تهيه كننده : محمدرضا سليمانفالح

JICO7@LYCOS.COM

كنترل كيفيت

خروج

فصل اول : مروري بر تاريخچه كيفيت

فصل دوم : بازرسي

فصل سوم : كنترل كيفيت

فصل چهارم : كنترل كيفيت آماري

فصل پنجم : طرح نمونه گيري بمنظور پذيرش

واژه نامه انگليسي – فارسي كيفيت

منابع و مراجع

80زمستان

در آغاز هيچ نبود ،كلمه بود و آن كلمه خدا بود

به نام او

1900 1908 1927 1960 1980 ……..

سطوح

اپراتور

سر كارگر

بازرسي

آماري

كيفيت جامع

مديريت كيفيتجامع

Iso9000

مروري بر تاريخچه رشد كنترل كيفيت

Internatinal standard organization

فصل دوم : بــــازرسي

بطور كلي فرآيند بازرسي را مي توان به عنوان عملياتي كه : وظايف آن عبارت است از

.تعريف نمود

تعين مشخصات الزم و روشهاي اندازه گيري براي -1بازرسي

تحقيق پيرامون ميزان مطابقت توليد با مشخصات -2طراحي شده

ارتباط اطالعاتي با مسئوالن ايجاد تصحيحات الزم -3در فرآيند توليد

تعريف بازرسي

بازرسي و كنترل كيفيت

اصوال بايد تمايز بسيار روشني ميان بازرسي و كنترل كيفيت قائل شد ، چرا كه بازرسي مقايسه مشخصه ها با استانداردهاي تعين شده است ، در حالي كه كنترل كيفيت با هر وظيفه اي كه به بهبود كيفيت محصوالت توليدي

كمك كند ارتباط دارد. به عبارت ديگر كنترل كيفيت كليه وظايف يا فعاليتهاي الزم جهت تحقق اهداف كيفيتي شركت را در بر ميگيرد

- جستجو وكشف ضايعات به محض وقوع در فرآيند1اهداف بازرسي

- كشف مسيرهايي از فرآيند كه منجر به ايجاد نقص مي شوند2

- تصديق توانايي ماشين و يا كارگر در انجام مناسب عمليات3

- نشان دادن وضعيت فرآيند4

- جدا كردن قطعات معيوب از فرآيند توليد جهت جلوگيري از صرف هزينه هاي حمل و 5نقل يا عمليات مراحل بعد

- جدا كردن قطعا معيوب براي پيشگيري از عملكرد ضعيف محصول نهايي6

- اگاه ساختن كليه سطوح مديريت از عملكرد واحدهاي توليدي7

- تهيه سوابق و اطالعات براي مديريت به منظور ايجاد شرايط مناسب جهت مطالعه و 8تصحيح عملكرد ضعيف

- تهيه سوابق و اطالعات الزم براي كنترل موجودي و برنامه ريزي محصول9

- تهيه سوابق و گزارشات براي ارزيابي ماشين آالت يا كارگران توليدي10

محدوده بازرسي

مراحل و يا سطوح متعددي در اجراي بازرسي وجود دارد . اين موارد ممكن است در حالت كلي شامل بازرسي دريافت ، بازرسي پيش از توليد ، بازرسي حين توليد و آزمايش محصول شود . ضمنا امكان دارد كه اين فعاليتها

. كامال مستقل از از يكديگر و يا جزئي از يكسري وظايف باشد

.وجه تمايز اين دو حالت ارتباط سازماني يا فيزيكي نمي باشد ، بلكه تفاوت در اهداف و مقاصد است

سازماندهي بازرسي

موقعيت بخش بازرسي در هر سازمان بستگي به عوامل نشير وسعت ، توليدات اصلي و نوع عمليات آن سازمان .دارد . اين عوامل همچنين محدوده وظايف بخش كنترل كيفيت و ماهيت فرآيند بازرسي را مشخص مي كند

- موقعيت در سازمان كارخانه

- شرح وظايف بازرسي

اهداف بازرسي از جايي به جاي ديگر تغييرات اساسي ميكند . به همين دليل نحو مسئوليتها نيز بر طبق اهداف تغيير مي كند. بخش بازرسي جهت انجام وظايف خود نياز به برقراري روشها و سياستهاي الزم دارد. بايد تصميم

............... گرفته شود كه چه چيزي بازرسي شود ؟ كجا بازرسي شود ؟ چگونه ...؟- سطح اختيارات

- سازماندهي بخش بازرسيبازرسي

بخش بازرسي

آزمايش اجراء تحليلدريافت

ساخت

زير مونتاژ

مونتاژ نهايي

آزمايشات

پذيرش

حمل ونقل كاال

قطعات آمادي

ابزارو تجهيزات

فرامين اندازه گيري

برنامه ريزي

سازماندهي

روشها

پرسنلي

زمانبندي

آموزش

سوابق

بايگاني

آمار

تحقيقات

نتايج و گزارشات

آزمايشها

فرآيندها

استانداردها

ضايعات

ارتباطات

روشها

چارت وظايف بخش بازرسي

هزينه هاي بازرسي

هر هزينه اي كه صرف انجام وظايف بازرسي شود مانند وظايف كنترل كيفيت و يا بازرسيها ، هزينه هاي بازرسي محسوب ميشود.البته براي محاسبه هزينه هاي بازرسي سوابق كامل ودقيقي مورد نياز ميباشد

به طور كلي هزينه هاي بازرسي به دو دسته ، هزينه هاي نقص كيفيت و هزينه هاي ارزيابي و پيشگيري تقسيم .ميشود

هزينه هاي كيفيت

نسبت ضايعات

نقص

پيشگيري و ارزيابي

جمع هزينه

سيستم هاي بازرسي

- 3- بازرسي متمركز 2بازرسي سيار -1سيستم هاي مركب

در سيستم بازرسي سيار نياز به بازرساني دارد كه در محوطه توليد حركت كنند و قطعات موجود در ايستگاههاي كاري را كنترل كنند. در بازرسي متمركز بازرسان و ابزار بازرسي در محلي كه امور بازرسي انجام ميشود مجتمع

ميشوند . سيستم مركب نيز همانطور كه از اسمش پيداست تلفيقي از دو سيستم اول

: مزايا و معايب بازرسي سيار.و دوم ميباشد

مزايا.معايب خيلي زود مشخص مي شودو اين امر فرصت الزم جهت تصحيح را به همراه دارد -1

بازرس توانايي تشخيص خطاهاي غير معمول ماشين آالت را پيدا كرده و پراكندگي از حالت -2.نرمال را سريعا تشخيص ميدهد

به عنوان نتايج حاصل از آشنايي بازرس با كارهاي مختلف ، وي زمان كمتري را صرف كنترل -3 .مشخصه هايي كه به ندرت معيوب ميشوند، ميكند

حمل و نقل مواد به ايستگاه بازرسي متمركز و اختصاص فضاي بيش از حد به چنين ايستگاهي -4 .ممكن است حذف گردد

معايب

.فقدان ابزار بازرسي پيشرفته و يا محيط مناسب ممكن است امور بازرسي را مختل كند -1

.بازرس از طرف كارگر يا سر كارگر توليد جهت تاييد نمودن قطعات تحت فشار روحي قرار ميگيرد -2

بازرس سيار به علت انجام امور محوله از ساير بازرسان و سرپرست خودجدا ميشود، در صورتي كه شايد جهت -3.انجام امورات محوله نياز به حمايت معنوي داشته باشد

از آنجا كه شايد بازرس قادر به عالمت گذاري قطعات معيوب نباشد ، قطعات معيوب بين قطعات سالم جا زده -4 .شده باشد و به مراحل بعدي توليد راه يابند كه موجب صرف هزينه هاي اضافي ميشود

: مزايا و معايب بازرسي متمركز

مزايا

.ابزار دقيق و پيشرفته تري ميتواند مورد استفاده قرار گيرد -1

امكان برقراري ارتباطات مناسب بين بازرسان و سرپرست بازرسي -2

.ثبت ونگهداري سوابق ساده تر ميشود -3

.اعمال فشار رواني از طرف كارگر و سر كارگر توليد به حداقل خود ميرسد -4

.نياز به استفاده بازرسان ماهر كاهش ميابد -5

فصل سوم : كنترل كيفيت

تعريف كيفيت

كيفيت صuفات و مشخصuاتي كuه يuك محصuول در ارتبuاط بuا بuرآوردن مشخصuي از يuك گuروه مصuرف كننuده دارا مي باشد.

تعريف كنترل كيفيت

مجموعuه اي از عمليuاتي )برنامuه ريuزي، همuاهنگي و اجuرا( اسuت كuه جهت نگهuداري و يuا بهبuود كيفيت و تuو ليuد در سطحي بسيار اقتصادي انجام شود بنحوي كه رضايت مصرف كننده را داشته باشد.

جوانب مورد نظر در كنترل كيفيت

عبارت است از مجموعه عملياتي شامل اندازه گيري يا آزمايشهايي كه بر روي يك فرآورده انجام گيرد تا مشخص شود تا مشخصات ويژگيهاي آن فرآورده با مشخصات استانداردها مطابقت داشته باشد.

در سيستم كنترل كيفيت، كنترل داراي وظايف ديگري هم است :

- تعيين منبع يا عامل بوجود آورنده نقص يا اشكال1

- برطرف كردن منبع يا عامل بوجود آورنده اشكال2

- پيش بيني هاي الزم براي جلوگيري از ظاهر شدن منبع ياعامل بوجود آورنده اشكال3

تعريف كنترل

QUALITY OF DESIGN- كيفيت طرح

عبارت است از كيفيتي كه توليد كننده تصميم دارد به مصرف كننده عرضه كند.

)نقشه ها، جداول، فرم ها، تركيب مواد يا آلياژها و ….(

QUALITY OF CONFORMANCE- كيفيت انطباق

درجه هم سويي محصول با مشخصات استاندارد و معيارهاي تعيين شده براي ساخت آن محصول است به بيان ديگر ميزان تطبيق كيفيت محصوالت توليد شده در فرآيند توليد در با مشخصات كيفيت طرح است.

QUALITY OF PERFORMANCE-كيفيت عملكرد

P = F ( D * C )

اگر كنترل طرح و كنترل تطبيق را افزايش دهيم در نتيجه كنترل عملكرد افزايش خواهد يافت.

وظايف عمده مديريت كيفيت

QUALITY CONTORAL- كنترل كيفيت 1

QUALITY ASSURANCE - تضمين كيفيت 2

QUALITY PLOICY- خط مشي كيفيت 3

QUALITY PLANNING- برنامه ريزي كيفيت 4

QUALITY IMPROVEMENT- به سازي كيفيت 5

QUALITY SYSTEM- سيستم كيفيت 6

عوامل اساسي و مؤثر در كيفيت

MARKET - بازار 1

MONEY - پول )سرمايه(2

MANAGEMENT - مديريت3

MEN - نيروي كار4

MOTIVATION - ايجاد انگيزه5

MATERIAL - مواد اوليه6

MACHINE & MACHINZATION- ماشين آالت 7

MODERN IFORMATION - روشهاي اطالعاتي جديد8

MOUNTING PROUDUCT REQUIREMENT- برآوردن تمامي نيازهاي محصول 9

چگونگي ايجاد كيفيت

- بررسي بازار1

الف- شناسائي گروه مصرف كننده

ب - تعيين نيازهاي خالص اين گروه مصرف كننده

ج - شناسائي و تعيين مشخصات عمده مورد نياز در رابطه با محصول

- طراحي محصول2

الف- طرح نمونه ب - نمونه سازي ج - آرايش نمونه د - تأييد نمونه

- طراحي فرآيند3

الف- انتخاب تكنولوژي ب - طرح استقرار ج - طراحي ابزار و قالبها د - ساخت ابزار و قالبها و- انتخاب نيروي انساني ن - سيستم حمل و نقل ي - تهيه مواداوليه

- پياده كردن طرح فرآيند4

الف- نصب ماشين آالت ب - مرحله راه اندازي بصورت آزمايشي

ج - نيروي انساني براي نصب

دسته بندي فعاليتهاي كنترل كيفيت

بخش اول مهندسي )طراحي( كنترل كيفيت

- تعيين هدفهاي كلي در ارتباط با كيفيت1

- تعيين مشخصات كلي محصول2

- بررسي طرح هاي جديد و تجديد نظر شده از نظر كيفيت3

- بررسي نمونه تهيه شده بعد از طراحي و آزمايش آن4

- همكاري در تعيين دستورالعمل هاي كارگاهي از نظر كيفيت 5

- همكاري در تعيين مشخصات و ويژگيهاي مواد، قطعات نيمه ساخته و محصول كامل6

- مشخص كردن روشهاي كنترل مواد و قطعات خريداري شده7

- طراحي روشهايي براي كنترل فرآيند و كنترل محصول در مقاطع مختلف8

| در كيفيت مؤثرند و نحوه كنترل آنها9 - همكاري در مشخص كردن ماشين آالت و وسايلي كه مستقيما

- كمك به تعيين روشهايي براي تعمير و نگهداري پيشگيرانه در موقعي كه عملكرد تجهيزات به 10كيفيت محصول ارتباط دارد

- طراحي روش براي مطالعات تعيين قدرت فرآيند در ارتباط با كيفيت 11

-همكاري در رفع اشكاالت درارتباط باكيفيت توسط اقدامات اصالحي12

- تهيه دستورالعمل نظام كنترل كيفيت13

- ايجاد نظام اطالعاتي14

- طراحي و توسعه برنامه هاي جهت دار كنترل كيفيت براي افراد عملياتي جهت درك 15فرآيندها، برنامه ها، اهداف و طرحهاي كنترل كيفيت

- بررسي شكايات مصرف كنندگان در ارتباط با كيفيت16

- همكاري در تهيه بروشورها و نشرياتي كه سيستم كيفيت را مطرح و منافع مشتري را از 17خريد محصوالت با كيفيت تشريح مي كند

- بررسي هزينه هاي كيفيت18

- همكاري فني براي حل مسائل مهم كيفيت19

- تهيه گزارش در ارتباط با كيفيت براي مديران 20

بخش دوم مهندسي ابزار و وسايل اندازه گيري

- طرح و ساخت وسايل اندازه گيري1

- انتخاب وسايل اندازه گيري2

- خودكار كردن فرآيند اندازه گيري در صورت امكان و ادغام وسايل اندازه گيري در تجهيزات توليد3

- كاليبراسيون وسايل اندازه گيري4

بخش سوم كنترل فرآيند

- پياده كردن روشهاي كنترل كيفيت طراحي شده1

- بررسي مداوم روشهاي كنترل كيفيت فرآيند توليد و كارائي آنها2

- تفهيم روشهاي كنترل كيفيت به افراد كارگاهها3

- حفظ استانداردهاي كيفيتي و بهبود آنها4

- اطمينان از اجراي روشهاي كنترل كيفيت5

- رفع اشكاالت در ارتباط با كيفيت6

- سعي در كم كردن هزينه هاي كيفيت7

- انجام آزمايشها و اندازه گيري هاي الزم8

- همكاري در مشخص كردن بهترين نحوه استفاده از توليد رد شده در بازرسي9

- در ارتباط بودن با قسمت فروش براي اطالع داشتن از اشكاالت كيفيتي از نظر مصرف كننده10

- بررسي محصول رد شده از نظر مصرف كننده براي بدست آوردن اشكاالت موجود در كاال11

- همكاري در بهبود فعاليتها قسمت هاي خدمات بعد از فروش در ارتباط با كيفيت12

- بررسي اينكه تمام ماشين آالت و ابزار و وسايل كمكي خريداري شده داراي قدرت كافي از نظر 13كيفيت مي باشد

- تماس مداوم با فروشندگان مواد اوليه و قطعات، بررسي امكانات آنان و كمكي به اين فروشندگان 15- تعيين قدرت فرآيند در ارتباط با كيفيت14براي بهبود كيفيت

- جمع آوري و نگهداري اطالعات در ارتباط با كيفيت16

- سعي در ايجاد و بهبود حس اهميت دادن به بهبود كيفيت در كاركنان شركت17

- بهبود روشهاي اندازه گيري 18

- ايجاد ايمني در استفاده از كنترل كيفيت فرآيند توليد19

- اجراي روشهاي تشخيص و پياده كردن عمليات اصالحي20

بخش چهارم بازرسي و اندازه گيري

- برنامه ريزي، بازرسي و اندازه گيري متناسب با نرخ توليد1

- بازرسي مواد اوليه و قطعات خريداري شده مطابق روشهاي تعيين شده2

- بازرسي مراحل توليد مطابق روش هاي طراحي شده3

- مميزي محصول و روشها در مقاطع مختلف5- بازرسي محصول نهايي4

- نگهداري و به هنگام در آوردن نتايج بازرسي6

- آموزش بازرسان7

نظام كنترل كيفيت

شبكه اي از روشها، دستورالعمل ها و اطالعات فني و اداري كه الزم است به كارگرفته شود تا محصول با كيفيت توليد شود

زير نظام هاي نظام كنترل كيفيت

- زير نظام مديريت كنترل كيفيت1

- زير نظام بررسي كيفيت قبل از توليد2

- زير نظام برنامه ريزي كيفيت محصول و فرآيند توليد3

- زير نظام برنامه ريزي سنجش و كنترل كيفيت مواد و قطعات خريداري شده4

- زير نظام سنجش و كنترل كيفيت محصول و فرآيند توليد5

- زير نظام جمع آوري و بازگشت اطالعات6

- زير نظام وسايل و روشهاي اندازه گيري7

- زير نظام آموزش و ارتقاء قابليتهاي انساني 8

- زير نظام خدمات كيفيتي بعد از فروش9

- زير نظام مطالعات و بررسي هاي ويژه10

- زير نظام مديريت كنترل كيفيت2

- سياستهاي كيفيتي1

- مسؤليتهاي در ارتباط با كيفيت 2

- سازمان واحد كنترل كيفيت3

- شرح وظايف براي پستهاي سازماني4

- روشهاي حسابداري و هزينه يابي در ارتباط با 5كيفيت

- روش ايجاد نظام كنترل كيفيت6

- مميزي كنترل كيفيت در سطح كلي7

- نظام نامه كنترل كيفيت8

-زير نظام بررسي كيفيت قبل از توليد1

-نحوه شناخت نيازهاي كيفيتي مصرف كننده و جمع آوري 1نظرات آنها

- مراحل تهيه طرح يا تغيير طرح2

- نحوه بررسي كيفيت طرح3

-نحuوه تعuيين مشخصuات فuني و تعuيين اهميت نسuبي آنهuا و 4توزيع اطالعات

- نحوه تصويب طرح5

- زير نظام برنامه ريزي كيفيت محصول و فرآيند 3توليد

- روش تعيين مشخصه هاي كيفيتي كه بايستي اندازه گيري 1شود

- نحوه تعيين روش بازرسي2

- نحوه تعيين نيازهاي نيروي انساني3

- نحوه تعيين جريان كار4

- نحوه تعيين روشهاي مميزي5

- زير نظام برنامه ريزي سنجش و كنترل كيفيت مواد و قطعات خريداري شده4

- تعيين مشخصه هاي كه بايستي اندازه گيري شود1

- تعيين روشهاي بازرسي2

- نحوه انتقال كليه خواسته هاي كيفيتي به فروشنده3

- نحوه بررسي قابليتهاي كيفيتي و امكانات توليدي فروشنده4

- نحوه اطمينان از اينكه فروشنده كيفيت مواد و قطعات خود را بررسي كرده و تضمين مي نمايد5

- مدارك بازرسي كه بايد همراه مواد و قطعات باشد6

- نحوه بررسي همبستگي بين نتايج بازرسي فروشنده و خريدار7

- نحوه ادامه خدمات فني، كيفيتي و … به فروشندگان8

- زير نظام سنجش و كنترل كيفيت محصول و 5فرآيند توليد

- نحوه انتقال مشخصات فني و اهميت نسبي آنها به 1كارگاهها

- دستوالعمل اندازه گيري و بازرسي هايي كه توسط افراد 2توليد انجام مي شود

- دستوالعمل اندازه گيري و بازرسي هايي كه توسط افراد 3كنترل كيفيت انجام مي شود

- نحوه كاليبراسيون وسايل اندازه گيري4

- نحوه بررسي كيفيت توسط واحدكنترل كيفيت در خط 5توليد

- نحوه انجام مميزي روشهاي توليد و كنترل كيفيت6

- دستورالعمل بازرسي نهايي7

- نحوه مميزي محصول در مقاطع مختلف8

- نحوه بررسي و تجزيه و تحليل مواد و قطعات خارج از 9استاندارد

- مشخص كردن مسيرهايي كه مواد و قطعات 10طي مي كنند

- نحوه بررسي كارائي كنترل كيفيت11

- نحوه كنترل فعاليتهاي تعميرات و نگهداري12

- نحوه بررسي و تجزيه و تحليل شكايات 13مصرف كننده

- نحوه استفاده از نمودارهاي كنترل14

- نحوه بررسي دوره اي مدارك فني جهت 15اطمينان از صحت آنها

- نحوه تشخيص و برنامه ريزي و اجراي 16عمليات اصالحي

- زير نظام جمع آوري و بازگشت اطالعات6

- نحوه برنامه ريزي زير نظام جمع آوري و بازگشت 1اطالعات

- نحوه بررسي نيازهاي اطالعاتي واحدهاي مختلف 2و تعيين گزارشهايي كه بايد تهيه شود

- نحوه جمع آوري داده ها، دسته بندي و تجزيه 3وتحليل آنها جهت تهيه گزارش

- نحوه بررسي دوره اي نظام اطالعاتي4

- زير نظام وسايل و روشهاي اندازه گيري7

- نحوه طراحي و تهيه و يا ساخت وسايل اندازه گيري1

- نحوه مشخص كردن مشخصات فني وسايل اندازه گيري 2و وسايل آزمايشگاهي

- نحوه تهيه دستورالعمل هاي اندازه گيري3

-نحوه برنامه ريزي كاليبراسيون و تعمير و نگهداري وسايل 4اندازه گيري

- زير نظام آموزش و ارتقاء قابليتهاي 8نيروي انساني

- روش برنامه ريزي آموزش1

- روش تعيين دانش مورد نياز شغل2

- روش تعيين نيازهاي آموزشي3

- روش ارائه دوره هاي آموزشي4

- روش آموزش ضمن كار5

- روش دخالت دادن كيفيت در سيستم هاي 6پاداش مالي

- روش سنجش كيفيت كار فرد يا گروه7

- روش شركت دادن افراد در تعيين هدفهاي 8كيفيتي

- روش سنجش كارايي نظام آموزش9

- زير نظام خدمات كيفيتي بعد از فروش9

- روش پاسخ گويي به شكايات كيفيتي مصرف كننده1

- نحوه بررسي تعهدات دوره ضمانت و نحوه اجراي آن2

- نحوه مميزي روش نگهداري محصول در انبارهاي اداره 3فروش قبل از تحويل به مصرف كننده

- بررسي كميت و كيفيت كار تعميرگاهها4

- نحوه بررسي كيفيت كار تأمين لوازم يدكي5

- نحوه بررسي دستورالعمل هاي استفاده و نگهداري 6محصول

-نحوه بررسي دستورالعملهاي تعمير براي 7تعميرگاههاوتجديدنظر در آنها

- نحوه جمع آوري اطالعات مربوط به نقص هاي محصول 8در دست مصرف كننده

-نحوه جمع آوري اطالعات مربوط به تعميرات تعميرگاهها و 9لوازم يدكي

- نحوه مقايسه كيفيت محصول با محصول هاي رقيب10

- نحوه بررسي تعمير پذيري11

- زير نظام مطالعات و بررسي هاي ويژه10

- روش تشخيص مشكالت كيفيتي 1

- روش برنامه ريزي و اجراي اقدامات اصالحي اساسي2

- روش مشخص كردن بهترين تنظيم فرآيند با در نظر گرفتن همبستگي مشخصه 3كيفيتي با آنچه كه تنظيم مي گردد

- روش بررسي مواد، روشها، فرآيند جديد و تأثيرآن بر روي كيفيت4

- روش بررسي قسمت هايي از فرآيند كه داراي ضايعات باال هستند5

- روش تقسيم تلورانسها6

- روش انجام سنجش قدرت فرآيند توليد در ارتباط با كيفيت7

سيكل كنترل

- تعيين استاندارد براي سيستم 1

- اندازه گيري وضع موجود سيستم 2

- تجزيه و تحليل 3

- بازگشت اطالعات براي تصميم گيري4

- اطالعات اصالحي5

عمليات

اندازه گيري وضعيت موجود

مقايسه وضعيت استادارد

تنظيم

خروجيورودي

بررسي ديناميكي سيتم كنترل كيفيت

را هم در همان حهت تحريك شد b را در جهتي تحريك كنيم و عامل aاگر عامل را درجهتي تحريك aرابطه علت و معمولي مثبت داريم و بالعكس اگر عامل

در حهت ديگر تحريك شود رابطه علت ومعلولي منفي است .bكنيم و عامل

a b

+a b

a b-

حلقه هاي علت را در جهتي تحريك كنيم و و اين تحريك تا زمانيكه به آخر برسد aاگر عامل معلولي برگردد( و تاثير آن عامل را افزايش دهد ، حلقه علت a)يعني دوباره به

ومعلولي مثبت داريم، و اگر برعكس باشد حلقه علت و معلولي منفي داريم.

كيفيت محصول مطلوبت كاال در نظر مصرف كننده

هزينه توليد قيمت تمام شده

قيمت تمام شده مطلوبت كاال در نظر مصرف كننده

+

+

uu

در حلقه ها اگر تعداد منفي ها زوج بود حلقه مثبت است و اگر اين تعداد فرد بود حلقه ها منفي خواهند بود .

حلقه هاي مثبت رشد بوجود مي آورند حلقه هاي منفي مانع رشد

فصل چهارم : كنترل كيفيت آماري

كنترل كيفيت آماري

الف( فعاليت هاي تعيين كننده كيفيت طرح

ب ( فعاليت هاي تعيين كننده كيفيت اجرائي

آيا مشخصه هاي كيفيتي كه اين عمل توليدي در روي محصول ايجاد مي كند مطابق طرح ( 1سؤال است؟

آيا آنچه كه تا به حال انجام شده است مطابق مشخصه هاي فني است؟( 2سؤال

براي پاسخ گويي به سؤال يك از نمودارهاي كنترل استفاده مي كنيم

CONTORAL CHARTS

براي پاسخ گويي به سؤال دو از تئوري رد و قبول محصول توسط نمونه گيري استفاده مي كنيم .

ACCEPTANCE SAMPLING PLANS

RANDON CAUSES- علل تصادفي 1دسته بندي انواع علل

مجموعه عللي كه روي اندازة مشخصه فني اثر مي گذارند كه آنها را نمي شناسيم يا نمي توانيم آنها را به علل ديگري ربط دهيم با وجودي كه ما سعي در مشخص نگه داشتن عوامل تأثير گذارنده

روي قطعه كار داريم.

ASSIGNABLE CAUSES- علل غير تصادفي 2

| در يك فرآيند قابل كنترل و مجموعه عللي كه مي توان آنها را به علل خاصي ربط داد كه معموالتغيير هستند كه در دو حالت است :

- در جهت مثبت )شناسايي عوامل، حفظ و تثبيت(1

- در جهت منفي )شناسايي عوامل، حذف از سيستم(2

انواع نمودارهاي كنترل

- نمودارهاي كنترل براي مشخصه هاي پيوسته1

- نمودارهاي كنترل براي نسبت )درصد( ناقص2

- نمودارهاي كنترل براي تعداد نقص3

نمودارهاي كنترل براي مشخصه هاي پيوسته

فرض كنيد. اين مشخصه xاز نظر سادگي، در ابتدائ براي محصول مورد نظر فقط يك مشخصه پيوسته x توسط فرآيند روي محصول بوجود مي آيد. در ارتباط با مشخصه هاي كيفيتي، سه حالت براي حدود

فني مي توان در نظر گرفت :

LOWER SPECIFICATON LIMIT (L.S.Lحد پايين مشخصه )

UPPER SPECIFICATON LIMIT (U.S.Lحد باال مشخصه )

U.S.LXL.S.L

L.S.L U.S.L

سئوال

- آيا همگي قطعات مطابق اين مشخصات است؟1

- چگونه به شرايطي برسيم كه بتوانيم طبق آن 2محصول مورد نظر

را مطابق مشخصه هاي خواسته شده توليد كنيم؟

- چگونه اين شرايط را طي زمان حفظ كنيم؟3

مشخصه

زمان

X مقدار مشخصه

نمودار پارتو

نمودار پارتو ، نمودار ميله اي است كه علت مشكالت بوجود آمده را با فراواني آن مقايسه ميكند. نام اين نمودار از نام ويلفرد پارتو دانشمند علوم اجتماعي گرفته شده است . وي معتقد است در بعضي جوامع ،

اكثريت ثروت در اختيار درصد كمي از مردم است.

مهندسين كيفيت نيز بر اين باورند كه مشاهده نقصها از توزيع پارتو مشابهي پيروي ميكند . به عبارت ديگر درصد زيادي از نقصها و مشكالت ناشي از درصد كمي ،علل و عوامل اصلي ميباشد يعني اگر چه براي

مشكالت موجود علل بسيار زيادي مي تواند وجود داشته باشد ولي تعداد كمي از اين علل اهميت داشته و - يك محصول بارفع آنه ميتوان بخش اعظمي از مشكالت را حل نمود.

- مشخصات فني محصول

- فرآيند توليد

روش

- مشخص كردن تعداد نقص ها

- مشخص كردن اينكه هر محصول ناقص به علت چه مشخصه اي است

- اطالعات را بر حسب درصد ناقص بترتيب نزولي مرتب كنيد

A B C D E F G

درصد ناقص

نقص

CAUSE AND EFFECTنمودار علت و معلول )نمودار استخوان ماهي(

در مورد يك محصول ناقص بودن آن را به علل خاصي مرتبط نمود حال اگر تجزيه و تحليل كنيم كه اين نقص به چه علتي بوجود آمده است نمودار زير بدست مي آيد.

لنگ بودن

عمليات حرارتي

ابزار كمكي مواد اوليه

نيروي انساني

ماشين آالت

قالبهاآلياژ

قيد وبستها

عدم تنظيم سه نظام

ميز راهنما

Bكارگاه انگيزه آموزش

نوع نمودار كنترل نوع داده كاربرد عمومي مزاياي مهم معايب مهم

ميانگين ودامنه(x , R )ميانگين و انحراف

معيار

درصد ضايعات(P)

تعداد ضايعات(np)

تعداد نقص (C)در محصول

تعداد نقص در واحد(U)محصول

),( X

كمي

اندازه يك مشخصه

وصفي

تعداداقالم خراب محصول

وصفي

تعداد

نقص در

واحد

محصول

كنترل هر مشخصه

كنترل كلي

نسبت ضايعات

كنترل تعداد كل

نقص

در واحد محصول

بيشترين بهره برداري از -1اطالعات

اطالعات دقيقي از -2ميانگين و پراكندگي فرآيند

براي كنترل هر مشخصه بوجود مي آورد

غالبا اطالعات در بخش -1بازرسي موجود است

فهم آن آسان است -2

تصوير كلي از كيفيت به -3دست مي دهد

ضمن داشتن همه مزاياي نمودار معياري از درجه خرابي را نيز فراهم مي

P.كند

بدون آموزش قابل فهم -1نيست

ممكن است بين حدود -2كنترل و تولرانس اشتباه

.شود

براي داده هاي وصفي -3.قابل استفاده نيست

نمي تواند اطالعات دقيقي -1براي كنترل هر مشخصه

.فراهم كند

نمي تواند درجه خرابي در -2اقالم محصول را تشخيص

.دهد

نمي تواند اطالعات دقيقي براي كنترل هر مشخصه

.فراهم كند

مقايسه نمودارهاي كنترل

هفت ابزار كنترل كيفي

نمودار استخوان ماهي )علت و -1 معلول(

هيستوگرام -4 نمودار جريان توليد)فلوچارت( -3 نمودار پارتو -2

نمودار همبستگي-7نمودار كنترل -6نمودار روند -5

واژه نامه انگليسي – فارسي كيفيت

Acceptable process level

Acceptable quality level

Acceptable

Acceptable control charts

Acceptable criteria

Acceptable inspection

Acceptable number

Acceptable sampling

Acceptable sampling by attributes

Acceptable sampling by variable

Accuracy

Adaptive control

Analysis

Analysis of variance

Annual quality program

Annual report on quality

AOQL (average outgoing quality limit)

AOQL sampling plans

AOQL sampling tables

Appraisal costs

AQL (acceptable quality level)

AQL sampling tables

Arithmetic mean

ASN (average sample number)

ول دقابل قب رآين سطح ف

ول ابل قب فيت ق سطح كي

بولي ذيرش- ق پ

ترل براي پذيرش مودارهاي كن ن

ر پذيرش عيا م

ذيرش پ براي ازرسي ب

پذيرش دد ع

ذيرش راي پ يري ب ه گ مون ن

ا مشخصه وصفي ري براي پذيرش ب ي گ مونه ن

مشخصه كمي ذيرش با ي پ ري برا گي مونه ن

صحت

نترل تطبيقي ك

ل حلي ت

س يان حليل وار ت

كيفيت ه رنامه ساليان ب

يفيت زارش ساليانه ك گ

كيفيت خروجي ر حداكث

AOQL ر ي ب ي مبتن طرحها

AOQL ه گيري مون جداول ن

هزينه هاي ارزيابي

ول ابل قب فيت ق سطح كي

AOQL ر ي ب ي مبتن طرحها

گين حسابي ميان

مونه متوسط تعدادن

A Assembly quality

Assignable causes of variations

ATI (average total inspection)

Attribute characteristic

Attribute sampling plan

Audit

Audit of decisions

Automated measurements

Automated inspection

Average

Average outgoing quality limit (AOQL)

Average sample number (ASN)

Average total inspection (ATI)

Avoidable quality costs

B

Bench inspector

Binomial probability distribution

Batch

Batch production

Bulk sampling

C

C chart

Calibration

Calibration control

Capability

نتاژ كيفيت مو

في علل غير تصاد

زرسي دادكل با وسط تع مت

مشخصه وصفي

طرح نمونه گيري وصفي

مميزي

تصميمات زي ممي

يك ندازه گيري اتومات ا

ازرسي اتوماتيك ب

وسط ت م

كيفيت خروجي متوسط ر حداكث

مونه متوسط تعدادن

زرسي وسط تعداد كل مورد با مت

اب كيفيت اي قابل اجتن زينه ه ه

بازرس پاي ميز كار

ه اي جمل حتمال دو ا ع وزي ت

اشته نب ا

ه اي دست د ولي ت

ي ه ا گيري دست ه مون ن

وانايي ت

C نمودار

براسيون كالي

سيون كنترل كاليبرا

واژه نامه انگليسي – فارسي Causeكيفيت

Cause and effect diagram

Central Line

Centralized Inspection system

Chain sampling plans

Chance cause of variations

Characteristic

Chief dominance

Confidence interval

Confidence level

Conformance

Consequential costs

Consumer

Consumer’s risk

Continuous probability distributions

Continuous production

Continuous sampling plans

Control chart

Control limits

Control stations

Control ability

Corrective actions

Cost

Critical defect

Curtailment inspection

علت

مودار علت ومعلول ن

خط مركزي

مركز زرسي مت م با سيست

اي ره ه گيري زنجي نمون طرحهاي

تغييرات لي علل احتما

مشخصه

سربازرس

ن ا محدوده اطمين

ن ا طمين سطح ا

ق طاب ت

هاي طبعي ه هزين

نده گكن مصرف

ده ن سك مصرف كن ري

وسته لي پي وزيع احتما ت

وسته يد پي ول ت

يوسته ه گيري پ طرح نمون

مودار كنترل ن

حدود كنترل

رل يستگاه كنت ا

ذيري نترل پ ك

مات اصالحي قدا ا

هزينه

ني حرا قص ب ن

تمام ا بازرسي ن

D

Data analysis

Data collection

Data feedback

Data processing

Data recording

Data system

Defect

Defect free

Defective

Design of experiment

Design review

Discretionary costs

Distribution

Dodge-Roming sampling plans

Dominance

Dominant causes

Exponential probability distribution

External failure costs

F

Double sampling plans

Double specification limits

E

Experiment

Failure

Failure analysis

ه ها تحليل داد

ها داده جمع آوري

بازخور داده ها

ده ها پرذازش دا

ها ثبت داده

ها سيستم داده

قص ن

نقص دون ب

اقص ن

طراحي آزمايش

مرور طرح

ياري هاي اخت هزينه

وزيع ت

گيري داج مونه طرح ن

ط سل ت

علل مسلط

ابع توزيع نمايي ت

قص خارجي اي ن هزينه ه

اي دو نمونه طرحهاي

ا حدود دو طرفه مشخصه فني ب

زمايش آ

قص ن

حليل نقص ت

واژه نامه انگليسي – فارسي Failure costsكيفيت

Feed back

Final inspection

First – piece inspector

Fitness for use

Floor inspector

Forman inspector

Fraction defectives

Frequency distribution

G

Gage

General inspection level

Grade of defects

H

Histogram

Hypergeometric probability distribution

I

Incidental defects

Incoming inspection

Indifferent quality level (IQL)

Inherent reproducibility

Inspection

Inspection feedback

Inspection level

Inspection station

زينه هاي نقص ه

بازخور

هايي زرسي ن با

قطعه ازرسي اولين ب

فاده نتناسب براي است

سيار بازرس

سركارگر بازرسي

ت عا سبت ضاي ن

واني وزيع فرا ت

فرمان

بازرسي عمومي سطح

يص رج نقا د

هيستوگرام

ل فوق هندسي حتما وزيع ا ت

يي جز قص ن

ورودي ازرسي ب

وت بي تفا سطح كيفيت

ري ذاتي پذي كثير ت

زرسي با

زخور بازرسي ا ب

سطح بازرسي

ستگاه بازرسي ي ا

Inspection supervisor

Inspection accuracy

Inspection error

Internal failure costs

IQL (indifferent quality level)

Item – by – item sequential plan

L

Life testing

Line inspection

Lot

Lot formation

Lot – by – lot inspection

Lot quality

Lot size

Lot tolerance percent defective (LTPD)

Lower control limit (LCL)

Lower specification limit (LSL)

LTPD (lot tolerance percent defective)

M

Maintainability

Major defect

Material revised board (MRB)

Mean

Measurement

Measurement error

زرسي ا سرپرست ب

رس صحت باز

زرس طاي با خ

قص داخلي اي ن نه ه هزي

وت بي تفا سطح كيفيت

پي در پي گيري طرح نمونه

ل عمر طو ش آزماي

در خط زرسي ا ب

اشته نب ا

ه اشت شكيل انب ت

اشته ب باشته به ان ازرسي ان ب

اشته كيفيت انب

ندازه انباشته ا

قابل قبول حداكثر درصد ضايعات

ن حد كنترل پايي

ن پايي حد فني

قابل قبول حداكثر درصد ضايعات

ري ر پذي عمي ت

هم عيب م

ظر مواد برگه تجديد ن

نگين ميا

ري ندازه گي ا

يري زه گ خطاي اندا

واژه نامه انگليسي – فارسي Measurement standardsكيفيت

Median

Metrology

MIL – STD – 105D

MIL – STD – 414

Minor defect

Mode

Motivation

Motivation movements

MRB (material revised board)

Multilevel continuous sampling plan

Multiple acceptance sampling plan

N

Narrow limit gaging

NDT (nondestructive testing)

Negative binomial distribution

Normal distribution

O

OC curve (operating characteristic curve)

New design control

New product quality

Nonconformity

Nondestructive testing (NDT)

Operator – controllable errors

P

اندازه گيري ستانداردهاي ا

ميانه

ري علم اندازه گي

ه گيري وصفي روشهاي نمون

گيري كمي ي نمونه روشها

يي جز عيب

نما

نگيزش ا

نگيزشي حركتهاي ا

ظر مواد برگه تجديد ن

يوسته ه گيري پ طرح نمون

رش ذي راي پ ه ب چند نمون طرح

از حدود فني ي تنگتر رمانها ف

زمايش غير مخرب آ

منفي ه اي دو جمل وزيع ت

رمال وزيع ن ت

تي يا عمل منحني مشخصه

جديد طرح رل كنت

جديد محصول ت كيفي

اقص ن

زمايش غير مخرب آ

كارگر نترل قابل ك خطاهاي

Pareto diagram

Patrol inspection

Percent defectives

Point of control

Poisson distribution

Population

Pre – control

Precision

Prevention costs

Probability

Probability of acceptance

Process average

Process capability

Process specification

Process variables

Producer’s risk

Product acceptance

Product assurance

Product audit

Product test inspector

Productivity

Purchased material control

Q.C circles (quality control circles)

QIE (quality information equipment)

و نمودار پارت

سيار بازرسي

عات رصد ضاي د

رل ت قطه كن ن

وزيع پواسون ت

جمعيت

رل يش كنت پ

قت د

گيري پيش هاي هزينه

ل ما حت ا

مالي احت ع وزي ت

يند آ متوسط فر

رآيند قابليت ف

د ن ي رآ مشخصات ف

متغيرهاي فرآيند

ده ن سك توليد كن ري

حصول رش م ذي پ

نان محصول طمي ا

زي محصول ممي

حصول زمايش م ازرس آ ب

هره وري ب

خريداري شده رل مواد ت كن

فيت رل كي حلقه هاي كنت

ي كيفيت عات جهيزات اطال ت

Q

واژه نامه انگليسي – فارسي Qualityكيفيت

Quality assurance

Quality audit

Quality characteristic

Quality control

Quality control circles

Quality costs

Quality function

Quality goals

Quality index

Quality information equipment (QIE)

Quality objectives

Quality planning

Quality policies

Quality protection

Quality reports

R

R charts

Random causes of variation

Random numbers

Range (R)

Rejectable quality level (RQL)

Rejection number

RQL (rejectable quality level)

S

يفيت ك

ت طمينان كيفي ا

يفيت ميزي ك م

ي ت في مشخصه كي

نترل كيفيت ك

فيت رل كي حلقه هاي كنت

زينه هاي كيفيت ه

يت قش كيف ن

يفيت هداف ك ا

فيت شاخص كي

ي كيفيت عات جهيزات اطال ت

يفيت هداف ك ا

كيفيت ريزي رنامه ب

سياستهاي كيفيتي

كيفي حمايت

زارشات كيفيت گ

R نمودار

ييرات علل تصادفي تغ

عداد تصادفي ا

دامنه

سطح كيفيت قابل رد كردن

عدد ردي

سطح كيفيت قابل رد كردن

Sample

Sample number

Sampling

Sampling by attributes

Sampling by variables

Self – control

Sequential sampling for acceptance

Set up

Shewhart control charts

SI measurement system

Single sampling plan

Specifications

Standard deviation

Statistical estimation

Statistical methods

Statistical process control

Statistical quality control

T

Tightened inspection

Time dominant operations

Tolerance

Total quality control (TQC)

Type A and type B sampling

Type I error

Type II error

ه مون ن

دنمونه عدا ت

گيري مونه ن

گيري وصفي مونه ن

مونه گيري كمي ن

خود كنترل

ذيرش راي پ ي ب ي در پ يري پ ه گ مون ن

يه ول نظيم ا ت

رل شوارت رهاي كنت مودا ن

SI زه گيري ستم اندا سي

اي نه نمو يك طرح

ت مشخصا

رد ندا ستا انحراف ا

ري ما خمين آ ت

ري آما روشهاي

ماري نترل فرآيند آ ك

ماري يفيت آ نترل ك ك

رانه ي ازرسي سخت گ ب

ن سلط زما ت حت عمليات ت

لرانس ت

جامع كيفيت كنترل

B يا A نوع گيري نمونه

اول نوع خطاي

دوم نوع خطاي

واژه نامه انگليسي – فارسي Uكيفيت

U chart

Uniform distribution

Unit of measurement

Upper control limit(USL)

V

Value analysis

Variable

Variance

Vendor

W

Warranty of quality

Weibull distribution

Worker – dominant operations

X

x chart

Z

Zero defect

U نمودار

واخت يكن وزيع ت

ي ي كنترل باال حد

ي ي مشخصه فن حد باال

ل مقداري حلي ت

متغير

اريانس و

فروشنده

ت يفي ضمين ك ت

نقص صفر

يبال وزيع وا ت

كارگر سلط تحت ت عمليات

x نمودار

منابع و مراجع - كنترل كيفيت ترجمه و تاليف : گروه مهندسي صنايع دانشگاه صنعتي 1 شريف

-كنترل كيفيت آماري تاليف : دكتر محمد تقي فلطمي قمي2

- كنترل كيفيت تاليف : دكتر كاضم نقندريان3

-كنترل آماري فرآيند تاليف : دكتر مسعود منصوري استاد دانشگاه فرزنو 4ترجمه و تدوين : مهندس نيكا دستور نيكو كاليفرنيا

5 -CARSON.BOLZ.YOUNG : ‘ PRODUCTION HANDBOOK , ‘3TH ED.,JOHN WILEY AND SONS , NEW YORK,1972

6 -GUPTA R.C. , STATISTICAL QUALITY CONTROL , NAI SARAK , DELHI , KHANA PUBLISHERS , 1983.

7-DUNCAN A. J. , QUALITY CONTROL AND INDUSTRIAL STATISTICS , HOMEWOOD ,ILLINOIS,IRWIN , 1986

P نمودار _ تمرين را براي آن رسم كنيد و توضيح Pاطالعات زير در مورد محصول داده شده است. نمودار

هدهيد.)سي نمونه پنجاه تايي( شماره نمون نامنطبق عداد محصول ت درصد ه شماره نمون نامنطبق عداد محصول ت درصد1 12 0.24 16 8 0.162 15 0.3 17 10 0.23 8 0.16 18 5 0.14 10 0.2 19 13 0.265 4 0.08 20 11 0.226 7 0.14 21 20 0.47 16 0.32 22 18 0.368 9 0.18 23 24 0.489 14 0.28 24 15 0.3

10 10 0.2 25 9 0.1811 5 0.1 26 12 0.2412 6 0.12 27 7 0.1413 17 0.34 28 13 0.2614 12 0.21 29 9 0.1815 22 0.44 30 6 0.12

PLCn

PIPPPELCL

n

PIPPPELCU

p

pp

pp

.

)(33][..

)(33][..

PLCU ..

PLC.

PLCL ..

= 0.4102

= 0.2313

= 0.0524

p نمودار

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

ه شماره نمون

قطب

امند ن

صر

د PLCU ..

PLC.

PLCL ..

= 0.4102

= 0.2313

= 0.0524

خارج از حدود كنترل هستند . براي يافتن علل 23 و 15پس از ترسيم نمودار مشخص ميشود كه نقاط بررسي صورت ميگيرد . اين علل پيدا شده و تصحيح ميشوند . 23 و 15قابل تشخيص در ارتباط با نقاط

بنابر اين ميتوانيم اين نقاط را حذف كرده بار ديگر نمودار را رسم كنيم.

حدود جديد :PLCU ..

PLC.

PLCL ..

= 0.3893

= 0.2150

= 0.0407

Cتمرين – نمودار

تايي برداشته 100 نمونه 26 مدار چاپي ،100تعداد نقصها در ايم

ه قصشماره نمون عداد ن ت ه قصشماره نمون عداد ن ت1 21 14 192 24 15 103 16 16 174 12 17 135 15 18 226 5 19 187 28 20 398 20 21 309 31 22 2410 25 23 1611 20 24 1912 24 25 1713 16 26 15

CLC

CCLCL

CCLCU

C

C

C

.

3..

3..C = ) تعداد نمونه ها / تعداد كل

نقصها (

C= 516/26=19.85

UCL = 33.22

LCL = 6.48

C نمودار

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

ه مون ره ن شما

صق

د نعدا

ت

عمل مي كنيم و حدود جديد را Pبراي نقاط خارج نمودار مثل نمودار به دست مي آوريم

Uتمرين – نمودار

تايي هستند. 5بار نمونه گيري كرده ايم و نمونه ها 20 اطالعات در جدول زير داده شده است

ه زه نمونهشماره نمون ندا ا ه مون هر ن مجموع تعداد نقصها در مونه حد ن عداد نقصها در وا متوسط ت1 5 10 22 5 12 2.43 5 8 1.64 5 14 2.85 5 10 26 5 16 3.27 5 11 2.28 5 7 1.49 5 10 210 5 15 311 5 9 1.812 5 5 113 5 7 1.414 5 11 2.215 5 12 2.416 5 6 1.217 5 8 1.618 5 10 219 5 7 1.420 5 5 1

ULCn

UULCL

n

UULCU

np

np

np

.

3..

3..

UUE ][ n / تعداد نقصها ) )

U = 1.93

UCL = 3.79

LCL = 0.07

U نمودار

0

1

2

3

4

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

ه ره نمون شما

صق

نداد

طتعوس

تم

فصل پنجم : طرح نمونه گيري بمنظور پذيرش

نمونه گيري جهت پذيرش

نمونه گيري به منظور پذيرش يك بخش عمده كنترل كيفيت آماري ميباشد.سه جنبه نمونه گيري به منظور پذيرش :مورد بحث ميباشد

از نمونه گيري به منظور پذيرش براي تعين وضعيت بهر)قبول يا رد بودن آن( استفاده ميشود نه براي برآورد -1كردن كيفيت

طرحهاي نمونه گيري به منظور پذيرش ، مستقيما يك وسيله كنترل كيفيت نميباشند . نمونه گيري به منظور -2پذيرش تنها بهرها )جمعيت( را ميپذيرد يا رد ميكند حتي اگر،كيفيت همه بهرها يكسان باشد طرح نمونه گيري

بعضي از بهرها را ميپذيرد و بقيه را رد ميكند بدون آنكه كيفيت بهرهاي پذيرفته شده بهتر از كيفيت بهرهاي رد شده . باشد

موثرترين استفاده از طرحهاي نمونه گيري به منظور پذيرش بعنوان يكيله بازرسي ، كسب اطمينان از كيفيت -3.محصول يك فرآيند توليد است

انواع طرحهاي نمونه گيري

طرحهاي نمونه گيري با وصفيها معمولترين نوع نمونه گيري ميباشد . در اين نوع نمونه گيري يك تعداد از قبل تعين شده اقالم بهر )نمونه( انتخاب شده و بازرسي ميشوند . اگر تعداد اقالم معيوب نمونه كمتر يا مساوي بايك حداقل

.تعين شده باشد بهر پذيرفته ميشود در غير اين صورت بهر رد ميگردد

روشهاي رد يا قبول محصول توسط نمونه گيري

با مشخصه وصفي

by Attribute

با مشخصه كمي

by Variable

با تشكيل انبار

Lot-by-Lot

با تشكيل انباشته

Continuous

اي نمونه يك

اي نمونه دو

اي نمونه چند

گيري نمونهپي در پي

Sequential Sampling

Multiple Sampling

Double Sampling

Single Sampling

روش انباشته به انباشته با مشخصه وصفي – يك نمونه در روش يك نمونه گيري ، يك نمونه از بهر برداشته ميشود و بر اساس نتايج بازرسي اين نمونه تصميمي در باره اي

Lot-by-Lot Single Sampling پذيرش يا رد بهر گرفته ميشود

محصول - مشخصات فني - تعريف سالم بودن -

N اندازه انباشته

k تعداد ناقص هاي داخل نمونه

C عدد قبولي

n اندازه نمونه

انباشته قبول مي شود

انباشته رد مي شود

Ck f i C k f i

OPERATING CHARACTERISTIC CURVE :OCنمودار مشخصات عمليات

يك روش يسار خوب ارزيابي طرحهاي نمونه گيري ، منحني مشخصه عملكرد ميباشد . در قضاوت درباره يك طرح .به خصوص ، دانستن اينكه طرح يك بهر با يك درصد معين معيوب را با چه احتمالي مي پذيرند يا رد ميكند

مثال : يك طرح يكبار نمونه گيري داراي اطالعات زير است

N=3000 n=10 c=2

kتعداد ناقص هاي داخل نمونه

نسبت ناقص هاي انباشته احتمال قبولي انباشته PaP

C

0k

kPn

C

0k

knka

k!(P)n

e20n

(P)1Pn

NC(P)kPIf n>=10n

IF

P np pa0 1

0.01 1 0.9810.02 2 0.8570.03 3 0.6470.04 40.05 50.06 60.07 70.08 80.09 9

1 2 3 4 5 6 7 8 9 P

aP

1

0.981

0.857

0.647

..

…

…

…

احتمال قبولي

رداحتمال

مي شود. به عبارت ديگر اگر با 0.66 درصد معيوب باشد احتمال پذيرش آن 2.3اگر كيفيت يك بهر ارائه شده بهر رد خواهد شد. 19 بهر پذيرفته شده و 36اين طرح نمونه گيري بازرسي شود

B و نوعA نوع OCمنحنيهاي

ميباشد. در مورد اين منحني فرض بر اين است كه B كه در قسمت گذشته رسم شده از نوع منحني OCمنحنيهاي جريان محصول پيوسته است و در نتيجه محاسبات آنها بر اساس حجم بهر نامتنهاهي صورت ميگيرد ، كه توسط

باشد از توزيع پواسان استفاده مي شود. N> =20 باشد و اگر N > =10nتوزيع دو جمله اي محاسبه مي گردد اگر ، احتمال پذيرش يك بهر تنها ي متناهي را نشان ميدهد كه در اين حالت از توزيع فوق هندسي Aنوع OCمنحنيهاي

براي محاسبه احتماالت پذيرش استفاده ميشود.

براي نشان دادن داده A نزديك ميشود سپس منحني B به منحني نوع A( يك منحني نوعNبا افزايش حجم بهر )هاي گسسته و يك منحني ناپيوسته است.

C

k

knPeWhen

0

20n , 10N k!

)nP(

n

N

kn

P(N)1

k

NP

P

n

N

kn

P(N)1

k

NP

C(P)kP

n

N

kn

P(N)1

k

NP

P)k(

C(P)kP

a

C

0Ka

a

B و نوعA نوع OCتفاوت بين منحنيهاي

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 P

aP1

0.981

0.857

0.647

..

…

…

B نوع

Aنوع

N = n=25 c=0

N = 65 n=25 c=0

هميشه پايين تر از A در مقايسه منحنيها ، منحني نوع قرار مي گيرد . وقتي حجم بهر نسبت به Bمنحني نوع

Aنمونه كوچكتر باشد بهتر است از منحنيي نوع استفاده شود.

- اندازه نمونه بصورت يك درصد ثابت اندازه بهر1

شبيه به يكديگر ميشوند.OC- وقتي اندازه نمونه ثابت مورد استفاده قرار گيرد، منحنيهاي 2

- با افزايش حجم نمونه شيب منحني بيشتر ميشود.وبه يك خط مستقيم عمودي نزديك ميشود.3

با كاهش عدد پذيرش شيب منحني بيشتر مي شود.

OCخصوصيات منحني

ريسك توليد كننده و ريسك مصرف كننده

ريسك توليد كننده كه با عالمت نشان داده مي شود احتمال رد شدن يك بهر خوب يا قابل قبول است از آنجا نشان داد مگر آنكه بر حسب OCكه به صورت احتمال رد بيان ميشود آنرا نمي توان بر روي يك منحني

احتمال پذيرش تعين شود. بنابر اين ريسك مصرف كننده كه با عالمت نشان داده ميشود ،احتمال پذيرش يك بهر بد يا غير قابل قبول استو از آنجا كه بصورت احتمال پذيرش بيان ميشود هيچ تبديلي الزم نيست.

-1P

AQL :ACCEPTABLE QUALITY LEVEL

ناميده ميشود وجود AQL در رابطه با ريسك توليد كننده ، يك تعريف عددي درصد اقالم معيوب بهر كه حداكثر درصد اقالم معيوبي است كه جهت نم.نه گيري به منظور پذيرش مي تواند رضايت AQLدارد .

بخش تلقي گردد.

LTFD :LOT TOLERANCE FRECATION DEFECTIVE

LTFD نام دارد . LTFDدر رابطه با ريسك مصرف كننده ، يك تعريف عددي بهر معيوب وجود دارد كه درصد اقالم معيوب در يك بهر است كه مصرف كننده مي خاهد احتمال پذيرش آن كم باشد.

ريسك توليد كننده : احتمال رد كردن انباشته با كيفيت

ريسك مصرف كننده : احتمال قبول كردن انباشته با كيفيت

1-

AQL LTFD

ريسك توليد كننده

ريسك مصرف كننده

رابطه مصرف كننده و توليد كننده

توليد كننده مي خواهد تمام بهرهاي خوب پذيرفته شود و مصرف كننده ميخواهد تمام

بهرهاي بد رد شوند . تنها يك طرح نمونه گيري ايده آل كه داراي منحني بصورت يك خط عمودي است مي تواند هر دوي توليد

كننده و مصرف كننده را راضي نمايد.

aP

P

N= n

با بازرسي صد درصد اين منحني بدست مي آيد

ASN :AVERAGE SAMPLING NUMBER

متوسط تعداد قطعه اي كه از هر انباشته بازرسي مي گردد

P

n

ASNASN

1n

21 nn

روش دو نمونه اي روش يك نمونه ايP

n

ميباشد و براي جفت n هميشه ثابت بوده و برابر اندازه نمونه ASNدر يكبار نمونه گيري عبارت است ازASNنمونه اي فرمول

ASN=n1p1+(n1+n2)(1-p1) = n1+n2 (1-p1)

SCREENING INSPECTION OR RECTIFYING INSPECTIONSCREENING INSPECTION OR RECTIFYING INSPECTIONبازرسي غربالي

اين روش باعث بهبود كيفيت ميشود ولي در اين روش هزينه هاي بااليي داريم.

انباشته ايستگاه بازرسي

ايستگاه بعدي

بازرسي صد در صد قطعاتعبور قطعات سالم

قبول

رد

AOQ :AVERAGE OUT GOING AOQ :AVERAGE OUT GOING متوسط كيفيت خروجيQUALITYQUALITY

متوسط نسبت ناقصهاي خروجي كه يك روش ديگر براي ارزيابي يك طرح نمونه گيري است .

متوسط كيفيت خروجي از فرمول :

محاسبه ميشود.

PPN

n()NPP(P0)1P

Nn()N

PAOQ aaaa

AOQL = حداكثر متوسط كيفيت خروجي AOQL و AOQ مطلوب است محاسبه N=5000 n=100 c=2مثال :

P 100P Pa Ppa0 0 1

0.01 1 0.22 0.00220.02 2 0.977 0.019540.03 3 0.423 0.012690.04 4 0.238 0.009520.05 5 0.125 0.006250.06 6 0.062 0.00372

0.0137 = max AOQ = AOQL

0.0137

0.02

ATI :AVERAGE TOTAL INSPECTION متوسط تعداد كل مورد بازرسي

قبول انباشته

N قطعه بازرسي مي گردد

ايستگاه بازرسي مرحله بعد

CNnرد انباشته ,,N

nP

متوسط كل بازرسي روش ديگري براي ارزيابي يك طرح نم.نه .گيري است

) 1(a aP N nP ATI

ادامه اين فصل هنوز تكميل نگرديده است.