกนดวยเหตทเสดจมาแหงพระพทธเจาทงหลาย

ครนสนพญาทงสอง เมองนเทวดาและนาคทงหลายทรกษาหนองหารหลวงและหนองหารนอย กจะกระทำใหนำไหลนองเขามาหากนทวมรอยพระบาทและบานเมองคนทงหลายจะไดแยกยายกนไปตงในราชธานใหญทพระพทธศาสนาตงรงเรองอยนน

เมอพระพทธเจาทงหลายเสดจเขาสนพพานไปแลวพระอรหนตทงหลายจกไดนำเอาพระธาตพระพทธเจามาประดษฐานไวรมแมนำธนนทราชธานบานเมองพระพทธศาสนาจะรงเรองไปตามรมแมนำอนนนเมองฝายเหนอกลบไปตงอยฝายใตฝายใตกลบไปตงอยฝายเหนอเมองทตงอยทามกลางนนจะประเสรฐมอานภาพยงนก ทาวพญาทงหลายทมบญญาธการจะไดเสวยราชสมบตในบานเมอง จะอปถมภคำชพระพทธศาสนาแหงพระพทธเจาทงหลาย

ครนสนพระพทธศาสนาแลวราชธานบานเมองจะยายกลบมาทเดม เปนตนวา เมองศรโคตบรกกลบมาตงอยทเมองราชธานเกา เมองหนองหารกกลบมาตงอยรมหนองหารดงเกา เพอรอพระพทธเจาทงหลายครงนนทาวพญาทงหลายทมบญสมภารกบงเกดขนตามราชธานนนๆอนนหากเปนจารตประเพณสบๆมาแหงแมนำธนนทพระพทธศาสนากจกตงอยแตทศเบองเหนอและ

31

ทศเบองใตและทศตะวนตกและทศตะวนออกไปตามรมแมนำอยเปนปกต

เมอพญาสวรรณภงคาร ไดทรงสดบรตนปญหาดงนนกทรงโสมนสซาบซงในพระขนธสนดานยงนกและมพระทยปรารถนาจะตดพระเศยรบชารอยพระพทธบาท

ทนใดนน พระนางเจงเวงเทวผเปนมเหสไดทลหามไว โดยใหเหตผลวาเมอมหาราชยงมพระชนมอยจกไดสรางพระราชกศลเพมเตมตอไป ไมควรทพระองคจะมาทำเชนน เมอพญาสวรรณภงคารไดทรงสดบถอยคำพระนางเทวหามดงนนจงถอดมงกฎออกบชาพระศาสดาพระศาสดาตรสเทศนาโปรดซำเปนครงท๒เพอใหพญาสวรรณภงคารมศรทธาอาจหาญในธรรมยงขน

สราง พระธาต เชงชม

พญาสวรรณภงคารพรอมดวยพระราชเทว ไดทรงสดบพระธรรมเทศนาพระบาทลกษณและอปรหานยธรรม (ธรรมเปนทตงแหงความไมเสอม๗ประการคอ

๑.หมนประชมกนเนองนตย ๒. เมอประชมกพรอมเพรยงกนประชมเมอเลกประชมกพรอมเพรยงกนเลกและพรอมเพรยงชวยกนทำกจทสงฆจะตองทำ ๓. ไมบญญตสงทพระพทธเจาบญญตขนไมถอนสงทพระองคทรงบญญตไวแลวสมาทานศกษาอยในสกขาบทตามทพระองคบญญตไว ๔.ภกษเหลาใด เปน

32

33

ผใหญเปนประธานในสงฆเคารพนบถอภกษนนเชอฟงถอยคำของทาน๕.ไมลอำนาจแกความอยากทเกดขน๖.ยนดในเสนาสนะปา๗.ตงใจอยวาเพอนภกษสามเณรซงเปนผมศลซงยงไมมาสอาวาสขอใหมาทมาแลวขอใหอยเปนสขผปฏบตธรรมนจะเปนไปเพอความเจรญทงฝายบานเมองและฝายสงฆ)

อนพระศาสดาตรสเทศนาดงนนกทรงปตปราโมทยยงนกแลวทรงสรางอโมงคดวยหนปดรอยพระพทธบาทพรอมทงถวายมงกฎทองคำนนเปนพทธบชา เหตนนจงเรยกวา “พระธาตเชงชม”มาจนทกวนน

พระศาสดาตรสเทศนาแกพญาสวรรณภงคารวา“ทใดตถาคตไดลงจากอากาศและสถตอยไดเหนเหตอนใดอนหนงแลวตรสทำนายนนเปนจตแกวอนหนงและทตนไมอนตถาคตฉนทขาวนนกเปนจตแกวอนหนงพงศทงสองนเรยกวา“โชตกเจดย”พระพทธศาสนาจะรงเรองในทนน

ทตถาคตไดไสยาสนและบณฑบาตมาฉน ทนนเปนพทธประเพณแหงพระพทธเจาทงหลาย เสมอดวยดอยสงคตร (ธาตยางกงหรอชเวดากอง)ทตถาคตยนทรงบาตรยนองตนไมนนเปนพงศอนหนงและเมอวาตถาคตไดหมายจตแกวทใดตอไปภายหนาโพนโชตกเจดยบงเกดขนในทนนดรามหาราชเจดยทกอโลมบาทเชงชมน“ปจจบนอปปเจดย”จะรงเรองภายหนา”

ครนพระพทธองคทรงเทศนาแกพญาสวรรณภงคารดงนนแลวจงเสดจขนดอยลกหนง(ภเพก)ขางในเปนหองๆคนทงหลายขนไปดอยลกนนมองเหนหนองหารหลวงและหนองหารนอยมองเหน

34

เมองศรโคตบรและภกำพราพญาสวรรณภงคารใหสงวาลยทองคำหนก๓๐๐,๐๐๐ (สามแสน) เปนทานแกคนทงหลายทมกำลงกอแทนดวยหนมกเปนปจจบนโดยพลน

เมอนนพระพทธองคเสดจขนพระแทนทรงระลกถงพระมหากสสปเถระพระมหากสสปเถระทราบวาระจตแหงพระบรมศาสดากมาเขาเฝาพระสมมาสมพทธเจาณทแหงนนพระศาสดาจงทรงตรสรบสงแกพระมหากสสปเถระเปนภาษาบาลวา

“อรงคธาตกสสปกปรครอปปตตรา”ดงนแลวจงผนพระพกตรเฉพาะซงภกำพราตรสวา“ดรากสสปะ เมอตถาคตนพพานไปแลว เธอจงนำอรงคธาต

ตถาคตมาไวทภกำพราอยาไดละทงคำตถาคตสงไวนเสย”พระมหากสสปเมอไดยนดงนนกชนชมยนดยกอญชลขนวา

สาธสาธสาธดงนและกกลบไปสทของตน”

พระธาตพนมองคเกา

35

พระมหากสสป มหา เถระ

กอนจะกลาวถงหลวงปใหญทงสามตอไปนนผเขยนขอกลาวถงทานพระมหากสสปเสยกอน เพราะทานเปนอาจารยของหลวงปใหญทงสามโดยตรงพระมหากสสปทานไดเปนผอบรมสงสอนสรรพวชาใหแกหลวงปใหญทงสามเพอสบทอดจรรโลงพทธศาสนาสบไป

สถานะเดมพระมหากสสปเถระชอเดมวาปปผลเปนชอทบดาและมารดา

ตงใหแตมกเรยกกนตามโคตรวา กสสปะบดาชอกปละมารดาชอสมนเทวพราหมณ เปนวรรณะพราหมณตระกลทานรำรวยมหาศาลเชอสายกสสปโคตรทานเกดทหมบานพราหมณชอมหาตตถะตงอยในเมองราชคฤหภายหลงสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเสดจอบตขนประมาณ๑๓ป

ชวตกอนบวชปปผลมาณพเปนบตรของพราหมณทมทรพยรำรวยมหาศาล

บดาและมารดาจงตองการผสบเชอสายวงศตระกล เมอปปผลมาณพมอาย๑๗ปแลวบดามารดาตองการใหมครอบครวแตบตรชายบอกวาอยากจะปฏบตบดามารดาไปจนตลอดชวต เมอบดามารดาลวงลบไปแลวกจะออกบรรพชาตอมาบดามารดาก

36

ออนวอนอกปปผลมาณพกปฏเสธอยางนนอกเมอทนการรบเราของบดามารดาไมไหวทานจงไดออกอบายใหชางทองหลอทองคำเปนรปหญงสาวคนหนง ใหนงผาสแดงแตงตวดวยดอกไมสตางๆและเครองประดบนานาประการแลวบอกกบมารดาวาถาหาผหญงไดเหมอนกบรปหลอทองคำนกยนดจะแตงงานดวย

มารดาของทานเปนผมปญญาไดดำรวาบตรของเราเปนผสรางสมบญบารมมาดแลว เมอกระทำบญคงไมไดกระทำแตผเดยวหญงททำบญรวมกบบตรของเราซงมรปรางอยางรปทองคำนจกมเปนแน จงไดเชญพราหมณ๘คน ใหนำรปทองคำขนบนรถพรอมกบมอบสงของมเงนและทองเปนตน เพอไปเทยวแสวงหาหญงทมลกษณะงดงามพรอมทงมฐานะเสมอกนดวยสกลของตน

พราหมณทง๘คนนนรบสงของทองหมนแลวเทยวไปไดบรรลถงสาคลนครกไดตงรปทองคำไวททานำแลวพากนไปนงอยในทแหงหนง

คราวนนพวกพเลยงของนางภททกาปลานไดพากนไปอาบนำททานำครนไดเหนรปทองคำนนกเขาใจวาเปนนางภททกาปลาน

พวกพราหมณเหนเชนนน จงไดออกมาไตถามวา ลกสาวเจานายของเธอเหมอนรปนหรอ

พเลยงจงตอบวาพระแมเจาของเราสวยกวานเพราะสวางไปดวยรศม

พราหมณไดยนดงนน จงใหนางนำไปทบานของโกสยโคตรพราหมณพรอมทงแจงความประสงคของตนเมอเจรจาเปนทตกลงกนแลวจงไดสงขาวไปถงกปลพราหมณ

37

สวนปปผลมาณพเมอไดทราบดงนนดวยความทตนไมอยากจะแตงงานดวยจงไดเขยนจดหมายบอกความประสงคของตนใหแกนางภททกาปลานทราบวา “นางผเจรญจงหาคครองทมสกลมฐานะทดเทยมกบนางเถด เราจะออกบวช เธออยาเสยใจตอภายหลง”

ฝายนางภททกาไดทราบวาบดามารดาจะยกตนใหแกปปผลมาณพจงเขยนจดหมายไปบอกความประสงคของตนเชนเดยวกนตอมาคนถอจดหมายทงสองคนมาพบกนในระหวางทางตางไตถามความประสงคของกนและกนแลวจงฉกจดหมายออกอานแลวทงจดหมายทง๒ฉบบนนเสยในปาและเขยนจดหมายขนมาใหมโดยมเนอความแสดงความพอใจซงกนและกนแลวนำไปสงใหแกคนทงสอง

จนดวยบพเพสนนษวาสแตหนหลงทงคจงตองแตงงานกนแตเพราะทงคจตมาจากพรหมโลกและบำเพญเนกขมมบารมมาจงไม

38

ยนดเรองกามารมณ เหนโทษของการครองเรอนวาตองคอยเปนผรบบาปจากการการกระทำของผอน

ตอนเขานอนทงคไดวางพวงดอกไมกนไวระหวางกนในขณะทนอนบนเตยงนนนางภททกากลาววาดอกไมขางตวของใครเหยวเราจะรกนไดวาผนนเกดราคะจตแลวจงไมควรจบตองพวงดอกไมน

คนทงสองจงนอนไมหลบตลอดคน เพราะกลวถกตองตวกนถงเวลากลางวนกไมไดมการยมแยมตอกนเลยทงสองจงอยแบบไมไดเกยวของกนฉนทสามภรรยา

จวบจนกระทงบดามารดาสนอายแลวจงมความเหนพองกนวาผอยครองเรอนตองคอยนงรบบาปเพราะการงานทผอนทำไมดมใจเบอหนายจงพรอมใจกนจะออกบวช

เหตแหงการออกบรรพชาวนหนงปปผลมาณพขนมาพรอมดวยบรวารไปยงททำงานยน

อยปลายนาเหนพวกนกมกาเปนตนคยเขยสตวมไสเดอนเปนตนจากรอยไถเอามากน จงถามวา “ทานทงหลายสตวเหลานกนอะไร?”

เหลาบรวารตอบวา“นายทานมนกนไสเดอน”มาณพถามวา“บาปทสตวเหลานทำตกอยแกใคร?”เหลาบรวารตอบวา“นายทานบาปเปนของทาน”มาณพคดวาถาบาปทสตวเหลานกระทำตกเปนของเราเชนน

ทรพย๘๗โกฏจะมประโยชนอนใดการงาน๑๒โยชนเหมอง

39

นำ๖๐แหงหมบานทาส๑๔แหงจะมประโยชนอนใดเราจะมอบทรพยสมบตทงหมดนแกภททกาปลานแลวออกบวช

สวนนางภททกาปลานพรอมกบเหลาพวกแมนมนงหอมลอมอยนางใหหวานเมลดงา๓หมอลงในไร เหนพวกกากนสตวในเมลดงาจงถามวา“ทานทงหลายสตวเหลานกนอะไร?”

พวกแมนมตอบวา“แมเจาพวกมนกนสตว”นางถามวา“อกศลจะเปนของใคร?”พวกแมนมตอบวา“เปนของแมเจา”นางคดวากถาอกศลนจะเปนของเราชวตเรากตองวนเวยน

อยในวฎฎะตง๑,๐๐๐ภพเมอลกเจาพอมาถงเราจะมอบทรพยสมบตทงหมดแกลกเจานนแลวออกบวช

ปปผลมาณพ และนางภททกาปลานเมอกลบมาแลวกอาบนำขนปราสาทรบประทานอาหารแลวปปผลมาณพกลาวกะนางภททกาปลานวา

“แมภททกาปลาน ทรพยทเธอนำเอามา เมอจะมาเรอนนจำนวนหาหมนหาพนเลมเกวยนนนกบทรพยของเรา๘๗โกฏในเรอนน และสมบตอนๆ ทงหมด เราขอมอบแกเธอ เราจะออกบวช”

นางภททกาปลานจงกลาววา“เรากจะบวชเชนกน”

การบรรพชาในพระพทธศาสนาทงสองคนจงไปแสวงหาผากาสายะและบาตรดนจากราน

ตลาดไดปลงผมซงกนและกนแลวนงหมผายอมนำฝาดนนถอ

40

เพศบรรพชตตงใจบวชอทศตอพระอรหนตในโลกแลวไดสะพายบาตรเดนลงจากปราสาทหลกไป

บรรดาทาสหรอกรรมกรทงหลายในเรอนกไมมใครจำไดปปผลเดนหนานางภททกาปลานเดนตามหลงพอไปถงทาง

สองแพรงจงแยกออกจากกน เพราะเกรงผอนจะคดวาทงสองคนนบวชแลวกยงไมอาจพรากจากกนได

กอนจะแยกจากกนนางภททกาไดทำประทกษณถง๓รอบกราบสามลงในททง๔คอกราบลงขางหนาขางหลงขางซายและขางขวาแลวประนมมอขนกลาววา“ความรกใครสนทสนมกนซงไดมแกเราทงสองตลอดกาลนานประมาณแสนกปปมาแลวจะแตกกนในวนนฉนชอวาเปนมาตคามมชาตเบองซายทางซายสมควรแกฉนแลวเดนทางไปทางเบองซาย

ในเวลาททานทงสองนนแยกทางกนมหาปฐพนไดสะเทอนเลอนลนเหมอนจะพดวาเราสามารถรองรบทกอยางไดแตไมอาจ

41

รองรบคณความดทงสองของพวกทานไดในอากาศมเสยงเหมอนฟาผา ภเขาจกรวาลกโอนโนมลง

สวนในอากาศกมสายฟาแลบฉวดเฉวยนดวยอำนาจบารมธรรมของคนทงสองนนบนดาลใหเปนไป

พระพทธองคทรงโปรดองคสมเดจพระผมพระภาคเจาซงประทบอยในพระคนธกฎท

พระเวฬวนมหาวหาร ไดทรงสดบเสยงแผนดนไหวกทรงพจารณาดวาแผนดนไหวดวยเหตอนใดกทรงทราบวาปปผลมาณพกบนางภททกาปลานไดสละทรพยสมบตอนหาประมาณมไดออกบรรพชาโดยตงใจเฉพาะตอเรา

แผนดนไหวนมขนดวยกำลงแหงคณธรรมของบคคลทงสองในขณะทจะแยกจากกน ถงแมวาเรากควรจะสงเคราะหบคคลทงสองนน แลวจงเสดจออกจากพระคนธกฎ ทรงถอเอาบาตรจวรดวยพระองคเองโดยไมบอกแกพระสาวกทงหลายใหทราบ

จงไดเสดจไปประทบนงทโคนตนพหปตตนโครธระหวางเมองราชคฤหกบเมองนาลนทาครนเสดจถงใตรมไทรตนหนงตนไทรนนมลำตนสขาวใบสเขยวผลสแดงในระหวางกรงราชคฤหกบเมองนาลนทาตอกนพระพทธองคทรงประทบนงแลวทรงเปลงพระรศมไปตลอดวงฉวดเฉวยนไปทางโนนทางนปานนจงมแสงสวางเหมอนกบมดวงจนทรดวงอาทตยขนตงพนดวงฉะนน

ปปผลเหนพระพทธองคแลวคดวาทานผนจกเปนศาสดาของเราเราจกบวชอทศพระศาสดาองคน

42

วธบวชปปผลมานพจงนอมตวลงเดนเขาไปหาพระพทธองคกระทำ

อญชล๓ครงแลวกราบทลวา“ขาแตพระองคผเจรญขอพระผมพระภาคเจาจงเปนศาสดาของขาพระองคขาพระองคเปนสาวก”

พระศาสดาตรสวา“กสสปะถาเธอพงทำความเคารพนบถอนแกแผนดนแผนดนนนกไมสามารถจะรองรบไดความเคารพนบถออนเธอผรความทตถาคตเปนผมคณมากอยางนกระทำแลวยอมไมทำแมขนของเราใหไหวได เธอจงนงลงเถด กสสปะตถาคตจะใหทรพยมรดกแกเธอ”

ลำดบนนพระศาสดาไดบวชใหทานดวยทรงประทานโอวาท๓ขอคอ

๑. เพราะเหตนนแล กสสปะ เธอพงศกษาอยางนวา เราจกเขาไปตงความละอายและความเกรงไวในภกษทงทเปนผเฒาทงทเปนผใหมทงทเปนผปานกลางอยางแรงกลา,เธอพงศกษาอยางนแหละกสสปะ

๒. เพราะเหตนนแล กสสปะ เธอพงศกษาอยางนวาเราจกฟงธรรมอนใดอนหนงซงประกอบดวยกศล เราเงยหลงฟงธรรมนนทงหมดทำในใจใหสำเรจประโยชน รวบรวมไวทงหมดดวยใจเธอพงศกษาอยางนแลกสสปะ

๓. เพราะเหตนนแล กสสปะ เธอพงศกษาอยางนวากสตทเปนไปในกายของเราซงประกอบดวยความสำราญจกไมละเราเสยเธอพงศกษาอยางนแลกสสปะ

วธบวชอยางนเรยกวา“โอวาทปฏคคณปสมปทา”แปลวาการ

43

บวชดวยการรบโอวาทครนบวชใหทานเสรจแลว กเสดจออกจากโคนตนไทร ม

พระมหากสสปเปนผตามเสดจพระสรรกายของพระพทธเจางามดวยลกษณะมหาบรษ๓๒ประการสวนรางกายของพระมหากสสปงามดวยลกษณะมหาบรษ๗ประการ

พระมหากสสปนนไดเดนตามรอยพระบาทของพระพทธองคไป เปรยบเหมอนกบเรอนอยพวงทายเรอใหญซงสำเรจแลวดวยทองคำฉะนน

องคสมเดจพระภควนตเสดจไปไดหนอยหนง จงทรงแวะออกจากทางทรงแสดงอาการจะประทบนงทภายใตรมไมตนหนง

พระเถระทราบดงนนจงปผาสงฆาฏอนเปนแผนผาผนเกาของตนเปน๔ชนทโคนตนไมแหงหนง

พระศาสดาประทบนงบนสงฆาฏนน เอาพระหตถลบผาพลางตรสวา “กสสปะ สงฆาฏอนเปนแผนผาเกาผนนของเธอออนนม”

44

พระเถระรความประสงคจงกราบทลวา “ขอพระผมพระภาคเจาจงทรงหมผาสงฆาฏนเถดพระเจาขา”

พระศาสดาจงตรสถามวา“แลวเธอจะหมผาอะไร”พระเถระกราบทลวา “ขอพระองคโปรดพระราชทานผาของ

พระองคใหขาพระเจาไดใชแทน”พระศาสดาแจงเหตดงนนจงทรงแลกเปลยนผาสงฆาฏกบ

พระมหากสสปเถระ

ผาบงสกลพระสมมาสมพทธเจาในกาลนนผาบงสกลจวรบงเกดแกพระบรมศาสดา เมอครง

พระสมมาสมพทธเจา เสดจโปรดชฎล๓พนองพระองคเสดจพระพทธดำเนนไปซกผาบงสกลซงหอศพนางปณณทาสททอดทงอยในอามกสสานะปาชาผดบ

เมอพระสมมาสมพทธเจาเปนกษตรยอภโตสชาตเสดจจากขตตยราชสกลอนสงดวยเกยรตศกดทรงตรสรอนตตรสมโพธญาณเปนพระสมพทธเจาเปนศาสดาของเทวดาและมนษยเปนโมลของโลกเหนปานนแลวยงทรงลดพระองคลงมาซกผาขาวทหอศพนางปณณทาสททอดทงอยในปาชาเพอทรงใชเปนผาจวรทรงเชนนเปนกรณยะทสดวสยของเทวดาและมนษยซงอยในสถานะเชนนนจะทำไดมหาปฐพใหญกกมปนาทหวนไหวเปนมหศจรรยถง๓ครง

ตลอดระยะทางทรงพระดำรวาตถาคตจะซกผาบงสกลนในทใด

ขณะนนทาวสหสนยอมรนทราธราชทรงทราบในพทธปรวตก

45

จงเสดจลงมาขดสระโบกขรณดวยพระหตถในพนศลาสำเรจดวยเทวฤทธใหเตมไปดวยอทกวารแลวกราบทลพระชนศรใหทรงซกผาบงสกลในทนน

ขณะททรงซกกทรงพระดำรวาจะทรงขยำในทใดดทาวโกสยกเอาแผนศลาใหญเขาไปถวายทรงขยำดวยพระหตถจนหายกลนอสภแลวกทรงพระดำรวาจะหอยตากผาบงสกลจวรในทใดดลำดบนนรกขเทพยดาซงสงสถตอยณไมกมบกกนอมกงไมลงมาถวายใหทรงหอยตากจวรครนทรงหอยตากแลวกทรงพระจนตนาวาจะแผพบผาในทใดทาวสหสนยกยกแผนศลาอนใหญมาทลถวายใหพบผามหาบงสกลนน

ในเหตนน สมเดจพระผมพระภาคเจาทรงหมผาของพระมหากสสปสวนพระเถระกหมผาของพระพทธองคในคราวนนแผนดนอนใหญซงไมมจตวญญาณกไดหวนไหวทวสามแดนโลกธาตปานประหนงจะกราบทลวา การทพระองคไมเคยทรงประทานผา

46

ของพระองคใหแกพระสาวกนชอวาไดกระทำสงทกระทำไดยากแผนดนนจงไมอาจทรงคณความดของพระองคไวไดฉะนน

ทานพระมหากสสปมไดทำความทนงตนวา เราไดจวรเครองใชสอยของพระพทธเจาแตคดวาตงแตนไปเราจะทำอะไรใหดกวานอกจงไดสมาทานธดงค๑๓ขอในสำนกพระศาสดาหลงจากบวชได๘วนกไดบรรลพระอรหตพรอมดวยปฏสมภทา

ธดงค๑๓ขอคอ๑. บงสกลกธดงค ถอผาบงสกลใชแตผาเกาทคนเขาทง

เปนวตร๒.เตจวรกธดงคใชผา๓ผนคอไตรจวรเปนวตร๓. บณฑบาตกาธดงค บณฑบาตบรโภคอาหารเฉพาะทได

มาจากการรบบณฑบาตเทานนเปนวตร๔.สปปทานจารกธดงคบณฑบาตตามลำดบเปนวตร๕.เอกาสนกธดงคฉนในอาสนะเดยวเปนวตรนงฉนเพยงครง

เดยวบรโภคอาหารเพยงวนละครงเดยว๖.ปตตบนฑกธดงคฉนในบาตรนำอาหารทกชนดมารวมกนใน

บาตรเปนวตร๗.ขลปจฉาภตตกธดงคหามภตทถวายภายหลงเปนวตรคอ

รบบาตรมาแลวไมรบอะไรอกแลวแมหลงจากนนจะมผถวายอะไรอกกจะไมรบแลวแมจะถกใจกตาม

๘.อารญญกธดงคอยปาเปนวตร๙.รกขมลกธดงคอยโคนไมเปนวตร๑๐. อพโภกาสกธดงคอยกลางแจง ไมเขาสทมงบงใดๆเลย

47

เปนวตร๑๑.โสสานกธดงคอยในปาชาเปนวตร๑๒. ยถาลนตตกธดงคถอการอยในเสนาสนะทเขาจดไวให

เปนวตรใครขอใหสละทพกนนกพรอมสละไดทนท๑๓. เนสชชกธดงคถอการนงเปนวตรจะอยใน๓อรยาบถ

คอยนเดนนงไมเอนตวลงใหหลงสมผสพนเลย

งานประกาศพระศาสนาพระมหากสสปเถระ เปนพระเถระทสนโดษมกนอยถอธดงค

เปนวตรธดงค๓ขอทถออยตลอดชวตคอ๑.ทรงผาบงสกลเปนวตร๒.เทยวบณฑบาตเปนวตร๓.อยปาเปนวตรการเผยแผพระพทธศาสนาของทานจงไปในทางเปนแบบอยางทดของคนรนหลงมากกวาการแสดงธรรมทานไดแสดงคณแหงการถอธดงคของทานแกพระศาสดา๒ประการคอ

๑.เปนการอยเปนสขในปจจบน๒.เพออนเคราะหคนรนหลงจะไดถอปฏบตตามพระศาสดาทรงประทานสาธการแกทานแลวตรสวา “เธอได

ปฏบตเพอประโยชนและความสขแกตนแกชนเปนอนมาก”ทรงสรรเสรญทานวาเปนผมกนอยสนโดษตรสสอนภกษทงหลายใหถอเปนแบบอยางดงน

๑.กสสปะมธรรมเปนเครองอยเสมอดวยตถาคตเปนผมกนอยสนโดษภกษทงหลายควรถอเปนแบบอยาง

๒.กสสปะเขาไปสตระกลชกกายและใจออกหางประพฤตตน

48

เปนคนใหมไมคนเคยอยเปนนตยไมคะนองกายวาจาใจจตไมของอยในสกลนนเพกเฉยตงจตเปนกลางวาผใครลาภจงไดลาภผใครบญจงไดบญตนไดลาภมใจฉนใดผอนกมใจฉนนน

๓.กสสปะมจตประกอบดวยเมตตาแสดงธรรมแกผอน๔.ทรงสงสอนภกษใหประพฤตดประพฤตชอบ โดยยกทาน

พระมหากสสปเปนตวอยางแตงานประกาศพระศาสนาทสำคญทสดของพระมหากสสป

เถระคอเปนประธานการทำสงคายนาพระธรรมวนยครงแรกเมอพระพทธเจาเสดจดบขนธปรนพพานแลวทานไดปรารภ

ถอยคำของสภททวฑฒบรรพชตกลาวกบภกษทงหลายวา“พวกเราพนพนธนาการจากพระสมณโคดมแลวตอจากนไปอยากทำอะไรกทำไมอยากทำกไมตองทำ”

หลงจากถวายพระเพลงพระบรมศพของพระพทธเจาแลวทานไดแจงเรองนนใหพระสงฆทราบแลวตกลงกนวาตองสงคายนาพระ

49

ธรรมวนย เพราะเปนวธทดทสดอนจะทำใหพระศาสนาดำรงมนคงอยไดชวกาลนาน

พระสงฆไดมอบใหทานเปนประธานคดเลอกพระภกษผจะเขารวมสงคายนาทานคดเลอกพระอรหนต๔๙๙รปลวนแตบรรลอภญญา๖และปฏสมภทา๔จากนนไดเดนทางไปยงถำสตตบรรณคหาขางภเขาเวภาระโดยไดรบราชปถมภจากพระเจาอชาตศตรแหงแควนมคธ

ปฐมสงคายนานมความสำคญมากไดชวยรกษาคำสอนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาใหดำรงมนคงมาจวบถงทกวนน

เอตทคคะพระมหากสสปเถระ ไดรบการสรรเสรญจากพระศาสดา

เปนตนวาเปรยบเสมอนดวยพระจนทรเขาไปยงตระกลทงหลายไมคะนองกายไมคะนองจตเปนผใหมอยเปนนตยไมเยอหยง

วนหนงเมอประทบนงในทามกลางหมพระอรยเจาทรงตงพระเถระไวในตำแหนงผเลศแหงภกษทงหลายผทรงธดงคและกลาวสอนธดงควา “ภกษทงหลาย กสสปะน เปนผเลศแหงภกษสาวกทงหลายของเราผทรงธดงคและกลาวสอนธดงค”

การตงความปรารถนานบยอนหลงไปแสนกปปแตกปปนพระพทธเจาทรงพระนาม

วา ปทมตตระ ไดเสดจอบตในโลกพระมหากสสปเถระนไดเกดเปนกฎมพนามวาเวเทหะในพระนครหงสวดนบถอรตนตรยได

50

เหนพระสาวกผเลศทางธดงคนามวามหานสภเถระ เลอมใสในปฏปทาของทานจงนมนตพระปทมตตรพทธเจาพรอมพระสงฆมาถวายภตตาหารแลวตงความปรารถนาตำแหนงนน

พระพทธเจาทรงตรวจดดวยพทธญาณเหนวาความปรารถนาของเขาจะสำเรจแนนอน จงทรงพยากรณวา “ในอนาคตกาลประมาณแสนกปปพระพทธเจาพระนามวาโคดมจกอบตขนทานจกเปนสาวกท๓ของพระพทธเจานนมชอวามหากสสปเถระ”

อบาสกนน ไดฟงคำนนแลวรสกเหมอนดงวาความปรารถนานนประดจจะสำเรจไดในวนพรงน จงไดกระทำบญกรรมตางๆมาตลอดหลายพทธนดรในชาตสดทายไดมาเกดเปนพระมหากสสปเถระตามคำพยากรณทกประการ

สบสานพทธกจพระมหากสสปเถระไดรบการสรรเสรญจากพระศาสดาในเรอง

การถอธดงคเปนวตรแมพระศาสดาตรสสรรเสรญพระเถระแตทานกไมไดทนงตนวาจะเลศกวาผอนทานกไดออกโปรดเวไนยสตวอยเสมอทานเปนทเคารพและยกยองอยางสงในหมภกษหมเทพเทวดาและมนษยทงหลาย

ในหลายๆครงแมเทพเทวดากยงมาอปฏฐากทานดงเรองทถกจารกไวในพระไตรปฎกจนเปนธรรมวาทะของทานพระมหากสสปทานไดถอธดงควตรออกสงสอนเทศนาธรรมเผยแพรพระศาสนาโปรดพทธบรษทแมเทพเทวดากยงอยากใหทานโปรด

51

ครงหนงทานพระมหากสสปอยทปปผลคหาเขาฌานแลวออกในวนท๗ เมอออกจากฌานแลวทานไดพจารณาดวยทพยจกษเพอพจารณาบคคลทควรโปรด เหนหญงรกษานาขาวสาลคนหนงเดดรวงขาวสาลทำขาวตอกอยทานไดเหนวาหญงนมศรทธาจงไดเดนทางไปโปรด

นางกลธดาพอเหนพระเถระกมจตเลอมใสจงไดนำขาวตอกไปถวายพระเถระแลวไหวดวยเบญจางคประดษฐและไดทำความปรารถนาขอเปนผมสวนแหงธรรมททานเหนแลว

ในระหวางนางเดนทางกลบนางไดนกถงทานทตนไดถวายไปเกดจตเปนกศลอย แตบนทางทนางเดนทางกลบนนนางไดถกงพษรายกดและถงแกความตายณทนนเอง

ดวยจตอนเปนกศลกอนทจะตายนางจงไดไปเกดในวมานทองในภพดาวดงสประดบเครองอลงการแวดลอมดวยนางอปสร๑พนทประตวมานอนประดบดวยขนทองคำ เตมไปดวยขาวตอกทองคำหอยระยาอย

นางเทพธดานนตองการจะทราบวาตนทำกรรมเชนไรจงไดสมบตน เมอพจารณาแลวจงไดรวาสมบตนไดมาเพราะผลแหงขาวตอกทถวายพระมหากสสปเถระนางจงคดวา สมบตทนางไดเชนนเปนเพราะไดกระทำกรรมไวเพยงนดหนอยนางไมควรประมาทควรจะกระทำการปฏบตแกพระมหาเถระนน เพอทำสมบตนนใหถาวร

นางจงไปยงทพำนกของพระมหาเถระแลวไปปดกวาดบรเวณทพำนกของพระเถระแลวตงนำฉนนำใชไวแตเชาตร

52

พระเถระเหนเชนนนสำคญวาภกษหนมหรอสามเณรบางรปทำใหทานในวนรงขนนางกไดทำเชนเดยวกนอกฝายพระเถระกเขาใจเชนเดมจนกระทงในวนท๓พระเถระไดยนเสยงไมกวาดของนางและเหนรศมของนางฉายเขาไปทางชองลกดาลทานจงเปดประตออกมาถามวา“นนใคร?”

นางเทพธดาจงตอบแลวเลาเรองความประสงคของตนใหพระเถระฟงพระเถระจงหามมใหนางกระทำตอไป

ธรรมวาทะโดยทานไดกลาววา “ดกอนนางเทพธดา เธอจงหลกไป เธอ

อยาทำใหเราตองถกพระธรรมกถกทงหลายในภายหนานงถอพดอนวจตรพดวามนางเทพธดาผหนงมาทำวตรปฏบต เขาไปตงนำฉนนำใชถวายพระมหากสสปเถระตงแตนไปเธออยามาณทนอกจงกลบไปเสย”

ผใดไมมความเคารพในเพอนพรหมจรรยผนนยอมอยหางพระสทธรรม เหมอนแผนดนทอยหางจากฟาผทมหรและโอตตปปะประจำใจตลอดเวลาประพฤตพรหมจรรยยอมงอกงามภพใหมยอมไมมภกษผฟงซานงอนแงนถงจะหมผาบงสกลกไมงามไมตางจากลงหมหนงเสอภกษผไมฟงซานมนคงมปญญาสำรวมอนทรยหมผาบงสกลยอมงามเหมอนราชสหบนยอดขนเขา”

นางเทพธดาจงออนวอนในความประสงคของตนซำแลวซำอกพระเถระเหนวานางเทพธดาดอดงไมยอมฟงถอยคำจงปรบมอ

ขนดวยเสยงปรบมอขบไลของพระมหาเถระดงกลาวนางเทพธดา

53

ไมอาจอยในทนนได จงเหาะขนในอากาศยนประนมมอรองไหครำครวญอย

พระศาสดาประทบนงในพระคนธกฎทรงสดบเสยงนางเทพธดานนรองไห จงทรงแผพระรศมดจประทบนงตรสอยตรงหนานางเทพธดาตรสวา

“เทพธดาการทำความสงวร (ในสมณจรยา) เปนหนาทของกสสปะผบตรของเราแตการกำหนดวานเปนประโยชนของเราแลวมงกระทำแตบญยอมเปนหนาทของผทตองการบญเพราะวาการทำบญทำใหเกดสขแตอยางเดยวทงในภพนทงในภพหนา”

ดงนเมอจบพระเทศนาของพระพทธองคนางเทพธดานนจงไดบรรลโสดาปตตผล

นโรธสมาบตครงหนงพระมหากสสปเถระไดเขานโรธสมาบต เปนเวลา๗

วนเมอทานออกจากสมาบตแลวจงดำรทจะออกเทยวบณฑบาต

54

ตามลำดบตรอกในกรงราชคฤหเพอโปรดคนยากไรดวยเหตวาการถวายทานแดพระภกษทออกจากสมาบตนนจะไดรบผลบญในปจจบนโดยฉบพลนทนตา

ขณะนน นางอปสรประมาณ ๕๐๐ ผ เปนบรจารกาของพระอนทร เกดความปรารถนาทจะไดบญเชนนนจงตระเตรยมบณฑบาต๕๐๐ทแลวถอมายนอยในระหวางทางกลาวนมนตทานพระมหากสสปเถระ

พระเถระไดปฏเสธ โดยกลาววาทานประสงคจะสงเคราะหแกคนเขญใจ เหลานางเทพธดาจงไดออนวอนอกพระเถระเหนวานางเทพธดาดอดงจงดดนวไลนางเทพธดาเหลานนใหไปเสยนางเทพธดาเหลานน เมอพระเถระดดนวไลกไมอาจอยได จงเหาะกลบไปยงเทวโลกตามเดมทาวสกกะจงตรสถามนางเทพธดากเลาเนอความใหแกทาวสกกะฟงพระองคฟงแลวกเกดความตองการอยากใสบาตรขนมาดวยเหตทวา

องคอมรนทรอนทราธราชทาวสกกะจอมเทพครงหนง พระอนทรหรอทาวสกกเทวราชเสดจออกมานอก

วมาน ทรงพบกบเทพบตร๓ องคพาบรวารมาเลนนกขตฤกษเทพบตร๓องคนนมรศมทพยสวางผองใสจนขมรศมของทาวสกกเทวราชใหหมองลงทาวสกกเทวราชจงรบเสดจกลบเวชยนตปราสาททนทดวยความอายวาพระองคเปนถงจอมเทพแตรศมสวางสเทพบรวารไมได

พระองคทรงพจารณาวาทำอยางไรดหนอรศมของพระองค

55

จงจะสวางร งเรองขน เมอทอดพระเนตรเหนพวกนางอปสรบาทบรจารกากลบมาจากเมองมนษยจงตรสถามวาพวกเธอไปไหนกนมานางอปสรกราบทลวาไปใสบาตรพระมหากสสปเถระทเพงออกจากนโรธสมาบตแตพระเถระไมรบบาตรบอกวาอานสงสการใสบาตรพระทเพงออกจากนโรธสมาบตนนสงมากทานจะใชสงเคราะหพวกคนเขญใจ

ทาวสกกเทวราชไดฟงดงนนเกดความคดวาจะตองไปใสบาตรพระเถระใหจงไดจงเสดจมาเมองมนษยพรอมกบพระนางสชาดาทเปนพระเทวทาวสกกะจำแลงเพศเปนชางหกชราฟนหกผมหงอกหลงโกงสวนพระนางสชาดากแปลงเพศเปนหญงชราดจเดยวกนทงสองเนรมตเรอนเกาๆดกอยกลางทางทพระมหากสสปจะมาบณฑบาต

ฝายพระมหากสสปเถระ เมอออกจากนโรธสมาบตแลวกเดนบายหนาเขาเมองหวงจะสงเคราะหพวกคนเขญใจครนผานเรอนของชางหกจำแลงนนกเหนชางหกชรากำลงขงหกภรรยาชวยกรอดายพระเถระไมไดคาดคดจงไมไดใชญาณตรวจดทานคดเพยงวาสองคนนแกแลวยงตองลำบากทำงานกนอย ในเมองนคงไมมใครเขญใจมากกวานอกแลวพระเถระจงหยดอยหนาเรอนรอรบบณฑบาต

ฝายสองสามภรรยานนทำเปนตาฝาฟางเหมอนไมเหนทำงานของตนตอไปอยคร หนง แลวชายชราจงเดนกระยองกระแยงออกจากเรอนมาดใกลๆ พอเหนพระเถระกแสรงทำดใจบอกภรรยาวา “นเธอ เปนบญหายากยงนกทพระมหากสสปเถระมายงประต

56

กระทอมของเราเรามอะไรพอจะใสบาตรไดบางไหม”หญงชราทำเปนกลกจอดในครวแลวตอบวามแลวกคดขาวสก

ในหมอออกมาใสบาตรจนเตม แตขาวทใสบาตรนนเปนขาวทพยจงสงกลนหอมขจรขจายไปทวทงพระนคร

พระเถระฉกคดวาสองสามภรรยานเปนคนยากจนแตอาหารนกลบมกลนหอมราวกบอาหารของทาวสกกะ

สองสามภรรยานเปนใครกนหนอพอพจารณาดดวยญาณกรวาทงสองคนนคอทาวสกกเทวราช

และพระนางสชาดาพระเถระจงกลาววา“พระองคเปนทาวสกกเทวราชเหตใดจงมาแยงสมบตทควรแกคนเขญใจเสยเลาใครกตามทไดใสบาตรอาตมาภาพในวนน เขาจะพงไดตำแหนงเสนาบดหรอตำแหนงเศรษฐอยางแนนอน”

ทาวสกกเทวราชตรสตอบวา “คนเขญใจยงกวาขาพเจานไมมอกแลวพระคณเจา”

57

พระเถระจงถามวา “พระองคเสวยทพยสมบตในเทวโลกจะเปนคนเขญใจไดอยางไร”

ทาวสกกะทรงตอบวา “ขาพเจาทำบญไวมากจงไดทพยสมบตทงหลายแตบญเหลานนกมอานสงสเพยงนอยนดเพราะเปนบญททำไวครงโลกวางจากพระศาสนาบดนมพระพทธศาสนาบงเกดขนแลว เทพบตร๓องคคอจฬรถเทพบตรมหารถเทพบตรและอเนกวณณเทพบตรไดทำบญในพระศาสนาจงไดอานสงสมากเมอไปอบตในเทวโลกเขาเหลานนจงมรศมรงเรองมากถมทบรศมของขาพเจาจนหมดจนขาพเจาไมอาจสหนาตองหลบเขาวมานจะหาใครเขญใจเทาขาพเจานไดอกเลา”

พระกสสปเถระจงบอกวา“ตอไปพระองคอยาไปแยงสมบตของพวกคนจนอกเลย”

ทาวสกกเทวราชและพระนางสชาดาอภวาทพระเถระทรงทำประทกษณแลวเหาะกลบสเทวโลก ทรงเปลงอทาน๓ครง ในอากาศกลางหาววา “โอทานทเปนทานอยางเยยม เราไดตงไวดแลวในทานพระกสสปะ”

พระผมพระภาคเจาประทบยนอยในพระวหารไดทรงสดบเสยงของทาวสกกะนนจงตรสเรยกภกษทงหลายมาแลวตรสวา“ภกษทงหลายพวกเธอจงดทาวสกกะผเปนจอมแหงเหลาเทพเจาทรงเปลงอทานเสดจไปทางอากาศ”

ภกษเหลานนจงทลถามเรองราวพระศาสดาจงตรสวา“ทาวเธอลวงถวายบณฑบาตแกกสสปะผบตรของเราครนถวายบณฑบาตนนแลวดพระทยจงทรงเปลงอทานไป”

58

ภกษจงถามวาทาวสกกะทราบไดอยางไรวา“ถวายบณฑบาตแกพระเถระเปนสงสมควรพระพทธเจาขา?”

พระศาสดาจงตรสวา“ภกษทงหลายทงเหลาเทพเจาทงเหลามนษยยอมพอใจภกษผถอการเทยวบณฑบาตเปนวตรเชนกสสปะบตรของเรา”

ดงนแลวแมพระองคเองกทรงเปลงอทานแลวดวยพระโสตธาตอนเปนทพยหมดจดลวงเสยซงโสตของมนษยครงนนแล

พระผมพระภาคเจาทรงทราบเนอความนนแลวทรงเปลงอทานน ในเวลานนวา “เทวดาและมนษยยอมพอใจแกภกษผถอการเทยวบณฑบาตเปนวตรผเลยงตวเองมใชเลยงผอนผมนคงผเขาไปสงบแลวมสตทกเมอ”

ทรงเปลงอทานนแลวจงตรสวา “ภกษทงหลายทาวสกกะผเปนจอมแหงเหลาเทพเจา ไดเสดจมาถวายบณฑบาตแกบตรของเราเพราะกลนศล”

ดงนแลวตรสพระคาถานวากลนหอมทงหลายเชนกลนหอมจากดอกไมกลนหอมจากแกนไมทมกลนหอมเปนตนยอมหอมไปตามลมเทานนไมสามารถหอมทวนลมได เทยบไมไดเลยกบกลนของศลกลนของคณความดกลนของศลกลนของคณความดเปนสงทเลศเปนสงทประเสรฐยอมฟงไปโดยรอบ

กลนของผมศลทงหลาย เปนกลนชนสง ยอมหอมฟงไปในเทพเจาและเหลามนษยแมแตทาวสกกะผเปนจอมแหงเทพในสวรรคชนดาวดงสกประสงคทถวายทานพระมหากสสปเถระกเพราะกลนศลเพราะกลนความดของพระมหากสสป

59

อปปมตโตอยคนโธยวายตครจนทนโยจสลวตคนโธวาตเทเวสอตตโม

ความวาสวนกลนศลของผมศลทงหลายใดกลนศลนนหาเปนกลนเลกนอยเหมอนกลนในกฤษณาและจนทนแดงไมคอเปนกลนอนโอฬารแผซานไปเหลอเกนดวยเหตนนแลกลนศลจงเปนกลนสงสดคอประเสรฐเลศฟงไปในเหลาเทพเจาและเหลามนษย

เมอสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเทศนาเกดประโยชนแกมหาชนแลวในเวลาจบเทศนา ชนเปนอนมากบรรลอรยผลทงหลายมโสดาปตตผลเปนตน เทศนาเกดประโยชนแกมหาชนแลวดงนแล

พระมหากสสปกบเดก500คนวนหนงพระศาสดามภกษ๕๐๐เปนบรวารพรอมดวยพระอสต

มหาเถระเสดจเขาไปกรงราชคฤหเพอบณฑบาตไดทอดพระเนตรเหนเดก๕๐๐คนยกกระเชาขนมออกจากเมองแลวไปสวนในวนมหรสพวนหนงเดกเหลานนกเพยงแตถวายบงคมพระศาสดาแลวกหลกไปไมปวารณาเพอถวายขนมแกภกษแมสกรปหนง

พระศาสดาตรสถามกบภกษทงหลาย ในกาลทเดกเหลานนไปแลววา“ภกษทงหลายเธอทงหลายจกฉนขนมไหม”

ภกษทลถามวา“ขนมทไหนพระพทธเจาขา”พระศาสดาตรสวา“เธอทงหลายไมเหนพวกเดกถอกระเชาขนม

เดนผานไปแลวหรอ?”ภกษตอบวา “พวกเดกนน ไมถวายขนมแกใครๆพระพทธ

60

เจาขา”พระศาสดาตรสวา “ภกษทงหลาย เดกเหลานนไมนมนตเรา

หรอพวกเธอดวยขนมกจรงถงกระนนภกษผเปนเจาของขนมกกำลงมาขางหลงเราทงหลายฉนขนมเสยกอนแลวจงไป”

ตามธรรมดาแหงพระพทธเจาทงหลายยอมไมมความรษยาในบคคลใดๆเลยเพราะฉะนนพระศาสดาจงตรสคำนแลวจงพาภกษสงฆไปประทบนงใตรมเงาโคนไมตนหนง

ตอมาพวกเดกเมอเหนพระมหากสสปเถระเดนมาขางหลงกบงเกดความรกและเลอมใสพระมหาเถระขนอยางเตมเปยมจงวางกระเชาไหวพระเถระดวยเบญจางคประดษฐแลวยกขนมพรอมทงกระเชาถวายแกพระเถระ

พระเถระจงกลาวแกเดกเหลานนวา “นนพระศาสดาพาพระภกษสงฆไปประทบนงแลวทโคนไม พวกเธอจงถอไทยธรรมไปแบงสวนถวายภกษสงฆเถด”

พวกเดกจงกลบไปพรอมกบพระเถระถวายขนมพระบรมศาสดาและหมภกษสงฆแลวไดถวายนำ

หลงจากฉนขนมเสรจภกษทงหลายไดพดออกไปวา“พวกเดกถวายภกษาเพราะเหนแกหนาพระมหากสสปเถระ ในครงแรกไมตอนรบพระสมมาสมพทธเจาหรอพระมหาเถระอนทงหลายดวยขนมตอเมอเหนพระมหากสสปเถระแลวจงถอเอาขนมพรอมดวยกระเชานนมาถวาย”

พระศาสดาทรงสดบถอยคำของภกษเหลานนแลวจงตรสวา“ภกษทงหลายภกษผเชนกบมหากสสปะผบตรของเรายอม

61

เปนทรกของเหลาเทวดาและมนษยทงหลายยอมทำบชาดวยปจจย๔แกเธอโดยแท”

แลวตรสพระคาถาแสดงแกเหลาเดกทง๕๐๐คนนน ในกาลจบพระธรรมเทศนา เดกเหลานนทงหมดกไดบรรลโสดาปตตผลดงน

หญงเขญใจสมยนนในกรงราชคฤหมครอบครวหนงเปนอหวาตกโรคคนใน

ครอบครวนนตายกนหมดเหลอหญงคนหนงหญงนนไดทงเรอนหนไปพงเรอนของคนอนอาศยอยดานหลงเรอนของเขาพวกผคนในเรอนนนคดสงสารใหอาหารทเหลอในหมอขาวแกนางนางเลยงชวตอยดวยอาหารของผคนเหลานน

วนนนทานพระมหากสสปเขานโรธสมาบต๗วนเมอออกจากนโรธนนแลวพจารณาหาผทสมควรจะอนเคราะหไดเหนหญงนน

62

ถงวาระใกลตายและเหนกรรมในอดตของนางจะนำไปสนรกแตกยงเหนโอกาสทนางจะไดทำบญทานไดพจารณาวา เมอเราไปยงบานนนหญงคนนจกถวายอาหารทตนไดมาและผลบญนนนางจะไดไปเกดในเทวโลกชนนมมานรด

ดงนนในเวลาเชาทานจงเดนมงหนาไปยงทอยของนางแลวจงยนอยขางหนาเรอนของหญงนน

นางเหนพระเถระแลวคดวาพระเถระนเปนพระเถระผใหญในทนกไมมของกนหรอของเคยวซงควรทจะถวายแกพระเถระนจะมกเพยงเศษอาหารอนจดเยนไมมรสเตมไปดวยหญาและผงธลซงอยในภาชนะสกปรกนเราไมอาจจะถวายแกพระเถระเชนนได

นางจงกลาววา“ขอทานจงโปรดสตวขางหนาเถด”แตพระเถระยงคงยนนงในทนนผคนอยในเรอนนำภกษาเขาไป

ถวายพระเถระกไมรบหญงเขญใจนนจงรวาพระเถระประสงคจะรบเฉพาะอาหารของ

เราจงมาในทนกเพออนเคราะหเราเทานนนางจงมจตใจเลอมใสเกดความเออเฟอกเกลยขาวตงนนลงในบาตรของพระเถระ

พระเถระแสดงอาการวาจะฉนเพอเพมความเลอมใสของนางใหมากขนผคนปอาสนะแลวพระเถระกนงบนอาสนะนนฉนขาวตงนนดมนำแลวชกมอออกจากบาตรทำอนโมทนาแกหญงเขญใจนนแลวกไป

ในคนนนนางกสนชวตกไปบงเกดรวมกบเหลาเทพในสวรรคชนนมมานรด

63

เกดรวมสมยกบพระโพธสตวทานไดเกดรวมชาตกบพระโพธสตวอยหลายชาตดงทปรากฏ

ในชาดกตางๆเชน-เกดเปนพระสระครงพระพทธองคเสวยพระชาตเปนพระเจา

จนทราชในจนทกมารชาดก-เกดเปนนองชายหนงใน๖คนครงพระพทธองคเสวยพระชาต

เปนมหากญจนดาบสในภงสจรยาชาดก- เกดเปนทกละดาบส ครงพระพทธองคเสวยพระชาตเปน

สวรรณสามในสวรรณสามชาดก- เกดเปนบดาของมาณพผเสาะหาวชา ครงพระพทธองค

เสวยพระชาตเปนอาจารยในอสาตมนตชาดก

พระสมมาสมพทธเจาเสดจปรนพพาน

พระสมมาสมพทธเจาไดเสดจโปรดสตวและแสดงพระธรรมเทศนา ตลอดระยะเวลา ๔๕พรรษาทรงสดบวาอก๓เดอนขางหนาจะปรนพพานจงไดทรงปลงอายสงขารขณะนนพระองคไดประทบจำพรรษาณเวฬคามใกลเมองเวลาสแควนวชช

โดยกอนเสดจดบขนธปรนพพาน๑วนพระองคไดเสวยสกรมททวะทนายจนทะทำถวายแตเกดอาพาธลงทำใหพระอานนท

64

โกรธแตพระองคตรสวา“บณฑบาตทมอานสงสทสดม๒ประการคอเมอตถาคตเสวยบณฑบาตแลวตรสรและปรนพพาน”

และมพระดำรสวา“โยโวอานนทธมมจวนโยมยาเทสโตปญญตโตโสโวมมจจเยนสตถา”

อนแปลวา “ดกอนอานนทธรรมและวนยอนทเราแสดงแลวบญญตแลวแกเธอทงหลายธรรมวนยนนจกเปนศาสดาของเธอทงหลายเมอเราลวงลบไปแลว”

พระพทธเจาทรงประชวรหนก แตทรงอดกลนมงหนาไปยงเมองกสนาราประทบณปาสาละ เพอเสดจดบขนธปรนพพานโดยกอนทจะเสดจดบขนธปรนพพานนนพระองคไดอปสมบทแกพระสภททะปรพาชกซงถอไดวา “พระสภภททะ”คอสาวกองคสดทายทพระพทธองคทรงบวชให

ในทามกลางคณะสงฆทงทเปนพระอรหนต และปถชนจากแควนตางๆ รวมทงเทวดา ทมารวมตวกนในวนน ในครานนพระองคทรงมปจฉมโอวาทวา “ดกอนภกษทงหลาย เราขอบอกเธอทงหลาย สงขารทงปวงมความเสอมสลายไปเปนธรรมดาพวกเธอจงทำประโยชนตนเองและประโยชนของผอนใหสมบรณดวยความไมประมาทเถด”(อปปมาเทนสมปาเทต)

จากนนไดเสดจดบขนธปรนพพานใตตนสาละณสาลวโนทยานของเหลามลลกษตรยเมองกสนาราแควนมลละในวนขน๑๕คำเดอน๖รวมพระชนม๘๐พรรษาและวนนถอเปนการเรมตนของพทธศกราช

65

ถวายพระเพลงสมเดจพระสมมาสมพทธเจาพธถวายพระเพลงพระบรมศพมขนในวนท๘หลงจากพระผม

พระภาคเจาเสดจปรนพพานใตตนสาละในราตร๑๕คำเดอน๖โดยพวกกษตรยมลละจดบชาดวยของหอมดอกไมและเครองดนตรทกชนดทมอยในเมองกสนาราตลอด๗วนแลวใหกษตรยมลละ๘องคซงทรงเปนประธานแกกษตรยทงปวงสรงเกลานงหมผาใหมอญเชญพระสรระไปทางทศตะวนออกของพระนครเพอถวายพระเพลง

พวกกษตรยมลละถามถงวธปฏบตพระสรระกบพระอานนทเถระ แลวทำตามคำของพระเถระนนคอ หอพระสรระดวยผาใหมแลวซบดวยสำลแลวใชผาใหมหอทบอกทำเชนนจนหมดผา๕๐๐คแลวเชญลงในรางเหลกทเตมดวยนำมนแลวทำจตกาธานดวยดอกไมจนทนและของหอมทกชนดจากนนอญเชญพวกเจามลละซงทรงเปนประธานแกกษตรยทงปวง๔คนสระสรงเกลาและนงหมผาใหมพยายามจดไฟทเชงตะกอนแตกไมอาจใหไฟตดไดจงสอบถามสาเหตกบพระอนรทธะ(พระเอตทคคะผเลศทางทพยจกษญาณคอมตาทพย)

พระอนรทธะเถระจงแจงแกคนทงปวงวา“เพราะเทพเทวดามความประสงคใหรอพระมหากสสป และภกษหมใหญ ๕๐๐รปผกำลงเดนทางมาเพอถวายบงคมพระบาทเสยกอน ไฟกจะลกไหม”

กเทวดาเหลานนเคยไดอปฏฐากพระเถระและพระสาวกผใหญมากอนจงไมยนดทไมเหนพระมหากสสปอยในพธ

66

และเมอภกษหม๕๐๐รปโดยมพระมหากสสปเปนประธานเดนทางมาพรอมกนณทถวายพระเพลงแลวครนถงเชงตะกอนพระมหากสสปเถระกระทำจวรบงเฉยงพระองสาเบองซายถวายอญชลเหนอเศยรเกลาทำประทกษณาวตรเขาสเบองพระบาททำสจจะอธษฐานบารมวา

“ขาพเจาเปนผเดยวทไดรวมพทธบรโภค (ใชผาสงฆาฏรวมกบพระพทธเจา)และขาพระองคเคารพรกเทดทนพระพทธองคเหนอเศยรเกลาขาพระองคจกสบทอดพระศาสนาใหดำรงคไวตามพทธบญชาขอใหพระบาทอนประดบดวยจกรรตนจงออกจากหบทองรองรบอภวาทบงคมจากหตถทงสองแหงขาพเจา”

ขณะนนพระศาสดาทรงกระทำพระปาฏหารยใหพระบาททงสองยนแทรกผา ๕๐๐ ชนออกมาจากพระหบทอง เพอใหพระมหากสสปเถระกระทำสกการะจากนนพระบาทกคนกลบเขาสหบทองไฟจงลกโชนขนเองโดยไมตองมใครจด

ทนใดนนพระอรงคธาตทหมหอดวยผากมพลกแสดงปาฏหารย

67

เสดจออกจากพระหบทองมาประดษฐานอยเหนอฝามอเบองขวาแหงพระมหากสสปเถระอครสาวก

ขณะนนเตโชธาตกบงเกดลกเปนเปลวขนทำลายพระสรระของพระศาสดา

สวนพระบรมธาตสวนศรษะนน ฆฏการพรหมอญเชญไปประดษฐานไวในพรหมโลก

พระธาต พระเขยวแกว โทณพราหมณไดอญเชญซอนไวทมวยผมพระอนทรอญเชญไปประดษฐานไวในชนดาวดงสพระธาตพระรากขวญนนพญานาคอญเชญไปประดษฐานไวในเมองนาคพระบรมธาตทออกพระนามมาขางบนนมไดเปนอนตรายดวยเพลงยงปกตอยตามเดม

สวนพระบรมธาตนอกนนยอยยบไปเปน๓ขนาดขนาดใหญเทาเมลดถวแตกขนาดทสองเทาเมลดขาวสารหกขนาดทสามเทาเมลดพนธผกกาดพระเจาอชาตศตรนำเอาไปประดษฐานไวในถำสตตปณคหา

หลงจากทพระเพลงเผาซงเผาไหมพระพทธสรระดบมอดลงแลวบรรดากษตรยมลละทงหลายจงไดอญเชญพระบรมสารรกธาตทงหมดลงในหบทองแลวนำไปรกษาไวภายในนครกสนาราสวนเครองบรขารตางๆของพระพทธเจาไดมการอญเชญไปประดษฐานตามทตางๆอาทผาไตรจวรอญเชญไปประดษฐานทแควนคนธาระบาตรอญเชญไปประดษฐานทเมองปาตลบตรเปนตน

และเมอบรรดากษตรยจากแควนตางๆไดทราบวาพระพทธเจาไดเสดจดบขนธปรนพพานทนครกสนาราจงไดสงตวแทนไปขอ

68

แบงพระบรมสารรกธาต เพอนำกลบมาสกการะยงแควนของตนแตกถกกษตรยมลละปฏเสธจงทำใหทงสองฝายขดแยงและเตรยมทำสงครามกน

แตในสดเหตการณกมไดบานปลายเนองจากโทณพราหมณไดเขามาเปนตวกลางเจรจาไกลเกลยเพอยตความขดแยงโดยเสนอใหแบงพระบรมสารรกธาตออกเปน๗สวนเทาๆกนซงกษตรยแตละเมองทรงสรางเจดยทบรรจพระบรมสารรกธาตตามเมองตางๆดงน

๑.กษตรยลจฉวทรงสรางเจดยบรรจไวทเมองเวสาล๒.กษตรยศากยะทรงสรางเจดยบรรจไวทเมองกบลพสด๓.กษตรยถลยะทรงสรางเจดยบรรจไวทเมองอลลกปปะ๔.กษตรยโกลยะทรงสรางเจดยบรรจไวทเมองรามคาม๕.มหาพราหมณสรางเจดยบรรจไวทเมองเวฏฐทปกะ๖.กษตรยมลละแหงเมองปาวาทรงสรางเจดยบรรจไวทเมอง

ปาวา๗.พระเจาอชาตศตรทรงสรางเจดยบรรจไวทเมองราชคฤห๘.มลลกษตรยแหงกสนาราทรงสรางเจดยบรรจไวทเมองกส

นารา๙.กษตรยเมองโมรยะทรงสรางสถปบรรจพระองคาร(องคาร

สถป)ทเมองปปผลวน๑๐. โทณพราหมณสรางสถปบรรจทะนานตวงพระบรมสาร

รกธาตทเมองกสนารา (ทะนานตวงพระบรมสารรกธาตแจก,คำวาตมพะแปลวาทะนาน,บางทเรยกสถปนวาตมพสถป)

69

สำหรบกรณของกษตรยเมองโมรยะนน ไดสงผแทนมาหลงจากทโทณพราหมณแบงพระบรมสารรกธาตใหทง๗เมองไปแลวจงไดอญเชญพระองคารไปแทน

สวนโทณพราหมณกไดสรางสถปบรรจทะนานทใชสำหรบตวงพระบรมสารรกธาตสำหรบตนเองและผคนไดสกการะดงทไดกลาวไป

พระเกยรตคณของทานพระมหากสสปเถระพระมหากสสปเถระไดรบการยกยองใหเปนพระเถระชนผใหญ

ของพระพทธองควาโดยลำดบแลวกจดอยในลำดบทสามของหมพระมหาสาวก รองจากพระสารบตรและพระโมคคลลานะซงเปนพระอครสาวกเบองขวาและเบองซายสมดงททานไดรบพทธพยากรณจากพระปทมตตระพทธเจาวาทานจะเปนพระสาวกท๓ของพระโคดมพทธเจา

แตในทางปฏบตในสมยพทธกาลนนพระอครสาวกทงสองตางกไดนพพานไปกอนพระพทธองคทงสนสวนพระมหากสสปมอายตอมาหลงพระพทธเจาปรนพพานจงนบไดวาทานเปนประธานของเหลาภกษหลงพระพทธปรนพพาน

ทานไดรบการยกยองจากพระพทธองคเปนอนมากรวมทงการสถาปนาเปนเอตทคคะเปนยอดของภกษผทรงธดงค๑๓ซงตามอรรถกถาไดกลาวไววาโดยปกตมหาสาวกผจะไดรบการแตงตงเปนเอตทคคะทางดานใดดานหนงนนกยอมจะตองไดมาดวยเหต๔ประการคอ

70

๑.โดยเหตเกดเรอง๒.โดยการมากอน๓.โดยเปนผชำชองชำนาญ๔.โดยเปนผยงดวยคณในเหต๔อยางนนพระเถระบางรปยอมไดตำแหนงเอตทคคะ

โดยเหตอยางเดยวบางรปไดโดยเหต๒อยางบางรปไดโดยเหต๓อยางบางรปไดดวยเหตทง๔อยางทานพระมหากสสปเถระกเปนทานหนงทไดตำแหนงดงกลาวดวยเหตครบทง๔อยาง

๑.โดยเหตเกดเรองเรองทเปนเหตกคอเรองพระศาสดาทรงทรงเปลยนจวรกบพระมหาเถระดวยทรงพจารณาวาอนวาจวรทเกาเนองเพราะใชของพระพทธเจาทงหลายนถงเกาแลวคนทมคณเพยงนดหนอยไมอาจครองไดจวรเกาดงกลาวนเฉพาะบคคลผอาจสามารถในการบำเพญขอปฏบตผถอผาบงสกลมาแตเดมเชนพระมหาเถระจงจะควรรบเอาและไมเคยมการประทานจวรททรงหมแลวแกพระสาวกองคใดเลย

71

๒.โดยการมากอนกคอทานพระเถระนมใชเปนผทรงธดงคคณมากแตในปจจบนเทานนถงในอดตแมทานบวชเปนฤาษทานกเปนผบำเพญบารมในทางทรงธดงคคณมากมาถง๕๐๐ชาต

๓.โดยเปนผชำชองชำนาญกคอเมอทานอยทามกลางบรษท๔เมอแสดงธรรมยอมไมละเวนทจะแสดงกถาวตถ๑๐ซงเปนธรรมทชกนำใหพทธบรษทมความปรารถนานอยมความสนโดษมความสงดกายสงดใจชกนำใหไมคลกคลดวยหมชกนำใหปรารภความเพยรฯลฯซงเปนคณของการทรงธดงควตรทงสน

๔. โดยเปนผยงดวยคณกคอ เวนพระสมมาสมพทธเจาเสยสาวกอนผเสมอเหมอนพระมหากสสปดวยธดงคคณ๑๓ ไมมเพราะฉะนนพระเถระไดโดยยงดวยคณอยางน

นอกจากจะไดรบการสถาปนาเปนเอตทคคะแลวทานยงไดรบการยกยองจากพระพทธองคอกหลายประการดงททานไดปรารภเมอครงสภททะภกษกลาวจาบจวงพระพทธองคเมอทราบขาวการเสดจดบขนธปรนพพานและปรารถนาจะกระทำสงคายนาวา

“ทรงยกยองเราเปนกายสกข(มวหารธรรมเสมอดวยพระองค)ทรงมอบความเปนสกลศาสนทายาท๓ครง” (พระสตตนตปฎกทฆนกายมหาวรรค เลม๒ภาค๑)ตวเราอนพระผมพระภาคเจาตรสวาดกอนกสสปะเธอจกหมไดหรอไมซงผาปานบงสกลทใชเกาแลวของเราดงนทรงอนเคราะหดวยสาธารณบรโภคในจวรและดวยการสถาปนาไวเสมอกบพระองคในธรรมอนยงของมนษยตางโดยอนปพพวหาร๙และอภญญา๖เปนตนโดยนยเปนตนอยางนวาดกอนภกษทงหลายเราตองการละจากกามทงหลายละ

72

จากอกศลธรรมทงหลายเขาถงปฐมฌานอยเพยงใดดกอนภกษทงหลายแมกสสปะตองการละจากกามทงหลายละจากอกศลธรรมทงหลายเขาถงปฐมฌานอยเพยงนนดงน(พระสตตนตปฎกทฆนกายสลขนธวรรคเลม๑ภาค๑)

ยงกวานนยงสรรเสรญดวยความเปนผมจตไมตดอยในตระกลเหมอนสนมอในอากาศและดวยปฏปทาเปรยบดวยพระจนทรวา

“ดกอนภกษทงหลายกสสปะเปรยบเหมอนดวงจนทรเขาไปหาตระกลไมคะนองกายไมคะนองจตเปนผใหมเปนนตยไมทะนงตวในตระกล”(พระสตตนตปฎกขททกนกายเถรคาถาเลม๒ภาค๓ตอน๔)

และในพระสตตนตปฎกขททกนกายเถรคาถาเลม๒ภาค๓ตอน๔พระพทธองคทรงตรสแกพราหมณวา“ในหมมนษยทงปวงผใดเปนกษตรยหรอเปนพราหมณสบวงศตระกลมาเปนลำดบๆตง๑๐๐ชาตถงพรอมดวยไตรเพทถงแมจะเปนผเลาเรยนมนตเปนผถงฝงแหงเวท๓การกราบไหวผนนแมบอยๆยอมไมถงเสยวท๑๖ซงจำแนกออก๑๖ครงของบญทไหวพระกสสปะนเพยงครงเดยวเลย”

เปนประธานในการทำปฐมสงคายนาทานพระมหากสสปผเปนสงฆเถระของภกษประมาณเจดแสน

รปทประชมกนในวนแบงพระบรมสารรกธาตของพระผมพระภาคเจา มาระลกถงคำของสภททะกลาวเมอพระผมพระภาคเจาเสดจปรนพพานได๗วนและดำรของทานทจะกระทำปฐมสงคายนา

73

จงไดแสดงดำรนนตอสงฆทงหลายภกษทงหลายกลาววาถากระนนขอพระเถระจงคดเลอกภกษ

ทงหลายเถดขอรบครงนนทานพระมหากสสปเถระจงคดเลอกพระอรหนตได

๔๙๙รปหยอน๕๐๐รปอยองคหนงเหตทพระมหากสสปเถระทำใหหยอน๕๐๐อยรปหนงอรรถกถากลาวไววาเพอไวใหโอกาสแกทานพระอานนทเถระ

เพราะพระมหาเถระไดพจารณาวาการกระทำสงคายนานนมเหตทงไมควรเลอกและเหตทควรเลอกพระอานนทเขารวมกระทำสงคายนา เหตทไมควรเลอกกเพราะวาพระอานนทนนเปนพระเสขะ (ยงไมบรรลพระอรหนตในขณะวนคดเลอก)ยงมกจทตองทำอยจงไมควรเลอก

แตถาเวนทานพระอานนทเสยกไมอาจทำสงคายนาธรรมไดดวยธรรมทงหลายขอใดขอหนงซงพระพทธองคทรงแสดงแลวไมมธรรมขอใดทพระอานนทไมไดรบฟงตอพระพกตรของพระผมพระภาคเจา(ดวยเหตททานขอพรตอพระศาสดากอนทจะรบเปนพทธอปฏฐากวาถาพระพทธองคไปทรงแสดงธรรมในทซงพระอานนทไมไดอยดวยพระพทธองคจะตองแสดงธรรมนนตอพระอานนทอกครงหนงเนองจากพระอานนทเกรงขอครหาของผทจะกลาววาเปนพระพทธอปฏฐากใกลชดพระพทธเจาแตไมเคยไดยนธรรมขอนนขอน)ฉะนนจงไมอาจเวนเสยไดเพราะวาทานพระอานนทนนแมเปนเสขะอย แตกนาทพระมหากสสปเถระจะเลอกเพราะเปนผมอปการะมากตอการทำสงคายนาธรรม แตทพระมหากสสปเถระ

74

ตดสนใจไมเลอกพระอานนทเถระ กเพราะจะหลกเลยงการตำหนตเตยนจากบคคลทไมเขาใจ

อนทจรงแลว ทานพระมหากสสปเถระมความสนทสนมอยางเหลอเกนกบทานพระอานนท ดงเชน ถงทานพระอานนทจะมผมบนศรษะหงอกแลว พระมหากสสปเถระกยงสงสอนทานพระอานนทเถระดวยวาทะเหมอนหนงวาทานพระอานนทยงเปนเดกอยเชนวา“เดกคนนไมรจกประมาณเสยเลย”เปนตน(ดวยความสมพนธกนกบพระอานนทในหลายภพชาต และพระมหากสสปไดบรรลอรหนตผลพรอมปฏสมภทาแลวแมพระอานนทจะอายมากกวา และเปนสหชาตของพระศาสดาพระอานนทกยงเคารพเชอฟงพระมหากสสป)

อกประการหนงทานพระอานนทนเกดในตระกลศากยะเปนพระอนชาของพระตถาคตเปนโอรสของพระเจาอาในการคดเลอกพระอานนทภกษทงหลายจะสำคญวาทานลำเอยงเลอกเพราะรกจะพงตำหนตเตยนวาพระมหากสสปเถระละเวนเหลาภกษผบรรลอรหนตปฏสมภทาองคอนไปเสยแลวไปเลอกพระอานนทผยงไมบรรลอรหตผล

พระเถระเพอจะหลกเลยงคำตำหนตเตยนนน จงคดวา “ถาเวนพระอานนทเสย กไมอาจทำสงคายนากนได แตเราจะเลอกกตอเมอภกษทงหลายอนมตเทานน”ดงนจงไมเลอกเอง

ครงนนภกษทงหลายพากนรองขอพระเถระเพอใหทานเลอกอานนทเสยเองเลยดงนนทานพระมหากสสปเถระจงไดเลอกทานพระอานนทดวยดงนพระเถระจงไดมจำนวนครบ๕๐๐รวมทง

75

ทานพระอานนททพระเถระเลอกโดยอนมตของภกษทงหลายดวยประการฉะน

เลอกสถานททำสงคายนาเมอเลอกไดพระสงฆครบทง๕๐๐รปแลวพระเถระทงหลาย

ปรกษากนวาพวกเราควรจะสงคายนาพระธรรมและพระวนยทไหนดหนอครนแลวเหนพองตองกนวาพระนครราชคฤหมโคจรคามมาก มเสนาสนะเพยงพอ สมควรทพวกเราจะอยจำพรรษาในพระนครราชคฤหสงคายนาพระธรรมและพระวนย

ภกษพวกอนไมควรเขาจำพรรษาในพระนครราชคฤหดวยเกรงวาเพราะจะมวสภาคบคคลบางคนเขาไปสทามกลางสงฆซงกำลงทำสงคายนาอยแลวจะคดคานถาวรกรรมของพวกทานนเสย

ครงนนพระมหากสสปเถระพจารณาวานบแตวนทพระตถาคตปรนพพานมา จนถงบดน เปนอนลวงไปแลวกงเดอนบดนฤด

76

คมหนตยงเหลออยเดอนครงดถทจะเขาจำพรรษากใกลเขามาแลวจงชกชวนหมพระสงฆทจะทำสงคายนาใหเดนทางไปยงกรงราชคฤหแลวกไดพาเอาภกษสงฆกงหนงเดนทางไปทางหนง

สวนพระอนรทธเถระกพาเอาภกษสงฆกงหนงเดนไปอกทางหนงทานพระอานนทเถระนนถอเอาบาตรและจวรของพระผมพระภาคเจาพรอมดวยภกษสงฆทมความประสงคจะเดนทางผานกรงสาวตถไปยงกรงราชคฤหกหลกจารกไปทางกรงสาวตถสมยนน

ในกรงราชคฤหมวดใหญอย๑๘วดทกวดมขยะทเขาทงตกเรยราดเตมไปหมด เพราะในชวงเวลาทพระผมพระภาคเจาเสดจปรนพพานภกษทงหลายตางกทอดทงวดและบรเวณไปกนหมด

ครงนนพระเถระทงหลายคดกนวา เราจะชวยกนปฏสงขรณวหารทชำรดทรดโทรมในตลอดเดอนแรกแหงพรรษา เพอบชาพระพทธดำรสและปลดเปลองคำตำหนตเตยนของพวกเดยรถยดวยวาพวกเดยรถยพากนตเตยนวาพวกสาวกของพระสมณโคดมเมอศาสดายงมชวตอยกชวยกนทะนบำรงครนศาสดาปรนพพานแลวกพากนทอดทงไป

77

ดงนนในเดอนแรกของพรรษาทานจงไดทำการบรณะพระอารามทง๑๘แหงโดยมพระเจาอชาตศตรทรงถวายการชวยเหลอในครงนนแลวจงไดเรมกระทำการปฐมสงคายนา โดยมพระเจาอชาตศตรเปนองคอปฏฐากการทำสงคายนาในครงนน โดยโปรดเกลาฯ ใหสรางสถานทนงประชมสำหรบภกษทงหลายผทำสงคายนาทปากถำสตตบรรณขางภเขาเวภารบรรพต

พระอานนทบรรลอรหนตในวนกอนการทำสงคายนาทานพระอานนทคดวาพรงนเปน

วนประชมแตการทเรายงเปนเสขบคคลอยนนจะไปเขารวมประชมนนไมเหมาะสม

ในคนนนจงเรงทำความเพยรจนเกอบตลอดราตรกยงไมบรรลธรรมครนในเวลาใกลรงจงเอนกายลงดวยตงใจวาเราเรงทำความเพยรจนเกนไปจงดำรทจะนอนพกสกครหนงแตขณะทเอนตวลงศรษะยงไมทนถงหมอนและเทายงไมทนพนจากพนในระหวางนนจตไดหลดพนจากอาสวะบรรลธรรมเปนพระอรหนต

ในการสงคายนานนมพระมหากสสปเถระเปนประธานมหนาทซกถามเกยวกบพระธรรมวนยโดยพระอบาลเปนผชแจงเกยวกบขอบญญตพระวนยและพระอานนทเปนผชแจงเกยวกบพระสตรและพระอภธรรมในการสงคายนา

เหลาพระสงฆมมตใหสงคายนาสตตนตปฎกกอนโดยเรมจากสงคายนาทฆนกายสงคายนามชฌมนกายสงคายนาสงยตตนกายสงคายนาองคตตรนกายไปตามลำดบครนสงคายนาทฆนกายแลว

78

พระธรรรมสงคาหกเถระกลาววานกายนชอทฆนกายแลวมอบทานพระอานนทใหไปสอนลกศษยของทาน

ตอจากการสงคายนาคมภรทฆนกายนนพระธรรมสงคาหกเถระ ทงหลายไดสงคายนามชฌมนกาย แลวมอบแกศษยของพระธรรมเสนาบดสารบตรเถระวาทานทงหลายจงบรหารคมภรมชฌมนกายนตอจากการสงคายนาคมภรมชฌมนกายนน

พระธรรรมสงคาหกเถระทงหลายไดสงคายนาสงยตตนกายแลวมอบแกพระมหากสสปเถระใหไปสอนลกศษยของทานตอจากการสงคายนาคมภรสงยตตนกายนน พระธรรมสงคาหกเถระทงหลายไดสงคายนาองคตตรนกายแลวมอบแกพระอนรทธเถระใหไปสอนลกศษยของทาน

ในการสงคายนานนไดกำหนดแยกธรรมออกเปนหมวดหมเมอสงคายนาแลวจงรอยกรองไววานพระธรรมนพระวนยนปฐมพทธพจนนมชฌมพทธพจนนปจฉมพทธพจนนพระวนยปฎกนพระสตตนตปฎกนพระอภธรรมปฎกนทฆนกายนมชฌมนกายนสงยตตนกายนองคตตรนกายนขททกนกายนองค๙มสตตะเปนตนน๘๔,๐๐๐พระธรรมขนธ

นอกจากนนกยงแยกเปนประเภททควรรวบรวมไว แมอนๆซงมหลายชนดมอทานสงคหะวคคสงคหะเปยยาลสงคหะนบาตสงคหะเชนเอกนบาตและทกนบาตเปนตนสงยตตสงคหะและปณณาสกสงคหะทปรากฏอยในพระไตรปฎกไดรอยกรองอย๗เดอนจงสำเรจ

ในเวลาจบการรอยกรองพระพทธพจนนนมหาปฐพนเหมอน

79

เกดความปราโมทยและใหสาธการวาพระมหากสสปเถระทำพระศาสนาของพระทศพลนใหสามารถยงยนตอไปไดตลอดกาล๕,๐๐๐ พระวรรษา ดงน ปฐพกหวนไหวเอนเอยง สะเทอนสะทานเปนอเนกประการทวทงไตรภพและเหตอศจรรยทงหลายเปนอนมากกไดปรากฏแลว

พทธบญชาหลงจากพระพทธเจานพพาน๘ปพระมหากสสปพรอมดวย

พระอรหนต๕๐๐องค ไดอญเชญพระอรงคธาตมาสสวรรณภมพระเถระทงหลายจะผานมาทางเมองหนองหารหลวงของพญาสวรรณภงคาร

เมอพญาคำแดง เมองหนองหารนอยทราบขาวพระเถระพระองคจงไดนำเอาขาวของเงนทองขนบรรทกบนหลงชางหลงมาแลวพระองคเสดจขนทรงชางมงคลพาทหารบรวารเสดจมาสเมองหนองหารหลวงเพอจะนำเอาพระอรงคธาตไปสพระนคร

ชาวเมองหนองหารหลวงเหนดงนน กพากนแตกตนเขาใจวาขาศกยกเขามารบกวน จงไดนำความเขาไปกราบทลพญาสวรรณภงคารพญาสวรรณภงคารจงตรสสงใหอำมาตยออกไปตรวจตราด กร วาพญาคำแดง ซงเปนพระอนชาของพระองคนำเครองไทยทานเสดจมาอำมาตยจงไดนำความเขามากราบทลเมอพระองคทรงทราบวาพระอนชาเสดจมาทรงยนดยงนกจงตรสสงใหอำมาตยผใหญออกไปตอนรบเชญเสดจเขามาใหทนในเพลานนเพอรอถวายนมสการพระมหากสสปพรอมดวยพระอรหนต๕๐๐องค

80

สราง พระธาต ภ เพกและพระธาตนารายณเจงเวง

ระหวางนนพญาทงสองจงสงใหไพรพลกออโมงคบนยอดดอยแทน(ภเพก)ทพระศาสดาเคยเสดจมาประทบแตเมอครงกอน

ไพรพลโยธาทงหลาย เมอไดยนรบสงดงนนจงพดกนขนเปนเชงแขงขนพนนวาฝายชายจะกออโมงคบนดอยแทนฝายหญงกใหกออโมงคขนอกแหงหนงในทนนเหมอนกนแขงขนกนกบฝายชายและใหขอสญญากนไวทง๒ฝายวานบตงแตวนรงขนพอเหนลายมอใหลงมอกอไปจนถงดาวเพก(ดาวประกายพฤกษ)ขนของคนวนนนใหแลวเสรจถาหากวาฝายใดเสรจทนตามขอสญญานนสถานทนนจะไดเปนทประดษฐานพระอรงคธาตพญาสวรรณภงคารพญาคำแดงทง๒พระองคกทรงเหนชอบดวย

ครนถงวนกำหนดจงลนฆองขนใหเปนสญญาณแกกนฝายหญงชาวเมองหนองหารหลวงและหญงชาวเมองหนองหารนอยจงรวมกำลงกนโดยมพระนางเจงเวงมเหสของพญาสวรรณภงคารเปนผนำ โดยไดเลอกทำเลทราบ เพอกออโมงคแขงขนกบฝายชาย

ฝายหญงทงหลายไดกลาววา ถงแมผชายใชจะมกำลงเสมอดวยพระนารายณนนเลากมมอ๒มอและมนวขางละ๕นวเหมอนกน (อทธพลของศาสนาพราหมณไดเขามาในดนแดนแถบ

81

นกอนพทธศาสนาแลว)กลาวดงนนแลวกลงมอกอฝายชายอวดอางวาตวมกำลงยงกวาฝายหญงประมาทจงกอ

บนไดขนไปกอนไมยอมกอตวปราสาททนใดนนยงมชายผเฒาคนหนงอยในหมนนดวยจงพดขนวา

ใหกออโมงคใหทนดาวเพกขนเสยกอน เมอหนมเหลอจงคอยกอบนไดตอไปเขาทงหลายกมไดเชอฟงถอยคำพวกผชายจงกลาวแกผเฒานนวาทำไมจะไมทนเขาทงหลายกลาวดงนแลวจงลงมอกออโมงคนนกอเปนรปเตาขนไวทง๔ดานไดเพยงเทานน

เมอฝายหญงเหนฝายชายจะกอเสรจกอนจงใชอบายออกไปพดจาเลาโลมเยาหยอกพวกชายทกำลงขนหนอยนนชายเหลานนเหนฝายหญงมากระทำเชนนนกพากนวางหนกองไวณทนนแลวพากนขนไปบนภทกออโมงคทำโคมจดไฟขนแขวนไวจงกลาวกนวาดาวเพกขนแลวๆแลวกพากนตามฝายหญงไปแมผทกออยบนดอยนนรกตามกนลงไปหมดสน

พระธาตนารายณเจงเวง

82

อโมงคทผชายทงหลายกอนนไมเสรจสวนอโมงคทผหญงทงหลายกอนนผชายทงหลายพากนไปกอชวยจงไดเสรจกอนดาวประกายพฤกษขน

พอเวลาใกลรงพระมหากสสปเถระเจาพรอมดวยพระอรหนต๕๐๐องคนำเอาพระอรงคธาตอญเชญไปประดษฐานไวบนแทนอโมงคทยงไมเสรจนนกอนจงไดเขาไปบณฑบาตในเมองหนองหารหลวง

พญาสวรรณภงคารพญาคำแดงพรอมดวยชาวเมองทงหลายพรอมกนใสบาตรแลวจงไดจดเครองสกการบชาเปนตนวาดอกไมธป เทยนใหพรอมสรรพพญาสวรรณภงคารเสดจพาเหลาบรวารตามพระอรหนตขนไปบนเขานมสการพระอรงคธาตและทกษณาวตร๓รอบแลวจงไดสระสรงสคนธรสพระอรงคธาต

ขณะนนพระองคทอดพระเนตรอโมงคเหนไมเสรจทรงกรวแกชาวเมองทงหลายเมอทรงทราบรายละเอยดจงกรวแกพวกผหญงทงหลายจงตรสวาจะทรงกระทำโทษแกหญงทงหลาย

ครงนนพระมหากสสปเถระเจาทรงรำพงถงวรทธปญหาธรรมจงไดนำมาเทศนาแดพญาสวรรณภงคารวา“กสอณโหชาโตอคคนากสมณนาอตโรจตอสรโรจรตอจตตโกนโรชาม”

ดกรมหาราชพระพทธเจาทรงตรสเทศนาธรรมวรทธปญหาอนนวาอะไรรอนไปยงกวาไฟอะไรรงเรองสวางยงไปกวาแกวมณอะไรไมมตวตนรเดนเทยวไปมาไดอะไรไมมจตใจรกนยงคนไดนนเลามหาบพตร

พญาสวรรณภงคารทรงตอบปญหาของพระมหากสสปเถระ

83

เจาไมได จงไดรบสงถามพระมหากสสปเถระเจาวาปญหานขอพระผเปนเจาจงอธบายใหขาพเจาแจงดวยเทอญ

พระมหากสสปเถระเจาจงอธบายถวายเปนขอๆไปวาสงทรอนยงไปกวาไฟนนไดแกราคะตณหาสงทรงเรองสวางยงไปกวาแกวมณนนไดแกสตปญญาสงทไมมตวตนรเดนเทยวไปมาไดนนไดแกนามธรรมสงทไมมจตใจรกนยงคนไดนนไดแกความชราทวาราคะตณหารอนยงกวาไฟนน เมอบงเกดขนแลวจะเอา

นำมาดบสกเทาใดกไมสามารถจะดบไดสวนไฟนน เมอบงเกดลกลามขนสามารถจะเอานำมาดบไดพระพทธเจาและพระปจเจกพทธเจาพรอมดวยพระขณาสพทงหลาย ประดจดงตวอาตมาทงหลายน ไดตดเสยแลวยงตณหากบดนผหญงทงหลายเขามาคลกคลเยาหยอกยงชายทงหลายๆมไดสงวรจตใจของตนดวยดอโมงคจงไมแลวเสรจดวยเหตนพญาสวรรณภงคารไดทรงสดบยงปญหากทรงดบเสยไดยงความกรวแกคนทงหลาย

บรรจพระองคารธาตพระมหากสสปเถระเจาจงทลตอไปวาอโมงคอนนถงแมกอ

เสรจแลวกจะไมไดประดษฐานพระอรงคธาตไวในทน เมอสมยพระพทธเจายงมพระชนมชพอย ไดเสดจมาสถตยงแทนทนกจรงแตพระพทธองคทรงรบสงอาตมาไววาใหอาตมานำเอาพระอรงคธาตนไปประดษฐานทภกำพรา

ทนใดนนพญาสวรรณภงคารจงตรสวาถาเชนนนขาพเจาจะ

84

ขอแบงเอาพระอรงคธาตไวครงหนงแลวขาพเจาจะกออโมงคนใหแลวเสรจจะไดฐาปนาพระอรงคธาตไวในทน

พระมหากสสปเถระเจาทลหามวาขอมหาบพตรอยาไดผดพทธบญชาของพระศาสดาเลยไมเปนมงคลแกบานเมองโบราณธรรมพทธเจาทกๆพระองคทรงตรสไววาทาวพญามหากษตรยองคใดไมเชอพทธวจนะทรงเขาพระทยเองวาเปนกศล เทวดาทงหลายพรอมดวยมเหสกขอารกขทรกษาภมสถานบานเมองและรกษาพระบรมธาตพระพทธเจายอมตเตยนและโกรธามากนก ไมใหมความเจรญแกบานเมองอยางแทจรง

พญาสวรรณภงคารไดฟงดงนน จงทรงเหนควรตามพระมหากสสปทานพระมหากสสปจงไดแบงสวนพระองคารธาต(เถากระดก)ใหพญาสวรรณภงคารแทน

ฝายพญาสวรรณภงคารจงแบงไปใสไวอโมงคทกอกนขนทงสองแหงซงพระมหากสสปเถระไดเรยกชออโมงคนารายณตาม

พระธาตภเพกมสา

85

คำหญงทงหลายกลาวเมอแรกจะกอนนวา “ใครจะมกำลงเสมอดวยพระนารายณนนเลา ผชายกมมอขางละ๕นวเหมอนกนนนแหละ”

อโมงคนผเฒาคนแกทงหลายจงใหชอวา“อโมงคอตถมายา”พญาสวรรณภงคารจงตรสวา ทานทงหลายอยาไดคานคำ

พระมหากสสปเถระเลยใหเรยก“พระธาตนารายณ”ตามคำของพระอรหนตนนเทอญ

สวนอโมงคทผชายกอไมสำเรจนนใหชอวา “ภเพกมสา”ตามเหตอนนน

พญา ทง ๕

จากนนพระมหากสสปและพระอรหนตทงหลายพรอมพญาทง๒พนองกไดดำเนนตอไปยงภกำพรา

ทาวพญาทงหลายมพญาจลณพรหมทตพญาอนทปฐพญานนทเสนรขาววาพระมหากสสปเถระจะอญเชญพระอรงคธาตของพระศาสดามาประดษฐานไวทภกำพราดงนนพญาจลณพรหมทตพญาอนทปฐพญานนทเสนทง๓พระองคพรอมดวยไพรพลโยธาเสดจมาประทบและพกทฝงแมนำธนนทใตปากเซ

ทนน พญาสวรรณภงคาร พญาคำแดง ไดทอดพระเนตรเครองศาตราวธยทธภณฑและไพรพลโยธาของพญาทง๓กบงเกดความสงสยดวยเหตวาพญาทง๒พนองมไดตระเตรยมไพรพล

86

โยธาและมไดนำเอาเครองศาตราวธยทธภณฑมาดวยครงนนพระมหากสสปเถระเจารในนำพระทยของพระราชา

ทง๒พระมหากสสปเถระเจากมความยนดทจะมใหนำพระทยของพระราชาทงหลายกระดางกระเดองตอกนพระมหาเถระเจามความปรารถนาอยแตจะใหพระราชาทง๕มนำพระทยอนเบกบานจงไดออกไปเชญทาวพญาทง๕เขามาประทบสนทนาซงกนและกนณทามกลางพระอรหนตทงหลาย

แลวจงตรสสงสอนพญาทง๕วา“คจฉนตนรคจฉนต”นแปลวาผประเสรฐตอผประเสรฐเดนทางมาเจอะกนเขายงซำประเสรฐกวากอน

บทนพระมหาเถระเจามองเหนในทาวพญาทง๕ไดสรางสมบญสมภารมาแลวแสนมหากปปซำไดมาเจอะกนยงซำประเสรฐยงๆขนไปกวาแตกอน

บทวา“โกเวนรโกเว”นแปลวาผฉลาดตอผฉลาดเทยวทางมาเจอะกนเขากยงซำฉลาดรดงามยงกวาแตกอน

บทวา“เญยยานรเญยยา”นแปลวาผรตอผรเทยวทางมาเจอะกนเขากยงรหลกนกปราชญเพมเตมขนไปยงกวาเกา

บทวา“สากนตนรสากนต”นแปลวาผรกตอผรกเทยวทางมาเจอะกนเขากยงซำรกกนยงกวาเกา

พระมหากสสปอธบายคาถาบทนวาตางคนตางเปนทาวพญามบญญาธการสงสมเปนกปปกลป เปนผฉลาดรหลกรกตน เขาใจในวฏฏะสงสารมหวใจเปนมงคลและรกและตงมนในแกวทง๓(พระรตนตรย) เพอเปนปจจยไปสพระนพพานไมมความชนชม

87

ในการสงครามบทวา“โจรนรโจร”นแปลวาผเปนโจรตอผเปนโจรเทยวทาง

มาเจอะกนเขายงซำชวนกนประพฤตเปนโจร เทยวฆาฟนแยงชงยงขนกวาแตกอน

บทวา“เถโนนรเถโน”นแปลวาผชำนาญในการลกขโมยเทยวทางมาเจอะกนเขากยงซำชวนกนไปเทยวสกขโมยยงกวาแตกอน

บทวา“นรานเรนเร”นแปลวาคนทงหลายผทเปนสปปรษมความเพยรเทยวทางมาเจอะกนเขากยงซำชวนกนกระทำความเพยรยงขนกวาแตกอน

อธบายวาพญาทง ๓ ทมาน ถงแมจะมเครองศาตราวธกระทำยทธสงครามมาดวยกจรง กหาใชพระราชาทง๓มพระราชประสงคเชนนนหากแตพระราชาทง๓ เปนสตบรษผมความเพยรเสมอกน

ครงนนพญาสวรรณภงคารพญาคำแดงพญาจลณพรหมทตพญาอนทปฐ และพญานนทเสน ไดทรงสดบพระมหากสสปเถระเจาอธบายในคาถานนๆมพระทยชมชนและมความเสนหากลมเกลยวผกพนซงกนและกน

สรางพระธาตพนมพญาทง ๕ จงตรสสงใหบรวารแหงตน ไปขนเอาหนมากอ

อโมงคเพอประดษฐานพระอรงคธาต พระมหากสสปเถระเจาพรอมดวยพระอรหนตทงหลายจงทลวาหนเหลานนจะไมเหมาะไมควร(เรองความคงทน)ใหปนดนดบกอเปนอโมงคแลวเอาไฟเผา

88

เอาเทอญเพอความถาวรในพระพทธศาสนาภายหนาพระอรหนตทงหลายกลาวดงนทาวพญาทง๕จงตรสสงให

คนทงหลายปนดนดบและใหทำแมพมพเทาฝามอพระมหากสสปเถระเจาเปนแบบตวอยางปนดนดบนน

เมอปนไดพอแลวพญาสวรรณภงคารพระองคเรมขดหลมดวยพระองคเองกอนพญาจลณพรหมทต พญาอนทปฐ และพญานนทเสนจงขดเปนลำดบตอไป เสนาอำมาตยและอาณาประชาราษฎรทงหลายจงไดขดตอไป

หลมนนลก๒ศอกของพระมหากสสปเถระเจากวาง๒วาของพระมหากสสปเถระเจาเทากนทง๔ดานทาวพญาทง๔จงแบงปนกนกอองคละดาน(พญาสวรรณภงคารขดตรงกลางจงเหลอ๔ดาน)

พญาจลณพรหมทตทรงกอดานตะวนออก และทรงบรจาคพระราชทรพยและวตถสงอนรองบชาไวภายใตดานทพระองคทรงกอนน เงน๕,๕๕๐หนวย โดยในหนวยหนงเทากบ๔๐๐บาททองคำ๕๕๐หนวยหนวยหนงหนก๓๐๐บาทฆอง๑๙กำ๙

89

ลก๑๗กำ๗ลกพญาอนทปฐทรงกอดานใตและทรงบรจาคพระราชทรพยบชา

ไวเงนหนงโกฏมงกฎทองคำหนก๓๓,๓๓๐บาททรงหลอเปนรปเรอรองไวภายใตดานทพระองคกอ

พญาคำแดงทรงกอดานตะวนตกและทรงบรจาคพระราชทรพยบชาเปนตนวากระโถนทองคำลกหนงหนก๖๐,๐๐๐บาทแลวเอาแหวนใสในกระโถนนนใหเตมเงน๓๐๐,๐๐๐บาทมงกฎแกวมรกตคหนงพานทองคำคหนงพานทองคำ๙,๐๐๐ลกแลวเอาหนมกดมาทำเปนหบใสขาวของนนๆนำลงไปรองไวภายใตดานทพระองคกอ

พญานนทเสนทรงกอดานเหนอ พระองคทรงบรจาควตถขาวของเปนตนวาขนทองคำลกหนงหนก๙,๐๐๐บาทแลวเอาแหวนทองคำบรรจลงในขนนนใหเตมบรบรณขนเงนลกหนงหนก๙,๐๐๐บาทแลวเอาปนทองคำบรรจลงในนนใหเตมบรบรณลกเงน๒ลกหนก๑๙,๐๐๐บาทแลวนำมาบรรจลงในลกเงนใหเตมทง๒ลกๆละ๕๐คๆหนงหนก๒๐บาทเงน๙๐,๐๐๐บาทบรรจลงในฆอง๑๗กำ๗ลก๑๕กำ๕ลก๑๓กำ๓ลกบชารองไวภายใตดานทพระองคกอ

พญาสวรรณภงคารทรงไดกอสรางสวนบนพระเจดยทเปนฐานรองรบปลองไฉนของเจดยทเรยกวา“ฝาละม”พระองคทรงบรจาควตถขาวของถวายบชาเปนตนวามงกฎทองคำคหนงหนกมงกฎละ๓๐,๐๐๐บาทสงวาลยทองคำคหนงหนกสงวาลยละ๓๐๐,๐๐๐บาทกระโถนทองคำลกหนงหนก๙๐,๐๐๐บาทแลวเอาแหวน

90

ทองคำและกระจอนหบรรจลงในกระโถนใหเตมพานทองคำลกหนงหนก๗๐,๐๐๐บาทบรรจลงในพานนนใหเตมลกทองคำ๙ลกๆหนงหนก๒,๐๐๐บาทลกเงน๙ลกหนกลกละ๕,๐๐๐บาทลกนาก๗ลกหนกลกละ๕,๐๐๐บาทรองไวณภายใตอโมงคทามกลางทาวพญาทงหลาย

พระบรมสารรกธาตแสดงปาฏหารยเมอพญาทง๕จะทรงกออโมงคนนพระมหากสสปเถระเจาจง

บอกใหเอาไหนำใหมมาตงไวดานละลกจารกคาถามงคลโลกใสลงไวในไหทกลกแลวสวดราหลปรตตสตร

ใหทาวพญาทง๕มพญาสวรรณภงคารเปนประธานทรงตกนำในไหนนประพรมอโมงค ใหตลอดทง๔ดานแลวทำประทกษณเวยนขวา๓รอบ

พญาจลณพรหมทตทรงตกเอานำในไหประพรมดานตะวนออกแลวจงใหกอขนพญาอนทปฐพญาคำแดงและพญานนทเสนกทรงกระทำเหมอนดงพญาจลณพรหมทตนน เมอทรงกอดานใดกเอานำประพรมดานนนแลวจงใหกอขนไป

ทาวพญาทง๕พรอมกนกออโมงคเปนรปเตาขนไปแตพนดนเปนสเหลยมสงขนไปวาหนงแลวหยดไวตอแตนนขนไปพญาสวรรณภงคารทรงกอเปนรปฝาตลอดขนไปจนถงทสดปลายยอดไดวาหนงของพระมหากสสปเถระเจาวดแตฐานขนไปถงยอดสดได๒วาของมหากสสปะเถระเจาแลวทำประตเตาไวทง๔ดานจงใหเอาไมจวงไมจนทนไมกลมพกไมคนธรสไมชมภไมนโครธ

91

และไมรงมาทำเปนฟนเผา๓วน๓คนสกดแลวใหขนเอาหนทเปนมงคลมากลบลงในหลมนน

พระมหากสสปเถระเจาพรอมดวยพระอรหนตกบทงทาวพญาทง๕จงไปนำเอาพระอรงคธาตเขาไป “ฐาปนา”ไวในอโมงคนนแลวใหปดประตไวทง๔ดาน

ขณะนนพระอรงคธาตทหมหอไวดวยผากมพลทรงกระทำปาฏหารยเสดจออกมาประดษฐานอยบนฝามอขวาของพระมหากสสปเถระเจา

พระอรหนตพรอมดวยทาวพญาทง๕กบทงเสนาอำมาตยเหนเปนอศจรรยดงนนกเปลงออกยงเสยงสาธการขนพรอมกน

จากนน พระอรงคธาตกกระทำปาฏหารยเสดจกลบไปประดษฐานในอโมงคผากมพลกคลคลายขยายออกรองรบพระอรงคธาตกเสดจเขาไปประดษฐานอยดงเกา

ทาวพญาทง๕จงไดพรอมกนสรางบานประตอโมงคดวยไมประดใสดานปดไว

ปรศนาธรรมพญ า ส ว ร ร ณ ภ ง ค า ร

พระองคไดใหสรางรปมาพลาหกตวหนหนามาทางทศเหนอเพอแสดงว าพระอรงคธาตพระพทธเจาไดเสดจมาทางทศเหนอนนและออกมากระทำ

92

ปาฏหารยและเพอใหเหนวาพระพทธเจาทรงพทธพยากรณไววาศาสนาจะเจรญรงเรองจากทศเหนอจรดไปทศใต

พระมหากสสปเถระเจา กไดใหสรางรปมาอาชาไนย ไวอกตวหนงคกน โดยหนหนาดานเหนอเชนกน เพอเปนปรศนาธรรมใหร วา พญาศรโคตบรนน จะไดฐาปนาพระอรงคธาตไวคำชพระพทธศาสนาตลอด๕,๐๐๐พระวรรษา

มาอาชาไนยและมาพลาหกนปจจบนอยขางบนไดทางขนหอพระแกว

เสาอนทขลพญาทง๕ทรงแตงใหคนทงหลายไปนำเอาหนมาจากแดนไกล

เพอทำเสาหลกชยหรอทเรยกกนวา“เสาอนทขล”ไวในพระศาสนาเพอเปนศภนมตใหพระธาตยนยงคพระศาสนาจนครบ๕,๐๐๐พระ

93

วรรษาตามพทธดำรสโดย-เสาท๑ใหคนไปนำหนทเมองกสนารายมากอนหนงสลกเปน

เสาและทำเปนรปอจฉมข(ลกษณะคลายสงห)ไวทโคนเสา๑ตวฝงไวทศทางเหนอหมายถงเมองมงคลในชมพทวป

- เสาท๒ใหคนไปนำหนทเมองพาราณสสลกเปนเสาและทำเปนรปอจฉมขไวทโคนเสาฝงไวทศตะวนออกเฉยงใตหมายถงความเปนสรมงคลตอแควนทงหมดทงปวง

- เสาท๓ใหคนไปนำหนทเมองลงกาสลกเปนเสาฝงไวดานตะวนตกเฉยงใต

-เสาท๔ใหคนไปนำหนทเมองตกศลากอนหนงสลกเปนเสาฝงไวดานตะวนตกเฉยงเหนอ

ครงนนพระมหากสสปเถระเจาพรอมดวยพระอรหนต๕๐๐จงกระทำทกษณาวตร๓รอบทาวพญาทงหลายจงไดพรอมกนอธษฐานขาวของเงนทองพรอมดวยเครองอปโภคทงสนประดษฐานสกการบชารองไวภายใตพนอโมงค

ขณะนนพญาทง๕จงไดอธษฐานโดยพญาสวรรณภงคารและพญาคำแดงทง๒พระองคทรงอธษฐานปรารถนาวาขอใหไดบวชในพระพทธศาสนาสำเรจเปนพระอรหนตและขอใหขาพเจาทง๒พนองนจงอยาไดพลดพรากจากกนไปไดเทอญ

พญาอนทปฐอธษฐานขอใหไดบวชในพระพทธศาสนาสำเรจเปนพระอรหนตเชนกน

สวนพญาจลณพรหมทตและพญานนทเสนทรงไดอธษฐานตงความปรารถนาขอสำเรจโพธญาณ

94

ครงนนพระอรหนตทง๕๐๐มพระมหากสสปเถระเจาเปนประธานพรอมกนอนโมทนาในความปรารถนาของพระราชาทง๕วาขอใหความปรารถนานนๆจงสมฤทธตามพระราชประสงคทกประการเทอญ

95

96

97

ชาต ทสอง กำเนด กมาร ทง สาม

หลงจากสรางพระธาตพนมเสรจเพยงไมกปพญาทง5กทยอยเสดจสวรรคตตามบพกรรมของแตละองคในชาตนน

ครนพทธกาลลวงแลว ๑๗ พรรษา (พ.ศ.๑๗) เมอนนพระมหากสสปเถระยงคงดำรงธาตขนธอย ทถำปปผลคหา ณเชงเขาภารบรรพต ทานไดเขาสมาบต ทรงอรยญาณวถ ตรวจบพกรรมของทานวายงมบพกรรมใดหลงเหลออยหรอไม

เมอทานตรวจบพกรรมแลวจงไดทราบวายงมบพกรรมรวมกบเจาพญาทงสามอย และเหนถงหนาทอนยงใหญทจะตองดแลทะนบำรงพระศาสนาใหดำรงสบไปจนครบ๕๐๐๐ปและบดนพญาทงสามไดถอกำเนดใหมขนครบทงสามคนแลวโดยเกดทเมองอนทปฐนคร๑คนและเกดทแถบเมองลาวอก๒คน

ในสวนพญาทง๓คอพญาอนทปฐพญาสวรรณภงคารและพญาคำแดง เมอไดถอกำเนดขนในชาตทสองน เปนราชกมารทอายไลเลยกน โดยพญาอนทปฐทานเกดทเมองอนทปฐนครเชน

98

เดม โดยเกดใหมเปนบตรของบตรชายตนเองทขนครองราชยมพระนามวา“รตนกมาร”

พญาสวรรณภงคารและพญาคำแดงทานไดเกดเปนพนองกนทเมองลาว (ปจจบนเปนเขตภเขาควาย เมองเวยงจนทน) เปนบตรของกษตรยโดยพญาสวรรณภงคารทานมชอวา“มหากมาร”เปนพ (ในทงหมด๓องคทานกอาวโสทสด)พญาคำแดงทานมชอวาจลกมารเปนนอง

ดงนนราชกมารทงสามคอ๑.รตนกมารแหงเมองอนทปฐนคร๒.มหากมารและ๓.จลกมารแหงเมองลาว

ในวนทกมารทงสามถอกำเนด ไดมสงอศจรรยอนเปนมหามงคลเกดขนในแผนดน พระอาทตยทรงกลด เกดแผนดนสนสะเทอน ความอดมสมบรณบงเกดขนในแผนดน ดวยมหาอานสงสททานทงสามไดบำเพญมามากหาประมาณมไดในแสนกปปกลป ทำใหทานทงสามมลกษณะงดงาม ผวพรรณผองใสสงางามสรางความปตยนดแกพระประยรญาตและขตตยวงศ

และดวยแรงแหงอธษฐานบารมดวยแรงแหงสจจะบารมทกมารทงสามไดบำเพญมาแตครงอดตทไดตงจตรวมกนในการสรางพระอรงคธาตและอธษฐานขอใหไดบวชในพระพทธศาสนาสำเรจเปนพระอรหนต

สกาสาวพสตรดงนน ใน พ.ศ.๒๖ เมอกมารทงสามอาย ๘-๙ ขวบป

พระมหากสสปเถระไดพจารณาเหนแลวดวยอรยญาณวถ วา

99

ถงเวลาอนสมควรทกมารทงสามจะเขาสรมกาสาวพสตรแลวจงไดมบญชาใหพระอรหนตทงสามองคซงเปนผ ถงพรอมดวยปฏสมภทาญาณลวงเขาสดนแดนสวรรณภมแหลมทอง เพอไปรบตวกมารทงสามมาบรรพชา อปสมบท และอบรมสงสอนใหเปนกำลงหลกของพระพทธศาสนาสบไป

โดยพระเถระทง๓ทรบบญชาจากพระมหากสสปมนามวา๑.พระพทธรกขต๒.พระธรรมรกขต๓.พระสงฆรกขต(ชอทงสามนเปนชอของพระอรหนตทงสามองคทมารบกมารทงสามไปบวชและเมอพระอรหนตทงสามองคเขานพพานแลวพระกมารทงสามกไดอปสมบทเปนภกษกไดใชชอทงสามนแทนดงนนชอพระอรหนตทงสามองคทมารบกบชอหลวงปใหญทงสามองคนจะซำกน)

เมอพระอรหนตทงสามองคไดมาถงยงแถบสวรรณภมแหลมทองแลวเปนชวงตนเดอนอายพทธกาลลวงแลว๒๖พรรษาพระเถระทงสามจงไดแบงหนาทกนโดยพระพทธรกขตทานไดดำเนนเขาไปยงเมองอนทปฐนครเพอรบตวรตนกมารแหงเมองอนทปฐนครพระธรรมรกขตและพระสงฆรกขตทานดำเนนเขาไปยงแถบเมองลาวเพอรบตวมหากมารและจลกมาร

พระอรหนตทงสามองคเมอไดแยกยายเขาไปในเมองแลวกไดใชกศโลบายตามสมควรเพอใหพระมหากษตรยและพระประยรญาตเกดศรทธาตงมนในบวรพทธศาสนาตงแตอบรมเทศนาสงสอนแสดงธรรมแสดงอทธวธเหาะเหนเดนอากาศฯลฯเพอใหกษตรยเหลานน แจงในธรรม เกดศรทธาและยนยอมใหราชกมารออกบรรพชา

100

จนชวระยะเวลาหนงเมอพระมหากษตรยและพระประยรญาตของทงสองนครไดเปยมศรทธาในบวรพทธศาสนาและเขาใจในวถของพระกมารแลวพระอรหนตทงสามองคจงไดนำพระกมารทง๓มาทพระธาตพนม

บรรลสมาบต8ขณะนนเองเมอพระกมารทงสามมาถงและไดกมกราบถวาย

สกการะนมสการพระธาตพนม ดวยมหากศลและบญญาธการทงหลายทพระกมารทงสามไดสงสมมาทงแสนมหากปป เกดปาฏหารยในบญญาบารมอธษฐานบารมทไดบำเพญไวทำใหพระกมารทงสามเกดภาพนมตรแจงถงความเปนไปในสงสารวฏ

แผนฟาหมนควางแผนดนหมนวน เหมอนกระจกทกางกนไวแตกระเบดออก ความแจมแจงในแตละภพแลนเขาสคลองจกษภาพแลวภาพเลาเรองแลวเรองเลาดวยเวลาอนรวดเรวและชดเจนยงจนชาตสดทายทไดเหนคอภาพของพญาทง๕รวมกนสรางพระธาตพนมและไดตงอธษฐาน

เมอพระกมารทง๓ลมตาปญญาญาณแหงการรแจงเรม

101

บงเกดขนพระกมารทงสามไดเกดบรรลฌาณ๔ในขณะนนเองจากนนพระอรหนตทงสามจงไดกระทำการบรรพชาใหแกพระกมารทงสามทพระธาตพนม

ขณะทพระกมารทงสามปลงผมใกลเสรจเกดการตรกตรองขอธรรมตอยอดทางปญญา เสมอนพลงงานพายหมนวนจนทะลวงขนสนภาอากาศเวลานนเองเมอกระทำการบรรพชาพระกมารทงสามใกลจะแลวเสรจพระกมารทงสามกบรรลสมาบต๘ในฉบพลนทนตาโดยระยะเวลาใกลเคยงกน

ถวายตวเปนศษยพระมหากสสปเมอเณรทงสามรปเสรจสนพธบรรพชาแลวพระอรหนตทงสาม

องคจงนำตวเณรทงสามรปกลบสชมพทวปเพอกราบพบ“หลวงปมหากสสปะ”(เปนคำทหลวงปใหญทงสามองคเรยกพระมหากสสปแตในบางครงหลวงปทงสามองคกเรยกพระมหากสสปวา“หลวงปใหญ”)

โดยทงหมดไดใชอทธฤทธเหาะกลบมาทางอากาศมาทกกกฏสมปาตบรรพตตงอยแถบใกลเมองราชคฤหมหานครในเดอนยปเดยวกน(พ.ศ.๒๖)

และเมอมาถงเณรทงสามจงไดบวชเณรอกครง(เพอใหถกตองตามพทธบญญต)โดยทานหลวงปมหากสสปะไดใหเณรทงสามรปบวชโดยลำดบนนดวยการประทานโอวาท๓ขอคอ

๑.เธอพงศกษาอยางนวา เราจกเขาไปตงความละอายและความเกรงไวในภกษทงทเปนผเฒา ทงทเปนผใหม ทงทเปนผ

102

ปานกลางอยางแรงกลาเธอพงศกษาอยางนแหละ๒. เธอพงศกษาอยางนวาเราจกฟงธรรมอนใดอนหนง ซง

ประกอบดวยกศลเราเงยหลงฟงธรรมนนทงหมดทำในใจใหสำเรจประโยชนรวบรวมไวทงหมดดวยใจเธอพงศกษาอยางนแล

๓. เธอพงศกษาอยางนวา กสตทเปนไปในกายของเรา ซงประกอบดวยความสำราญจกไมละเราเสย เธอพงศกษาอยางนแล

เมอเณรทงสามรปไดบวชโดยรบโอวาทธรรม๓ประการและถอธดงควตร๑๓คอถอบงสกลกธดงคเตจวรกธดงคบณฑบาตกาธดงค สปปทานจารกธดงค เอกาสนกธดงค ปตตบนฑกธดงคขลปจฉาภตตกธดงคอารญญกธดงค รกขมลกธดงค อพโภกาสกธดงคโสสานกธดงคยถาลนตตกธดงคเนสชชกธดงคกบทานหลวงปมหากสสปแลวกไดอยดแลอปฏฐากรบใชและศกษาขอพระธรรมและพระไตรปฎก เณรทงสามเรยนรไดอยางรวดเรวแตกฉานในพระไตรปฎกเปนทพอใจแกหลวงปมหากสสปเปนยงนก

สำเรจอรหนตในชวงกอนเขาพรรษาของปนนสามเณรทงสามไดเรงทำความ

เพยรอยางยงยวดและกอนเขาพรรษาในคนหนงเปนวนอโบสถศลขน๑๕คำแสงจนทรากระจางฟา

ในราตรนน เมอสามเณรทงสามเจรญวปสสนาแลวหลวงปมหากสสปะไดอบรมขอธรรมเรองทางสายกลาง เมอนนเองสามเณรทงสามสำเรจเปนอรหนตผถงพรอมดวยปฏสมภทาญาณ

103

ในชวงเวลาไลเลยกนโดยสามเณรรตนกมารสำเรจกอนตอมามหากมารสำเรจเปนองคท๒และจลกมารสำเรจเปนองคท๓ (มหากมารแทจรงมอาวโสกวาแตสำเรจเปนองคท๒ เพราะพจารณาธรรมนานกวาสำเรจชากวาจลกมารยงพจารณาธรรมนานกวาจงสำเรจเปนองคท๓)

ขณะนนเหลากอนเมฆบนทองฟาหลบหายไปสนแสงจนทรากลมโตเตมดวงสองสวางมายงพนปฐพ ไดทรงกลดเปนวงกวางสองสวางไปทวบรเวณ แผนฟาแผนดนสะเทอน เทพเทวดาอนโมทนาสาธการนบแสนโกฏจกรวาลหลงออกพรรษาในปนนหลวงปมหากสสปะพรอมคณะสงฆจำนวนหนงจงไดพาเณรทงสามองคออกธดงควตรเปนครงแรก

ตามรอยบาทพระศาสดาครงแรกแหงการธดงควตรหลวงปมหากสสปะไดพาไปทสวน

ลมพนวนอนเปนสถานทๆสมเดจพระสมมาสมพทธเจาประสตและทรงดำเนนยางพระบาท๗กาวพรอมเปลงอาภสวาจา

เมอสามเณรทง๓มาถงหลวงปมหากสสปะไดยกขอธรรมขนมาสงสอนและใหแยกยายกบเจรญกรรมฐานวปสสนาอย๓เดอน

จากนนทงคณะกไดจารกไปยงกรงกบลพสด และไดฟงหลวงปมหากสสปะเทศนาบรรยายธรรมแหงสถานทตางๆของเจาชายสทธตถะเชนพจารณาปราสาท๓ฤดพจารณาบรเวณทเจาชายสทธตถะพบกบเทวทตทง๔พจารณาประตเมองทเจาชายสทธตถะ

104

เสดจหนออกบรรพชาเจรญวปสสนาทบรเวณทรมฝงแมนำอโนมานททเจาชายสทธตถะตดพระเมาลและออกบวช

จากนนจารกไปยงมคธชนบทบรรลถงตำบลอรเวลา เสนานคมซงเปนสถานทบำเพญทกขกรยาหลวงปมหากสสปะไดพาจารกไปยงฝงแมนำเนรญชราทรงลอยถาดเสยงพระบารมหลวงปมหากสสปะไดปลกพญากาฬนาคราชขนมา เพอวสชนาธรรมถงครงทพระพทธองคลอยถาดทองเสยงทาย

หลวงป มหากสสปะไดพาคณะเดนทางตอไปเพอเจรญกรรมฐานยงตนพระศรมหาโพธทตรสรอนตรสมมาสมโพธญาณหลวงป มหากสสปะไดพาสามเณรทงสามจารกไปยงทตางๆมากมายลวนเปนทสำคญยงทงปาอสปตนมฤคทายวนซงเปนทแสดงปฐมเทศนาแกปญจวคคยวดเวฬวนทแสดงยมกปาฏหารยนครสาวตถใตไมคณฑามพพฤกษ(ไมมะมวง)สถานทปรนพพานของพระพทธองคทเมองกสนาราฯลฯ

105

ตลอดระยะเวลาหลายปหลวงปมหากสสปะไดพาเณรทงสามออกธดงควตรจารกไปยงเมองตางๆหลวงปมหากสสปะบำเพญบารมมามากสดประมาณไมวาจะไปยงเมองใด เหลากษตรยของแตละเมองจะถวายการตอนรบอยางสมพระเกยรต

ในแตละครงทออกธดงควตรถาถงชวงเขาพรรษาหลวงปมหากสสปะกจะพาเณรทงสามเขาจำพรรษาตามวดตางๆทกำเนดขนแตครงพทธกาลเพอศกษาขอมลรวมบรณะหรอวางระบบรากฐานจดการสงตางๆเมอออกพรรษาทานกไปตอบางครงกใหภกษอนตามธดงควตรดวยบางครงกไปกบเณรทงสามเทานน

หลวงปมหากสสปะยงไดเคยพาเณรทงสามรปไปกราบพบพระอรหนตทมความสำคญหลายๆองคเพอใหเณรทงสามรบฟงคำสงสอนเทศนาเชนเคยพาเณรทงสามไปกราบพบพระอานนทหลายครงหลายคราว

อปสมบทจนกระทงเณรทงสามมอายครบ๒๐ปหลวงปมหากสสปะจง

ไดอปสมบทเปนภกษโดยวธ รบโอวาทธรรม๓ประการรบพระกรรมฐานและธดงควตร๑๓จากหลวงปมหากสสปะและเณรทงสามรปไดฉายาทางธรรมโดย

๑.รตนกมารเมออปสมบทเปนภกษแลวไดฉายาวาพระพทธรกขต

๒.มหากมารเมออปสมบทเปนภกษแลวไดฉายาวาพระธรรมรกขต

106

และ๓.จลกมาร เมออปสมบทเปนภกษแลวไดฉายาวาพระสงฆรกขต

ชวงททานทงสามอปสมบทใหมๆ กไดเดนธดงคไปในเขตชมภทวปพมาและจนเปนเวลานานจงไดกลบมาหลงจากกลบมาพระมหากสสปมอาการอาพาธหนกหลวงปใหญทงสามกไดเฝาปรนนบตรบใชพระมหากสสปและปฏบตธรรมฟงเทศนา

หลวงปมหากสสปะเขานพพานหลงพทธกาลมาโดยตลอดเปนเวลา๔๐ปหลวงปมหากสสปะ

เปนเสมอนสงฆราชาแหงสงฆทงหลาย เมอหลวงปมหากสสปะอาพาธหนกทานจงไดเรยกพระภกษทง๓รปคอ๑.พระพทธรกขต๒.พระธรรมรกขต๓.พระสงฆรกขตเขามารบโอวาทครงสดทายและไดมบญชาใหทานทงสามดแลพระภกษสามเณรตามอารามทวไปดแลพระศาสนาในทตางๆใหยงยนสบไป

โดยทานไดแบงหนาทใหพระพทธรกขตดแลสงขารของทานทเขากกกฎปาตบรรพต เปนยอดสงสดในแถบนนอยเทอกเดยวกบหมาลยและดแลศาสนาฝายมหายาน(ทานรดวยอรยญาณวถวาศาสนาจะแตกออกเปนนกายใหม)และทางชมพทวปตอนใต

พระธรรมรกขตและพระสงฆรกขต ชวยกนดแลฝายเถรวาททงหมด

แลวสงสอนตอภกษทงหลายวาอยาประมาทอตสาหพยายามอยาใหขาดเวลาจงปฏบตตามคำสงสอนของพระบรมศาสดาตวทานนนสนอายแลวจะนพพานณเพลาเยนวนนแลว

107

อนงเลาพระภกษทงหลาย จะใครเหนเราในขณะเมอเขาสพระนพพานจงไปประชมอยแทบเชงเขากกกฎปาตบรรพตนนเถดพระมหาเถระบอกเลาพระสงฆดงนแลวจงจะบณฑบาตทานจงออกจากเวฬวนารามเพอไปบณฑบาตเขาสเมองราชคฤหเทยวบณฑบาตพอสมควรแลวจงกลบมาสทสำราญกระทำภตกจ

เมอกระทำภตกจเสรจแลวจงดำรวา พระเจาอชาตศตรมอปการะแกทานเปนอนมาก มศรทธาบรจาคจตปจจยถวายพระสงฆมไดขาด เคารพนบนอบในพระรตนตรยชวยทานในการปฐมสงคายนาจงจะไปบอกเลา ใหพระเจาอชาตศตรรกอนจงจะสมควรคดแลวทานจงเขาไปในเมองราชคฤหมงสหนาพระลานหลวง

เวลานนพระเจาอชาตศตรบรรทมอยทานจงไดแจงแกบรรดาอำมาตยทงหลายวา ทานประสงคจะมาลาพระเจาอชาตศตรเพอเขาสพระนพพานในเวลาเยนวนน จากนนทานกกลบสเวฬวนารามวตรปฎบตสงใดทควรจะกระทำทานกทำสำเรจเสรจสนเรยบรอยทกประการ

แลวจงจากเวฬวนพรอมพระสงฆเปนอนมาก เดนทางไปยงกกกฏบรรพต ไปถงเมอเวลาเยน แลวทานกแสดงปาฏหารยตางๆพรอมเทศนาโปรดมหาชนทงปวง ใหลลวงเขาสอรยภมเปนอนมาก

จากนนทานไดอำลาพระสงฆทงหลายวา ใหอตสาหะเจรญสมณธรรมอยาประมาทในคำสงสอนของพระบรมศาสดาเราจะลาทานทงหลายเขาสพระนพพานแลวจากนนทานจงเขาไปสระหวาง

108

ภเขาทงสามลกแลวพระมหาเถระจงขนสทไสยาสนเขาสผลสมาบตเมอออกจากผลสมาบตแลวจงตงอธษฐานไววา

ทานเขาสนพพานแลวเมอใดภเขาทงสามลกนจงมาประชมกนเปนลกเดยวใหปรากฏเปนหองหบอยภายในภผาอปมาดงหองทไสยาสน

เมอพระมหาเถระอธษฐานแลว จงเอนองคลงเหนอแทนทไสยาสนโดยบรพเบองทกขณาลำดบหตถบาทเปนระเบยบบายพระเศยรสอดรทศากดบเบญจขนธ เขาสพระอมตมหานพพานสญสนทงวบากขนธและกรรมมชรปไมเหลอมไดสบตอรปกายใหปรากฏในภพหนากปรากฏชอวาอนปาทเสสปรนพพาน

บพกรรมเกยวเนองกบพระศรอารยเมตไตรยหลวงปมหากสสปะแมไดนพพานแลวแตสรระสงขารของทาน

ยงคงไว เพอรอสมเดจพระศรอารยเมตไตรยซงเปนพระพทธเจาองคตอไป มาตรสร อนตรสมมาสมโพธญาณ แลวนำพระศพพระมหากสสปมาเผาบนฝามอทานดวยเตโชกสน(กสนไฟ)จงจะทำลายสรระสงขารของหลวงปมหากสสปะอยางสมบรณ

ดงนน ขณะนระหวางรอสมเดจพระศรอารยเมตไตรยพระพทธรกขตมหนาทดแลสงขารของทานไปจนสนพทธกาลนกอน

มลเหตทหลวงป มหากสสปะกบพระศรอารยเมตไตรยเกยวเนองกนคอ

ชาตหนงพระโพธสตวทรงบงเกดเปนมนษยตระกลกษตรยทนครสรมดทรงพระนามวาพระเจาสตตตาปนะทรงมพระราชสมบต

109

เพยบพรอมแวดลอมดวยขาราชบรพารทจงรกภกดทรงครองราชยดวยทศพธราชธรรมประชาราษฎรอยรมเยนเปนสขโดยทวหนา

พระเจาสตตตาปนะโปรดการประพาสคลองชางเปนอยางยงวนหนงทรงทราบขาวเรองมชางเผอกจงเสดจไปคลองไดมาโดยไมยากโปรดใหนำมาขนระวางเปนชางมงคลคชสารทรงมรบสงใหนายหตถาจารย(ควาญชางผเชยวชาญตำราคชเวท)ฝกหดใหชางเชองชำนาญพธใชงานไดอยางดภายใน๗วน

พอวนท๘พระองคทรงประทบบนหลงชางมงคลคชสารเสดจชมเมองจนถงเวลาเยนทรงสดบขาววาในราตรกอนมชางปาโขลงใหญบกเขาทำลายอทยานพงยบเยนจงทรงชางไปทอดพระเนตร

ทนททเขาเขตพระราชอทยานชางมงคลคชสารของพระองคซงเยองยางเปนสงาอยางดกพลนมอาการเปลยนแปรไปสลดนายหตถาจารยตกลงแลวตงหนาวงเตลดเขาปาแมพระราชาจะทรงลงทณฑโดยพระขอคมกรบเพอบงคบชางทรงกไมเกรงกลวยงคง

110

วงตะลยฝาดงไมไมคดชวตพระเจาสตตตาปนะ ทรงเหนวาพระองคอาจถกกงไมทำ

อนตรายถงแกพระชนมชพจงทรงควากงมะเดอ โหนพระวรกายขนประทบอยบนกงไมพนอนตรายในครงกระนนจงทรงพโรธอยางมาก

เมอทรงซกถามนายหตถาจารยถงสาเหต นายหตถาจารยกราบทลวา เปนเพราะชางมงคลคชสารไดกลนนางชางทราวปาดวยอำนาจมนต(ราคะ)ดำกฤษณาจงเกดมวเมาดวยไฟราคะลมสนทกสงทกอยางแมแตความเจบปวดจากขอสบเมอไดพบนางชางและเสพสงวาสเสรจกจตามประสงคแลวจะเชองและกลบมาอยในอำนาจมนตตามเดม

เหตการณเปนไปตามทนายหตถาจารยกราบทล ในวนถดมาชางมงคลคชสารกกลบมานายหตถาจารยทลวา “ขนชอวามนตดำกฤษณานยอมมคมเฉยบแหลมยงเกนกวาคมแหงพระแสงขอเปนรอยเทาพนทวอนงถาจะวาขางรอนเลาขนชอวารอนแหงเพลงคอมนตดำกฤษณานยอมรอนรมอยในทรวงของสตวอยางเหลอลนยงกวาความรอนแหงเพลงตามปกตเปนไหนๆอนงถาจะวาไปขางเปนพษเลาขนชอวาพษคอมนตดำกฤษณานยอมมพษซมซาบฉนเฉยวเรยวแรงรวดเรวยง เกนกวาพษแหงจตรพธภชงคคอพษแหงพญานาคราชทงสชาตสตระกลเปนไหนๆเพราะเหตนพระองคจงมสามารถหยดยงดวยกำลงพระแสงขอไดพระเจาขา!”

“แลวไฉนพญาคชสารน จงกลบมาโดยลำพงใจของตนเอง”พระราชาทรงถามขนหลงจากทฟงนายหตถาจารยอธบายเปนเวลา

111

นาน‘การทพญาคชสารกลบมาในครงนใชวาจะมาโดยเจตนากหาไม

แตเปนเพราะกำลงอำนาจมนตรามหาโอสถของขาพระพทธเจา”เมอทรงสดบดงนนแลวพระองคจงตรสสงใหนายหตถาจารย

แสดงกำลงมนตรามหาโอสถใหทรงทอดพระเนตร สวนนายหตถาจารยกไดใหบรวารไปนำเอากอนเหลกกอนใหญมาแลวใหชางทองเอาใสเตาสบเผาดวยเพลงใหกอนเหลกนนสกแดงแลวจงเอาคมคบออกจากเตา เรยกชางมงคลคชสารเขามาแลวรายมนตพลางบงคบใหคชสารจบเอากอนเหลกแดงนนดวยคำกำชบสงวา

“ดกรพญานาคนทรผประเสรฐจงหยบเอากอนเหลกนนณบดนแมนเรายงไมไดบอกใหวางทานจงอยาไดวางเลยเปนอนขาด”

ครนชางมงคลคชสารไดฟงคำสงบงคบกยนงวงออกมาจบเอากอนเหลกทลกเปนไฟแมวาจะรอนงวงเหลอหลายจนงวงไหมเปนเปลวควนขนกดกไมอาจจะทงกอนเหลกนนเสยไดดวยกลวตออำนาจมนตราของนายหตถาจารยเปนกำลง

เมอพระราชาทอดพระเนตรเหนงวงชางมงคลคชสารถกเพลงไหมเชนนนกทรงสงสารเวทนาและเกรงชางมงคลคชสารจะถงแกความตายจงดำรสสงใหนายหตถาจารยบอกใหชางมงคลคชสารทงกอนเหลกนนเสย

ทรงหวนคดถงอำนาจมนตดำกฤษณาของชางมงคลคชสารพรอมกบคำชกอปมาอธบายของนายหตถาจารยทรงยงสงเวชในใจหนกหนาจงเปลงสงเวชเวทวา

“โอหนอ...นาสมเพชหนกหนาดวยฝงสตวมาตดตองของขด

112

อยดวยมนตดำกฤษณาอนมพษพลกนาสะพรงกลวรายกาจยงนกราคะคอความกำหนดนยอมมมหนตโทษมหาศาล เพราะเพลงราคะมกำลงหยาบชากลาแขง รอนรมสมทรวงสตวทงหลายอยอยางนสตวทงหลายจงตองถกกเลสราคะยำยบฑานำทกขมาทมถมใหจมอยในอแองอาวโลกโอฆสงสารไมมวนสนสดลงได

เพราะราคะกเลสนแลสตวทงหลายจงตองไปตกหมกไหมอยในมหานรกทงแปดขมและสตวทงหลายบางหมตองไปเกดอยในกำเนดเดยรจฉานสตวทงหลายตองบายหนาไปสอบายภม

กเพราะมนตดำกฤษณานเปนประการสำคญ สตวทงหลายทเบยดเบยนบฑาซงกนและกนกเพราะอำนาจมนตดำกฤษณาทำใหตองระทมตรมทกขถงซงความพนาศนานบประการ ไมเวนแมแตบตรธดามารดาบดาภรรยาสามทรกเปนหนกหนากยงตองเบยดเบยนบฑาฆากนเพราะอำนาจดำนมานกตอนก

มใยถงคนอนทมใชญาตเลากยงฆากนเปนมอำนาจดำกฤษณานเปนเหตพนฐานบางครายอมจายทรพยสนไปในทางไรประโยชน

113

บางทยอมเสอมจากยศและเกยรตคณบางทยอมประกอบกรรมอกศลทำใหสนสขและเมอจตใจเบอนจากกศลยอมไปสทคตภพบางทใหลอำนาจแกความโลภ โกรธหลงจนตองเจรญโทษทกภพทกชาตทเกด ใหถอกำเนดในอบายภมทงส เพยงเทานกหาไมบางครายอมทำตนใหพนาศจากศลสมาทานบางกาลทำใหคนเสอมจากฌานภาวนาสมาธจตเปนนจกาล

ราคะกเลสจงเปนเหตใหเกดทกขมหนตโทษใหเสวยทกขเวทนาเปนเหตใหสตวทงหลายตองมความเศราหมองตางๆมากมาย”

เมอตรสเชนนนแลวกมอบรางวลใหแกนายหตถาจารยเปนอนมากแลวคำนงในพระราชหฤทยวา “สตวทงหลายในโลกนจกพนจากอำนาจมนตดำกฤษณาอนเปนทกขภยในวฏฏะนไดดวยประการใด?”

แลวจงเหนแจงในพระราชหฤทยวาธรรมทงหลายอนนอกจาก“พทธกรณธรรม” แลวกไมเหนวาสงอนจะเปลองตนใหพนจากวฏสงสารได

ดงนน พระองคจงหยงพระราชหฤทยลงเทยงแทถอเอา“พระพทธภม”ปณธานวา

“เราไดตรสรซงพระโพธญาณแลวกจกทำสตวทงหลายใหรดวยเราพนจากทกขในวฏสงสารเมอใดกจกทำสตวทงหลายใหพนจากทกขในวฏสงสารเมอนนดวย”

ครนทรงกระทำปณธานปรารถนาเฉพาะพระพทธภมในพระราชหฤทยดวยประการฉะนนแลวกทรงสละราชสมบต ดำรงเพศเปนพระดาบสบำเพญพรตปฏบตชอบอยตราบสนอายขยแลวกได

114

ขนไปบงเกดในสวรรคเทวโลกเสวยสขอยสนกาลนาน-พระเจาสตตตาปนะคอพระสมณโคดมสมมาสมพทธเจา-ชางมงคลคชสารคอหลวงปมหากสสปเถระเจา-นายหตถาจารยควา-ชางคอพระศรอารยเมตไตรยสมมาสมพทธเจาผลจากการกระทำในชาตน นำไปสบพกรรมระหวางนาย

หตถาจารยและชางมงคลคชสารจงรอการตรสรของพระศรอารยเมตไตรยสมมาสมพทธเจาดวยเหตน

สงคายนาหลวงปใหญทงสาม๑.พระพทธรกขต ๒.พระธรรมรกขต

๓.พระสงฆรกขตไดปฏบตหนาทตางๆตามทไดรบมอบหมายมาโดยตลอดทานเปนกำลงสำคญในการทำสงคายนาพระไตรปฎกในทกๆครงตงแตการสงคายนาครงทสอง

เมองเวสาลสถานททำทตยสงคายนาการทำสงคายนาครงทสองเกดขนเมอพ.ศ.๑๐๐ทวาลการาม

เมองเวสาลแควนวชชประเทศอนเดยโดยมพระยสกากณฑกบตรเปนผชกชวน

พระเถระผใหญทเขารวมทำสงคายนาครงนไดแกพระสพพกามพระสาฬหะพระขชชโสภตะพระวาสภคามกะ(ทงสรปนเปนชาวปาจนกะ)พระเรวตะพระสมภตะสาณวาสพระยสะกากณฑกบตรและพระสมนะ (ทงสรปนเปนชาวปาฐา)ในการนพระเรวตะ

115

ทำหนาทเปนประธานผคอยซกถามและพระสพพกามเปนผนำในการวสชนาขอวนย

การทำสงคายนาครงนมพระสงฆมาประชมรวมกน๗๐๐รปดำเนนการอยเปนเวลา๘เดอนจงเสรจสน

ขอปรารภในการทำสงคายนาครงนเกดขนเมอ พระยสะกากณฑกบตรพบเหนขอปฏบตยอหยอน๑๐ประการทางพระวนยของภกษวชชบตรเชนควรเกบเกลอไวในเขาสตวเพอรบประทานไดควรฉนอาหารยามวกาลไดควรรบเงนทองไดเปนตน

พระยสะกากณฑกบตร จงชวนพระเถระตางๆ ใหชวยกนวนจฉยแกความถอผดครงน

การสงคายนาครงทสามการทำสงคายนาครงทสามเกดขนเมอพ.ศ.๒๓๔ทอโศการาม

กรงปาฏลบตรแควนมคธประเทศอนเดย โดยมพระโมคคลบตรตสสเถระเปนประธานการทำสงคายนาครงนมพระสงฆมาประชมรวมกน๑,๐๐๐รปดำเนนการอยเปนเวลา๙เดอนจงเสรจสน

ขอปรารภในการทำสงคายนาครงนเกดขนเมอพวกเดยรถยหรอนกบวชศาสนาอนมาปลอมบวชแลวแสดงลทธศาสนาและความเหนของตนวาเปนพระพทธศาสนา พระโมคคลบตรตสสเถระจงไดขอความอปถมภจากพระเจาอโศกมหาราชสงคายนาพระธรรมวนยเพอกำจดความเหนของพวกเดยรถยออกไป

ในการทำสงคายนาครงนพระโมคคลบตรตสสเถระ ไดแตงคมภรกถาวตถซงเปนคมภรหนงในพระอภธรรมไวดวยและเมอทำ

116

สงคายนาเสรจแลวกมการสงคณะทตไปประกาศพระพทธศาสนาในประเทศตางๆ

การสงคายนาครงทสการทำสงคายนาครงนเกดขนเมอพ.ศ.๔๖๐ทอาโลกเลณสถาน

มตเลชนบทประเทศศรลงกาโดยมพระรกขตมหาเถระเปนประธานการทำสงคายนาครงน เพอตองการจารกพระพทธวจนะใหเปนลายลกษณอกษร

ในการสงคายนาทกครงหลวงปใหญทงสามองคจะมสวนสำคญในการรวมทำสงคายนามาโดยตลอด ในสวนมากทานทงสามกจะถอธดงคจารกไปดวยกนทงสามรป เพอเจรญวปสสนา และโปรดสตวตามสมควร

และในหลายๆ ครง ทานทงสามกไดแยกกนไปเผยแพรพระพทธศาสนาหากทานทราบโดยอรยญาณวถวาผใดมวาสนาจะไดบรรลธรรมทานกจะไปโปรดผนนและเมอทานไปโปรดบคคลในพนทใดๆเมอคนเหลานนมศกยภาพพอทานกจะใหบคคลเหลานนดแลพระศาสนาในพนทของตน เปนการบมเพาะเมลดพนธทางศาสนา ใหแผกงกานสาขาเกดรมเงาใหไดเปนทพงพงแหงหมชนแลวทานกจะธดงคไปยงทอนๆตอไป

หลวงปใหญทงสามไดมความวรยะ อตสาหะ เผยแพรพระศาสนาอยางเตมกำลงความสามารถทานไดดำรใหหมชนทงหลายรวมกลมสรางเมองขนในหลายๆเมอง เพอจะเปนศนยกลางในการเผยแพรพระศาสนาในแตละพนท โดยแตละทกเกดขนตงอย

117

ดบไปตามกฎแหงไตรลกษณมการอพยพละทงถนฐานกนในแตละยคสมยเพราะภยสงครามบางภยธรรมชาตบางแตหลวงปทงสามทานกไมยอทอตออปสรรคทานกเผยแพรพระธรรมคำสงสอนของสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเตมกำลงเตมบารมของทาน

ในยคหลงๆตงแตพ.ศ.๑๕๐๐ปลวงมาหลวงปใหญทงสามจงไดแยกยายกนไปเผยแผพระศาสนามลกศษยมากมายแบงเปนสายพระธรรมทตหลายสายจนเปนคณะธรรมทต

แลวในชวงหลงน เคยมผไดประสบพบเจอหลวงปใหญแลวมการกลาววาหลวงปใหญม๓๖องคซงกคอสายพระธรรมทตซงเปนลกศษยของหลวงปใหญทงสามคอ๑.พระพทธรกขต๒.พระธรรมรกขต๓.พระสงฆรกขตนเอง

ไดมการชมนมเหลาลกศษยอยเสมอเพอทหลวงปใหญทงสามจะไดอบรมสงสอนขอวตรปฏบตเพมเตมและมอบหมายหนาทตอไป

ชวงระยะหลงมาน เมอบานเมองมความเจรญขนมาก และ

118

หลวงป ใหญทงสามทานไดเหนวา ศาสนาตงมนเจรญอยไดพอสมควร หลวงปพระพทธรกขตทานจงไดไปจำพรรษาทแถบชมพทวปเพอดแลพระสรระสงขารของพระมหากสสปทานไดเปนผดแลพทธศาสนาฝายมหายานตลอดจนพระศาสนาทางชมพทวปตอนใต

สวนหลวงปพระธรรมรกขตทานไดยายมาจำพรรษาทภเขาควายนอยเขตเมองเวยงจนทรประเทศลาว(หลวงปตนบญสมยททานบรรพชาเปนสามเณร ทานไดถวายการรบใชหลวงปใหญพระธรรมรกขตทภเขาควายนเปนเวลาเกอบ๓ป)

และหลวงปพระสงฆรกขต ทานไดมาจำพรรษาอยทเขาพลาศโรงธรรม ในดงพญาไฟ (ในหมลกศษยของหลวงปใหญทงสามจะเรยกลกศษยของพระสงฆรกขตทดงพญาไฟนวา “ศษยในดง”)ปจจบนคอเขตรอยตอของอ.ปากชองจ.นครราชสมา (ปจจบนทางราชการเปลยนชอเปนดงพญาเยนแลว)

โดยหลวงปใหญทงสององคชวยกนดแลฝายเถรวาททงหมดหลวงปใหญทงสามไดบำเพญกรณยกจเพอความเจรญมนคง

แหงพระศาสนาและสงเคราะหเหลามหาชนทงหลายโดยไมยอทอตออปสรรคตางๆและดวยจตใจทแนวแนมนคงเพอนำความยงยนมนคงในพระพทธศาสนาใหบงเกดขนในภายภาคหนาสบไป.

ยนดในทกข

ยามใดทเธอยนดในความทกขทเกดขนยามนนปญญาของเธอกำลงเบงบาน

จงยมรบกบทกขทเกดขนเพราะนนคอเสนชยของเธอ

ทกขมไดมใหวตกทกขทงหลายทมกเพยงเพอใหเกดปญญา

จตทเรารอนดวยความโงเขลายอมเปนเหยอของมจจราช

119

รปตนแบบบษบกพระสเนรราช

120

วดปาทงกลาเฉลมราชไดจดสรางบษบกพระสเนรราชเพอใชเปนบษบกสำหรบประดษฐานพระบรมสารรกธาตทบรรจอยในผอบทองคำภายในพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล

บษบกนสรางโดยจำลองรปแบบของเขาพระสเนร (สนสกฤต)หรอเขาพระสเมร (บาล) ซงเปนแกนกลางของจกรวาลและเปนทตงของสวรรคชนตางๆขนไปจนถงชนทเปนธรรมของจกรวาลซงบษบกจะประดษฐานอยบนยอดของเขาพระสเนร เพอเปนการรำลกและบชาคณของพระพทธเจาซงถอเปนมงคลสงสดในจกรวาลและเปนการบชาคณของธรรมะทพระพทธองคไดตรสรและสงสอนซงถอเปนแกนหลกของจกรวาลททำใหโลกนมความมนคงดำรงคอยไดดวยธรรมของพระองค

บษบกพระสเนรราชททางวดจดสรางในครงนมความสง๒๙๒เซนตเมตรหลอดวยทองเหลอง โดยสวนยอดของบษบกนนหลอดวยทองคำและเงนบรสทธ

บษบกพระสเนรราช

121

ประวต เขา พระ สเมร

พระสเนร(Sineru)หรอเขาพระสเมร(Sumeru)ตามความเชอในเรองพทธจกรวาลนนจกรวาลมโครงสรางเปน

ทรงกลมซงมเขาพระสเมรเปนแกนกลางจงกลาวไดวาเขาพระสเมรเปนภเขาทเปนหลกของโลกและเปนแกนกลางของจกรวาลโดยในตำนานการกำเนดของเขาพระสเมรนนพระศวะมพระประสงคจะประดษฐานภเขาใหญใหเปนหลกของโลกพระองคจงทรงเอาพระจฑามณ(ปนปกผม)ปกลงทใจกลางของจกรวาลแลวบนดาลใหเปนเขาพระสเมรหลงจากนนจงทรงเอาสงวาลยมาวนรอบเขาพระสเมร๗รอบแลวบนดาลใหเปนเทอกเขา๗ทวเรยกวาสตบรภณฑครเพอใหเปนทสถตยของทวยเทพทงหลายในจกรวาล

122

ตามตำนานเขาพระสเมรนลอยสงจากพนนำ๘๔,๐๐๐โยชนโดยมเขา๓ลกรองรบเปนฐานอยขางใตเรยกวาตรกฏ (สามเสาหรอสามยอด)และมเทอกเขาลอมรอบเขาพระสเมร๗ทวรวมเรยกวาสตตบรภณฑครซงประกอบไปดวย

๑. ทวเขายคนธร เปนคนขอบของเขาพระสเมรและเปนททรงไวของพระอาทตยและพระจนทร

๒. ทวเขากรวกเปนทอยของนก“กรวก”๓.ทวเขาอสนธรเปนทพยพมานของมหทสรเทวบตร๔.ทวเขาสทศนะเปนทเกดของทพยโอสถวานยาวเศษ๕. ทวเขาเนมนธร เปนทเกดของปทมชาตขนาดใหญเทากง

รถและกงเกวยน

123

๖.ทวเขาวนนตกะเปนทอยของมารดาพญาครฑ๗.ทวเขาอสสกณณะเปนทเกดของไมกำยานระหวางเทอกเขาแตละทวจะถกสลบคนดวยแมนำสทนดรทง

เจด รวมเรยกวา “มหานทสทนดร” และถดจากเขาอสสกณณะซงมความสงนอยทสดออกมาเปนทะเลนำเคมทเรยกวา “โลณสมทร”ซงทสดขอบของโลณสมทรจะมภเขาเหลกกนไว เรยกวาขอบจกรวาลพนไปจากนนอกนนเปนเขตนอกขอบจกรวาลซงโลณสมทรรอบเขาพระสเมรในทศตางๆคอเหนอใตออกตกกจะมลกษณะและรายละเอยดทแตกตางกนไป

124

ทศเหนอมมหาสมทรชอ-ปตสาครมนำสเหลองทศตะวนตกมมหาสมทรชอ-ผลกสาครมนำใสสะอาดเหมอน

แกวผลกทศตะวนออกมมหาสมทรชอ - ขรสาคร เกษยรสมทร นำ

สขาวและทศใตมมหาสมทรชอ-นลสาครมนำสเขยวซงในแตละมหาสมทรกมทวปและเกาะซงอยตรงทศทงสของ

เขาพระสเมรดวยคออตรกรทวปอยเหนอของภเขาพระสเมรมพนทเปนรปสเหลยม

เนอทกวาง๘,๐๐๐โยชนเปนทราบมตนไมนานาชนดคนรปรางงามในแผนดนอตรกรมตนกลปพฤกษตนหนงถาอยากไดอะไรกไปนกเอาทตนกลปพฤกษ

125

ชมพทวป คอ อนเดย อย ตอนใต เขา พระ สเมร

รป เหมอน เกวยนม ตนไม หวา มาก

ชมพทวปคออนเดยอยตอนใตเขาพระสเมรรปเหมอนเกวยนมตนไมหวามากในทวปนดานตะวนออกมตนชมพ(บางกเรยกไมหวา)สง๑๐๐๐โยชนกวางโดยรอบ๑๐๐๐โยชนนำของชมพไหลลงมาเปนแมนำสทศตะวนตกเปนนำกายสทธถกสงใดสงนนกลายเปนสทองมนามวาพงครนท เปนนำไหลลงมาเปนแมนำชมพประชาชนใชนำนกนไมเกดดรคภยไขเจบไมมกลนตวไมรสกเหนอยและไมชรานำลาดดนสองขางฝงไดรบโอชะดดนำชมพไวตองลมโชยงวดเปนทองเรยกวาทองชมพนชซงพวกนกสทธเอาไปทำเปนเครองประดบ

ปพพวเทหะตงอยทางตะวนออกของเขาพระสเมรมรปเหมอน

126

พระจนทรเตมดวงเนอทกวาง๗๐๐๐โยชนมเกาะ๔๐๐เกาะคนหนากลมเหมอนดวงจนทร

อมรโคยานตงอยทางตะวนตกของเขาพระสเมรมรปเหมอนพระจนทรครงซกเปนแผนดนกวาง๙๐๐๐โยชนประกอบดวยเกาะและแมนำใหญนอยมไมกระทมประจำทวปนคนหนาเหมอนดงเดอนแรมจมกโดงคางแหลม

ทยอดเขาพระสเมรนนเปนทตงของสวรรคชนดาวดงส ซงเปน

สวรรคชนท๒จากสวรรคทง๖ชนโดยในสวรรคชนนมนครไตรตรงสซงเปนเมองของพระอนทรอยใจกลางสวรรคและนอกจากนครไตรตรงสแลวในสวรรคชนนยงมเมองอก๓๒เมองอยรอบนครไตรตรงสโดยตงอยทศละ๘เมองซงมเทวดา๓๒องคเปนผครองเมองแตละเมอง

สวรรค ทง ๖ ชน ท กลาว มา ไดแก

๑. สวรรคชนจตมหาราชก อย ตำกวายอดเขาพระสเมร๔๖,๐๐๐ โยชน โดยสวรรคชนนเปนทอยของทาวจตโลกบาลทง๔อนไดแก

“ทาวกเวร” หรอบางทเรยก วา ทาวเวสสวรรณ รกษาทางทศอดรมพวกยกษเปนบรวาร

“ทาวธตรฐ”รกษาทางทศบรพามพวกคนธรรพเปนบรวาร

127

“ทาววรฬหก”รกษาทางทศทกษณมพวกมภณฑ(อสรจำพวกหนง)เปนบรวาร

“ทาววรฬปกษ”รกษาทางทศประจมมฝงนาคเปนบรวาร๒.สวรรคชนดาวดงสมวมานอยบนเขาพระสเมรมพระอนทร

เปนใหญ๓.สวรรคชนยามะมทาวสยามเทวราชเปนผปกครอง๔.สวรรคชนดสตมทาวสนนสต เปนใหญสวรรคชนนกลาว

กนวามความศกดสทธคอเปนทเกดแหงพระโพธสตวในชาตทกำลงบำเพญบารมและยงเปนสวรรคชนทพทธบดามารดาและผมบญวาสนาอนๆอกมากเคยถอกำเนดเปนเทวดาในสวรรคชนน

๕.สวรรคชนนมมานรดมทาวสนมมตเปนผปกครอง เทวดา

128

สวรรค ชน ดาวดงส ม วมาน อย บน เขา พระ สเมร

ม พระอนทร เปนใหญ

ผสถตในสวรรคชนนมบญญานภาพมากมความประสงคสงใดกเนรมตไดสมความปราถนา

๖.สวรรคชนปรนมมตวสวสดมทาวปรนมมตวสวสดปกครองสวรรคชนนมความเปนอยสขสบายกวาทกชนแมจะเนรมตอะไรกมเทวดาชนท๕เนรมตให

และเหนอปรนมมตวสวตตคอรปภม๑๖ชนและอรปภม๔ชน

129

130

ศาสนสถาน

การสรางศาสนถานภายในวดปาทงกลาเฉลมราชไดเรมตงแตทหลวงปตนบญ ไดรบมอบหมายใหมาพฒนาวดรางแหงน

โดยเรมจากปรบปรงซอมแซมศาลาปรบพนทสรางพระพทธศรราชนาคพนธปรวตร(หลวงพอทนใจ)พระพทธเจา๕พระองค(ปน) พระมหาธาตเจดยศรนาคพนธปรวตร พระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคลพระพทธเจา๕พระองค(สำรด)สรางถนนคอนกรตตดตงเสาไฟฟาและเดนสายไฟฟาสรางอาคารสำนกงาน เรอนพกญาตธรรมหอฉน กฎพระสงฆ กฎแมชและสรางหองสขาทไดมาตรฐานเปนตน

131

ขณะนทางวดกำลงดำเนนการกอสรางหอ ระฆง กำแพงแกวรอบพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล โรงเกบนำ(แทงคนำ)ลานเจดยวหารวสทธมรรค

การสรางศาสนสถานตางๆ ภายในวดปาทงกลาเฉลมราชยงคงตองดำเนนตอไปใหสำเรจเพอใหวดนเปนศนยกลางทางพทธศาสนา ทพทธศาสนกชนในอำเภอเกษตรวสยและจงหวดใกลเคยงจะไดมาปฏบตธรรมเพอความหลดพนจากสงสารวฏน

132

133

หลงจากทวดปาทงกลาเฉลมราชไดสรางองคพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคลเสรจเปนทเรยบรอยแลว

ขณะนทางวดกำลงดำเนนการจดทำประตเจดยซงประตนจะเปนประตทจะเปดเขาไปยงหองโถงภายในพระมหาธาตเจดยฯทซงเปนทตงของบษบกพระสเนรราชอนเปนทประดษฐานพระบรมสารรกธาตทบรรจอยในผอบทองคำอนเปนหวใจสำคญของพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล

ประตเจดยคนเปนประตทมความสำคญกบพระมหาธาตเจดยฯเปนอยางยงเพราะประตคนนอกจากจะเปนประตของเจดยแลวยง

ประตพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณ

ทวารบาล(Dvarapala)

134

จะเปนทสถตยของนาคะเทวะ๒องคทจะมาทำหนาทเปนผดแลพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณฯอกดวยดงนนในการเลอกแบบและเลอกไมจะตองเลอกใหถกตองตามของแตละองค

ขนาดของประต ๑ บานอยทขนาดสง๓เมตรกวาง๖๐เซนตเมตรหนา๑๐เซนตเมตรซงไมทใชในการทำประตเปนไมเกาทผานการปรบธาตจากกาลเวลามาเรยบรอยแลวโดยไมทจะนำมาแกะสลกเปนบานประตรปองคจนทะรานาคะเทวเปนไมตะเคยนทองสวนไมทจะนำมาแกะสลกเปนบานประต รปองคสรยนตะนาคะเทวาเปนไมประด

ประวต ทวารบาล“ทวารบาล”มาจากคำวา“ทวาร”ทแปลวา“ประต”และ“บาล”

ซงแปลวา“รกษา,ปกครอง”“ทวารบาล” จงมความหมายวา “ผรกษาประต” ซงจากคำ

แปลกอใหเกดการตความตอประตมากรรมประเภททวารบาลวาคอรปของสตวอสร เทพเทวดาและมนษยหรอสงมชวตใดๆกตามทตงอยบรเวณบานประตชองทางผานเขาออกชองหนาตาง

135

หรอราวบนได แตหากประตมากรรมชนดเดยวกนน ไปตงอย บรเวณอนทมใชประต หรอชองหนาตาง หรอทางเขาออก กไมสามารถจะกลาววาเปนทวารบาล

สำหรบกำเนดของการสรางทวาร-บาลนนนาจะเกดมาจากความเชอทวา“เทวดา” เปนผกระทำใหเกดสงตางๆเหนอธรรมชาตและไดรบการพฒนามาเปนความเชอในเรองของเทพผพทกษรกษาประตหรอสถานท

จากคตความเชอเทพผพทกษรกษาประตนไดนำมาใชกบงานประตมากรรมสถาปตยกรรมและจตรกรรมดวยเหตทชาวฮนดตองการใหมเทพปกปกรกษาสถานทสำคญทางศาสนา เนองจากมนษยทวไปไมมศกยภาพเพยงพอทจะปองกนภยจากสงทมองไมเหนดวยตาทงน เนองจากศาสนสถานเหลานนสร างขนตามคตว าเปนสถานทอนเทพเจาสงสดประทบอย จงไดจำลองเขาไกรลาสมาไวยงโลกมนษยแลวเกดคตการสรางทวารบาลขนมา

136

สวนเรองราวของ”ทวารบาล” (Dvarapala)จากคตความเชอเกาแกของฮนดมความเชอกนวาทวารบาลคอ“บรวารเอก”แหงองคพระศวะทมหนาทดแลวมานของพระองคบนยอดเขาไกรลาสเปนเทพเจาผทรงอำนาจ เปนผพทกษรกษาสถานทศกดสทธ จงมกนยมสลกรปทวารบาลไวทหนาศาสนสถานเพอจดประสงคใหเทพทวารบาลปกปองมใหความชวรายทงทมองเหนและไมเหนผานเขามาเฉกเชนกบการปกปกษรกษาวมานแหงองคพระศวะ

คตความเชอในไศวะนกายผบชามหาเทพไดอธบายรปของเทพทวารบาลทง๒องคไววาทางดานขวาของประต เปนทสถตของ “นนทเกศวร”ผมใบหนายมแยม สวมกะบงหนาและชฎามงกฎรปกรวยเปนเครองประดบทหทงสองขางประดบดวยตมหขนาดใหญสวมกรองศอแผนขนาดใหญมอบะสนๆหอยประดบทแขนและเทาประดบดวยกำไลรดตนแขนกำไลมอและกำไลขอเทามลกษณะของความเมตตาเปนทรบร

ส วนเทพทวารบาลทสถตอยทางดานซายของทวาร คอ“มหากาล”หรอ“อสรทวารบาล”มลกษณะใบหนาทดรายนยนตาโปนจมกแบนรมฝปากหนา

137

แสดงอาการแสยะยมมเคราเลกนอยอาภรณเครองประดบสวมกะบงหนาและชฎามงกฎปลอยผมยาวคลมไหลสวมตางหทรงกลมขนาดใหญสรอยคอทำเปนแผงรปสามเหลยมขนาดใหญมอบะเลกๆหอยประดบทแขนและทามกำไลรดตนแขนกำไลขอมอและกำไลขอเทาประดบจำหลกอยในทายนกมกระบองไวดานหนาวางอยทกงกลาง

ชอของ“มหากาลพระกาฬพระกาลกาล”แปลความหมายวา“เวลา-กาลเวลา”ทมดมดไมอาจมองเหนหรอหยงรไมอาจฉดรงหรอตานทานพระกาลจะกลนกนทกสรรพสงโดยไมมใครรตวทกชวตจงไมเคยหลดพนจากอำนาจแหงกาลเวลากาลเวลาจงเปน“สมมต-เทพ”ทนาเกรงกลวและหวาดหวนของมนษยดวยอำนาจ

138

139

แหงกาลทไมมทสนสดมนษยจงไดสรางรปแหงกาลเวลาขนมาเปนเทพเจาพระกาลผมกายสดำทะมนและเปนเทพแหงทตายของทกสรรพสง

เมอตระหนกถงพลงอำนาจพระกาลจงถกเลอกมาเปนเทพผพทกษวมานพระศวะคกบ“นนทเกศวร” เทพบตรผถอกำเนดจากสขางขององคพระศวะมพระนามวา“มหากาฬ–กาล”ตามเทวาลยพระศวะจงปรากฏรปสลกเทพทวารบาลทงสององค ตงอยตรงดานหนาของประตทางเขา เปนรปลกษณะของเทพบตรแทนเทพทวารบาลนนทเกศวรและรปยกษแทนเทพทวารบาลมหากาฬ

140

ลานรอบพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล

การสรางพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล(ภายนอก)เสรจเรยบรอยแลวแตกำลงดำเนนการกอสรางกำแพงแกวรอบพระมหาธาตเจดยการเทปนบรเวณลานรอบพระมหาธาตเจดยฯ กเปนสงจำเปนเพอจดกจกรรมสวดมนต หรอเพอใหพทธศาสนกชนสามารถเดนเขาไปกราบสกการะพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคลไดอยางสะดวกสบาย ไมตองเดนยำดนโคลนในหนาฝนซงดนจะแฉะทำใหเกดเปนหลม เปนบอจนไมสามารถจดกจกรรมบรเวณรอบพระมหาธาตเจดยฯ

ดงนนทางวดจงไดดำเนนการเทคอนกรตเสรมเหลกเพอความแขงแรง โดยรอบบรเวณพระมหาธาตเจดยฯ คาใชจายทงหมด

อานสงสแหงการสรางลานเจดย

141

ประมาณ ๖,๓๐๐,๐๐๐ บาท จงขอเชญผมจตศรทธารวมเปนเจาภาพสรางลานคอนกรตเสรมเหลกตารางเมตรละ๓๐๐บาทสามารถตดตอบรจาคไดทสำนกงานวดหรอพระธรพงษธรปญโญหรอคณมาวนโมระพตรหรอโอนเงนเขาธนาคารบญ(รายละเอยดทายเลม)ในแตละเดอนซงทานจะไดรบอานสงสทกเดอน

ลานเจดยเปนสถานททใชในการประกอบพธกรรมทางพทธศาสนานปปการเชนตกบาตรแสดงธรรมเปนตนดงนนการรวมสรางลานเจดยจะไดอานสงสคอ

๑.จะเปนผมบรวารมาก๒.เปนทรกของเทวดาและมนษยทงหลาย๓.มผวพรรณวรรณะผองใส๔.มสขภาพแขงแรง๕.มกลยาณมตรทด๖.เปนผมจตใจสดใสชนบาน๗.สามารถลดความเหนแกตวเขาถงธรรมไดโดยงาย๘.นกถงบญคราวใดสคตกเปนทไป

142

สบเนองจากทางวดไดดำเนนการสรางพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล โดยลกษณะรปพรรณสนฐานจำลองแบบจากพระธาตพนมเสรจเรยบรอยแลว(ภายนอก)

ดงนนหลวงปตนบญจงไดดำรใหสรางกำแพงโดยรอบองคพระมหาธาตเจดยฯประดบดวยองคพญานาคราชประจำทง๔ทศทศละ๑๐ชองดานในกำแพงแกวเปนภาพแหงสรยะจกรวาลเทวดานพเคราะหทใหคณและโทษแกจกรราศตางๆดานซมประตทำเปนหนาจว๔ดาน๔ทศประทบองคมหานาคราชซงเปนตนตระกลของพญางทงสตระกล

143

กำแพงแกว

อานสงสในการสรางกำแพงแกว

อานสงสนจะสงผลใหผสรางมชวตและทรพยสนมนคงปลอดภยจากอนตรายทงปวง

ทงโลกนและโลกหนาถอเปนการคำชพระพทธศาสนาใหมนคง

144

ทางวดกำลงดำเนนการกอสรางกำแพงแกวและซมประตและยงขาดปจจยอยเปนจำนวนมาก โดยซมประตพญางทงสตระกลมคาใชจายประตละ๕๐๐,๐๐๐บาทกำแพงชองละ๑๐๐,๐๐๐บาทจงขอเชญผมจตศรทธาเปนเจาภาพรวมกนสรางมหากศลในการสรางกำแพงแกว.

145

ทางวดปาทงกลาเฉลมราช โดยหลวงปตนบญตกขปญโญกำลงดำเนนการจดสรางวหารวสทธมรรคขนเพอประดษฐานพระพทธเจาทง๕พระองคซงดำเนนการเททองหลอ (หลอดวยสำรด)เสรจสนเรยบรอยแลวดวยแรงแหงศรทธาของพทธศาสนกชนทงหลายอนมชาวบานโพนตมและหมบานใกลเคยงทงในจงหวดรอยเอดและจงหวดอนๆ

146

วหาร“วสทธมรรค”

โดยวหารจะมขนาดกวาง๙เมตรยาว๒๕เมตรมมขยาวอก๒เมตรเสาวหารมทงหมด๒๗ตนมมขทง๒ดานมบนไดทางขนทง๓ดาน หลงคามงกระเบองและประดบดวยฉตรบนหลงคาเพราะฉตรเปนเครองประดบอาคารเพอสมพระเกยรตในการประดษฐานพระพทธเจาทง๕พระองค

อานสงสการสรางวหารการสรางวหารศาลากฏและเสนาสนะตางๆ เชนกำแพง

ลานธรรมถวายเปนสมบตในพระพทธศาสนาถอวาเปนวหารทานพระสมมาสมพทธเจาทรงตรสไววาการถวายวหารทานมอานสงสมากดงน

“แมถวายทานแดองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา๑๐๐ครงยงมอานสงสไมเทาถวายสงฆทานครงเดยว”

“แมการถวายสงฆทาน๑๐๐ครงยงมอานสงสไมเทาถวายวหารทานครงเดยว”

147

148

149

หอระฆง

หลวงป ตนบญ ตกขปญโญ ดำรใหดำเนนการจดสรางหอระฆงขน สำหรบใชเปนทประดษฐานระฆง เพอเปนการใหอาณตสญญาณในการทำสงฆกรรมของพระภกษสามเณร โดย พล.ต.อ.วเชยรพจนโพธศรพรอมคณะผมจตศรทธาและศษยานศษยไดรวมกนทำพธวางศลาฤกษในวนเสารท๑๑เมษายน๒๕๕๕

หอระฆงนม ขนาดฐานยาว ๑๑ เมตรกวาง ๑๑ เมตร สงประมาณ ๑๙ เมตรขณะนกำลงดำเนนการกอสรางอย ทานผมจตศรทธาทานใดจะรวมบรจาคเงนเพอสรางหอระฆงสามารถตดตอสอบถามไดทสำนกงานหรอพระธระพงษธรปญโญ

อานสงสในการสรางหอระฆง

เกดภพชาตใดจะมบานหลายชนมองเหนทวทศนไดกวางไมแออดหจะไมหนวกจะไดยนเสยงชดเจนมเสยงอนไพเราะเปนทนาเกรงขามนาเชอถอนาเคารพมรางกายทสงโปรงสงางามไมพการ

ผใดทมหนกรรมอยกจะหมดไป เมอละจากภพนไปแลวจะมวมานหลายชน

150

151

ใชวาไมร

ราคะโทสะโมหะ...ทำลายจตปณธานของผบำเพญมามากตอมากแลวกามกเลสทงหลายฉดดงผบำเพญใหจมอยในสงสาร

เธอทงหลายแจงอยมใชหรอในภาวะนแลวเหตใดเธอทงหลายยงยนดพอใจในสงเหลาน

อยางนมใชวารแลวยงขนทำหรอเปลา

จากเนอทของวดปาทงกลาเฉลมราชทงหมดประมาณ๓๐๐ไร แตไมมนำทสะอาดพอกบการใชสอยดวยคณภาพนำบาดาลยงไมไดมาตรฐานญาตโยมสวนใหญทมาปฏบตธรรมทวดจะแพนำบาดาลทวด เปนผนคนตามเนอตวดงนนหลวงปตนบญจงใหเรมดำเนนการกอสรางโรงนำประปาขนาดใหญทางทศใตของวดเพอใหวดมนำสะอาดเพยงพอสำหรบใชทงอปโภคและบรโภคทกทานสามารถรวมบญมหากศลในการสรางโรงเกบนำได โดยสามารถตดตอไดทสำนกงานวดหรอพระธระพงษธรปญโญ

152

โรงเกบนำ(แทงคนำ)สำหรบใชภายในวด

อานสงสในการสรางทเกบนำบญกศลจากการขดเจาะบอนำบาดาล และถงเกบกกนำไว

แกพระศาสนาเปนบญทหาทำไดยากยงมผลเสมอเปนทานทไดถวายตอองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบงเกดความรมเยนทงกายวาจาใจมความสขความเจรญความอดมสมบรณไมวาจะเดนทางไปอยณตำบลใดจะบงเกดความเจรญกาวหนาในศลสมาธปญญาในภายภาคหนาสามารถทำใหกฏแหงกรรมทเลาเบาบางลงได แมในครงพทธกาลพระพทธองคกเคยสงเคราะหสามเณรผไดชอวาเปนผมลาภนอย เพราะเหตทไมเคยสงสมบญมากอนในอดตดวยการใหตกนำใสตมเพอใหพระภกษไดบรโภคเปนประจำจนในทสดดวยผลบญนนจงทำใหทานเปนผมลาภมากและบรรลอรหนตในทสด

153

โรงนำประปาขนาดใหญ

154

กฎนโรธการกอสรางกฏนโรธหลงใหมนไดเรมสรางเมอปพ.ศ.๒๕๕๕

ปจจบนการกอสรางกฎนโรธภายนอกเสรจเรยบรอย เปนอาคารชนเดยว บรเวณดานหนาหนไปยงสระนำและสามารถมองเหนพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณ คณะกรรมการวดปาทงกลาเฉลมราชขออนโมทนาบญกบทกทานทไดรวมสรางกฏนโรธนโดยเฉพาะครอบครวจตรเดชาวฒนและคณะ

155

กฎพระสงฆเนองจากกฎหลงคาจากสำหรบ

พระภกษสามเณรไดชำรดทรดโทรมจนไมสามารถพกอาศยไดในปพ.ศ.๒๕๕๕หลวงปตนบญจงเหนสมควรใหสรางกฎใหม ๑๒ หลง ทมนคงแขงแรงกวาเดมโดยใหมเสาปนและโครงหลงคาเหลกเพอปองกนยามเกดพายลมพดจนหลงคากฎปลวพงทลาย เสยหายและใหพระสงฆไดมทพกทสะดวกสบายเหมาะสมกบอตถภาพปจจบนสรางเสรจเรยบรอยทางวดปาทงกลาเฉลมราชขออนโมทนาบญกบทกทานทไดรวมสรางกฏพระสงฆทง๑๒หลงน

อานสงสในการสรางกฏผททำบญดวยการสรางกฏถวายแดพระสงฆจะไดรบอานสงส

กลบคนมาในเรองของความเปนอยไมวาจะเกดภพชาตใด จะมชวตทสขสบาย

ไมลำบาก มบานเรอนเปนของตนเอง ไมตองไปเชาบานอยหรอเรรอนพเนจรมความรมเยนเปนสขเหมอนดงกฏทเราไดสรางถวายยอม คมแดดคมฝน เปนทพำนกพกพงใหแกภกษทงหลายและยงสงอานสงสใหญใหแกญาตทเสยชวตไปแลวหรอแมตนเองเมอจากโลกนไปกจะมวมานทพยเสวยสขในภมนนๆ

156

ถนนคอนกรต อาณาเขตภายในวดสวนใหญเปนดนแดงไมมถนนคอนกรต

ทำใหการเดนทางภายในวดไมสะดวกโดยเฉพาะในยามทฝนตกดนจะเฉอะแฉะเดนไปมาดวยความยากลำบากหลวงปตนบญจงใหสรางถนนอก๔สายภายในวด เพอใหพระสงฆสามารถเดนไปยงบรเวณกฎนโรธกฏพระในเขตสงฆาวาสไดโดยสะดวก

อานสงสของการสรางถนนเขาวดสงผลใหมลทางในการทำมาหากนมชองทางเสมอเดนทางก

ปลอดภยแคลวคลาดไมมอปสรรคคลองตวสะดวกสบายขนไมวาจะทำอะไรกไมตดขดมหนทางโลงเตยน

อตเตกาเลนทานเมอพระกปลตเถระอธษฐานใหนำในมหาสมทรแขงกระดาง

เพอใหพระภกษสาวกเดนไปมาไดสะดวกครานนคณะสงฆเหนฤทธานภาพของทานพระกปลตเถระแลวพากนเลอมใสในธรรมคำสอนของพระสมมาสมพทธเจายงนก เพราะสามารถบนดาลใหผประพฤตปฏบตใหบรรลกฤษฎาภนหารตางๆจงปรารภกนถงเรองราวแหงพระกปลตเถระ

สมเดจพระผมพระภาคเจาเสดจมาประทบเหนออาสนะทรงดำรสถามเมอทราบเรองแลวไดตรสพระธรรมเทศนาวา

“อตเตกาเล” ในอดตกาลครงศาสนาพระกกสนโธสมมาสมพทธเจานนพระกปลตเถระเกดในตระกลคนเขญใจมอาชพในทาง

157

รบจางพอเลยงอตภาพใหเปนอยไปวนหนงๆไดเหนทางโคจรบณฑบาตของภกษสงฆมเปยกความชนแฉะจงนำทรพยทตนรวบรวมไวเพยงเลกนอยมาสรางทางถวายใหเปนทานแกพระผเปนเจา

“กลกตวา”ครนบรษเขญใจนนใกลจะถงแกความตาย กเกดอศจรรยนมตเปนมหามงคล คอ เหนสะพานเงนสะพานทองทอดลงมาแตเทวโลกจะรบบรษเขญใจนนใหขนไปสสวรรคบรษเขญใจจงพดวาประเดยวจะขนไป

คำทกลาวนนกปรากฏแกคนทงหลาย อยมาประมาณครหนงกถงอนจกรรมทำลายขนธขณะนนเสยงดรยางคดนตรกดงสนนหวนไหวกองเวหาประชาชนตางกไดยนเสยงทพยดนตรอนเทพนมตใหเกดมทกถวนหนาสวนบรษเขญใจนนครนทำลายขนธแลวกไปเกดบนสวรรคชนดาวดงส เสวยทพยสมบตอนมโหฬารประกอบไปดวยแกว๗ประการ

ตลอดมาจนถงศาสนาพระตถาคตนเทพบตรองคนนจงจตจากวมานลงมาเกดเปนมนษยออกมาบวชในพทธศาสนา บำเพญเพยรไดสำเรจพระอรหตตผลประกอบไปดวยวชชาและอภญญาจงบนดาลใหนำในมหาสมทรแขงกระดางราวกบวาพนปฐพกดวยอานสงสทไดสรางสะพานแตครงศาสนาแหงพระกกสนโธสมมาสมพทธเจานนแลมาแสดงวบากผลใหปรากฏแกทานพระมหากปลตเถระดงน

158

ชวยพอแมทเกดเปนเปรตใหพนทกข

กรงพาราณสในอดตมพระราชาองคหนงพระนามวากตวะมพระราชโอรสองคหนงเปนผบาอำนาจถอตววาเปนใหญ

วนหนงหลงจากทพระองคทรงออกกำลงกายในพระราชอทยานเสรจแลวกไดขชางเสดจกลบเขาพระราชวงระหวางทางไดทรงทอดพระเนตรเหนพระปจเจกพทธเจาพระองคหนงพระนามวา“สเนตต”กำลงเดนบณฑบาตอยในพระนคร

เมอพระราชโอรสเหนพระปจเจกพทธเจาไมทำความเคารพพระองคเหมอนคนทวไปจงมจตคดประทษรายวา

“สมณะโลนนไมทำความเคารพเราเลย”จงทรงลงจากคอชางเดนตรงเขาไปหาพระปจเจกพทธเจาแลว

ถามวา

อานสงสการทำบญตางๆ

159

“ทานไดบณฑบาตบางไหม?”วาแลวกเออมมอไปดงบาตรจากมอพระปจเจกพทธเจาแลวจบทมลงทพนดนจนบาตรแตกเปนชนเลกชนนอย

การทพระองคมความอาฆาต มจตคดประทษรายตอพระปจเจกพทธเจาเชนนเปนการกระทำทไมสมควรเปนอยางยงเพราะพระปจเจกพทธเจารปนเปนผมความสงบ เสงยมมจตผองใสมศลบรสทธ มความเมตตากรณาตอสรรพสตวทกหมเหลาผลกรรมททำจงเกดขนแกพระราชโอรสทนตาเหน คอหลงจากทพระองคไดทมบาตรลงพนดนจนแตกและไดตรสกบพระปจเจกพทธเจาวา

“ทานไมรจกเราผเปนพระราชโอรสของพระเจากตวะหรออยางไรทานมองดเราอยอยางนจะทำอะไรเราไดถาทำไมไดกหลกไปซะ”

ขณะทพระราชโอรสเดนกลบไปนนรางกายกเกดความเรารอนขนมาอยางหนกเปรยบเหมอนความเรารอนแหงไฟในนรกทเดยวทเปนเชนนนกเพราะวบากแหงกรรมททำกบพระปจเจกพทธเจานนเองพระราชโอรสรอนไปทวทงกายกระวนกระวายอยางหนกในทสดทนความรอนไมไหวจงขาดใจตายแลวไปบงเกดในอเวจมหานรก!!

พระองคทรงนอนหงายนอนควำกลงเกลอกพลกขวาพลกซายดนทรนทรายไปมาอยอยางนนหมกไหมอยในนรกถง๘๔,๐๐๐ป

160

จงจตจากอตภาพนนแลวไปเกดเปนเปรตผมแตความหวกระหายอกตลอดกาลนานอนหาประมาณมไดจตจากอตตภาพเปรตนนแลวจงไปเกดในเกวฏฏคามใกลกณฑนครในสมยพทธกาล

ตระกลทเขามาเกดนนเปนตระกลชาวประมงและในชาตนเขาสามารถระลกชาตไดทกครงทระลกถงทกขทตนเองเคยประสบมาในอดตกเกดความกลวขนมาอยางหนกจนกระทงเตบโตเปนผใหญเขาจงไมกลาแมแตจะไปจบปลากบพวกญาตเพราะกลวบาป

เวลาทพวกญาตออกไปจบปลา เขากแอบหลบไมใหใครเหนไมอยากจะไปฆาปลา เขาแอบไปรอตาขายทพวกญาตดกปลาไวบางจบปลาเปนๆมาปลอยบางแตในทสดพวกญาตกจบไดและเกดความไมพอใจการกระทำของเขามากจงขบไลเขาออกจากบานถงแมคนอนจะเกลยดเขาอยางไรแตเขากยงมพชายอยคนหนงทยงรกเขาอยเสมอ

ในขณะนนพระอานนทอาศยอยในกณฑนครอยในสานบรรพตเมอบตรของชาวประมงถกพวกญาตทอดทงเทยวเรรอนไปตามทตางๆจนกระทงมาถงทอยของพระอานนท เขาไดเขาไปหาทานในขณะททานกำลงฉนภตตาหารอยพอดทานถามเขาแลวกรวาเขาตองการอาหารจงใหอาหารแกเขา

หลงจากทเขาบรโภคเสรจแลวทานทราบวาเขาสนใจในธรรมกถาจงถามวาจะบวชไหมเขาไดตอบตกลงทจะบวชพระอานนทจงไดบวชใหครนบวชแลวจงไดพาไปเฝาพระพทธเจา

พระพทธเจาตรสกบพระอานนทวา “เธอชวยอนเคราะหสามเณรนหนอยเถดสามเณรรปนไมเคยทำบญกศลไวเลยจงมลาภนอย”

161

ดวยความทพระพทธเจาทรงมเมตตาตอสามเณรตองการจะชวยสามเณรใหไดทำบญจงแนะนำใหไปตกนำดมใสหมอไวใหเตมเพอใหภกษบรโภคบรรดาอบาสกอบาสกาทงหลายเหนดงนนจงชวยกนถวายปจจยใหแกสามเณรเปนอนมาก

ตอมาสามเณรไดบวชเปนพระและบรรลอรหนตในทสดทานไดอยทสานบรรพตรวมกบพระภกษอก ๑๒ รป สวนพวกญาตของทานประมาณ๕๐๐คนไมเคยสรางกศลกรรมอะไรไวเลยสรางแตบาปกรรมเปนผมความตระหนถเหนยวหลงจากตายแลวจงไปเกดเปนเปรต

มารดาบดาของทานทตายไปเปนเปรตไมกลาเขาไปหาทาน เพราะระลกไดวาแตกอนไดขบไลทานออกจากบานจงสงพชายทรกใครกนเขาไปหา

เปรตผเปนพชายซงเปลอยกายรบไปนงคกเขาประนมมออยตอหนาพระเถระแตทานไมใสใจเปรตนนไดแตนงแลวเดนเลยไปเปรตนนจงบอกพระเถระวา

“ขาพเจาเปนพชายของทาน ตายไปเกดเปนเปรตขาแตทานผเจรญมารดาบดาของทานเกดในยมโลก เสวยแตทกขเวทนาเพราะบาปกรรมททำไวมากหลงจากตายจากโลกนไปแลวจงไปเกดเปนเปรต เปรตผเปนมารดาบดาของ

162

ทานทงสองมชองปากเทารเขมลำบากมาก เปลอยกายซบผอมมความเกรงกลวสะดงหวาดเสยวมากมการงานทารณไมกลามาปรากฏตวใหทานเหนขอทานจงเปนผมความกรณาอนเคราะหแกมารดาบดาเถดจงใหทานแลวอทศสวนกศลไปใหพวกเราดวยพวกเราผมการงานอนทารณจกยงอตตภาพใหเปนไปได เพราะทานททานไดทำบญอทศให”

เมอพระเถระบณฑบาตกลบมาแลวจงไดกลาวขอภตตาหารจากพระทกรปเพอทำสงฆทานใหแกญาต พระทกรปจงไดใหภตตาหารแกทาน หลงจากทำสงฆทานอทศไปใหมารดาบดาและพชายแลวโภชนะอนประณตสมบรณกเกดขนแกเปรตเหลานนทนท

เปรตผเปนพชายกมผวพรรณดมกำลงวงชามความสข ไดไปปรากฏตวใหพระเถระเหนและ

บอกวา “พวกขาพเจาไดอาหารทกอยางททานอทศไปใหแลวแตยงขาดเสอผาอย”

พระเถระจงไปหาเศษผาจากกองหยากเยอมาเยบตอกนทำเปนจวรแลวถวายพระสงฆทมาจากทศทงสพอถวายเสรจผาทงหลายกไดเกดขนแกเปรตเหลานนทนท

แตพวกเปรตกมาแจงอกวายงขาดบานเรอนอยอาศย พระ

163

เถระจงสรางกฎมงดวยใบไมแลวถวายแดพระสงฆทมาจากสทศเพออทศไปใหมารดาบดาและพชายและทนททถวายเสรจพวกเปรตกไดปราสาทและเรอนอยางดซงไมเหมอนกบในโลกมนษยเรอนของพวกเขางามรงเรองสวางไสวไปทวทง๘ทศเหมอนเรอนในเทวโลก

ครนไดบานเรอนแลวแตยงขาดนำดมพวกเปรตกมาบอกกลาวใหพระเถระฟงทานจงตกนำเตมธรรมกรกแลวถวายสงฆทมาจากสทศอทศสวนกศลไปใหอกนำกเกดมขนทนท

สดทายพวกเขามาบอกวาเวลาจะไปไหนมาไหนเดนทางลำบากอยากไดพาหนะสกอยาง พระเถระจงไดนำรองเทาไปถวายแกพระสงฆแลวพาหนะกเกดมขนแกเปรต

เปรตทงหมดเมอไดตามทตองการแลวกเขาไปหาพระเถระพรอมกบกลาววา“ทานไดชวยเหลอพวกขาพเจาไดใหขาวผานงผาหมบานนำดมและพาหนะแกพวกขาพเจาเพราะฉะนนขาพเจาทงหลายจงมาเพอจะไหวทานผเปนมนมความเมตตากรณาตอสตวโลกหาประมาณมได”

ในขณะทเรายงมชวตอย ไมควรจะประมาทควรรบขวนขวายทำบญกศลไวใหมากๆหลงจากตายไปแลวหากไปเกดในนรกเปนเปรตกจะไมมโอกาสไดทำบญเหมอนในโลกมนษยทำไดเพยงรอผลบญทคนอนทำไปใหเทานนหากไมมใครทำบญอทศไปใหกตองทนทกขทรมานอยอยางนนจนหมดเวรหมดกรรม

หากไมอยากเปนเชนนนกจงรบทำบญใหทานรกษาศลตงแตวนาทนกอนทจะไมมโอกาสไดทำอกตอไป

(จากหนงสอธรรมลลาฉบบท100ม.ค.52โดยมาลาวชโร)

165

ในแตละปหลวงปตนบญจะไดรบกจนมนตและดำเนนงานตางๆมากมายแทบทกวน

ไมวาจะเปนกจกรรมเพอสบสานวฒนธรรมประเพณอนดงามของชาวอสาน เชนงานบญประทายขาวเปลอกงานวนแมการอบรมศลธรรมจรยธรรมใหกบเยาวชนและผใหญทวไปรวมทงงานทางพทธศาสนาเชนวนมาฆบชาวนวสาขบชาวนอาสาฬหบชาวนเขาพรรษาเปนตน

ศาสนกจ

166

นอกจากนหลวงปตนบญยงเมตตานำคณะลกศษยเดนทางแสวงบญตามรอยพระธรรมฑตไปประเทศตางๆ เชนประเทศสาธารณรฐประชาชนลาว ประเทศพมา หรอชอทางการวาสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาประเทศอนเดยประเทศเนปาลเปนตน

ดงนนจะเหนวาหลวงปตนบญไดอทศตน เพอสบสานงานพทธศาสนาเปนผชนำใหพทธศาสนกชนไดเขาใจในพระธรรมและเดนตามรอยบาทของพระสมมาสมพทธเจาอยางตอเนอง

ขอนำศาสนกจตางๆทหลวงปไดดำเนนงานในปพ.ศ.๒๕๕๕มาใหอานพอสงเขปดงน

เดอนมนาคม ธดงคปาชาจ.สกลนครเดอนเมษายน งานโพธญาณแหงการตนรเดอนพฤษภาคม ตามรอยพระธรรมฑตไปประเทศพมาเดอนสงหาคม หลวงปเขานโรธเดอนกนยายน หลวงปเขานโรธเดอนตลาคม หลวงปเขานโรธ(ถงเดอนพฤศจกายน)เดอนพฤศจกายน งานทอดกฐนและแสวงบญ ทประเทศอนเดยเนปาลเดอนธนวาคม งานบญประทายขาวเปลอก

167

เหตแหงทกข

ปญหาทงหมดไมไดเกดขนทเหตแหงทกขแตปญหาเกดจากความไมเขาใจในทกข

เกดจากการไมยอมรบในทกขเกดจากความยดมนในทกข

...เทานนเอง

168

169

เกดมาในชวตไมเคยไปธดงคปาชามากอนอยาวาแตไปเลย แคคดกไมเคย เพราะตงแตจำความไดกเปนคนกลวผขนาดหนกแถมรกสบายอกตางหาก

ตอนเขาวดใหมๆ จะเดนไปตรงไหนทกตองมองหาเพอนตลอดแตพอกาลเวลาผานมาหลงจากปฏบตธรรมตามทหลวงปสอนไปเรอยๆกเรมมพฒนาการ เรมเดนไปไหนคนเดยวไดตอนมดๆบางทกไปเดนจงกรมคนเดยวสวนหนงอาจเพราะเรมคนสถานท

เมอหลวงปบอกวาจะมไปธดงคเลยสนใจ ในคณะจะมพระรวมดวยประมาณ๑๐รปทเหลอเปนฆราวาสประมาณเกอบ๒๐คนและนองหมา๑ตว (ตามเจาของไปธดงคดวย) โดยมนองในวดตามมาชวยดแลเรองอปกรณและอาหารการกนไปธดงคทงสน๔ปาชา โดยออกเดนเทาจากวดพระธาตศรจำปามหารตนาราม

ธดงคปาชาทสกลนครเรอง : เดก โง ภแซ ภาพ : เชดวฒ สกลยา

170

อำเภอพงโคน จงหวดสกลนครโดยหลวงปจะใหคณะเดนธดงคไปกอน พระสงฆเดนนำและพวกเราเดนตามและหลวงปจะตามไปเจอทปาชา หลวงป จะไปชบรเวณใหกางกลด และจะแสดงธรรมใหพวกเราฟง

ตอนแรกเราร สกอ นใจทมครบาอาจารยตามไปดแล แต

ทกครงทแสดงธรรมหลวงปจะเลาเรองวญญาณทำใหพวกเรากลวหนกขนไปอกกอนใหแยกยายไปปฏบตจนเราแอบคดในใจวาแคนกกลวจะแยแลวปไมตองมาเลาเลยกไดบางทยงมการเอารปวญญาณหนาเละๆมาเปดใหดอกตางหากจากความอนใจเลยกลายเปนความหวาดระแวงในใจแตประสบการณทไดเรยนรนคมคายงนกตองกราบขอขมาและกราบขอบพระคณหลวงปเลยทเดยว

พอเรมออกเดนเทาไปตามถนนระหวางทางกจะมบรรยากาศเปนธรรมชาตทงทงขาวฝงววฝงควายบอบวและไดสมผสถงชวต

171

ของชาวบานแมแดดจะรอนแตกมลมพดเปนระยะๆเราเรมสงเกตดจตตวเองตงแตเรมเดนทางโดยกำหนดอยกบลมหายใจบางทานกเมตตามาแนะนำเราใหกำหนดดวยคำภาวนา“พทโธ”เรากเกบคำแนะนำไวบอกตวเองวาจะเอาไวใชยามคบขนสงเกตตวเองเหนวาเวลาไปเจอบอบวเราจะยนดเปนพเศษและจะออยองเดนชาๆชมววจนเดนรงทายคนเรากมกเปนเชนนมกเสยเวลากบสงทเราพอใจยนดความทเปนคนเมองมาตลอดจงพยายามเตมเตมสงทขาดคอววธรรมชาตจงรสกตนตาตนใจเปนพเศษกบววสองขางทางจนมาถงปาชาแรก

ปาชา แรก สำนกสงฆนาคนมตบานสมสะอาด

ทนมเมรเผาศพทมศพเพงเผาเสรจหลวงปทานมาประกาศบอกใหไปด เราเลยไปยนดและเหนวาถกเผาไปหมดเหลอแตกะโหลกศรษะ ตอนแรกเราไปเลอกจดปกกลดเอง อยใกลๆกบกลดคนอนพอปกเสรจหลวงปกประกาศวาหามปกกลดใกลกนและมาชจดใหเราไปปกกลด โดยเราสงเกตวามปายหลมศพอยแตเลอนหมดแลว เรากยายตามปบอกหลวงปทานแนะนำให

172

หลวงปชจดปกกลดโดยพยายามเลอกบน

หลมฝงศพและอยในปา

เมรเผาศพ

173

จดธปขออนญาตบอกกลาวสงศกดสทธเจาทเจาทางกอนดวยทสำนกสงฆแหงนมหมปานารกสองสามตววงเลนอยไปมาเหนแลวเพลดเพลนลมความกลวไปได

พอตอนคำพวกเรากมารวมตวกนทำวตรทศาลาหลวงปทานกมาเลาวาขณะททานมองพวกเราอยนมแขกไมไดรบเชญมานงฟงรวมกบเราอกเปนรอยรวมทงศพทเพงเผาไปดวยและมยายทานหนงทธดงคมาดวยกบอกวาเหนอยเหมอนกนหลงจากนนพวกเรากแยกยายเขากลดบางทานกปฏบตตอทศาลาหลงจากเราเขากลดเรากไปนงสมาธและแผสวนบญพอลมตวลงนอนตกกลางดกกไดยนเสยงคลายเสยงนกรองเรยกชอเรา

“เอก...เอก...เอก”เลนเอาหลบๆตนๆทงคน (จรงๆแลวอาจบงเอญทนกรอง

เปนปกตแตความปรงแตงของจตเราใหคดวารองเรยกเรา)

174

เชามา พระทานกออกไปบณฑบาต พวกเรากมาคยกน มบางทานกเลาวาไดยนเสยงเหมอนคนมาเดนตรวจตราไปรอบๆกลดประมาณวาตวใหญมากเหมอนองอางยกษและมเพอนผหวงดทมจตสมผสพเศษกเมตตามาบอกเราวารมย...ทๆ เราไปปกกลดทแรกนะเราเหนวามวญญาณอย๒ตนและทๆเรายายไปปกกลดใหมตามหลวงปบอกนนกมวญญาณเหมอนกนแตเปนวญญาณพระสงฆยงเราอทศบญใหทานๆกอทศกลบมาใหเราดวย....

เราผไมรอะไรเลยกไดแตฟง ในกลมทมาธดงคนหลายทานไมเคยเจอกนมากอนเลยแตหลงจากผานสถานการณมาดวยกนการเออเฟอดแลกนกเกดขนมตรภาพบงเกดสงนมคามากกวาอะไรทงหมด

เมอทานขาวแลวพวกเรากรวมกนทำบญชำระหนสงฆกอนออกเดนธดงคตอไปซงนบวาเปนโอกาสอนดทไดมาทำบญใหกบสถานทๆนอยนกจะมคนตางถนเดนทางมาถง

175

ปาชาทสองทพกสงฆเทพนมตประชารงสรรค

บานแรพวกเราพงมารหลงจากไดมา

นมสการทานเจาอาวาสวาทานเป นลกศษย หลวงตามหาบวหลงจากทหลวงตามรณภาพทานเจาอาวาสกไดมาสรางสำนกสงฆทน ซงอยระหวางเรมสรางจงม

หลวงปนมสการเจาอาวาส

176

สภาพเปนปารกชฏบรรยากาศชางวงเวงมดมดยง

และแลวหลวงป ก เรมพาพวกเราบกเขาไปในปาและชจดใหปกกลด ขอแสดงใหชมดวยภาพคะแนนอนวาทนไมมไฟฟานอกจากหวนๆ กบสงท เรามองไมเหนแลวยงตองหวาดหวนกบสตวเลอยคลานอกตางหากแถมมคนมาเลาใหฟงอกดวยวาครงทแลวทมาธดงคกนมคนเจอจะจะกนทนนเองโดยเจอตวเปนงมารดแตหวเปนกะโหลกมาแลบลนเลยหนาแผลบๆคนทเจอรองลนปาเลย

หลงจากชจดใหปกกลดแลวเทานนยงไมพอหลวงปทานยงใหนองๆมาขงเชอกตามทางเดนในปาอนรกชฏและบอกพวกเราวาใหมาเดนตอนมดโดยจบเชอกเดนและอยาเดนดวยกนใหเดนทละคน

บรเวณทหลวงปชจดใหเรา

ภาพแมโดงทดลองเดนหลงจากขงเชอกเสรจพยายามสรางความคนเคยกอนเดนตอนกลางคน

177

ปกกลดนน อย ในปา และมจอมปลวกอย รอบๆ หลายจอมปลวกดวยกนและไมสามารถมองเหนกลดอนเลยดวยวาหลวงปบอกทกคนวาใหปกกลดหางกนและไมใหเหนกน

นอกจากนนองไกผเมตตากมากระซบบอกวา...แถวทพปกกลดนแหละพทครงกอนเขาเจอกน...(ชางนารกจรงๆเลยนองไก)

ตกกลางคนพวกเรากไปรวมตวกนทำวตรกลางปานงปฏบตกนเพอนผมจตสมผสเหนสงลลบกบอกเราวาเหนเทวดามาฟงพวกเราสวดมนตเตมเลยขอทานถายภาพแตทานไมใหถาย

สวนเรากหาโอกาสออกไปจบเชอกเดนตามทหลวงปบอกสงท

178

พบคอความกลวในจตตวเองโดยเฉพาะกลวงมนจะคอยปรงแตงตลอดพอไปสมผสอะไรหนอยกระแวงไมพอคอยแตจะอปทานวาจะมใครมาจบมอหลงจากนนกเขาไปปฎบตตอในกลดและพอลมตวลงนอนกไดยนเสยงเหมอนมตวอะไรอยใตกลดเขาใจวาเปนปลวก เลยตองยายกลดออกมาเลกนอยแถมไดยนเหมอนมตวอะไรวงๆอยนอกกลดเลยหลบๆตนๆทงคน

ตนเชามาพระทานกออกไปบณฑบาตกบชาวบานสวนพวกเราหลงจากทานขาวแลวกไดมโอกาสทำบญชำระหนสงฆกบลกศษยหลวงตาบวซงนบเปนโอกาสอนดและหาไดยากยงหลงจากนนกออกธดงคตอ

179

ปาชาทสามสำนกสงฆดอนเจาปสดา

ทนจะมศาลเจาป สดาและบรเวณใกลๆ ศาลกจะมตนตะเคยนอยหลายตนพวกเรากเขาไปสกการะ

แตบรเวณทใหไปปกกลดนต องเดนขามสะพานเขาไปเนองจากเปนเกาะกลางนำทนหลวงปไมไดมาชจดเหมอนทกททานบอกวาใหเลอกกนเอง เราจงเลอกบรเวณทเปนลานโลงๆแตบรเวณใกลเคยงนนมจอมปลวกขนอยบนตนไมและเหมอนจะมการบชาคลายๆกบเปนศาล

ตอนกลางคน พวกเรากมารวมตวกนสวดมนตเหมอนทกทเนองจากมพระทานเหนงหลวงปทานเลยเตอนพวกเราใหระวงในขณะทหลวงปแสดงธรรมอยนน ในคณะกมคนมาบอกเราวา

180

ไดยนเสยงเหมอนมคนคยกนแตลอยมาจากวงนอกซงไมมคนอยเลย

หลงจากแยกยายกนเขากลดเรากนงสมาธและแผกศลเหมอนทกทพอตกดกกไดยนเสยงโครมครามดงลน เสยงเหมอนจะดงมาจากทางจอมปลวกนนพรอมทงเสยงเหมอนมอะไรกลงมาตามพนและมเสยงเหมอนคนตวหนกๆเดนตามมาจนมาแถวๆบรเวณทเรากางกลดอยความกลวแลนมาจโจมอยางฉบพลนกลวเกนกวาจะสองไฟฉายออกดวามนคออะไรตอนนเองเรารบทอง

“พทโธๆๆๆๆๆ”อยางนอยกยงมหลกยดในเวลาตองการทพงทองไปซกพกเรากรสกวานมนเปนการกดทบความกลวดวย“พทโธ”เหมอนกบหลอกจตใหไปจดจอกบ “พทโธ” เรากเลยหยดภาวนาและมาดจตตวเองเหนวามนกลวและปรงแตงไปตางๆนานาคดกระทงวาเรามานอนขวางทางเจาทรเปลาทานเลยอาละวาด

ยงปรงกยงกลวยงเหนกลวมากเลยถามตวเองวาทำไมตองกลว

181

ดวยลองสาวไปดรากเหงาความกลวออ!นเรากลวตายนหวาตวกของกนมนอตตาตวตนชดๆนอนกลวไปพจารณาไปจนเชามด

พอออกจากกลดมาเจอกลยาณมตรทงหลาย โอโห!ทกคนกพดถงเสยงดงเสยงเดนคาดเดากนไปตางๆนานาแตสำหรบเราประเดนมนไมไดอยตรงนนแลวมนกลายเปนเรอง “ตวกของก”นแหละ

หลงจากทานขาวเชาพวกเรากรวมกนทำบญชำระหนสงฆและออกเดนทางตอ

ปาชาวดปาชาบานอมไผเจาอาวาสวดทนทานเปน

ลกศษยสายพระอาจารยฝ นหลงจากไดสกการะทานแลวทานกไดเมตตาเลาใหเราฟงวาทนเปนเมองเกาและมภพซอนภพอย นอกจากนนทน ยงมวญญาณหลายตนทเขาจะอยประจำหลงจากนนพวกเรากเรมออกสำรวจพนท เปนครงแรกทเราไดเหนบรเวณทใชเผาศพทเผากบดนคอไมมเมรทนกเชนกน ในปาบรเวณทเรากางกลดจะมจอมปลวกรายลอมอย

ตอนกลางคนพวกเรากรวมกนสวดมนตเชนเคยหลวงปทาน

182

กเลาวาตอนสมยททานไปธดงค ทานจะสวดมนตบทจลชยยะมงคลคาถา (บทสวดชยนอย) เปนการกนไมใหมสงใดมารบกวนและกเหมอนทกททานกจะเลาเรองวญญาณและทสำคญมการเปดหนาจอใหดหนาเละๆเลนเอาเราตกใจหมดเลยพอแยกยายกนเขากลดแลวเรากรบไปสวดบทชยนอยทนทสวดผดๆถกๆกยงดกวาไมสวดขออนใจไวกอนไมเชออยาลบหล และเรากเอา

อบายหนาผเละๆนนมาใชประกอบการพจารณาใหเหนความไมเทยงของกายสงขารไหนๆ อตสาหมาอยปาชาทงทคงไมมทไหนเหมาะ ใหพจารณามรณานสตเทาทนอกแลว กเลยนอนพจารณา

ไปเรอยๆอนจจงทกขงอนตตาถงแมจะไดยนแววๆเหมอนเสยงเดนอยดานนอกกไมไดสนใจอกแลว

ตอนเชามา พวกเรากไดรวมกนทำบญ ซงเรากแอบปลมเนองจากวาไมงายเลยทจะไดมารวมกนทำบญในสถานทน วดทเปนวดปาจรงๆถาไมไดมาธดงคมหรอจะไดมายงทน

หลงจากกลบมาจากธดงคมคนถามเราวาไปปาชาไดเหนผมยสำหรบเราประเดนไมไดอยวาเหนผหรอไมเราไดพบสงลำคาในชวตจดตำสดคอจดทสงสด

อยางแรกคอไดเหนผในใจตนเองเหนจตตนเองเหนความกลวเหนการปรงแตงยดในสงสมมตจากอปทานของตนและทสำคญไดเหนการยดตวยดตนตวกของกถาไมยดทำไมถงตองกลวดวย

183

เลาสงนมคากวามากนก เราไดมองในมมมองทเราไมเคยมองมากอน

อยางทสอง คอไดพบกลยาณมตรทคอยชวยเหลอเกอกลดแลหวงใยมความรกสามคคไดแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน

อยางทสาม คอไดทำบญในศาสนสถานกบพระสายปฏบตทอยหางไกลเมองและกำลงอยระหวางพฒนาซงโดยปกต เราคงไมมโอกาสไดมา ร สกดใจทไดมสวนรวมในการทำนบำรงพระพทธศาสนาและยงไดสมผสกบชวตชนบทไดทำบญรวมกนกบชาวบาน

อยางทส คอไดมโอกาสแผเมตตาอทศผลบญใหสรรพสตวสรรพวญญาณทงหลายรวมทงผพทกษวดวาพระพทธศาสนาสรางเมตตาจตขนในใจตน

ทายน ลกขอกราบแทบเทาขอบพระคณหลวงปทใหโอกาสทำใหลกไดพบสงลำคาน และยงไดอดทนอบรมสอนสงลกผ โงเขลาเบาปญญาถงแมหนทางนยงอกยาวไกลลกไดเลอกทจะเดนบนเสนทางน และจะพยายามอยางถงทสดเทาทกำลงความสามารถสตปญญาจะพาไปไดลกจะไมทำใหหลวงปเสยเวลากบลกไปเปลาๆอยางนอยกขอใหไดแบงเบาภาระหลวงปบาง ไดชวยงานพระพทธศาสนาชวยเหลอสรรพสตว เดนตามรอยพระมหาโพธสตวและบรมครทงหลายอยาไดเสยชาตเกดเปนมนษยพบพระพทธศาสนาเลย...สาธ

184

เดอนเมษายนของทกปจะมงานมฑตาสกการะหลวงปตนบญพรอมทงมงานทอดผาปาสามคค

ในปพ.ศ.๒๕๕๕เปนปพทธชยนตหลวงปตนบญไดดำรใหจดงานโพธญาณแหงการตนรโดยเรมระหวางวนพธท๑๑เมษายนถงวนพฤหสบดท๑๒เมษายน

ทางวดปาทงกลาเฉลมราชไดจดใหมกจกรรมสาธาณกศลคอการรบบรจาคโลหตในวนพธท๑๑เมษายน๒๕๕๕ในศาลามชาวบานทหารและพทธศาสนกชนไดรวมกนบรจาคเลอดใหกบสภากาชาดจงหวดรอยเอดเปนจำนวนมาก

งานโพธญาณแหงการตนร

185

เวลาประมาณ๒๐.๐๐น.ทกคนพรอมกนเขารวมพธเทวาภเษกและพธเททองหลอพระศรอรยเมตไตรย หลงจากเสรจพธหลอผทบวชเนกขมมะ เปนจำนวนมากกไดรวมกนสวดพทธาภเษกตลอดคน

เชาวนพฤหสบดท๑๒เมษายน๒๕๕๕พทธศาสนกชนทกทานไดใสบาตรพระภกษสามเณรแลวจากนนหลวงปตนบญไดอญเชญพระบรมสารรกธาต มาใหพทธศาสนกชน และใหเจาภาพผอบไดสกการะและเพอบรรจในผอบททำดวยทองคำ เงนและนากทงหมด๕ชดโดยจะอญเชญผอบไปบรรจบนพระเกศพระพทธเจาทง๔พระองคและพระศรอรยเมตไตรยในวนตอไป

คณะเจาภาพผาปากองใหญ ทงหมดจำนวน๒๘ กอง ไดรวมกนถวายผาไตรและปจจยถวายผาปาสามคคแดพระพทธเจา๒๘พระองคและพระโพธสตว

186

ในปพ.ศ.2555ระหวางวนท4ถงวนท9พฤษภาคมหลวงปตนบญพาคณะลกศษยเดนทางแสวงบญไปตามเสนทางพระธรรมฑตไปประเทศพมา

ซงหลวงปไดพาไปกราบสกการะจนครบ๕มหาบชาสถานทศกดสทธทสดของพมาเชนปกอนๆ

• สกการะพระมหาเจดยชเวดากองทเมองยางกง• สกการะพระธาตมเตาคบานคเมองหงสาวด• สกการะพระธาตอนทรแขวน• สกการะมหาเจดยชเวสกองดนแดนศกดสทธอายกวาพนป

ทเมองพกาม

ตามเสนทางพระธรรมฑตทประเทศพมาป๒๕๕๕

187

• สกการะพระมหามยมนพระพทธรปทองคำเนอนมทเมองมณฑเลย

ในป๒๕๕๖นบรรดาลกศษยทไมเคยไปประเทศพมากไดขอความเมตตาจากหลวงป ใหชวยพาคณะลกศษยไปแสวงบญตามเสนทางพระธรรมฑตทประเทศพมาอกแตปนคาทพกคาอาหารและคาเครองบนภายในประเทศพมามราคาสงมากกวาป๒๕๕๕ซงกำหนดเดนทางประมาณตนเดอนพฤษภาคมน

ขอนำความประทบใจของลกศษยมาใหอานกนจะไดทราบวาไปประเทศพมาไมไดลำบากเหมอนการไปประเทศอนเดย

188

ความประทบใจในการไปประเทศพมาป๒๕๕๕

ประสบการณและความประทบใจในการไปประเทศพมากบหลวงปตนบญในป2555กเรมจากตงแตวนทเตรยมตวกอนไปพมาครบ

คอพอไปถงกรงเทพกไดเขาไปกราบหลวงปตนบญพรอมกบไดนำปจจยทไดเตรยมมาจากสงขลาทหลายทานไดรวมทำบญมาไปถวายหลวงปซงหลวงปรบปจจยทถวายแลวกบอกวา

“นำปจจยนแหละไปซอของรวมถวายพระศรอรยเมตไตรยทพระมหาธาตเจดยชเวสกองถาปจจยไมพอกใหรวมทำบญเพมเขาไปเลย”

189

ผมกรบคำบญชา แตไมรวาจะไปซอทไหนจงขอใหไกไปชวยซอดวยกนทจำไดคอซอแจกนกระถางธป เชงเทยน หนงสอวสทธมรรคทศชาตชาดกมลนทปญหาอภธรรม๗คมภรแลวกนำของทงหมดมาใสกลองแพคใหเรยบรอยจะไดไมมปญหาในการขนและโหลดของเพอเดนทางในวนรงขน

เมอถงประเทศพมา ไกดทไดรบการสงสอนจากหลวงปรบรองดมากและพดไทยชดดวยการเดนทางไมมปญหารถบสอยางดนงสบาย เดนทางระหวางเมองยางกงพกามมณฑเลยกนงเครองบนโรงแรมนอนสบายอาหารอรอย

คนพมากนาจะเปนภาพสะทอนคนไทยเมอเมอกอนทเขาวดกนเปนปกตในวดสวนใหญจะเหนทงเดกวยรนวยเรยนมาสวดมนตกนและคนทวไปจะแตงชดประจำชาตมาถวายของกบพระพทธรปหรอกบพระมหาธาตเจดยพระทพมาไมโกนควและสมผสผหญงทเปนญาตไดมสามเณรดวย ไมทานาคาทชาวพมาใชทาหนากใชดนะครบ

วนแรกหลวงปไดบอกวาใหบำเพญบารม (ผมแปลวากำลงใจ)เขานะซงตอนแรกผมคดแตจะถายรปกบจะเทยวอยางเดยวเลยไมไดพจารณาธรรมมากนกหลงจากฟงคำหลวงปเตอนแลวผมจง

190

ไปชวยแมๆทมาดวยกนไปถอของถายรปอำนวยความสะดวกใหนะผมกพยายามยดถอเปนหลกปฎบตใหเกดเปนนสยตงแตตอนนน

ทกครงทไปสวดมนตทพระมหาธาตเจดยตางๆ หลวงปจะแนะนำใหเอามอขางหนงสมผสพนทประทบใจทสดกทพระมหาธาตเจดยชเวดากอง มอขางทสมผสพนรสกถงความวาง ความโลงความโปรงทกวางขวางมากอยแปบนงกชวยใหใจรสกวางขนดวยเลยครบ

สวนทพระมหาธาตเจดยชเวสกอง คณะลกศษยไดชวยกนจดการนำเครองไทยธรรมทเตรยมมา ตงถวายองคพระศรอรยเมตไตรยคนนนเปนคนทพระจนทรเตมดวงและพระจนทรอยใกลโลกดวยทำใหพระจนทรดวงใหญกวาปกตในรอบหลายปองคพระมหาธาตฯ เปนสทองอราม โดยเฉพาะยามคำคนทถกแสงไฟสาดสอง

มความประทบใจอกเรองคอตอนไปชมการลางพระพกตรพระมหามยมนในตอนเชาตรเมอมองพระพกตรทานนานๆแลวเหมอนทานยมใหแลวกรสกเหมอนเปนรอยยมของเดกๆทสดใส

ในการเดนทางขนไปพระธาตอนทรแขวนนนตองนงรถบรรทกไมมหลงคา โดยนงบนแผนไมกระดาน เปนความสนกสนานปนหวาดเสยวเพราะมองเหนหนาผาดานขางถนนทกคนจะเอยงตวไปตามกนเพราะแรงเหวยงตอนเลยวหกศอกขนเขาพอสดทางทรถจะขนไดกตองไปตอดวยเสลยงหรอเดนขนไปผมกบอกหลายทานเลอกทจะเดนขนไปผมไดมโอกาสเดนขนไปพรอมกบคอยดแลพทพซงเดนไปพกไปเหนอยพอสมควรครบแตพอไปนมสการพระธาต

191

อนทรแขวนกหายเหนอยองค พระธาต เจดย สทอง

ประดษฐานอยบนกอนศลาใหญปดทอง ตงอยบนหนาผาอยางหมนเหม เหมอนลอยอย บนอากาศ พระธาตอนทรแขวนนเปน๑ ใน๕สถานทศกดสทธทสดในพมา

คนนนหลวงปพาคณะฯสวดมนต บางคนกซอระฆงเลกๆเขยนชอแลวนำไปถวายโดยแขวนทรวซงกนโดยรอบพระธาตฯผมไดนำทองคำเปลวไปปดทหนศลาใหญนดวยบรรดาแมๆ กฝากผมไปปดทองใหเพราะทนไมอนญาตใหผหญงเขาไปบรเวณดานใน

พอเชาวนร งขนคณะศษยกรบตนแตเชาเพอไปถวายขาวพระธาตอนทรแขวนกนอากาศเยนสบายมากทานขาวเชาเสรจแลวผมกเดนลงมาขนรถกลบยางกง

การไปพมาครงนหลวงปบอกวาหลวงปใหคะแนนแตละคนไวดวยผมกไมรวาผมไดเทาไหรแตคงพอทจะไดรบคดเลอกใหไปอนเดยนนแหละครบ

ขอความสขจงมแกทานทกเมอ ขอนอมบญกศลทไดทำในประเทศพมาใหกบผอานทกทานนะครบ

วศนเตชะววรรธน

192

ดวยความเชอทว าการไดใสบาตรกบพระทออกจากนโรธนนจะไดรบอานสงสมหาศาลแมปรารถนาสงใดกจะสมปรารถนาไดตามนนหลวงปตนบญจงเมตตาเพอใหทกคนไดอานสงสนนโดยกำหนดการเขานโรธในชวงเขาพรรษา3เดอนๆละครง

193

ในเดอนสงหาคม๒๕๕๕ซงเปนเดอนแรกของการเขานโรธแมหลวงป ตนบญเพงออกจากโรงพยาบาล กลบมาพกฟนทวดรางกายยงออนเพลยยงไมแขงแรงด และกฏนโรธหลงใหมกยงไม

เรยบรอยแตหลวงปตนบญกไมเปลยนกำหนดการเขานโรธครงแรกในปนดวยทานไมตองการใหลกศษยทตงใจรอผดหวง

การเขานโรธครงท1ระหวางวนพฤหสบดท23–วนอาทตยท26สงหาคม2555

บรรดาลกศษย และชาวบานตางมานอมสงหลวงปเขานโรธ

งานนโรธ

194

195

ตงแตวนพฤหสบดท๒๓สงหาคม๒๕๕๕พอถงเชาตรวนอาทตยท๒๖สงหาคมผคนมากมายหลงไหลกนเขามาทวดปาทงกลาเฉลมราชนำอาหารทเตรยมใสบาตรมารอกนเปนแถวอยางเปนระเบยบเรยบรอย

เมอทกคนใสบาตรหลวงปเรยบรอยแลวกพาไปทศาลารอหลวงปตนบญมาแสดงธรรมเทศนาซงไดเรยบเรยงเปนตวอกษรเรยบรอยแลวในบทธรรมปรบจต

การเขานโรธครงท2ระหวางวนพฤหสบดท27–วน

อาทตยท30กนยายน2555ในวนพฤหสบดท๒๗กนยายนชาวบานจากหมบานโพนตม

และหมบานใกลเคยงไดมานอมสงหลวงปตนบญเขานโรธเหมอนเชนเดอนสงหาคมจนถงวนอาทตยท๓๐ลกศษยทงจากกรงเทพฯ

196

และจงหวดใกลเคยงกมาเฝารอเพอทจะใสบาตรหลวงปทหนากฏนโรธเปนจำนวนมาก

วนนน บางคนไดรบพระบรมสารรกธาตขณะทหลวงปเดนบณฑบาตทำใหตางปตยนดกนผทยงไมไดรบพระบรมสารรกธาตกจะรบปผาขาวเพอใหหลวงปเดนบนผาขาวของตนซงในบางครงพระบรมสารรกธาตกจะเสดจ

ไมมใครทราบวาเมอใดพระบรมสารรกธาตเสดจ คงมแตหลวงปองคเดยวเทานนททราบและสามารถอาราธนาอญเชญพระธาตมาประทานใหกบผมศลมธรรม

197

การเขานโรธครงท3ระหวางวนพธท30ตลาคมถงวนเสารท2พฤศจกายน2555

การเขานโรธครงท๓นมผคนมากมายมานอมสงหลวงปตนบญเหมอนเชนเคยโดยเฉพาะวนออกนโรธเกดปาฏหารยผคนมามามายหลายพนคนมาจากทวทกสารทศ เขาแถวรอเพอทจะใสบาตรหลวงปตนบญเปนแถวยาวจากกฏนโรธมาจนถงศาลาบรเวณลานพระมหาธาตเจดยศรนาคพนธปรวตร และภายในศาลากมคนรอใสบาตรกนเตมศาลาหลวงปบณฑบาตตงแต๖โมงเชาจนถงเกอบ๑๐โมงเชาหลวงปกยงคงยมอยางใจดทงๆททานคงออนเพลยแตมเมตตาอยางสงตอผทมารอใสบาตรไมวาอากาศจะรอน

เดนไกลใชเวลานานแคไหนทานกยงยมใหกบทกคนหลวงปไดแสดงธรรมโปรดลกศษยเชนเคย ซงทำใหทกคน

ซาบซงในพระธรรมของพระพทธองค จงไดเรยบเรยงไวในบทธรรมปรบจต

นบไดวาเปนเหตการณทเกดขนอยางอศจรรยไมมใครเคยเหนคนมารอใสบาตรมากมายขนาดนมากอนและปรากฎวามผไดรบพระบรมสารรกธาตขณะทหลวงปเดนบณฑบาตมากมายมหลายคนเพงมาใสบาตรหลวงปในงานนโรธเปนครงแรกทำใหเกดความประทบใจเกดศรทธามากขน

198

การเดนทางไปแสวงบญทประเทศอนเดย มญาตธรรมหรอลกศษยหลายคนไดเคยไปมาแลวหลายครง

ตามวถแหงพทธะอนเดย – เนปาล

ระหวางวนท๒๔พฤศจกายน–๓ธนวาคม๒๕๕๕

199

แตมลกศษยหลวงปอกหลายทานไมเคยไปจงมกจะเรยนถามหลวงปตนบญวา “ปนหลวงปจะพาคณะลกศษยไปแสวงบญทประเทศอนเดยไหมเจาคะ” แตหลวงปไมเคยตอบตกลงสกท ในทสดวนทรอคอยกไดมาถง...

ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ หลวงปตนบญเมตตาพาคณะลกศษยไปรวมฉลองพทธชยนต๒,๖๐๐ปแหงการตรสรของพระพทธเจาทประเทศอนเดย และเนปาล ระหวางวนท ๒๔ พฤศจกายน –๓ธนวาคม๒๕๕๕

๒00

โดยไปนมสการสงเวชนยสถานทง ๔ สถานทประสต ตรสรปฐมเทศนา และปรนพพานดงพทธวจนะทพระพทธเจาตรสกบพระอานนทวา

“ดกอนอานนท ชนเหลาใดเทยวจารกไปยงเจดย ๔ สถานทเหลานนแลวมจตเลอมใส ชนเหลานนทงหมดเบองหนาแตตายเพราะกายแตกจกไปถงสคตโลกสวรรค”

โดยมแผนการเดนทาง...ตามวถแหงพทธะในประเทศอนเดยและเนปาลดงน

ลมพน...สถานทประสตของพระสทธตถะราชกมารจดแรกของการกำเนดผทประเสรฐทสดในโลก

พทธคยา...ดนแดนศกดสทธ สะดอโลก จดกำเนดองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

๒01

สารนาถ...ดนแดนกำเนดพระสงฆองคแรกในพทธศาสนาจดปฐมเทศนาครงแรกของชาวพทธ

ราชคฤห...ดนแดนแหงการกำเนดพระสตรทประชมสงคายนาเกดวดแหงแรกในพทธศาสนา

สาวตถ...เมองแหงมหาอบาสกอบาสกาสถานททพระพทธเจาจำพรรษานานทสด

ไวสาล...เมองหลวงของอาณาจกรวชชเมองแหงการปลงอายสงขารขององคพระสมมาสมพทธเจา

กสนารา...นครแหงมหาปรนพพานทถวายพระเพลงพระพทธสรระทแจกพระบรมสารรกธาต

วนเสารท๒๔พฤศจกายน๒๕๕๕พทธคยา

คณะของเราออกเดนทางแตเชา โดยการเดนทางครงนมฆราวาสรวมเดนทาง๕๐คนพระสงฆ๕รปแมช๒รปขนเครองทสนามบนสวรรณภมเพอไปลงทพทธคยา

เมอหลวงปตนบญและคณะมาถงพทธคยา ตอนบายหลงจากแวะรบประทานอาหารพระธรรมวทยากรกพาเขาไปบรเวณทางเขาทกคนตองถอดรองเทาฝากไวกอนเขาประตไปดานใน

พอเขาไปถง กจะเหนพระมหาเจดยพทธคยางดงามและสงาอยตรงหนา มคนมากมายตอควกนเขาไปกราบสกการะพระพทธเมตตาทงามมากมความรสกวาทานเมตตามากจรงๆพระพทธรป

๒0๒

องคนเปนทนบถอวาศกดสทธยง ทงชาวพทธและฮนด ใครไดมาอธษฐานจตขอพรสงใดมกจะไดสมความปรารถนา ซงประดษฐานภายในพระมหาเจดยพทธคยาโดยพระมหาเจดยพทธคยานสรางอยใกลกบตนโพธ

พระธรรมวทยากร พาคณะชมรตนฆรเจดย ลานจงกรมรปดอกบวตนมจลนทโดยรอบพระมหาเจดยพทธคยา ทำใหเหนคนไมวาเชอชาตใด แขก จน ธเบตไทย ลาว พมา ตางกสวดมนตโดยไมสนใจกนเสยงกดงตางคนตางสวด ตางภาษา แตทกคนม

จตใจเดยวกนคอนอมระลกถงองคพระสมมาสมพทธเจาจากนนกรวมกนถวายผาหมณตนพระศรมหาโพธเดนเวยน

เทยนรอบพระมหาเจดยฯแลวเดนทางกลบโรงแรมคนนน มหลายทานไดไปนงสมาธภาวนาทใตตนพระศรมหา

โพธแบบขามคนจนถงยามรงอรณขออนโมทนาบญกบทกทานทไดบำเพญภาวนาในคำคนนน

๒0๓

วนอาทตยท๒๕พฤศจกายน๒๕๕๕พทธคยา

ชวงเชา พอมเวลา ทางคณะไดมโอกาสมาสกการะพระมหาเจดยพทธคยาอกครงคราวนพอมทวางดานขางตนพระศรมหาโพธหลวงปพาสวดมนตเปนพทธบชาสรรเสรญพระพทธคณธรรมคณสงฆคณ โดยไดมมหนงดานซายของตนพระศรมหาโพธ (สถานทตรสรของพระพทธองค คนโบราณเชอกนวาสถานทนเปนแผนดนศกดสทธทสดในโลกเพราะเปนทซงพระพทธเจาทกพระองคจะมาทรงตรสร)

แลวเรองมหศจรรยกเกดขน ขณะทกำลงสวดมนตกนอยนนพระบรมสารรกธาตหลายองคเสดจมาบนพนดานหนาของหลวงปตนบญพระนพนธ(ครบานก)ทานกเหนกบตาทำใหทกคนตนเตนและปตกนใหญ

จากนนกไปแวะชมวดนานาชาตอนไดแกวดภฏานวดทเบตและทขาดไมไดกคอวดญปน ทมพระพทธรปศลาสไตลญป นองคใหญมาก รายลอมดวยพระอรหนตสาวก ๑๐อนดบ ซงคณเชดวฒตากลองประจำตวหลวงปตนบญไดชวยถายรปใหกบหลายทานทมาทรปนทำใหหนงสอเลมนมภาพสวยๆมาใหชมกน

๒0๔

บางทานแวะชอปปงกอนขนรถกลบโรงแรมเพอรบประทานอาหารเสรจแลวกไดเวลาเดนทางตอไปยงเมองราชคฤห

วนจนทรท๒๖พฤศจกายน๒๕๕๕ทราชคฤหเขาคชฌกฏและมหาวทยาลยนาลนทา

ราชคฤหเปนเมอง๑ใน๔ของเมองมหาอำนาจแหงชมพทวปเปนเมองทพระพทธเจาเลอกใชเปนทประดษฐานพระพทธศาสนาเปนเมองทมประวตเกยวกบพระพทธศาสนามากทสด

ทกคนตนแตเชา พระธรรมวทยากรพาเราไปขนเขาคชฌกฏสวนมากจะเดนขนเขากนไป ยกเวนบรรดาแมๆ เชน แมบษบาแมวไลทนงเสลยงรวมทงหลวงปตนบญดวย

ทางเดนขนเขาคชฌกฏคอนขางลาดชนพอประมาณระยะทางโดยรวมประมาณ๗๕๐เมตร ใชเวลาประมาณ๒๐นาท พอไปถงขางบนยอดเขาเพอสกการะคนธกฎหลวงปไดพาคณะลกศษยสวดมนต เพอสกการะและทำสมาธภาวนาณกฏพระพทธองคจากนนกเดนกลบลงมาพอมาถงถำสกรขาตาทพระสารบตรบรรลพระอรหนตหลวงปกลาวนำใหทกคนกราบนมสการพรอมกบนอมระลกวากำลงกราบพระพทธเจา ทพระองคประทบอยเบองหนาพวกเราพรอมดวยพระสารบตร

ดวยบญกศลบารมของหลวงป และสถานทอนศกดสทธ ทำใหทกคนเกดปต นำตาไหลกนเกอบทกคน เมอออกจากถำทกคน

๒0๕

ตางแยกยายกนเดนลงจากเขาบางทานกแวะกราบสกการะถ าพระมหาโมคคลลานะและกฏพระอานนทพรอมชมจดทพระเทวทตกลงหนลงมาใสพระพทธองคจนหอพระโลหตชมทวทศนของเมองราชคฤหจากมมสง

เดนทางส นาลนทาซงเปนเมองทหางจากนครราชคฤหประมาณ๑๖กโลเมตรและเปนถนกำเนดของพระสารบตร กบพระมหาโมคคลลานะ

พอไปถงรถบสจอดเรยบรอยพวกเราไดเปลยนบรรยากาศมานงรถมา (รถมาคนหนง นงไดประมาณ๓ หรอ ๔ คน) เขาสวหารหลวงพอองคดำ(ปางนงสมาธขนาดใหญพอสมควรไมไดตงอยบนฐานสง) ทชาวไทยและชาวพทธทงหลายเลอมใสในความศกดสทธ สรางจากหนดำประดษฐานอยหลงมหาวทยาลยนาลนทาเลาขานกนวาศกดสทธมากทางการอนเดยเคยพยายามจะยายไปรกษาไวทพพธภณฑแตทกครงทดำเนนการมกจะเกดเหตอาเพศเสมอ…

ขณะรถมาวงไปกจะมเดกๆตวดำๆวงเกาะรถมาแลวพดวา

๒06

มหาราชามหารานดวยแววตาวงวอนขอเศษเงนหลงจากรอรถมาพาคนมาจนครบตางคนกรบปผารองนงหยบ

หนงสอสวดมนตมาเตรยมตวสวดมนตกนอยางรหนาทจากนน เดนทางดวยรถมาส มหาวทยาลยนาลนทา ซาก

มหาวทยาลยทรงเรองโดงดงทสดในโลก เปนมหาวทยาลยสงฆทยงใหญเกรยงไกรในอดตของพระพทธศาสนาซงไดถกทำลายโดยชาวเตรกมสลม และยงฆาคณาจารยและนกศกษาทเปนพระภกษจำนวนหมนจนหมดสน แถมยงเผาอาคารทงหมดเหลอไวแตซากปรกหกพงปรากฏเปนรปฐานและผนงของอาคารยาวเหยยดในอาณาบรเวณอนกวางใหญ

ทางคณะไดสวดมนตแผเมตตาใหกบพระภกษทงหลายทไดเสยชวตทนดวย

๒07

ทแหงนยงเปนบานเกดและนพพานของพระโมคคลลานะพระอครสาวกเบองซาย พระสารบตร พระอครสาวกเบองขวาผซงเปนเลศทสดทางดานปญญาทนยงมพระสถปเจดยทบรรจอฐธาตของพระสารบตรปรากฏอย

เดนทางจากนนมงหนาสวดเวฬวนหรอมหาวหารเวฬวนทซงเปนตนกำเนดของวดแหงแรกในพทธศาสนาซงพระเจาพมพสารทรงยกพระราชอทยานสวนไมไผถวายเปนทประทบแหงแรกแดพระพทธเจาและสาวกเปนทชมนมพระสาวกอรหนต๑,๒๕๐รปในวนเพญแหงเดอนมาฆะทเรยกการประชมนวาจาตรงคสนนบาตมลเหตแหงพธมาฆบชา ในปจจบนยงปรากฏเปนอทยานประวตศาสตรแหงหนงของอนเดยทำสมาธภาวนา...

ชมชวกมพวนของหมอชวกโกมารภจจเปนซากอารามทหมอชวกโกมารภจจยกสวนมะมวงถวายในคราวทพระเทวทตประทษรายพระองคโดยกลงหนลงใสพระพทธองคทำใหสะเกดหนกระเดนถกพระบาทของพระพทธองคจนหอพระโลหต

จากนนเดนทางกลบราชคฤห

วนองคารท๒๗พฤศจกายน๒๕๕๕ราชคฤหไวสาลกสนารา

ยามเชาเดนทางสเมองเวสาลเมองหลวงของอาณาจกรวชชหนงใน๑๖แควนของชมพทวปสมยโบราณเมองนมชอหลายชอคอไพสาลไวสาล

๒08

พระธรรมวทยากรไดพาแวะทำบญทวดไทยไวสาลเจาอาวาสและพระเณรจำนวนประมาณทงหมด๑๗รปไดออกมารบผาปาพรอมทงสวดมนตบทองคลมาล ทำนองพระอนเดยสวด ไพเราะมากจนทำใหหลายคนฟงแลวเกดปตนำตาซมกนทเดยว

จากนนไดขามแมนำคงคา บนสะพานมหาตมะ คานธเสตซงเปนสะพานทยาวทสดในอนเดยสกสนาราดนแดนแหงเรองราวเกยวกบพทธปรนพพาน มหานครแหงแควนมลละ ยอนรอยทพระพทธองคเสดจจารกดวยพระบาทเปลาจากเวสาลมาทกสนาราพระองคใชเวลาถง๙๐วนเปนเสนทางทพระพทธเจาไดเสดจผานเปนครงสดทายกอนปรนพพานพระพทธองคมาประทบจำพรรษาหลายครงและจำพรรษาเปนพรรษาสดทายทน

และเปนททรงประทานอนญาตการบวชภกษณสงฆครงแรก

๒09

ในโลกเมองนเปนศนยกลางการเผยแพรพทธศาสนาท สำคญแหงหนง และเปนตนกำเนดของการทำนำมนตในพทธศาสนาเนองจากไดเกดทพกขภยรายแรงทวเมองไวสาลมคนตายมากมายกษตรย ลจฉวจงได นมนตให พระพทธเจาไดมาโปรดชาวเมองพระพทธเจาจงนำเหลาภกษ๕๐๐รปเดนทางไปโปรดทเมองเวสาลและโปรดใหพระอานนททำนำพระพทธมนตประพรมใหชาวเมองลจฉวจนทวเมอง

ไดไปชมและศกษาบรเวณเมองไวสาล-ซากพระราชวงของเจาลจฉวในอดตสระโบกขรณมงคลทใชพระราชพธมรธาภเษกกฏาคารศาลาวดปามหาวน อารามทกษตรยลจฉวสรางถวายพระสมมาสมพทธเจา ตงอยในปามหาวนทางเหนอของอาณาจกรวชช ในปาหมาลยและพระพทธองคทรงประทบอยในพรรษาท๕ปจจบนเหลอเพยงซากโบราณสถานทประกอบไปดวยสงฆาราม หองพกหองประชม

ชาวคณะทกคนตางเดนชมและถายรปกบเสาอโศกทมรปสงหทสมบรณทสดและงดงามทสดของอนเดยอยในลกษณะนงหนหนาไปทางทศตะวนออกและทนยงเปนททพระพทธเจาประทานการบวชภกษณใหพระนางปชาบดโคตมและศากยานบรวาร และยงม

๒10

วาลการามสถานททำสงคายนาครงท๒ฯลฯพอทานขาวกลางวนเสรจ กเดนทางสเมองกสนารา สถานท

เสดจดบขนธปรนพพานของพระสมมาสมพทธเจา ระยะทางประมาณ๒๗๐กโลเมตรใชเวลาเดนทางประมาณ๕ชวโมงในระหวางเดนทางทกคนกพอจะคาดเดาไดวาระหวางทางนนรถจะตองจอดเพอใหพวกเราไดแวะชมววขางทางเพอปลดปลอยทกข

วนพธท๒๘พฤศจกายน๕๕กสนารา

เชาวนน ทกคนจะไดถวายผาหมพระพระพทธไสยาสนปางปรนพพานทสาลวโนทยาน

สาลวโนทยานนเดมเปนอทยานของมลกษตรยมหาปรนพพานสถป สถานทพระพทธเจาเสดจดบขนธปรนพพานณใตตนรงค

๒11

เปนสถานทรองรบหมพระอรหนตครงใหญทสด เปนพทธสถานทพระพทธองคประทานการบวชใหสาวกองคสดทายเปนททรงแสดงพระธรรมเทศนาปจฉมโอวาทคอ“ทานทงหลายจงอยโดยความไมประมาทเถด”

คณะไดเตรยมผาหมมาถวายโดยทกคนไดรวมกนจบผาสทองเพอนอมถวายในการหมองคพระพทธไสยาสนเปนแถวยาวตลอดโดยมหลวงปนำสวดมนตอตปโสจนถงมหาสงฆารามอนสรณสถานดนแดนพทธปรนพพานมลกษณะเปนทรงบาตรควำสงใหญมฉตร๓ชนตอนบนสดไดพงลงมาเมอปลายป๒๕๐๖ปจจบนเหนเพยงครงทอน

จากนนเขาส พทธวหารปรนพพาน สถานทประดษฐานพระพทธไสยาสนปางปรนพพานขนาดความยาว๒๓ฟต๙นวองคทานงดงามสมสวนดวงตาหรลงเกอบหลบสนทสหนาแสดงความ

๒1๒

หมดกงวลชาวพทธทไดมโอกาสเขาไปกราบไหวดงราวกบวาไดมานมสการพระบรมศพของพระศาสดาจรงๆ และทำใหหวนนกถงความเปนอนจจงทกขงอนตตาเพราะแมแตพระพทธองคยงตองจากไปเราจงควรดำรงชวตอยดวยความไมประมาทตามพระปจฉมโอวาทของพระพทธองค

หลวงปตนบญนำสวดมนตและกลาวคำอธษฐานถวายผาทกผนทนำมาเรยบรอยแลว กพากนออกมาดานนอก ดานหลงของสถป ทกคนรหนาทคอปผารองนงแลวหยบหนงสอสวดมนตมาเตรยมไว หลวงปไดพาสวดมนต และไดมการสวดขออโหสกรรมดวยซงคอนขางยาวเสรจแลวตางคนกแยกยายไปเวยนเทยนรอบพระสถปเพอเปนพทธบชา(โชคดทนมหองนำไวบรการดวย)

จากนนไดไปสกการะมกฏพนธนเจดย สถานทถวายพระเพลงพระสรระของพระพทธเจาซงปจจบนเปนซากเจดยทรงกลมและพราหมณเจดย ซงเปนสถานทแจกพระบรมสารรกธาตของเหลามลกษตรยเพอนำไปประดษฐานในทตางๆ หลงจากเสรจพธ

๒1๓

ถวายพระเพลงพระสรระของพระพทธองคพวกเรารวมกนสวดมนตและปฏบตบชา

เสรจจากรบประทานอาหารกลางวน กออกเดนทางสเนปาลระยะทางประมาณ๑๖๐กโลเมตร (ใชเวลาเดนทางประมาณ๔ชวโมง) เดนทางถงทพกระหวางทาง แวะพกวดไทยนวราชรตนาราม๙๖๐พวกเราไดแวะดมนำชากาแฟเสรฟพรอมโรตซงเปนวนททกคนไดทานโรตกรอบๆแสนอรอยถกปากคนไทยและชอปปงของทระลกของอนเดยเชนผลตภณฑหมาลายาพระพทธรปBABYBUDDHAปางประสตและทำภารกจสวนตวเดนทางผานดานโสเนารเพอขามแดนเขาประเทศเนปาลซงเปนเวลาดกพอสมควรจงเขาพกทโรงแรม KASAI ซงเปนโรงแรมของชาวญปน หองพกกวางขวางทำใหนอนหองละ๓คนอบอนด

วนพฤหสบดท๒๙พฤศจกายน๕๕กสนารา-ลมพน

รงเชาพระธรรมวทยากรนำคณะเดนทางสกรงกบลพสดเมองแหงศากยวงศ มพระเจาสทโธทนะเปนกษตรยปกครองบานเมองปจจบนมสภาพเปนโบราณสถานมซากประตเมองฝงทศตะวนตกทพระมหาบรษเสดจประพาสเมองพบเทวทต ๔ซากปราสาท๓ฤดซากประตเมองฝงทศตะวนออกทพระมหาบรษเสดจออกผนวชแลวจงเดนทางไปวดนโครธารามทเจาศากยวงศและโกลยวงศสรางถวายพระพทธเจาในคราวเสดจนวตพระนคร

๒1๔

วนนพระธรรมวทยากรพาพวกเราสสวนลมพนวนซงตงอยทอำเภอไภรวาแควนอธประเทศเนปาลเพอสกการะสถานทประสตของพระพทธองค

สวนลมพนวน ในอดตเปนอทยานตงอยกงกลางระหวางกรงกบลพสด และกรงเทวทหะ ในแควนสกกะ บนฝงแมนำโรหณพระนางสรมหามายาพระพทธมารดาซงประทบอยกรงกบลพสดขณะททรงพระครรภแกไดเสดจประพาสสวนพรอมดวยขาราชบรพาร ระหวางทางเกดประชวรจะมพระประสตกาลราชบรพารจงจดทประสตถวายภายใตตนสาละพระนางประสตพระโอรสคอพระสทธตถะกมารณสถานทน

วหารมหามายาเทว ภายในมศลาสลกภาพพทธประวตปางประสต เปนรปพทธมารดาอยในพระอรยาบถยนพระหตถขวาเหนยวกงไมสาละอยพรอมกบพระสนม มรปเจาชายสทธตถะออกมาทางปสสะขวาของพระพทธมารดา และแผนศลาภายในวหาร ทสนนษฐานวาเปนแผนหนทแสดงรอยพระบาทในคราวประสตของเจาชายสทธตถะปจจบนถกเกบรกษาไวทเดมโดยครอบดวยกระจกกนกระสน

คณะของเราไดไป พทธอทยานสวนลมพน ทสรางขนเปนอนสรณสถานทสรางขนปฉลองพทธชยนต ๒,๕๐๐ป เดนมาจนถงวดมหามายาเทววหาร ตางกเขาแถวเดนเขาไปภายในวหารมหามายาเทวพรอมกบสวดมนตบทอตปโสภายในมศลาสลกภาพพทธประวตปางประสต เปนรปพทธมารดาอยในพระอรยาบถยนพระหตถขวาเหนยวกงไมสาละอยพรอมกบพระสนมดานหนาเปน

๒1๕

รปเจาชายสทธตถะ(พระกมาร)กำลงยางพระบาทมคนเขาแถวกนยาวเพอกราบสกการะแผนศลาขนาด๕x๕นวมรอยพระบาทประทบไว (ขดคนพบป พ.ศ. ๒๕๓๙) พอเดนไปถง ไดมองเหนรอยพระบาททสนนษฐานวาเปนแผนหนทแสดงรอยพระบาทในคราวประสตของเจาชายสทธตถะ (ปจจบนถกเกบรกษาไวทเดมโดยครอบดวยกระจกกนกระสน) พรอมกบกราบสกการะกเกดปตขนทนท บางคนกเกดปตตงแตกาวขนไปกราบหางประมาณเกอบ๑๐เมตร

เมอสกการะแลวกใหเดนออกอกประต และชมสระโบกขรณซงเปนทสรงนำของพระนางสรมหามายาเทวกอนจะมประสตกาลพระกมารและหลงประสตกาลจากนนพากนเดนไปทเสาศลาจารกพระเจาอโศก

๒16

๒17

เมอทกคนมาพรอมกนทเสาศลาจารกพระเจาอโศกซงมอายกวา ๒,๓๐๐ ป พบขอความภาษาพราหมจารกไววาเปนสถานทประสตขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาหลวงปไดแนะนำใหทกคนอธษฐานจตใหดตงสจจะวาจะทำสงดๆ ในอนาคตเปรยบเสมอนวาเปนการเกดใหมมชวตใหมทดขนจะไดรบสงดๆ นบแตวนนเปนตนไปพรอมกบบรจาคเงนใสเขาไปดานในรวและไดถวายผาสทองพนรอบรวเสาศลาน

จากนนทกคนไดเดนมาปเสอนงใตตนไมใหญ หลวงปนำสวดมนตและกลาวคำขอขมาขออโหสกรรม

บายวนนพวกเราเดนทางสเมองสาวตถ ฐานทมนแหงกองทพธรรม สมยพทธกาล เปนเมองหลวงของแควนโกศลมพระเจาปเสนทโกศลเปนกษตรยครองเมอง เปนศนยกลางเผยแพรพระพทธศาสนาทสำคญทสด เปนเมองทพระผมพระภาคเจาทรงจำพรรษาอยนานถง๒๕พรรษา

พระพทธองคทรงประทบบำเพญพทธกจในเมองนถง ๑๙พรรษาและอยทวหารบพพารามของนางวสาขาอก๖พรรษา

พระองคไดทรงแสดงพระสตร พระวนย และชาดกทสำคญๆเชนเรองนางจญจมาณวกา,นนทมาณพ,โจรองคลมาล,ปฏาจาราการเกดขนแหงยกษณ, พระเทวทตถกแผนดนสบ, มงคลสตรกรณยเมตยสตรเปนตน

๒18

วนศกรท๓๐พฤศจกายน๒๕๕๕ลมพน–กสนารา

เมอเรากลบมาพกทกสนาราอกครงทำใหเชาวนนคณะของเราเลอกทจะไปทสาลวโนทยานอกครงเพอสกการะมหาปรนพพานสถปคราวนคนนอยไมมากนกแตกมคนเขามาสกการะมากมายหลายเชอชาตมทงคนจนดวยพวกเราตางกแยกยายเขาไปสกการะพรอมกบสวดมนตนงสมาธทงดานใน บางคนกออกมานงสมาธดานนอกกนทกคนเรงความเพยรเพอใชเวลาทกนาทอยางมคณคาและคมคาทมาอนเดยในครงน

ตอนบาย จงออกเดนทางสเมองพาราณส ใชเวลาเดนทางประมาณ๘-๙ชวโมงเปนการเดนทางทนานทสดสำหรบการมาทรปนถนนขรขระยงกวาทางไปวดปาทงกลาเฉลมราชเสยอกโชคดทตลอดการเดนทางหลวงปไดบรรยายธรรมสนทนาธรรมและนำสวดมนตบทตางๆไปจนถงกรงพาราณส

กรงพาราณสเมองศกดสทธของศาสนาฮนดกอนสมยพทธกาลพาราณสเปนเมองหลวงของแควนกาส มความเจรญรงเรองมากเปนแหลงชมนมของเหลาปโรหตาจารยฤาษดาบสนกพรตนกบวชนกปราชญนกศกษานกทศนาจรและคณะผแสวงบญทมศรทธาตอพระพทธองคเพราะทนไดเกดพระรตนตรยขนเปนครงแรกรวมถงผทบชาองคศวะมหาเทพและพระแมคงคาสายนาแหงความศกดสทธดงคำกลาวของพลตรหลวงวจตรวาทการวา

“พาราณสคออนเดยแทใครมาอนเดยแลวไมเหนพาราณสก

๒19

เทากบวาไมไดเหนอนเดยใครอยากรวาอนเดยทแทจรงเปนอยางไรตองมาดทเมองพาราณส”

และพาราณสยงเปนเมองทเกยวของกบพระพทธศาสนา

วนเสารท๑ธนวาคม๕๕กสนารา–พาราณส

เชาวนนคณะของเราไปวดเชตวนมหาวหารวดทยงใหญทสดในเมองสาวตถ ซงเปนวดทสรางโดยอนาถบณฑกะมหาเศรษฐกลาวกนวาตองขนเงนมาปพนทใหเตมสวนจงจะซอทแหงนเพอสรางอทศถวายแดพระพทธเจา

สกการะสวดมนตเจรญสมาธภาวนาณบรเวณมลคนธกฏทพระพทธองคทรงจำพรรษา สกการะธรรมศาลาทใหญทสด

๒๒0

ธรรมสภา และสกการะกฏของพระอรหนตองคสำคญๆ เพอขอพรตางๆ เชน เมอไปสกการะทกฏพระอานนท กขอพรใหไดเปนผทมความจำเปนเลศหรอไปกฏพระสารบตรกขอพรใหมปญญา

เปนเลศ หรอขอพรใหหายจากโรคภยไขเจบทกฏทานองคลมาลบางกไปขอโชคลาภทกฏพระสวลกฏพระมหาโมคคลลานะ และกฏพระมหากสสปซงพระมหากสสปทานเปนพระอาจารยของหลวงปใหญบรมครโลกอดร และอารามฝายพระภกษทเคยจำพรรษาในครงพทธกาล

นอกจากนนวดเชตวนมหาวหารน ยงมสถปทบรรจพระธาตของพระอรหนตทงหลาย และยงมบอนาทพระพทธเจาใชเปนทสรงนาตลอดระยะเวลาทจำพรรษาอย

พวกเราไดสกการะตนอานนทโพธ ทมอายยนยาวมาจนถงปจจบน สถานทนจงเปนสถานทสำคญและศกดสทธอยางยงทชาวพทธควรจะไปกราบสกการะและปฏบตธรรม

ออกจากวดเชตวน กไปชมคฤหาสนของทานอนาถบณฑกเศรษฐ พวกเราไดบรจาคเงนใสในบรเวณบานทานดวย และไดไปชมสถานทพระพทธองคแสดงยมกปาฏหารยทอยบนเนนเขาหรอ

๒๒1

ภเขาทไมสงนกพระธรรมวทยากรพาคณะไปสกการะบชามลคนธกฏ ทพระ

พทธเจาเคยประทบจำพรรษาแรกธมเมกขสถปสถานทแสดงธรรมอนนตลกขณะสตรจนอญญาโกณฑญญะไดเกดดวงตาเหนธรรม

วนอาทตยท๒ธนวาคม๕๕พาราณส

คณะของเราไดไปชอปปงในชวงเชาอยางสนกสนาน บรรดาสาวๆไดลองใสชดสาหรเปนสาวชาวภารตะกนอยางคณฉตรชนกคณมวคณเกศและไกด

หลงจากใชเวลาในการชอปปงกนเสรจเรยบรอย พระธรรมวทยากรนำคณะของเราไปสเมองสารนาถ เขาชมพพธภณฑสารนาถ ชมพระพทธรปปางปฐมเทศนาทไดชอวาสวยทสดในโลก และมความศกดสทธ ทกคนประทบใจ บางคนสมผสไดถงกระแสพลานภาพของพระพทธรปองคนและมพระพทธรปและหนแกะสลกรปตางๆเปนศลปะเกาแกทงดงาม

ออกจากพพธภณฑสารนาถ เดนไปไมไกล กไดไปทซงในพทธกาลเรยกวา“ปาอสปตนมฤคทายวน”สถานทแสดงปฐมเทศนาพระธมมจกกปปวตตนสตรสกการะธมเมกขสถปทพระพทธเจาทรง

๒๒๒

แสดงปฐมเทศนาแกปญจวคคยทง ๕และพระรตนตรยไดเกดขนสมบรณครงแรกในโลกทน

หลวงปตนบญไดนำสวดมนต และทสำคญคอการสวดขอขมาอโหสกรรมจากทไดสอบถามผรวมสวดมนต ตางกเกดปต นำตาไหลขนลกบาง เปนความรสกทไดนอมขอขมาขออโหสกรรมจากใจแลวหลวงปไดนำคณะลกศษยรวมเวยนเทยนรอบธมเมกขสถปพรอมกบถวายปจจยเปนพทธบชา แทนดอกไม ธปเทยนโดยไดเสยบตามรองหนของสถป ซงมปจจยเปนธนบตรททกคนไดรวมถวายเปนจำนวนมากหลายรอยฉบบ หลวงปไดทำถวายอยางไมรสกเหนดเหนอย จนเสรจสมบรณ เปนความประทบใจอยางมากทครบาอาจารยไดทำใหลกศษยเหนถงความเพยรในการทำถวายเปนพทธบชา

วนจนทรท๓ธนวาคม๕๕พาราณส

เวลา๐๔.๐๐น.วนนเปนอกวนททกคนรอคอยแมนำคงคา...สถานททเหมาะสำหรบชาวพทธจะไดเรยนรชวตของมนษยอยางแทจรง เปนคมภรชวตทยากจะหาทไหนชมได เราจะไดชมกองไฟศกดสทธทไมเคยดบมอดตลอดระยะเวลากวา๔,๐๐๐ป

ทกคนพรอมเพรยงกนทรถ พระธรรมวทยากรพาคณะเรานงรถมาจนใกลทานำมากทสด จากนนตองเดนมาททาเพอลงเรอลองแมนำคงคา ซงชาวฮนดเชอถอวาเปนแมนาศกดสทธ เพราะ

๒๒๓

ไหลมาจากมวยผมขององคพระศวะรมฝงแมนาคงคาอนศกดสทธบรเวณททามณกรรณการหรอ

ทาตมหพระศวะทไดชอวาทาตมหพระศวะ เพราะมเรองเลากนมาวา ทานเปนทานำทพระศวะมาอาบนำ เมอทรงอาบนำเสรจกขนมาจากแมนำ ปรากฎวาตมหของพระองคหลนหายหาเทาไรกไมเจอ

พอเดนมาถง กเหนฤาษกำลงนงสวดมนตเพอไหวสรยะเทพแลวพอพวกเรามากนครบกแยกยายกนนงเรอโดยแบงเปน๒ลำเรอกแลนไปชาๆไมไกลจากรมฝงแลวทกคนกลอยกระทงทมเทยนดอกไมเพอขอขมาตอพระแมคงคาขณะทนงบนเรอมนกนางนวลฝงใหญบนมาใกลมากและไดชมพระอาทตยขนรมฝงแมนำคงคาเปนภาพทสวยงามตามธรรมชาต

๒๒๔

แตเมอหนไปมองทรมฝงชาวอนเดยกลงอาบนาชำระรางกายเพอรกษาโรคภยหรอทำพธอาบนาลางบาปและคนอกกลมกำลงเผาศพและเขยซากทเหลอลงไปลอยในแมนาคงคาซงเชอวาจะไดสงผตายขนสวรรค ภาพทเหนกบตานนใหความรสกแตกตางจากภาพในรปทเคยเหนชวนใหนกปลงสงขารยงนก

ชวตคนเราสดทายคอเชงตะกอนสกวนกจะถงเวลาทรางของเราจะไปอยบนเชงตะกอนเชนนนเหมอนกน เราจงควรเรงปฏบตธรรมเพราะเราไมอาจรไดวาวนสดทายของเราในชาตนจะจบเมอใดลมหายใจสดทายของเราจะหยดเวลาใด...

ในทสดกถงเวลาทตองจากดนแดนแหงพทธะทประเทศอนเดยเพอเดนทางกลบประเทศไทยซงถอไดวาเปนดนแดนแหงพทธะเชนเดยวกน

๒๒๕

*หมายเหตถาลำดบเวลาหรอชอสถานทผดพลาดประการใดกขออภยมาณทน

การเดนทางตามวถแหงพทธะครงน อาจจะไมสบายมาก แตกไมไดลำบากอยางทคดไวกอนเดนทาง ซำยงสรางความประทบใจสขใจอมเอมใจความปตอยางไมรลมเลอนทำใหทกคนมความรสกวาถามโอกาสจะขอตดตามหลวงปตนบญไปแสวงบญทอนเดยอก

ไมเคยคดอยากจะไปอนเดยดวยขอมลทไดรบฟงมาทงปญหาในเรองหองสขากบความสกปรกแตแลวดวยบารมของหลวงปทำใหไดไปในครงน ขอกราบเทาหลวงปผสองทาง นำทางใหไปสรางบญบารม พรอมกบขอขมาขออโหสกรรมกบเจากรรมนายเวรทเราไดเคยลวงเกนไวในอดตชาต พรอมกบขอนอมถวายบญกศลทไดทำมานอยนด แดหลวงปใหญ หลวงปสงขร หลวงปตนบญทศรทธาอยางมนคง

ขอแนะนำผ ทยงไมเคยไปอนเดยวา ขอใหทานพจารณาเดนทาง...ตามวถแหงพทธะทประเทศอนเดย–เนปาลกบหลวงปตนบญสกครงในชวตความประทบใจความปตยอมเกดขนกบทานอยางแนนอน

เรยบเรยงโดยมณทอแสงสาวกพระสมงคลโพธญาณ

๒๒6

ประสบการณ ความประทบใจ และสงทไดจากการไปอนเดยครงนเรมตงแตยงไมไดไปอนเดยเพราะโปรแกรมทวรมการเปลยนแปลงตลอดเวลา

ทงการเลอนวนเลอนเวลาเปลยนสายการบนเปนการทดสอบศรทธาวามกำลงใจกลาแขงไมหวนไหวแคไหนแตสวนตวผมไมไดเปนไรมากเพราะผมมเวลาวางมากเปลยนยงไงผมกไปไดอยแลวทงนทงนน ตองขอบคณผประสานงานอยางพทพยทตองเปนทรองรบอารมณจากผรวมคณะทวรทงๆทบางอยางกเพงรแลวก

สวสดขอ ความ ด จง ม แก ทาน ทกเมอ

๒๒7

รบแจงใหทราบ เมอถกถามวาทำไมเปนแบบนนแบบน ดวยหนาทจะตอบวาไมรกไมไดกเลยตองหชาไปพกใหญๆจนถงวนทไดออกเดนทางนนแล

เมอถงอนเดยสงทสมคำรำลอคอฝนอากาศแหง ผมกหลบในรถ แลวไมไดปดปากเลยเจบคอตงแตวนแรกกเลยรวาอะไรทปองกนไดกปองกนกอน หลงจากนนถาขนรถครงไหน กจะเอาผาปดปากทกครงไปแมจะหลบเผลออาปากบางกไมนาเกลยดสวดมนตในรถกปองกนฝนเขาปากไดบางสวนเพอใหไมเจบคอมากกวาเดมเทยวกสนกแลวกไมทำตวเปนภาระใหผอนตองกงวลวาเราไมสบายฉะนนกนไวกอนดกวา

กบเรองหองนำตรงไหนทจอดรถเพอจดการปลดทกขผมกจะลงไปดวยปวดมากปวดนอยกปลอยไวกอนกบไดยดเสนสายบางกจะไมเมอยเกนไปเวลานงรถนานๆเคยกงวลและสงสยมานานแลววาถาปวดหนกแลวไมมหองนำจะทำไงเวลาเดนธดงคเขาทำกนยงไงเมอถงเวลาทไมมทางเลอกกตองทำครบ

คอเมอตดสนใจไดแลววาตองทำใหรบลงจากรถอยามวแตนงทนอายและกงวลอยเพราะเราจะไดเลอกทำเลดดไดกอนเมอเรากำลงทำธระอย สงทเราไมอยากใหมคอมคนมากจะมคนมาครบถงจะมาทวรเดยวกนจะยมใหกอายจะบอกวามคนอยอยาเขามา

๒๒8

กเหนแกตวเกนไปดงนนเรากรบทำธระของเราใหเสรจครบเมอมประสบการณปลอยกลางทงไป๒ครงกคลายความกงวลเรองนไปเลยครบ จะไปธดงคผจญภยทไหนผมไมกงวลเรองหองนำอกแลวครบ ถาจะเตรยมตวใหดขนกตองพกชอนพรวนดนเผอไดขดหลมแลวกลบ

ทนเรองอาหาร ไดทานอาหารทโรงแรมทกมอ กบทวดไทยกสนารา๒มอกบอาหารวาง๒ครงทวดไทย๙๖๐ผมไดเปนแชมปทานโรตกรอบไป๑๔ชนเนองดวยวาครงแรกกอนเขาเนปาลผมทานไป๑๐ชนเพราะทานเผอแมๆทถอศล๘ยนยนวาทานไดครบรสชาตดครงหลงกลบจากเนปาลกดวยวามสภาพบรษสองทานคอพอตงกบอาเตยวพเอกซมาทานดวยแลวกอยากลองดวาใครทานไดมากกวาบวกกบมพๆอตสาหไปนำมาใหผมทานผมกเลยทานใหหมดเลยเพอตอบแทนนำใจนำใจจากทกทานกเลยเปนนำหนกทเพมขนทกวนนอาหารกเลยอรอยทกมอครบ

ทพกสบายทกทครบโดยเฉพาะทเนปาลสขภณฑมการอนใหทนงรอน แลวกมทลางออกมาฉดจากสขภณฑดวย ไฮเทคมากๆครบ

มาเขาเรองธรรมะทไดเรยนรกนบางครบผมไดเรยนรจากนองโปงคอวนทจะขนเขาคชฌกฎเราสองคน

พนองกนงเลนในหองจนถงเวลานดแลวกออกมาครบระหวางเดนมารสกวาผมมากบคณะทวรทเรยบรอยมากครบทกคนนงกนเงยบไมมเสยงเลยผมออกมาเจอตรงโถงดานหนาถงรวาไมมใครอยแลวกคดตอวาชางตรงเวลาจรงๆขนรถกนหมดแลวเรากรบดกวาเขาไดไมรอกนนาน

๒๒9

พอออกประตไปเหนแตความวางเปลาถงรวาเขาไมรอครบไปกนหมดแลวไมไดคดมากอนเลยวาจะถกทงตอนนนงงมากมองหนาโปงแลวจะทำไง กคดไดวาเขาไปเดยวกกลบมา เทยงกบอกโปงวากลบไปทหองแลวกน แตโปงบอกไมได มาเทยวแลวกตองไปใหครบกเลยไปพยายามพดกบเดกผชายทดแลเคานเตอรสามคนเขากถามวารเบอรไกดไหมเราทงคกไมรแลวเบอรคนอนรไหมเรากไมรอกตอนนนกคดจะบอกโปงวาพอเถอะเราไมตรงเวลาเองไปรอหนอยกได

แตอยๆ กมความคดหนงขนมาวาถาเราขดแยงกนเองคนทจะชวยเขากจะไมอยากชวยงนมาพยายามดวยกนใหถงทสดนแหละจะเปนยงไงคอยวากนโปงกเสนอวางนมทางอนทจะไปไหมเขากบอกวามลาเทยมเกวยนผมกคดวาไมไหวกวาจะไปถงคนอนคงจะเตรยมกลบแลวแลวมรถไหมเขากวาไมมรถยนตเลย

๒๓0

ตอนนนอกคนกพยายามโทรทกเบอรทมและหาได จนโทรตดเบอรไกด ไกดบอกวา เพราะมรถ ๒ คน คนนกนกวาอยคนโนนสดทายกคยตกลงวารถบสจะกลบมารบแตนองอกคนกใจดเอารถมอเตอรไซดมาสงกไปพบรถบสทครงทางแลวกขนเขาตามทนคณะของเรา

เรองนสอนใหรวา คนอนเดยทมนำใจชวยโดยไมเอยปากขอเงนเลยยงมอยผมเลยใหทปไป๑,๐๐๐รปบอกวาไปแบงกนสามคน ตอนนนกคดวาไมเปนไร พนรปเอง คดกลบเปนเงนไทยตงประมาณหารอยบาทเปนครงแรกทใหทปเยอะขนาดน

อกอยางคอเราอยาเพงยอมรบสภาพอะไรงายเกนไปโดยไมลองพยายามดกอนเพราะเรากจะเลอกทางทงายทสดโดยไมลองทางทยากเลย ขอสำคญไมไดอยทวาผลของความพยายามตองออกมาตามทคด สำคญทเราพยายามนนแหละเราลองพยายามทำพยายามแกพยายามลองผดพยายามลองถกแมทกๆครงผลจะออกมาไมดเลยแตเรากไดลองทดสอบดวยตวเองอะไรทไมใชก

๒๓1

จะหลกเลยงทางนนไมไปพยายามอกกพยายามหาหนทางเสนทางใหมๆ ขนมาเพอทำใหดขนเพราะเราไดฝกนสยคอมความพยายามตดตวเราไปแลวนนเอง

ทนธรรมะทไดเรยนรจากการไปทำสมาธทพทธคยาในยามคำคนตงแตสามทมถงตส ตอนแรกกอนจะไปในรถบสทนงมากเหนมคนจะไปทำสมาธทงคนดวยกคดวามเพอนไปพรอมกนแลวถงจะไมไดเจออกกลมทจะไปทำสมาธจากบสสองกไมเปนไร แตแลวหลายคนกเปลยนใจเมอเจอสภาพอากาศทเยน กบเมอหลวงปบอกวา ถาไมตงใจไปปฏบตธรรม เทพทงหลายเขาไมพอใจ เลยไมมใครไปเลย

ตวผมเอง ดวยความทตงใจแลว บวกกบเชอมนวาพอแมครบาอาจารยหลวงปตนบญสอนมาดผมคงไมทำใหเสยชอคงทำใหเทพเขาพอใจไดกยงยกมออยคนเดยวหลวงปกถามวาไมเปลยนใจนะถาไมเปลยนใจกดแลวเมอถงโรงแรมกรบเตรยมตวไกดกรบใหผมไปผมกรบดทไมลมอะไรผมตองนงรถรบจางกบไกด

เมอถงพทธคยาและตองเดนเขาไปคนเดยวแลวคนเยอะดครบเปนคนไทยกหลายกรปกเดนสำรวจหาทำเลเหมาะๆวาทไหนถงจะไปทำสมาธด

ตอนนนกมงานเลยงฉลองของอสลาม แตดนมาฉลองหนาพทธคยาไมมทอนจะไปแลวหรอไงเนยเสยงดงรบกวนไดดเลยละแลวกมจดธปจดกำยานควนเยอะบางจดอากาศกหนาวพนกเยน

๒๓๒

ยงกเยอะเดนวนหนงรอบไมเหนทไหนทดกวาทครบานกแนะนำเลยตรงดานหนาตนพระศรมหาโพธทเปนทสวดมนตของพระจนกพอมโตะมผาปรองกนลมกนความเยนจากพนไดบาง แลวก

เจอกบพๆทมาจากบสสองพอดกเลยชวนมานงสมาธทเดยวกนตอนแรกรสกใจยงไมคอยสงบเลยไปเดนจงกรมกอน เดนได

เกอบชวโมงมงกยงไมรสกอยากนงสมาธอยดเลยไปเดนเวยนเทยนรอบเจดยพทธคยาเดนอยหลายรอบมากเดนจนพวกอสลามเลกงานเลยง เดนดวยความคดวาเดนใหเมอยจนอยากนงจะไดนงนานๆ เลย พอเมอยไดทแลวกมานงครบ พอนงกรสกงวง กกะวาจะกมมาขางหนาใหหายเมอยหลงสกนด ถาหลบในทานไดกดแลวกนงหลบในทานนจรงๆครบโดยไมรสกหนาวเลย

พอรสกตวอกทกถกความเมอยความงวงความเยนยงรบกวนตลอดเวลาทเหลอจนถงเวลาทจะกลบมาโรงแรมเลยครบ

เรองนสอนใหรวาผมวางแผนผดไปหนอยชวงแรกคงมความคกและตนเตนมาก เลยไมอยากนงนงๆ เมอเดนเยอะตอนแรกตอนนงกจะเมอยเกนไปแลวตอนงวงกจะไมอยากเดนเพราะเดนตอนแรกเยอะแลวประเมนดแลวชวงทเดนทำไดดครบแตชวงทนงแทบจะหลบตลอดเลยหวงวาเทวดาทงหลายคงเหนใจวาชวงแรกผมตงใจทำแลวนะอยาไดถอสาหาความชวงทหลบเลย

อกอยางคอ เมอเราจะมาหาความสงบ แตปจจยภายนอกทงหลายไมเออตอความสงบเลย ทงเหนคนเยอะ เสยงดงจาก

๒๓๓

งานฉลอง กลนธปและกำยาน ความหนาวเยน ความคนจากยงกด เราควบคมอะไรสงเหลานนไดบาง สงเดยวทเราควบคมไดคอใจของเราพยายามทำใจใหรบสภาพความเปนจรงในขณะนนๆไมไปปรงแตงตอไมตองคดวาเสยงดงดหรอไมดเสยงดงคอเสยงดง

ตอมาเปนธรรมะทหลวงหลวงปสอนบนรถทผมจำไดคอถาอยากใหพระพทธศาสนาเจรญในอนเดยอก อนดบแรกคอ

การทำใหดเปนตวอยางคอการทเขาอยแบบไหนเราอยไดแลวเรากมวตรปฎบตทมระเบยบวนยในทางเดยวกนไมแยกวาพทธไทยพทธจนใหพวกเขาเกดคำถามใหเขามาดมาลองปฎบตวาความทกขของพวกเขาสามารถใชวธทางพระพทธศาสนาแกไดจรงๆ

คำสอนตอมาคอ การปฎบตตอเพอนมนษยดวยกน โดยการ“ใหใจ”คอความจรงใจมนำใจทำดวยความรสกอยากใหเขามความสขและพนจากทกข

“ใหอภย”คอการไมถอโทษโกรธเคองไมคดวาเขาทำใหเกดภยเกดความทกขรอนอะไรแกเรา

“ใหธรรมะ”คอการแลกเปลยนมมมองความคดเหนใหกำลง

๒๓๔

ใจ วธคดทสามารถแกปญหาได มาบอกเลาประสบการณ เพอการพฒนาไปพรอมๆกน

สดทายทจำไดคอ การใหของเราชวยใหเขาพนทกขไดไหม พวกทมาขอทานทอนเดยเนย เราใหไปแลวเขาซาบซงไหมเมอเราใหไปแลวรสกวาไดสละออกไหมรสกวายนดทไดใหไหม

เมอถงวนสดทายผมยงรสกอยากเทยวตออยเลยแตหลายๆทานอยาก

กลบแลว ทางทวรกเลยแถมใหบางทานไดอยตออกวนเนองจากหาตวเครองบนไดไมครบ

ไปแสวงบญทอนเดยกบหลวงปสนกมากครบไดเปดหไดเปดตาไดรวมทำบญรวมทำกศลกบหลวงปทเปนเนอนาบญอนประเสรฐและกบทานทงหลายทไปดวยกน

ถาหลวงปเปนตนบญ ผมกจะเปนลกของตนบญนน เพราะลกไมจะไดหลนไมไกลตน ผมจะปฎบตตามทหลวงปสงและสอนครบ

ครงหนาไปไหนผมขอตามไปดวยนะครบ(ไดยนมาวาสวนใหญเวลาไปกบหลวงปเทวดาคดสรรคนดวย ผมจะเรงทำบญทำกศลสะสมไวกอนจะไดไมพลาดตกรอบคดเลอก)

โดยวศนเตชะววรรธน

แจงในทกข

เมอใดทกขเกดขนเธอแจงในเหตแหงทกขนนมากนอยแคไหน

เธอแจงในทกขนอยปญญากเกดนอยเธอแจงในทกขมากปญญากเกดมาก

รวาทกขเกดรวาทกขมเขาใจวาทกขคงอยแคนไมเรยกวาแจงแลวคำวาแจงแลวในทกข...คอ

เหนระบบของทกขในลำดบขนตอนของมนโดยปราศจากความยดมนตามสภาพของอารมณและ

เขาใจผลของทกขวา...มความหนกเบามากนอยแคไหนเกาะเกยวจตวญญาณอยางไร

นจงเรยกวาแจงในทกขโดยแทจรง

บญประทายขาวเปลอก เปนงานบญประจำปทคณะสงฆวดปาทงกลาเฉลม

ราชและชาวบานตำบลทงทองอำเภอเกษตรวสยจงหวดรอยเอดไดจดขนทกปตงแตปพ.ศ.๒๕๕0

ในชวงตนเดอนธนวาคมหลงฤดการเกบเกยวชาวบานตางจะพากนนำขาวเปลอกของตนมาถวายวดโดยพระสงฆจะทำพธเจรญพระพทธมนตอนโมทนาบญเปนสงตอบแทนคอเปนมหามงคลอนสงสดและตามความเชอโบราณกอน

จะนำขาวไปใชตองขอขมาพระแมโพสพกอนซงเปนเทวดาผรกษาไรนาใหความอดมสมบรณพชไรแกมนษย

คนผใหญแตเกากอนนบถอแมโพสพมากมกกราบไหวทานกอนเปบขาวคำแรกเขาปากและสงสอนลกหลานใหนงลอมวงเปบขาวพรอมๆ กน และตองสำรวมกรยามารยาทระหวางเปบขาวใหเรยบรอยอยาใหมเมดขาวหายหกตกหลนแมขาวเหลอกนจานสงกะสก

๒๓8

ตองกนใหหมดหามเททงลงถงโสโครกใหเอาใสปากหมอขาวทบบนขาวทหงมอตอไปหรอไมกตองนำไปผงแดดทำเปนขาวตากแหงเอาไว

เคยเหนปยากนขาวอมหนำสำราญแลวตองยกมอไหวเพอสำแดงความกตญรบญคณขาว จงตองขอบคณ เหลาชาวนา

เมอแรกทำนา จนกระทงถงเวลาไถคราดเกบเกยวรวงขาวดวยเคยวเหลกกจะตองประกอบพธเซนบชาแมโพสพทกระยะไป เชน กอนหนาเวลาฤกษแรกนาจะปลกศาลเพยงตาสงระดบสายตาคนขนณทใดทหนง

ทกำหนดไวเปนทแรกนาตระเตรยมเครองสงเวยบชาแมโพสพใหครบถวน

พรอมทงกลาวคำขวญเปนถอยคำไพเราะออนวอนแมโพสพใหคมครองรกษาตนขาวขอใหปนจงทำนาไดผลไมวาจะเปนนาหวานนาดำ เพราะแมโพสพเปนหญงขวญออนงายตองทำพธเรยกขวญเสมอ

การมสวนรวมของชมชนเพอสบสานขนบธรรมเนยนประเพณวฒนธรรมอนดของชาว

อสานซงไดเนนกจกรรมใหคนในชมชนมสวนรวมในการจดงานในครงนทางองคการบรหารสวนตำบลทงทองและสมาชกองคการบรหารสวนจงหวดรอยเอดอำเภอเกษตรวสยเขต๓/กำนน/ผใหญ

๒๓9

บานตำบลทงทองทง๙หม และชาวบานทกครวเรอนทใหการสนบสนนดวยดงานสามารถจดไดอยางลงตวซงในป๒๕๕๕ไดมกจกรรมในระหวางวนท๗–๙ธนวาคม๒๕๕๕ณวดปาทงกลาเฉลมราชบานโพนตมตำบลทงทองอำเภอเกษตรวสยจงหวดรอยเอดมกจกรรมการประกวดสรภญญะประเภทเยาวชนและกลมแมบานกจกรรมลงแขกเกยวขาวกจกรรมพธบายศรสขวญขาวกจกรรมฟอนรำบวงสรวงพระแมโพสพ

ประเพณลงแขกเกยวขาวเมอขาวในนาแตกรวงจนเปนเมลดแกไดท จะลงมอเกบเกยว

ไดในระหวางเดอนอายกบเดอนย การเกยวขาวแตโบราณจะม“การลงแขกกนแรงกน”หญงสาวชายหนมยนดมารวมเกยวดวย

๒๔0

เพราะจะไดมโอกาสมาชมนมรนเรง การเกยวขาวมกเกยวแตเชาโดยเกยวขาวเรยงกนเปนหนากระดานใครเกยวไดแนวจรดคนนาแลวกหยดพกรอคอยคนอนซงเกยวแนวของตนมายงไมถง เมอเกยวเสรจทกคนแลวจงจะไปเกยวตอนอนๆตอไปเพราะฉะนนถาใครเกยวชากมาเปนทหลงจะมการแกลงลอกนโดยคนทอยใกลคนทเกยวชาจะแกลงเกยวใหแนวของตนเฉออกไปเพอใหแนวของคนเกยวชาขยายเนอทออกไปกวางตองเสยเวลาเกยวมากขนเรยกวา“เกยวออมเกาะ” ใครตองเกยวออมเกาะจะถกเพอนทงหญงชายหวเราะเยาะเลนสนกอยางทรองกนวา“ควาเถดหนาแมควารบตะบงใหถงคนนาจะไดพดจากนเอย”

๒๔1

เวลาเยนเลกเกยวขาวแลวจะเลน“เพลงเกยวขาว”เรยกวา“เตนกำรำเคยว”คอถอกำขาวมอหนงถอเคยวอกมอหนงเวลารองกออกทาทางรำและเตนเปนจงหวะของทำนองทรองระหวางทรองเตนกำรำเคยวกนอยนเจาของนาจะมดรวมกำขาวทกองๆอยใหเปนฟอน และรวบรวมเขาหมเขากอง แลวหาบขนไปสลานบานเรอนของตน เมอขนขาวไปสลานเสรจแลวตองเกบรวงขาวทตกอยในนาเรยกอญเชญ“ขาวแมโพสพ” เวลาเกบขาวจะกลาววา“แมโพสพเจาขาเชญมาขนยงฉางอยาหลงอยในทงในทางในนาในไรใหหนกดนกคาบเชญไปอยทสำราญเปนสขเลยงลกเลยงหลานใหเจรญมาเถดมาก”

ประเพณจดงานประกวดสรภญญะการจดประกวดสวดมนตหมทำนองสรภญญะ เปนกจกรรม

หนงทกรมการศาสนากระทรวงวฒนธรรมใหการสนบสนนเพอทำนบำรงศลปะและวฒนธรรมประจำภมภาคตางๆของประเทศไทยไวทางวดปาทงกลาเฉลมราชไดสบสานงานประเพณจดงานประกวดสรภญญะเปนประจำทกป

สรภญญ (สะ-ระพนหรอสอ-ระ-พน)อบาสกอบาสกกาในภาคอสานนยมสวดกนในวนอโบสถศล(วนพระ)ภาษาถนเรยกวาฮองสรภญญ

โดยทำนองสรภญญะเปนการสวดมนตในทำนองสงโยคคอการสวดเปนจงหวะสำหรบเนอหาจะเกยวของกบศาสนาบาปบญคณโทษนทานชาดกเปนตน

๒๔๒

กจกรรมประกวดสรภญญะประเภทเยาชนและกล มแมบาน

ในป พ.ศ.๒๕๕๕ทางคณะกรรมการไดกำหนดเงนรางวลชนะเลศพรอมโลเกยรตยศและรางวลใหกบทกคณะทเขารวมการประกวดครงนเพอสรางขวญและกำลงใจในการประกวดในปตอๆไป

ในการประกวดประเภทนไดกำหนดบทไว๔บท1.บทบชาดอกไมกลอนบทนแสดงใหเหนถงการบชาดอกไมท

ทกคนเตรยมมาและถออยในมอแลวการบชาดวยดอกไมเปนอามสบชาเปนการบชาเบองตนทศาสนกชนควรจะทำ

2.บทแนะนำตวกลอนบทนแสดงใหเหนวามาจากหมบานไหนมากนกคนทหมบานมของดอะไรเปนการแนะนำใหไปเทยวไปมาหาสกนได

3. กลอนพทธคณ ธรรมคณ สงฆคณ เปนกลอนทกลาวถงเนอหาของพทธคณธรรมคณสงฆคณวามกประการ

4.บทลาและอวยพรเปนการสงทายผรองสรภญญจะบอกลาพระสงฆและผฟงทกคนดวยการอวยพรใหมความสขอยดมแฮง(มแรง)

๒๔๓

คณะผเขาประกวดประเภทเยาวชนการประกวดคณะทไดรบรางวลมดงนคอชนะเลศอนดบ๑คณะสาวนอยเพชรชมพบานดอกรกนอย

ต.กำแพงอ.เกษตรวสยจ.รอยเอดเงนรางวล๗,๐๐๐พรอมโลเกยรตยศจากพระธรรมฐตญาณ

เจาคณะภาค๑๐(ธ)เจาอาวาสวดบงพระลานชยรองชนะเลศอนดบ๑คณะโรงเรยนปทมรตนพทยาคมอ.ปทม

รตนจ.รอยเอดเงนรางวล๕,๐๐๐พรอมโลเกยรตยศหลวงปตนบญตกขปญโญ

ประธานฝายสงฆวดปาทงกลาเฉลมราชชนะเลศอนดบ๒ คณะนองใหมขวญใจทงทองบ.โพนตม

ต.ทงทองอ.เกษตรวสยจ.รอยเอดเงนรางวล๓,๐๐๐พรอมโลเกยรตยศนายทองดนามวงษ

นายกองคการบรหารสวนตำบลทงทองคณะกรรมการตดสน:อาจารยกศน.เกษตรวสยจงหวด

รอยเอด

๒๔๔

คณะผเขาประกวดประเภทกลมแมบานการประกวดคณะทไดรบรางวลมดงนคอชนะเลศอนดบ๑คณะลำเพญสยามบานลำเพญต.กดขาคม

อ.รตนบรจ.สรนทรเงนรางวล๗,๐๐๐พรอมโลเกยรตยศจากพระธรรมฐตญาณ

เจาคณะภาค๑๐(ธ)เจาอาวาสวดบงพระลานชยรองชนะเลศอนดบ๑ คณะโพธศรสวสดบานโพธศรสวสด

ต.โพนสงอ.ปทมรตนจ.รอยเอดเงนรางวล ๕,๐๐๐ พรอมโลเกยรตยศ จากหลวงปตนบญ

ตกขปญโญประธานฝายสงฆวดปาทงกลาเฉลมราชรองชนะเลศอนดบ๒คณะลกแกวในแดนธรรมบานซกวก

ต.ทงทองอ.เกษตรวสยจ.รอยเอดเงนรางวล ๓,๐๐๐ พรอมโลเกยรตยศ จากหลวงปตนบญ

ตกขปญโญประธานฝายสงฆวดปาทงกลาเฉลมราช

๒๔๕

รางวลชมเชยรางวลละ1,000บาทการประกวดคณะทไดรบรางวลมดงนคอคณะหงสทอง บานหนองสระหงส ต.กำแพง อ.เกษตรวสย

จ.รอยเอดคณะสามคคธรรมเสยงทองบานขนวนต.โนนสงาอ.ปทมรตน

จ.รอยเอดคณะดอกรกนอยเสยงสวรรค บานดอกรกนอย ต.กำแพง

อ.เกษตรวสยจ.รอยเอดคณะท งรวงทอง บานโพนหน ต.ท งทอง อ.เกษตรวสย

จ.รอยเอดคณะสาวนอยทงกลา บานเขวาหรด ต.ทงทองอ.เกษตรวสย

จ.รอยเอดคณะดอกบวทอง บานหนองบว ต.ชมพลบร อ.ชมพลบร

จ.สรนทรคณะเพชรลำพบพลาบานเขวาตะคลองต.ทงทองอ.เกษตรวสย

จ.รอยเอดคณะสามคคธรรมบานซกวกต.ทงทองอ.เกษตรวสยจ.รอยเอด

คณะวงสวรรคบานสามขาต.โพนสงอ.ปทมรตนจ.รอยเอด

246

ตารางกจนมนตของ

หลวงปตนบญ

วนเสารท ๙ ก.พ. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯ วนอาทตยท ๑๐ ก.พ. ๒๕๕๖ รบนมนตท รานสะพานบญ ชลบรวนจนทรท ๑๑ ก.พ. ๒๕๕๖ รบนมนตรานนำพ บางพลวนองคารท ๑๒ - วนพธท ๑๓ ก.พ. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนพฤหสท ๑๔ – วนเสารท ๑๖ ก.พ. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนอาทตยท ๑๗ ก.พ. ๒๕๕๖ รบนมนตทบาน คณสด บางพลวนจนทรท ๒๕ – วนองคารท ๒๖ ก.พ. ๒๕๕๖ พธเทเศยรพระพทธสหงคมงมงคลบรมบพตร และทอดผาปา ณ วดพระธาตศรจำปามหารตนาราม จ.สกลนครวนเสารท ๑๖ ม.ค. ๒๕๕๖ รบนมนต บานคณเพญ ทวชรพล

247

วนอาทตยท ๑๗ – วนองคารท ๑๙ ม.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนพธท ๒๐ – วนเสารท ๒๓ ม.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนศกรท ๕ – วนอาทตยท ๗ เม.ย. ๒๕๕๖ งานพธหลอบษบกพระสเนรราช สถาปนาเสานาคาโพธสตว พธสกการะครบาอาจารยวนพฤหสบดท ๑๘ – วนเสารท ๒๐ เม.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนอาทตยท ๒๑ – วนพธท ๒๔ เม.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนพธท ๑ พ.ค. ๒๕๕๖ กจกรรมวนแรงงานวนพฤหสบดท ๒ – วนจนทรท ๖ พ.ค. ๒๕๕๖ เดนทางตามรอยพระธรรมฑต ประเทศพมาวนองคารท ๗ พ.ค. ๒๕๕๖ แสดงธรรมทเดอะมอลล โคราชวนพฤหสบดท ๑๖ – วนเสารท ๑๘ พ.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนอาทตยท ๑๙ – วนองคารท ๒๑ พ.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนศกรท ๒๔ – วนอาทตยท ๒๖ พ.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม วนวสาขบชาทวดปาทงกลาเฉลมราช วนอาทตยท ๙ ม.ย. ๒๕๕๖ งานทวงนอยอยธยา

248

วนจนทรท ๑๐ - วนพธท ๑๒ ม.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนศกรท ๑๔ – วนอาทตยท ๑๖ ม.ย. ๒๕๕๖ ธดงค เวยงจนทน ประเทศสาธารณรฐประชาชนลาววนจนทรท ๑๗ - วนพธท ๑๙ ม.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนพธท ๓ ก.ค. ๒๕๕๖ แสดงธรรมท บานคณยายสพณ คมบว นครราชสมาวนเสารท ๑๓ – วนจนทรท ๑๕ ก.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนองคารท ๑๖ –วนพฤหสบดท ๑๘ ก.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนอาทตยท ๒๑ – วนจนทรท ๒๒ ก.ค. ๒๕๕๖ สกการะพระธาตพนม พระธาตเชงชม พระธาตนารายณแจงแวงวนจนทรท ๑๒ ส.ค. ๒๕๕๖ กจกรรมวนแมวนพธท ๑๔ – วนศกรท ๑๖ ส.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนเสารท ๑๖ – วนอาทตยท ๑๘ ส.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนพฤหสบดท ๒๒ – วนอาทตยท ๒๕ ส.ค. ๒๕๕๖ หลวงปตนบญเขานโรธ (ออกบณฑบาต วนท ๒๕) วนเสารท ๗ – วนองคารท ๑๐ ก.ย. ๒๕๕๖ สอนปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯ

249

วนพธท ๑๑ – วนเสารท ๑๔ ก.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนพฤหสบดท ๑๙ – วนอาทตยท ๒๒ ก.ย. ๒๕๕๖ หลวงปเขานโรธ (ออกบณฑบาต วนท ๒๒)วนพฤหสบดท ๓ – วนเสารท ๕ ต.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนอาทตยท ๖ – วนองคารท ๘ ต.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนพธท ๑๖ – วนเสารท ๑๙ ต.ค. ๒๕๕๖ หลวงปเขานโรธ (ออกบณฑบาต วนท ๑๙)วนอาทตยท ๒๐ ต.ค. ๒๕๕๖ พธทอดกฐนสามคควนพฤหสบดท ๗ – วนเสารท ๙ พ.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนอาทตยท ๑๐ – วนพฤหสบดท ๑๔ พ.ย. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนศกรท ๑๕ – วนอาทตยท ๑๗ พ.ย. ๒๕๕๖ แสวงบญทประเทศกมพชา (เขมร)วนพฤหสบดท ๕ – วนเสารท ๗ ธ.ค. ๒๕๕๖ งานบญประทายขาวเปลอก วนองคารท ๑๐ – วนนศกรท ๑๓ ธ.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม ทสถานธรรมฉตรชนก สระบรวนเสารท ๑๔ – วนองคารท ๒๓ ธ.ค. ๒๕๕๖ อบรมปฏบตธรรม บานสาธเจาตนบญ กรงเทพฯวนศกรท ๓๑ ธ.ค. ๒๕๕๖ สวดมนตขามป

250

กำหนดการเขานโรธหลวงปตนบญ ตกขปญโญ

ณ วดปาทงกลาเฉลมราช บานโพนตม ตำบลทงทอง

อำเภอเกษตรวสย จงหวดรอยเอด

251

252

เดอนสงหาคม ๒๕๕๖

วนพฤหสบดท 22 สงหาคม 2556 เวลา ๐๙.๓๐ น. - ลงทะเบยนบวชเนกขมมะเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - ทำพธบวชเนกขมมะเวลา ๑๕.๐๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนาจากหลวงปตนบญ กอนเขานโรธเวลา ๑๕.๕๙ น. - หลวงปตนบญจดเทยนนโรธ นอมสงหลวงปเขานโรธแลวพกตามอธยาศยเวลา ๑๘.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน และปฏบตธรรมเวลา ๒๑.๐๐ น. - พก

วนศกรท 2๓ สงหาคม 2556 เวลา ๐๕.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเชาและเจรญสตภาวนาเวลา ๐๖.๓๐ น. - พระภกษสามเณรออกรบบณฑบาตเวลา ๐๘.๓๐ น. - ถวายภตตาหารเชาแดพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - อบรมปฏบตธรรมเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - อบรมปฏบตธรรมเวลา ๑๗.๐๐ น - พกตามอธยาศยเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน และปฏบตธรรมเวลา ๒๑.๐๐ น. - พก

25๓

วนเสารท 24 สงหาคม 2556เวลา ๐๕.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเชาและเจรญสตภาวนาเวลา ๐๖.๓๐ น. - พระภกษสามเณรออกรบบณฑบาตเวลา ๐๘.๓๐ น. - ถวายภตตาหารเชาแดพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓. ๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน เวลา ๒๑. ๐๐ น. - สวดอตปโส ตลอดคน

วนอาทตยท 25 สงหาคม 2556 เวลา ๐๔.๓๐ น. - หลวงปตนบญ ออกจากนโรธเวลา ๐๖.๐๐ น. - หลวงปตนบญ ออกรบบณฑบาตเวลา ๐๗.๓๐ น. - ถวายภตตาหารแดพระภกษสามเณรเวลา ๐๙.๐๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนาจากหลวงปตนบญ เวลา ๑๐.๒๙ น. - ดบเทยนชยนโรธ เสรจพธ

เดอนกนยายน ๒๕๕๖

วนพฤหสบดท 19 กนยายน 2556เวลา ๐๙.๓๐ น. - ลงทะเบยนบวชเนกขมมะเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - ทำพธบวชเนกขมมะเวลา ๑๕.๐๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนาจากหลวงปตนบญ กอนเขานโรธ

254

เวลา ๑๕.๕๙ น. - หลวงปตนบญจดเทยนนโรธ นอมสงหลวงปเขานโรธแลวพกตามอธยาศยเวลา ๑๘.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน และปฏบตธรรมเวลา ๒๑.๐๐ น. - พก

วนศกรท 20 กนยายน 2556เวลา ๐๕.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเชาและเจรญสตภาวนาเวลา ๐๖.๓๐ น. - พระภกษสามเณรออกรบบณฑบาตเวลา ๐๘.๓๐ น. - ถวายภตตาหารเชาแดพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - อบรมปฏบตธรรมเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - อบรมปฏบตธรรมเวลา ๑๗.๐๐ น - พกตามอธยาศยเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน และปฏบตธรรมเวลา ๒๑.๐๐ น. - พก

วนเสารท 21 กนยายน 2556เวลา ๐๕.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเชาและเจรญสตภาวนาเวลา ๐๖.๓๐ น. - พระภกษสามเณรออกรบบณฑบาตเวลา ๐๘.๓๐ น. - ถวายภตตาหารเชาแดพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน เวลา ๒๑.๐๐ น. - สวดอตปโส ตลอดคน

255

วนอาทตยท 22 กนยายน 2556เวลา ๐๔.๓๐ น. - หลวงปตนบญ ออกจากนโรธเวลา ๐๖.๐๐ น. - หลวงปตนบญ ออกรบบณฑบาตเวลา ๐๗.๓๐ น. - ถวายภตตาหารแดพระภกษสามเณรเวลา ๐๙.๐๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนาจากหลวงปตนบญ เวลา ๑๐.๒๙ น. - ดบเทยนชยนโรธ เสรจพธ

กำหนดการเขานโรธ และพธทอดกฐนเดอนตลาคม ๒๕๕๖

วนพธท 16 ตลาคม 2556 เวลา ๐๙.๓๐ น. - ลงทะเบยนบวชเนกขมมะเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - ทำพธบวชเนกขมมะ

256

เวลา ๑๕.๐๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนาจากหลวงปตนบญ กอนเขานโรธเวลา ๑๕.๕๙ น. - หลวงปตนบญจดเทยนนโรธ นอมสงหลวงปเขานโรธแลวพกตามอธยาศยเวลา ๑๘.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน และปฏบตธรรมเวลา ๒๑.๐๐ น. - พก

วนพฤหสบดท 17 ตลาคม 2556เวลา ๐๕.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเชาและเจรญสตภาวนาเวลา ๐๖.๓๐ น. - พระภกษสามเณรออกรบบณฑบาตเวลา ๐๘.๓๐ น. - ถวายภตตาหารเชาแดพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - อบรมปฏบตธรรมเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - อบรมปฏบตธรรมเวลา ๑๗.๐๐ น - พกตามอธยาศย

257

เวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน และปฏบตธรรมเวลา ๒๑.๐๐ น. - พก

วนศกรท 18 ตลาคม 2556เวลา ๐๕.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเชาและเจรญสตภาวนาเวลา ๐๖.๓๐ น. - พระภกษสามเณรออกรบบณฑบาตเวลา ๐๘.๓๐ น. - ถวายภตตาหารเชาแดพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๒.๐๐ น. - พกรบประทานอาหารกลางวนเวลา ๑๓.๐๐ น. - อบรมการปฏบตธรรมเวลา ๑๙.๐๐ น. - สวดมนตทำวตรเยน เวลา ๒๑.๐๐ น. - สวดอตปโส ตลอดคนวนเสารท 19 ตลาคม 2556เวลา ๐๔.๓๐ น. - หลวงปตนบญ ออกจากนโรธเวลา ๐๖.๐๐ น. - หลวงปตนบญ ออกรบบณฑบาต เวลา ๐๗.๓๐ น. - ถวายภตตาหารแดพระภกษสามเณรเวลา ๐๙.๐๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนาจากหลวงปตนบญ เวลา ๑๐.๒๙ น. - ดบเทยนชยนโรธ เสรจพธ เวลา ๑๓.๐๐ น. - ลงทะเบยนบวชชพราหมณเวลา ๑๘.๐๐ น. - ตงผากฐนรอบองคพระมหาธาตเจดย ศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคลเวลา ๑๙.๓๐ น. - ฟงพระธรรมเทศนา วนอาทตยท 20 ตลาคม 2556เวลา ๐๗.๐๐ น. - ตกบาตรพระภกษสามเณรเวลา ๑๐.๐๐ น. - พธทอดกฐนสามคค รบพร เสรจพธ

258

ธรรมปรบจตรวบรวมเรยบเรยง : เดกโงภแซ ภาพ : เชดวฒ สกล ยา

259

ความไมแนนอนเปนพนฐานสำคญของชวตมนษย พวกเราจงควรเกบเกยวสงทเปนมรรคผลใหไดมากทสด อยารอ

วนพรงนหรอวนตอๆ ไป อยาเกดมาแบบโงๆ และตายไปแบบโงๆ เหมอนเดม อยารอใหปวยจงมาปฏบต สงขารมนไมเออ เวลาเจบไขไดปวย ประสาทสมผสจะลดความ สามารถลง เชน ประสาทตาจะพยายามขยายมานตาเพอรบภาพใหไดมากทสด ประสาทสมผสอนๆ กเหมอนกน

ตงแตป ๒๕๕๐ ทไดเรมบำรงรกษาพทธสถานแหงน กเตรยมใจไวแลววาจะเผชญกบสงทไมใชความสขแนนอน วนทไดตกลงทจะทำนบำรงรกษาสถานทน กไดเตรยมใจไวแลวกบความทกขยากและปญหาทตองเผชญหนา เปนการเตรยมความพรอมทจะเผชญหนากบความจรง ตางจากสาม-ภรรยาทแตงงานกนใหมๆ

การตนร

ธรรมะจากนโรธครงท ๑ ....หลวงปตนบญ ตกขปญโญณ วดปาทงกลาเฉลมราช เมอวนท ๒๖ สงหาคม ๒๕๕๕

260

ไมไดมองความทกขวาไดเรมตนขนแลว หากแตคดแตความสขทไดอยรวมกน

หลายคนไมไดเตรยมรบความจรงทจะเผชญ เราหลอกตวเองทจะกาวขามวนและคน วาซกวนหนงเราจะไดนนไดน เรองดๆจะเกดขน เราเฝาหลอกตวเองเพอกาวขามผานวนเวลาจากวนเปนเดอนจากเดอนเปนป นนคอความเบอหนายซำซากจำเจ กระบวนการทไมแนนอนเคลอนผาน ไมวาจะหมนเวยนไปอยางไร กคอกระบวนการเดมทอยบนความไมแนนอน

เราอาจจะเผชญหนากบสงททำไวในพระพทธศาสนา เราเชอเรองกรรม วาเราจะไดรบผลของการกระทำ กรรมจะครอบคลมทงอดต ปจจบน อนาคต แตถาเรามองเรองพฤตกรรมมากกวาละ พฤตกรรมจะเปนเรองทมนษยทำเรองซำซาก ทำเรองเดมๆบอยๆซำๆ โดยไมรตวหรอรตวกสอดแทรกความปรงแตงเพอหลอกลอตวเราใหอยในขณะนน เปนรปแบบหนงของพฤตกรรมมนษย คอคดเองเออเอง คดวาทำนนจะเปนอยางน คดเองเออเอง ในทางพระพทธศาสนาคอกเลส ราคะ โทสะ โมหะ หากมองความจรงทแท มนไมไดมอยแตตน เปนกระบวนการปรงแตง เสกสรร กำหนดเนอเรองรปแบบ โครงสรางไวเพอใหเราเผชญ

เราสรางรวเพอลอมตวเราเองไว เชน ใครทกขเพราะการแตงงานบาง ใครทกขเพราะตดหนบาง ถามจรงๆ ใครเปนคนบอกใหเราแตงงาน ใครเปนคนบอกใหเรายมเงน นเปนพฤตกรรมทเราลอมคอกตวเองไว ไมมใครบอก แตเปนสงทพวกเราเลอกเอง และพวกเรากเกดมราคะ โทสะ โมหะ กบสงทเราเลอก เรามความ

261

ยนด พอใจ ไมยนด ไมพอใจ กบสงทเราเลอกและกรอบทเราวางไวหรอ

พระพทธศาสนาสอนกระบวนการเหลาน แตเรามองแตปจจบน เชน มคนบอกวาเราโง เราเกดโทสะและไปตอยเขาบอกวา”กไมไดโง” มนเปนกระบวนการคดเองเออเองกบปจจบน คดวาเราไมโง ถาเราคดวาเราโงกจบแลว เพราะปฏกรยามนษยเรวเกนไป เรามองไมทน สรางกรงขงตวเองไว เรายดมนและปรงแตงกเทากบเราลอมคอกตวเองไว ถาเราปลอยวางมองตามความจรง “ไมมโง ไมมฉลาด” เราเลอกพฤตกรรมใหเปนอะไรกได แตทำไมเราเลอกทจะลอมคอกตวเราเอง ปพดยำเสมอวาเราทกขเพราะความคาดหวงในชวตมากเกนไป จบ ป.๖ คาดหวงเงนเดอนเทาคนจบปรญญาตร คอไมสำรวมกบความคาดหวง ทกขเพราะสงทคาดหวงมากเกนไป ทำไมไมคาดหวง ๒๐% คดแบบในหลวง “พอเพยง”

พระพทธเจาใหดความเปนจรงไมใชเจอปน พระพทธศาสนาสอนใหมองสมมตสจจะ และปรมตถสจจะ

เราทกขเพราะความคาดหวง

ในชวตมากเกนไป

262

1) สมมตสจจะ คอความจรงโดยสมมต เชน เธอกบฉนเปนผวเมยกน หรอเงนทใชกบของทเราม เราแยกไมออกวานคอสมมต เพราะเราเอาสมมตเปนความจรงไปหมด เราเลยคาดหวงกบมน “สมมต” ไมมรากเหงา เปนของแปรปรวน สมมตใหมไดเรอยๆ เราไดอะไรกบการคาดหวงในสมมต เราไดทกขเพราะไดสมมตมาครอบครอง เราไมไดทกขกบความจรงแท เราทกขกบสมมตทเราถอครองคาดหวง

2) ปรมตถสจ จะ คอความจรงตามความเปนจรง เชน เกด แก เจบ ตาย

หากเปนสงทเราเลอกแลว อยากลว อยาปรงแตง อยายดมน อยาคาดหวงอก เราเรมจากคาดหวงแลวกหวาดกลว “เราจะไดมย” “เขาจะคดเหมอนเรามย” เรากเรมปรงแตงและเรากยดมนวาจะอยางงนอยางง แลวกทกขส เพราะจตเราสงไปขางนอกตลอด มนษยเปนสตวทเปดรบอายตนะเกน ๑๐๐% หตากแพรวพราว จะไว หไมวาเรองดไมดจะไปกอนเสมอ เพราะเราเปด เมอไมรจกควบคมระงบผลสบเนองกเกด ความปรงแตงความคาดหวงกเกด เชน รถคนนสวย คนนขเหร เราไมเคยหดควบคม เรากตกเปนทาส

เมอไรเราควบคมมนได ไมใหเปดมากเกนไป เรากจะไดชวตทแทจรงคนมาคอ ปรม ตตถสจจะ เรารวาทกขเกดทไหนจาก ๑ ไป ๒ ไป ๓ ไป ๔ เมอไรเราควบคมมนได ชวตจตวญญาณกจะมอสรภาพ เราจะไมทกขเพราะเปลอกนอกของสมมต ตายเปลยนสงขารมาเปนรอยพนหมนแสนลานชาต ชเพราะอะไร นนคอทกขท

263

เปนของจรง เปนปรมตถสจจะ เรยนรเนอหาของความทกขทเปนเนอแทของความทกข

วนนเราเรยนรกระบวนการในการทำลายกรอบ ตนร ควบคมตวเองไดมากขน ไมคาดหวง กวาทพวกเราจะฝาฟนเขามาในรมเงาพระพทธศาสนาใหไดมากกวาน เราตองทมเทกาย จตวญญาณ ปลดแอกพนธนาการในตวเรา เพอเขาใกลอสระภาพของตวเอง ไมมใครชวยเราไดนอกจากตวเราเอง

264

ชวงระยะเวลาทอย กบตวเองทำใหเราไดเหนบางสงบางอยางทเรามองขาม

ชวตทอยในเมองเปนชวตทวนวาย มบางสงบางอยางทเรงรดเราโดยทพวกเราไมรตว เหมอนเปนวฎจกรหรอวงจรทคอยบบคนเรา มนษยทจมอยในปจจบนนเปนแคอะไหลในโครงสรางททำใหขบเคลอนหมนไป เรากหลงไปกบกระบวนการเหลาน วนๆ กหลอกลอใหเราทำเหมอนกบวาแมไมเตมใจ บางครงกตองทำ หลอกจนเราเตมใจทำ เพอใหเปนสวนหนงของระบบ ของกลไกน

สมมตไมมองในเรองวฎสงสารหรอสงสารวฎ มองแคประเทศไทย มนกเปนระบบวฎจกรๆหนง ไมวาจะเปนหางราน บรษท ททำงาน กระทรวง สดทายกเปนวฎจกรทผกกนไว มนษยเรากลายเปนอะไหลทเขาไปขบเคลอนใหวฎจกรเหลานหมนไป ใครทมความ

การเปลยนแปลงอยทตวเราธรรมะจากนโรธครงท ๒....หลวงปตนบญ ตกขปญโญ

ณ วดปาทงกลาเฉลมราช เมอวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๕

265

โลภ โกรธ หลงมาก กเลสมากกเปนผควบคมระบบ เรากเหนดเหนงามวาการควบคมระบบนด ควบคมชะตาชวตมนษย ระบบโครงสรางของชวตมนษย แตละคนกเลยพากนมาแสวงหาอำนาจ แสวงหากเลส มเทาไรกไมพอ แตละวนแตละคนเฝาแสวงหามาครอบครองเพอควบคมระบบเหลาน พวกเรากวงตามโครงสรางทเขาหลอกลอไว ถาเราทำอยางงนจะไดตำแหนงน จะไดซนนซน มคนมาหาปขอใหชวยใหไดตำแหนง อกหนอยกมาอกขอตำแหนงสงขนอก มนจะจบมยน ทำใหเราเปนขาทาส มเราหรอไมกไมสำคญ เพราะใครกสามารถมาเปนอะไหลตวนได ขณะทเราออกจากระบบอยางหนง กไปอยในระบบอกอยางหนง ไมจบ ตราบใดทระบบการกนการใชของมนษยยงเปนเหยอของระบบโฆษณาชวนเชอ แลวเรา

266

กเชอเขา เขาบอกอรอยกเชอเขา ไมวาเราจะเหนดเหนอยเมอยลาแคไหน สดทายกตองตน เพราะเขาใสโปรแกรมไววามนคอภาระหนาทความรบผดชอบ เองตองทำอยางงนอยางง จรงๆแลวแคกนอมทองเฉยๆ ไมตองใชของมากมายขนาดนนกได ทอยทอาศยตองใหญโตรโหฐาน กมนหลอกลอเราวามสงทดกวาและดทสด

เราผานวนและคน สรรพวตถเรองราวมหาศาลจนเรามานงคดวาเรากำลงวงตามอะไร เราเหนอยโดยทเรายงไมไดรบผลตอบแทน คนบางคนมบานมรถ พอหนไปมองดกกกมาทงนน พอตอไปบานเรากเกา รถเรากเกา ขณะทเงนฝากธนาคารกมแตลดคาลง (ลองเทยบกบราคาทองคำด ทองหนงบาทสมยกอนสหาพน เดยวนสองหมนกวา) คดดดๆ วาสงทเรามและเราเปนทำใหเราเหนอย ขณะทไดมาแลวจะดใจกไมใช จะเสยใจกไมเชง เรามหมดทกอยางแตมนกยงไมดพอสำหรบเรา เลยทำใหเราแสวงหาไมจบ

เราผานวนและคนสรรพวตถเรองราวมหาศาล

จนเรามานงคดวาเรากำลงวงตามอะไร

267

ไมสน ไมรจะดนรนขวนขวายไปทำไม ตองปลอยวางใหไดปญหาทสำคญคอ คนไมรบผดชอบในปญหาทตวเองกอ

โยนความรบผดชอบ โยนปญหา โยนภาระ โยนสงทตวเองตองการใหคนอนแก หรอพยายามใหคนอนหยบยนใหเสมอ ออกนโรธมามแตคนขอพรหนอย พวกเราเอาไปพวกเรากไมเปลยนความคดอยด สงทใหมนกไมเกดประโยชน เปนแคนำสะอาดขนหนงเอาไปเทรวมกบนำเนาทมอยแลว เปลยนอะไรได เพราะฉะนนสงทใหไป ไมไดหมายความวาจะเกดการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงอยทตวเรา หลวงปชวยนหนอย ชวยนนหนอย ถามจรงๆชวยอะไรได พวกเรากจะใหชวยอยนน เรองบางอยางมนเกนความสามารถของเรา บางอยางมนไมใชกจของสงฆ ใชไหมละ ขอใหชวยขายของ ชวยใหไดตำแหนง และอนๆอกมากมาย ไมไดมาบวชเพอจะมาขายของใหพวกเรานะ

เคยถามตวเองมยวาตองการอะไรกนแน เงนๆๆ ทจำเปนตองหาตองใชเอาใหพอประมาณกพอ มกไมไดวาหรอก พอใหกนใหใช หาหมอ ทำบญ มมากเกนไปกตระหนกตนกลว กลวคนมายม คนนนมาขอ ถาจะใหถก ไมตองมาขอพร ขอพรไมไดผล อยาไดประมาท ความแปรปรวนเกดขนไดงาย ใชชวตกบปจจบนกพอ อยาไปคาดหวงกบอนาคตมาก

268

269

ในเรองการประพฤตปฏบตธรรม คนเราตองศกษาสงเกตปจจยตางๆ เชน เวลา สภาพแวดลอม ภมประเทศ ความพรอมของตวเรา ไมใชไปมองจดมงหมายไกลเกนไป เลยไมไดประโยชนทแทจรง

ใหมองสนๆ มองเปาหมายใกลๆ เอาความสำเรจระยะสนๆใกลๆ กอน เรยนรวาชวตไมมอะไรมาก ความสข-ความทกขลวนเปนภาระทเราตองแบกรบ ความสขถาไมมกจะพยายามขวนขวาย สวนความทกขกอยากใหหมดไป ไมวาสข-ทกขลวนเปนภาระทตองแบกหาม ใหมองภาระใกลๆ สนๆ กอน ถาไป สรางเงอนไขไกลเกนไป พอไมสำเรจกทอ ขยาดและกลววาจะไมสำเรจอก

การประพฤตปฏบตธรรมเปนของละเอยด ธรรมของพระ-

ทาสความคดธรรมะสอนลกๆ ในวนพระ....หลวงปตนบญ ตกขปญโญ

เมอเดอน กนยายน ๒๕๕๕

270

พทธเจาเปนของละเอยด หากเราตองการเรยนรซงสจธรรมของพระพทธองค ตวของเราตองมวสยทศน รปแบบการดำเนนชวตเหมอนกบพระพทธเจา พระพทธเจาทานมองยงไง และเรามองอยางไร ทำมมมองทกอยางใหมาอยจดเดยวใหได เราตกเปนทาสความคดมาเปนสบๆป เราคดนนทำนเกดจากอายตนะมนเปด สวนทโดนกระทบและเราเปดโอกาสใหมากระทบ “เกยวของกบไมเกยว” เมอไรทคดใหมนเกยวกจะเกดการปรงแตง

โดยมากเราฝกทจะสรางโครงสรางเหลาน เพราะเราตามรไมเทาทน จงเกดมตขน เมอไรเราไปสนใจ (จตไปเพง) กจะเกดการปรงแตง เพราะเราปรงแตง เราจงคาดหวง เราไมไดมองสภาพความเปนจรงเนอแท เราทกขเพราะความคดทถกกำหนดไวแลว อยในนในจตของเรา ถาเราไมร เชน เขาพดภาษาอน เรากจะไมทกข มองลกลงไปอก มนเปนแคธาต ๔ ขนธ ๕ พระพทธเจามองวาคอความวางเปลา

เราตกเปนทาสความคดและกเปนเหยอความคดเหลานน เราไมเคยบรหารความคด ไมเคยสรางขอบเขตขอจำกดของความคด

มนเปนแคธาต๔ขนธ๕พระพทธเจามองวาคอความวางเปลา

271

พอมความคด

มการปรงแตง

มความคาดหวง

มเขามเรา มตวมตน สงตำ ดำขาว ถกผด ใชไมใชยดมนวาเปนอยางงนอยางง

มความหวาดกลว

ทกข

เคยถามตวเองบางไหม วาทำไมใชชวตมาถงขนาดนแลวถงตกเปนทาสความคดไมจบไมสน เราเกดมาเพอสงนหรอ เราเกดมาเพออะไร ตองการอะไรในโลกน พระพทธเจาทานมมหาปณธาน มความมงมนตงใจ ตวเราเองมมหาปณธานอะไร

เรามกมองจากมมมองของเรา ทำไมไมมองจากหลายๆ มมมอง เราเปนทาสความคดแคน

เรามองแค ๕+๕ = ๑๐ แตจรงๆแลว ๖+๔ = ๑๐, ๘+๒ = ๑๐ และยงมอกเยอะแยะทศนคต มมมองแบบอน ยงมอกเยอะ เราถกกรอบของ

วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ความเชอ ครอบไว เมอเหนอะไรทแตกตาง เรากมแค ๒ อยาง ยอมรบและปฎเสธ

272

เราไดประโยชนอะไรจากมมมองชวตทแตกตาง หรอเราจมปลกกบความคดของเราเอง ไมเคยเอาความคดอนๆมาเปรยบเทยบกบความคดของเรา เมอใดเราคดเดมๆ ไมสามารถกาวยางจากกรอบความคด เราเองกไมเกดการพฒนา

การประพฤตปฏบตใหลองทำตางเวลา ตางสถานท ตางสภาพแวดลอม จะไดเหนความแตกตาง เรามบานอยใกลกองขยะ แตเราไมเคยรสก เพราะอยจนชน เมอไรทกาวยางออกมา กจะเหมน เพราะทผานมามนชน เมอเหนแลวเรากจะมทางเลอก เลอกความสงบความวนวาย มองใหเหนความแตกตางใหได เราเกดมาเพอเรยนรทจะอยกบสข-ทกข และรจกทจะปลอยวางมน

หากเรายงไมสามารถละทงตวตน อตตา ยงมเขามเรา โอกาสในการเขาถงสจธรรมของพระพทธองคกนอยลง มมมอง ทศนคต วธคดยงเหมอนเดม ยงมความยนด พอใจ กบความทะยานอยากทางโลก ยงเรยกรอง ยงมเงอนไข มเหตผลของเราเอง เรายงไมผานทจะกาวยางเขาถงโลกจตวญญาณได

เราเกดมาเพอเรยนรทจะอยกบสข-ทกข

และรจกทจะปลอยวางมน

273

สำคญทสดคอทบทวนพฤตกรรมของเราเอง พวกเราเกดมาเพอตองการอะไรกนแน ทำความเขาใจวา ขณะทไมมอะไรเกดขน ไมมอะไรนาสนใจ เราจะทำอยางไร ยงเลอกทำแตสงทตวเองชอบ พอใจ ยนด ไมสามารถยอมรบกบความไมยนด ไมพอใจ เรามคำตอบกอนปฏบต ไมทำตวเปนภาชนะทวางเปลา ไมระวงกาย วาจา ใจของเราเอง จตทเรารอน อยกบเนอหาสาระทไมไดเปนประโยชน ปฏบตไมเหนผลแลวจะอยอยางไร แตละวนอยกบความจำเจ คดวาการปฏบต ๓ วน ๑๐ วน จะทำใหเราเปนอะไร ในขณะทเราเลอกสงทเราชอบ พอใจ ยนด ควรจะอยอยางไร ไมใชเรยกรองการเปลยนแปลงจากผอน แตควรเรยกรองจากตวเราเอง นคอสงทตองคด พจารณาและทบทวน จะมองอยางไร ไมวาดและไมดกตาม จะอยอยางไร

สงสารวฏเปนอยางง มทงความพอใจ ไมพอใจ มมดมสวาง สงตำ ดำขาว เมอเหนสงหนงกเหนอกสงหนง แตพวกเราไมทำความเขาใจกบความเปนปกตอนนน ปญหาคอพวกเรายงทำไมเปน ยงไมเขาใจวาจะบรหารความคด การกระทำอยางไร เบองตนควรตระหนกรพนฐานวาเรามาเพอเปลยนแปลงตวเราเอง อยาผกตดอารมณดานเดยว ไมวายนด พอใจกด หากเราพฒนาศกยภาพใหกระจายออก (คลายกำหนด) นนถงจะเกดประโยชน

เมอใดเราเอาอตตามองทกข กไมเหนทกขเมอใดเราเอาอนตตามองทกขเหนวาไมมเขามเราเรากจะเขาใจเนอหาของความทกขจรงๆ

274

275

ตอนท 1 ทานทไดผลมากคนมาทำบญผอนหนกผอนเบาผอนยาวผอนสน ถอยทถอย

อาศย มอะไรกแบงปนกน ไมใชอยดวยความโลภ โกรธ หลง อจฉารษยา อยเพราะความมกมาก ยดมนถอมน ไมรจกแบงปนเออเฟอ แทนทจะไดบญไดกศลกลบไดนอย

ทานจะไดผลมากเมอประกอบไปดวย

การรกษาศล ถาศลบรสทธทำทานนอยกมผลมาก ศลจะคำจนไว คนทไมถอศลแตจตบรสทธคอจตของเขาประกอบไปดวยศลอยแลวกเหมอนคนมศล

การตงสจจะมน อธษฐานบญกไดมาก

เขาใจความหมายของสงทตนจะให ใหเพออะไร คนท

ธรรมะจากนโรธครงท ๓....หลวงปตนบญ ตกขปญโญ ณ วดปาทงกลาเฉลมราช เมอวนท ๓ พฤศจกายน ๒๕๕๕

ทานทไดผลมากและการวางความเขาใจ

276

ไมเขาใจไดผลนอยมาก คนใหทานมกหวงผล แตผลควรอยกบความพอดและเปนจรง คนสวนมากใหทานแลวไมอยกบความพอดและเปนจรง ใหทานนอยนดแตหวงผลมากมายมหาศาล เอาทกอยาง มนไมเปนกลางและไมพอด สงทเราทำกบสงทเราปรารถนาควรใหมนพอดกน การกระทำมนใหผลสบเนอง

มสงหนงยอมมอกสงหนง ทำอะไรไวยอมไดรบผลอนนนตามหลกของ “อทปปจจยตา” เรองผลสบเนอง นกเหมอนกน ทำบญ ๒๐ บาท ขอใหปราศจากทกขโศกโรคภย เงนทองมงม เลอนยศเลอนตำแหนง ถกเลขถกหวย เอาทกอยาง

ฉะนนแลว เราไมเขาใจในสงทเราให เรากไมไดรบหรอก เราตองเขาใจวาใหเพออะไร สงทตนกระทำนนจงจะมผลมากเพราะทำดวยความเขาใจ คนทไมไดวางความเขาใจไวเปนหลกทำดวยโมหะคอความหลง หลงไปกบสงทเราคดปรงแตงหรอสงทเราคาดหวง ไมเกดมรรคเกดผลขน

กอนทำบญใหทานตองตระหนก เหมอนกน คนทรกษาศลหรอสมาธภาวนาตองตระหนก จรงๆ เราทำเพราะอะไรเพออะไร ทำเพราะความโลภ โกรธ หลง หรอทำเพราะความทะยานอยาก

เราจะเหนไดวาในยคสมยปจจบน คนทมความตองการ ความอยาก อาศยความอยากเปนพนฐานในการปฏบตมมากกวาคนทเขาใจไปปฏบต เหนเพอนทำอยากทำกบเพอน หรอตวเองประสบความทกขอยางใดอยางหนงแลวจงไปปฏบตบำเพญ ซงมนไมไดอยบนพนฐานของความเขาใจ

277

การใหทาน รกษาศล บำเพญสมาธภาวนา จะไดผลกตอเมอ “เขาใจ” รเหตปจจยในสงทตนเองกระทำ วาทำสงนจะไดผลอยางนน ทำสงนนจะไดผลอยางน เหตผลเพราะวาเราวางความพอดไวกบความเขาใจ คนทไมเขาใจกจะคดปรงแตงวาทำอยางนนจะไดผลอยางน ขาดความพอด

พวกเรามการศกษาระดบหนง อยาไปเชอตามหนงสอตำราทเขยนไว เพราะมกพดแตเรองทเกด นงสมาธไดอยางงนอยางง เรองททำไมไดไมไดพดไว ตอนททำเจอปญหาอปสรรคอาจมบอกไวแตไมไดบอกเวลาวากเดอนกปกภพกชาต ไมไดพดแตเรมตนวาภพชาตกองสมเทาภเขาเลากา ไมคอยไดพดตอนทำไมได มกพดแตตอนทำไดแลว ประสบผลสำเรจแลว

ฉะนนแลว กำลงของเราในการเขาไปถงหรอเขาไปสกระบวนการเหลานนไดตองใชระยะเวลาตงเยอะ อยาไปรอความพรอม ทำ

การใหทานรกษาศลบำเพญสมาธภาวนา

จะไดผลกตอเมอ“เขาใจ”รเหตปจจย

ในสงทตนเองกระทำ

278

อยางงนไดผลอยางง จะหลดพนอยางนนอยางน เปนไปไมได จะเปนไปไดนะ เรมตนคอ วางความเขาใจในตวของเราใหไดมาก

ลำพงแคการใหทานยงทำไดยาก นบประสาอะไรกบการรกษาศล การทำสมาธภาวนา การบำเพญสมาธภาวนาหรอการบำเพญตนเปนอบาสกอบาสกาในพระพทธศาสนาไมใชเรองงาย ขนาดออกมาเปนอนาคารกคอ พดงายๆ อยางแมช หรอพราหมณโกนผม ไมของแวะกบตระกลแลว ทำไดยาก เพราะชวตทางโลกเปนชวตทเราถกสภาพเจอปนไปแลว

กวาจะถงปจจบน เราลวนอาศยสงเหลาน มกนมใชทกวนนกเพราะกเลสตณหาพาเราไป มบานรถมการมงานเพราะความทะยานอยากทงนน เราหายใจเขาออกอยกบกเลสตณหา มนเปนการยากทจะทำได มนตองใชเวลาทตองบมเพาะ

ตอนท 2 การวางความเขาใจในทางพทธศาสนาแบบมหายานจะสอนใหมองแบบระยะยาว

คอ “หวานพชแบบไมหวงผล” ขณะทพวกเราถกสอนมาวา “หวานพชตองหวงผล” มองแตปจจบนน เอาเดยวน ตองไดๆ เชอมนในศกยภาพวามความสามารถ แตในความเปนจรงละ เรามศกยภาพอยางนนจรงหรอไม คนพนหมนแสนลานคนรอยพอพนแมในมนษยโลกนมแหลงทมาไมเหมอนกน

บางคนเปนเทพเทวดามาเกดเปนมนษย

บางคนเปนมนษยมาเกดเปนมนษย

บางคนเปนเปรต อสรกาย สตวนรกมากอน

279

แหลงทมาของจตวญญาณจากตางทมนแตกตางกนเหลอเกน ไมไดหมายความวาคนมาฟงเทศนจะบรรลเหมอนกนหมด เปนไปไมได จตวญญาณทละเอยดออนและหยาบมความตางกน

วนนเราจะมาพดกนถงเรองศกยภาพพนฐานเบองตน แบบวาปรบเปลยนทศนคต หนมามองอกมมหนง จากของเกาทเราเคยมอง ลองมองกลบกน เราเคยมองแตวาทำแลวได บญนทำแลวตองได ถาทำแลวไมไดจะเกดอะไรขน ลองคดดส คนททำแลวตายไปไมเคยกลบมาเลา วารอยางนนาจะใสบาตรมากกวาน ไมม ไมมใครตายแลวกลบมาบอก ฉะนน เราควรมมมมองของความเปนกลาง ไมใชทำแลวอยกบโลภ โกรธ หลง เพราะความไมรซงเปนรากฐานของการเกดมาเปนมนษย มนเรมจากความลงเลสงสย เรมจากความไมแนใจ ความไมรจงกอเกด ฉะนน จะไดผลมากตองอยทความเขาใจ

ถายอนหลงไป ๒,๕๐๐ กวาปทแลว คนไมรจกพระพทธเจา ไมรวาพระทเดนถอบาตร นงหมผายอมฝาด คอพระพทธเจา เขาใจวาเปนนกบวชธรรมดา ซงในสมยนนศาสนาพราหมณปลกฝงวา คนเปนนกบวชตองผมยาว ไวหนวดเครานงหมผามอๆ ใสประคำ บำเพญบารมแบบตบะ กนลมหายใจอสสาสะปสสาสะ พอทานเปนพระพทธเจาแลว ไมมการลง facebook บอกกน ไมมใครรเลย ไมมการออกขาวชอง ๓, ๕, ๗, ๙ แบบปจจบน ไมมโฆษณาชวนเชอใดๆทงสน

ทานไปบณฑบาต จะรไดอยางไรวาเปนพระพทธเจา ทานรแตคนทใสบาตรรไหม ความไมรของเขากบความไมรของเรามผล

280

แตกตางกนไหม วนคนลวงเลยผานไป พระพทธศาสนาเจรญขนไป คนทใสบาตรไมรจนไปประพฤตปฏบตในสำนกพระองคแลวจงไดรวานนคอพระพทธเจา สงทพระองคใหคอพระสจธรรมคำสงสอน คนทคดตามพระพทธเจาไดในชวงเวลานนซงไมหางเทาไร กยงพอสบตอกนได ยงตามเชอตามแถวกนได

จนมาถงยคน มนหางกนมาก เราเชอสงทถกปรงแตงไวแลวและสงทสอดใสไวในพระไตรปฎกจนเปนสวนของกระบวนการความคดรากเหงาของพระพทธศาสนาทคนนบถอ ในขณะเดยวกน คนตองมสตในการใชวจารณญาณมากขน คนบางคนอาปากหบปากพดแตเรองพระไตรปฎกอยอยางนน แตถามจรงๆ มใครปฏบตไดจรงๆ ครบาอาจารยตงแตพระอาจารยมนเปนตนมาหลายรปหลายองคทคนยอมรบวาเปนพระอรหนต ไมเหนทานยกอางพระไตรปฎกมาเปนสาระสำคญเลย มพระเคยไปกราบพระอาจารยมน ๑-๒ ปกอนทานมรณภาพ ถามทานเรองพระไตรปฎก ทาน

ตอใหเรานงอยตอหนาพระพทธเจาถาเราไมนอมธรรม

นนมาใสเรากไมไดอะไร

281

บอกวาเอาใสตไว เรามาฟงสงทฉนปฏบตไดน สงนเปนสงทฉนรฉนเขาใจ ฉนไมไดเขาใจในพระไตรปฎก แตเขาใจจากการปฏบตได ไมไดมอยทไหนเลย มอยในบทสวดมนตธรรมดาทวไป พระสตรเพยงเลกๆนอยๆทพระพทธเจาพดไว

พระอาจารยมนทานเทศนสอนในหนงสอ “โยนโสมนสการ” คอนอมเขามาพจารณา คนทไมนอมมาพจารณาคอ “ วตกวจารณ” ไมเปน มความตระหนกร มความเขาใจไหม คนทไมรจกพจารณา ตอใหมธรรมอยเตมโลกกไมเกดประโยชน ตอใหเรานงอยตอหนาพระพทธเจา ถาเราไมนอมธรรมนนมาใสเรากไมไดอะไร ไมไดพดถงเรองวจตรพสดาร ทานพระอาจารยมนแลกเปลยนสนทนาธรรมกบทานเจาคณอบาล วดบรมนวาสฯ เอาธรรมทเปนของปฏบตไดและทอยในพระไตรปฎกมาเปรยบเทยบกน ทานเจาคณอบาลทานกเปนพระอรยบคคลเหมอนกน ทานบอกวา พระไตรปฎกความคลาดเคลอนตองม แตคนเอาความคลาดเคลอนนนไวเปนประมาณ ยดเอาความคลาดเคลอนวาเปนจรง เกดการปฏวตดานความคด พทธศาสนากแตกตางกนออกไปเรอยๆ มลทธนกายใหมอยเรอยๆ บานเรากม ตางประเทศกม

“วปสสนา” แคนเอง เปนหลกธรรมทไมไดอะไรมากมายแตทำใหครบาอาจารยบรรลมรรคผลนพพานได ไมไดเปนของทตองเปดตำรบตำราอะไรมากมายมหาศาล ททำไดกเพราะรจกนอมเขามาพจารณา มาด คนเรากมแคนน คนไมรจกหยด ไมรจกพจารณายอมไมไดรบอะไร ประโยชนกไมเกดขนแมแตกระพหนง ฉะนนแลว ยอนกลบไป ความเขาใจในสงทตนกระทำ ถาไมรจกวา

282

สงทเราทำคออะไร เรากจะไมไดรบประโยชน ตงแตเรมตนแมแตการใหทานซงเปนพนฐาน เราไมไดเจาะจงวาเปนพระสงฆ ใหใครถอวาเปนทานทงสน ทานทเปนเบองตน เบองกลาง เบองปลาย ม ๓ ระดบ ทานบารม ทานอปบารม ทานปรมตถบารม ทานเหลานยอมมหลกหรอองคประกอบซบซอนขน และอาศยความตงมน เมอมความเขาใจ และตงมนกมผลเพมขน ในขณะนงรอใสบาตร ถาจตเราเกดสมาธตงมน ขนกบวาผกไวกบอะไร ถาการตงมนผกไวกบการอธษฐานบญไปเรอยๆ บญนกมอานภาพเกดขน ทานนนกมอานภาพเกดขน ถาไปผกไวกบสจจะ ถาเราตงสจจะไว ตราบใดทเกดอะไรขนเชนแผนดนไหว ฝนตก เราจะไมหวนไหว ผกไวกบอะไรกไดผลอนนน ผกไวกบขนต ผกไวกบความเพยรวรยะ ไมวาเกดอะไรขนเราจะยงคงทำอยางง เจบตรงนน เหนอยอยางง รอนอยางงน ลาอยางง แตยงคงความเพยรไว ยอมบงเกดอานสงสขน เพราะความเขาใจเราจงผกความตงมนไวกบสงเหลานและเกดอานสงสขน ถาไมมความเขาใจเสยแลว ทำไปกอยางงน

ในขณะทเรานงอยนเราจะแผเมตตา เรยกวาบมเพาะความเมตตาใหเกดสำหรบคนทอยกอนเราหลงเรา สำหรบคนทตองการใสบาตร เราใหความเมตตา ใหความเออเฟอ ในขณะเดยวกนใหธรรมแกผอนดวย ชชวนใหเกดปญญา บอกใหเขาอธษฐานบญอยานงอยเฉยๆ ตงจตเปนสมาธ บญนนอานสงสจะไดมากขนอยกบการตงจต ยงไมพอเอาปญญาแบงปนไปอกหรอทำใหผอนตนรมสต อานสงสจะไดมากเพมขนไมมประมาณ

คนเราตองสงเกตในสงทตนกระทำ เมอไรคนหวงผลเฉพาะหนา

283

อยากไดอยางงนอยางง จะไดอะไร สงทเราหวงผลลวนแลวแตเปนของยดมนถอมน วนนมตนแตพรงนไมมตน สงทเรายดมนสงทเราขวนขวายสงทเราตองการคออะไร ถาสงทเราทำไมไดเกดจากความเขาใจ สงเหลานเปนโมฆะ หรอวามผลนอย คนทจะสรางบารมในพระศาสนธรรมของพระพทธเจาตองประกอบไปดวยความเขาใจ และความเขาใจจะเกดขนจากการมสต หากคนไมมสต จะทำแบบโงๆกบความรผด ไมตองมอะไรเยอะแยะ เมอยอมรบวา “กโง” มอยางเดยว ทำในสงทควรทำเทานน จะไมทำในสงทไมควรทำ ฉะนนแลว เราคดเพอวางกรอบของตวเราเอง วางกรอบจตวญญาณของเราวานเปนสงทเราจะทำและสงนเปนสงทเราจะไมทำ และอาศยความตงมน (สมาธ) เปนกำลงหนน

เมอออกนโรธครงกอนพดเรองการควบคมตนเอง ถาพวกเราไมรจกควบคมตนเองแลวทำอะไรไมได เรามองดตวเราเอง คนทไมรจกตวเองทำอยางอนไมได (พอดมเสยงเดกรอง หลวงปเลยยกเปนตวอยางวา ถาตามรไมทนกจะรำคาญและอาจปรงไปวานาตนก รองอะไรนกหนา พอเรารตวเหนจตเราอาจตกใจกบความคดปรงแตงของเราและหยดปรง คนเราตองมสตตามรใหทน)

คนทไมรจกตวเองทำอยางอนไมได

อกษราสกการะ...284

สบนวศษยพนมกมลงกราบศโรราบดวยศรทธามหาศรศษยทราบซงถงทานบารม เลอกสงดรกษาศลภาวนา สวดมนตกลอนถอนคำสาปอโหส มสตรตนแลคนหา เปนคำสอนของ“ป”เสมอมา ทานสอนวา“ใสใจ”ในทกตอน จะทำการสงใดใช“ใจ”สงพงระวงตวกเลสอทาหรณฝกละเอยดทกขณะละนวรณเปนอาภรณไมประมาททกชาตไป ไมยดตดอนจจงในสงขาร ทงวงศวารเกยรตยศอนสดใส ลวนแลวแตเปนสมมตทสดใคร นำไปไดถงนพพานนนไมม ในนามศษยจากหาดใหญหางไกล“ป”คอยเชดชปพฒนาเสรมราศจะขอรวมรวมบญบารมทกทกทถวายเปนพทธบชา อำนวยพรใหปผประเสรฐ กอกำเนดหนนนำพระศาสนา คอยสบสานเบองบาทพระศาสดา ตามสมญาสงางามนาม“ตนบญ”

ภมใจทเปนศษย“ป” ชญญาสวรรณโณ

285เพราะป...จงรธรรม

เมอปลายป พ.ศ.255๓ขาพเจาไดรบหนงสอ “มรรคาปาฏหารย”จากเพอนผหนงเปนของขวญวนปใหมนนเปนครงแรกทขาพเจาไดรบรเรองราวของ“หลวงปตนบญ”ผานตวหนงสอ

หลงจากนนอกนบปเศษเพอนคนเดมนเองไดมาตดตอขาพเจาใหจดทำหนงสอ“พระพทธเจา๕พระองคกบโพธญาณแหงการตนร”ซงเปนหนงสอททำขนเพอแจกใหกบเจาภาพในงานเททองหลอพระศรอารยเมตไตรย

จากการทำหนงสอเลมนดวยหนาทและความรบผดชอบตองานทำใหขาพเจาไดมโอกาสไปกราบหลวงปเปนครงแรกเพอนำรปแบบการออกแบบหนงสอไปใหหลวงปพจารณาขาพเจาไดมโอกาสรบฟงคำแนะนำเกยวกบแนวทางการจดทำหนงสอในแงมมตางๆสำหรบขาพเจาซงทำงานเกยวกบการพมพหนงสอมาเกอบ๒๐ปนนพบวาหลวงปสามารถเขาใจขนตอนการจดทำหนงสอและเสนอแนะแนวทางตางๆในการทำงานไดอยางถกตองอนนเปนความประทบใจปนประหลาดใจเลกนอย สำหรบการพบ หลวงปเปนครงแรก

286

แกวนำแหงศรทธาโดย...พชรเกยราพนธ

หลงจากครงนน ขาพเจา ไดมโอกาสไปกราบหลวงป อก๒ -๓ครง กวาหนงสอ“พระพทธเจา๕พระองคกบ โพธญาณแหงการตนร ” จะเสรจเรยบรอย

ทกครงทขาพเจาไปกราบ หลวงปกมกจะไดพบญาตโยม ทมาจากท ต างๆ ท งไกล และใกลมากราบหลวงป และ สนทนาซกถามขอธรรมะตางๆมากมายทำใหขาพเจาพลอยไดมโอกาสนงฟงธรรมะจาก หลวงปคราวละนานๆโดยไมรสกเบอ ไดขอคดแนวทางในเรองตางๆหรอแมกระทงไดฟงแนวคดการทำงานรวมถงภารกจตางๆของหลวงป

ทกครงทกลบจากการไปกราบหลวงปขาพเจาสงเกตวาตวเองจะรสกเบกบาน อมเอม เปนความรสกเหมอนเวลาทเราไดทำ สงดๆ

287

เมอวนท ๒ พฤศจกายน๒๕๕๕ขาพเจาไดเดนทางไปวดปาทงกลาเฉลมราชเปนครงแรกเพอรวมใสบาตรหลวงป เนองในงานออกนโรธฯและรวมทอดกฐนในวนท๓พฤศจกายน๒๕๕๕

การรวมใสบาตรครงนทำใหขาพเจาไดพบเหนสงมหศจรรยครงยงใหญในชวตเลยกวาได

เพราะในขณะทหลวงป เดนบณฑบาตอยนน ตลอดระยะทางยาวเปนกโล มญาตโยมมารอใสบาตรนบรอยคน บนผาขาวทปเปนทางใหหลวงปเดน มพระธาตรวงมาจากจวรของหลวงปเปนระยะๆตลอดเสนทางแบบไมมปไมมขลยแมเวลาจะผานไปเปนชวโมงพระธาตยงคงรวงลงมาตลอดเสนทางทหลวงปเดนราวกบเปนเรองปกตธรรมดา

288

*โยนโสมนสการ - การใชความคดถกวธความรจกคดคดเปนคอทำในใจโดยแยบคาย

การใชความคดถกวธคอการกระทำในใจโดยแยบคายมองสงทงหลายดวยความคดพจารณาสบคนถงตนเคาสาวหาเหตผลจนตลอดสายแยกแยะออกพเคราะหดดวยปญญาทคดเปนระเบยบและโดยอบายวธใหเหนสงนนๆหรอปญหานนๆตามสภาวะและตามความสมพนธแหงเหตปจจยเชน

•คดจากเหตไปหาผล•คดจากผลไปหาเหต

แตสำหรบขาพเจาการไดเหนกบตาเนอหรอพดไดวา“เหนกนจะจะ”อยางนเปนเรองมหศจรรยอยางยง...

ชางมหศจรรยเหลอเกน...นบจากวนทไดยนไดฟงรวมถงการไดไปกราบหลวงปอกหลาย

ครงแกวนำแหงศรทธาทเคยวางเปลาของขาพเจาเมอ๓ปกอนบดนมนำอยเตมเปยม...ดวยศรทธาตอหลวงปตนบญ

ความศรทธานกอเกดจากองคประกอบ๒สงอยางแรกคอทำตวใหเปนภาชนะทวางเปลาพรอมจะเปดรบสงตางๆเพราะหากภาชนะของเราเตมเสยแลวกคงไมสามารถเปดรบความรคำแนะนำสงสอนใดๆไดนนบเปนองคประกอบทสำคญ

องคประกอบทสองคอการโยนโสมนสการ*การนอมเอาสงตางๆทไดเหนไดยนไดฟงมาคดไตรตรองแลวเราจกไดคำตอบเหตแหงศรทธาตอหลวงปดวยตนเอง

ขอใหเพอนๆผรวมสงสารวฎจงถงพรอมดวยองคประกอบทง๒นเพอความเจรญรงเรองในทกดาน...สาธ

289

•คดแบบเหนความสมพนธตอเนองเปนลกโซ•คดเนนเฉพาะจดททำใหเกด•คดเหนองคประกอบทมาสงเสรมใหเจรญ•คดเหนองคประกอบทมาทำใหเสอม•คดเหนสงทมาตดขาดใหดบ•คดแบบแยกแยะองคประกอบ•คดแบบมองเปนองครวม•คดแบบอะไรเปนไปไดหรอเปนไปไมได

290

จากเดกบานนอกตางจงหวดเขามาทำงานรบจางในโรงงานแถวนวนคร

พนเพเปนคนทางภาคอสานซงจะมงานบญอยแทบทกเดอนเรากไดแตทำไปตามประเพณยงไมเขาใจดวาการทำบญนนตองทำแบบไหนอยางไรอานสงสทจะไดมอะไรบาง

จนอยมาวนหนงประมาณปลายป๒๕๕๒ขาพเจาไดอานหนงสอ“มรรคาปาฏหารย”ของหลวงปตนบญตกขปญโญจงเกดศรทธาอยางแรงกลาอยากจะไปกราบทานทวดใหไดแตกไมรวาจะไปโดยวธการใดยงเกบความรสกลกๆวาจะตองไดไป

ดวยความบงเอญหรอธรรมะจดสรรกไมทราบทำใหไดรจกกบเพอนทอยบานซกวกซงเปนคนแถววดปาทงกลาเฉลมราชดวยความทมศรทธาในองคหลวงปเพยงอยางเดยวดงนนขาพเจาพรอมภรรยาและเพอนๆไดจดทำผาปากองหนงซงไมไดใหญโตมากมายขนเพอทจะนำไปถวายหลวงปตนเพอชวยสรางพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล

วนแรกกบคำสอนแรกทประทบใจหลวงปซงใหในวนทไปถวายผาปาในเดอนกมภาพนธ๒๕๕๓คอ

“การจะทำอะไรทเปนการถวายพระพทธเจานน ตองทำใหปราณตสวยงามเพออานสงสผลบญนนจะไดเพมขน”

โดยลกสญญาและลกพานชย

บารมหลวงปตนบญ

291

เปนคำสอนทขาพเจายงจดจำอยในใจจนทกวนน เหตจากตนผาปาทนำไปถวายหลวงปนนพวกเราทำกนแบบชาวบานธรรมดาหลวงปจงใหตกแตงใหมทำสวยๆและองคหลวงปยงใชคำเรยกทกคนวาลกซงฟงดแลวรสกอบอนเหลอเกนนนเปนความประทบใจในวนแรกพรอมทงไดฟงหลวงปเทศนไดฟงธรรมะจากหลวงปถงสองครงในวนนน

จากนนเปนตนมา ขาพเจากรบซองผาปางานกฐนงานหลอพระงานบญตางๆ ไมวาจะเปนกจกรรมใดของวดปาทงกลาเฉลมราชขาพเจาพยายามมสวนรวมเกอบทงหมดนำซองบญไปชวยแจกบอกบญญาตธรรมแมหลวงปจะไมอยวด แตกยงไปรวมงานกฐนทกปจนมาถงกฐนป๒๕๕๕ซงเปนงานออกนโรธของหลวงปในปนดวย

ความเชอทวาการไดใสบาตรกบพระทออกนโรธนนมอานสงสมหาศาลแมปรารถนาสงใดกจะสมปรารถนาไดตามนนจตทไมเคยคดเรองอนใดนอกจากปรารถนาใสบาตรกบองคหลวงปแมสกครงเดยวกนบวาเปนวาสนาไมเสยชาตเกดแลวในชาตน

ในวนท ๓ พฤศจกายน ๒๕๕๕ ขาพเจาทงสองพรอมญาตธรรมไดพากนไปนงรอใสบาตร

292

หลวงปตงแตเชาตร เมอหลวงปเดนออกมารบบณฑบาตรไดระยะหนงหลวงปไดเดนมาแลวหยดพรอมปดฝาบาตรตรงหนาคณะของขาพเจาแลวหลวงปกไดพดวา

“ไมธรรมดานะตรงน...ไมธรรมดานะตรงน”คณะของขาพเจาไดแตปลมปตทหลวงปไดมายนใหไดชมบารม

อยางซงใจทงดใจแลวคณะเรากไดใสบาตรหลวงปและดวยความซอหรอความโงกวาไดมตาหามแววไมในขณะนนคณะของพวกเราไดสงเกตเหนวตถอะไรบางอยางไมรวามาจากไหนโดยเขาใจวาเปนเศษแกวซงตอนแรกทคณะเราปผาไวกไมเหนมไดแตใชนวเขยออกเพราะกลวหลวงปจะเหยยบแกวนน

แตทนใดนนกมมอทสามยนผานหนาเรามาจากขางหลงพรอมหยบเอาวตถทมลกษณะเหมอนเศษแกวสใสอมมวงแลวเขากบอกเราวาพระธาตเสดจ เทานนแหละครบ ไมทนแลวหมดแลวคนอนหยบเอาไปหมดเลยอารมณตอนนนทงเสยดายทงเสยใจระคนกนวาทำไมเราถงไดโงถงเพยงนหนอหลวงปอตสาหมเมตตาใหพระธาตยงไมรจกสงอนเปนมงคลอกไดแตพดกนวาพวกเรานชางโงนกแลวคนอนทำไมจงตองมาเอาพระธาตตรงผาทเราปไวดวยครนจะไปหยบเอาจากผาของคนอนนนกไมกลาเพราะหลวงปกคงจะเมตตาใหลกศษยเปนรายๆไป

ดวยความเสยดายจงเกดภาวะความเครยดขนความทอยากไดพระธาตบางเพอนำไปบชาสกองคกยงดจงไดแตไปหาขอเอาจากคนอนทเขาไดหลายองคกเลยไดมาคนละองคสององคและกคดกนวาพอใจแลว ไดคนละองคกดแลวแตเรองยงไมจบเพยงเทานหลงจากทเราใสบาตรหลวงปเสรจคณะเราจงไดไปทานอาหารท

29๓

โรงทาน เมอทานอมแลวจงเดนกลบทพกแตมองไปเหนวาหลวงปยงบณฑบาตไมเสรจเลยยงมคนรออยบรเวณพระธาตเจดยศรนาคพนธปรวตร

ภรรยาของขาพเจาจงมความปรารถนาทอยากจะใหเพยงหลวงปเหยยบผาใหเพอความเปนศรมงคลอกสกครง เลยนำผาไปปอกซงนาจะเปนคนสดทายทปผาและแลวปาฏหารยกไดเกดขนดวยความเมตตาอนลนพนจากหลวงปพระธาตเสดจมาบนผาเปนจำนวนมากนบรอยองคบนผาผนน

ผคนทอยตรงนนตางคนตางหยบเอาพระธาตจากผาภรรยาของขาพเจาไดแตตนเตนกบเหตอศจรรยทเกดขนตอหนาตอตาตวสนเหมอนคนมความผดจงไดแตหอบผาขาวทมพระธาตเดนมาทางขาพเจาดวยสหนาดตนเตนพดไมเปนศพทแลวเรากไดชวยกนนบพระธาตทเหลออยในหอผานนนบไดทงหมด๕๗องคครบ

นนเปนความประทบใจทสดในชวตของลกทงสองความรสกอม อกอมใจปตยงมตลอดมาและนนนบวาเปนความเมตตาจากหลวงปในวนนนทำใหลกทงสองมความรกความศรทธาในองคหลวงปและจะขอปฏบตเพอบชาคณขององคหลวงปใหญหลวงปสงขรพรอมหลวงปตนบญและจะนอมนำคำสอนทหลวงปสอนมาประพฤตปฏบตจะชวยงานสบสานพระพทธศาสนาเทาทกำลงของลกทงสองนจะทำไดจะขอตดตามหลวงปไปทกภพทกชาตจนกวาจะถงฝงพระนพพาน

พทธงธมมงสงฆงสะระนงคจฉามนพพานงปจจโยโหต... กราบนมสการแทบเทาองคหลวงป ลกสญญาลกพานชยพรอมญาตธรรมชาวนวนคร

294

295

ขอถายทอดความเปนมงคลและความประทบใจในองคพระรปหนงเพอเลาประสบการณทไดพบและสมผสทาน

กอนทจะถายทอดความรสกทประทบใจขอนอบนอมกราบเคารพสกการะคณพระรตนตรยและคณครบาอาจารยทงหลายมหลวงปใหญเทพโลกอดรและหลวงปตนบญ เทวดาพรหมทปกปองคมครองผปฏบตและกระทำความด เปนผนำจตใหหลดพนทกขสมความปรารถนา

กอนทจะไดพบหลวงปรปนเปนคนชอบแสวงบญไปกราบพระทานทปฏบตดปฏบตชอบในทางของพระพทธเจามานานแลวไดตดตามกราบครบาอาจารยรปหนงทานองคนคอหลวงปใหญเทพโลกอดร เพราะพระนามนพอไดยนกเกดปตประทบใจ เกบความรสกนอยในใจลกๆดวยความเคารพอยางสงสด

ครงหนงไดไปทำบญพบพระภกษรปหนงซงมอายสงขารยงนอยทานมอารมณแจมใสมเมตตารปรางสนทดนยนตาคมดำดวงตาใสนงพรอมทจะรบฟงความทกขของผทมากราบไหวดวยความเมตตา

ทานเปนพระผทใหจรงๆทงในทางโลก และทางธรรมอยางเทาเทยมกนทานมวาจาทสภาพกบทกๆคนไมเลอกระดบชน

ปฏปทา และ ความ ประทบใจ

296

ความมความจนจะมตำแหนงใด เหมอนกบคนเปนโรคกายจะตองหาหมอคนเปนโรคใจไปหาพระแตหลวงปรปนทานเปนทงหมอและทงพระทบำบดทกขและบำรงสข ใหเกดความสขกบผทไปกราบไหว

ทานผประเสรฐรปนคอหลวงปตนบญเรยกตามความคนเคยและเปนสรรพนามทศษยพอใจในการอานนามหลวงป อยางภาคภมใจดวยความเคารพถงแมทานมวยของขนธ๕ยงนอยแตความเปนมงคลและเมตตาของทานสงสดเปนครประเสรฐไมวาทางโลกและทางธรรมนำพาลกศษยผทเคารพปฏบตตนใหอยในศลธรรมสำนกบาปบญทจะนำพาไปพบสขหรอทกขในภพหนาของแตละคนคำสอนของทานจะไดนำไปอบรมผทเปนทรกของคนนนๆเพอสบทอดพระธรรมตามพระศาสดา

หลวงปตนบญนทานเปนผทไมดวาคนททำผดใหเสยกำลงใจทานสอนดวยการกระทำของทานใหด บางครงพดหยอกลอกบผททำงานบางจะไดไมเครยดกบงานหลวงปตนบญจงเปนพระทสมควรกราบไหวอยางสนทใจ ในมโนจตมโนวญญาณอยางภาคภมใจในปฏปทาของพระอาจารยรปนทางธรรมหลวงปตนบญทานปฏบตตนตามรอยพระประทปแกวอยางงดงามและปฏบตธรรมอยางอกฤตกบหลวงปใหญเทพโลกอดรโดยลำพงเปนสวนองคซงปจจบนนทานเปนศษยทหลวงปใหญตดตามสงเคราะหแดองคหลวงปตนบญตลอดมา

ตอมาไดไปวดทำบญวนทหลวงปตนบญออกนโรธสมาบตทานออกเดนรบบาตรจากญาตโยมและคณะศษยจำนวนมากทเลอมใสในองคทานเปนภาพทประทบใจไมลมเลอนยงจำภาพนเปนอนสต

297

ไดทำบญกบพระทสมควรกลาวถงวาทานคอพระสปฏปนโนหรอพระมหาโพธสตว

ทานไดออกเดนจากสถานทเขานโรธสมาบตพอเปดฝาบาตรขณะนนกมพระบรมสารรกธาตทเหนไดชดเจนดวยตาเปลา เสดจตกตามระยะทางทหลวงปตนบญเดนรบบาตร จนเขาถงศาลาปฏบตธรรมทำใหผทำบญวนนนปลาบปลมใจทวหนาดวยความอมเอบ

พอเขาศาลาไดปลดบาตรออกแลว ยนจดการใหเรยบรอยพรอมทสกการะพระพทธเจาและครบาอาจารยขณะนนขาพเจาเหนพระรปหนงซงอยกบหลวงปมวรรณะสดใสงามมากมนยนตาแสดงถงความเมตตา เยอกเยนออนโยนทานแยมโอษฐนอยๆเกดความปตซาบซงนำตาไหลออกมาเองโดยไมตงใจระงบอาการนนไมอย

ขณะทเหนพระหลบตากเหน ลมตากเหนภาพนไมลมเลอนจงเรยนถามทานในใจวามพระรปใดทปฎบตตามรอยพระประทปแกวนทบคคลคณะศษยจะพงพบและถามหลกธรรมกบทานทยงมกายเนอขนธ๕อยางปรกตธรรมดามจรยวตรของทานอยางเขมขนโตตอบหลกธรรมไดอยางไมลงเล

ทานบอกวามหลายองคหนงในจำนวนนนคอหลวงปรปนรวมอยดวย (หมายถงหลวงปตนบญ)ทานอาจจะสงสยการเหนเชนนเราทำจตใหนงนกถงคณพระพทธเจาเปนอารมณจตนงเปนสมาธกจะสมผสกบสงเหลานไดเหนเทวดาพรหมไดอยางถกตองฉะนนการดำรงสมณะธรรม เพอบรรลเปาหมายทหลวงปตนบญดำเนนตามรอยพระประทปแกว และหลวงปใหญเทพโลกอดร

298

ไดอยางงดงามนามของหลวงปตนบญจงอยในใจศษย เปนพระอาจารยนำพาลกศษยของทานเขาสแดนธรรมคอนพพานสาธสาธสาธ

สมควรทเราคณะศษยและผทกราบไหวทานควรใชคำวาพระอาจารยผประเสรฐในแดนธรรม เปนสงประทบใจไมเลอนไปจากจตตลอดไป

ดวยความเปนผศรทธาในองคหลวงปขอใหทานหลวงปตนบญจงประสพสขในแดนธรรมตามทตงปณธานมาหลายภพหลายชาตและไดถงธรรมอนสงสดในเรวๆนดวยเถด

พวกเราทงหลายตดตามองคหลวงปกนเสยจนลมไปวารางกายของเราเปนเรอนรางทอาศยชวคราวเทานนเหมอนกบเราเชาบานหมดเวลาเขากไลเราไปความดทหลวงปสอนไวลกหลานนอมเกลายดคำสอนทานเปนอารมณในการดำรงชวตปจจบนขอใหทกๆทานสนทกขมความสขเขาถงนพพานในเรวนดวยเทอญ

ขออำนาจบารมแหงองคพระประทปแกวและองคหลวงปเทพโลกอดรองคหลวงปตนบญจงเปนพลง

ตบะเดชะชยชนะกำลงสงขารทงหลายมความเสอมไปอปมาเทนะสมปาเทถะทานทงหลายจงทำความไมประมาทใหถงพรอมเถดความกรณาเอออาทร เปยมไปดวยปญญาคณความเมตตากรณาตอพวกเรา จนถงในเวลาสดทาย ทพระพทธองคปรนพพานขอพฒนาตนปลกชวตจตวญาญาณของตนใหเปนผรตนเบกบานในวถแหงพทธองคเถด

ดวยความเคารพหลวงปหาประมาณไมได พรสจตทรพยสมบรณ

อยทใด

ความอาจหาญ...ของเธอไปไหนเลาความศรทธา....ของเธอไปไหนเลา

ความรสกตวความรสกตน...ของเธอไปไหนเลาความละอายความเกรงกลวตอบาป....ของเธอไปไหนเลา

ความเพยรและความอดทน....ของเธอไปไหนเลาสงนมใชหรอเปนบอเกดแหงเราอนวเศษสดในโลก

สงนมใชหรอททำคนใหเปนอรยะแลวทงหมดนไปอยทใดเลา

จงพจารณาดเถดวา....อยทใด

๓00

คณะผดำเนนการฝายสงฆ

ประธานอำนวยการพระธรรมฐตญาณเจาคณะภาค๑๐(ธ)วดบงพระลานชยพระอารามหลวงจงหวดรอยเอด

รองประธานอำนวยการพระสทธสารโสภณ(ธ)เจาคณะจงหวดรอยเอดวดมงเมองเสลภมพระครศรวรยโสภณเจาคณะอำเภอเมองรอยเอดวดบงพระลานชยพระอารามหลวงจงหวดรอยเอด

ทปรกษาฝายอำนวยการพระครสรรตนรกษเจาคณะอำเภอเกษตรวสยวดปาบานสงขจงหวดรอยเอด

ประธานดำเนนงานพระครวนยธรปณณวฒนตกขปญโญ(หลวงปตนบญ)

ทปรกษาฝายดำเนนงานพระครวนยธรสรยนตโฆษปญโญวดพทธวรารามจงหวดมหาสารคามคณะศษยานศษยของหลวงปตนบญรวมจดพมพหนงสอ

ประธานอำนวยการจดพมพหนงสอดร.เธยรธรรมเธยรสรไชย คณไชยศกด-คณศรนรตนจตรเดชาวฒน

คณภณชชาจตรเดชาวฒน คณฤทธวฒนศลปโสภณ

คณธนยณภทรจตรเดชาวฒน

๓01

ทปรกษาฝายอำนวยการจดพมพหนงสอคณกฤษณประธานราษฎรนกรคณฉตรชนกฤกษปราณ คณวระ–คณธวรารยสวรรณสกลคณธตนนท-บษบาปารฉตรานนท คณนพเกาโพธพฒนชยคณมสนต–คณกรรณการทองตน คณวไลเพชรตระกลน.อ.พเศษอทธพล-คณชตมาเพชรรามคณยาสดใจมากคชคณมาลสวรรณรชตมณ

คณพรสจตทรพยสมบรณ

ทปรกษาฝายดำเนนการจดพมพหนงสอคณศลปชย–คณชนจตตนยมศลปคณปรญญานยมศลปคณกรพชร–คณเสาวนยสขเสรม คณนภาบราวนคณชตนวฒนธวชชยนนท คณกลกนษฐคณาธกรกจคณอรณพมลบรบรณชยศร คณยายสพณคมบว

คณนงนชสระเสน คณสงวนศกด-คณพชรเกยราพนธ

เหรญญกในการจดพมพหนงสอคณสชญาชาตสมปนน

คณะกรรมการในการจดพมพหนงสอพ.ต.ท.อำนาจแกวนาน คณดาราภาชเชดคณศภวรรธทพมานนท คณบญพรหมพรหมสาขาณสกลนครคณอญชลพรหมสาขาณสกลนคร คณมลลกาพรหมสาขาณสกลนครคณศวะโรจนฬลหาเวสส คณศรณภทร-คณพรภสสรเพชรตระกลสะราวธบญสข คณนชชดาพลทว คณชนการสธรรมคณ คณนภารตนสนทรธรรมกลคณกฤษณพงษสคนโธ คณอรนภาบญพพฒนาพงศ

คณอษาพศษฏพงศ คณณฏฐาองสวรรณชาต

๓02

คณพรเอมกลถาวรากร คณกญญาภทรกลถาวรากรคณอคภทรไชยยอง คณภารดสายสมบต วาทร.ต.ศภโชคลวสกลรงโรจน คณพสษฐสทธธนญชยกลคณบษกรทพยาวตาร คณอทยเชยวพานชชยากลคณรณพรภรนตย คณเจษฎทองประดษฐคณพรเทพวงศกระแสมงคล คณกตตยาเตชะววรรธนคณวศนเตชะววรรธน คณกมลาเตชะววรรธนคณทว-คณพชรภสวรรณ คณหทยณฐนภคศรชยนนทคณนภสพรปตถา คณโรจนนท-คณณสกาญจนกลศรธนวฒนคณจรภทรศรไชยยนต คณสายไหมตรงคานนทคณมณรตนชำนาญเออ คณทองปนเดชวทยคณจามรเอยมสงแสง คณนพชย-คณรำเพยคมบวคณพลสขธรรมวจตร คณมงคลคณรววรรณเชอเจรญคณออนจนทรวงศอนทรอย คณสมพรตากองแกวคณบญชาเทพฉม คณเหมอนทองทาบดาคณมจรนทรคาผลด คณกาญจนาพระวสยคณปรญญานมนวล คณจารวลยฟจนตพนคณสรศกดโคตะม คณพรรทภาโคตะม คณจนทรเพญศรปทมวงศ คณจนตนาจรงจตรคณสมหมายเรงสำราญ คณไมตร,คณพรทพยนกธรรมคณสมศกดศรธรเดชสกล คณสนทรไกรอภยคณสนตรฐหาญกล คณศภวลยศรสำราญคณไพบลยวงศคำจนทร คณบญชวงศคำจนทรคณสมกลวรโพธนาม คณกหลาบโพธนาม คณพรพรหมไชยพงษ คณพอไพรนทรคณแมสมจตตแกวรตนคณบญชานำศรรตน คณนฐพรแกวรตนคณสพชฌายผลประเสรฐ คณชาตศกดพฒนเผาพนธคณเออการยผลประเสรฐ คณปตมาแกวรตน

๓0๓

คณชยเดชแกวรตน คณวรพงษสอนสะอาดคณอภเชษฐพนไพศาล คณคำกองตรภพคณสมจตรมณวงศ คณลำพนพรมกณฑคณนงนภสพรมกณฑ คณพงษเทพพรมกณฑคณหนงฤทยพรมกณฑ คณทองยนดรตนพรด.ต.ไสวนางบญเงนถนแสนด คณไพโรจนดวงแจมกาญจนคณพรชย–คณยรภรณชาตสมปนนคณลอศกด–คณเสาวลกษณธระอมพรกลคณวรยะ–คณพจตราวรยะเศวตกลคณจรวฒ–คณจงกชกรชาตสมปนนคณพนพงษพพฒพลกาย คณเสกสรรคาผล คณธรพลศรตงกม คณหรรษธนสรวสทธชาวบานทงทองทกคน

ผรวบรวมเรยบเรยงพระครวนยธรปณณวฒนตกขปญโญวาทร.ต.ศภโชคลวสกลรงโรจน คณสชญาชาตสมปนนคณปรญญานยมศลป คณบษกรทพยาวตารคณรณพรภรนตย คณเจษฎทองประดษฐ ศลปกรรมพระธระพงษธรปญโญ คณเชดวฒสกลยา คณธนาวฒเหลองออน คณหรนญาแกวรตน คณนงลกษณสขสวสด วาทร.ต.ศภโชคลวสกลรงโรจน คณพสษฐสทธธนญชยกล คณณฐพรรษธนพลไพศาล คณวสฝนเซยน

๓04

หลวงปตนบญไดดำรใหตงธนาคารบญขน เพอใหพทธศาสนกชนมโอกาสไดรวมทำบญเพอสรางมหาบารมไวเปนเสบยงบญตอไปทงในชาตนและชาตตอๆไป

โดยไมจำเปนตองทำบญเปนเงนจำนวนมากในครงเดยวทกทานสามารถสะสมบญทละเลกละนอยทกเดอนเชนเดยวกบการสะสมเงนฝากธนาคาร

โดยปจจยททานมาฝากไวกบธนาคารบญของวดปาทงกลาเฉลมราชนนทางวดฯจะนำไปสรางมหาบญมหากศลกบโครงการตางๆของวด เชนการสรางพระมหาธาตเจดยศรทศพลญาณเฉลมราชชยมงคล (ภายใน)การสรางกำแพงแกวรอบพระมหาธาตเจดยจดยศรทศพลญาณฯการสรางมหาวหารวหารวสทธมรรคสรางลานพระมหาเจดยฯสรางถนนภายในวดสรางระบบไฟฟาสรางโรงนำประปาสรางหอระฆงการรวมเปนเจาภาพอบรมปฏบตธรรมเปนตน

ธนาคารบญ

๓05

ทกทานสามารถบรจาคเงนฝากกบธนาคารบญเพอรวมทำบญทกเดอนตามกำลงทรพยกำลงศรทธา

โดยขอใหโอนไปทบญชธนาคารกรงเทพสาขาเกษตรวสยชอบญชพระครวนยธรปณณวฒนตกขปญโญ(เพอสมทบ

กองทนธนาคารบญ)เลขทบญช482-0-65237-0เมอโอนแลวขอใหแจงรายละเอยดพรอมทงชอทอยหมายเลข

โทรศพท สงมาทางอเมล watpatungkula@gmail.com และmawin.7262@gmail.com

หรอสงไปรษณยมาทสำนกงานวดปาทงกลาเฉลมราชเลขท 5หม 5บานโพนตมต.ทงทองอ.เกษตรวสย

จ.รอยเอด45150โทรสาร043612036ถาตองการใบอนโมทนาบญขอใหแจงความประสงคมา

ทางวดฯ จะจดสงใบอนโมทนาบญใหตามชอทอยของทาน

สอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทพระธระพงษธรปญโญโทร.0843312571

อเมลwatpatungkula@gmail.comคณมาวนโมระพตรโทร.0854635235

อเมลmawin.7262@gmail.comโดยทกๆเดอนทางวดฯจะนำรายชอแสดงบนเวบไซตของวดคอ

www.watpatungkulachalermraj.com

๓06

แผนทวดปาทงกลาเฉลมราช