ဓမၼတရား

အခနး တစ

- 38 -

အေၾကာငးတရား I

သစၥာတရားေလးပါး ၁. ေလာကႀကးသည ဆငးရဒကၡအေပါငးႏင ျပညႏကေန၏။ ေမြးဖြားျခငးသည ဆငးရဒကၡ၊ အမငး ရငေရာမႈသည ဆငးရဒကၡ၊ ဖားနာျခငးႏင ေသျခငးမားသည ဆငးရဒကၡမားျဖစ၏။ မနးတးသႏင ေတြ႕ ရျခငးသည ဆငးရဒကၡ၊ ခစသႏင ေကြကြငးရျခငးသည ဆငးရဒကၡ၊ လအငဆႏၵမားက ျဖညစြမးရန အခညးႏး ရနးကနေနျခငးသည ဆငးရဒကၡ ျဖစ၏။ အမနမာ၊ ဆႏၵရမကမားမ မလြတကငးေသာ ဘ၀ သည ဆငးရဒကၡမားႏင အၿမ ႀကေတြ႕ေနရေပသည။ ဤသညက ဒကၡသစၥာဟ ေခၚသည။

လသားတ႔၏ ဆငးရဒကၡမားက ႐ပကယခႏၶာ၏ ဆာေလာငမြတသပမႈႏင ေလာကရမကမား၏ အထငမားျပစမႈမားတြင မလြမေသြ ေတြ႕ျမငႏငေပသည။ အကယ၍ ဤဆာေလာငမြတသပမႈမားႏင ထငေယာငထငမားျဖစမႈမား၏ ဇစျမစမားက ေလလာၾကညမည ဆပါက ၄ငးတ႔သည ႐ပအာ႐မား၏ ျပငးထနေသာ ဆႏၵရမကမားတြင အျမစတြယေနေၾကာငး ေတြ႔ရရမည ျဖစေပသည။ ဤသ႔ျဖင အသကရငေနလေသာ စတဆႏၵ၏ အေျခခအျဖစ၊ ရမကသည တခါတရ ေသဆးျခငးပငျဖစေစ၊ လလားဖြယရာမားက ရာႀကတတေလသည။ ယငးရာၾကလေသာစတက သမဒယသစၥာ (၀ါ) ဆငးရ ဒကၡ၏ အေၾကာငးရငး အမနတရားဟ ေခၚေလသည။

အကယ၍ ဆႏၵရမကဟေသာ လ႔ရမကမားက ဖယရားႏငမည ဆပါက ဆႏၵရမကမား ေပာက ဆးကာ လသားတ႔၏ ဆငးရဒကၡမားအားလး ကနဆးသြားေပမည။ ဤသညက နေရာဓသစၥာ (၀ါ) ဆငးရဒကၡ ကနဆးမႈ၏ အမနတရားဟ ေခၚေလသည။

အေၾကာငးတရား

- 39 -

ဆႏၵရမကႏင ဆငးရဒကၡမား မရေသာဘ၀အေျခအေနသ႔ ေရာကရႏငရန အတြက မဂၢငရစပါး ဟေသာလမးစဥက လကရေပမည။ မဂၢငရစပါးလမးစဥ၏ အဆငမားမာ မနကနေသာ အျမင၊ မနကန ေသာ အေတြးအေခၚ၊ မနကနေသာ အေျပာအဆ၊ မနကနေသာ အမအကင၊ မနကနေသာ စားေသာက ေနထငမႈ၊ မနကနေသာ အားထတႀကးပမးမႈ၊ မနကနေသာ စတေနစတထားႏင မနကနေသာ အာ႐ စးစကမႈတ႔ ျဖစေလသည။ ဤသညက ဆငးရဒကၡအေၾကာငးရငးမားက အဆးသတေစရန ျမငျမတ ေသာ လမးစဥ၏ အမနတရား (၀ါ) နဗၺာနသ႔ ေရာကေၾကာငး တရားလမးေကာငးဟ ေခၚေလသည။ လတ႔သည ဤအမနတရားမားက စတထတြင ခငၿမစြာ ထားရသငေပသည။ အဘယေၾကာင ဆေသာ ေလာကႀကးသည ဆငးရဒကၡမားႏင ျပညႏကေန၍ ယငးဆငးရဒကၡမားမ ကငးလြတလသ သည ဆငးရဒကၡမား၏ တစခတညးေသာ အေၾကာငးရငးျဖစသည ေလာဘရမကမားက ျဖတေတာက ပစရေပမည။ ေလာဘရမကႏင ဆငးရဒကၡမားမ ကငးလြတေသာ ဘ၀လမးေၾကာငးက အမနတရား သျမငမႈမတဆင သရရယႏငျခငး၊ အမနတရား သျမငမႈကလညး မဂၢငရစပါး မတဆငသာ သရရယႏင ေပသည။ ၂. အမနတရားက ႐ာႀကေနသ အားလးတ႔သည သစၥာတရားေလးပါးက သရနားလညၾကရမည ျဖစသည။ ဤသညက မသရပါက ၄ငးတ႔သည ထငေယာငထငမားျဖစမႈ၊ ၀ၾသဃထတြင အဆးအစ မရ တ၀လညလည ျဖစေနၾကေပမည။ သစၥာတရားေလးပါးက နားလညၾကသမားအား (ဓမၼစက) “အမန တရား မကစမားက ရရထားၾကသမား (မနေသာ အသဥာဏပညာ ရရသမား)” ဟ ေခၚေလသည။ ထ႔ေၾကာင ဗဒၶ၏ အဆးအမမားက လကနာကငသးလသမားအား သစၥာတရားေလးပါးက စတ အာ႐ျပသငၾကၿပး၊ အနကအဓပၺၸာယမားက ရငးလငးျပတသားစြာ နားလညသေဘာေပါကလာေစရန ႀကးပမးသငေပသည။ ေခတအဆကဆကတ႔မ စစမနေသာ ရဟႏာမားသည သစၥာတရားေလးပါးက ေကာငးစြာ နားလညသေဘာေပါကၾက၍ အျခားသမားအား သငၾကားေပးေလသည။ သစၥာတရားေလးပါးက ေကာငးစြာ နားလညသေဘာေပါကေသာအခါ ၊

အေၾကာငးတရား

- 40 -

မဂၢငရစပါးလမးစဥ မတ ဆင၊ ေလာဘႏင ကငးေ၀းရာသ႔ ေရာကရႏငေလသည။ အကယ၍ ေလာဘ ကငးမပါက ကမာၻႀကးႏင ခကရန ျဖစပြားမည မဟတဘ၊ သတျဖတျခငး၊ ခး၀ကျခငး၊ သတစပါးသားမယားက ကးလြနျခငး၊ လမလညမသား ေျပာဆျခငး၊ မတရားျပမျခငး၊ ေျမာကပငျခငး၊ မနာလ၀နတျခငး၊ စတက မထနးႏင ျခငး၊ ဘ၀၏ မတညၿမမႈက ေမေလာျခငးႏင မတရားျပမျခငးမားက ျပလပမည မဟတပါေပ။

၃. ျမငျမတေသာ လမးစဥက လကျခငးသည လကထတြင ဖေယာငးတငမးက ကင၍၊ ေမာငေန ေသာအခနးထသ႔ ၀ငေရာကျခငးႏင တေလသည။ အေမာငထမား အားလး ကငးရငး၍ အခနးထတြင လငးေနေပမည။

အမနတရားမား၏ အဓပၸၸာယက နားလညသေဘာေပါက၍ ျမငျမတေသာ လမးစဥက လကနာ တတေသာသသည ဥာဏပညာ၏ အလငးေရာငက ပငဆင၍၊ မသတတမႈ အေမာငထက ရငးလငးပစ ေလသည။

ဗဒၶသည သစၥာတရားေလးပါးက ညႊနျပျခငးျဖငသာ လသားမားက ဥးေဆာငေလသည။ ေကာငးမြနစြာ နားလညသေဘာေပါကသမားသည အမနတရားက သရၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည တညၿမခငခန႔ျခငး မရေသာ ဤကမာၻအတြငးရ အျခားသမားအား လမးညြႊနကညႏငၾကမည ျဖစၿပး ယၾကညအားကးထကသမား ျဖစေလသည။ သစၥာတရားေလးပါးက ေကာငးစြာ နားလညသေဘာ ေပါကေသာအခါ၊ ေလာဘရမကမား အားလး ခမးေျခာက သြားေလသည။

သစၥာတရားေလးပါးမတဆင ခတက၍၊ ဗဒၶ၏ တပညေတာမားသည အျခားေသာ အဖးတန အမနတရားအားလးက သျမငၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည အဓပၸၸာယအားလးက သရနားလညၾကသည ဥာဏပညာမား ရရလာကာ ကမာၻေပၚရ လသားအားလးတ႔အား တရားဓမၼက ေဟာေျပာ သငၾကားႏင စြမး ရလာေလသည။

အေၾကာငးတရား

- 41 -

II အေၾကာငးတရား

၁. လသားတ႔၏ ဆငးရဒကၡမားက ျဖစေပၚေစေသာ အေၾကာငးရငးမား ရေလသည။ ဤဆငးရ ဒကၡမားက အဆးသတေစႏငေသာ နညးလမးတစခ ရေလသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ကမာၻေပၚရ အရာခပသမးတ႔သည မားျပားလေသာ အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမားေၾကာင ျဖစေပၚလာရ ျခငး ျဖစၿပး၊ ဤအေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမား ေျပာငးလေပာကကြယ သြားသညႏင အမ၊ အစစအရာရာ ေပာကကြယသြားေလသည။

မးရြာျခငး၊ ေလတကျခငး၊ ပနးပြငျခငး၊ သစရြကမား ရငေရာလာ၍ ေၾကြကလြငစငသြားျခငး အစရသည အျခငးအရာအားလးတ႔သည အေၾကာငးရငး မားႏင အေျခအေနမား ေျပာငးလသြားသည ႏငအမ ေပာကကြယသြား ေလသည။

လသားတ႔သည မမတ႔၏ ကယခႏၶာက မဘမားမ ရရသည။ ေမြးဖြားလာသ၏ ကယခႏၶာက အစားအစာမားျဖင အာဟာရ ျဖစထြနးေစ၍၊ စတဓာတကမ ပညာဗဟသတႏင အေတြ႕အႀကမားျဖင အာဟာရ ျဖစထြနးေစ ေလသည။

ထ႔ေၾကာင အေသြးအသားႏင စတဓာတႏစခစလးသည အေျခအေန အရပရပႏင ဆကစပေန၍ အေျခအေနမား ေျပာငးလသညႏငအမ ေျပာငးလ သြားေလသည။

ပကကြနတစခက အထးအဖြ႕မား ျပလပထားသကသ႔ ဤေလာကႀကး မာလညး အေႏာငအဖြ႕ မားျဖင ဆကႏြယေနေလသည။ ပကကြနတစခအတြငးရ ဆကစပေႏာငဖြ႕မႈမားမာ သးျခားျဖစသညဟ ယဆပါက မားယြငးမညသာ ျဖစေလသည။

ဆကစပေနေသာ ေႏာငဖြ႕မႈမား ရ၍သာ ပကကြနဟ ေခၚဆျခငးျဖစၿပး၊ ေႏာငဖြ႕မႈ တစခခငး စသည အျခားေသာ အေႏာငအဖြ႕မားႏင ဆကစပ၍

အေၾကာငးတရား

- 42 -

ကယပငတညေနရာႏင တာ၀န၀တရားမား ရေပ သည။

၂. ပနးပြငမားသည အစအရေသာ အေၾကာငးအခကအမးမးတ႔ေၾကာင ပြငဖးလာျခငးျဖစ၏။ သစရြကမား ေၾကြကလြငစငမႈ၌လညး ထကသ႔ ျဖစလာေစေသာ အေျခအေနမားေၾကာငပင ျဖစ၏။ ပနးပြငမားသည အေၾကာငးရငးမ ပြငဖးလာျခငးမဟတသကသ႔ သစရြကမားသညလညး ရာသခနခါ မဟတ၊ အလအေလာက၊ ေၾကြကလာျခငး မရပါေပ။ ထ႔ေၾကာင အရာခပသမးတ႔၌ ျဖစေပၚလာျခငးႏင ပကစးေပာကကြယသြားျခငးမား ရေပသည။ အေျပာငးအလ မရေသာ သးျခား အရာ၀ထဟသည မရ ပါေပ။

အရာခပသမးတ႔သည အစအရေသာ အေၾကာငးရငး၊ အေျခအေနမားအရ ျဖစေပၚလာျခငး၊ ေပာကကြယသြားျခငးမားမာ ဤကမာၻေလာကႀကး၏ မေျပာငးလေသာ ထာ၀ရ ဓမၼတာပင ျဖစေပ သည။ အရာခပသမးတ႔သည ေျပာငးလေနၾက၍ ေျပာငးလမႈ မရေသာ အရာဟသည ဘာမ မရပါေပ။

III ဒကၡ သမဒယ

၁. လသားတ႔၏ ၀မးနညးပေဆြးမႈ၊ နာကငမႈႏင ဆငးရဒကၡမား၏ မရငးဇစျမစသည အဘယမာ နညး။ လသားမားသည အမားအားျဖင မသမႈႏင စတလကမာနပါမႈမား ရသညဟေသာ အခကတြင၊ ရာေဖြေတြ႕ရႏငသည မဟတပါေလာ။

လသားမားသည ဆငးရဒကၡ၏ ဇစျမစျဖစေသာ ခမးသာ ၾကြယ၀မႈႏငဂဏရမႈ၊ စညးစမရမႈႏင ေပာပါးမႈ၊ စတလႈပရားမႈႏင ကယကးရာမႈ တ႔က မသနားမလညပ၊ လခငတပမကစြာႏင ျပလပရယ ေနၾကသည။ လက၀ယ ရရမႈေၾကာင ပပငေၾကာငၾကမႈမား ျဖစေပၚၾကရသည။

အေၾကာငးတရား

- 43 -

ဤကမာၻႀကးသည အစကနဥးကပင အမးမးေသာ ဆငးရဒကၡမား ရေနၿပး ဖားနာျခငး၊ အသကႀကးရငျခငးႏင ေသဆးျခငးတ႔က ေရာငလႊမရ၍ ပပငေၾကာငၾကမႈမား ရေနၾကသည။

သ႔ရာတြင ဤအေၾကာငးအခကအားလးက ေသခာစြာ စဥးစားေလလာ ၾကညမည ဆပါက လခငတပမကမႈ ေနာကကြယတြင ဆငးရဒကၡအေပါငး ရေနေၾကာငး၊ ယၾကည သရမည ျဖစေပသည။ အကယ၍ ေလာဘက ဖယရားႏငမညဆပါက လ႔ဆငးရဒကၡမားသညလညး အဆးသတသြားမည ျဖစေပသည။

မသနားမလညမႈသည လ႔စတထတြင ျပညလေနေသာ ေလာဘ၌ ေပၚလြင ေနေပသည။

အရာ၀တမား၏ ျဖစေပၚေျပာငးလမႈ၊ အေၾကာငးအစစအမနက မသၾက၍သာ၊ လသားမား၏ မကမမႈႏင မားယြငးေသာ တညထြငႀကဆခကမား ထြကေပၚလာျခငးျဖစေပသည။

မသမႈႏင ေလာဘတ႔မေန၍၊ မသန႔စငေသာ တပမကမႈမား ျဖစေပၚလာကာ၊ မရႏငေသာအရာက မနား မေန၊ စမးတ၀ါး၀ါး ရာႀကၾကေလသည။

အ၀ဇၨာ (၀ါ) မသနားမလညမႈႏင ေလာဘေၾကာင လမားသည ခြျခားမႈမရေသာလညး ရသေယာင ထငမတၾကေလသည။ မလ လ႔အျပအမ မားတြင အမနႏငအမား ခြျခားမႈ မရေသာလညး မသနားမလညမႈေၾကာင ထကသ႔ေသာ ျခားနားခကမား ရသညဟ ေတြးထငကာ၊ မနသည သ႔မဟတ မားသညဟ ေ၀ဖနဆးျဖတၾကေလသည။

မသနားမလညမႈေၾကာင လသားမားသည အၿမပင မားယြငးသည အေတြးမားက ေတြးေခၚ၍၊ မနကနေသာ ထငျမငခကမား ဆး႐းကာ ကယကယက အထငႀကးစတျဖင မားယြငးစြာ လပေဆာင ၾကေလသည။ ထ႔ေၾကာင ၄ငးတ႔သည မေရရာေသာ ဘ၀၌ တြယကပေနၾကေလသည။

လတ႔သည မမတ႔၏ လပရပမားက ကယကးရာေသာ ဘ၀ငျမငသည

အေၾကာငးတရား

- 44 -

နယပယတစရပ အျဖစ ဖနတးကာ စတ၏ ခြျခားသျမငမႈက မးေစအျဖစ အသးခလက၊ မသနားမလညမႈမား ျဖင စတက ဖးလႊမးေစကာ၊ လခငတပမကမႈ မးေရျဖင ရငသနဖြ႕ၿဖးေစ၍၊ ကယကယက အထငႀကးမႈ တးေျမာငးမ ေရေပးသြငးကာ၊ မေကာငးဆး၀ါးေသာ အသဥာဏက ျဖညသြငးလက၊ မေရမရာေသာ ရပတညခက မး၌ ရေနၾကေလသည။

၂. ထ႔ေၾကာင အမနစငစစမာ၊ မမတ႔၏ ကယပငစတမားကသာ၊ ၀မးနညး ေၾကကြျခငး၊ ေသာက ေရာကမႈ၊ နာကငမႈႏင ဒကၡေ၀ဒနာမား၏ အေၾကာငးရငးခ ျဖစေလသည။

မေရမရာေသာ ဤကမာၻႀကးတစခလးသည ဤစတေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ အရပအေယာငမ သာျဖစေပသည။ သ႔ေသာလညး အမနတရား သျမငမႈ ကမာၻႀကးသညလညး ဤစတမပင ထြကေပၚ လာေပသည။

၃. ဤေလာကႀကး၌ မားယြငးေသာ ထငျမငယဆခက ၃-ရပ ရေလသည။ ဤထငျမငခကမားကသာ ဖကတြယထားမည ဆပါက ကမာၻႀကး တစခလး အတြငးရ အရာခပသမးတ႔က ျငငးပယရာ ကေပ မည။

ပထမ ယဆခကမာ လ႔အေတြ႕အႀက ခစားခက မနသမသည ကၾကမၼာေပၚတြင မတညေန သညဟ အခ႕သတ႔က ေျပာဆၾက၍ ဒတယ ယဆခကမာ အရာခပသမးတ႔သည ဘရားသခငက ဖနဆငးထားျခငး ျဖစ၍ ဘရားသခင၏ အလေတာအရ ခပထနးထားျခငး ျဖစသညဟ အခ႕က ထင မတကာ တတယ ယဆခကမာမ အရာခပသမးတ႔သည အေၾကာငးရငး သ႔မဟတ အေျခအေန ဟ၍ မရဘ မေတာတဆ ျဖစပြားမႈမားသာ ျဖစသညဟ အခ႕က ေျပာဆၾကေလသည။

အကယ၍ အရာခပသမးအလးစက ကၾကမၼာကသာ အဆးအျဖတေပးမည ဆလင ေကာငး ေသာ လပရပသည ၄ငး၊ မေကာငးေသာ လပရပမားသည ၄ငး၊ ႀကတငသတမတၿပးသား ျဖစေန၍ ဆငးရဒကၡမားကလညး ေရာငလႊ၍ ရႏငမည

အေၾကာငးတရား

- 45 -

မဟတပါေပ။ ႀကတင သတမတၿပးေသာ အရာမားသာ တညရေပမည။ သ႔ျဖစလင လသားတ႔၏ တးတကေကာငးမြနေရးအတြက ႀကစည ႀကးပမးခကမား သညလညး အခညးႏးသာ ျဖစကာ၊ လ႔ျဖစစဥသည ေမာလငခက ကငးမေနမည ျဖစေပသည။

အျခားေသာ ထငျမငယဆခကမား အတြကလညး အလားတပင ျဖစေပသည။ အဘယေၾကာင ဆေသာ အကယ၍ အရာခပသမးတ႔၏ ဘ၀ကၾကမၼာတ႔သည မသႏငေသာ ဘရားသခင၏ လကထ၌ ရေနပါက သ႔မဟတ မေတာတဆ ျဖစမႈေပၚမတညေနပါက လ႔ဘ၀သည ၀ပတြြား ခယ႐မအပ အဘယ တြင ေမာလငခက ရမညနညး။ ဤအေတြးအေခၚမားက ခယထားသတ႔က ေမာလငခက ကငးမကာ၊ မေကာငးမႈမားက ေရာငရား၍ အမနအတငး လပေဆာငႏငေရးအတြက ႀကးပမးမႈ မျပၾကသညမာ အၾသဖြယရာ မဟတပါေပ။

အမနမာ၊ ဤ ေတြးေခၚေမာျမငမႈ ၃-ရပစလးသည လး၀ မားယြငး ေနေပသည။ အရာခပသမး တ႔သည ျဖစေပၚလာမႈ အစဥအဆကမားျဖစ၍၊ အေၾကာငးရငးတရားႏင အေျခအေန အဆငဆငတ႔၌ အရငးခေလသည။ (ေထရ၀ါဒ အေနျဖင ေျပာရလင က၊ က၏ အကးသာ ျဖစေပသည။ တညးျဖတေရးအဖြ႕)

အခနး ႏစ

- 46 -

လ႔စတႏငလကရသြငျပင I

မတညၿမမႈ (အနစၥ) ႏင အနတမား ၁. ကယခႏၶာႏင စတႏစရပစလး စေပါငးသည အေၾကာငးရငးမားေၾကာင ထြကေပၚလာေသာလညး ငါ ဟေသာ ကယအဂၤါ႐ပ မရပါေပ။ ကယခႏၶာအသားမားသည ျဒပမား၏ စေပါငးဖြ႕စညးမႈ ျဖစသျဖင တညၿမမႈ မရပါေပ။

အကယ၍ ကယခႏၶာကသာ ငါ ဟေသာ အဂၤါ႐ပ ျဖစခလင လပလရာက လပႏငေပမညသာ ျဖစသည။

ရငဘရငသည ခးကးျခငး သ႔မဟတ ဒဏခတျခငးတ႔က စတဆႏၵအေလာက ျပလပႏငသည အာဏာရေသာလညး မလလားပႏင ဖားနာျခငး၊ ဆႏၵမရပႏင အသကႀကးရငလာျခငး၊ စညးစမဥစၥာႏင လအငဆႏၵမား သးျခားစ ျဖစသြားျခငးမား ျဖစတတေပသည။

စတသညလညး ငါ ဟေသာ အဂၤါ႐ပတစရပ မဟတပါေပ။ လ႔စတသည အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမား၏ စေပါငးအကးပင ျဖစေပသည။ ၄ငးသည အစဥအၿမ ေျပာငးလေနေပသည။

အကယ၍ စတကသာ ငါ ဟေသာ အဂၤါ႐ပတစခ ျဖစပါက လပခငတငး လပ၍ ရေပမည။ သ႔ရာတြင စတသည သျမငထားေသာ အမနမ ေရာငကြငးကာ မေကာငးမႈ ေနာကသ႔ လကပါသြား တတေပသည။ မမ၏ ဆႏၵအတငး အတအက မျဖစႏငပါေပ။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 47 -

၂. ကယခႏၶာသည ထာ၀စဥ တညၿမမႈ ရသလား၊ မတညၿမပါသလားဟ ေမးပါက “မတညၿမပါ” ဟ သာ ေျဖဆရမည ျဖစေပသည။

မတညၿမေသာ ရပတညမႈသည ေပာရႊငမႈေလာ၊ ဆငးရဒကၡေလာဟ ေမးပါက “ဆငးရဒကၡ” ဟသာ ေျဖဆရမည ျဖစေပသည။

ယငးကသ႔ေသာ တညၿမမႈ မရသညအရာ၊ ေျပာငးလလြယလၿပး၊ ဆငးရဒကၡအတ ျဖစေသာ အရာက တညၿမေသာ အဂၤါ႐ပအျဖစ မတယပါက ၊ ဆး၀ါးလေသာ အမားသာ ျဖစေပမည။

လ႔စတသညလညး မတညၿမပ ဆငးရဒကၡ ရေပသည။ တညၿမေသာ အဂၤါ႐ပ မဟတပါေပ။

လတစဥးတစေယာက၏ ဘ၀ႏင ပတ၀နးကငရ ျပငပကမာၻက ျဖစေပၚေစေသာ စစမနသည ကယခႏၶာႏင စတသည “ကၽြႏပ” ႏင “ကၽြႏပ၏ ဥစၥာ” ဟေသာ အေတြးအေခၚ ခယခကမားႏင အလမး ေ၀းလေပသည။

၄ငးသည မသန႔စငေသာ လအငဆႏၵမားျဖင ဖးလႊမးေနကာ အသပညာက နားမလညႏငဘ ေခါငးမာစြာျဖင “ကၽြႏပ” ႏင “ကၽြႏပ၏ ဥစၥာ” တ႔ကသာ စြၿမ စဥးစားေနျခငး ျဖစေပသည။

ကယခႏၶာႏင ပတ၀နးကငႏစရပစလးသည အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနတ႔၏ ေပါငး လဒမ ထြကေပၚေနျခငး ျဖစ၍ အစဥအၿမ ေျပာငးလေနကာ ဆးခနးတငသ႔ ေရာကရနငမည မဟတပါ ေပ။

ဆးခနးတင မရေသာ၊ ေျပာငးလမႈမားျဖင ျဖစေနသည လ႔စတသည ျမစထ၌ စးဆငးေနေသာ ေရ ႏင ၄ငး ေတာကေလာငေနေသာ ဖေယာငးတငမးႏင ၄ငး တေပသည။ ေမာက၀တစေကာငကသ႔ အၿမတမး ခနဆြခနဆြ ျဖစေနကာ၊ ခဏတာမပင ရပနားျခငး မရပါေပ။

ပညာရေသာ သသည အမနတရားက ရရလပါက ယငးကသ႔ေသာ အျမငႏငအၾကားတ႔ ေၾကာင ကယခႏၶာႏင စတအေပၚ တြယတာမႈမားမ ေရာငကြငးသငေပသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 48 -

၃. ဤကမာၻႀကးတြင မညသမ ရယႏငစြမး မရေသာ အရာငါးခ ရေပသည။ ပထမ - အသကႀကးရင လာသညက ရပဆငးထားျခငး၊ ဒတယ - ဖားနာမႈမားမ လြတကငးျခငး၊ တတယ - ေသဆးမႈမ ေရာင ကြငးျခငး၊ စတတ - ေၾကမြပကစးသြားမႈမ ေရာငကြငးျခငး၊ ပဥၥမ - လး၀ပကျပား ေပာကဆးသြားမႈမ ေရာငကြငးျခငးတ႔ ျဖစေပသည။

ဤကမာၻေပၚတြင ရၾကေသာ သာမနလသားအားလးတ႔သည အေႏးႏငအျမန ဆသလ ဤအ ခကမားႏင ရငဆငေတြ႕ၾကရၿပး၊ အမားစမာ ဆငးရဒကၡမးစႏင ႀကေတြ႕ၾကရေသာလညး ဗဒၶ၏ ေဟာေျပာမႈက ၾကားနာဘးသမားမာမ မခစားၾကရပါေပ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ဤအရာမားက ေရာငကြငး၍ မရႏငေၾကာငး ၄ငးတ႔ နားလညၾကေသာေၾကာင ျဖစေပသည။

တဖန ၊ ဤေလာကတြင အမနတရားေလးရပ ရေပသည။ ပထမ - သကရသတ၀ါ မနသမ သည အ၀ဇၨာ (၀ါ) မသနားမလညမႈမ ေပါကဖြားလာၾကသည။ ဒတယ - လခငတပမကေသာ အရာ၀တ ခပသမးသည မတညၿမဘ ေျပာငးလတတၿပး ဆငးရဒကၡသာျဖစသည။ တတယ - အရာ၀တ မနသမ သညလညး တညၿမျခငးမရဘ ေျပာငးလတတၿပး ဆငးရဒကၡမားပင ျဖစသည။ စတတ - ကမာၻေလာက တစခြငလးတြင အတ (၀ါ) ငါ ဟေသာ အဂၤါ႐ပ မရဘ “ကၽြႏပ၏ ဥစၥာ” ကသ႔ေသာ အရာသညလညး မရပါေပ။

အရာခပသမးတ႔သည တညၿမမႈ မရဘ ျဖစလကပကလကႏင ငါ ဟေသာ အဂၤါ႐ပ ကငးမေနသည အျဖစမနမားသည ဗဒၶက ဤကမာၻတြင ေပၚထြကလာမည သ႔မဟတ ေပၚထြကလာျခငး မျပ ဟ ေသာအခကႏင ဆကစပမႈ မရပါေပ။ ဤအမနတရားမားသည ေဖာကျပန ေျပာငးလျခငး မရႏငေပ။ ဤအခကက ဗဒၶက သျမင၍ လသားအေပါငးတ႔အား သြနသင ဆးမျခငး ျဖစေလသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 49 -

II စတဖြ႕စညးပ

၁. ေတြေ၀မႈ ၊ သသယျဖစမႈႏင အမနတရားရမႈတ႔သည၊ စတတြငးမ စတင ျဖစေပၚလာျခငး ျဖစၿပး၊ တညရမႈ သ႔မဟတ ျဖစစဥအေပါငးတ႔သညလညး စတ၏ လႈပရားမႈမ ထြကေပၚလာျခငးျဖစရာ မကလညဆရာ တစဥး၏ အကၤလကေမာငး အတြငးမ ၀တပစၥညးမးစ ထြကေပၚလာသကသ႔ပင ျဖစ ေပသည။

စတ၏ လႈပရားမႈမားသည အကန႔အသတ မရဘ ဘ၀၏ ပတ၀နးကငတစခလးက ဖနတး လက ရေပသည။ မသန႔စငေသာ စတက မသန႔စငေသာ အရာမားက ၀ငးရေန၍ သန႔စငေသာ စတက သန႔စငေသာ အရာမားက ၀ငးရထားေလသည။ ထ႔ေၾကာင ပတ၀နးကင၏ ေျပာငးလလႈပရားမႈမာ လညး အကန႔အသတထက ပ၍ မရႏငေပ။

ပနးခဆရာတစဥးက ပနးခကားက ေရးဆြသကသ႔ပင၊ ပတ၀နးကင ကမာၻကလညး စတ၏ လႈပရားမႈမားက ဖနတးေလသည။ ဗဒၶက ဖနတးသည ပတ၀နးကငသည သန႔စင၍ အျပစအနာအဆာ ကငးမေသာလညး သာမန လသားမားက ဖနတးေသာ ပတ၀နးကငမာမ ထကသ႔ မဟတပါေပ။

ပနးခကားတစခပတြင မေရမတြကႏငေလာကေသာ အေသးစတ အခက အလကမား ပါရႏင ေလသည။ လသားတ႔၏ စတသညလညး ဘ၀၏ ပတ၀နးကငေလာကတြင အျပည ျဖစေလသည။ ကမာၻေပၚတြင စတက ဖနတးျခငး မဟတေသာ အရာဟသည ဤ ကမာၻေျမႏင ေတာေတာငျမစေခာငး သမဒၵရာတ႔သာ ရ၏။

တညၿမမႈ မရေသာ စတက ဖနတးသည အရာခပသမးက ဗဒၶက မနကနစြာ သရနားလညေလ သည။ ထ႔ေၾကာင ဤအခကက သရေသာသမားသည စစမနေသာ ဗဒၶက ေတြ႕ျမငႏငေလသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 50 -

၂. သ႔ရာတြင မမ၏ ပတ၀နးကငက ဖနတးေသာစတသည အတတကာလ သာမက ပစၥပၸနႏင အနာဂါတတ႔တြငလညး အမတရျခငး၊ ေၾကာကရြ႕ျခငး၊ သ႔မဟတ ေနာငတရ ညညးညျခငးတ႔မ မည သညအခါမ ကငးမႏငမည မဟတပါေပ။ အဘယေၾကာငဆေသာ ယငးတ႔သည မသနားမလညမႈႏင ေလာဘတ႔မ ေပါကဖြားလာျခငးေၾကာင ျဖစေပသည။

ထငေယာငထငမား ျဖစေသာ ကမာၻႀကးသည မသနားမလညမႈႏင ေလာဘရမကတ႔မ စတင ေပါကဖြားလာျခငး ျဖစ၍ မားေျမာင႐ပေထြးလေသာ အကးအေၾကာငးဆက အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမားသညလညး စတအတြငး၌သာ တညရၿပး အျခားမညသညေနရာတြငမ မရပါေပ။

အသကရငျခငးႏင ေသဆးျခငးတ႔သည စတမ ေပါကဖြားလာျခငး ျဖစ၍ စတထ၌ပင တညရ ေလသည။ ထ႔ေၾကာင အသကရငမႈ၊ ေသဆးမႈတ႔က မနကနေသာ ကငစဥျဖင ေကာသြားပါက အသကရငမႈႏင ေသဆးမႈ ကမာၻသညလညး ျပးဆးသြားေပလမမည။

မမ၏ ကယပင ထငေယာငထငမား ျဖစေသာ ကမာၻျဖင ေယာငလညလည ျဖစေနေသာ စတမ၊ မသနားမလညပ ေယာငလညလညျဖစေနေသာ ဘ၀ ထြကေပၚလာေလသည။ စတ၏ ျပငပ၌ ထင ေယာငထငမားျဖစေသာ ကမာၻႀကး မရၾကာငး သရနားလညလာသညႏငအမ ေယာငလညလည ျဖစ ေနေသာ စတသညလညး ၾကညလငသန႔ရငးလာေလသည။ မသန႔စငေသာ ပတ၀နးကငက ဖနတး ျခငး မျပေတာသညႏငအမ အမနတရားက ရရႏငေလသည။

ဤသ႔ေသာ နညးအားျဖင အသကရငျခငးႏင ေသျခငးေလာကသည စတ၏ ဖနတးမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာၿပး၊ စတ၏ ခပေႏာငမႈ ႏင အပစးမႈက ခေနရေလသည။ စတသည အေျခအေနေပါငးစ၏ အခပပင ျဖစေပသည။ ဆငးရဒကၡ ကမာၻႀကးသည အထငမား၍ မတညၿမေသာ စတေၾကာင ျဖစေပၚ လာရေလသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 51 -

၃. ထ႔ေၾကာင အရာခပသမးတ႔သည အေျခခအားျဖင စတ၏ ထနးခပမႈႏင အပစးမႈက ခရ၍ စတ ၏ ေစစားရာအတငး ျဖစေလသည။ လညးကဆြေသာ ႏြား၏ ေနာကသ႔ ဘးက လကပါရသကသ႔ပင၊ မသန႔စငေသာ စတျဖင ေျပာဆျပမသ၏ ေနာကသ႔ ဆငးရဒကၡက လကပါလာေလသည။

သ႔ရာတြင အကယ၍ လတစေယာကက ေကာငးမြနေသာ စတျဖင ေျပာဆျပမမည ဆပါက ေပာရႊငခမးသာမႈသည အရပသဖြယ ၄ငး၏ ေနာက၌ လကပါလာေလသည။ မေကာငးမႈက ျပေသာ သ၏ေနာကသ႔ “ငါအမားျပမၿပ” ဟေသာ အေတြးလကပါလာကာ ယငးလပေဆာငခက၏ အမတ သညာသည ေနာငလာမည ဘ၀မား၌ မလြမေသြလကစားေခ တ႔ျပနျခငး ခရရန ကနရစေလသည။ သ႔ရာတြင ေကာငးေသာ ရညရြယခကမးျဖင ျပမျပလပသသည “ငါ ေကာငးမႈ လပခသည” ဟေသာ အေတြးေၾကာင ေပာရႊငၾကညႏးမည သာမက၊ ေကာငးမြနေသာ လပရပေၾကာင ေနာငဘ၀မား၌လညး ဆကလက ေပာရႊငခမးသာလမမည ဟေသာ အေတြးေၾကာင၊ ပမ ေပာရႊငႏငၾကေလသည။

အကယ၍ စတက မသန႔စငပါက ေျခေထာကမားသည ၾကမးတမး၍ ခကခေသာ လမးေၾကာငး ေပၚတြင ခလတတကေနမည ျဖစၿပး၊ အႀကမႀကမအခါခါ လကျခငးႏင နာကငမႈမား ျဖစေပၚေပမည။ သ႔ရာတြင သန႔စငေသာစတ ရပါက လမးေၾကာငးသည ေခာမြတေျဖာငျဖး၍ ခရးစဥမာလညး ေအး ခမးသကသာမညသာ ျဖစေလသည။

ကယခႏၶာ ႏင စတ ႏစခစလးတ႔၌ သန႔ရငးစငၾကယသသည ဗဒၶျဖစစဥ လမးေၾကာငးတေလာက၊ ေလာကလမးကာ တစကယေကာငးဆနမႈ၊ မသန႔စငေသာ အေတြးအေခၚႏင မေကာငးေသာ ရမကပကကြနက ခးေဖာကပစ ေလသည။ စတတညၿငမမႈရသသည ေအးခမးမႈ ရရကာ၊ မမ၏ စတက ေန႔ေရာညပါ လ႔လ၀ရယ ပမႀကးမားစြာျဖင ပးေထာငႏငေလသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 52 -

III ႐ပ၀တပစၥညးတ႔၏ အေျခအေနမနမား

၁. ဤေလာကအတြငးရ အရာခပသမးအားလးတ႔သည အေၾကာငးရငးႏင အေျခအေနမား၏ တကဆငမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာရျခငး ျဖစရာ နဂကတညးက ကြျပားျခားနားခကမား မရႏငပါေပ။ ကြာျခားမႈမား တညရရျခငးမာ လသားတ႔၏ အဓပၸာယ ကငးမေသာ ခြျခားသည အေတြးအေခၚ မား ေၾကာင ျဖစေပသည။

ေကာငးကငေပၚတြင အေရ႕ႏငအေနာက ဟေသာ အရပ ျခားနားမႈမား မရပါေပ။ ယငးကြာျခား မႈမားက လတ႔က ၄ငးတ႔၏ စတထမ ဖနတးကာ၊ မနကနသညဟ ထငမတေနၾကေလသည။

တစ မ မေရတြကႏငသညအထေသာ ကနးဂဏနးမားမာလညး ျပညစေသာ ဂဏနးတစခစ ျဖစ၍ ယငးဂဏနးတစခခငးစ၏ ပငကယ၌ အေရအတြက ကြာျခားမႈ မရပါေပ။ သ႔ရာတြင ပမာဏ အမးမးက ညႊနျပႏငရနအတြက၊ လြယကအဆငေျပေစရန လတ႔က သးျခား ခြျခားထားျခငး ျဖစေလသည။

စၾကာၤ၀ဠာအတြငးရ ျဖစေပၚျခငးႏင ဆငေသာ ျဖစစဥတြင၊ မရငးအားျဖင ဘ၀ျဖစစဥႏင ပကသဥးမႈ ျဖစစဥတ႔ အၾကား၌ ကြျပားမႈမရပါေပ။ လသားမားက ခြျခားမႈျပကာ၊ တစခက ေမြးဖြားျခငး ႏင ကနတစခက ေသဆးျခငးဟ ေခၚဆၾကေလသည။ လပရပတြငလညး အမန ႏင အမား အၾကား ကြာျခားမႈမရပါေပ။ သ႔ရာတြင လသားမားက ၄ငးတ႔၏ မားယြငးေသာ ကယပင အဆငေျပမႈအတြက ခြျခားထားေလသည။

ဗဒၶသည ဤ ခြျခားမႈမားမ ေရာငကြငးကာ၊ ကမာၻေလာကႀကးက ေရြ႕လားေနေသာ တမထ သဖြယ ၾကညျမငေလသည။ ဗဒၶအတြက တကျပတသားေသာ အရာ၀တ မနသမသည လညစားမႈသာ ျဖစေပသည။ စတက သရခယ၍၊ လႊငပစေသာ အရာမနသမသည အရာ၀တ မဟတေၾကာငး ဗဒၶက သေလသည။ ထ႔ေၾကာင ဗဒၶသည ႐ပအသြင၏ မားယြငးမႈမားႏင ခြျခားသည အေတြးအေခၚမားက ေကာလြနသြားေလသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 53 -

၂. လတ႔သည မမတ႔၏ ကယပင စတကးယဥ သကသာမႈႏင အဆငေျပမႈတ႔အတြက အရာ၀တ မားက ရာႀကရယေလသည။ ၄ငးတ႔သည စညးစမပစၥညး၊ ေကာကမကရတနာႏင ဂဏရာထးမားက ရာႀကရယေလသည။ ၄ငးတ႔သည မတညၿမေသာ ဘ၀က အစြမးကန ႀကးစား ဖကတြယထားၾကေလ သည။

၄ငးတ႔သည မမတ႔ ဆႏၵအေလာက တညရမႈႏင မတညရမႈ၊ အေကာငးနငအဆး၊ အမနႏင အမား စသညတ႔က ခြျခားထားေလသည။ လသားမားအတြက ဘ၀သည ဆပကငရယမႈႏင တြယတာ မႈ ၀ၾသဃ ျဖစေန၍၊ ေ၀ဒနာႏင ဆငးရဒကၡတ႔၏ လညစားမႈမားက ခယၾကရေလသည။

တစရေရာအခါက ခရးရည ႏငလာေသာ လတစဥးသည ျမစႀကးတစသြယနားသ႔ ေရာကလာ ေလသည။ ၄ငးက “ျမစ၏ ဤဘကကမးသည အႏရာယ မား၍ ေလာကသြားရန ခကေပသည။ ဟ ဘကကမးမာမ လြယက၍ လၿခစတခရေပသည။ သ႔ရာတြင၊ ျမစက အဘယသ႔ ျဖတကးရမညနညး” ဟ မမကယက ေျပာေလသည။ ထ႔ေၾကာင ၄ငးသည သစခကမားႏင ျမကပငတ႔ျဖင ေဖာငငယတစခ က ဖြ႕ကာ၊ ျမစက ျဖတကးလကေလသည။ ထ႔ေနာက၊ ၄ငးသည ဤသ႔ ေတြးမေလသည။ “ျမစက ျဖတကးရနအတြက၊ ဤေဖာငသည ငါအတြက အထး အသး၀ငေပသည။ ကမးေဘးတြင ေဆြးေျမ႕ ပကစးသြားေစရန စြန႔ပစမထားဘ ငါႏငအတ ထမးပးသြားမည။” ဤသ႔ျဖင ၄ငးသည မမ ဆႏၵအ ေလာက၊ မလအပေသာ ၀နက သယေဆာငသြားေလသည။ ဤလက ပညာရဟ ေခၚႏငပါမညေလာ။

ဤပျပငအရ မလလားအပေသာ ၀နထပ၀နပး ျဖစလာေသာအခါ မေကာငးေသာ အရာက မဆ ထားဘ၊ ေကာငးေသာအရာ ျဖစသညတငေအာင၊ စြန႔ပစသငေလသည။ ဗဒၶသည မမ၏ ဘ၀၌ အဓပၸာယ ကငးမ၍ မလလားအပေသာ ေဆြးေႏြးမႈမားက ေရာငကြငးရန မခထားေလသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 54 -

၃. အရာ၀တမားသည လာျခငးမရ၊ ထြကေပၚလာျခငး မရ၊ ေပာကကြယသြားျခငး မရပါေပ။ ထ႔ေၾကာင အရာ၀တမားက ရယျခငးေသာ ၄ငး၊ ဆး႐းျခငးေသာ ၄ငး မရပါေပ။

အရာ၀တမားသည အမနတညရျခငးႏင မတညရျခငးတ႔ထက မားစြာျမငမားကာ ထြကေပၚ ျခငး မရ၊ ေပာကကြယျခငးလညးမရဟ ဗဒၶက ေဟာေျပာေလသည။ အဓပၸာယမာ အရာခပသမး မန သမသည အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမား၏ ၀ၾသဃထ၌ တကဆငမႈသာ ျဖစ၍ တညရျခငးမရ။ တစခနတညးမာပင အေၾကာငးရငးႏင အေျခအေနမားႏင ခငးႏႈငးဆကစပမႈ ရ၍ မတညရမႈ မဟတ ဟလညး ေျပာဆႏငေလသည။

အသြငသ႑ာနေၾကာင ၀တတစခက တြယကပျခငးသည ေတြေ၀ေသာစတ၏ ဇစျမစ ျဖစေလ သည။ အကယ၍ ယငးအသြငသ႑ာနက တြယကပစြလမးျခငး မျပပါက၊ မားယြငးေသာ ထငျမငခက ႏင အဓပၸာယ ကငးမေသာ လညစားမႈမား ျဖစေပၚလာမည မဟတပါေပ။ အမနတရား သျမငျခငးသည ဤအျဖစမနက ၾကညျမငကာ မကမေသာ လညစားမႈမားမ လြတကငးႏငေသာ ဥာဏပညာ ျဖစေလ သည။

ကမာၻေလာကႀကးသည အမနတကယပင အပမကႏငတ၍ ကမာၻ႔ေရႊေငြရတနာမားသည စြမက ဖြယရာေကာငးေသာ တလပပင ျဖစေလသည။ ႐ပပတစခအတြငးရ ကြာေ၀းေသာ ေနရာမား၏ ပသ႑ာနအတငး အရာ၀တမားတြင အမနတကယ ျဖစစဥ ဟ၍ မရဘ၊ အပေငြ႕မားကသ႔ပင ျဖစေလ သည။

၄. မေရမတြကႏငေသာ အေၾကာငးရငး အစဥအဆကမားေၾကာင ျဖစေပၚလာသည အရာမား သည ထာ၀ရတညၿမေနႏငသညဟ ယၾကညသညမာ အထးမားယြငးမႈပင ျဖစ၍ (သသတဒဌ) တညၿမ မႈ အျမငဟ ေခၚေလသည။ သ႔ရာတြင အရာ၀တမား လး၀ ေပာကကြယသြားသညဟ ယၾကညသည မာလညး အလားတပင ႀကးမားလေသာ မားယြငးမႈ ျဖစေပသည။ ဤသညက

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 55 -

မတညရမႈ အျမငဟ (ဥေစၧဒ ဒဌ) ေခၚေလသည။

ဤကသ႔ေသာ (သသတဒဌ) ထာ၀ရ တညၿမသည ဘ၀ႏင ထာ၀ရ တညၿမသည ေသဆးျခငး၊ (ဥေစၧဒ ဒဌ) တညရမႈႏင မတညရမႈတ႔သည အရာ၀တတ႔၏ ပငရငးသဘာ၀ႏင အႀကးမ၀ငဘ မား ယြငးေသာ လသားတ႔၏ မကစမားျဖင ေတြ႕ျမငရသည အသြငသ႑ာနမားသာ ျဖစေလသည။ လ သားတ႔၏ ဆႏၵရမကေၾကာင လတ႔သည ဤအသြငသ႑ာနမားႏင ဆကႏြယကာ တြယကပသြားျခငး ျဖစေလသည။ သ႔ရာတြင အရာ၀တတ႔၏ မလသဘာ၀တြင ယငးကသ႔ေသာ ခြျခားမႈမားႏင တြယတာ မႈမား ကငးမေနေလသည။

အရာခပသမးတ႔သည အစအရျဖစေသာ အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမားေၾကာင ျဖစေပၚလာျခငး ျဖစရာ အရာ၀တတ႔၏ အသြငသ႑ာနမားသည အၿမပင ေျပာငးလေနေလသည။ ဆလ ရငးမာ စစမနေသာ ျဒပ၀တမား၌ ရသငေသာ ေရ႕ေနာကကကညမ ဟသည မရ။ ဤကသ႔ေသာ အစဥအၿမ ျဖစသည အသြငသ႑ာန အစဥအၿမ ေျပာငးလမႈမားေၾကာင အရာ၀တမားက တလပလလ အပမကလလ ျမငရေလသည။ သ႔ရာတြင အစဥအၿမ အသြငသ႑ာန ေျပာငးလမႈ ရေနေစကာမ အရာ၀တမား၏ ပငကယနာမသဘာ၀မာ တညၿမ၍ ေျပာငးလျခငး မရပါေပ။

လတစဥးတစေယာကအတြက ျမစက ျမစကသ႔ ျမငရေစကာမ၊ ေရထတြင မးက ျမငရေသာ ဆာေလာငေနသည ၿပတာဘလးသရအတြက ျမစက မးကသ႔ပင ျမငရေကာငး ျမငရေပလမမည။ ထ႔ေၾကာင ျမစရေနေၾကာငး လတစဥးအား ေျပာျပပါက အဓပၸာယရမည ျဖစေသာလညး ယငး ဘလး သရအတြကမကား အဓပၸာယရမည မဟတပါေပ။

အလားတပင အရာခပသမးတ႔က ေျပာဆႏငေလသည။ အရာ ၀တမားသည တလပ ႏင တ၍ တညရျခငး မဟတ၊ မတညရျခငး မဟတဟ ေျပာဆႏငေလသည။

ထ႔အျပင အေျပာငးအလ မရေသာ စစမနသည ဘ၀က ခဏတာမ ျဖစေသာ ဤဘ၀ႏင ခငး ႏႈငးပါက မားယြငးမညသာ ျဖစေပသည။ သ႔ရာတြင

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 56 -

ေျပာငးလမႈႏင ျဖစေပၚမႈ ရသည ဤကမာၻႀကးမအပ အျခားေသာ တညၿမမႈႏင စစမနသညကမာၻ ရသညဟ မေျပာႏငပါေပ။ ဤကမာၻႀကးအား ေျပာငးလေန ေသာ ကမာၻအျဖစ၄ငး၊ သ႔မဟတ သခၤါရကမာၻ စစမနေသာ ကမာၻအျဖစ ၄ငး မတယပါက မားယြငးေပ မည။

သ႔ရာတြင ဤကမာၻရ မသနားမလညေသာ လသားမားသည စစမနေသာ ကမာၻအျဖစ ယဆ ကာ ထမားယြငးေသာ ယဆခကႏငအတ ျပမလပေဆာငၾကေလသည။ သ႔ရာတြင ဤ ကမာၻႀကးသည တလပတစခသာ ျဖစသျဖင အမားအေပၚ အေျခခထားေသာ ၄ငးတ႔၏ လပရပမားသည ေဘးဒကၡႏင ဆငးရဒကၡမားကသာ ျဖစေပၚေစေလသည။

ဤကမာၻႀကးသည တလပတစရပသာ ျဖစသညက သရထားေသာ ပညာရသမာမ စစမနေသာ ကမာၻတစခသဖြယ ျပမျခငး မရသျဖင ဆငးရဒကၡမားမ လြတကငးေလသည။

IV မဇၥမ (၀ါ) - အလယအလတလမး

၁. အမနတရားသ႔ ေရာကရႏငေသာ လမးက ေရြးခယသမားသည အလြနအကၽြျဖစမႈ ႏစရပက ေရာငရားသတျပသငေပသည။ ပထမမာ၊ ကယခႏၶာ၏ ဆႏၵရမကက အလြနအကၽြ အလလကမႈ ျဖစ သည။ ဒတယမာ ဆန႔ကငဘက လြနကမႈ ျဖစ၍၊ မမ၏ ခႏၶာကယႏင စတက ယတကငးမစြာ ညငးဆ ေသာ ဒကရစရယာဘ၀ ျဖစေပသည။

ဤအလြနအကၽြျဖစမႈ ႏစရပစလးက ေကာလြနကာ အမနတရား၊ အသဥာဏႏင စတ၏ ေအး ခမးမႈက ရယႏငေစေသာ၊ ျမငျမတလသည လမးစဥက မဇၥမဟ ေခၚဆႏငေပသည။ မဇၥမ (၀ါ) အလယအလတလမး ဟသည အဘယနညး။ ယငးမာ မဂၢငရစပါး၊ မနကနေသာ အျမင၊ မနကနေသာ အေတြး၊ မနကနေသာ စကား၊ မနကနေသာ အျပအမ၊ မနကနေသာ ေနထငမႈ၊

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 57 -

မနကနေသာ ႀကးပမးမႈ၊ မနကနေသာ ဆငျခငသတထားမႈႏင မနကနေသာ အာ႐ စးစကမႈတ႔ပင ျဖစေလသည။

အရာခပသမးတ႔သည ယခငက ေဖာျပခသညအတငး၊ အဆးအစ မရေသာ အစအရေသာ အေၾကာငးရငးမားေၾကာင ေပၚထြကလာျခငး၊ သ႔မဟတ ေပာကကြယသြားျခငး ျဖစေပသည။ မသနား မလညေသာ သမားသည ဘ၀က တညရမႈ သ႔မဟတ မတညရမႈအျဖစ ၾကညျမငၾကေသာလညး ပညာ ရသမားမာမ ၊ တညရမႈႏင မတညရမႈ ႏစရပစလးထက ေကာလြနကာ ယငးတ႔ထက သာလြနျမငမား ေသာအရာအျဖစ ၾကညျမငၾကေလသည။ ဤသညမာ အလယအလတလမးက ၾကညျမငမႈပင ျဖစေပ သည။

၂. ျမစထ၌ သစတးတစတး ေမာပါေနသည ဆပါစ႔။ အကယ၍ တစေနရာရာ၌ ၿငေနျခငး၊ သ႔မဟတ နစျမပသြားျခငး၊ သ႔မဟတ လတစဥးတစေယာကက ဆယယျခငး၊ သ႔မဟတ ေဆြးေျမ႕ သြားျခငး မရပါက၊ ယငးသစတးသည ေနာကဆး၌ ပငလယသ႔ ေရာကရသြားေပမည။ ဘ၀သညလညး ျမစႀကးတစခ၏ ေရစးေၾကာငးထ၌ ေမာပါေနေသာ သစတးႏင တေပသည။ အကယ၍ လတစဥးသည မမကယက အလလကေသာ ဘ၀၌ တြယကပေနျခငး မရပါက သ႔မဟတ ဘ၀က စြန႔လႊတျခငးျဖင ကယကယက ညငးဆေသာဘ၀၌ စြကပေနျခငး မရပါက၊ အကယ၍ လတစဥးသည ၄ငး၏ ေကာငးမႈ မားအတြက ဂဏယျခငး မရပ၊ သ႔မဟတ မေကာငးေသာ လပရပမား၌ တြယကပေနျခငး မရပါက၊ အကယ၍ အမနတရားက ရာႀကရာ၌ လညဖားမႈမားက အထငေသးျခငး သ႔မဟတ စးရြ႕ျခငး မရပါက ထကသ႔ေသာ လသည မဇၥမ (၀ါ) အလယအလတလမးက လကေနေပသည။

အမနတရား လမးေၾကာငးက လကနာရာ၌ အေရးႀကးေသာအရာမာ မညသည အလြနအကၽြ ျဖစမႈတြငမ တြယကပၿငစြနးေနျခငး မရေအာင၊ ေရာငကြငးရနပင ျဖစေပသည။ ဆလသညမာ အလယ အလတလမးက အၿမလကနာရနပင ျဖစေပသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 58 -

အရာ၀တမားသည တညရျခငး မရ၊ မတညရျခငးလညး မရဟသညက သရထားကာ အရာ ခပသမးတ႔၏ အပမကဆနေသာ သဘာ၀က စြၿမမတသားကာ ၀င၀ါေမာကၾကြားမႈ၊ သ႔မဟတ ေကာငး ေသာ လပငနးရပမားအတြက ခးကးမႈ၊ သ႔မဟတ အျခားေသာ အရာမား၌ တြယတာၿငစြနးေနမႈမားမ ေရာငကြငး သငေပသည။

အကယ၍ လတစဥးသည ၄ငး၏ ဆႏၵရမက စးေၾကာငးမား၌ ၿငစြနးနစမြနးသြားျခငး မရေစရန၊ ေရာငကြငးလပါက ၄ငးသည အစကနဥး၌ပင အရာ၀တမားေနာကသ႔ လကလ ဖမးဆးျခငး မျပမရန ဆညးပးရေပမည။ သ႔မဟတပါက ယငးအရာမားႏင ယဥပါးကာ၊ စြၿမသြားမည ျဖစေပသည။ ၄ငးသည တညရမႈ၊ သ႔မဟတ မတညရမႈ၊ အရာခပသမးတ႔၏ အတြငး၊ သ႔မဟတ အျပင ေကာငးေသာအရာ သ႔မဟတ မေကာငးေသာ အရာ၊ အမန သ႔မဟတ အမားမား၌ တြယတာစြၿမေနမႈ မျဖစရပါေပ။

အကယ၍ အရာ၀တမား၌ တြယတာစြကပသြားမည ဆပါက ယငးအခန၌ပင ခကခငးလက ငငး၊ ေတြေ၀ေသာ ဘ၀၊ ဒြဟျဖစေသာ ဘ၀၊ စတငလာမည ျဖစေပသည။ အမနတရားသ႔ ျမငျမတေသာ လမးစဥအတငး လကသသည ၀မးနညးမႈ မရသကသ႔၊ ေမာလငခကမားလညး မထားရပါေပ။ သ႔ရာ တြင တညၿငမေအးခမးေသာ စတျဖင၊ မညသညအရာကမဆ လကခရငဆငေပသည။

၃. အမနတရားသည အသြငသ႑ာနျဖင ေဖာျပႏငေသာ တကသညပစ သ႔မဟတ သဘာ၀မး မရပါေပ။ ထ႔ေၾကာင အမနတရား၌ပငလင၊ အမနအတငး သရႏငေသာအရာ ဘာမ မရပါေပ။

ေတြေ၀မႈ၊ သသယျဖစမႈႏင မသနားမလညမႈမားေၾကာငသာလင၊ အမနတရား တညရေနျခငး ျဖစေပသည။ အကယ၍ ယငးအရာမား ေပာကကြယသြားမည ဆပါက အမနတရားလညး ေပာက ကြယသြားမည ျဖစေပသည။ ဤအခကႏင ဆန႔ကငဘကလညး မနကနေပသည။ ေတြေ၀မႈ၊

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 59 -

သသယ ျဖစမႈႏင မသနားမလညမႈမား တညရေနျခငးမာ၊ အမနတရား ရေနေသာေၾကာင ျဖစေပသည။ အမန တရား မရပါက မသနားမလညမႈႏင ေတြေ၀မႈ၊ သသယျဖစမႈမားလညး ရမည မဟတပါေပ။

ထ႔ေၾကာင အမနတရားအား ဖမးယခပကငႏငေသာ “အရာ” တစခအျဖစ မထငမတမေစရန၊ သတျပရမည ျဖစေပသည။ သ႔မဟတပါက အမနတရားသညလညး အဟန႔အတားတစခ ျဖစလာေပ မည။ အေမာငထ၌ ရေနသည စတ၏ အလငးေရာင ရရလာပါက ေပာကကြယသြားမည ျဖစၿပး၊ ဤေပာကကြယမႈႏငအတ အမနတရားဟ ေခၚေသာ အရာသညလညး ေပာကကြယသြားမည ျဖစေပ သည။

အမနတရားက လလားကာ လကလဖမးဆးေနသမ ကာလပတလး ထငေယာငထငမားျဖစမႈ ရေနဆပငျဖစေၾကာငး သသာေသည။ ထ႔ေၾကာင အမနတရား လမးစဥက လကေနေသာ သမားသည လကလဖမးဆးျခငး မျပၾကရပါေပ။ အကယ၍ အမနတရားက ရရပါကလညး တြယကပ တ႕ဆငးေန ျခငး မျပရပါေပ။

ဤအနကသေဘာျဖင အမနတရားက ရရပါက အရာခပသမးတ႔သည အမနတရားပင ျဖစေပ သည။ ထ႔ေၾကာင လသားမားသည ၄ငးတ႔၏ အေတြးမား၊ ေလာဘရမကမားႏင အမနတရားမား၊ လး၀ထပတညမ ျဖစသြားသညအထ၊ အမနတရားလမးစဥက လကနာသငေပသည။

၄. အရာခပသမးတစခတညး ျဖစမႈ ဟေသာ ဤအေတြးအေခၚက အရာခပသမးတ႔၏ ပငကယ သဘာ၀၌ ထးျခားကြျပားျခားနားမႈ မရဟေသာ ေတြးေခၚမႈ “သည (၀ါ) နတ” ဟ ေခၚသည။ သည (နတ) ၏ အဓပၸာယမာ အေကာငအထညမရမႈ၊ မေမြးမႈ၊ ပငကယသဘာ၀ မရမႈ၊ ဒြဟ မရမႈပင ျဖစေပ သည။ အဘယေၾကာငဆေသာ အရာ၀တမားကယ၌ပင ျဒပ သ႔မဟတ ပပနးသ႑ာန၊ သ႔မဟတ ေမြးဖြားလာျခငးမရ သ႔မဟတ ပကစးျခငးမရ ဟေသာ ဂဏထး၀ေသသမား မရေသာေၾကာင ျဖစေပ သည။ ခြျခားမႈသေဘာျဖင

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 60 -

ေဖာျပႏငေသာ အရာ၀တမား၏ ပငကယသဘာ၀မား လး၀မရသျဖင သည (နတ) ဟ ေခၚဆျခငး ျဖစေလသည။

ယခငက ေဖာျပခၿပးျဖစသညအတငး အရာခပသမးတ႔သည အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခ အေန တကဆငမႈမားေၾကာင ေပၚထြကျခငးႏင ေပာကကြယျခငးမား ျဖစရေပသည။ မညသညအရာ မတစခတညး အထးတညးရပတညျခငး မရပါေပ။ အရာခပသမးတ႔သည အျခားေသာ အရာမားႏင ဆကႏြယေနေပသည။

အလငးေရာငရေသာ ေနရာတငး၌ အရပရသည။ အရညရသည ေနရာတငး၌ အတရသည။ အျဖရသည ေနရာတငး၌ အမရသည။ ဤအရာမားကသ႔ပင အရာ၀တမား၏ အႏစသာရမာ အထး တညး ရပတညျခငး မရႏငေသာေၾကာင ၄ငးတ႔က အေကာငအထည မဟတဟ ေဖာဆေပသည။

အလားတ အေတြးအေခၚအရပငလင အမနတရားသည မသနားမလညမႈႏင သးျခားစ ရပ တညေနႏငျခငး မရဘ၊ မသနားမလညမႈသညလညး အမနတရားႏင သးျခားစ မတညရႏငပါေပ။ အရာ၀တမား၏ ပငကယသဘာ၀မား၌ ကြာျခားမႈ မရေသာေၾကာင အဘယမာလင ဒြဟသေဘာ ရႏင ပါမညနညး။

၅. လမားသည မမကယက ေမြးျခငးႏင ေသျခငးတ႔ျဖင ဆကႏြယေနသညဟ အလအေလာက ထငမတေလ ရေပသည။ သ႔ရာတြင အမနမာ ယငးကသ႔ေသာ အေတြးအေခၚမား မရပါေပ။

ဤအျဖစမနက လမားက နားလညႏငစြမး ရပါက ၄ငးတ႔သည ေမြးျခငးႏင ေသျခငးတ႔၏ ဒြဟ မဟတေသာ အမနတရားက နားလညၿပး ျဖစေပသည။

ငါ ဟေသာ အတသေဘာက ျမတႏးေသာေၾကာင လမားသည ပငဆငမႈသေဘာက ဖကတြယ ထားၾကျခငး ျဖစပါသည။ သ႔ရာတြင “ငါ” ဟေသာ အရာမး မရသျဖင “ပငဆငမႈ” ဟေသာ အရာမား လညး မရပါေပ။ ဤအမနတရားက နားလညႏငပါက ဒြဟမဟတေသာ အမနတရားက နားလညႏင မည ျဖစေပသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 61 -

လမားသည သန႔စငမႈႏင ညစေထးမႈတ႔၏ ကြျပားျခားနားမႈက အာ႐စကၾကေလသည။ သ႔ရာတြင အရာ၀တမား၏ သဘာ၀တြင ထကသ႔ေသာ ကြျပားျခားနားမႈမး မရပါေပ။ စတတြငးရ မားယြငး ၍ အဓပၸာယကငးမေသာ ႐ပလႊာမားမ ေပၚထြကလာျခငးသာ ျဖစေပသည။

အလားတပင လမားသည အေကာငးႏင အဆးတ႔၏ ကြျပားျခားနားမႈက အာ႐ျပေလသည။ သ႔ရာတြင အေကာငးအဆးဟ၍ သးျခားခြျခား တညရေနေသာ အရာမး မရပါေပ။ အမနတရားလမးစဥ သ႔ လကေနသမားသည ယငးကသ႔ေသာ ဒြဟမးက အသအမတမျပ၍ အေကာငးက ခးမြမးျခငး၊ သ႔မဟတ အဆးက ေ၀ဖနျပစတငျခငးမး မရသကသ႔ပင၊ အေကာငးက႐႕ခကာ အဆးက ခြငလႊတ ျခငးလညး မရပါေပ။

လမားသည သဘာ၀အေလာက ကဆးမႈက စးရမေၾကာကရြ႕ၾက၍ ကေကာငးမက လလား တပမကၾကေလသည။ သ႔ရာတြင ဤကြာျခားခကက ေသေသခာခာ ေလလာၾကည႐မည ဆပါက ကဆးမႈသည မၾကာခဏ ဆသလပင ကေကာငးမႈ ျဖစလာ၍ ကေကာငးမႈမာလညး ကဆးမႈ ျဖစလာ တတေလသည။ ဥာဏပညာရသသည ဘ၀၏ အတကအက ေျပာငးလမႈ အေျခအေနမားက တညၿငမေသာ စတဓာတျဖင ရငဆငလကခ၍ ေအာငျမငမႈေၾကာင ေပာရႊငျခငး မျဖစသကသ႔၊ က႐းမႈေၾကာင လညး ၀မးနညးစတပကျခငး မျဖစပါေပ။ ဤသ႔ျဖင ဒြဟမဟတေသာ အမနတရားက နားလည သေဘာေပါကေလသည။

ထ႔ေၾကာင ဒြဟဆကႏြယမႈ၊ ပဋပကၡျဖစမႈက ေဖာျပေသာ စကားလး အားလးတ႔သည ဥပမာ တညရမႈႏင မတညရမႈ၊ ေလာကရမကႏင အမနတရား၊ သခၤါရႏင အသခၤါရ၊ အေကာငးႏငအဆး စသညတ႔သည လတစဥး တစေယာက၏ ေတြးေခၚမႈ၌ ျခားနားျခငးမားသာ ျဖစ၍ သဘာ၀၏ အစစ အမနမဟတပါေပ။ ဤကသ႔ေသာ စကားလးမားႏင ယငးစကားလးမားေၾကာင ေပၚထြကလာေသာ စတလႈပရားမႈမားမ လြတကငးႏငပါက သည (၀ါ) နတဟေသာ အမနတရားက နားလညျခငးပင ျဖစ ေပသည။

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 62 -

၆. သန႔ရငးေသာ ေျမျပန႔ေပၚမ မဟတဘ ရႊ႕ႏြေရအငထမ ေန၍ သန႔စင၍ ေမႊးႀကငေသာ ၾကာပြင မား ထြကေပၚလာသကသ႔ပင ညစညမးလေသာ ေလာကရမကမားအတြငးမ သန႔စငေသာ ဗဒၶ၏ အမနတရားမား ထြကေပၚလာေလသည။ အယမားယြငးေနသမား၏ အျမငသေဘာထားမားႏင ေလာကရမကမား၏ လညစားမႈမားပငလင၊ ဗဒၶျဖစမႈ၏ အေျခခမးေစမား ျဖစႏငေပသည။

ေရငပေနသ တစဥးသည ပလမားက ရယလပါက ၾကမးတမး ခကထနလေသာ ေကာကေဆာင ေကာကသားမားႏင ငါးမနးမား၏ ေဘးအႏရာယမားက စြန႔စားျဖတေကာကာ၊ ပငလယေရျပင ေအာကအထ ငပဆငးရေပမည။ ထ႔ေၾကာင အမနတရားဟေသာ အဖးတနပလက ရယလေသာ သ သည ေလာကရမက အေပါငး၏ အႏရာယမားႏင ရငဆငရေပမည။ ၄ငးသည ေရးဥးစြာ အတဟေသာ တစကယေကာငးဆနမႈ အေႏာငအဖြ႕မားအတြငး၌ နစမြနးကာ ေပာကကြယေနၿပးမ အမနတရားသ႔ ေရာကရႏငမည လမးေၾကာငးက ရာေဖြလေသာ ဆႏၵမး ျဖစထြနးလာမည ျဖစေပသည။

အမနတရားက ေတြ႕ရလလေသာ ဆႏၵရသည ရေသတစပါးသည ေတြ႕ရလလေသာ ဆႏၵ ေၾကာင သညးခကာ ဓါးမာျဖင အၿပးျဖစေသာ ေတာငေပၚသ႔ တကေရာကကာ မးထသ႔ ခနခခေၾကာငး ပျပငတစခရေလသည။ လမးစဥတေလာကရ ေဘးအႏရာယမားက ရငဆငစြန႔စားလေသာသသည အတဟတဓါးမားျဖင အျပညျဖစေသာ ေတာငေပၚႏင မနးတးမႈ မးပထတြင ေလျပညေလညငး တက ခတေနေၾကာငး ေတြ႕ရရမညျဖစၿပး၊ မမ ခစားခရ၍ ဆန႔ကင႐နးကနလာခေသာ၊ တစကယေကာငး ဆနမႈႏင ေလကရမကမားသည အမနတရားပင ျဖစေၾကာငး၊ နားလညသေဘာေပါကလာမည ျဖစေပ သည။

၈. ဗဒၶ၏ အဆးအမသည ပဋပကၡ ျဖစေနေသာ အျမငသေဘာထား ႏစခတ႔မ သးျခားကြျပားထားေသာ အေတြးအေခၚျဖစသည ဒြဟမဟတမႈသ႔ ေရာကရ ႏငေပသည။ အေကာငးႏငအမနဟ ယဆရ ေသာ အရာ၀တက ရာႀကျခငးႏင အဆးႏငအမားဟ ယဆရေသာ အျခားေသာအရာမ ေရာငကြငးျခငး သည

လ႔စတႏငလကရသြငျပင

- 63 -

မားယြငးမႈပင ျဖစေပသည။

အရာ၀တခပသမးတ႔သည ဗလာပင ျဖစ၍ ယာယသာ ျဖစသညဟ ေျပာဆပါက အမနပင ျဖစ ၍ ေျပာငးလျခငး မရဟ ေျပာဆသညအတငးပင မားယြငးမညသာ ျဖစေပသည။ အကယ၍ လတစဥး တစေယာကက ၄ငး၏ ငါ အဂၤါ႐ပ၌ တပမကစြလမးေနမည ဆပါက ထစြလမးမႈေၾကာင မေကနပမႈႏင ဆငးရဒကၡမားမ မမကယက ကယတငႏငမည မဟတသျဖင မားယြငးမႈပင ျဖစေပသည။ အကယ၍ “ငါ” ဟေသာ အရာမရဟ ယၾကညပါကလညး အမနတရားလမးစဥက ကငႀကရန အဓပၸာယ မရေသာ ေၾကာင မားယြငးမႈပင ျဖစေပသည။ အကယ၍ အရာခပသမးသည ဆငးရဒကၡပင ျဖစသညဟ ေျပာ ဆပါက မားယြငးမညသာ ျဖစၿပး၊ အရာခပသမးသည ေပာရႊငမႈပင ျဖစသညဟ ေျပာဆပါကလညး မားယြငးမညသာျဖစေပသည။ ဤမားယြငးေသာ အေတြး အေခၚမားထက ေကာလြနကာ ဒြဟသည လညး တစခတညး ျဖစလာေသာ အလယအလတလမးက ဗဒၶက ေဟာေျပာခေပသည။

အခနး သး

- 64 -

ဗဒၶ - သဘာ၀ I

သန႔စငမႈစတ ၁. လသားမားအထတြင စတေနသေဘာထားအမးမးႏင အဆငဆင ရၾကေလသည။ အခ႕ ေသာသမားသည ဥာဏပညာရ၍ အခ႕ေသာသမားက အသဥာဏ ေခါငးပါးၾကေလသည။ အခ႕က သေဘာေကာငး၍ အခ႕က သေဘာဆးေလသည။ အခ႕က အလြယတက ယၾကည၍၊ အခ႕က အလြယတက မယၾကညေပ။ အခ႕က သန႔စငေသာစတမး ရ၍ အခ႕က ညစညမးေသာစတ ရေလ သည။ သ႔ရာတြင ဤကြာဟခကမားသည အမနတရား ရရေရး၌ မေျပာပေလာကေသာ အရာမားသာ ျဖစေလသည။ ကမာၻႀကးသည အပငအမးအစား ေျမာကမားစြာ ေပါကေရာကေနေသာ ၾကာပနးအင ႏင တေလသည။ အေရာငအမးမး ရေသာ ပနးပြငမား ပြငဖးေနေလသည။ အခ႕ေသာ ပနးမားသည အျဖေရာင၊ အခ႕က ပနးေရာင၊ အခ႕က အျပာေရာင၊ အခ႕ အ၀ါေရာင ျဖစေန၍ အခ႕ေသာ ၾကာပင မားသည ေရေအာက၌သာ ဖးပြငေနၾကၿပး အခ႕ေသာ အရြကမားက ေရျပငေပၚတြင ေပၚေနကာ အခ႕ေသာ အရြကမားက ေလထတြင ရေနၾကေလသည။ လသားမားတြင ထထကမားေသာ ျခားနား ခကမား ရေလသည။ လငျခားနားမႈမား ရေသာလညး ဤျခားနားခကမားမာ အေရးမႀကးပါေပ။ အဘယေၾကာငဆေသာ သငတင မနကနေသာ ေလကငမႈမားျဖင ေယာကားႏင မနးမ ႏစဥးစလး သည အမနတရားက ရရႏငေပသည။

ဆငဥးစး ျဖစရနအတြက အရညအခငးငါးရပ ရရမည ျဖစေပသည။ ကနးမာေရး ေကာငးမြန ျခငး၊ ယၾကညမႈရျခငး၊ ၀ရယရျခငး၊ ရညရြယခက စစမနျခငးႏင ပညာရျခငးတ႔ ျဖစေပသည။ ဗဒၶ၏ ျမငျမတလေသာ အမနတရားလမးစဥက လကနာရနအတြက အလားတ ေကာငးမြနေသာ အရည

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 65 -

အခငးငါးရပႏင ျပညစရမည ျဖစေပသည။ ဤအရညအေသြးမား ရပါက ကား-မ မေရြး၊ အမနတရားသ႔ ေရာကရႏငေပသည။ ဗဒၶ၏ ေဟာေျပာခကမားက ေလလာသရႏငရန၊ အခနၾကာျမငစြာ မလအပပါ ေပ။ အဘယေၾကာငဆေသာ လသား အားလးတ႔တြင အမနတရားက ခစျမတႏးေသာ ပငကယ သဘာ၀မား ရၾကေလသည။

၂. အမနတရားလမးစဥက ကငႀကအားထတရာတြင လသားမားသည ၄ငးတ႔၏ ကယပင မကစ မားျဖင ဗဒၶက ၾကညျမင၍ ၊ ကယပငစတမားျဖင ဗဒၶက ယၾကညေလသည။ ဗဒၶအား ၾကညျမငေသာ မကစမားႏင ယၾကညေသာ စတမားသည ထေန႔မတငမအထ၊ ေမြးျခငးႏင ေသျခငးကမာၻထ၌ တ၀ လညလည ျဖစေနခေသာ မကစမားႏင စတမားပင ျဖစေပသည။

အကယ၍ ရငဘရငတစပါးသည သပနေသာငးကနးသမား၏ အေႏာငအယကက ခေနရပါက သပနမားအား တကခကႏမနငးျခငး မျပမ၊ ၄ငးတ႔၏ ေနရာစခနးက ရာေဖြသရရန လအပေပသည။ ထ႔ေၾကာင ေလာကရမကမား၏ အေႏာငအယကက ခေနရေသာသသည ေရးဥးစြာ မရငးဇစျမစမားက သရႏငရန စးစမးသငေပသည။

အမထတြင ရေနသတစဥးသည ၄ငး၏ မကစမားက ဖြငၾကညပါက ေရးဥးစြာ အခနးတြငးရ အရာမားက ေတြ႕ျမငၿပးေနာကမသာ ျပတငးေဘာငျပငပရ ရခငးက ေတြ႕ျမငရမည ျဖစေပသည။ အလားတသေဘာပင ကၽြႏပတ႔သည အမတြငးရ အရာ၀တမားက မေတြ႕ျမငရမ၊ ျပငပရ အရာမားက ေတြ႕ျမငရမည မဟတပါေပ။

ကယခႏၶာထ၌ စတရမည ဆပါက ကယခႏၶာအတြငးရ အရာမားက ေရးဥးစြာ သရသငေပ သည။ သ႔ရာတြင ေယဘယအားျဖင လမားသည ျပငပအရာမား၌သာ စတပါ၀ငစားမႈ ရၿပး၊ ကယခႏၶာ အတြငးရ အရာမားက သရဟန သ႔မဟတ သတျပဟန မရၾကပါေပ။

အကယ၍ စတသည ကယခႏၶာ၏ ျပငပ၌ တညရေနမည ဆပါက

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 66 -

အဘယသ႔လင စတသည ကယခႏၶာ၏ လအပခကမားႏင ဆကသြယႏငပါ မညနညး။ သ႔ရာတြင အမနတကယ၌ စတက သရ သညမားက ကယခႏၶာက ခစားႏင၍၊ ကယခႏၶာက ခစားရသညမားကလညး စတက သေပသည။ ထ႔ေၾကာင လ႔စတသည ကယခႏၶာ၏ ျပငပ၌ ရသညဟ မေျပာႏငပါေပ။ သ႔ျဖစလင စတ၏ ပငကယ ၀တသည အဘယေနရာ၌ တညရပါသနညး။

၃. ေရးအတတကာလကပငလင မမတ႔၏ ကယပငလပရပမားႏင အေျခခ ကေသာ မားယြငး သည ေတြးေခၚယဆခက ႏစရပတ႔ေၾကာင လသားမားသည မသနားမလညစြာျဖင တ၀လညလည ရစ၀သြားလာေနၾကေလသည။

ေရးဥးပထမ ၄ငးတ႔သည ေမြးဖြားျခငးႏင ေသျခငးဟေသာ ဤဘ၀၏ ေအာကေျခ ဇစျမစ၌ တညရသည သသယစတက ၄ငးတ႔၏ စစမနေသာ သဘာ၀ဟ ယၾကညၾကေလသည။ ဒတယမာ သသယစတ၏ ေနာကကြယ၌ ဖးကြယေနေသာ အမနတရားက သရသည သန႔စငေသာစတသည ၄ငးတ႔၏ စစမနေသာ သဘာ၀ ျဖစေၾကာငး ၄ငးတ႔ မသၾကပါေပ။

လတစဥးတစေယာကက ၄ငး၏လကသးက ဆပ၍ လကေမာငးက ေျမာကလကေသာအခါ၊ မကစက ၾကညျမင၍ စတက ခြျခားလကေသာလညး ခြျခားသရေသာစတသည စစမနေသာစတ မဟတပါေပ။

ခြျခားမႈရေသာ စတသည မမကယႏင ဆကစပေနေသာ ေလာဘႏင အျခားေသာ စတအေျခ အေနမားက ဖနတးလကသည စတအထင ျခားနားမႈမားက ခြျခားေသာစတသာ ျဖစေလသည။ ခြျခား မႈရေသာစတသည အေၾကာငးရငးႏင အေျခအေနမားေပၚတြင မတည၍၊ ပငကယ၀တဟ၍ လး၀ မရ ဘ အစဥအၿမ ေျပာငးလေနေလသည။ သ႔ရာတြင ဤစတသည မမတ႔၏ စစမနေသာစတဟ လမား ထငမတယၾကညေသာေၾကာင၊ ဆငးရဒကၡက ျဖစေပၚေစေသာ အေၾကာငးရငးမားႏင အေျခအေနမား အတြငးသ႔ ထငေယာငထငမားျဖစမႈမား ၀ငေရာကလာေလသည။

လတစဥးတစေယာကက ၄ငး၏ လက၀ါးက ျဖန႔လကေသာအခါ စတက

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 67 -

သေလသည။ သ႔ရာ တြင ေရြ႕လား၍ သြားေသာအရာသည မညသညအရာနညး။ စတေလာ၊ လကေလာ။ သ႔မဟတ မညသညမ ေရြ႕လားျခငး မရသေလာ။ လကက ေရြ႕လားလင စတကလညး ေရြ႕လား၍ စတက ေရြ႕ လားလငလညး လကက ေရႊ႕လားေပသည။ သ႔ရာတြင ေရႊ႕လားေသာစတသည စတ၏ အေပၚယ ႐ပသြငသာ ျဖစေလသည။ ၄ငးသည စစမန၍ အေျခခကေသာစတ မဟတပါေပ။

၄. မလအေျခခအားျဖင လတငးတြင သန႔စငသညစတ ရေပသည။ သ႔ရာတြင သာမနအားျဖင ၄ငးစတသည အေျခအေနအရပရပေၾကာင ေပၚေပါကလာေသာ သသယအညစအေၾကး ဖနမားျဖင ဖးလႊမးေနေလသည။ ဤညစညမးေနေသာ သသယစတသည မလသဘာ၀ အစစအမန မဟတပါေပ။ အသစ ၀ငေရာကလာသ၊ သ႔မဟတ ဧညသညတစဥးကသ႔ ျဖစ၍ အမရင မဟတပါေပ။

လသည မၾကာခဏ၊ တမမား၏ ဖးအပျခငးက ခရေသာလညး၊ တမမားေၾကာင ေရြ႕လားသြား ျခငး၊ ညစညမးသြားျခငး မရပါေပ။ ထ႔ေၾကာင ဤညစညမးေသာ သသယစတသည၊ မမတ႔၏ ကယပင စစမနေသာစတ ျဖစသညဟ မားယြငးစြာ မထငမတၾကရပါေပ။

လမားသည ၄ငးတ႔၏ အတြငး၌ရေသာ၊ သန႔စငေျပာငးလျခငး မရေသာ အမနတရား အေျခခ စတက နးၾကားလာေစရန ႀကးပမးလပေဆာငျခငးျဖင၊ မနကနေသာအခကက အၿမမျပတ သတျပရ မည ျဖစေပသည။

အစဥအၿမ ေျပာငးလညစညမးေနေသာစတတြင ခပမေနကာ၊ မမတ႔၏ ကယပင ေဖာကျပနေန ေသာ အေတြးအေခၚျဖင မကစလညေနေသာေၾကာင၊ ၄ငးတ႕သည သသယကမာၻထတြင တ၀လည လည ျဖစေနၾကေလသည။

လ႔စတ၏ ဒြဟျဖစမႈမားႏင ညစညမးမႈမားသည ေလာဘႏငတကြ၊ အေျခအေန ေျပာငးလမႈ မား အေပၚစတ၏ တ႔ျပနမႈမား ႏႈးဆြေပးၾကေလသည။

အျဖစအပကမားေၾကာင တနလႈပျခငးမရဘ မညသညအေျခအေနမ းမဆ၊ အစဥအၿမ သန႔စငကာ၊ တညၿငမမႈရေသာ စတသည၊ စတက ေပာကကြယသြားသျဖင၊ မမ၏ စစမနေသာ ကယေပာက ကြယသြားၿပဟ

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 68 -

မေျပာနငပါေပ။ ေျပာငးလေနေသာ အေျခအေနမားႏငအည၊ ေျပာငးလေသာအရာ သည စတ၏ စစမနေသာ ပငကယသဘာ၀ မဟတပါေပ။

၅. ေနေရာငေတာကပေန လငးေနေသာလညး၊ ေန၀ငသြားေသာအခါ၌ ေမာငမသြားေသာ ဓမၼာရ ႀကးတစခအေၾကာငးက စဥးစားၾကညၾကပါစ႔။

ေနႏငအတ အလငးေရာငေပာကကြယသြားၿပး၊ ညႏငအတ အေမာငထ ေရာကရလာသညက ကၽြႏပတ႔ ေတြးထငႏငၾကေသာလညး၊ အလငးႏငအေမာငက သရေသာစတကမ၊ ထကသ႔ထင၍ မရပါ ေပ။ အလငးႏငအေမာငက သရခစားနငစြမး႐ေသာစတအား၊ မညသ႔ထသ႔မ ျပနလညေပးအပႏငျခငး မရဘ၊ ပမစစမနေသာ သဘာ၀ျဖစသည အေျခခ သဘာ၀သ႔သာ၊ ေျပာငးလႏငျခငး ရေလသည။

၄ငးသည၊ ေနထြကႏငေန၀ငခနႏငအတ၊ ေျပာငးလျဖစေပၚလာေသာ အလငးႏင အေမာငတ႔ က အခကအတန႔အားျဖငသာ မတသားသရႏငသည `ယာယ´ စတသာ ျဖစေလသည။

၄ငးသည ဘ၀အေျခအေန ေျပာငးလမႈမားႏငအတ၊ တေတာငးလေသာ အခနပငးတစခမ သည၊ ေနာကအခနပငးတစခသ႔၊ ျခားနားေသာခစားခကမား ရေနသည `ယာယ´ စတတစခသာ ျဖစ ေလသည။

ပတ၀နးကငႏင ေျပာငးလေနေသာ ျပငပ အေျခအေနမားေၾကာင ေပၚထြကလာသည၊ အေကာငးႏငအဆး၊ အခစႏငအမနး၊ အစရေသာ ယာယခစားခကမားသည၊ လ႔စတထ၌၊ စေဆာငး ကနးေအာငးေနခေသာ ညစညမးမႈမားေၾကာင ျဖစေပၚလာျခငးျဖစသည ယာယ တ႔ျပနမႈသာ ျဖစေပ သည။

စတက ခယထားေသာ၊ လခငတပမကမႈမားႏင ေလာကရမၼကမားမား၏ ေနာကကြယတြင၊ သန႔စငၾကညလင၍၊ အေျခခကေသာ၊ စစမနသညစတ၏ ပငကယသဘာ၀မား တညရေနေလသည။

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 69 -

ေရသည ခြကအလးထတြင လး၀ငး၍ ေလးေထာငခြကထတြင ေလးေထာငပသ႑ာန ရေသာ လညး၊ ေရ၌ ပငကယပသ႑ာနဟ၍ မရပါေပ။ လမားသည ဤအခကက နားလညသေဘာေပါက သညတငေအာင၊ မၾကာခဏ ေမေလာေနတတေလသည။

လမားသည အေကာငးႏငအဆးက ၾကညျမငျခငး၊ ခစႀကကျခငးႏငမနးတးျခငး၊ တညရမႈႏင မတညရမႈတ႔က ခြျခားျခငး၊ စသညတ႔က ျပလပၾကေလသည။ ထ႔ေနာက၊ ဤအေႏာငအဖြ႔မား၌ ခပ ေႏာငမၿပး တြယတာမႈ ရလာသျဖင၊ ဆငးရဒကၡ ေရာကၾကရေလသည။

အကယ၍သာ၊ လမားသည စတကးယဥျဖစ၍ မားယြငးေသာ ဤခြျခားမႈစတအေပၚ တြယတာ မႈမားက စြန႔လႊတ၍၊ မလစတ၏ သန႔စငမႈက ျပနလညရရနငမည ဆပါက၊ ၄ငးတ႔၏ စတႏငကယခႏၵာ ႏစရပစလးသည ညစညမးမႈႏင ဆငးရဒကၡအေပါငးမ ကငးလြတနငမည ျဖစေပသည။ ၄ငးတ႔သည ယငး ကငးလြတမႈႏငအတ၊ ဒြနတြပါလာေသာ လြတလပမႈႏင ေအးခမးမႈကပါ ခစားၾကေတာမည ျဖစ ေပသည။

II ဗဒၶ - သဘာ၀

၁. သန႔စင၍ စစမနေသာစတသည အေျခခပင ျဖစသညဟ၊ ကၽြႏပတ႔ ေျပာၾကားခၿပး ျဖစေပ သည။ ၄ငးသည ဗဒၶသဘာ၀ပင ျဖစသည။ တစနညးဆေသာ၊ ဗဒၶျဖစစဥ၏ မးေစပင ျဖစေပသည။

ေနနငရြကေျခာကတ႔အၾကား၌ မနဘလးက ခထားပါက၊ မးေလာငေပမည။ သ႔ရာတြင၊ ၄ငးမး သည ဘယမ လာသနညး။ မနဘလးသည ေနနင အလမးေ၀းလေပသည။ သ႔ေသာလညး၊ မနဘလး ေၾကာင ရြကေျခာကေပၚတြင မးစြလာေလသည။ သ႔ရာတြင၊ ရြကေျခာကသည မးေတာကေလာငႏင သည သဘာ၀မး မရပါက၊ မးစြလာမည မဟတပါေပ။

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 70 -

အလားတပင၊ အကယ၍ ဗဒၶဥာဏေတာ၏ အလငးေရာငက၊ လ႔စတေပၚသ႔ စဆ ကေရာက ေစမည ဆပါက ဗဒၶျဖစစဥ ျဖစေသာ စတ၏စစမနသည သဘာ၀သည ထြနးေတာကလာမည ျဖစၿပး၊ ယငးအလငးေရာင၏ ေတာကပမႈျဖင၊ လသားတ႔၏စတက ထြနးလငးေစကာ၊ ဗဒၶအား ယၾကညစတမား ႏးၾကားလာေပမည။ လသားအားလးတ႔၏ စတမားေရ႕တြင၊ ဗဒၶသည အသဥာဏ မနဘလးက ခေပးထားသျဖင ယၾကညစတမား ေစာလငစြာ ျဖစထြနးလာေလသည။ ၂. မမတ႔၏ စစမနေသာစတသည၊ အမနတရားက သျမငေသာ ဗဒၶ၏ဥာဏေတာႏင နးစပေၾကာငးက လမားက မၾကာခဏ လစလရ ထားၾကသျဖင၊ ေလာကရမကမားတြင စြညကာ၊ အေကာငးႏငအဆး ခြျခားမႈမား၌ တြယကပေနၿပးေနာက၊ မမတ႔၏ အေႏာငအဖြ႔မားႏင ဆငးရဒကၡ မားတြင ရနးကနလးလြန႔ေနၾကေလသည။

ဤအေျခခက၍ သန႔စငေသာစတက ပငဆငလကႏငပင၊ လမားသည အဘယေၾကာင လည ဖားမႈႏင ဆငးရဒကၡ သသရာထ၌ တ၀လညလည ျဖစေစမည၊ မေသခာဘ သသယရေသာ ဘ၀က ဆကလကတြယဖကထားကာ၊ မမတ႔၏ ပတ၀နးကငေနရာအားလး၌ ဗဒၶ၏ ဥာဏေတာအလငးေရာင မား ျပညႏကေနေသာလညး၊ မမတ႔၏ ကယပငဗဒၶသဘာ၀က အဘယေၾကာင ဖးကြယထားပါသနညး။

တရေရာအခါက၊ လတစဥးသည ၾကညမနတခပ၏ ေနာကဖကသ႔ ၾကညေသာအခါ၊ မမ၏ မကႏာႏငေခါငးတ႔က မေတြ႔ျမငရသျဖင အၾသထတလန႔သြားေလသည။ သတေမေလာကာ၊ မန၏ အျခားတစဖကသ႔ ၾကညမရမျဖင ရးသြားရန မလအပပါေပ။

အလားတပင၊ ေတြ႔ရရလမမညဟ ထငမတထားေသာေနရာ၌၊ အမနတရားက မေတြ႔ရရသျဖင၊ ဆကလက၍ ဆငးရဒကၡ ေရာကေနျခငးသညလညး၊ မလအပေသာ မကမမႈပင ျဖစေပသည။ အမန တရား၌ ဒြဟျဖစမႈ မရပါေပ။ မမတ႔၏ စစမနေသာစတက ဖးလႊမးကြယ၀ကထားေသာ၊ ေလာဘႏင အထငမားမႈတ႔၏

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 71 -

ေပါငးစမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာသည စတအတအေယာငမား၊ တစနညးအားျဖင ခြျခား စတမားသာ ျဖစေၾကာငး မသရဘ အမနတရားက ႏစေပါငးမားစြာ ရာႀကခသမားသာ ကရးမႈ ရေပ သည။

အကယ၍ မားယြငးေသာ ယၾကညမႈမား စပလာျခငးက ဖယရားပစမည ဆပါက၊ အမနတရား ေပၚထြကလာေပမည။ သ႔ရာတြင၊ အ႔ၾသဘြယရာ ေကာငးေလာကေအာငပင၊ မားယြငးေသာ ယၾကည ခကမား မရဘႏင၊ အမနတရားမား မရနငေၾကာငးက၊ အမနတရား ရရၿပး သမားက နားလညလာၾက မည ျဖစေပသည။

၃. ဗဒၶသဘာ၀သည အဆးတင မေရာကနငေပ။ စဥးလေကာကကစသမားသည ေတာရငး တရစာၦနမား သ႔မဟတ ဆာေလာငမြတသပေနေသာ ၿပတာမားအျဖစ ျပနလညေမြးဖြားလာသည ျဖစေစ၊ သ႔မဟတ ငရျပညသ႔ ကေရာကသြားသညျဖစေစ၊ ၄ငးတ႔၏ ဗဒၶသဘာ၀မားသည မညသည အခါမ ေပာကပကဆးရးသြားျခငး မရပါေပ။

အသား၏ ညစညမးမႈတြင မညကသ႔နစျမပေနသညျဖစေစ၊ သ႔မဟတ ေလာကရမကမား၏ အျမစတြင ဖးကြယေန၍ ေမေပာကေနသညျဖစေစ၊ လသားတ႔၏ ဗဒၶျဖစစဥ ပငကယသေဘာသည၊ မညသညအခါမ လး၀ခပၿငမးသြားျခငး မရပါေပ။

၄. အရကေၾကာင မးယစအပေပာသြားေသာ လတစေယာကအေၾကာငး၊ ေရးေဟာငးပျပင တစခ ရေလသည။ ၄ငး၏သငယခငးသည ၄ငး၏ေဘးနား၌ တတနငသ၍ ေစာငၾကညေနခေသာလညး၊ မလႊမေရာငသာဘ ထြကခြာသြားရမည အခန၌၊ သငယခငး၌ ေငြေၾကး လအပလမမညက စးရမသျဖင၊ အရကမးေနသ၏ အ၀တအစားထတြင၊ ေကာကသပတျမားတစခက ထညထားေပးခေလသည။ အရကမးသသည အမးေျပသြားေသာအခါ၌၊ သငယခငးက အ၀တအစားထတြင ေကာကသပတျမား တခက ထညထားေပးခသညက မသရသျဖင၊

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 72 -

ဆငးရႏြမးပါးစြာႏင ဆာေလာငမြတသပစြာျဖင ေျခဥး တညရာ ခရးလညခေလသည။ အခနမားစြာ ၾကာျမငလာၿပးေနာက သငယခငးက ဆငးရသအား၊ ေကာကသပတျမားအေၾကာငး ေျပာျပကာ၊ ရာၾကညရန အႀကေပးေလသည။

ဤပျပငထ၌ ပါရေသာအရကမးသကသ႔ပင၊ လမားသည ၄ငးတ႔၏ အတြငးသဘာ၀၌ သန႔စင ၾကညလငစြာျဖင ဖးကြယေနေသာ၊ တနဖးမျဖတႏငသည ဗဒၶသဘာ၀ရတနာရေနေၾကာငးက သတမမ မၾကဘ၊ ေမြးဖြားျခငးႏငေသျခငးျဖစေသာ ဤဘ၀ထတြင၊ ဆငးရဒကၡႀကးစြာျဖင တ၀လညလည ျဖစေနၾကေလသည။

ဤအထြတအထပျဖစေသာ သဘာ၀က လတငးက ပငဆငေနေၾကာငး၊ မညကသ႔ပင သတ မမမေစကာမ၊ မညမပင အသဥာဏကငးမ၍ နမကေနေစကာမ၊ အနမကဆးေသာ သ၌ပင၊ ဗဒၶျဖစ စဥသ႔ ေရာကရနငေသာ ပါရမ အလားအလာမား ရေနေၾကာငးက ဗဒၶ သရထားသျဖင။ လသားမား အေပၚ မညသညအခါမ အယအၾကည မပကပါေပ။

ထ႔ေၾကာင၊ အသဥာဏကငးမမႈေၾကာင လည႔စားျခငး ခရကာ၊ မမတ႔၏ ကယပငဗဒၶ သဘာ၀က မေတြ႔ျမငနငသမားအား၊ ဗဒၶက ယၾကညစတက ႏႈးဆြေပးၿပး၊ ၄ငးတ႔၏ ထငေယာငထငမားမႈမ ေ၀းရာ သ႔ ေဆာငၾကဥးကာ၊ ၄ငးတ႔ကယတငႏင ဗဒၶျဖစစဥ၏အၾကား၌၊ မရငးအေျခခအားျဖင ကြာျခားမႈ မရ ေၾကာငးက သြနသငေဟာေျပာေလသည။

၅. ဗဒၶသည၊ ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရခသျဖစ၍၊ လမားမာမ၊ ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရႏငစြမးရသမား ျဖစေလသည။ ဤသညမာ၊ ဗဒၶႏငလသားတ႔၏ ျခားနားခက အလးစပင ျဖစေလသည။ အကယ၍၊ လတစဥးတေယာကက၊ ၄ငးသည အမနတရားကရရခၿပဟ ထငမတပါက၊ မမ ကယက လညစားျခငးပင ျဖစေပသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ၊ ၄ငးသည အကၽြတတရားဖကသ႔ ဥးတညေရြ႕လား ေနေစကာမ၊ ဗဒၶျဖစစဥသ႔ မေရာကရေသးသညအတြကေၾကာင ျဖစေပသည။

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 73 -

ဇြ၀ရယရရ၊ သစၥာရရျဖင ႀကးပမးျခငး မရပါက၊ ဗဒၶသဘာ၀သည ေပၚထြကလာျခငး ရသကသ႔၊ ႀကးပမးေဆာငရြကခကမားသညလညး ဗဒၶသဘာ၀ ေပၚထြကလာျခငး မတငမ ၿပးဆးျခငး မရပါေပ။ ၆. တရေရာအခါက၊ ရငဘရငတစပါးသည မကမျမငအခ႕တ႔အား၊ ဆငတစေကာငအနး၌ စရးေစ ၿပး၊ ဆင၏ပသ႑ာနက ေျပာျပပါရန ေမးျမနးေလသည။ ပထမလသည ဆငစြယက စမးသပကငတြယ ကာ၊ ဆငသည အႀကးစား မနလာဥနႏင တပါသညဟ ေျပာေလသည။ အျခားေသာ မကမျမငတစဥး ကမ၊ ဆင၏ နားရြကကစမးမသျဖင၊ ယပေတာငအႀကးစားႏင တေၾကာငး ေျပာေလသည။ အျခား တစဥးကလညး ႏာေမာငးကစမးမကာ၊ ကညေပြ႔ႏင တေၾကာငး ေျပာေလသည။ ေနာကတစဥးကမ၊ ေျခကစမးမၿပး၊ ေထာငးဆႏင တေၾကာငး ေျပာေလသည။ ဆင၏အၿမးက ကငတြယမသက၊ ႀကးႏင တေၾကာငး ေျပာေလသည။ ဆင၏ ပသ႑ာနအစစအမန မကမျမငတစဥးတစေယာကကမ ရငဘရင အား ေျပာျပနငျခငး မရပါေပ။

အလားတပငလင၊ လ႔သဘာ၀က တစစတတစပငး ရငးလငး ေျပာျပနငေစကာမ၊ ဗဒၶ သဘာ၀ တညးဟေသာ လသားတဥး၏ သဘာ၀အစစအမနက ရငးလငးေျပာျပနငျခငး ရမည မဟတပါေပ။

ေလာကရမကမားျဖင တနလႈပျခငးမရဘ ေသျခငးျဖငလညး ပကျပား သြားျခငး မရေသာ၊ ထာ၀ရတညၿမသည ဗဒၶသဘာ၀ေခၚ၊ လ႔သဘာ၀က ရာေဖြေတြ႔ရနငရန၊ တစခတညးေသာ နညးလမးမာ၊ ဗဒၶႏင ဗဒၶ၏ မြနျမတလေသာ အဆးအမမားမတစဆငသာ ျဖစေလသည။

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 74 -

III ဗဒၶ သဘာ၀ႏင ငါမဟတမႈ

၁. ဗဒၶသဘာ၀သည ရငးလငးေဖာျပနငသည အရာတစခခကသ႔၄ငး၊ အျခားေသာ သြနသငမႈ မား၏ `၀ညာဥ´ႏင ဆငတသကသ႔၄ငး၊ ကၽြႏပတ႔ ေျပာဆေနခၾကေသာလညး၊ အမနမာ မဟတပါ ေပ။ အတ (၀ါ) `ငါ´ ဟေသာ အေတြးအေခၚသည၊ ခြျခားေသာ စတကေရးဥးစြာ ဖမးယဆပကင ထားၿပးေနာက၊ စြၿငေနကာ၊ စြန႔လႊတရမည စတကးယဥ အရာ၀တတစခခသာ ျဖစေခသည။ ဗဒၶ သဘာ၀မာမ၊ ရငးလငးေဖၚျပႏငေသာ အရာမဟတဘ၊ ေရးဥးစြာ ရာေဖြေတြ႔ရရမညအရာ ျဖစေပသည။ တစနညးအားျဖင၊ ဗဒၶသဘာ၀သည `ငါ´ ႏင ဆငတရးမားျဖစေသာလညး `အတ´ သ႔မဟတ `အတဟတ´ ဟေသာ `အတ´ မဟတပါေပ။ အတ (၀ါ) `ငါ´ ရသညဟ ယၾကညျခငးသည မတညရ မႈက ယဆထားေသာ မားယြငးသည ယၾကညမႈျဖစသည။ ဗဒၶသဘာ၀က ျငငးပယျခငးသညလညး မားယြငးေပသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ၊ တညရမႈသည မတညရမႈ ျဖစသညဟ ယဆထားေသာ ေၾကာင ျဖစသည။ ဤသေဘာတရားက ပျပငတချဖင ရငးျပနငေပသည။ မခငတစဥးသည ဖားနာေနေသာ သမ၏ ႏ႔စ႔ကေလးအား ဆရာ၀နတစဥးထသ႔ ေခၚေဆာင ျပသေလသည။ ဆရာ၀နသည ကေလးေသာကရန ေဆးေပးၿပးေနာက၊ ေဆးေသာကသးၿပး၊ ေကာငးစြာ ေၾကညကသြားခန အထ၊ ႏ႔မတကရန ညႊန ၾကားလကေလသည။ ကေလးက ႏ႔စ႔လစတ မရေစရနအတြက၊ မခငသည သမ၏ ႏ႔အက ခါးေသာအရာျဖင သတ လမးထားေလသည။ ေဆးက ေသာကသးၿပး၍၊ ေကာငးစြာ ေၾကညကေလာကၿပးေသာ အခနသ႔ ေရာကလာမ၊ မခငသည သမ၏ ႏ႔အက ေဆးေၾကာသန႔စငကာ၊ ကေလးအား ႏ႔တကေလသည။ ကေလးက ခစေသာေၾကာင၊ မခငသည ၾကငနာသနားစတျဖင၊ ဤနညးက အသးျပကာ၊ ကေလးက ကယတငေလသည။ ပျပငထ၌ ပါရေသာ မခငကသ႔ပင၊ ထငမားမႈမားက ဖယရားပစရနႏင `ငါ´

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 75 -

၌ ဖကတြယ စြလမးေနမႈမားက ျဖတေတာကပစရနအတြက ဗဒၶသည `ငါ´မရေၾကာငး ျမြကၾကားျခငး ျဖစေလသည။ အထငမားမႈႏင စြလမးမႈမားက ရငးလငးၿပးသညေနာကတြင ဗဒၶသည ဗဒၶသဘာ၀ျဖစေသာ စစမန သည စတ၏ ျဖစရပအမနမားက ရငးလငးျမြကၾကားေလသည။ `ငါ´ဟေသာ အဂၤါရပ၌ စြမကေနမႈသည၊ မေရရာေသာဘ၀သ႔ ေခၚေဆာင သြား၍၊ ဗဒၶ သဘာ၀က ယၾကညမႈသည အမနတရားသ႔ ေရာကေစနငေလသည။ ဤသညမာ ေသတာတစလး အေမြရလကေသာ ပျပငထမ အမးသမးႏင တေလသည။ ေသတာထ၌ ေရႊရေၾကာငးက မသရေသာ အမးသမးသည၊ ဆငးရကပတညးစြာ၊ ဆကလက ေနထင လာခရာ၊ ေနာကဆး၌ အျခားသတစဥးက ေရႊရေနေၾကာငး၊ ေသတာက ဖြငျပခရေလသည။ ဗဒၶသည လသားမား၏ စတကဖြင၍၊ သန႔စငလေသာ ၄ငးတ႔၏ ဗဒၶသဘာ၀က ျပသေလသည။ ၂. အကယ၍၊ လတငးတြင ဤဗဒၶသဘာ၀ ရေနပါက အဘယေၾကာင၊ အခငးခငး လမလညေန ေသာ၊ သ႔မဟတ သတျဖတေနၾကေသာ လမား၌ ဆငးရဒကၡမားလပါသနညး။ အဘယေၾကာင ရာထး ႀကးငယ၊ ၾကြယ၀မႈႏင ဆငးရမႈ ဟေသာ မားျပားလသည ကြျပားျခားနားမႈမား ရေနပါသနညး။

တနဆာဆငသညအေနျဖင၊ အဖးတနေကာကမကရတနာတစခက နဖးတြင ဆငယငထား ေလရေသာ နဘမးသမားတေယာကအေၾကာငး၊ ပျပငတခရေလသည။ တစခနတြင၊ နဘမး သတေနစဥ ယငးေကာကမက ရတနာသည၊ ၄ငး၏ နဖးအတြငးသ႔ နစ၀ငသြားေလသည။ အဖးတန ေကာကမက ရတနာ ေပာကဆးသြားၿပဟ ထငမတကာ၊ ၄ငးသည အနာက ေဆးထညရန အတြက ခြစတဆရာ၀နတစဥးထသ႔ သြားေလသည။ ဆရာ၀နသည ေဆးထည ေပးရနအတြက ၾကညလက ေသာအခါ၊ နဖးတြငးသ႔နစ၀ငၿပး၊ ေသြးႏငေခြးတ႔ျဖင ဖးကြယေပေရေနေသာ ေကာကက ေတြ႔ျမငရ ေလသည။ ၄ငးသည ၾကညမနတခပက ေထာငျပကာ၊ ယငး ေကာကမကရတနာက နဘမးသမားအား ျပသေလသည။

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 76 -

ဗဒၶသဘာ၀သည၊ ဤပျပငထရ အဖးတနေကာကမကရတနာႏင တေလသည။ အျခားေသာ လအငဆႏၵရမကမားမ အညစအေၾကးဖနမားျဖင ဖးကြယေန၍ ေပာကဆးသြားၿပဟ လမားက ထငမတေနၾကေသာလညး ဆရာေကာငးတစဥးက၊ ယငးဗဒၶသဘာ၀က ၄ငးတ႔အား ျပနလည ထတ ေဖာေပးေလသည။

မညမပင၊ ေလာဘ၊ ေဒါသႏင ေမာဟတ႔ျဖင ဖးလႊမးေနေစကာမ၊ သ႔မဟတ ကအကး အေၾကာငးေၾကာင ၀ဋလညေနေစကာမ၊ လတငးတြင ဗဒၶသဘာ၀ ရေလသည။

ဗဒၶသဘာ၀သည ေပာကဆးသြားျခငး၊ သ႔မဟတ ပကဆးသြားျခငး မရႏငေပ။ ညစညမးမ အားလးက ဖယရားလကေသာအခါ၊ အေႏးႏငအျမနဆသလ ဗဒၶသဘာ၀ ထြကေပၚလာမည ျဖစေပ သည။

ေၾကးမတစခပျဖင၊ အေသြးႏငအသားထ၌ နစ၀ငေနေသာ ေကာကမက ရတနာက၊ နဘမး သမားအား ျပသခသကသ႔၊ ေလာကရမကေအာကတြင နစျမပေနေသာ ဗဒၶသဘာ၀က ဗဒၶ၏ အလငး ေရာငျဖင ျပသႏငေလသည။

၃. ေနထငမႈ ဘ၀အေျခအေနမားႏင ပတ၀နးကငမား မညကသ႔ပင ေျပာငးလေနေစကာမ၊ ဗဒၶ သဘာ၀သည အစဥအၿမပင သန႔စင၍ တညၿငမေနေလသည။ ႏြား၏အေရာငသည အန၊ အျဖ၊ သ႔မဟတ အနကျဖစေစကာမ၊ ႏြားႏ႔၏အေရာငသည အၿမတမး ျဖေနသကသ႔ပငလင။ လပရပ အမးမးတ႔ေၾကာင၊ ဘ၀အေျခအေနမား ေျပာငးလသြားရာ သ႔မဟတ လပရပမားႏင အေတြးအေခၚ မားေၾကာင ျဖစေပၚလာေသာ၊ အမးမးေသာ အကးသကေရာကမႈမားသည အေၾကာငး မဟတပါေပ။

ဟမ၀ႏာေတာငေပၚရ၊ ရညလားလေသာ ျမကပငမားေအာကတြင ကြယေနေသာ လ႕၀က ဆနးၾကယသည ေဆးဖက၀ငေသာ အပငအေၾကာငး၊ အႏၵယပျပငတစခ ရေလသည။ ယငးေဆးပငက လမားက ႏစေပါငးမားစြာ ရာေဖြခၾကေသာလညး၊ အခညးႏးျဖစခေပသည။ သ႔ရာတြင၊ ေနာကဆး၌

ဗဒၶ - သဘာ၀

- 77 -

ပညာရတစဥးက၊ ေဆးပင၏ ချမေသာ အေမႊးအႀကငအရ၊ ရာေဖြေတြ႔ရခေလသည။ ၄ငးပညာရသည အသကရငေနစဥကာလအတြငး၊ ေဆးပငမားက ေကာကယစေဆာငးကာ၊ အးတစလးတြင ထညထား ေလသည။ သ႔ရာတြင၊ ပညာရ ကြယလြနသြားၿပး သညေနာက၌ ချမေသာ ေဆးထညထားသည အးသည ေတာငတနးထရ ေ၀းလလေသာ ေခာငးငယ တခ၌၊ မညသမ ရာမေတြ႔သျဖင၊ ေဆးရညမား သညလညး အခဥေပါကကာ၊ ဥပါဒ ျဖစေစနငသည၊ အရသာပကသြားေသာ အရညမး ျဖစသြားေလ သည။

အလားတပင၊ ဗဒၶသဘာ၀သည ေလာကရမကတညးဟေသာ၊ ေတာျမကရငးမားေအာကတြင ကြယေနၿပး၊ ရာေဖြေတြ႔ရႏငရန လြနစြာ ခကခေလသည။ သ႔ရာတြင၊ ဗဒၶက ရာေဖြေတြ႔ရခၿပး၊ လသား မားအား ေဖၚျပခရာ၊ အာရအမးမးတ႔ျဖင ခစားၾကရာ၌၊ လတစေယာကႏငတစေယာက ခစားရေသာ အရသာခငး မတညၾကပါေပ။

၄. အမာဆး၀တျဖစသည စနက ေၾကမြသြားေစရန ေခဖက၍ မရပါေပ။ သႏငေကာကခမားက အမႈန႔ျဖစသြားေအာင ေခဖက၍ ရေသာလညး၊ စနမားကမ၊ အစငးထငသြားေစရန ျခစ၍ မရႏငပါေပ။ ဗဒၶသဘာ၀သည စနကသ႔ပင ျဖစေသာေၾကာင၊ ခးဖက၍ မရႏငပါေပ။ ဗဒၶသဘာ၀သည အမနတကယပင၊ လ႔သဘာ၀၏ ေကာငးမြနဆးေသာ သြငျပင လကၡဏာ တစခပင ျဖစေလ၏။ လ႔သဘာ၀တြင၊ ေယာကားႏငမနးမကသ႔ေသာ အဆးမရသည အမးအစားမးစ ရေသာလညး ဗဒၶသဘာ၀ႏင ပတသက၍မ၊ ကြျပားျခားနားမႈ မရပါေပ။ ေရႊသတရငးက အရညက၍ မသန႔စငေသာ ၀တပစၥညးအားလးက ဖယရားလကျခငးျဖင၊ ေရႊ အစစက ရယႏငေလသည။ အကယ၍ လမားသည ၄ငးတ႔စတရငးက အရညက၍၊ ေလာကရမက မားႏင ငါဟေသာ အတအညစအေၾကးအားလးက ဖယရားလကမည ဆပါက အတတပငျဖစေသာ၊ သန႔စငသည ဗဒၶသဘာ၀က ေဖာထတရယႏငေလသည။

အခနး ေလး

- 78 -

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ) မား I

လ႔သဘာ၀ ၁. ဗဒၶက (လ႔) သဘာ၀၏ သန႔စငမႈက ဖးလႊမးညစညမးေစေသာ၊ ေလာကရမကမား ႏစမးႏစစား ရသညဟ ေဟာၾကားေလသည။ ပထမတစမးမာ၊ ဆးျဖတခကက အေရာေရာ အေႏာေႏာ ရပေထြး သြားေစေသာ ေတြးေခၚဆငျခငမႈရမက ျဖစေလသည။ ဒတယတစမးမာမ၊ လ႔တနဖးမား ေရာေႏာ ရပေထြးသြားေစသည၊ စတလႈပရားမႈ အေတြ႔အႀကရမက ျဖစေလသည။

ေတြးေခၚဆငျခငမႈႏင လကေတြ႔လပေဆာငမႈ ႏစမးစလးတ႔တြင၊ ထငေယာငထငမား ျဖစရ ျခငးက လသားမား၏ ညစညမးမႈအလးစဟ ခြျခားသတမတႏငေၾကာငး၊ မတယႏငေသာလညး၊ အမန စငစစမာမ အေျခခအားျဖင၊ မရငး ေလာကအေျခအေန နစရပ ရေပသည။ ပထမမာ အ၀ဇၶၨာ (၀ါ) မသ နားမလညမႈ ျဖစ၍ ဒတယမာမ၊ တဏာရမကပင ျဖစေလသည။

ေတြးေခၚဆငျခငမႈ၏ ထငေယာငထငမားျဖစမႈမားသည၊ မသနားမလညမႈ ေပၚတြင အေျခခ၍ လကေတြ႔လပေဆာငမႈ၏ ထငေယာငထငမားျဖစမႈမားသည တဏာရမကေပၚတြင အေျခခသျဖင၊ ဤ ႏစရပေသာ ထငေယာငထငမား ျဖစမႈမားသည၊ စတဆငးရမႈအေပါငး၏ ပငရငးဇစျမစ ျဖစေလ သည။

အကယ၍ လမားသည မသနားမလညပါက၊ တကမနကနစြာႏင လၿခစတခစြာ၊ ခငခန စဥးစားႏငမည မဟတပါ။ ရပတညေနလသညရမကေၾကာင၊ အရာ၀တခပသမးက ဆပကငဖက တြယမႈမားႏင တြယတာမႈမား၊ မလြမေသြ ျဖစေပၚလာေလသည။ ဤကသ႔ေသာ၊ ေတြ႔ျမငၾကားသ ရသည သာယာနာ ေပာဖြယ အရာခပသမးက၊ အစဥအၿမ လလားတပမကမႈ မတဆင၊ အေလအထ၏ ထငေယာငထငမားျဖစမႈမား ျဖစေပၚလာေလသည။ အခ႕ေသာ လမားသည၊

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 79 -

ကယခႏၶာ၏ ေသဆးမႈ အတြက၊ ဆႏၵရမကမးပင ရၾကေလသည။

ဤ မလဇစျမစမားမ၊ အလးစေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ ဒဌ (အထငမားမႈ)၊ ေဒါသ (မေကနပမႈ)၊ မနာလမႈ၊ ေျမာကပငမႈ၊ လမလညမႈ၊ မာန (ဘ၀ငျမငမႈ)၊ အထငေသးမႈ၊ မးယစမႈ၊ တစကယေကာငးဆနမႈမား ထြကေပၚလာေလသည။

၂. မားယြငးသည ေကနပမႈ အေတြးအေခၚမားမ ေလာဘ ထြကေပၚလာေလသည။ မမ၏ အေၾကာငးကစၥႏင ပတ၀နးကင အေျခ အေနမားအေပၚ၊ မားယြငးေသာ ထငျမငယဆခကမား မ ေဒါသ ထြကေပၚလာ ေလသည။ မနကနေသာ အကငစရကက ခြျခားဆးျဖတႏငစြမးမရမႈမ၊ မကမမႈ ထြကေပၚလာေလသည။ ေလာဘ၊ ေဒါသႏင ေမာဟဟေသာ၊ ဤအရာသးခက၊ ကမာၻအရာသးခက၊ ကမာၻႀကး၏ မး သးပါးဟ ေခၚေလသည။ ေလာဘေၾကာင မမတ႔၏ စတရငးအမန ေပာကဆးသြားသမားသည ေလာဘမး ေတာကေလာငျခငး ခရေလသည။ ေဒါသေၾကာင စတရငးအမန ေပာကဆးသြားသမား အား၊ ေဒါသမး စြေလာငေလသည။ ဗဒၶအဆးအမမားက ၾကားနာသတမျခငးမရမႈေၾကာင၊ စတရငး အမန ေပာကဆးေနသမားအား၊ ေမာဟမး စြေလာငေလသည။ အမနမာ၊ ဤကမာၻႀကးတြင၊ မးမးစ အေျမာကအမား ေတာကေလာင ေနေလသည။ ေလာဘမး၊ ေဒါသမး၊ ေမာဟမး၊ ပဋသေႏၶမး၊ အမငးရငေရာမး၊ ဖားနာမႈမးႏင ေသဆးမႈမး၊ ၀မးနညးေၾကကြမႈႏင ဆငးရဒကၡေရာကမႈမး၊ နာကငမႈမး စသညျဖင မးမးစရေလသည။ ေနရာတငးတြင၊ ဤမးမား ေတာကေလာငေနေလသည။ ဤမးမားသည၊ မမကယက ေတာကေလာငရ သာမကပ၊ အျခားသမား အားလညး ဆငးရဒကၡေရာကေစကာ၊ ကယကာယ၊ ႏႈတ၀စႏင စတမေနာတ႔၏ မားယြငးမႈမားက ကးလြနေစေလသည။ ဤမးမားေၾကာင ရရလာေသာ ဒဏရာမားမ ထြကေပၚလာေသာ ျပညသည၊ ခဥးကပလာသမားအား ကးစကအဆပသငေစကာ၊ မေကာငးသည လမးသ႔ ပ႔ေဆာငေပးေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 80 -

၃. ေကနပမႈမ ေလာဘ၊ မေကနပမႈမ ေဒါသႏင မသန႔စငေသာ အေတြးအေခၚမားမ ေမာဟတ႔ ထြကေပၚလာေလသည။ ေလာဘတြငရေသာ အညစအေၾကးအနညးငယက ဖယရားရန လြနစြာ ခယဥးေလသည။ ေဒါသတြင အညစအေၾကး ပမားေသာလညး၊ ဖယရားပစရန လြယကေလသည။ ေမာဟတြငမ၊ အညစအေၾကးေျမာကမားစြာရ၍၊ ဖယရားရနလညး လြနစြာ ခကခေလသည။ ထ႔ေၾကာင၊ လသားမားသည စစမနသညေကနပမႈ ပေပးစြမးႏငေသာအရာက၊ မနကနစြာ ဆးျဖတျခငး၊ ဘ၀၏ မေကနပခကမားႏင ႀကေတြ႔ရာ၌၊ စတက ကပတညးစြာ ခပထနးျခငးႏင၊ စတေကာငးထားရျခငးႏင ၾကငနာသနားျခငး ဟေသာ ဗဒၶ၏ ေဟာေျပာခကမားက ျပနေျပာငး အမတရျခငး တ႔ျဖင၊ မညသညေနရာ၊ မညသညအခန၌မဆ၊ ထြကေပၚလာေသာ ဤမးမားက ၿငမးသတသငေပသည။ စတထ၌ ပညာရ၍၊ သန႔စငၿပး တစကယေကာငး မဆနေသာ အေတြးအေခၚမားျဖင ျပညႏက ေနပါက ေလာကရမကတဏာမား ျဖစေပၚလာရန ေနရာရမည မဟတပါေပ။ ၄. ေလာဘ၊ ေဒါသႏင ေမာဟမားသည၊ အဖားေရာဂါႏင တေလသည။ ဤကသ႔ေသာ အဖား ေရာဂါမရေသာသသည ခမးေအးေသာ ေဆာငးတြငးည၌ လေလာငးေနေစကာမ၊ အပေ၀ဒနာ ခစား ရၿပး၊ အပေပာႏငမည မဟတပါေပ။ ဤကသ႔ေသာ အဖားေရာဂါမရေသာသသည ခမးေအးေသာ ေဆာငးတြင းည၌၄ငး၊ ေျမေပၚတြင သစရြကအနညးငယျဖငသာ ဖးအပထားသည ေနရာတြင ေသာ၄ငး၊ သ႔မဟတ ပအကေသာ ေႏြရာသ ည၌ ပတေလာငေနသည အခနးကဥးထတြင၄ငး၊ ေအးခမးစြာ အပေပာႏငရန အခကအခ ရမည မဟတပါေပ။ ထ႔ေၾကာင၊ ေလာဘ၊ ေဒါသႏင ေမာဟဆေသာ ဤသးခတ႔သည လ႔ဆငးရဒကၡအေပါငး၏ ပငရငးဇစျမစမား ျဖစေလသည။ ဤဒကၡဇစျမစမားက စြန႔ပစႏငရနအတြက၊ သလတရားေတာက လကနာကငသးျခငး၊ သမာဓ စတအာရစးစကမႈက ေလကငျခငးမား ျပလပရမညအျပင၊ ဥာဏပညာ ရရမည

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 81 -

ျဖစေပသည။ တရားေတာက လကနာကငသးျခငးျဖင၊ ေလာဘက ဖယရားႏငမည ျဖစၿပး၊ မနကနေသာစတ၏ အာရစးစကမႈက ေဒါသ အညစအေၾကးက ဖယရား၍၊ ဥာဏပညာက မကမမႈ အညစအေၾကးက ဖယရားမည ျဖစေလသည။ ၅. လသားတ႔၏ ရမကမားသည အဆး မရပါေပ။ ဆားငနေရက ေသာကေသာ လတစေယာက၏ ေရငတမႈကသ႔ပင ေရငတေျပျခငးမရဘ၊ ပ၍သာ ေရငတလာေလသည။

မမ၏ ဆႏၵရမကမားက ျဖညစြမးလေသာ လသညလညး၊ ထအတငးပင ျဖစေခသည။ မေကနပ မႈမားသာ တးပြားလာ၍ ဒကၡမားသညလညး အဆေပါငးမားစြာ တးပြားလာေလသည။

ဆႏၵရမကမားက ျဖညစြမးေပးျခငးအားျဖင၊ မညသညအခါမ ေရာငရတငးတမႏငမည မဟတပါေပ။ မညသညအခါမ ေလာ၍ မရႏငေသာ၊ မတညၿငမမႈမားႏင စတစေနာငစနငးျဖစမႈမားသာ ျဖစေပၚလာၿပး လအငရမကက ျဖညစြမးေပးႏငျခငးမရေသာအခါ၊ မၾကာခဏပင၊ ရးသြပသြားတတ ေလသည။

မမတ႔၏ ရမကက ျဖညစြမးၾကရနအတြက၊ လသားမားသည ရနးကနႀကးပမးၾက၍၊ အခငးခငး တကခကၾကေလသည။ ရငဘရငႏငရငဘရင၊ အမတႏငအမတ၊ မဘႏငကေလး၊ ညႏငအစက၊ ညမႏငအမ၊ သငယခငးႏငသငယခငး၊ အခငးခငး တကခကၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည မမတ႔၏ ရမကက ျဖညစြမးၾကရနအတြက၊ အခငးခငး တကခကၾကကာ၊ အခငးခငး သတျဖတၾကသညအထ ျပလပၾကရေလသည။

လမားသည၊ ဆႏၵရမကက ျဖညစြမးရန၊ ႀကးပမးရာ၌၊ မၾကာခဏပင၊ ဘ၀ပကစးမႈမား ျဖစတတ ၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည ခး၀ကျခငး၊ လမလညျခငးႏင၊ သတပါးသားမယားက ကးလြနျခငးမား ျပလပၾက၍ လကေတြ႔အဖမးခရေသာအခါတြင အရကကြျခငးႏင အျပစဒဏမားက ခၾကရေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 82 -

ရမကအလလကမႈေၾကာင ေနာကဆးတြင၊ စတမခမးသာမႈႏင ဆငးရဒကၡ ေရာကၾကရမညက ေကာငးစြာ သရလကႏငပင၊ မမတ႔၏ ခႏၶာႏငႏႈတတ႔ျဖင၄ငး၊ ကယပငစတျဖင၄ငး၊ မေကာငးမႈမားက ကးလြနတတၾကသျဖင၊ ဆႏၵရမကသည ေၾကာကရြ႕ဖြယရာ ေကာငးလေပသည။ ၄ငးေနာက ေနာင ဘ၀မား၌ ခစားၾကရမည ဆငးရဒကၡမးစမား၊ ထကသ႔ေသာ ဘ၀မးသ႔ ကေရာကရမည ဆငးရဒကၡ မား ဆကတကျဖစေပၚလာေလသည။

၆. ေလာကရမကအေပါငးတ႔တြင ကာမရာဂသည အျပငးထနဆးပင ျဖစေလသည။ ကာမရာဂ ေနာကတြင အျခားေသာ ေလာကရမကအလးစ ရေနေလသည။

အျခားေသာရမကမား ရငသနႀကးထြားေစရနအတြက၊ ကာမရာဂသည ျပစပးေထာငေပးရာ၊ ေျမၾသဇာေကာငးမြနသည ေျမေနရာျဖစဟန ရေလသည။ ကာမရာဂသည၊ ကမာၻေပၚရ ေကာငးမႈ အလးစက စားသးဖကဆးပစေသာ ဘလးမႏင တေလသည။ ကာမရာဂသည ပနးၿခထ၌ ပနးေအာငး ေနေသာ အဆပျပငးထနသည ေျမြဆးပင ျဖစေလသည။ အလက ရာေဖြရန ေရာကရလာသမားအား အဆပသငေစေလသည။ ကာမရာဂသည အကငးအခကအားလးသ႔ ရစျခတြယတက၍၊ အပငက ေသေစေသာ ႏြယပငႏင တေလသည။ ကာမရာဂလကမားသည လ႔စတအတြငးရ၊ စတေကာငးစတ ျမတမားသ႔ ျပန႔ႏ႔ရစေႏာငကာ စတညးက ပကစးသြားသညအထ၊ စပယဖကဆးပစေလသည။ ကာမ ရာဂသည မာရနတသားက ျမဆြယရန ပစထားသည အစာ ျဖစေလသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ၊ လသားမားသည ၄ငးအစာက ဟပစားၾကျခငးျဖင၊ မေကာငးေသာကမာၻ၏ နကရငးလေသာ ေနရာမား အထ ဆြခသြားျခငး ခၾကရေသာေၾကာင ျဖစေပသည။

ေျခာကေသြ႔ေနေသာ အရးက ေသြးျဖင လး၍ ေခြးတစေကာငအား ေပးပါက ေခြးသည ေမာပနး၍ စတဓာတကဆငးသြားသညအထ၊ ၄ငးအရးက ကကေပမည။ လသားတစေယာကအတြက ကာမရာဂသည ဤအရးအတငးပင ျဖစေလသည။ ကယပမးစတပမး ကသညအထ၊ တြယတာ ျမတႏးေနမညသာ

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 83 -

ျဖစေပသည။

ေတာရငးတရစာၦနႏစေကာငအား အစာတစခ ပစေပးမညဆပါက၊ ၄ငးတ႔သည အစာရရန အတြက၊ အခငးခငး ျခစကတ၊ တကခကၾကမည ျဖစေပသည။ ေလစနက ဆန႔ကင၍၊ မးရးတငက သယေဆာငသြားေလာကေအာင မကမေသာသသည မးသငျခငး ခရႏငေပသည။ ဤေတာရငး တရစာၦနႏစေကာငႏင လမကကသ႔ပငလင၊ လသားမားသည ေလာကရမက စတမားေၾကာင၊ မမတ႔ ကယက နာကငေစျခငးႏင မးသငေစျခငးမားက ျဖစပြားေစေလသည။

၇. ျပငပကယခႏၶာက အဆပျမား မထမနေစရန၊ အလြယတက ကာကြယႏငေသာလညး၊ စတ တြငးမ ျဖစေပၚလာေသာ၊ အဆပျမားငယေလးမား မထမနေစရနအတြက၊ စတက ကာကြယရန မျဖစ ႏငပါေပ။ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟႏင အတ (ငါမငါ) ဟေသာ၊ အဆပျမားငယ ေလးစငးတ႔သည၊ စတအတြငးမ ထြကေပၚလာၾက၍၊ စတကျပငးထနစြာ အဆပသငေစေလသည။

အကယ၍ လမားသည ေလာဘ၊ ေဒါသႏင ေမာဟအဆပဒဏမား သငေနပါက၊ ၄ငးတ႔သည လမလညျခငးႏင ၾကမးတမးစြာ ဆဆျခငးမားက ျပလပ၍၊ ထ႔ေနာက၌ ၄ငးေျပာစကားမားအတငး အေကာငအထညေဖာကာ၊ သတျဖတျခငး၊ ခး၀ကျခငးႏင သတပါးသားမယားက ကးလြနျခငးမား ျပလပလာေလသည။

ဤ မေနာက (၃) ပါး၊ ၀စက (၄) ပါးႏင ကာယက (၃) ပါးတ႔က ေပါငးစပလကပါက၊ ဒစရက တရား (၁၀) ပါး ျဖစလာေလသည။

လမလညေျပာဆမႈတြင အကငျဖစေနသသည၊ မားယြငးေသာလပရပမားက သတမမမဘ ကးလြနတတေလသည။ ေကာကကစစဥးလစြာ မျပလပမ၊ လမလညေျပာဆရမညျဖစ၍၊ စတင လမလညေျပာဆသညႏင၊ အစးရမကငးမစြာျဖင၊ ေကာကကစစဥးလစြာ ျပကငတတေလသည။

ေလာဘ၊ တဏာ၊ ေၾကာကရြ႕ျခငး၊ ေဒါသ၊ ကဆးျခငး၊ စတမခမးသာျခငး၊

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 84 -

စသညတ႔သည ေမာဟမ ထြကေပၚလာျခငး ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင၊ ေမာဟသည အျပငးထနဆးေသာ အဆပအ ေတာကပင ျဖစေပသည။

၈. လအငရမကမ ကပါလာသည။ ကမဆငးရဒကၡလကပါလာသည။ လအငရမက၊ ကႏင ဆငးရ ဒကၡတ႔သည ထာ၀ရလညပတေနေသာ ခားရဟတႏင တေလသည။

ဤရဟတ၏ လညပတမႈသည အဆးအစ မရပါေပ။ လမားသည၊ ဤကသ႔ေသာ သသရာလညမႈ မ မညကသ႔၊ လြတေျမာကႏငအနညး။ အဆးအစမရေသာ သသရာထတြင တစဘ၀ၿပး တစဘ၀ ဆကလက ျဖစေပၚေနေလသည။

ဘ၀သသရာ တစေလာကလးရ၊ မမ၏ အရးႏငျပာမားက စပလကမညဆပါက၊ ယငးအပႀကး သည ေတာငႀကးတစခစာမ ျမငေပမည။ ဘ၀သသရာတစေလာကလး၌ စ႔ခေသာ မခငမား၏ ႏ႔ရည မားက စေဆာငးခယထားမည ဆပါက၊ ပငလယေရထကပင နကေပမည။

လအားလးတ႔တြင ဗဒၶျဖစစဥ၏ သဘာ၀မးရၾကေသာလညး၊ ေလာကရမက အညစအေၾကးထ၌၊ အထးနကရငးစြာ နစျမပေနသျဖင၊ ကာလၾကာရညစြာပင မသဘ ရေနခေလသည။ ထ႔ေၾကာင ၊ လ တငးတြင ဆငးရဒကၡေရာကမႈႏင ဆငးရႏခာလေသာ ဘ၀မား အဆးအစမရ အဖနတလလ ျဖစေပၚ ေနျခငး ျဖစေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 85 -

II လ႔စရက

၁. လ႔သဘာ၀သည၊ အ၀င၀ မရ၍ ေဖာကထြငး၀ငေရာကရန ခကခေသာ ထျပစလသည ခဖတႏင တေလသည။ ယဥၾကညပါက၊ တရစာၦနတစေကာင၏ သဘာ၀က နားလညႏငရန ပမ လြယကေလသည။ သ႔တငေအာငပင၊ ကၽြႏပတ႔သည ေယဘယအားျဖင၊ သသာထငရားသည ျခားနား ခကေလးရပအရ၊ လ႔သဘာ၀က ခြျခားသတမတႏငေလသည။

ပထမအခကမာ၊ မားယြငးေသာ သြနသငဆးမမႈမားေၾကာင၊ ျပငးထနစြာ ႀကးပမး ေလကင ကာ၊ ဆငးရဒကၡေရာကၾကရသမား ျဖစေလသည။ ဒတယမာ ရကစကၾကမးၾကတမႈ၊ ခး၀ကမႈ၊ သတျဖတမႈ၊ သ႔မဟတ အျခားေသာသမားအား ဆငးရဒကၡေရာကေစသမား ျဖစေလသည။ တတယမာ မမႏငအတ အျခားေသာသမားကပါ၊ ဆငးရဒကၡေရာကေစသမား ျဖစသည။ စတတမာ မမ ကယတင ဆငးရဒကၡမျဖစဘ၊ အျခားေသာသမားအား ဆငးရဒကၡမ ကညကယတငသမား ျဖစေလ သည။ ေနာကဆးအမးအစားလမားသည၊ ဗဒၶ၏ သြနသငဆးမမႈမားက လကနာကငသးျခငးျဖင၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ သ႔မဟတ ေမာဟအလသ႔ မလကၾကဘ၊ သတျဖတ ျခငးႏင ခး၀ကျခငး ကငးမေသာ ေအးခမးေသာ ဘ၀မးတြင ေနထငၾကေလသည။

၂. ကမာၻေပၚတြင လသးမး ရေလသည။ ပထမအမးမာ ေကာကေဆာငေပၚတြင ထြငးထားေသာ စာလးမားႏင တသည လမား ျဖစေလသည။ ၄ငးတ႔သည အလြယတက အမကထြကၾက၍၊ ေဒါသ ထြကေသာ အေတြးအေခၚမားက အခနၾကာရညစြာ ထနးသမးၾကသမား ျဖစေလသည။ ဒတယအမး မာ သထတြင ေရးသားထားေသာ စာလးမားႏင တေသာ လမား ျဖစေလသည။ ၄ငးတ႔သည ေဒါသ ထြကၾကေသာလညး၊ အမကထြကေသာ အေတြးအေခၚမား အလြယတက ေပာကကြယသြားသမား ျဖစေလသည။ တတယအမးမာ စးဆငးေနေသာ ေရထတြင ေရးထားသညစာလးမားႏင

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 86 -

တေလသည။ ေခါငးထ ၀ငလာေသာ အေတြးအေခၚမားက ထနးထားႏငျခငး မရၾကပါေပ။ ဆဆေစာကားျခငးႏင မေကာငးေသာ ေကာလာဟလစကားမားကလညး သတမမၾကပါေပ။ ၄ငးတ႔၏ စတသည အစဥအၿမပင သန႔စင၍ တနလႈပျခငး မရၾကပါေပ။

ေနာကထပ လမးသးမး ရၾကေပေသးသည။ ပထမအမးမာ ဘ၀ငျမင၍၊ အဆငျခင ကငးမစြာ ျပမၾကၿပး၊ မညသညအခါမ ေကနပမႈမရသမား ျဖစေလသည။ ၄ငးတ႔၏ သဘာ၀က သရနားလည ႏငရန လြယကေပသည။ ၄ငးေနာက၊ ယဥေကးသမေမြ႔၍ အၿမပင ဆငျခငတတရားျဖင ျပမတတသ မား ရေလသည။ ၄ငးတ႔၏ သဘာ၀က သရနားလညႏငရန ခကခေပသည။ တတယအမးမာ၊ မမတ႔၏ ဆႏၵရမကက လး၀ေအာငႏငသမား ျဖစၾကေလသည။

III လ႔ဘ၀

၁. လ႔ဘ၀အေၾကာငး သရပေဖာထားသည ပျပငတခ ရေလသည။ တရေရာအခါက၊ ျမစတခထ တြင ေရစနအတငး ေလာခတစးဆငးေနသ လတစေယာက ရေလသည။ ကမးေပၚတြင ရေနသ တစဥး က၊ ၄ငးအား ေအာဟစသတေပးေလသည။ လငျမနလေသာ ေရစးအလက ေပာရႊငစြာ ေလာခတ ေနျခငးက ရပဆငးပါေလာ၊ အေကြ႕တြင လႈငးတပးႏင အႏာရာယႀကးမားလေသာ ေရ၀ၾသဃသည ၄ငး၊ ေကာကဂမားထတြင အဆငသင ေစာငေမာေနၾကေသာ မေကာငးမားႏင ဘလးသရမားသည ၄ငး ရေနၾကေပသည။ အသငသည ဆကလက ေလာခတသြားမည ဆပါက၊ ေသဆးသြားေပလမမည။

ဤပျပငထရ `လငျမနလေသာ ေရစးေၾကာငး´ သည ကာမရာဂျဖင အျပညျဖစေသာ ဘ၀ပင ျဖစသည။ `ေပာရႊငစြာေလာခတျခငး´ သည ေလာကရမကမားက ခပထနးျခငး ျဖစသည။ `အေကြ႕ တြငရေသာ

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 87 -

လႈငးတပးမား´ ဟသညမာ ေနာငတြင ျဖစေပၚခစားရမည ဆငးရဒကၡမားႏင နာကငမႈ ေ၀ဒနာမား ျဖစသည။ `ေရ၀ၾသဃ´ မာ ေပာရႊငမႈ ျဖစ၍၊ `မေကာငးမားႏင ဘလးသရမား´ မာ တဏာ ႏငအေပာလကမႈ ဘ၀၏ ေနာက၌လကပါလာေသာ ပကစးျခငးႏင ေသဆးျခငး ျဖစေလသည။ သတ ေပးေျပာဆေသာ `ကမးေပၚမလတစဥး´ မာ ဗဒၶပင ျဖစသည။

အျခားေသာ ပျပငတစခလညး ရေလသည။ ျပစမႈတစခက ကးလြနမေသာ လတစေယာက သည ထြကေျပးတမးေရာငေန၏။ အေစာငမား လကလာသျဖင၊ ၄ငးသည ပနးေအာငးေနရန၊ ႀကမပင အခ႕က တြယ၍၊ ေရတြငးတစခထသ႔ ဆငးသြားေလသည။ ထကသ႔ ဆငးသြားစဥ၊ ေရတြငးေအာက၌ ေျမြဆးမားက ေတြ႔ျမငရသျဖင၊ ၄ငးသည ႀကမပငမားက တြေလာငး ဖကတြယေနရန ဆးျဖတလက ေလသည။ အခနအတန ၾကာလာ၍ လကပမးကလာေသာအခါ၌၊ ၄ငးသည ႀကမပငက ကကေနေသာ ၾကြကႏစေကာင၊ အျဖႏငအနကတ႔က သတျပမေလသည။

ႀကမပင ျပတသြားမညဆပါက၊ ၄ငးသည ေျမြဆးမားရရာသ႔ ကဆငးသြားကာ၊ ေသဆးသြားေပ လမမည။ ရတတရက အေပၚသ႔ ေမာၾကညလကေသာအခါ၌၊ ၄ငး၏ မကႏာအနး၌၊ မၾကာမၾကာ ပားရညစကမား ကလာေသာ ပားအတစခက ေတြ႔ျမငရေလသည။ ၄ငးလသည ေဘးအႏရာယ အေပါငးက ေမေလာကာ၊ ပားရညက ၀မးေျမာက၀မးသာ ေသာကသးေလသည။

`လတစေယာက´ ဆသညမာ၊ ေမြးဖြားလာၿပးေနာက ဆငးရဒကၡေရာကကာ၊ တစေယာကတညး ေသဆးရမညလက ဆလေပသည။ `အေစာငမား´ ႏင `ေျမြဆး´ မားမာ၊ ေလာဘရမက အျပည ျဖစေန ေသာ ကယခႏၶာက ရညညႊနးေလသည။ `ႀကမပင´ မားမာ၊ လ႔ဘ၀မား ဆကမျပတ တညရမႈက ဆလ သည။ `အျဖႏငအနက ၾကြက၂ေကာင´ မာ ေန႔ႏငည အခနက ဆလ၍၊ အခနကာလပင ျဖစသည။ `ပားရည´ မာ ႏစကာလၾကာရညစြာ ဆငးရဒကၡ `ေရာကေနမႈမားက ေမေပာကသြားေစရန လညစား တတေသာ ကယခႏၶာရပ၏ ေပာပါးမႈမား ျဖစေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 88 -

၂. ေနာကထပပျပငတစခ ရေသး၏။ ရငဘရငတစပါးသည ေျမြဆးေလးေကာငက ေသတာတစခထတြင ထညကာ၊ ေကာငးမြနစြာ ထနးသမးၾကညရထားပါရန၊ အေစခတစေယာကထ ေပးအပထား ေလသည။ ေျမြဆးမားက ေကာငးမြနစြာ ေစာငေရာကၾကညရထားရနႏင အကယ၍ ေျမြဆး တစေကာငေကာငအား စတဆးေအာင ျပမမည ဆပါက၊ ေသဒဏေပးမညဟ ရငဘရငက မန႔ေတာမ ေလသည။ အေစခသည ေၾကာကရြ႕လသျဖင၊ ေသတာကပစၿပး ထြကေျပးတမးေရာငေနရန ဆးျဖတ လကေလသည။

ဘရငသည အေစခအား ဖမးဆးလာေစရန အေစာငငါးေယာကက ေစလႊတလကေလသည။ ၄ငးတ႔သည အစပထမ၌၊ လျခစြာ ဖမးဆးေခၚေဆာငသြားရန ရညရြယခကျဖင အေစခထသ႔၊ ခစၾကညရငးႏးဟနျဖင ခဥးကပလာၾကေလသည။ သ႔ရာတြင အေစခက မယသျဖင၊ အျခားေသာ ေကးရြာ တစခသ႔ ထြကေျပးသြားေလသည။

ဤရြာထတြင အသတစခက လျခစတခရသည ေနရာမရေၾကာငးနင လဆးဓားျပ ေျခာက ေယာကတ႔က ၄ငးအား တကခကလမမညဟ ေျပာသျဖင၊ အေစခသည အထး ေၾကာကလန႔တနလႈပ စြာ ထြကေျပးသြားျပနရာ၊ ေရစးၾကမးတမးလေသာ ျမစတစခနားသ႔ ေရာကရသြားေလသည။ ေနာက၌ လကပါလာမည အႏရာယမားအေၾကာငးက ေတြးေတာကာ၊ ၄ငးသည ေဖာငငယတစခ ဖြ႔၍၊ ေရစးၾကမးတမးလေသာျမစက ေအာငျမငစြာ ျဖတကးႏငသျဖင၊ ေနာကဆးတြင လျခမႈႏငၿငမးခမးမႈတ႔က ရႏငခေလသည။

`ေသတာထရ ေျမြဆးေလးေကာင´ ဟသညမာ၊ ကယခႏၶာက ဖြ႔စညးထားေသာ ေရ၊ ေျမ၊ ေလ၊ မး ဓာတႀကးေလးပါး ျဖစေလသည။ ကယခႏၶာက တဏာရာဂ အပစးသျဖင၊ စတ၏ ရနသ ျဖစေလသည။ ထ႔ေၾကာင ၄ငးသည ကယခႏၶာႏင ေ၀းကြာရာသ႔ ထြကေျပးျခငး ျဖစေလသည။

`ခစခငရငးႏးဟနျဖင ခဥးကပလာေသာ အေစာငငါးေယာက´ မာ၊ ကယခႏၶာႏင စတ တ႔က ေပါငးစပထားေသာ ပစ၊ ခစားခက၊ သရမႈ၊ စတႀကကျပျခငးႏင သတရမႈမား ျဖစေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 89 -

`လျခေသာေနရာ´ မာ အာရေျခာကပါး ျဖစပ၊ အမနမာ လျခမႈ မရပါေပ။ `လဆးဓါးျပ ေျခာက ေယာက´ မာ အာရေျခာကပါးျဖင ခစားႏငေသာ၊ အရာ၀တ ေျခာကခ ျဖစေလသည။ ထ႔ေၾကာင၊ အာရ ေျခာကပါးအတြငးရ အႏရာယမားက ေတြ႔ျမငကာ၊ ၄ငးသည ထပမထြကေျပး တမးေရာငလာ၍ ေလာကရမကမားျဖစသည ၾကမးတမးလေသာ ေရစးေၾကာငးသ႔ ေရာကရလာေလသည။

၄ငးေနာက၊ သသည ဗဒၶ၏ ေကာငးမြနေသာ သြနသငဆးမမႈ ေဖာငငယက ဖြ႔ကာ၊ ၾကမးတမးလေသာ ေရစးေၾကာငးက ျဖတေကာေလသည။ ၃. သားက မခငက မကယႏငဘ၊ မခငကလညး သားက မကယႏငေသာ ေဘးအႏရာယမားလ သညအခါသးရပ ရေလသည။ ၄ငးတ႔မာ၊ မးေလာငျခငး၊ ေရႀကးျခငးႏင ဓါးျပတကျခငးတ႔ ျဖစေလသည။ သ႔တငေအာငပင၊ တစေယာကႏငတစေယာက၊ အခငးခငး ကညကယတငရန အခြငအလမး ရေပသည။

သ႔ရာတြင၊ သားႏငမခငတ႔၊ အျပနအလန ကယဆယႏငျခငး မရေသာအခါ သးပါး ရေလသည။ ၄ငးတ႔မာ၊ ဖားနာသညအခါ၊ အသကႀကးရငလာသညအခါႏင ေသဆးခနတ႔ ျဖစေလသည။

အမငးရငေရာလာေနေသာ မခင၏ ေနရာ၌ သားငယသည အဘယကသ႔ အစားထး ၀ငေရာက ႏငပါသနညး။ ဖားနာေနေသာသား၏ ေနရာ၌ မခငသည အဘယကသ႔ အစားထး ၀ငေရာကႏငပါသ နညး။ ေသဆးခန ေရာကလာေသာအခါ၌ တစဥးက တစဥးအား အဘယကသ႔ ကညႏငပါသနညး။ ထကသ႔ေသာအခါမးမား၌၊ မခငႏငသားတ႔သည တစဥးႏငတစဥး မညမပင ခစခငၾကငနာၾကေစကာ မ၊ အခငးခငး ကညေပးႏငျခငး မရၾကပါေပ။

၄. တစခါက၊ ငရမငးႀကးယမသည ငရျပညသ႔ ေရာကလာေသာ လတစေယာကအား၊ ၄ငးအသက ရငစဥက ကးလြနခေသာ မေကာငးမႈမားအေၾကာငးႏင ပတသက၍၊ အထကေကာငးကငဘမ

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 90 -

ေစတမနေတာသးဥးအား ေတြ႔ခဖးပါသလားဟ ေမးေလသည။ ထလက `ယငးကသ႔ေသာ လမးက တစခါမ မေတြ႔ဘးပါဘရား´ ဟ ျပနလည ေျဖၾကားေလသည။

ထအခါ၊ ယမမငးက၊ အသကႀကးရင၍ ခါးကနးေနကာ၊ တတေကာကျဖင လမးေလာကရေသာ လအက ေတြ႔ဖးပါသလားဟ ေမးျပနေလသည။ ၄ငးလက `မနလပါဘရား၊ ထကသ႔ေသာ လမားက ႀကမဖနမားစြာ ေတြ႔ခဖးပါသည။´ ဟ ျပနလညေျဖၾကားေလသည။ ထအခါ ယမမငးက အသငသည ယခအျပစဒဏက ခရျခငးမာ လအျဖစမလာမ ေနထငမႈ ဘ၀လမးေၾကာငးက လငျမနစြာ ျပျပငေျပာငး လပါဟ၊ သတေပးရနအတြက သငထသ႔ ေစလႊတလကေသာ ယငးလအမတဆင၊ အထက ေကာငးကငဘမ တမနေတာက အသင မသေသာေၾကာင ျဖစသည။´ ဟ ေျပာေလသည။

ဆငးရဖားနာကာ၊ မတေဆြသငယခငးမရေသာ လမးက ေတြ႔ျမငဖးပါသလားဟ ယမမငးက ၄ငးအား ထပမေမးျမနေလသည။ ၄ငးလက `မနပါဘရား ထကသ႔ေသာ လမးက ေျမာကမားစြာ ေတြ႔ျမငဖးပါသည´ ဟ ေျဖၾကားေလသည။ ထအခါ ယမမငးက `ဤေနရာသ႔ အသင ေရာကလာျခငး သည အသင၏ ကယပငဖားနာမႈက သတေပးရနအတြက၊ ယငးလနာမား မတဆင ေစလႊတလကေသာ တမနေတာမားက အသင မသေသာေၾကာင ျဖစသည´ ဟ ေျပာေလသည။

ေနာကတဖန၊ ယမမငးက လေသအား ေတြ႔ဖးပါသလားဟ ၄ငးအား ေမးျပနေလသည။ ၄ငးက `မနပါဘရား၊ လေသအေျမာကအမားက ေတြ႔ျမငဖးပါသည´ ဟေျဖေလသည။ ထအခါ၊ ယမမငးက `ဤလေသမားမတဆင၊ သငထသ႔ေစလႊတခေသာ တမနေတာမားက အသင မသသညအတြက၊ ယခေနရာသ႔ ေရာကလာရျခငး ျဖစေပသည။ အကယ၍သငသည ယငးတမနေတာမားက သရ မတမမည ဆပါက၊ ၄ငးတ႔၏ သတေပးခကမားက သတမကာ လမးစဥက ေျပာငးလကငသးခမည ဆပါက၊ ဤငရျပညသ႔ ေရာကရလာမည မဟတ´ ဟ ေျပာေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 91 -

၅. တရေရာအခါက၊ ၾကြယ၀ခမးသာေသာ လတစဥး၏ ဇနးျဖစသ ကသာေဂါတမသည ကေလး ဆးသြားသျဖင၊ ရးသြပသြားေလသည။ သမသည၊ ကေလးအေလာငးက ေထြးပကကာ၊ တစအမ၀င တစအမထြက သြားေရာကၿပး၊ ကေလးငယက ကသေပးပါရန၊ ေတာငးပနေျပာဆေလသည။

မညသမ၊ သမအား ကညေပးႏငျခငး မရၾကပါေပ။ ေနာကဆးတြင ဗဒၶ၏ တပညတစဥးက၊ ေဇတ၀နေကာငး၌ သတငးသးေနေသာ ဗဒၶထ သြားေရာကေတြ႔ဆပါရန သမအား အႀကေပးေလ သည။ ထ႔ေၾကာင၊ သမသည ေသဆးေနေသာ ကေလးငယက ေထြးပကလက၊ ဗဒၶထသ႔ ေရာကရ လာေလသည။ ဗဒၶသည သမအား ၾကငနာကရဏာျဖင ဤသ႔ ျမြကၾကားေလသည။

`ဤကေလးက ကသေပးရနအတြက၊ ကၽြႏပသည မနညငးေစ အနညးငယက လအပပါသည။ ေသျခငး တစခါမ မရဘးေသာ အမအခ႕သ႔ သြားေရာကကာ၊ မနညငးေစ ၄-၅ေစမ ေတာငးယလာပါ။´

ထ႔ေၾကာင၊ သားေသျခငးေၾကာင ၀မးနညးေနေသာ အမးသမးသည ေသျခငးတစခါမ မရဖး ေသာ ေနအမက သြားေရာကရာေဖြေလသည။ သ႔ရာတြင၊ အခညးႏးသာျဖစေခ၏။ ေနာကဆးတြင သမသည ဗဒၶထသ႔သာ ျပနလာခရေလသည။ တညၿငမေအးခမးလေသာ ဗဒၶ၏ ေရ႕ေတာေမာကတြင သမ၏ စတသညလညး ၾကညလငေကာငးမြနလာၿပး၊ ဗဒၶ၏ ျမြကၾကားခက အနကအဓပၸါယမားက နားလညသေဘာေပါကလာေလသည။ သသည ကေလးအေလာငးက ယေဆာငသြားကာ၊ သၿဂလၿပးစး ၿပးေနာက၊ ဗဒၶထသ႔ ျပနလာကာ၊ ဗဒၶ၏ တပညေတာမတစဥး ျဖစလာေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 92 -

IV လ႔ဘ၀၏ျဖစရပမနမား (ဘ၀တစခ၏ သအရ)

၁. ဤကမာၻေပၚရ လသားမားသည၊ တစကယေကာငးဆနျခငး ျဖစတတၾက၍ ကယခငးစာနာမႈ ကငးမတတၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည အခငးခငး၊ ခစခငမႈႏင ေလးစားမႈမးက မသၾကပါေပ။ ၄ငးတ႔ သည အေသးအဖြကစၥရပမားအေပၚ ျငငးခနၾကျခငးျဖင၊ နာကငခစားမႈမားသာ ျဖစေပၚကာ၊ ဘ၀သည လညး ေပာရႊငမႈ မရေသာ သသရာထတြင တ၀လညလည ျဖစေနေလသည။

၄ငးတ႔သည ဆငးရသညျဖစေစ၊ ခမးသာသညျဖစေစ၊ ေငြေၾကးအေၾကာငး ပပနၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည ဆငးရဒကၡ ခစားၾကရသကသ႔၊ ၾကြယ၀ ခမးသာသည ဒကၡကလညး ခၾကရေလသည။ ေလာဘ၏ ႏပစကမက ခေနၾကရေသာ ၄ငးတ႔၏ ဘ၀သည မညသညအခါမ တငးတမေရာငရမႈ၊ ေကနပမႈ၊ ၿငမသကသာယာမႈ မရၾကပါေပ။

ခမးသာေသာ လတစေယာကသည၊ ၄ငး၏ေျမ၊ အမႏငတကြ အျခားေသာ ဥစၥာပစၥညးမား အတြက စးရမပပနတတေလသည။ ၄ငးသည ပကစးဆးရးမႈ ျဖစလာမည။ ေနအမ မးေလာငသြား မည၊ ဓါးျပအတကခရမည၊ ျပနေပးဆြျခငးခရမညတ႔က စးရမေနေလသည။ ၄ငးသည ေသျခငးႏင ေရႊေငြပစၥညးမား ခြေ၀ေပးမႈတ႔အတြက ပပနေနေလသည။ အမနမာ၊ ၄ငးသည မရဏလမးစဥက တစေယာကတညးသာ ေလာကလမးရမည ျဖစၿပး၊ မညသမ လကပါလာမည မဟတပါေပ။

မရဆငးရေသာလသည အၿမပင မလမေလာကျဖစေနသ၍ ေျမႏငအမ ရရလျခငး စသျဖင၊ အဆးအစ မရေသာ ဆႏၵရမကမား ျဖစေပၚလာေလသည။ လခငတပမကမႈ ျပငးထနလသျဖင၊ ၄ငးသည ကယေရာစတပါ ပငပနးႏြမးနယကာ၊ ဘ၀သကတမး တစ၀ကေလာက၌ပင ေသဆးသြား တတေလသည။

ကမာၻႀကးတခလးက ၄ငးအား ဆန႔ကငေနသေယာငျဖစကာ၊ မရဏလမးေၾကာငးမာလညး အေဖာမရသည၊ ရညလားလေသာ ခရးသဖြယ

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 93 -

ပငးရေျခာကေသြ႔ဖြယရာ ျဖစေလသည။

၂. ဤကမာၻေပၚတြင မေကာငးမႈငါးရပ ရေလသည။ ပထမမာ ရကစကမႈ ျဖစေလသည။ သတ၀ါမန သမတ႔သည ပးမႊားမားပငလင၊ တစဥးႏငတစဥး ဆန႔ကငယဥၿပင ရနးကနၾကရေလသည။ သနမာသ က အားနညးသက တကခက၍၊ အားနညးသက သနမာသက လမလညလညစားေလသည။ ေနရာ တငးတြင တကခကမႈႏင ရကစကမႈမား ရေနေလသည။

ဒတယမာ၊ ဖခငတစဥးႏငသားတစဥးတ႔၏ အခြငအေရးမားအၾကား၊ ထငရားျပတသားေသာ နယနမတစညးမဥးမး မရမႈပင ျဖစေလသည။ အစကႏငညအၾကား၌၊ လငႏငမယား အၾကား၌၊ အသကႀကးေသာေဆြမးႏင အသကငယေသာေဆြမးအၾကား၌ ထကသ႔ေသာ နယနမတစညးမဥးမး မရပါေပ။ အခနအခါတငး၌၊ တစဥးက အျမငဆးေနရာတြင ရလၿပး၊ အျခားသမားထမ အျမတထတလ ေလသည။ ၄ငးတ႔သည တစဥးႏငတစဥး လမလညလညဖားၾက၍ လညစားမႈရၿပး စတေကာငး ေစတနာ ေခါငးပါးၾကေလသည။

တတယမာ ေယာကားႏင မနးမတ႔၏ အျပအမမားအၾကား၌၊ တကျပတသားေသာ နယနမတ စညးမဥးမား မရမႈပင ျဖစေလသည။ လတငးလတငးသည တစခနခနက မသန႔စငဘ၊ ကာမရာဂမး ျဖစေသာ အေတြးအေခၚမားႏင ဆႏၵမား ရခဖးၿပး၊ ထမတဆင မေကာငးေသာ လပရပမားႏင၊ မၾကာခဏ အျငငးပြားမႈ၊ ခကရနျဖစပြားမႈ၊ မတရားမႈႏင ေကာကကစမႈမားက ကးလြနတတၾကေလ သည။

စတတမာ လမားသည အျခားေသာ သမား၏ အခြငအေရးက မေလးစားသည သဘာ၀မး ရ တတၾက၍ အျခားသမားက ဓားစာချပကာ၊ မမ၏ အေရးပါမႈက ခ႕ထြငေျပာဆျခငး၊ မေကာငးေသာ အျပအမမားက ျပကငျခငးႏင မတရားေျပာဆတတသျဖငလညး၊ အျခားသမားအား လညစားျခငး၊ မေကာငးေၾကာငး ေျပာဆျခငးႏင ဆဆျခငးမား ျပလပတတၾကေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 94 -

ပဥၥမမာ၊ လမားသည အျခားသမားအေပၚ ထားရရမည တာ၀န၀တရားမားက လစလရတတ သည သေဘာရေလသည။ ၄ငးတ႔သည မမတ႔၏ ကယပငဆႏၵမားႏင သကသာေရးမားကသာ၊ အေလးေပးလြနးလသျဖင၊ သတပါး၏ ေကးဇးမားက ေမေလာကာ၊ မတရားမႀကးမားအထ ျဖစပြား လာသညတငေအာင၊ အျခားသမားအား စတအေႏာငအယက ေပးတတၾက ေလသည။

၃. လတ႔သည၊ တစေယာကႏငတစေယာက၊ ပမကယခငးစာသငၿပး၊ ေကာငးမြနေသာ အမအကငမားအတြက ပမေလးစားသငကာ၊ အခကအခ ႀကခန၌ ၊ အခငးခငး ကညသငၾကေလသည။ သ႔ရာတြင၊ ၄ငးတ႔သည တစကယေကာငးဆန၍ အသႏလး မာေၾကာၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည အခငးခငး ခၽြတယြငးခကမားအတြက အထငေသး၍၊ အခြငသာမႈမားအတြက မနာလ မနးတးၾကေလ သည။ ဤကသ႔ေသာ၊ အထငေသးမႈ၊ မနးတးမႈမားသည အမားအားျဖင အခန ၾကာျမငလာသညႏင အမ ပမႀကးထြားလာၿပး အတနၾကာေသာအခါ မခမရပႏင ျဖစလာတတေလသည။

ဤကသ႔ေသာ မႀကကမႏစသကမႈ၊ ခစားခကမားသည အၾကမးဖက လပေဆာငမႈမားျဖင ခကခငးကနဆးသြားျခငး မရပါေပ။ ယငးတ႔သည ဘ၀က၊ မနးတးမႈႏငေဒါသျဖစမႈ ခစားခကရမက မားျဖင အဆပအေတာက ျဖစေစကာ၊ စတထ၌ အထးနကရငးစြာ စြျငေနသျဖင၊ ေနာငဘ၀မား တငေအာင၊ ပါသြားတတေလသည။

အမနစငစစမာ၊ ဤကာမရာဂ ကမာၻႀကးတြင လတစဥးသည၊ တစဥးတညးသာ ေမြးဖြားလာၿပး၊ တစဥးတညးသာ ေသဆးရ၍၊ ေနာငဘ၀၌ ခရမညဒဏက မညသ တစဥးတစေယာကကမ ၀ငးခမည မဟတပါေပ။

အကးႏငအေၾကာငးတရားသည၊ ေနရာတငး၌ မနေလသည။ လတငးသည ၄ငး၏ ဒစရက ၀နထပက သယပးကာ၊ ၀ဋခရမည ျဖစေပသည။ ဤ အကးႏငအေၾကာငးတရားသည ေကာငးေသာ လပရပမား အတြကလညး

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 95 -

အကး၀ငေလသည။ ကယခငးစာနာမႈႏင ၾကငနာမႈ ရေသာ ဘ၀သည ခမးသာၾကြယ၀ျခငးႏင ေပာရႊငျခငးရလဒက ေပးေလသည။

၄. ႏစကာလ ေကာလြနလာသညႏငအမ၊ ေလာဘ၊ အေလအထႏင ဆငးရဒကၡမားျဖင၊ ကပတညးစြာ ေႏာငဖြ႔ေနေသာ ျဖစရပက ေတြ႔ျမင သရလာၾကေသာ လမားသည၊ အထး၀မးနညးမႈႏင စတဓာတကဆငးမႈမား ျဖစလာတတေလသည။ မၾကာခဏပငလင၊ စတဓာတကဆငးမႈႏငအတ ၄ငးတ႔သည ခကရနျဖစပြားၾက၍၊ ဒစရကမႈမားက ပမကးလြနလာၾကကာ၊ မနကနေသာ လမးစဥ ေလာကလမးေရးက၊ လကလႊတတတၾကေလသည။ မၾကာခဏပငလင၊ ၄ငးတ႔၏ ဘ၀သညလညး၊ ေကာကကစစဥးလမႈ ကာလတြငး၌ပင ေစာလငစြာ ကနဆးသြားၾကၿပး၊ ထာ၀ရဒကၡ ခၾကရေလသည။

ဤကသ႔ေသာ ကမေကာငးမႈႏင ဆငးရဒကၡမားေၾကာင၊ စတဓာတ ကဆငးျခငးသည အထးပင သဘာ၀မကလ၍ အထကေကာငးကငႏင ကမာၻဟေသာ ဓမၼတရားႏငလညး ဖလာ ဆန႔ကငျဖစေန သျဖင၊ ဤေလာကတြင သာမက၊ ေသဆးၿပးေနာကပငး ေလာကမားတြငလညး ဒကၡခစားရမည ျဖစ ေလသည။

ဤဘ၀တြင ရေသာအရာခပသမးသည၊ တညျမမႈမရဘ၊ မေရရာမႈမားႏငသာ ျပညႏကေန သညမာ မနကနေသာလညး၊ ဤအခကက လစလရကာ၊ မမ၏ လအငဆႏၵမားက ျဖညစြမးရနႏင ေပာရႊငမႈမားက ရာႀကရန၊ ဆကလက ႀကးပမးေနျခငးမာ ၀မးနညးဖြယရာ ျဖစေလသည။

၅. ဆငးရဒကၡသာျဖစေသာ ဤေလာကႀကးတြင၊ လမားက တစကယေကာငး ဆနစြာ၊ ငါတညး ဟေသာ ကယကးအတြက စဥးစား၊ ျပမၾကျခငးမာ သဘာ၀ပငျဖစ၍၊ ထကသ႔ျပမျခငးေၾကာင၊ ဆငးရ ဒကၡမားႏင စတခမးသာမႈမား ျဖစေပၚလာျခငးမာလညး သဘာ၀ပင ျဖစေလသည။

လမားသည၊ မမကယအေလးေပး၍ အျခားသမားအား လစလ ရေလသည။

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 96 -

လမားသည၊ ၄ငးတ႔၏ လအငဆႏၵမားက၊ ေလာဘ၊ တဏာႏင မေကာငးမႈ အလးစအထ ျဖစပြားေစတတေလသည။ ဤကသ႔ေသာ အေၾကာငးမားေၾကာင၊ ၄ငးတ႔သည အဆးအစမရ ဒကၡ ခစားၾကရေလသည။

ၾကြယ၀ခမးသာေသာ အခနကာလမားသည၊ တာရညမခပါေပ။ လငျမနစြာ ကနဆးသြားတတ ေလသည။ ဤေလာကတြင မညသညအရာကမ၊ တာရညစြာ ခစား စစားႏငျခငး မရပါေပ

၆. ထ႔ေၾကာင၊ ငယရြယကနးမာစဥ၊ လမားသည ၄ငးတ႔၏ ေလာဘႏင ေလာကေရးရာ သေယာဇဥ မားက စြန႔လႊတျဖတေတာကသငၾကၿပး၊ အမနတရားက စတအားထကသနစြာျဖင ရာႀကသငၾကေလ သည။ အဘယေၾကာငဆေသာ၊ အမနတရားမအပ၊ တာရညတညၿမေသာ မခအားထားရာ၊ သ႔မဟတ ေပာရႊငမႈမား မရေသာေၾကာင ျဖစေပသည။

သ႔ရာတြင၊ လတငးလလတ႔သည ဤအကးႏင အေၾကာငးတရားက မယၾကညျခငး၊ သ႔မဟတ လစလရျခငး ျပတတၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည ေကာငးမႈျပပါက၊ ခမးသာေပာရႊငမႈ ရရ၍ မေကာငး မႈျပပါက၊ ဆငးရဒကၡေရာကမည ဟေသာအခကက ေမေလာေနၾကကာ၊ ေလာဘႏင တစကယ ေကာငးဆနမႈ အေလအထမားအတငး ဆကလကျပကင ၾကေလသည။ ဤဘ၀၌ လပေဆာငမႈမားက၊ ေနာငဘ၀တြင အကး သကေရာကမႈ ရၿပး၊ ေကာငးကးေပးမည သ႔မဟတ ၀ဋခရမည စသညတ႔က လညး၊ ၄ငးတ႔သည အမနတကယ ယၾကညျခငး မရၾကပါေပ။

၄ငးတ႔သည၊ ၄ငးတ႔၏ ဆငးရဒကၡမားက ညညးတြားေျပာဆ၊ ငယတတၾကေသာလညး၊ ပစၥပၸနလပရပမားက ေနာငဘ၀မားအေပၚ၊ အကးသကေရာကမႈရပႏင၊ ၄ငးတ႔၏ ဆငးရဒကၡမား သည ယခငဘ၀ေဟာငးက လပရပမားႏင ဆကစပေနပမားက လး၀ နားမလညၾကပါေပ။ ၄ငးတ႔သည ပစၥပၸနဆႏၵမားႏင ဆငးရဒကၡအေၾကာငးမားကသာ စဥးစားၾကေလသည။

ဤေလာကႀကးတြင မညသညအရာမ တာရညတညၿမမႈ၊ သ႔မဟတ

လ႔စတ၏အညစအေၾကး (ကေလသာ)မား

- 97 -

ထာ၀ရတညျမမႈ မရၾကပါ ေပ။ အရာခပသမးသည ေခတခဏမသာ ျဖစ၍၊ အစဥအၿမ ေျပာငးလေနၿပး ေဟာကနးထတ၍ မရပါ ေပ။ သ႔ရာတြင၊ လမားသည မသနားမလညၾကဘ၊ တစကယေကာငးဆနၾက၍၊ ခဏတာမသာ ျဖစေသာ လအငဆႏၵမားႏင ဆငးရဒကၡမားအေၾကာငးကသာ စဥးစားေတြးေတာၾကေလသည။ ၄ငးတ႔ သည ေကာငးေသာသြနသငဆးမမႈမားက နားမဆငပ၊ နားလညရနလညး မႀကးစားၾကပါေပ။ ၄ငးတ႔ သည ပစၥပၸနအကး၊ စညးစမဥစၥာႏင ကာမရာဂမားက လြယလငတက ရာႀကလကစားၾကေလသည။

၇. ေရးပေ၀သဏကပငလင၊ မေရမတြကႏငေသာ လမားသည၊ မေရရာမႈႏင ဆငးရဒကၡျဖစေသာ ဤကမာၻႀကးတြင ေမြးဖြားလာခၿပး ျဖစၾက၍၊ ယခထကတင ေမြးဖြား ေနၾကဆျဖစသည။ သ႔ရာတြင၊ ကမာၻႀကးတြင ဗဒၶ၏ သြနသင ေဟာေျပာမႈႏင၊ လမားက ယငးေဟာေျပာမႈမားက ယၾကညလကနာကာ၊ ကယတငျခငးခႏငမႈ ရေနျခငးမာ၊ ကေကာငးလေပသည။

ထ႔ေၾကာင လမားသည၊ နကနစြာ ဆငျခငစဥးစား၍ စတမားက သန႔စငစြာႏင ကယခႏၶာမားက ကနးမာေကာငးမြနစြာ ထနးသမးထားရၿပး ေလာဘႏင မေကာငးမႈမားမ ေရာငကြငးကာ၊ ေကာငးမႈက ရာႀကသငၾကေလသည။

ကအားေလာစြာပင၊ ကၽြႏပတ႔အတြက၊ ဗဒၶ၏ သြနသငဆးမမႈမား ရေနေလသည။ ကၽြႏပတ႔သည ဗဒၶ၏ သန႔စငေသာ ကမာၻတြင ေမြးဖြားလာရန အတြက၊ ဗဒၶ၏ သြနသငဆးမမႈမားက ယၾကညရ မည ျဖစေပသည။ ဗဒၶ၏ ဆးမမႈမားက သရေနလကႏင၊ ကၽြႏပတ႔သည အျခားေသာ သြနသငမႈမား အရ၊ ေလာဘႏငဒစရကလမးစဥမားသ႔ အလကမမားၾကဘ မမ တစကယတညး သာလင၊ ဗဒၶ၏ ေဟာေျပာမႈမားက လကနာကငသးျခငး မျပမ၍ အျခားသမား ထသ႔လညး ျဖန႔ေ၀သငေလသည။

အခနး ငါး

- 98 -

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ (ဤအခနးတြငပါ၀ငေသာ အေၾကာငးအရာ အမားစသည မဟာယာန အယအဆမားဟ

မတယနငေပသည။ တညးျဖတေရးအဖြ႕)

I

အမတဘဗဒၶ၏ သႏၷ႒ာနမား ၁. ရငးလငးေဖာျပခၿပး ျဖစသညအတငး၊ လမားသည အစဥထာ၀ရပင၊ ေလာကရမကမားက တပမကလကစားျခငး၊ ဒစရကမားက တစခၿပးတစခ ကးလြနျခငးႏင၊ သညးျငးမခႏငေသာ လပရပ ၀နထပမားက သယပးကာ မမတ႔၏ ကယပငစြမးအား၊ သ႔မဟတ အသဥာဏမားျဖင ဤေလာဘႏင အလလကမႈ အေလအထမားအား ျဖတေတာကႏငျခငး မရၾကပါေပ။ ေလာကရမကမားက ထနးခပ ျခငးႏင ဖယရားပစျခငးမားက မျပလပႏငပါက၊ အဘယသ႔လင မမတ႔၏ စစမနေသာ ဗဒၶျဖစစဥ သဘာ၀က ေဖာထတႏငရန ေမာလငႏငပါမညနည။

လ႔သဘာ၀က ေကာငးစြာ သကၽြမးနားလညေသာ ဗဒၶသည လသားမားအေပၚ အထး ၾကငနာ သနားမႈ ရ၍၊ လသားမား၏ စးရမေၾကာကရြ႔မႈမားႏင ဆငးရဒကၡမားမ ကယတငရနအတြက၊ မမအဖ႔ အထး ပငပနးခကခေစကာမ၊ တတစြမးသ၍ ႀကးပမးေဆာငရြကမည ျဖစေၾကာငး၊ သႏၷဌာနခခေလသည။ ဤကသ႔ ကယတငေရးက အေကာငအထည ေဖာႏငရနအတြက၊ ဗဒၶသည ေရးလြနေလၿပးေသာ ဘ၀ေပါငးမားစြာကပငလင၊ ေဗာဓသတဘရားေလာငးအျဖစ၊ ေအာကပါ သႏၷဌာနႀကး ဆယရပက ခမတခေလသည။ (ေထရာ၀ါဒႏင ကြလြေနေသာ အေၾကာငးအရာမား ပါရပါသည။ တညးျဖတေရး အဖြ႕)

(က) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရသညတင၊ ကမာၻေလာကရ လအားလးတ႔က၊ ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရရနႏင အမနတရားက သရရန၊

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 99 -

ေသခာျခငး မရပါက၊ ငါသည အကၽြတတရား မရၿပ။ (ခ) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရေသာလညး ငါ၏ မနကနခငျမေသာ အလငးေရာငက၊ ကမာၻတစ၀မးလးအား ထြနးလငးေပးႏငျခငး မရပါက၊ အကၽြတတရား မရၿပ။ (ဂ) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရသညတင ငါ၏ အသကသည ထာ၀ရ တညၿမေန၍ မေရမတြက ႏငေလာကေအာင မားျပားေသာ လမားအား ကယတငႏငျခငး မရပါက အကၽြတတရား မရၿပ။ (ဃ) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရေသာလညး အရပဆယမကႏာမ ဗဒၶအေပါငးတ႔က ငါ၏ အမည က တစေပါငးတစစညးတညး ၀ငး၀နးခးကးျခငး မရပါက အကၽြတတရား မရၿပ။ (င) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရသညတင ငါ၏ သြနသငေဟာေျပာမႈမားက အမနတကယ ယၾကည၍ ငါ၏ ႏငငတြင ျပနလညေမြးဖြားလာႏငရန၊ ငါ၏ အမညက ယၾကညစတ အျပညျဖင ဆယႀကမေခၚေ၀ၚကာ ႀကးပမးၾက၍ ထအတငး ေအာငျမငစြာ ေမြးဖြားလာႏငျခငး မရပါက ငါသည ၿပးျပညစမည မဟတပါေပ။ (စ) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရေသာလညး ေနရာတငးရ လမားက အမနတရားက ရရေစရန ဆးျဖတၾက၍ ကသလေကာငးမႈျပကာ၊ ငါ၏ ႏငင၌ ျပနလညေမြးဖြားလာလသည စစမနေသာ စတထားမးမား မရမခငး၊ ငါသည ၿပးျပညစမည မဟတပါေပ။ ၄ငးတ႔ ေသဆးမညအခန၌ ငါသည ေဗာဓသတ အေျမာကအမားၿခရလက ၄ငးတ႔အား ငါ၏ သန႔စငေသာႏငငသ႔ ႀကဆရန ထြကေပၚလာ မည ျဖစသည။ (ဆ) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရသညတငေအာင လသား အားလးတ႔က ငါ၏ အမညက ၾကားနာ ၍ ငါ၏ ႏငငအေၾကာငး ေတြးေတာကာ၊ ငါ၏ႏငင၌ ျပနလညေမြးဖြားလာလျခငး၊ ထကသ႔ ျဖစႏငေစရန စတေကာငး ေစတနာျဖင ေကာငးမႈျပျခငး၊ ယငးမသည မမတ႔၏ လအငဆႏၵအေပါငးက ေအာငျမငစြာ ျဖညစြမးႏငျခငးမရပါက ငါသည ၿပးျပညစျခငး မရပါေပ။

(ဇ) ငါသညဘရားအျဖစ ရရသည မနေသာလညး ငါ၏သာသနာ

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 100 -

အတြငးမာ ျဖစေသာသတ႔၊ ေနာကေနာငဘ၀ ဘရားျဖစမည ဇာတမးရး အဆငအတနးရမညဟ ဆေစကာမ မျပညစ။ ဤကစၥမာ ေအာကပါပဂၢလမားက ခြငးခကမတယရေပမည။ သစၥာအဓဌာန ျပထားသမား (ဘရားဆပနထား သမား)၊ လအမား ေကာငးကးအတြက သစၥာအဓဌာန ပါရမဆေတာငး ထားသမား၊ အမားအကး လလားေဆာငရြကသမား၊ ေလာက၏ ျငမးခမးမက လလားသမား၊ လအမားအကးအတြက ဥးစး ေရ႕ေဆာငျပမညသမား၊ ေမတာ၊ ကရဏာ ၾကးမားစြာျဖင ေကာငးမ ေဆာငရြကလသမားတ႔က ဆလ သည။ (စ) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရသညတငေအာင ကမာၻေပၚရ လသားအားလးတ႔က ငါ၏ ခစ ၾကငနာမႈ ကရဏာစတမားျဖင လႊမးမးျခငးခရကာ ၄ငးတ႔၏ ကယခႏၶာမားႏင စတမားက သန႔ရငး စငၾကယေစ၍ ေလာကေရးရာမား၏ အထကသ႔ မမတ႔ကယက ျမငတငႏငျခငး မရပါက၊ ငါသည အကၽြတတရား မရၿပ။ (ည) ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ ေရာကရေသာလညး လသားခပသမး တ႔က ငါ၏ အမညက ၾကားသ၍၊ အသကရငျခငးႏငေသျခငး သေဘာတရား အစစအမနမားက ရရကာ၊ ကမာၻေလာကရ ေလာဘႏင ဆငးရဒကၡမားအလယ၌ ၄ငးတ႔၏ စတမားက သန႔စငတညၿငမစြာ ထနးထားႏငမည အျပစကငးစင ေသာ အသဥာဏမး ရရျခငး မရပါက ငါသည အကၽြတတရား မရၿပ။

“ထ႔ေၾကာင ငါသည ဤအဓဌာနမားက ခမတသည။ ယငးအဓဌာနမားက ျဖညစြမးႏငျခငးမရ မ၊ ငါသည ဗဒၶျဖစစဥသ႔ မေရာကပါေစႏင။ ငါသည အကန႔အသတမရေသာ အလငးေရာင၏ ပငမ ျဖစလာ၍ ငါ၏ အသဥာဏႏင ပါရမအလငးေရာငျခညမားက ထတလႊတကာ၊ ကမာၻ အေပါငးအား ထြနးလငးေစႏငၿပး၊ ဆငးရဒကၡေရာကေနသအားလးတ႔အား ကယတငလြတ ေျမာကႏငပါေစ။”

၂. ဤသ႔ျဖင မခန႔မနးႏငေလာကေအာင ၾကာရညေသာ ႏစကာလမား တစေလာက၊ မားျပား လသညပါရမမားက ျဖညဆညးစေဆာငးလာျခငးျဖင ၄ငးသည အမတဘဗဒၶ သ႔မဟတ အဆးအစ မရေသာ အလငးေရာငႏင

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 101 -

အကန႔အသတ မရေသာ ဘ၀၏ ဗဒၶျဖစလာ၍ မမ၏ ကယပငသန႔စငေသာ ဗဒၶႏငငက အၿပးသတ တညေဆာကကာ၊ ယခအခါတြင ယငး ၿငမးခမးသည ကမာၻထ၌ ေနထငလက၊ လသားအားလးတ႔အား အလငးေရာငေပးေနေလသည။

ဆငးရဒကၡကငးမေသာ၊ ဤသန႔စငကမာၻသည အမနပင အၿငမးခမးဆးႏင အေပာရႊငဆး ျဖစ ေလသည။ ဤကမာၻတြင ေနထငသ အားလးတ႔က ဆႏၵရမညဆပါက အ၀တအစား၊ စားေသာကဖြယရာႏင လပသည အရာခပသမးတ႔သည ထြကေပၚလာေလသည။ ေကာကမကရတနာမား အျပည သးပြငေနေသာ သစပငမားက ညငသာသညေလညငး တကခကသြားေသာအခါ အာကာသ ေလဟာျပငတစခလး၌ ဗဒၶေဟာေျပာခက ေတးသမား ပ႕ႏ႔သြားၿပး၊ ၾကားရသအေပါငး၏ စတက သန႔စငေပးေလသည။

ဤသန႔စငကမာၻတြင ေမႊးႀကငလေသာ ပဒမၼာၾကာပနး အေျမာကအမားရေန၍ ပနးပြငတငး၌ အဖးတနပြငဖတမား ျပညႏကေနကာ၊ ပြငဖတတစခခငးစသညလညး မေဖာျပႏငေလာကေသာ အလ မးျဖင ေတာကပေနေလသည။ ဤၾကာပနးပြငမား၏ ေတာကပမႈသည အသဥာဏလမးေၾကာငးက ထြနးလငးေစ၍၊ ဗဒၶ၏ ဆးမေဟာေျပာမႈေတးသက နားဆငသတ႔သညလညး လး၀ၿငမးခမးမႈ ရရၾက ေလသည။

၃. ယခအခါတြင အရပဆယမကႏာတ႔မ ဗဒၶမားသည ဤအဆးအစမရေသာ အလငးေရာင ႏင အကန႔အသတမရေသာ ဘ၀၏ ဗဒၶပါရမေတာမားက ေကာငးခးၾသဘာေပးေနၾကေလသည။

ဤဗဒၶ၏ အမညနာမက ၾကားရသတငးသည ၀မးေျမာက၀မးသာျဖင ယၾကညလကခ၍ ဗဒၶ၏ စတႏငထပတထပမျဖစကာ၊ ဗဒၶ၏ သန႔စငေသာကမာၻတြင ေမြးဖြားလာမည ျဖစေပသည။

ဤသန႔စငကမာၻတြင ေမြးဖြားလာသတ႔သည ဗဒၶ၏ အကန႔အသတမရေသာ ဘ၀တြင ပါ၀င ဆငႏႊႏငၾက၍၊ ဆငးရဒကၡေရာကေနသမားအား သနားၾကငနာစတမား ခကခငးပြားမားလာကာ ဗဒၶ၏ ကယတငမႈ

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 102 -

နညးလမးမးျဖင သြားေရာကကယတငၾကေလသည။

ဤသႏၷဌာနမားက ခမတခရာတြင ေလာကသေယာဇဥအေပါငးက ျဖတေတာကထား၍ ဤ ကမာၻႀကး၏ မတညၿမမႈ (၀ါ) အနစၥက အသအမတျပထားေလသည။ ၄ငးတ႔သည ဘ၀အေပါငး၏ လြတေျမာကမႈက အစြမးကနႀကးပမးေဆာငရြကထား၍ မမတ႔၏ ကယပငဘ၀မားက အျခားေသာ ဘ၀မားႏင ေပါငးစညးကာ၊ အတတကြ ဒကၡခထားေသာလညး တစခနတညးမာပင ဤေလာကဘ၀၏ ခညေႏာငမႈမားႏင သေယာဇဥမ လြတကငးမႈက ျဖစထြနးေစေလသည။

၄ငးတ႔သည ေလာကဘ၀၌ ရေသာ အတားအဆးမားႏင အခကအခမားက သရသကသ႔ပင ဗဒၶ၏ အတငးအဆ မရေသာ ေမတာက႐ဏာေတာကလညး သရၾကေလသည။ ၄ငးတ႔သည လြတလပစြာ သြားလာျခငး၊ ေရ႕သ႔တးျခငး၊ သ႔မဟတ ရပခငးျခငး ျပလပႏငၾကေသာလညး ဗဒၶ၏ က႐ဏာေတာထားရေသာသမားႏင အတေနရန ေရြးခယၾကေလသည။

ထ႔ေၾကာင ဤ အမတာဘဗဒၶ၏ အမညက ၾကားသရသမနသမက ယငးအမည က ယၾကညစြာ ရြတဆမညဆပါက ထသသည ဗဒၶ၏ က႐ဏာေတာက ခယရမည ျဖစေပသည။ ထ႔ေၾကာင၊ လ အေပါငးတ႔သည ဗဒၶ၏ ဆးမမႈက နားဆငသငၾက၍၊ ဤေသျခငးနင ရငျခငးကမာၻက ဖးအပ ေလာငကၽြမးေနေသာ မးေတာကမားအတြငးသ႔ ထပမ ၀ငေရာကရသေယာငရေစကာမ ဗဒၶ၏ ဆးမမႈ မားအတငး လကနာကငသးသငေပသည။

အကယ၍ လမားသည အမနတကယပင အမနတရားက ရရလစတ ျပငးထနၾကပါက ၄ငးတ႔ သည ဤဗဒၶ၏ စြမးအားအေပၚ မခၾကရမည ျဖစေပသည။ သာမနလတစဥးသည ဤဗဒၶ၏ ကညမႈက မရယပႏင ၄ငး၏ အျမငမားဆးျဖစေသာ ဗဒၶသဘာ၀က ရယႏငမည မဟတပါေပ။

၄. အမတာဘဗဒၶသည မညသႏငမ အလမးမေ၀းပါေပ။ ဗဒၶ၏ သန႔စငမႈကမာၻသည အေနာကဖက ေ၀းလလေသာ ေနရာ၌ ရသညဟ

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 103 -

ေဖာျပၾကေသာလညး ထကမာၻတြင ေမြးဖြားလာရန စတဆႏၵ ျပငးျပသမား၏ စတထ၌လညး ရေနေပသည။

လတစဥးတစေယာကက ေရႊေရာငတစလကလကျဖင၊ တငတယစြာ ေတာကပေနေသာ အမတာဘဗဒၶ၏ ႐ပပေတာက စတထတြင မနးၾကညေသာအခါ ယငး႐ပပေတာသည ႐ပပေပါငး ရစေသာငးေလးေထာငကြသြားၿပး ႐ပပတစခခငးစမ အလငးေရာငျခညေပါငး ရစေသာငးေလးေထာင ထတလႊတကာ အလငးေရာငျခညတစခစသည ကမာၻတစခအား ထြနးလငးေစ၍၊ ဗဒၶနတ ဘာ၀နာ ပြားမားေနေသာ မညသတစဥးတစေယာကကမ အေမာငထ၌ ခနလပထားမည မဟတပါေပ။ ဤသ႔ ျဖင ဤဗဒၶသည လသားမားအား ၄ငး၏ ကယတငမႈက ခယႏငရန ကညေပးေလသည။

ဗဒၶ၏ ႐ပပက ဖးျမငျခငးအားျဖင ဗဒၶ၏ စတက နားလညႏငေလသည။ ဗဒၶ၏ စတသည လ အားလးအေပၚ အထးေမတာက႐ဏာထား၍၊ ယၾကညစြာ အမတရေနသမား ထကပငလင မသနား မလညသ၊ သ႔မဟတ ေမေလာေနသမားအားပင ပမ က႐ဏာထားေလသည။

ဗဒၶသည ယၾကညသက၀ငသမားအား ဗဒၶႏင အတျဖစလာရန အခြငအလမးေပးေလသည။ ဤဗဒၶသည အလးစေပါငးစပပါ၀ငေသာ ညမမႈျဖစသျဖင ဗဒၶအား စဥးစားသ မနသမအား ဗဒၶက စဥးစား၍ ၄ငး၏ စတထသ႔ လြတလပစြာ ၀ငေရာကလာေလသည။

အဓပၸာယမာ လတစဥးတစေယာကသည ဗဒၶက ေတာငတေသာအခါ၊ ၄ငး၏ စတသည သန႔စင ေပာရႊင၍ ေအးခမးေသာ ဗဒၶ၏ စတ ျဖစလာေလသည။ တစနညးအားျဖင ၄ငးသည ဗဒၶ၏ စတဓာတ ရလာေလသည။

ထ႔ေၾကာင လတစဥးတစေယာကခငးစသည သန႔စငယၾကညမႈျဖင မမ၏ ကယပငစတသည ဗဒၶ၏ စတပင ျဖစသညဟ နားလညသငေပသည။

၅. ဗဒၶသည ပပနးအသြငအမးမး ေျပာငးလျဖစေပၚႏင၍ လတစေယာကခငးစ၏ အရညအခငး ႏငအည အသြငမးစျဖင ေဖာျပ

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 104 -

ႏငေလသည။ ဗဒၶသည ေကာငးကငျပငတစခလးႏငတကြ အကန႔အသတ မရေသာ အာကာသ ေလဟာနယ တစခြငလးအထ ဖးလႊမးႏငေသာ ႀကးမားလသည ကယခႏၶာက ျပေလသည။ ဗဒၶသည မမကယက ေသးငယလေသာ သဘာ၀အျဖစ တခါတရပစအသြငျဖင၄ငး၊ တခါတရ စြမးအငအျဖစ၄ငး တခါတရ ဥပဓ႐ပအျဖစ၄ငး ေဖာျပေလသည။ သ႔ရာတြင တစနညးတစဖျဖင ဗဒၶသည ယၾကညစြာျဖင ဗဒၶအမညက ရြတဆသမားထ မလြမေသြ ေပၚလာေလသည။ ယငးကသ႔ေသာ သမားထတြင အမတဗဒၶသည ကရဏာေတာ ေဗာဓသတဘရားေလာငးျဖစသည ေလာကေတသရဘရားေလာငး၊ ဥာဏပညာေတာ ေဗာဓသတ ဘရားေလာငး ျဖစသည မဟာထာမျပတ ဘရားေလာငးႏစပါး အစဥအၿမ လကပါလာလက ေပၚလာ ေတာမေလသည။ ဗဒၶ၏ ေဖာျပမႈသည လတငး ဖးျမငႏငေစရန ကမာၻတစခလးတြင အျပည ျဖစေနေသာလညး ယၾကညသမားသာလင ေတြ႕ျမငႏငေပသည။ ဗဒၶ၏ အခနအခါအလက ေဖာျပမႈက ေတြ႔ျမငႏငစြမးရသမားသည တာရညတညၿမေသာ ေကနပမႈႏင ေပာရႊငမႈမားက ရရေလသည။ ထ႔အျပင စစမနေသာဗဒၶက ဖးျမငႏငစြမးရသမားသည အတငးအဆမရေသာ ေပာရႊငမႈႏင ၿငမးခမးမႈစညးစမမားက ရရၾကေလသည။ ၆. အတငးအဆမရေသာ ေမတာက႐ဏာႏင အသဥာဏတ႔ျဖင ျပညလမးေနေသာ အမတာဘ ဗဒၶ၏ စတေတာသည ၾကငနာက႐ဏာထားမႈပင ျဖစေသာေၾကာင၊ ဗဒၶသည လသားအားလးတ႔အား ကယတငႏငေလသည။

အေကာကကစဆးေသာ လမား၊ မယၾကညႏငေလာကေသာ ျပစမႈမားက ကးလြနၾကသမား၊ စတထတြငေလာဘ၊ ေဒါသႏင ေမာဟမႈမားျဖင အျပညျဖစေနသမား၊ လမလည ျခငး၊ ဆဆျခငးႏင လညစားတတသမား၊ သတျဖတျခငး၊ ခး၀ကျခငးႏင ရာဂႀကးစြာျဖင ျပမတတသမား၊ ႏစေပါငးမားစြာ ဒစ႐ကမားက လပေဆာငလာၿပးသညေနာက၊ ေသဆးခန နးကပေနသမား၊

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 105 -

ယငးလမားသည ဘ၀ ေပါငးမားစြာ ၀ဋခၾကရမည ျဖစေပသည။

သငယခငးေကာငးသည ၄ငးတ႔ထ လာ၍၊ ယခကသ႔ ေျပာၾကားပါမည။ “အသငသည ယခအခါ၌ ေသဆးခနသ႔ ေရာကလာေပၿပ။ ေကာကကစစဥးလေသာ အသင၏ ဘ၀က ဖကပစရန မျဖစႏငပါ။ သ႔ရာတြင အဆးအစမရေသာ အလငးေရာငရင (၀ါ) အမတာဘဗဒၶ၏အမညက ရြတဆျခငးျဖင (ဗဒၶနတ ဘာ၀နာ ပြားမားျခငးျဖင) ဗဒၶ၏ က႐ဏာေတာေအာကတြင ခလႈႏင ပါသည။”

အကယ၍ ဤေကာကကစစဥးလသ အေပါငးတ႔က အာ႐စးစက၍ ဗဒၶနတ ဘာ၀နာ ပြား မားၾကမညဆပါက ငရဘသ႔ ေရာကရေစမည ျဖစေသာ ဒစ႐ကအေပါငးတ႔သည ရငးလငးပေပာက ကာ သဂတဘသ႔မည ျဖစေပသည။

အကယ၍ ဗဒၶ၏ အမညေတာက အႀကမႀကမအခါခါ ရြတဆ႐မျဖင ဤသ႔ ျဖစလာႏငပါက ဤဗဒၶအေပၚ အာ႐စးစကႏငသအတြက မညမပ၍ အကးရလမမညနညး။

ဤကသ႔ ဘ၀သကတမးကနဆးခါနး၌ ဗဒၶ၏ အမညေတာက ရြတဆႏငသမားအား အမတာဘဗဒၶႏင တကြ ေမတာဂ႐ဏာေတာႏင ဥာဏပညာရင ေဗာဒသတတ႔က လာေရာက ေတြ႕ဆ ကာ၊ ဗဒၶႏငငသ႔ ေခၚေဆာငသြားမညျဖစ၍ ၾကာျဖ၏ သန႔စငမႈကမာၻတြင ေမြးဖြားလာမည ျဖစသည။ (ဤသညမာ စတ၏ ဖနတးေတြးေတာမ တစခသာ ျဖစေပသည။ တညးျဖတေရးအဖြ႕)

ထ႔ေၾကာင၊ လတငးလတငးသည “နေမာအမတာဘဗဒၶ” ၊ သ႔မဟတ “အဆးအစ မရေသာ အလငးေရာငႏင အကန႔အသတမရေသာ ဘ၀ရငဗဒၶအေပၚ စတႏလးသားအျပညျဖင မခအားထား ျခငး” ဟေသာ စကားလးမားက စြမတထားသငေပသည။

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 106 -

II အမတာဘဗဒၶ၏ သန႔စငမႈကမာၻ (ဘရားသာသနာ)

၁. အလငးေရာငႏင ဘ၀အနႏရင ဗဒၶသည အစဥအၿမပင ရငသနေန၍ ၄ငး၏ အမနတရားမားက ေဟာေနေပသည။ ဗဒၶ၏သန႔စငေသာကမာၻတြင ဆငးရဒကၡမရ၊ အေမာငထမရပ၊ နာရတငးမာလညး ေပာရႊငမႈျဖငသာ ေကာလြနသြားေလသည။ ထ႔ေၾကာင ၄ငးက ေပာရႊငမႈကမာၻ (၀ါ) သဂတဘ၀ဟ ေခၚေလသည။

ဤကမာၻ၏ အလယတြင သန႔စငၾကညလငလေသာ ေရကနတစခရ၍ လႈငးငယေလးမားသည လညး ေရႊသပြငမားသာျဖစေသာ ကမးေျခေပၚသ႔ ညငသာစြာ ႐ကခတေနေလသည။ ဟတစေနရာ၊ ဤတစေနရာတ႔တြင လညးယာဥဘးအရြယမ ႀကးမားလေသာ ၾကာပြငမား၊ ေရာငစဖးပြငေနေလ သည။ အျပာေရာငၾကာပနးမ အျပာေရာငျခည၊ အ၀ါေရာငၾကာပနးမ အ၀ါေရာငျခည၊ အနေရာင ၾကာပနးမ အနေရာငျခည၊ အျဖေရာငၾကာပနးမ အျဖေရာငအလငးေရာငစ ရေနၾက၍ အေမႊးရန႔မား သည ေလျပငတစခလး၌ သငးပ႕ေနေလသည။

ေရကန၏ အနးပတ၀နးကင၌ ေရႊႏငေငြ၊ ေကာကစမး၊ ေကာကသလငးတ႔ျဖင ဆငယငထား ေသာ ျပဒမားရေန၍ ေရစပအထ ဆငးသကသြားႏငေသာ၊ ေကာကျဖေလခါးထစမား ရေနေလ သည။ အျခားေသာေနရာမားတြငမ ေရမကႏာျပငေပၚသ႔ ကားထြကေနေသာ ေကာကမက ရတနာ တငးတမတ႔ျဖင ကာရထားသည ပါးလႊာေခာမြတေသာ သးေမြးထညမားရေန၍ ၾကားေနရာမားတြင အေမႊးရန႔ပငမားႏင ပနးခမား ရေနေလသည။

ကမာၻသည အလေရာငရနတ႔ျဖင ေတာကပေန၍ ေလျပငမာလညး ေကာငးကငယ၏ သာယာ ၿငမေညာငးသမားျဖင တနခါေနေလသည။ ေန႔ႏငညအခါ ကာလအတြငး ေရာငစသနးေနေသာ ပနး ၀တလႊာမားက ေျခာကႀကမတငတင ေကာငးကငမ ရြာကလာသညက လမားက ပနးအးမားျဖင

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 107 -

ေကာကယ၍ အျခားေသာ ဗဒၶကမာၻမားသ႔ သယေဆာငသြားကာ၊ မားျပားလစြာေသာ ဗဒၶမားထ ေပးအပပေဇာၾကေလသည။

၂. အမခနးဖြယရာျဖစေသာ ဤကမာၻတြင ငကငယမား အေျမာကအမား ရေလသည။ ႏငးကသ႔ ျဖေဖြးေနေသာ ေရဗငးမားႏင ေရငနးမား လပေတာကေျပာငေနသည ေရာငစေဒါငးငကမားႏင အပ ပငးဇငကမးစႏင အပစလကျဖစေသာ ငကငယကေလးမားသည ညငသာစြာ သဆ ကးရငေနၾက ေလသည။ ဗဒၶ၏ သန႔စငေသာကမာၻ တြင ချမစြာ ေအာျမညေနၾကေသာ ဤငကငယကေလးမားသည ဗဒၶ၏ သြနသငဆးမမႈမားက ရငကးၾက၍ ဗဒၶ၏ ပါရမေတာ ေကာငးမႈမားက ခးကးေနၾကေလသည။

ဤေတးသသာမားက ၾကားရသတငးသည ဗဒၶ၏အသေတာက နားဆငျခငးပင ျဖစ၍ ယၾကည မႈစတဓာတသစႏင ေနရာတငးရ ယၾကညကးစားသ အခငးခငးတ႔ႏင ညရငးအစကျဖစမႈ၏ ေပာရႊင ခမးေျမ႕မႈမား ရငသနႏးၾကားလာေလသည။ ညငသာေသာ ေလေျပေလညငးမားသည ယငးသန႔စင ကမာၻအတြငးရ သစပငမားက ျဖတသနးကာ၊ ျပဒမား၏ ရန႔ေမႊးႀကငေသာ တငးတမမားက တန လႈပေစကာ သာယာ ေပာေျပာငးလသည ေတးသမားျဖင ေကာျဖတသြားၾကေလသည။

ဤေကာငးကငဘေတးသ၏ တးလေသာ ပတငသမာက ၾကားရသညလမားသည တရားႏင သဃာတ႔က အာ႐ျပၾကေလသည။ ေကာငးမြနထးျမတလေသာ ဤအရာအေပါငးတ႔သည သန႔စင ကမာၻတြငးရ သာမနအရာမားသာ ျဖစေခသည။

၃. ဤကမာၻရ ဗဒၶအား အမတာဘ (၀ါ) အလငးေရာငျခညႏင ဘ၀အနႏဗဒၶဟ အဘယေၾကာင ေခၚဆၾကပါသနညး။ အဘယေၾကာငဆေသာ ဗဒၶ၏ အမနတရားမားသည ဗဒၶကမာၻအလးစ၏ ေနရာ အေပါငးစသ႔ အဟန႔အတားမရ ပ႕လြငလႊမးၿခေနေသာေၾကာင ျဖစေပသည။ ဗဒၶ၏ ေမတာ က႐ဏာ ေတာမားသည မေရမတြကႏငေသာ ဘ၀မားႏင ေခတကာလတစေလာကလးတြင

ဗဒၶ၏ကယတငမႈ

- 108 -

မညသညအခါမ ေလာနညး ယတေလာသြားျခငး မရေသာေၾကာင ျဖစေပသည။

ဗဒၶ၏ သန႔စငေသာကမာၻတြင ေမြးဖြားလာ၍ လး၀အမနတရား ရရကာ၊ သသယ ျဖစမႈႏင ေသျခငးကမာၻသ႔ မညသညအခါမ ျပနသြားမည မဟတၾကေသာ လဥးေရမား မေရမတြကႏငေလာက ေအာင မားျပားလေသာေၾကာင ျဖစေပသည။

ဗဒၶ၏ အလငးေရာငျဖင ဘ၀၏ဆနးသစမႈက သရလာၾကေသာ လဥးေရမားလညး မေရ မတြကႏငေအာင မားျပားလေသာေၾကာင ျဖစေပသည။ (ေထရ၀ါဒတြငမ တရားထးရ၍ ဘ၀ အဆး သတျခငးမးဟ ဆရေပမည။ တညးျဖတေရးအဖြ႕)

ထ႔ေၾကာင ဗဒၶအမညက အာ႐စးစက၍ ေသဆးခါနး၌ တစရကတညးသာျဖစေစ သ႔မဟတ ခနစရကျဖစေစ၊ ယၾကညမႈအျပညျဖင ဗဒၶနတ ဘာ၀နာ ပြားမားသမားသည တညၿငမေသာ စတ ျဖင ျပလပျခငးျဖစပါက ေသဆးခန၌ ေပၚထြကလာမည ျဖစေသာ အမတာဘဗဒၶႏငတကြ အျခားေသာ ဗဒၶေျမာကမားစြာတ႔၏ ဥးေဆာငေခၚေဆာငမႈအရ ဗဒၶ၏ သန႔စငမႈကမာၻတြင ေမြးဖြားလာၾကမည ျဖစေပ သည။ (ေထရ၀ါဒတြငမ ေသခါနး ဗဒၶနတက အာရယကာ ေကာငးေသာ ကသလ ကဌာရျဖင စတ စတက၍ သဂတဘသ႔ တကလမးရန ၾကးစားၾကေသာ ေထရ၀ါဒ ဘာသာ၀ငမားကသ႔ မတယသငပါသည။ တညးျဖတေရးအဖြ႕)

လတစဥးတစေယာကသည အမတာဘဗဒၶ၏အမညက ၾကားရ၍ ဗဒၶ၏ သြနသငဆးမမႈမားတြင ယၾကညစတႏးၾကားလာပါက ၄ငးသည တပႏႈငးယဥ ဖြယရာ မရေသာ အမနတရားက ရရႏငမည ျဖစေပသည။