ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ

Στο κεφάλαιο 73 του 3ου βιβλίου, που αναφέρεται στην εμφύλια διαμάχη μεταξύ δημοκρατικών και ολιγαρχικών, ο ιστορικός Θουκυδίδης γράφει:

[73.1] Tῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ ἠκροβολίσαντό τε ὀλίγα καὶ ἐς τοὺς ἀγροὺς περιέπεμπον ἀμφότεροι, τοὺς δούλους παρακαλοῦντές τε καὶ ἐλευθερίαν ὑπισχνούμενοι·

Η ερώτηση που τίθεται είναι πώς, με ποιον τρόπο, με ποια μέσα οι δύο παρατάξεις θα προσπαθήσουν να προσεταιριστούν τους δούλους;

Δείτε πώς, αφού διαβάσετε και μια εισαγωγή που σας κατατοπίζει για το χωροχρονικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα.

Εργασία των μαθητών του Α2 τμήματος του 1ου ΓΕΛ Πολίχνης Θεσ/κης

Μάρτιος – Απρίλιος 2015

Εισαγωγή :

Κέρκυρα 427 π.Χ.

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος συνεχίζεται εδώ και 4 χρόνια και η πόλη της Κέρκυρας πασχίζει να κρατηθεί ουδέτερη μέσα στη δίνη των τραγικών εξελίξεων του πολέμου. Την έχει από κοντά η μητρόπολή της Κόρινθος, με την οποία δεν έχει και τις καλύτερες σχέσεις, όμως η παράταση των πολεμικών επιχειρήσεων επιβάλλει αυτή τη στιγμή αυτοσυγκράτηση, συμμαχίες και η Σπάρτη πιέζει για καλές σχέσεις της Κέρκυρας με την Πελοποννησιακή συμμαχία. Η αντιδικία με την Κόρινθο πρέπει να σταματήσει!

Και η Αθήνα όμως δεν είναι αδιάφορη για το νησί. Ήδη από το 433 π.Χ έχει συνάψει αμυντική συμμαχία με την Κέρκυρα (επιμαχία) και μάλιστα τη βοήθησε στη ναυμαχία της Επιδάμνου. Ο Πειθίας, εθελοπρόξενος της Αθήνας στην Κέρκυρα έχει κάνει καλή δουλειά. Η δημοκρατική επιρροή όσο πάει και μεγαλώνει. Η Αθήνα δείχνει ξεκάθαρα ότι θέλει διακαώς την Κέρκυρα στη συμμαχία της.

Θα επιτρέψουν όμως οι ολιγαρχικοί την προσέγγιση αυτή; Μάλλον όχι. Και μάλιστα πρέπει να δράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά. Η χρηματική καταδίκη των ομοϊδεατών τους και η άρνηση του διακανονισμού πληρωμής του προστίμου, το οποίο είναι αναγκασμένοι να πληρώσουν, δείχνει ότι ο Πειθίας πρέπει να βγει από τη μέση. Με πολιτικό τρόπο δε φαίνεται να γίνεται. Η μόνη λύση είναι το πραξικόπημα. Πρέπει να αιφνιδιαστεί και ο ίδιος και οι φίλοι του. Και η επιχείρηση πέτυχε! Ο Πειθίας είναι νεκρός, μαζί και οι περισσότεροι δημοκρατικοί, αυτοί που ήταν άμεσα αναμεμειγμένοι με τη βουλή.

Και μετά τι; Είναι δυνατόν οι δημοκρατικοί να το αφήσουν να περάσει έτσι; Δύσκολο. Ήδη μάλλον με την υποστήριξη της Αθήνας ξεσηκώθηκαν. Ετοιμάζονται. Το ίδιο και οι ολιγαρχικοί. Πιάσαν κιόλας θέσεις και αναμένεται

σύγκρουση. Είναι όμως λίγοι και από τις δυο πλευρές. Πώς θα ενισχύσουν τις τάξεις τους; Υπάρχουν βέβαια πολλοί δούλοι στην περιοχή. Αν τους προσέγγιζαν; Πώς όμως να τους πείσουν; Τόσα χρόνια κανείς δεν τους έδινε σημασία. Θα δεχτούν τώρα να βοηθήσουν τη μια ή την άλλη παράταξη; Ίσως, αν βέβαια τα επιχειρήματα είναι ισχυρά. Και ποιος άραγε – οι δημοκρατικοί ή οι ολιγαρχικοί – έχουν ισχυρότερα;

Οι μαθητές του Α2 ανέλαβαν να τους πείσουν και να τους πάρουν με το μέρος τους. Άλλοι το προσπάθησαν ως ολιγαρχικοί και άλλοι ως δημοκρατικοί. Ακούστε τα επιχειρήματά τους και βαθμολογήστε την πειστικότητα των επιχειρημάτων τους!

1. Οι πρώτες που το επιχειρούν είναι η Μαρία Παπαρούνα και η Χριστίνα Κωνσταντινίδη. Ακούστε τι είπαν στους δούλους ως ολιγαρχικοί:

«Ήρθαμε σήμερα εδώ για να σας βοηθήσουμε να πάρετε μια σημαντική απόφαση. Η απόφασή σας θα καθορίσει την πλευρά με την οποία θα ταχθείτε σ’αυτόν τον εμφύλιο πόλεμο. Καλείστε λοιπόν να διαλέξετε ή εμάς ή τους δημοκρατικούς.

Εμείς ως ολιγαρχικοί σας συντηρούσαμε, σας παρείχαμε τροφή και εργασία, σας είχαμε σαν οικογένειά μας. Ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε δίπλα σας και θα σας προστατεύουμε από κάθε κίνδυνο. Εάν αποφασίσετε να έρθετε με το μέρος μας , σας δίνουμε το λόγο μας πως θα έχετε την ελευθερία που χρειάζεστε και δικαιούσθε. Ο λόγος είναι κάτι το ιερό για εμάς και είμαστε έντιμοι και τον κρατάμε. Άλλωστε, όπως σας έχουμε αποδείξει και άλλοτε, είτε με τον έναν τρόπο είτε με τον άλλο, διεκδικούμε και αποκτούμε αυτό που θέλουμε!».

2. Από την πλευρά των ολιγαρχικών και η Δήμητρα Ξανθοπούλου θα προσπαθήσει να προσεταιριστεί τους δούλους:

«Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να εκθέσουμε τα επιχειρήματά μας. Σκοπός μας είναι η κοινή συμβίωση και συνύπαρξη κάτω από την ολιγαρχική εξουσία. Γνωρίζουμε πολύ καλά, όπως και εσείς άλλωστε, ότι η απόλυτη ελευθερία που υπόσχονται οι δημοκρατικοί δε θα βοηθήσει, καθώς θα χαθεί ο έλεγχος και είναι πιθανό να υπάρξουν συμπεριφορές ασύδοτες. Αντίθετα η ολιγαρχία θα σας βοηθήσει να λειτουργείτε σε ένα οργανωμένο θεσμικό πλαίσιο με σωστούς και αυστηρούς κανόνες. Σκοπός μας είναι η πολιτική και οικονομική ανάπτυξη. Θα κατακτήσουμε νέες περιοχές, θα κερδίσουμε περισσότερα εδάφη και θα το μοιραστούμε ακριβοδίκαια.

Αν ακολουθήσετε τους δημοκρατικούς, κανείς δε σας εγγυάται την ασφάλειά σας, καθώς οι επιθέσεις θα συνεχιστούν και τον πιο ισχυρό στρατό τον έχουμε εμείς. Έτσι, αν μας ακολουθήσετε, θα είστε προστατευμένοι και εσείς και οι οικογένειές σας από τις επιθέσεις.

Επίσης αξίζει να πούμε πως όσων τα παιδιά είναι αγόρια, θα εξασφαλίσουμε να μάθουν την πολεμική τέχνη, ώστε να παίρνουν μέρος σε πολέμους και να υπερασπίζονται την πόλη τους με την ανάλογη ανταμοιβή και τις ανάλογες τιμές. Επίσης είμαστε διατεθειμένοι να διαθέσουμε χρήματα σε όποιον έχει ανάγκη, αρκεί να μας βοηθήσει.

Είναι σίγουρο πως εμείς θα νικήσουμε και μην ξεχνάτε πως μας υποστηρίζουν οι πιο δυνατές πόλεις στην Ελλάδα, η Σπάρτη με τον ανίκητο στρατό της και η Κόρινθος, που έτσι κι αλλιώς μας δημιούργησε ως πόλη.

Ελπίζουμε λοιπόν να κάνετε τη σωστή επιλογή, να μας εμπιστευθείτε και δε θα χάσετε!».

3. Ο Δημήτρης Κουλίδης ήταν επίσης απεσταλμένος των ολιγαρχικών σε μια δύσκολη αποστολή να πείσει τους δούλους να παράσχουν βοήθεια στην παράταξή του. Στο ημερολόγιό του σημειώνει τις δυσκολίες αυτής της πρεσβείας:

«Ημέρα Τετάρτη, άνοιξη του 427 π.Χ.

Με επιβίβασαν σε μια άμαξα μαζί με πέντε ακόμη ρήτορες και μερικούς άλλους ολιγαρχικούς με σκοπό να πάμε στα χωράφια και στα ορυχεία, για να πείσουμε όσους περισσότερους δούλους μπορούσαμε να πάρουν το μέρος μας, ώστε να υπερισχύσουμε των δημοκρατικών.

Πήγε απόγευμα, όταν επιτέλους κατεβήκαμε από την άμαξα και κατευθυνθήκαμε προς το κοντινότερο χωράφι, όπου βρήκαμε δεκάδες δούλους. Τους φωνάξαμε κοντά μας. Πρώτος εγώ άρχισα να τους μιλάω για την πολιτική κατάσταση του νησιού μας, για το γεγονός ότι οι ρίζες του νησιού μας συνδέονται με την Κόρινθο, η οποία είναι με το μέρος των μεγάλων και ισχυρών Λακεδαιμονίων, οι οποίοι δε μας εγκατέλειψαν ποτέ και «σας πληροφορώ ότι δεν πρόκειται να το κάνουν τώρα», είπα. Πείσαμε μερικούς, όμως κάποιοι φαίνονταν ζόρικοι. Τότε μπήκαν τα μεγάλα μέσα. Άρχισα να τους λέω για τις οικογένειές τους, πως καλό θα ήταν να πάρουν το μέρος μας, μια που η νίκη μας ήταν σίγουρη και ότι, για να είναι όλοι ασφαλείς, θα έπρεπε να μας υποστηρίξουν.

Και αφού ξοδέψαμε όλο μας το σάλιο και καταφέραμε να πείσουμε πολλούς, αφήσαμε πίσω μας φρουρά, για να είμαστε σίγουροι πως οι υπόλοιποι ούτε στην άλλη ζωή δε θα πήγαιναν με τους δημοκρατικούς!».

4. Ιδιαίτερα διεξοδικός, αληθινός ρήτορας, ο Νίκος Παυλίδης προσπαθεί κι αυτός ως μετριοπαθής ολιγαρχικός να ενημερώσει τους δούλους για τους πολιτικούς συσχετισμούς που υπάρχουν στην Κέρκυρα αυτήν τη στιγμή και να αφήσει τους δούλους να αποφασίσουν ποια πολιτική παράταξη θα υποστηρίξουν:

«Σας μαζέψαμε σήμερα όλους εδώ, για να σας ενημερώσουμε για τις ταραχές που σίγουρα θα έχετε πληροφορηθεί πως έχουν ξεσπάσει στην πόλη της Κέρκυρας και για να σας απευθύνουμε κάλεσμα, ώστε να αναλάβετε ενεργό δράση με σκοπό την επάνοδο της έννομης τάξης και της ευημερίας.

Όπως ήδη γνωρίζετε, μια μερίδα δημοκρατικών έχει ξεσηκωθεί εναντίον των Αρχών της Κέρκυρας και έχει καταλάβει την ακρόπολη και ένα από τα λιμάνια της πόλης μας, προξενώντας προβλήματα στους εμπόρους και τους διάφορους μικροεπιχειρηματίες. Γνωρίζουμε πολύ καλά πως κάποιοι από εσάς ίσως να συμφωνείτε με τις απόψεις των επαναστατών και να επικροτείτε τις πράξεις τους, με την ελπίδα πως η κατάσταση θα βελτιωθεί, όμως δεν είναι καιρός να αφήνουμε τα πράγματα στην τύχη. Η Κέρκυρα διέρχεται αυτήν τη στιγμή μία από τις πιο κρίσιμες περιόδους της Ιστορίας της. Σε όλη την Ελλάδα οι πόλεις έχουν συνταχθεί σε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα πίσω από τα οποία βρίσκονται οι δύο υπερδυνάμεις, Σπάρτη και Αθήνα. Ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει έχει κιόλας προξενήσει πολλά δεινά στους Έλληνες και έχει κοστίσει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Ενώ λοιπόν ένας τόσο άγριος και βίαιος πόλεμος μαίνεται στο εξωτερικό, κάποιοι από τους δημοκρατικούς προσπαθούν να εντάξουν την Κέρκυρα στη σφαίρα επιρροής των Αθηναίων και να μας κάνουν υποχείριά τους. Εμείς λοιπόν δε θα τους αφήσουμε! Η Αθήνα, αν

και καυχιέται για το δημοκρατικό της πολίτευμα και τις ελευθερίες που απολαμβάνουν οι πολίτες της, μέχρι στιγμής έχει δείξει ένα από τα πιο απάνθρωπα πρόσωπά της. Οι Αθηναίοι ίδρυσαν τη συμμαχία στη Δήλο όχι για να προστατέψουν τις αδύναμες νησιωτικές πόλεις, όπως υποστήριζαν, αλλά με μοναδικό σκοπό να επιδείξουν τη δύναμή τους και να επιβληθούν τόσο στους αντιπάλους τους όσο και στα ίδια τα μέλη της συμμαχίας τους, εξυπηρετώντας με τον τρόπο αυτό μόνο τα δικά τους συμφέροντα και όχι της συμμαχίας τους. Και όταν κάποιοι από τους συμμάχους τους κατάλαβαν τις ηγεμονικές τους τάσεις και θέλησαν να αποχωρήσουν, οι Αθηναίοι έστειλαν στρατό και ισοπέδωσαν τις πόλεις τους. Και τώρα κάποιοι άμυαλοι και πλανεμένοι Κερκυραίοι θέλουν να συμμαχήσουμε με αυτήν την πόλη που φέρεται τόσο αλαζονικά απέναντι στους συμμάχους της, βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές όλων μας.

Εμείς πάλι σεβόμενοι τις παραδόσεις και την ιστορία του τόπου μας, ο οποίος ιδρύθηκε από Κορινθίους αποίκους, πιστεύουμε πως η Κέρκυρα δεν πρέπει και δεν μπορεί να σταθεί απέναντι στην Κόρινθο, η οποία μας βοήθησε τόσο πολύ στο παρελθόν και έχει ήδη προσχωρήσει στο στρατόπεδο των Σπαρτιατών. Παρόλα αυτά όμως εμείς δε θα θέλαμε ούτε με την Σπάρτη να συμμαχήσουμε, γιατί και με αυτόν τον τρόπο πάλι θέτουμε σε κίνδυνο την Κέρκυρα. Για μας το συμφέρον της πατρίδας μας είναι πάνω από όλα και δε θα το θυσιάσουμε για χάρη μιας ιδεολογίας. Θεωρούμε λοιπόν την ουδετερότητα ως τη μόνη λογική, συμφέρουσα και ασφαλή λύση για το νησί μας. Η σπουδαία γεωστρατηγική θέση που κατέχουμε μας καθιστά πράγματι το «μήλον της έριδος» για τις δύο υπερδυνάμεις. Ωστόσο, επειδή μας είναι αδύνατο να ξέρουμε από τώρα το νικητή αυτού του πρωτόγνωρου για τα ελληνικά δεδομένα πολέμου που έχει ξεσπάσει, καθώς αυτά τα πράγματα τα γνωρίζουν μόνο οι θεοί, το καλύτερο είναι να απέχουμε από τις εχθροπραξίες, για να μην πληρώσουμε τη φιλοδοξία μας με τις ζωές τις δικές μας αλλά και των παιδιών μας. Μάλιστα για τις απόψεις μας αυτές έχουμε ήδη ενημερώσει την Σπάρτη αλλά και την Αθήνα. Οι Σπαρτιάτες δήλωσαν πως σέβονται τις αποφάσεις μας για ουδετερότητα και κατανοούν τους φόβους μας. Μας προειδοποίησαν όμως πως, αν συμμαχήσουμε με τους Αθηναίους, θα επιχειρήσουν να καταλάβουν το νησί με τη βία, καθώς δε θα μπορούν να μας αφήσουν ατιμώρητους. Οι Αθηναίοι πάλι σε μια ένδειξη υπεροψίας συνέλαβαν και φυλάκισαν τους απεσταλμένους μας πρέσβεις, χωρίς να σεβαστούν ούτε τους θεούς ούτε τις πανελλήνιες συνθήκες που τους προστατεύουν.

Τώρα λοιπόν που γνωρίζετε την πραγματική κατάσταση της πόλης και τις λεπτές ισορροπίες που επικρατούν στο εξωτερικό, σας αφήνουμε να αποφασίσετε με ποιανού το μέρος θα πάτε. Εμείς ήρθαμε με καλή διάθεση και σας παραθέσαμε όλη την αλήθεια. Μπορεί στο παρελθόν να μη σας

μεταχειριστήκαμε με τον καλύτερο τρόπο, τώρα όμως ζητάμε από εσάς να σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων και να ταχθείτε στο πλευρό μας, βοηθώντας έτσι να σταματήσουμε τους επαναστάτες και να προστατέψουμε την πατρίδα μας από τον όλεθρο στον οποίο αυτοί θέλουν να μας οδηγήσουν. Και τότε και εσείς και οι οικογένειές σας θα κερδίσετε την ελευθερία σας, καθώς αρμόζει σε αυτούς που αγωνίστηκαν για την πόλη τους, η πόλη να τους επιβραβεύει με τις μεγαλύτερες τιμές και τα μεγαλύτερα αξιώματα. Πράγματι λοιπόν θα ήταν ύβρις προς τους θεούς αν εσείς σώζατε την Κέρκυρα από τόσα δεινά, εμείς να σας μεταχειριζόμασταν πάλι σαν δούλους. Γι’ αυτό δεσμευόμαστε μετά την κατατρόπωση των επαναστατών να σας απελευθερώσουμε όλους δίνοντας σας χρήματα για να ξεκινήσετε τη ζωή σας και να λάβουμε μέτρα για την ίση αντιμετώπισή σας από τις Αρχές της Κέρκυρας.

Αυτός ο τόπος είναι τα πάντα για εμάς γιατί είναι η ΠΑΤΡΙΔΑ μας, είναι η γη των προγόνων μας και πιστεύουμε πως και εσείς τον αγαπάτε το ίδιο. Πώς λοιπόν να εγκαταλείψουμε τα όπλα και να τον αφήσουμε να καταστραφεί; Πώς να τον παραδώσουμε στα χέρια των επαναστατών που θέλουν να τον εκμεταλλευτούν μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και τα ατομικά τους συμφέροντα; Συλλογιστείτε αυτά τα ερωτήματα καλά και πάρτε την πιο ωφέλιμη απόφαση και για τους φίλους σας αλλά και για τους εχθρούς σας, γιατί όλοι έχουμε κάτι κοινό που μας ενώνει και αυτό είναι η ΚΕΡΚΥΡΑ».

5. Ο Αλέξανδρος Πουλίδης είναι υψηλόβαθμο στέλεχος των ολιγαρχικών, που κι αυτός έχει σταλεί, ώστε να ασκήσει την επιρροή του στους δούλους, για να υποστηρίξουν τους ολιγαρχικούς στην επικείμενη αναμέτρηση. Να τι τους είπε:

«Αγαπητοί μου συμπολίτες,

Βρίσκομαι εδώ εκπροσωπώντας τους ολιγαρχικούς, για να σας μιλήσω για ένα φλέγον θέμα, δηλαδή τα οφέλη που θα αποκομίσετε, αν υποστηρίξετε την παράταξή μας και έρθετε με το μέρος μας σε τούτη την εμφύλια διαμάχη.

Ξέρουμε ότι μπορεί να μας φοβάστε, αλλά πιστέψτε με, ο πραγματικός φόβος και η αδικία πηγάζουν από τους δημοκρατικούς και όχι από εμάς. Δε διαφωνώ ότι η ιδέα της ισότητας και της ελευθερίας ακούγεται αρκετά δελεαστική, όμως για σκεφτείτε καλύτερα. Είναι δυνατόν οι δημοκρατικοί να σας δώσουν τα δικαιώματα που δε δίνουν ούτε στους

συμπολίτες τους; Σας θυμίζω ότι αυτοί δε δίνουν πολιτικά δικαιώματα σ’αυτούς που έχουν τον ένα γονιό Αθηναίο και θα δώσουν σε σας; Μην ξεγελιέστε, δεν πρόκειται να γίνει αυτό! Σας κοροϊδεύουν! Το επιχείρημα ότι θα συμμετέχετε στα πολιτικά δεν είναι τίποτα περισσότερο από φτηνές υποσχέσεις. Ακόμη κι αν υπάρξει κάποιος από εσάς που θα μπλεχτεί στα πολιτικά πράγματα, θα έχει το ρόλο του θύματος, καθώς θα είναι το άτομο στο οποίο θα φορτώνουν όλα τα στραβά και τις αυθαιρεσίες. Εννοείται φυσικά ότι κανείς από εσάς δε θα έχει όλα τα δικαιώματα που υπόσχονται οι δημοκρατικοί, αν αυτά δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ίδιων των δημοκρατικών.

Η υπόσχεση που σας δίνουμε εμείς είναι ρεαλιστικότερη. Δε σας λέμε μεγάλα λόγια. Θα σας δώσουμε την ελευθερία σας, αν μας υποστηρίξετε, και θα σας βοηθήσουμε οικονομικά να σταθείτε στα πόδια σας.

Σκεφτείτε και απαντήστε μας ως αύριο.

6. Η Ολυμπία Κουτούδη και η Νατάσα Πετρίδου έχουν αγωνία για την επικείμενη σύγκρουση ολιγαρχικών και δημοκρατικών και έχουν αναλάβει να προσελκύσουν τους δούλους με το μέρος τους, δηλαδή το μέρος των ολιγαρχικών.

«Αγαπητοί συμπολίτες,

Γνωρίζετε πως ανήκουμε στην τάξη των ολιγαρχικών και έχουμε έρθει για να σας πείσουμε να συμμαχήσετε μαζί μας. Θυμηθείτε πως τόσα χρόνια εμείς σας δίναμε εργασία. Στα δικά μας χωράφια δουλεύατε, εμείς σας φροντίζαμε και ενδιαφερόμασταν για σας . ‘Οποτε μας χρειαζόσασταν, εμείς είμαστε πάντα δίπλα σας. Σας υποσχόμαστε λοιπόν πως, αν μας βοηθήσετε, και γίνετε σύμμαχοι μας, θα σας το ανταποδώσουμε. Σας υποσχόμαστε πως, αν μας υποστηρίξετε, θα σας απελευθερώσουμε. Δεν θα είστε πια δούλοι. Θα εργάζεστε στα χωράφια ως ελεύθεροι εργάτες.Πρέπει να μας βοηθήσετε, για να βοηθήσετε και την πατρίδα που

κινδυνεύει. Πρέπει να συμμαχήσετε μαζί μας για να νικήσουμε τους δημοκρατικούς και να μην υποδουλωθεί το νησί μας στους Αθηναίους!»

7. Η Άρτεμις Χρυσοχοϊδου και η Μάγδα Παραδείση, οπαδοί του κόμματος των δημοκρατικών, βλέποντας τους πολλούς απεσταλμένους των ολιγαρχικών στους δούλους, αναλαμβάνουν δράση, για να πείσουν αυτές τους δούλους να ταχθούν στο πλευρό των δημοκρατικών. Το χρωστούν εξάλλου στο δολοφονημένο ηγέτη του δημοκρατικού κόμματος, τον Πειθία.

«Αγαπητοί συμπολίτες,

Θα γνωρίζετε ίσως τις πολιτικές εξελίξεις μετά την άνανδρη επίθεση εναντίον του Πειθία και εξήντα ακόμη συμπολιτών μας, που κατέληξε σε εμφύλιο πόλεμο. Η κατάσταση είναι κρίσιμη γι’αυτό ήρθαμε να σας παρακαλέσουμε χωρίς καμία σκέψη να έρθετε με το μέρος μας.

Άμα έρθετε μαζί μας, θα ζήσετε μια καλύτερη ζωή με τις οικογένειες σας. Θα σας δώσουμε περισσότερες ελευθερίες και έτσι η ζωή σας θα γίνει πιο εύκολη. Θα σας μειώσουμε τις ώρες εργασίας σας, με αποτέλεσμα η δουλειά σας να μην σας είναι τόσο κουραστική όσο πριν. Θα παραχωρήσουμε στους περισσότερους από εσάς ένα κομμάτι γης για να το καλλιεργείτε, έτσι ώστε να εξασφαλίσετε σε εσάς και τις οικογένειες

σας ένα πιάτο φαί καθημερινά. Σας υποσχόμαστε καλύτερες συνθήκες εργασίας και θα καταδικάσουμε την κακομεταχείριση.Βλέπετε είναι αρκετά δύσκολο να σας δώσουμε κάποιο υψηλό αξίωμα στην πολιτική αλλά θα θεσπίσουμε νόμο με τον οποίο κάθε έξι μήνες δέκα από εσάς θα έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν δίπλα μας , δίνοντας τους βέβαια κάποιο μισθό. Άμα τελικά έρθετε με το μέρος μας, θα μειώσουμε τους φόρους και έτσι θα είστε οικονομικά καλύτερα. Να επιλέξετε συνετά και με λογική και αναρωτηθείτε αν η ζωή σας θα είναι καλύτερη σε ένα κράτος όπου κυβερνούν οι ολιγαρχικοί, οι οποίοι το μόνο που θέλουν από εσάς είναι να σας επιβάλουν περισσότερους φόρους και να κάνουν την ζωή σας ακόμα πιο δύσκολη ή προτιμάτε να πάρετε το μέρος μας και έτσι η ζωή σας να μην έχει καμιά σχέση με την τωρινή, σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις που πρόκειται να κάνουμε; Επιλέγοντας να έρθετε μαζί μας η ζωή σας δεν θα είναι η ίδια , ουσιαστικά με όλες αυτές τις παραχωρήσεις που θα σας δώσουμε. Σταματάτε να είστε δούλοι, καθώς η ζωή σας τώρα θα γίνει πιο ευχάριστη. Μέχρι οι μεταρρυθμίσεις αυτές να εφαρμοστούν, υποσχόμαστε συσσίτια στα οποία όλοι σας θα έχετε το ΔΙΚΑΙΩΜΑ να πάτε όσες φορές το επιθυμήσετε, αφού θα λειτουργούν καθημερινά με έξοδα του κράτους πάντα.Ακόμα και αν όλα αυτά που προείπαμε δεν σας επαρκούν μπορείτε και από μόνοι σας να αναλογιστείτε πως ένα κράτος που το διευθύνουν ολιγαρχικοί δε θα έχει μεγάλη διάρκεια. Θα υπάρχουν πολλές διαφωνίες, αφού οι ίδιοι θα είναι ανίκανοι όχι μόνο να διαχειριστούν τα εξωτερικά προβλήματα αλλά να αντιμετωπίσουν τα εσωτερικά. Οι αντιθέσεις θα μεγαλώνουν μέρα με την μέρα και όλο αυτό το βάρος θα πέφτει πάνω στις δικές σας πλάτες. Λόγω προβλημάτων το πολίτευμα θα μεταβάλλεται συχνά και εσείς οι ίδιοι θα είστε αναγκασμένοι από εκείνους να αλλάζετε πόλη, ταλαιπωρώντας εσάς τους ίδιους και τις οικογένειες σας. Κάτι τέτοιο θα ήταν φριχτό, οπότε έχετε την ευκαιρία να το αποφύγετε.

Περιμένουμε την απάντησή σας».

8. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, επίσης δημοκρατικών φρονημάτων, θεωρεί πως είναι σημαντικό οι δούλοι να στηρίξουν τους δημοκρατικούς. Δείτε τι τους είπε για να τους πείσει:

«Αγαπητοί συμπολίτες,

Περιμένουμε από εσάς να πάρετε το μέρος μας, επειδή το δημοκρατικό πολίτευμα στις βασικές αρχές του είναι πιο φιλελεύθερο από το ολιγαρχικό. Στο δημοκρατικό πολίτευμα μπορείτε, αφού θα σας δώσουμε την ελευθερία σας, να γίνετε ενεργοί πολίτες συμμετέχοντας και στην εκκλησία του δήμου και γιατί όχι να αποκτήσετε και κάποιο αξίωμα στην πολιτεία, ενώ στο ολιγαρχικό πολίτευμα, ακόμη κι αν σας δώσουν την ελευθερία σας, δε θα μπορείτε να εκφραστείτε, ούτε να αποκτήσετε αξία μέσα στην Κέρκυρα και στην ουσία πάλι δούλοι θα είστε, κάτω από την εξουσία των ανώτερων ολιγαρχικών.

Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι στην πόλη, όπου γεννήθηκε η δημοκρατία, στην Αθήνα, υπάρχει τεράστια άνθηση γραμμάτων και τεχνών, που εμπνέει και τη δική μας πόλη και έτσι θα σας δοθεί η

δυνατότητα να καλλιεργήσετε το πνεύμα σας και την ψυχή σας με ανώτερα ιδανικά. Με τη συμμετοχή σας λοιπόν στην εκκλησία του δήμου, στο θέατρο και στις διάφορες γιορτές θα γίνετε καλύτεροι και σοφότεροι άνθρωποι.

Ως εκπρόσωποι της δημοκρατίας και της Αθηναϊκής πολιτικής στην Κέρκυρα σας παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας τα επιχειρήματά μας και χωρίς βιασύνη να πάρετε την τελική σας απόφαση, που θα κρίνει και τη ζωή σας και την ποιότητα της ζωής αυτής».

9. Δημοκρατικός και ο Νίκος Κουκουλιάντας χρησιμοποιεί κυρίως πολιτικά επιχειρήματα για να πείσει τους δούλους να υποστηρίξουν την παράταξή του:

«Συμπολίτες μας,

Γνωρίζετε πολύ καλά πώς έχει διαμορφωθεί η πολιτική κατάσταση στο νησί μας μετά την άνανδρη επίθεση των ολιγαρχικών και τη δολοφονία ενός εξαίρετου πολιτικού, όπως ήταν το ηγέτης μας, ο Πειθίας.

Τώρα οι ολιγαρχικοί θέλουν να επικρατήσουν γενικεύοντας τη βία που επικρατεί και θέλουν να σας πάρουν με το μέρος του υποσχόμενοι να σας χαρίσουν την ελευθερία σας. Όμως τι λογής ελευθερία θα είναι αυτή; Ξέρετε πολύ καλά ότι το ολιγαρχικό πολίτευμα παρέχει δικαιώματα μόνο σε ελάχιστους πολίτες και είναι σίγουρο ότι αυτοί δε θα είστε εσείς. Πάλι παραγκωνισμένοι θα είστε και δε θα χάνουν ευκαιρία να σας υποτιμούν!

Αντίθετα, στο δημοκρατικό πολίτευμα γνωρίζετε ότι η εξουσία ασκείται και πηγάζει από το λαό και καθένας πολίτης είναι ίσος με τον άλλο σύμφωνα με τους νόμους και δεν προβλέπεται διαφορετική μεταχείριση για κανένα, ακόμη κι αν είναι διαφορετικής καταγωγής, κοινωνικής θέσης, φύλου ή δε διαθέτει εισοδήματα.

Κάθε πολίτης στη δημοκρατία ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης, οικονομικής επιφάνειας και μόρφωσης, μπορεί να παίρνει μέρος στις συνελεύσεις και να εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του, αφού υπάρχει η ισηγορία. Επίσης, η παρρησία δίνει χώρο στην ειλικρίνεια και στο θάρρος έκφρασης των απόψεων όλων, ακόμη κι αν είναι αντίθετες με τη γνώμη των πολλών και η λογοκρισία είναι άγνωστη.

Και εκτός από αυτά, να είστε σίγουροι πως, αν μας υποστηρίξετε, θα είστε ελεύθεροι να συμμετέχετε ελεύθερα σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις, χορούς, γλέντια, γιορτές και να χαίρεστε πραγματική ελευθερία, που με ολιγαρχικό πολίτευμα να είστε βέβαιοι πως δεν υπάρχει!

Σκεφτείτε λοιπόν, το πραγματικό νόημα της ελευθερίας και πάρτε την καλύτερη απόφαση!

10. Και ο Αντώνης Λομτζιανίδης επιχειρεί την προσέλκυση των δούλων στο πλευρό των δημοκρατικών:

Αγαπητοί Κερκυραίοι,

Σ’αυτήν τη δύσκολη αναμέτρηση με τους ολιγαρχικούς θα θέλαμε μα έρθετε με το μέρος μας.

Ξέρουμε ότι είσαστε σε δίλημμα για το ποια πλευρά να υποστηρίξετε, για να προσφέρετε τη βοήθειά σας, μια που καλά το γνωρίζουμε ότι και οι ολιγαρχικοί σας έχουν ήδη προσεγγίσει ζητώντας σας βοήθεια.

‘Όμως εμείς θα σας εξασφαλίσουμε την ελευθερία σας και θα κατοχυρώσουμε τα δικαιώματά σας.

Ακόμη μην ξεχνάτε πόσο άσχημα φέρθηκαν οι ολιγαρχικοί στον Πειθία και στους υπόλοιπους δημοκρατικούς. Επίσης να έχετε στο μυαλό σας την βιαιότητα με την οποία οι ολιγαρχικοί αντιμετωπίζουν αυτόν που δεν τους υπακούει.

Τέλος, πιστεύω ότι ξέρετε ότι τα συμφέροντά σας είναι πιο κοντά στα δικά μας παρά στων ολιγαρχικών, γιατί και οι δυο επιθυμούμε την ελευθερία και την ισονομία!

11. Ο Ανέστης Μανίτσας και ο Γιάννης Σωτηρέλης εκπροσωπούν και αυτοί τους δημοκρατικούς και κάνουν το δικό τους αγώνα να ενισχύσουν την παράταξή τους. Απευθυνόμενοι στους δούλους λένε:

«Αγαπητοί συμπολίτες,

Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ, για να συζητήσουμε ένα σημαντικό θέμα. Αυτό αφορά στη στάση σας απέναντι σε όλη αυτή τη διαμάχη μεταξύ δημοκρατικών – ολιγαρχικών. Γνωρίζουμε ότι αρκετοί από εσάς ακόμη σκέφτεστε ποιον πρέπει να υποστηρίξετε και γι’αυτό σας ρωτώ: γιατί να πάρετε το μέρος των ολιγαρχικών μετά από όλα όσα σας έκαναν και όσα περάσατε εξαιτίας τους; Πώς είναι δυνατόν να σκέφτεστε ποιου το μέρος θα πάρετε; Γι’αυτό το λόγο είμαστε εδώ σήμερα, για να σας πω ότι εμείς σας θέλουμε και σας χρειαζόμαστε δίπλα μας σ’αυτόν τον πόλεμο.

Σας προσφέρουμε πλήρη ασφάλεια από τους ολιγαρχικούς. Ακόμη σας δίνουμε τη δυνατότητα να ζήσετε με όλες τις ελευθερίες και τα δικαιώματα του ελεύθερου πολίτη, σύμφωνα με το δημοκρατικό πολίτευμα. Με εμάς λοιπόν θα πάψετε να είστε δούλοι και θα πάψουν να αποφασίζουν οι άλλοι για τη μοίρα σας. Πλέον εσείς θα αποφασίζετε για τη ζωή σας και θα συμμετέχετε στα πολιτικά ζητήματα. Όλα αυτά δηλώνοντας μόνο ότι είστε με το μέρος μας και βοηθώντας μας στην αναμέτρηση με τους ολιγαρχικούς!

12. Ο Βασίλης Μουρατίδης έχει και αυτός επιστρατευτεί από τους δημοκρατικούς για να φέρει όσο το δυνατό περισσότερους δούλους στο πλευρό της παράταξή του. Να πώς:

«Αγαπητοί συμπολίτες,

Γνωρίζετε όλοι την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πόλη μας από την ανέντιμη και βίαιη συμπεριφορά των ολιγαρχικών. Και σαν να μην έφτανε αυτό, τώρα είναι έτοιμοι να μας πολεμήσουν κιόλας.

Για το λόγο αυτό είμαι εδώ, για να ζητήσω την βοήθειά σας εναντίον των ολιγαρχικών. Αν το πράξετε, θα θεωρείστε ελεύθεροι πολίτες με πλήρη δικαιώματα μέσα στην πολιτεία και θα συμμετέχετε και στην άσκηση του πολιτεύματος. Αντίθετα αν επιλέξετε τους ολιγαρχικούς, θα παραμείνετε υποδουλωμένοι και περιθωριοποιημένοι από τα κοινά (παρά τα όσα σας τάζουν), ενώ θα δέχεστε βάναυση και σκληρή συμπεριφορά από αυτούς.

Αν λοιπόν μας βοηθήσετε σ’αυτόν τον αγώνα, θα σας προσφέρουμε πολιτικά δικαιώματα και τη δυνατότητα να εκφράζετε ελεύθερα την άποψή σας, χωρίς να φοβάστε τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό. Τέλος, σας υποσχόμαστε και σας διαβεβαιώνουμε πως θα υπάρχει ισότητα ανάμεσα σε σας και στους υπόλοιπους πολίτες και θα εξαλειφθούν οι διακρίσεις και η εκμετάλλευση, πράγμα αδύνατο να κάνουν για σας οι ολιγαρχικοί».

13. Ο Χρήστος Ταλαμπούκας είναι ο τελευταίος απεσταλμένος των δημοκρατικών και στην επιχειρηματολογία του εστιάζει κυρίως στις διαφορές των δύο πολιτευμάτων, δημοκρατικού και ολιγαρχικού:

«…Ανάμεσα στα δύο πολιτεύματα γνωρίζουμε όλοι από τις εμπειρίες μας ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Εμείς ως δημοκρατικοί δίνουμε την εξουσία στο λαό, με αποτέλεσμα να παίρνουμε αποφάσεις όλοι μαζί για οτιδήποτε προκύψει. Με τον τρόπο αυτόν μπορούμε να αποτρέψουμε πιθανή κατάχρηση εξουσίας και εκμετάλλευση του λαού από λίγους. Πιστεύουμε επίσης πως κάθε άτομο έχει την ίδια αξία με κάποιο άλλο και πως κανένας δεν έχει δικαίωμα να εκμεταλλευτεί κάποιον. Όλοι είμαστε ίσοι και έχουμε δικαίωμα να απολαμβάνουμε με τον ίδιο τρόπο ό,τι μας δίνει η πλάση και αξίζει στη ζωή.

Σας βεβαιώνουμε λοιπόν ότι, αν μας υποστηρίξετε, θα σας δώσουμε την ελευθερία σας και όλα τα υπόλοιπα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι Αθηναίοι πολίτες!»