60
** MUÏC ÑÍCH CUÛA KHAÙM THÒT Cung caáp thòt toát laønh cho ngöôøi tieâu duøng MUÏC TIEÂU CUÛA KHAÙM THÒT laø phaùt hieän vaø loïai boû YTGB, gaây hi SK con người bao gm VSV, KST, u truøng ca KST; cht ni tiết, cht độc, cht tn dư hieän dieän trong thòt. Thòt thöôøng bò vaáy nhieãm taïi coâng ñoïan naøo?? Ôû ñaâu??

** MUÏC ÑÍCH CUÛA KHAÙM THÒT Cung caáp thòt toát ... Teân haïch baïch huyeát HEO T/BOØ Vuøng ñaàu - Haïch baïch huyeát mang tai + + - Hbh haøm döôùi +/- +/--

Embed Size (px)

Citation preview

** MUÏC ÑÍCH CUÛA KHAÙM THÒTCung caáp thòt toát laønh cho ngöôøi tieâu duøng

MUÏC TIEÂU CUÛA KHAÙM THÒTlaø phaùt hieän vaø loïai boû YTGB, gaây hại SK con người bao gồm VSV, KST, ấu truøng của KST; chất nội tiết, chất độc, chất tồn dư hieän dieän trong thòt.

Thòt thöôøng bò vaáy nhieãm taïi coâng ñoïan naøo?? Ôû ñaâu??

** Khaùm thòt bao goàm caùc phaàn

1) khaùm vuøng ñaàu vaø caùc haïch laâm ba ñaàu-coå2) khaùm nöûa quaøy thòt beân traùi vaø caùc haïch coù lieân quan (khaùm ñuøi, thaân phiaù trong, noïng vaø da)3) khaùm nöûa quaøy thòt beân phaûi vaø caùc hbh lquan4) khaùm loøng ñoû5) khaùm loøng traéng

** Caùc hình thöùc ra quyeát ñònh khi khaùm thòt(1) Cho pheùp tieâu thuï khoâng haïn cheá.(2) Caét boû phaàn beänh tích, phaàn coøn laïi cho

tieâu thuï bình thöôøng.(3) Cho pheùp tieâu thuï coù ñieàu kieän vaø haïn

cheá trong nhöõng khu vöïc nhaát ñònh.(4) Caét boû phaàn beänh tích, phaàn coøn laïi cho

tieâu thuï coù ñieàu kieän.(5) Taùi kieåm sau 24 giôø hoaëc 48 giôø.(6) Thòt haï phaåm.(7) Huûy boû toaøn boä vì nguy hieåm cho ngöôøi,

ñoäng vaät vaø moâi tröôøng.

Haïch haøm döôùi Haïch choáng Haïch mang tai

Sô ñoà 4.1 Ñöôøng thaâu nhaän baïch huyeát

Haïch tröôùc haàu hoïng Haïch pheá quaûn Haïch ñoát soáng ngöïc Haïch phoåi giöõa Haïch treân öùc Beå thaét löng Haïch hoâng ngoaøi Haïch beân saâu Haïch tröôùc ñuøi Haïch beïn caïn Hach treân vuù

Haïch tröôùc vai Haïch noïng Haïch coå sau Haïch naùch naùch Haïch thaän Haïch maøng treo ruoät Haïch thieâng Haïch toaï

TÓNH MAÏCH COÅ

TÆNH MAÏCH CHUÛTRÖÔÙC

OÁng khí quaûn

OÁng ngöïc vaø oáng beân phaûi

Beå chöùa

Haïch hoâng trong vaø thaét löng

Haïch nhöôïng

** ÑAÙNH GIAÙ TUOÅI HEÄ XÖÔNGBoø C7 T13 L6 S5 Cy18-20Heo C7 T14-15 L6-7 S4 Cy20-23Söï hoaù coát cuûa xöông phuï thuoäc vaøo tuoåi, döïa vaøo suïn ôû ñaàu xöông daøi, ñoát soáng hoaëc söï dính lieàn cuûa caùc ñoát xöông thieâng hoaëc xöông chaäu (xöông toaï, xöông mu vaø xöông chaäu):1 naêm tuoåi: Ñaàu suïn meàm, maøu traéng2 suïn beù daàn vaø xhieän nhöõng ñaûo nhoû maøu ñoû3 suïn coù maøu xaùm vaø vuøng ñoû chieám ña soá4-5 suïn hoaù coát taêng daàn6 suïn hoaù coát ñính lieàn vaøo thaân xöông

Xöông söôøn thuù non troøn, tuûy ñoû hoàng.Thuù giaø xöông söôøn deïp, tuûy ñoû saäm.

** Giaûi phaãu heä thoáng baïch huyeát: Maïch bhuyeát baét ñaàu töø heä thoáng bquaûn pphuù vaø trong suoát phaân boá ñeán töøng ñôn vò caáu taïo moâ. Bquaûn taùch bieät vôùi dòch moâ baèng moät lôùp noäi maïc moûng. Bquaûn lôùn daàn, thaønh maïch moûng goïi laø mbh # tónh maïch nhöng trong suoát hôn vaø nhieàu van hôn, khoâng theå nhìn thaáy baèng maét traàn keå caû nhöõng baïch quaûn lôùn nhaát

Maïch baïch di chuyeån ñöôïc moät phaàn nhôø aùp löïc yeáu cuûa moâ & söï vaän cô, giuùp chaát loûng töø khoaûng gian baøo vaøo trong bquaûn.

Mbh khoâng maøu/aùnh vaøng #htöông khoâg giaøu protein, nhieàu nöôùc vaø trong suoát hôn. Hbhuyeát coù vai troø loïc vaø baét giöõ 1 phaàn VK, chaát ngoaïi

Baïch quaûn ñi vaøo haïch baèng maïch nhaäp, maïch baïch xuaát khoûi haïch nhôø maïch xuaát töø roán haïch. Vuøng maø baïch huyeát daãn vaøo haïch goïi laø vuøng traùch nhieäm cuûa hbh haïch naèm treân ñöôøng di chuyeån cuûa baïch buyeát.

Bhuyeát ñoå vaøo moät hoaëc nhieàu hbh roài tieáp tuïc haønh trình ñoå vaøo nhöõng baïch maïch lôùn hôn. Bquaûn lôùn nhaát goïi laø oáng ngöïc, ñoå vaøo tmaïch chuû tröôùc, taäp hoïp bhuyeát töø caùc phaàn sau cô theå vaø ruoät. Bhuyeát töø phaàn tröôùc cuûa cô theå ñöôïc ñoå vaøo oáng khí quaûn roài vaøo tónh maïch coå vaø oáng ngöïc.

Xoang cuûa caùc maøng töông nhö maøng phoåi, luoân luoân aåm öôùt nhôø bhuyeát vaø trao ñoåi thoâng

** Caáu truùc haïch baïch huyeát thöôøng coù hình haït ñaäu, elip, kích thöôùc thay ñoåi. Boå ñoâi haïch vuøng voû hôi thaãm, vuøng tuûy saùng hôn naèm veà phía roán haïch. Vuøng voû nhieàu noát, hôi raén chaéc hôn tuûy, coù maøu traéng (H), naâu hoaëc xaùm (TB).Nhu moâ haïch goàm caùc teá löôùi hình thaønh 1 toå chöùc neàn coù chöùc naêng loïc, trong ñoù coù caùc tb baøo ñaïi thöïc baøo.Vuøng voû chia thaønh vuøng voû noâng coù nhieàu teá baøo lymphoâ B; vuøng voû saâu phiaù beân trong vôùi söï hieän dieän cuûa teá baøo T chòu traùch nhieäm ñaùp öùng mieãn dòch qua trung gian teá baøo.

Tuûy haïch coù nhieàu xoang baïch maïch, teá baøo lymphoâ T laãn B vaø caùc ñaïi thöïc baøo.Huyeát quaûn cuûa haïch goàm ñoäng maïch ñi vaøo roán haïch, chia thaønh caùc nhaùnh nhoû thaâm nhaäp vaøo toå chöùc haïch ñeå bao boïc laáy caùc noát lymphoâ vaø hình thaønh caùc vi quaûn. Tieáp theo sau ñoù laø caùc tieåu tónh maïch sau vi quaûn phaân phoái ñeán vuøng voû saâu. Tieåu tónh maïch sau vi quaûn naøy chæ coù moät lôùp noäi maïc neân caùc teá baøo lymphoâ deã daøng chui qua ñeå ñeán vuøng voû saâu thöïc hieän söï taùi tuaàn hoaøn.Chung quanh hach ñöôc bao boc bôûi moâ lkeát.

KV Teân haïch baïch huyeát HEO T/BOØ

Vuøng ñaàu

- Haïch baïch huyeát mang tai + +

- Hbh haøm döôùi +/- +/-

- Hbh treân haàu hoïng trong -/+ +

VUØNG ÑUØI SAU

- Hbh treân vuù (thuù caùi) + -/+

- Hbh beïn caïn (thuù ñöïc) + -/+

- Hbh hoâng ngoøai + +

- Hbh nhöôïng -/+ -/+

- Hbh tröôùc ñuøi - -/+

VAI - Hbh tröôùc vai - +

NONG - Hbh coå can giöõa/coå can sau + -

** KHAÙM ÑAÀU HEO (1) Qsaùt tình traïng toång quaùt baát thöôøng nhö:

abcess, xuaát huyeát da (möùc ñoä & hình daùng, cuõ/môùi, (dtaû, thöông haøn, daáu son Luoäc/Huûy);môõ döôùi da bò nhsaéc toá vaøng (nöa=tuï caroten& hoøang ñaõn=tuï bilirubin Luoäc vôùi ñkieän)Xem nieâm maïc mieäng, nöôùu raêng phaùt hieänbeänh tích cuûa dòch taû, LMLM, VS.

(2) Caét cô nhai: moãi beân ít nhaát ba laùt moûng ñeå tìm beänh tích cuûa gaïo heo Luoäc/Huûy. Löu yù: laùt caét thöù ba phaûi thaät saâu leân phiaù oáng tai ngoaøi seõ khaùm phaù ñöôïc tuyeán nöôùc boït mang tai vaø haïch baïch huyeát mang tai

(3) Haïch mang tai (parotid lymph node), naèm caïnh ñmaïch cuûa tuyeán nöôùc boït mang tai, oâm laáy moät phaàn tuyeán naøy, naèm phiaù sau cô nhai vaø thaáp hôn oáng tai ngoaøi.

Thaâu nhaän baïch huyeát cuûa tuyeán nöôùùc boït mang tai, vuøng maét, tai, mieäng, moâi, phaàn tröôùc xöông loa vaø vaùch muõi, haàu heát da vaø cô vuøng ñaàu, caùc xöông traùn, xöông muõi, xöông haøm döôùi.

Haïch haøm döôùi (mandibular l.n), ñònh vò ôû maët trong vaø tröôùc bôø cong cuûa xöông haøm # 4-5 cm, giöõa cô öùc ñaàu vaø beân döôùi tuyeán nöôùc boït haøm döôùi. Thu nhaän baïch huyeátvuøng mieäng, moâi, maù, löôõi, cô vuøng ñaàu, maét, tai, xöông haøm, moät phaàn da maët, caùc haïch mang tai vaø haïch caùnh.

Haïch treân haàu hoïng (retropharyngeal l.n): Haïchtreân haàu hoïng trong 1 - 2 caùi moãi beân, naèm giöõaxöông quai (hyoid) vaø hoïng, caùch söøng lôùn cuûaxöông naøy # 2,5 cm veà phiaù trong. Thaâu nhaänbaïch huyeát vuøng löôõi, saøn mieäng, khaåu caùi, nöôùu,yeát haàu, xoang haøm treân vaø thanh quaûn.

Haïch treân haàu hoïng beân naèm beân döôùi moãi caùnhcuûa xöông atlas. Haïch thaâu nhaän baïch huyeát vuønglöôõi, tuyeán nöôùc boït döôùi löôõi vaø tieáp nhaän maïchxuaát cuûa haïch mang tai, haïch haøm döôùi vaø haïchtreân haàu hoïng trong.

** KHAÙM THAÂN THÒT (1)Qsaùt tình traïng toång quaùt thaân thòt saïch/dô; baát

thöôøng nhö oám/maäp, maøu saéc cô, choùp ñuoâi hoïai töû…(2) Caét 1 ñöôøng // vaø caùch truïc soáng # 5 - 7 cm, saâu gaàn

ñeán khôùp chaäu ñuøi phaùt hieän beänh tích gaïo heo, sarcocystis vaø söï bieán maøu cuûa baép cô, qsaùt khôùp chaäu ñuøi (xhuyeát), beït ñuøi do toån thöông cô hoïc. Hnhöôïng LMLM.

(3) Qsaùt xoang buïng, caét khaùm haïch beïn caïn (thuù ñöïc), haïch treân vuù (thuù caùi), haïch hoâng ngoaøi. Neáu haïch trieån döôõng, xuaát huyeát vaø hoaïi thö tình traïng baàm daäp baép cô do ñaùnh ñaäp, teù ngaõ trong qtrình vaän chuyeån. Qsaùt môõ vuøng buïng ñeå phaùt hieän tình traïng vieâm nhieãm muû, tuï maùu, xuaát huyeát vaø caùc nang aáu truøng saùn choù (Cysticercus tenuicollis), beänh keùn nöôùc

* Haïch treân vuù naèm ôû 2 beân veà phiaù sau vaø phiaù treân tuyeán vuù cuûa thuù caùi, 2 caùi, kthöôùc 4-5cm, haïch nhoû naèm phía tröôùc haïch lôùn. Haïch thaâu nhaän bhuyeát ñeán töø tuyeán vuù, boä phaän sinh duïc phiaù beân ngoaøi, moät phaàn da ñuøi vaø caúng chaân.

* Haïch beïn caïn ôû vò trí coå bao dòch hoaøn, phiaù sau daây dòch hoaøn, phiaù tröôùc voøng beïn vaø baùm vaøo lôùp môõ cuûa bao dòch hoaøn. Haïch thaâu nhaän baïch huyeát cuûa caùc boä phaän sinh duïc phiaù beân ngoaøi (tröø döông vaät) vaø da vuøng laân caän, maët trong vaø maët sau ñuøi, maët trong cuûa chaân.

*Haïch hoâng ngoaøi coù hình traùi tim, naèm khoaûng 1/3 cung boàn, trong goùc tuø cuûa ñoäng maïch hoâng ngoaøi vaø ñoäng maïch buïng, 1-2 caùi, # 10-25 mm. Haïch thaâu nhaän baïch huyeát töø caùc cô cuûa vuøng buïng, cô moâng saâu, cô caêng caân maïc chi sau, phuùc maïc, xöông chaäu vaø vuøng laân caän.

*Haïch nhöôïng (popliteal l.n) naèm trong khoái môõ phiaù treân cô sinh ñoâi, giöõa cô nhò ñaàu vaø cô baùn gaân, sau xöông caúng chaân. Thaâu nhaän bhuyeát phaàn ngoaøi vaø sau ñuøi, phaàn xa cuûa chi sau. Maïch xuaát ñoå vaøo haïch döôùi ñoát soáng thaét löng vaø hach hoâng.

*Khaùm haïch tröôùc ñuøi (prefemoral l.n hay precryrall.n), naèm treân caân maïc cuûa cô nghieâng buïngngoaøi (obliques abdominis externus muscle), tieápxuùc hay ñính saùt vaøo cô caêng caân maïc chi sau(tensor fasciae latae) vaø treân khôùp goái khoaûng 10- 15 cm. Chuùng coù hình ellip, daøi vaø deïp. Haïchthaâu nhaän baïch huyeát da vuøng ngöïc, vuøng buïng,chaäu, ñuøi vaø chi sau vaø cô caêng caân maïc chi sau.

* Khaùm ñuøi tröôùc baèng caùch qsaùt tình traïng bieánmaøu cuûa moâ cô. Caét haïch tröôùc vai (prescapularl.n), naèm ôû vò trí cheânh cheách treân vaø höôùng vaøophiaù trong khôùp vai, baùm saùt vaøo lôùp môõ vaø bò côtay ñaàu che phuû (brachiocephalus muscle). Haïchthaâu nhaän baïch huyeát da vuøng coå vaø vai, phaàndöôùi maët, da vuøng ngöïc vaø chi tröôùc, caùc cô vai,caùc cô caùnh tay vaø ngoùn tay, caùc khôùp coå tay vaøcaùnh tay. Nhôù qsaùt caùc cô caïn vuøng vai - ñuøi nhöcô caêng caân maïc chi tröôùc, caùc cô vuøng coå ñeåphaùt hieän nhuïc baøo töû truøng vaø caét ngang côtam ñaàu beänh tích gaïo (cysticercosis).

* Khaùm thaän: Quan saùt lôùp môõ bao quanh thaän beänh tích cuûa giun thaän (Stephanurus dentatus). Boäc loä thaän ra khoûi môõ vuøng thaän, caét 1 ñöôøng ngaén vaø caïn, daøi 2–3 cm taùch thaän ra khoûi maøng bao quanh thaän. Quan saùt tình traïng vieâm dính maøng bao thaän vôùi nhu moâ thaän.

- Qsaùt hình daùng, maøu saéc vaø theå chaát cuûa thaän ñeå phaùt hieän caùc beänh tích treân thaän nhö: trieån döôõng, xung huyeát, caùc daïng xuaát huyeát, caùc noát hoaïi töû, nang thuûng treân thaän, ñoám muû, thaän nhieãm saéc toá vaøng, thaän teo nhoû. Boå ñoâi thaän ñeå qsaùt beå thaän, vuøng voû vaø tuyû cuûa thaän, tích nöôùc

* Taùch thaän ra khoûi cô thaên baèng caùch taùch daây treo thaän vôùi cô thaên. Caét maøng bao cô thaên (major psoas) ñeå quan saùt cô baàm daäp, öù maùu do ñaùnh ñaäp, hoaëc beänh tích cuûa gaïo heo vaø nhuïc baøo töû truøng heo (sarcocystosis).

* Qsaùt xoang ngöïc btích vaùch ngöïc (vieâm caáp, vieâm kinh nieân). Caét nhieàu nhaùt treân cô hcm ñeå quan saùt beänh tích gaïo heo hoaëc laáy maãu cô hcm gôûi ñeán PTN ñeå phaùt hieän giun bao theo phöông phaùp tieâu cô hoaëc ktra dö löôïng khaùng sinh.

* Khaùm noïng: Boäc loä vaø quan saùt chuøm haïch noïng (cervical thoraxic l.n), goàm haïch coå giöõa vaø haïch coå sau. Haïch coå caïn giöõa laøm thaønh moät nhoùm treân cô tay ñaàu, chaïy doïc theo tónh maïch coå caïn. Haïch coå caïn sau goàm ba haïch maøu ñoû naâu, haïch lôùn nhaát naèm ôû chính giöõa vaø beân döôùi khí quaûn.

* Khaùm da: qsaùt tình traïng vaø caùc daïng xhuyeát, baàm daäp vaø tuï maùu do cô hoïc, nhöõng veát hoaïi thötrong toå chöùc döôùi da, boïc muû, vieâm da coù muû, vieâm da thoái loeùt ôû heo do VK hoaïi sinh, veát ñoát cuûa coân truøng hoaëc beänh tích da do KST.

* Quan saùt lôùp môõ döôùi da veà ñoä daøy, maøu saéc vaø

Hpquaûn phaûi ôû choã tieáp giaùp pquaûn phaûi vôùi thuøy ñænh. Haïch pheá quaûn traùi ôû beân traùi khí quaûn, tröôùc vaø keá vôùi

pquaûn traùi. Thaâu nhaän baïch huyeát cuûa phoåi. Maïch xuaát ñoå vaøo oáng ngöïc. Maïch xuaát cuûa haïch pquaûn phaûi ñoå vaøo haïch maøng trung thaát sau or oáng ngöïc, haïch pquaûn giöõa vaø haïch pquaûn ñænh ñoå vaøo haïch maøng trung thaát tröôùc.

Haïch maøng phoåi giöõa chaïy töø ñmaïch chuû sau ñeán hcm, goàm 2 nhoùm. Haïch maøng trung thaát tröôùc, naèm trong khoaûng maøng trung thaát tröôùc vôùi tim, thaâu nhaän baïch huyeát vaùch ngöïc, tim, maøng bao quanh tim, maøng trung thaát, haïch pheá quaûn ñænh vaø pheá quaûn giöõa roài ñoå vaøo oáng ngöïc. Haïch maøng trung thaát sau chaïy doïc theo phaàn löng cuûa thöïc quaûn. Haàu heát caùc haïch lôùn naèm khoaûng phía sau tim. Thaâu nhaän baïch huyeát phoåi, hcm,

Khí quaûn keùo daøi töø thanh quaûn ñeán roán phoåi, taïi ñoù noù phaân chia thaønh hai pheá quaûn (bronchi) ñeå ñi ñeán phoåi. Pheá quaûn chia thaønh nhieàu pheá quaûn nhoû hôn goïi laø tieåu pheá quaûn (bronchiole). Thaønh tieåu pheá quaûn goàm lôùp bieåu moâ: teá baøo truï ñôn coù loâng vaø teá baøo ñaøi, lôùp ñeäm chöaù sôïi lieân keát, maïch quaûn, sôïi thaàn kinh vaø teá baøo lymphoâ. Theo thöù töï nhoû daàn laø tieåu pheá quaûn gian thuøy, tieåu pheá quaûn taän cuøng vaø tieåu pheá quaûn hoâ haápMoãi tieåu pheá quaûn hoâ haáp chia thaønh nhieàu nhaùnh goïi laø oáng pheá nang ñeå ñeán caùc tuùi pheá nang. Tuùi pheá nang goàm voâ soá pheá nang (alveoli) chuùng caùch nhau bôûi moät gian pheá nang moûng chöaù löôùi mao maïch, sôïi ñaøn hoài vaø cô trôn. Pheá nang ñöôïc caáu taïo töø caùc teá baøo bieåu

â l ù ñ d l ø i ñ åi khí N øi h ø h h á

Maøng phoåi moûng, 2 laù. Töông maïc gaén chaët vôùi vaùch ngöïc vaø caùc noäi quan trong xoang ngöïc tröø tim. Maët töông maïc raát nhaün, trong saùng, ñöôïc boâi trôn bôûi dòch maøng phoåi vaø ñöôïc cung caáp heä thoáng mao maïch vaø baïch maïch huyeát phong phuù. Ñeå tieän vieäc khaûo saùt, ngöôøi ta chia maøng phoåi thaønh caùc phaàn khaùc nhau:

(1) laù taïng bao quanh phoåi, ngoaïi tröø maïch maùu, thaàn kinh vaø pheá quaûn vaøo phoåi;

(2) laù thaønh bao quanh vaùch ngöïc;(3) maøng phoåi giöõa bao quanh maïch maùu, thöïc

quaûn, haïch baïch huyeát. Phaàn naøy ñöôïc gaén vaøo maøng bao quanh tim goi laø maøng phoåi quanh

Tim naèm trong xoang ngöïc giöõa phoåi phaûi vaø phoåi traùi, ñöôïc bao boïc bôûi maøng töông goïi laø maøng bao quanh tim (pericardium). Maøng naøy moûng, dai chaéc vaø ñaøn hoài. Laù thaønh laø maøng lieân keát, laù taïng bao quanh tim vaø caùc maïch maùu, goïi laø maøng ngoaøi tim. Tim chia theo chieàu doïc thaønh hai xoang cô nhôø vaùch lieân thaát. Moãi beân chia thaønh hai phaàn: phiaù döôùi laø taâm thaát, phiaù treân laø taâm nhó. Taâm thaát phaûi thoâng vôùi taâm nhó phaûi nhôø van 3 laù, taâm thaát traùi vaø taâm nhó traùi thoâng nhau nhôø van 2 laù. Taâm thaát traùi daøy hôn taâm thaát phaûi Tim boø naëng # 2 kg. Môõ bao quanh tim maøu vaøng, raén chaéc. Cô tim maøu ñoû. Tim heo # 250 gam. Môõ bao quanh tim meàm,