¢¹ÁºÃèثͧÀÑยรายใกลตÑวเ´çก

¹éíÒÁѹ·Í´«éíÒ กÍมÐเรçง ÍÑนตราย

ºÑ³±ÔµÍÒÊÒ ÃØ‹¹·Õè 5กѺ 31 สÐพานสªมªน

¤ÇÒÁÊíÒàÃç¨Í‹ҧÂÑè§Â×¹¢Íงกลม¼Ñก»ลÍ´สารพษ

ËÇÁàµÔÁáçã¨สโรงเรยนกลางกรนไฟใต

¡ÃÐÊع¹Ñ´à´ÕÂÇเ»ลèยนไ´·Ñéงªวต

à¡ÒеԴ-ÃÙŒ·Ñ¹µŒÒ¹ÀÑ ºËรè

คนไทย 12.5 ลานคนยÑงเ»šน·าสºËรè·ารกไ·ยรѺพษºËรèม×ÍสÍงนÑกเรยนใต 1 ใน 4 เสèยงต´ºËรèการสººËรèเ»šน ‘Îาราม’ตามºÑÞÞÑตÍสลาม ??

ͺÃÙŒส¢ÀาวÐใต¨´ËÁÒ¢‹ÒÇ ส¶าบนวจยและพ²นาส¢ภาพภาคใต (วพส.)

ปทÕè 2 ©บบทÕè 7 ประจำาเดอนตลาคม - ¸นวาคม 2552

w w w . r d h . p s u . a c . t hÃ

2

New Movement

ประเทศไทยเรมรณรงคตอตานการสบบหรมาตงแตป2529และไดลงนามในอนสญญาแมบทวาดวยการควบคมยาสบ(WHOFrameworkConventiononTobaccoControl)สงผลใหแนวโนมอตราการสบบหรลดลงอยางตอเนองแตจากกระแสการสอสารททนสมยและการประชาสมพนธเชงรกของบรษทผผลตบหรรวมถงบหรสายพนธใหมเชนบหรรสผลไมและควนละมน ทำาใหการรณรงคตอตานการสบบหรทำาไดยากขน สงผลใหการบรโภคบหรของคนไทยเรมมแนวโนมเพมขน

ºÃÔÉÑ·ºØËÃÕèâËÁÃØ¡µÅÒ´àÍàªÕ ลาสด กลมบรษทผผลตบหรรวมตวกนจดงาน TABINFO ASIA 2009 หรองานแสดงสนคาและการประชมของอตสาหกรรมยาสบเมอเดอนพฤศจกายน2552ทผานมาโดยเชอวาเปนการขยายตลาดในประเทศไทยและเอเชย ทามกลางการวพากษวจารณและลงชอคดคานจำานวน 86,238 คน การจดงานดงกลาวจะสงผลเสยระยะยาวทงทางตรงและทางออมตอนโยบายการควบคมยาสบและสขภาพของคนทวโลก

¤¹ä·Â 12.5 Ōҹ¤¹ Âѧ໚¹·ÒʺØËÃÕè ผศ.ดร.ลกขณาเตมศรกลชยประธานคณะทำางานวชาการโครงการสำารวจการบรโภคยาสบในผใหÞระดบโลกเป�ดเผยวาจากการสำารวจในป2552พบวาขณะนประเทศไทยมจำานวนผบรโภคยาสบรวม12.5ลานคนโดย7.9ลานคนสบบหรซองทผลตจากโรงงานและ7.4ลานคนสบบหรมวนเองโดยมประชากรจำานวนหนงสบบหรทงสองประเภท อตราการบรโภคยาสบชนดมควนในเพศชายเทากบ45.6%และเพศหญง3.1% การสำารวจยงพบอกวารอยละ27.2ของประชากรวยทำางานหรอ3.3ลานคนไดรบควนบหรมอสองในททำางานและรอยละ39.1ของประชากรผใหญหรอ20.5ลานคนไดรบควน

บหรมอสองในบานประชากรทสบบหรซองเสยเงนซอบหรเฉลยเดอนละ576บาทซงเทากบรอยละ9.1ของรายไดเฉลยตอเดอน ทยงนาเปนหวงคอประชาชนจำานวนมากทยงเขาใจผดวาการสบยาเสนมอนตรายนอยกวายาซองซงอาจจะเปนสาเหตหนงททำาใหผทสบยาเสนไมคดทจะเลกสบ

·Òáä·ÂÊÙ´ºØËÃÕèÁ×ÍÊͧ จากการศกษาเรอง “การไดรบควนบหรมอสองในเดçกทารกไทย: การศกษาความชกและป˜จจยทเกยวของ” โดยพญ.วนพรอนนตเสรคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทรซงเปนสวนหนงของโครงการการศกษาระยะยาวในเดกไทยจาก5จงหวดของไทยพบวาเดกทารกรอยละ47.2อยในครอบครวทมคนสบบหรขณะเดกอยดวยบดารอยละ56.6มพฤตกรรมสบบหรขณะเดกอยดวยโดยสวนมากเปนบดาทมอายระหวาง25-34ปหรอมากกวา44ปบดาทมระดบการศกษาชนมธยมศกษาหรอตำากวาและบดาทเปนมสลม สำาหรบผลการตรวจระดบcotinineในปสสาวะจากเดก725คนพบวารอยละ40.7ตรวจพบสารดงกลาวพบเดก25คน(รอยละ3.4)มระดบcotinineสงกวา100นาโนกรม/มลลลตรซงถอเปนระดบทพบในปสสาวะผใหญทสบบหรจดและการตรวจพบcotinineในปสสาวะมความสมพนธอยางมนยสำาคญทางสถตกบบดาทมการศกษาระดบชนประถมศกษาหรอตำากวา

¹Ñ¡àÃÕ¹㵌 1 ã¹ 4 àÊÕ觵ԴºØËÃÕè จากงานวจยเรอง “การสำารวจพÄตกรรมเสยงตอสขภาพและการใชสารเสพตดของนกเรยนระดบมธยมศกษาในภาคใต พ.ศ. 2548”โดยรศ.พญ.สาวตรอษณางคกรชยคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทรพบวานกเรยนชายรอยละ20และนกเรยนหญงรอยละ 4 เคยมประสบการณสบบหรจน

à¡ÒеԴ-ÃÙŒ·Ñ¹µŒÒ¹ÀÑ ºËรè

3

New Movement

หมดมวนมาแลว นกเรยนสายอาชพและนกเรยนโรงเรยนเอกชนมอตราการสบบหรสงกวานกเรยนสายสามญและนกเรยนโรงเรยนรฐบาลสำาหรบทศนคตเกยวกบการสบบหรนนพบวานกเรยนชายรอยละ41และนกเรยนหญงรอยละ32กลบเพกเฉยและไมรงเกยจผสบบหร ขอมลดงกลาวสอดคลองกบงานวจยเรอง “พÄตกรรมสบบหรของนกเรยนไทยพทธและไทยมสลม : อทธพลของสงคมหรอตวบคคล?” โดยรศ.ดร.ดวงมณจงรกษและอ.เพญประภาปรญญาพล คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตาน ซงสรปและวเคราะหผลการวจยวา ผสบบหรอายนอยทสดในนกเรยนไทยพทธและไทยมสลม คอ 12ป โดยนกเรยนทงสองกลมนยมใชบานเพอนและโรงเรยน โดยเฉพาะในหองนำาโรงเรยนเปนสถานทสบบหร การมเพอนสวนมากทสบบหรทำาใหนกเรยนมโอกาสทจะสบบหรเปน6.087เทาในนกเรยนไทยพทธและ19.786เทาสำาหรบนกเรยนไทยมสลมเมอเทยบกบเดกทไมมเพอนสวนมากสบบหร โดยปจจยทมผลตอการลดโอกาสสบบหรในนกเรยนทงสองกลมคอการไดรบความสนบสนนกำาลงใจจากครอบครวและการเลยงดแบบรบรขอมล ในขณะเดยวกนการเลยงดแบบเขมงวดจะเพมโอกาสการสบบหรของนกเรยน

¹Ñ¡·‹Í§à·ÕèÂÇàË繪ͺ ¡®ËÁÒ»ÅÍ´ºØËÃÕèã¹Å�ͺºÕéâçáÃÁ ทางดานภาคเอกชนนนรศ.พญ.วไลวรรณวรยะไชโยคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทรเป�ดเผยวาจากโครงการวจยเรอง “ทศนคตของนกทองเทยวตอการออกก®หมายหามสบบหรบรเวณล�อบบของโรงแรม” พบวานกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตสวนใหญถงรอยละ80.9เหนดวยกบการออกกฎหมายหามสบบหรบรเวณหองโถงของโรงแรมทประกาศใชมาตงแตป2549นอกจากนนกทองเทยวผใหขอมลเกนครงบอกวาไมมผลกระทบตอการตดสนใจมาเทยวเมองไทยในขณะทกวา1ใน3ยอมรบวาอยากมาเทยวเมองไทยมากขน

ÁØÊÅÔÁ¡Ñº¡ÒÃÊÙººØËÃÕè นพ.สวสดì รามบตร ทไดนำาเสนอมมมองการสบบหรของมสลมในบทความ“มสลมกบการสบบหร” วาการนยมสบบหรในประชากรของประเทศมสลมหลายประเทศมอตราสงโดยเฉพาะในประเทศอนโดนเซยทประชากรชายรอยละ59 นยมสบบหร สำาหรบในประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคใตอตราการสบบหรของกลมดงกลาวสงกวาคาเฉลยของภาคอนๆโดยจงหวดทมอตราสงถงรอยละ47-53ไดแกสตลปตตานยะลาและนราธวาสซงประชากรสวนใหญเปนมสลม แมในศาสนาอสลามจะไมมบทบญญตเกยวกบการหามสบบหรไวอยางชดเจน เนองจากในยคของทานศาสดามÎมมด(ซล)ยงไมมใบยาสบและการสบบหรอยางไรกตามมหลกฐาน

5 อยางในบญญตอสลามทใชในการตดสนวาการสบบหรเปนÎาราม(สงตองหาม)ไดแก 1.เปนอนตรายตอสขภาพของตนเอง 2.เปนอนตรายตอสขภาพของผทอยใกลเคยง 3.เปนสงเสพตด 4.กอความรำาคาญแกผทอยใกลเคยง 5.เปนสงฟ†มเฟอย ดงนน เราควรรวมรณรงคตอตานการสบบหร โดยดำาเนนการพรอมกนใน2ดานไดแก - การป‡องกนไมใหเยาวชนรเรมการสบบหร โดยการใหความรอยางตอเนองพรอมกบการสรางสงแวดลอมทปลอดบหรและไมแสดงตวอยางทไมดแกเยาวชน - ชวยเหลอแนะนำาและใหกำาลงใจแกผทตดบหรใหเขารบการบำาบดและเลกสบบหรรบการบำาบดและเลกสบบหร

“ÂÒÊٺ໚¹ÊÔ¹¤ŒÒ¶Ù¡¡®ËÁÒÂ

à¾Õ§Í‹ҧà´ÕÂÇ ·ÕèàÁ×èÍ㪌µÒÁ

·Õè

¼ÙŒ¼ÅÔµá¹Ð¹íÒáÅŒÇ ¦‹Ò¤Ø³ËÃ×Í

·íÒãËŒ¤Ø³»†ÇÂä´Œ”

WHO, Framework Convention

on Tobacco Control, 2

005

จากสถานการณดงกลาวทำาใหเหนวาสถานการณการบรโภคบหรทงในระดบประเทศและระดบทองถนภาคใตมแนวโนมเพมขน หนวยงานทเกยวของในระดบนโยบายจงควรเรงใหความสำาคญกบการรณรงคใหความรแกประชาชนตลอดจนเขมงวดกบผผลตและจำาหนายบหรมากยงขน และทกหนวยงานควรรวมมอรวมใจทำาทกวถทางทจะตอตานภยคกคามจากบหร อยางไรกตามการดำาเนนงานทงในระดบป¯บตและนโยบายไมสามารถดำาเนนงานไดอยางเตมทเนองจากขาดองคความรทเหมาะสมสำาหรบการขบเคลอนการทำางานศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.) และสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)รวมกบสถาบนวจยและพฒนาสขภาพภาคใต (วพส.) จงไดจดงานประชม เครอขายนกวจยในการวจยเชงนโยบายและประเมนผลดานการควบคมยาสบ (ภาคใต) ขนในวนท22ธนวาคมพ.ศ.2552โรงแรมโกลเดนคราวนพลาซาอ.หาดใหญจ.สงขลาเพอรวมกนอภปรายโจทยวจยทสำาคญทงในระดบประเทศ และระดบภมภาค จนพฒนาเปนกระบวนการในการแกไขปญหาการบรโภคการควบคมยาสบอยางเปนระบบ สำาหรบผสนใจเขารวมการประชมดงกลาว สอบถามขอมลและสำารองทนงไดท โทร. 074-455150 หรอ cantik5@hotmail.com

4

สำาหรบเดกนอกจากจะรบประทานอาหารมอหลกแลวยงนยมบรโภคขนมและอาหารวาง โดยภาวะโภชนาการเหลานจะมผลตอสขภาพของเดกในระยะยาว อยางไรกตาม ขนมสวนมากมกถกปรงแตงเพ อดงดดใจเดก โดยไมไดตระหนกถงอนตรายแฝงของสารทเตมในอาหาร และการเจบป†วยซงเปนผลจากการบรโภคอาหารทไมถกสขลกษณะ

พ Þ.พมลา อารยกล ภาควชากมารเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร เป�ดเผยวาจากการศกษาวจยเรอง “ความปลอดภยของขนมบรรจ«องในโรงเรยนชนประถมศกษา อÓเภอหาดให Þ จงหวดสงขลา” เพอศกษาชนดของขนมบรรจซองทนกเรยนชนประถมศกษาในอÓเภอหาดใหญบรโภค และความปลอดภยของอาหารเกยวกบฉลากและลกษณะกายภาพ การปนเปอนสสงเคราะหและโคลฟอรมแบคทเรย*เพอนÓผลการวจยไปใชเปนขอมลในการแนะนÓเดกผปกครองโรงเรยนและผเกยวของเพอควบคมความปลอดภยของขนมในโรงเรยน รวมถงใชในการดÓเนนการแกไขและวางแผนปองกนปญหาดานโภชนาการและสขภาพเดกตอไป ผลจากการวจยพบวานกเรยนชนประถมศกษาในอำาเภอหาดใหญนยมบรโภคขนมบรรจซองคดเปน 0.14 ซอง/คน/วนโดยขนมทนยมมากทสด ไดแก คกก มนฝรงทอด/อบกรอบสาหรายและขนมแปงขาวโพดทอด/อบกรอบ และเมอตรวจสอบเพมเตมพบวารอยละ20ของขนมเหลานไมมเครองหมายขององคการอาหารและยา โดยแบงเปนขนมแบงขายเปนถงรอยละ 16 และขนมผลตในทองถนรอยละ4 “àÁ×è͵ÃǨÊͺà¾ÔèÁàµÔÁ àÃÒ¾ºÇ‹Ò 1 ã¹ 4 ¢Í§ºÃèØÀѳ±�¢Í§¢¹Á¾Ç¡¹ÕéäÁ‹ÁÕà¤Ã×èͧËÁÒ ÍÂ. ã¹¢³Ðà´ÕÂǡѹ ºÃà ØÀѳ±�·ÕèÁÕÊÑ ÞÅѡɳ�ÍÒËÒÃáÅÐÂÒÍÕ¡¨Ó¹Ç¹Ë¹Ö觻ÃÐÁҳÌÍÂÅÐ 4 äÁ‹ä´ŒÃкØÇѹ¼ÅÔµáÅÐÇѹËÁ´ÍÒÂØ ¹Í¡¨Ò¡¹ÕéÂѧ¾º

¢¹ÁºÃèثͧÀÑยรายใกลตÑวเ´çก

¢¹ÁºÃèثͧ·ÕèËÁ´ÍÒÂØáÅŒÇÍÕ¡¨Ó¹Ç¹Ë¹Ö觴ŒÇ” นกวจยกลาวอกวา เม อตรวจสอบเฉพาะขนมท เดกนยมบรโภคมากท ส ด พบการปนเป อนของโคลฟอรมแบคท เร ยในขนมกล มม นฝร งทอด/อบกรอบร อยละ10ขนมกลมสาหรายรอยละ10 ขนมกลมขาวโพดทอด/อบกรอบรอยละ4 พญ.พมลา ยงไดใหขอเสนอแนะอกวา ขนมบรรจซองจÓนวนมากอาจไมปลอดภยสÓหรบเดก ดงนนโรงเรยนควรกÓหนดนโยบายในการควบคมการขายขนมบรรจ ซองในโรงเรยน ใหมมาตรฐานความปลอดภยตามมาตรฐานขององคการอาหารและยา โดยขนมบางชนดซงเปนขนมบรรจซองยอยทแบงจากขนมถงใหญ ควรกÓหนดใหมการตดวนผลตและวนหมดอายตามขนมถงใหญ สÓนกคณภาพอาหารและยาและโครงการอย.นอยควรมการสมตรวจสอบมาตรฐานของขนมทไดรบสญลกษณอาหารและยาแลวเปนระยะ ๆ และ อย. ควรกÓหนดใหขนมในโรงเรยนไดรบตรวจสอบความปลอดภยอยางสมÓเสมอ

งานวจÑยนาร

* โคลฟอรมและแบคทเรยบางชนดอาจทÓใหมผลกระทบตอสขภาพ ไดแก ลÓไสอกเสบ อาเจยน มอาการดซานได และสมพนธกบอาการปวดศรษะและออนเพลยโดยเฉพาะในกลมเดกและผสงอาย

¼ลการศÖกษาความปลอดภย¢อง¢นมบรรจ«อง

ในโรงเรยนªÑéน»รжมศÖกษาÏ

¢¹Á·Õèà´ç¡¹ÔÂÁ 䴌ᡋ ¤ØŒ¡¡Õé ¢¹ÁÁѹ½ÃÑè§ ÊÒËËÒ ¢¹Áệ§¢ŒÒÇâ¾´·Í´/ͺ¡Ãͺ1 ã¹ 4 ¢Í§¢¹Á·ÕèÊíÒÃǨäÁ‹ÁÕà¤Ã×èͧËÁÒ ÍÂ. ÃŒÍÂÅÐ 4 äÁ‹ä´ŒÃкØÇѹ¼ÅÔµáÅÐËÁ´ÍÒÂØ ¾º¢¹ÁºÃèثͧ¨íҹǹ˹Öè§ËÁ´ÍÒÂØáÅŒÇ

¢¹Á¡ÅØ‹ÁÁѹ½ÃÑ觷ʹ/ͺ¡ÃͺÌÍÂÅÐ 10 ¢¹Á¡ÅØ‹ÁÊÒËËÒÂÃŒÍÂÅÐ10 ¢¹Á¡ÅØ‹Á¢ŒÒÇâ¾´·Í´/ͺ¡ÃͺÌÍÂÅÐ 4

»¹à»„œÍ¹â¤ÅÔ¿ÍÃ�ÁẤ·ÕàÃÕÂ}

สนใจขอมลเกยวกบงานวจยตดตอฝ†ายสอสารสาธารณะวพส.โทร.074-455150หรอwww.rdh.psu.ac.th

5

งานวจÑยนาร

ผลตภณฑอาหารทอด ทงอาหารพรอมปรงและอาหารสÓเรจรปเชนไกทอดบะหมกงสÓเรจรปโดนทมนฝรงทอดและผลไมทอด ยงไดรบความนยมอยเสมอ ดงนนนÓมนจงเขามามบทบาทในการดÓรงชวตของทกคน อยางไรกดนÓมนและผลตภณฑอาหารทผานการทอดมกเสอมคณภาพลงดวยป¯กรยาเคมตางๆและเปนสาเหตใหเกดการสลายตวของกรดไขมนจÓเปนในอาหารทÓใหเกดอนมลอสระอาจเปนตวกอใหเกดสารทเปนอนตรายหรอสารพษขนเชนสารกอมะเรงหรอสารกอการกลายพนธ ผศ. เสาวลกษณ จตรบรรเจดกล และ ดร.วรพงษ อศวเกศมณ จากภาควชาเทคโนโลยอาหาร คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยสงขลานครนทรจงทำาการวจยเรอง“ผลของการใชนÓมนทอด«ÓตอคณภาพของนÓมนทอด และผลตภณฑอาหารทอด : กรณศกษาในไกทอดและปาทองโกŽ” เพอศกษาถงผลของการทอดซÓทมตอคณภาพของนÓมนและผลตภณฑอาหารหลงการทอดรวมถงการเกดสารบางชนดทอาจจะกอใหเกดอนตรายตอสขภาพเพอเปนการเฝาระวงซงจะชวยลดความเสยงจากการบรโภคอาหารทอดเหลาน พบวาระยะเวลาการใชงานนÓมนทอดนานขนคณภาพของนÓมนจะยงตÓลงโดยพจารณาจากสลกษณะและคณสมบตทางเคมโดยอณหภมทใชทอดไกอยระหวาง170Cำ–190Cำเวลาทอด12-18นาทขนกบชนดและขนาดของชนไกรวมถงปรมาณนÓมนทใชดวย ระยะเวลาของนÓมนทใชสามารถใชไดนานถง 9 ชวโมง/วน การทอดโดยใชนÓมนเดมทอดซÓใช

ÍÒËÒ÷ʹ«éÓกÍมÐเรçง ÍÑนตราย !

ไดไมเกน 4 วน และการใชนÓมนทอดซÓโดยเตมนÓมนใหมทกวนสามารถใชงานไดถง8วน สวนปาทองโกŽควรใชอณหภมทอดประมาณ170Cำเวลาประมาณ5นาทระยะเวลาการใชงานนÓมนสามารถใชไดถง10ชวโมง/วนการทอดโดยใชนÓมนเดมทอดซÓใชไดไมเกน5วนและการใชนÓมนทอดซÓโดยเตมนÓมนใหมทกวนสามารถใชงานไดมากกวา60วนการทอดดวยแนวทางดงกลาวนจะชวยใหปรมาณโพลารของนÓมนตำากวา25%ซงไมเกนเกณฑมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสข “ËÒ¡¤Ó¹Ö§¶Ö§¤ÇÒÁ»ÅÍ´ÀÑ¢ͧÍÒËÒÃáÅŒÇ ¡Ò÷ʹÍÒËÒäÇÃ㪌ÍسËÀÙÁÔÃÐËÇ‹Ò§ 160-190 Cí ¨ÐàËÁÒÐÊÁ·ÕèÊØ´ áÅФÇÃ㪌·Í´ÍÒËÒõ‹Íà¹×èͧÃͺà´ÕÂÇÀÒÂã¹àÇÅÒ 8-10 ªÑ èÇâÁ§ áÅŒÇäÁ ‹¤ÇùÓÁÒ㪌ãËÁ‹ ᵋã¹àª Ô§¡ÒäŒÒäÁ ‹ÊÒÁÒö·Óä´Œà¹×èͧ¨Ò¡¨ÐÁÕµŒ¹·Ø¹ÊÙ§ ´Ñ§¹Ñé¹¼ÙŒ«×éÍËÃ×ͼٌºÃÔâÀ¤Ö§¤ÇÃãËŒ¤ÇÒÁÊÓ¤Ñ Þ㹡ÒÃàÅ×Í¡«×éÍÊÔ¹¤ŒÒàËÅ‹Ò¹Õé â´Â¾Ô ÒóÒ

¨Ò¡ÊÕáÅÐÅѡɳТͧ¹éÓÁѹ·Õ è¼Ù Œ»Ãا㪌´ŒÇ” นกวจยใหขอเสนอแนะ อยางไรกด สของนÓมนและผลตภณฑสดทายเปนตวชว ดสÓคญมาก ซ งถ กนÓมาใช พ จารณาการส นส ดระยะเวลาการใชงานนÓมนทอด ทงนผ ใชนÓมนทอดตองใชความสามารถและประสบการณเฉพาะตวตดสน เนองจากนÓมนหลงทอดอาหารแตละชนดมสแตกตางกนขนอยกบองคประกอบทางเคมตามธรรมชาตและสวนประกอบตางๆ ทใชในอาหารดวย

อาหารทÕèผานการทอดมกเสèอมค³ภาพลงดวยป¯กรยาเคมÕตาง æ และเปšนสาเหตใหเก´การสลายตÑว¢Íงกร´ไ¢มÑนจÓเ»šนในÍาËาร·ÓใËเก´ÍนมลÍสรÐ

สนใจขอมลเกยวกบงานวจยตดตอฝ†ายสอสารสาธารณะวพส.โทร.074-455150หรอwww.rdh.psu.ac.th

6

สถาบนวจยและพฒนาสขภาพภาคใต (วพส.) จดตงขนโดยความรวมมอของสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส). สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) และมหาวทยาลยสงขลานครนทร (มอ.) เปนการขยายกจการจากหนวยระบาดวทยาซงศกษาโรคในภาคใตใหครอบคลมสาขาวชาและปญหาสขภาวะในภาคใตมากขน ตงแตจดตงมาในปพ.ศ.2547วพส.ใหความสำาคญกบเรองการพฒนาและแกปญหาสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนงานหลกนอกเหนอจากการพฒนาสขภาวะภาคใตโดยทวไปผลงานทผานมาทสำาคญ ไดแก การศกษาความเปนไปไดในการขยายบทบาทคณะแพทยศาสตรและพยาบาลศาสตร ซงนำาไปสโครงการของคณะแพทยศาสตรและคณะตางๆในมหาวทยาลยสงขลานครนทรโดยรวมมอกบกระทรวงสาธารณสขในการผลตแพทยและพยาบาลสำาหรบพนทสามจงหวดชายแดนใตในเวลาตอมา

กบการทำางานในภาคใตป วพส.6

รายงานพเศษ

นกวชาการอนๆ ทวพส.เขาไปชกชวนและสนบสนนใหทำางานวชาการเพอสขภาวะภาคใต ไดแก กลมสาขาอตสาหกรรมการเกษตรซงชวยเหลอและรวมมอกบชาวบานในการพฒนาผลตภณฑอาหารทปลอดภยตอสขภาพ โดยเปนวสาหกจชมชนในภาคใตรวม12รายการ วพส.รวมกบสำานกวจยและพฒนามอ.จดตงเครอขายวจยชมชน มอ.ซงเปนแกนในการแกปญหาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหกบชาวบานทมความตองการ รวมทงสน 50รายการ โดยความรวมมอกบผมประสบการณดานการพฒนาชมชนในพนทภาคใตและภาคอนๆของประเทศวพส.จดตงโครงการบณฑตอาสา มหาวทยาลยสงขลานครนทร หรอ บอ. มอ. ในปพ.ศ.2547เพอพฒนาคณภาพบณฑตใหมเจตคตและความสามารถในการทำางานรวมกบชมชนและเปนสะพานเชอมระหวางมหาวทยาลยสงขลานครนทรและชมชน จนถงปจจบนบณฑตอาสาผานการอบรมเสรจสมบรณไปแลว74รายโครงการในชมชนทยงคงดำาเนนอยอยางเขมแขง20ชมชนบณฑตอาสาจบไปแลวทำางานในหนวยงานตางๆรวม46หนวยงาน ความรนแรงในภาคใตทำาใหเกดคณะกรรมการอสระเพอความสมานฉนท(กอส.)เพอแกปญหาในภาคใตวพส.ไดรวมกบ กอส. จดตงศนยประสานงานวชาการใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบจงหวดชายแดนใต (ศวชต.)ในมหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตปตตานในป 2549 เพอจดทำาฐานขอมลผไดรบผลกระทบเพอใชในการตดตามใหความชวยเหลอในระยะยาวโดยมกจกรรมสนบสนนทสำาคญ คอการเยยมเยยนใหกำาลงใจ ชวยเหลอผบาดเจบและครอบครวผเสยชวตใหสามารถเขาถงสทธประโยชนตางๆ ทเขาพงไดรบชดเชย และใหมสวนรวมในการฟนฟอาชพ และชวย

7

เหลอผเคราะหรายอน ๆ ตลอดจนจดอบรมเทคนคการเยยวยาใหแกเจาหนาทสาธารณสขและเจาหนาทเยยวยาในพนทตอมาจดตงสำานกงาน ศวชต. ทมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทรและวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ยะลา โดยรวมไดใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบแลวทงสน134รายและจดอบรมเจาหนาทเกยวกบการเยยวยา31ครง หลงพบตภยสนามผอำานวยการวพส.ไดเดนทางเขาไปพนทจ.อาเจะหประเทศอนโดนเซยเพอใหความชวยเหลอแกหลกสตรพยาบาลศาสตร ของมหาวทยาลยเชยะกวลาร ซงตอมาไดรบทนจากมลนธรอกกเฟลเลอรและมลนธโรเบรตวดจอหนสนชวยใหอาจารยพยาบาลจากสถาบนดงกลาวจำานวน 7 รายมาศกษาตอในระดบปรญญาโท ทมหาวทยาลยสงขลานครนทรรวมทงชวยแนะนำาและกำากบการจดตงอาสาสมครเพอสขภาวะในพนททไดรบผลกระทบจากสนามและทไดรบผลกระทบจากเหตการณความรนแรงใน จ.อาเจะห รวม6แหงมการแลกเปลยนอาจารยมหาวทยาลยนกศกษาบณฑตอาสาและชาวบานทงฝงไทยและอนโดนเซย เดนทางแลกเปลยนเยยมเยยนเรยนรซงกนและกนในเรองการพฒนาชมชน การเยยวยาผไดรบผลกระทบและการเตรยมรบภยพบตตอมาขยายความรวมมอไปยงสาขาเกษตรซงไดรบความรวมมอจากมลนธแมฟาหลวงซงดำาเนนการอยแลวในอาเจะหเชนกน ทางดานการศกษาวพส.ไดกระตนและสนบสนนใหมการวจยและพฒนาชดการเรยนการสอนเชงพหวฒนธรรมโดยใชเทคนคตางๆเชนงานศลปะนทานวรรณกรรมและการเรยนแบบมสวนรวม โดยอาจารยจากคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร และไดจดอบรมใหครชนประถมศกษาในจงหวดปตตานรวมแลว20โรง150ทานตอมาไดรบการสนบสนนจากUNESCOจดอบรมเพมเตมอก20 โรงจำานวน80ทาน วพส.ไดจดตงเครอขายการเรยนรรวมกนเพอสขภาวะจงหวดชายแดนใต โดยมสถาบนทเขารวม คอ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน มหาวทยาลยราชภฎสงขลาสถาบนการพลศกษายะลาวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนยะลาพฒนาโครงการวจยทมผลในการปรบเปลยนพฤตกรรมเชงสขภาพของประชาชนในจงหวดชายแดนใต และสรางความเขมแขงโดยตรงใหกบสถาบนเหลานน มอาจารยเขารวมรวมทงสน 25ทานมประชาชนไดรบผลประโยชนโดยตรงจากงานวจยประมาณ2,000คน ทางดานนกวชาการรนใหม วพส. จดตงเครอขายสงเสรมศกยภาพอาจารยรนใหมทจบปรญญาเอกไมเกน5ปและ

รายงานพเศษ

ตำาแหนงวชาการไมเกนผชวยศาสตราจารย เพอทำางานวจยทเกยวของกบสขภาวะของชมชนสงผลใหมการพฒนาชมชนและสงเสรมศกยภาพของนกวจย ภายใตการดแลของพเลยงจากนกวจยอาวโสรวมทงสน5โครงการครอบคลมสาขาตางๆเชนวทยาศาสตรสขภาพอตสาหกรรมเกษตรและวทยาศาสตรและเทคโนโลยและยงมอก5โครงการกำาลงอยระหวางการพฒนาโครงการ นอกจากนมงานวจยซงวพส.ใหการสนบสนนโดยตรงในการแกปญหาจงหวดภาคใต มหวขอเกยวกบอนามยแมและเดกการเฝาระวงโรคในภาคใตรวม22เรอง แกนทางวชาการทสำาคญของ วพส. คอหนวยระบาดวทยาหนวยนใหการสนบสนนทางวชาการแกนกวชาการรนใหมในสถาบนตาง ๆ ขางตนทกลาวมาแลว และทำาวจยเองโดยอาจารยและบณฑตศกษาเกยวกบปญหาในจงหวดภาคใตรวมทงสน44เรอง โดยสรปในรอบ6ปทผานมาวพส.ไดสรางและพฒนาเครอขายนกวชาการในภาคใตและชมชนประสบผลสÓเรจเปนทนาพอใจเปนหนวยงานทสรางสะสมและจดการความรควบคไปกบการพฒนากÓลงคนทงดานวชาการและชมชนและไมเฉพาะเพยงคนในมหาวทยาลยสงขลานครนทรท วพส. ใชเปนฐานทมนเทานนแตวพส.ยงไดกระจายทรพยากรตางๆ ไปยงสถาบนการศกษาอ น ๆ รวมกล มคนในพนท หลายจงหวดทวภาคใต จดแขงของวพส.อยางหนงคออสระในการบรหารงบประมาณทไดรบการสนบสนนจากสสส.และสกว.ทÓใหสามารถบรหารจดการไดอยางยดหยนหลดพนจากกรอบการทÓงานแบบราชการและตอบสนองตออดมการณทตงไวเพอพฒนาสขภาวะของภาคใตไดอยางเปนรปธรรม อดมการณทไดสรางสรรคจากการทÓงานไวนจะอยตดตวคนทÓงานตอไป และเมอมเง อนไขทเหมาะสมกçจะเกด องคกรทดÓเนนงานพฒนาภาคใตในอนาคตตอไป

8

โครงการบณฑตอาสา มหาวทยาลยสงขลานครนทร(บอ.มอ.)ดÓเนนการมาถงรนท5จำานวน31คน การทำางานในเดอนท8นเรมเขมขนขนทกขณะหลงจากทบณฑตรนใหมหวใจชมชนเหลานไดใชเวลาสามเดอนแรกคลกคลและปรบตวใหเขากบชมชนเปนอยางดแลวสามเดอนตอมาเปนชวงเวลาของการศกษาโจทยในชมชนซงจะเปนประเดนในการแกปญหาหรอพฒนารวมกบคนในพนทตอไป จากการจดประชมรวมโซนครงท3เมอเดอนตลาคมทผานมาบณฑตอาสาทงหมดไดมโอกาสกลบมาพบปะพรอมหนาแลกเปลยนเรยนรถงการทำางานของกนและกนอกครง กอเกดกำาลงใจและแนวคดใหมๆในการทำางานในพนทของตนเอง 4เดอนหลงจากนหนมสาวทง31ชวตจะไดกลบเขาไปใชชวตในชมชนอกครงพรอมกบเปาหมายคอ “โจทย”ในการสรางเสรมคณภาพชวตคนในพนทโดยการสรางการมสวนรวมของชมชน เชอวาเมอถงชวงปลายโครงการในตนปหนา บณฑตเหลานจะเปนสะพานเชอมโยงองคความรจากสถาบนการศกษาหนวยงานและนกวชาการตางๆเพอใหเกดความรวมมอสรางเสรมคณภาพชวตใหกบประชาชนตามโจทยทไดกำาหนดไว

âครงการ¢องบ³±ตอาสา â«นภาคใตตอนบน

âครงการ¢องบ³±ตอาสา â«นภาคใตตอนลาง

บ³±ตอาสา รนทÕè 5 กѺ 31 สÐพานสªมªน ดงนนในฉบบนจงขอนำาเสนอรายชอโครงการตางๆซงบณฑตอาสาไดกำาหนดรวมกบชมชนและจะเรมดำาเนนการในชวงเดอนพฤศจกายน2552-มนาคม2553 รวมเปนแรงใจ พรอมทงรวมใหขอเสนอแนะ/สนบสนนการทำาโครงการแกบณฑตอาสาและชมชน ไดท โทร. 074-455149 หรอ http://volunteer.psu.ac.th

สงเสรมสขภาพผสงอายชมชนมสลมเทศบาลนครหาดใหญการสงเสรมการดแลผสงอายและผป†วยโรคเรอรงในชมชนแฟลตการเคหะแหงชาตจ.สงขลาการมสวนรวมจดการขยะของชมชนบานปากบางและบานพระพทธจ.สงขลาพฒนาการเพมศกยภาพการบรหารจดการศนยOTOPจ.สตลสงเสรมการดแลสขภาพชองปากเดกเลกบานบโบยจ.สตลถายทอดความรภมปญญาทองถนสเยาวชนจ.ตรงศกษาและสงเสรมการทÓผลตภณฑกระดาษÏจ.ตรงพฒนาการทองเทยวโดยชมชนแบบโÎมสเตยเกาะมกดจ.ตรงการจดการขยะของชมชนเขตเทศบาลตÓบลปากพะยนจ.พทลงแนวทางวถชวตการเกษตรทเออตอสขภาพของคนในชมชนÏจ.นครศรธรรมราชสงเสรมสขภาพชองปากเดกกอนปฐมวยของศนยพฒนาเดกเลกบานสระบวจ.นครศรธรรมราช

คลนกลดนÓหนกเพอสขภาพชมชนบานแหลมหาจ.ชมพรศกษาระบบการบรหารจดการและแนวทางการเชอมโยงการบรหารจดการทมประสทธภาพของกลมวสาหกจชมชนบานแหลมสนตจ.ชมพรศกษาอาชพเสรมทเหมาะสมกบชาวประมงพนบานบานปากนÓละแมจ.ชมพรการจดการขยะในชมชนโดยกลมเยาวชนบานปากนÓทากระจายจ.สราษฎรธานศกษาผลตภณฑทเปนเอกลกษณประจÓชมชนบานลเลดจ.สราษฎรธานสรางพลงชมชนเพอสขภาวะชมชนบานเฉงอะจ.สราษฎรธานสงเสรมการเรยนรดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและภมปญญาทองถนสÓหรบเยาวชนเชงบรณาการของชมชนบานดอนหารจ.สราษฎรธานการทองเทยวเชงอนรกษวฒนธรรมทองถนบานเกาะแรตจ.สราษฎรธานบรณาการกองทนชมชนเพอการพฒนาคณภาพชาวประมงพนบานจ.สราษฎรธานศกษาพฒนาและสบสานภมปญญาการใชประโยชนจากตนเตยปาหนนจ.กระบเสรมศกยภาพกลมทÓขนมเพอพฒนาเศรษฐกจและวฒนธรรมชมชนบานขนสมทรจ.กระบ

สงเสรมและตดตามการปรบเปลยนพฤตกรรมในผป†วยทเปนความดนและเบาหวานจ.ปตตานสงเสรมและปองกนปญหาสขภาพปากและฟนของเดกปฐมวย(ชวงอาย3-5ป)จ.ปตตานสงเสรมการออกกÓลงกายเพอสขภาพของผสงอาย(โดยใชไมพลอง)จ.ปตตานปรบเปลยนพฤตกรรมและการป¯บตตวของกลมเสยงตอโรคความดนโลหตสงในระยะเรมตนจ.ปตตานเสรมสรางการดแลสขภาพของผสงอายดวยการเดนกะลาจ.ยะลาศกษาปจจยสงเสรมภาวะโภชนาการเดกเลกบานบาลาสมแลจ.ยะลาศกษาสาเหตการทÓใหเกดโรคเบาหวานในกลมมสลมจ.ปตตานศกษากาบมะพราวเพอเกดผลประโยชนในชมชนจ.ปตตานปนจกรยานเพอสขภาพจ.นราธวาสปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพเพอหางไกลโรคเบาหวานและความดนโลหตสงจ.นราธวาสศกษาเดกขาดสารอาหารของศนยพฒนาเดกเลกนรลยาบาลจ.นราธวาสศกษาการคดกรองความดนเบาหวานและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพกลมเสยงในผป†วยความดนโลหตสงจ.นราธวาส

âครงการ¢องบ³±ตอาสา â«นภาคใตตอนกลาง

âครงการบ³±ตอาสา มหาวทยาลยสง¢ลานครนทร (บอ. มอ.)

9

4 ร นของโครงการบณฑตอาสา มหาว ทยาล ยสงขลานครนทร (บอ. มอ.) มบณฑตอาสาสÓเรจหลกสตรไปแลว64คนและมโครงการพฒนารวมกบชมชนจÓนวนมากทวภาคใตซงโครงการสวนมากไดรบการสานตอโดยแกนนÓและคนในชมชนอยางตอเนอง และบางโครงการสามารถดÓเนนการไดอยางยงยนตลอดจนสามารถขยายผลเปนแหลงเรยนรของชมชนอนๆได หนงในโครงการทบณฑตอาสาทÓงานอยางแขงขนรวมกบคนในพนทประสานงานเพอเชอมโยงองคความรจากมหาวท-ยาลย อกทงสานสมพนธกบหนวยงานทเกยวของจนเสรมความแขงแกรงของกลมอาชพไดอยางเขมแขงมนคงไดแกโครงการพฒนาความเขมแขçงของกล มปลกพชผกปลอดสารพษ บ านคลองให Þใต ต.คลองเฉล ม อ.กงหรา จ.พ ทล งโดยบณฑตอาสารนท1อยาง‘อา««�ะ และมนา’ อาซซ ะ หรอ ช�ะ ลกหลานชาวอÓเภอจะนะจงหวดสงขลา ทพลดถนมาทÓหนาทบณฑตอาสาขามจงหวดเมอป2547ซงถอวาเปนรนแรกของโครงการน ชะเลอกทÓโครงการพฒนาความเขมแขงของกลมปลกพชผกปลอดสารพษรวมกบเกษตรกรแกนนÓในชวงแรกอก3-4คนโดยเธอมบทบาทสÓคญในเรองการชวยคดชวยสนบสนนเรองระบบบรหารจดการ ไมวาจะในรปการลงมาทÓงานรวมกบกลมเลย เพอชวยคด ชวยตงคÓถาม ชวยจดระบบหรอการตดตอประสานงานใหบคคลภายนอกเขามาหนนเสรมกลม นอกจากนยงรวมพฒนาศกยภาพของกลมนใหมความเขมแขงรอบดานตงแตกระบวนการผลต การจÓหนาย การบญช ตลอดจนการจดการภายในผานการประสานงานกบหนวยงานตางๆ เชน

ความสÓเรçจอยางยèงยน

ประสานงานกบ อ.ธวช นยผอม จากวทยาลยอสลามศกษามอ.ปตตานเพอจดอบรมการทÓบญชประสานงานกบงานบรการวชาการและถายทอดเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทรเพอจดอบรมเรองการปลกผกปลอดสารพษ และการกÓจดศตรพชโดยใชแมลงแกกลมเกษตรกร การเชอมโยงประสานงาน ชนÓปญหาและแลกเปลยนความคดเหนของบณฑตอาสาตลอดหนงปของการทÓงานในชมชนสงผลใหกลมปลกผกสามารถยนหยดไดอยางยงยน สรางอาชพเสรมรายไดบนพนฐานของการใชทรพยากรของชมชนอยางรคณคาจนกลมนเปนทยอมรบของชาวบานอนๆ และทÓใหกลมปลกผกสามารถขยายตวไดถง3ตÓบลและเปนทรจกของหนวยงานราชการทงระดบอÓเภอและระดบจงหวด จนปจจบนมการจดตงศนยจÓหนายสนคามโรงป‰ยชมชนจนกลายเปนศนยเรยนรดงานจากชมชนอนอยางสมÓเสมอ แตสÓหรบอาซซะเธอบอกวาเธอไดเรยนรมากมายจาก1ปในชมชนกบโครงการปลกผกปลอดสารพษน เธอไดคนพบตวเอง คนพบศกยภาพของเธอในการทÓงานพฒนาเชนกนภารกจในฐานะบณฑตอาสาทÓใหเธอตองกลาคดกลาตดสนใจเรยนรปรบตวและเขาใจการทÓงานกบคนอนมากขนเธอจะเกงกลามากนอยแคไหนนนยงไมสÓคญเทาการพบวา“©Ñ¹·Óä´Œ!” แม 4 ป ผานไป หลงจากทบณฑตอาสาถอนตวออกจากชมชน ความสมพนธทางใจยงมอย และการตดตอสอสารระหวางเธอและคนในชมชนยงมอยางตอเนอง ควบคไปกบการเตบโตอยางมนคงของกลมปลกผกปลอดสารพษทสามารถดÓเนนงานไดอยางเขมแขงและขยายตวอยางตอเนอง

âครงการบ³±ตอาสา มหาวทยาลยสง¢ลานครนทร (บอ. มอ.)

¢Íง ‘กลม¼Ñก»ลÍ´สารพษ’ ·èพÑ·ลง

10

เหลอใหจำานวนหนงจงเกบไวใชในยามฉกเฉนทงนยงไดรบเบยยงชพเพอคนพการรายเดอนจากอบต.จำานวนไมมากพอประทงชวตไดอกทางหนง ทมงานของศนยประสานงานวชาการใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบจงหวดชายแดนใต หรอศวชต. ไดมโอกาสเยยมเยยนครอบครวเคราะหรายรายนเมอกลางเดอนกนยายนทผานมาการพบปะในครงแรกนสรางความดใจแกนายกอเดรและมารดาอยางยง โดยหนมใหญคนนบอกความรสกในขณะทพลกตวอยางยากลำาบากวา “µÑé§áµ‹à¡Ô´à˵ءNjÒÊͧ»‚ ÁÕ˹‹Ç§ҹÁÒàÂÕèÂÁ¹Ò¹ÁÒáÅŒÇà¾Õ§¤ÃÑé§à´ÕÂÇ áŌǡçà§ÕÂºä» áÅФÃÑ駹ÕéáËÅзÕè໚¹Ë¹‹Ç§ҹ·ÕèÊͧ Õã¨ÁÒ¡ ÃÙŒÊÖ¡´Õ ÍÂÒ¡ãËŒÁÒÍÕ¡º‹ÍÂ æ” นายกอเดรพดอยางตนเตนและบอกอกวากอนหนานหมดกำาลงใจเคยคด¦าตวตายหลายครงแตมมารดาและลกเปนกำาลงใจมาตลอดทสำาคญใชการรำาลกถงอลลอÎÚโดยการกลาวนามพระองคและละหมาดเปนสงยดเหนยวจตใจใหรสกใกลชดกบอลลอÎÚจงมกำาลงใจทจะมชวตอยตอไป ในขณะทมารดาทนงดแลอยขางๆ เธอไดรำาพนถงความเปนอยหลงจากเกดเหตวา“à§Ô¹ËÁ´¡ç¨íҹͧ·Õè´Ô¹ äÁ‹à¤Â¤Ô´àÊÕ´ÒÂà§Ô¹àÅ à¾Õ§ᤋÅÙ¡ËÒÂà¨çº¡çÂÍÁ à¾ÃÒÐʧÊÒ÷ÕèàËç¹ÅÙ¡µŒÍ§·¹à¨çº»Ç´ÍÂÙ‹µÅÍ´àÇÅÒ ¡Ô¹¡çäÁ‹ä´Œ ¡ÅÒ§¤×¹¡çäÁ‹ä´Œ¹Í¹” ปจจบนครอบครวนเป�ดรานขายของชำาเลกๆ พอมรายไดยงชพ และเปนชองทางเดยวทผเปนแมจะสามารถดแลลกไปดวยในคราวเดยวกนความเปนอยอาจไมสะดวกสบายเทาวนเกากอนแตทงคยงสชวตกนอยางเตมทดวยความอบอนจากความรกระหวางกน จากครอบครวทเคยอยดวยกนอยางมความสขตามประสาคนชนบทกลบเปลยนไปและตกอบดวยกระสนเพยงนดเดยวชะตากรรมในลกษณะคลายกนนยงมอกหลายกรณในพนททมเหตการณความรนแรงแตพวกเขาทงหมดยงเชอมนวานคอบททดสอบจากเบองบน

กรÐสนนÑ´เ´ยวเ»ลèยนไ´·Ñéงªวต

“ÃѺ¨ŒÒ§¡ÃÕ´ÂÒ§ÁÒ¹Ò¹ ¨¹à¡çºà§Ô¹ä´Œ 80,000 ºÒ· ตงใจไววาจะเกบเ»šนทØนไ»»ระกอบพÔ¸ÎจÞ� พอลÙกมาโดนยÔง จÖงตองเอาเงÔนทเกบออกมารกÉาลÙกจนหมด ใ¤รบอกวาหมอไหนดกไ»หาหมด เ»ลยนหมอมาเกอบ 40 กวา¤นแลว”นคอเสยงโอดครวญของผเปนแม ประโยคทเตมเปยมไปดวยความหวงใยในตวลกชายผเคราะหรายอยางนายกอเดร นายกอเดร(นามสมมต)หนมใหญวย33พรอมดวยภรรยาลกและแมวยชราอาศยอยในบานหลงเลกในชมชนแหงหนงของจงหวดปตตาน ทงสคนใชชวตอยางราบรนมความสขตามอตภาพเยยงชวตชนบท โดยมนายกอเดรททำาอาชพรบจางแบกไมยางเปนกำาลงสำาคญของบานในขณะทมารดารบจางกรดยางหวงเกบเงนไปประกอบพธÎจญทเมองเมกกะห แตอนาคตของครอบครวนตองเปลยนไป ดวยกระสนเพยงนดเดยว เมอวนท19พฤษภาคม2550ขณะทนายกอเดรขรถจกรยานยนตกลบจากทำางาน ระหวางทางมคนรายขบรถจกรยานยนตตามประกบแลวใชอาวธปนยงกระสนหนงนดถกทแผนหลงทำาใหรถของเขาเสยหลกพงเขาขางทางเขาจงหลบซอนอยในป†ากอนออกมาขอความชวยเหลอแลวถกนำาสงโรงพยาบาลในเวลาตอมาเขาใชเวลารกษาตวนานถง3เดอนโดยมแมคอยดแลอยเคยงขางตลอดเวลา เคราะหกรรมเรมซำาเตมเมอภรรยาเรมตตวออกหางและหนจากไปอยกนกบชายอน ความเจบปวดในใจบนทอนกำาลงใจของเขา รนแรงพอ ๆ กบเมอตองรวาแรงของกระสนสงผลใหเขากลายเปนอมพาต ซำาบางครงมอาการปวดรอน เจบปวดเหมอนถกแทงดวยเขมจนปจจบนอาการเหลานนกยงไมหาย ในขณะทนายกอเดรป†วยแมกตองดแลอยไมหางทำาใหทงสองขาดรายไดทควรจะเปนเงนทองทเกบออมของครอบครวหมดไปกบคารกษาพยาบาลและคาเดนทาง เหตการณเชนนทเกดขนในจงหวดชายแดนใตสวนใหญแลวจะถกตดสนวาเปนเหตความไมสงบซงจะไดรบชวยเหลอจากภาครฐตามทกำาหนดและเขากหวงไวเชนนนแตจากการสบสวนของภาครฐปราก¯วาเหตดงกลาวเปนเรองสวนตว เขาจงไมมโอกาสไดรบความชวยเหลอเยยวยาจากหนวยงานตางๆ มเพยงหนวยงานเดยวทเขากไมแนใจวาเปนหนวยงานใดมอบเงนชวย

ศนยประสานงานวชาการใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบจงหวดชายแดนใต (ศวชต.)

11

“พวกเราโรงเรยนบานตนหยงไมเหลออะไรแลว กำาลงใจกหมดแลว ทำาไมตองมาทำาอยางนกบเรา ผมไมเหลอแมกระทงชอกเขยนกระดานดำา แลวเดก ๆ จะเรยนกนอยางไร” เสยงรำาไหลอดผานสายโทรศพทมาจากครทานหนงของโรงเรยนบานตนหยงอ.บาเจาะ จ.นราธวาส โรงเรยนเคราะหรายทถกผไมหวงดลอบวางเพลงถงสองครงในชวขามป การลอบวางเพลงโรงเรยนหรอสถานทราชการเปนหนงในหลายเหตการณความไมสงบทยงเกดขนอยางตอเนองในชวงหาปทผานมาในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต เหตการณแตละครงไมเพยงทำาลายอาคารและอปกรณการเรยนเทานน แตยงแผดเผากำาลงใจของครและเดกนกเรยนไปพรอมกน นอกจากนยงบนทอนโอกาสในการเรยนรของเยาวชนดวย

รวมเตมแรงใจสโรงเรยนกลางกรนไฟใต

ศนยประสานงานวชาการใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบจงหวดชายแดนใต หรอ ศวชต. เปนหนงในหลายหนวยงานทเขาถงพนทเพอใหความชวยเหลอเบองตนพรอมทงประสานงานเพอรบความชวยเหลอจากหนวยงานหรอบคคลตางๆ เชนในกรณของโรงเรยนบานตนหยงซงถกลอบวางเพลงครงแรกเมอเดอนสงหาคม2551และเกดเหตอกครงเมอวนท25สงหาคม2552เปนผลใหอาคารเรยนของเดกชนอนบาลถงประถมศกษาปท 6กวา250คนเสยหายทงหลงตดโอกาสทางการศกษาของเดกในพนท หลงเหตการณวางเพลงครงลาสด ศวชต. รวมกบนกศกษาชมนมจตอาสา ชนปท 3 คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทรพรอมดวยบคลากรและเจาหนาทของมหาวทยาลยนำาสงของเครองใชทจำาเปนมอบแกทางโรงเรยนสรางความปลาบปลมใจแกนกเรยนครและคนในชมชนเปนอยางมาก ทกทานสามารถรวมเปนกำาลงใจและมอบสงของทจำาเปนเชน หนงสอเรยน หนงสอทวไป สอนนทนาการ อปกรณการเรยนการสอนอปกรณกฬาอปกรณปฐมพยาบาลเบองตนทนทรพยตามจตศรทธา ทสำาคญทกทานสามารถสงกำาลงใจใหนกเรยน คร และผปกครองของโรงเรยนบานตนหยงไดทหมายเลข084-0678959หรอ085-6544561 ตดตามรายละเอยดการรวมสนบสนนการเยยวยาไดท www.dscc.pnu.ac.th หรอ อเมล dsccnarathiwat@hot-mail.com

ศนยประสานงานวชาการใหความชวยเหลอผไดรบผลกระทบจากเหตความไมสงบจงหวดชายแดนใต (ศวชต.)

12

กร³าสง

กองบรร³า¸การนพน¸ รตนาคม, รตตกาล ¢นานแกว,ทพยวดÕ มากแกว, หงส แ«ลéม, ¸นชตา นนทดสต

·è»รÖกษาศ.นพ.วÕระศกดì จงสวว²นวงศ, ผศ.ทพÞ.องค³า เ¸ÕยรมนตรÕนพ.วรสท¸ì ศรศรÕวชย, กตวรร³ เดชวายกล, วลภา °านกาÞจน

¾ÃÐÃÒª´íÒÃÑÊ ¾ÃкҷÊÁà´ç¨¾ÃÐ਌ÒÍÂÙ‹ËÑÇ

จ´Ëมาย¢าวรͺรส¢ÀาวÐ

“การทÓงานใหสÓเรçจ¢Öéนอยกบความสามาร¶สองอยางเปšนสÓค Þ คอสามาร¶ใชวชาความรอยางหนÖèงสามาร¶ในการประสานสมพน¸กบผอèนอÕกอยางหนÖèง

ทéงสองประการนÕéตองดÓเนนคกนไป และจÓเปšนตองกระทÓดวยความสจรตกาย สจรตใจ ดวยความคดความเหçนทÕèเปšนอสระปราศจากอคตและดวยความ¶กตองตามเหตตามผลดวย จÖงจะชวยใหงานบรรลจดหมายและประâยชนทÕèพÖงประสงค

âดยครบ¶วนแทจรง”

ส¶าบนวจยและพ²นาส¢ภาพภาคใต (วพส.)ชéน 6 อาคารบรหาร ค³ะแพทยศาสตรมหาวทยาลยสง¢ลานครนทร วทยาเ¢ตหาดใหÞต.คอหงส อ.หาดใหÞ จ.สง¢ลา 90110

âทร./แ¿ก« 074-455150อÕเมล ird_south@yahoo.co.thตดตาม¢าวสารหรอดาวนâหลดจดหมาย¢าวนÕéไดทÕèWWW.RDH.PSU.AC.TH

สèอความรเพ×èÍส¢Àาพ

New !

วÕ«ÕดÕเชดชแนวทางการทำางานนายแพทยสรนทร จตดำารงคพน¸

วÕ«ÕดÕสา¸ตการรำาตะบองชÕวจต

วÕ«ÕดÕสา¸ตการออกกำาลงกาย´วยการใªยางย×´

´รายลÐเÍย´ไ´ในเวบไ«ต วพส.