24
Погода на 20-30 сентябрь Курсы валют Москва днем +12 0 C ночью+7 0 C Бишкек днем +18 0 C ночью+12 0 C USD 44.85 EUR 61.05 RUB 1.40 USD 31.81 (-0.4021) EUR 43.22 (-0.4141) Москва Бишкек О предстОящих выбОрах - 2011 стр 5 америкада кЇч сынашкан кыргыз жигиттери www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Российско- кыРгызский издательский пРоект сентябрь, 2011 г./ N 7 Эки жакшы кошулса - ырыс 7-бетте "багуусуз балдарга їй курдурсам деген ниетим бар" исхак раззаков 6-бетте 11стр. 15 бетте кыдыралиева асема шералиевна как пережить начало осени без вреда для здоровья? 9-стр.

Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Citation preview

Page 1: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Погода на 20-30 сентябрь

Курсы валют

Москваднем +120 Cночью+70 C

Бишкекднем +180 Cночью+120 C

USD 44.85

EUR 61.05

RUB 1.40

USD31.81(-0.4021)

EUR43.22(-0.4141)

Москва БишкекО предстОящих выбОрах - 2011

стр 5

америкада кЇч сынашкан кыргыз

жигиттери

www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

Российско-кыРгызский

издательский пРоект

сентябрь, 2011 г./ N 7

Эки жакшы кошулса - ырыс

7-бетте

"багуусуз балдарга їй курдурсам деген ниетим бар"

исхак раззаков

6-бетте 11стр.

15 бетте

кыдыралиева асема шералиевна

как пережить начало осени без вреда для здоровья? 9-стр.

Page 2: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

2сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

Мадина ЖАПАРОВА,«БИРГЕ» гезитинин

башкы редактору+7(495) 54-54-196 [email protected]

бакытым бєксєрЇп, тООдОЙ дєєлєтЇм кемип тУрат

редактордун колонкасы Эмне кеп?

Бүгүн менин тоом урап турган кези. Тоодой тирегимден, дөөлөтүмдөн кемип, аргасыз кичирейип чөгүп отурам. Ар бир башта бир өлүм демекчи, чоң атам дүйнө салып, пенделигин тапшырып кете берди. Каным ошол адамдан, анын небереси, ур-пагы болгон соң жүрөгүң сезбей койбойт окшойт. Ошол күнү - көңүлүм кирденип, жүрөгүм бир нерсени сезгенсип, түнү ме-нен уктай албай акыры таң сүрүлгөндө ук-тап кетиптирмин. Эрте менен телефондун шыңгырагы ойготту. Алсам, агам Кыргыз-стандан чалып жатыптыр. «Чоң атам кай-тыш болду, мен айылга кетип баратам», деген суук кабарын угуп, эмне деп жооп беришимди билбей отуруп калдым...

Чоң ата!, – дедим. Уккан кулагыма ише-не албай бук түштүм, Чон атамы эстеп көзүмдөн жашым төгүлүп кирди. Токтото алсам кана!

Эсиме келе албай кыйла жаттым, акы-ры туруп, куран окудум. 87 жашында чоң атам баарын таштап кете берди. Артында алты уулу, эки кызы, мендей неберелери, чеберелери, келиндери кала бердик ый-лап... Жөнөп калдым, акыркы жолу көрүп, коштошууга, аябай алыста экенмин көрсө. Орустун бетондон бүткөн төрт бурчтуу үйүнөн чыга алган жокмун. Сиңдимдин көз жараар күн саатын эсептеп олтурганбыз, таштап баралбадым. Бирок көңүлүм, оюм чоң атам жашаган үйдө, айылда жүрөт.

Акыркы жолу эки жыл мурда көрүшкөн элек. Анда төшөктө эле. Жаштыкта, өзүн суукка алдырганбы буту ооручу, ука-лап берчи деп, укалаганча көп темада сүйлөшчүбүз. (Өмүрүнүн акыркы күндөрү бир буту жакшы иштебей калыптыр, жа-рыктык чоң атамдын). Мен эле эмес алы-стан ким келсе да ошол чөлкөмдө эмне жаңылык болуп атканын тактап сурачу. Согуш жылдары, андан кийинки окуяла-рын, эл ачарчылыкта жашап нанга жет-пей, буудайдын машагын терип, жашап жүргөн күндөрүн эскерип сүйлөп берчү. Чоң атамдын эки арманы бар эле. Бирин-чиси жалгыз агасы Улуу Ата Мекендик согушка кетип кайра келбеген. Кара кагаз да келбей өлүү же тирүү экени белгисиз агасын күтүп жашады. Өз атасынан 19 жа-шында ажырап, апасы менен калып, чоң энем, Саламатка үйлөнүп, экөө 6 уул 2 кыздуу болушат. Экинчи арманы 70-жыл-дары Москвага келип жаңы «москвич» са-тып алып, 13 күндө айдап барат. Келгенче көзгө басаар, кубанычын тең бөлүшөөр, эч нерсеге тең келгис өмүрүндөгү жападан жалгыз жакыны, тиреги болгон апасы, көз жумган болот. Энесинин бул дүйнө менен коштошуп жаткан учурда, жанында бол-бой калганына өмүрүнүн акырына чейин аттиң кылып өкүнгөнүн, армандарын угуп калчумун. Мына эми ал арманы мага өттү. Мен да көзүнүздүн тирүүсүндө бир көрүп, батаңызды алалбай калдым... Аттиң дүйнө...сиз бул дүйнөнү таштап кеттиңиз...Сиңдим – уулдуу болду. «Бул дүйнө кап-тарканадыр, бири кетсе, бири келеттир...» дегени ушуго.

Биз атамдын жумушуна байланыштуу Ошто жашачубуз. Балалыгымдын бир бөлүгү Ошто өткөн. Атам бошогон мезгил-

де, дем алыш күндөрү, каникулда айылга чоң атам, чоң энемдикине машина менен 5-6 саат жол жүрүп жетчүбүз. Анда али мектепке да кире элек кездерим эле. Ба-арын ошол мезгилден баштап эскердим.

Жалгыз өскөн үчүнбү балдарын эч нерседен кемтиксиз багып өстүрүп, баа-рын өзүнүн алына жараша, окутуп, там салып, астына машина алып берди. Өзү жетпей калган максат тилектерине бал-дарынын жетишүүсү үчүн бар күчүн жум-шаган. Бир тууганга, ата-энеге зар болгон чоң атам, баарыбызды ар бир майрамда чогултуп, үйүнө чакырып колдон келген учурда кой сойчу. Эсимде жаңы жыл эмне экенин үйдө турган балатыдан билчүмүн. Мектепке кире элек кезден билем муну. Чоң атамдын үйүндө атамдар тоодон ба-латыны кыйып келчү, атайы жаңы жылды тосуу үчүн. Чоң үйгө балдары, келиндери неберелери баары чогулуп, балаты үйдүн бир бурчуна коюлуп, кой союлуп, аш, шорпо жасалып кадимкидей майрам бол-чу. Балдары, келиндери үйдө чоңдорчо сүйлөшүп олтурушчу бир оокумга чейин. Түн болгонуна, суукка карабай, биз, жаш балдар, неберелери сыртка чыгып чана тээп, же паравоз болуп көк муз тепчүбүз. Бул салт, чоң атамдан калган майрамдар-да жакшы күндөрдө чогулуп олтурмай. Бир туугандардын бири-бирине болгон жакындыкты, мээримди, байланышты бекемдетчү экен. Бир мезгилдерде атам Москвада окуп, иштегендиктен, атамдын инилери бирөө Ташкенде, Ошто, Фрунзе-де (Бишкекте) окуп, иштегендиктери үчүн, үйдө ушинтип чогулуп олтурушчу экен, азыр эми чоңойгондо баамдап көрсөм. Ал салт уланып келет ушул күндө да бирок чоң атамдын үйүндө эмес, сегиз баласы-нын ар биринин өз үй-бүлөсүндө. Кандай деңгээлде бирок, билбейм. А биздин үйдө бул уланып келет шартка ылайык гана... Көрсө, чоң атам өз өксүгүн, жүрөгүндөгү арманын, жарасынын даарысын балда-рынан, бизден издеп келген экен. Ошол адат, ошол салт чоң атамдан калган эми уланаар бекен?...

Атадан балага калчу санжыраны ба-арыбызга айтып, «эсиңерде болсун бал-дарым, бул салт ушундай кыргызда, өз тегиңди биле жүргүлө» деп айтып калчу.

Чоң атамдын жасаган иши жыйын-тыгы бул, өз атам илимдин адамы болуп окумуштуулардын катарына кошулганы албетте, чоң атамдын түздөн-түз салы-мы. Чоң атамдын аброюнун бийиктигин көзүнүн тирүүсүндө эле байкап жүрдүм. Совет доору кулагандан кийин Кыргыз-стандан биринчилерден болуп ажылыкка барган үчүн өз атына кошо ажы деп ай-тышчу. Ошону үчүн да Жапар ажынын не-береси турбайсыңбы деп таанышып, чоң атамдын урматы менен сый көрүп жүргөн учурум да аз эмес. Учурда Москвада жүрөм, бул жакта да чоң атамды тааныган белгилүү диаспора өкүлдөрүн жолуктуруп дагы да чоң атамдын аброюнун бийикти-гине ынандым. «Атам өлсө да, атамды көргөн өлбөсүн», дегендей алар бар бол-сун деп ойлоп калдым.

(чоң атам Эсен уулу Жапар ажыга арнаймын)

Чоң атамдын балдарына өз урпак-тарына көп жакшы сапаттарды кал-тырып кеткенин айтпай кое албайм.

Ооба, мамлекет үй-бүлөдөн башталат эмеспи. Чоң атамдын балдары, кечки та-макты жеп бүткөндөн кийин, ата-энесинен кабар алганы жана алдыдагы жумуштар тууралуу сүйлөшүү үчүн анын үйүнө атам жана бир туугандары чогулушчу. Анан ор-того, эмне жумуш аткарып жатышат, эм-нелер аткарылышы керек. Бир туугандар-дын кимисине кандай жардам керек болуп жатат, деги эле кеңешүү үчүн чогулушуп сүйлөшчү. Чоң атам эмне деп сөз айтса балдары, баарыбыз үчүн закон эле, атка-рылчу. Учурда балдары анан биз, небере-лери чоң атамдан калган бул адаттарды колубуздан келишинче улантып, аткарып келатабыз. Мына азыр, чоң атамдын кан-дай адам экендигине баа берип олтурам, кантип жашап өткөнүн анализдеп, эскерип олтуруп... Кайсы жылы экенин эсимде жок телевизордон «Санта Барбара» деген се-риал берген, баш аягы жоктой сезилген. Бир белгилүү бай үй-бүлө тууралуу тасма эле. Сериал бүткөндөн кийин айылдаш-тар да биздин үй-бүлөнү ошондой атап алышыптыр.

Студент мезгилимде, кийин жумушумда жайкы же кышкы эс алууга айылга барчу-мун. Атам, апам башка шаарда иштешчү. Аларга жолугуп, анан чоң атам, энеме жөнөчүмүн. Алар мени күтүшчү эле. Болго-ну Оштун ысык нанын анан шириндиктерди ала барчумун. Шартым ошого гана ылайык болчу. Чоң атамдын сөзгө чечендиги, даа-нышмандыгы, көрөгөчтүгү жана акыл на-сааттары баары эсимде катылуу. Чоң атам баарынан кабардар эле Акаев, Бакиев эмне кылып атат. Эмне кандай болоору-на көзү жетип, кээ бирин айтып да калчу. Бул кесибим, чоң атамдан мага өткөн та-бериги болгон чыгаар деп ойлоп калдым. Анткени, мени чооң эле журналист көрүп, тигил же бул эмне кылып жатат. «Ошто, Бишкекте кандай жаңылык бар?», деп ба-арын тактап сурап калчу эле... ...Эсимде, бир жолу 2003-2004-жылдары адатыбызча жаңы жылда чогулуп олтурдук чоң атам-дын үйүндө. Тамактар берилип, торт жээ-лип дасторконго бата берилип бүткөн соң, үй-бүлөлүк кеңеш башталган. Кеңешип да бүтүштү. Бир четте мен отурам баарын байкап, угуп коюп. Үй-бүлө тууралуу сөз бүтүп айылга өтүп, андан район, шаар, об-луска анан борборго жетти. Өзбекстандын Кыргызстанга берип жаткан газы, Айдар-кендин сымап, Кадамжайдын сурма комби-наттары, Кумтөр андан өтүп орустун паа-шасы (чоң атам, президенттерди ушинтип айтчу) Путинге чейин жетти. Тиги пааша бул пааша менен кандай сүйлөштү. Бири-бирине эмне үчүн барды? ошолорду тактап сурап, анан бир жоопторду айтчу, аппак са-калын сылап коюп. Анда да маани берип түшүнчү эмес экенмин. Анткени, оюмда чоң атамды карыя дечүмүн. Көрсө, кары-са да балдары, өз муундарынын келечеги үчүн кам санап, баарынан кабардар болуп, ошого ылайык аракет жасоонун жолун ой-лонгон экен...

Кылымдай өчпөгөн таза сүйүү...Балдарын үйлөп-жайлап, окутуп, не-

берелери да бой жетип үйлөнөр мезгил-де, теңата сүйлөшчү неберелери менен. «Сүйлөшкөн кызың барбы» деп, «кызга барганда шокалад же гүл ала баргын» деп ошого ылайык кеңешин да берчү. Эр үйдүн сыртында, аял үйдүн ичинде де-гендей чоң атам тыштан таап, энем ич-тен курап өнүгүшүптүр. Көп учурда энеме гүл көтөрө келчү эле. Муну мен өмүрүнүн акыркы жылдарына чейин көрүп сук-танып жүрдүм. Чоң энем экөө олтуруп «экөөбүз чогуу дүйнөдөн кайталы, би-рибиз кетсек, бирибиз кыйналабыз» деп сүйлөшүп калчу. Экөө турмушундагы өйдө, ылдый күндөрдү чогуу өткөрүшүп чогуу жетишкен эле ушул жашка. Мын-тип о дүйнө салып кете берди эми чоң атам энемди таштап... Чоң Ата, жаткан жериңиз жайлуу, топурагыңыз торко бол-сун. Эми Энемдин өмүрүн берсин...

Малабеков дїйнє чемпио-натында алгачкы жеўишке ээ болду

Кыргызстандык боксчу Өмүрбек Малабеков Баку шаарында өтүп жаткан бокс боюнча дүйнөлүк чемпионатта алгачкы жеңишке ээ болду. Бул тууралуу "Азаттыктын" спорттук баяндамачысы Кабыл Макеш айтымында, 56 килограмм салмактагы оюнчу гватемалалык Жозелито Агуиррени 24:17 эсеби менен утуп алды. Эми 3-октябрда Малабеков франциялык боксчу Энтони Брет менен беттешет.

Кыргызстанга ылайыктуу учактар изделип жатат

Бул тууралуу “Азаттыкка” “Кыр-гызстан” авиакомпаниясынын ди-ректору Жолдошбек Бектурганов билдирди. Анын айтымында, атал-ган компания бир жылдан бери Кыргызстандын шартына ылайык-туу учактарды издөөдө. Ушул тап-та 2-3 сунуш каралып жатат. Алар жактырылса жана шарттар макул-дашылса, компания учактарды алууга даяр.

Кыргыз өкмөтү 2010-жыл-дан тарта өлкө аймагында АН-24 үлгүсүндөгү учактарды пай-даланууга тыюу салган токтом кабыл алган. Бул коопсуздукту камсыз кылуу максатында жа-салганы айтылган. Бүгүнкү күндө 1974-1977-жылдары алынган бул учактар менен Кыргызстан аймагында күн сайын 5 каттам жүргүзүлөт.

В Кыргызстане будет реконструирован центр тру-доустройства граждан КР за рубежом K-News - Об этом стало известно на-кануне, 28 сентября, во время встречи министра труда, занятости и миграции Алмасбека Абытова с представителями Международной организации по мигра-ции Бермет Молдобаевой и Нурбеком Оморовым. Бермет Молдобаева сообщила о по-лучении всех разрешительных доку-ментов для строительства информа-ционно-консультационного центра и реконструкции здания центра трудоу-стройства граждан КР за рубежом при Министерстве труда, занятости и мигра-ции КР. По ее словам, со следующей недели ОсОО «БиОР» приступит к реконструк-ции здания. Строители обязуются за-вершить работы за 120 дней и сдать объект к концу текущего года. В ходе встречи стороны обсудили возможность создания страхового ми-грационного фонда для накопительных отчислений трудовых мигрантов. Сред-ства, собранные фондом, в случае не-обходимости будут использоваться для оказания помощи трудовым мигрантам. Также стороны определили сроки про-ведения тренингов для сотрудников региональных подразделений Мини-стерства труда по вопросам миграции. Обучение начнется в ноябре и будет проводиться при поддержке Междуна-родной организации по миграции.

Page 3: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

3сентябрь, 2011 г.

www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru"БИРГЕ" долбоорунун жаўылыктары

Бул маалыматтарды сүрөттөрү жана видео роликтери менен интернет дарегиБиз www.birge.ru сайтынан көрсөңүздөр Болот.

Эмирлан Бектеновсобственный корреспондентиздательского проекта "Бирге"[email protected]

В Москве 3-го сентября состоялся замечательный праздник посвященный началу учебного года. Мероприятие про-шло в теплой дружественной обстановке с участием представителей Посольства Кыргызской Республики в России, самого господина Посла и социального проекта «Бирге». «День знаний» стал возможен благодаря спонсорской поддержке ком-пании «МОЛ.БУЛАК.РУ» . Дети в сопро-вождении своих родителей прослушали напутственную речь господина Посла, участвовали в конкурсах, угощались сла-достями. Приятным моментом праздни-ка было вручение подарков от спонсора. Радостные лица детей и блеск в их гла-зах стали главной наградой для органи-заторов праздника.

Жергебизде юбилейлик майрам жо-горку деңгээлде майрамдалып, көргөн укканыбызга көңүлүбүз тоюп, кубанып калдык. Жылда мынчалык жогорку деңгээлде уюштурулуп өтпөгөнү жал-пыбызга белгилүү эмеспи. Ошентип, Эгемендүү өлкө болгонубузга 20 жыл толду. Албетте, Москвада жашаган кыр-гыз жарандар да чоң даярдык менен то-сушту.

Москвада 2011-жылдын 10-11-сен-тябрь күндөрү «Москвич» маданий бор-борунда кыргыз эстрада жылдыздары: Гүлнара Тойгонбаева, Урмат Усенов, Каныкей жана Омар катышкан Кыргыз Республикасынын Эгемендүүлүгүнүн 20 жылдыгына карата «Менин асыл жерим» аттуу чоң программадагы гала-концерт болуп өттү.

Гала-концерт Россия Федерация-сындагы Кыргыз Элчилигинин колдо-осу менен, Аба Маалымат Борбордук Агенттиги(ЦАВС) жана «Бирге» социал-дык долбоору тарабынан уюштурулган.

Ал эми аталган концерттин жылдыз-дарын ташыган башкы авиа-жүкташуучу «Kyrgyz Airways» компаниясы болду.

Зал демөөрчүлүк жана бири-бири-не шериктештик кызмат көрсөтүшкөн «Аба Маалымат Борбордук Агенттиги-нин», «Юнистрим» акча которуулары, «Мособлбанкы», «Шоола» медицина-лык борбору жана «Бирге» социалдык долбоорунун жарнамалары менен ко-оздолду. Андан сырткары «Мигранттар-ды колдоо борбору», «Просковья» ден соолукту чыңдоо фитоцентри да колдоо көрсөтүштү.

Майрамдык кечени кыргыз эстра-да жылдызы, белгилүү ырчы Гүлнара Тойгонбаева жана Аба Маалымат Бор-бордук Агенттигинин башкы директору Жанболот Айдралиев ачышты.

Аты аталгандай мекендештердин са-гынычын жазып, атуулдук сезимдерин ойготкон Ата-Журт, Мекен жөнүндөгү ырлар баарына таасир калтыра алды. Атап айтсак, Гүлнара Тойгонбаеванын «Күлүп кой», «Кыргызстан», «Жөн эле кыргызмын деп жашап келем», Каныкей-дин «Дүйнөнү сулуулук сактап келет», «Кара чаң», «Жүрөк сыздайт», Урмат Усеновдун атайы мекендештерине ар-нап жазып келген «Менин асыл жерим»,

Посол КР в РФ Улукбек Чиналиев в своем обращении сказал следующее: «Дети, вы наше будущее, мы ждём от вас многого. Хорошо учитесь, любите Родину. Успехов в учёбе». Представи-тель компании «МОЛ.БУЛАК.РУ» Чинара Молдажанова поддержала сказанные го-сподином Послом слова и добавила, что всегда рада от лица компании принимать участие в таких добрых и светлых меро-приятиях.

После напутственных слов детишкам подарили детский журнал «Кичиникей», а также наборы школьных принадлежно-стей. Довольные подарками, они пообе-щали учиться только на «пятерки».

растите сильными и здоровыми

«Болбой эле», Омардын «Сагынба», «Энекем» жана башка элге белгилүү ырларын ырдашканда концертке келген элдин кусалык, сүйүү, атуулдук сезимде-рин дагы да жандандырып, эргүү берди. Залда олтургандар менен ырчылардын жылуу байланыштары жана алардын тамашалары күйөрмандарды ого бетер маанайларын көтөрүп турду.

Эки күн тең концерттик программа-нын соңунда анын уюштуруучулары: Аба Маалымат Борбордук Агенттигинин клуб карточкалары аркылуу ойнотулчу кезектеги экинчи утуш-белектери ойно-тулду. Эскерте кетсек, Аба Маалымат Борбордук Агенттигинин биринчи утуш-белектери үстүбүздөгү жылдын июнь айында ойнотулган болчу.

Утуш-белектерге электр чайниктери, радиоприемниктери, ашкана буюмдары, кеңсе буюмдары, чаң соргучтар, телеви-зор, ноутбук жана башка баалуу белектер коюлган. Концертке келген ар бир үчүнчү күйөрман белектерге ээ болду. Ал гана эмес, кыргыз эстрада жылдыздары Аба Маалымат Борбордук Агенттиги клубу-нун ардактуу мүчөлөрү болуп сыйланып, утуш-белектерге катышып, белектерге ээ болушту. Жалпысынан ырчылар, ыр күйөрмандары да ыраазычылык билди-рип, көңүлдүү кайтышты.

Ошентип, Кыргыз Республикасынын Эгемендүүлүгүнүн 20 жылдык мааре-ке майрамын мекендештерибиз бөтөн жерде жүрсө да, Мекенин жүрөгүнө бе-кем тутуп, көңүлдүү маанайда, шаңдуу өткөрүштү.

Москвада Кыргыз Республикасынын Эгемендїїлїгїнун 20 жылдыгына карата «Менин асыл жерим» аттуу

гала-концерт болуп єттї

Page 4: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

4сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Кыргыз элчилигинде

Посольство Кыргызстана в Москве www. kyrgyzembassy.ru [email protected]

Адрес посольства: 119017, г. Москва, ул. Большая Ордынка, дом 64

Тел.: +7 (499) 237-48-82, 237-46-01. Факс.: +7 (499) 951-60-62

вопросы в посольство и консульский отдел

(орфография исходная)

Здравствуйте. скажите пожалуйста можно получить: 1 справку у вас что я не женат? 2 годиться ли выписка с ме-ста моей постоянной прописки в кр для подачи док-в на гр рф? потому что мне сказали что нужно брать новую из де-партамента рег-ции нас-я кр.

уважаемый Эрмек, Вам нужно по-лучить документ о брачной правоспо-собности в Архиве ЗАГС г. Бишкека по адресу Бульвар Эркиндик 28 и после этого мы легализуем этот документ.Что касается документов для подачи на гражданство РФ,то Вам нужно обра-щаться в органы УФМС РФ за консуль-тацией по поводу необходимых доку-ментов.

Консульский отдел. 28.9.2011, 0:8

27.09.2011 , 10:26 Здравствуйте! У нас сложилась сле-

дующая ситуация. Моя свекровь при-ехала на ПМЖ в Новокузнецк в фев-рале 2010 года, в Кыргызстане она выписалась. Была принята на консуль-ский учет (в Кыргызском посольстве в Москве)15.02.2010г. и ей был прод-лен паспорт гражданина Кыргызстан (здесь же в консульском отделе) до 31.12.2010г. Но по ряду причин она не смогла получить вовремя Российское гражданство. Как теперь ей быть? Ведь выехать она не может - паспорт про-срочен и на гражданство РФ тоже доку-менты не принимают. Можно ли паспорт поменять в посольстве, но при этом она,соответственно, не может предо-ставить миграционную карту. Спасибо за внимание.

уважаемая татьяна, если Вашей свекрови более 60 лет, то согласно По-становлению правительства,паспорт образца 1994 г можно продлить бессрочно,если ей нет еще 60 лет, то па-спорт продлевается до конца текущего года и в этом случае нужно будет после продления паспорта подавать докумен-ты на новый паспорт, поэтому ей сле-дует приехать и продлить свой паспорт в любом случае.В связи с тем, что па-спорт просрочен достаточно давно,нам необходимо предоставить справку из УФМС о том, что она не получала граж-данства РФ и тогда мы можем продлить паспорт.После продления паспорта, Вашей свекрови нужно будет выехать за пределы РФ, т.к. без миграционной карты у нее не примут документы на гражданство РФ.И затем нужно будет обновить КУ.

Консульский отдел. 27.9.2011, 16:3

27.09.2011 , 07:56 от наргиза, мо-сква

здравствуйте, я гражданка Кыргыз-стана, приехала в Москву в начале 2011 года, но не встала на консульский учет. какие штрафные санкции предусмотре-ны за несвоевременное оформление КУ? и второй вопрос-на основании како-го паспорта (внутреннего или загранич-ного) производится постановка на КУ и ПМЖ? я планирую получить граждан-ство РФ, листок выбытия и др. докумен-ты на руках. очень надеюсь на скорый ответ!

уважаемая наргиза, никаких штрафных санкций нет,для постановки на КУ нужен заграничный паспорт.

Консульский отдел. 27.9.2011, 12:43

26.09.2011 , 13:38 от виктория, во-ронеж

Добрый день! Оформляю документы на получение российского гражданства. В фмс сказали, что в листке убытия не хватает названия населенного пункта - куда убыл (г.Воронеж). Сказали, что исправления нужно сделать и заверить

26 сентября 2011 г.В Москве завершился XII Московский

международный конкурс чтецов Кора-на. Лучшим знатоком Корана признан 28-летний Саид Давуд из Палестины, имам мечети Аль-Акса.

Второго места удостоился 33-летний Халид Альбузаиди (Марокко), третье до-сталось тридцатилетнему Аль-Валиду Ашшамсану, из Королевства Саудовская Аравия. Призовой фонд Конкурса составил 10 тысяч долларов: 5 тыс., 3 и 2 тыс. за пер-вое, второе и третье места соответственно.

На Московском международном конкурсе чтецов Корана представлял

16 сентября с.г. по инициативе кыр-гызской стороны в МИД Российской Фе-дерации состоялось встреча Чрезвычай-ного и Полномочного Посла Кыргызской Республики в Российской Федерации У.Чиналиева с со Статс-секретарем – за-местителем министра иностранных дел Россйской Федерации Г.Карасиным.

В ходе беседы были обсуждены раз-личные аспекты двусторонних отноше-ний, отмечена важность активизации взаимодействия между внешнеполити-ческими ведомствами Кыргызской Респу-блики и Российской Федерации, а также стороны затронули ход подготовки в Кыр-

от 15 сентября 2011 г.Посольство Кыргызской Республики в

Российской Федерации провело офици-альный прием по случаю 20-летия со дня Независимости Кыргызской Республики в Доме приемов МИД России.

В мероприятии приняли участие главы дипмиссий и международных ор-ганизаций в Москве, государственных структур России, а также общественные деятели и представители деловых кру-гов.

С приветственными речами выступи-ли Посол Кыргызстана Улукбек Чиналиев и Председатель Федеральной таможен-ной службы, сопредседатель межправи-тельственной кыргызско-российской ко-миссии Андрей Белянинов.

В своем выступлении Посол Чинали-ев информировал гостей о проводимых демократических и политических пре-образованиях в Кыргызстане, а также о приоритетах двустороннего кыргызско-российского сотрудничества.

Отметил, что «дружба и добрососед-ство с Россией – это главный приоритет внешней политики Кыргызстана. Россия является для Кыргызстана ключевым стратегическим партнером и союзни-ком».

В свою очередь Белянинов поздра-вил с днем Независимости и рассказал о преспективах Таможенного Союза, также добавил, что “памятник Манасу недавно сооружен, воздвигнут в Бишкеке при по-мощи России, сейчас киргизская сторона сделала все, чтобы такой же памятник Манасу был сооружен в Москве. В бли-жайшее время будет заложен камень, при активной поддержки мэра городы Москвы. Это будет очень серьезное со-бытие во взаимоотношениях двух стран.”

С днем Независимости также поздра-вил Вице-спикер Госдумы России, лидер партии ЛДПР Владимир Жириновский. Он

в консульстве КР. Скажите, пожалуйста, что мне нужно предоставить для этой процедуры кроме самого листка убытия, можно ли сделать это срочно за день и по какому тарифу? Заранее спасибо.

уважаемая виктория, в ходе оформ-ления консульского учета вносятся изме-нения или добавления в листок убытия, список документов и тарифы для КУ есть на нашем сайте.Оформить все можно срочно в течении 1 рабочего дня по сроч-ному тарифу.

Консульский отдел. 27.9.2011, 0:26

26.09.2011 , 12:47 от светлана, рос-сия

Здравствуйте!!! меня интересует во-прос, нужно ли ребенку в возрасте 3 года и 8 месяцев делать вставать на консуль-ский учет? и ставятся ли какие-то отметки в документах ребенка, таких как: свиде-тельство о рождении и справка о принад-лежности к гражданству? Заранее благо-дарна!

уважаемая светлана, если у ребен-ка нет отдельного паспорта, то отдельно на КУ мы его не ставим и никаких отметок в документах ребенка не делаются.

Консульский отдел. 27.9.2011, 0:31

26.09.2011 , 10:06 от михаил, волго-град, рФ

Я гражданин РФ, перевез родителей в Россию на пмж. Теперь необходимо по-ставить их на КУ. Могут ли почетные кон-сулы, информация о которых размещена на данном сайте, поставить на КУ или не-обходимо в обязательном порядке ехать в Москву? Также, допускается ли про-цедура постановки на КУ посредством отправки документов (заверенных нота-риально) почтой в Москву и сколько вре-мени это может занять? Заранее спасибо за скорый ответ. С уважением Михаил.

уважаемый михаил, документы на КУ могут принять в Почетные консуль-ства, но они отправляют все документы к нам в Москву и это может занять по вре-мени более 2 недель.Отправлять почтой документы на КУ нельзя, требуется лич-ное присутствие и квитанция об оплате через терминал,установленный в здании Посольства.Оформить КУ можно в тече-нии 1 рабочего дня по срочному тарифу.

Консульский отдел. 27.9.2011, 0:36

26.09.2011 , 08:11 от анастасия, мо-сква

Здравствуйте! Моя мама оформля-ет пенсию в г. Москве, родилась и жила в Киргизии, в настоящее время получила гражданство РФ в документах, выданных еще в СССР указан Кировский район, в более поздних указан Манасский район. Пенсионный фонд затребовал справку у переименовании района, возможно ли получить данный документ в Посольстве Кыргызской Республики, или необходимо обращаться непосредственно по место жительства, с. Покровка, Кыргызстан? У нас всего один месяц, чтобы оформить эту справку. Заранее благодарна за ответ!

уважаемая анастасия, справки о пере-именовании населенных пунктов выдаются у нас в Посольстве, обращайтесь.

Консульский отдел. 27.9.2011, 0:28

25.09.2011 , 14:19 от анна, нижний новгород

Здравствуйте! Если я сейчас нахо-жусь в Нижнем Новгороде и прописка у меня здесь, для того, чтобы встать на консульский учет, нужно ехать в Москву? все верно? или возможно Нижний отно-сится к Санкт-Петербургскому консуль-ству?

Уважаемая Анна, для постановки на КУ Вам нужно приехать в Москву.

Консульский отдел. 25.9.2011, 21:8

отметил, – “… нам очень приятно знать, что в Киргизии не просто любят и хорошо знают русский язык, без всякого акцента говорят, но и выражают большую потреб-ность изучать язык, с просьбами направ-лять учебники на русском языке. Есть регионы, где пытаются закрыть русские школы, а киргизы наоборот просят и про-сят направлять тысячи учебников на рус-ском языке, с тем, чтобы удовлетворить потребность населения республики”.

“В Киргизии есть великолепное озе-ро Иссык-Куль, и я бы хотел, чтобы его природные качества знали не хуже, но даже лучше чем турецкие берега. Я бы даже сказал – климат, вода, песок намно-го лучше других, чистейший природный оазис. Хотел бы, чтобы Киргизия была бы примером для всех среднеазиатских республик и Казахстана, например, но-вой демократией, правильного решения национального вопроса, и правильного выстраивания отношений с Российской Федерацией. Киргизский народ трудолю-бивый, это видят и чувствуют граждане России”.

Сегодня нужно востановить “Иссык-Кульский Форум”, существуют ОДКБ, Таможенный Союз, СНГ, они все поли-тические и экономические форумы, а “Иссык-Кульский Форум” ,- это нечто дру-гое…”. Мы готовы оказать содействие на востановление такого Форума. Это будет лучшая память великому и киргизско-му и, русскому писателью Ч. Айтматову. Пусть процветает Киргизия

В рамках официального приема был организован концерт с участием извест-ного исполнителя–инструментальщика национальных мелодий Курмангазы.

Гостям были показаны гравюры мо-сковских художников по произведениям народного писателя Ч. Айтматова, изде-лия народно –художественных промыс-лов.

Пресс-релизы

гызстане к выборам президента страны 30 октября 2011 г.

Посол У.Чиналиев информировал со-беседника о том, что на территории Рос-сии будет образовано три избирательных участков: в г. Москва, Екатеринбурге и Новосибирске, а также сообщил о коли-честве избирателей, которые будут голо-совать на территории России и процеду-ре голосования.

Со своей стороны Г.Карасин обещал полное содействие в том, чтобы избира-тельный процесс на территории России прошел успешно.

Кыргызстан Ибрахим Балтабаев. Также принимали участие представители По-сольства Кыргызской Республики в Мо-скве.

Конкурс организован Советом муфти-ев России. При поддержке Правитель-ства Москвы, Министерства иностранных дел и Министерств культуры Российской Федерации. Московский конкурс чтецов Корана включен в план программ ЮНЕ-СКО.

В рамках конкурса была организова-на выставка каллиграфии текста Корана, а также состоялось выступление ансам-блей духовной музыки.

Официальный прием в Доме приемов МИД России

Подготовки к выборам президента Кыргызстана

На Московском международном конкурсе чтецов Корана представлял Кыргызстан Ибрахим Балтабаев

Page 5: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

5сентябрь, 2011 г.

www.gazeta.birge.ru. www.birge.ruАктуальная беседа

- Алмаз Дамирович, нам всем уже известно, что 30 октября 2011 года будут про-водиться выборы президен-та Кыргызской Республики, так какое количество изби-рательных участков будет открыто в Российской Феде-рации и в каких городах?

- Выборы будут проводить-ся на основе нового выборно-го законодательства, а именно принятого 2 июля с.г. Конститу-ционного закона «О выборах Президента Кыргызской Респу-блики и депутатов Жогорку Ке-неша Кыргызской Республики», а также закона « об избиратель-ных комиссиях по проведению выборов и референдумов Кыр-гызской Республики от 30 июня этого года.

Необходимо отметить, что организация предстоящих вы-боров Президента Кыргызской Республики на территории Рос-сийской Федерации будут отли-чаться от ранее проводимых в прежние годы.

В соответствии с частью 2 статьи 2 нового Конституционно-го закона Кыргызской Республи-ки «О выборах Президента Кыр-гызской Республики и депутатов Жогорку Кенеша Кыргызской Республики» от 2 июля 2011 года №68 «граждане Кыргызской Республики, проживающие или находящиеся за ее предела-ми, голосуют исключительно на территории дипломатических представительств, консульских учреждений Кыргызской Респу-блики».

В связи с этим голосова-ние 30 октября 2011 года будет

проводится только на терри-тории Посольства Кыргызской Республики в г.Москве, Гене-рального консульства в г. Екате-ринбурге и Вице-консульства в г.Новосибирске.

Если вы помните, ранее вы-борное законодательство позво-ляло открытие избирательных участков в других городах Рос-сии и в местах компактного про-живания граждан Кыргызстана за рубежом. К примеру на выбо-рах депутатов Жогорку Кенеша, в октябре прошлого года, были открыты 18 избирательных участков в 15-ти городах Россий-ской Федерации.

Сейчас, повторюсь, голо-сование возможно только на территории дипломатических и консульских учреждений, то есть на трех избирательных участках в городах Москва, Екатеринбург, Новосибирск.

Какие еще новшества предполагает новое выбор-ное законодательство?

- В соответствии с пунктом 6 статьи 15 вышеназванного Кон-ституционного закона «в день голосования имеют право голо-совать только граждане, вклю-ченные в Список избирателей».

В новом законодательстве уже отсутствуют ранее действо-вавшие понятия такие как, «ос-новной список» и «дополнитель-ный список».

Голосование будет прово-дится только по одному списку избирателей, утвержденному и заверенному Центральной из-бирательной комиссией Кыргыз-ской Республики.

Посольство в Москве, Гене-ральное консульство в Екате-ринбурге, Вице-консульство в Новосибирске, до 10 сентября 2011 года будет осуществлять составление списков избира-телей и направление их в ЦИК Кыргызстана.

Граждане Кыргызской Ре-спублики, временно находящи-еся на территории РФ и не со-стоящие на консульском учете (трудовые мигранты, студенты и другие лица) могут обратить-ся в Посольство Москвы, Гене-ральное консульство в Екате-ринбурге, Вице-консульство в Новосибирске для включения их в списке избирателей и реа-лизации своего избирательного права.

Каждый избиратель в течении 30 календарных дней, но не позд-нее 20 октября, в праве письмен-но заявить о намерении голосо-вать по избирательному адресу, путем подачи в участковую изби-рательную комиссию заявления установленного Центральной из-бирательной комиссией образца с предложением копии паспорта гражданина Кыргызской Респу-блики ( ID - карта) или общеграж-данского паспорта гражданина Кыргызской Республики.

Проводиться работа по ди-пломатическому содействию направлению приглашений международным наблюдателем от ЦИК РФ, МПА СНГ, других международных организаций и посольство зарубежных стран, аккредитованных в КР. По ин-формации представителей ЦИК РФ, в качестве международных наблюдателей рекомендова-ны для участия от Российской

Федерации 350 человек, долго-срочно будут пребывать в Кыр-гызстане более 30-ти человек.

Согласно указаниям ЦИК и ТИК КР в составе участковой ко-миссии не имеется штатных со-трудников Посольства.

Заявление будут принимать-ся от граждан Кыргызской Респу-блики по следующим адресам:

-г. Москва, ул. Большая Ор-дынка д.64, Посольство КР в РФ;

-г. Екатеринбург, ул. Больша-кова, д. 105, Генеральное кон-сульство КР;

-г.Новосибирск, Красный проспект,к. 10, ком.503, Вице-консульство КР;

Какое количество изби-рателей прогнозируется по Российской Федерации?

- Что касается численностей избирателей, то, как было отме-чено выше, голосование будет проводиться на трех избира-тельных участков с 8до 19 часов местного времени.

Участие в голосовании воз-можно предположить не более 7-8 тысячи избирателей в трех городах.

Если сравнить с прошлогод-ними выборами Жогорку Кенеш, тогда в голосовании на террито-рии Российской Федерации при-няли участие 49 тысяч граждан Кыргызстана в 15-ти городах.

В связи с этим имеется оза-боченность по возможным всту-плениям со стороны граждан Кыргызской Республики, обще-ственных организаций в регио-нах Российской Федераций, где в этот раз не будут открываться избирательные участки.

Каковы участие обще-ственных организаций и диа-спор в выборном процессе?

- Как было отмечено, каж-дый избиратель в праве лично письменно заявить о намерении голосовать по избирательному адресу до 20 октября.

Вместе с тем, Посольство планирует обратиться к руково-

В новом законодательстве уже отсутствуют ранее действовавшие

понятия такие как, «основной список» и «дополнительный список»

дителям общественных органи-заций (диаспор) с целью оказа-ния содействия по составлению списков потенциальных изби-рателей, уточнению сведений и для разъяснительной работы среди граждан Кыргызстана.

Какие документы необхо-димы для участия в голосо-вании?

- Каждый гражданин голосует лично, голосование за других из-бирателей не допускается.

Избирательные бюллетени выдаются избирателем, только включенным в Список избирате-лей, по предъявлению паспорта или документа, удостоверяюще-го личность избирателя.

При получении избиратель-ного бюллетеня для голосования в списке избирателей простав-ляется серия и номер паспорта или документа, удостоверяюще-го личность избирателя. Изби-ратель проверяет правильность произведенной записи и распи-сывается в списке избирателей.

Где можно получить до-полнительную информацию по выборам?

- С момента назначения вы-боров на веб-сайте посольства (http://kyrgyzzembassy.ru/) вы-ставлена информация о дне, времени, местах голосования. Там же на сайте создан специ-альный раздел «О подготовке и проведении выборов президен-та КР», где выставлены тексты законов касающихся выборов. К данной разъяснительной работе привлечены СМИ издаваемые кыргызскими общественными организациями, фондами и диа-спорами.

Также информация будет представлена непосредственно на открываемых избирательных участках.

абдисияев алмаз дамирович - Председатель избирательной комиссии Посольства кр в москве.

Беседовала: КАйыПБердиевА Умай

Page 6: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

6сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Cтуденттер

талгат ОсОКееВ, "бИрГе" гезитинин атайын кабарчысы россия, Москва+7 (495) 54-54-196E-mail: [email protected]

Москвадагы окуу жайга тапшы-руу тууралуу ой?

2006-жылы кесиптик кыргыз-түрк лицейди бүтүргөн соң, мамлекеттик тесттен жогорку упай топтоп, Антали-ядагы ГАЗИ Университетине тапшыр-май болгонумда ата-энем жөнөтпөй ко-юшкан. Апам Москвада иштегендиктен бул жакка чакыртып, окуп калдым.

Студенттик жашоо?Студент болуп кыйналган жокмун.

Ата-энем жанымда эмеспи. Окууда эч кандай кыйынчылыктар болгон жок. Тескерисинче, шарттары жакшы, окуу китептери жетиштүү, керектүү мате-риалдарды оңой тапса болот. Учурда дипломдук ишке тема тандап жатам. Бухучет, анализдер жөнүндө. Окуу жай-ында алдыңкы студенттердин катарын толуктайм. Негизи эле окуган гимнази-ядан, түрк лицейден анан институттан ыраазымын, бири-бирине окшобогон билимдин ар кандай тармагын, ар түрдүү мугалимдерден таалим алып келе жатам. Бирине-бири окшобогон башкача, ар бири өзүнчө урматтоого татыктуу.

Жеке жашоодон эки ооз кеп?Жеке жашоомдогу орчундуу өзгөрүү

турмушка чыктым. Күйөөм Азамат ат-туу жигит бул жакта. Өзүбүзчө түтүн булатып жашап келатабыз.

Асема кандай келин?Келиндик кызматымды Кыргызстан-

га барганда аткарып келгем. Албет-те, кайын журтумдун алдында аткара бермекчимин. Үй-жумуштарын баа-рын жасай берем. Уй саай алам. Кай-ын журтум ойлошчу экен, бул шаарда чоңойгон кыз, гимназияда кийин түрк лицейинде, учурда жогорку окуу жай-да окуп жүрсөм үй жумуштарын жасай албаса керек деп. Түрк лицейде окуп жүргөнүмдө чеберчиликти үйрөтчү. Мына ошону үчүн да сайма сайып, че-берчилик да колумдан келет.

Жашоо, ата-эне, достор жана азыркы жаштар тууралуу?

Мен өмүргө экинчи ирет кайра ке-лип жаша десе, кайра эле ушул жолду тандамакмын. Жашоого ыраазымын. Ата-энеме, алардын мага кылган чек-сиз эмгектерине ыраазымын. Биринчи жасаган иштерим ата-энем үчүн. Мур-да Туркияга барып окубай калдым деп капа болчумун. Азыр жок. Анталияда окуган досторум менен сүйлөшүп ка-лам, алар азыр башка көз карашта. Жакынкы аралыкта Кыргызстанга келе турган ойлору жок. Окууну бүтүп, ошол жакта эле иштеп, жашап калгысы келет көпчүлүгү. Жакшы дос арттырганга не жетсин...

Бул жакта көп эле кыйналып иштеп жүргөн өзүм теңдүү жаштарды көрөм. Алар да жыргаганынан бул жакка келип иштеп жатышкан жок. Турмуштагы за-рылдыктан, ата-энесине жардам берем деп жүрүшөт. Жакшы жашоо издеп... бирок кээ бирлери бар, жаман жолго түшүп бузулуп бараткандар. Жакшы билим алып аракет кылышса, мүмкүн мындай болбос беле деп коем. Турмуш жашоо ар кимде ар кандай эмеспи. Ар дайым жакшы ниетте болушсун демек-чимин.

Кыргызстандын келечеги туу-ралуу?

Мен окуумду бүтсөм эле Кыргыз-станга кетем деп жүрөм. Келечеги кең, билимдүү жаштарыбыз көп. Алардын көпчүлүгү чет жактарда окуп жүрүшөт. Кыргызстанга бир күнү кайтып кели-шет барибир. Досторумдун көпчүлүгү чет жактарда окушат. Ата-Журтум үчүн кошкон салымым, өз кесибимди арка-лап элим үчүн эмгектенсем- ошол ме-нин атуулдук парзым деп ойлойм.

Бала кездеги тилектер, кыял-дар?

Бишкекте түрк лицейде окуп жүргөн кезимде, үйгө, Караколго барыш үчүн автобус, бусиктер менен барчумун, анан автобекетте жүрүшкөн ата-энеси жок көчө балдарды көрүп, чоңойсом ушулар-га бир үй- жай салдырам дечүмүн. Алар

"багуусуз балдарга їй курдурсам деген ниетим бар"

туулган жылы: 1987-жылы, 17-октябрьтуулган жери: Ыссык-Көл облусу, Ак-Суу району, Жолголот айылыокуган мектеби: 1994-2002-жылдары Караколдогу 11-гимназия мек-

теби, 2002-2006-жылдары Республикалык кыргыз-түрк Анадолу кесиптик кыздар лицейи.

жогорку окуу жайы: 2006-жылдан бери Москвадагы Эл аралык эко-номикалык мамилелер институтунун студенти

иштеген жери: 2010-жылдын февралынан бери «Связной» байла-ныш салонунун менеджери.

кыдыралиева асема шералиевна:

Биз бул санда сєз кыла турган инсан Москвадагы Эл аралык экономикалык мами-лелер институтунун 5-курсунун студенти Кыдыралиева Асема тууралуу болмокчу.

суукта, ачка кыйналганын көргөндө менин ушунчалык боорум ачыйт эле. Жетишсем ошондой жаш жетим көчө балдарына үй салсам деген балалык кыял -тилектеримдин бирин ишке ашырам буюрса.

Чоң энелер тууралуу?Таенемдин колунда көбүрөк

жүрдүм. Кыргыздын көп каада-салт-тарын таенемден үйрөнгөм. Азыр таенемдин үйрөткөн иштерине ыра-азымын. Чоң энелер, таенелер бар болсун!

Асема 10 жылдан кийин?Бир үй-бүлөнүн куту, балдардын

апасы, өзүмө ылайыктуу бир ишка-нанын ээси. Эл кадырлаган сыймык-туу эл кызы деп элестетем.

студенттер силерге!!!урматтуу студенттер ге-

зитибизден силердин прак-тикалык иш, же илимий ста-тьялар жана башка темада берүүчү материалдарыңар үчүн атайын бет арнамакчы-быз. өзгөчө журналистика тармагында окуп жатышкан чет жактардагы студент ини-сиңдилер силер үчүн редак-ция тарабынан интернет, телефон, жол киреге сарптал-ган каражат төлөнүп турул-макчы. Байланышка чыккы-ла, күтөбүз.

телефондорубуз: 8(915) 006-80-05, 8(915) 006-43-81

Page 7: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

7сентябрь, 2011 г.

www.gazeta.birge.ru. www.birge.ruЗа рубежом

салимаайдарова,собственный корреспондентиздательского проекта "Бирге" германия, дордмуд[email protected]

Конец августа, в особенности 30- 31 августа – двойной праздник для всех кыргызстанцев, так как Орозо Айт при-шелся на канун «Дня независимости» нашего Кыргызстана. В такие дни осо-бенно остро чувствуется, что мы нахо-димся вдали от родины. В то время, когда наши родные и близкие собирают-ся за одним дастарханом, нам остается только поздравить всех по телефону или в лучшем случае связаться с ними по «Skype» и облизывать пальчики при виде бешбармак, самсы, манты, и дру-гих вкуснятин нашей неповторимой кух-ни. Но к счастью в последнее время все чаще устраиваются встречи наших со-граждан в такие знаменательные дни. Например, ежегодное празднование Нооруза стало уже обычаем. Встречи организуются каждый год в разных го-родах Германии, чтобы наша молодежь имела возможность увидеть те места, в которых они еще не были. Это в основ-ном большие города, такие как Франк-фурт, Берлин, Кельн, Дюссельдорф и др. В программе: прогулка по достопри-мечательностям города, затем ужин в кафе, который начинается гимном КР, проходят развлекательные игры, также разыгрываются призы в конкурсах на смекалку. Вечер продолжается желаю-щим походом на дискотеку. Конец авгу-ста не стал исключением, в посольстве Кыргызстана в городе Берлин прошли мероприятия посвященные дню незави-симости и Орозо Айт. Были приглашены все наши соотечественники и желаю-щие отведать национальную кухню, где главным блюдом был – Плов. Этот день был отличным поводом для знакомства с новыми людьми, обменятся контакта-ми и просто поговорить на родном язы-ке. Также во Франкфурте на берегу реки Майн молодежь Кыргызстана устроила «grill – party» (по старому –Шашлык) на открытом воздухе, благо переменчивая европейская погода позволила приятно провезти время, так как было солнечно.

Участница этого мероприятия Айгул Токоева поделилась своими впечатле-ниями, цитирую «Собирались мы по кыргызски, т. е. очень долго к 3 часам (2 часа позже запланированного времени). Мы были у реки полностью закупленны-ми продуктами, и самое главное было тоже куплено (куриные крылышки, со-сиски). А потом нашим парням приготов-ление грили можно было полностью до-верить, они постарались на славу Улан Жумалиев и Болот Алымкулов. Самой приятной неожиданностью было, когда новый консул Кыргызстана во Франк-фурте К. Акказиев тоже к нам присоеди-нился. Было очень весело, интересно, набрали положительных эмоции».

Интересно, что немцы хорошо ин-формированы о празднике всех му-сульман. Ведь в Германии по послед-ним подсчетам проживают 2.5 млн. турков и это не считая арабов, курдов, иранцев и других национальностей верующих в Ислам. Они в курсе, что мусульмане празднуют конец месяца Рамазан – Великого поста и называют его «Zuckerfest» что в переводе озна-чает праздник сахара, потому что на стол ставится много сладкого. Все ев-ропейцы, конечно же, удивляются. Как можно целый день не есть, то есть, от рассвета до заката солнца, ничего не есть и не пить, но относятся к этому то-лерантно. Так в этот день детям всех мусульман позволено пропустить шко-лу. А также многие турецкие компании, магазины, пункты быстрого питания закрывают свои двери.

Месяц Рамазан является временем, когда все стараются говорить и думать только хорошее о других и время про-щения старых обид, мира и гармонии в семье и в соседстве.

Хотелось бы выразить огромную благодарность всем организаторам та-ких встреч, за то что делают нашу ро-дину чуточку ближе и наполняют наши сердца теплотой к ней.

Праздник в Германии для кыргызстанцев

жанара жороБаева, "Бирге" гезитинин атайын кабарчысыакШ, Чикаго[email protected]

Бирөөнүн жеринде султан болгу-ча, өз жеринде ултан бол демекчи, Америкадагы кыргыздар да өз жерин сагынып көргүсү келет, анын абасы-нан дем алып, адамдары менен ба-арлашкысы келет. Бөтөн эл бөтөн жерде болсо да майрамдарыбызды унутпай майрамдап, каада салттарын карманганга аракет кылабыз. Жай-дын ыссык аптабы бүтүп күз да келип калды, Кыргызстанда бул убакта бы-шыкчылык, жыйын-терин убагы. Бул жактагы кыргыздар үчүн өз элинин майрамдары баарынан жогору турат. Бири жумуштан, дагы бири окуудан колу бошобосо да, кыргыз коомчулугу уюштурган майрамдарда чогулушуп, кызыктуу кечелерди өткөрүп черин жазышат. Бул жылкы 30-31-август Кыргызстандын Эгемендүүлүгүнүн 20-жылдыгына арналган Америкада-гы кыргыздардын иш чарасы да аб-дан кызыктуу өттү. Бул күндүн Орозо айт менен бирге келгени андан да чоң белек болду. Чикагонун кооз бир пикник өткөрчү жеринде жыйналды. Ал жерге кыргыздын боз үйү тиги-лип, ичи жасалгаланып, жабдыктары

илинип, башка улуттардын да кызыгу-усун арттырды. Көптөн бери мындай көрүнүштү сагынган кыргыздар кыргыз улуттук кийимдерин кийип сайран-дашты. Үшкүрүк ойлордун жеткен чеги эмеспи… "эх, чиркин" деп улутунуп, үшкүрүп да алышты окшойт. Көптөгөн улуттук оюндар ойнолду, жигиттер үчүн кол күрөш, эр эңиш сынактары өтүп байгелер менен сыйланышты. Ал эми кыздар ак терек-көк терек, волей-бол оюндарын ойношту. Эң кызыгы аркан тартмай жана кыз куумай оюн-дары болду. Ушундай маанайдагы пикник мындан 2 ай мурун да абдан кызыктуу өткөн. Бул пикниктин дагы бир өзгөчөлүгү кыргыздын белгилүү ырчыларынын бири Өмүрбек Андар-бековдун катышуусу болду. Ал да оюндарга катышып майрамдын көркүн ачты десем жаңылбайм. Майрамдын акырында ар бир оюндун жеңүүчүлөрү аныкталып белектер берилди. Эли-биздин келечегине, ынтымагына, жак-шы сөздөр, калоо тилектер айтылды. Эстелик үчүн Кыргызстандын туусу астында сүрөткө түшүү менен майрам-ды аяктадык.

Сагыныч Майрам

Page 8: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

8сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Зов предков

Читая книгу «Каганат» (со-кровенное сказание кочевников . Сорок посланий из глубин веков (…Отрывки из Каменной кни-ги…)) Каныбека Иманалиева, я открыла какую то мерцающую сердцевину моей первопамяти, зреющее начало бытия… услы-шала топот копыт коней- скаку-нов и стон предков….я замер-ла… чувствовала ужасающее волнение…кипела кровь… Как будто произошло озарение… в мою повседневную жизнь вры-вался забытый эпос кыргыза… Эхо истока, голоса предков..

Наследие наших предков на

этой планете очень давнее. Со-гласно Ведом, оно насчитывает несколько миллионов лет, и весь этот колоссальный опыт, вся это информация содержится в нас с вами. Она записана на генети-ческом уровне. Какая огромная Сила! Когда мы говорим - пе-ред Москвой сражались наши деды – Панфиловцы, не пуская врагов, то буквально подразуме-ваем, что это мы участвовали в этом сражении. Но на самом деле мы помним это. Когда я слышу о том, что много-много тысяч лет назад наши предки покинули свою про родину Алтая и переселились на Среднюю Азию, то каждая клеточка моего тела отзывается на эту инфор-мацию. Это знание записано в глубине моего подсознания… О судьбе необыкновенного на-рода, правевшего века своей предыстории на енисейских бе-регах народа, который мог стать буддийским, а стал исламским.

Если наши действия будут соответствовать устремлениям, содержащимся в родовом эгре-горе, если мы будем исполнять

заповеди Предков и свято чтить традиции, то обретем Родовое Сознание (совместное знание с Родом). То есть сможем пользо-ваться обще-родовой памятью и всем, что в ней накоплено. Воз-можно, автор этим и восполь-зовался. Такие действия наши предки называли здравомысли-ем, потому что, подключившись к своему Родовому эгрегеру, мы действуем по прави, то есть пра-вильно.

Связь поколений, их гармо-ничное взаимодействие с Родом невозможна без духовного раз-вития. Как дерево без корней за-сыхает, так и человек без связи с Родом не способен к жизни… я это еще раз остро почувствова-ла, читая книгу.

Я приношу сердечную благо-дарность Каныбеку Иманалиеву и тем, кто чьими заботами из-дана эта книга. Надеюсь, читая, каждый следующий номер газе-ты, вы будете собирать, и сохра-нять его, а также достойно оце-ните, услышав звон колоколов от истока и зов предков…

Кайыпбердиева Умай

каганат

1 Великая Книга древних повествований в войлочном переплете2 Тюндюк – верхный деревянный круг остова юрты, символ дома3 Кереге – боковые, раздвижные стены юрты, ее остов

Пока сие загадка: когда, как и где это Слово было? Случай-но попало это послание мне в руки... не исключено, этот Кийиз китеп1 - «копия» или перевод на кыргызский язык каменных письмен на Алтае, в Монголии и Хакасии.

Прочитав, подумал: не есть ли это Священная Книга кыр-гызов, существовавшая еще до появления эпоса «Манас»? как бы там ни было, чувствуется за этим предельно лаконичным, но изумительно ёмким (высекать на камне письмена – не водить карандашом по бумаге!) текстом кыргыз, чья душа горела за судь-бу, историю, дух и будущее свое-го народа. Кто он, как его звали, разве теперь узнаешь? Одно несомненно: эти слова мог ска-зать только истинный сын кыр-гыза в самые жестокие времена, когда судьба его народа висела на волоске...

Некто неизвестный выби-вал на камне безмерную скорбь в наиздание потомкам, когда вероломство и предательство сородичей привели к тому, что великое знамия государственно-сти было повержено, и могучий в ту пору народ лишился не толь-ко власти, но и свободы... А ведь кыргызы именно за свободу ты-сячу раз умирали и тысячу раз воскресали!

...Буйствуя среди отрогов, на перевале осталось это Слово.

...Погиб Каган, погибли люди, но в народе осталось это Слово.

...Вихри взвивались, дробил-

ся камень, в пустыне осталось это Слово.

...На озере, где постреляли синих уток, осталось это Слово.

Вслушайся и, быть может, услышишь и ты из глубин веков дробный топот копыт коней Ве-ликого Кыргызского каганата, владевшего миром тысячу лет назад...

Всем сердцем услышь этот гул и топот, если кровь кыргыза, душа кыргыза, честь кыргыза и дух кыргыза.

...Это слово станет крепо-стью в нужде,

...На поле брани вспыхнет ог-нем твоего сердца.

...Захочешь взлететь, Оно станет сильными крыльями.

...На долгом пути – станет твоим иноходцем.

Захочешь объеденить все сорок родов под единый тюн-дюк2 кыргызского Каганата, оно станет сорокаопорным кереге3 ...

путник! Мы всев пути пока живы, как и ты. Заверни коня и посмотри на эти письмена, вы-

битые в камне, как на сердце. Прочтя, вспомнишь, кто ты, и обретешь силу духа и мощь. И конь твой пойдет резвее. Даль-няя дорога сократится. Ты про-едешь долгий путь с ощущением полноты жизни. Дерзай путник!

Счастливого тебе пути!Мы ведь пока еще видим

Землю и Солнце, Месяц и Воду.Я горжусь, что я вляюсь по-

томком великих кыргызов...Еще не пресытился красотой

кыргызской земли...Не напился ее родниковых

живительных вод...Какое это счастье родиться

на твоей земле Ала-Тоо!Нет выше счастья, чем от-

дать за тебя жизнь, о Кыргыз-ская земля!

И камни говорят, слушай.Слушай камень, пока он не

превратился в песок...Ну что ж, тогда по коням.Скакуну твоему неутомимо-

сти!И тебе силы, народ мой!Свобода наша!

зачин...

Элдин тарыхында аты кылымдардан-кылымдарга унутулбай, өмүр жолу, аткарган кызматы, кылган иштери адегенде эл ара-сында аңыз сөз катары тарап, бара-бара легендага айланып кеткен инсандар болот.Алардын айрымдары же же бир чоң таланттын, же кадимки адамдардан өзгөчөлөнүп, акылды айран-таң калтырган кан-дайдыр бир касиеттин ээлери болушат. Мындай адамдардын түбөлүк өлбөстүгү жөнүндө атактуу «Шахнаменин» автору, перси-тажик элдеринин гениалдуу акыны Фирдоуси өзүнүн мисалында минтип жазган:Бүтүрдүм зор эмгекти тууган жерде, Жоголбойм эми сиңип кеттим элге.Мен өлбөйм оодарылсын нечен заман,Сөз септим, ырды жаздым, калдым аман.Кимде-ким акыл- эси болсо жарык, Урматтап, эстээр мени оюна алып,Жер менен жексен болуп сарай бүтөр,Жаандан, селден куурап түшөөр.Баарына өзүм салган ыр-там чыдар.Тоотпой ай жылдарды аман турар.Ушундай адамдар жөнүндө кыргыз философу А. Байбосов мындайча жазат: «Албетте, ар түрдүү кесиптин, адистин пайда болушу жана адамдын алардын бирин тандап алышы коомдогу турмуштун кырдаалына көз каранды», бирок, дал ушунун өзүн сынчыларга, даанышмандарга карата айтышка болбойт. Анткени, аларга өзгөчө касиет тартууланган». Бай-ыртадан бери келе жаткан элдин ишеними боюнча да мындай инсандар төгүн адамдар эмес, алар кандайдыр бир адамдар-дан өзгөчө жашырын күчкө, колдоочуга ээ. Мисалы, легендар-луу Сансыз сынчынын сынынын ээси боз коён, анын жолун ууланткан сынчылар: уулу – Убалыныкы ак коен небереси – Менсейинттики кыргыек болот». Же болбосо манасчыларды алалы, алардын дүйнөдөгү эпостордун ичинен океан - «Ма-насты» айтып калышына баш каармандын өзү а анын жакын-дарынын бири түшүнө кирип даарып кетүүсү түрткү болот.Мындай адамдар байыркы кыргыз тарыхында сейрек учура-байт. Алардын айрымдары элдик аңыз сөздөргө өтүп, леген-да-уламыштардын негизги каарманына айланып, жөө жомок-торго да персонаж катары кирип кеткен учурлары бар. «Дал ошондой элдик легендалардын, жомоктук – уламыштардын, лакаптардын башкы каарманы болуп кеткен акын, акылман сынчыларга Токтогул менен Толубайды кошууга болот. Булар жөнөндө эл арасында ушул азыркыга чейин «Токтогулдай ырчы бол, Толубайдай сынчы бол», - деген лакап айтылып жүрөт. Жеке кыргыздар эмес, түрк тилдүү бир катар элдери-нин оозеки чыгармаларында легендарлуу сынчы катары То-лубайдын ысымы же ага байланышкан кыргыз легенда- ула-мыштарына абдан окшош, үндөш сюжеттер учурайт. Мисалы, өзбек, төкмөн казактардын «Көроглы» («Көр уулу султан») эпосторунда атчы Толубай, Толубек (ал кан тарабынан жаза-ланып сокур болгон Раушан // Равшан // Рушандын чоң атасы, атасы, же небереси кезинде ошол ысым Көроглынын чыныгы өз аты) – деген персонаж учурайт.»Бир кезде Алтын Ордонун (XII – XIVк.) составында болгон эл-дердин көбүнүн легенда-уламыштарында жолукканына кара-ганда Толубай ошол доордо жашаган тарыхый инсан болгон деп болжолдошко негиз бар. Кыргыз фольклорунун чоң билер-маны жана жыйноочусу Ы. Абдыракманов (Акмолдо) «кадим-ки чоң манасчы Сагымбайдан үйрөндүм эле» - деп тапшырган материалында мындайча: «Азиз Жаныбек кан дегендин уба-гында Жейренче чечен, Асан кайгы, Токтогул ырчы, Толубай сынчы, Алдар көсө деген эл шайырлары болгон. Булар кыргыз элинин кай урууларынын оозунда илгертен бери айтылып ке-линген» - деп жазат.Кыргыз элинин «Жээренче чечен» деген легенда-жомогун-да Толубай сынчы, Токтогул ырчы, Жээренче чечен, Алдар көсөнүн тушунда Жаныбек кан болуп турганы, ал өтө зу-лум болуп, элге ыдык көрсөткөндүктөн, Жээренче чечендин кеңеши менен эл аны иниси Бердибекке өлтүртүшөт. Мындагы Жаныбек кан, Бердибектер тарыхый адамдар – Жаныбек, ка-димки Чыңгызхандын уулу Жуучунун тукумунан болуп, Алтын Ордону 1342-1357-жылдары башкарып турган. Аны өз бала-сы Бердибек өлтүрөт. Легенда-жомокто качанкы бир заманда өткөн кандардын аттары жана аларга байланышкан окуя та-рых менен дал келиши, алар менен кошо айтылган Толубай сынчы, Жээренче чечен, Асан кайгы Алдар көсө да тарыхый инсандар болгонун кабарлайт. Бул ойду тарыхый булактарда-гы маалыматтар менен да бекемдешке болот. Мисалы, араб-перси авторлору Гаффара, Хайдара Фазиринин жазгандарын-да жана «Искендердин аноними» аттуу чыгармада Жаныбек кан күн мурун уюшулган кутумдар тарабынан өлтүрүлгөнү, ал кутумдун ичинде Толубай сынчы да болгону да айтылат.

(уландысы кийнки санда)

толубай сынчымураталы мУкасОв

Page 9: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Полезно 9сентябрь, 2011 г.

www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

венеранукеева, "Бирге" гезитинин атайын кабарчысы москва, россия[email protected]

Хуже всего человек чувствует себя в переходный период. Недаром в Китае наибольшей обидой является пожела-ние жить во время перемен. Погода – не исключение, особенно, когда происходит смена теплого лета на пасмурную до-ждливую осень.

Наши предки не подозревали о так называемой осенней депрессии, а смену времен года переносили без вреда для здоровья. Это потому, что они много ра-ботали физически, причем – на земле. А как быть нам, горожанам 21-го столетия – «детям асфальта» и поголовной ком-пьютеризации? Нам укрепить организм на изломе времен года помогут простые правила.

увеличьте физическую активность Поскольку в начале сентября пого-

жие дни – не редкость, возьмите за пра-вило больше быть на свежем воздухе. Ходите пешком на работу или с работы, а в выходные обязательно выезжайте за город, на природу.

В любом мегаполисе отыщется не-мало зеленых уголков, а за городом – лес или река. Хорошо, если у вас есть дача или родственники в деревне. По-могите им собирать урожай: таким об-разом физически поработаете на воз-духе. Если этой возможности нет, ходите в тренажерный зал, делайте зарядку, бегайте, танцуйте. Главное – дать орга-низму физическую нагрузку. При этом он будет правильно вырабатывать гормоны стресса, что поможет адаптироваться к изменению погоды.

высыпайтесь, закаляйтесь, сбалансируйте эмоцииОсенью трудно не только телу, но и

психике. Солнечных дней становится меньше, а без солнца не вырабатывает-ся серотонин – гормон счастья. Светает также все позже, а просыпаться все рав-но нужно в одно и то же время. Поэтому человек не высыпается, раздражается, у него падает настроение. Укрепить психи-ку поможет созерцание восхода и захода солнца, считают психологи. В это время воздух сильно ионизируется, а это укре-пляет иммунитет, расслабляет, добавля-ет положительных эмоций.

Ложиться спать нужно не позднее 23-х. Дважды в день полезно принимать душ или ванну: вода смывает энергети-ческую грязь. А сбалансировать эмоции поможет общение с природой, «братья-ми меньшими», хождение в гости, хобби. Словом, найдите то, что вас больше все-го радует.

витаминизируйтесь, но не переедайте В начале осени большинство нажи-

мает на витамины в натуральном виде: на фрукты и овощи, которых в это вре-мя очень много. Это правильно. Осенью они становятся более натуральными, с минимальным содержанием нитра-тов. Во-вторых, их сок – это биологиче-ски активная жидкость, способная бо-лее существенно обновлять защитные

функции организма, чем обычная вода. В-третьих, в ежедневном меню должна присутствовать клетчатка, которая чи-стит организм от шлаков и токсинов, а ее много в овощах.

Несмотря на эти плюсы, излишне ув-лекаться овощами и фруктами не стоит. Рацион нужно подбирать в зависимости от типа своего телосложения. Потому что, например, для гиперстеника пере-насыщение меню пасленовыми – тома-тами, картофелем и баклажанами, обер-нется лишними килограммами.

Ешьте всего понемногу, 4-5 раз в день. Если переедать, то из-за чрезмер-ной перегрузки печень хуже производит антитела и интерфероны. Всем полезны каши, кисломолочные продукты, легкое мясо, а вот жирной пищи избегайте.

сладости спасут от депрессии, но не от диабетаСладости, в частности, шоколад,

продуцируют серотонин, поэтому он по-лезен для профилактики депрессии. Но сладким не злоупотребляйте. Из-за гиподинамии у современного человека лениво не только тело, но и клетки орга-низма. По этой причине поджелудочная железа вяло перерабатывает глюкозу, вследствие чего растет число больных диабетом. Поэтому насыщенные саха-ром продукты (в том числе – фрукты) по-требляйте дозировано.

Чай и кофе замените травяным чаем В переходный период не злоупотре-

бляйте стимуляторами – чаем, кофе, ал-коголем. Они лишь возбуждают нервную

как пережить начало осени без вреда для здоровья?

Ден соолукту чыңдоо, айыкпас дарттардан (денеде клеткада метостаза таркабаса) айыгуу. Организимге терс таасирин тий-гизбеген халал маркасында жана фармакологияга берилүүчү G M P стандартына жооп берген натуралдык продукциябызды сунуштайбыз. Төмөнкү ооруларга жардам берет: (цистит, киста, миома, эндометриоз, холецистит, пиленофри, простатит, гепатит, остеохондроз, артрит, артроз, ревматизм, инсульт, инфаркт, сто-матит, сотрясение мозга, эпилепсия, экзема,) жана химиотерепи-ядан кийин ден соолукту чыңдоо. Консультация акысыз

тел.+7926 942 56 95 +7903 782 34 84 Рекл

ама

систему и препятствуют ее нормальной работе. Пейте травяной чай – из липы, ромашки, мяты, листьев земляники, чер-ной смородины и т.п.. Очень полезен от-вар овса.

одевайтесь в соответствии с погодойВ сентябре утренники и вечера хо-

лодные, однако днем еще очень тепло, иногда даже жарко. Возникает соблазн не надевать на себя лишнее. Легкомыс-лие оборачивается простудой, вирусны-ми инфекциями, ибо из-за переохлаж-дения ослабевает сопротивляемость организма.

займитесь профилакти-кой хронических заболеваний Если у вас есть хронические болезни,

посетите врача, займитесь профилакти-кой осенних обострений заболеваний. На осень созревает не только урожай: так же «вызревают» недуги. По этой при-чине, например, в сентябре у многих на-чинаются проблемы с зубами.

ароматерапию – в каждый дом Ароматерапия является проверен-

ным методом лечения любой депрессии. Эфирные масла стимулируют отдел моз-га, отвечающий за эмоции.

не переутомляйтесьОсенью у многих снижается работо-

способность. Это не удивительно. Ведь до того, как появилось электричество, люди жили согласно с солнцем: с восхо-дом вставали, с запахом – ложились. По-этому если одолевает сонливость, луч-ше отложите работу и отдохните. Чтобы вялость не сказалась на работе, заранее планируйте свои дела.

Page 10: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

10сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Китептер

Аны көрүп эмне кы-лаарымды билбей, сыртка чыгып кеттим.

Ал таякем менен тоо аралап жайлоо менен таанышып, кел-ген турбайбы. Бир убакта гита-расын колго алып ырдап кал-ды. Анын жагымдуу үнү менин сезимимди ого бетер козгоп, аны сүйүп калганымды сездим. Мен, өзүмчө эле сүйүү кемеси-не түшүп, махабат деңизинде жүргөнсүйм. Бакыт мени сүйбөсөчү? Ооба, ал шаардык бала, сүйгөн кызы да ошол жакта болсо керек деп, кээде өзүмдүн көңүлүмдү чөктүрүп алам.

Күздүн белгисиби эмнегедир жамгыр тынбай нөшөрлөп жаап жатты. Баары тирүүлүк менен алышып үйдөн чыкпайт. Мен да үй жумушу менен болуп, Ба-кытты эки күн көрбөй калдым. Ал эмне кетип калганбы? Эмне үчүн биздикине келбейт? Жок дегенде, сыртка чыкса алыстан болсо да караанын көргөнүмдө деп, кыйналып жүрдүм. Таякем жеңеме Бакыт жөнүндө сүйлөп жатканын угуп калам. Мына «Жигит деген Бакыттай болсо, ал өтө сезимтал, сүйлөгөн сөзү маанилүү, шаардын адептүү балдарынан экен, ушуга окшо-гондор эл керегине жарайт» - деп, кез-кез сүйлөчү болуп калды. Нөшөрлүү жамгырдан

соң, күн чайыттай ачылып, жер бетиндеги чөптөр сергип, таби-яттын көркүнө көрк кошулуп ар-чанын буруксуган жыты келип турду.

10-август мен үчүн эң бактылуу күн болгон. Бакыт мени таякем-ден сурап тоо аралап сейилдеп келгенбиз. Ал күнку, Бакыттын мага болгон сүйүүсүн, айткан жагымдуу сөздөрүн эстесем, кулагыма кайра-кайра жаңырат. Бакыт колумдан бекем кармап, гитарасын көтөрүп шаркырап агып жаткан Кашка-Сууга алып барды. Сүйүү оту ысыкпы, суу

(Уландысы кийинки санда)

Нуризат ЭРМАтОВА

Сандан санга

турам» - деп, менин көңүлүмдү көтөрүп койду. Арадан үч күн өтүп, ал шаарга жөнөп, мени менен коштошкону келди. Баа-рын эстесем да, ал күндү эсте-гим келбейт.

Таякемдин окутарына рах-мат айтсам, кээде окубай эле койбоймунбу деп өзүмө өзүм суроо берем. Күз болсо да атамдан эч кабар жок. Тая-кем менен жеңем мени шаар-га алып келип окутууну чечти. А мен болсо чоңойгонумду ошондо сездим. Бактылуу балалык күндөр артта калып, чоң кишилер катары билим алууга кадам таштадым. Ошентип, жогорку окуу жай-га өтүп, шаардын жашоосуна көнө баштадым. Окуу жай-дын жатаканасында бирге окуган курбум Чолпон менен жашадым. Ал мага караганда көптү билет.

кысып. Саамайымдан сылап, гитарасын чертип созолонтуп ырдап берген.

Жайлоо да мал жанга арна-ган жайыттарын оттотуп бүтүп калды окшойт. Элдин баары айылды көздөй көчө баштады. Ошолордун катарында Бакыт да өз шаарына аттанаар убак келип, мен аны, ал мени кыял-бай жүрдүк. Менин сүйүүмө ка-раганда анын сүйүүсү үстөмдүк кылдыбы? Ал мени таякемден өзүнө кошуп шаарга алып кетип, окутууну суранды. Таякем ойло-нуп «Туура Жазгүлдүн билими жакшы болчу, анын келечеги алдыда, бирок, атасынан кабар жок, ал эмне дээр экен» - деп мени карады. Чын эле атам кай-да? Ал эмне үчүн келбеди? деп, - ага болгон сагынычым күчөп ыйлап жибердим. Бакыт мени карап туруп калды. Ал ошондо мен ким экендигимди билди. Мени айланчыктап жанымдан кетпей «Ыйлаба Жазгүл, атаң келет, мен аны таап, сага жолук-

чачышып о й н о с о к

да суунун муздакты -

гын сезбедик. Бакыт мага

гитарасын бе-рип коюп, өзү

арча аралап чуркап кетти. А

мен болсо Кашка-Суу менен сүйлөшүп « Рахмат сага тунук суу, сен мага сүйүү, жаңы жашоо тартуулап Бакытты жолуктурганыңа» - деп, ичим-ден сууну менен суйлошуп ол-турсам, Бакыт артымдан келип: « Көзүңдү жум» - деди. Мен көзүмдү жумуп олтурсам көпкө унчукпай турду да, эми «көзүңдү ач» - дегенде коргонумо эрер-кеп сүйүү көз жаштарым бетим-ди жууп кеткен. Козумду ачып коргонум: Бакыттын оң колун-да кызыл гүл, сол колунда бир тамчы тунук суу сунуп «Жазай, Жазгүлүм менин сага болгон сүйүүм ушул бир тамчы тунук су-удай таза» - деп бооруна бекем

(Башы өткөн санда)

Чыныгы цивилизация негизи баш-кы баалуулук болгон билим жана адеп аклак калыптанган жерде түптөлүп келе-ри чындык. Келечектеги өнүгүү Батыш-тын илимий жетишкендиктери менен Чы-гыштын адеп аклак этикасынан түзүлөрү көпчүлүккө маалым. Дүйнө элдери – ар кандай диндин жана маданияттын өкүлдөрү болгону менен, бир жер эненин балдары экендиги жана жалгыз Кудайга болгон ишеним менен биригишет.

Россиядагы мекендештирибиздин бул багытта жасалган, жүргүзгөн иш-тери күндөн күнгө арбып барат. Башка улуттар арасында жакшы жактарыбыз-ды көрсөтүп, кыргыз улутун уят кылбоо аракетинде, ыймандуулук иш чаралары жүргүзүлүүдө. Айрыкча, башка улуттар-дан өзгөчөлөнүп, билимге ынтызар эке-нибизди көргөзүп, намаз окууну, араб тилин үйрөнгүсү келген мекендештири-биздин саны арбын. Азыркы күндө, 150 ашык кыргыз жарандары Куран үйрөнүп арабча сабак алышууда. Алардын ба-сымдуу көпчүлүгү аялзаты экени кубан-дырат. Кыргызстан мусулмандырынын дин башкармалыгынын Москвадагы өкүлчүлүгүнүн жасап жаткан иштерин белгилеп кетпей койсок болбос. Өткөн ыйык Рамазан айында Кыргыз Респу-бликасынын Москвадагы элчилиги ме-нен Кыргызстан Мусулмандарынын дин Башкармалыгынын Москвадагы өкүлчүлүгү биргеликте, Москвада эмгек-тенип жатышкан мекендештерге "Кош келдин куттуу Рамазан" аттуу майрам-дык маанайдагы ооз ачарларды "Гранат" ресторанында ай бүткүчө 150-200дөн кишини байма бай чакырып, жалпысы-нан 1000ден ашык кишини ооз ачтырды. Айрыкча, он эки айда бир келген куттуу Рамазан айындагы бул ооз ачарга Кыр-гыз Республикасынын Москвадагы эл-чилигинин кызматкерлери, Кыргызстан мусулмандарынын дин башкармасы-нын өкүлчүлүгүнөн Максат Каңгыбаев баштаган дин кызматкерлери, Кыргыз-

стандын атайын ат арытып келген зыя-рат жолунда жүргөн Кыргызстан Ислам Университетинин ректору, "Алтын муун" коомдук уюмунун жетекчиси Абдышүкүр Нарматов, коомдук ишмер Апас Жума-гулов жана башкалар катышып, кыргыз жарандарына жакшы каалоо тилектерин билдиришти. “Курани карим”, "Адамзат-тын асыл сыймыгы Мухаммед саллала-ху алейхи вассалам" аттуу китептерди келген коноктор арасында суроо-жооп өткөрүп, жеңүүчүлөргө белекке бери-шип, жаштарды жалпы эле адамзатты ыйык Курани Каримдин шарият жолу менен пайгамбарыбыз Мухаммед алей-хис-саламдын баскан изи менен ыйман-дуулукка, аруулукка, адеп-ахлакка, ка-лыстыкка чакырышып, Кыргызстандын ар тараптан оңолуп кетишин Жараткан-дан тилешип бата кылышты.

Айрыкча Абдышүкүр Нарматов өз сөзүндө "Эл башчысы, элдин пейилине жараша болот, келиңиздер бурадарлар! Мен, сиз, ал ыймандуу болсок, анан Ал-лах бизге жакшы падыша жиберет. Муну биз ыйык Рамазан айында алакан жайып Жараткандан тилейли" деп, кыргыз кыз-дарынын ыйманына, эр азаматтардын жакшылыгына, элибиздин келечеги үчүн какшап суранган зар дубасы, таасирдүү ойлору көкүрөктө калды. Россиянын за-конун сыйлап, зыянынарды тийгизбегиле деген чакырыгын, көпчүлүк ынаануу ме-нен кабыл алышты. Кечелерди кыргыз-дын насаат-нуска, тууган жерди данктоо ырлары Искендер Саипов жана Нурзия Исмаилованын аткаруусунда коштолуп турду...

Россия муфтийлер кеңеши кыргыз элинин динге чаңкап умтулганына жана кыргыз дин жайылтуу өкүлдөрүнө ыра-азычылык айтышып, ишенби-жекшенби күндөрү, борбордук мечиттен атайын лекцияларды өткөнгө убакыт болуп, шарт түзүп, уруксат беришти. Анда Ый-маныбыз өсүп, жарыкчылыкка умтула берели.

Исламдагы Кыргыз МаданиятыМусулман катары бир ай бою орозо

кармадык. Алла Тааланын касиеттүү бир айын Анын ыраазычылыгы үчүн саарлыгы менен, ооз ачуулары, тара-вихтери менен сонун өткөрдүк.

Рамазан айынын кубанычтуу күтүп алып, «куш келипсиң куттуу Рама-зан!» деп сыйлап тосуп алып, эми мынакей «Кош бол, касиеттүү Рама-зан!» деп дагы далай Рамазандарды күтүп алаарбыз деген жакшы тилектен үмүттөнүп турабыз.

Рамазан айы жөн эле түркүн-түстүү дүйүм тамактарды жеп ичүүнүн, кур-сак сылап кекирүүнүн айы эмес. Кайра баа жеткис, улуу руханияттын, береке-жакшылыктардын айы экенин ылайык-туу деңгээлде түшүнүп, баа-баркына жетип өткөрө алдык бекен бул куттуу айды?!

Ал эми пайгамбарыбыздын (САВ) жоро-жолдоштору (сахабалар) бол-со, Рамазан айына бул айдан алты ай мурун камына баштап, Рамазан айы чыккан соң дагы алты ай бою Ра-мазан менен коштошчу экен. Ошон-до алардын жылынын он эки айы тең Рамазан катары өткөн дешет.

Алла Таалага чексиз шүгүрлөр бол-сун! Биз бул айда Алла Тааланын мэ-эримине, кечиримине арзып, тозоктон кутулууга үмүттөндүк, ары шыктандык.

Ар жолдо кароосуз калган карып-ка, ачка калган бечарага, ачка калган бечарага, кедей кембагалдарга атай-ылап кам көрүп, алар жөнүндө жүрөк ооруттук бул айда. Жетимдин башын сылап, жесирдин абалын сурап, зе-кет бердик. Фитир садака тараттык, милдетибизди аткарып. Садакаларды бердик, Алла Таала кабыл кылаар де-ген үмүт менен. Ар бир адам сүйүнсүн деп, бетине күлкү жүгүрбөгөн адам калбасын, кубаныч-шаттык аралаба-ган бир да үй-бүлө калбасын деп...

Элибиздин ичиндеги мүчүлүштүктөрдү, турмушубуздагы жана рухубуздагы алсыз жактарыбыз

менен көйгөйлөрүбүздүн чечилишин тилеп, бул айда Алла Таалага ыйлап жалбара дуба кылдык. Эл-жерге аман-чылык тиледик, береке ынтымакчы-лык, токчулук тиледик, жалпыга бекем ыйман жана ыкылас тиледик.

Дуба-тилектерибиз ар түрдүү то-скоолдуктар болсо токтобой өтүп, Алла Тааланын алдында кабыл болду бекен? Кабыл болду деген гана жак-шы үмүттө болдук, бул касиеттүү айда Анткени бул айда бейиштин эшиктери кеңири ачылып, тозоктун эшиктери то-лук жабылган эле. Тообо-истигфарга, дуба-тилекке тоскоолдор жоюлган бо-лучу.

Ар бир адамдын ушул куттуу кер-бенге кошулуусун Алла Тааладан су-ранып дуба кылдык. Кыскасы ушун-дай керемет бир майрам күнүн күтүп алдык дейсиң, достук жана боору-керлик гүлдөрү ачылып, адамдар эң көркөм көк жээктерди карай ишеним менен бет алды. Улуу-кичүү баарынын жүздөрүнө күлкү үйрүлүп, ыйман нуру чар тарапка чачырап...

«Бейиште «Раййан» деп аталган бир эшик бар, андан орозо кармагандар гана кире алат»

«Орозо кармаган адам ыры-скысын адалдан эле каржыла-ган болсо, акыретте (ороздо жеп ичкендерине карата) эсеп-ке алынбайт.»

«Орозо кармаган адамдын уйкусу ибадат, үндөбөй туру-шу тасбих болуп саналат. Жак-шылык жана ибадаттарына кабаттап сооп берилет. Дуба тилеги Алла таала тарабынан кабыл алынып, күнөөлөрү кечи-рилет»

Берекелїї Рамазан

Page 11: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Выдающиеся уроженцы Кыргызстана 11сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

"Добрая память народа - это самое главное для госу дарственного деятеля" Исхак Раззаков

Он доказал это своими делами и жиз-нью. Вот почему кыргызский народ на-зывает Исхака Раззакова своим великим сыном и стремится увековечить его в памяти потомков, всего народа Кыргыз-стана. Ибо он того всесторонне достоин.

Однако, уместно, проделать не боль-шой историко-политический обзор. Дав -но известно, что история - не безликий процесс, а живая людская исто рия, ко-торая творится различными людьми, личностями в разные эпохи и разные вре мена. Причем каждый из них про-славляя свой народ, город, госу дарство имел свои, отличающиеся от других, принципы, установки, мо рали, ценности жизни. Благодаря своим особенностям и особым поступкам и тво ре ниям они оставляли неизгладимые отпечатки в по-литической истории, об щес твенной жиз-ни и культуре свое го народа, города и госу дарства. Исклю чением из этого про-цесса не ста ли и исторические личности кыргызского народа.

В истории каждого государства и на-рода во все времена были от дельные исторические личности, которые оста-вили яркий след в их общественно по-ли тической, военной, экономической и культурной жизни. Они оставили о се бе добрую память в своем народе благо-даря своим целям, задачам и дости-жениям на своем жизненном пути. Такие исторические личности присут ство вали в кыргыз ской государственности, как в эпохи Енисейского каганата и Велико-державия кыргызов, так в средние века и нового периода, а также в но вейшей истории, включая Советское время.

Великие дела во благо своего наро-да совершались благодаря личным ка-чествам и способностям выдающихся личностей этих народов. К сожа лению, за годы Советской власти многих из них мы фактически забыли, вернее "сде-лали вид, что забыли" исходя из клас-совых и идеологических побуждений. И только в последние 10-20 лет, благодаря тем общественно-политическим из ме-нениям, которые прои зошли после рас-пада СССР, обретению независи мости и суверенитета отдель ными государства-ми, бывшими республиками Союза ССР, мы получили возмож ность вернуться к проблеме исторических личностей своих народов. И тем личностям досоветского периода, которые были забыты исходя из классового подхода и идеологических соображений, и тем, которые были пре-даны забвению и забытию в годы крас-ного террора и массовых репрессий, да и последующих времен.

Очень обид но, когда многие, особен-но представители старшего и средне-го поколений наше го народа довольно сносно, иногда очень хорошо знают об А. Македонском, Ю. Це заре, Дарий I, Чингиз хане, Тамерлане, Петре I, Ека-терине II, Дж. Ва шинг тоне, А. Линкольне, Наполеоне, Ленине, Сталине, Гитлере, Мао Цзе Дуне и о многих других. Между тем эти же поколения нашего народа почти не знают или ничего не знают о выдающихся личностях своего народа, прославивших свой на род, сыгравших очень важную роль в историческом раз-витии своего народа. Ко неч но, великие мира сего, которых мы выше указали - выдающиеся личности своих народов, известны всему ми ру. Однако, каждый из них достояние и гордость прежде всего своего наро да, а не нашего.

Да, мы, кыргызы - не такой великий народ как древние греки, древние пер-сы, монголы, русские, французы или американцы. Однако у нас есть свои ис-

торичес кие личности, достойные ува-жения и почитания потомков. Пом нится высказывания африканского лидера Нельсона Манделлы, где он отмечал, что "человек делающий то, что могут делать другие - обыкновенный человек. Человек, делающий то, чего не могут делать другие - выдающаяся лич ность. А чело век, делающий то, что другим не никогда не удавалось сделать - нацио-нальные дос тояние, гений, божий дар". Нам кажется, во многом он прав. В исто-рии кыр гызов встречаются и такие лич-ности. Это слав ный наш предок Барс бег, Мухам мед кыргыз, Кубат бий, Ажы бий, Ата ке бий, Алымбек датка, Курман-жан Датка, Ормон хан, А. Сы ды ков, А. Ороз беков, Ж. Абдрахманов, И. Разза-ков и многие другие.

Историческая и политическая наука свидетельствуют, что существуют сле-дую щие типы исторических личностей:

Традиционные исторические лич-ности – это вожди племен, родов, ца ри, короли, императоры, положение кото-рых традиционно передаются от отца к сыну. Их авторитет основано на устояв-шимся традиции и обычаев от дель ных, конкретных народов. Таковыми являют-ся Мухаммед Кыргыз, Кубат бий, Атаке бий, Алымбек датка, Ормон хан, Бором-бай и др.

Рационально-легальные историче-ские личности - это в своем боль шин -стве те исторические личности, которые избраны на общественно-поли ти ческое положении е демократическим путем, т.е. волею народа. Н.: Кур ман жан-датка, Полот хан, А. Орозбеков, Ж. Абдрахма-нов и др.

Харизматические личности – это те которые, наделены особыми, вы даю-щимися качествами, необычайными руково дя щими способностями. Ха риз-ма складываются из реальных личных качеств отдельных людей, оста вив ших заметный след в истории своего народа и го сударства. Из числа исто ри ческих личностей кыргызов, такой личностью является именно И. Раззаков

Исхак Разаков человек большой, не-ординарной, насыщенной событиями сложной судьбы. Как-то он с горечью признавался: "Судьбу, оказывается, невозможно пред угадать. Родишься в одном месте, живешь в другом, а разве мало похоронено на чужбине". Именно та кое не однозначное жизнь было угото-вано и ему самому.

В целом жизнедеятельность И. Раз-акова можно разделить на следующие основные периоды:

1. Детство и юность - 1910-1936 гг. (Кыргызстан и Таджикистан)

2. "Узбекский период" его деятель-ности – 1936-1945 гг. (Узбекистан)

3. Деятельность в Кыргызстане - гла-

ва Совнаркома и Совмина Кыр гызской ССР – 1945-50 гг., руководитель партор-ганизации Кыргыз стана – 1950-1961 гг. (Кыргызский период)

4. "Московский период" его жизне-деятельности - 1961-1967 гг., за тем про-воды на пенсию – 1967-1979 гг. Умер 19 марта 1979 гг.

детство и юностьВыдающиеся государственный и

партийный деятель кыргызов в ХХ веке родился в селе Хоросан нынешней Баткенской области 25 октября 1910 г. Рано остался сиротою, В три года поте-рял мать, в пять - отца. Дальние родс-твенники устраивают его в Ходжентский детский приют. "Меня воспитал дет дом, я вырос без родителей, поэтому знаю, как необходимы малышу отец и мать", - читаем его слова в его же дом музее. Кстати, он вырастил и воспитал как сво-его сына мальчика-сироту.

Именно в детдоме Ходжента, где вос-питывались дети таджикской, узбек ской, кыргызской, русской и др. националь-ностей, он делает первые шаги к жизни, научится читать и писать. Стремится к образованию, что привело его в Узбеки-стан.

"Узбекский период" начинается с уче-бы в Ташкенте.

Так, с 1925 по 1929 г. он учился в Уз-бекском институте просвещения в горо-де Ташкенте. Затем в последующие два года (1929-30 гг.) он работал пре по да-вателем обществен ных дисциплин в Са-маркандском техникуме тор говли.

В 1931-1936 гг. жажда к знаниям при-вела его в Москву, где находился на уче-бе, в Московском институте Госплана им. Кржижановского по специаль ности "плановик по энергетике". Учился отлич-но, активно участвует в общес твенной работе. Кстати, одновременно с учебой он еще совмещал должность штатного агитатора, пропагандиста такого боль-шого московско го завода всесоюзного значение, как завод им. Орджоникидзе. Его диплом ной работы рекомендовали выпустить отдельной книгой. Для вы-ходца из глу бины Кыргызстана это был большим достижением.

После окончания института в Москве возвращается в Узбекистан, где работа-ет в Госплане республики, возглавляя группу отдела топлива. Прора бо тав все-го несколько месяцев, он отправляется на самостоятельную работу в Ферган-скую область председателем Госплана области.

Вскоре его выдви гают на крупную руководящую дол ж ность республи кан-ского масштаба – вначале, в 1938 г. он является заместителем председа теля Гос плана Узбекис тана. А в 1939-40 гг. он стал Председателем Госпла на при Сове-те Народ ных Комиссаров Узбекской ССР.

С 1940-1944 гг. заместитель пред-седателя Совета Народных Комиссаров Узбекской ССР. При этом в 1941-44 гг. он совмещал должность Наркома просве-щения Узбекской ССР.

1944-1945 гг. 3-й секретарь (по идео-логии) ЦК КП(б) Узбекистана.

Особенно ярко дарования Ис хака Раззакова и организаторские способ-ности, искусство управления людь ми проявились в годы Великой Отечес-твенной войны – тогда, когда ему бы ли доверены высокие посты в Узбекис тане. Отметим, что это были самые тяжелые годы не только для Узбекиста на, но все-го советского народа. Он внес огромный вклад, как один из руководителей респу-блики, в развитии экономики Узбекиста-на пред воен ные и военные годы.

(Продолжение следует)

исхак разаков – выдающийся государ-ственный деятель кыргызов в хх веке Много раз слышала это имя. Но,

к стыду своему, о том, что это дей-ствительно выдающаяся личность, я узнала лишь в Доме-музее Ис-хака Раззакова, где мы, студенты- «журналисты», недавно побывали на экскурсии. Рассказ экскурсовода, экспонаты музея были настолько интересными, что мы даже не за-метили, как пролетело время. Дом, построенный в 1938 году прошлого века, то есть 70 лет назад, хранит не только фотографии, личные дневни-ки, документы, награды, одежду, ме-бель его хозяина. Кажется, в этих сте-нах навсегда поселилась душа этого великого человека. Невольно дума-лось, как это ему - сироте детства из далекого села Хоросон Лейлекского района, удавалось без связей и де-нег оказаться на вершине власти и стать выдающимся государствен-ным деятелем. Изучая биографию Исхака Раззакова, прихожу к выводу: как у истинного интеллигента у него не было цели властвовать. Им дви-гало главное – любовь к родине, ис-креннее желание творить благо для своего народа. Его востребовало само время - время послевоенного становления разрушенной экономи-ки страны. Когда нужны были люди профессионально грамотные, обра-зованные, с государственным мыш-лением, патриотичные. Ему было всего 35 лет, когда на него была воз-ложена ответственность – вывести Киргизию из послевоенной разрухи. За 16 лет руководства республикой Исхаку Раззакову и его сподвижни-кам удалось превратить Киргизию в одну их сильных республик Совет-ского Союза. Были не только восста-новлены старые и построены новые заводы и фабрики, проложены доро-ги, БЧК, но и созданы крупные цен-тры науки, образования и культуры: Академия наук, КНУ, Физкультурный институт, театры, клубы. Гуманита-рий по образованию, Раззаков по-нимал, что дальнейшее развитие ре-спублики невозможно без развития технических наук, без собственных инженерных кадров. Вот почему он инициировал в 1954 году создание первого инженерного вуза страны – Фрунзенского политехнического института, ставшего его любимым детищем. Непререкаемый авторитет Раззакова, народная слава не дава-ли покоя его завистникам и они сде-лали все, чтобы выслать его из Кир-гизии в Москву. Позже он с горечью признавался: «Судьбу, оказывается, невозможно предугадать. Родишься в одном месте, живешь в другом, а разве мало похоронено на чужбине».

Мне особенно запомнились слова из дневника Раззакова: «Добрая па-мять народа - это самое главное для государственного деятеля». Он дока-зал это своими делами и жизнью. Вот почему кыргызский народ называет Исхака Раззакова своим великим сы-ном и стремится увековечить память о нем в названиях улиц, университетов, музеев. Благодаря этому, перед нами открывается богатейший мир нашего замечательного соотечественника. Познавая этот мир, мы, студенты, со-прикасаемся с историей нашей стра-ны, с давно ушедшей эпохой, с ее под-линными героями.

алина лаПаева

приобщаясь к миру раззакова

байболот абытОв:

Page 12: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

12сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Реклама

на правах рекламы

Page 13: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Реклама13

сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

на правах рекламы

Page 14: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

14сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Реклама

на п

рава

х ре

клам

ы

Page 15: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Студиябызда 15сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

«Бирге» сту-диясы сиздердин жакшылыгыңыздарды тең бөлүшүп, ар дай-ым сиздер үчүн кызмат көрсөтүп келе жатат. «той болот, анын эртеси да болот» дегендей сиздин майрамыңызды эртеси күнү эсиңизге салчу биз-дин студиянын видео жана сүрөт кызматы экен-диги эч талашсыз. август жана сентябрь айларын-дагы биздин студиябыз-дын кызматынан пайдала-нышкан бактылуу майрам ээлери тууралуу сүрөттүү баянды тартуулайбыз

50 жаш, жарым кылым. Бул жашты гүлгө салыштырсак, бардык бүчүрү тегиз ачылып турган курак десек болчудай. Ала-Тоодон белгилүү ырчы эстрада жыл-дыз эжебиз Динара Акулованы юбилейлик тоюбузда ырдап бер деп чакырган Кубаныч байке менен Зардагүл жеңекебизди айтсак ашыкча болбос. Уулу менен кызы, достору жана туугандары бул даталуу күндө жанында болушту. Кучагы-на гүлү, кубанычтары койнуна батпай ашып, ташып сарпайдан сарпай, кийиттен кийит тандап кийишип, каалоо-тилекке бөлөнүштү. ЗАРДАГҮЛ эже, КУБАНЫЧ байке 50 ЖАШЫҢЫЗДАР КУТ БОЛСУН!!! Уул-кызыңыздардын урмат-сыйын көрүңүздөр.

Алисултан менен Айгүлдөн кем калбай ушул күнү өздөрүнө да баласына майрам өткөрүшкөн Да-нияр менен Элнура күндүз күндү Царицыно тарыхый багында до-стору менен өткөрүшүп, кафеге келип баласынын тушоосун кести-рип, чоң кичине дедирбей Москва-ны айландыра чуркатып, белекте-рин берип, той аягында өздөрүнө да баласына да элден бата алышты. ДАНИЯР жана ЭЛНУРА багыңардан бакыт кушу кетпесин, үйүңөрдөн кут кетпесин. Балаңар алдыңарда ойноп күлүп бактылуу балалыкта чоңое берсин!!!

Сентябрь айы чү дегенде эле той баштап ийишкен АЛИСУЛТАН менен АЙГҮЛ студиябыздын кызматтарын бир ай мурун эле сүйлөшүп келишим түзүп кетишкен болчу. Элибиздин салттарын жасашып Лимузиндер, Жип машиналарды жасап, суулап чачын та-ранып Алисултан Апасынан батасын алып Мытыщиге, Айгүлгө самбреронун ордуна ак калпакты эле кийип серена-дасын айтып, кулдук деп кирип барды. Алисултандан башка эч ким мага керек эмес деп, ак секиргенден, так секирип атып, акыры Алисултанга жетип, бул күн Айгүлдүн эң бактылуу күндөрүнүн бири болду. Проспект мира метро-суна жакын жердеги ЗАГСга барып катталышып, достор гүлдөрдөн чачы-ла жасап, шампан атып, андан ары ВДНХдагы ВВЦнын багында тулпар минип, кыз куумай ойномой болуп кам-данып алышыптыр. Достору койгула эми деп, араң токтотуп күндүз күндү шаңдуу өткөрүп «Гранат» рестораны-на келип кечки бөлүмүн ошол жерден өткөрүштү. "Атам өлсө да атамды көргөн өлбөсүн" деп, Алисултандын атасы баласынын бул бактылуу мину-таларына күбө боло албай, атасынын ордун достору, Алисултандын аяш аталары тойду бирге тойлошту. Апам

тоюўар тойго улансын

Студиябыздын август жана сентябрь айларында тамадалык кызмат көрсөтүп келе жаткан жиги-тибиз САПАРБЕК айткандай, «Эл-ден мата алайын деп эмес, бата алайын деп той берет» дегендей август айында той өткөргөн Мык-тыбек атына заты жарашкан мык-ты жигиттерден болуп өсүптүр. Ата-энеси шартка байланыштуу Кыргызстандан келе албаса да атасынын дос туугандары жана өзүнүн таяке, тай журтун да чакы-рып «Гранат» ресторанында чоң той берди. Мыктыбек келинчеги Элнурага: мен бул жакта тойго да-ярдык көрөйүн. Сен Кыргызстан-

га барып ата-энелерибизден бата алып кел дегенби, айтор, четте жүрүшсө да салтын жасап, куда-гый, куда тарапка сарпай кийгизди. Тойго келгендер Мыктыбек менен Элнуранын майрамын тең бөлүшүп аягында батасын берип кайтышты. Бул тойго күбө болушкан студия-быздын тамадасы САПАРБЕК жана музыканты дагы бир САПАРБЕК, оператор-сүрөтчүлөрүбүз ТАЛ-ГАТ, ВЕНЕРА жалпысынан көркүнө чыгарышып тейлеген чыгармачы-лык тобу болду. Эмне демекчибиз, МЫКТЫБЕК жана ЭЛНУРА бакыт кушуңар багыңарда сайрагандан жаңылбасын, БАКТЫЛУУ БОЛГУЛА!

менин жарыгым да, бакытым да деп, апасына жакчу келинди жетелеп ке-лип, жоолук салдыртып батасын алды. Тойдун көркүн ачышкан чыгыш бийине бийлеген бийчи кызыбыз Анжелика жана комузда кол ойнотуп, булбулдай сайрап Акмарал ырдады. Тили менен буудай кууруган, ар бир сөзү нускалуу салмактуу тамада жигитибиз Сапар-

бектин тойду алып барганына баары ыраазы болду. Ал эми сүрөт жана ви-део кызматчыларыбыз Венера менен Талгат мунун баарын эстеликке калты-рышты. Бул эки жашка да айтаарыбыз, Алисултан мына апаңды келиндүү кы-лып сүйүнттүң эми неберелүү кылып сүйүнт. БАКТЫЛУУ, ТААЛАЙЛУУ БОЛ-ГУЛА!!!

мадина жапарова8(915) 006-43-818(925) 885-14-06

тамадалардын ичинен эң

эле жөнөкөйү, эртеден

кечке сүйлөп талбаган

көмөкөйү, ак тилектерди

чубалткан студиябыздын

тамада жигити сапарбек

той алпарып жаткан кези

Эртеден кечке жакшы ишке жараган, тойлордун баарын кассетага батырган, көзүнө камера кадаган, студиябыз-дын видео-оператору жана монтажеру венера съемка учурунда

Page 16: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

16сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Асыл жерибиз

Сулайман-Тоонун бүтүндөй айма-гы байыркы доордон орто кылымга чейинки археологиялык жана архи-тектуралык, ошондой эле эпиграфи-калык эстеликтерди камтып турат. Мындан 30 миллион жыл мурун тоо пайда болуу процессинин негизинде жантайыңкы түздүктөн өсүп чыккан. Аки-ташка жабышкан кичинекей ор-ганизмдердин табылышы геологдор-го тоо тектерин 35 миллион жыл деп аныктоого мүмкүндүк берди. Орто кылымдагы араб-перс жазууларында Сулайман-Тоонун чокусунда байкоо жүргүзүүчү күзөт мунарасы болгонду-гу жөнүндө айтылат. Бул учурда Су-лайман-Тоонун тарыхый стратегиялык жактан ролу зор болгон. Бул тоо не деген замандардын күбөсү болбоду. Сулайман пайгамбардын аты менен айкалышып кеткен ыйык жер.

Улуу Моголдор династиясы-нын негиз салуучусу, акын, фило-соф жана жоокер Захриддин Бабур 1496-1497-жылдары Ошто жашап, бул тоону таң калаарлык сонун жер деп жазып, «Бара-Кух» - «Сулайман-Тоо» деп атаган.

Сулайман-Тоо ар кандай мезгил-дерде түрдүү аттар менен аталып кел-ген. XV кылымда жашап өткөн Сулай-ман Мази тоонун бийиктигинен кооз көрүнгөн Ош шаарына суктанып, анын түштүк-чыгыш чокусун өзүнө жайкы резиденциясына айландырган.

Мусулмандар арасында XVIII кы-лымда Сулайман пайгамбар тууралуу уламыштар кылымдардын түпкүрүнөн чыгып, элдердин сөзү менен бекем орун ала баштайт. Сулайман Мазинин аты унутта болуп, анын резиденциясы «Сулайман-Тагы» деп аталып калат.

Жакшылап сарасеп салсак, то-онун чокулары алп адамдын дене түзүлүшүн элестетет. Сулайман тоосу чыгыштан батышты карай 5 бийиктик-тен турат. Алар: Сулайман-Тоо, Шор-Тоо, Рушан-Тоо, Ээр-Тоо, жергиликтүү элдер Келинчек деп да аташат. Ошон-дой эле Кекилик-Учар.

Жаратылыштын ар түрдүү фактор-лорунан көптөгөн үңкүр жана урчуктар пайда болгон. Сулайман-Тоонун би-ринчи бийиктигинде 2 үңкүр жайгаш-кан. Анын бирөө тоонун чыгыш тара-бынан орун алган.

Бул үңкүргө барууга атайын жаб-дыксыз жана аскага чыгуу боюнча тажрыйбасыз мүмкүн эмес болгондук-тан изилденген эмес. Чакатамар деп аталган экинчи үңкүр Сулайман-То-онун түштүк тарабында жайгашкан. Бул үңкүрдөн бири-бирине 6-7 метр аралыктагы 2 эшиги бар. Үңкүрдөн ичи өтө тар болгондуктан, сойлоп гана жүрүүгө болот. Үңкүрдүн чыгы-шында өтө чоң эмес айбанча жайгаш-кан, айбанчаны кол менен сылоодон төрөбөгөн аялдар дарыланышат де-ген түшүнүк бар.

Тоонун экинчи бийиктигинде Чил-тенхана үңкүрү жайгашкан. Үңкүрдүн 3 эшиги: түндүктөн, батыштан жана түштүктөн кошулган жеринде кеңири торго барып такалат да, тордо туюк-ка барып такалуучу 4-чү үңкүргө жол кетет. Бул үңкүрдү ыйык үңкүр дешет, таштарга тартылган сүрөттөр сакта-лып калган. Бул жерде байыркы за-

сулайман тоо – тарыхый-маданий мурастардын ордосу

манда адамдар жашагандыктан таш дооруна таандык эмгек куралдары – 2 кыргыч жана бычак табылган.

Сулайман тоонун 3-чү бийиктигин-де элге кеңири белгилүү Рушан же Бүркүттөр үңкүрү жана Эшен үңкүрү орун алган. Рушан үңкүрүнөн да таш дооруна тиешелүү эмгек куралдары та-былган. Үңкүрдүн боорлорунда күндүн, жаныбарлардын байыркы сүрөттөрү тартылган.

Азыркы учурда бул жерде музей орун алган. Акыркы Кекилик-Учар бий-иктигинде дагы бир үңкүр жайгашкан. Ал кырк кыз деп аталат.

Тоонун жаратылыш тартуулаган кайталангыс кооздугу уламыштарда – библиядагы Давиддин уулу Соло-мон падыша, мусулмандарда болсо, Сулайман ибн Даут пайгамбардын ка-чандыр бир замандарда тоого келип эс алып, бул жер өтө жаккандыктан ыйык назарын салгандыгы менен байланыш-тырышат. Байыркы доорго тиешелүү эстеликтердин ичинен коло дооруна тиешелүү эл жашаган айыл (поселе-ние) өзгөчө мааниге ээ. Ал Бүркүттөр үңкүрүнөн батышта, музейге алып ба-руучу жолдун сол жагында жайгашкан. Илимий чөйрөдө байыркы эл жашаган айыл Ош айылы деп аталып жүрөт. Ош айылы Сулайман Тоонун боорунда тилке-тилке, секиче түрүндө жайгаш-кан. Археологиялык казуулардан кий-ин убакыттын өтүшү менен үйлөрдүн издери сакталган эмес, бирок ушул Сулайман Тоонун бооруна тилке-тилке болуп жайгашкан байыркы Ош айылын изилдөө Оштун 3000 жылдык жашын аныктоого мүмкүнчүлүк берди.

Байыркы Ош айылы Борбордук Ази-ядагы алгачкы шаар түзүлүштөрүнүн бири. Анын Кыргызстандын элинин та-рыхында, маданиятында жана мамле-кеттик түзүлүшүнүн калыптанышында ээлеген орду чоң.

Тоонун түштүк чыгыш боорунда Ба-бурдун үйү (Ак үй) деп аталган XVI кы-лымга таандык эстелик орун алган. То-онун айланасында бир нече мечиттер болгондугу кокусунан эмес. Себеби тоо калкты рухий жактан тарбиялоодо єз мазмунун эч качан жоготпой турган мааниге ээ болгон. Тоонун түндүк чы-гыш этегинде археологдор тарабынан ачылган орто кылымдагы мончодон алыс эмес жерде Рават Абдуллахан мечити жайгашкан. XVI кылымга та-андык бул эстелик алгач шаар четин-деги мечиттин (мусалланын) милде-тин аткарган. 1960-жылдарга чейин

сакталган мечиттин порталы жанына музейдин имаратынын курулушу ме-нен бузулуп кеткен. Оштун 3000 жыл-дыгына карата реставрация иштери жүргүзүлгөн. Сулайман Тоонун чыгыш этегинен жер казуу учурунда орто кы-лымдарга таандык мончонун калдыгы табылган. Мончо IX-X кылымдарга та-андык, бир нече жолу кайра курулган. Курулуш планынын, техникасынын өзгөрүлүшү, пайдаланылган матери-алдардын ар түрдүүлүгү буга далил. Ванналар ичи оймолонуп кыналган, бассейн, от жагуучу жайлар жакшы сакталган. Тоодогу дагы бир тарыхый-маданий эстелик «Сулайман тагы» мечити. Тоонун биринчи бийиктигинен орун алган. Бул уникалдуу комплекс,

экология жана жаратылышты таануу, искусство таануу жана дин үйрөнүүдөн тартып, философиялык маселелер-ди чечүүгө чейинки таанып билүүнүн кеңири диапозонун камтыйт.

Сулайман-Тоо 2009-жылы июнь айында ЮНЕСКОнун тизмегине кир-ди. Тоону маданий өздөштүрүү менен республика таанып билүү, ТОО туриз-мин жана диний-зыярат маданиятын өнүктүрүүнү көздөйт.

адалат жумаБаева, «сулайман тоо» улуттук

тарыхый археологиялык музей комплексинин илимий агартуу бөлүмүнүн башчысы

Page 17: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

17сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

Бешик боосу бек болсун

Кїйєє балабыз АКжол жана cиўдибиз нА-дирАнын 22-сентябрда уул перзентїї болу-шу менен куттуктайбыз. Уулуўар МУсУл-МАнКУлдУн бешик боосу бек, ємїрї узун болсун. ортоўордо ойноп, кїлїп бактылуу балалыкта чоўое берсин.

силердин кубанычыўарды теў бєлїшїп эжелериў Мадина, Венера жана досторуўар.

Аз-аздан аралаш

F5-servis компаниясында 2 жыл-дан бери башкы адис болуп эм-гектенип келе жаткан мекенде-шибиз иманалиева салиманын 15-сентябрь туулган күнү менен достору, бир туугандары жана компаниянын жалпы эмгек жама-

аты куттукташат.

Жаралыпсын сен өзгөчө кыз болуп,Жараткандан токтоолугун, мыктылыгын коштолуп. Аман болсун сени тапкан ата-эне,Тартуу кылган сендей кызды эллине.

Ысык-Көлдүн чүрөгүндөй келишкенСен биз үчүн сыймыктуусуң периштемБизди колдоп жүргөнүңдү бааладыкЧын жүрөктөн каалоо ырын арнадык

Бир хирургду элестетиңиз. Опера-циядан мурун жакшылап колун жуушу зарыл. Буту менен суюк самын агызган аппараттын, тизеси менен суу келген крандын туймөсүнө басат. Андан соң 1 минута боюнча самын менен колун ышкалайт. Кайнатылган щетка менен 1 минутадай тырмактарын тазалайт. Та-залоо иши бүткөндө кайнатылган чачык менен колун кургатат. Бул процести дагы бир жолу кайталаганда 5 минуталык кол тазалоо иши бүткөн болуп эсептелинет. Бул нерсе кээ бир адамдарга кызыктай көрүнүшү мүмкүн. Бирок бул хирург үчүн аябай эле керектүү жана көнүмүш бир иш.

Акыркы изилдөөлөр чың ден-соолукта болуу менен ооруулуу болуу-нун ортосундагы эң маанилуу айырма-лардын бири, колду таза кармоо экенин көрсөтүүдө.

1999-жылы августта, Миннесота ша-арында 4 жаш бала, колдон колго оңой өткөн Stafilococ¬cus aureus бактериясы аркылуу инфекция болуп, өлүмгө дуушар болушкан. S.aureus метицилинге окшогон антибиотиктерге каршы иммунитеттүү. Би-рок колду жууп тазалоо аркылуу бул бакте-риялардан кутулса болот.

Антибиотиктердин акырындап му-рунку таасирлерин жоготуулары натый-жасында, билим адамдары колду жууп тазалоонун зарылдыгына ишенүүдө.

Ооруканада S.aureus инфекциясы менен жаткан оорулардын жарымы ми-тицилинге иммунитеттүү. 1974-жылы мындай оорулардын эсеби 2% эле бол-чу. Эпидемиёлогдордун оюнча Минне-сотадагы өлүмдөр айсбергтин көрүнгөн эле жагы. Эпидемиёлогдор колду жууп тазалоону эң оңой жана таасирдүү жол катары эсептешет.

Айланабызда канча бактерия бар экенин төмөнкү эксперимент аркы-луу көрсөк болот. 1930 жылында John Hopkins университетинен P. Price, 14 ки-чинекей идишти кайнатылган жылуу суу менен толтурат. Колдорун ар бир идиш-те 1 минутадан самын менен жууйт. 14

Оорулардын булагы эмнеде? Колуўду жуудуўбу? идиштеги бактериялардын саны 4.58 миллионду түзгөн. Акыркы изилдөөлөр боюнча, колду бир жолу жууганда 200 миллион бактерия, вирус жана козу ка-рын бактериялары тазаланат.

S. epidermis, колубузда жашаган бактериянын бир түрү. Колубуздун жергиликтүүлөрү. Кээде оору пайда кы-лышат. Коркунучтуураактары болсо; лаваболор, туалет щеткалары коюлган жерлер, күтүү залдары, терминалдар, те-лефон трубкаларына окшогон жерлерде жашагандар. Бактериялар көбүнчө учу-рашканда тийген, колдун баш бармагы менен сөөмөйдүн ортосундагы бөлүмдө жана тырмак түптөрүндө болушат.

E. coli, ичегилерибизде жашаган бактерия жана ар жылы 20.00 кишинин тамак-аш аркылуу уулануусуна жол ачат.

Мисалы: тазалыкка жакшы көңүл бу-рулбай даярдалган бир гамбургерде, 10 миллиондой оору пайда кылуучу бакте-рия бар.

Бармактардын учу бактериялар сүйгөн жер болуп эсептелинет. Бактери-ялар ал жерлерде аябай жакшы жашы-рынышат. Микроскоп менен колубузга карасак, ал жерде көптөгөн жашыруун бөлмөлөр бар экенин көрсөк болот. Те-рибизде бактериялар жана вирустар жа-шаган терең жарчалар бар. Бактериялар бул жарчаларда көбөйбөсө да, ал жер-лерди күтүү залы катары колдонушат. Колубузду мурун, ооз жана көзүбүзгө тийгизгенде, бул мүмкүнчүлүктөн пайда-ланган микроорганизмдер, дароо ошол жерлерге өтүп көбөйө башташат.

Алаканыбыздагы тер бездери (cm2 де 400-500) колубузду нымдандыруу менен бирге бактерияларды да сууга-рышат. Тер бездери мини шахталардай. Эпидермис катмарындагы каналдар жана кыл фолликулалары бактериялар үчүн жашыруун уя болуп эсептелет.

Тырмак түптөрү бактериялар үчүн эң ыңгайлуу жана ишеничтүү жай. Микро-биологдордун айтышы боюнча бакте-риялардын 95% ушул жерлерде жайла-нышат. Аларды жоготуу үчүн колду эч

кожомкул тОпчУев

болбогондо 5 минута жакшылап жууш керек.

Көп эле адамдар, а түгүл дарыгер жана медкызматкерлери колдорун жак-шы жуушпайт.

Изилдөөлөргө караганда тез жардам-да иштеген дарыгер жана медкызмат-керлер бир оорулууга карагандан кийин дароо колдорун жуушпайт. Орточо кол жуу убактылары 9.5 секунд. Колду жуу-ганда тырмактар, баш бармак, алакан-дын ичиндеги жарчалар жана алакандын сырты жакшы тазаланыш керек.

Колдор жөн жуулганда жакшы таза-ланбайт. Андыктан самын жана жылуу суу менен тазалоо зарыл. Кадимки бир самын тазалык үчүн жетиштүү. Антими-кробтук самындарды колдонуу, кээ бир бактериялардын иммунитеттүү болуу-шуна себеп болгондуктан зыяндуу жана керексиз.

Самын колубузга тийгенде май бөлүмдөрү ээрий баштайт. E.coli ге ок-шогон бактериялар 5 секунддан кийин самын менен кошула баштайт. Самын бактериялардын клетка дубалдарын бузат. Самын айрыкча грип вирусунун да тышкы бөлүмүн буза баштайт. Колду жууп тазалоо аркылуу козу карын бакте-риялары да тазаланат.

Колду жууп тазалоонун биринчи бөлүмү 15- 20 секунд болуш керек. Бул процесстин соңунда микроптордун көбү тазаланган болот.

Колду канча жакшы жуусаңыз да, бир убакыттан кийин тырмак түптөрүнө, тер бездерине, кыл тамырларына жана тери жарчаларына жашырынган бактерия-лар кайра чыгышат. Бактериялар менен болгон согушта бизди кийинки раундар күтөт. Эми биз ар бир раундда кандай согушууну билебиз.

Колду жууп тазалоодон кийин, кол-дун тазалыгын сезүүгө аракет кылыңыз. Колдорубузду керектүү деңгээлде жууп тазалабасак, анда убактыбызды текке кетирген жана микроптордон кутула ал-баган болобуз.

Всемирный фонд « Дорога к сча-стью» был организован при библио-теке имени Л. Рона Хаббарда 90-м году в США. Расширяя свой масштаб 13-сентября в Москве провели презен-тацию книг, фильмов в виде видеоро-ликов на русском языке.

«Дорога к счастью» , руководство по улучшению жизни, основанное на здравом смысле, состоит из двадцати одного наставления ,которые приме-нимы любой расы ,цвета кожи. Следуя этим принципам и наставляя других делать то же самое, можно улучшить своё выживание.

Наставления:1)Заботьтесь о себе2)Будьте воздержаны3)Не будьте распутными4)Любите детей и помогайте им5)Уважайте родителей и помогайте

им6)Подавайте хороший пример7) Стремитесь жить правдиво8)Не совершайте убийств9)Не делайте ничего противозакон-

ного 10)Поддерживайте правительство

,созданное и работающее на благо всех людей

11)Не причиняйте вреда человеку доброй воли

12)Берегите и улучшайте своё окружение

13)Не крадите14)Будьте достойны доверия15)Возвращайте свои долги 16)Будьте трудолюбивы17)Будьте компетентны18)Уважайте религиозные верова-

ния других19)Старайтесь не делать другим

того, чего вы не хотели бы себе само-му

20)Старайтесь поступать с другими так же, как вы хотели бы ,чтобы они по-ступали с вами

21)Процветайте и преуспевайтеНаставления, приведённые в этой

книге , обозначают края дорожного по-лотна: когда ты нарушаешь эти пра-вила ,то ты похож на автомобилиста, который вылетает на обочину. Только вы знаете, куда ведёт дорога, потому что вы сами ставите цели на данный момент, цели в отношениях с каким- то человеком и цели на данный период жизни.

А вам нужно лишь поддерживать поток книги «Дорога к счастью», раз-ливающийся в обществе. Подобно маслу, усмиряющему бушующие вол-ны, всё дальше и дальше будет рас-пространяться спокойствие.

м. жаПарова

Дорога к счастью

Page 18: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

18сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Конкурстар

конкурс акындарга урматтуу ыр жазуучулар бул сүрөткө тамаша-луу ыр жазган эң мыкты ырга 500 сом белек бар жана жеңүүчүнүн ыры гезит бети-не жарыяланат. ы р л а р ы ң ы з -ды [email protected]п о ч т а с ы н а жөнөтсөңүз бо-лот. же 8 (926) 677-80-81 номе-рине чалыңыз. анда сүрөткө ылайык тамашалуу ырыңызды күтөбүз.

Көтөр башыңды, айтчы атыңды,Кагаз таппастан, кумга тапаныңды тарттыңбы?Жер карайсың оруссуңбу, уулсуңбу,Же кыргызсыңбы, кызсыңбы?Башыңды көтөрчү соосуңбу же массыңбы,Бул не олтуруш айланаңды карачы?Жакында кыш сен эртерээк батинкеңди тапсаңчы.Сен жөнүндө конкурс жүрүп жатыптыр дейт.Андан көрө мени менен барсаңчы,Жер карабай мени карап сүйкүмдүү,Почтага же телефонго смс кылып жазсаңчы,500 сомду мага берсе белеккеОшол сомго биз экөөбүз ботинка алып үйүбүзгө кайтсакчы

мактымбү касымова 48 жашта

Олтурасың бутуң чийипТаарынгаңсып жаш баладайБери карап күлүп койчу Жигиттин гүлү мени карай.

Кыргызсыңбы байкай албайм,Окшоштурам кореялык балдарга.

Бутуңду чийип бүтчү,Анан кийин көрөбүз размери канча?

Олтурганың жерби же фанерабы,Колуңдагы ручкабы же калемби.Манжалардын экөөсү узун экен,Аларды өзүң чийгенсиңби?

Эрматова нуризат

Урматтуу окурмандар, гезитибиздин өткөн санын-да жарыялаган төмөндөгү сүрөткө тамашалуу ыр

жазышкан окурмандарыбыздын экөөсүнүн ырын жарыяладык. Эки окурманыбыз ды жеңүүчү деп

таап, 250 рублдан бөлүп берүүнү туура көрдүк. Урматтуу Мактымбү эже жана Нуризат биздин

редакция менен байланышып сыйлыгыңарды алып кеткиле

8 (926) 677-80-81

Cүрөткө тамашалуу ыр

Улукбек+7926 783 09 53, +7925 242 04 54Талгат+7925 243 54 54, +7926 678 22 44

урматтуу окурмандар, жүрөгүңүздү кыйнаган, угаар адам таппай, айта албай жүргөн сөзүңүз болсо же социалдык те-мадагы жарыяңыз болсо, смс-Билдирүү аркылуу.

Бс 001- Динарага:Көл болсоң түбү терең жайкалган,Үстүндө ак куу болуп мен айлансам.Ай болсоң түндү жарык кылган,Жаныңда жылдыз болуп жанып турсам.Суу болсоң тоодон аккан сен,Жолуңдан булак болуп кошулсам мен.Динара, оюма макул болуп колукту болсоң макул дегин.Күн болсоң жерге жарык берген,Нуруңдан сен өзүмө кубат берсең.Кудайым тилегимди кабыл кылып,Түбөлүктүү шерик бол макул дегин.Ыр жазган акындар кайгы капага,Ыр жаздым сүйүнүчтө динара сага.Алыс жакын досторуң окуса ырымды,Каныбектин ыры деп билсин дайыма.каныбек Бакир уулу. кара-кулжа району, октябрь айылы

Бс 002 - Ноокаттын Россиясында ту-улган досум Айбекти 12-сентябрдагы туулган күнү менен куттуктайм. Цвет-ной бульвар метросундагы япон ре-сторанынан айжаркын.

Бс 003 - Карасуулук Тилебалдиев Азамат мага телефон чалышыңды күткөн кызың Жибек. Мен октябрдын 18-де Ошко учуп кетем.

Бс 004 - Москвада кыздар бузулуп ке-тип жатат. Ата-энелер, туугандар кыз-дарга жакшы тарбия берели. Жаман жолдон сактайлы. тилек

Бс 005 - Иркутскиде иштеп жаткан иним Сабырбекти туулган күнү менен куттуктайм. анаргүл каракулжадан

8(926) 677 80 81 «БИРГЕ»

сөзүн жазып жиберсеңиз болот

Кызыктуу АНЕКДОт же кызыктуу окуяларды жазган окурмандардын тамашаларын ге-

зит бетине чыгарабыз жана смс-добуш берүүгө коюлуп

жеңүүчүгө белектер бе-рилет. АНЕКДОтуңузду

төмөндөгү эл. почта-га жөнөтүңүз же биз

менен байланышыңыз. [email protected],

8 (926) 677-80-81

А н е к д о т ж а з

Page 19: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

ИНтерНЕТ

В И Р Т У А Л Ь Н Ы Й М И Рурматтуу окурман, аталган ру-

брикада сиздердин интернетте-ги жүрөктөн чыккан кызыктуу

айткан сөздөрүңүздү редколлегия карап чыгып, тандап алып коет. төмөндө мой мирден, Фейсбук-тан, твиттерден алынган интер-

неттеги карым - катыштар.(жазуулар оңдоосуз коюлган)

19сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

динара узБекова, "Бирге" гезитинин атайын кабарчысыроссия, москва[email protected]

омурбек маматов: Ойдун терени, умут-тун узуну, тилектин тазасы, максаттын бийиги, суйуунун тунугу, убаданын беги, достордун кобу, душмандын жогу, создун азы, кыз баланын назы, берекенин молу, пайгамбардын жолу жакшы...

санжарбек калматай: Ооз ачар учун кунумдук рецепт: Бир кунду алабыз, аны коралбастыктан, жек коруудон, конул калуудан, конул коштуктан жакшылып тазалайбыз. Yч кашык (уйуп толтурул-ган) оптимизм, бир ууч толтура ишеним, бир кашык сабырдуулук, бир чымчым кичипейилдик жана адамкерчилик ко-шобуз. Даярдалган аралашманын усту-но СYЙYYНY куябыз! Даамыбыз даяр болгондо боорукерлик гулдорунун жал-бырактары менен кооздойбуз. Ар куну жылуу, жанды эриткен создор жана жу-роктон чыккан жылмайуу гарнири менен дасторконго сунабыз! ;)))

асхат *******: Доспу же каспы, дос жо-нун, Билууго керек убакыт, Жургондо кай-дан билесин, Жайчылык кезде чубашып. Тууганбы ал же душманбы, Жанында жу-руп билинбейт, Жамандык болсо табалап, Жакшынды корсо суйунбойт, Жанылылып кээде туз жерден, Жаманды дос деп журо-сун, Жай журуп баарын биле албай, Суй-босту кээде суйосун. (опубликовано через

((*_*)) жан: Я все смогу!!!Я все сумею!!!Переживу!Переболею!Перекантуюсь!Перебьюсь!Но своего-таки добьюсь!Не упаду!Не утону!Из грязи вырвусь!Я смогу!Перереву!Перестрадаю!И вновь улыбка засияет!Да,нелегко!Не спорю,сложно!НО ДАЛЬШЕ ЖИТЬ ВПОЛ-НЕ ВОЗМОЖНО!!!

омурбек маматов Насаат айтып,билгенинен кеп куруп, Тордо олтур-са кандай сонун каарыбыз... Кокурокко кол-ду алып,башты ийкеп Макул болуп олтур-макпыз баарыбыз.......

кыргызбаевич: Така туякты сактайт, туяк тулпарды сактайт, тулпар эрди сак-тайт, эр элди сактайт.

канатбек абдилов С появлением соц. сетей интернет заменяет 'живое' общение. Замечаю что со временем становлюсь не разговорчивым с людьми. а это плохо ЭХ интернет, интернет у тебя свои минусы

жыпар исабаева: Мен сени таптым де-сем башка экенсин, жакыным десем алыс жакта экенсин! Кубанчым, бакытым деп ишенгемин, Аттин ай, дуйнон жарды... ачка экенсин!.. (эски дептерден)

нургуль ибраева: Когда на свадьбе не-веста кидает букет, а девчонки пытаются его поймать - парни стоят в сторонке и ду-мают :"Хоть бы не моя! Хоть бы не моя!" :)))

сонун сөздөр: Жашоо чыныдагы кофе сыяктуу. Кээде таттуу, кээде ачуу. Негизи, кофенин даамы эмес, ким менен ичкениң маанилүү. [Bob Dylan]

сонун сөздөр: Ийгиликтин ачкычы эмне экенин билбейм бирок ийгиликсиз-диктин ачкычы ар кимди ыраазы кылганга аракеттенүү... [Bill Cosby]

нуржан мамытоваУйронуудон баш тарткан адамды жакыр-

лык менен маскарачылык кутуп турат,ал эми акыл - насааты сактаган адам урматка ээ болот

сонун сөздөр: Бүгүн эрдигиң жетпе-гендигинен кыла албагандарыңды эртең убактың болбогондугунан кылалбай калышың мүмкүн... [Paulo Coelho]

• *Мен сени сүйөм,анткени сен мага керексин*дейт тажрыйбасыз сүйүү

*Сен мага керексин,анткени мен сени сүйөм*дейт тажрыйбалуу сүйүү...

нуржан мамытова Чын эле..тажырыйба-сыз суйуу пайдалуу жагын коздойт, а чныгы суйуунун козу жок.

змеиный ангел: Счастье - это когда жена похожа на идеал, дети похожи на тебя, работа похожа на хобби, и при этом тёща не похожа на начальника, начальник не похож на идиота, а зарплата не похожа на милостыню.

Maksatbek Osmonov: Муж звонит жене: Ты где? В норе… Где?!. Ну в норе, которую ты мне купил! Дура, не в норе, а в рено…. Хорошо, что я тебе пежо не купил…

---арий ---: Когда люди уходят-отпускай! Судьба исключает лишних. Это не значит что они плохие. Это значит что их роль в твоей жизни уже сыграна!

Болот кадыралиев : Мен ишенем, эр-теби, кечпи КЫРГЫЗДЫН, КЫРГЫЗСТАН-ДЫН кызыкчылыгын оз кызыкчылыгынан жогору коюп,ойлогон адам бийлике келет деп...

Болот кадыралиев: Друзья мои, хочу поделиться с Вами своей ОЧЕНЬ радост-ной вестью. сегодня утром я стал ОТЦОМ!!! Супруга себя чувствует ХОРОШО и РЕБЕ-НОК тоже. Имя пока не придумали,пока просто мальчик :)

gulera jo-a: Официант, у курицы, которую вы мне принесли, одна нога короче другой! - Послушайте, мосье, вы заказывали кури-цу для того, чтобы ее есть, или будете с ней танцевать?

сен жана мен.: Ата - Эненин кадырын, балалуу болсон билээрсин,

Ата - Эненин кадырын, жаралуу болсон билээрсин,

Азаттыктын кадырын, жазалуу болсон билээрсин,

Доолотундун кадырын, мал кеткенде би-лээрсин,

Тируулуктун кадырын, жан кеткенде би-лээрсин,

Андып жургон душманды, козун жеткен-де билерсин.

змеиный ангел: Раньше было - завтрак съешь сам, обед раздели с другом, ужин от-дай врагу.

Совсем недавно - завтрак съешь сам, обед раздели с другом, ужин оставь на за-втрак.

Сейчас стало - завтрак съешь сам, на обед сходи к другу, ужин отбери у врага и оставь на завтрак.

азамат кыргызбаевич: Атанын Намы-сынан, Эненин Мээриминен, Баланын Ко-нулунон, Манас атанын эр журоктугунон, анан албетте Бакай атанын батасынан ти-лек кыла журолу туугандар...

Kairat Adamaliev: Бишкек - столица моя! Нарын - родница моя! Иссык-Куль - водица моя! Ош - древница моя! Талас - дуxовница моя! Баткен - граница моя! Джалал-Абад - зарница моя! КЫРГЫЗСТАН - ИСТОРИЯ МОЯ...

начало на 6 – м номере Так же этими же американскими, но

уже другими ученными из Калифор-нийского университета проводилась исследование касающихся работы мозга пожилых людей. Их исследо-вание привело к неожиданным от-крытиям. Вывод: время, проводимое пожилыми людьми в Интернете, бла-гоприятно сказывается на их мозговой деятельности.

При проведении исследования, груп-па ученых изучала работу мозга муж-чин и женщин в возрасте от 55 до 78 лет. 50% из них активно пользовались Глобальной паутиной, остальные не имели таких навыков.

В начале исследования каждому из испытуемых предлагали найти что-нибудь в Сети. При выполнении этой задачи, мозг каждого из испытуемых подвергался сканированию. После чего участники отправились домой с «домашними заданиями» , которые заключались в необходимости найти перечень определенной информации с помощью Всемирной паутины.

После двух недель участники экс-перимента пришли на повторное ска-нирование. Для них снова подготови-ли задание на поиск определенной информации и во время проведения теста проводили сканирование мозга.

Результаты оказались удивитель-ными: всего за 14 дней у каждого из участников стали лучше работать от-делы мозга, отвечающие за память, речь, чтение и зрение.

Ученые считают, что Интернет име-ет такую целебную силу для мозга за счет своей многозадачности. Когда человеку нужно что-либо найти в Ин-тернете, для начала ему необходимо сформулировать поисковый запрос,

потом проанализировать найден-ную информацию и из полученного объема сведений, выбрать наибо-лее удовлетворительный результат, запомнить его и передать тем, кто в этом поиске нуждался. Таким об-разом, при работе в Интернете, че-ловек задействует сразу несколько участков головного мозга.

Именно такая многозадачность, по мнению ученых, позволяет дер-жать мозг в тонусе и тем самым про-тивостоять появлению старческого слабоумия и маразма.

Вывод: учите родителей и по-жилых родственников работать во Всемирной паутине и Вы, возможно, продлите период их активной, пол-ноценной жизни.

Не только ученые, но и пользова-тели интернета считают, что он поле-зен. Например, один мой друг счита-ет, что интернет полезен для людей, которые изучают новый язык. Если он не знает, как правильно пишется, слово то он может, его сразу про-верить по интернет словарю. Мно-жественные ресурсы по изучению языка тоже находятся в интернете. И все эти вещи сильно помогают лю-дям изучить иностранный язык.

Как активно пользующийся ин-тернет пространством могу от себя сказать и присоединится к тем, кто считает, что интернет полезен. Интер-нет спас многих, многим помог и для многих становится все более близким источником информации и досуга. Просто нужно правильно пользовать-ся им. Каждый пользователь решает, для себя сам, полезен ли он или нет, только бы не утонуть в потоке нужной и ненужной информации. Вывод за вами, дорогие читатели…

интернет… пОлезен?!

Page 20: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

20сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Сканворд

Page 21: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Жарнама 21сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

Page 22: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

22сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Баш чакма

Page 23: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

Газета не несет ответсвенности за

содержание рекламных объявлений и сообщений

информационных агенств.

Мнения авторов могут не совпадать с мнением

редакции.

Газета отпечатано в ЗАО "Прайм Принт

Москва"

Заказ №

Тираж: 5 000

Адрес редакции: г. Москва

Банный переулок дом 6

+7 (495) 54 54 196для отправки письмо

[email protected]

Главный редактор

Жапарова Мадина

Дизайнер-верстальщик

Мырзакматов Кылычбек

Менеджер по рекламе

Бектенов Эмирлан

Члены ред. коллегии: Шамеев АрсенЖакыпбаев РустамКайыпбердиева УмайНукеева ВенераУзбекова ДинараЖоробаева ЖанараПрекрасная ЕленаКусаиров УлукбекОсокеев ТалгатЖусупов Мирлан

Учредитель газетыООО "Мобильные сети"

www.gazeta.birge.ru www.birge.ru

г. Москва 115 191, ул. 2-я Рощинская, , д. 4,офис 504. Газета зарегистрирована в Федеральной службе по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовой коммуникаций (Роскомнадзор) Свидетельство ПИ № ФС 77 - 44734 от 25 апреля 2011 г.

Жарнактар 23сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru

где можно ПолуЧитЬ газету "Бирге"?активные тоЧки:

1) м.Проспект мира, олимпийская 16, стр. 2, 6 подъезд, 1этаж2) м.строгино, ул. кулакова 20, офис 439, здание а3) м.войковская, ленинградская пр 18, 2 этаж4) м. люблино, ул. совхозная 39 тЦ "люблино" в подвале ст. м. люблино

5) м.Полянка (один выход) направо 100 метров, улица Большая Полянка 28 стр. 1 торговый центр "Перекресток" подвальный этаж.6) м.добрынинская ул.Большая ордынка 637) м.Проспект мира ул. Банный переулок 68) м.добрынинская ул.Большая ордынка, 65 (вход через шлагбаум) 9) м.савеловская ул.складочная, д.6

той көйнөктөрү прокатка берилет же сатылат.5 көйнөк бар.тел: 8 (925) 885-14-068(929) 678-42-71тойлорду видеого жанасүрөткө тартабыз.тел: 8925 885-14-06,8 915 006-43-81требуются официанты в кафе "уют востока" и "жалал абад" парни и девушки. звоните по тел: +7926 076 04 26 +7925 24 204 55 +7926 389 02 12 +7925 24 204 60

Кирди, чыкты Украинага, за-каз менен Литвадан машинаалып чыгабыз. тел: 8 926 142 43 94, 8 926 433 25 24, 8 916 074 04 04Литвадан арзан баада машина алып келип беребиз. закир. тел. 89199658288Кыргыз таксисти сиздерге кызмат кылат, келишимдуу баада! (Домодедово, Шереметьево, Внуково, Ж/Д) Замир. тел. 89268631500Чек арага машина менен чы-гуу жана кирүү. Улан тел: 8 (926) 964 47 26

конкурс кабарчыларга!!!кыргызча, орусча соци-алдык темада курч ма-калаларды жазган жаш журналисттерге конкурс жарыялайбыз. кабарчы-лардын материалдары гезитке чыгарылып, жыл аягында окурмандардын берген добуштары менен жыйынтыкталып байгелер берилет. 1-орунга асеr маркасын-дагы ноутбук, 2-орунга NOKiA маркасындагы теле-фон, 3-орунга мр3-плеер 8(495) 54-54-1968 (915) 006-43-81

салон красоты на дому

Парикмахерский сервис Свадебные прически Наращивание ресниц Наращивание ногтей Наращивание волос Парафинотерапия Косметология Визаж сервис Фотоработы 8 (915) 244 26 218 (925) 885 14 06

"Бирге" басылмасынын, "Кичинекей" журналынын башкы редактору Жапаро-ва Мадинага чоң атасы

Эсенов жапар ажынын дүйнөдөн кайт-

кандыгына байланыштуу терең кайгыруу менен көңүл айтып, аза кайгы-сын тең бөлүшөт. Маркум-дун жаткан жери жайлуу топурагы торкоо болсун.

"Бирге" долбоорунун жалпы жамааты

Page 24: Выпуск #7 (Сентябрь 2011)

24сентябрь, 2011 г. www.gazeta.birge.ru. www.birge.ru Реклама